MBM 304 KRSTAL KMYASI

Do. Dr. Sedat ALKOY

MBM 304 Kristal Kimyas

Dersin Amac Mhendislik malzemelerinin elde edilmesinde kullanlan hammaddelerin mineral isimleri ve kimyasal formllerini tantmak Kristalin ve kristalin olmayan mhendislik malzemelerinin atomik yapsn tantmak. Seramik, metal ve polimerlerin atomik modellerini gstermek Kristal kimyasnn (ba uzunluklar, ba kuvvetleri, koordinasyon, kristal simetrisi) temellerini oluturmak. Yap-zellik ilikilerini incelemek. Yapnn elektriksel, sl, kimyasal, mekanik, optik ve manyetik zelliklerle ilikisini vermek. Ticari rnlerin gelitirilmesinde ve retiminde bu ilikileri bilmenin nemini kavratmak Dersin lenii ve Deerlendirme Her hafta konu anlatm ve 1-2 kristal yap Her hafta bir Quiz Vize Final Ders Notlar Ders notlar Pennsylvania State University (ABD) Malzeme Bilimi ve Mhendislii Blmnde Prof. Robert E. Newnhamn lisans seviyesinde okuttuu MatSE 400 Crystal Chemistry dersinin notlar temel alnarak hazrlanm ve Prof. Newnhamn asetatlar kullanlmtr. Notlar Prof. Newnham veya Dr. Alkoyun izni olmakszn elektronik ortamda datlamaz veya kullanlamaz.

1. Hafta
1)

Dr. Sedat ALKOY Ders Plan

Kimyasal elementler ve mineraller. Kayatuzu (NaCl) , Florit (CaF2) 2) Kimyasal balar. Sertlik, Tm ve Tb. Elmas , Zincblende , Wrtzit 3) Kristal sistemleri. Teorik younluk. Metal yaplar (BK , HMK , YMK) 4) Miller indisleri. Kristal morfolojisi. Buz , polimerler 5) Mekanik zellikler. Yzey zellikleri. Rutil , Grafit , Bor Nitrr 6) Simetri. Neumann Prensibi. Tensrler. Brucite , Korundum 7) yonik yarap ilikileri. Pauling Prensipleri Silikatlarn snflandrlmas 8) Zachariasen Kurallar ve Silikatlar. Kaolin , Mika 9) Faz diyagramlar. Kat eriyikler. Silika fazlar , Nephelin 10) Faz dnmleri Feldspar , Beril 11) Isl zellikler Kalsit , Perovskit 12) Difzyon. yonik iletkenlik. Optik zellikler Spinel , -Almina 13) Renk. Floresans. Dielektrikler ve Ferroelektrikler Kurun oksit , Boraks , Silisyum Nitrr

MBM 304 Kristal Kimyas

1. Hafta

Dr. Sedat ALKOY

Yerkrede en yaygn bulunan elementler!

Periyodik Tablo

MBM 304 Kristal Kimyas

1. Hafta

Dr. Sedat ALKOY

MBM 304 Kristal Kimyas

1. Hafta

Dr. Sedat ALKOY

MBM 304 Kristal Kimyas

1. Hafta

Dr. Sedat ALKOY

Kayatuzu NaCl
Mineral Ad ==Halite Mineral Ad Halite Kristal Yap ==Kbik Kristal Yap Kbik a= 5,638 a= 5,638 Simetri ==Fm3m Simetri Fm3m Z= 44 Z= Koordinasyon == Oktahedral (6) Koordinasyon Oktahedral (6) Morfoloji == Kbik {100} Morfoloji Kbik {100} Klivaj == Kbik {100} Klivaj Kbik {100} Younluk ()= 2,16 g/cm3 3 Younluk ()= 2,16 g/cm Sertlik (H)= 2,5 Sertlik (H)= 2,5 Krnm ndisi ()= 1,54 Krnm ndisi ()= 1,54 somorflar == somorflar Sylvine (KCl), Magnezya (MgO), Sylvine (KCl), Magnezya (MgO), Kire ta (CaO), Wstite (FeO), Kire ta (CaO), Wstite (FeO), Galena (PbS) Galena (PbS)
Koordinasyon says: Komu atomlarn Koordinasyon says: Komu atomlarn dizilimini, bir atomun ka komu atom ile dizilimini, bir atomun ka komu atom ile ba yaptn ifade eder. ba yaptn ifade eder. Tetrahedral koordinasyon ==44atom ba Tetrahedral koordinasyon atom ba Oktahedral koordinasyon ==66atom ba Oktahedral koordinasyon atom ba Kbik koordinasyon == 88atom ba Kbik koordinasyon atom ba

Her iki atomda kendi ierisinde yzey merkezli kbik yapya sahiptir. Kaya tuzu X-nlar yardmyla incelenen ilk kristalin malzemedir. Bu inceleme sonucunda inorganik malzemelerin atom gruplarndan oluan molekler bir yapya sahip olmad anlalmtr.
Klivaj Dzlemi: Kristallerin tercihli olarak krldklar atom Klivaj Dzlemi: Kristallerin tercihli olarak krldklar atom dzlemleridir. Genellikle en az sayda atom ba krlarak aa dzlemleridir. Genellikle en az sayda atom ba krlarak aa kan ve en youn atom paketlenmesine sahip dzlemler. kan ve en youn atom paketlenmesine sahip dzlemler.

MBM 304 Kristal Kimyas

1. Hafta

Dr. Sedat ALKOY

Kalsiyum Florr CaF2

Mineral Ad ==Fluorite Mineral Ad Fluorite Kristal Yap ==Kbik Kristal Yap Kbik a= 5,46 a= 5,46 Simetri ==Fm3m Simetri Fm3m Z= 44 Z= Koordinasyon =Ca - -kbik (8) Koordinasyon =Ca kbik (8) F - -tetrahedral (4) F tetrahedral (4) Morfoloji =Oktahedral {111} ve Morfoloji =Oktahedral {111} ve Kbik {100} Kbik {100} Klivaj ==Oktahedral {111} Klivaj Oktahedral {111} Younluk ()= 3,18 g/cm3 3 Younluk ()= 3,18 g/cm Sertlik (H)=4 Sertlik (H)=4 Krnm ndisi ()=1,43 Krnm ndisi ()=1,43 somorflar == somorflar Zirkonya (ZrO2), Uranya (UO2), Zirkonya (ZrO2), Uranya (UO2), Torya (ThO2), Torya (ThO2), Lithiya - -Antiflorr (OLi2) ) Lithiya Antiflorr (OLi
2

F Ca
Yaps X-nlar yardmyla 1914 ylnda Bragg tarafndan incelenmitir. AB2 yapsna sahip bileiklerin alabilecei en basit kristal yapdr. Antiflorr yapsnda kristal yap ierisinde anyon ve katyonlarn konumlar yer deitirmitir

Morfoloji: Morfoloji: Byyen kristallerin kendiliinden aldklar Byyen kristallerin kendiliinden aldklar boyutlu ekil ve karakteristik yzeyler. boyutlu ekil ve karakteristik yzeyler.

Fm3m Fm3m FF==face centered (yzey merkezli) face centered (yzey merkezli) m ==kbn kenarlarna dik ayna dzlemleri m kbn kenarlarna dik ayna dzlemleri 33==hacim kegenine paralel 3l (120) dn hacim kegenine paralel 3l (120) dn m ==yzey kegenlerine dik ayna dzlemleri m yzey kegenlerine dik ayna dzlemleri