PERMBAJTJA

Difinicioni per riskunfq.2 Menaxhimi i riskut.fq.2 a) Identifikimi i risqeve b) Analiza dhe vleresimi i risqeve c) Trajtimi (manaxhimi) i risqeve
Risku politik...fq.3 Koncepte baze mbi riskun politik Indikatoret e e riskut politik Ballafaqimi dhe menaxhimi me riskun politik Ballafaqimi dhe menaxhimi me riskun politik Burimet e riskut politik.fq.4 Menaxhimi me riskun politik..fq.5 Situata politike.efektet negative ne ekonomi. Si ndikon risku politik ne ambjetin e biznesit....................................fq.6 Faktoret e riskut ne nje biznes dhe ndikim i tyre ne bizneset shqiptare RIsqet e ekonomise shqiptare ne kete vit electoral..fq.7 Konkluzionet..fq.8

Difinicion per riskun

do dite ne realitetin tone personal dhe te biznesit ne marrim vendime qe permbajne risk. Per riskun ka perkufizime dhe trajtime te ndryshme, ne varesi te situates, kendveshtrimit dhe objektivave. Risku ka lidhje me pasigurine, me mundesine per te humbur, por edhe per te fituar. Per nje biznes, risku paraqet mundesine e ndodhjes se ngjarjeve qe shkaktojne luhatje dhe mosrealizim te objektivave. Risku mund te matet, te vleresohet dhe sigurisht te manaxhohet (drejtohet). Ky eshte nje proces i vazhdueshem per nje biznes, perderisa edhe risqet qe shoqerojne ecurine e nje biznesi jane gjithashtu te vazhdueshme. Por cilat jane risqet me te cilat perballet biznesi ne Shqiperi, sa njihen ato dhe a e manaxhojne bizneset ne Shqiperi riskun? A i ka shtuar kriza ekonomike rajonale dhe globale risqet potenciale me te cilat perballen bizneset shqiptare?

Manaxhimi i riskut.
1. Identifikimi i risqeve, qe presupozon veimin e te gjithe faktoreve qe mund te perbejne risk per biznesin, sipas kategorive te ndryshme. Nje paraqitje e faktoreve te riskut per biznesin shqiptar jepet ne vijim te ketij punimi. 2. Analiza dhe vleresimi i risqeve. Kjo etape perfshin analizen e riskut ne varesi te impaktit te tij ne biznes dhe mundesise per te ndodhur. Vete mundesia qe nje risk te ndikoje biznesin eshte kombinim i probabilitetit te ndodhjes se ngjarjes me ekspozimin qe biznesi ka ndaj riskut ne fjale. Produkti i kesaj etape eshte matrica e risqeve e cila paraqitet ne vijim: Impakti Mundesia e ndodhjes E shpeshte Mesatare E rralle I rendesishem I madh I vogel

Risk i larte Risk i larte Risk mesatar

Risk i larte Risk mesatar Risk i ulet

Risk mesatar Risk i ulet Risk i ulet

3. Trajtimi (manaxhimi) i risqeve. Pasi risqet dhe impakti i tyre potencial jane identifikuar, ngelet te vendoset qendrimi qe do te mbahet. Ka risqe qe mund te shmangen dhe ka risqe qe mund te minimizohen, por ka dhe risqe te cilave nuk mund tu shmangemi dot dhe ose do te mbajme riskun persiper, ose do ta transferojme ate

Risku politik
Objektivi i vleresimit te rrezikut politik eshte qe te siguroje nje mjet per vleresimine stabilitetit politik te qeverive vendore mbi baza te krahasueshme. Stabiliteti politikeshte me rendesi jetike per vazhdimesine ne marrjen e vendimeve ekonomike dherritjes si konsensus politik qe mundeson reformat ekonomike. Rreziku politik eshte nje factor gjykues. Ajo duhet te percaktohet duke marre parasysh stabilitetin (politike) te pushtetit vendor ne te kaluaren dhe qendrimet e partive kryesore politike ne drejtim te eshtjeve te rendesishme per komunitetin lokal. Marredheniet politike ndermjet qeverise qendrore dhe lokale duhet te merren gjithashtu ne konsiderate pasi kjo mund te kete ndikim mbi transfertat (grantet) nga pushteti qendror dhe drejtimin e investimeve ne projekte te reja. Per kete arsye ajo mund te kete nje ndikim ne zhvillimin ekonomik lokal.

Koncepte baz mbi rikun politik

Risku i vendit i ndryshem nga risku politik; Risku politik sht pjes e riskut t vendit Risku i vendit mbulon riskun politik, ekonomik dhe financiar. Risku politik sht ajo pjes e riskut tvendit q sht i lidhur me faktort politik Risku politik sht m relevant pr investime e jashte direkte(IJD)

Hulumtimet kan treguar se determinantat kryesore pr t investuar jasht jan potenciali i tregut dhe faktort e riskut

Indikatoret e e riskut politik

Indikatoret synojne: -Ti japin idene menaxherit per rrethinen Politike ne vendin ku synojne te investojne -Te projektoje evulimin e situates politike ne vend Indikator:Indeksi informativ I riskut te rrethines se biznesit -Indeksi:Indikatori i riskut politik

Ballafaqimi dhe menaxhimi me riskun politik

Dy pika te pergjithshme te evitimit te riskut politik: 1-Evitimi I riskut apo transferimi I riskut; -Shfrytezimi I kapaciteteve financiare dhe sistemi ligjor per te evituar riskun apo per ta bartur te palet e treat 2-Negocijimi I riskut me qeverine

Burimet e riskut politik

Burimet Jostabiliteti social Forma e manifestimit -Struktura e dobeta politike -Niveli I ulet I organizimit ne shoqeri; -Korrupsioni Dhuna politike -Krimi -Lufta civile -Mosbindjet civile -Demonstratat Paaftesia e qeverise -Mosmundesia per te rregulluar ekonomine dhe realizuar reforma -Mungesa e institucioneve demokratike Raportet turbulente me organizmat nderkombetar Raportet te tendosura me investoret e huaj Qendrim armiqesor I elitave dhe shoqerive ndaj IJD-ve Qendrime armiqesore nga te huajve Kufizimet ne depertimin e investoreve te huaj -Raportet e tendosura me FMN-ne DHE BB -Raportet e tendosura me UN -Perkushtimi I vogel ndaj rregullave bilateral te investimeve -Deklarata armiqesore te partive poltike -Programe armiqesore -Dhuna ngaj te huajve -Kufizimet per punetoret e huaj -Kufizimet ne depertimin e investoreve te huaj -Kufizimet per lloje te caktuara ne firmave te cilat mund te happen nga investoret e huaj -Kufizimet ne pronesi Sistemet per kontrollin e IJD-ve -Kufizim I plote ne indrustrite e caktuara -Kritere te paqarta ne aprovmin zyrtar te IJD-ve -Tatime te larte dhe investime te dobeta -Kerkesa per perqindje te caktuara vendore te produkteve Kufizimet ne transferte nderkombetare -Kufizimet e repatrijimin e kapitalit dhe fitimeve -Kontrolli I cmimeve -Percaktimi I cmimeve per shfytezimin e resursve natyrore -Rregullimi I monopole -Sektori masiv te ndermarrjeve shteterore

Menaxhimi me riskun politik

Aleancat strategjike -investimet e perbashketa me partnere vendor -Permes perzgjedhjes se struktures se kapitalit apo burimit te kapitalit -Investimet e perbashketa me qeverine vendore,me institucionet nderkombetare,bankat. Institucionet nderkombetare dhe risku politik -Banka Boterore,keshillon ndertimin e politikave Dhe institucioneve per trheqjen e IJD-ve -Ofron sigurime per te mbuluar riskun politik qe qeverite vendore nuk jan ne gjendje ta kontrollojne si p.sh(lufta,crregullime civile,thyerje kontrate) -Qllimi: korniz ligjore gjithprfshirse multilaterale; -Problematike: kritikohet pr anim n ann e investorve t huaj Menaxhimi i riskut realizohet edhe prmes marrveshjeve bilaterale e cila perfshin: -trajtimin e investorit pasi q investimi sht realizuar; - eksproprijimi; - kompensimi; - zgjedhja e kontesteve.

Situata politike .Efektet negative ne ekonomi.

Te gjithe duhet te kuptojme qe ekonomia dhe politika funksionojne si ente komunikuese. . Monitorimi i ekonomise shqiptare dhe sistemit bankar financiar nga autoritetet e autorizuara dhe institucionet nderkombetare per sa i perket elementit politik eshte mjaft i rendesishem. Risku politik eshte baze ne riskun e vleresimit te ekonomise shqiptare qe do te thote qe kjo eshte baze e objektivit te monitorimit nga agjentet nderkombetare investitoret e huaj dhe ata shqiptare eshte nje note per Shqiperine. Vitin ne te cilin jemi eshte nje vit ndryshe nga ata te meparshmit kjo duke e lidhur me marredhenien me dy elemente te rendesishem si NATO dhe Bashkimi Europian. Pas protestes se dhunshme te 21 janarit dhe situates se veshtire politike ne vend e cila eshte komentuar si nje nga faktoret qe ka ndikuar ne uljen e vleres se aksioneve shqiptare ne bursat e huaja. Stabiliteti politik eshte komentuar shpesh edhe ne raporte te Bankes Boterore apo FMN-se si nje element shume i rendesishem per nxitjen e investimeve.

Si ndikon risku politik ne ambjentin e biznesit

Ambienti politik. Jemi te gjithe koshiente qe ne Shqiperi ambienti politik eshte tejet i polarizuar dhe kjo reflektohet ndjeshem edhe tek aktiviteti i biznesit. Menyra se si funksionojne gjerat favorizon klientelizmin politik. Madje ka biznese per te cilat mund te flitet per nje lloj cikli politik te biznesit (lulezojne kur forca e tyre politike eshte ne pushtet, dhe mbijetojne ose jane stanjante kur ne pushtet eshte forca kundershtare). Ambienti politik ndikon dhe ne klimen per investime, ne partneritetet me kompani te huaja dhe ne imazhin qe krijohet per produktet shqiptare. Per te mos folur per industri si turizmi qe goditen mjaft rende nga renia e imazhit si pasoje e problemeve politike.

Faktoret e riskut ne nje biznes dhe ndikimi i tyre ne bizneset shqiptare:

Faktoret e riskut per nje biznes mund te jene faktore te ambientit te biznesit (te jashtem) ose faktore te vete biznesit. do biznes i nenshtohet risqeve qe vijne si pasoje e ekonomise ku ai operon, sistemit ekonomik dhe financiar, kultures dhe ligjeve te vendit ku operon. Gjithashtu do biznes ka karakteristikat e tij, unike dhe specifike, qe pervese i shtojne vlere biznesit, i ulin ose i rrisin ekspozimin ndaj riskut. Biznesi shqiptar paraqet karakteristika te nje biznesi dinamik, pergjithesisht fleksibel, te fokusuar kryesisht ndaj sherbimeve (80%) dhe te organizuar ne mikrondermarrje ose ndermarrje te vogla (99%). Ato angazhojne pak kapital, duke qene keshtu fleksibel ndaj ndryshimeve.

Risqet e ekonomis shqiptare n kt vit elektoral

Biznesi do t ket nj rol ky qoft n financim, qoft n rezultatin e zgjedhjeve. Parashikohet q monopolet t jen shum aktive pr shkak t nevojs s ruajtjes s pozicionit t tyre t treg . Zgjedhjet parlamentare pritet t japin efekte negative n ekonomi. Shkrehja e administrats dhe vnia e saj n shrbim t fushats elektorale do t japin nj kosto t madhe n funksionimin e shtetit dhe n krijimin e t ardhurave t planifikuara nga sektort e doganave e tatimeve. Nga kndvshtrimi i investitorve dhe projekteve t huaja: n periudha elektorale nj vend i paqendrueshm e me demokraci t re, si Shqipria, do t ballafaqohet me nj risk politik n rritje, ka do t thot hezitim pr projektet e reja me konceptin t shohim far do t ndodh, dhe ngadalsimi i ritmeve pr projektet ekzistuese. N planin e brendshm; sa i takon biznesit t vogl, mendoj se kjo periudh nuk do t ket ndonj ndikim t madh. Pronart e ktyre bizneseve do t jen t ndjeshm m shum si votues. Sa i takon bizneseve t mdha, mendoj se ato jan shum t interesuara, madje t shqetsuara pr fatin e fushats elektorale e pr fatin e rezultatit. Kto biznese do t vazhdojn ti financojn fushatat-pavarsisht ligjeve q ekzistojn kundr ksaj praktike- pr arsyen e thjesht q ta ruajn lobin ose ta krijojn at. Sa i takon administrats, vrehet nj shkrehje e prgjithshme pasi vrtet ka ligj pr administratn publike dhe statusin e npunsit, por nj pjes e mir e posteve jan politike dhe, kuptohet se fati i karriers s tyre t ardhme varet nga rezultati i ktyre zgjedhjeve. Parashikoher se evazioni fiskal do t lulzoj me nj kosto shum t madhe pr buxhetin e shtetit shqiptar,.sht edhe nj situat paselektorale. Cilado forc fituese e ktyre zgjedhjeve, duhet t marr masa radikale pr vendosjen e shtetit ligjor. Nj shtet me demokraci t fort e t qendrueshme, me institucione t konsoliduara, pak do tia dij pr fushatat elektorale e zgjedhjet n trsi. Rasti m tipik sht Italia fqinje. Jan ndryshuar mbi 40 qeveri pas Lufts s Dyt Botrore dhe n punn e administrats askush nuk i ka ndjer.

Konkluzionet
Te gjithe duhet te kuptojme qe ekonomia dhe politika funksionojne si ente komunikuese. Monitorimi i ekonomise shqiptare dhe sistemit bankar financiar nga autoritetet e autorizuara dhe institucionet nderkombetare per sa i perket elementit politik eshte mjaft i rendesishem. Risku politik eshte baze ne riskun e vleresimit te ekonomise shqiptare qe do te thote qe kjo eshte baze e objektivit te monitorimit nga agjentet nderkombetare investitoret e huaj dhe ata shqiptare eshte nje note per Shqiperine. Vitin ne te cilin jemi eshte nje vit ndryshe nga ata te meparshmit kjo duke e lidhur me marredhenien me dy elemente te rendesishem si NATO dhe Bashkimi Europian. Referuar. 1-Studim mbi risqet e bizneseve shqiptare petagoge te UT. 2-Fjalimit te guvernatorit te Shqiperise Z Ardian Fullani pas ngjarjeve te 21 janarit. 3-Interviste e prof dok Halit Xhafa per situaten zgjedhore. 4-Raportit te integrimit te Shqiperise. 5-Studim I ish guvernatorit te shqiperise A Cani mbi krizen Greke