Hvala i Zahvala pripadaju Allahu Gospodaru svih svjetova i neka je Selam i salavat na Njegovog miljenika Muhammeda n n gv suprd u n n gv ahb

b i a j ou an ooi , a j oe sae e c e sve one koji ga slijede do Sudnjeg dana.

Tefsir
( Prvi dio )

P vn bao ssep vn acpes v aa o ot aa r iet ,ot aiioi r t lvm o r o t da j vm nkl o rrs r t e kdm jMu' i U e . a eo k bouia e 's aae i i i k a e sb b m j a n r O m h n pt l o d s zham d et u d a a oe u em a e avl o i k r k i i r o m dee r uA dr h aun vl oun ut lnm t er ba bur m n a ekdo s p eo io s t a i uj sm (os teat si idui paa i jo i oor eo e i u r h rg r ) d l ba nm t ok h v em n materijalu za ove skripte. T kr ezhau m aoe s avl j o ba H j di kjj pm gou je r u a ud u o e o oa t r n i or ies oe rr ba t t v boue d ka , azt l od peoui ooet s v si oi kj s am em a r r i i p m v e t ev n o u ko m m i l i t ii r ng zaj is dn m si ra k en io j s g s a o nn pv a t et a v e jsi u i h it h medresa. Napom n m d j a d s dt a ot r i ie o a e e n i r s v s a n j d o e a veh d tbco oesr t b i s p e r t o aae i ir ui m v ki e i ut ln e 's j kdm j si j p t uj i k a i Mu' i U e , dui i b i pt b e z pki n sb b m j a rg d e i uo eln a or aj a n r o t r j v e t oa t pn i dvt e vh Iaa. r kv m aj u ae k srenalh o a a s l

Aktivna Islamska Omladina Linz

UVOD
H a i avl pi d Al udeea uu, nkn t a vl zha r aa lh l h a ao o a a p a l n g salavat i selam na Resula Muhammeda sallallahu alejhi ve sellem, Tefsir (prvi dio) 1 Tefsir (prvi dio) 2

n n gv ahb R d eau nu , a j ou an prd u a j oe sae ailh ahm n n gv su ooi e jl e c i sve one koji ga slijede do Sudnjeg dana. Pi sea a a o pt oe ae ko n boui u o j re vg n sm m oe u v n srm e rr e kj j k c o j j a d zaj i m auo uzaj m vm s an e e n i nn l od vd nn , i a r o d o a i e d l o t l dboolu j j t o sne Al oo em o u ordc, e e o d unt lhvg i p i r a a P s n a aaau lh v slm m m v jiz l a ol i sllh a j e ee ,t oe o i e is j a k ll ei l o dt u a kd m j doSfa r ilh ah iea d ld ui aa u e oa a n a jl u nu r o a e a i v d aa k i d s d a e 'sozaj Al o P s n sllh a j v a t i ra k nn . lhv ol i aaau lh e u r it e a a k ll ei slm j r a:'or do otkjt zaj ' al o ee e e o ' bo oa, i o r i nn ! D k , d l k D i a e' e sne j d s pl dboola t vm j m l ou unt e a e oe ordc, e a e i em z a i i i m l Al udeea uud nm dde e kt d s ksi o u lh l h a a an br ei a e an e b a l n e j i ud e t isr n r t ozaj azt st o i i zi io i a o e 's nn , am eta r s pv i k a e i im vm n oai ooa pt il o d bdt nsen i a a db u vg u r a em a ue aldi i e j c Al oi ps n aj k Al o P s n sllallahu alejhi ve lhv ol i ,e ae lhv ol i a a h ak r a ak slm ' n cs nsen i lhv ps n a' ee :U ej iu aldi Al oi ol i . l ' a j c a h ak' Nasljednici Allahovih poslanika su sa dva aspekta: sa aspekta t n zaj ia set peoej t zaj j s t r i r ej nn s apk r n o nn ,e u o a l a a a a n a g a r di Al oi ol i. al snk zd Al lhv ps n i k ,ut sa aaa lhovih poslanika je a acD e i a b apeoej ds v aj ioj n vn l d aAl oe i r n , ot ln l n e a j e b j aj j i a a e um lhv a deea uu b v. l h O j e l n a

Jezi zna ko enje Objave zna skrivena obavijest na brzinu i i do je u Kur'anu na vi na la e ina: 1. Do je u suri Qasas, 7. ajet: ''I Mi nadahnusmo Musaovu la majku: ''Doji ga, a kad se upla za njegov baci ga u rijeku i ivot, i ne strahuj i ne tuguj, Mi ti ga doista vratiti i poslanikom ga emo u initi.''

2 N dhue a l usrE -Nahl, 68 ajet: ''Gospodar tvoj je . aan z pe u ui n pe ndhu: rv sb k ubd a iu dbv i u l aano' ai ei ue u ' P ri m uoima oo e tnpaej i nm arv l d ' o u. '

K U v ei :'pm n , pm n krti j n i a ae zi n ' o i ioo ea e oii v rim .'' O j st e c (Ed-Dariat, 55. ajet) U ej iukj eul nm p ji ai m "Doista se djela n c s n g g vo oi a hd o : a i a nl s venjpe a ie " Muttefekun alejhi r u r n ju d u m jt Tefsir prvi dio Objava (Vahj)

3 Bz i r oj a dl i av edf ij uK rn, ua . r e b v, o z n i e n i i at a a i ca u' u sr a Merjem 11 ajet: ' o i i ha aunrdso i nkm i ' n z e z rm I i ao vj zao m dd n zaj vle a j r iaee ae a nn : H a tG u t nv! e i uo

Tefsir (prvi dio)

Tefsir (prvi dio)

4 Moe a ue a vsea djn, . d bd ko evs o eaasura El-An'am, 12. ajet: t ' j n nvd n e vj d s s a arsrva , a ' eai aoe tei so a e vm apal j p A t i k e ju ao iems pkri vbs ,i ro ngbiot i k b ti e ooi, i it s un m ooocps l' s li e g a. '

r t o nn oj e e 's zaej b v i k a e a To je Allahov govor objavljen Poslaniku ili poslanicima na jedn riar e n ,eot a l d a a bz ski n ai nds pnj i . v n u um N oj e ol im ai b v ps n i a n a ac 1 Ii t soi n ( ) a b j i ua o A je .sn o nv ej r j ko t ie B hr d i da ti e ua o l i e r l 'ros j pl oj aj ii t soi n , t e a ' v a i e oe b v e sn o nv ej io k :P m a a ti e dolazi jasno kao zora.'' 2. Govor Allaha iza zastora, aa ae poslanicima o kojima kd k: ''I smo ti prije kazivali i poslanicima o kojima ti nismo kazivali, - a Allah je sigurno sa Musaom razgovarao.'' (n i 6.j) E Ns 14a t a e

3P s dt m D i i . or s o ra . e v bl K kve i n oj e or s o D i i aa jb ai b v ps dt m ra ? o n a e v bl 1.D l iko zoj a zoa it j nj n oj e o z a vn v vn a a o e aei ai b v t n a Poslaniku . 2D l a D i i u oj im l u . o zk ra v e i . a bl ej k K rn u a Jz k zaej dl i a k at in . ei o nn ; o zko i e aj e a r ,t e r t o zaej t j Al o gvr( u a kj j e 's nn ; o e lhv i k a e a oo m ' i ) o e dz i sut n s e ol i koji je napisan u mushafima i koji je p n a r P s n a , e c ak peee n m t ar ai r n a u vt n . n e i n I ea u a m n K rn a 1. El-K r n sr E'r 9 j:''Ovaj Kur'an vodi jedinom u , ua ls , .e a Ia a t i rvo pt ij n ia o e or d l dnsrdsu s anm u , v rim kj i dba ja ooiaon p u e c in e vet a h ea ard vla' isd ik ngaa ek. j i '

Z t 5.esr E- r ' ido v k n e a d m s am 1 j ue ua ' j nm oj u i dt a u e i at :N e e j o Allah obra oi n j nm o t n a ndhue ,li a s a e o d r ai : aanm i z m d i n ia zs r, ia oa ezs n a o , j oo vl m oj l j at ai d pl i l i kj Ne vm o o ,b vu o l j aa k i g j a je oo tl - O j ziaU v e i dr' n e. ne a t zi n Mua! o i , s, '

Tefsir (prvi dio)

Tefsir (prvi dio)

2. El-Kitab, sura El-Enbija, 10. ajet: ''Mi vam Knjigu objavljujemo u o je l a aap z s n oa et ' kj js v v,a at e e pm te ' o a o i?

Kadr.'' Pod ovim se misli na zemaljsko nebo, a zatim 3. ajet sure Ed-D hn ' ua: ' Mis o pl u b gs v eo n d j m oe i l ol lnj oi a e a oj objavljujemo, - i Mi doista opominjemo.''

3. Ez-Zk,sr Hdr 9 a t ''Mi, uistinu, zikr ( Kur'an) i ua i , . j: r e oj l j o zia e o nd j bji' b vu m ia tm Mia n m d t' a je s i e! 4. El-Furqan, sura El-Furqan, 1.ajet: ' eaj uv e O a kj ' k e zi n nj o N i robu Svome objavljuje furqan ( Kur'an ) da bi svjetovima bio opomena.''

Zatim sura El-Bekara, 185. ajet: ''U m eeur aauj pl j c a zn e oe s m o oj lvn K r n' b v i j u a ' a ja e a

5. Et-T ni sr E- aa 9.e 't z ( u' )e i ro ez,ua u', 2 j:' e i K rn j s un l r at I n l a g objava Gospodara svjetova.'' Fz sut jK r n ae p n u a aa a 1. Prvo je spu n Lewhi-m hu,a ai i re e o n za t u e afzn n vim kj e n n j e niko osim Allah i p nj oj nm sr B rd, 1 , sut e d do ; ua uu 2-22. e e ajet: ' ooe u' vlas ei a l i o n vnj ' v jK r n ent n n Po pm o uao ' a a i v , . '

3 Teesut j j s dn l kgnb n Z m j n s e .r p n e a uju o ea a e l , a r ae a u c Muhammeda pes v a psen f u kj j sjl ,t r t l i oldj a u o je v t o daj j u z o eo d v nt , j j dl i D i ia , o gAl ol oj as u s i e o z r . kj lh o e v nm a o bl s e a opisuje kao povjerljivog:'unj zia kz aj I s n a ' r e a t ai n z l i K a , s, v e aa k p m n o, ong o G soaase i cej o. ( Etl ei g m o, d opdr vmr in ng' e t a j e ' Takwir 19)

Z t sr E- aa 9.j:D nsg pv ri D i i' am ua u' 13a t' ooi a oj lv r. i r e ' e ji b l '

2D uo p n s L w i afz u uu ooa a e aso . rg sut j a e h m hua k pns n zm lk ae j nb,ko t k Al ' s o a oe oj lvtu oi eo a ae lh : ' m g pl b vi i n o a Mi i a ja Tefsir (prvi dio) 7 Tefsir (prvi dio) 8

K r nj sut d p d upr d o 2 gd e d bi se u e p n i o i a a o o e ou d 3 oi , a i n ul is dgj a k p a oaam . oo i Mudrost objavljivanja Kur'ana dio po dio 1 U vi n s aP s n a j k Al ''Oni koji ne . r v j r ol i ,e ae lh : ae c ak r a v rj gvr: Tea j d m K r nbd oj lna i j u ooe rbl e a u u ue b ve i v e u o a aj t to odjednom! A tako se objavljuje da bismo njime srce tvoje uvsl iMig se a tp a toj l j o'(El-Furqan, r i ti a v j o j b vu m . e e a je ' 32.ajet)

boga, nije objavljena nijedna sura, a da ja ne znam gdje je oj ln,i joj ln j a a t d jn za zo g b v ean ie b v e ie n j, aa e nm bg ea aj t aj d ea i da znam da ima neko ko bolje od mene zna Allahovu Knjigu, a d d n g m g ddv,pt b s n m . a o j a ou oi eeuu o i e j u' e i h e ' Bi t i a oi dtj aO iu id saa v stvari i r aa ' o v e lm . n s ui o ahb oe g bi n m ai l vd i r u n m .ea v k e p a Ir u oo ep j oi bi o j aJdn oj juio ki o vm ,ae l g i e t m o ogvr :' j j j oj lnn oo ebd (oau n dooi 'a a te b v e a vm ru pkzj i o T e aj u ps mn bd kjs zv Sl ) ro a ro o e oe e a' t e . ' Bi u m o oi dtj a O is u ivl it d o ra l e g e v m e lm . n u l i ek r ai ol i u definisanju mekkanskih i medinskih ajeta. Broj sura Mekkanskih 82 Medinskih 20 O o 2 ua l a eaia k 1 sru m s r . e zl N ial oajm kasi o m d si sr ai r i vn eknk d ei k ua n zk a h n h

2D bs o ka n gv pm ejiha n , ru r ii . a ie l l j oo a n svt j j s A a b i a o e e aee p l nepismen narod. 3. Da bi pratio i da bi se uklapao sa novonastalim situacijama. 4. Postepenost u propisivanju. 5I zv d u i kr nk srz m k d dns j a .z o iuo v e u si ua a ur e a oeu e n a a h i d Kur'an ili bar jednu suru. 6. Odgoj Poslanika i j n a n hv nv aajn m e v ri i j oo ai vn a ur k e k i k e i npd irvkcetuvi n v ri i s a j i . aae pooai, r v j j n k r ie n j e ae e h c ka 7 ri oai ae u o Al a . vs dkzd jK r n d lh t a a Mekkanski i medinski ajeti Briga ashaba o ovim detaljima. Oni su vodili veliku brigu o tome gdje je i kad objavljen koji ajet. K InMed ''Tako mi Onoga mimo Kojeg nema drugog ae b s u : Tefsir (prvi dio) 9

1. Sahih rivajetom od ashaba koji su bili savremenici Objave i koji su to prenijeli tabi'inima. 2 K rt i nl i idt a pt pzaaj kr t ii . oie aa g u i i d u m onvn a k rt a s oj h e a a e sk mekkanskih i medinskih ajeta. R zk i eu eknki ei k a t al ez m kasi m d si ja i m n h e P s jv e ai r l oaj ot i i n aa i vn : o n zk a 1 N onv ooakm s or aa t Meknk a t s . a sou ng o e e ba j. kasi ji e e e or a s nvim Mek, m d ski stanovnicima Medine, ba j t on i a ke a ei u a c n p rei ''O ljudi,'' pdau ivj or aj s nvim a i j ; or m j a ba n t on i a z e u e a c Mek, a rei ''O vjernici,'' pdau ivj or aj ke i j ; or m j a z e u ba n e s nvim Mei . t oa om n m r b i p cn, t on i a d eMeu m v nr a e oa i ali a a c n i t it jer su sura El-Bakara i En-Nisa medinske, ali se u njima nalaze m kasa baaj eknk or n . a Tefsir (prvi dio) 10

2 N onv m et oj e K s d s m kasi ji n . a sou j a b v. ae e a u eknk a toi s a e koji su objavljeni u Mekki i u njenoj blizini, a medinski su oni koji s oj ln uMei i n nj li ppt hd, ua , u b v ei aj d i u j o b z i ou U ua K b n e in a Sl .O anr at oe nije aplicitna, jer ima ajeta koji su e a v om a k objavljeni na putu, ili na Tebuku, ili u Bejtu-l-makdisu. 3. Na osnovu vremena objave. Mekkanski su oni koji su objavljeni uMek i vnn pi Hdr aoi o s oj ln nkn kil a j re i e n kj u b v ei ao i e j , i aj Hdr p m kr uMek s medinski ajeti poput ajet koji je i e a aa i ki u , oj lno s bn Mek,ua n b v e ol oej kesrE -Nisa, 58. ajeta aj o u ' l hvm zpvead ogvres e oiakj s i ' l a aoid a doon l b n Aa j u m o uh i ds j pv rvt i aal d asd ed pai osd e ot n oj aa oi e e kd j i ui a rv n ui. um t t Uistinu je divan Allahov savjet! Alla se o t jii . A h v dia u v i s e d' '

3S aa ua kj i a i' l d' . vk sru o jm re ' j i o j O u' 4S aa ua kj s nl e r e v rv sim i ran m . vk sr u o je a z pi o j oj n i a pij o a e e c j i narodima. 5 S aa ua kj i a r a Ilu A e u osim sure El. vk sr u o jm pi o b s i dm , o i Beqara. 6 S aasr kj p j s pj i i hr v anr Ei . vk ua o oi e a o d an a oi p. l a n en m f m : f lam mim. Karakteristike mekkanskog dijela Kur'ana 1 P z u t h ,ooaaj Al a spominjanje vatre i . oi v e i bvn vd e lh , a S dj dn, r paa a ur i a un g aat a r s m c . e e s v im 2 O or ou d l m k ppt b aj j ej i e a . n s m j ja ur a ou uin ,e n m t a e e i j a d a k jetima zkpvn e ese j e iaoaaj i nk d c. a v e 3S aaz z u r kr ei iegoi sprk. . ng i aa ka oie n a j rv ot oua r t c z t 4 Mn o kz aj o v rv sim iob aj o sae . ot ai n v v a j oj n i a din d t n e e c j a r njihova naroda radi poduke i edukacije Poslanika . Odlike medinskog dijela Kur'ana 1. Svaka sura u o jm nr b i ra k kza kj i a a dal e 'sa an. o e i it 2. Svaka sura u kojoj se spominju munafici. 3. Svaka sura u kojoj se raspravlja sa ehlu-l-kitabijama. 4S aa ua o p js ''O vjernici'' . vk srkj oi e a a n Karakteristike medinskog dijela Kur'ana 1 P j n n i dt m l dk ons, an di d, i , . o j j b e , eu usi doakzi aam r a ee a a j h , h a r aprd n ons i r i v dv e a ,ooi i doa pa l l ai . t h va a n 2O r ajel . ba n h -l-kitabijama i poziv istima da prihvate islam. e u 3 P j n n pnn m nf a t r o r aj n hv . o j j oaaj ua k, e a t i n j oe a ee a i z kv e i opasnosti po vjeru.

Sura El-Ma'ide, 3. ajet: ' aa Sm vm v r v uar oi ' ns a a j u au sv D e i blagodat Svoju prema vama upotpunio i zadovoljan Sam da vam Islam bude vjera.''

Odlike mekkanskog dijela Kur'ana 1S aa ua kj i a ea . vk sru o jm sdd. o 2. Svaka sua kj i a i'ea ru o jm re ' l' o j K l' Tefsir (prvi dio) 11

Tefsir (prvi dio)

12

4 D a ja r ei kjpj n vj pai poivn i . ui a t ie n a o o j a r l rp i j n e c i a a u va saa ciljeve propisivanja. Koristi znanja mekkanskih i medinskih ajeta 1R z j jdrg aio drg a a t . aj n n e i n d e i j i ja a ee or h o ru h e . 2. Poznavanje historije propisivanja i postepenost u njoj. 3 K rt j oo nuo u t s Kur'ana i u shvatanju . oie e vm akm n e iru f zaej nn . a 4O j ajkrnk m t a n hv krt ju a i . s n u' si e d i j oo oie e d' . e e a h o i n w 5. Definisanje sire Poslanika kroz kur'anske ajete. Primjeri mekkanskih ajeta u medinskim surama 1. Sura El-Anfal 30. i 64. ajet. Primjeri medinskih ajeta u mekkanskim surama 1. El-An'am 151-153, a cijela sura je mekkanska 2. El-H dd 1-21, a kompletna je mekkanska. a 9 Pi j iua o s peeeez ke Mei r e srkj u r n iMek u d u m r e n n 1. Sura El-Ea'la. Prenjeli su je Mus'ab ibn Umejr i Ibn Ummi Mektum. 2. Sura Jusuf, a pei j j A fb A r uMei i rui j r oue u i f n n a d u po e n o pred ensarijama i tim povodom nekoliko ensarija je primilo islam. Pi j iua o s peeeez d e Mek r e srkj u r n iMei u ku m r e n n 1. Sura Et-Tewbe koju je prenio Ebu Bekr u 9 g.p.h. kada je ps v e ko m r a a ot ln a e iz hdd. aj 2. Sura En-Nisa 97. ajet. Tefsir (prvi dio) 13

S rkjjpeeea A ei j ua o e r n u bs i a n nu 1S rMe e kj jpei D a rb ei ab . ua r m o e r o f i b T l j u n e n i Primjeri ajeta objavljenih u ljeto 1. Sura Et-Tewbe, 81. ajet. 2. Sura En-Nisa, zadnji ajet o kelali. Primjeri ajeta objavljenih zimi 1. En-N ra tpt r n A,d 1 ja a ae u,ji o oe a i o 1 a tp dl. e v u e j 2. El-Ahzab, 9. ajet vezan za Bitku na Hendeku. Pi j ija b v ei n r e a toj ln ou m r e aj h 1. Ali 'Imran, 190.ajet. 2. Et-T w e18a tb v e u an jr i norjio e b,1.j oj ln zdj t i oi t i kj e aj o en oc i su izostali za vrijeme Bitke na Hendeku. Sure objavljene na putovanju 1. El-Anfal. 2. El-Feth. 3. El-H dd. a 4. El-Ma'ide, 67. ajet. Ajeti koji nisu objavljeni ni u Mekki niti u Medini 1. El-Furqan, 45. ajet objavljen u Taifu. 2Q ss8.j oj ln D uf . aa,5a t b v e u hi e aj . 3. Ez-Zuhruf, 45 ajet objavljen u Bejtu-l-m ki un I a ad u oi s s r: ' ol a u debm oj ln ps n ia ai,o s o ' g dj orda a b vei ol im N kj m P e aj m ac m e Tefsir (prvi dio) 14

prije tebe slali, da li smo naredili da se mimo Milostivog, klanja bntm nkki. oas ia eav ' v m'

O a ak jpt ba n c a t su u' a n ou e u v nuae o en uej i u e i K rn i a v t r am fr a m np a s m oad l m kj aj iAii Mei j ai l u ng ja eu o m e si e, i l b n d i, nj B hre j zt In ars ua j e ,am b H dee-Sujuti. iv h i U ej iup p aj a ooa b v ue sm sh pea n c s o in m pvd oj e zl a o ai r j a t i a i h de od Poslanika ili ashaba, i njihov stav je bio provjera rivajeta . pi ng b o tk p p aj pvd. re eo i au o in ooa j l a t u Definicija povoda objave i oblici

Od Ibn Abbasa se prenosi da je rekao: ' a j un I a ' d e oi s K r Poslanik peee, lh m jps o dm i sve poslanike r nAl n a u e ol A e a a s , a e r rui ea ikm tt r a P s n u . p j D i i po zn i e e e o ol i : a bl o a , k ak ''Budi imam! - pa je Poslanik l j i a j zv Al a a kd e aro lh kno i a mu je objavio gore navedeni ajet.'' 4. Er-Rad, 30. ajet objavljen na Hudejbiji. P vd oj e u' a pzaajoo jpi i ng t j ooi b v K rn i onvn ng t e re oo e a a e o j o poslije objavljeno Pv joj ln iK rn s a tsrE-Aleq. ro t e b v eo z u' a u jiue l o aj a e Prva kompletna sura koja je objavljena je sura El-Muddessir. A zan joj ln j21a tz ue l dj t e b v eoe 8.j isrE-Beqara. eo aj e Podjela povoda objave 1. Dio Kur'ana je objavljen bez povoda objave koji su nama poznativ jvd K rn. i oo e eii u' a o a 2. Drugi dio Kur'ana objavljen je sa nekim povodom. Bi uej a oi s a m r a n k o v t r a g a m vi

1 D s s dgj pa Kur'an bude objavljen povodom toga . ei e oaa dgj R koj i A bs kada je objavljen ajet: ''A ti oaa . ea e b ba , a n oo i i lu ob u' popeo se Poslanik na Safu i povikao, pmn b rdi .j i n' . te se narod okupio, ''Ako bih vam rekao da konj izlazi iz ovog brda da li biste mi vj oa,p jE uL hb ea: ek t izri e vl' ae b ee r o' o e ,a s r i ' k ' T b nas zbog ovog okupio,'' pa je Allah objavio suru El-Leheb. 2. Da Poslanik bd uin z n ,p K rn d s . ue p a a et a u' oe a t o a oj n n m ko b j e In Ma iH k s sh b j j , a t ie b a ee o l de ai a ai m h senedom, da je Havla bintu S'b d P s n u pa se aee ol ol i , l a ak pla a vg m ( oj kjjr a so jee' ii oaln soa ua v k o e e o vj n:T s i e i k o ' mi haram poput majke..''), pa je ona rekla Poslaniku Allahov :'' P s n e ue m j m aot pt s o p kdsm ot i ol i , zo ie l s i o m t , a a a s ra a d o v al rekao mi je da sam mu kao majka!'' pa je rekla: ''Gospodaru moj, js T b l ' - i i s n pm k , D i ijdo a a e eiam' i n e e i o al a r e oa s j a bl pc a ue l dae . oei srE-Mudl m e Mudrost poznavanja povoda objave 1. Poznavanje povoda objave ukazuje na mudrosti objave. 2. Korist u ovome je za vjernike i za nevjernike: vjerniku se ovim pvv i a, nv ri b a ai j ii t oj e oeaam na ej n i zd ln sn o u b v. e k v ve ti a 3 P m pisvn zaej K rn,o l j sm j i . o ae r haaj nn u a u' a t a a u n a kn e pgen or a shvatanja. Tefsir (prvi dio) 16

Tefsir (prvi dio)

15

Primjeri pojedinih koristi povoda objave 1 K Al ''A Allahov je i istok i zapad, kuda god se . ae lh : a ornt,aa oe l hv s aa kee p t jAl oa t n(El-Beqara, 115.ajet) e m a r

Allah k: kada je Allah uzeo obavezu od onih kojima je ae ''A kj adt d j s un l d aoj n vt d n in n g a a e e i ro j i b j a , a ee z j i a g um a a i e n t ki, n s j psj z l aso bci n m l ia rioiu e ole a e vj ai i ei t a t , i, a l m o o vrijedi zamjenili; a kako je un t s u a j u oi! roo t u zme db i' o n l'

O a a t a zl gvrd j v k dzo eod s or e vj j n i e ooi a e oj u ovln a e ke e gd e j n b o d u a au d n e epon d s or e r a i i i gj nm z i a i nohdo a e ke pe Kb , l e j m l m t ,oa k zad j oa ajet objavljen radi posebne eu m nj o n a e vj i suce a u i r i a aa o goal n za gj j i ai n pt l a nm z kj bv a e nj i d e t j u i d e j u e Kb , a e dt ao or ia am svtd j pgei za i ap j i i dm de , zt ha a e or o n l h d i i , d jcjvg a t l vn . ae i ooa j o kaaj l e a e 2. ' e ii i k d oikjvsloo t rd i ' ms n ao a e n o ee n ae kojima je N l k e i o dao a uu ovlnia n n u i - nikako ne misli rg d bd pha ei z oo t i ui l j o s ni d s kzesai; j k t k pt a' a e e an psi n h ea e a a j'(Ali-Imran 188. t i n. ajet)

N pzaajpvd oj e ai onvn ooa b v n a a 1D ps jj a t sko a r oic ae'oo oj eo . a ot ia n e t a d pe sa k:P vd b v t o s k n l ' a g io a tjt io i d s r i ian u lnm zaej ko t jaeo t l a e a j z si so nn a g e ,i va j i u d k:' s n je upitan za to, pa je objavljen ajet.'' a ae 'ol i . P ak 2 D ps jm got aj t pvd kos j o s ds . a ot i ouns d e o oo, a l a kj e ei o u i o i eu Z bj ij ngesreoovd, as s pli z ue a e o na j k oe p u e oal m r d i i Poslaniku pa im je on presudio, a ensariji se presuda nije ., svidjela, pa je objavljen 65. ajet sure En-Nisa: ''I tako Mi G soaa vg,n n b ij n i o z sd u sooia opdr t aoi ee i v ri dk a ui u prv o t e c j m m sbi t en pi a i aod zo peuet j u euon e e r vt d na bg rsd v e m b h e o dm so m n a t oe n oje idk s ssi n ua a vj i l e b e s t i m o g e o e av m e pokore.''

Uvzs oi a t b j i ua jd jMe a i H km eia v jo ie B hra ae r n b ae m e m l i v n ps ov k p i euR f kdibn Abbasa da ga pita:'' ol oj a o m n a ' o a e i i A ob sai oj kjvld bd phae z oo j k i vk v k o o a ue ovln a n t e e i i j o uai a z oo n e i kj , na iv b i an n ' r o i a n t i b an n od b si i kj i d, o j o e l e, ' pa je Ibn Abbas rekao: ''Ovo je objavljeno povodom ehlu-lk ai,p m j po 17 a t iz sure Ali 'Imran u kojem ib a' a u e rui 8. j t j' o e 17 Tefsir (prvi dio)

Tefsir (prvi dio)

18

da mu se objavljuje, pa je objavljen 85 ajet iz sure El-Isra' u kome Allah k:' i j t o d R c j d samo , ae ' t u e Pa ui ei t e ua . : a Gospodar moj zna, a vama je dato samo malo znanja.''

K Z bj'm t m d j oa a t b v en tim povodom.'' ae ue : a a a e vj j oj l rS r ' e aj (iei ua ) BlB hr j i 3 A oi av er a t i v gvr opvd, nas ui a . k m i i ja si ooe oou od e z ve m i r a sh r a tko b j e B hr iMul o s a n ai i j a t ie pv h ve o l ua i sm d i D udb e B dej d k:' l s P s n da nije nua l ela a ae 'ao e ol i . i i ak k n o ninm z di i t n p m j d n l j on a a, v e l r oi a u e ol ea aa j i i , a (izgleda da nije bila muslimanka) i rekla: ''Muhammede izgleda da tj t jea ot i ( iie a aj n e i o z di,r eev jn s v m s s n vh , i tdl i v et o t ao l ) j ao j i n' ae b v ea ua d oi p joj ln srE -Duha. , ' aj Primjer o daif (slabim) rivajetima za isti povod. Biei ae n i lT br i j a InE i e eo H f , dMe e , j e a e sse o j b b j d a e o b s j r n n m j iet kj e se e k r a bila sluga Poslaniku d j m lps ouk P s n a . i , a e a a ua i uu ol i ak t o r a i o kee ,ae r nkl o aaa ol i a ke o s d r t p jpol eo k dn, P s n u m p p va o i ak nije dolazila objava, pa je rekao: O Havla! - s dsouk t e ei a l ui Poslanika D i im n dl i p sm r lsb d oii ? r b l i e o z' a a e a ei a t a, ' k sm k, aj j oii iso kee j i ul pa t j do uu p u e ta i d r t e z k s,e e oa sl p va v a Poslanik t s s, aj oj ln E -Duha. Prvi rivajet se r ui e p e b v eo d e aj prihvata za razliku od drugog zbog svoje vjerodostojnosti. 4 A oi a i r a t kjs ie j oo t ns, r e r o . k m v e i ja o u s v rdjo ot pe ra ve i t e s j i f im j a nd rg ko k s n n e r e r j ko t b j i e n a dui rz l i e ai pe ra a a ie d m a n f in , o l Buhari od Ibn Mes'uda je rekao: ''Dok sam jedne prilike bio da sa Poslanikom u njiv ao j b ns n n t s nii ei i n e i al j ,e u a lnk , o oe j r i r lm sbm 'ij g od'osn d)p e e ie i eu oo :Ptt a ui( ut i ue a vj k ' ae ' i , je Allahov Poslanik zt i i n t gvr ,e a svt au o n e ia ooi t sm hao i j o i Tefsir (prvi dio) 19

D uir a tb j iTr i o In A bs da je rekao: rg i j ie i z d b baa , v e l m i ' ue i s r l j r i a ' aenm n d p a ooo ' r e u e e e em :' j a et a im vg K jj k vj D t o t v k!P s i r l' ij g o ui p s g uil p j oj a'a u m e i Ptt a d' a u a p a, ae e ' k : ae ' , ' ti objavljen ovaj gore navedeni ajet.'' Buharijevi rivajeti imaju pensnd i ij i , jj a r l , duie a j r ot a Tr ze m t ee n a o a rg jzt t e d m iv o d z g o o Ibn Mes'ud direktno tu prisutan. bio 5. Ako su rivajeti i po pitanju preferiranja na istom nivou i vrijeme r n zi n jpi i o od m oj i tm n m ao a j b aj e r ln, na e o b d i eu j a k di v a b e ni i jm g. e oue Primjer za ovo je 6. ajet iz sure En-Nur u kojem Allah k: ''A ae oi o or e vj n, n bd ia dui sj oa ng n kj ki so eea e uu m l rg v dk, eo i v e i h e su sa o oisj oi pt d e so sj oej zk t m m n v dc o ri vj v dn alv e , v e e e eo Al o io erptd,a t gvr ii . l hm t ti u azia ooesn ' a i a s t u'

Po pitanju ovoga imaju dva rivajeta. Tefsir (prvi dio) 20

BlB hri rg d jHl i U ee p so n iei ua dui ae ilb m j t i vj eu j i a n j ouo u z b ds r km i Sh a p m je Poslanik rekao:'' a l a ue o b am , a u u j n D kz lkza r ol ap j Hl rekao:'' Tako mi Onoga oa i an pe e , a e il , i k a koji te poslao sa istinom, ja govorim istinu, a Allah s un e i ro g oj i n m sai o kze'a e oa D i ia b v i et t e e psi d an,p j do r . at o o t ' bl s sa ajetima iz sure En-Nur, 6-8. D uii j b j eB hri sm o Sh i Sd da je rg r a t ie ua Mul d el b aa v e l i i a n Uvejmir doA i ui U ei i ea m :'akz oa s m b dj r o u 't ae a n j k v k kjj noduo v k s so m nm h i oj a o e aa rgg oj a a vj eo , oe l e i e o g ui p d od v uit n g, aj P s n rekao a b , a a na i b e j a p e ol i t je e ak Uvejmiru: ''Allah joj i K rnk a taiee t jn, e b v u' sij r t iv e ee ao a e d b o onda im je naredio da se zaklinju.'' R zltj d m pi at oar a t r i p n m i eu a e a e o r vti b i ja a t o j a t h i v e , di i s a a tko a eai v e ooa aea a t m t t o a d s r o i pvd z j n j. ri d d e K i a N vv ' s svt da su ovi ajeti objavljeni ae m m eei ' e e ha : Mo iti pvdm Hlaa a j doU e i Al o P s n mu ooo il kd e oa vj r lhv ol i . a, m, a ak j r a oe rei (j do m j f v n onv a t e e o v i' T. a u e e u a sou ja k j . ' t e objavljenih radi Filala ). 6 A os r a tj nk p p aj pe raj a e oe oi . k u i jie ai o in r e r a n m m h ve d t u f in , objedini zo vl e r ese al euem ko a e ai t bg ek ve nk r i ,zte o a d s r i i m zk d o ponavljanju objave istih ajeta. Kao npr. 126 ajet sure An-Nahl: ' k ht d n npad uva t od ui t t sm u ' o oe a a ervu zrte na i o a o A e i, ne oo kj j i o k vm j ui eo aaoo p e t j zia nlo me klo a e j ; k t i,o e a t i r i nn rt s bolje za strpljive.''

' m ski sdm ee n hz t e' aj D i iu istom ' aarau ea dst j a e ,p e r I z r i b' bl t nt dos oi a t .Iz ovoga se razumije da su ajeti r u u oa a v jo ' e k m em' objavljeni na dan Uhuda. D ui i j b j eTr i i ai o U eai K ' rg r a t ie i z H k v e l m i m d bj b a a da j n b k:N dnU ua oi l s 6 esre6m hdi , eu ae' a a hd pg u u 4 na j ' ne i, ua am r n m j b H m a i aara,es esrer l' ad j a e i a z z ski n t u na j e i D oe i o m r i k: ' dan nov b k, r i b i v eng s oi - pa na dan e i e ua l im i eo t u n ' t di o . ' ol oej Mek Al objavljuje 126 ajet sure En-Nahl. s bn o a ke lh a O a r a t ooi t ed j oj lnn dnol oej vj i j gvr o o ve m a e b v e a a s bn aj o a Mek, zt d j i eub k n U uui s bn Mek ke u o a e z i e a hd ol oej ke m t o a pol nkl godina, onda uzimamo kao da je ajet ponovo r eo ko o i objavljen. 7 V oj apvdm j n s a i zo j ngpvd. . i b v ooo e e t r l bg e o ooa e a d vi i d Bl Tr i o U m Sl e a e el' lhvP s n e iei i z d m u e m d j r a' l o ol i , j m i e k: a A a n a l d j Al so eu n p p aj a i r i i m u a e lh pm no ee o in m h u s a a t i de m . p j objavljeno: ''I Gospodar njihov im se odazva: e u' a e ' Nj nm t dei i euvst dn gvn pn tin ido r bn u z a r j o eu oii, i e u k m u e t m ac n n - vs j n o dui' Eli ukru iei it e i d rg ' e d h( Imran 195.ajet )

Bl B j k i ezr dE uH r r je Poslanik stao iee e ei B za o b ue e da j h j pored Hamze je preselio, a bio je izmasakriran, pa je rekao: kad 21 Tefsir (prvi dio)

T kr iei i i o U m Sl ed j r l ' lhv aoe b j Tr z d m u e m a e e a ' l o l m i e k :A a P s n e z s m n so i e o u K rn ko s ol i , at e i e pm n m a o j u' u a t e a o so i um a i' pa je objavljen 35. ajet sure El-Ahzab: pm n j ukr ? c' ''Muslimanima i muslimankama, vjernicima i vjernicama, ps i m ac a ps i nm , srn m ac a ol n ukri i ol n ea a i ei ukri u m m u m k m m isrn nm , s p im m ac ai t lv nm , i ei ea a t lv k m r ji ukri m s p im ea a r ji pn n m ac ai oi i nm ,m ac akjd e oi i ukri pn n ea a ukri o il zm m zm m i je zkt nm kjd e zkt m ac akjps iea a ea iea a o il ea ukri o ot nm e je , m i e Tefsir (prvi dio) 22

kjps , ukria o o vj sdi met a oe r u o ot m ac kj so m t n j i vd bi e e m i i i m sm g iea a o o vj s nm kj so m t e i idnim mjestima vode brigu, i ukria m ac m kjs so i u l h iea a o s so i uAl a o et pmn Al a nm kj et pmn l h, i o j a e o j a Allah je, doista, za sve njih oprost i veliku nagradu pripremio.'' T k b j i i i o U m Sl ed j r l ' a i aoe ie Tr z d m u e m a e e a ' kr l m i e k :Mu c r u ,a n n r uju, a nama je pola nasljedstva.'' pa je aj tu ee e a t objavljeno: 'n ple n ee l h ee d a oloa. ' e oetoo i jAl nk o vs d kvo I i m a i Mukriapi d ngaaz oo oi rd, nm ac m r aa ard a n t n uae a ea a p o ngaa a n oe rd. Al a z b j Neoa o t ard z oo t n uaeI l h ioia j v m le o a l g i. Allah, zaista, sve dobro zna! (En-Nisa', 32.ajet)

Ova sura je mekkanska, a Mekka je sveta do Sudnjega dana, m t , aD nol oej Mek P s n uje jedan sat eu m n a s bn i o a ke ol i ak (misli se period) bi dzo eod r i t h (. aui l ovln a a oe t d b a o j d a j j m k)pr t a t ju ki i zbaj o b aj ur e oe o e Mek b o ar e uin . i , d g o l nn j e 3. Primjer u suri El-Kamer, 45. ajet: 'kp e i ro oae b i ' u s un prn i, S g t aoie e b e dt' n s u ig a ! Ajet je mekkanski, a Umer govorio: j i' je ' o t su b i oae? K U e ''Na dan Bedra sam ' j e o kp i pr n' ae m r : K i t ' vidio Poslanika kako izgovara ovaj ajet.'' (Buhari) V a toj ln pvdm j n ooe i ja b v ei ooo e e sb e e aj h d BlB hro E eab Mak da je Umer ea:Soi iei ua d ns i j i n la , i r o 'l o k ' sam se sa svojim Gospodarom u tri stvari; rekao sam: ''O Allahov P s n e da uzmemo mjesto za klanjanje Mekkamu-Ibrahim.'' ol i , a pa je objavljen 125 sure El-Bekare: ''Neka vam mjesto na kome je s j Irh bd pot i kg e m lv oal t' t a bai ue rs rz o t o t bva ! ao m o a e iu j i'

Penssut ja tpi poi r otp n ja re rp a d aa e j s 1. Kao sura El-E'ala, 14. ajet: ' oti e t loa ' s e nj P i a i kjs oii o e t' i s. '

(alkd e ae tm s s n zkt fr dk a s k oii iie a ea li) e s l u t, a ajet je mekkanski, a u Mekki nije bilo ni ramazana niti Bajrama. 2. U v ei ae''Kunem se gradom ovim (Mekka), a zi n k: t ie i dp n se gau vm (Beled, 1-2.) e b iout o v u rd oo . b t e

r a sm t oe ' lhvP s n e t j nm u z i e o a ,a r ' l o ol i v i ea a l i k k :A a a om a st pka n p d i nr i d s zsu' aj oj ln et i ovr , a a m a d a e at ,p e b v e i e e r' aj 59. ajet sure El-Ahzab: ' Veoj n e rc nm so m i ' j v si , ei ea a vj , O r e i keiaso m i ea av ri nk sut hln so n a r m vj , nm j n a ea ps a i vj i i e k e je e z se. T k s nj kepeontp n nps oaeb iA ao e e a a rpza a ee aat vn i. l i v t Al pat ia i s ne' l h r sml t j' a a oa .

Tefsir (prvi dio)

23

Tefsir (prvi dio)

24

Faze skupljanja Kur'ana 1. Prvo skupljanje je bilo u vrijeme Allahovog Poslanika to jest , n gv pm ejnpm t pv kjg jza b jP s n j oo a n aa ei ri o ae no i e ol i e e i o ak kj j sj i ei osut j K rn, m oog j o e en m s k a p n u' a i ng a e i o v ae a ponavljao iz bojazni da ga ne zaboravi, sve dok ga Allah nije smirio i objavio ajete iz sure Al-Kijameh 16-19, ajete u kojima Allah k :'ei oaa K r nj i m d b g pi ae ' z vrj u' e k N g a z o a i a t re h o j zpmi Mim di ag sbrm d b g ta. kd aa t , s o un d a aee o a i a i i o A aa o t g a o tpa aj n gv, psj Mim di ag a i m ,i rt i n j oo a ole s o un d a t it e e i, objasnimo.'' Zatim su ashabi slijedili primjer Allahovog Poslanika uuej n u K rn npm t d b t e vl t e oe v r i o u' a aa e a i i a , m ua e l v j e z r i m j e, v ps nt . a gdj oj lvnkja t d a j pm e. ol s a K d o e b v i a v a j a o j om h e a n i e O a u m t pkst e j np m npe j vl o vj m e uro o m t e ei e oan e ekm o s i m m ro . u' j za m otvo ashaba napamet. Rivajeti e oi m K rn e nl n j a o prenose da je samo u bici na bunaru Mauna poginulo 70 hafiza, a isto toliko na dan Jemame. Bila je to bitka protiv Musejleme elKezzaba koji se proglasio poslanikom. Jedan od ashaba koji je bio hafiz Kur'ana, kad je bitka bila u punom jeku, iskopao je rupu uzm jd n b s bj gpl (am Mel E i ue e i e l a e j ia o o o a Sl i e n j i v b H zj ) a f r a j 'oiu a zkjb s bj g o a' e oe ' s hf io j e a o o pl. k :L i ie n j' 2. Pisanje Kur'ana za vrijeme Allahovog Poslanika On je imao . p a O j em nj lm ahb a poput: Alije i r b v, eu a o i sai se a bj m Ubejja ibn Ka'ba Muavije ibn Ebi Sufjana pa kad bi bio objavljen koji , , a to b nr i d g zp uit e t iusr,p a s n j, n i a d a a ai s v u u t uu i l u a e eo a si lt epl i k is A hb s se zp u pkz a io a , ou l sai u v t ai oai l sv m . o vi Poslaniku Zadnji koji mu je pokazao Kur'an je bio Zejd ibn . Sabit zbog toga su ga Ebu Bekr Usman i odabrali da objedini Kur'an (misli se na Zejda ibn Sabita ). Allahov Poslanik je preselio na Ahiret, a Kur'an je kompletan svn ps anp a n sdm hr v ( ai ), ali nije bio aua u rm ,ai n a ea a oa n a i s f n Tefsir (prvi dio) 26

dalje nastavlja Umer p k: 'ee Al oo , a ae ' n lhvg a P s n a s s s e k l bm r' a a i r a: Al ol i u e l i oo j o oe' sm m e o ' lh ak ol u ,p k ' a m m nr i d vs v r vd i as oei o i o u oe a d i a a se a ee d e n blm d et z j vas,'' pa je objavljen 5. ajet sure Et-Tahrim: ''Ako vas on pusti, G soa n gv m dt u j t vsblhn o vs opdr j o e u a me o a o i ea d a; e i s j oai Al u v ri ,ps i Al u pkj c,kj s dn l h, j n a ol n l h, oa i h a e c u h a na o e e Allaha boje, koje poste, udovica i djevojaka.''

- A u Muslimovom rivju v ie r a s k d s U e a t oes pe j e ae a e m r e t de s sAl o ut s a , t s: i a, a b ei li oo lhm a r t r a o u h b zr ln i i vi d oj c Bedra i Mekkamu-Ibrahim. Skupljanje Kur'ana i njegovo slaganje S uln K rn,jn gv vn , n npm t h z kp aj u' a t j oo uaj uej aa e (i ) j e a . e e e f ko k Al u 16. ajetu sure El-Kijameh: ''Ne izgovaraj a t ae lh o a K r nei mso md b g pi zpmi' u' j k vj a i a t re aa t . a zo i h o j o' Skupljanje Kur'ana, tj. njegovo pisanje na stranice i njegovo objedinjavanje u Mushaf. Tefsir (prvi dio) 25

objedinjen u jednom Mushafu, ovo se naziva prvo skupljanje Kur'ana. Drugo skupljanje za vrijeme Ebu Bekra R z gt e e t j E uB k preuzeo hilafet pa su se desili al o j e b er o m o m oidgj ppto an t m oi A aa p j o ng oaa, ou t div ng i p a h r , ae n p pripremio vojsku za borbu protiv otpadnika. U Bici na Jemami peel jm ot ahb m kj a 0hf a u at j r lo e n o saa eu o m 7 a z K r n,ee si v i i a Umer ukazao Ebu Bekru na bojazan na zaboravljanje i gubljenje K r n. pt E uB k n eh od t uaiko u a U oe u b er a k i t ao r , a t j i d o k:K k d uai oo P s n nije uradio,'' a Umer ae ' ao a r m n t ol i ' d o ak je to ponavljao sve dok Allah nije Ebu Bekrova prsa rasprostranio da to uradi. Pozvao je Zejda ibn Sabita i naredio m d sui u . a oe u e o ob a s ksi s . u a kpK r nN pt jin di l e an e l i a k o i j oo N suln K r n Z j i Sb a ai kp aj u a e ab ai n j a a d n t Zejd ibn Sabit je kp se t jb o z u a aioi a sui v e i iK r n n lt m , o o l a sv k iln i n j b oua n kdl d r i j t n oi so oo t e i pm eo o j i a o e o a i o l u, d seei ai s o e ao j i i r l a zp ao n o ldn :l a jkk l d ue pe e o ai n, i d j n u u gd s koga nije pi a odkz n g n upsj oi dasj oa r vt o a j a i ov da v v dk h a e s e l e (vj s v i ek bi z ouaj K r n)uro t e t od e i vl a r a a vn u a pkso e d i g e a , m o je i sam bio hafiz. N oa n r oon poj a a kp e j K r nuj a a vj ai i rzi rv r suln e u n g m em j a en d Mushaf. Bili su poredani ajeti i sure, ali je bio napisan na svih sdm hr v. ae la :' a i ngae a sa i a b ea a oaK Ai ' j ar z Muhfm E u f j N ve d Bekr on je prvi koji je sakupio Allahovu Knjigu.'' Nakon Ebu , Bekrove smrti taj mushaf je preuzeo Umer a nakon Umerove , s r peajH f,r U e vj m t r te a i e i m r o i d sk c o . Tee kp anje u vrijeme Usmana ibn Affana r sul j Tefsir (prvi dio) 27

P vdoo e e i r m m in uu m t on uuej oo vm j b o a i o aej m e l z l e u ai n n a K r n. vk m et j ui n n kjjdnno sae u aS ao j o e o a ai o e oee d t n a s l n i r ahb kji j pdvo t r m m in j ps l vl o saa o h e ouaa,o a i o aej e oto ek i z l e a i d tm e d s s plpol aa kfi aP jv et ol o e j e a u e oe rg vt a r . ae isd r i a i im j a do Usmana i n e oui d m H f pl m sa kjj o jpr a u a a oae uhf o e o s j i dl N r i j Z j i Sb u j t ji ue i d g r a a d e e u b ai io r i K r a a a a. e o d n t oc jj pei . r pu N suln K r n U m n ai kp aj u a s aa n j a a Usman je rekao trojici Kureja ' k s p nkm p aj n i:A o e o eo in e j ' t u s e a e o zp i kk b t zp a K r ee jn l i z Z j m ,ait ao io ai l ue i j e a ot d e se jj r njihovom jeziku objavljeno,'' pa su to i uradili. N kn s ao t u o prepisali, objedinili su ga na jednom od sedam harfova da se ummet po ovom pitanju ni na kjn n r i . a vj ai o ai e a N oa n i n ze n Usman e kp K r n j a Muhfen hr m U m t jsui u u e n sa j i a o . m e o a d dm f j oopi aoi s v uej n oi pes l s hr v, e v r vt ot i n a v r ti et a oa h i ao e h o ah f ovim je Usman uspio ukloniti fitnu. Na svako mjesto je poslao po jedan primjerak, a naredio da se drugi zapali. Kratki osvrt na sedam harfova, sedam ili deset kiraeta Bl B hra Mul ,ahb snn oi In Ma,o iee ua j j i, sm sau ue s b i m de d Hm i H k ab Hzm je Poslanik r a:K r n i ab ai i i a da a n m n a e o ' u k ' a j sut n sdm hr v.N ps jr m m in m e p n a ea a oa' e ot ia i o aej eu e f ' o z l e ulemom da ovih sedam harfova ne predstavljaju sedam poznatih kiraeta. Sedam kiraeta je prvi sakupio imam Ebu Bekr ibnu-l-Muh u dai d B gaupt m 30 egd ep Hdr Kr t s n i add oe o 0-t oi o i i i e u ai k n . a i n uej r l u s ud a a ukunm i i o i n ,a i j e ui m , rpo snm zgovoru, a zk u n t zaustavljanju na pojedinim harfovima itd.

Tefsir (prvi dio)

28

Sdm hr v n kj ae b v e K rnzai a e o d e ea a oa a o m joj ln u' ,nd s pj i f i aj a en rei al u j n o dui m t , e akn ai i u i r i j e a d rg , eu m nm ot d ce j zk u d h i r kj zaej nn . u Ibn Mes'ud o et i ook:'a d nk o vs ae km n rui v ae ' o a eo d a k a K hoid pi iln.Io ao nn oi rei oa i d oi r i so's t zaej v im r b i , , i 't k e h j t j nk, ls sazaej t n (t i)ko b j eE u e ao a u v nn a a ii t , a t ie b d i a sn a o l Davud i Ahmed od Ubejja ibn Ka'ba hd Me u kjk: , ai r ' o ae s fa i ''Kur'an je objavljen na sedam harfova, pa je rekao Gafururrahim ili Azizun Hakima Allah je i jedno i drugo, sve dok ajet milosti n bd zvna t kze i d a t an bd zvn e ue ar e jo an, l a j kze ue ar em i e e ajetom milosti '' D u hru m s a ad j U m nv Mushaf jedan od m u l a m t a e s ao e r sdm hr v iar zdj vr j kj j Poslanik po ea a oa sd an e i o e f i u zu u rui o pe D i i m it s s a ai m o ahb,a ois r d ro bl o e m t d am saa r n u zn d s s oo al eUU m nvm atei a e l e k zb d. s aoo i o u dijelu nije bio i s v e n ea vdi n i a n a m z t ln idn a ,i nr e hr . oaj j b t e a Pisanje Usmanovog Mushafa Pv m ej j d U m nvnai p aj m sa n es ro ij e e a s ao ln in n s a uhf i a j naredbom Poslanika ng j t n kj j pi aoU m n , eo eo ai o g e r vt s a n e h i kojeg je ummet prihvatio od njega. Obaveza je da se prihvati, a radi po njemu i nije dozvoljeno suprotno. D uom ej oz o d p aj Muhf n enr e od rg ij e bi m a i n ln ; r s e sa i a no a j e strane Poslanika sm m t dzo eo e i tn dui ai ,a i i ovln jp a a rg n , m j si n ovo je stav Ibn Halduna i Ebu Bekra el Bekijanija. Tee ij j j m ej du hr l e Psn Muhf j r m e e e ij e m u u m . i j sa e ln ln e ae a t k ipoi n, a n)dkzz ooi j j i d j e i (rp ao nr eo, oa a v m e i e c a e uf s e nna Poslanik i a p a O j ei as oi i ln oa n .m o i r b v d u n p a a vj ai se a si n ce K r n d jtP s n il u iaeo ol i prihvatio. ji a ak Saoi ai p p aj pi vn U m nvg pisanja t v f h o in r r aj s aoo v ka t u da a Mushafa Tefsir (prvi dio) 29

1 Mij j i a aMak; sa s n s i p a oi n . e e m m ln l a Muhf e e m j i t s a i e si m ovaj prvobitni n . ai n 2 Mij j i a aA m d;hr j p a r li hr v . e e m m h ea a m e i t a it a oe ln a s i ze f waw, elif, ba ili druge. 3 Mij ji a a a j p ajMuhf jsnekjt b d . e em m fe i n ln i; s e sa e unt o r a a a ie se slijedi. 4Mij jE u ai ; ovln jp a n dui ai . e e b H n edzo eo e i t a rgn . ln f j si n Pisanje Mushafa je bilo j o d t n Z j i Sb a ui e o sae e ab ai koji nn r d n t je povjerenik Poslanika i pisac Objave. Fz u evn um nkgp aj ae lpaaj s aso i n j a s a 1 U m nk p aj n ei a t k n i e kt oz o d . s aso i n i m l a e i hr e , bi m a s e j o t e e r Arapi nisu imali potrebu za tim zbog maternjeg jezika, sve dok stracn u r vtis m u ek sui m i o ils s ni i pi alIa vl i kp a a pm j a e a s h i l im n e i A ai aT d s s u r so j i plj ltdv ai i r m . aa u e a pkm e k oe a ji eice p a zu e va j j u o suciu oe ul aa v je bvzot lpaaj t i ai s v m sm n ui e oaensu evn jt j i dl j a p ajMuhf t o t s v iak ie kt in s a sa , k e t i t e hr e . aa o at e e 2. olaajp aj U b vn i n : i e s a U ej iu e oili o e ri oli p ajMuhf N k n cs s pd elk jpv ub i n a ji io s e sa . ei a k d jt b E u au aeo i b-l-Esved ed-Dueli naredbom Alije ibn Taliba, o kdj oj ngkk ui a t i sr E-Tewbe; da je Allah a e u e o ao 2 ja z ue t d e t dm k iNeoo P s nika oav gek m i o ur a j vg ol s i g a , vka r a oe nm zpka t ul i s, au oiea:Al j t d a a ovri p e nl t r o' lh e i o i, a o ji k ' a s t a a e di S o P s n a onda je naredio da se postave o d s or e vg ol i i g ak hr e. aes t oe d j pv kj j s v hr e u e kt K e a r a e ri o e t i e kt e i k i ao e e Mushafu Hasan el Basri, Jahja ib J u i arb A i e n a r N si s l m n m -Lejsi nr bmH dda. a do ada e 3 O l kji a odns N pt hr e s b ie a . b k o m m aa. a oe u e kt u i f h, i i k e i l t s v a s t k n pt hr , a m -s v a s t k n t ll e a a a oe u a a dm a t ll e a a a a ja k f a ja kraju harfa, kesra -s v a s t k i o pt hr ,oj t ll e a a s d oe a a a t e a ja p k f kasnije uznapredovalo i fetha je dobila oblik debele linije iznad harfa, a kesra ispod harfa, a damma iznad, kao oblik harfa waw, da 30 Tefsir (prvi dio)

b dl j npeoaj douf ukj dnsi a o p i an m ar vn m oa ji d e a o aa m m , a z u Allah ngai oekjs nspe k us n K r n ar o n o u a r el l ej u u d i t i u u a najljepo ngao . m ar m d Mukm i u b he m t ai e h ''On tebi objavljuje Knjigu, u njoj su ajeti jasni, oni su glavnina K j ea rg s m n j n O ii s s a ovr a u im n g, duiu aj a i n a u r pka n ( i i e s. j c e j s i am sat l im t e so t aej sj e n r m i a t s,en s u j ivg u n le oe t c r ) j n m a id o su manje jasni. A t aej n hv za a oAl . n kjs u n j oo n sm lh O i o u m e i a i dbounuuuuei ooe Mi j u m un h sej o or ak pn gvr : v rj o j , v e d e e i G soa ng a sm r u o odr isvj '( l opdr ae, a o a m m ba n haa . Ai a z e u' 'Imran, 7.)

m t ai svtrzm he , ooi j ak uai u u b ha o ukm pgd e o r sprotno, e h i o , d po ai j rm e o .

Iz ovog razloga Allah k:O ii s s a suj a ae' n a u r i n n ' j c p e s a i o s, t un m i azb d, leem t ai i t u bl t' j r e i . j a m al e sj ' i u id u b e h svtu i n n kj ogvr n hv pgen ha j h a ai o doa a n i a j oi or i i m m svt j a t e l fn ivn u zb d n ha n m , i ai m e iu e t oej e al u jihovih u sebn a t d d ui a dkz i K rn,a u sn ldei ; v e a z j oae z u' a j k r m u a ut i i dkz ui a i so nvt i, a nk kai z a oae z j z vj oo re ko t ei r n ui j m u e aj o m u dokaz iz Kur'ana iz ajeta koji govore o tome da je Isa duh od Njega ire Neoa koju je dostavio Merjemi : ''O i j v j g sljedbenici Knjige, ne zastranjujte u svom vjerovanju i o Allahu govorite samo istinu! Mesih, Isa, sin Merjemin, samo je Alahov ps n , Rj Neoakj j Mej i ot i i u o ol i i i j v o e r m ds v , D h d ak e g u e ao Njega; zato vjerujte u Allaha i Njegove poslanike i ne govorite: Trojica su! Prestanite, bolje vam je! Allah je samo jedan Bog, hvaljen neka je On! a O d ia it ! j oo e n j zr n a m d e ? Ne v joo t e je g o n nbs a ioo j n Zmj iAl j dvl n ko a eei m n t e a e l, l h e oo a a o i a j zt k' atn .(En-Nisa', 171. ajet) i i'

Tefsir ovog ajeta: Allah ns bv v d uK rn i am he a a oaj t a a u' u m ukm j ea a eta ( si kji a j n zaej , n s g vi K j e a m j n , o m j a o nn )oiu l n a n g, i a a h i u s e a n i oe dui a t kjs m t ai n hv zaej n ej n pt rg ja o u u b , j oo nn i a o h e i e h i e j s m oi l d a kjs m g svti a i n a p oak ng j i (o e ou hatn v e ai ) a nj o m um i i n, Tefsir (prvi dio) 31 Tefsir (prvi dio) 32

O i o sj e u b a t si l i fn,jzvn v kj le m t ai je t e l i u t aoej i id e h e m e it . e l d i n hv sr ajkd n t l BlA m d d i j il j oo ke n u oio e . iei h e o A u ii t e e j e da je Poslanik rui 7a tue l' r iea: po .j sr Ai m a r o ''Ako vidite o e I n k nk l d kk rsrva oo j a m t ai a t t s oi eej e ao apal j k n g ( u b ja o u n u ju e e h e) na koje se odnosi ovaj ajet, pa ih se pripazite.'' A n gv t aej n za i oi Allah K i A bs j oo u n e n n o s e m e k m ae b ba n T fre iln tiil : e is d e a erd e : s ji i ja 1 T fre zaej n o nm or dn d n ) e i i nn i e a pa aj a e s j e k v e poznaje. 2) Tefsir kojeg Arapi poznaju iz svog jezika. A ostavili su 59. ajet u suri Ez-Z hu, o k d j I urf kj ae a e s i a Allahov kojem smoMi dali Svoje blagodati: ''On je bio samo rob rob koga smo Mi poslanstvom nagradili i primjerom za pouku s oia s i v ui l' i v I a oi i. n m r l m ni ' 3 T fr o g onj dbo nuu pn ) e ikj pza or u ak uuei s e u . 4) Tefsir kojeg poznaje samo Allah Bl InE i am od Ibn el-Asa da je Resul iei b b H t j i rekao: ' u' n e b v e d b j a d u e vo l due ' rn i oj ln a ie n i tr a u a rg, K a j aj d o ji oo s svti dn g, ai p n m , oo n t n t t hal o j a r t o j u a n t ie o e i e de e o s svtim t ai , j u e n g. U Ahmedovom rivajetu se hal( u b )v rj u j a' i e h e t e ' navodi: Kad je Poslanik onrdkk s r i op p aj u a o ao e a o in za t u Kur'ana, rekao je: ''Oni koji su bili prije vas propali su zbog ovog. Allahovu Knjigu suprotstavljali su dio drugim dijelom, a Allahova K j ae b v ea a i o ri lii t t jednog n g joj ln d b pt a sn o i aj v v a tis d e dui , av n u e j ul j a d dui d e m il rg p i e tr t a e n i rg il , ja m jue d o m jo oo tza o n g,ooi, oo t n za ot i oo e n nt d j agvrea n e nt s v e nm o e e t o e at ko zna.'' Zatim dolazi 8. ajet sure Ali 'Imran: opdr nn G soau a, e dps s ian d srn, a s nm vna pravi put out r m ai a keu kd i a e i c m ukazao, i daruj nam Svoju milost; Ti si, uistinu, Onaj koji mnogo daruje!

Z t ,j gjs k d jpi j I kao primjer Adema a.s: am a t d e ae ae r e s i e e m ra ' av l a ju l h iia il a A e o: d e l g j ' o s je Al a s ko s j dm v o zmj a e I s u a t u e stvorio, a zatim rekao: Budi! - i on bi.'' (Ali 'Imran 59. ajet)

Tefsir (prvi dio)

33

Tefsir (prvi dio)

34

3 O iji o pd j u u aej n v e ai . ) na tkj ole t n a i n a e i i m u n 4 Ae kjn uan ioleu e gci ) jio i j i pd j dr ai. t is s i o j K rn z eu ukm i u b a t u' i m he m t ai ja a m e h e Bl InMe ei dEm b tei i Skn oa e ea ieib j r v o s e i Jz b ee (v j n d n d n pza ko ht n)d j P s n s ui dv i ont a ab ea a e ol i . et ou a i ak o o govorio: ' ooa m j i o uvu r , rir m j ' pdr o T kj r j s auvs s e o G u , i e c t c e u Tvojoj vjeri.'' p sm r l lhvP s n e, a s s e a a e a Al o ol i zr e r k: a a c or epa je rekao: Da, Allah nije stvorio nijednog ke ? A e oo s aa a r n gv n ez eu j oa v ps , dm vg i , d s e j oo i i Ne v da ra n c e j m g t p ao e uu g, ao e,stavi ga u zabludi. a k l pt aa k l o i i i S vt juej a slu e n aj m he a t ha n n k uu df i n ukm ja ae a a ir u e 1 Mukm s oi ji o m s za t s lr ib o ) he u n a tkj a e n e e e , i e i a i l na prvi pogled, bilo tefsirom. 2 Mukms m po m ia o aea n . ) he e oe rt ai sm n j n ai u t d n 3 Mukmn pd j e e gci ) he e ole dr ai. i o j 4 Mukms m sm s l svti ) he e oe a otn hat ao i. Shvatanje u enjaka usula u definiranju mute ajeta abih 1 O o j Al ostavio za Sebe od znanja poput ) n t e lh o a S dj dn, eli . un g aaD dda t e ad 2 O i ji o s n m g sm s l po m ing ) n a tkj e e ou a otn rt ai, eo e i ao u t je neophodno d s t ae rg . a eu dui m m Tefsir (prvi dio) 35 Ima ajeta koji ukazuju na to da je kompletan Kur'an muhkem, npr. prvi ajet sure Hud (spominje se rijeuhkimet): ''Elif-lam-ra. Ovo je Knjiga se ajeti pomno ni i od vremena iji u do vremena objavljuju, od Mudrog i Sveznaju ovom ajetu eg.'' u spomenuto je zna ihkama, adekvatnosti tekstova i zna enje enja, i ne postojanja razmimoila enja u zna enju. Ima ajeta koji pak ukazuju da postoje mute ajeti poput sure Ez-Zumer, 23. ajet, abih gdje Allah ka ''Allah objavljuje najljepgovor, Knjigu sli e: i nu po smislu, ije se pouke ponavljaju, zbog kojih podilazi jeza one koji se Gospodara svoga boje, a kada se spomene ime Allahovo, ko njihove i srca njihova se smiruju. Ona je Allahov pravi put na e koji On ukazuje onome kome On ho a onoga koga Allah ostavi e; u zabludi niko na pravi put ne mo uputiti.'' Dakle ajeti su e i mute abih u zna enju u potpunosti, mu'd koristi, ta ize, nosti, upute ka dobru, kao jedan drugog potvr u naredbama i to uju zabranama; ako je recimo negdje ne nare to eno, nigdje nije nare eno suprotno ili ako je zabranjeno, nigdje poslije nije nare eno. Z k ua: i K rn j m he , d m t ai p al k Do u' a e ukm a i u b , o j a o e h t m nl i; ukm a ts v a t e km s vaa oi e i o j m he jiu ei ,e l o e e r , n r o gi e n m j s j n i n m nm n av nj n, i d e a a al u u a i u j a e a i ki e soan i im z r i s i k h a t l zk o m t ai a t oi um t ai uso ezaej m oi d u b ja n s u b e h e; e h vm nn ng u m ljudima i znaju ih samo oni koji imaju veliko znanje.

Tefsir (prvi dio)

36

Mu b s svtko m he t ai e ha rz ukm e h a P ptiAl a : ''Reci: O robovi moji koji ste se prema sebi ou rei lh j a orei,e ui nd u l hv ml tAl ,i rose giin gb e au Al ou i s l h es un,v jl t a o! a g gih orst O , o t m oopat i nj ml t.'' (Ezree poti n dia ng r O e i sv j i. s, a oi Zumer, 53. ajet)

maternicama njihovim, ako u Allaha i u onaj svijet vjeruju.'' (ElBeqare, 228. ajet)

D ls t m een paji t t e ao hj ? aiu r j a r al r io nkn a a i s n ii s z D k oaa tm da nn : al vjj i a v zaej e e a 1 O r t jsi gih oo k s pkj ) pa a e v rea nm o e oa . n h j e 2 O r t jsi gih i nmk s n pkj ) pa a e v rea oo o e e oa . n h j e O a m t ai a tt ai o ko m he :''Ja sigurno vj u b j u e h e m m rz ukm u oprostiti onome ko se pokaje i uzvjeruje i dobra djela i koji ini, zatim na pravom putu ustraje.'' (Ta ha, 82. ajet) Nekad nam sam termin nije jasan poput 189. ajeta iz sure El-Beqare: ''Ne isau s st t t e a a t js ae kzj e eto u o d s s an t n u e is m r er k u zeng jst t t e a e l h bje' ue l i,eo e eto u o d s Al a o t' at is m a i.

U rcps j jt aua z i ot a ae bh o on N kd j nm sr eo Z kndvc l s ea e a a ki n t aooaa v a e a i or ei a t a ''Raspu de n m ji : em tenice neka ekaju tri mjese na pranja; i nije im dopu teno da kriju ono je Allah stvorio u to Tefsir (prvi dio) 37

O a a t em m svti k n pza m pvdoj e vj j n oe o hatao e onj o oo b v. e i e a v kkjb oua i a e ren e K ' u z o sae oj o i bko h m pi, i u a u l i d t n e i r j j b ao r prema kojoj su okrenuta njegova vrata. Z k ua o u b u al k m t ai j e h Mu b j ood g n oo l d n m dpit ppt t ai e n o ea i d j i e oe ore; ou e h k u ji znanja o Allahovom b u zt sn Neoi so t a i , am ut i j v vja , i i g h sv pzaaj gj , m t ai j t oe oo isu onvn e a a u b e a r n t z kj b e h , k , o i e 38 Tefsir (prvi dio)

ir i n d b svti nn , n ka oo pza sa v j a i hal zaej i a r u n t onj t a e i e j o u sm psbi ek uej i a o oen vl i n c i a. Derogacija u Kur'anu P j o s krnk a t : ''Mi nijedan propis ne oi e nm a u' si jo a m em promijenimo, niti ga u zaborav potisnemo, a da bolji od njega ili snn m n dnsm . a tn za d Al sem ? la j u e oee o Z r i e n a l h v oe' i e a ' (El-Beqare, 106. ajet)

D lps jdrgca pij r t a ai ot i e ai u ran m e 'i ? o o j j i i m a Odgovor je da, a primjera za to ima mnogo: 1) U vrijeme Adema bilo je dozvoljeno da bra oei t n sestru, Allah m jdzo o a j oa j a ou ei so u e ovl d n gv d c m g n ivj i e e t e sestre, zatim je to Allah zabranio.

U oo ea t re nesh zai raj or eo poi i vm ju i e j n bi n de ng rp a l s e s i zm ej aj dui poi m ooj s te ro d l a a j i n rg rp o , v e t e i pvg ja nv e m s o e, s te rgg il oa oe nilzbr i ogn t ei duo d e ; n m zai i aoa l daaj o ja ti vi e propisa. Pooi b v oo a t N kn j Al objavio vd oj e vg ja ao t e lh a e: o a ajete o promjeni kible muslimana iz pravca Bejtul-makdisa prema Bejtul-hr u ois pzv jim sm n a n t e i a m , i v u oai e ul ai a d dl i m ao m l d a s u e vl sm j u Ia ,gvr i ''Muhammed ji u m u tr a u n ji i e s m ooe : l nrj so m sedbenicima jedno, a zatim to zabranjuje i aeu vj l e i j Kur'an nije ni od kog drugog do od njega, zbog toga su u njemu kontradiktornosti.'' pa je Allah objavio dva ajeta; 106. gore navedeni ajet i 101. ajet sure En-Nahl: ''Kada Mi jedan ajet dokinemo drugim, - a Alla nj l za oj l j - oni h a o e n t b vu , bj o a je gvr: i a oi ij ! A n et o ng v an hn ooe T sm z a m l i a , eo ei j e j k n i zna.''

2) Allah je dozvolio Nuhu kd e kco l u aee a s ur ua d j a d se re i t j nkn oa vj rp jdrg a,a u ee v vs o n ,ao t oapoi e e i np s nk t v ia g s or vrste zabranjene. 3) U vrijeme Jakuba bilo je dozvoljeno spojiti dvije sestre u braku, zatim je derogirano u Tevratu. 4) Allah je naredio Ibrahimu d vj soa i , a r u vg s a a t e n zt jdk u t poipi i r ng ja am e oi o a rp rez o d l i n j s j ve e. idovsko negiranje derogacije Nisu zanijekali derogaciju, osim zbog svoga nevjerstva i inada; kada su zanijekali opis Muhammeda koji se nalazio u njihovim kj a akk d n zn eu rg s a . n gm ,ao a e ai due t r i j vi

Tefsir (prvi dio)

39

Tefsir (prvi dio)

40

Va derogacije i podsticaj na u iste nost enje Ovaj propis derogacije jedan je od temelja u razumijevanju ia so uej i pt k i r ns poi ,aod s n s m kg n uu a s a ot rp a t l a a pv i s k ae e i ij s a , oa poij vl vnkdia se l e z j a t r i vj rp e r aa o s m k u m ; me u vi s o l e kako fekiha tako i usulijuna, zato Abdullah ibn Abbas pogledu u ajeta: Pi j ie gce ia so r t r e dr ai u s m km e 'u m r o j l i a P s j m oorj pi j i a m m nvs nkl o ot e ngbo i r e , o n m r i e o aet eo k i i primjera: 1) Postepenost zabranjivanja alkohola; prvi ajet vezan za alkohol, ajet u kom se spominju plodovi: ''A od plodova palmi i l e r rm t p e haupi t . oj dia dkz n a o pi e a i i rn ra u T e o t oa oi z p e jn , s, m koji pameti imaju.'' (En-Nahl, 67. ajet)

''On daruje znanje onome km h, oa km j zaj o e oe a nj o e e nn e darovano darovan je blagom neizmjernim. A shvatiti mogu samo oni koji su razumom obdareni.'' (El-Beqare, 269. ajet) k: ae ' o h m t s od l pzaaj drg ai i ' d i e m e vj e onvn P k o e i e eoi n r h drg a a t zt m he i u b halala i harama i eoi j i ja a m ukm m t aih, ruh e, i e oo tjsut o re ksi. n e p n pi ian e' o e j j' Prenosi se od Ebul-Buhturija da je Ali ibni ebi Talib ua o j ngdn um s i a kov k kjvz l d a t o e o aa edi zt a oj a o aij i ,a d d e e i um k d j pbkopoi uso gvr (o ioj nr b s a e ora rp e vm oou pm j a e a de a s e e zabranama), pa ga je upitao Alija 'nl t drg aei : ' a i i e in Z or drg a a t ' a on je rekao: Ne. pa mu je rekao Alija e i j e je ' o ru e ? poat sti poat sdueK k s zv on : U rp n ii urpso i rg. ao e oe? a e i je rekao: Zovem se Ebu Jahja. ' e ng s tzv E u ' , eo e i oe, b N Upoznajte Me!'' i zog j z uo r a e aij i a ue a e a h,e vi N vz l d k : um v e i d m s u i n a u edi . k d Tefsir (prvi dio) 41

Bl A m do O e da je rekao: ''Gospodaru, daj nam iei h e d m r j a r n z a j ej a l e e kohol.'' je objavljeno: pa ' i j t ov ui ok R c n dns vlu t ai eu ' t u e i kci ei O i ooe ek tu Pa n . : i e , nk kr tj ia sm j t o n hv o kr tI i j t oi l d ,a o e ta d j ea d oii p a e s um e i s. tu klo a d l j R c i k Eot o a Al oj n v o k d ujj u ei V ! t a vm l h b j a i eu . : a , k a a a propise da biste razmislili.'' (El-Beqare 219. ajet)

Tefsir (prvi dio)

42

pa je Allah objavio: ''O vjernici, vino i kocka i kumiri i strelice za gatanje su ova e t r j nv d l zt s t a l i drt s ai eaoo jo a eo k n e n v , t e: o g ot d b t psg le j nld pm v ai ok a ie ot l t et ea e a o ou i kce s i i o i. t i n ueem vs era lt i r j i avs ds n n ns eu a npi tjv m u d a o j aj a j es o n e a Al ai doal n m lv ova . aht ls oai? l h o bvaj o t drt P oe i e kn i' a j a ie i e t' (El-Maide, 90 i 91. ajet)

''O vjernici, pijani nikako molitvu ne obavljajte, sve dok ne budete za i oaa , kd s duui nl t z vrt i aa t nb osim ako ste putnici ia g e e sve dok se ne okupate. A ako ste bolesni, ili na putu, ili ako ste se ss j is nm , n nt vd, na d nv a t at a a ea a a e ae oe od l oi iu al e a m s zmj dt n eii v i uev pt i. e l o ki la aa rk ae o re Allah, zaista, u a t c at bi gih i r . (En-Nisa', 43. ajet) r e ree pat ' j a'

Pea kj b j eInE i am i rg o Ai koji je r j o ie b b H t d a u l i dui d le j spomenuo povod objave ajeta iz sure En-Nisa': ''Pozvao nas je Abdurrahman ibn Auf i pripremio je hranu i iznio nam je alkohol, pa nam je vino udarilo u glavu i tada je nastupilo vrijeme namaza, i odredili smo jednog od nas da predvodi namaz, pa je u nm z ui sr E-K fu m j jui nn a t zt j a au uu l a rn in j zaej ja am e o i ea e e, i Allah objavio ove ajete iz sure En-Nisa.'' Definicija nesha p kd s s l d oui r i a aa oe l n o P s n a a aa u ej i kp ia nm z d g si d ol i u l d a k ak da upozori da se namazu e r laa in oj , r vjj n pi i v p a v kj oaa t b j e e e j n edf ivozbai a oo p j O e opet molio o i eni j i t n ar o l hl a e m r n k , Allaha ' opdr sutnmkno j ejz a oo' : ' soau ps a oan r n a l hl G i e e k . ' 43 Tefsir (prvi dio) T zai dk aj r t o poi ,ksim r t i o n oi n e 's g rp a an i e 's m d e i k a s j i k a tekstom. artovi derogacije 1) Da derogacije bude Kur'anom ili Sunnetom. Da li postoji nesh o reisaalt i a d iahb i a ' ? j i bi n 44 Tefsir (prvi dio)

2 D t drg ai m nu)poi bd r t i d d ) a a e i n ( esh rp ue e 's i a oe j or s i k a nakon ovog propisa. Um m b ie gca e u oe i dr ai? t o j 1) eaa e nr bm iar a a D v s u a da a zba m . e n 2 N m s dsi ai . ) e oe e ei u k i t d 3 N m s dsi ehual ui ooi m n kj pte ) e oe e ei ns t h k l sb a a a o o a i n e i Ia io peouu . s m kj r rj l e p e 4 N m s dsi e gcaut en poim 'ae ) e oe e ei dr ai t o j e l i rp i a i dt m jm s b a ko im a e t ko k U v eiAl ''On vam a u' la a t ae zi n lh : m a, o a poi j u v r io oo j poi o N h ioo rp u se j i s n t e rp a uu e t o s n t o oj l j o eii n s o aei Irh u Mua isu b vu m t , oo t m nrd ibai i su I : a je b o l m a rv v r i oidj i t es n pda j! Toj Pau j u s vea e u o e e ovj t ek e e p j t m ae onima koji Allahu druge ravnim smatraju da se tvome pozivu oaou Al oai z So v r ooakg O h i dzv. l h db e a vj j u ng oa n oe a r u e uuu u jooa o s i rn ort'E- r 1.j) pj n ng k Mu es eo ba .( ua 3a t e u k i ' , e

2 Sa i m ad s r i ns ui esh ( drgci ) t d a a e a o ai v d h m nuu o e ai) o j. N pm n: m es s oo oa a e a eh nkn m t ao eaU m te l i k t d nm nsa ao s r oo g i P s n a, a s poi i m an i oedrg a a niti taj ol i zt e rp d a i m e i t ak o s t o r i, poim drg a dui rp . rp oe e i t rgpoi s o ri s 3) Poznavanje onoga koji je objavljen prije i onoga koji je oj ln an ehoo i b v e ksi (rnl k . aj j o ) Podjela nasiha i mensuha 1 D rgcaK rn K rnm Sau s oo t ad j t ) e ai u' a u' o . l o j a a e k o aeo g dzo eo d s dvlo. ovln i a e eaa j 2) Derogacija Kur'ana Sunnetom. Ulema se podijelila, ispravno je m ej d s iodvl kosucakj b j eA m di ij e a e t eaa , a i ai o ie h e ln o t j u l Buharija od Poslanika ' nm kj nseu s n p e : ' o o alj e e i O i j e testament.'' - D ui r j : n n i dt rg pi e oej i ua bludnik i bludnica, koje m r e a treba kamenovati e e i j sn b u . u - D lj dzo eadrgcaaa pea m V a a ie ovln e ai hd r j ? ei j o j do n uleme smatra da nije. - Da li je dozvoljena derogacija mutevatir predajom? Dozvoljeno je i ovaj stav zastupaju; Malik, Ebu Hanife i jedan rivajet imama Ahmeda. - Nj dzo eo ioa s v zs pj faidui i ovln, vj t at a a j e j a u u i rg rivajet od imama Ahmeda. 3 D rg aj S ne K rnm V au m dzo aai ) e i n unt u' o . ei l e ovlv or e a a n e j navode primjer okretanja u namazu (prvo vrijeme prema Kudsu, pt n sne m psj K rn um e va prema Bejtulo reo unt , ole u' s j a v o i a r haramu), drugi primjer obaveznosti derogacije posta Jevmul-aue r (a n sne m , u' drg ainr u ps m eea nr eo unt ) K rn e i e o a or a j ot j c e e s ramazana. 46 Tefsir (prvi dio)

N i r onvn ns a m nua ai pe zaaj ai i esh n p a h 1) Jasna predaja od Poslanika i ahb, a j sh hd l saa ko t e ai ai i o h s gdje ka P s n 'i sm vm zbai ps ajgol, e ol i : ' o a a ar o oj i n rb a ak B n ev e j p ips j. ah oj u e' e t' Tefsir (prvi dio) 45

4) Derogacija Sunneta Sunnetom: a) Derogacija mutevatira mutevatirom dozvoljeno. b) Derogacija ahada sa ahadom dozvoljeno. c) Derogacija ahada mutevatirom dozvoljeno. d) Derogacija mutevatira ahadom o v e i dzo eo kd ei n e ovln. n j j Je li dozvoljeno derogirati neko djelo prije nego se prakticira? O o e ei , a r j dgja s al a ; j v s dso n pi e oaas I i m . n l m r m ' o s egovom ocu Ibrahimu jb o a n d g zkl, aeapoidk u e i nr eo a a ao ep jt rp oi t l e j j s n prije nego je proveden u praksu, zatim propis o propisivanju namaza sa 50 namaza na 5 dnevnih namaza je dokinut prije jj ie a nn. I a os j kd j sm j n ooa r i jedan propis, pa m m l a i aa e a o e a sb ua l u d da jd drgca e ol e ai: a o j ' v ri, a ht d s s ol i m psv t e , re ' j n ikd oe a e P s n o oaju t pi O e c e ak e je j sv t aj ml t j uileT jz vs o e teAao ajo n i sn d et o e a a bl iii. k e v a o i u ji. j sj nemate aAl ,a t pat ia i s n e p, l hzia r sml t j a s, a oa . Zar vas je strah da prije savjetovanja svoga milostinju udijelite?! A ako ne udijelite i Allah vam oprosti, onda molitvu obavljajte i zkt a e Al a P s n a j oa l a e Al dbo n ea dj i l h i ol i Ne v s j! l h or za t a ak g u t a oo tvrd e' dae 1 i 3a t n iai.( dl 2 1.j o t'Mu e e

-------------------------------------------------------------------------------N s vk boui rj . at a u rrbo 2 a

opdr nn dps s ia ai d srn,a snm G soau a,e out r m n a keukd i a ic m v a rvpt kzoiau nmSo ml tT s u t u e n paiu uaa, drj a vj i s ii ii , u o ; , sn Onaj koji mnogo daruje Ali Imran 8. Tefsir (prvi dio) 47 Tefsir (prvi dio) 48

l t :bu e N z, e o A dl di eo. kr m d . . or aes : bur m n a b , a z Aai. ba t t A dr h a K l i H m a l . d ka a a g. ra k r ezapo.a er e s bb U e , e jsae ni:rfs m de Mu, i m j it c j s a n r d a it p: I Ln i j m aA O i zn a z

Tefsir (prvi dio)

49