Form 2 Bab 1

Kedudukan Strategik Mendorong Penguasaan British

1. Kedah 是发达的 kuasa maritim, SHTI 要拥有它, 可是它是 Siam 的 negeri naungan.
2. Pulau Pinang (Kedah 的 wilayah) berkedudukan strategik, 能够满足 SHTI 的需求：

a) Pusat Pengumpulan barang

SHTI 要 teh, 而 China 要 emas, perak, bijih timah & lada hitam . China 要的这些东西, Kepulauan Melayu 很多。所以为
了跟 China 交换, SHTI 要 menguasai Pulau Pinang, 当作 mengumpul 那些东西的地方。

b) Pelabuhan persinggahan
P.P 有水源/食物供应, 和修理船的 kemudahan. 所以那些 pelayar 去 Canton, China 之前可以先停在那里。还有,他们等
peralihan angin monsun 的时候,也可以停在 P.P.

c)Pangkalan tentera 
British dan Perancis 都想要控制印度的 perdagangan. 所以 British 要把 P.P 当作 pangkalan tentera 保护他在印度的
petempatan, 不然会给 Perancis 打到很惨。

1. Kedah mengamalkan dasar buka pintu, 结果 berkembang menjadipelabuhan entrepot dan pusat perdagangan

antarabangsa.
2. Siam, Burma 和 Bugis 要攻打 Kedah.

Bugis
Sultan Muhammad Jiwa 选 Tunku Abdullah 当 Raja Muda Kedah, 让 kerabat diraja Kedah 很不爽, 因为 Tunku
Abdullah *bukan anak gahara*. 于是 kerabat diraja Kedah 跟 orang Bugis(Selangor) 联手 menentang Sultan
Muhammad Jiwa. Raja Haji 带领 orang Bugis 成功 menawan Kuala Kedah dan Alor Setar. 最后 Sultan
Muhammad Jiwa 被迫跑去 Kangar.过后，Sultan Muhammad Jiwa 为了拯救 Kedah， 跑去找 Firma Jourdain
Sullivan dan de Souza 帮忙打 Bugis. 那个 Firma 就叫 Francis Light 去跟 Sultan Muhammad Jiwa 商量，最后他们签
perjanjian。Firma 答应会帮 Kedah 打 Bugis, 可是 Kedah 要允许 Firma 在 Kuala Kedah 做生意。后来 Sultan
Muhammad Jiwa 取消 perjanjian，因为 firma 不要帮忙。

Siam
Kedah 每隔三年就给 Siam bunga emas 一次,表示友好。可是当 Siam 跟 Burma 打战时, Kedah 就不要送 bunga emas 了。
战争结束后, Siam 变得很强大. Siam 叫 Kedah 送他 bunga emas, wang 和 tenaga manusia. Sultan Abdullah 不要, 只好
找 SHTI 帮忙. Sultan Abdullah 不惜牺牲 Pulau Pinang, 来叫 SHTI 保护它,免受 Siam 侵害。

1. SHTI 本来很担心 dasar monopoli Belanda 会 menjejaskan 他的商业利益, 可是这时 Sultan Abdullah 竟然提出这么好
的要求,要送出 Pulau Pinang, 真是 pucuk dicita ulam mendatang, 于是 Francis Light 立刻私下跟 Sultan Abdullah 签了
约。

Perjanjian Inggeris Kedah:

- 如果 Kedah 被攻打, SHTI 会提供军事援助
- SHTI 不可以保护 Kedah 的敌人
- SHTI 每年给 sultan 30,000 dolar Sepanyol 作为赔偿。

11 Ogos 1786 << 升 bendera Union Jack 仪式。 Francis Light menamakan Pulau Pinang sebagai Prince of Wales
Island dan petempatan mereka dinamakan Georgetown sempena nama Raja England iaitu King George lll.
Pendudukan ini menandakanbermulanya penjajahan British di Tanah Melayu.

1786 年, Siam 又攻打 Kedah 了。Sultan Abdullah 叫 SHTI 帮忙, SHTI 竟然讲那个 perjanjian 是 Sultan 自己跟 Francis
Light 签的, 跟 SHTI 无关。而且, SHTI 要跟 Siam 做生意,不能跟 Siam 翻脸。Sultan Abdullah 要赶走 Francis Light, 因
为他没有遵守约定. 可是 Francis Light 只是讲要赔钱给他. Sultan Abdullah 觉得受骗了, 于是 menyediakan angkatan
laut di Seberang Perai, 要把 Pulau Pinang 拿回来。他找了 Riau,Siak,Selangor 帮忙,Francis Light 也去找 British.
最后 Sultan Abdullah 输了,被逼签 Perjanjian Persahabatan dan Keamanan Inggeris-Kedah.(1791)
@SHTI menduduki Pulau Pinang secara rasmi.
@SHTI membayar 6000 dolar Sepanyol setahun kepada Sultan Abdullah
@George Leith dilantik sebagai Gabenor Pulau Pinang yang pertama.
SHTI mengambil Seberang Perai
1800 年，Sultan Dziauddin 受到 Siam 的威胁，又要找人帮忙了。于是 SHTI 又趁机来骗人。Gabenor George Leith 跟
Sultan Dziauddin 签 Perjanjian Persahabatan dan Perikatan,
Syarat-syarat:
@ Sultan Kedah 让出 Seberang Perai
@ SHTI 一年给 Pulau Pinang 和 Seberang Perai 10,000 Dolar Sepanyol

4. 从此以后，Seberang Perai 就是 SHTI 的了。SHTI 把它取名为 Province Wellesley.

5. SHTI 要 Seberang Perai 的原因:
a) Benteng (保护 Pulau Pinang)
b) Seberang Perai 泥土肥沃，适合种东西（他们自己吃的）
6. Pada bulan November 1821, Siam 又攻打 Kedah, SHTI 又不遵守合约。
7. 最后 Kedah 被 Siam 占领。
8. 1826 年, Raja Siam iaitu Rama lll 跟 Henry Burney 签 Perjanjian Burney 1826。

Syarat-syarat 
a) British mengiktiraf ketuanan Siam terhadap Kedah.
b) Sultan Kedah, Sultan Ahmad Tajuddin ll tidak dibenarkan tinggal di Kedah, Pulau Pinang, Seberang Perai, Perak,
Selangor dan Burma.
c) British tidak akan membantu sultan Kedah menyerang Siam dan jajahan takluknya.
d. British akan menghantar balik sultan Kedah yang berlindung di Pulau Pinang ke Kedah, dan Kedah hendaklah
membayar ufti bunga emas kepada Siam.
e) Siam mengiktiraf pendudukan British di Pulau Pinang dan Seberang Perai.

Pertapakan SHTI di Singapura

SHTI 要 memajukan Pulau Pinang 可是失败, 因为 kedudukan Pulau Pinang terlalu jauh di utara Selat
Melaka (太北边了,人家比较喜欢去 Betawi, Riau dan Lingga.

所以 SHTI 现在要 Singapura. 因为

1)要在 selatan Selat Melaka 找一个 pelabuhan 来 menguasai India and China 的贸易路线。
2)SHTI 跟中国的 perdagangan 变得很重要, 因为中国的 teh, sutera, kapas 和 bahan pencelup 在 Eropah 可以卖很高的
价钱。
3. Perang Napoleon 爆发后, Perancis 打败 Belanda,要抢走 Belanda 的地盘, 所以 Belanda 赶快跟 British 签 Surat-
surat Kew, 先把他的地盘让给 British, 等 Perang Napoleon 结束后才还给他. 战争结束后, British 把 Melaka 和 Betawi 
还给 Belanda, 怎知 Belanda 竟然忘恩负义, mengenakan cukai yang tinggi, 还 memberi layanan yang
burukkepada pedagang British.

所以 Stamford Raffles 就去帮 British 找新的 pelabuhan. 他试过在 Palembang, Acheh, dan Riau membuka
pelabuhan, 可是没成功。

过后 Raffles 就建议 mengambil Singapura, 因为

a) Kedudukan Singapura dianggap strategik kerana kedudukannya di selatan Semenanjung Tanah Melayu
dijangkakan dapat mengawal laluan perdagangan di Selat Melaka dan Selat Sunda.
b) Singapura juga sesuai dijadikan pelabuhan bebas untuk menyaingi Betawi.
c) Raffles yakin Singapura dapat menyekat kuasa monopoli Belanda di Kepulauan Melayu.

可是有一个 masalah, 那就是, 那时 Singapura 是 Johor 的，然后 Johor 的 Sultan Abdul Rahman berada di bawah
pengaruh Belanda。

Taktik Raffles Mengambil Singapura

话说, Singapura dan Tanah Besar Johor 是 Temenggung Abdul Rahman 管的。
12 Januari 1819, Raffles 来到 Singapura.
30 Januari 1819, Raffles 强迫 Temenggung Abdul Rahman 签 perjanjian,让 British mendirikan loji di Singapura.
Temenggung Abdul Rahman 被迫乖乖听话,因为他怕 Raffles 的军队。

Syarat-syarat perjanjian:
a) SHTI dibenarkan mendirikan loji di Singapura.
b) SHTI bersetuju melindungi Temenggung daripada ancaman dalam dan luar negeri.
c) SHTI akan membayar 3000 dolar Sepanyol setahun kepada Temenggung .
d) SHTI tidak membenarkan Temenggung membuat sebarang hubungan dengan kuasa Barat yang lain.
可是这个 perjanjian tidak sah, 因为没经过 Sultan Abdul Rahman 的同意。于是, Raffles 就开始捣乱.他叫 Sultan Abdul
Rahman 的哥哥(Sultan Hussein)去 Singapura 当 Sultan (SHTI 自己承认他罢了), 搞到 Johor 有两个 Sultan,一个在
Singapura,一个在 Lingga.

(其实 Sultan Hussein 本来应该当 sultan 的, 可是他爸爸驾崩时他竟然在 Pahang 结婚, 所以只好由他弟弟做 sultan.
Sultan Hussein 很伤心, Raffles 就看准机会, 去利用他。)

SHTI 答应让 Sultan Hussein 当 sultan, 当然有条件,那就是 Sultan Hussein 要承认那个 perjanjian (Temenggung Abdul
Rahman 和 Raffles 签的)。

Then 过后 Raffles 竟然不满足, 觉得不能完全拥有 Singapura, 于是在 7 Jun 1823 再跟 Sultan Hussein 和 Temenggung
Abdul Rahman 签一个 perjanjian。

Syarat-syaratnya ialah:
a) SHTI berkuasa di seluruh pulau Singapura dan pulau-pulau yang berdekatan dengannya kecuali kawasan atau
pulau yang menjadi kediaman sultan dan Temenggung.
b) Undang-undang British dikuatkuasakan  di Singapura.
c) Sultan akan menerima bayaran sebanyak 1500 dolar Sepanyol dan Temenggung menerima 800 dolar
Sepanyol setiap bulan.
d) Sultan dan Temenggung tidak berhak menerima atau mengutip cukai dari tongkang Cina .

2 Ogos 1824, John Crawfurd(Residen Singapura)又跟 Sultan Hussein 和 Temenggung Abdul Rahman 签

perjanjian。

Syarat-syarat:
a) Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman menyerahkan Singapura kepada SHTI buat selama-lamanya.
b) Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman atau warisnyaboleh terus menetap di tanah milik baginda di
Singapura atau berpindah dari Singapura.
c) Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman hendaklahmembenarkan pedagang-pedagang bebas berdagang di
Johor dan wilayah takluknya.

过后 SHTI 又找借口说要 memajukan Singapura, 叫 Temenggung Abdul Rahman 把 pusat pentadbiran 搬去 Teluk
Belanga. SHTI juga mengambil tanah-tanah di Kampung Gelam dan Teluk Belanga. Sultan Hussein 很失望,所以
离开伤心地, 跑去 Bandar Hilir, Melaka 住.

Perpecahan Kepulauan Melayu

Belanda 不爽 British 在 Singapura 开 pelabuhan,因为
a) Belanda 认为 Singapura 是他的。
b) Belanda 怕 Singapura 太 maju, 会影响到 Betawi.

于是, British 和 Belanda 反目成仇。最后, masalah ini diselesaikan melalui Perjanjian Ingeris-Belanda

1824 (Persetiaan London).

Syarat-syarat Persetiaan London 1824:

a) Belanda mengiktiraf petempatan British di Singapura.
b) British bersetuju menyerahkan Bangkahulu kepada Belanda dan Belanda pula menyerahkan Melaka kepada
British.
c) British berjanji tidak akan membuka petempatan baru di selatan Singapura.
d) Belanda berjanji tidak akan membuka petempatan baru di Semenanjung Tanah Melayu.
e) Satu garis pemisah dibuat di selatan Singapura bagi mengasingkan kawasan lingkungan pengaruh British dan
Belanda.
(很简单,就是新加坡上面的 Tanah Melayu 全都是 British 的，然后下面的 Indonesia 都是 Belanda 的)

Kesan Persetiaan London 1824

a) Kepulauan Melayu terbahagi kepada dua kawasan pengaruh
b) Kerajaan Johor pecah

Negeri- Negeri Selat

所以 SHTI 现在有了 Pulau Pinang, Melaka, dan Singapura. 1826 年, SHTI 把这三个地区组成 NNS 因为
要 menjimatkan kos &menyeragamkan pentadbiran
Pulau Pinang-Leftenan Gabenor
Melaka dan Singapura-Residen.

-Ibu negeri NNS yang pertama terletak di Pulau Pinang.

-Pada tahun 1832, ibu negeri NNS berpindah ke Singapura kerana kedudukannya lebih
strategik dan menguntungkan.
-Pentadbiran NNS diketuai oleh Gabenor yang menerima arahan daripada Gabenor Jeneral di India.
-Pentadbiran Gabenor di NNS dibantu oleh Residen Konsuler di setiap negeri.

Gabenor Jeneral British di India 负责 menggubal NNS 的法律/政策, 所以 NNS 的人民不甘愿,他们觉得 NNS 好像变成
tanah jajahan India. 在他们的要求下, British 把 pusat pentadbiran 搬去 London.

此外还有一些原因:
a) SHTI di India 没有照顾 NNS 的福利.
b) NNS 反对 SHTI menghapuskan taraf pelabuhan bebas di Singapura
c) 那些中国人一直搞 kongsi gelap, 很乱。
d) SHTI di India memperkenalkan Akta Mata Wang 1855,搞到他们亏本。
e) NNS 的人反对 British 把 NNS 当作丢(放逐?)囚犯的地方 (tempat buangan banduan)

Form 2 Bab 2

Bab 2 - Kekayaan Hasil Bumi Mendorong Campur Tangan British.

1. Dasar campur tangan British bermaksud penglibatan British secara langsung dalam pentadbiran di negeri-
negeri Melayu selepas tahun 1874.(1874 年之前是 Dasar tidak campur tangan)

Hubungan NNS dengan NNM (Negeri-negeri Melayu)

-NNS = pelabuhan entrepot
-NNS melabur modal dalam perlombongan bijih timah di Larut, Sungai Ujong, Lukut dan Klang.

Faktor campur tangan British di NNM:-

i) Kekayaan hasil bumi

-NNM kaya dengan bijih timah, emas, bijih besi dan arang batu.
-British bimbang NNM akan jatuh ke tangan kuasa Barat yang lain.

ii) Revolusi Perindustrian.

-British memerlukan bijih timah untuk perusahaan mengetin makanan.
-British mahu menguasai NNM yang kaya dengan bijih timah untuk:
*mendapatkan bekalan bijih timah yang berterusan
*menjadikan tempat memasarkan hasil keluaran kilang mereka.

iii) Pembukaan Terusan Suez dan penciptaan kapal wap.

-Terusan Suez memendekkan jarak perjalanan
-Kapal wap mempercepat perjalanan + membawa muatan yang lebih banyak.

iv) Bimbang campur tangan kuasa Eropah yang lain.

-Kemaraan kuasa Eropah lain di Asia Tenggara membimbangkan British.
*Belanda - Hindia Timur (Indonesia)
*Perancis - IndoChina
*Sepanyol - Filipina

v) Pertukaran kerajaan
-Pada tahun 1873, Parti Liberal --> Parti Konservatif
-Parti Konservatif melaksanakan dasar capur tangan di NNM.

vi) Desakan pedagang di NNS.

-Menjelang kurun ke-19, huru-hara sering berlaku di NNM akibat pertelingkahan pembesar dan pergaduhan kongsi
gelap Cina.
-Keadaan huru-hara merugikan perdagangan saudagar di NNS.
-Mereka mendesak supaya kerajaan British campur tangan dan memelihara kepentingan mereka.

Perak
-Perang Larut
1. Bijih timah banyak terdapat di Kelian Pauh & Kelian Bharu.
2. Long Jaafar membawa masuk buruh Cina untuk memajukan lombong bijih timah.
3. Kemasukan buruh Cina secara beramai-ramai mencetuskan pergaduhan sesama mereka kerana kebanyakan
mereka menganggotai kumpulan kongsi gelap iaitu:
a) Hai San
b) Ghee Hin
4. Pergaduhan kongsi gelap ini mencetuskan Perang Larut.
5. Menteri Larut, Ngah Ibrahim, melantik Kapten Speedy iaitu Timbalan Pesuruhjaya Polis NNS untuk
membantu menamatkan kekacauan tersebut.

-Perang saudara
1. Rebutan takhta di kalangan kerabat diraja berlaku akibat sistem pewarisan takhta negeri tidak dipatuhi
sepenuhnya.
2. Sultan Ali 死后, Raja Ismail (Raja Bendahara) 被选做 sultan. 本来应该是 Raja Abdullah(Raja Muda) 做的。

3. Raja Yusuf 以前当过 Raja Hilir,照理说也有资格当 sultan,可是因为不受欢迎所以没当上。

4. Raja Abdullah 不爽 Raja Ismail 做 sultan.

5. Raja Abdullah 的支持者:

a) Dato Maharajalela
b) Dato Sagor

6. Raja Abdullah meminta bantuan British untuk menamatkan huru-hara di Perak serta mengiktiraf beliau
sebagai sultan.
7. Andrew Clarke, Gabenor NNS memanggil pembesar-pembesar Melayu dan pemimpin-pemimpin kongsi gelap Cina
untuk berunding di Pulau Pangkor.
8. Hasil daripada rundingan tersebut, Perjanjian Pangkorditandatangani pada 20 Januari 1874. 

Antara syarat-syarat Perjanjian Pangkor ialah:

a) Raja Abdullah diiktiraf sebagai Sultan Perak
b) Raja Ismail diakui sebagai Raja Muda.
c) Sultan Perak dikehendaki menerima seorang Residen British
d) Residen berkuasa penuh ke atas pungutan cukai di Perak.
e) Residen, Penolong Residen, sultan dan pembesar dibayar gaji daripada pungutan hasil mahsul Perak.
f) Ngah Ibrahim kekal sebagai Menteri Larut dan menerima seorang Penolong Residen.
g) Menteri Larut bertanggungjawab membiayai segala urusan mengembalikan keamanan di Perak.

9. Perjanjian Pangkor 1874 menandakan bermulanya penguasaan British secara langsung dalam pentadbiran dan
ekonomi negeri Perak.

Selangor
1. Pada tahun 1857, Sultan Abdul Samad yang berkuasa di daerahLangat ditabalkan sebagai Sultan Selangor.
2. Semasa pemerintahan baginda, Perang Klang telah meletus.
Kesan =campur tangan British

a) Daerah Klang -> Kaya dengan bijih timah (di bawah kuasa Raja Sulaiman)
b) Apabila Raja Sulaiman mangkat, daerah Klang diserahkan kepadaRaja Abdullah.
c) Raja Mahadi (putera Raja Sulaiman) tidak puas hati terhadap penyerahan daerah Klang kepada Raja Abdullah.
(意思就是说本来 Klang 是属于 Raja Mahadi 的爸爸 Raja Sulaiman 的,可是他爸爸死后,Klang 却不是他的.于是他就不
爽)

3. Raja Abdullah memajukan kegiatan perlombongan di daerah Klang.

a) Buruh Cina dibawa masuk untuk mengerjakan lombong.
b) Lombong bijih timah dibuka di Kuala Lumpur dan Ampang.
c) Menjelang tahun 1860, daerah Klang berkembang menjadi pusat pengeluaran bijih timah yang maju.
(Raja Abdullah 发展 Klang, Klang 变得很有钱.于是 Raja Mahadi 就更不爽了,因为那些应该属于他)

4. Kekayaan Klang telah menjadi rebutan pembesar di Selangor dan mencetuskan Perang Klang.
Kesan: menjejaskan perdagangan di Selangor
Keadaan ini bertambah buruk apabila pelombong Cina terlibat.

5. Sultan Abdul Samad 叫他的女婿 Tengku Kudin(Tengku Dhiauddin) 结束 Perang Klang.

6. Tengku Kudin 不被接受, 因为他 bukan anak negeri Selangor.
7. 于是他找 British 帮忙.
8. 过后 British 就一直要 campur tangan di Selangor.
9. 两件事情让 British 有借口 menempatkan Residen di Selangor:
a) Sebuah kapal dagang British dirompak
b) Rumah api di Tanjung Rachado diserang
10. Residen = J.G. Davidson
11. Penolong= Frank Swettenham

Negeri Sembilan
1. Dato' Kelana Syed Abdul Rahman 和 Dato' Bandar Kulop Tunggal 争 Sungai　Linggi， 因为在 Sungai
Linggi 抽税，可以赚很多钱。
2. Dato' Kelana 很担心，因为 Dato' Bandar 有支持者：
a) penduduk tempatan 
b) Pelombong-pelombong Cina 

3. Dato' Kelana telah meminta bantuan British.他跟 British 签 perjanjian.

i. British mengiktiraf Dato' Kelana sebagai pemerintah di daerah Sungai Ujong.
ii. British mempunyai kuasa penuh ke atas cukai di Sungai Linggi.
iii. Dato' Kelana menerima P.J. Murray sebagai Residen British di daerah Sungai Ujong.
4. Dato' Bandar 不承认那个合约,他反对 British 在 Sungai Linggi 抽税
5. Dato' Bandar dibuang negeri ke Singapura.
6. British kemudian menguasai daerah Rembau, Jelebu, dan Seri Menanti dengan menempatkan pegawai yang
bergelar Majistret dan Pemungut Hasil.
a) Majistret dan Pemungut Hasil ialah pegawai British yang dilantik untuk memungut cukai dan menguatkuasakan
undang-undang British.
b) Jawatan ini kemudian ditukarkan kepada Pegawai Daerahpada tahun 1896.

7. Pada tahun 1895, semua daerah ini disatukan dalam persekutuan yang dinamakan Negeri Sembilan.
a) Tunku Muhammad ibni Yamtuan Antah, Yamtuan Seri Menanti, ditabalkan sebagai Yang Dipertuan Besar
Negeri Sembilan yang pertama.
b) Baginda dan semua pembesar terpaksa menerima Martin Listersebagai Residen British di Negeri Sumbilan.

P.J Murray 是 Sungai Ujong 的第一个 Residen

而 Martin Lister 是在 Negeri Sembilan 的第一个 Residen
考试时不要搞乱
他可能问你"Residen yang pertama blabla" ,可是你要看地方.

-Perak 的 Raja Abdullah,

-Selangor 的 Tengku Kudin,
-Negeri Sembilan 的 Dato' Kelana,
都是 Meminta bantuan British.
考试很喜欢问这三个人的共同点.

Pahang
1. British cuba menguasai Pahang untuk mengelakkan kuasa Eropah lain bertapak di Negeri-Negeri Melayu.
b) British juga mahu mengeksploitasi kekayaan hasil hutannegeri Pahang.

2. Sultan Ahmad berusaha mengelakkan negeri Pahang dikuasai oleh British.

b) Baginda mencontohi tindakan Sultan Abu Bakar (Sultan Johor) memajukan negeri Pahang.
c) Baginda membawa masuk pelabur-pelabur Eropah ke negeri Pahang.

3. Langkah Sultan Ahmad membawa masuk pelabur Eropah di Pahang tidak disenangi oleh British.

4. British berusaha mencari alasan untuk menguasai Pahang

a) Pada tahun 1886, Frank Swettenham dan Frederick Weld, Gabenor NNS memujuk Sultan Ahmad  menerima
Residen British tetapi gagal.
b) Pada tahun 1887, British mendapatkan bantuan Sultan Abu Bakar untuk memujuk Sultan Ahmad supaya
menerima pengaruh British.
c) Atas nasihat Sultan Abu Bakar, Sultan Ahmad menerima Hugh Clifford sebagai wakil British di Pahang.
[Tugas Wakil British = mengurus dan melindungi rakyat British di negeri lain]
d) Pada tahun 1888, seorang warganegara British berbangsa Cina [Go Hui] ditemui mati berhampiran istana Sultan
Ahmad.
e) British menggunakan peristiwa tersebut untuk mendesak Sultan Ahmad supaya menerima Residen British dengan
alasan baginda tidak mampu mengawal keselamatan dan ketenteraman di Pahang.

5. Berikutan peristiwa 1888, Sultan Ahmad terpaksa menerimaJ.P.Rodger sebagai Residen British yang pertama di
Pahang.

Residen menggugat kuasa sultan dan pembesar

1. Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang=negeri naungan British
2. Residen 的工作本来应该是 menasihati sultan dalam semua hal pentadbiran kecuali yang berkaitan dengan
agama Islam dan adat istiadat Melayu.
3. 可是他们变得太过分。
a) Residen memaksa sultan dan pembesar menerima nasihat
b) Sultan dan pembesar kehilangan kuasa kerana semua urusan pentadbiran negeri diambil alih oleh Residen
British
c) Residen mengambil alih kuasa dan hak memungut cukaimelalui Pegawai Majistret dan Pemungut Hasil.
d) Residen mencampuri adat istiadat dengan menghapuskanamalan perhambaan

NNMB
Kelemahan Sistem Residen:
a) Residen tidak diberi garis panduan yang jelas untuk menjalankan tugas.
b) Residen melampaui batas dan menjadi terlalu berkuasa.
c) Pentadbiran di setiap negeri tidak seragam

3. Pada tahun 1896, keempat-empat negeri tersebut disatukan dalamNegeri-Negeri Melayu Bersekutu
(Persekutuan 1896)

4. Faktor-faktor pembentukan NNMB

a) Menjimatkan  kos  pentadbiran 
b) Memajukan sistem  perhubungan
c) Mengukuhkan kekuatan dan pertahanan ketenteraan
d) Mengatasi  masalah kewangan Pahang

Antara syarat-syarat Perjanjian Persekutuan 12 Jun 1895

a) Raja-raja bersetuju menggabungkan negeri mereka menjadi sebuah persekutuan yang akan dikenal sebagai
NNMB.
b) Raja-raja bersetuju menerima seorang pegawai Britishsebagai Residen Jeneral
c) Raja-raja bersetuju mengikut nasihat Residen Jeneral dalam semua hal kecuali yang berkaitan dengan agama
Islam dan adat orang Melayu.
d) Raja-raja bersetuju membantu negeri-negeri yang memerlukan bantuan
e) Residen Jeneral bertanggungjawab kepada Gabenor NNS.
f) Gabenor NNS= Pesuruhjaya Tinggi NNMB.

Pembentukan Persekutuan mencabar kewibawaan sultan.

a) Kuasa pentadbiran dipegang oleh Residen Jeneral.
b) Urusan kewangan dan cukai eksport dikuasai oleh Residen Jeneral.
c) Jabatan -jabatan kerajaan yang diketuai oleh pegawai British ditubuhkan oleh kerajaan pusat.
Antara jabatan-jabatan tersebut ialah:
i. Jabatan Kehakiman.
ii. Jabatan Kewangan.
iii. Jabatan Perhubungan dan Perkhidmatan Awam.
d) Sultan dikehendaki menurut nasihat Residen Jeneral dalam semua hal kecuali yang berkaitan dengan agama
Islam dan adat istiadat orang Melayu.
e) Kuasa sultan dan Majlis Mesyuarat Negeri diambil alih oleh Residen Jeneral.

Perubahan ini menimbulkan rasa tidak puas hati sultan-sultan.

Pada tahun 1897, British menubuhkan Durbar (Persidangan Raja-raja Melayu) untuk mengatasi masalah bantahan
Raja-raja Melayu.
Ahli-ahli Durbar =
a) Pesuruhjaya Tinggi British
b) Raja-raja Melayu 
c) Residen Jeneral
d) Empat orang Residen British
6) Persidangan-persidangan Durbar:
a) Durbar pertama di Kuala Kangsar pada tahun 1897.
b) Durbar kedua di Kuala Lumpur pada tahun 1903.

Dalam Durbar kedua, Sultan Perak iaitu Sultan Idris telah menyuarakan beberapa kritikan.
a) Baginda mengkritik pemusatan kuasa di tangan Residen Jeneral.
b) Baginda mendesak agar kuasa Raja-raja Melayu dikembalikan.
c) Baginda mendesak agar bilangan pegawai Melayu dalam perkhidmatan kerajaan ditambah dan dilantik
ke jawatan yang lebih tinggi.
d) Bahasa Melayu menjadi bahasa rasmi

Hasil daripada desakan baginda:

a) Durbar 换成 Majlis Mesyuarat Persekutuan
b) Residen Jeneral 换成 Ketua Setiausaha.
c) Kerajaan British juga bersetuju menyerahkan semula kuasa pentadbiran kepada Majlis Mesyuarat Negeri.

Form 2 Bab 3
(不好意思没空翻译)

Bab 3- Negeri-negeri Melayu Utara dan Johor benteng keselamatan British

1. British mahu menguasai NNMU kerana

a) Dapat dijadikan benteng untuk menghalang kemaraan kuasa Eropah lain.
b) Mahu menguasai kekayaan hasil bumi.

2. Kemunculan zaman imperialisme baru mula mencabar keunggulan British sebagai kuasa besar.

a) Perancis
- meluaskan kuasanya ke Lembah Menam Chao Phraya.
- merancang membina terusan di Segenting Kra. (mengancam perdagangan Singapura)
b) Jerman
- berusaha mendapatkan Pulau Langkawi daripada Siam.
c) Amerika Syarikat
- cuba bertapak di Terengganu
d) Rusia
- berhasrat membuka petempatan di Ujung Salang

4. Pada 6 April 1897, British menandatangani satu perjanjian sulitdengan Siam untuk menghalang Siam daripada
membenarkan kuasa Eropah lain bertapak di selatan Siam.

Syarat-syarat Perjanjian Sulit 6 April 1897

- British mengiktiraf hak Siam ke atas negeri Kedah, Perlis, Kelantan dan Terengganu
- Siam tidak akan menyerahkan negeri-negeri tersebut kepada mana-mana kuasa lain tanpa persetujuan British.
- British akan membantu Siam jika Siam diserang musuh.

5. Perjanjian Sulit 1897 gagal menghalang sultan negeri-negeri tersebut menjalinkan hubungan dengan kuasa lain.
a) 1897 - sultan Kelantan memberikan konsesi tanah seluas 776 996 hektar kepada Duff Development
Company [melombong emas]
b) Sultan Terengganu menerima permohonan Amerika Syarikatuntuk membuka petempatan di Pulau Redang.

6. 1902- British menandatangani satu lagi perjanjian dengan Siam untuk mengukuhkan pengaruhnya.

Antara syarat-syarat Perjanjian Inggeris-Siam 1902:

a) British mengiktiraf Negeri-Negeri Melayu Utara sebagai negeri naungan Siam.
b) Siam melantik pegawai British untuk menasihati sultan
a) Kelantan- W.A. Graham
b) Kedah -Meadowe Frost
c) Perlis -H.E.Duke
c) Kelantan dan Terengganu tidak dibenarkan memberi konsesi kepada kuasa asing.

7. 1909-Siam menyerahkan NNMU kepada British melalui Perjanjian Bangkok.

Antara syarat-syarat Perjanjian Bangkok:

a) Siam bersetuju menyerahkan negeri Kedah, Perlis, Kelantan dan Terengganu kepada kerajaan British.
b) Siam tidak akan menyewakan mana-mana wilayahnya tanpa kebenaran British.
c) British menyerah Hak Wilayah Asingan kepada Siam.

[Hak Wilayah Asingan~就是如果 British 的公民在 Siam 做错事, 他们会用 British 的法律处置那个人而不是 Siam
的法律。]

8. Kesan Perjanjian Bangkok

a) British berjaya meluaskan kuasanya ke NNMU.
b) Sungai Golok dijadikan sempada antarabangsa.
c) British 给 Siam wilayah Tabal (结果很多 Tabal 的人搬去 Kelantan 因为不要给 Siam 管)
d) Siam menyerahkan wilayah Reman kepada Kelantan dan Perak.

---------------------------------------------------------

1. NNMU menerima Penasihat British.

-Penasihat British akan memberikan nasihat dalam semua perkara kecuali yang berkaitan dengan agama Islam dan
adat istiadat orang Melayu. (kuasa Raja-raja Melayu tergugat)

Penasihat British di Kedah

a) Sulan Abdul Halim Shah tidak mengiktiraf Perjanjian Bangkok dan enggan menerima Penasihat British.
b) Pada tahun 1910, British melantik George Maxwell sebagai Penasihat British di Kedah.
(George Maxwell 做了什么事, 请参考课本 pg 59)
d) Tunku Mahmud berjaya mengekalkan identiti Kedah melalui tindakan mahkamah. Beliau menentang tindakan
George Maxwell mengibarkan bendera Union Jack di kediamannya.

Penasihat British di Perlis 

a) Raja Syed Alwi enggan menerima Penasihat British tetapi British tidak menghiraukannya dan melantik Kapten
Meadowe Frostsebagai Penasihat British di Perlis.
b) Kapten Meadowe Forst mengukuhkan kuasa dengan menggubal undang-undang baru.
c) Beliau memperkenalkan jabatan baru seperti:
-Jabatan Hasil dan Cukai
-Mahkamah Tinggi
-Mahkamah Kadi
d) Beliau menguasai Jabatan Kewangan untuk menguasai pentadbiran Perlis.

Penasihat British di Kelantan

1. Pada tahun 1910, Sultan Muhamma IV terpaksa menandatangani perjanjian dengan British untuk menerima
Penasihat British[J.S.Mason] di Kelantan.
2. Pada tahun 1915, kuasa mentadbir jajahan diambil alih oleh pegawai British.
3. British juga menguasai jabatan penting seperti
-Jabatan Polis 
-Mahkamah Tinggi 
-Pejabat Tanah

Penasihat British di Terengganu

1. Perjanjian Bangkok 1909 ditolak oleh Sultan Zainal Abidin lll.
2. Baginda menemui Pesuruhjaya Tinggi British di Singapura untuk membuat bantahan.
3. Pada tahun 1910, British tetap melantik W.L. Conlay sebagai wakil British di Terengganu. [wakil British 第二
课有讲到.(Pahang 的 Hugh Clifford)]
4. Bidang kuasa wakil British hanya terhad dalam menguruskan hal-ehwal luar negeri Terengganu.
5. Pada tahun 1911, Sultan Zainal Abidin lll telah menggubal perlembagaan Undang-undang Tubuh Kerajaan
Terengganubagi memelihara kedaulatan dan kemerdekaan negeri Terengganu.

Sebahagian daripada kandungan Undang-undang Tubuh Kerajaan Terengganu  

- Sultan tidak boleh menyerahkan negeri Terengganu kepada mana-mana kuasa asing.
- Mustahak ke atas raja bermesyuarat
- Hak raja dan menteri besar dalam memilih Jemaah Menteri

6. Sultan Mahmud ll menjadi Sultan Terengganu apabila Sultan Zainal Abidin lll mangkat pada tahun 1918.
7. Pada tahun 1919, British mendesak Sultan Mahmud ll menandatangani perjanjian di Singapura.
8. Melalui perjanjian, British melantik J.L. Humphreys sebagai Penasihat British.
9. Baginda turun takhta kerana enggan tunduk kepada tekanan British.
10. Britihs berjaya menguasai negeri Terengganu apabila Penasihat British berjaya menguasai jabatan penting dalam
negeri seperti:
a) Jabatan Kastam
b) Jabatan Perubatan
c) Jabatan Kerja Raya
d) Jabatan Tanah dan Galian

Pemodenan Johor melambatkan campur tangan British

1. Johor merupakan negeri Melayu yang terakhir menerima Penasihat British kerana:
a) Hubungan persahabatan antara Johor dengan British
b) Kebijaksanaan pemerintah
c) Pengenalan birokrasi moden

2. Daeng Ibrahim menggantikan ayahandanya Temenggung Abdul Rahman sebagai Temenggung Johor pada tahun
1825.
3. Beliau berkhidmat di bawah Sultan Hussein dan Sultan Ali.
4. Pada tahun 1855, Temenggung Ibrahim menandatangani Perjanjian Persahabatan dengan Sultan Ali.

5. Persetiaan antara Sultan Ali dengan Temenggung Ibrahim pada Mac 1855:
a) Sultan Ali diiktiraf sebagai Sultan Johor tetapi gelaran sultan tidak boleh diwariskan kepada keturunan
baginda.
就是 Sultan Ali 虽然是 Sultan Johor 但是他的后代不能继承他的王位
b) Temenggung Ibrahim berkuasa ke atas semua wilayah Johorkecuali wilayah Kesang(Muar).
[根据我的 sej 老师,其实 Sultan Ali 跟 Temenggung Ibrahim 签这个合约是因为那时很多人都支持 Temenggung, 所以在
这种压迫下 Sultan 只好把权位让给他]

6. Temenggung Daeng Ibrahim mengasaskan pusat pentadbiran baru di Tanjung Puteri (Johor Bahru). Beliau

juga memperkenalkan Sistem Kangcu.

7. Sistem Kangcu berasal daripada nama Kangcu yang bermaksudTuan Sungai dalam bahasa Cina. (港主)
b) Orang Cina dibawa masuk dari Singapura untuk mengerjakan ladang lada hitam dan gambir.
c) Mereka diberi surat kebenaran yang dikenal sebagai Surat Sungai untuk menetap dan mengusahakan
pertanian di tebing Sungai Johor.
d) Kawasan perladangan dikenal sebagai Kangkar yang bermaksud Kaki Sungai dalam bahasa Cina.
e) Setiap kangkar diketuai oleh seorang Kangcu yang berperananmemerintah dan memungut cukai.
f) Cukai daripada hasil tanaman menjadi sumber pendapatan kerajaan Johor.

Sultan Abu Bakar [Bapa Pemodenan Johor] 1862~1895

1. Sultan Abu Bakar 是 Temenggung Daeng Ibrahim 的儿子.
2. Baginda diberi gelaran Datuk Temenggung Abu Bakar Seri Maharaja Johor.
3. Temenggung Abu Bakar sering ke England untuk mempelajari cara pentadbiran terbaik bagi pembangunan Johor.
4. Temenggung Abu Bakar memodenkan pentadbiran Johor dengan memperkenalkan perkhidmatan mahkamah,
perkhidmatan pos, dan Jabatan Kerja Raya.
b) Bagi menjaga kebajikan rakyat, baginda membina sekolah, hospital dan jalan raya.
c) Bagi menjamin keamanan negeri Johor, baginda menubuhkan pasukan polis dan tentera.

5. Baginda meneruskan perlaksanaan Sistem Kangcu sehingga Johor muncul sebagai antara pengeksport lada hitam
dan gambir yang terbesar di dunia.
6. 1868- Sultan Abu Bakar dikurniakan gelaran Maharaja Johoroleh Ratu Great Britain.
7. 1877- Sultan Ali mangkat. Temenggung Abu Bakar menjadi pemerintah Johor.
8. Temenggung Abu Bakar menggunakan gelaran Sultan pada tahun 1855.
9. Pada tahun yang sama, baginda menandatangani Perjanjian Persahabatan dengan British.

Antara syarat-syaratnya:
a) British mengiktiraf Johor sebagai negeri yang bebas dan berdaulat.
b) Sultan Abu Bakar diiktiraf sebagai sultan Johor.
c) Baginda boleh berhubung terus dengan kerajaan British di London.

10) Sultan Abu Bakar berjaya menyekat penguasaan British terhadap Johor dengan hanya menerima seorang pegawai
British yang bertugas sebagai Konsul.
11) Pada tahun 1895, Sultan Abu Bakar mengisytiharkan perlembagaan negeri bertulis yang dikenal
sebagai Undang-undang Tubuh Kerajaan Johor:-

a) Sultan tidak boleh menyerahkan negeri Johor kepada kuasa asing.

b) Majlis Mesyuarat Menteri dan Majlis Mesyuarat Negeri ditubuhkan.
c) Anggota Majlis Mesyuarat Menteri hendaklah dilantik daripada orang Melayu.
d) Majlis Mesyuarat Menteri bertanggungjawab menasihati sultan dalam hal pentadbiran negeri.
e) Majlis Mesyuarat Negeri hendaklah terdiri daripada rakyat Johor yang berperanan menggubal undang-
undang negeri Johor.

12) Keistimewaan Undang-undang Tubuh Kerajaan Johor

-perlembagaan bertulis yang pertama
-menjadi asas kepada pembentukan institusi Raja Berperlembagaan di negara kita

13) Sultan Abu Bakar digantikan oleh anakanda baginda iaitu Sultan Ibrahim.

Pemimpin Johor yang Berwibawa

以下是几位有功劳的领袖:
a) Dato' Jaafar bin Muhammad
i. Menjadi Setiausaha Kerajaan Johor yang pertama pada tahun 1868.
ii. Menjadi Menteri Besar Johor yang pertama (1882~1919)
iii. Digelar Datuk Bentara
iv. Mewajibkan semua surat rasmi ke pejabat kerajaan ditulis dalambahasa Melayu.
v. Mengarahkan bendera Union Jack dikibarkan lebih rendahdaripada bendera negeri Johor.
vi. Mewajibkan semua pegawai British yang berkhidmat di Johormemakai pakaian rasmi kerajaan Johor.

b) Dato' Abdul Rahman bin Andak

i. Menjadi Setiausaha Sulit Sultan Johor pada tahun 1885.
ii. Menjadi Setiausaha Kerajaan Johor (1893~1909).
iii. Dianugerah gelaran Dato' Seri Amar Diraja 
iv. Berperanan dalam hal ehwal hubungan luar negeri Johor.
v. Bertanggungjawab mengawal hubungan Johor dengan British.
vi. Menjadi perintis kepada penubuhan Pakatan Belajar Mengajar Pengetahuan Bahasa Johor, sebuah badan
persuratan terulung di tanah air.

c) Dato' Muhammad Salleh bin Perang

i. Memegang jawatan penting dalam kerajaan Johor sepertiPesuruhjaya Polis, Ketua Jabatan Ukur dan Ketua
Jabatan Tanah.
ii. Bertanggungjawab menjaga keamanan dan kestabilan negeri Johor.
iii. Melukis peta pembangunan negeri Johor yang menunjukkan semua jalan dan bandar yang akan dimajukan.
(Ketepatan ukuran peta ini telah disahkan oleh pakar-pakar jabatan ukur di London)
iv. Hasil petanya memudahkan perancangan pembangunan kawasanMuar, Endau, Segamat, Tangkak, dan Batu
Pahat.
v. Dianugerahi gelaran Dato' Bentara Luar.
d) Dato' Muhammad Ibrahim Munsyi
i. Menjadi Ketua Jabatan Pendidikan Johor yang pertama pada tahun 1883.
ii. Mendirikan banyak sekolah di seluruh negeri Johor.
iii. Mendesak supaya pendidikan diwajibkan  kepada semua rakyat Johor.
iv. Dianugerahi gelaran Dato' Bentara Dalam.
v. Juga digelar Bapa Pendidikan Melayu Johor.
vi. Dilantik menjadi Timbalan Menteri yang pertama pada tahun 1893.
Dato' Jaafar bin Mohammad 和 Dato' Abdul Rahman bin Andak 的共同点
=menjadi Setiausaha kerajaan Johor.
1. British mahu menguasai Johor kerana bimbang Johor akan dikuasai oleh kuasa Eropah yang lain.
2.British mengukuhkan pengaruh dengan menubuhkan Lembaga Penasihat Johor.
3. Lembaga Penasihat Johor menasihati sultan Johor supayameminjam 200,000 dolar daripada
NNS untuk membina landasan kereta api dari Johor ke Singapura.  Ini merupakan muslihat British
untuk mengawal kewangan Johor tetapi tindakan tersebut telah dikesan oleh Dato' Abdul Rahman Andak.
4. Dato' Abdul Rahman bin Andak 就劝 sultan 不要听 British 的话. 于是 John Anderson mencadangkan agar Dato'
Abdul Rahman Andak dibersarakan dan dihantar ke London.
5. Berikutan desakan dan tekanan daripada British, Sultan Ibrahimterpaksa meminda Undang-undang
Tubuh kerajaan Johorbagi membolehkan pihak British menjadi ahli dalam Majlis Mesyuarat Negeri.
6. Pada tahun 1914, British berjaya melantik Douglas Campbellsebagai Penasihat British di Johor.
现在:
NNMTB - Kedah, Perlis, Kelantan, Terengganu
NNMB - Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Pahang
NNS - Melaka, Pulau Pinang, Singapura.

Form 2 Bab 4
Bab 4-Kekayaan Ekonomi Sarawak Mendorong Penjajahan Keluarga Brooke

很久很久以前, Sarawak 是 Kesultanan Brunei 管的。Kesultanan Brunei 选 pembesar-pembesar tempatan 管理那些

wilayah-wilayah, 可是 Brunei 王 本身没有插手。Sultan Brunei 把 Sarawak 分成几个 daerah,每个 daerah 由 ketua
tempatan (orang Melayu dan orang Dayak) 管。
Ketua tempatan diberi gelaran seperti
-Menteri Darat
-Temenggung
-Orang Kaya

他们的工作= melaksanakan arahan dan memungut cukai.

------------------------------------
过后 Brunei 王却叫 Pangeran Indera Mahkota 去 Sarawak 当他的 wakil.目的是要:
a) Mengukuhkan kedudukan
b) Menguasai kekayaan ekonomi (antimoni & emas)

以下是 P.I.M 所干的好事:

a) Mengambil alih perdagangan emas dan antimoni
b) Mengenakan cukai yang tinggi 
c) Orang Bidayuh tidak dibayar  upah

于是那些 penduduk 就不甘心, 他们要 membebaskan Sarawak daripada pemerintahan Kesultanan Brunei. Dato'
Patinggi Ali 带领 orang Melayu menentang P.I.M.

Sultan Brunei 就叫 Pangeran Raja Muda Hashim 去帮忙解决 penentangan.

------------------------------------
1840 年, James Brooke 坐他的船 "Royalist" 来到 Sarawak.

关于 James Brooke
-他是 bekas tentera SHTI yang pernah terlibat dalam peperangan diBurma.
-退休后, 他就做生意. 所以他才会来 Sarawak 找 kawasan perdagangan.
-他是 gay 的

PRMH 叫 JB 帮忙 menamatkan penentangan, 并答应会选他当 Gabenor Sarawak. 可是过后 PRMH 却一直拖,没有

给 JB 当 Gabenor, 因为他知道 Brunei 王一定不会答应这件事。JB 很生气, 就炸 Kuching.所以那个 PRMH 只好选他当
Gabenor Sarawak 和第一个 Raja Sarawak.

Antara syarat-syarat perjanjian antara PRMH dengan JB 1841:

-JB memerintah negeri Sarawak dan menguasai semua hasilnya.
-JB harus menghormati serta memelihara undang-undang dan adat istiadat orang Melayu.

1842 年, JB 带着 Edward Belcher 的兵去找文莱的 Sultan Omar Ali Saifuddin,叫那个 Sultan 承认他。那个 Sultan 看到
Edward Belcher 的兵就怕到要死所以就承认了 1841 年 PRMH 跟 JB 签的合约,另外他也再跟 JB 签另一个合约:

Antara syarat-syarat perjanjian antara Sultan Omar dengan JB 1842:

-Sultan Brunei 给 JB kawasan dari Tanjung Datu ke Sungai Samarahandan segala hasil cukainya.
-Sultan Brunei mengiktiraf JB sebagai Raja Putih Sarawak.
-JB akan membayar 2500 dolar setiap tahun kepada sultan Brunei.
-JB tidak boleh mengganggu agama dan adat istiadat  penduduk Sarawak.

1846 年, Sultan Omar 尝试反抗 JB 和那些支持 JB 的大臣, 结果失败了。所以他只好再签另一个合约来 mengiktiraf JB

sebagai Raja Sarawak yang merdeka dan berdaulat penuh di Sarawak.

------------------------------------
1. James Brooke 当上 Raja Sarawak 之后,就开始扩张他的地盘。
2. 1853 年~1905 年,Brooke 凭着 angkatan laut British 的帮助占领了整个 Sarawak.

( --> = diserahkan kepada)

1853
Penentangan di Saribas dan Batang Lupar
Sungai Samarahan+Sungai Rajang --> Brooke (1500 dolar setahun)

1861
Kekacauan di sepanjang Sungai Rajang
Kawasan Sungai Rajang --> Brooke (4500 dolar setahun)
1863
Orang Murut  在 lembangan Sungai Trusan 杀人
lembangan Sungai Trusan--> Brooke (4500 dolar setahun)

1905
Charles Brooke 从 Sultan Hashim Jalal 那边买了 Lawas

------------------------------------
Keluarga Brooke melibatkan pemimpin tempatan dalam pentadbiran untuk:
a) mendapatkan sokongan
b) menasihati Brooke dalam hal-hal yang berkaitan dengan undang-undang dan adat tempatan

JB telah melicinkan pentadbiran dengan

a) menubuhkan Majlis Tertinggi dan Majlis Negeri
b) Sarawak dibahagikan kepada lima bahagian dan setiap bahagian ditadbir oleh Majlis Bahagian.

Majlis Tertinggi
-Residen Bahagian Pertama
-4 orang Datu Melayu
a) Menasihati James Brooke
b) Membuat semua dasar dan meluluskan undang-undang

Majlis Negeri
-Ketua kaum bumiputera
Memberi peluang kepada pemimpin bumiputera bersidang tiga tahun sekali untuk menyuarakan pandangan.

Majlis Bahagian
-Residen
-Penolong Residen
-Penolong Pegawai Daerah
-Pegawai Anak Negeri
-Ketua Kampung
a) Menasihati Residen
b) Mengetuai operasi ketenteraan
c) Menjaga keamanan
d) Mengutip cukai

Beberapa jabatan telah ditubuhkan

a) Jabatan Kehakiman
b) Jabatan Kastam dan Cukai
c) Jabatan Polis
d) Jabatan Pos

-Pasukan Sarawak Rangers telah ditubuhkan untuk menjagakeselamatan Sarawak.

-Mahkamah keadilan turut ditubuhkan.
a) Kes sivil di kalangan orang Melayu, Dayak dan Cina akan diadili oleh ketua-ketua mereka.
b) Kes jenayah dan kes yang melibatkan lebih daripada satu suku kaum akan dihakimi oleh Raja Sarawak, Residen
atau Timbalan Residen.
-Sarawak menjadi negeri naungan British apabila British menandatangani perjanjian dengan Charles Brooke
pada tahun 1888.

Antara syarat-syarat perjanjian tersebut:

-British bersetuju melindungi Sarawak daripada serangan musuh.
-Keluarga Brooke memerintah Sarawak dengan bebas
-Hal ehwal luar negeri Sarawak dikawal oleh kerajaan British

------------------------------------
Sempena ulang tahun 100 tahun pentadbiran keluarga Brooke di Sarawak, Raja Charles Vyner Brooke
mengisytiharkan Perlembagaan Baru Sarawak pada 24 September 1941.

Perlembagaan Sarawak 1941

-Charles Vyner Brooke menyerahkan kuasa mutlaknya kepada Majlis Tertinggi dan Majlis Negeri.
-Raja Brooke melantik kebanyakan ahli Majlis Tertinggi dan Majlis Negeri.
-Raja Sarawak memerintah dengan nasihat Majlis Tertinggi.
-Majlis Negeri diberi kuasa meluluskan undang-undang dan menguruskan kewangan
-Raja mempunyai kuasa untuk membatalakn undang-undang yang diluluskan oleh Majlis Negeri.

*Kepentingan Perlembagaan Baru Sarawak 1941

a) Perlembagaan bertulis pertama di Sarawak
b) Perlembagaan menggariskan pemberian kuasa pemerintahan kepada rakyat Sarawak melalui Majlis
Negeri.

Perlembagaan ini tidak dapat dilaksanakan kerana Perang Dunia Kedua meletus pada tahun 1941.
------------------------------------

1. Keluarga Brooke tidak menggalakkan pelaburan asing secara besar-besaran di Sarawak

KERANA>> ingin menjaga kepentingan ekonomi mereka.

2. Hasil bumi Sarawak yang diusahakan oleh keluarga Brooke:

Hasil Hutan
-sarang burung (dikutip dari gua batu kapur seperti Gua Niah)
-getah jelutung
-rotan (dieksport ke Eropah)

Tanaman Baru
-tembikar
-getah
(diperoleh daripada pokok jelutung untuk dieksport ke Amerika Syarikat&
menjadi eksport kedua Sarawak selepas minyak petroleum)

Tanaman Tradisional
-kelapa (ditanam oleh orang Melayu di Bahagian 1 dan 2)
-gambir
-lada hitam (ditanam oleh orang Cina di sekitar Bahagian 1 dan 3)
-sagu (ditanam di sepanjang tebing Sungai Igan, Oyah, Mukah dan Bintulu)
-rumbia

Sumber Galian
-antimoni (dilombong di Bau dan Kuching. Tidak lagi diberi keutamaan pada akhir kurun ke-20 kerana semakin
berkurangan)
-emas (diusahakan oleh orang Cina di Bau)
-arang batu
-raksa 水银
-minyak petroleum
(-The Anglo-Saxon Oil Company diberi konsesi untuk menjalankan kegiatan perlombongan minyak petroleum di
Sarawak.
-Telaga minyak yang pertama di Sarawak terletak di Miri)

Pembangunan ekonomi dan sosial tidak seimbang kerana tumpuan hanya diberi kepada Bahagian 1 dan 2 Sarawak.
------------------------------------

1. Bagi mengukuhkan kuasa dan pengaruhnya, keluarga Brooke melaksanakan dasar pecah dan perintah.
就是把每个种族分开,然后担任不同的职位、做不同的事。这样他们就不能团结,英国人才能巩固他们的权位。

-Orang Melayu > pentadbiran

-Orang Iban > ketenteraan

-Orang Cina > pertanian, perlombongan dan perdagangan

-Orang India > perniagaan kain

-Orang Sikh > polis

他们住的地方:

Orang Cina - kawasan bandar seperti Miri, Bintulu dan Sibu.

Kaum bumiputera- kawasan pedalaman

2. Perkembangan ekonomi dan pertambahan penduduk telah membawa kepada pembangunan bandar-

bandar utama seperti Miri, Kuching dan Sibu.

3. Bandar-bandar ini berkembang menjadi pusat pentadbiran dan perniagaan.-Kuching- menjadi ibu negeri dan

pusat pentadbiranSarawak sejak tahun 1841.

-Miri- berkembang pesat selepas kegiatan melombong minyak petroleumdiusahakan pada tahun 1910.

3. Pentadbiran Brooke mewujudkan kemudahan asas di kawasan bandar tetapi kurang memberikan perhatian di

kawasan pedalaman.

a) Kemudahan asas seperti jalan raya, bekalan air dan elektrik disediakan di kawasan bandar.

-Jalan raya hanya terdapat di bandar utama seperti Kuching dan Miri.

-Pada tahun 1917, landasan kereta api menghubungkan Kuching dengan Bau. Perkhidmatan kereta

api diberhentikan pada tahun 1932 akibat  kemelesetan ekonomi.

b) Sebahagian besar pengangkutan di Sarawak bergantung kepada pengangkutan air.

c) Terdapat perkhidmatan syarikat perkapalan seperti Singapore and Sarawak Steamship Company di bandar

Kuching.

d) Pada tahun 1924, perkhidmatan kapal terbang air mula menghubungkan bandar Kuching dengan Singapura.

4. Bagi melicinkan urusan pentadbiran dan pengurusan ekonomi, perkhidmatan pos, telegraf dan telefon turut

diperkenalkan di Sarawak pada tahun 1897, menghubungkan bandar Kuching dengan Singapura.

5. Hospital dan klinik turut diperkenalkan di Sarawak.

a) Pembinaan hospital dan klinik mula dilakukan oleh golongan mubaligh Kristian.

b) Perkhidmatan perubatan hanya terdapat di kawasan bandar.

c) Perkhidmatan kesihatan kurang disediakan di kawasan pedalaman.

6. Pentadbiran Brooke kurang memberi perhatian kepada perkembangan pendidikan moden di Sarawak.

a) Keluarga Brooke tidak yakin sistem pendidikan Barat sesuai untuk penduduk tempatan Sarawak.
b) Raja Charles Brooke membina sekolah untuk orang Melayu & Cina sahaja.

c) Sekolah untuk orang Dayak tidak digalakkan kerana Brooke mahumengekalkan cara hidup tradisional

mereka.

d) Sekolah rendah Melayu mula dibina pada tahun 1883 untuk melatih orang-orang Melayu

Sarawak manjadi guru sekolah Melayu dankakitangan rendah kerajaan.

-Sekolah rendah Melayu menggunakan buku-buku yang dibawa dari Semenanjung Tanah Melayu.

-Antara sekolah-sekolah Melayu yang dibuka oleh kerajaan Brooke ialahSekolah Merpati Jepang dan Sekolah

Encik Buyong.

-Sekolah-sekolah ini kemudian digabungkan untuk menjadi madrasah Melayu.

e) Kerajaan Brooke menggalakkan golongan mubaligh mendirikan sekolah-sekolah Inggeris. Antara sekolah-sekolah

Inggeris awal di bandar Kuching ialah:

-Sekolah St. Thomas (1848) [terawal di Sarawak]

-Sekolah St. Mary (1850)

-Sekolah St. Theresa (1855)

f) Sekolah Cina dibiayai serta diuruskan oleh orang Cina. Guru, sukatan pelajaran serta buku teks dibawa dari negara

China.

g) Pada tahun 1917, sekolah untuk kaum Melanau didirikan.

7. Pada tahun 1924, sebuah Jabatan Pelajaran ditubuhkan untukmengawal perkembangan pendidikan di Sarawak.

a) Semua sekolah yang ditubuhkan dikehendaki berdaftar dengan Jabatan pelajaran.

b) Pada tahun 1936, terdapat 25 buah sekolah kerajaan di negeri Sarawak.

c) Guru-guru di sekolah kerajaan ada yang mendapat latihan di Maktab Perguruan Sultan Idris, Tanjung

Malim.

8. Pada tahun 1940, Maktab Perguruan Kent didirikan untuk memberi latihan kepada guru-guru sekolah Melayu.