6.

SINIF
KAZANIMLARININ İŞLENİŞ SIRASI

HAFTA KAZANIMLAR
1–117 Kendini öğretmeninin yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini
anlar.
2–30 Amaç belirlemenin önemini açıklar.
3–31 Amaç belirlemedeki ölçütleri açıklar.
4–32 Kısa, orta ve uzun vadeli amaçlar oluşturur.
5–34 Serbest zaman etkinliklerinin gelecekteki amaçlara ulaşmadaki
önemini belirtir.
6–33 İlgi ve yetenekleri doğrultusunda hobiler edinir.
7–35 Kendini başarı ve başarısızlığa neden olan etmenler açısından
değerlendirir.
8–36 Sınavda başarıyı etkileyen düşünceleri fark eder.
9–114 Sorun çözme sürecinde dikkat edilecek unsurları açıklar.
10–115 Öfkeyi uygun ve uygun olmayan biçimlerde ortaya koymanın
sonuçlarını açıklar.
11–116 Öfkelendiğinde gevşeme ve nefes egzersizlerini kullanır.
12–113 Gerektiğinde reddetme davranışı gösterir.
13–72 Hatalarının sonuçlarını değerlendirerek düzeltme yollarını belirler.
14–149 Kitle iletişim araçlarından uygun biçimde yararlanmanın önemini fark
eder.
15–182 Okuldaki derslerin mesleklerle olan ilişkisini açıklar.
15

* Koyu renkli kazanımlara ilişkin etkinlik okul rehber öğretmeni, okul

rehber öğretmeni yoksa RAM’dan gelecek rehber öğretmen tarafından
gerçekleştirilecektir.

6. SINIF ETKİNLİK ÖRNEKLERİ

6. SINIF – 1.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: *ÖĞRETMEN OLALIM
Sınıf: 6.sınıf
Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler
Kendini öğretmeninin yerine koyarak onun duygu ve
Kazanım:
düşüncelerini anlar. (Kazanım Numarası -117-)

1
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–36
Kaynak: *(Erkan,2005)
Süreç:

Sınıfa bir öğretmen davet edilir.

1. Form–36 öğrencilere dağıtılır ve doldurmaları istenir.
2. Gönüllü öğrencilerden cevaplarını sınıfla paylaşmaları istenir.
3. Sınıfa davet edilen öğretmenden formdaki soruları cevaplaması istenir.
4. Öğrencilere formda yer almayan merak ettikleri durumlar hakkında
öğretmene sorular sorabilecekleri belirtilir.
5. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
 Cevaplamakta güçlük çektiğiniz sorular oldu mu?
 Sizin tahminlerinizle öğretmeninizin cevapları arasında benzerlik var mı?
Varsa neler?
 Davranışlarınızın, öğretmeninizde hangi duygular yaratabileceğini daha
önce hiç düşünmüş müydünüz?
 Öğretmeninizi anladığınızı düşünüyor musunuz? Neden?
6. Kendini öğretmenlerinin yerine koyarak onların duygu ve düşüncelerini
anlamanın önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–36

Kendinizi bir öğretmen olarak algılamaya çalışın ve bir öğretmen

olarak aşağıda belirtilen durumlarla karşılaştığınızda hangi duyguları
yaşayacağınızı her bir ifadenin altındaki boşluğa yazınız.

2
1.Siz ders anlatıyorsunuz ve iki öğrenci epeydir kendi aralarında konuşuyor.
Duygu:………………………………………………………………………………
2.Öğrencilerinizin büyük bir kısmı üniversiteye giriş sınavlarını kazandı.
Duygu:………………………………………………………………………………
3.Sınav sırasında bazı öğrencilerinizin kopya çekmeye çalıştığını gördünüz.
Duygu:………………………………………………………………………………
4.Öğrencilerinizin kendi aralarında, sizinle ilgili olarak “öğrenciler arasında
ayrım yapıyor” biçiminde dedikodu yaptıklarını duydunuz.
Duygu:………………………………………………………………………………
5.Bir öğrencinizin derste anlamadığı konuları, sizden çekindiği için
soramadığını öğrendiniz.
Duygu:………………………………………………………………………………
6.Bir kaç öğrencinizin sizden etkilenerek öğretmen olmaya karar verdiklerini
öğrendiniz.
Duygu:………………………………………………………………………………
7.Bir öğrencinizin sigara ve içki kullandığını öğrendiniz.
Duygu:………………………………………………………………………………
8.Bir öğrencinizin velisi size çocuğuna para karşılığında özel ders vermenizi
teklif etti.
Duygu:………………………………………………………………………………
9.Öğretmenler gününde öğrencilerinizin sınıf adına, bahçelerinden
topladıkları bir demet çiçeği size verdiler.
Duygu:………………………………………………………………………………
10.Sinirli olduğunuz bir gün bir öğrencinizi azarlamak zorunda kaldınız.
Duygu:………………………………………………………………………………

6. SINIF – 2.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: AMAÇLARIM VAR
Sınıf: 6.sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Amaç belirlemenin önemini açıklar.(Kazanım
Kazanım:
Numarası -30-)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf

3
 Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–37, Form–35
Serdar ERKAN
Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğretmen, Form-37’i okur.
2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
 Göktuğ’un amaçları nelerdir?
 Göktuğ, sizce bu amaçlara ulaşabilir mi?
3. Öğretmen, Form-35’yi okur.
4. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
 Yusuf’un amaçları nelerdir?
 Yusuf, sizce bu amaçlara ulaşabilir mi?
5. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
 Sizce Yusuf mu Göktuğ mu daha başarılı olur? Neden?
 Sizin davranışlarınız Yusuf’a mı Göktuğ’a mı yakın?
 Amaç belirlemenin yaşamınıza etkileri neler olur?
 Sizin geleceğe yönelik amaçlarınız var mı? Neler?
 Bu amaçlarınızı gerçekleştirmek için neler yapıyorsunuz?
6. Amaç belirlemenin önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
NOT:Öğrencilerden gelecekte nasıl bir hayatları olmasını istediklerini,
bu isteklerini gerçekleştirmek için neler yapmaları gerektiğini içeren bir
mektup yazmaları istenir. Bu mektuplarının bir örneğini, eğitsel mesleki
planlama dosyalarına koymaları söylenir.

Değerlendirme:
FORM–37
Yıldırım İlköğretim Okulu’nda “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk
Bayramı” kutlaması için hazırlanan şenliğe, yerel TV’den muhabir gelmiş,
öğrencilerle röportaj yapmaktadır.
Muhabir: İsmin nedir?
Göktuğ: Göktuğ…

4
Muhabir: Kaçıncı sınıfa gidiyorsun?
Göktuğ:6,sınıfa gidiyorum.
Muhabir: Büyüyünce ne olmak istersin?
Göktuğ: Bilmem. Olurum her halde bir şeyler.
Muhabir: Düşünmedin mi şu ana kadar.
Göktuğ: Oyun oynamak çok daha güzel düşünmedim. Vakti gelince
düşünürüm. Ama doktor olmak isterim.
Muhabir: Peki, ilköğretim bitince hangi okula gideceksin?
Göktuğ: Galiba liseye gideceğim, okul benim için fark etmez.
Muhabir: Güzel bir şenlik var okulunuzda… Ne hissediyorsun?
Göktuğ: Çok mutluyum ve heyecanlıyım. Biraz sonrada yarışmalarımız
başlayacak. Sizde izleyecek misiniz?
Muhabir: Evet izlemek istiyorum. Hatta çekim yapacak arkadaşlarımız. Akşam
haberlerde izlersiniz artık. Sorularıma cevap verdiğin için teşekkür ederim.
Göktuğ: Önemli değil.

FORM–35
Yıldırım İlköğretim Okulu’nda “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk
Bayramı” kutlaması için hazırlanan şenliğe, yerel TV’den muhabir gelmiş,
öğrencilerle röportaj yapmaktadır.
Muhabir: İsmin nedir?
Yusuf: Yusuf…
Muhabir: Kaçıncı sınıfa gidiyorsun?

5
Yusuf: 6.sınıfa gidiyorum.
Muhabir: Büyüyünce ne olmak istersin?
Yusuf: Doktor olmak istiyorum. Hani güzel ve büyük işler yapan başarılı
doktorlar var ya onlar gibi olmak istiyorum. Evim, arabam güzel bir hayatım
olsun istiyorum. Yardıma ihtiyacı olan insanlara yardım etmek istiyorum.
Muhabir: Peki, bu isteğine ulaşmak için ne yapman gerekiyor, neler
yapıyorsun?
Yusuf: Sorumluluklarımı yerine getiriyorum ve derslerime çalışıyorum. Ayrıca
ilköğretimi bitirince fen lisesine gitmeyi planlıyorum. Fen lisesi sınavına
hazırlanıyorum kazanamazsam da liseye gideceğim. Üniversite sınavında
başarılı olmak istiyorum. Tıp fakültesini kazanmak için üniversite sınavında
başarılı olmam gerekiyor. Üniversiteyi başarılı bir şekilde bitirip, iş hayatına
atılmak istiyorum.
Muhabir: Seni biraz önce projeler standının başında gördüm. Şenlikteki
görevin nedir?
Yusuf: Bu şenlikte benim ve diğer arkadaşlarımın projeleri sergileniyor.
Stantta benim de bir projem var. Gelen misafirlere ve diğer öğrencilere bu
projeleri tanıtma görevini öğretmen bana verdi.
Muhabir: Ne hissediyorsun?
Yusuf: Çok mutluyum ve heyecanlıyım. Biraz sonrada yarışmalarımız
başlayacak. Sizde izleyecek misiniz?
Muhabir: Evet izlemek istiyorum. Hatta çekim yapacak arkadaşlarımız. Akşam
haberlerde izlersiniz artık. Sorularıma cevap verdiğin için teşekkür ederim
Yusuf… Büyük bir doktor olduğunda da benimle röportaj yapar mısın?
Yusuf: Yaparım… Ben teşekkür ederim…

6. SINIF – 3.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: *AMACIMI BELİRLERKEN
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Amaç belirlemedeki ölçütleri açıklar.(Kazanım
Kazanım:
Numarası 31 )
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika

6
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–36, Form–37
Kaynak: *(Erkan, 2005)
Süreç:
1. Form-36 öğrencilere dağıtılır ve birinci bölümü doldurmaları istenir.
2. Öğretmen Form-37’yi anlatır.
3. Öğrencilerden Form- 36’nın ikinci kısmını doldurmaları istenir.
4. Gönüllü öğrencilerden Form-6’ya verdikleri cevapları sınıfla paylaşmaları
istenir.
5. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
 Amaç belirlemek neden önemlidir?
 Formun birinci bölümünde amaçlarınızı belirlerken neye göre belirlediniz?
 Formun ikinci bölümünde amaçlarınızı düzenlerken nelere dikkat ettiniz?
 Birinci bölümle ikinci bölümde ki amaçlarınız arasında fark var mı?
6. Amaç belirlemedeki ölçütleri bilmenin önemi vurgulanarak etkinlik
sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–36
Aşağıda kendinizle ilgili ulaşmak istediğiniz beş amacınızı yazınız.

1.
2.
3.
4.
5.

7
 Şimdi bu amaçlarınızı aşağıda belirtilen ölçütlere göre değerlendiririn.
Amacınız ölçüte uygunsa (+), değilse (-) işaretini koyun.

1.Amaç 2.Amaç 3.Amaç 4.Amaç 5.Amaç

Anlaşılabilirlik
İnanılabilirlik
Ulaşılabilirlik
Kontrol edilebilirlik
Ölçülebilirlik
İstenirlik
Alternatifsizlik
Yapıcılık-Geliştiricilik

Şimdi amaçlarınıza yukarıdaki değerlendirmelerinize göre yeniden

düzenleyin.
1.
2.
3.
4.
5.

FORM–37
AMAÇ BELİRLEMEDE ÖLÇÜTLER
1. Amaç anlaşılır olmalı. Kişi amacın ne olduğunu anlayabilmeli ve bu
amaca ulaşabilmek için atılacak ilk adımları belirleyebilmeli.
2. Amaç inandırıcı olmalı. Kişi bu amaca ulaşabileceğine inanabilmeli.
3. Amaç ulaşılabilir olmalı. Kişi sahip olduğu yetenek ve güçlerle
amaca ulaşabilmeli. Örneğin 10 yaşında bir çocuğun gelecek yıl 100
kg’lık bir ağırlığı bir ağırlığı kaldırmayı amaçlaması ulaşılacak bir
amaç değildir.
4. Amaç kontrol edilebilir olmalı. Amaç kişinin kendi çabasıyla kontrol
edebileceği biçimde ifade edilmeli. Örneğin ünlü bir film yıldızıyla
mutlu bir evlilik yapmak, kontrol edilebilir bir amaç değildir. Çünkü

8
 evlilik sadece bir kişinin davranışlarına bağlı değil, iki kişinin
anlaşması ile gerçekleşebilecektir.
5. Amaç zaman ve nicelik açısından ölçülebilir olmalı. Genel ifadeler
amaca ulaşıp ulaşılamadığını değerlendirmede güçlük yaratacaktır.
Örneğin temiz bir evim olsun istiyorum yerine Pazar gününe kadar
çalışma masasını temizlemek istiyorum demek daha uygun olacaktır.
6. Amaç arzu edilir olmalı. Amaç kişinin ne yapması gerektiğini değil,
gerçekten ne istediğini yansıtmalı.
7. Amaç alternatifsiz olarak ifade edilmeli. Araştırmalar amacın şunu
ya da bunu yapabilirim, biçiminde ifade edildiğinde her ikisine de
ulaşılamadığını göstermektedir. Bu, amaçlar oluşturmada esnekliğin
olmaması anlamına gelmez. Eğer kişi amacını değiştirmek isterse
yeni bir amaç oluşturulabilir, ancak bunun yine alternatifsiz olarak
yapmalı ve tek bir amaç belirlemelidir.
Amaç yapıcı ve geliştirici olmalı, amaç kişiye çevresine ve topluma
zarar verici nitelikte olmamalı. Örneğin; cumartesi günü 10 tane arabanın
lastiklerini patlatmak yukarıdaki ölçütlerin birçoğunu karşılar, ancak yapıcı
değil yıkıcı olduğundan uygun bir amaç olmayacaktır.

6. SINIF – 4.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: AMAÇLARIM
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Kısa, orta ve uzun vadeli amaçlar oluşturur.(Kazanım
Kazanım:
Numarası -32-)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–38

9
 Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Hazırlayanlar:
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Form-38 öğrencilere dağıtılır doldurmaları istenir.
2. Gönüllü öğrenciler yazdıklarını sınıfla paylaşır.
3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi başlar.
 Kısa vadeli amaçlarınızı neye göre belirlediniz?
 Orta vadeli amaçlarınızı neye göre belirlediniz?
 Uzun vadeli amaçlarınızı neye göre belirlediniz?
 Amaç oluşturmak neden önemlidir?
 Amaçlarımıza ulaşmak için neler yapmalıyız?
 Kısa, orta, uzun vadeli amaçlarımızın olması hayatımıza ne kazandırır?
4. Kısa, orta ve uzun vadeli amaçlar oluşturmanın önemi vurgulanarak
etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–38

ÖRNEK:
KISA VADELİ AMACIM:
Matematik sınavında başarılı olmak.
ORTA VADELİ AMACIM:
Fen Lisesinde okumak.
UZUN VADELİ AMACIM:
Doktor olmak.

10
 -----------------------------------------------------------------------------------------------------
Sizlerde kısa, orta, uzun vadeli amaçlarınızı sıralayınız.

KISA VADELİ AMACIM:

ORTA VADELİ AMACIM:

UZUN VADELİ AMACIM:

6. SINIF – 5.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: BUGÜNDEN YARINA
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Serbest zaman etkinliklerinin gelecekteki amaçlara
Kazanım:
ulaşmadaki önemini belirtir. (Kazanım Numarası -34-)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni

11
Araç-Gereç: Form–39,Form–40
Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Hazırlayanlar:
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğretmen, öğrencilere serbest zamanın ne olduğu hakkında bilgi verir.
Form–39 öğretmene bilgi amacıyla verilmiştir.
2. Form–40 öğrencilere dağıtılır ve doldurmaları istenir.
3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi başlar.
 Yapmak istediğiniz başka serbest zaman etkinlikleri var mı?
 Hangi etkinliği yaparken kendinizi daha mutlu hissediyorsunuz?
 Bu etkinlik geleceğinizi nasıl etkileyebilir?
 Bu etkinliğin gelecekteki amacınıza ulaşmadaki önemi nedir?
 Serbest zamanı verimli kullanamamak geleceğinizi nasıl etkiler?
 Serbest zamanı verimli kullanmak geleceğinizi nasıl etkiler?
4. Serbest zaman etkinliklerinin gelecekteki amaçlara ulaşmadaki önemini
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–39
SERBEST ZAMAN ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
Müzik aleti çalmak
Resim yapmak
Spor yapmak
Kitap, dergi, gazete, vb okumak
Maket yapmak
Hayvan beslemek

12
 Bitki yetiştirmek
Film izlemek
Bilim ve teknik konularla uğraşmak
Halk oyunları oynamak
Dans etmek
Şarkı söylemek
Yemek yapmak
Kayak yapmak
El sanatları ile uğraşmak
Dikiş dikmek
Ebru, hat sanatı vb. sanatlarla uğraşmak
Tiyatro ile uğraşmak
Satranç oynamak
Hobi
Öğretmen serbest zaman etkinliklerinin sayısını
artırabilir.

Serbest zaman etkinlikleri psikolojik, sosyal,

vb. birçok alanda gelişimi destekler. Aynı
zamanda gelecekteki hedeflere ulaşmada da
katkı sağlar.

FORM–40
GELECEKTEKİ AMAÇLARIMIZA
SERBEST ZAMAN ETKİNLİKLERİ
ETKİSİ

ÖRNEK: Resim yapmak Çizim gerektiren mesleklere katkı

yapabilir.

13
 ÖRNEK: Ev maketi yapmak El ve göz koordinasyonu gerektiren
mesleklere katkı yapabilir.

1. 1.

2. 2.

3. 3.

6. SINIF – 6.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: BENİM HOBİM
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
İlgi ve yetenekleri doğrultusunda hobiler edinir.
Kazanım:
(Kazanım Numarası -33- )
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf

14
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form-41
Psikolojik Danışman, Mehmet Ali GÜNEY - Karaman
Hazırlayanlar: Psikolojik Danışman, Murat AKMAN - Konya
Psikolojik Danışman, İlyas SUCU - Sakarya
Süreç:
Bir hafta önceden hobi listesi öğrencilere okunur. Öğrenciler istedikleri
bir hobiyi seçer. Seçtikleri hobinin hangi ilgi ve yetenek gerektirdiğini
araştırır.
Form–41 öğretmene bilgi amaçlı verilmiştir. Öğretmen gerektiğinde hobi
listesini çoğaltabilir.
1. Gönüllü öğrenciler araştırdıkları hobinin gerektirdiği ilgi ve yetenekleri
sınıfla paylaşır.
2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
 Seçtiğiniz hobiyi araştırırken neler yaşadınız?
 Araştırma yaparken kendinizle ilgili fark ettiğiniz durumlar oldu mu? Neler?
 İlgileriniz ve yetenekleriniz doğrultusunda yapmış olduğunuz hobileriniz
var mı? Neler?
 İlgileriniz ve yetenekleriniz doğrultusunda yapmayı istediğiniz hobileriniz
neler?
 Hobilerin, insan hayatındaki önemi nedir? Geleceğini nasıl etkiler?
Neden?
3. İlgi ve yetenekleri doğrultusunda hobi edinmenin önemi vurgulanarak
etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–41
HOBİ LİSTESİ
Deney Yapmak
Günlük Tutmak( yazmak)
Resim Yapmak
Spor Yapmak
Maket Yapmak

15
 Tiyatro Oyunlarında Rol Almak
Enstrüman Çalmak
Çiçek Yetiştirmek
Koleksiyon Yapmak
Şarkı Söylemek
Şiir Yazmak
El Sanatları ile Uğraşmak
Seramik İşleri İle Uğraşmak
Sinema ya da Tiyatroya Gitmek
Satranç Oynamak
Bulmaca Çözmek
Yemek Pişirmek
Bilgisayar Oyunu
Doğadaki Hayvanları İzleme
Balık Tutma
Gökyüzünü İzleme
Proje Geliştirme
Origami (Kâğıt Katlama Sanatı)
Tamir İşleri
Dans Etmek
Fotoğraf Çekmek

6. SINIF – 7.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: BAŞARILIYIM ÇÜNKÜ… BAŞARISIZIM ÇÜNKÜ…
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Kendini başarı ve başarısızlığa neden olan etmenler
Kazanım:
açısından değerlendirir. (Kazanım Numarası 35 )
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika

16
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–42
Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Hazırlayanlar:
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:

1. Öğrencilere Form–42 dağıtılır ve doldurmaları istenir.

2. Gönüllü öğrencilerden cevaplarını sınıfla paylaşmaları istenir.

3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.

 Kendinizle ilgili fark ettiğiniz şeyler oldu mu?

 Başarısızlığa neden olan etmenler nelerdir? (Cevaplar tahtaya yazılır.)

 Başarıya neden olan etmenler nelerdir? (Cevaplar tahtaya yazılır.)

 Başarısız olduğunuz durumlarda neler yapıyorsunuz?

 Başarısız olduğunuz konularda nasıl başarılı olabiliriz? Neler yapabiliriz?

 Başarılı olduğunuz zaman neler yaşıyorsunuz?

 Başarılı olmak geleceğimizi nasıl etkiler?

4. Başarı ve başarısızlığa neden olan etmenler açısından kendini
değerlendirmenin önemi ve gerekliliği vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

17
 FORM–42
Kompozisyon yazmakta başarılıyım. Resim yapmada başarısızım.
Çünkü; çok kitap okuyorum, yazma çalışmaları yapıyorum, boş zamanlarımdaÇünkü; Renk uyumunu yapamıyorum, perspektifi iyi
nasıl daha iyi kompozisyon yazarım diye araştırma yapıyorum… ayarlayamıyorum, başarabileceğime inanmıyorum…
Futbolda başarılıyım. Yabancı dil dersinde başarısızım.
Çünkü; Antrenmanlarımı aksatmıyorum, beslenmeme dikkat ediyorum, Çünkü; Gerekli tekrarları yapmıyorum, zamanı iyi
sağlığıma dikkat ediyorum, kendime güveniyorum… kullanmıyorum çok TV izliyorum, istekli değilim ve çaba sarf
etmiyorum, başaramamaktan korkuyorum…
Derslerimde başarılıyım. Yazılı sınavlarda başarısızım.
Çünkü; Planlı çalışıyorum, Amacıma ulaşmak için çaba sarf ediyorum, not Çünkü; Heyecanlanıyorum, dikkatim dağılıyor, hayal
tutuyorum, Öğretmenim ders anlatırken onu dinliyorum. kuruyorum, sınavlarıma son gece çalışıyorum…
……………………………………………………………...başarılıyım. ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ………………………………………………………………… Çünkü; ……………………………………………………………
……………………………………………………………...başarılıyım. ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ………………………………………………………………… Çünkü; ……………………………………………………………
……………………………………………………………...başarılıyım. ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ………………………………………………………………… Çünkü; ……………………………………………………………
…………………………………………………………….. başarılıyım. ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ………………………………………………………………… Çünkü; ……………………………………………………………
……………………………………………………………...başarılıyım. ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ………………………………………………………………… Çünkü; ……………………………………………………………
…………………………………………………………….. başarılıyım. ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ………………………………………………………………… Çünkü; ……………………………………………………………
……………………………………………………………...başarılıyım. ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ………………………………………………………………… Çünkü; ……………………………………………………………
……………………………………………………………...başarılıyım. ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ………………………………………………………………… Çünkü; ……………………………………………………………
……………………………………………………………...başarılıyım. ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ………………………………………………………………… Çünkü; …………………………………………………………….
……………………………………………………………...başarılıyım. ……………………………………………………...başarısızım.
Çünkü; ………………………………………………………………… Çünkü; ……………………………………………………………

18
 6. SINIF –8.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: SLOGANIMIZ BAŞARI!
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı
Sınavda başarıyı etkileyen düşünceleri fark eder.
Kazanım:
(Kazanım Numarası 36)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–43, Form–44, Form–45
Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Hazırlayanlar:
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğrenciler beşerli gruplara ayrılır.

2. Her gruba Form–43 dağıtılır.Her gruptan sınavda başarıyı etkileyen olumlu

ve olumsuz düşünceleri kendi aralarında tartışıp, forma yazmaları istenir.

3. Her grup cevaplarını sınıfla paylaşır.

4. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.

 Olumlu, olumsuz düşünceleri bulurken zorlandınız mı?

 Başarılı olduğunuz bir sınavı hatırlayınız, böyle bir sınavda hangi

düşüncelere sahiptiniz?

 Başarısız olduğunuz bir sınavı hatırlayınız, böyle bir sınavda hangi

düşüncelere sahiptiniz?

5. Öğretmen sınavda başarıyı etkileyen olumlu ve olumsuz düşünceler

hakkında öğrencilere bilgi verir. (Form–44, Form–45)

6. Her gruptan olumlu düşüncelerden yola çıkarak, sınav başarısını olumlu

etkileyecek bir slogan bulmaları istenir.

7. Her grubun sloganını paylaşmaları istenir, bu sloganlar sınıf panosuna

asılır. İstek doğrultusunda bu sloganlar, okul panosunda da yer alabilir.
8. Sınavda başarıyı etkileyen düşünceleri fark etmenin önemi ve gerekliliği
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:

19
 FORM–43
OLUMLU DÜŞÜNCELER OLUMSUZ DÜŞÜNCELER

SLOGANIMIZ

FORM–44

20
 OLUMLU DÜŞÜNCELER OLUMSUZ DÜŞÜNCELER
Başarı, mutlu olmam için tek şart Başarı, mutlu olmam için tek
değildir. şarttır.
Yeterince çalıştım, başarılı Zaten hiçbir şeyi
olabilirim. başaramıyorum, aptalın
tekiyim.
Yeterince başarılı olamasam Başarısız olursam sevilmem.
bile, diğer sınavda çalışarak,
başarılı olabilirim.
Başarılı olacağıma inanıyorum, Sınavda zaman yetmeyecek,
çünkü umutluyum. cevapları yetiştiremeyeceğim.
Zayıf alsam bile ailem beni yine Zayıf alırsam ailemi hayal
de sever. kırıklığına uğratmış olurum.
Kendim için başarılı olacağım. Ailem benim için çok kadar
masraf yaptı, başarılı olmam
lazım.
Zayıf almak dünyanın sonu Sınavda başarısız olursam rezil
değil, çalışır düzeltirim. olurum.
Ben de herkes kadar akıllıyım. Sınıf arkadaşlarım benden
daha zeki.
Sınavdan korkmuyorum, Çok korkuyorum, yine başarısız
başarabileceğime inanıyorum. olacağım.
FORM–45
Öğretmen aşağıdaki açıklamayı öğrencilere okur:
Olumsuz düşünceler; Olumlu düşünceler;
Sınav başarımızı olumsuz Sınav başarımızı olumlu
yönde etkiler, yönde etkiler,
Kaygımızı artırır, Kaygımızı azaltır,
Heyecanımızı arttırır, Heyecanımızı azaltır,
Soruları yanlış okuyup cevap Soruları doğru okuyup cevap
vermemize neden olur, vermemize neden olur,
Zamanı planlı kullanmamıza Zamanı dikkatli kullanmamıza
engel olur, neden olur,
Dikkatimizi dağıtır, Daha dikkatli oluruz,
Moralimizi bozar, Moralimiz yerindedir,
Motivasyonumuzu azaltır, Motivasyonumuzu artırır,
Kendimize olan güvenimizi Kendimize olan güvenimiz
yok eder, artar,
Korku yaratır, Korku duymayız,
Başarısızlığımızda etkendir. Başarımızda etkendir.

6. SINIF – 9.ETKİNLİK

21
Etkinliğin Adı: SEN DE KAZAN, BEN DE KAZANAYIM
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler
Sorun çözme sürecinde dikkat edilecek unsurları
Kazanım:
açıklar. (Kazanım Numarası 114)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–46
Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Hazırlayanlar:
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:

1. Öğrenciler beşerli gruplara ayrılır.

2. Öğretmen, öğrencilere sınıfta yaşanan sorunları sorar ve ifade edilen

sorunlar tahtaya yazılır.

3. Sorunların içerisinden öğrencilerin belirlediği bir sorun tespit edilir.

4. Öğretmen Form–46 deki bilgileri öğrencilere anlatır.

5. Her gruptan, sorun çözme sürecinde dikkat edilecek unsurları dikkate

alarak, seçilen soruna çözüm getirmeleri istenir.

6. Her grup yazdıklarını sınıfla paylaşır.

7. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.

 Sorunu çözerken neler yaşadınız? Neler hissettiniz?

 Sorunu çözerken nasıl bir süreç izlediniz?

 Sorunu çözerken nelere dikkat ettiniz? Neleri göz önünde

bulundurdunuz?
8. Sorun çözme sürecinde dikkat edilecek unsurları açıklamanın önemi ve
gerekliliği vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–46

22
 SORUN ÇÖZME SÜREÇLERİ
Crawford ve Bodin’e göre (1996), çatışmaları çözmek için başvurulabilecek üç tane
sorun çözme süreci vardır. Müzakere, arabuluculuk ve oybirliği ile karar alma.
Müzakere: Aralarında anlaşmazlık olan tarafların ya bizzat kendilerinin ya da
temsilcilerinin başkalarından yardım almaksızın birlikte çalışarak aralarındaki anlaşmazlığı
çözmek amacıyla yüz yüze geldikleri bir sorun çözme yöntemidir.
Arabuluculuk: Aralarında anlaşmazlık olan tarafların ya bizzat kendilerinin ya da
temsilcilerinin “arabulucu” denen tarafsız birinin de yardımıyla aralarındaki anlaşmazlığı
çözmek amacıyla yüz yüze geldikleri bir sorun çözme sürecidir.
Oy Birliğiyle Karar Alma: Aralarına anlaşmazlık olan bütün tarafların ya da
temsilcilerinin, bütün tarafların destekleyebileceği bir eylem planı oluşturarak anlaşmazlığı
çözmek amacıyla iş birliği yaptıkları bir grupla sorun çözme sürecidir. Bu sürece tarafsız biri
de katılabilir ve süreci hızlandırabilir ama bu zorunlu değildir.
Yukarıda belirtilen sorun çözme süreçleriyle çatışmaları çözmek için, dört temel
ilkenin anlaşılması gerekir.
1. Kişilerle sorunları birbirinden ayırmak
2. Çıkarlar üzerinde odaklaşmak
3. Herkesin kazanacağı seçenekler bulmak
4. Seçenekleri değerlendirmek.
Sorunlar karşısında insanlar birbirinden farklı tepkiler gösterebilir. Bazı kişiler,
herhangi bir sorun karşısında hemen “sert” bir tepki gösterme eğilimindedir. Bu kişiler
başkalarıyla anlaşmazlığa düştükleri ya da aralarına bir çatışma çıktığı zaman güç kullanma
yoluna başvururlar. Karşı tarafı tehdit ederek, bağırıp çağırarak, vurarak, kırarak, döverek
vb. kendi çözüm önerilerini dayatırlar.
Bazı kişiler de sorunlar karşısında oldukça “yumuşak” bir tepki gösterme
eğilimindedir. Bu kişiler daha ciddi bir tatsızlığın ortaya çıkmaması için geri çekilirler,
sorunlar karşısında kolayca pes ederler ve kendi isteklerinden vazgeçerler.
Bazı kişiler ise sorunlar karşısında “ilkeli” bir tutum sergilerler. Bu kişiler için önemli
olan, sorunları her iki tarafın da tatmin olacağı adil bir çözüm bulmaktır. Çünkü her hangi bir
sorun karşısında başvurulan çözümün, adil olduğu ölçüde kalıcı olduğuna inanırlar.
Yukarıda tanıtılan üç farklı tepki, üç farklı sonuca yol açar:
1. Taraflardan biri kazanır diğeri kaybeder (Kazan/Kaybet)
2. Her iki taraf da kaybeder (Kaybet/Kaybet)
3. Her iki taraf da kazanır (Kazan/Kazan)

23
 Sorunlar karşısında “sert” bir tepki gösterildiğinde taraflarda biri kazanırken, diğeri
kaybeder ya da bazen her ikisi di de kaybeder. “Yumuşak” bir tepki gösterildiğinde de sonuç
aynıdır. Bu kez de taraflardan biri kazanırken diğeri kaybeder, ya da her ikisi de kaybeder.
Sorunlar karşısın da “ilkeli” bir tepki gösterildiğinde ise genellikle kaybeden olmaz her iki
taraf da kazanır.
SORUN ÇÖZMEYİ ENGELLEYEN OLUMSUZ DÜŞÜNCELER
 Ben yapamam
 Bu sorun beni aşar
 Bu çok zor
 Başkalarının bunu yaptıklarını biliyorum. Ama bu benim için çok zor
 Eğer daha fazla imkânım olsaydı ( daha fazla zamanım ya da param olsaydı,
başkalarından yardım alabilseydim, daha becerikli olsaydım vb.) o zaman bu sorunu
çözebilirdim.
 Dünya, benim hakkımdan gelmek için fırsat kolluyor. Ben bu sorunla baş başayım.
 Bu çok acil bir durum, düşünecek zaman yok.

SORUN ÇÖZMEYİ KOLAYLAŞTIRAN OLUMLU DÜŞÜNCELER

 İyi niyet
 Sorunların birden fazla çözümü olduğuna inanma
 Bir tarafın kazanması, diğer tarafın kaybetmesini gerektirmez. Herkes kazanabilir.
 Sorunlara farklı bakış açısı ile yaklaşmak. Başkalarının bakış açılarını öğrenmek için
etkin bir dinleyici olma,
 Güç kullanmaktan kaçınma, sorunlar üzerinde odaklaşma
 Duyguları dikkate alma.
İnsanlar, olanla olması gereken durum arasındaki farkın yol açtığı gerginlikten
kurtulmak isterler ve bunun için farklı yollara başvururlar. Bunlarda bazıları kişiyi istediği
sonuca ulaştırabilir, bazıları ulaştırmaz. Sorun çözme, mevcut durumla erişilmek istenen
amaç arasındaki boşluğun algılandığı ve bunun yol açtığı gerginliği ortadan kaldırmaya
yönelik çabaları ifadeden bilişsel ve davranışsal bir süreçtir.
Bu süreç bir sorunun fark edilmesi ve sorunun tanımlanmasıyla başlar ve soruna
çözüm bulununcaya kadar devam eder.
SORUN ÇÖZME SÜRECİ
1- Sorunun fark edilmesi: Sorun çözme sürecinin ilk aşaması, bir güçlüğün sezilmesi

24
 ya da bir şeylerin yolunda gitmediğinin fark edilmesidir. Sorunlar tesadüfen ya da
sistematik incelemeler sonucunda fark edilebilir. Ama genellikle sorunlar, doğal
olarak ortaya çıkarlar ve gerginliği ya da çatışmayı artırarak varlıklarını bize
duyururlar. Eğer gerginlikle yüzleşilmez ya da üstleri örtülür ve inkâr edilirse koşullar
daha da kötüleşir.
2- Sorunun tanımlanması: Sorunun belirtileri fark edilerek başkalarının dikkatine
sunulunca doğal olarak bazı adımların atılması gerekir. Bunlardan ilki sorunun
açıklığa kavuşturulması, nelerle ya da kimlerle ilişkili olduğunun anlaşılmasıdır. Bu
noktada sorunun başkaları ile ne ölçüde ortak bir sorun olduğunun ve aciliyet
derecisinin saptanması gerekir.
3- Alternatiflerin üretilmesi: Alternatif çözümler üretme aşamasında, eleştirinin olmadığı
bir ortamda çok sayıda çözüm önerisinin ortaya konabildiği, daha sonrada bu önerilerin
birleştirilerek geliştirilebildiği beyin fırtınası tekniğinden yararlanılabilir.
Belli bir sorunun çözümü ile ilgili tüm görüşler ortaya konmadan önce çözümün belirlenmesi
çözümün niteliğini azalttığı gibi kişiler arasındaki açık iletişim de engeller. Bu durum
insanları çok erken bir değerlendirme yapmaya zorlar ve kendi görüşlerini savunmaya iter.
Farklı çözümler üretildikten sonra çözümleri birleştirmek ve sentezlemek gerekmektedir.
4. Çözümlerin seçilmesi: Yeni verile toplayarak alternatifler üzerinde düşünmek için
zaman ayırdıktan sonra, sorunun çözümü ile ilgili her alternatifin sonuçlarını göz
önünde bulundurmak gerekir. Yani bu aşamada olası her çözümün, güçlü ve zayıf
yanlarının dikkatli bir biçimde değerlendirilmesi gerekir. Bu değerlendirme sonucunda
en uygun çözüme karar verilir.
5. Uygulama: Seçilen çözümün uygulanabilirliğinin de bu süreçte göz önünde
bulundurulması gerekir.
6. Değerlendirme ve Düzeltme: İnsanların, yeni düşüncelere direnç göstermelerinin
nedenlerinden birisi değişimden sonraki mevcut durumun da artık yeni görüşlere kapalı
olacağına inanmalarıdır. Bu direnci aşmak için yeni verileri çözümleyerek gerekli
düzeltmeleri yapacak olan bir değerlendirme mekanizması oluşturmak ve sorun çözme
sürecini bütünüyle esnek ve yeni alternatiflere açık tutmak gerekir (Öğülmüş,2001).

25
 6. SINIF – 10.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: ÖFKE İLE KALKAN ZARARLA OTURUR…
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler
Öfkeyi uygun ve uygun olmayan biçimlerde ortaya
Kazanım: koymanın sonuçlarını açıklar. (Kazanım Numarası
115)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Gazete ve dergi
Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Hazırlayanlar:
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
*Bu etkinlik özel bilgi ve deneyim gerektirdiği için okul rehber
öğretmeni veya RAM’lardan gelecek uzmanlar tarafından
gerçekleştirilecektir. Bunun sağlanamadığı ya da kalabalık okullarda
rehber öğretmenin yetişemediği durumlarda bu etkinlikler yerine
öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları, okulun özellikleri göz
önünde bulundurularak sınıf rehber öğretmeni tarafından farklı
etkinlikler yapılabilir ya da diğer etkinliklere daha geniş yer verilebilir.
Süreç:

Bir önceki rehberlik saatinde, gazete ve dergilerden öfkeli insanlar ile

ilgili haberler toplamaları istenir.

1. Öğrencilerden öfke ile ilgili getirdikleri haberleri sınıfla paylaşmaları istenir.

2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.

 Çevrenizde, gazetedeki bu haberlere benzer yaşantılar oldu mu?

 Bu haberlerde ki kişiler öfkelerini uygun yollarla ortaya koymuş mu?

Sonuçları neler olmuş?

 Sizce, haberlerdeki öfkeli insanlar başka nasıl tepkiler verebilirlerdi?

Sonuçları neler olabilirdi?

 Siz öfkenizi nasıl ortaya koyarsınız? Sonuçları neler olur?

3. Öfkeyi uygun ve uygun olmayan biçimlerde ortaya koymanın sonuçları
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

6. SINIF – 11.ETKİNLİK

26
Etkinliğin Adı: GEVŞEME EGZERSİZLERİ
Sınıf: 6. Sınıf
Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler
Öfkelendiğinde gevşeme ve nefes egzersizlerini
Kazanım: kullanır. (Kazanım Numarası 116)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form-47, Form-48, Form-49, Asetat, Tepegöz, Tahta
Hazırlayan: Gazanfer Kürşat PEHLİVAN Rehber Öğretmen
*Bu etkinlik özel bilgi ve deneyim gerektirdiği için okul rehber
öğretmeni veya RAM’lardan gelecek uzmanlar tarafından
gerçekleştirilecektir. Bunun sağlanamadığı ya da kalabalık okullarda
rehber öğretmenin yetişemediği durumlarda bu etkinlikler yerine
öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları, okulun özellikleri göz
önünde bulundurularak sınıf rehber öğretmeni tarafından farklı
etkinlikler yapılabilir ya da diğer etkinliklere daha geniş yer verilebilir.

Süreç:
1. Öğretmen aşağıdaki açıklamayı yapar.
“Daha önceki zamanlarda değindiğimiz gibi öfke duygusu, vücudumuzun
yaşanan olumsuz duruma karşı verdiği bir tepkidir.”
2. Öğrencilere Form–47 dağıtılır ve doldurmaları istenir.
3. Gönüllü öğrenciler öfkelendikleri durumlarda vücutlarında meydana
gelen değişiklikleri (yazdıklarını) sınıfla paylaşır.
4. Paylaşımdan sonra öğretmen aşağıdaki açıklamayı yapar.
“Öfkelendiğimiz zaman yaşanılan fiziksel değişiklikler ne hastalık
belirtisidir ne de tehlikelidir. Bunlar sadece hoş olmayan, rahatsız edici
belirtilerdir ancak hepsi geçicidir. Öfkemiz dindiğinde bu belirtiler ortadan
kaybolur.”
5. Öğretmen aşağıdaki açıklamayı yaptıktan sonra öğrencilere “iyi bir
nefesin özellikleri nelerdir?” Sorusunu sorar.
“Nefes alıp verme yaşamsal bir ihtiyaçtır. Hepimiz nefes alıp veririz, ancak
çok azımız ilkel insanın ya da bebeğin doğal nefes alıp verme
alışkanlığını koruyabiliriz. Doğal ve uygun nefes alıp verme, Öfke

27
 anındaki gerginlik durumunun giderilmesinde son derece etkili olabilir.”
6. Daha sonra öğretmen, öğrencilerin verdikleri cevapları tahtanın bir
köşesine yazar.
7. Öğretmen, Ek-48’de belirtilmiş olan iyi bir nefesin özellikleri tahtaya
yazar
8. Öğretmen aşağıdaki açıklamayı yapar. (Öğretmen, öğrencilere bu
açıklamayı yaparken uygulayarak göstermesi daha etkili olacaktır.)
“Gördüğünüz gibi iyi bir nefes alabilmek için uyulması gereken bazı
özellikler bulunmaktadır. İyi nefes ağır ağır, derin ve sessiz alınmalıdır.
Bunun için de denge, uyum ve ölçü gerekir. İyi bir nefes almak iyi nefes
vermekle başlar. İyi bir nefes, yavaş olarak burundan alınır, sessiz olur ve
akciğerin bütününü doldurarak diyaframı aşağıya iter ve yavaş yavaş
ağızdan verilir. Doğal ve uygun nefes alıp verme, gerginlik tepkisinin
giderilmesinde son derece etkili olabilmektedir.”
“Doğal ve uygun nefes alıp verme, Öfke durumunda gerginlik durumunun
giderilmesinde son derece etkili olabilir.”
9. Öğretmen Form-49’deki nefes egzersizi uygulamasını sınıfa uygulatır.
10. Nefes egzersizi çalışması bittikten sonra öğrencilerin neler
yaşadıklarını ve neler hissettiklerini sınıfla paylaşmaları istenir.
11. Öfkelendiğinde gevşeme ve nefes egzersizlerini kullanmanın önemi
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Öğretmen bu tür nefes egzersizlerinin öfke durumlarında kullanıldığı zaman
bireylerin öfkelerini ve kendilerini kontrol etmekte faydalı olduğunu,
üzülecekleri ya da pişman olacakları durumlarla karşılaşmayacaklarını
açıklar.
NOT: Nefes egzersiz çalışmalarında yönergeleri okurken ses tonunuzun
yumuşak olması yaptığınız çalışmanın daha etkili olmasını sağlar. Bu konuya
dikkat ederseniz çalışmalarınızın etkisini daha da arttırırsınız.
Yaptığınız her nefes egzersizinden sonra öğrencilerinizin neler
yaşadıklarını paylaşınız. Bu sayede yaptığınız egzersizlerin işe yarayıp
yaramadığını görebilirsiniz. Ayrıca öğrencilerinizin yaşadıklarını da paylaşmış
olursunuz, böylece etkileşim daha da artar.

Değerlendirme:

28
Etkinliğin ve formların hazırlanmasında aşağıdaki kaynaklardan
yararlanılmıştır
KAYNAKÇA:
Baltaş, A. Baltaş, Z. (1999). Stres ve Başa Çıkma Yolları. İstanbul: Remzi
Kitabevi.

Özer, A.K. (2002). Sınanma Duygusu ile Baş Edebilme. İstanbul: Sistem
Yayıncılık.

FORM–47

29
 ÖFKELENDİĞİMİZDE VÜCUDUMUZDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLİKLER
Aşağıda öfkelendiğimiz zaman vücudumuzda meydana gelen fiziksel
değişikliklere sıralanmıştır.

Tüm listeyi inceleyerek öfkelendiğiniz durumlarda vücudunuzda meydana

geldiğini düşündüğünüz değişikliğin yanındaki parantezin içine (X ) işareti koyunuz.
Birden fazla özellik seçebilirsiniz.
() Titreme
() Hızlı soluk alıp verme
() Kalp ritminde hızlanma
() Avuç içinde terleme
() Baş dönmesi
() Mide bulantısı
() Kusma
() Karın ağrısı
() Terleme
() Yeterli nefes alamama boğulma hissi
() Söylenenleri anlamama, duymama
() Kas gerginliği
() Deri soğuması
() Göz bebeklerinde büyüme
() Vücut ısısında artış
() Adrenalin salgısının artması
() .....................................................................................
( ) ......................................................................................
() ......................................................................................
(Listede bulunmayan ancak sizin yaşadığınızı düşündüğünüz fiziksel belirtileri boş
bırakılan yere yazınız. )

FORM–48

30
 İYİ BİR NEFESİN ÖZELLİKLERİ
1. İyi bir nefes burundan alınır ve ağızdan verilir.
2. İyi bir nefes ağızdan boşaltılırken sanki bir pipetten suya üfler gibi ya da
muma uflar gibi boşaltılır.
3. İyi bir nefes almak için öncelikle nefesi iyi boşaltmalıyız.
4. İyi bir nefes yavaş yavaş alınır ve yavaş yavaş verilir.
5. İyi bir nefes önce ciğerlerimize değil; önce diyaframa doldurulur.
6. Nefes alırken ve verirken kendimizi zorlamadan alınıp verilir

FORM–49

Şimdi herkes gözlerini kapatsın ve beni dinlesin. Benim anlattıklarımı gözünüzün

önünde canlandırarak uygulamaya çalışınız. Derin nefes alın ve verin. Nefesinizi
yavaş yavaş burnunuzdan alın ve ağzınızda yavaş yavaş bırakın. Her nefesi
alışınızda burnunuzdan içeri giren havanın izlediği yolu gözünüzün önünde
canlandırın. Hava burnunuzdan içeri giriyor ve soluk borusundan ciğerlerinizin alt
kısmına doluyor. İçinize dolan havanın karın boşluğunuzda dolduğunu gözünüzün
önünde canlandırarak hissedin……(biraz bekleyin) Her nefes verişte bu havadan
yayılan rahatlığın vücudunuzun her tarafına dağıldığını hissedin…… (Biraz
bekleyin) vücudunuzun yavaş yavaş rahatladığını ve gevşediğini hissedin. İyice
rahatlıyorsunuz…….. (Biraz bekleyin) bu rahatlığın vücudunuzun en uç noktasına
kadar yayıldığını hissediyorsunuz…….. (Biraz bekleyin) İyice rahatlayın.
Vücudunuzun yavaş yavaş rahatladığını ve gevşediğini hissediyorsunuz……. İyice
rahatlayın, iyice gevşeyin……. (Biraz bekleyin) Kendinizi hazır hissettiğiniz zaman
gözlerinizi açabilirsiniz. Gözlerinizi açtığınızda kendinizi rahatlamış ve gevşemiş
hissedeceksiniz. Gözlerinizi açabilirsiniz.

6. SINIF – 12.ETKİNLİK

31
Etkinliğin Adı: REDDEDEBİLİRİM
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler
Gerektiğinde reddetme davranışı gösterir. (Kazanım
Kazanım:
Numarası 113 )
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: -
Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Hazırlayanlar:
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:

1. Öğretmen aşağıdaki durumları verir ve gönüllü öğrencilerin

canlandırmasını ister. (Öğretmen gerekli görürse, 5. sınıfın 7. kazanımının
“Uygun reddetme davranışına ilişkin örnekler verir” etkinliğinde verilen
bilgiyi öğrencilere okur.)
Durum–1
Öğretmen aşağıdaki yönergeyi öğrencilere verir.
“Sizden bir canlandırma yapmanızı istiyorum. Bir arkadaşınız sizi oyun
oynamaya, eve davet ediyor. Annesi alış veriş yapmaya gidiyor. Siz
arkadaşınızla evde yalnızsınız ve size sigara içmeyi teklif ediyor. Fakat
asla içmemelisiniz. Bu durumda ne söylersiniz, ne yaparsınız?”
Aynı durumu, farklı öğrenciler canlandırabilir.
Öğrencinin, verdiği cevaplar, “zararlıdır, sağlığıma zarar verir” vb. olabilir.
Durum–2
“Sizden bir canlandırma yapmanızı istiyorum. Bir arkadaşınız
öğretmenin masasından izinsiz, habersiz para almanızı istiyor. Bu
durumun ikinizin arasında kalacağını ve kimsenin bilmeyeceğini
söylüyor. Fakat asla parayı almamalısınız. Bu durumda ne söylersiniz,
ne yaparsınız?”
Aynı durumu, farklı öğrenciler canlandırabilir.
Öğrencilerin verdiği cevaplar, “İzinsiz, habersiz almak suçtur. Yapamam.”
vb. olabilir.
Öğretmen gerekli görürse bu senaryoları çoğaltabilir.

32
2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.

 Reddetme davranışı göstermenizi gerektiren durumlar ile karşılaştınız mı?

Bu durumlar neler? Bunlara nasıl tepki gösterdiniz?

 Bu durumlara reddetme davranışında bulunmazsanız neler olur?

 Gerektiğinde uygun reddetme davranışında bulunmak size ne kazandırır?

 Nedenlerini söyleyerek reddetme davranışında bulunmak neden

önemlidir?
3. Gerektiğinde uygun reddetme davranışında bulunmanın önemi
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

6. SINIF – 13.ETKİNLİK

33
Etkinliğin Adı: HATALARIMI DÜZELTEBİLİRİM
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Kendini Kabul
Hatalarının sonuçlarını değerlendirerek düzeltme
Kazanım:
yollarını belirler. (Kazanım Numarası 72)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Aynı Boyutta Hazırlanmış Küçük Boş Kâğıtlar
Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Hazırlayanlar:
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğrencilere aynı ebatta hazırlanmış kâğıtlar dağıtılarak isimlerini
belirtmeden yaptıkları bir hatayı yazmaları istenir.
2. Her öğrenci yazma işlemini tamamlayınca kâğıtlar katlanıp bir torba içinde
toplanır.
3. Her öğrenci bu torbadan bir hata çeker. Öğrenci kendi yazdığı hatayı
çekerse onu geri koyarak hata yazılı başka bir kâğıt çeker.
4. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
 Bu hatayı sen yapmış olsan ne hissedersin?
 Sence bu hata neden yapılmıştır?
 Sence bu hata ne gibi sonuçlar doğurur?
 Bu hatayı düzeltmek için neler yapılabilir?
 Bu hatadan nasıl bir ders çıkarılabilir?
5. Hatalar paylaşıldıktan sonra öğrencilere genel olarak aşağıdaki sorular
yöneltilir.
 Hatalarınızı başkalarının ağzından duyduğunuzda ne hissettiniz?
 Arkadaşlarınızla benzer hatalarınız var mı?
 Hata yaptığınızda kendinizi nasıl hissediyorsunuz?
 Hata yaptığınızı hemen fark ediyor musunuz?
 Sizce hatalar düzeltilebilir mi?
 Hatalı davranışınızdan sonra neler yapabilirsiniz?
 Hatalı davranışınızı nasıl değiştirebilirsiniz?

34
6. Hatalarının sonuçlarını değerlendirerek düzeltmenin önemi vurgulanarak
etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

35
 6. SINIF – 14.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Aile ve Toplum
Kitle iletişim araçlarından uygun biçimde yararlanmanın
Kazanım:
önemini fark eder. (Kazanım Numarası 149)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: -
Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN
Hazırlayanlar:
Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN
Süreç:
1. Öğrencilere kitle iletişim araçlarının neler olduğu sorulur ve cevaplar
tahtaya yazılır.
2. Öğrencilerden, tahtaya yazılan kitle iletişim araçlarının uygun biçimde
kullanımına yönelik bir öykü yazmaları istenir.
3. Gönüllü öğrenciler yazdıkları öyküyü sınıfla paylaşır.
4. Aşağıdaki sorulara benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
 Yeni öğrendiğiniz kitle iletişim aracı oldu mu? Hangileri?
 Yazılan öykülere benzer durumlarla karşılaştığınız oldu mu? Neler?
 Kitle iletişim araçlarını uygun kullanmazsanız neler olur?
 Kitle iletişim araçlarını uygun kullanırsanız neler olur?
5. Kitle iletişim araçlarından uygun biçimde yaralanmanın önemi
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

36
 6. SINIF – 15.ETKİNLİK
Etkinliğin Adı: *DERS VE MESLEK İLİŞKİSİ
Sınıf: 6. sınıf
Yeterlik Alanı: Eğitsel ve Mesleki Gelişim
Okuldaki derslerin mesleklerle olan ilişkisini açıklar.
Kazanım:
(Kazanım Numarası 182)
Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf
Süre: 40 Dakika
Ortam: Sınıf
Sınıf Düzeni Oturma Düzeni
Araç-Gereç: Form–50(Posterleştirilmiş)
Kaynak: *(Erkan, 2006)
Süreç:
1. Form-50 tahtaya yazılır.
2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.
 Tahtada yer alan meslek elemanları ne iş yapar?
 Okulda gördüğünüz derslerin içerikleri neler?
 Daha önce hiç okuldaki dersler ile meslekler arasındaki ilişkiyi düşünmüş
müydünüz?
 Okulda gördüğünüz dersler ile tahtada yazılı olan mesleklerden hangilerini
eşleştirebilirsiniz?
 Okuldaki derslerin mesleklerle ilişkisini bilmek size ne kazandırır?
3. Okuldaki dersler ile meslekler arasındaki ilişkiyi kurmanın önemi
vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

37
 FORM–50
DERSLER MESLEKLER

TÜRKÇE ÖĞRETMEN
MATEMATİK GAZETECİ
FEN VE TEKNOLOJİ SPİKER
BİLGİSAYAR DOKTOR
MÜZİK PSİKOLOG
RESİM İŞ HEYKELTRAŞ
İNGİLİZCE TURİST REHBERİ
BEDEN EĞİTİMİ MUHASEBECİ
SOSYAL BİLGİLER ARKEOLOG
TEKNOLOJİ TASARIM TERCÜMAN
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ AVUKAT
SEÇMELİ DERSLER FOTOĞRAFÇI
………………………….. MALİYECİ
…………………………. BİLGİSAYAR PROGRAMCISI
…………………………. SAVCI
DİŞ HEKİMİ
DESİNATÖR
ELEKTRİK MÜHENDİSİ
MÜZİSYEN
DEKORATÖR
YAZAR
RESSAM
DİYETİSYEN
POLİS
ANTRENÖR
HÂKİM

38