Professional Documents
Culture Documents
Saadet Asrından Hane Saadetine
Saadet Asrından Hane Saadetine
Seyfullah Erdomu
phesizhamdyalnzAllah'adr.O'na hamd eder, O'ndan yardm ve mafiret dileriz. Nefislerimizin erlerinden, amellerimizin ktlklerinden Allah'a snrz. Allah'n hidayet verdiini kimse saptramaz. O'nun saptrdn da kimse doru yola iletemez. ehadet ederim ki, Allah'tan baka hibir ilh yoktur. O, bir ve tektir, O'nun orta yoktur. Yine ehadet ederim ki, Muhammed Allah'n kulu ve Rasldr. "Ey iman edenler! Allah'tan nasl korkmakgerekirseylekorkunvesizancak mslmanlar olarak lnz." Ali mran 3/103
Takdim:
"Ey insanlar! Sizi tek bir candan yaratan ve ondan da eini var eden, her ikisinden birok erkek ve kadn treten Rabbinizden korkun. Kendisi adna birbirinizden dileklerde bulunduunuz Allah'tan ve akrabalk balarn kesmekten de saknn. phesiz Allah zerinizde tam birgzetleyicidir."enNis4/1, "Eyimanedenler!Allah'tankorkunve dosdoru sz syleyin. O da amellerinizi lehinize olmak zere dzeltsin, gnahlarnzdamafiretetsin.KimAllah'a ve Raslne itaat ederse byk bir kurtulula kurtulmu olur." elAhzb 33/7071 Bundan sonra, phesiz szlerin en gzeli Allahn Kelam, yollarn en hayrls Muhammed Sallallahu aleyhi ve sellemin
yoludur. lerin en kts sonradan karlanlardr. Her sonradan karlan ey bidattirveherbidatsapklktr.Hersapklk taatetedir. Allah Rasul sallallahu aleyhi ve sellemin ve gzide sahabelerinin hayat, gzler yaartacak ibret sahneleri ile doludur.Bunaizalmamzda,slamaile teekkl hususunda bizlere ho rnekler sergilemi olan, cihadyla Ebu Talha el Ensar, sabryla mm Sleymin Allah Azze ve Celle her ikisinden de raz olsun fedakrlk dolu hayatlarndan ve bunlarn ilim ehli ocuklarndan muteber kaynaklara dayanarakbahsedeceiz. MuvaffakiyetAllahTealadandr. EbuMuazSeyfullahErdomu ubukEyll 2003 ebumuaz7@msn.com
1. BLM
bni Kesir Camil Mesanid(14/214) bnul Esir UsdlGabe(6/181)ZehebiTarihulslam(2/119) Siyeru Alamin Nubela(2/27) Safedi el Vafi(s.2003) bn Hibban Sikat(3/137) Mizz Tehzibul Kemal(10/75) bn Abdilberr el stiab(2/553) bn Hacer elsabe(7/231) Nevev TehzibulEsma(2/525)
AnnesiUbadeBintiMalikBinAdiyBin Zeydi Menat Bin Adiy Bin Amr Bin 2 Maliktir. Hanm Enes Bin Malik radyallahu anhn annesi olan mm Sleym RmeysaBintiMilhanradyallahuanhadr. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin kabrini lahid eklinde kazan Ebu Talha r.a.dr. Onun s.a.v. vefatndan sonra gnlerini oru tutarak geirmeye balamt. Rasulullah s.a.v. onunla Ebu UbeydeBinCerraharasndakardelikahdi 3 kurdurmutu. Ebu Talha radyallahu anhn mensububulunduuAmrBinMalikkabilesi
2
bnul Esir Usdl Gabe(6/181)bni Hiam es Siyra(2/100) bni Sad Tabakat(3/504) bni Hazm Cevamis Siyra(s.80) bni Abdilberr el stiab(2/554,4/1697) Zehebi Siyeri Alamin Nbela(2/17) 3 bnulEsirUsdlGabe(6/181)
Mescidi Nebevinin batsnda Babur Rahme civarnda ikamet ediyorlard. Ebu Talha R.A. slamiyetin tebli edildii sralardakabilesininreisiidi. Mslman olduktan sonra Bedir, Uhud, Hendek ve dier btn savalara, Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellemin yannda katlm, ikinci Akabe beyatnda bulunmutur. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin nakiplerinden 4 biriydi.
bni Sad(3/504) elstiab(4/1697) bnl Esir sdl Gabe(6/181) Buhari Tarihul Kebir(3/381) Safedi elVafi(s.2003) Siyeru Alamin Nubela(2/27) Mizzi Tehzibul Kemal(10/75) NevevTehzibulEsma(2/525)
ekil ve emaili:
Ebu Talha radyallahuanh, gl, gr sesli,ortaboylu,esmertenliidi.Aaransa 5 vesakalnnrenginiboyailedeitirmezdi.
bni Kuteybe elMaarif(s.186) Zehebi Siyeru Alamin Nbela(2/34) bni Sad(3/507) Belazuri Ensabul Eraf(1/242) sdl Gabe(6/182) Mizzi TehzibulKemal(10/76)elstiab(4/1698)
Ben de seninle evlenmek isterim. Lakin ben, Mslman oldum. Sen ise henz mriksin. Sen falancann yonttuu 6 putlara tapmaktan utanmyor musun? Dinime gre, Mslman bir kadn, kafir bir erkekle evlenemez. Eer Mslman olursan seninle evlenirim ve mehir olarak Mslman olmandan baka bir ey talep 7 etmem.Dedi. EbuTalhada Bunubirdneyimdedivegitti.Bir mddetsonraEbuTalhageldive ehadet ederim ki Allahtan baka ilah yoktur. Ve yine ehadet ederim ki MuhammedOnunkuluveelisidirdiyerek
6
bnul Esir Usdl Gabe(7/119) Zeheb Siyeru AlaminNubela(2/306) 7 Tayalisi(2056) Beyhaki(4/6566) bn Hibban(725) Ahmed(3/105106,181,196,278 ve 290) bni Sad(8/424) Ebu Nuaym Hilye(2/58) Nesai(2/87) Taberani(467677) Abdurrazzak(10417) bnul Esir Usdl Gabe(6/181) Safedi elVafi(s.2003) Siyeru AlaminNubela(2/29)
10
Mslman oldu. Bunun zerine mm Sleymr.a. EyEnes!BeniEbuTalhaileevlendir 8 dediveevlendiler. Sabit elBnani dedi ki: Bize ulat kadaryla onun mehir olarak slam kabul etmek suretiyle onun mehrinden daha 9 kymetli birmehirolmamtr
8 9
bnulEsirUsdlGabe(7/119) Taberani(25/105) bn Kuteybe Uyunul Ahbar(s.617)bnulEsirUsdlGabe(6/181)bni Kesir Camil Mesanid(14/215) Siyeru Alamin Nubela(2/29)
11
ocuklar:
mm Sleymden Abdullah ve Ebu meyr adnda iki olu olmutur. Enes radyallahuanhrivayetediyor Ebu Talha darda iken, olu hastalanarak ld. Kars onun ldn grnce,evinkenarndabiryerhazrladve zerinirtt.Evdekilere Siz Ebu Talha geldiinde durumu anlatncaya kadar kendisine bir ey anlatmayn.Dedi.EbuTalhaevegelince ocuknasloldu?diyesordu. Gayetsakindedi. mm Sleym radyallahu anha ona, mkellefbirsofrahazrlad,yediiti.Ondan sonra gzelce sslenip pslenerek, Ebu Talhaya gzel grnd. Ebu Talha
12
yedikten, itikten ve hanmyla beraber olduktansonrahanm Birisi sana bir ey emanet verirse, sonra onu senden almak istese onu vermemek gibi bir hakkn var mdr? dedi. Oda Hayrdedi. Sabret, karln Allahtan bekle, Allah da sana emanet olarak verdii olun Ebu Umeyri imdi ald. Dedi. Ebu Talha radyallahuanh,bunakzarak Beni amura buladktan sonra olumun ldn haber veriyorsun dedi. Sabah doru Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin yanna gitti. Hanmnn sylediklerini ona bildirdi. Bunun zerine Rasulullahsallallahualeyhivesellemyle buyurdu
13
Allah bu gecenizi her ikinize de bereketli klsn O geceki temastan mm Sleymhamilekald. Rasulullahsallallahualeyhivesellem sefere km, mm Sleym de beraberinde idi. Medineye yaklanca mm Sleymi doum sancs tuttu. Ebu Talha hanmnn yannda kalmak zorundayd ve buna sabretti. Peygamber efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem gittiinde,EbuTalhaiindenylediyordu Ya Rabbi! Sen biliyorsun ki, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem sefere karken onunla kmak, giderken onunla beraber gitmekten holanyorum. Gryorsun ite sabrediyorum. mm Sleymdediki Ey Ebu Talha! Artk sancm geti. Duyduum sancy duymuyorum, hadi sen de git! Ebu Talha bunun zerine gitti ve Medineye dndklerinde, sancs tekrar
14
tuttu ve bunun sonunda bir erkek ocuu dourdu.Banadediki Ey Enes! Bu ocuu kimse emzirmeden doruca Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleme gtr! sabah olunca ocuu Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemegtrdm.Benigrnce
Her halde mm Sleym dourdu buyurdu.Bende Evet dedim. ocuu getirip kucana koydum. Medinenin en gzel hurmalarndan getirtip, aznda onu ineyerek yumuattktan sonra bebein azna koydu. ocuk onu iyice emdi. Rasulullahsallallahualeyhivesellem
15
Ensarn hurma sevgisine de bakn! buyurdu. Ondan sonra bebein yzn svazlad ve ona Abdullah adn koydu. SfyanBinUyeynededikiEnsardanbirisi yle dedi Hepsi Kuran okuyan dokuz ocuklarngrdm.10 Dediler ki Abdullah bin Ebi Talha zamannn en iyisi oldu. Bu shak Bin Abdullahn babasdr. Allah shak ve kardelerini bereketlendirmi, hepsi de kendilerinden ilim alnan on karde 11 olmulardr. Hicretten sonra Ebu Talha r.a., muhacirlerden ve cennetle mjdelenmi
10
Ahmed(3/196) Buhari(2/84) Buhari Edebul Mfred(1254)Mslim(s.1909)EbuDavud(2563) bni Sad(8/431) Taberani(25/119) Suyuti Hasais(s.85556) Ceml Fevaid(2358) Ebu NuaymHilye(2/57) 11 bnulEsirUsdlGabe(7/119)
16
olansahabelerdenEbuUbeydeBinCerrah 12 ilekardelikakdiyapt. Enes radiyallahu anh'dan: Eb Talha, onu Enes'i, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in salnda zt'lcenb 13 hastalsebebiyledalad. Rasulullah sallallahu sellem,EbuTalhaya aleyhi ve
Bana Haybere giderken hizmet etmekzereocuklarnzdanbiriniteminet buyurmu, o da Enes radyallahu anh vermitir. Enes radyallahu anh sefer boyunca tm konakladklar yerlerde Peygamber sallallahu aleyhi ve selleme 14 hizmetetmitir.
12
17
Zeydimben,hemEbuTalhaymda, Hergnbiravbulunursilahmda16
15
bni Kuteybe Maarif(s.186) Vakdi Megazi(1/243)bniSad(3/505)elstiab(4/1698) bnlEsirsdlGabe(6/181)SiyeriAlam(2/23) 16 bnu Kuteybe elMaarif(s.185) bn Hibban Sikat(3/137) elstiab(2/555) bn Hacer el sabe(7/231)
18
Ebu Talha r.a. Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleme gelerek Ey Allahn Rasul! Ben kuvvetli bir askerim. Beni ihtiyacn olan yerlerden dilediine gnder 17 derdi. Uhud savanda ok antasn Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin nne sermiti. Naralaratarak okatyordu. Rasulullahsallallahualeyhivesellem
Muhakkak ki Ebu Talhann sesi, mriklere kar orduda yz kiiden daha 18 hayrlveyararldrbuyurmutu.
17
Ahmed Msned(3/286) bn Kesir el Bidaye(4/51)SafedielVafi(s.2003) 18 Ahmed(3/203,261) Hakim(3/352) bni Kuteybe Maarif(s.185) bni Hacer Metalibu Aliye(4058) Busayri thaf(7782) Heysemi Buyetul Bahis(1026) Ebu Yala(8/3983)
19
O gn Ebu Talha Radyallahu anhn serdii ok antasnda 50 ok vard. Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem, onun arkasndan mriklere bakmakiinykselipbankaldrdkaEbu Talhaderdiki Ya Rasulullah! Babam anam sana feda olsun, ykselme! Belki sana mriklerin oklarndan biri deer. Benim vcudum, sizin vcudunuzun nnde siperdir! Oesnadaubeyitisylemitir:19
Heysemi Maksadu Ali(1416) Mecmauz Zevaid(9/312) Siyeru Alamin Nubela(2/28) el stiab(4/1698) Nevev Tehzibul Esma(2/526) sahihtir. 19 bni Sad(3/506) Ahmed Msned(3/286,287) Buhari(5/33) Mslim(3/1443) Buhari Edebul Mfred(802) elstiab(4/1698) Kamusul Alam(1/731)SiyeriAlam(2/20)bnulEsirUsdl Gabe(6/181)SafedielVafi(s.2003)
20
Canmcannafedadr, Yzm,yznekalkandr O elli okun hepsini birer birer atarak tketti. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, o ok attka, oklarn dt yere bakyordu. Son oku da att zaman Peygamber efendimiz sallallahu aleyhi ve sellemyerdenbiraadalalp
At Ey Ebu Talha! Bunu da iyi bir ok 20 olarakat!buyurdu. nsanlar Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin etrafndan dalp gitmilerdi.
20
21
EbuTalhaRadyallahuanhise,peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin nnde durmu, deriden kalkan ile onu koruyordu. Ebu Talha, yayn ok sert eken birisi olduundan Uhud gn iki, yay krmt. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, ok doluantasilekimigrdyse,ona
21
22
22
Msim(3/1442) Ebu Davud(2718) Darimi(2/299) bni Kuteybe elMaarif(s.186) Kastalani Mevahibu Ledniye(1/265) bni Kayym Zadul Mead(4/45) bn Hibban Sikat(3/137) Siyeru Alamin Nubela(2/32) el stiab(4/1698)sahihtir. 23 SiyeruAlam(2/31)bnKesirelBidaye(4/52)
23
elimden birka defa kl dt. Den 24 klcmherseferindeyerdenalyordum. Ebu Talha radyallahu anh, 70 yandabulunduusradaTevbesuresi41. ayetiolan
EyMminler!Gerekhafif,gerekar olarak seferber olun ve mallarnzla, canlarnzla Allah yolunda cihad edin ayetiniokuyup Rabbim beni, gerek genliimde, gerek ihtiyarlmda kfirler ile harbe davet ediyor. abuk beni cihad iin tehiz ediniz ve yolculuk iin lazm olacak eyleri hazrlaynz.Dedi.Oullarda
24
Buhari(5/35,171) Mslim(3/1443)
Tirmizi(3007)
bkz.:
24
Ey Babacm! Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile birlikte, O ahirete gnceye kadar cihad ettin, Ebu Bekr ve merradyallahuanhumadnemlerindede harplere katldn. imdi cihad sras bizdedir.Senoturbizgidelimdedilersede onuvazgeiremediler.
25 Hicretin 34. ylnda bir deniz harbi iin hazrlanan bir orduya katlm, fakat gemiyebinipdenizealdktansonrayetmi yanda vefat etmitir. Vefatndan sonra yedign,birkaraparasbulunamadiin defnedilememi, bu kadar uzun sre darda kalmasna ramen, sanki
25
DahasonrakaydedeceimizEbuTalhar.a.n Rasulullahn vefatndan sonra 40 yl oru tuttuuna dair rivayet, Ebu Talha r.a.n h.51 ylnda vefat ettiini syleyenleri desteklemektedir.
25
cesedinin
26
Sahihtir. Bkz.: Elstiab(4/1699) bni Sad(3/507)Taberani(4683)bniHacerMetalibu Aliye(4059) Busayri thaf(7784) Ebu Yala(6/3413) Heysemi Maksadu Ali(1319) Buyetul Bahis(1027) Mecmauz Zevaid(9/312) Belazuri Ensab(1/242) Hakim(3/351) bnl Esir sdl Gabe(6/182) bni Kuteybe el Maarif(s.186) bnl Cevzi elHadaik(3/347) Siyeru Alamin Nubela(2/34) Tehzibul Kemal(10/76) bn Abdilberr elstiab(2/554) NevevTehzibulEsma(2/526) 27 Taberani(4679) Mecmauz Zevaid(9/313) bni Kesir Camil Mesanid(14/215) bn Hibban Sikat(3/137) elstiab(4/1698) Siyeru Alamin Nubela(2/28) Nevev Tehzibul Esma(2/525) TehzibulKemal(10/76)
26
28
27
bni Sirin radyallahu anh anlatr Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin EnesR.A.dabulunanbardandademirbir halkavard.Enesr.a.onualtnveyagm bir halka ile deitirmek istedi. Ebu Talha radyallahuanhdediki Sakn Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellemin yapt nesneyi deitirme! bunun zerine Enes 29 radyallahuanhbundanvazgeti. sm elAhvel anlatyor: "Reslullah aleyhissaltu vesselm'n su bardan EnesbnuMalikradyallahuanh'nyannda grdm bardak atlamt. Enes onu gm halkalar ile balayp tutturmutu." Asmilavetendediki: "O nudr aacndan yaplm geni, gzelbirbardakt."
29
28
Ma'mer der ki: "Nudr, Necid'de yetienbiraaeididir." Enes der ki: "Ben bu bardakla, Reslullah aleyhissaltu vesselm'a sayamayacamkadaroksuverdim!" Muhammed bnu Sirin rahimehullah der ki: "Ben bu barda grdm. Onun demirden bir halkas vard. Enes onun yerine gmten veya altndan bir halka koymakistemiti.EbuTalhakendisine: "Reslullah aleyhissaltu vesselm'n yapmolduubireyideitirme!"dedi.O dabundanvazgeti. Enes radyallahu anh der ki: "Ben bu kadehimle Reslullah aleyhissaltu vesselm'ahereitmerubatiirdim:Bal, 30 nebiz,suvest!"
30
Ahmed(247)
29
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem veda haccnda mbarek ban tra ettii zaman,teberrkiinsaklamakzeresan enncealanEbuTalhaolmutu.Bakabir gnde,EbuTalhaRadyallahuanh,kesilen mbarek salar toplam, onlarn bir ksmn mm Sleym radyallahu anhaya saklamas iin teslim etmi, dier ksmn 31 sahabeleredatmtr. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem vefat ettii zaman kabrini Ebu Talha 32 radyallahuanhkazmtr. mam Ahmed ve Bezzar, Enes radyallahu anhden rivayet ediyor Ben Ebu Talhann terkisinde idim. Onun dizi, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin
31
Buhari(4/33)Mslim(s.1305)bniSad(3/506) Zadul Mead(2/273) Zehebi Siyeru Alam(2/32) MevahibuLedniye(2/622) 32 bnul Esir Usdl Gabe(6/181) Mevahibu Ledniye(2/688)
30
dizine deiyordu. Rasulullah da hac ve 33 umreiinbirliktetelbiyegetiriyordu. Enes radyallahu anh der ki Ebu Talha, srekli savalara katld iin oru tutamamt.Rasulullahsallallahualeyhive sellemin vefatndan sonra bayram gnleri 34 hariolmakzerekrkylorututmutur. mam Zeheb bu rivayetin garib olduunu syler ve bu rivayettekinin aynsn syleyen Ebu Zra edDmekye itirazederek Bilakis Ebu Talha r.a., Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemden sonra yirmi 35 ksurseneyaamtr.Der.
33 34
bnKesirelBidaye(5/262) bkz.: bni Sad(3/506) Hakim(3/357) el stiab(2/554, 4/1699) Siyeru Alam(2/30) Tehzibul Kemal(10/76) bnul Esir Usdl Gabe(6/181)SafedielVafi(s.2003) 35 SiyeruAlaminNubela(2/30)
31
ElMedain diyor ki Ebu Talha r.a. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile birlikte srekli savalara katld iin oru tutmaya pek frsat bulamamt. O vefat edince, gnlerini krk sene boyunca orulu geirmeye balad. Elli bir ylnda vefat 36 etti. Baka bir rivayette Enes radyallahu anh yle demitir Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin vefatndan sonra Ebu Talha, yolculuk ve hastalk alkoymad 37 srecegnleriniorulugeirdi. Ebu Talha r.a.n orulu iken yaan doluyu yedii ve Bu ne bir yiyecek, ne de iecek trnden deildir. Bu sadece berekettir dedii rivayet edilmitir. Ancak burivayetzayftr.ZayfbirraviolanAliBin 38 ZeydBinCdanburivayettetekkalmtr.
36 37
32
Eb Talha radyallahu anh hastaland zaman Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem onu ziyaret etmi ve ona yledemitir:
" "
Ensr toplumuna selam syle bildiim kadaryla onlar iffetli ve sabrl 39 kimselerdir. Enes radyallahu anh anlatyor: "Reslullah aleyhissaltu vesselm'n bir kznn defnine ahit olduk. Bu definde Reslullah kabrin zerine oturmutu. Aleyhissaltu vesselm'n gzlerinden ya aktngrdm.
39
Tirmizi(3903) Taberani(4710) Mecmauz Zevaid(10/41) bni Kesir Camil Mesanid(14/223) bnul Esir Usdl Gabe(6/181) isnadnda Muhammed Bin Sabit elBunani zayftr.
33
"Aranzda bu gece gnah ilemeyen var m?" buyurdular.Ebu Talha radyallahu anh: "EyAllah'nResul!Benvarm!"dedi. Aleyhissaltuvesselmda: "yleysekabrinein!"buyurdular." Raviderki:"EbuTalhakabreiniponu 40 defnetti." Enes radyallahu anh anlatyor: "Merr'zZahran'dan bir tavan kaldrdk. Arkadalarmz peinden kotular ve sonunda yakalamaktan aciz kaldlar. Bu sefer ben kotum, yetitim ve yakaladm. Onu babalm Ebu Talha radyallahu anh'a getirdim. O, tavan keskin bir tala kesti. Budunu benimle Reslullah'a gnderdi.Reslullahonuyedi."Enes'e:
40
Buhari,Cenaiz72
34
mm'dDerd radyallahu anha anlatyor: "Ebu'dDerda radyallahu anh gndzleyingelir: "Yannzda yiyecek var m?'' diye sorard.yetbiz: "Hayr,yok!''diyecekolsak: "yleyse bugn ben oruluyum!'' derdi. Ebu Talha, Ebu Hreyre, bnu Abbs, Huzeyfe radyallahu anhm hep 42 byleyaptlar." Msedded u ekilde rivayet etmitir
41
Buhari, sayad 32, 10, Hibe 5 Mslim, Sayd 53, (1953) Ebu Davud(3791) Tirmizi(1790) Nesai(7/196) 42 Buhari(Savm21)
35
biradamEnes'er.a.sordu: "Ben sahur yemeini yedim. Ancak imdi orucumu bozmak istiyorum" dedi. Enesr.a.: "Ye" dedi. Sonra da, Ebu Talha ailesininyanmagelirve: "Yannzda yiyecek bir ey var m?" diyesorard.Eeryokdeseler:
43 "Ohaldebendeorucum"derdi."
Enes bin Malik radyallahu anh anlatyor Ben, Ubey bin Kab ve Ebu Talhaotururkenekmekveetyedik.Abdest almakistedim.Bana Niinabdestalacaksn?dediler.Ben de
43
bnHacerMetalibuAliye(934)
36
Yediimiz eyden dolay dedim. Dedilerki Temizvehelalolaneydendolaym abdestalacaksn?Sendendahahayrlolan Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem 44 bundandolayabdestalmazd. Abdullah b. Ebi Talha rivayet ettii hadisdeyledemektedir: "Ebu Talha, Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemi, merb. Ebi Talha vefat ettiinde cenaze namazn klmaya ard. Raslullah s.a yanna gitti ve evlerinde onun cenaze namazn kld. Raslullahs.anegeti,EbuTalhaonun arkasnda idi. Umm Sleym de Ebu
44
Camil
37
Talha'nn arkasnda idi. Beraberlerinde 45 bakakimsedeyoktu." Enes radiyallahu anh'dan: "Biz, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in Usfn dnnde beraberindeydik. Huyey kz Safiyye'yi terkisine almt. Devesi tkezlediveberabercedtler.EbuTalha gelipdediki: Ey Allah'n Resul! Allah beni sana fedaklsn,bireyoldumu? Hayrbanabireyolmad.Lkinsen kadna dikkat et! Eb Talha elbisesini evirip yzn kapatt. Sonra elbisesini kadnartt,kadnkalkt.Bineklerinionlara dzeltip hazr vaziyete getirdi. kisi de
45
Hakim (1/365) Beyhaki (4/3031) elHeysemi Mecmau'zZevaid(3/34) unlar sylemektedir: "HadisiTaberani,elKebir'derivayetetmiolup, ravileri Sahih ravileridir." Bu hadisin Enes'ten gelen bu manada bir baka ahidi de vardr. BunumamAhmed(3/217)rivayetetmitir.
38
bindiler, biz de onlarla beraber gittik. Medine'yi grnce, Peygamber sallallahu aleyhivesellemylededi: Dncleriz, tevbe edicileriz, ibadet edicileriz ve ancak Rabbimize hamd edicileriz. Medine'ye kadar hepimiz 46 devamlolarakbunusyledik." Enes ra'ten gelen bir dier rivayete gre Eb Talha: 'Ben ne iki adama imam olurum, ne de balarna emir olurum' de 47 mitir.
46 47
Buhr(cihd197,4/3940) AhmedZhd(1118)
39
Cmertlii:
Ebu Talha radyallahu anh, Medinedekisahabelerinzenginlerindenidi. Btn mallar, hayvanlar, Berha mevkiinde bulunuyordu. Rasulullah sallallahu aleyhi vesellemskskburayaurar,manzarasn seyreder ve mehur suyundan ierlerdi. Yine bir gn buraya uradnda Ali mran suresindeki Sevdiiniz mallarnzdan infak etmedike, hayra nail olamazsnz mealindeki92.ayetikerimesinaziloldu.Bu ayeti kerimeyi iiten Ebu Talha radyallahu anh,hemenRasulullahsallallahualeyhive selleme bavurarak, mallarnn hepsini balayp istedii gibi kullanmasn teklif etti. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem de
40
Bu ne kazanl bir mal Ben onu akrabalarna vermeni uygun grrm. Buyurdu.Odabtnmallarnakrabalarna 48 sadakaolarakdatt. Abdullah Bin Ebu Bekr radyallahu anhuma rivayet ediyor Ebu Talha radyallahu anh, bahesinde namaz klarken, kk bir ku utu ve kacak yer bulamadndan oraya buraya gidip gelmeye balad. Hurma aalarnn sklndan kaacak yer bulamad. Bu Ebu Talhann houna gitti ve gzleriyle onu takip etti. Sonra kendine geldiinde ka rekt kldn hatrlamad. Bunun zerine ylededi u malmda bana bir imtihan isabet etti. Sonra Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemegelerekdediki
48
Buhari(Vekalet,15Vesaya,10)Tergib(2/140) araniHukukulUhuvvet(s.107)
41
Ya Rasulullah! O bahe sadakadr. Onu Allahn sana gsterdii yere tahsis 49 et!
49
Malik Muvatta(1/98) Abdullah Bin Mbarek Zhd(526) Tergib(1/316) Muhasibi er Riaye(s.46) Siyeru Alam(2/33) Dmeyri HayatulHayevan(s.77)
42
43
Bu Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin misafiridir. Ondan bir ey esirgemededi.Kadn Allaha yemin olsun ki, ocuklarn yiyeceinden baka hibir eyimiz yok. Dedi.EbuTalha ocuklar akam yemei istedikleri zaman onlar uyut. Sonra gel sndr. Biz de karnlarmz balar, bylece ala katlanrz. Dedi ve ocuklarn yiyeceini misafireikramettiler. Sabah olunca misafir kalkt ve Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin yannavard.Rasulullahsallallahualeyhive sellem Allah falan adam ve filan kadna gld buyurdu ve Allah Teala u ayeti indirdi Kendileri zaruret iinde bulunsalar bile onlar kendilerine tercih ederler. Kim
44
nefsinin cimriliinden korunursa, ite onlar 50 kurtuluaerenlerdir.Har9 Bazlimlerbukssadageenkiinin, Ebu Talha elEnsar knyesiyle anlan baka bir sahabe olduunu sylemilerdir. Fakat ho bir hadise olduu iin burada naklettim.
50
Buhari(tefsir 59/6) Mslim(eribe 172) Tirmizi(3304) Taberi Tefsiri(28/29) Buhari Edebul Mfred(740) bkz.: Suyuti Lubabun Nukul(2/161)Kurtubi(18/18)
45
Rasulullahsallallahualeyhive sellemidefnetmesi:
Ebu Yala, bni Abbas radyallahu anhumadanrivayetediyor: Sahabeler, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin mezarn kazmak istediklerinde Ebu Ubeyde elCerrah, Mekkelilergibinormalyarkeklindemezar kazard. Ebu Talha Zeyd Bin Sehl ise, Medineliler iin lahid yaparak mezar kazard. Abbas radyallahu anh iki adam ard.Onlardanbirine: Sen Ebu Ubeydeye git. Dierine ise Sen de Ebu Talhaya git dedi. Bunlargnderdiktensonrada: Allahm! Sen rasuln iin mezar olarak akk veya lahidden birini se diye
46
duaetti.EbuTalharadyallahuanhegiden adam Ebu Talha radyallahu anh bulup getirdi.OdaRasulullahsallallahualeyhive sellem iin lahid eklinde mezar 51 hazrlad
51
bnKesirelBidaye(5/448)
47
BirMucizeyeahitoluu:
mam Ahmed, Enes radyallahu anhdenrivayetediyor Adamn biri peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin katipliini yapyordu. Bakara ve Ali mran surelerini okumutu. Adam Bakara ve Ali mran surelerini okuduunda aramzda yceldi. Rasulullah sallallahualeyhivesellemona Gafuran Rahma diye yazmasn sylerdi.Amao Almen Hakma diye yazard. Rasulullahsallallahualeyhivesellemona yleveyleyazdedi.Oda stediin gibi yazyorum diye cevap verdi. O adam islamdan dnp mrted olduvemriklerinarasnakatld.Onlara:
48
Ben size Muhammedi bildireyim. Ben kendi istediimden baka bir ey yazmyordum dedi. O adam ld. Ancak peygambersallallahualeyhivesellem Yer onu kabul etmeyecektir buyurdu. Ebu Talha radyallahu anh o adamn ld yere gitmi, onun cenazesininyerzerindeolduunugrm ve: Bu adamn nesi var? diye sorunca orannhalkylecevapvermi: Onu defalarca gmdk ama yer onu 52 kabuletmedi.
52
bnKesirelBidaye(6/224)
49
50
haberin doru olduunu rendiler. Artk 53 sahabeleraslaarabtatmadlar. UbeydullahbinAbdullahr.a.anlatyor Hasta yatan Ebu Talha el Ensaryi ziyarete gittim. Sehl Bin Huneyf r.a. de yannda idi. Ebu Talha r.a. yanndaki bir adama altndaki araf kaldrmasn emretti.Sheyl Niin kaldrtyorsun? deyince Ebu Talha arafn zerine resimler baslm, resimler hakknda Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin neler sylediini biliyorsun.Dedi.Sehlr.a. Ama kumalar zerine yaplan resimler hari buyurmam myd? dedi. EbuTalhar.a.
53
51
54
52
HadisRivayeti
bni Hazmn tesbitine gre 25 hadis 55 rivayetetmitir. Ebu Talha radyallahu anhden hadis rivayet edenler ise olu Abdullah, vey olu Enes Bin Malik, torunu shak Bin Abdullah Bin Ebi Talha, smail Bin Beir, Mevla bni Mugale, Zeyd Bin Halid el Cuhen, Ebul Habbab Said Bin Yesar, AbdullahBinAbbas,AbdullahBinAmribni Abdulkar, Abdurrahman Bin Abdulkari ve Ubeydullah Bin Abdullah Bin Abdullah Bin 56 Utberadyallahuanhum. Rivayet ettii hadislerden bazlar unlardr
55 56
53
1 Eb Talha radiyallahu anh'den: "Avlularda oturup konuuyorduk. Allah Resul sallallahu aleyhi ve sellem gelip bamzdadurarakylebuyurdu: Neden oturuyorsunuz? byle yollarda
Kt bir ey iin deil, srf iyi eyler iin oturup konuuyoruz dedik. yle buyurdu: Ya oturmayn, ya da oturduunuz takdirde harama bakmamak, selm almak, gzel konumak gibi yolun hakk olan 57 eyleriverin! 2 Ebu Talha elEnsr radyallhu anh anlatyor: "Reslullah aleyhissaltu vesselambuyurdularki:
57
Mslim(selm2,s.17034)
54
"Melekler,ierisindekpekveresim, biblo gibi timsaller bulunan eve 58 girmezler. 3 Ebu Talha radyallahu anh, Peygambersallallahualeyhiveselleme Ey Allahn Rasul! Evimde kalan yetimler iin arap almtm deyince Rasulullahsallallahualeyhivesellem
59 arabdk,testilerikrbuyurdu.
Bu hadisi eriften, arabn alm satmnn, ne sebeple olursa olsun elde bulundurulmasnn haram oluu hkm kmaktadr. Nitekim Enes b. Malik radyallahu anhden rivayete gre,
58
Buhri(Libs92,88,Bed'lHalk6,14,Megz 11) Mslim(2606) Ebu Dvud(4155) Tirmiz(2805) Nes(8/212,213) bnu Mace(3649) 59 Tirmizi(1293) bni Kesir Camil Mesanid(14/222)sahihtir.
55
Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem, iki konusundaonkiiyilanetlemitir: ki yaplacak malzemeyi skan kimseye, skan kimseye, sktrmak iin malzeme temin edene, iene, tayana, kendisine tanan kimseye, ikram edip bakasna sunan kimseye, alm satmn yapana, kazancn yiyene, satn alana ve 60 kendisiiinsatnalnana. 4CabirveEbTalharadiyallahuan hum'dan: Allah Resul sallallahu aleyhi vesellembuyurdu: "Namusu inendii, ahsiyetine sataldbir yerdemslmannyardmna komayan bir kimseye, yardm istedii bir yerdeAllahyardmetmez.Irznasatald ve ahsiyetinin inendii bir yerde mslmann yardmna koana gerektii
60
Tirmizi(1295)
56
61 yerdeAllahdayardmeder"
5 Ebu Talha radyallhu anh'dan: "Bir gn Reslullah aleyhissaltu vesselm, yznde bir sevin olduu haldegeldi.Kendisine: "Yznzde bir sevin gryoruz!" dedik. "Bana melek geldi ve u mjdeyi verdi:"EyMuhammed!Rabbindiyorki: "Sanasalavatokuyanherkesebenim on rahmette bulunmam, selam okuyan herkesedebenimonselmokumamsana 62 ikramolarakyetmezmi?"
61
Ebu Davud(4884) isnadnda Leys Bin Ebi Sleymvardr. 62 Nesi(3/50) Darimi(2776) Ahmed(4/29,30) Hakim(2/420)
57
6 Ebu Yala ve Taberani, Ebu Talha elEnsar radyallahu anhden rivayet ediyorlar: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem iyisinden iki ko kurban edip, birincisinikeserken
""
Bu da mmetimden bana iman edip 63 benitasdikedenleriinbuyurdu. 7 Ebu Talha radyallahu anh der ki Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleme
63
58
alktan ikyet ettik ve karnmza baladmz ta ona gsterdik. Bunun zerine Rasulullah sallallahu aleyhi ve 64 sellemkarnnabaladikitagsterdi. 8 Ebu Talha radyallahu anh anlatyor: "Reslullah aleyhissaltu vesselmbirkavmegalebealnca,evler arasndaki bo bir arsada gece 65 kalrd." 9 Ebu Talha radyallahu anh anlatyor"Raslullahs.aBedirgnemir vererek Kurey'in ileri gelen kfirlerinden on drt kii ayaklarndan srklendiler ve Bedir'deki kuyulardan olduka berbat ve kt bir kuyuya atldlar. Ancak Umeyye b. Halef atlmad. nk o zrh ierisinde imi ve zrhn bsbtn doldurmutu. Onu yerinden oynatmak istediler.
64
Tirmizi(2371) Ahmed Zhd(974) bni Kesir CamilMesanid(14/223) 65 Buhar(Cihad 185, Megz 7) Mslim(2875) Tirmiz(1551)EbuDvud(2695)
59
Birbirinden dalaca grlnce onu olduu gibi braktlar ve zerine cesedi grlmeyecekekildetoprakvetaydlar. Peygamber s.a bir kavmin yaknlarna vard vakit orann geni dzlnde gece ikamet ederdi. Bedir'in nc gn olunca bineinin yke hazrlanmasn emretti. Sonra yryerek yola koyuldu. Ashabdapeindengittilerve: Herhalde bir ihtiyacn grmek iin gidiyor dediler. Nihayet kuyunun az banda durdu ve onlarn ve babalarnn isimlerini syleyerek [onlar le haline gelmiken] yksek sesle seslenmeye balad: Ey Ebu Cehil b. Hiam, ey Utbe b. Rebia,eyeybeb.Rabia,eyVelidb.Utbe! Allah'a ve Raslne itaat etmi olmak sizi sevindirir miydi? phesiz bizler Rabbimizin bize vaad ettiinin hak olduunugrdk.SizlerdeRabbinizinsize vaadettiininhakolduunugrdnzm?
60
Ebu Talha dedi ki: mer, Peygamber s.a'n sylediklerini duydu ve dediki: Ey Allah'n Rasl sen ancak ruhlar bulunmayan birtakm cesetlerle konuuyorsun.Acabaonlar duyuyorlar m? AzizvecelilolanAllah: Sen llere sesini iittiremezsin diye buyurmuyor mu? Bunun zerine Raslullahs.aylebuyurdu: Muhammed'in can elinde olana yemin ederim ki sizler benim bu szlerimi onlardan daha iyi duyuyor deilsiniz. Allah'a yemin olsun u anda onlar benim kendilerine sylediklerimin hakkn ta kendisi olduunu artk biliyorlar, bir rivayette: phesiz onlar u anda iitmektedirler. u kadar var ki onlar bana hibirekildecevapveremiyorlar. Katadedediki:Allahonlar[onuniin] diriltti ve onlara syledii szlerini onlar
61
66
62
2. BLM
63
67 68
Bkz.:NeveviTehzibulEsma(2/626) MizzTehzibulKemal(35/365) 69 bni Sad Tabakat(8/424) bnul Esir Usdl Gabe(7/119) Zeheb Siyeru Alamin Nubela(2/304) elstiab(4/1940) bn Hacer Fethul Bari(1/489) elsabe(8/227) Mizz Tehzibul Kemal(35/365) Suyuti saful
64
smi hakknda Sehle, Rmeyle, Rmeyse, Mleyke, elumeysa ve er 70 Rumeysaolduusylenmitir. Ebu Nuaym dedi ki Ona Rumeysa veya Gumeysa denilirdi. Enes bin Malikin 71 annesi,EbuTalhanneidir.
Mbetta(s.35)bnulCevzSafvetusSafve(2/65) MehmedZihniMeahirunNisa(1/93) 70 bni Sad Tabakat(8/424) bnul Esir Usdl Gabe(7/119) Zeheb Siyeru Alamin Nubela(2/304) bn Hacer Fethul Bari(1/489) el sabe(8/227) Mizz Tehzibul Kemal(35/365) bnul Cevz Safvetus Safve(2/65) el stiab(4/1940) 71 bniKesirCamiulMesanid(15/477)bnulEsir UsdlGabe(7/119)bniHacerelsabe(4/308)
65
sminin Manas:
Rumeysa ipil gz anlamnda olup, iray ami denilen yldzn ismidir. Bir de iray Yemani vard. Buna Araplardan Huzaa kabilesi cahiliye dneminde taparlard. phesiz O, irann Rabbidir. Necm, 49 mealindeki ayet ile bu yldz 72 kastedilmektedir. Bu konudaki Arap efsanesine gre, bu iki yldz, Yemen memleketlerinde grlen Sheyli Yemen adndaki yldzn kz kardeiydiler. Sheyl bunlar terk edip, Yemen taraflarna gitti. Sonra iray Yeman de amyi terk edip Sheylin ardndan gittii iin ona bur ismi verildi. Onunayrlkderdiileirayamalayarak kalpgzleriapakbalad.Busebepleona
72
66
rivayete
gre
Ben cennete girdiimde bir nmde bir ayak sesi iittim. Bir de baktm ki Gumeysa Binti Milhan orada! buyrulmutur.Dierrivayette
73
MehmedZihniMeahirunNisa(2/100)
67
lkEiMalikBinNadrdan Ayrlmas
mm Sleym, Cahiliye dneminde Malik bin Nadr ile evli idi ve Enes radyallahuanh, buevliliindendomutu. mmSleymMslmanolduunda, kocas Malik, yannda deildi. Eve gelip hanmnn Mslman olduunu renince ona Sen dininden mi ktn? Sen sapttn m?dedi.mmSleym Hayr, ben dinimden kmadm ve saptmadm.Fakatuehrimizegelenzata imanettimdiyecevapverdiveoluEnese
74
68
slam dinini telkin etmeye balad. Kocas Malikbunugrncekzarak Benimocuumudinsizyapyor,onu bozuyorsun.Vazgebundan!dedi.Oda Ben onu bozmuyorum dedi. Malik bununzerineonadarlpamadorugitti ve yolda bir dman tarafndan ldrld.
75
nceki blmde Ebu Talha radyallahuanhileevlenmesianlatlmt. Abdullah Bin Ebi Talha der ki Ebu Talha, mm Sleyme evlenme teklif etmiti.mmSleymise: Enes yetiip meclislerde sz sahibi oluncaya kadar evlenmeyeceim diyordu.
75
bni Sad Tabakat(8/425) bnul Esir Usdl Gabe(7/119) Zeheb Siyeru Alamin Nubela(2/305)MizzTehzibulKemal(35/366)el stiab(4/1940)elsabe(8/228)
69
Allah anneme hayrl karlklar versin, bize 76 gerektenokiyibaktvegzelyetitirdi. Peygamber efendimiz sallallahu aleyhi ve selleme slamiyet zere beyat ederken, lye feryat etmemek zere de 77 biat etmi, bu ahdinde de durmutur. Dahancekiblmdebudaanlatlmt.
76 77
bniSadTabakat(8/426)elsabe(8/228) Buhari(2/86)
70
71
Allahm! Onun maln ve ocuklarn oalt. Ona her ne verirsen bereketli kl 78 buyurarak duaetmiti. Bu duann bereketiyle, Enes radyallahu anh, 103 yana kadar yaayarak,80evladolmu,bunlardan78i erkek, 2si kz olmutur. Mal da saylamayacak kadar ok idi. mer radyallahu anh dneminde halka fkh retmek iin Basraya gidip hicri 91 79 tarihindeahireteirtihaleylemitir. EbuHaldeHalidbnuDinaranlatyor: "Ebu'lAliye'ye:
78
Buhari(Da'avat 19, 26, 47, Savm 61) Mslim(660, 2480, 2481) Tirmizi(3827, 3828) Ahmed(3/108, 188) bni Sad Tabakat(8/429) Busayri thaf(764244) Metalibu Aliye(4094) Ebu Yala(6/3388) Heysemi Maksadul Ali(1429) Mecmauz Zevaid(9/325) bni Kesir el Bidaye(6/25)bnulEsirUsdlGabe(7/119) 79 MehmedZihniMeahirunNisa(1/94)bkz.bni KesirelBidaye(6/25)
72
"Enes, "Reslullah aleyhissaltu vesselm'dan hadis iitti mi?" diye sordu. Ebu'lAliye: "Bu nasl soru? Hz. Enes on yl Reslullah'a hizmet etti, Reslullah onun iin duada bulundu. Enes'in bir bahesi vard,yldaikisefermeyveverirdi.Bahede bir reyhan vard, ondan misk kokusu 80 gelirdi"diyecevapverdi. Enes radyallahu anh anlatyor Bir gnRasulullahsallallahualeyhiveselleme hizmetimibitirdiktensonra Rasulullahsallallahualeyhivesellem kuluk uykusuna yatacak dedim ve yanndakiler ktlar. Bir debaktm ocuklar oynuyorlar.Bendekalkponlarnoyunlarn seyretmeye baladm. Sonra Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem gelip, onlarn yannakadargeldiveselamverdi.
80
Tirmizi(3832)
73
Sonra beni arp bir ie gnderdi. Ben dnp gelinceye kadar, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bir glgede bekledi.Bendeevegegelmitim.Annem mm Sleym bana niin ge geldiimi sordu ve ben de sebebini syledim. Annem Oinedir?diyesoruncadedimki O aramzda gizli bir srdr. Bunun zerineannem Aferin.Rasulullahsallallahualeyhive selleminsrrniyimuhafazaet.Dedi. Enes radyallahu anh Sabit el Bnaniye demitirki
74
Ey Sabit! Vallahi o srr bir kimseye sylemi olsaydm, bugn sana da 81 sylerdim.
81
75
Cihada Katlmas:
mm Sleym, dier sahabe hanmlargibiharplerinounaitiraketmi, her birinde nemli hizmetler etmiti. Uhud, Hayber, Huneyn savalarna katlm, 82 arpm,sutamvekrbadikmitir. Uhud harbinde mcahidlere hizmet etmi, kocas Ebu Talha Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemi korumakla megul iken, olu Enes, ya kk olmasna ramen harbe katlmt. Su tulumlarn doldurup annesi mm Sleyme ve Aie Radyallahu anhumaya veriyordu. Bu iddetli sava esnasnda bir ara Mslmanlar bozguna uramlar ve Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemi yalnz brakmlard. Bu esnada Aie ve
82
bkz.:Mslim(3/144244)
76
mm Sleym radyallahu anhuma, askerlerarasndakrbalarlasutayorlarve yarallara su veriyorlar, onlarn yaralarn 83 saryorlard. mm Sleym radyallahu anha, Huneyn gnnde yannda bir haner olduuhaldeEbuTalharadyallahuanhile birlikteydi.EbuTalha EymmSleym!Bunedir? Dedi. mmSleym Mriklerbanayaklarlarsa,bununla onlarn karnlarn deeceim dedi. Ebu TalhaRadyalahuanh EyAllahnRasul!mmSleymin ne dediini duydunuz mu? diyerek Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleme aktard.Odabuyurduki
83
Buhari(cihad 65) Ebu Nuaym Hilyetul Evliya(2/59) Beyhaki(9/30) Kettani Teratibul dariye(2/336)bnulCevzSafvetusSafve(2/66)
77
84
Ebu Nuaym Hilye(2/59) Mslim(cihad 134,3/1442) Ebu Davud(2/2718) Fethul Bari(12/31) Vakdi(3/902) bni Sad(8/425) bni Hiam(4/88)stiab(4/1940)
78
79
onu azat etti ve onun mehri azat edilmesi 85 oldu. Vakdnin Abdullah Bin Abdurrahman Bin Ebi Sasaadan rivayetine gre, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin Mariyetul Kptyye adl cariyesi de mm Sleym radyallahu anhann evine 86 yerletirilmiveoradaMslmanolmutu.
85
Mslim(s.1045) bni Hiam es Siyra(2/339) bni Sad(8/122) Mevahibu Ledniye(1/342) Kettani Teratibul dariye(2/332) Ceml Fevaid(4076)bnKesirelBidaye(4/356) 86 bnKesirelBidaye(5/502)
80
81
Kalknz buyurdular. Eve yaklatk. EbuTalhaya Hibireyhazrladnmki,bizidavet ediyorsun?buyurdular.Oda Ya Rasulullah! Dnden beri bir ey yemedim. Evde bir ey olduunu da sanmamdedi. yleyse mm Sleym bizi neden arm,gitbirbakbuyurdular. EbuTalha,ierigirdi.mmSleym ki arpa ekmei piirdim, komudan da biraz st istedim. Enesi seni armas iingnderdimdedi. Ebu Talha dar kp mm Sleymin sylediklerini Rasulullah sallallahualeyhivesellemehaberverdi.O da
82
Zarar yok, ieri girelim buyurdu. Kendileri,EbuTalhavebenierigirdik. Ekmeklerigetirinbuyurdular. Mbarek ellerini ekmeklerin zerine koyupparmaklarnatlarve Onkiiarnbuyurdular.ardm. Oturun ve Bismillah deyip parmaklarmnarasndanyeyinbuyurdular. Buonkiiyeyipdoyunca, On kii daha arn buyurdular. ardmveonlardaaynekildedoydular. Bylece ashabdan 73 kii yeyip doydular. Sonra mz yedik ve doyduk. Sonra ekmekleriannemmmSleymeverdiler.
83
Al, ye ve kime dilersen yedir 87 buyurdular. Enes radyallahu anhanlatyor: "Hz. Peygamber aleyhissaltu vesselm Zeyneb radyallahu anh'le evlenmilerdi ki,annemmmSleym bana: "Reslullah aleyhissaltu vesselm'a bir hediyede bulunsak" dedi. Benkendisine: Bir eyler yap! Dedim. Bunun zerinehurmaveyagetirdi,birtencereye koyarak bunlarla yemek yapt ve benimle gnderdi. Reslullah aleyhissaltu vesselm'agtrdm. Yemei brak!" dedi. Sonra bana emredip:
87
84
"Banafalancalarar" dedi ve teker tekerisimlerinisyledi.Ayrca: "Kimerastlarsanar"diyeemretti. Enes der ki: Emri yerine getirdim, sonra dndm. Ev insanlarla dolmutu. Reslullah aleyhissaltu vesselm elini mezkryemeinzerinekoyduveAllah'tan bakakimseninbilmediibireylersyledi. Sonra cemaationaronar ard. Herkes o yemekten yiyordu. Reslullah aleyhissaltuvesselmyiyenlere: Yemee Allah'n ismini zikrederek balayn!Herkesnndenyesin!dedi. Bu hal herkesin yemekten yeyip dalmasna kadar devam etti. Sonunda kanlar kt. Bazlar da kalp sohbete devam ettiler. Bir mddet sonra Reslullah aleyhissaltuvesselmdakphcrelere doruyrd.Peisrabendektmve:
85
"Davetliler gitti artk!" dedim. Reslullah aleyhissaltu vesselm evine geri dnd ve derhal vahiy alameti olan rtyzerineekti.Busradabenhcrede idim. Vahiy hli geince o aleyhissaltu vesselmuvahyiokuyordu: "Ey iman edenler, bundan sonra Peygamber'in evlerine yemee davet olunmakszn, vaktine de bakmakszn girmeyin. Fakat davet olunduunuz zaman girin.Yemeiyiyincedaln.Szdinlemek veya sohbet etmek iin de izinsiz girmeyin. nk bu Peygamber'e eza vermekte,osizdenutanmaktadr.Allahise, hakk aklamaktan ekinmez..." Ahzb 88 53
88
Buhar(Tefsir, Ahzab 8, Nikah 67,64, Et'ime 59, sti'zan 10,33, Tevhid 22) Mslim(Nikh 8,(1428)Tirmiz(3215,3216,3217)
86
BirBakaMucize:
Enes radyallahu anh rivayet ediyor AnnemmmSleyminbirkoyunuvard. Onun yan bir tulumda toplad ve tulum dolunca Zeyneb ile Rasulullah sallallahu aleyhivesellemegnderdi.Zeyneb: Ey Allahn Rasul! Bu ya size mm Sleym gnderdi. Boaltnz da tulumu geri gtreyim. Dedi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin emri zerine tulumu boaltp Zeynebe geri verdiler. Zeyneb tulumu geri gtrd zaman mm Sleym evde yoktu. Zeyneb tulumu bir iviye ast. mm Sleym eve geldii zaman tulumun dolu olup, yan damlamaktaolduunugrd.Zeynebe: Ben sana bu ya Rasulullah sallallahualeyhivesellemegtrdememi miydim?dedi.Zeyneb:
87
Bengtrdm.nanmyorsangitsor. Dedi. Bunun zerine birlikte Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemegittiler. mm Sleym: Ey Allahn Rasul! Ben Zeyneb ile size bir tulum ya gnderdim. Aldnz m? diye sordu. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Evet, Sleym: getirdi. Buyurdu. mm
Seni hidayet ve hak din ile gnderene yemin ederim ki, tulum evimde ya ile dolu olup damlamaktadr dedi. Rasulullahsallallahualeyhivesellem: Ey mm Sleym! Allahn kendi peygamberine verdii gibi sana da vermi olmasna hayret mi ediyorsun? Onu ye ve Allahakret!buyurdu.
88
mm Sleym radyallahu anha der ki Eve dndmde ya byk bir kaba 89 bldmvekalannbirkaayyedik.
89
snad ok zayftr. Taberani(25/120) Ebu Yala(7/4213) Heysemi Maksadul Ali(1292) Mecmauz Zevaid(8/309) bn Hacer Metalibu Aliye(3835) bn Kesir elBidaye(6/141) Suyuti Hasaisul Kubra(2/563) Abdulaziz eennav Nisaus Sahabe(s.534) isnadnda Muhammed BinZiyadelBecerimyalanileithamedilmibir ravidir.EbuYalannrivayetindeZeynebyerine Rubeybeismigemektedir.
89
90
terini byle mendil ile toplar, bunu bir ie 90 iindesaklar,kokularnakatard. Enes radyallahu anh anlatyor: "Annem mm Sleym, Reslullah aleyhissaltu vesselm iin yere bir post serer,O dazerindekaylle le uykusu kestirirdi. Aleyhissaltu vesselm uyannca annem O'nun terini ve kllarn toplard. Bunlar bir iede toplar, sonra onu srnmemaddesinekatard." Rvi devamla der ki: "Hz. Enes radyallahu anh muhtazar can ekime halindeolunca,kefeninesrlecekhanta 91 bundankatlmasnvasiyetetti."
90
Mslim(fezail 83) bni Sad Tabakat(8/428) Taberani(25/118) elBidaye(6/29) Suyuti Hasais(s.183) Zeheb Siyeru Alamin Nubela(2/307)bnulCevzSafvetusSafve(2/66) 91 Buhri(sti'zan 41) Mslim(Fezail 84(2331) Nesa(8/218) Zeheb Siyeru Alamin Nubela(2/307)
91
BirkulukvaktiPeygambersallallahu aleyhi ve sellem, mm Sleymin evine gelmiti.Aslduranbirsutulumunualdve ayakta ondan su iti. mm Sleym onu ald ve tulumun azn keserek yannda 92 saklad. mm Sleymin kardei Haram Bin Milhan r.a. Biru Maune Faciasnda Necid tarafna gnderilen yetmi sekin sahabedenbiriidi.HaramBinMilhan,Amir Bin Tufeyle Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin mektubunu iletmek zere gnderilmiti. Haram Bin Milhan, Amirin yanna girince mektuba bakmadan Haram r.a.esaldrponuldrd.Amir,HaramBin Milhana ilk darbeyi vurunca Haram r.a. yledemiti Allahu ekber! Kabenin Rabbine yemin olsun ki ben kazandm. mm
92
92
Sleym radyallahu anhaya kardeinin lmhaberiulanca Kabenin Rabbine yemin olsun, o 93 cennetikazand.Dedi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleme, mmSleyminevini sk ziyaret etmesininsebebinisordular.Buyurduki
93
Zeheb Siyeru Alamin Nubela(2/307) bn Kesir elBidaye(4/125) Abdulaziz ennav NisausSahabe(s.531) 94 Buhari(3/214) Mslim(s.104) bni Sad Tabakat(8/428) Ceml Fevaid(8993) Zeheb Siyeru Alamin Nubela(2/306) bnul Cevz SafvetusSafve(2/66)
93
BiraraRasulullahsallallahualeyhive sellem, hac iin Mekkeye gidiyorlard. mmSleymebuyurdularki Ey mm Sleym! Bu sene bizimle haccagelirmisin?oda Ya Rasulullah! Kocamn iki binei vard.Bunlardanbirinikendisi,birinideolu iinalphaccagidiyor.Banabinekkalmad dedi. Bunun zerine Rasulullah sallallahu aleyhivesellem: Ramazan geldiinde umreye git. Ramazanda yaplan umre, benimle birlikte 95 yaplanbirhacgibidir.Buyurdu. Rasulullahsallallahualeyhivesellem, mm Sleymi hanmlarnn develerine bindiriphaccagtrdler.Yoldakadnlarn develeri arkadan geliyordu. Bunlarn hizmetinde Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin klesi Encee vard. Encee,
95
bniSadTabakat(8/430)
94
Yava ol ey Encee! cam eyalar kadnlar kastediyorlard kracaksn! 96 buyurdular. Enes radyallahu anh anlatyor: "Annem mm Sleym Resulullah aleyhissaltu vesselm'abenimle bir sepet taze hurma gnderdi ama evinde bulamadm.Banabirazatlsnnkendisiiin hazrlad bir yemee arldn, oraya gittiini sylediler. Yanna ben de gittim. Yemeini yemekte idi. Aleyhissaltu vesselm kendisiyle beraber yemem iin benideard."
96
Buhari(8/44,46,55)Mslim(fazail70)
95
Enes devamla der ki: "Ev sahibi etli ve kabakl bir tirid hazrlamt. Meer Aleyhissaltu vesselm kaba severmi. Ben bunu grnce kaba toplayp Aleyhissaltu vesselm'n nne yakn brakmaya baladm. Yemei yediimiz zaman Aleyhissaltu vesselm evine dnd. Ben de hurma sepetini nne srdm. Reslullah hurmay yemeye ve taksim etmeye balad, sepetteki hurmay 97 bylecebitirdi." mm Sleym radyallahu anha, Rasulullahsallallahualeyhiveselleminst teyzesi olduundan, mahrem meseleleri 98 sormaktanekinmezdi.
97 98
bniSadTabakat(8/429)bniMace(3303) bkz.:Buhari(1/41)
96
99
bkz.: Kettani Teratibul dariye(1/136) bnul Esir Usdl Gabe(7/119) Mizz Tehzibul Kemal(35/365) Suyuti saful Mbetta(s.35) el stiab(4/1940)
97
rnek Ahlakndan
Taberani, Enes radyallahu anhden naklediyor Ebu Talha radyallahu anh, mm Sleymi, stne kapy kapatp dvmeye balad. Ben kapnn ardndan seslendim Bu yal ve aciz kadndan ne istiyorsun? Neden onu dvyorsun? Annem mm Sleym ieriden yle seslendi Demek bana yal ve aciz diyorsun 100 ha! Allahsenindizleriniacizbraksn!
100
Taberani(1/247) elstiab(4/1940) Mecmauz Zevaid(4/333) Ceml Fevaid(4322) bni Kesir Camiul Mesanid(21/18) Zrkani erhulMuvatta(1/439) Suyuti Tenvirul Havalik(1/130) Suyuti, Silefnin Tuyuriyat adl eserinden nakletti. Taberaninin isnadnda
98
HadisRivayeti:
bn Hazmn tesbitine gre 14 hadis 101 rivayetetmitir. Ondanhadisrivayetedenleriseolu Enes Bin Malik, Abdullah Bin Abbas, Amr Bin Asm elEnsar, Ebu Seleme Bin Abdurrahman Bin Avf ve Zeyd Bin Sabit 102 radyallahuanhumecmain. 1 Bir gn mm Sleym radyallahu anha hurma ve ya getirmiti. Peygamber sallallahualeyhivesellem Yanz ve hurmanz kaplarnda saklayn. Zira ben oruluyum. Buyurdu. Daha sonra Rasulullah sallallahualeyhi ve
Muhammed Bin Havvat Bin ube mehul olup dierravilerigvenilirdir. 101 bnHazmCevamiusSiyra(s.263) 102 Mizz Tehzibul Kemal(35/365) Suyuti saful Mbetta(s.35)elstiab(4/1940)elsabe(8/229)
99
sellemevinbirkesinegeipnafilenamaz kld ve mm Sleym ile ailesi iin dua 103 etti. 2 Enes radyallahu anh'den: "mm Sleym'in yannda bir yetim kz vard. Onu Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem grncedediki: Sensin ha! Hakikaten bymsn. Allahyanbytmesin! Bunun zerine yetim kz bu sze alayarak mm Sleym'e dnd. mm Sleymonasordu: 'Nedenalyorsun?'Cevapverdi: Allah Resul bana yan ya da mrn bymesin diye beddua etti. imdi benim yambymeyecek, benneyapaym?
103
Tabakat(8/429)
Siyeru
100
mm Sleym bartsn rtp onu sryerekderhalnefesnefeseAllahResul sallallahu aleyhi ve sellem'in yanma vard. Allah Nebsi sallallahu aleyhi ve sellem sordu: Neoldune'nvareymmSleym? Sen yetim kzma beddua etmisin dedi. Neyapmtn,nedemiimbakalm? Onun yann bymemesi ya da mrnnuzamamasiinbedduaetmisin deyince, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemgld.Sonraylebuyurdu: Bilmiyor musun? Ben Rabbime art kotum dedim ki: 'Ben ancak bir insanm, insannholandgibiholanrfkelendii gibi de fkelenirim. Bu nedenle mmetimden kime, hak etmedii halde bir beddua etmisem bunu, kyamet gnnde
101
onun iin sana yaklatracak bir arndrma, 104 zektveyaknlkvesilesikl! 3 Aie radyallahu anh anlatyor: "Resulullah'a,"birkimseelbisesindeslaklk bulsa, ancak ihtilam olduunu hatrlamasa ykanmasgerekirmi?''diyesorulmutu. "Evet,ykanmaldr!"diyecevapverdi. Sonra, ihtilam olduunu grp de, yalk gremeyenkimsedensoruldu: "Ona gusl gerekmez" dedi. mm Sleymradyallahuanhsordu: "Bunu kadn grecek olursa, kadna guslgerekirmi?''Bunada: "Evet! Kadnlar, erkeklerin 105 emsalleridir!''diyecevapverdi.''
104 105
Mslim(birr95) EbuDvud(236)Tirmizi(113).
102
4 Yine Hz. Aie radyallahu anh anlatyor: "mm Sleym radyallahu anh Resulullah aleyhissaltu vesselam'a "Ryasnda,erkeingrdngren kadn hakknda sorarak, gusl gerekip gerekmeyeceini renmek istedi. Aleyhissalatuvesselam: "Evet! Suyu grrse!" cevabn verdi. Aie radyallahu anh mm Sleym''e ynelip: "Allah hayrn versin neler sylyorsun? '' diye ayplad. Resulullah aleyhissaltu vesselm Aie'ye ynelerek: "Ey Aie, brak onu, dilediini sorsun! yle olmasa ocuklarda anne tarafna benzerlik olur mu? Kadnn suyu erkein suyuna stn gelirse, ocuk daylarnabenzererkeinsuyukadnnkine
103
stn gelirse, ocuk amcalarna benzer'' 106 buyurdular.'' 5 Mslim'in bir dier rivayetinde u ziyade var: "...Erkein suyu koyu ve beyazdr. Kadnn suyu sar ve akkandr. Bunlardan hangisi stn olur veya ne 107 geerse,benzerlikhslolur." 6 mm Sleym radyallahu anha hastaolarakRasulullahsallallahualeyhive sellemin evine gitti. Rasulullah sallallahu aleyhivesellem: Ey mm Sleym! Atei, demiri ve demirin pasn biliyor musun? buyurdu. mmSleym: Evet ey Allahn Rasul! dedi. Rasulullahsallallahualeyhivesellem:
106
104
SevineymmSleym!nkeer senburahatszlndankurtulursan,demirin pasndan kurtulduu gibi gnahlardan kurtulursun. Buyurdu. mm Sleym r.a. iyileince Ey Allahn Rasul! En stn cihad nedir? diye sordu. Rasulullah sallallahu aleyhivesellem: Namaza sarl! nk namaz en stncihaddr.Gnahlardan uzakdurmak suretiyle hicret et. Zira o, en stn 108 hicrettir.Buyurdu. 7 Enes Bin Malik R.a. rivayet ediyor Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, mm Sleymi ziyaret etmi ve onun evinde nafile namaz klmt. Sonra Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurduki
108
AbdulazizeennavNisausSahabe(s.535)
105
Ey mm Sleym! Farz namazlar kldktan sonra On defa Sbhanallah, on defa Elhamdulillah, on defa Allahu ekberdevesonraAllahtandilediini iste. Zirasana
109 Evet,evetdenilecektir.
8 Enes radyallahu anh der ki Osman radyallahu anhn ldrldn duyunca mm Sleym radyallahu anha ylededi: Allah ona rahmet eylesin. Fakat insanlar,Osmanradyallahuanhdensonra 110 sadecekansaacaklardr. 9 Enes radiyallahu anh'dan: "Ensr, emekleri karlnda Muhacirlere hurma bahelerinin gelirlerinin yansn, almalar
109
Ahmed(3/120) bni Sad Tabakat(8/426) bnl Cevzi el Hadaik(3/320) bnul Cevz SafvetusSafve(2/67) 110 bnKesirelBidaye(7/319)
106
artyla vermiler ve bylece geim s kntsndan kurtarmlard. Bu arada Enes'in annesi mm Sleym de Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'e dn birka hurma aac vermiti. O da onu mahsuln kullanmas iin mm Eymen'e vermiti. Sonra Hayber fetholup Muhacirlerdemalsahibiolunca,Muhacirler Ensr'a mallarn geri verdiler. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem de mm Sleym'e hurma aalarn geri verdi. Bunun yerine ise mm Eymen'e kendi 111 bostanndanverdi."
111
Buhr(5/150)Mslim(cihd71,s.13923)
107
indekiler Takdim:............................................ 1 EBUTALHAelENSARRadyallahu anh: ................................................ 5 ekilveemaili:........................... 8 MslmanOluuveEvlenii: ....... 9 ocuklar: ...................................... 12 SilahKullanmadaMahareti: ....... 18 Cihad,VefatveKerameti:......... 23 Rasulullah s.a.v.e yaknl ve ball:...................................... 27 Cmertlii: ..................................... 40 BakasnKendisineTercihsr...... 43 Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemi defnetmesi: ....................................... 46 BirMucizeyeahitoluu:.................. 48 Allahn ve Rasulnn Emrine Teslimiyet.......................................... 50 HadisRivayeti ................................... 53 MM SULEYM RUMEYSA Radyallahuanha:........................... 64 108
smininManas:............................. 66 lkEiMalikBinNadrdanAyrlmas .. 68 Olunuhizmeteverii: ................... 71 CihadaKatlmas:.......................... 76 Rasulullahsallallahualeyhivesellemin Gelinlerinihazrlamas....................... 79 Onun Evinde Zuhur Eden MucizelerdenBirisi:.................... 81 BirBakaMucize: ............................. 87 Rasulullahs.a.vinOnuZiyaret Etmesi: .......................................... 90 rnekAhlakndan ........................ 98 HadisRivayeti: .................................. 99 indekiler........................................ 108
109