Professional Documents
Culture Documents
{NyDv - 2007
© 88 ESpf - jrefrmEdik if aH usmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f - atmifxeG ;f a&;om;í? or*¾pmpOfrS
2007 ckEpS f {NyvD wGif xkwaf 0onf/
© rlyikd f - or*¾pmpOf
,ckpmtkyyf g taMumif;t&mrsm;udk xyfqifu
U ;l ,la&mif;csjcif;? tjyKoabmraqmifaom toH;k jyKjcif;rsm;rSví
TJ ul;,ljzefch sEd ikd o
f nf/
&nfñeT ;f ud;k um;csuf azmfjyNy;D cGijhf yKcsuaf wmif;cH&ef rvdb
k J toH;k jyKEikd o
f nf/
ISBN 9 7 8 - 9 7 4 - 7 1 7 8 - 0 1 - 2
usaemfta&;csifqHk;pmtkyf
EdkifiHjcm;a&;&maumfrwD
ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzJGYcsKyf
rwfv (13) &uf? 2007
- 1 -
FOR MY FATHER
jzwfoef;rIrsm;ay:wiG f pdw&f n
S pf mG jzifU
tbufbufu
tm;ay;ulncD aUJ om
rrtm;
txl;aus;Zl;wifrIjzifU
'DEikd if u
H Edik if o
H m;wpfa,muf?
ol&Y YJ tpGr;f ukeBf uKd ;pm;xm;wJU
½dk;om;rIwckyg/
atmifxGef;
udak tmifapmOD;\ trSm
(1) vGwfvyfa&;acwfausmif;om;or*¾eJh ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;&JYordkif;[m udkvdkeDacwfausmif;om;
or*¾eJh ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;&JY tqufjzpfw,f? tusKd;qufjzpfw,f/ udkvdkeDacwf ausmif;om;
or*¾eJh ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;&JY EdkifiHa&;tpOftvmudk qufcHudk,fpm;jyKwJU ordkif;jzpfw,f/
(2) e,fcsJYqefhusifa&;? udkvdkeDpepfa[mif;? pepfopfqefhusifa&;? trsKd;om;a&;eJh jrefrmUvGwfvyfa&;udk
xdef;odrf;Edkifa&;twGuf jynfolvlxkeJhtwl yg0ifcJUwJUordkif;jzpfw,f/
(3) urÇmppfqefhusifa&;? urÇmhNidrf;csrf;a&;? jynfwGif;ppf&yfpJa&;? jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; wdkhtwGuf
jynfolrsm;eJhtwl wdkufyGJ0ifcJUwJUordkif;jzpfw,f/
(4) ppftmPm&Sifpepfqefhusifa&;? vlYtcGifUta&;eJh taxGaxG'Drdkua&pDa&; wdkufyGJudk ykHpHrsKd;pkHeJhwdkufyGJ
0ifcJUwJUordkif;jzpfw,f/ txl;ojzifU ppftmPm&Sifpepf qefhusifa&;wdkufyGJtwGif;rSm ydkrdkta&;ygwJU
vlxktiftm;BuD;w&yftjzpf yg0ifcJUwJUordkif;jzpfw,f/
(5) uarmufurynma&;pepf zsufodrf;a&;? trsKd;om;vu©PmaqmifwJU 0dZÆmodyÜHenf;uswJU? acwfrDwJU?
trsm;twGufjzpfwJU trsKd;om;ynma&;pepf wnfaqmufa&;eJh ausmif;om;xkBuD;w&yfvkH;&JY ynm
oifMum;rIeJh aexdkifrItajctae aumif;rGefa&;wdkhtwGuf wdkufyGJ0ifcJUwJUordkif;jzpfw,f/ ausmif;om;
xk&JY trsKd;om;,Ofaus;rIeJh pm&dwÅzGHhNzdK;a&;wdkhtwGuf BudK;yrf;vkyfaqmifcJUwJUordkif;jzpfw,f/
(6) jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rI[m vufeufudkifwdkufyGJ qifETJwJUordkif;jzpfw,f/
'Daygif;csKyfokH;oyfcsufawGudk 1988 ck? Mo*kwfv (28) &uf wuotaqmuftODa[mif;ae&m
rSm Auoudk jyefvnfzGJYpnf;cJUwJUtcrf;tem;rSm ppfNyD;acwfeJhvGwfvyfa&;acwfOD; or*¾0ifausmif;om;
a[mif;BuD;rsm;udk,fpm; pum;ajymcJUpOfu or*¾acgif;aqmifa[mif; udkvSa&Tu xnfUoGif;ajymMum;oGm;cJU
ygw,f/ 'gayr,fU tJ'Dtcsdefumvu wnf&SdaewJU EdkifiHa&;avxkt&Sdeft& eHygwf (6) tcsufudkawmU
xnfUoGif;rajymbJ csefxm;cJUygw,f/
tckxkwfa0vdkufwJUpmtkyf[m 'Daeh'DtcsdefumvrSm 1962 ck? Zlvdkif (7) &ufta&;awmfykH
txdomyg&SdwJUtwGuf aemufaemif qufvufxkwfa0r,fU umvtydkif;rsm;&JY vIyf&Sm;rIrsm;rSmawmU
azmf j yyg aygif;csKyfokH;oyfcsufrsm;udk &Sif;&Sif;vif;vif;awGY jrifzwf½I Mu&rSmyg/
1948-49? 1963-69? 1988-90 umvrsm;twGif; ausmif;om;acgif;aqmifwcsKdYeJh wuf<uwJU
ausmif;om;rsm; vufeufudkifawmfvSefa&;twGif; yg0ifoGm;cJUMuw,f/ 1963 ckESpfaemufydkif;&JY
ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;udk ordkif;rSwfwrf;wifMu&ifawmU ]jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;[m
vufeufudkifwdkufyGJ qifETJwJUordkif;jzpfw,f} qdkwJU ordkif;ed*kH;csKyfcsuf[m ydkrdkyDjyif½kyfvHk;<uvmyg
vdrfUr,f/
bmyJjzpfjzpf 'Dausmif;om;vIyf&Sm;rIorkdif;pmtkyf xkwfa0&mrSmyg0ifywfouf t&if;tESD;ay;qyf
oGm;cJUMuwJU (rdrdvufvSrf;rDoavmuf) -
1/ ociftkH;jrifU (wdk;wufa&;OD;tkH;jrifU)
2/ a'gufwmarmifarmifausmf (wuoOuúX 1949-50)
3/ OD;ombef; (wuotrIaqmif? ausmif;om;oufomacsmifcsda&;XmerSL; 1960-61)
4/ OD;wifat; (wuoOuúX 1960-61)
5/ OD;vSa&T (wuotrIaqmif? tdk;a0r*¾Zif;wm0efcH? Auorsm;tzGJYcsKyftwGif;a&;rSL;tzGJY0if
1960-61)
- 5 -
6/ udkrsKd;xGef; (ac:) udkcGefqdkif; (aq;-1? 1971-76 rdIif;&mjynfU)
7/ udkatmifxGef; (pufrIwuúodkvfausmif;om;or*¾? 1988)
8/ udkrif;ol ("gwfykHrSwfwrf;)
9/ udkat;Edkif (rdwÅLul;puf)
10/ rcifrdk;at;
11/ rpkpk0if;
12/ r&D&DxGef;
13/ OD;pkd;odef; (wuoOuúX 1957-58)
14/ OD;baumif; (wuo 'k-OuúX 1958-59)
15/ OD;aomfaumif; (&efukefwuúodkvf? pmMunfUwdkufrSL;)
- wdkhtm; av;pm;OD;ñTwf*kPfjyKvsuf
atmifapmOD; (rdIif;&mjynfU)
oGm;zufqdkif&maq;wuúodkvf (1972-76)
Mo*kwfv (28) &uf? 2004ckESpf
- 6 -
nDawmfaemifawmf or*¾ausmif;om;
&Jabmftaygi;f odhk OD;ñGwjf cif;
þpmtkyfudkjyKpka&;om;ol udkatmifxGef; axmifrSvGwfrvmao;yg/ olY&JY&eHhrJhc&D;&Snfu (9) ESpf
wdkifygNyD/ þpmtkyfudk ulnDjyKpkol vlyk*¾dKvf (23) OD; axmifuscJUygw,f/ trsm;pk[m acwftqufquf
ausmif;om;or*¾ wdu k yf aJG wGMum; ta&;awmfyaHk wGMum;u ausmif;om;&JabmfawGcsn;f ygy/J tm;vk;H tenf;qk;H
(7) ESppf aD wmU ay;qyf&ygw,f/ wcsKYd toufygay;cJ&U ygw,f/ usaemfw[ hkd m 'Dpmtkyu f kd vGwaf jrmuf&me,fajr
a&mufatmif ydkhEdkifcJUMuygw,f/ EdkifiHwuma&muf ausmif;om; 'Drdkua&pDtiftm;pkrsm;uvnf; us,fus,f
jyefhjyefh xkwfa0Edkifatmif BudK;yrf;&if; tckpmtkyfjzpfcJUygNyD/
ocifatmifqef; or*¾ausmif;om;b0u ykodrfpnf;½kH;a&;c&D;pOfrSm twlvdkufygvIyf&Sm;cJUwJU
ocifOD;tkef;jrifUvnf; axmifusygw,f/ olYtouf (80) jynfUarG;aehudk usaemfeJhtwl oD;oefhaxmif
oD;oefhwdkuf0if;rSm 1998 ckESpf OD;ydkif;rSm jzwfausmfcJUMuygw,f/ tbOD;tkef;jrifUudk pwifqkH&pOfuvnf;
1989 ckESpf tif;pdefaxmif wdkuf (4) rSmyg/ olh&JY EdkifiHa&;tawGYtMuHKawGudk em,lcJUMu&zl;ygw,ff/
ocifatmifqef;&JY i,foil ,fcsi;f or*¾tek ;f jrif[ U m (88) rsK;d qufawGxd ta&;awmfyt Hk vHukd vufqifu U rf;
cJhygw,f/
'‘ ED pS x
f J (2006ckEpS )f rSmyif uav;NrKd ?Y trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzGcYJ sKyrf S jynfov
Yl wT af wmfu, kd pf m;vS,f
OD;odef;0if;&JYpsmyerSm or*¾acgif;aqmif rif;udkEdkifudk vlwOD;u tom;vGwf0ifa&muf xdk;BudwfzdkhBudK;pm;wm
MuHK&ygw,f/ tJ'DtcsdefrSm tjrefqkH;wkefhjyefckcHol[m or*¾OD;tkef;jrifUyg/ olYtouf (89) ESpf&SdygNyD/ q&m
wa,mufvdk? zcifwa,mufvdk rsKd;qufopfawGudk apmifUa&SmufaeqJyg/
axmifxJrSm udkrif;ol toufay;cJU&ygw,f/ OD;wifat; (NrKdYr) udkvnf; uG,fvGefumeD;rS
vTwfay;cJUvdkh tdrfta&muf rMumcifrSmuG,fvGefcJUygw,f/ a&SYaeBuD;OD;wifat;vnf; axmifxJu pdwfcE¨m
'Pf&mawGeJh vGwfNyD; wpfESpfrjynfUcifrSm ½kwfw&ufuG,fvGefcJUygNyD/
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;[m wdkif;jynfeJhvlrsKd;twGuf tpOfxGef;ajymifaeygvdrfUr,f/ e,fcsJY
qefhusifa&;? trsKd;om;vGwfajrmufa&;? 'Drdkua&pDeJhvlYtcGifUta&;wdkh twGuf ausmif;awmfom;awGu
acwfwdkif;rSm BudK;yrf;wdkufyGJ0ifcJUMuwmyg/ tckvnf; (88) rsKd;quf? (96) rsKd;qufawGu c&D;&SnfwdkufyGJ
qufaeMuqJyg/ axmiftoD;oD; awmtaxGaxGeJh a0;ajr&yfjcm;u nDawmfaemifawmf or*¾ausmif;om;
&Jabmftaygif;udk (udkatmifxGef;? udkÓmPf0if;? udkxGef;vSwdkh udk,fpm;) þpmtkyfjzifh av;pm;pGmOD;ñTwf
*kPfjyKtyfygw,f/
cGefqdkif;
atmufwdkbmv (29) &uf? 2006
- 7 -
3/ udkxGef;vS axmifusqJ
4/ OD;rif;ol axmifwGif;üuG,fvGef
5/ OD;wifat; (NrKdYr) axmifrSvGwfajrmufí rMumcifuG,fvGef
6/ OD;wifat; (a&SYae) axmifrSvGwfajrmufí wpfESpfcefhwGifuG,fvGef
7/ ociftkef;jrifU rdk;BudK;owif;pm
8/ a'gufwmarmifarmifausmf a&SYaeBuD;
9/ OD;vSa&T or*¾acgif;aqmifa[mif;
10/ OD;ombef; (a&SYae) or*¾acgif;aqmifa[mif;
11/ OD;tkef;armif (anmifav;yifNrdKYe,f jynfolYvTwfawmfudk,fpm;vS,f? trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJYcsKyf)
12/ OD;tkef;jrifU (a&SYae)
13/ OD;atmifZif (a&SYae)
14/ OD;cifarmifcsKd (a&SYae)
15/ OD;cifarmifNidrf; (a&SYae)
16/ udk,OfxGef;
17/ udkausmf0PÖ
18/ udk[m&Gef (c) udkvS0if;
19/ udkpdk;vGif
20/ OD;jrifUatmif (a&SYae)
21/ rpkpk0if;
22/ rcifrdk;at;
23/ udkcGefqdkif;
- 8 -
ordik ;f a&;oGm;wJU ordik ;f
ppftpd;k &vufatmufrmS ausmif;om;tzJt YG pnf;awG w&m;0if&yfwnfciG &Uf zdhk Nird ;f csr;f wJaU usmif;om;
vIyf&Sm;rIawG vkyfcGifU&zdkha0;a&m? ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; jyKpkwmeJhwif BuD;av;wJU&mZ0wfrIxdkufygw,f/
ppftyk pf [
k m ausmif;om;awG&t YJ cef;u@eJh ordik ;f tpOftvmudk tJonfaU vmuf taMumufBu;D aMumufygw,f/
onftjzpftysufudk udkatmifxGef;&JY tjzpftysufu oufaocHygw,f/
udkatmifxGef;? olYuG,f&mrSm ukvm;BuD;vdkh usaemfwdkhac:ygw,f/ pdwfomcsdef nydkif;pum;0dkif;
awGrSmawmU &Jabmf*dk&S,fvdkh olYudkac:&if jyHK;NyD; wkefhjyefwwfygw,f/ i,fi,fausmif;om;b0rSm tawmfUudk
awawayay aecJUw,fvdkh olYtajymt&od&ygw,f/ olYtcef;udk rMumcPa&muf&if;? pmzwfoefwJUvlvdkh
usaemfrw S ,
f x l m;ygw,f/ olrY mS trESpOf ;D ? tudw k OD;eJh nDwOD;&dyS gw,f/ olaY rG;csi;f tm;vH;k u olu Y w kd efz;kd xm;
cspfcifoavmuf? olYzufuawmU rdom;pkeJhqdk&if cyfwef;wef;aeavU&dSwm owdxm;rdygw,f/ olYrdom;pk0if
tm;vHk;u rGwfqvifbmom0if ynmwwfawGyg/
oleJhusaemf taotcsm&if;ESD;wmuawmU 1990 rwfv twGif;u pw,fvdkh ajym&ygvdrfhr,f/
,cifuawmU wNrKd eY ,fwnf;twlae vrf;csi;f eD;ayr,fU vlcsi;f rwJjG zpfao;ygb;l / 90 rwfv? zke;f armfEpS yf wf
vnf jzpfajrmufa&;aumfrwDudk ppfwyfuzrf;awmU wdrf;a&SmifMu&if; oleJhusaemf twJGrsm;vmygw,f/
{NyDvxJrSm Auorsm;tzJGYcsKyf atmufArmjynfudk wuúodkvftvdkuf tajccHor*¾awGeJh zGJYpnf;awmU olu
pufrIwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾udk udk,fpm;jyKygw,f/ usaemfUrdcifor*¾ (aq;wuúodkvfausmif;om;
or*¾) ehJ pufrIwuúodkvfausmif;om;or*¾eJh ,cifuwJGvkyfzl;wm tBudrfBudrf&dSayr,fU oleJhusaemfu
Auo atmufArmjynfvIyf&Sm;rIrSm pwJGvkyfjzpfwmyg/ ,m,DzJGYpnf;a&;vkyfawmU olu twGif;a&;rSL;tzJGY0if
(3) OD;xJu wOD;jzpfvmygw,f/
tJonfw U ek ;f u olyY okH @mefu t&yf&n S &f n
S f ydeyf ed yf g;yg;/ yg;odik ;f rkwq
f w
d vf nf; cyfyg;yg;xm;wwf
ygw,f/ vrf;avQmuf&if udk,feJeJapmif;aeavU&dSwmrdkh usaemfwdkhu aemufavU&dSygw,f/ tjyifyef;t&
Munf&U if pum;enf;ygw,f/ pum;ajym&mrSm cyfat;at; ajymwwfygw,f/ tpnf;ta0;awGrmS olo Y abmxm;
udk wH;k wdajymavU&ySd gw,f/ Mum;&olem;xJ t0ifcufygw,f/ oabmw&m;eJh tawG;tac: ydik ;f qdik &f mawGukd
tawmfavUvmxm;ovdk? 'geJhywfoufvm&if aqG;aEG;jiif;cHkrIvnf; oefygw,f/
vIy&f mS ;rIawGvyk &f mrSmvnf; at;aq;wnfNird Nf y;D aoG;at;ygw,f/ rSwrf w S &f &qd&k &if r[mAE¨Kv
vrf;eJh vGpv ö rf;axmifrU mS usaemfw U qhkd E´jyawmU ppfwyfuydwzf rf;ygw,f/ qE´jyyJrG mS udak tmifxeG ;f tygt0if
usaemfwdkh AuotrIaqmifawG tukef&dSaeNyD; OD;aqmifvIyf&Sm;aewmyg/ zrf;qD;cH&olawGvnf; &dSygw,f/
ppfwyfuvdu k af wmU usaemfew hJ csKYd teD;uwdu k w
f ckay: wufajy;ygw,f/ tay:a&mufNy;D vrf;ay:jyefMunfaU wmh
vrf;ray:rSm ppfom;awG? &JawG jynfUaeygw,f/ udkatmifxGef;udk olwdkhMum;xJrSmyJ at;at;wnfwnfeJh
jzwfavQmufoGm;wm jrifvdkuf&ygw,f/ ppfaxmufvSrf;a&;awGvnf; olYudk owdxm;rdyHkr&ygbl;/
1990 ausmif;om;nDvmcHudk ZGefvukef rEåav;rSmvkyfawmU olYudk Auo (atmufArmjynf) &JY
twGif;a&;rSL;tzJGY0iftjzpf nDvmcHu a&G;cs,ftwnfjyKygw,f/ nDvmcHNyD;awmU nDvmcHqHk;jzwfcsufawGudk
taumiftxnfazmf&mrSm tzJGYwm0ef&dSolwOD;taeeJh ZJG&dS&dStEHGwmcHvkyfaqmifrIudk awGY&ygw,f/ nDvmcH
qHk;jzwfcsufawGeJh tzJGYtpnf;&JYoabmxm;udk aoGzDjcif;r&dSyJ &yfwnfvIyf&Sm;cJUwJU acgif;aqmifwOD;yg/
tjcm;tvkyform;or*¾? &[ef;ysKdor*¾? vli,for*¾awGeJh usaemfwdkh ausmif;om;or*¾awG pkzJGYxm;wJh
trsKd;om;'Drdkua&pDawmfvSefa&;wyfaygif;pk wm0efudkvnf; wzufrSm olxrf;&ygw,f/ wm0efydkif;qdkif&meJh
olzmomvkyfaqmifr,fvdkh qHk;jzwfvdkufwJU vkyfief;wdkif;udk rjzpfrae&atmif taumiftxnfazmfwwfwJU
- 9 -
ZJeG hJ pdw"f gw[ f m olq Y rD mS pJpG NGJ rNJ ru
J kd ude;f atmif;aeygw,f/ tzJt YG pnf;wGi;f jyóem? jyifyeJh &ifqidk &f wJjU yóem?
or*¾vyI &f mS ;a&;rSL;awG&YJ jyóemawGuv kd nf; wm0ef&o Sd tl aeeJh &yfwnfcsu&f &Sd Sd rSerf eS u f efuef ajz&Si;f avU
&dSwmaMumifhvnf; ausmif;om;tawmfrsm;rsm;u olYudk av;pm;cspfcifygw,f/
pufwifbmv (1) &ufaehrmS oleu hJ saemf wcsed w f nf; zrf;cH&ygw,f/ ppfum;awGukd taemf&xmeJh
yef;qd;k wef; vrf;qHrk mS csxm;Ny;D usaemfu U kd yef;qd;k wef;tdru f ac:xw k v
f mygw,f/ olu h kd bm;vrf;xdyt f rd u
f
ac:xkwfygw,f/ ppfaMuma&;pcef;a&mufawmU a&mufa&mufcsif; oleJhusaemfu tcef;uyfvsufyg/ olYudk
½dkufESufwm Mum;ae&w,f/ ppfaxmufvSrf;a&;t&m&dSawGu olYudk bmoma&;eJhcsdwfNyD; qJqdkaeMuw,f/
]a[U ukvm; - ArmjynfEikd if aH &;eJh rif; bmywfoufovJ}q ” Nkd y;D awmhvnf; rMumcPqJwm Mum;&w,f/
olq Y u D avoHat;at;eJh wkejhf yefwmudv k nf; Mum;&w,f/ ud, k t Uf zJt
YG pnf;u wm0ef&o Sd w
l a,muf- aemufNy;D
wu,fu U kd jynfcspaf usmif;om;wpfa,mufukd tckvkd bmoma&;eJh vlrsKd ;a&;eJh aoG;cJyG w k cf wfqufqw H mtay:
tckxuftxdawG;wdkif; pdwfempdwfraumif; jzpfrdygw,f/ tzJGYtpnf;rSm wm0efBuD;BuD;,lxm;ol jzpfwm
aMumifUvnf; ppfaMuma&;rSm ol[m txktaxmif; tawmfcHvdkuf&ygw,f/
ppfaMuma&;NyD;awmU usaemfwdkhudk tif;pdefoD;oefhaxmif wdkuf (2) udk ydkhygw,f/ oleJhusaemf
wcef;xJae&ygw,f/ tcef;twGif;rSm reufwdkif; cGyfa'gif;tvHtav;jyKzdkh olutqdkjyKwmaMumifU reufqdk
tvHtav;jyKwmudk uk, d tUf pDtpOfeu hJ , kd f vkyMf uygw,f/ olu tEkynmvnf; 0goemygoyl g/ wdu k x
f rJ mS awmU
usaemfukd cdik x f ;l oDcsi;f awG qdck ikd ;f avU&w Sd ,f/ usaemf pdwrf ygwahJ eh rqdb k ;l qd&k if olzmomol qdak vU&w Sd ,f/
'gayr,fU oDcsif;pmom;awG xdkif&GwfaeovkdygyJ? oHpOfxGufrvmygbl;/ axmifu jyefvGwfawmUvnf;
uAsmawGa&;NyD; pmtkyfxkwfwm ESpftkyfoHk;tkyf&dSr,fvdkh xifygw,f/ oD;oefhwdkufrSm&dSwkef;yJ aemufydkif;
xyfrdvmwJU olawGaMumifU ol&,f? usaemf&,f? &Jarmfxl;&,f axmifwGif;ppfaMuma&; xkwfcH&ygao;w,f/
tJonfUrSm olYudk jyefvTwfay;r,fqdkNyD; ppfaxmufvSrf;a&;u tay;t,lvkyfcJUwmudk oljiif;qdkcJUygw,f/
pufwifbm (29) &ufaehrSm usaemfwdkhudk axmifa&SYuppfcHk½Hk;rSmxkwfNyD; em&Dydkif;twGif; trdefhcs
ygw,f/ trdefhrcscifem;csdef usaemfwdkhtm;vHk;qHkcsdefrSm oluOD;aqmifNyD; usaemfwdkhudkaqGaEG;ygw,f/ cHk½Hk;udk
b,fvdkwkefhjyefrvJ qdkwmudkyg/ usaemfwdkhtaeeJh tjypfr&dSbl;qdkwmyJ ajzNyD; bmrSwkefhjyefp&m rvdkbl;vdkh
olu oabmxm;ay;ygw,f/ tm;vHk;u olYpum;udk vdkufemcJUygw,f/ trdefhcsawmU ol&,f? aevif;&,f
usaemf&,fukd ig;ESppf /D ud, k u©;D (udn k aD xG;cdik )f eJh &Jarmfx;l ukd av;ESpef hJ &Jausmpf mG udk oH;k ESpq f Nkd y;D zwfjyygw,f/
tif;pdefaxmif oHk;aqmifrSm&dSaewkef; oleJhusaemfu xrif;pm;0dkif;twlwlyg/ xrif;pm;0dkif;rSm
bkwfudkifvdkhqdkr,fU pDrHcefhcJGolwOD;taeeJh olwm0ef,lay;ygw,f/ rGwfqvifbmom0ifjzpfayr,fU usaemfwdkh
pm;r,fUtpmawGudk csufjyKwfzdkh jyifqifvDS;jzwfwm [if;cJGay;wmawGukd olyJwm0efcH vkyfay;ygw,f/
xrif;pm;0dkif;u Ak'¨bmom udk&ifESpfyg;&JY a0,sm0pöeJh qGrf;uGrf;uyfwmawGvnf; oleJh udkwdk;u wm0ef,l
vkyfavU&dSygw,f/ axmifwGif; rdciftzJGYtpnf;tvdkuf yHkrSefaqG;aEG;0dkif;awG vkyfawmUvnf; usaemfwdkh
Auo atmufArmjynftpkawGtwGuf olu uruxvkyaf vU&ySd gw,f/ tjcm;taqmifawGu tzJ0YG ifawG
udkvnf; aqG;aEG;yJGawGvkyfzdkh wdkufwGef;apUaqmfwm vkyfavU&dSygw,f/ usaemfwdkh tpktzJGYwGif;rSmom
ruygbl; taqmifrSmjzpfvmwJU EkdifiHa&;tusOf;om;awGeJh tmPmydkifawGeJh xdyfwdkuf&ifqdkifrIwdkif;rSm
olua&Sq Y ;kH u OD;aqmifrx I rJ mS wOD;tygt0ifjzpfygw,f/ 'gaMumifv U nf; 91 ukecf ge;D rSm olu Y kd oD;oefah xmif
wdkufzufudk axmiftmPmydkifawGu oD;jcm;ydkhypfvdkufygw,f/
olu usaemfUxuf &ufydkif;apmNyD; om,m0wDaxmifu vGwfygw,f/ 1994 tukefydkif;jzpfr,f/
usaemf rHk&Gmaxmifu jyefvGwfNyD; tdrfa&mufvdkh em&Dydkif;yJ&dSwkef; ola&mufvmw,f/ axmifuvGwfvdkh ol
ausmif;jyefwufNy;D &efuek pf ufrw I uúov kd u f bJ&YG ygw,f/ axmifuxGuv f mwJU usaemfwhkd Auo trIaqmif
wOD;csif;pDuae NyD;cJUwJU vIyf&Sm;rIeJh axmifwGif;jzwfoef;rI oHk;oyfcsuftpD&ifcHpm wapmifpD awmif;ygw,f/
usaemf a&;ay;vdkufygw,f/ 'gawGjyefaygif;NyD; olYtaeeJh jyefoHk;oyfcsufwck xkwfcsifw,fvdkh qdkygw,f/
- 10 -
wcsdefwnf;rSmyJ olusdwfvkyfaewmwckudk usaemf odvdkufygw,f/ t&ifausmif;om;vIyf&Sm;rIrSwfwrf;awG
&oavmuf olYudk&Smay;zdkh ajymygw,f/ bmvkyfrvdkhvJar;awmU olu ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;wck jyKpk
aew,fvdkhqdkygw,f/ olYtdrfu olYtcef;oGm;&ifvnf; onfordkif;pm&GufawGcsnf; awGYae&ygw,f/ tJonfU
umvrSm ordik ;f a&;zdu hk pd u
ö ykd J txl;tm½Hx k m;vkycf yUJ gw,f/ 96 atmufwb kd mta&;tcif; rjzpfcifavmufrmS
olNyD;pD;cJUyHk &ygw,f/ usaemfUtdrfvmNyD; zwfMunfUzdkh ay;ygw,f/ tJonfUumvwkef;uawmU tao;pdwf
rzwfjzpfcJUygbl;/
usaemf xkid ;f e,fpyfzufa&mufNy;D rMumcifrmS olpY mtkyaf wG onfzufrmS ysaYH eygNy/D olehJ zke;f &wJt U cg
usawmfU onfpmtkyaf wGukd onfzufuwqifU tjyiftqifaumif;aumif;eJh jyefxw k af pcsiwf ,fvhkd ajymygw,f/
a&;ol oleY mrnfuakd wmU ]a'gi;f xGe;f } vdhk oH;k zdahk jymygw,f/ 'gayr,fU tJonft U csed tf xd onfpmtkyaf &;rIaMumifh
axmifcscH&avmufwJUtxd &mZ0wfrIajrmufr,fvdkh usaemfrxifwm trSefyg/ pmtkyfa&;NyD; jzefhawmUvnf;
1962 ckEpS f rwdik cf ifu tydik ;f txdyjJ zpfovdk jyefxw k &f ifvnf; onftydik ;f yJ jzpfrmS rdhk vuf&pSd pftyk pf t
k aeeJh
trsufoifUavmufr,f awG;rxm;cJUbl;/ (88) ESpfwm ausmif;om;vIyf&Sm;rIqdkNyD; 62 aemufydkif; ausmif;om;
vIy&f mS ;rIawGuykd g a&;xm;ayr,fU olt"du jzefch w UJ muawmU 62 ckEpS f tydik ;f txdyJ jzpfygw,f/ 'gah Mumifv U nf;
pmtkyfawG&JY trSmpmrSmvnf; ulnDwJUvlBuD;awGudk aus;Zl;wifaMumif; azmfjyxm;w,fvdkh xifygw,f/
oleJhusaemf aemufqHk; zkef;tquftoG,f&csdefu usaemf Oa&myc&D;pOf a&mufaeygw,f/
e,fomvefEdkifiH todrdwfaqGtdrfuae oleJh zkef;&ygw,f/ tJonfUtcsdeftxd olYtajctaeu pdk;&drf&wJU
taetxm;r&dSwJU oabmrSm&dSygw,f/ 96 NyD;vdkh usaemfwdkh onfzufa&mufawmU olYudk tenf;i,f
apmifUMunfUwJUoabmrSmyJ &dSygw,f/ c&D;pOfuae usaemfxdkif;jyefa&mufawmU rMumcifrSmyJ oltzrf;cH&
w,fvdkh Mum;&ygw,f/ oleJhtwl onfordkif;pmtkyfjzpfajrmufa&;twGuf ulnDolawGudkyg zrf;qD;cJUygw,f/
ulnDolawGtxJrSm vlBuD;ydkif;awGyg ygwmrdkh vlBuD;awGyg tzrf;cH&ygw,f/ onfUtwGuf olYudka0zefrI
wcsKdY&dSayr,fU? olYpdwf"gwf olY&yfwnfcsufeJh olYapwemudk usaemfuawmU tjynfUt0em;vnfygw,f/
jynfya&mufrS ola&;xm;wmawGukd taotcsm jyefzwfMunfyU gw,f/ jyefzwfMunfrU S wefz;kd Bu;D Bu;D
olay;qyfcw UJ ,fqw kd mudk oabmaygu&f ygw,f/ jrefrmEdik if aH &;rSm ausmif;om;vIy&f mS ;rItcef;u@eJh ywfoufNy;D
ta&;Bu;D w,fqw kd mudk ordik ;f q&mawG Edik if aH &;orm;awG tygt0if jynfow l &yfv;kH u vufcx H m;ygw,f/
jrefrmUwyfrawmf&o YJ rdik ;f tcef;u@udk ajymr,fq&kd ifawmif ausmif;om;vIy&f mS ;rI&t YJ qufvhkd wifpm;Muygw,f/
'gayr,fU onfausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f taxmuftxm;awGukd cdik cf ikd v f v
kH jkH zpfatmif pepfwus tm;vH;k pkpnf;
wifjyEkid w f m r&dcS yUJ gb;l / onfuu G v f yfukd oljznfoU mG ;ygw,f/ ausmif;om;ordik ;f udk uGi;f quf&&Sd Sd tcdik t f rm
jzpfatmif jyKpo k mG ;ygw,f/ ol&Y YJ tmabmfrygatmif BuKd ;pm;a&;xm;Ny;D ? ,cifrw S w f rf;awG aqmif;yg;awGuykd J
udk;um;xm;wm awGY&ygw,f/
onfEpS yf ikd ;f twGi;f Edik if aH &;tusO;f om;tawmfrsm;rsm; vGwv f mygw,f/ olt Y rIwaGJ wGvnf; jyefvw G f
vmygw,f/ 'gayr,fU onftxJrSm udkatmifxGef; rygygbl;/ axmifuxGufvmolawG tqdkt& ol[m
axmifxJrSm MuHUMuHUcdkif&yfwnfaeqJ jzpfygw,f/ ol[m jrifUjrwfwJU wdkufyJG0if cGyfa'gif;tvHawmfatmufrSm
jrJjrHpGm&yfwnf&if; ausmif;om;ordkif;udk pdkufxlaeqJ jzpfygw,f/
om;ñGehfOD;
(12) Mo*kwf? 2005
- 11 -
udkatmifxGef;
1967 ckESpfwGif arG;zGm;cJUonf/ 1988 ckESpfwGif &efukefpufrIwuúodkvf
yÍörESpf (vQyfppf-tif*sifeD,m) ausmif;om;tjzpf oifMum;aeqJ jzpfonf/
1987 rqvtpdk;&rS aiGpuúLrsm;w&m;r0ifaMumif; aMunmrIaMumifU ay:ayguf
cJUaom ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;rS pwifum awmufavQmuf yg0ifcJUonf/
&efukefpufrIwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾rS acgif;aqmifwpfOD;jzpfonf/ 1988-
89 ckESpf wavQmufvHk;wGif ay:aygufcJUaom ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;wGif
yg0ifcJhonf/
1990 {NyDvtwGif; Auorsm; tzGJYcsKyf (atmufArmjynf)udk zGJYpnf;cJU&m
wGif A[dktvkyftrIaqmiftzGJY twGif;a&;rSL;tzGJY0iftjzpf yg0ifaqmif&GufcJUonf/
1990 ckESpf rEåav;wGif usif;ycJUaom ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;
tzGJYcsKyf nDvmcHü A[dktvkyftrIaqmiftzGJY twGif;a&;rSL;tzGJY0iftjzpf a&G;cs,f
wifajr§mufjcif; cHcJU&onf/ nDvmcHrScsrSwfcJUaom &uf (30) twGif; vTwfawmf
ac:,lEdkifa&;twGuf trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJYcsKyftm; 0dkif;&HulnD&ef[laom tcsuf
tm; t"dutaumiftxnf azmfcJhMuolrsm;wGif yg0ifonf/ 1990 *ED´nDvmcH
tBudKvlxkvIyf&Sm;rIrsm;udk AuorS OD;aqmifvIyf½Sm;cJU&mwGif acgif;aqmifvIyf½Sm;cJU
onf/ *ED´nDvmcHtNyD; pufwifbm (1) &ufaehü AuorS tjcm;acgif;aqmif
rsm;ESifUtwl zrf;qD;cHcJU&onf/ 28? 10? 1990 wGif axmif'Pf (5) ESpfcsrSwfjcif;
cHcJU&onf/ axmifrSvGwfNyD; ausmif;jyefwufcGifU&onfUtwGuf 1997 ckESpfwGif
pufrIwuúodkvfrS ausmif;NyD;cJUonf/
1996 ckESpf ESpfqef;rSpí“]usaemfta&;csifqHk;pmtkyf} [k trnf&
aom ]jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf½Sm;rIordkif;} (,ck) pmtkyfudk pwifjyKpkcJUonf/
1998 ckESpf? Zefe0g&DvtwGif; ¤if;pmtkyf vQKdY0SufjzefhcsdrIaMumifU axmif'Pf
(17) ESpf cscH&onf/ ,cktcg tif;pdefaxmiftwGif; ½Sdaeonf/
udak tmifxeG ;f udk urÇmw
h 0Sr;f Edik if aH &;t& zdEydS jf cif;cHae&aom pma&;q&mrsm;
tm; ay;tyfaom [,fref? [ef;rwf*&efhqk (Hellman/Hammett Grant) udk
1999 ckESpfwGif csD;jr§ifUcJUonf/ urÇmhpma&;q&mrsm;toif; tifwmae&Sife,fyef
tzJGY0ifrsm;jzpfaom aemfa0? uifbm&m? uae'g&Sd yefpifwmrsm;u udkatmifxGef;tm;
¤if;wdkhtzJGYrsm;\ *kPfxl;aqmiftzJGY0ifwOD;tjzpf aMunm*kPfjyKcJUonf/
- 12 -
pma&;ol\ trSm
yxrwJG
1991 ck? azazmf0g&Dvqef;ydkif;avmufu jzpfr,fxifygonff/ tif;pdefaxmif (3) aqmifwGif?
bk&m;av;bufjcrf;wGif aumf&pf'gwck&Sdygonf/ xdkaumf&pf'gwGif reufydkif;qdkvQif vrf;avQmufavU
&Sdygonf/ xkdaumf&pf'gonf ay (440) &Sdí pum;ajym&if; vrf;avQmuf&onfrSm uRefawmfwdkhtzdkh
vkyfaeMu tvkyfwckvdk jzpfaeayonf/ uRefawmfUudk oD;oefhaxmifrS (3) aqmifodkh ydkhvdkufNyD;aemuf
rMumrDtaqmifudk tbOD;tkef;jrifU a&mufvmygonf/ oleJhuRefawmf aumf&pf'gwGif vrf;avQmuf&if;
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;pmtkyfa&;&ef tMuHÓmPf &&SdcJUygonf/
1994 ck? pufwifbmv (23) &uf om,m0wDaxmifrS vGwfvmNyD;aemuf xdkpmtkyfa&;&ef
rSwfwrf;rSwf&mESifU ordkif;taxmuftxm;rsm;udk pwifpkaqmif;cJUygonf/ xdkhodkhpkaqmif;&mwGif
vwfwavmtajctaet& tcuftcJrsm;awGY&Sd&ouJUodkh wcsKdYyk*¾dKvfrsm;xHrS &&SdcJUaomfvnf; wcsKdY
yk*¾dKvfrsm;rSmrl tb,fodkhaom taMumif;t&mrsm;aMumifUrod? uRefawmfr&&SdcJUyg/ þodkhjzifU uRefawmf
&&SdcJUaom rSwfwrf;rSwf&m ordkif;taxmuftxm;rsm;udkom pkpnf;ía&;om;cJU&m jynfUpHkvHkavmufrI
&Sdrnfr[kwfay/ pmtkyfrSmrl arQmfrSef;xm;onfxuf ydkrdkxloGm;í yxrwGJ (1903-1942) xd xkwfa0
vdkufygonf/ usefESpfrsm;udkvnf; twGJrsm;cGJí xkwfa0oGm;ygrnf/ (88) ESpf (1903-1991) ausmif;om;
vIyf&Sm;rIordkif;pmtkyftjzpf a&;om;&ef &nf&G,fxm;ygonf/ NAdwdoQe,fcsJYqefhusifa&;? vGwfvyfa&;
BudK;yrf;rI? Nidrf;csrf;a&;? vlYtcGifUta&;BudK;yrf;rIrsm;wGif ausmif;om;wdkh\ BuD;us,fjrifUjrwfvSaom
trsKd;om;a&;BudK;yrf;rIrsm;udk a&;om;xm;ygonf/
xdkpmtkyfjzifU 'Drdkua&pDESifU vlYtcGifUta&;wdkufyGJ tqifUqifUwGif usqHk;oGm;olrsm;tm;vnf;
aumif;? &Spfav;vHk;ta&;awmfyHkBuD;twGif;ü (3) ESpft&G,f cav;i,fav;rStp touf (100)
ausmf tzdk;tzGm;rsm;tqHk; ¤if;wkdhyg0ifvIyf&Sm;rIudkvnf;aumif;? &Spfav;vHk;ta&;awmfyHkBuD;tm;
vnf;aumif;? uRefawmfeJhtwlaxmiftwGif;ü opöm&SdpGmaexdkifcJUNyD; axmifwGif;wkdufyGJrsm;tm; opöm&Sd
pGmyg0ifcJholrsm;tm;vnf;aumif;? 1988 rS 1990 txd uRefawmfyg0ifvIyf&Sm;cJhaom &efukefpufrI
wuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾? ausmufwHwm;NrdKYe,fausmif;om;or*¾? 'Drdku&ufwpfausmif;om;
vli,frsm;tiftm;pk (&efukefwdkif;)? ArmEkdifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyf (atmufArmjynf)?
ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyf (ArmEdkifiH)? trsKd;om;'Drdkua&pDawmfvSefa&;wyfaygif;pk
(NDRF) wdkhtm; *kPfjyKOD;ñTwfvdkufygonf/
uRefawmftm; i,fpOfuyif avUvm&ef EdkifiHa&;pmayESifU rSwfwrf;rSwf&mrsm; ay;tyfcJUaom
bBuD;t&if; ocifa<u (0g;c,fr) tm;vnf;aumif;? rSwfwrf;rSwf&mrsm; ulnD&SmazGay;cJUaom tb
OD;tkef;jrifUtm;vnf;aumif;? uRefawmfpmxkdifa&;jzpfcJhaom uRefawmfUtazxdkifcJUonfU tpdrf;a&mifpm;yGJcHk
av;tm;vnf;aumif;? tultnDay;cJUaom rcifrdk;at;tm;vnf;aumif; aus;Zl;wifvsuf/
atmifxGef;
- 13 -
NAw
d od Qe,fcsq YJ efusiaUf &;
'Drdkua&pDa&;
zufqpf*syefawmfvSefa&;
vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI
Nidrf;csrf;a&;
vlYtcGifUta&;BudK;yrf;rIESifU
(88) ESpf
(1903 - 1991)
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
pmtkyx
f w
k af 0&jcif; trSm
Edik if w
H pfc\ k ordik ;f onf ,if;Edik if w H iG ;f &Sd ordik ;f acwfumvudk rodrrSv D ukd of nfh vli,frsK;d qufrsm;
twGuf ta&;BuD;ygonf/ vli,frsKd;qufrsm;taejzifU rdrdEdkifiH\ordkif;udk tjzpftrSeftwdkif; od&SdEdkif&ef
vdktyfygonf/ od&Sd½kHwifru rdrdEdkifiH\ ordkif;jzpf&yfrsm;twGif;rS tm;aumif;csufrsm;udk vufqifhurf;
qufcEH ikd &f efEiS hf tm;enf;csurf sm;udk oifcef;pmxkw, f w l wf&ef ydík ta&;Bu;D ygonf/ odrhk o S m rdrEd ikd if t
H wGuf
rdrdykckH;ay:&Sd vuf&SdypöKyÜefumv wm0efrsm;twGufa&m tem*wfwm0efrsm;twGufyg wm0efausyGefEdkifrnf
jzpfygonf/
jrefrmEdkifiHtaejzifU acwfumvtqufquf ordkif;jzpf&yfrSefrsm; pkpnf;azmfxkwfEdkifrI tm;enf;
cJyU gonf/ txl;ojzifU Adv k af e0if;ppftmPm&Sit f yk pf rk S 1962ckEpS f ppftmPmodr;f Ny;D aemufyikd ;f ordik ;f tarSmif
acwfudk usa&mufcJU&ygonf/ jrefrmEdkifiHordkif;wGif ta&;ygonfU tcef;u@wGifyg0ifcJUonfU ausmif;om;
or*¾pdwf"mwfESifU ausmif;om;pdwf"mwfudktajccHonfU ausmif;om;or*¾vIyf&Sm;rI? ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;
udk taMumufBuD;aMumuf&GHY cJUaom ppftmPm&SiftkyfpkrS ppftmPmodrf;NyD;NyD;csif; ausmif;y&0PftwGif;
aoG;pGe;f apcJo U nfU (7) &uf Zlvikd af usmif;om;vIy&f mS ;rIEiS hf ausmif;om;or*¾taqmuftODtm; &ufpuf½idk ;f jypGm
rdik ;f jzifNU zKd ccJG jUJ cif;jzifU jrefrmEdik if aH usmif;om;vIy&f mS ;rI ordik ;f udk tpazsmufvufpwk;H ypf&ef BuKd ;pm;cJMU uygonf/
rnfonfU tkyfcsKyfolrqdk ordkif;trSefudk azsmufzsufvdrfnmí r&Edkifyg/ jrefrmEdkifiHausmif;om;
vIy&f mS ;rIordik ;f udv k nf; ppftmPm&Sit f qufqufrS rnfoyhkd ifvrd n f mazsmufzsuaf pcsiu f mrl azsmufzsuyf pfí
&rnfr[kwfyg/ rsKd;qufqdkonfum azsmufzsufypfvdkhr&ovdk jrefrmEdkifiH ausmif;om;rsKd;qufa[mif;rsm;rS
ausmif;om;rsK;d qufopftoD;oD;odhk ausmif;om;or*¾ pdw"f mwfEiS hf ausmif;om;vIy&f mS ;rI ordik ;f tqufqufukd
tpOftquf vufqifhurf;tarGay;cJhonfom jzpfygonf/ xdkhtwGufvnf; &ufpufMurf;MuKyfvSonfU
ppftmPm&Sipf epfatmufwiG f ppftmPm&Siq f efu h siaf &; ausmif;om;vIy&f mS ;rIrsm; qufwu kd qf o
kd vdk ay:aygucf UJ
&onfom jzpfygonf/
,ck jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;ordkif;udk a&;om;jyKpkcJhonfU udkatmifxGef;onf 1988
ckESpf ausmif;om;vIyf&Sm;rIumvESifh &Spfav;vkH;ta&;awmfykHBuD;twGif; &efukefpufrIwuúodkvfausmif;om;
acgif;aqmifwOD;jzpfygonf/ 1990 ckESpf ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;twGif; ausmif;om;or*¾acgif;aqmifwOD;
tjzpf ppftusOf;axmiftwGif; tusOf;uscHcJh&ygonf/ ppftusOf;axmiftwGif; olMuHKqkHcJh&onfh e,fcsJY
qefhusifa&;umvrS ausmif;om;acgif;aqmifrsKd;qufrsm; rSonf acwftqufquf ausmif;om;acgif;aqmif
rsKd;qufrsm;xHrS od&SdcJh&onfU ausmif;om;vIyf&Sm;rItawGYtMuHK? ausmif;om;vIyf&Sm;rIorkdif;rsm;rS jrefrmEdkifiH
orkdif;twGuf vdktyfaeonfU uGufvyfjzpfaeonfh jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;tm; jyKpk&ef
pdwful;ay:aygufcJUygonf/ ppftusOf;axmiftwGif;rS jyefvnfvGwfajrmufvmonfU tcsdefrSpwifí ,ck
jrefrmEdik if aH usmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f pmtkyt f m; tywfwukwBf uKd ;pm;tm;xkwf a&;om;jyKpck yUJ gonf/ pmtkyaf &;
om;jyKpkNyD;cJUaomfvnf; ppftmPm&Sifpepfatmufü us,fjyefhpGm xkwfa0&efrjzpfEdkifcJhyg/ rdwÅLyGm;onfU
tqifUrQom wwfEdkifcJUygonf/ ,if;pmtkyf jyKpka&;om;cJUonfUudpöjzpfyif udkatmifxGef;tygt0if pmtkyfjzpf
ajrmufa&;twGuf ulnDyHUydk;ay;cJUonfh rsKd;quftoD;oD;rS ausmif;om;acgif;aqmifrsm;tm; ppftmPm&Sif
rsm;rS tnd§K;taw;BuD;pGmjzifU zrf;qD;tusOf;cscJUygonf/ wcsKdYausmif;om;acgif;aqmif rsKd;qufrsm;um ppf
tusO;f axmiftwGi;f usq;Hk uG,v f eG of mG ;cJyU gNy/D wcsKu Yd m tusO;f axmifrS vGwaf jrmufNy;D rMumrD usq;Hk uG,f
vGef oGm;&&Smonf/ wcsKdYum jyefvnfvGwfajrmufvmcJUNyD jzpfonf/ udkatmifxGef;rSmum ,aehwdkif
ppftusOf;axmiftwGif; tusOf;uscHae&qJjzpfonf/
- 15 -
udak tmifxeG ;f a&;om;jyKpck o hJ nfU jrefrmEdik if aH usmif;om;vIy&f mS rIordik ;f pmtkyo f nf 1903 ckEpS rf pS wif
í 1991 ckESpftxd jrefrmEdkifiHausmif;om;or*¾rsm;\vIyf&Sm;rI? ausmif;om;vIyf&Sm;rIrSwfwrf;rsm;?
,if;vIyf&Sm;rIrsm;wGif udk,fwdkifudk,fus yg0ifcJUolrsm;\ rSwfwrf;rsm;udktajccHí jyKpka&;om;cJUjcif; jzpfyg
onf/ ,ckrdrdwdkh ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyf-EdkifiHjcm;a&;&maumfrwDrS xkwfa0onfU
udkatmifxGef;\ jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;pmtkyfwGifrl rdrdwdkhvufcH&&Sdxm;onfU 1903 ckESpfrS
1962 ckEpS x f d pmrlrw d LÅ udok m azmfjyxkwaf 0Edik yf gonf/ rdrw d v
hkd ufc&H &So d nfU pmrlrwd LÅ rsm;rSmvnf; tqifq U ifU
rdwÅLyGm;,lxm;&jcif;jzpfonfUtavsmuf pmvkH;? pmaMumif;? pmydk'frsm; rxif&Sm;jcif;? jywfawmufjcif;rsm;
&SdaeygojzifU tm;enf;csufrsm; &SdaeEdkifygonf/ rdrdwdkhtaejzifUvnf; udkatmifxGef;\ ausmif;om;vIyf&Sm;rI
ordik ;f pmtkytf m; taumif;rGef tjynfpU q Hk ;Hk jzpfatmif BuKd ;pm;jyifqifc&UJ onft U wGuf xGu&f o dS ifoU nfuU mvxuf
aemufusrS xkwfa0EdkifcJU&jcif;udkvnf; cGifUvTwfem;vnfay;yg&ef awmif;yeftyfygonf/
rdrw d hkd ArmEdik if v
H ;Hk qkid &f mausmif;om;or*¾rsm;tzGcYJ sKy-f Edik if jH cm;a&;&maumfrwDtaejzifU udak tmifxeG ;f
\,ckpmtkyt f m; xkwaf 0Edik cf jUJ cif;twGuf vuf&rdS sK;d qufausmif;om;vli,frsm;twGi;f jrefrmEdik if aH usmif;om;
vIy&f mS ;rIordik ;f uGi;f quftm; vufqifu U rf;ay;Edik &f ef? jrefrmEdik if aH usmif;om;vIy&f mS ;rIorkid ;f tm; avUvmaeol
rsm;twGuf qufpyfay;Edkif&efESifU aemiftem*wf jrefrmEkdifiHordkif;jzpf&yfrSefrsm; jyefvnfa&;om;jyKpkonfU
tcg taxmuftuljyKEdkif&eftwGuf tusKd;jzpfxGef;vdrfUrnf[k ,kHMunfygonf/
,ckpmtkyftm; a&;om;jyKpkcJUol? ,ckpmtkyfa&;om;jyKpkcJUonfU udpö&yfaMumifU ,aehxufwdkif
ppftusO;f axmiftwGi;f tusO;f uscaH e&qJjzpfonfh (88) rsK;d qufausmif;om;acgi;f aqmif udak tmifxeG ;f tm;
vnf;aumif;? e,fcsq YJ efu h siaf &;umvrSonf ,aehppftmPmqefu h siaf &;? 'Dru
kd a&pDa&;wdu k yf u
JG mvtxdwikd f
wkdufyGJtqufqufü usqkH;cJU&aom? udk,fusKd;pGefhtepfemcHcJUMuaom ausmif;om;rsKd;quftoD;oD;tm;
rdrdwdkh ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyf - EdkifiHjcm;a&;&maumfrwDrS av;pm;pGm OD;ñTwf*kPfjyK
tyfygonf/
EdkifiHjcm;a&;&maumfrwD
ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyf
rwfv (9) &uf? 2007 ckESpf
- 16 -
rmwdum
yxrwGJ (1903 - 1942)
- aus;Zl;wifvTm (1)
- udkatmifapmOD;\ trSm (5)
- nDawmfaemifawmf or*¾ausmif;om;&Jabmftaygif;odkh OD;ñTwfjcif; (7)
- ordkif;a&;oGm;wJU ordkif; (9)
- udkatmifxGef; (pma&;oludk,fa&;tusOf;) (12)
- pma&;ol\ trSm - yxrwJG (13)
- pmtkyfxkwfa0&jcif; trSm (15)
- rmwdum - yxrwGJ (1903-1942) (17-21)
- pma&;ol\ trSm - 'kwd,wJG (23)
- rmwdum - 'kwd,wGJ (1945-1962) (25-32)
- 17 -
(p) e,fcsJUtpdk;&qefYusifa&;ESifh ausmif;om;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
(q) wdkYArmtpnf;t½Hk;tp ausmif;om;u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
(Z) cGyfa'gif;tp &Jwyfu? wyfrawmftp ausmif;om;u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
(ps) 1925 ckESpf rEÅav;aumvdyfausmif;om;rsm;\ trsKd;om;a&;vIyf&Sm;rI . . . . . . . . . . . 39
À "gwfyHku@ (38)
- 18 -
(*) udkEk? udkatmifqef;? udkausmfNidrf;? ukdodef;az? udktkef;ESifh wuo (1935) . . . . . . . . . . 61
(C) 1935-36 wuotrIaqmiftzGJUESifh xdkig;OD; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
(i) udkatmifqef;\ ausmif;om;b0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
(p) or*¾ (wuo) r*¾Zif; ESpfapmif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
(q) udkatmifqef;? udkndKjrESifh tdk;a0r*¾Zif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
(Z) tdk;a0r*¾Zif;yg udkatmifqef;\ t,f'Dwmhtmabmf . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
(ps) 1936 tdk;a0r*¾Zif;yg udkatmifqef;\ ausmif;om;avmu oHk;oyfcsufaqmif;yg; . . . . . . 65
(n) q&mBuD;ocifu, kd af wmfridI ;f \ wuúov kd o
f r*¾EiS hf a'gif;tk;d a0r*¾Zif;bGUJ tvuFmr*Fvm av;csK;d BuD; 67
(#) 1936 ‘'kwd,wuúodkvfausmif;om;oydwfjzpfyGm;apaom taMumif;&if;rsm; . . . . . . . . . . . . 69
(1) udkEka[majymrI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
(2) tdk;a0r*¾Zif;ESifh i&JacG;BuD;aqmif;yg; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
(3) xdkav;a,mufaMumifh oydwfay:aygufyHk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
(4) tdk;a0r*¾Zif;yg i&JacG;BuD;vGwfaeNyDaqmif;yg; *,ufrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
(X) oydwfpwifjzpfay:vmjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
- udkodef;az\ ewftdk;uGJpmwrf; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
(!) oydwfjrifuGif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
(¡) oydwft&Sdefwufvmjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
(P) awmif;qdkcsuf (10) csuf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
(w) 1936 ref;Oypmaumvdyf? udkA[def;ESifh ppfudkif;0kdif;pOfu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
(x) oydwfwm;xGufMujcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
(') oydwfarSmufaphpyfjcif;ESifh oydwfvSefjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
(") 1936 oydwf\tusKd;aus;Zl;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
(e) trsKd;om;wuúodkvfjzpfay:vmyHk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
(y) trsKd;om;wuúodkvfzGifhyGJ qmOD;oGifrdefYcGef;tESpfcsKyf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
(z) 1936 yxrtBudrf ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or*¾ (Auo) nDvmcH . . . . . . . . . . . 86
(A) e*g;eD pmtkyftoif;tp ausmif;om;u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
(b) AuotzGJU\ r[mAsL[mESifh enf;AsK[m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
À 1935-36 Ouú| OD;Ek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
À "gwfyHku@ (82? 87? 91-97)
- 19 -
(i-7) Auo nDvmcH usif;yjcif; jrifuGif; (arv (9)? (10) &uf 1937) . . . . . . . . . . 106
- udkA[def;rdefYcGef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
(p) ‘'kwd,tBudrf Auo nDvmcH qHk;jzwfcsufrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
(q) 1937-38 wuoESifh AuotrIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
(Z) 'kw,
d tBudrf ArmEkid if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*¾ uGezf &ifrh S wwd,uGezf &ifrh wdik rf D tpD&ifcpH m 110
(Z-1) jrbl ; aumf r wD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
(Z-2) rSwfwrf; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
(Z-3) 1937-38 Auo\ vkyfaqmifrIrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
(ps) wwd,tBudrf AuouGefz&ifhusif;y&ef jyifqifjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
(n) Auo wwd,uGefz&ifhodkY zdwfMum;olrsm;pm&if; . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
(#) wwd,tBudrf AuonDvmcHusif;yjcif; jrifuGif; ({NyD 24-25 1938) . . . . . . . . 124
(X) 1938-39 AuoESifh wuotrIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
(!) ykodrfuGefz&ifhrS aEG&moDpcef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
(!-1) ZD;csKdifhc&D; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
(¡) wwd,tBudrf ykodrfuGefz&ifhwGif Ouú| udkatmifqef; ajymMum;aom tzGifhrdefYcGef; . . . . . . 128
(P) rsKd;ñGefYr*¾Zif;aqmif;yg;tcsKdU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
(P-1) "r®ESifht"r® (a&;ol-okyPÖu) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
(P-2) aoG;pnf;Muavmh (a&;ol- &J&Jawmufoef;wif- NrKdUrausmif; &efukef) . . . . . . . 141
(P-3) qif;&Jom;ypönf;rJhrsm;ESifh ausmif;om;rsm; (a&;ol- armifA[def;) . . . . . . . . 142
(w) Auo? wuo OuúX udkatmifqef;\ ausmif;ydwf&ufvkyfief;wm0ef vufrSwfygrl . . . 144
(x) cGyfa'gif;tvHteDatmufcH? a½T0ga&mifcGyfa'gif;oHk;pGJyHk (1938? twGJtrSwf 1) tkd;a0 . . . . 144
(') 1938 &efukefwuúodkvftufOya' jyifqifcsuf (rlMurf;) udpö . . . . . . . . . . . . . 144
(") wuúodkvfOya'Murf;udk tb,faMumifh pGefYy,fvdkuf&oenf; . . . . . . . . . . . . . . 147
("-1) pufwifbm (5) &ufaeY owif;pmrsm;wGif Ouú| ukdatmifqef;\ rsKd;cspftrwfwkdYtm; 147
wkdufwGef;EId;aqmfcsuf
("-2) AuoESifh wuo trIaqmifwkdY\ jyefwrf;rS aumufEkwfcsuf . . . . . . . . . . . . . 147
("-3) 1938 ck? pufwifbmv? (6) &ufaeY wuúodkvfor*¾"r®m½kHwGif usif;yaom ausmif;om;rsm; 148
tpnf;ta0;wGif Ouú| udkatmifqef;ajymaom rdefYcGef;
("-4) Auo taxGaxGtwGif;a&;rSL; ukdA[def;\ xkwfjyefaMunmcsuf . . . . . . . . . . . . 149
À 1936-37 Ouú | OD ; &m&S p f . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
À 1937-38 Ouú | OD ; b*srf ; (yk * H ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
À 1938-39 Ouú| AdkvfcsKyfatmifqef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
À "gwfyHku@ (100? 129)
- 20 -
(q) yxre,fcsJUtmPmzDqefrI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
(Z) wwd,ausmif;om;oydwfBuD; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
(ps) wwd,ausmif;om;oydwf*,uf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
(n) udkatmifausmfpmay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
(#) udkatmifausmfpsmye . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
- AdkvfatmifausmfewfoH (rif;ok0Pf) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
(X) 'kdYausmif;om;oDcsif; ESpfyk'f . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
(!) ref;tmZmenf (17) OD; ta&;awmfyHk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
(¡) ref;tmZmenf (17) OD; psmyetcrf;tem; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
- armfuGef;0ifoDcsif;. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
- rEÅav;acgif;aqmif udkarmifudkrdefYcGef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
- AuoOuú|rdefYcGef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
(P) tmZmenfrsm;aeY t"d|mefjyKpmwrf; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
À 1938-39 Ouú | OD ; A[d e f ; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
À 1939-40 Ouú| a'gufwmvSa½T (tmPm&Sif) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
À "gwfyHku@ (178? 184? 186? 193? 199? 200? 212-221)
À twGif;0ef½Hk;ü jzpfyGg;cJhaom t"du½kPf;ESihf ywfoufí pHkprf;a&;aumfrwD tpD&ifcHpm (0-41)
- 21 -
33 YEARS
MY BIRTHDAY
REMEMBERING
ordik ;f onf
vufawGY tawGt
Y MuKH
jzpfonf/
pma&;ol\ trSm
'kwd,wJG
uRefawmf 'kwd,wGJ (1945-62) ckESpftxd a&;om;&mwGif vrf;aMumif;wckay:wGifom
a&G;cs,fa&;om;cJUygonf/ xdkacwfu&SdcJUaom tpdk;&rsm; (zqyv) (tdrfapmifUtpdk;&) (yxptpdk;&) wdkhESifU
twdu k t f cHtzJt YG pnf;rsm; (ArmjynfueG jf rLepfygw)D (tvHeu D eG jf rLepfygw)D (yrnw) ponfwEhkd iS hf ausmif;om;
rsm; qufpyfrrlS sm;udk ra&;om;rdap&ef txl;owdxm;cJo U nf/ zqyvtpd;k & rSm;onf? rSeo f nf/ tdraf pmift h pd;k &
rSm;onf? rSeo f nf/ yxptpd;k & rSm;onf? rSeo f nf/ ArmjynfueG jf rLepfygwD rSm;onf? rSeo f nf/ qd&k , S v f pfygwD
rSm;onf? rSefonf ponfwdkhudka&;om;xm;onf r[kwfyg/ qdk&S,fvpf0g'? uGefjrLepf0g'? t&if;&Sif0g'
aumif;onf? qdk;onfwdkhudkvnf; a0zefa&;om;xm;onf r[kwfyg/
xdktcsdefumvu jzpfay:aeaom ausmif;om;trsm;pk\ qE´ESifUwxyfwnf;? teD;pyfqHk;jzpfonfU
ausmif;om;vSKyf&Sm;rIudkom &SmazGBudK;yrf;a&;om; xm;jcif;jzpfygonf/ ausmif;om;qdkonfrSm rnfonfUacwf
tcsdefwGif&Sd&Sd? rnfonfUacwf tcsdefwGifMunfUMunfU ½dk;om;pGm trSeftwdkif; jrifrIrsm;udkom azmfxkwfzGifU[
vIy&f mS ;rI jyKvyk Mf uygonf/ xdt k csed u
f tpd;k &ESiUf oabmxm;wdu k qf ikd o
f nfvnf; &Srd nf? rwdu k q f ikd o f nfvnf;
&Srd nf/ ausmif;om;wd\ hk tcGit Uf a&;udk umuG,&f mü ¤if;tpd;k &ESiUf oabmxm;rwdu k q
f ikd &f mwGif ¤if;ausmif;om;
vIy&f mS ;rIrsm; jzpfay:vmonf/ jynfov l x
l \ k toHrsm; om;orD;rsm;jzpfaom ausmif;om;rsm;tay: yJw U if½u kd cf wf
vmaomtcg ausmif;om;vIy&f mS ;rIrsm; ydrk jkd yif;xefvmrnfom jzpfonf/ xdahk MumifU uReaf wmfonf xdv k rf;aMumif;
rsKd;udkom a&G;cs,fa&;om;xm;ygonf/
xkdpmtkyfjzifU 'Drdkua&pDESifUvltcGifha&; wdkufyGJtqifUqifUwGif usqHk;oGm;olrsm;tm;vnf;aumif;?
yg0ifvIyf&Sm;cJUolrsm;tm;vnf;aumif;? &Spfav;vHk;ta&;awmfyHkBuD;twGif;ü (3) ESpft&G,f cav;i,frStp
touf (100) ausmf tzdk;tzGm;rsm;tqHk; ¤if;wdkhyg0ifvIyf&Sm;rIudkvnf;aumif;? &Spfav;vHk;ta&;awmfyHkBuD;
tm;vnf;aumif;? uReaf wmfet hJ wl axmiftwGi;f ü opöm&Spd mG aexdik cf NUJ y;D axmifwiG ;f wdu k yf rJG sm;tm; opöm&Spd mG
yg0ifcJUolrsm;tm;vnf;aumif;? 1988 rS 1990 txd uRefawmfyg0ifvIyf&Sm;cJUaom &efukefpufrIwuúodkvf
ausmif;om;rsm;or*¾? ausmufwHwm;NrdKYe,fausmif;om;or*¾? 'Drdku&ufwpfausmif;om;vli,frsm;tiftm;pk
(&efuek w f ikd ;f )? ArmEdik if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;or*¾rsm;tzGcYJ sKyf (atmufArmjynf)? ArmEdik if v H ;kH qdik &f mausmif;om;
or*¾rsm;tzGJYcsKyf (ArmEdkifiH)? trsKd;om;'Drkdua&pDawmfvSefa&;wyfaygif;pk (NDRF) wdkhtm; *kPfjyKOD;ñTwf
vdkufygonf/
uReaf wmftm; i,fpOfuyifavUvm&ef Edik if aH &;pmayESiUf rSww f rf;rSw&f mrsm; ay;cJaU om bBu;D t&if;
ocifa<u (0g;c,fr) tm;vnf;aumif;? rSww f rf;rSw&f mrsm; uln&D mS azGay;cJaU om tbOD;tke;f jrifU (ociftek ;f jrif?U
wd;k wufa&;) tm;vnf;aumif;? rSww f rf;rSw&f mrsm; uln&D mS azGay;cJaU om q&mOD;aomfaumif; (&efuek w f uúov kd f
pmMunfUwdkuf) tm;vnf;aumif;? OD;pdk;odef; (wuoOuú|a[mif;) \ vufESdyfpuf½dkuf udk,fa&;rSwfwrf;
tm;vnf;aumif;? OD;ombef;\ rSwfwrf;rSwf&mrsm; tm;vnf;aumif;? tultnDay;cJUaom udkcGefqdkif;
tm;vnf;aumif;? rdwLÅ ul;pufqikd &f pdS Ofwek ;f u rSww f rf;tcsKYd ul;,lciG jUf yKcaUJ om udak t;Edik t f m;vnf;aumif;?
pmrlMurf;twGuf vufa&;jzifU ulnDcJUaom rcifrdk;at;tm;vnf;aumif;? tultnDay;cJUaom rpkpk0if;ESifU
r&D&DxGef;wdkhtm;vnf;aumif; aus;Zl;wifvsuf/
atmifxGef;
(2? 11? 96)
- 23 -
DEDICATION TO
MY FATHER
AND MOTHER WHO HAVE
HELPED ME BECAUSE
EVERYTHING I CAN BE,
I CAN DO. THANKS.
rmwdum
'kw,
d wGJ (1945 - 1962)
tcef; (10) vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI
'Drdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;ESifh trsKd;om;a&;toGif (1945 rS 1947) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) 1945 Mo*kwfvrS atmufwkdbmv ta&;ay:wuúokdvf oifwef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
- ,m,D wuotrIaqmifaumfrwD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
(u-1) 1945-46 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
(c) 1946-47 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
(c-1) wuo 1946-47 \ vkyfaqmifrIrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
(c-2) wuo pnf;rsOf;jyifqifjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
(c-3) 1946-47ckESpf ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
(*) AuoESifh wuo yl;aygif;xm;aom ArmEkdifiHvkH;qkdif&moydwfaumifpD (1947) . . . . . . . . . . . 305
(C) ta&G;cH&aom Auo trIaqmiftzGJU ( 1946-47) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
(C-1) Auo nDvmcH (1946-47) rS awmif;qdkcsufrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
(i) oxkHrD;yGm; eH&Huyfpmapmif (1946-47) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
(p) oxkHrD;yGm; qkwfjzJcH&jcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
(q) oHrPdwyfESifh ausmif;om;wyfOD; (1947) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
(Z) twGif;0ef½kH;0kdif;pOfu (1947) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
(ps) AuoESifh ausmif;om;wyfOD; nDvmcH (1947) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
(n) trsKd;orD;XmetwGuf ñTefMum;vTm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
À 1945-46 Ouú| OD;oef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
À 1946-47 Ouú| OD;oef;armif (ol&d,) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
À "gwfyHku@ (313)
- 25 -
À 1948-49 Ouú| OD;&efa0; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
- 26 -
(c-2) 1951-52 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
(c-3) oefY½Sif; AuotrIaqmiftzGJUrsm; (A.B.S.U) 1951-52 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
(*) Auorsm;tzGJUcsKyf vkyfaqmifcsufrSm;,Gif;rIrsm; ( 1951-52 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
(C) Auorsm;tzGJUcsKyfESifh jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
(i) 1952 tkd;a0r*¾Zif;yg q&mBuD;ocifukd,fawmfrIdif;\ uAsm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
(p) 1951-52 wuo tpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
(q) Auorsm;tzGJUcsKyf nDvmcH ( 1952-53 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
(Z) Auorsm;tzGJUcsKyf tvkyftrIaqmiftzGJU (aysmuf) 358
(ps) wuowGif wkd;wufwkdY ta½G;cH&jcif; ( 1952-53 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
(n) 1952-53 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
(#) 1952 tkd;a0r*¾Zif;yg uAsm? aqmif;yg; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
- ausmif;om;ta&;awmfyHk (ukdb[def;) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
- urÇmYausmif;om;tzJGUcsKyf (udkvS0if;) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
- ppfudkrkef;onf (rif;vSñGefYMuL;) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
À 1951-52 Ouú| OD;pdefbef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
À "gwfyHku@ (349? 351? 357)
- 27 -
À 1952-53 Ouú| OD;udkudkBuD; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
À "gwfyHku@ -
(392? 393? 394? 396? 399? 400? 401? 402? 403? 405-406? 408? 416? 419-425)
- 28 -
tcef; (18) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI
'Drdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;ESifh jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif (1955 rS 1956)
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) ausmif;jyefvnf0ifcGifh&a&;vIyf½Sm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482
(c) wuoa&G;aumufyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482
(*) 1955-56 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482
(C) wuo OuúXopf udkwifxGef; usrf;opömusdefqkdyGJ (1955-56) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483
(i) urÇmYausmif;om;aeY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
(p) 1955-56 ausmif;om;vIyf½Sm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485
(q) ukdvS0if;ESifh ukdbaumif;aMunmcsuf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
(Z) yxrtMudrf wuúodkvfESifhaumvdyfaygif;pkH awGUqHkaqG;aEG;yGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 489
(ps) 'kwd,tMudrf wuúodkvfESifhaumvdyfaygif;pkH awGUqHkaqG;aEG;yGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
- jynfwGif;ppf&yfpJa&; yefMum;vTm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
- wuúodkvfESifUaumvdyfaygif;pHk aqG;aEG;yGJtqdkrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
(n) ukdwifat;udpö uefYuGufvTm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
(#) 1955-56 wuo tpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
À 1954-55 Ouú| OD;wifxGef; (ewfarmuf) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 504
À "gwfyHku@ (505)
- 29 -
(*) wuo ukdpkd;odef; usrf;opömudsefqkdyGJtcrf;tem; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 533
(C) 1957-58 wuo vIyf½Sm;rIESifh pwkw¬tBudrf wuúokdvfESifhaumvdyfaygif;pkHaqG;aEG;yGJMuD; . . . 534
(i) rEÅav;wuúokdvfausmif;om;rsm;or*¾ vIyf½Sm;rIrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 542
(p) ArmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;or*¾rsm;tzGJUcsKyf yÍörtBudrfajrmuf jynfvHk;uRwfnDvmcHBuD;rS 543
qHk;jzwftwnfjyK awmif;qdkcsufrsm;
(q) 1958 OD;EkESifh ausmif;om;qufqHa&; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 546
(Z) Ek-wif^aqGNidrf;tuJGtjyJESifh or*¾rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 546
(ps) 1958 ck? 'DZifbmv (2) &ufaeY bGJUESif;obifcef;rü rdefYMum;aom wuúodkvft"dywd EdkifiHawmf 548
0efMuD;csKyf AdkvfcsKyfae0if;\ rdefYcGef;tESpfcsKyf
(n) 1957-58 tkd;a0r*¾Zif;yg aqmif;yg; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 548
- wuúodkvfe,fajrrS ajcukwfpcef; (armifoD[) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 548
(#) ausmif;om;rsm;OD;pD;usif;yonfh 38 Mudrfajrmuf trsKd;om;atmifyJGaeY csDwuf&efEId;aqmfpm . . . 550
(X) oD;jcm;rEÅav;wuúokdvf txdrf;trSwfyGJawmf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 551
(!) 1957-58 wuotpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 552
(¡) pmMunfhwdkufvkyfief;XmetpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 562
À 1957-58 Ouú| OD;pdk;odef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 564
À "gwfyHku@ (532? 547? 564-568)
- 30 -
(c) tdk;a0r*¾Zif;rS ay;tyfaom0efcHcsufrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603
(*) rGefjynfe,fazmfxkwfa&;twGuf &efukefwuúodkvfrGefausmif;om;rsm; oabmxm; . . . . . . . . . 604
(C) jrefrm&mZ0ifta&; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 605
(i) wuo? Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYOD;pD;usif;yaom ausmif;om;xktpnf;ta0;tqdkrsm; . . 605
(p) q|rtBudrfajrmuf ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJUcsKyf nDvmcH . . . . . . . . . . . . 606
- q&mBuD;ocifudk,fawmfrIdif;\ o0PfvTm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 606
- obmywd udkaZmf0if;rdefYcGef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 606
(q) &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ 1959-60 trIaqmiftzGJUtpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . 611
À OD;vSwif (1959-60) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 629
À "gwfyHku@ (630)
À "gwfyHku@ - AdkvfcsKyfBuD;tpdk;&acwf wuo (17) vc&D; (631-641)
- 31 -
(c-6) ig;c½dkifqE´jyyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672
(*) wuúodkvftwGif;rS *,ufrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674
(C) rEÅav;vIyf&Sm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674
(i) wyfOD;wdkY rlrrSefrIrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
À OD;AaqGav; (1961-62) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
À "gwfyHku@ (671? 673)
À ordkif;0ifpm½Gufpmwrf;rsm; - ( 1 - 107 )
À rSDjirf;pmtkyfrsm; - ( u - i )
- 32 -
yxrwGJ
(1903 - 1942)
jzwfoef;rIrsm;ay:wGif
pdwf&SnfpGmjzifU
tbufbufu
tm;ay;ulncD aUJ om
]rr (EG,)f } tm;
txl;aus;Zl;wifrIjzifU
udkvdkeDacwfOD; - 1903 rS 1906 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
tcef; (1)
udv
k ekd aD cwfO;D ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; trsK;d om;a&;toGif ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1903 rS 1906)
(c) 0dik t
f rfbaD t (Y.M.B.A) tp ausmif;om;u
jrefrmhordik ;f ESihf NAdwo
d Qe,fcsJUqefYusifa&;? vGwv
f yfa&;BudK;yrf;rlordik ;f wdYk wiG f yxrOD;qH;k ay:aygufco
hJ nfh
toif;BuD;jzpfaom 0kid t f rfbaD t (Y.M.B.A= Young Men’s Buddhist Association) toif;BuD;udk pwif xlaxmif
cJholrsm;rSmvJ &efukefaumvdyf ausmif;om;rsm; jzpfonf/
&efukefaumvdyf ausmif;om;BuD;rsm;jzpfaom armifbab? armifarmifBuD;? armifvSaz? armifpdefvSatmif?
armifb,Of? armifb'Gef;paom ausmif;om;vli,frsm;onf jrefrmouú&mZf 1265 ck? yxr0gqdkvqef; (15) &uf?
t*Fvdyfouú&mZf 1904 ckESpf? ZGefv (26) &uf we*FaEGaeYü &efukefwuúodkvf Ak'¨bmomtoif; (Rangoon
College Buddhist Association) udk pwifwnfaxmifcJhonf/
xdkYaemuf &efukefNrdKU 'gv[kdZDvrf; (,ck r[mAE¨Kvvrf;) ü vrf;avQmuf&if;ESifh ¤if;\ ausmif;om;
oli,fcsif;rsm;jzpfaom armifarmifBuD;? armifvSazwdkYtm; armifbabu EkdifiHa&;tjrifjzifh xlaxmifaom Y.M.C.A
uJhodkY toif;BuD;rsKd; wnfaqmuf&ef Y.M.C.A taqmuftODBuD;tm; ñTefjyíaqG;aEG;cJhMuonf/
2
udkvdkeDacwfOD; - 1903 rS 1906 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
3
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef; (2)
udv
k ekd aD cwfO;D ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; trsK;d om;a&;toGif aumvdyaf usmif;om;rsm;
vIy&f mS ;rIordik ;f
(1918 rS 1921)
1920 yxrausmif;om;oydwf
(u) aumvdyo
f ydwrf wdik rf D ausmif;om;rsm;tajctae
NAdwo
d Qe,fcsUJ wdYkonf e,fcsUJ pepfukd &if0,fyu
kd í
f jrefrmjynfukd 0ifa&muf odr;f yku
d af omtcg ,if;wdYk\ pD;yGm;
a&; vuf0g;BuD;tkyfrIESifh tkyfcsKyfa&;,EÅ&m;vG,fulpGm vnfywfacsmarGUap&ef tkyfcsKyfa&; t&m½Sduav;rsm;? pma&;
pmcsDrsm;? ukefonf yGJpm;i,frsm;yg0ifaom wdkif;&if;om; vlvwfwef;pm;w&yf arG;xkwf&ef vdktyfvmayonf/
,if;vlvwfwef;pm;udk e,fcsJUwdkYonf a½S;ya'o&mZfydkif½Sifrsm;? ukefonfaygufprsm;ESifh vlvwfwef;pm;wdkYrS qGJ,l
pnf;½Hk; odrf;oGif;cJhavonf/ xkdvlvwfwef;pm;wdkYudk t*FvdyfpmayESifh acwfynm tenf;i,f oifMum;ay;jcif;tm;
jzifh olwdkYtvdk½Sdaom EkdifiHa&;t,ltq tawG;tac:? vlwef;pm; tjrifESifh ynma&;pepfudk tvdktavsmuf yHk½dkuf
oGif;NyD;om; jzpfatmif &nf½G,fMuHaqmifayonf/
ArmjynfwGif aumvdyfynma&;udk 1878 uyif tpjyKcJhonf/ xdkpOfu aumvdyfynmudk oifMum;EdkifolrSm
1891 wGif ausmif;om;OD;a& (44) OD;om½Sdonf/ aumvdyfynm oifMum;Edkifol OD;a&enf;&jcif;rSm ynma&;p&dwf
jrifhrm;NyD; NAdwdoQwdkYu wrifjr§ifhxm;jcif; jzpfonf/ awmifolv,form; qif;&Jom; trsm;pkrSm txufwef;ynmudk
oifMum;zdkY tem;roDEkdifaom tajctaersdK;aMumifh aumvdyfynmudk oifMum;&ef wwfEdkifolrSm vGefpGm enf;yg;&jcif;
aMumifh jzpfonf/
1912 wGif aumvdyfynmoifMum;ol (300) rQ ½Sdvmonf/ tpdk;&rif;wkdY\ vufa0cH t&mxrf;? trIxrf;
rsm;u ydkí tm½HkpkdufvmMuonfrSm txufwef; ynmwwfvQif ydkíBuD;rm;aom &mxl;rsm;udk &½Sd&ef arQmfrSef;Mujcif;
aMumifh jzpfonf/ odkYaomf NAdwdoQe,fcsJUtpdk;&rSm odyÜHynm? aq;ynm? tif*sifeD,mynm tm;ay;rI tvGefenf;yg;
onf/ 1914 ck txd odyÜHbGJU&ol wOD;rQr½Sday/ odyÜHynmvdkufpm;rI r½Sdap&ef t*Fvdyfpmudk ydkítav;ay;NyD;
pmar;yGJrsm;wGif ESdyfuGyfí ppfaq;cJhonf/
4
udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
&efukefaumvdyfordkif;
uvuwåm;wuúodkvf rufx&pfulav;½Sif; pmar;yGJudk 1877 wGif ArmjynfrS atmifjrifol (2) OD;um;
&efuek f tpd;k &txufwef; ausmif;om;rsm; jzpf\/ ,if;ausmif;udk 1879? Zefe0g&D (1) &ufaeYwiG f &efuek af umvdyrf S
uvuwåm;wuúov dk uf todtrSwjf yKcJoh nf/ ausmif;om; (4) a,mufjzifh pwif zGiv hf pS cf o
hJ nf/ 1883 wGif bDat
wef; zGihfEkdifaom tajctaea&muf\/ 1885 wGif Armwdkif;&if;om;xJrS armifwl * yxrOD;pGm 0dZÆmbGJU
qGwfcl;avonf/ ,k'oefaumvdyf 1894 wGif wnfaxmifonf/ 1894 wGif &efukefaumvdyfü ausmif;om; (69)
a,muf? ,k'oefaum vdyfü (5) a,muf ½Sdonf/ 1900 jynfh &efukefaumvdyfwGif AdkvfcsKyfatmifqef;vrf;ESifh
a½Twd*Hkbk&m;vrf;axmifhwGif ae&mopf wnfaqmufcJhonf/ 1909 wGif jrefrmjynf wuúodkvftufOya'Murf;
a&;qGJ&ef ynma&;pif'Dudwfu cefYxm;aom aumfrwD (txl;) udk zGJUonf/
odYk&mwGif &efuek af umvdyüf ausmif;om; (208) a,muf? ,k'oefaumvdyüf (36) a,mufrQom ½Sí d wuúov kd f
xlaxmifay;Ekid &f ef ausmif;om;tiftm; rBuD;rm;[k ,if;aumfrwDu qH;k jzwf\/ 1916 wGif &efuek af umvdyüf (567)
a,muf? ,k'oefaumvdyüf (7) OD;½Sí d jrefrmbk&ifcH jrefrmjynfwiG f wuúov kd w
f ck zGUJ ay;&ef? Oya'Murf;wck jyKvkyí f
tdEd́,tpdk;&xH wifjycJhonf/ ,if;txl;aumfrwDonf 1919 rwf (27) &ufwGifyif wuúodkvfzGJUpnf;yHk pepftwGuf
tpD&ifcHpmudk ynmrif;BuD;xH ydkYay;cdkif;cJhonf/ 1920 jynfh Zlvdkifv (31) Y.M.B.A uefYuGufí 1922 txd qdkif;
xm;&ef qHk;jzwfcJhonf/
Mo*kwfv (28) &uf ruf[ef;wm; Oya'jyKtzGJUonf 1920 &efukefwuúodkvfOya'udk trsm;oabmwl
jy|mef; twnfjyKcJo h nf/ bk&ifcu H pufwifbmv (26) &ufwiG f oabmwlaMumif; vufrw S af &;xd;k NyD; atmufwbkd mv
(24) &ufwGif tdE´d,bk&ifcHcsKyfu ,if;Oya'udk vufcH twnfjyKcJhonf/
1920 Zlvdkifv (12) &ufaeY bk&ifcH qm&,f*sDe,fu&ufa'guf (Sir Reginal Craddock) aetdrfü
rif;wdkifyiftpnf;ta0; jyKvkyfonf/ ¤if;tpnf;ta0;rSm ArmjynfwGif wuúodkvfwnfaxmif&ef tpnf;ta0;jzpf
onf/ wuúodkvftufOya'Murf; a&;qJGaumfrwD tpD&ifcHpmudk rpöwmruf[ef;wm;u wifjyonf/
¤if;tzGJUwGif-
(1) rpöwm ruf[efwm; (Mr. Mark Hunter**, Director of Public Instruction-Vice-Chairman)
(2) OD;aratmif
(3) rpöwm *Gwfvpf
(4) rpöwm bdkY*a& ADvD
(5) rpöwm *smrm;
(6) OD;bdk;om
(7) rpöwm a[mbmwef
(8) rpöwm &ufvpf
(9) rpöwm ruúepfwdkYjzpfonf/
rpöwmruf[ef;wm;u wifoGif;onfhtqdkudk OD;aratmifu axmufcHaomfvnf; OD;bdk;omu vufrcH
OD;bd;k omESihf OD;ñGeYf rmS OD;aratmifukd a'goxGuMf uonf/ ArmjynfEiS hf rnfoYkd rQ rtyfpyfaom Oya'udk Armwa,muf
u csD;usL;axmyemjyKí Munfhr& jzpfaeonf/ OD;bkd;omESifh OD;ñGefYrSm uefYuGufcJhMuonf/
1920 ckEpS f txd jrefrmjynfwiG f wuúov kd wf ckrQ r½Sad o;acs/ &efuek wf uúov kd Ef iS hf ,k'oefaumvdyaf usmif;
rsm;rSm tdEd´,EkdifiH uvuwåm;wuúodkvf\ vufatmufcH aumvdyfausmif;rsm; jzpfonf/
xdkwuúodkvfrS jyXmef;aom ynm&yfrsm;udk oifMum;&NyD; xdkwuúodkvfrS ppfaom pmar;yGJrsm;udk ajzqdkMu
&\/ xdYk aemuf Y.M.B.A toif;BuD;u jrefrmEkid if w H iG f oD;jcm;wuúov kd w
f ck ½S&d rnf[k vIYHaqmfa<u;aMumf wdu k w f eG ;f
aygif; rsm;vmaomtcg NAdwdoQe,fcsJUtpdk;&onf ynmrif;BuD; ruf[ef;wm; OD;pD;onfh ,leDAmpDwD (wuúodkvf)
tufOya'a&;qGJa&; uRrf;usifonfh aumfrwDudk 1918 ZGefvwGif zGJUpnf;vdkufonf/ aumfrwD0if (30) eD;yg;½Sd&m-
rSwfcsuf- armifwl* Only one student from Rangoon College named Maung Too passed the B.A. in 1885.
(&efukefwuúodkvf ESpfig;q,fjynfhpmapmif- 1970? English Section, The Birth of Rangoon University by Aung
Khin - History, p-53) Mr. Mark Huner**, Director of Public Instruction-Vice-Chairman ESihf ausmif;tkyBf uD;
Mr. Matthew Hunter***, Principal of Rangoon College (¤if;aqmif;yg;- p-56) 5
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
oifah wmfaom ynm&yfjzpfaeaomfvnf; xdyk nm&yfukd roifMum;&[k ydwyf ifEidk o f nf/ pmar;yGrJ sm;udv k nf; Muyfwnf;
atmif vkyfEkdif\/ csKyfcs,frI trsKd;rsKd;udkvJ vkyfEkdifonf/
xdkacwftcgu jrefrmEkdifiH vlOD;a& (85) &mcdkifEIef;ausmfrSm awm½Gmrsm;wGifaeaom awmifolv,form;
qif;&Jom;rsm; jzpf\/ NrdKUae jrefrmukefonf pma&;pmcsDrsm;rSmvnf; rsm;aomtm;jzifh 0ifaiG tenf;i,fom½Sd\/
rdrdwkdY NrdKUwGifaomfvnf;aumif;? rdrdwdkYaus;½Gmrsm;ESifh eD;uyfaom NrdKUrsm;wGifaomfvnf;aumif;? (7) wef;? (10)
wef;ausmif;rsm;wGif awmausmif;om;rsm;tjzpff ausmif;rxm;Ekid af y/ &efuek Nf rdKUodYk ynmoifMum;&efvJ rapvTwEf ikd af y/
xdktcgu aumvdyfausmif;wGif ynmoifp&dwfrSm tenf;qHk; wvvQif (60) usyfjzpfNyD; wv (60) usyfrQom
0ifaiG½Sdaom (85) &mckdifEIef;jzpfonfh awmifolv,form; qif;&Jom;wkdYrSm rdrdwdkY om;orD;rsm;udk txufwef;ynm
oifMum;ap&ef pdwfrul; EkdifMuay/ xdkaMumifh wuúodkvfOya'Murf;t& jrefrmwkdYrSm txufwef;ynm roifEkdifay/
t*Fvdyf0g'twdkif; jrefrmrsm;udk olwdkYckdif;í aumif;atmif xif;ckwf? a&cyfwwf½Hkavmufom &nf½G,faom ynma&;
pepfjzpfonf/ xdktcsdefu &efukefwuúodkvf ausmif;om;wOD;\ wESpfukefusaiGrSm (378) usyf½Sdonf/ þtcsdefwGif
atmufpzdkYESifh uif;b&pfwuúodkvf ausmif;om;wa,muf\ wESpfukefusaiGrSm (3500) usyfrQom jzpf\/ q,fyHk
wyHkomvQif ½Sdonf/ odkY&mwGif xdkrQaom aiGudk jrefrmrsm; rwwfEkdifay/ (10) wef;atmif&ef (10) ESpfvHk;vHk; aiG
tajrmuftjrm; tukeftuscHNyD; aumvdyfynm&yfrsm;udk wqufwnf; roifEkdifbJ &efukefNrdKUü jyifqifrItwef;wGif
wESpfxyfrH ae&OD;rnfqkdvQif aiGtukeftus ydkrsm;rnfjzpffonf/ (10) wef;udk (10) ESpfESifh atmif&ef tbufbufrS
taMumif;nDñGwfrnfjzpfNyD; wESpfwwef; rSefrSefatmif&rnf jzpfonf/ xdktcsdefydk? xdkp&dwfudk trsm;tm;jzifh qif;&J
aom Armrsm; rwwfEkdifay/
¤if;tjyif jyifqifrt I wef;ü wESpaf eNyD; aumvdyaf usmif; tmPmydik rf sm;u aumvdyyf nm&yfrsm;udk qufí
oifMum;Ekid &f ef t&nftcsi;f rjynfph [ kH k owfrw
S v f Qif qufvufí oifciG rhf &awmhay/ [ku d pf ul;zkid ef ,fac: (10) wef;
atmif&mwGif t*Fvdyfbmomü xl;cRefpGmwwfaMumif; xif½Sm;ap&rnf[k qkd&mü rnfrQtqifhtwef;[k uefYowfrI
rxm;½Sdonfhtjyif rsm;aomtm;jzifh jrefrmausmif;om;rsm; twGuf tcsKyftcs,fwck jzpfonf[k qdkEkdif\/ rnfrQcsKyf
cs,foenf;qdkaomf wuúodkvf0ifpmar;yGJudk oD;jcm;rxm;jcif;udk odEkdif\/
¤if;tcsufrsm; tm;vHk;rSm jrefrmrsm;udk? txufwef;ynm wwfajrmufa&;twGuf trsKd;rsKd;csKyfcs,frIrsm;
om jzpfonf/ tdE, d́ Ekid if H uvuwåm;wuúov kd Ef iS hf tjcm;wuúov kd rf sm;wGif þuJo h Ykd aom Oya'rsm; csKyfcs,fjy|mef;
jcif; r½Sday/ jrefrmrsm;udk txufwef;ynm rwwf&ef t*FvdyfAsL½dku&uf tpkd;&u pDrHjyKvkyfxm;jcif; jzpfonf/
ArmjynfESifh tdE´d,jynfonf NAdwdoQwdkY\ aer0iftifyg,mtwGif;ü rukef;crf;Edkifaom o,HZmw ayg<u,f0onfh
EkdifiHrsm; jzpf\/ xdkEkdifiHrsm;udk t*FvdyfwkdYu olwdkY vufatmufrS vGwfajrmufap&ef b,fawmhrS pdwfrul;ay/
xdkYaMumifh 1920 Zlvdkifv (31) &ufaeYwGif &efukefNrdKU *sKAvDa[mwGif ausmif;om;rsm; OD;aqmifí 0dkiftrf
bDattoif;BuD;u aqmfMoNyD; NrdKYvHk;uRwf tpnf;ta0; usif;yonf/ xdktpnf;ta0;odkY jyKvkyf&m &[ef;awmfrsm;?
ausmif;om;rsm;? vlxky&dowfrsm;pGm wufa&mufvm&m ½HkjynfhvQHoGm;onf/ ¤if;tpnf;ta0;wGif 0dkiftrfbDatrS
OuúXtjzpf OD;az (K.S.M., A.T.M.)? tusKd;aqmiftjzpf OD;xGef;a0u aqmif½Gufí atmufyg qHk;jzwfcsufrsm;
csrSwfcJhonf/
1/ ,leDAmpDwD odyÜHausmif;awmfBuD;qkdif&m Oya'Murf;udk vsifjrefpGm twnfjyK&ef pDrHaqmif½Gufjcif;udk þ
tpnf;ta0;BuD;u av;eufpGmuefYuGufaMumif;? ,if;Oya'Murf;udk jynfolYudk,fpm;vS,f trwfrsm;jzifh
pOf;pm;pdppfjy|mef;Ekdif&eftvdkYiSm tkyfcsKyfrIjyKjyifajymif;vJa&; pDrHudef;rsm;NyD;í trsm;jynfolqE´jzifh a½G;
aumufwifajr§mufaom trwfrsm;jzifh Oya'jyKvw T af wmfBuD; zGJUpnf;NyD;onf txd qdik ;f iHx h m;&eftqdu k kd ykord f
NrdKUrS &[ef;awmf OD;a0ykv’u wifoGif;í &efukefNrdKUrS ausmif;om; udkxGef;OD;u axmufcHNyD; trsm;oabm
wl qHk;jzwfonf/
2/ ynmrif;BuD; rpöwmruf[ef;wm; wifoiG ;f aom Oya'Murf;oabmt& ,leAD mpDwaD usmif;awmfBuD;rSm woD;
wjcm; wae&mwnf;&yfwnfaeaom ausmif;awmfBuD;jzpfojzifh ArmEkdifiH\ tajctaeESihf rudkufnD?
,aeY ArmEkdifiH\ tajctaet& aumvdyfausmif;rsm; qufpyfyg0ifaeaom ,leDAmpDwDwuúodkvfausmif;
awmfBuD;rsK;d om jzpfoifo h nf[k tpnf;ta0;BuD;u,lqaMumif; tqku d kd 0wfvakH wmf& OD;bpDu wifoiG ;f í
&efukefNrdKUrS ausmif;om;udkxifu axmufcHNyD; trsm;oabmwl qHk;jzwfonf/
3/ ,leAD mpDwD wuúov kd af usmif;awmfBuD; tkycf sKyfa&;aumifq,ftzGUJ wGif tzGUJ 0if (56) OD;teuf Armwkid ;f &if;
om; (5) OD;omyg0if&ef owfrSwfxm;onf/ qD;edwfwGifvnf; tzGJU0if (24) OD;teuf Armwkdif;&if;om;
7
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(*) oydwt
f wGujf yifqifMujcif;
&ef u k e f w uú o d k v f Oya'onf 'D Z if b mv (1) &uf a eY ü twnf j zpf v mcJ h a yonf / od k Y & mwG i f
wuúodkvfzGifhvSpfyGJ tcrf;tem;udk w&m;0if rusif;y&ao;acs/
jrefrmEkid if \
H 'kw, d bk&ifcH qm&,f*seD ,fu&ufa'gufonf Oya't& wuúov kd t
f "dywdBuD; tjzpf 'DZifbm
v (7) &ufaeYwGif ]&efukefwuúodkvfausmif;awmfBuD;} udk zGifhvSpf&ef aMunmxm;avonf/
&efukefwuúodkvf ausmif;awmfom;rsm; jzpfvmMurnfh &efukefaumvdyfrS ausmif;om;wdkYtaejzifhum;
wuúodkvf Oya'onf wuúodkvfynma&;udk ysufpD;aponfomru trsKd;om;a&;*kPfodu©mESifh jrefrmvlrsKd;wdkY\
a,bk,stqifhtwef;udkyif ,kwfavsmhvmvdrfhrnf[k oabm&½Sdxm;NyD; jzpfonf/
xdYk tjyif wuúov kd Of ya'onf trsK;d om;wdYk tm; aESmifBuKd;jzifh tpOfcsKyfaESmifxm;&ef NAdwo d Qtpd;k &u zefw;D
xm;onfh vufeufaumif;wck jzpfonf[lívnf; rrSdwfrokef ,HkMunfMuonf/
xdkYaMumifh &efukefaumvdyfrS ausmif;om;BuD;wkdYonf wuúodkvfOya' ysufpD;oGm;&ef vnf;aumif;? ,if;
Oya't& wuúodkvfrzGifhjzpf&ef vnf;aumif;? jrefrmtrsKd;om;wdkY\ tpDtrHjzifh trsKd;om;wuúodkvf wnfaxmif&ef
vnf;aumif; pdwftm;xufoefpGmawG;awm MuHqcJhMuavonf/
&efukefwuúodkvf Oya'ysufjym;&efESifh wuúodkvfausmif; rzGifhvSpfEkdif&ef ta&;rsm;udk BudKwifawG;awm
MuHqvsuf ½SdaeMuaom &efukefaumvdyfausmif;om;BuD;wdkYu Oya'yif½Sdaevifhupm; ausmif;om;r½Sdaom ausmif;
onf tcsnf;ESD;yifjzpfí ausmif;udk oydwfarSmufMu&ef aemufqkH; tMuH&Muavonf/
,if;uJhodkY tMuH&onfhtwdkif; 1282 ckESpf? wefaqmifrkef; vqkwf (8) &uf ('DZifbmv 3 &ufaeU)
aeYv,fwiG f &efuek af umvdyrf S ausmif;om;BuD; (11) OD;wdYkonf a½Tw*d Hk uke;f awmfay: paeaxmifw h iG f wuúov kd af usmif;
udk oydwfarSmufa&;wGuf vQKdU0Sufpnf;a0; wdkifyifMuonf/
tqkyd g ausmif;om; (11) OD;rSm-–
1/ udkbOD; (bDat txufwef;) (aemif ta&;ydkif OD;bOD;? oHwGJ)
2/ udkzdk;uGef; (bDtufpD txufwef;) (aemif ocifAdkvfzdk;uGef;)
8
udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
Source: RU History (Diamond Jubilee)
pwifoydwfarSmufjcif;
ausmif;om;rsm;onf ,leDAmpDwDOya'ESifh xkdOya't& wnfaxmifrnfh wuúodkvfausmif;BuD;udkyg oydwf
arSmufMu&ef qHk;jzwfonfqdkaom wpHkwpfa,muf\ owif;ay;csuft& &efukefaumvdyf ausmif;tkyfBuD; rpöwm
rwfo,l;[efwm; (Mr. Matthew Hunter***) od½o dS mG ;avonf/ ausmif;tkyBf uD;onf owif;&vQi&f jcif; ausmif;
q&mrsm;? t&m½Srd sm;? rdbrsm;rSwqifh ausmif;om;rsm; oydwrf arSmufjzpfatmif zsuaf vonf/ tpd;k &trIxrf;jzpfonfh
ausmif;om; rdbwdkYtm; om;orD;rsm; oydwfarSmufvQif oifwdkYtvkyfrS xkwfypfcH&rnf[k Ncdrf;ajcmufonf/
ausmif;tkyBf uD;ESihf q&mrdbrsm;u oydwrf arSmufjzpfatmif zsufaeonfo h wif;rsm;udk csufjcif;Mum;od&í
1282 ck? wefaqmifrkef; vjynfhausmf (10) &uf? 1920 'DZifbmv (5) &ufaeY? aeYvnf (2) em&DwGif udkbOD;tdrfü
tpnf;ta0; jyKvkyfcg ausmif;om;BuD; (11) OD;onf rlvowfrSwfxm;aom 'DZifbmv (7) &ufudk rapmifhawmhbJ
,aeY 'DZifbm (5) &uf (wefaqmifrkef; vjynfhausmf 10 &uf) üyif oydwfarSmuf&ef qHk;jzwfMuonf/ xdkYaemuf
naewGif A[ef;a½Tusif&yf ausmif;wkduf wkdifw&mausmif;ü ausmif;tdyfausmif;pm; &efukefaumvdyfESifh ,k'oef
aumvdyrf S ausmif;om; (50) ausmfonf pkpnf;NyD;vQif ynmrif;BuD;ruf[ef;wm;\ Oya'ESihf xdOk ya't& zGiv hf pS rf nfh
wuúokdvfausmif;awmfBuD;udk pwif oydwfarSmufcJhMuonf/
xkdtcg udkazodef;u
]],Ofaus;onfqdkaom q&mBuD;wkdY\ t*FvdyfjynfESifh taemufwdkif;jynfrsm;wGif jynfolrsm; oabmrwl
onfh Oya'rsm;udk Oya'jyKtzGJUu twnfjyKygoavm}} ar;&m
q&mBuD;rwf[ef;wm;u
]]rjyKaMumif;}} jyefajz\/
]]odkYjzpfvQif usaemfwkdYrESpfNrdKUaom ,leDAmpDwDtufOya'udk q&mBuD;wkdY t*Fvdyftpdk;&onf twnfjyKí
oH;k pGaJ pjcif;rSm ,Ofaus;ygoavm? w&m;ygoavm? usaemfwYkdu vufatmufcH Ekid if o H m;awGrYkd oif;wkYd qrD mS xifovkd
vkyfrnfqdkaom oabmESifh vkyfygovm;}} ar;&m q&m[ef;wm; rnfodkYrQ rajzEkdifbJ tm;avsmhum xGufcGmoGm;\/
udv k ekd aD cwfO;D wGif yxrqH;k ay:aygufcahJ om oydwjf zpfí pdw"f mwfa&;&mt& MuHUcdik rf rI ½S?d pnf;urf;bufvJ
avsmhwdavsmh&J pnf;½Hk;rIüvJ ysufjy,fvdrfhrnf[k wGufqp&m ½Sdonf/ odkYaomf ausmif;om;oydwfu xkdodkYr[kwf/
oydwfarSmufausmif;om;rsm;\ aMunmcsufudk MunfhvQif-
]usaemfwo hdk nf wwdik ;f jynfv;kH uRet f wGi;f u rnfonft U cgrQ rvGwu f if;aponfU AsL½duk &uf\ odyaHÜ usmif;
Oya'udk xkacszsuq f ;D &efEiS Uf ckcjH cif;rSwyg; tjcm;aomenf;jzifU wdik ;f jynfukd u,fq,fz&hkd m enf;vrf;r½S[ d k ,HMk unfygonf/
usaemfwo hkd nf *kPo f a&apmifaU ½SmufonfU ausmif;om;rsm;jzpfonfU tm;avsmpf mG wu,fta&;MuKH vmvQif wdik ;f jynftwGuf
toufpeG &hf ef toif½U MdS uygonf/ usaemfwhkd ckcw H ukd &f if;om aoygap/ aemufq;kH txd ckcyH grnf[k pdwyf ikd ;f jzwfxm;olrsm;
jzpfygonf/}
oydwfarSmufausmif;om; Ouú|udkbOD;u
]AsL½duk a&pDtpd;k &onf ArmvlrsKd ;rsm;udk b,faomtcg tavsmaU y;bl;ygovJ/ b,fawmUrS ray;yg/ b,feaH &m
tcgrSvJ ay;vdrfUrnfr[kwf/ usaemfwdkhudk qlylaom vl½l;wpk[k t,l½SdMuonf/ e,fcsJYwdkhonf usaemfwdkhudk touf
r½Sdaom opfwHk;rsm;[k atmufarUMu\/ usaemfwdkh ajymwmawG bmrS tav;rjyK? *½krjyKonfU tjyif 'DZifbm (23)
&ufwGif ausmif;jyef rwufaomtcg ausmif;om;tm;vHk;udk xkwfypfrnf[k Ncdrf;ajcmufygao;onf/ ausmif;om;rsm;
ausmif;jyef0ifí Oya'udkzsuf&ef BudK;pm;tyfonfqkdaom t,ltqvufcHolwkdhrSm &dyfrdMu[ef rwlao;ay/ tusdK;
taMumif; jyoí ajymqdkawmif;yefvQifvnf; ta&;r,l? tvGefaESmifUaES;pGm tcsdefqGJ xm;wwfonf/ rnfonfUtcgrQ
Ny;D qH;k atmif rvky?f [k[ d 'dk 'D D ajymqkí d MuufOwvH;k uGm vkyx f m;jcif;rQom jzpfacsonf/ pOfpm;vsu½f adS o;onfqadk om
pum;udk tjrJoHk;vsuf½Sdonf/ tkdif,mveftkyfcsKyfa&;ESifU ywfoufí vGefcJhaom ESpf (300) rS ,cktxd pOf;pm;vsuf
½Sdonf/ tdEd´,ta&;ESihf ywfoufí tESpf (30) ausmf ,cktxd pOf;pm;vsuf ½Sdonf/ a½Twd*Hkbk&m;ajrudk cHwyfukyf
xm;&m ajymif;a½TY&ef ,ckwdkif pOf;pm;vsuf½Sdonf/ þonfwdkhudk axmufaomf wuúokdvfOya'Murf; jyifqifa&;udpö
rSmvJ {uefrck s tqH;k r½So d avmuf pOf;pm;tH;k rnfrmS ajrBu;D vufcwfrvGJ jzpfawmUonf/ 0dik t f rfbaD tESiUf Armwjynfv;kH u
tvDvDtvmvmrsm;pGm Oya'udk zsuf&efBudK;pm;cJUMuonf r[kwfygavm? em;axmifyg\avm? ta&;,lyg\avm}
þuJhodkU xufjrufjywfom;aom tjrifrsm;aMumifh ausmif;om;oydwfonf vlxk\ tm;ay;rIudk&cJhonf/
ausmif;om;xkw&yfvHk; tdrfrjyefawmhbJ oydwfarSmufMu&m &efukefNrdKUrdNrdKUztaygif;ESifh tdrfjyeftdrfpm;
ausmif;om;rsm;odap&ef armfawmfum;ESifh wNrKdUvHk;vSnfhvnfaMunm\/ odrfBuD;aps; aps;ol? aps;om;rsm;ESifh NrdKUa&m
e,fyg jynfolwdkYu qef? qD? ig;yd? ig;ajcmufrSpí aiGaMu;ygrusef tultnDay;Mu\/ ausmif;om;rsm;twGuf
bke;f BuD;rsm;u nwGi;f csif; tdy&f m? acgif;tH;k xkwaf y;\/ NrKdUrdNrKdUzESiv hf Bl uD;rsm;u apmif? arGU&mydYk ay;\/ txl;ojzifh
odrBf uD;aps; jrefrmh[w d ukrm® &Dtoif;rS uGr;f ½GBJ uD; a':a':ode;f onf tvGepf w d tf m;xufoefpmG olu, kd w
f idk f aqmfMoí
qeftdwf? qDyHk;wdkYudk vufwGef;vSnf;ay:txd wifay;onf/
]'dkY Armausmif;om;awG xGufvmMuukefNyD? wkdif;jynftusdK;udkomonf onfydk;aqmif½Gufrnf/}
]AmpDwD? AmpDwD}
]oydwfarSmuf oydwfarSmuf}
]jrefcGifrSm wdkif;a,mufsm; [JUvkdh? rcHcsif½Sm bGdKif;aumufom;awGrjzifU pGefhpm;cg? ½kef;nmwef;cJUordkh}
þuJhodkY &efukefNrdKU e,l;bm;rm;yHkESdyfwdkufrS ½dkufESdyfay;onfh ydkpwmrsm;udk vefcsm;rsm;wGif uyfí vnf;
aumif;? tcsKdUausmif;om;rsm;u ausmif;om;awG ]]oydwfarSmufMuyg}} ]] trsdK;om;ynma&;udk tm;ay;Muyg}} [laom
ydkpwmrsm; vdyf,lum "mwf&xm;pD;Muonf/ "mwf&xm;ay:a&mufrS ydkpwmrsm;udk jzefYa0Muonf/ odrfBuD;aps;rS
OD;armifuav;? a':odef;wdkYu OD;aqmifí aps;olaps;om;rsm;u ig;ydaMumf? a*G;oD;rsm;udk A[ef;oydwfpcef;odkY
ydkYMuavonf/ A[ef;&yfuGufrSm MuufysHruspnfum;aom a½TNrdKUav; jzpfvmcJhayonf/ ausmif;om;acgif;aqmif
12
udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
(q) oydwt
f &Sed w
f ufvmjcif;
1920 ckESpf? 'DZifbmv (20) &ufaeYwGif ArmwjynfvHk; oydwfarSmufausmif;om;rsm; oydwfpdwf xdyfwef;
a&mufaeaom tcsed yf ifjzpfonf/ xdak eY eHeuftcsed w f iG f bdvyfatmufygvDref avbmygwD0iftrwf ume,f0uf*s0'k f
ESifh ZeD;wkYd (Colonel & Mrs. Wedgwood) onf a½Tw*d akH pwDawmfajc&if;ü Ak'b ¨ mom0ifrsm;uJo h Ykd zdeyfcRwfí
oydwaf rSmuf ausmif;om;rsm;½S&d m oydwpf cef;okYd oGm;a&mufco hJ nf/ ¤if;ZeD;armifEo
HS nf ausmif;om;rsm;ESit hf wl OD;vSaz?
OD;oGif (a½Tw*d kH a*gyuvlBuD;)? OD;ukwBf uD;? OD;Nidr;f ? a':a':pk? pdefar&Dausmif;ol rpD (q&mra':pD)? OD;oif;armifpaom
yk*¾dKvfrsm;ESifh trSwfw& "mwfyHk½dkufoGm;onf/
oydwfausmif;om;acgif;aqmifrsm;u tdEd́,uGef*&uf toif;acgif;aqmif rpöwm tbwfw&yf*sEiS v hf nf;
tem*wfocifynma&;twGuf aqG;aEG;cJo h nf/
oydwpf cef;wnf&m A[ef;Z&yfuav;wGif tcef; (3) cef; ½So d nf/ a½SUqH;k tcef;udk {nfch ef;tjzpfvnf;aumif;?
uset f cef;udk vlaecef;tjzpfvnf;aumif; oHk;pGJcJhonf/ bkef;awmfBuD;rsm; pGefYxm;aom xef;pm;yGJ0dkif;BuD;ay:wGif
oydwfudpö aqmif½GufzG,f&m pm½Gufpmwrf;rsm;udk a&;om;Muonf/ jrefrmowif;pmrsm;udk tcrJh&onf/ t*Fvdyf
owif;pmrsm;udk 0,f,lMu&onf/
t*Fvyd o f wif;pmrsm;wGif oydwaf rSmuf ausmif;om;rsm;taMumif; ykwcf wfa&;om;cJo h nfh owif;ygvmvQif
acgif;aqmif Ouú| udkbOD;u owif;pmyg pmrsufESmay:wGif zaemifhESifh aygufavh½Sdonf/ oydwfarSmuf ausmif;om;
rsm;onf pmoifcef;wGif roifMum;Ekdifaom vlrI0dZÆmynm&yfrsm;udk vufawGUqnf;yl;cGifh &cJhonf/ e,l;bm;rm;
owif;pmwkduf? 0dkiftrfbDattoif;wkdYrS pmtkyftrsKd;rsKd;o,f,lum zwfjcif;jzifh A[kokw&cJhonf/ ntcsdefwGif
za,mif;wkdif rD;xGef;í trIaqmifrsm;tpnf;ta0; jyKvkyfonf/
14
udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
&efuek w
f uúov kd f vufatmufcH aumvdyaf usmif;rsm;odYk b,fawmhrS jyefrwuf[k qH;k jzwfaMunmvku d o
f nf/ 'DZifbm
v? (19) &ufaeY awmif;qkdcsuf (16) csufudk rvdkufavsmí 'DZifbmv (20) &ufaeYwGif tpnf;ta0; usif;yum
qHk;jzwfí 'DZifbmv (21) &ufaeYwGif wuúodkvfausmif;om;rsm; vufrSwfa&;xdk;í rdrdwkdY trnfrsm;udk ausmif;
pm&if;rS y,fzsuf&ef wefjyefta&;qdkvdkufonf/ þqHk;jzwfcsuft& bDatwef;rS udkbOD;? ukdvlaz0if;? udk&mZwf
tygt0if ausmif;om; (8) OD;? bDtufpt D xufwef;rS udb k ;kd uGe;f tygt0if ausmif;om; (30) OD;? bDatatmufwef;rS
(28) OD;? bDtufpDatmufwef;rS (13) OD;? bDtufpDtxufwef;rS (86) OD;? tdkifatatmufwef;rS (37) OD;? tdkiftufpD
atmufwef;rS (100) ausmfwdkYESifh wjynfvHk;½Sd (7) wef;? (10) wef;ausmif;rsm;rSvnf; tpdk;&ESifh tpdk;&taxmuftyhH
cHausmif;rsm;udk &moufyef oydwfarSmufvdkufonf/
xkq
d ;kH jzwfcsuftwdik ;f t*Fvyd v f ufxuf &efuek w f uúov kd f vufatmufcaH usmif;rsm;odYk ausmif;jyefrwuf
aom ausmif;om;BuD;rsm;rSm (300) avmuf½Sd\/ (7) wef;? (10) wef; oydwfarSmufausmif;om;rsm;rSmvnf;
tajrmuftjrm;½Sdí oydwfarSmuf ausmif;om;acgif;aqmif udkbOD;\ bDatbGJUrSm 1921 ck? Mo*kwfvwGif Armjynf
trsKd;om;ynma&;aumifpDrS usif;yaom bDatpmar;yGJudk 0ifa&mufajzqkd atmifjrifcJhjcif; jzpfonf/ xdktrsKd;om;
ynma&;aumifprD &S aom bDatbGUJ udk vGwv f yfa&;&½SNd yD; 1952 wGif &efuek w f uúov kd u
f vufcH todtrSwjf yKcJo h nf/
ausmif;om;rsm; awmif;qdkcsufudk Armrsm;udk tvGeftxifao;aom bk&ifcHu wm0efrJh ausmif;om;wOD;
wa,muf vufrw S x
f ;dk í wifoiG ;f aompmvTmudk vufcpH Of;pm;&ef jiif;qkv d udk o
f nf/ aemufrMumrD vufaxmufb&k if
cH\ wdwfwqdwfpDpOfrIaMumifh oydwfarSmufausmif;om;rsm;\ awmif;qkdcsuftwdkif; armfvNrKdifNrKdUrS 0wfvHkawmf&
OD;cspfvS tp½Sdaom yk*¾dKvfBuD;rsm;u vufrSwfxdk;NyD; epfemcsufrsm;udkjyKjyif&ef toem;cHpmwapmif wifoGif;\/
xdktoem;cHpmudk vufaxmufbk&ifcHu vufcHpOf;pm;\/ odkh&mwGif taMumif;trsKd;rsKd;jyum bmwckrQ rjyifay;acs/
NyD; ususee pkduf&ifawmh o&ufyif[m oD;rSmyJ/ 'Dawmh 'dkYtarG&xm;wJh owådudk jyKpkysdK;axmifzdkY vdkw,f/ tJ'Dowåd
rsKd;aphrS ocifvkyfief; opfyifBuD; aygufap&r,f/ 'Dvkyfief;BuD;u (0g) 'Dvkyfief;BuD;wnf;[laom o&ufyifBuD;rS
vGwfvyfa&;? ocifvlrsKd;jzpfa&;wnf;[laom o&ufoD;rsm; oD;ap&r,f/ tck q&mwdkY vkyfief;[m o&ufyifpdkufMu
wJv h yk if ef;? o&ufyifpu kd zf Ykd jzpfajrmufzYkd&m wdYkwm0efbJ wynfw
h Ykd/ wynfw h Ykd[m Armrsm;jzpfí a½S;bd;k ab;? rdbrsm;xHrS
owådpGrf;tm;udk tarG&xm;w,f/ 'DowådpGrf;&nfudk tvGJoHk;pm;rjyKMueJY/ q&mwdkY ArmjynfwGif yxrOD;qHk;aom
omuD0ifrif;rsKd;rsm;u wdkif;jynfvlrsKd;udk wnfaxmifcJhMuw,f/ Armtp waumif;u qdkwJhpum;udk MunfhvQif
odEkdifw,f/ waumif;rSm rif;quf (50)? oa&acwå&mrSm rif;quf (27)? yk*HwGif rif;aygif; (55) quf? yif;,wGif
(6) quf? tif;0wGif (29) quf? awmifilwGif (35) quf? jynfwGif (17) quf? ukef;abmifwGif (13) qufrQ
tqufrjywf wdYk Armbk&ifawG tkypf ;dk cJw h ,f? ocFg&"r® urÇmYoabm avmu"Hw&m;t&? ude;f cef;tvdu k f tcduk t
f cg
uHMur®mtavsmuf t*Fvyd w f Ykd&UJ tvHatmufa&mufMu&aom acwfwiG f 'dYk b;kd bGm;rdb vufxufu &cJah om Armhowå?d
ArmpGrf;&nfudk xufonfxuf xufatmif BuD;onfxuf BuD;atmif aqmif½GufMuyg}} [kajym&if; q&mBuD; rsufESm
onf eDjref;vm\/ q&monf q&mudk,fq&m arhavNyD/ q&mYpdwfrS tqD;twm;r½Sdaom owåd? awmfvSefvdkpdwfrsm;
xGuv f m\/
]]wynfw
h Ykd Zmwdrmefonf? tawmfyifnK§ ;d EGr;f cJ\ h igwdYk ukd pd;k rd;k onfh rif;u igwdYk \ rsK;d cspf tñGeYf uav;rsm;
udk a&aEG;ylylESifh avmif;onf? uyfaus;ESifh n§yfonf? igwkdYtrsKd;onf uRefb0ü Mum½Snf ae&avatmif ¤if;wdkY
MuHpnfBudK;ukwfaeonf/ onfvdktvkyfudk wm;qD;&ef igwdkYtm;vHk; wm0efjzpfw,f}}
paom rdefY>rufaom pum;rsm;udk trsKd;om;aumvdyfausmif;om;rsm; Mum;emcJh&onf/
trsK;d om;ynma&;aumifpt
D zGYJ Ouú| OD;armifBu;D (trfat) rdeMhf um;csuu
f kd MunfrU nfqv
kd Qiv
f J
]]Armjynftpdk;&eJY bdvyftpkdk;&u Armjynfudk olwdkYay;xm;wJh ynm[m uRefynmr[kwfbl;vkdY ajymw,f/
ajAmifvdrf&m rusbl;vm; (y&dowf ausmif;om;rsm;u ½SufzG,f? ½SufzG,f ysuf&,fjyKMuonf/) olwdkY qifajcay;yHkudk
em;axmifMuygtkH;/ olwdkYay;wJh ynm[m uRefynmqdk&if cifAsm;wdkYvdk wdkif;jynfacgif;aqmifr,fholawG ArmawG
ocifawG ay:vmyghrvm;wJ/h ArmjynfrmS ½Sw d hJ tckacgif;aqmifawG[m uREkyf w
f Ykd ay;xm;wJh t*Fvyd yf nm? txufwef;
ynmwwfawG csnf;yJ r[kwfovm;? enf;vrf;usovm; (y&dowfESifh ausmif;om;rsm;u Ekd;Edk;[k atmfMujyefonf)/
vHk;vHk;rusbl;? 'Dawmh usaemfwdkY jyefajymw,f? ig;uav;awG a&xJuq,fNyD; ukef;ay:wif&if trsm;aom ig;awG
aor,f/ wcsKdU toufjyif;wJh ig;awGuawmh ½Sifaewmaygh/ 'DwcsKdU ig;awG ½Sifaeao;wmaMumifh a&xJu ig;rsm;udk
ukef;ay:wif&if ig;awG touf½Sifw,fvdkY qdkwJh enf;vrf;rSefw,fvdkY qdk&rSmvm;/ toufjyif;wJhig;udkom csD;rGrf;zdkY
aumif;ygw,f/ ig;awGudk a&xJuwifwm enf;rSefw,fvdkY rqdk&ygbl;/ 'DvdkyJ rsm;pGmaom ArmawG uRefjzpfatmif
vkyaf y;wJh ynma&;pepfukd enf;rSew f ,fvYkd rqd&k ygbl;? uRefynm&aomfvnf; ArmawG ocifjzpfatmif aqmif½u G af e
wJh acgif;aqmifawGudkom toufjyif;wJh ig;vkdyJ ¤if;wkdYtm; csD;rGrf;&r,fvdkY}} ajymcJhonf/
21
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(tay:) 1920
oydwfarSmufausmif;om;rsm;
wnf;cdkaeMuaom
A[ef;Mum;awm&vrf;
OD;t&d,ausmif;wdkuf twGif;½Sd
Z&yfwck
(atmuf)
1920 jynfUESpf aumvdyf
oydwfarSmuf ausmif;om;rsm;
aumifpDXmecsKyf jyKvkyfcJU&m
a':MuKwfZ&yf Source: National Day (Golden Jubilee)
22
1920
udkvdkeDaoyd
cwfOw
D; -af 1918
rSmufrSa1921
umif-pe,f
0D ifcsJYqaus
efhusmiiffa&;;om;acg i;f aqmifirf sm;
trsKd;om;a&;toG
(yxrwef;- 0JrS,m)
OD;bOD;
OD;aunDyw d f
OD;zd;k uGe;f
OD;atmif'if
('kwd,wef;- 0JrS,m)
ocifjr
trsKd;om;ynm0ef OD;zdk;usm;
OD;bausmf
(wwd,wef;- 0JrS,m)
OD;at;
rpöwmqif;
OD;vlaz0if; (jrefrmpmygarmu©)
(pwkw¦wef;- 0JrS,m)
ae½Sife,fOD;jrifh
OD;zdk;vwf
ol&d,OD;xGef;az
azmfjyxm;ygonf/
24
udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
wdik ;f oljynfom;rsm;odhk
1920 ckESpf? 'DZifbmv (8) &uf
]]&efuek af umvdyEf iS hf ,k'oefaumvdy½f dS uRefawmfwYkd ausmif;om;
tm;vH;k wdYkonf tqk;H ü b,fvjkd zpfrnfukd aocsmrod&aom udpw ö ck
udk pwifjyKvkyMf uygonf/ odYk &mwGif uRefawmfwYkd onf w&m;enf;
vrf; rSeu f efaMumif;udk aumif;rGecf ikd jf rJpmG od½&dS ygonf/ uRefawmf
wdYkonf wwdik ;f jynfv;kH uRew f iG ;f u rnfonft h cgrS rvGwrf uif;rnfh
AsL½kdu&ufwdkY\ odyÜHausmif;Oya'udk xkacszsufqD;&ef tMuH½Sdyg
onf/ uReaf wmfwYkdonf wdik ;f oljynfom;wkYd\ pdwt f m;xufoefaom
tultnDtm;jzifh vli,frsm;wdYk u ckcNH zdKzsufjcif;rsm;rSwyg; tjcm;
aomenf;jzifh wdik ;f jynfukd u,fq,fzYkd&m enf;vrf; r½SNd yD[k ,HMk unf
yg\/ uRefawmfwdkYonf jrefrmEkdifiH½Sd vltrsm;wdkY\ ynmtqD
tESpEf iS hf jynfph akH om ausmif;om;rsm; jzpfrnfukd &nfoefí ulnD
apmifrzdYk&ef awmif;yefajymMum;ygonf/ uReaf wmfwYkd pdwx f üJ pGjJ rJpmG
,HMk unfaom þvky&f yfBuD;onf wdik ;f jynfü vdt k yfaom tcsuBf uD;
wckukd xkwaf zmf ajymqdjk cif;yif rnfygonf/ (þum;tjcm;r[kwf
trsKd;om;odyÜHBuD; aywnf;/) xdkausmif;BuD;rSm jrefrmEkdifiH\
om;orD;rsm;ESifh oifhavsmfaom ynm&yfrsm;udk &Ekdifay&monf/
tdE, d́ Ekid if üH trsKd;om;ausmif;awG tvdt k avsmuf ay:aygufvm
Muay&m jrefrmEkdifiHuvnf; aemufrus&atmif jrefrmwdkYonf
Ekid if o H m;ppfí cspcf yhJ gvQif b,feaH &mtcgrQ rwnfaxmifEidk yf J ½Sv d rd hf
rnf r[kwyf g/ pdwyf gvufygvkyv f Qif rkcsjzpfygvdrrhf nf/}}
25
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
26
udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
ausmif;om;rsm;ESihf &efuek ,
f el AD mpDwD odyaHÜ usmif;awmfBu;D udk MuOfa½Smifjcif;taMumif;
BOYCOTT OF UNIVERSITY
27
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
28
owif;pm tcsyfydk
udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
Source: National Day (Golden Jubilee)
(tay:) 1921 ckESpfu ygarmu© q&mrIdif;? uxdu 'D;'kwfOD;bcsKdwdkh yg0ifxlaxmifaom A[ef;aumvdyf tzJGY0ifrsm;? q&mrsm;
(atmuf) OD;t&d,ausmif;wdkufrS trsKd;om;aumvdyfausmif; 1924 ckESpf aemufqHk;usef½Sdaom ausmif;om;rsm;ESifU q&mrsm;
'kwd,wef; xdkifvsuf? 0JrS,m- 'D;'kwfOD;bcsdK (5 a,mufajrmuf)? rpöwmarmifrIdif; (ac:) q&mvGef; (6 a,mufajrmuf)
29
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(1921 ckESpf)
30
udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
Source: National Day (Golden Jubilee)
31
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
32
33
udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
1971 ckESp?f (50) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeh a½T&wkobif txdrf;trSwf awGYqHkyJGodkhwufa&mufcJUMuaom 1920 ausmif;om;oydwf ausmif;om;a[mif;rsm;
a½SYwef;^xdkifvsuf (0JrS,m)- Ouú| OD;vlaz0if;? OD;odrf;armif? em,u OD;bab? qmarmifBuD;? OD;atmifZHa0
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
Source: Unknown
34
udkvdkeDacwfv,f - 1922 rS 1930 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
tcef; (3)
udv
k ekd aD cwfv,fyikd ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; trsK;d om;a&;toGif ausmif;om;vli,frsm; vIy&f mS ;rIordik ;f
(1922 rS 1930)
(*) ArmEkid if v
H ;kH qkid &f mvli,ftzGUJ csKyEf iS hf ausmif;om;rsm;
1930 ckEpS f tapmydik ;f umvrsm;ü trsKd;om;a&;wGif [du k pf ul;ESihf wuúov kd ?f aumvdyaf usmif;om;rsm;
pdwt f m;xufoefpGm yg0ifvmMuonf/ ]ArmEkid if v H ;kH qkid &f mvli,frsm;tzGcYJ sKy}f (ArmEkdifiHvkH;qkdif&mvli,frsm;toif;[k
tp yxrydkif;wGif ac:onf) wnfaxmif&mwGif ausmif;om;trsm;pk yg0ifvmMuonf/
¤if;tzGJUudk 1930 tapmydkif;ü wnfaxmifcJh&m-
(1) q&mwif - Ouú| (NrdKUrtrsdK;om;ausmif;tkyfBuD;)
(2) udkxGef;xGef; - 'k-Ouú| (aumvdyfausmif;om;)
(3) udkbaomif; - 'k-Ouú| (aumvdyfausmif;om;) (wkdYArmtpnf;t½Hk; pwifwnfaxmifol)
(4) udkEk - tusKd;aqmifwGJbuf (aumvdyfausmif;om;)
(5) udkApdef - tusKd;aqmif wGJbuftwGif;a&;rSL; (,k'oefaumvdyfausmif;om;) (ocifApdef)
(6) udkcefY - pm&if;ppf(aumvdyfausmif;om; OD;oefYtudk)
(7) udkpdef - aiGxdef; (aumvdyfausmif;om;)
(8) udktkef; (aumvdyfausmif;om;)
(9) udkav;armif (aumvdyfausmif;om;)
(10) udkbwif (aumvdyfausmif;om;)
(11) udkoD[ef (aumvdyfausmif;om;)
(12) udkpHodrf; (aumvdyfausmif;om;)
(13) q&m[def (NrdKUrtrsdK;om;ausmif;q&m)
-wkdY yg0ifzGJYpnf;cJhonf/
¤if;toif;BuD;onf 1931 ckESpf? Zlvdkifv (29) &uf? 1293 ckESpf? 0gqkdvqef; (15) &ufaeYwGif a½Twd*Hk
bk&m; pwk'domZ&yfü pkpnf;í EkdifiHjcm;jzpf pD;u&ufraomufa&;udk vdkufvHpnf;½Hk;cJhonf/
¤if;wkdYrSm 1931 ZGefvwGif a½Twd*Hkbk&m;½Sd pwk'domZ&yfüjyKvkyfaom tpnf;ta0;qHk;jzwfcsuft& EkdifiH\
pD;yGm;a&;? EkdifiHa&;udpö&yfrsm;wGif trsKd;om;a&;vIyf½Sm;rIrsm; jzpfay:&ef vkyfaqmifcJhjcif;jzpfonf/
raomufa&;? Ekid if jH cm;jzpfy;kd zJ? uwåyD gt0wfrsm;tm;vH;k oydwaf rSmufNyD; yifeED iS hf a,mvHck snfukd OD;pm;ay;0wfqif&ef
acgif;u bkdauudk uwHk;wHk;NyD; ¤if;wdkY udk,fwkdifu yifeDwkdufyHktusÐESifh a,mykqdk;om 0wfqifMuonf/
trsKd;orD;rsm; tusÐyg; r0wfa&;? aygif'grsufESmacs roHk;&efESifh yifeDtusÐ0wfí n§yfbdeyfpD;Mu&ef?
ykodrfxD; aqmif;Mu&efwdkYudk udkEk? udkxGef;pdef? udkApdef? udk[defwdkY tkyfpku vdkufvHEdI;aqmfavonf/ þodkYjzifh Arm
jzpf toH;k taqmifuo kd m tm;ay;&ef tm;oGecf eG pf u
dk f vkyaf qmifraI Mumifh vnf;aumif;? Ekid if jH cm;jzpf oydwaf rSmufa&;rSm
ausmif;om; vli,fxk\ wuf<urIaMumifh wuf<uaom vlxkvIyf½Sm;rItjzpfodkY a&muf½SdoGm;í ArmwrsKd;om;vHk;rSm
Ekid if jH cm;jzpf qefYusifvmMuonf/ ¤if;ausmif;om; vli,fxk tpnf;ta0;rSmvnf; ArmEkid if v H ;kH qkid &f mtzGJUcsKyf tjzpf
ay:aygufvmonf/ ¤if;toif;BuD;onf au'gausmif;om;rsm; arG;í ArmEkdifiHa&; ajymif;vJrI? e,fcsJUqefYusifa&;
trsKd;om;a&;pdw"f mwfrsm; ay:xGe;f &ef avhusiahf y;cJo h nf/ ¤if;toif;\ tzGJU0if au'grsm;onf ausmif;om;vIy½f mS ;rI
acgif;aqmifydkif;wGif vnf;aumif;? &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ESifh AuozGJUpnf;ay:aygufa&;twGuf
wdYk Armtpnf;t½H;k jzpfay:vmap&efEiS hf ocifacgif;aqmifrsm;tjzpf vnf;aumif;? vGwv f yfa&;BudK;yrf;rI acgif;aqmif
rsm;tjzpf vnf;aumif; aqmif½GufcJhonf/
wkdYArmpmwrf;
Armjynfonf - 'kdYjynf
Armpmonf - 'dkYpm
Armpmonf - 'dkYpum;
Armjynfudk - cspfyg
Armpmudk - csD;jr§ifhyg
Armpum;udk - av;pm;yg
-[kazmfjyxm;onf/
wdkYArmtpnf;t½Hk;[k qkd&mü wdkYArmjynfxJü½Sdaom vlrsKd;tm;vHk;udk udk,fpm;jyKonfh t"dyÜg,f azmfaqmif
jcif; txdrf;trSwf jzpfonf/ jrefrm[laom pum;rSm ]jrefonf? rmonf}[laom t"dyÜg,faqmifaomfvnf; ESmoHygí
abmifusOf;onf/ tm;enf;onf/ ½Srf;? u&if? ucsif? rGef? &cdkif? yavmif? awmifol? qvHk? em*? jrefrmpaom Arm
wkdif;&if;om; tm;vHk;udk jcHKiHkrdap&ef Arm[laom pum;vHk;udk a½G;onf/ bukef;ESifh ]brm} [kra&;bJ ]A} vcsKduf
ESifh a&;jcif;rSmvnf; ]b}onf &Hzef&Hcg ]A}oHxGufojzifh pdwfrcs&í ]A}vcsKdufESifh ]Arm}[k a&;jcif;jzpfonf/
ArmEdik if v
H ;kH qdik &f m wdAhk rmtpnf;½H;k trIaqmifrsm;tpnf;ta0;yJG rSww
f rf;"gwyf kH (ckEpS f rod&)
38
udkvdkeDacwfv,f - 1922 rS 1930 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
40
udkvdkeDacwfaESmif; - 1930 rS 1931 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
tcef; (4)
udv
k ekd aD cwfaESmif;ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; vGwv f yfa&;BuKd ;yrf;rI trsKd ;om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1930 rS 1931)
(*) &efuek w
f uúov
dk af usmif;om;or*¾ taqmuftODjzpfay:vmyHk
1926 ckESpftxd &efukefwuúodkvfwGif ausmif;om;or*¾tzGJU r½Sdao;acs/ xdktcsdefu wuúodkvft"dywd
qm[mukwb f wfwvm (Sir Harcourt Butler G.C.I.E., I.C.S) \ arwåm&yfccH sut f & qefuek o f nfEiS hf qefpufyikd f
½Sif OD;ndKonf wuúodkvfausmif;om;or*¾ jzpfajrmufa&;twGuf aiGusyf wodef;ckESpfaomif; (170000) udk 1926
wGif vSL'gef;cJhonf/ 1929 ckESpfwGif or*¾taqmuftODudk pwifaqmifvkyfcJh&m 1930 ckESpf aEG&moDausmif;ydwf&uf
rprD (3) vcefYtvdw k iG f aqmufvyk Nf yD;pD;oGm;onf/ ¤if;taqmuftODBuD;onf aemifwcsdew f iG f e,fcsJUtpd;k & qefYusif
a&;XmecsKyfjzpfcJhvQif e,fcsJUu aqmufcGifhay;rnfr[kwf/ OD;ndKvnf; a'gufwmbGJU r&awmhay/ or*¾taqmuftOD
aqmufvyk Nf yD;pD;aomtcg ausmif;tkyBf uD; rpöwmpavmh (D.J Sloss) onf ,leAD mpDwu D Rrf;bm; tm;upm;½Hak b;em;
½Sd jrufcif;jyifü vufbuf&nfyjJG zif{h nfch NH yD; OD;ndKtm; *kPx
f ;l aqmifa'gufwmbGUJ tyfEiS ;f onfh tcrf;tem;[kajymvdu k f
onf/ OD;ndKrSm aiGt½Sdeft0gjzifh a'gufwmbGJU &oGm;onf/ a'gufwmOD;ndK (K.S.M, L.L.D) jzpfoGm;avonf/
1930 ckEpS w
f iG f Ny;D pD;onfU olaX;OD;ndK vSL'ge;f cJah om &efuek w
f uúov
kd af usmif;om;or*¾ taqmuftOD
(C) &efuek w
f uúov
kd af usmif;om;or*¾ (wuo) pwifjzpfay:vmjcif;
wuúov kd t
f "dywd a'gufwma*spavmhrmS NAdwo
d QMoZm vTr;f rd;k cH&qH;k olwOD;jzpfonf/ ¤if;\oabmxm;rSm
wuúodkvfausmif;om;rsm; pmoifí bGJU ('D*&D) &NyD;aomtcg NAdwdoQtpdk;&\ Xmetvkyfrsm;wGif vnf;aumif;?
tdEd´,tpkd;&\ Xmetvkyfrsm;wGif vnf;aumif;? NAdwdoQtifyg,m\ &JwyfzGJUwGif vnf;aumif;? tdEd´,tpdk;&\
opfawmESifh ynma&;XmewGif vnf;aumif; paom tvkyfrsm;üom 0ifvkyf&ef vdkvm;onf/ odkYaomf xdkae&mrsm;ü
ArmtrsKd;om;rsm; twGuf ae&mtenf;i,fom &½SdNyD; tvkyfvkyf&ef pdwfxufoefaom vli,frsm; NydKifqdkifaeMu
rSwfcsuf- or*¾taqmuftODudk a'gufwmOD;ndK (K.S.M., L.L.D.) u vSL'gef;NyD; 1927 ck? 'DZifbm (5) &ufaeYwGif wuúodkvft"dywd
42 Armjynfbk&ifcH qm[mukwfbwfwvm (G.C.I.E., K.C.S., I.C.S.) u tkwfjrpfcsonf/
udkvdkeDacwfaESmif; - 1930 rS 1931 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
44
udkvdkeDacwfaESmif; - 1930 rS 1931 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
(ps) &efuek w
f uúov
kd af usmif;om;or*¾vyI &f mS ;rIEiS hf wdAYk rmoDcsi;f
wuúokdvfausmif;(enf;jy) ocifbaomif;onf wdkYArmoDcsif;udk wuúodkvfajrwGif ysHUESHY&eftwGufvnf;
aumif;? wuúokdvfajr wdkYArmtpnf;t½Hk;ESifh ocifvli,frsm; MoZmysHUESHY&eftwGufvnf;aumif;? ocFsmenf;jy (aemif
Oya'? yxrESp)f ausmif;om; udx k eG ;f pde?f oxHak qmifraS usmif;q&m jrefrmpm r[m0dZmÆ bGUJ & OD;ñGeYf ? Oya'ausmif;om;
udkEkwkdYESifh wkdifyifí 1930 ckESpf? Zlvdkifv (19) &uf? paeaeYnü oxHkaqmifo[m,ESifh pmzwfcef;ü yxrqHk;
oDqdkMuonf/ yJcl;aqmifrS udkav;armif? yk*HaqmifrS ausmif;om; udkApdefESifh ausmif;om;BuD;rsm;? oxHkaqmifrS
ausmif;om;rsm; cef;vH;k jynfh wufa&mufMuonf/ taqmifrLS ; ygarmu© OD;azarmifwifuvnf; oDqcdk iG jhf yKvdu k o
f nf/
xkdoDcsif; udpjö zpfNyD; rMumrD udkav;armifESifh udkApdefwdkYrSm ausmif;om;b0xJrS yxrOD;qHk;aom ocifbJGUudk cH,loGm;
aom vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI ocifacgif;aqmifrsm; jzpfvmonf/ ¤if;wdkYArmoDcsif; wuúodkvfausmif;rS xkwfa0aom
wuúokdvfr*¾Zif;wGif t*FvdyfArm (2) bmomjzifh azmfjycJhonf/ wkdYArmoDcsif;udk 0dkiftrfbDat ocifwifu a&;pyfí
ocifvSabmfESifh ocifbaomif;wkdYu ulnDcJhonf/
(n) &efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ yxrOD;qH;k OuúX udx
k eG ;f pdef
1931 Zefe0g&D (9) &ufaeY ausmif;om;xktpnf;ta0;\ qHk;jzwfcsuft& ,m,Dor*¾ Ouú|tjzpf
udkausmfcifudk a½G;aumufwifajr§mufí trIaqmifa½G;aumufyGJBuD;Muyf&efESifh ,m,DtrIaqmif tzGJUi,fav;rsm;
zGJYpnf;ay;vkdufonf/ xkdtzGJUi,fav;rsm;onf or*¾pnf;rsOf;Oya'a&;qGJNyD; xkwfa0&efESifh ausmif;om;or*¾
a½G;aumufyGJBuD;Muyf&efyg wm0ef vTJay;vkdufonf/ xdktzGJUav;\ oufwrf;rSm av;vausmfomMumcJhonf/
1931-32 pmoifESpf or*¾tpnf;ta0;rS wuúokdvfocFsmXmerS EkwfxGufí yxrESpf Oya'oifwef;
wufa&muf oifMum;aeaom ausmif;om; udkxGef;pdef\ ajymyHkqdkyHk? owdå½SdyHkrsm;udk ausmif;om;rsm; txifBuD;Mu\/
udkxGef;pdeftm; ausmif;om;or*¾ Ouú| tqifhtwef;ESifh oifhawmfoljzpfí udkApdefu udkxGef;pdeftm; Ouú| tqdk
wifoiG ;f vku
d o
f nf/ tpnf;ta0;wGif a½G;aumufyBJG uD;Muyfa&;aumfrwD Ouú| udak usmfcifu a½G;aumufyJG usif;yrnfh
aeY&ufudk wvcefYcGmí owfrSwfvdkufonf/ a&;qGJNyD;jzpfaom pnf;rsOf;Oya'rsm;ukd wifBudKa0iSNyD;aemuf
,m,DtrIaqmifaumfrwDonf or*¾taqmuftODü tpnf;ta0; ac:,lcJhjcif;jzpfonf/
(#) udx
k eG ;f pdeEf iS hf trsK;d om;pdwf
udx k eG ;f pderf mS 1924 wGif (10) wef; pmar;yGaJ tmifNyD; &cdik jf ynfe,f oHwNJG rdKUrS
&efukefwuúodkvfodkY ynmoifMum;&ef oabFmjzifhxGufvmonf/ atmufzuf
ukef;ywfwGif wkdif;&if;om;c&D;onfrsm; jynfhESufaeí ]Oa&mywdkufom;rsm;
twGufom} [k a&;xm;aom txufwef;ukef;ywfwGif avaumif;avoefY&&ef
udkxGef;pdef wufoGm;onf/ pdwfxJüvnf; ]vlacsmifwJh txufwef;ukef;ywfrSm
'if;wdkYawGu ZdrfcHNyD; pD;eif;vdkufyg Muw,f/ wkdif;&if;om;awGuawmh atmufrSm
ig;yd? ig;csOfodyfxm;ovkdeJY vkdufyg&w,f}} awmufwcsufacgufNyD;rS ]]'if;wkdh
Armjynfudk tjrwfxkwf½Hkru wdkif;&if;om;awG tñGefhyg csdK;Muao;w,f?
olwdkheJh rwlrwefovdk xm;Muw,f? bm&rvJ 'DoabFmtay:u rsufESmjzLawGudk
Source: Oway Magazines
(X) udx
k eG ;f pdeEf iS hf wuo (&efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾) a&G;aumufyJG
udkxGef;pdeftm; or*¾Ouú|tjzpf udkApdeftqdkwifoGif;NyD; aemufydkif; udkxGef;pdefESifh ,SOfNydKifta½G;cHol ray:
vmay/ &uftwefMumaomtcgrS ausmif;tkyfBuD; rpöwmpavmh\ tvdkawmf&drsm;u udktdef (OD;apmacwf 0efBuD;
OD;tdef) udk Ouú|ae&mwGif tqdkwifoGif;vdkuf&m wuúodkvf&mZ0ifwGif ausmif;om;rsm; yxrOD;qHk;tBudrf rJqE´jzifh
a½G;aumufyGJ usif;y&rnfh a½G;aumufyGJ jzpfay:vmonf/
þodYk jzifh or*¾Ouú|tjzpf a½G;aumufyaJG y:vmaomfvnf; &efuek , f el AD mpDwED iS hf ,k'oefaumvdyf ausmif;
om;trsm;pkrSm trsKd;om;EkdifiHa&;ESifh ausmif;om;EkdifiHa&;udk pdwfr0ifpm;ay/ udkxGef;pdef? udkApdef? udk&m½Spf? udkEkwdkY
uJoh Ykdaom ausmif;om;rsm;rSm tenf;pkjzpfonf/ xdpk Of or*¾a½G;aumufyw JG iG f yg0ifaom ausmif;om;rsm;rSm ausmif;aqmif
rsm;odkY oGm;a&mufNyD; w&m;a[m&onf/ udkxGef;pdefu ]ausmif;om;tm;vH;k yg0ifNy;D e,fcsv YJ ufatmufrS vGwaf jrmuf
&vdrfUr,fvdhk usaemfwhkd rrSw d rf okef ,HMk unfygw,f/ 'DtwGuf pnf;vH;k nDñw G pf mG BuKd ;yrf;oGm;Mu&ef or*¾xu J kd 0ifMu
yg/ ausmif;om;awG tm;vHk;&JY a½SYwef;uaeNyD; e,fcsJYeJh AsL½dku&ufawG&JY zdESdyfrIudk wdkufzsufygr,f/ xdkhtwGuf
usaemfUudk rJqE´ay;Muyg} [k ajymcJhonf/
w&m;a[m&tcufqHk;rSm tif;vsm;aqmifESifh bifwefausmif;aqmif (2) aqmifjzpfonf/ udkxGef;pdefwdkY
vlodkuf ,Ofaus;odrfarGUpGm ausmif;oltrsKd;orD;rsm;udk w&m;a[monf/
]*kPfoa&½Sd trsKd;orD;rsm; cifAsm; usaemfwdkh wuúodkvfausmif;om;or*¾ wnfaxmif&wm[m wuúodkvf
ausmif;om;tm;vHk; tusKd;eJh Armjynfoljynfom;tm;vHk; tusKd;twGuf jzpfygw,f/ usaemfwkdhtm;vHk;[m e,fcsJY
tpdk;& vufatmufeJh e,fcsJYAsL½dku&uf ,Eå&m;vufatmufrSm tvl;tvJcHae&wm ,aehwkdifjzpfygw,f/ usaemfwdkh
ausmif;om;awGtm;vHk; tepfemcHcJh&wmtwGuf or*¾zGJY NyD; epfemrItwGuf &J0HUpGm olwdkhudkta&;qdkygr,f/ or*¾BuD;
udk ausmif;om;awG pnf;pnf;vH;k vH;k eJh axmufct H m;ay;cJv
U Qif usaemfwahkd ½Sw Y ef;uae tmPmydik af wGukd &J&0J 0UH t UH a&;qdNk y;D
wku d yf gr,f/ usaemf[m ausmif;om;rsm;or*¾ Ouú|taeeJh ½Gy½f yG cf RcH RH aqmif½u G yf gr,fvhkd oEdXé mefcsxm;Ny;D jzpfygw,f/
aqmif½u G wf t UJ cg usaemfwhdk trsKd;om;awGcsn;f vJ r[kwyf gb;l / trsKd;orD;awGvnf; wzufwvrf;u tm;ay;ulnDrSom
atmifjrifvdrfUr,fvkdh ,HkMunf&ygw,f/ usaemfwdkhEdkifiHu trsKd;orD;awG[m wcsKdY EkdifiHu trsKd;orD;awGeJh rwlygb;l /
vGwv f yfciG Uf trsm;Bu;D &Muygw,f/ or*¾xu J kd 0ifMuyg/ usaemfu U kd rJay;Muyg/ ausmif;om;ta&;eJh trsKd;om;a&;udk
BuKd ;yrf;ygr,fvhkd usaemfyefMum;vdyk gw,f/ usaemfom Ouú| ta½G;cH&vQif usaemfcsrw S x f m;wJU 0g'twdik ;f usio Uf ;kH ygr,f/
usaemfehJ usaemf&U aJ bmfrsm; usio Uf ;kH r,fU t"du0g'uawmh wuúov dk ef ,fajrrSm½SdwUJ ausmif;ol? ausmif;om;rsm;tm;
trsK;d om;pdwf Ek;d Mum;xufoefvmap&ef jzpfygw,f/ wuúov dk ef ,fajr or*¾taqmuftODuvnf; ,cktcgrmS ay:vmygNy/D
or*¾taqmuftOD[m ausmif;om;? ausmif;olrsm;udk pk½;kH Ny;D Ekid if EH iS hf trsKd;om;a&; BuKd ;yrf;&ef A[dt k csut f csmae&m
BuD; jzpfap&ygr,f}
a½G;aumufyGJusif;ycJh&mwGif n (11) em&DrS NyD;qHk;oGm;onf/ a½G;aumufyGJusif;ya&;aumfrwD Ouú|u
aMujim&mwGif ]]wuúokdvfausmif;om;or*¾ tzGJU0iftaygif;wkdY? rJrsm;udk a&wGufMunfh&m ,SOfNydKifol (2) OD;pvHk;
rJ ta&twGurf mS wlnaD ew,f/ a½G;aumufyBJG uD;Muyfa&;aumfrwDay:odYk rnfot l Ekid &f onfukd qH;k jzwf&ef wm0efus
a&mufvmw,f/ or*¾pnf;rsOf;t& ,SOfNydKifaomol (2) OD;wdYk xrH S rJta&twGuf wlncD v hJ Qif cs,f,mrifu tEkid rf J
udk ay;csifonfhbufudk ay;Ekdifw,f/ 'gaMumifh usaemf (udkausmfcif) Ouú|taeeJY þudpu ö dk tvsifpvdk tqHk;tjzwf
ray;yg/ a½G;aumufyGJBuD;Muyfa&;aumfrwD tm;vHk;ESifh av;eufpGm wkdifyif&tkef;r,f/ w&m;rQwap&ef twGuf
jzpfygw,f/ 'gaMumifh reuf (8) em&DwGif tqHk;tjzwf ay;ygr,f}} [k aMunmcJhonf/
aemufaeY reuf (8) em&DwGif or*¾taqmuftODü ausmif;om;? ausmif;olrsm; jynfhESufvsuf½Sdonf/
udkxGef;pdefwdkYbufrS rJqG,f&mwGif udktdef xufomonf/ odkYaomf udktdefbufrS vlrsm;u EdkifiHa&;ESifh bmoma&;
a&maESmNyD; rJq, G Mf uonf/ udx k eG ;f pderf mS rlpvifbmom0if wOD; jzpfonf/ a½G;aumufyrJG usi;f yrD udx k eG ;f pdeEf ikd rf nf[k
48
udkvdkeDacwfaESmif; - 1930 rS 1931 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
rSwfcsuf- wdkYArmtpnf;t½Hk;udk a&;om;&mwGif ]]wdkY}} ESifh ]]'dkY}} ESpfrsKd;vHk; oHk;onfudk awGU&onf/ odkYaomf rl&if;wHqdyfESifh
acgif;pD;pmwrf;wGif wdkYArm[k oHk;xm;onf/
ocifAwif\ 1300 jynfh ta&;awmfyHkrSwfwrf;? pmrsufESm (20) wGif wdkYArmoDcsif;tm; wdkYArmur®0g[k azmfjyxm;onf/
50
udkvdkeDacwfaESmif; - 1930 rS 1931 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
&efuek wf uúov kd af usmif;om;rsm;or*¾ (,m,D) yxrqH;k Ouú|jzpfonf/ &ckid t f rsK;d om; wOD;jzpfí oHwNJG rdKUwGif
zGm;jrifc\ hJ / oHwNJG rdKU tpd;k &txufwef;ausmif;wGif owårwef;txd ynmavhvm qnf;yl;cJo h nf/ &efuek Nf rdKU
A[kt d pd;k &txufwef;ausmif;odk ajymif;a½TUynmqnf;yl;NyD;? 1925 ckEpS w f iG f (10) wef; pmar;yGu J kd atmifjrifchJ
onf/ &efuek w f uúov kd w
f iG f qufvuf ynmoifMum;cJo h nf/ 1929 ckEpS wf iG f olaX;OD;ndKu or*¾taqmuftOD
aqmufvyk v f LS 'gef;&m? 1930 ckEpS wf iG f NyD;pD;cJ\
h / or*¾taqmuftOD ½Sad omfvnf; or*¾tzGUJ tpnf; r½Sjd zpfae
ojzifh OD;ausmfcifonf or*¾ jzpfajrmufa&;twGuf BudK;yrf;rIwiG f acgif;aqmifco hJ l wOD;jzpfonf/
or*¾tzGUJ tpnf; ray:aygufap&ef acsm?h ajr§muf? Ncdr;f ajcmufjcif;udk cHc&hJ \/ wuúov kd af usmif;om; ynmwwf
rsm;\ ]]rufvHk;}} jzpfaom tdEd´, y#dnmOfcH0efxrf; tkdifpDtufpf &mxl;jzifh acsmhjrLjzm;a,mif;jcif; cHcJh&\/
OD;ausmcf ifum; r,dr;f ,dik ?f or*¾jzpfajrmufa&;twGuf acgif;rmpGm BuK;d yrf;cJoh o
l m jzpfonf/ or*¾jzpfajrmufap&ef
&efuek wf uúov kd ½f dS ausmif;om;BuD;rsm;onf yxrqH;k aqG;aEG;wkid yf ifc\ hJ / xdak qG;aEG;yGw
J iG f OD;ausmfcifonf
obmywdjzpf\/ or*¾pnf;rsOf;a&;qGJa&;aumfrwDzGJUpnf;&ef wuúodkvfudk,fpm; t"dywdESifh aqG;aEG;yGJwGif
ud,k pf m;vS,of ;kH OD;teuf yg0ifow l OD;vnf; jzpfayonf/
1931 ckEpS w
f iG f Oya'oifwef;rsm;udk atmifjrifco
hJ nf/ rdrZd mwdNrKd Ujzpfaom oHwNJG rKd UwGif a½SUaetjzpf vkyaf qmif&if;?
jrLeDpDy,ftzGJU0if? jrLeDpDy,fOuú|tjzpf NrdKUjya&;&mrsm;udk aqmif½GufcJhonf/ ppfNyD;acwf 1951 ckwGif
jynfoUl vTwaf wmftrwftjzpf &efatmifrq J E´e,frS a½G;aumuf wifajr§mufjcif; cH&NyD;? qGpZf mvefjynf bef;NrdKUü
usif;yaom urÇmhvTwfawmfrsm; nDvmcHokdY jrefrmukd,fpm;vS,ftzGJUudk acgif;aqmifum wufa&mufcJhzl;
avonf/ OD;ausmfcifonf ,ck &efuek Nf rKdUwGif vTwaf wmfa½SUaetjzpf vkyaf qmifvsuf½adS yonf/
51
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
yxrqH;k wuoOuú|
OD;xGe;f pdef B.Sc., B.L. (1931-32)
Source: Oway Magazines
1931 ckEpS w
f iG f trsK;d om;atmifyaJG eU pwifusi;f y&m trsK;d om;atmifyaJG eUwGif a'gif;tvH (cGyaf 'gif;tvHr[kw)f
udk or*¾rS pwiftoH;k jyKcJ\ h / pD;u&ufoydwaf rSmufa&;wGif or*¾onf ArmEdik if v H il ,frsm;tpnf;t½H;k (,ck
Avp r[kwf)? wkdYArmtpnf;t½Hk;wdkYESifh yl;wGJ vkyfaqmifcJhonf/
OD;xGe;f pdeo
f nf or*¾Ouú|tjzpf oufwrf;rukerf D Ekwx
f u
G o
f mG ;cJo
h nf/
52
udkvdkeDacwfaESmif; - 1932 rS 1935 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsdK;om;a&;toGif
tcef; (5)
udv
k ekd aD cwfaESmif;ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; vGwv f yfa&;BuKd ;yrf;rI trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1932 rS 1935)
7/ udkvSarmif tm;upm;rSL;
8/ udkarmiftkef;
9/ udkcsrf;jr
10/ udkapmpdefuDG wdkYjzpfonf/
xdck Ek pS rf sm;ü wuúov kd f tvdak wmf&d ausmif;om;acgif;aqmifrsm;rS wqifh wuúov dk af usmif;om;rsm;or*¾ukd
trsKd;om;awmfvSefa&;ESifh uif;uGmatmif vkyfxm;Ekdifayonf/ urm½Gwfe,fajrudk 'kp½dkufe,fajr[k owfrSwfNyD;
ausmif;om;rsm;twGuf (Out of Bound) wm;jrpfe,fajr vkyfxm;onf/ odkYaomftajctaeu wm½SnfwnfwHhí
r&ay/ wkYdArmtpnf;t½H;k \ rD;yGm;onf awmrD;BuD;tjzpf ul;ajymif;vmaomtcg rD;'kwu f ikd f ociftzGUJ tpnf;rSwqifh
vlxktzGJUtpnf;odkY ajymif;vJvmonf/ tdEd´,ESifh cGJa&;wJGa&;? bdvyfrsufESmpHknD EkdifiHa&;vkyfief;rsm; arS;rSdefvmNyD;
e,fcsJUqefYusifa&;? vlxv k YHI aqmfa&;? vlxpk nf;a0;yG?J vlxqk E´jyyGrJ sm; a½SUa&mufvmonf/ wuúov kd yf &0Pfüvnf;
8/ udk0if; (tm;upm;rSL;)
9/ udkodrf;armif (pnf;½Hk;a&;)
56
udkvdkeDacwfaESmif; - 1932 rS 1935 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsdK;om;a&;toGif
OD;bdk;ul;
(1931-32)
Source: Oway Magazines
1931 ckEpS w
f iG f v,form;olyek af cgif;aqmifBuD; q&mpHtm; NAdwo
d Qtpd;k &u ao'PftrdeYfay;cJ&h m? wuorS
ausmif;om;xktpnf;ta0;ac:NyD; uefYuu G cf o
hJ nf/ tpnf;ta0;wGif NAdwod Qtpd;k &tm; jypfwif½w
I cf sNyD;? acgif;
aqmifBuD;q&mpHtm; (2) rdepf rwfwwf&yf tav;jyKcJMh uavonf/
tdE,
´d ESihf jrefrm cGaJ &;-wGaJ &;ESihf yufoufí wuorS Ekid if aH &;acgif;aqmifBuD;rsm;udk zdwaf c:um pum;&nfvyk JG
usi;f yay;cJ\ h / cGaJ &;bufrS OD;bab? OD;bpD? OD;xGe;f 0if;wdYku ajymí? wGaJ &;bufrS a'gufwmbarmf? a'gufwm
b[ef? OD;ay:xGe;f wdYk u ajymqdk acsyMuavonf/
rSwfcsuf - 1952 ckESpfxkwf? tkd;a0r*¾Zif; 'órwGJ? trSwf (5) wGif? OD;bkd;ul; Ouú|tjzpf aqmif½GufpOf
t,HktMunfr½Sd tqkdwifoGif;í? OD;xGef;pdef Ouú|tjzpf qufvufaqmif½Gufonf[k azmfjy
xm;jcif;rSm? rSm;,Gi;f vsu½f o dS nf/ 1931-32 ck Ouú|tjzpf aqmif½u G cf o
hJ l um,uH½iS rf sm;ESiw
hf uG
twGif;a&;rSL; jzpfcJhol ocifApdefwdkYtm; awGUqHkar;jref;&m? OD;xGef;pdef EkwfxGufNyD;? OD;bdk;ul;tm;
Ouú|tjzpf ,SOfNydKifolr½Sd a½G;aumufwifajr§mufjcif;om jzpfaMumif;? t,HktMunfr½Sd tqdk
wifoiG ;f jcif; r½Sad Mumif; ajymjyMuygonf/
57
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
OD;pHazmfatmif M. A., B. L.
(1932-33)
Source: Oway Magazines
58
udkvdkeDacwfaESmif; - 1932 rS 1935 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsdK;om;a&;toGif
OD;zdk;at;
B. Sc., (Hons/ Rgn.), B. L., (Rgn.), Ph D., (Lond.)
D. I. C., F. R. Met. Soe. (Lond.)
Source: Oway Magazines
(1934-35)
om,m0wDc½dik f oH;k q,fNrKUd wGif arG;zGm;onf/ yef;waemfNrKUd Ak'b¨ momausmif;rS owÅrwef;pmar;yGJ atmifjrifí
om,m0wDNrKdU atbDtrfausmif;rS (10) wef; atmifjrifcJhonf/ wuúodkvfynm qufvufqnf;yl;í 1931
ckEpS w
f iG f 0dZmÆ odypÜH mar;yGJ ½lyaA'*kPx
f ;l jzifh atmifjrifavonf/
1937 ckEpS w f iG f rk;d av0o ynmawmfoiftjzpf a½G;cs,jf cif;cH&NyD;? vef'ef,el AD mpDwüD ynmoifMum; &onf/
rk;d av0oynm&yfwiG f yg&*lbUJG &½Scd ohJ nf/ oD&yd scH sD a'gufwmzd;k at;onf ,ckr;kd av0oXme ñTeMf um;a&;0ef
tjzpf Ekid if aH wmfwm0efukd xrf;aqmifvsuf½o dS nf/
(OD;ode;f armifr)S
rSwcf su-f xdkaiGrsm;udk 1934-35 ck wuotrIaqmifwOD;jzpfol OD;odef;azjrifhu wuúodkvf"r®m½Hk
aqmuf&mwGif oHk;pGJ&ef tqdkwifoGif;zl;onf[k 1955 ckESpfxkwf aiG&wkobifpmapmif
wGif OD;ode;f azjrifh azmfjyzl;onf/ ausmif;om;oufomacsmifcsad &;twGuf [Hom0wDurk P Ü D
ESihf awGUqHak qG;aEG;ajz½Si;f cJ\
h / OD;ode;f armifonf pwD;b&m;om;ukrP
Ü v
D rD w
d ufwiG f xif½mS ;
aom tkycf sKyfa&;rSL;wa,muftjzpf vkyaf qmifvsuf½o dS nf/
59
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef; (6)
udv
k ekd aD cwfaESmif;ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; vGwv f yfa&;BuKd ;yrf;rI trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1935 rS 1936)
(u) udo
k ed ;f az?q&mBu;D ocifu,
kd af wmfriId ;f ESihf wdAYk rmtpnf;t½H;k
1296 ckESpf? waygif;vqkwf (12) &uf? 1935 ck? rwfv (30) &uf
aeYvnf (2) em&Dü a&eHacsmif;NrdKUv,f wefaqmif;BuD;ü usi;f yaom wdYk Armtpnf;
t½H;k uGezf &ifo
h Ykd wuúov
kd af usmif;om; udo
k ed ;f azonf &efuek Nf rdKUrS rpöwmarmifriId ;f
trnfcH rsKd;cspfpma&;q&mBuD; ygarmu©O;D vGe;f tm; yifah qmifvmNyD; ¤if;uGezf &ifüh
ociftrnfcHum wdkYArmtpnf;t½Hk;0if wOD;tjzpf aMunmvdkufonf/
xdktcsdefrSpí q&mBuD;ocifudk,fawmfrdIif;\ tm;ay;rI? vli,frsm;ESifh
udk,fwdkif tyifyef; tqif;&JcHum yg0ifvkyfaqmifrIaMumifh wdkYArmtpnf;t½Hk;rSm
w[kefxdk; wdk;wufvmNyD; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI t½Sdeft[kef jrifhwufvmonf/
Source: File Photo
(2) OD;tm; ausmif;xkwvf Qif ausmif;ü qlyrl rI sm; xyfrjH zpfay:vmrnf[k qdNk yD; ausmif;tkyBf uD; tqdu
k kd uefYuu
G o
f nf/
Mum;jzefajzonfhtaeESifh t"dywd a'gufwmqufonf udkEkESifh udkausmfNidrf;udk qlylvHIYaqmfrI rvkyfygbl;[k 0efcHcsuf
vufrSwfa&;xdk;ckdif;&m udkEkESifh udkausmfNidrf;wdkYu rxdk;ay;ay/
]Armjynfonf Oa'gif;EdkifiH
td;k a0onf Oa'gif;toH}
64
udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
(ps) 1936 td;k a0r*¾Zif;yg udak tmifqef;\ ausmif;om;avmu oH;k oyfcsuaf qmif;yg;
uRefynmESifh ocifynm
vlBuD;ESifU vli,f upm; ,ckvuf½Sd wuúodkvfausmif;om;rsm;rSm emrnf[D;
wdkif;jynfxlaxmifa&;vkyfief;wGif vlBuD;? vli,f[lí oavmuf toHr½Sdjzpfaeonfudk awGU&onf/ uREfkyfwdkY
tvkyform; ESpfrsKd;ESpfpm;½Sdonf/ vlBuD;wdkYtzdkYrSm aumif; wuúodkvfausmif;om;wdkYonf ,ck&½Sdaeaom uRefynmudk
rGefaomenf;vrf;rsm;udk ñTefjyEdkifonfh pGrf;&nfowåd½Sdap t[k w f B uD ; rS w f x if a eMuí exif a oG ; a&muf N yD ; vQif
&rnf/ vli,fwdkYrSmum; xdkokdYñTefjyonfhvrf;udk wef;wef; ArmwdkYjyKorQ ½HIUcsuJh&JYvdkaompdwf? vGwfvyfaom ocif
ajzmifhajzmifh aMumuf½GHUjcif;uif;odvsuf vdkuf&J&ayrnf/ tvkyfudk *kPfedrfhonfxifaom pdwfwdkYudkarG;jrLxm;ojzifh
,ckArmjynfwGifum; vlBuD;rsm;rSmvnf; pGrf;&nfowdå txufra&muf? atmufrusorm;rsm; jzpfaeMuavonf/
r½Sd? Avmcsnf;jzpfaeonfudk awGU&onf/ vli,fwdkYtm; uREkfyfwdkY wuúodkvfausmif;om;wdkYonf [D&dMowåyÜ
aumif;rGefaom erlemjy&rnfjzpfaom vlBuD;rsm;pGmwdkYonf w&m;uif;rJhvsuf ¤if;w&m;udkyif em;rvnfEdkif ½Sdaeay
uvyfwufjcif;? zJ½dkufjcif;? trsKd;rsKd; uvdrfaphjirf;qif ao;onf/ raMumuf&rnfhae&mwGif aMumufí? r½Suf&rnfh
onfh trIrsKd;om awGU&onf/ odkYjzpf&um; tu,fí aqmif ae&mwGif ½Sufaeonfudk awGU&ayonf/ EdkifiHjcm;om;wdkY
½Gufcsifaom vli,frsm;rSm ñTefjyrnfh tvif;a&mifuif;rJh jrifvQif 'l;wkefcsifonfhpdwf raysmufao;? abmvHk;yGJwGif
vsuf trdkufarSmifxJwGif ajcprf;vufprf;jzifhom tcsdefukef qJcsif? qdkcsif? aomif;usef;csifonfh pdwf"mwfrSmvnf;
&avonf/ txl; ½Sufp&m aumif;avonf/ vGwfvyfaomtvkyfudk
tcsKdUolwdkYu vlBuD;rsm;udk qJ rcifrif? vGwfvyfaomb0udk wefzdk;rod? xdkYaMumifh vGwf
vrf;ñTefrnfU onf [k vli,fwdkYtm; tjypfwif vyfaomb0udk rawmifhw? rMuHq? &atmifrBudK;pm;bJ
Muonf/ odkYaomfvnf; þta&; a½T&nfrGrf;rHxm;aom avSmifcsKdifhxJwGif taysmfBuD; aysmf
vlBuD;½SdvQif þudpörSm vli,fESifhvlBuD; (2) OD; aeMuayonf/
vli,fwdkhonf (2) buf p vH k ; tjypf r uif ; ay/ uREkfyfwdkY wuúodkvfausmif;om;wdkYwGif tvGrf;emorm;
vlBuD;wdkYrSm azmfjycJhonfhtwdkif; wdkYum;rsm;vSpGm\/ odkYaomf wvGJvGrf;vGrf;aeonfudk awGU
a½SYodkhwdk;wufí aumif;rGefaom enf;vrf;ñTefjy &yg\/ oem;wwfaomolrsm;udkvnf; awGU&yg\/ odkY
vkyfief;udk jcif;r½Sd? vli,fwdkYrSm vlBuD;wdkY\ aomf wvGJoem;aeMuayonf/ cspfa,mifaqmifí ao
udk,fhtjypfudk jy½HkrSwyg; tjcm;vkyf atmif vGrf;wwfaom &efolwdkYu t½SLt½IdufESifh idkcsif;cs
xGifEdkifrnf jyjcif;r½Sd/ onfudk jrif&aomtcg &ifxJwGif zdkvdIufzdkvdIufESifh 0rf;enf;
jzpfonfUtjyif uREfkyfwdkYtzdkYrlum; tdEd´,jynf onfh pum;oHrsm;udk Mum;&ayonf/ bufwH½dkufawmfol
rS r[wår*E´D? pDtm'uf? rdkwDvm wa,muf armyef;aMuaeí aumif;rGefpGm rupm;Edkifonfh
rdrdwdkhtvSnfU ae½l;? wdvuf tp½SdolwdkY uJhodkY tcg tawmfrodaom vlxkBuD;onf r[mu½kPmawmf
vnf;aumif;? tdkif,mvefrS 'DAuf? teEŽSdvSí pkwfwowfowf ajymqdkMuonfudkum; Mum;
usa&mufaomtcg
tDwvDjynfrS *&daAmv'D? rpfZeDwdkY od&ayonf/
acgif;aqmifonfU uJhodkYvnf;aumif;? ususee acgif; odkY&mwGif uRefwGif;epfí &wem? a½T? aiG oHk;yg; ysufpD;
vkyif ef;udk ryifyef;bJ aqmifEdkifí acgif;aqmifrnfh rnf aeaom uREfkyfwdkY\wdkif;jynftwGuf eHeufpmeHeuf? npm
onhfvlBuD;rqdk aemufvdkuftjzpf n ½Smpm;&aom rsm;ajrmifvSpGmaom qif;&Jom;wdkYtwGuf
xrf;aqmifEdkifay vdkufygaqmif½Guf&ef toifh½Sday rlum; oem;jcif; u½kPmw&m;onfum; acgif;yg;vSay
onf/ xdkodkY acgif;aqmif&Jrnfh \/ þodkYvQif uREkfyfwdkY wuúodkvfausmif;om;rsm;rSm ynm
vdrfUrnf yk*d¾KvfwOD; xGufygav/ apmifhvsuf \ t&dyfta,mifrsm;omjzpfí ynmppf\ tcsuftcsmjzpf
uREfkyfwdkYarQmfrnf/ aom tqdk;taumif;wefzdk;udk ra0zefEdkifbJ½Sdavonf/
emrnfBuD;onfh þwuúodkvfü vrf;ñTefrnfhvlBuD;
½SdvQif vli,fwdkYonf a½SUodkYwdk;wufí vkyfief;udk xGifEdkif uRefynmESifU ocifynm
rnf jzpfonfhjyif rdrdwdkYtvSnfhusa&mufaomtcg acgif; þynmESpfrsKd;udk tcsKdUolwdkYrSm em;rvnfbJ ajymaeMu
aqmifonfhvkyfief;udk ryifyef;bJ xrf;aqmifEdkifayvdrhf onf/ þynmESpfrsKd;udk ½Sif;vif;&efrSm rvG,fulvSay/
rnf/ uREfkyfwdkY vli,fwdkYuvnf; xdktcsdef xdktcgtwGuf usrf;pmapmiftzGJUESifha&;om;rS ½Sif;vif;rnfht&mjzpfonf/
,ckuyif toihfjyifxm;&ayrnf/ BudK;pm;tm;xkwf& t*Fvef? *syef? tar&duef? jyifopf? tDwvD? *smrPD?
ayrnf/ txl;ojzifh uREfkyfwdkY wuúodkvfausmif;om;rsm; ½k½Swdkif;jynfrsm;wGif oifMum;aeaom ynma&;pepfESifh
onf þta&;wGif tcsuftjcm jzpfavonf/ odkYjzpfvifh tdEd´,jynf? ArmjynfwdkYwGif ay;tyfaom ynma&;pepfrSm
65
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
q&mhtjzpfrSm? b0epfembdkY?
jrefrmhacwf romr,mESifh?
tnmruGm ausmif;rSmxm;jyefordkY?
ausmif;om; oli,f vlrr,f"avhayy?
tarharmif ax&f&[ef;wdkYESifh?
jynfref; pmayoifawmh?
omoemajryv’if toa&vSaywJh?
a½Tjrawmif omwJhwdkufqDu?
(ae) (v) ESpfaqmif ygawmfrlwJh tcdkufudkjzifh?
u'dkuf u½dkuf tjrefjrifvdkufawmh?
rcHcsif rmef0ifwJh tpGrf;&,fESifh?
(aMomf) . . ref;tysufwGifjzifh?
MuiSef; rufvdkufyHku? ykcef;xGufwJhNyD;?
tMurf; zufa&mh r[JhvdkY?
irf;irf;wuf oa&,kdatmif
eef;quftarGudkvJ rSef;rdwJhjyif?
ur®|mef;owdESifh rqifjcif? rjrifcifrSm
ba&mufb&ufESifh?
aemufysufysuf t½l;vdky?
taemufbuful;um awmifpOfpudkif;wGifjzifh?
acsmifjrifwdkif;rSm armif&ifrdIif;BuD;
Adkvf0ifcHvdkYrdkY?
[kdt&if ,ref rufrdonfh orxwrsKd;ayy?
zdkyv’ifysHrSm t*d¾& &uf½SdorQxdk;&mu?
trsKd;bmom omoemiJhayonfh?
wyJhocif ]av;armif} ]Apdef} uav;wdkYESifh?
jrefrmhtcsdefa½G;um atmifajreif;ra[hvdkY?
awmifajctqif;rSm (ae) rapmif;rDy?
a½Ta'gif;]tdk;a0} r*¾Zif;qDu?
tqufruif;wJh oHo&mrSm?
wyJht&if;&JU pHyrm ½G,f&nf½SmwJh?
t,f'Dwm ]armifndKjr} &JUjyif?
(aMomf) . . ArmhtwGuf
r&orQ yGufruGqdkwJh?
or*¾ Ouú| ]armifb*srf;} wdkYudk?
"Z*¾okwft& atmifwzGzGref;&mu?
atmifZ,yef; anmifoajy Ekcsdefrawmh/
aemifjrefrmhpwrf; ]armifa½TEk} &,fvdkY?
atmifaZ,wk >rufrqHk;EdkifrJh jyif
wufzkef;BuD;q&m ]odef;az} uav;wdkYudkjzifh?
,drf;raoG udef;aoa½G;vdkufuJh?
ta&;½SdvQif t&may:Mua&mh?
q&mtausmftarmf a,m*Du0d&,fu?
urÇmrSmaomf ta[m nD\rnD\ awmqDu
Munfhvdkufawmh/
68
udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
jrefrmraemf aumvDrdcsdefrdkY?
aZmf0Dxd wuGufrrSdef arSmifrn§dKUrlí?
aumvD\ jyu©'defrSm ajymif;ordkYomy?
]tdk azarmifwif&JU} atmifrQKdYtvJSY txuf[dk,cifuJhodkY
ueufy[dk&f ajymif;&rSmu?
aemifodkYwuJh? atmifbdkY wyJhawGeJY?
(aMomf) . . armifwdkY&JY wuúodkvf ocifausmif;/
ocifudk,fawmfrIdif; (vufa½G;pifav;csKd;w&m? pm-308? 73? Zlvdkif)
From: "Oway" or The Voice of the Peacock, Voice of the RUSU, Jan. 1936; Vol. 5, No. 1, p. 56.
nDav;ndKjr (udkodef;wif)
ausmif;om;b0 "Hell Hound at large" qdkwJh aqmif;yg;wdkav;wckxJeJh wuúodkvfavmurSm
tnMwb0uae ausmfapmcJhwJhb0 rif;a&mufcJhw,f/
yHk
armifEk
1? 10? 60
(0Jr,S m)
Source: Bogoke's Works (Mya Han)
udEk k
udnk Kd jr
Source: Internet
udak tmifqef;
ud&k m½Spf
ewft;kd uGJ
rnfolYtapmfum;rS rcH/
apmfum;wJholudk 'l;eJYwdkufr,f/
udo
k ed ;f az (ode;f azjrif)h
jrif;pD;í txD;rSef; trrSef;rodvQif vltvle[k ac:Muonf/ odkYjzpfvQif igwdkYwawGonf igwdkY oifMum;
aeaom ynmonf ynmwkavm? ynmppfavm[k a0zefrodvQif igwdkYtm; urÇmu vltvleawG[k ac:qdkavrnf/
o[mu Oóz,m;avm? pdefppfavm? vlt? vle? vlnHh? vlYrEl;reyf? vlpdrf;pyf tjzpfrsKd; ra&muf&ef igwdkY
ckoifaeaom ynmvnf; tb,ftajctaeqdkonfudk igwdkY odzdkYvdkavonf/ a½S;u wuúodkvfynmukd uRefynm[k
vnf;aumif;? NrdKUtkyfynm[k vnf;aumif; trsKd;rsKd; ac:Muayonf/ xdkpum;onf igwdkY ckacwfü rrSefawmh/
tck igwdkY ynmonf ewftdk;uGJynmomwnf;? ewftdk;uGJwdkY rnfonf tb,fae&mrQ oHk;í raumif;ay/
ewftdk;uGJynm [kwfyg\avm? rSefyg\avm? uJ jy½kyfxkwfMupdkY/
bDtufpfpD atmifvQif bmvkyfwwfygoenf;/ tjcm;wdkif;jynfrsm;ü pufbufuqdkygvQif em&D? armfawmfum;?
av,mOfysH ponfwdkYudk vkyfwwfonf/ qyfjym? acgif;vdrf;qDrSpí txnftvdyf? ouúvyf? ydk;? zJ ponfwdkYudk
vkyfEdkifonf/ a<uyef;uef? a<uu&m;rSpí oHxnf? oHtoHk;taqmifrsm; vkyfenf;ü uRrf;Muonf/ igwdkY odyÜHbJGU
yk*¾dKvfausmfBuD;rSmrl em&DwvHk;udkrS ae&mwus wyfjcif;? jzKwfjcif; rjyKwwf? qyfjymwwHk; jzpfatmif rvkyfwwf?
jzpfjyefygvnf; toHk;rus? toHk;r0if? a<uu&m;vkyfzdkY aeaeomom a<u&nfudk yHkroGif;wwfacs/ b,f"mwfESifh
b,f"mwfpyfu bmjzpfvnf;? b,f"mwfudk rD;tylay;vdkufu b,fvdkjzpfoGm;onf? b,f[mudk bmac:vnf;?
b,f'if; bmaMumifh jzpf&onf? b,f[mESifh b,fnmaygif;u b,f[mjzpfonf wdkYudkum; oifyg\/ onf"mwfESifh
onf"mwfaygif;vdkY onf[mjzpfvmwmudk b,fvdkae&m toHk;cs&rnfudkum; roifMum;/ b,f"mwfudk rD;tyl
xdvdkufaomf b,fvdkjzpfoGm;wmyJ/ tJonfawmh b,fvdk toHk;cs&w,fqkdwmudkawmh roif/ OyrmqdkvQifum;
prkefrsKd;ig;yg;? ZmwdyædKvf? qm;ykwfcJ? EG,fcsKd a&maygif;í axmif;u vsufqm;jzpfonfudk oifyg\/ onfvsufqm;udk
acsmif;qdk;vQif vsuf&rnfavm? 0rf;csKyfvQif oHk;&rnfavm? rdef;rvdkcsifawmh aqmif&rnfavm? odkYr[kwf wuúodkvf
ausmif;awmfBuD; tay:qHk;xyfwufawmh rl;vdkY½I&rnfavm ponfrsm;udkrl ay,smvuef 0uGufí csefcJhonf/
pdefESihf oHyk&mazsmfvdkuf[k vl½dkif;wa,mufudk cdkif;\/ 'gbmvkyf&rvJq&m[kqdkvQif rif;aumif;r,f xifovdk
Munfhvkyf[k jyefMum;avu vl½dkif;onf bkrodbrodESifh pdefoHyk&mukd aomufvdkufvQif aozdkYyif ½Sdawmhonf/
igwdkYtm; oifydkYaomynmonfvnf; xdkYtwlyifwnf;/
ocsFm*kPfxl;wef; ausmif;om;rsm;onf tyifyef;BuD;cHí oifMu&yg\/ pmtkyfawG vefcsm;ESpfpD;wdkufrQ
zwf&yg\/ odkYaomf xdkynmrsm;onf avmuESifhbmrQrqdkif? ausmif;om;wdkY oifwdkYonf ynmukdb,fae&m toHk;jyK
Muawmh[k rñTef;acs/
tjcm; tjcm;aom EdkifiHwdkYü wuúodkvfausmif;rsm;ESihf wGJum puf½HkBuD;rsm;? tvkyf½HkBuD;rsm; xm;½Sdonf/
igwdkY Armjynfu wuúodkvfrSm tpdk;&u rsufESmjzLrsm;udkom tdrfaumif;? ,maumif; aqmufí ay;onf/ igwdkYtwGuf
puf½Hktvkyf½Hkrsm; aqmufay;&ef ydkufqHr½Sd[k nmMuonf? jzef;Muonf? ajAmifvdrfonf? tpdk;&onf igwdkYtm;
uwfAm&D acsmuvdwfudk rauR;? awmfzDavmufudkom auR;aeonf/
wzef 0dZÆmwef;awGudk MunfhMuygOD;/ 0dZÆmqdkwm {&mryk*¾dKvfBuD;awG[k ac:prSwfjyKMu\/ 0dZÆmqdkwm
ArmhjynfwGif rnfolESifhrQ rwl? ylZmp ylZmae,smeH? ylaZmfcHxdkufaom yk*¾dKvfrsm;omjzpfonf[k igwdkYu txifBuD;
cJhMuonf/ odkYaomf igwdkY ynmum; usD;tmoD;uJhodkY tay:tqif;om vSí twGif;cH nHhavonf/
t*FvdyfpmwGif ½SdwfpyD;,m;? bdkif½Gef? rpfvwef? *dkvfprpfwdkY oif&yg\/ xdkpmwdkYudk zwf&ojzifh tysKdpm
74
udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
ausmif;tkycf sKyfa&;tzGUJ u vspfvsL½Ico hJ nf/ 1934-35 wGif ausmif;p&dwaf vsmhaygha&;udk xyfraH wmif;qdck ahJ omfvnf;
wuúodkvf tkyfcsKyfa&;aumifpDu ausmif;om;tcsKdUudk ac:,lESpfodrfhjzm;a,mif;um uwdrwnfrIrsm; jyKcJhavonfrSm
½SdaecJhí tpnf;ta0;cef;onf tkwftkwfusufusufESifh
]oydwfarSmuf? oydwfarSmuf} atmfoHrsm; yJhwifxyfoGm;onf/ tcsKdUausmif;om;rsm; aemufaz;avSum;rS
jyefMu&ef ajy;Muonf/ aemufaz;avSum;ü udkxGef;tkH? udkbqufESifh trmcHausmif;om;wcsKdU½Sdonf/ ¤if;wdkYu
]usaemfwu hkd kd eif;Ny;D qif;oGm;yg}[k avSum;xdyfü xdkifcsvdkufonf/ udkodef;azu xdktcsdefwGif vufwdkYí bwfpfum;
rsm;udk urm½Gwf*wfwJteD;rS or*¾taqmuftODa½SUodkY armif;0ifvmaponf/
obmywd udk&m½Spfu oydwfarSmufwifoGif;xm;onfhtqdkudk jyefpOf;pm;&ef (3) Budrfajymonf/
udkcifarmifuav;onf a'gowBuD; xdkif&mrSxNyD; ]a[U &m½Spf? rif;pum; ½kyfodrf;? rMum;csifbl;uG} [kajym&if;
ausmif;om;rsm;bufoYkd vSn&hf if; ]oydwaf rSmuftqdu k kd b,fvokd abmxm;ovJ} [kar;vdu k &f m ausmif;om;rsm;onf
]pw½du k ?f pw½du k ?f oydwaf rSmuf? oydwaf rSmuf} [k jyefatmfMuonf/ udk&m½Spfu oydwfarSmuftqdkudk jyefpOf;pm;&ef
ajymjcif;onf ausmif;om;rsm; pdwfudk qGay;jcif;jzpfonf/ ausmif;om;rsm; pdwf"mwfjyif;xefvmatmif vHIUaqmf
ay;jcif;jzpfonf/
tpnf;ta0;onf w½ke;f ½ke;f ESihf wa0ga0gjzpfaepOf ausmif;om;wa,mufonf or*¾cef;ra½SUbuf jyLwif;
aygufudk vufn§dK;xdk;í tif;vsm;aqmifrS ausmif;olor*¾udk,fpm;vS,frsm; (15) OD;cefY - rcifjr (aemif uxdu?
ynma&;wuúodkvf)? jcif;Mum;rrBuD; (udkxGef;tkHZeD;)? rtrm (aemif vlxka':trm)? rodef;Munf (ykodrf) wdkYESifh
ausmif;ol (15) a,mufcefY - tm;jyNyD; ]rde;f cav;awGyg&if a,mufsm;av;awG bmowÅad MumifwmvJ? xrde0f wfMua[h?
pw½dkuf pw½dkuf} [k atmfMujyefonf/ ausmif;om;tcsKdUonf udkEktm; ykckH;xrf;í atmufodkY ac:oGm;onf/
udk&m½Spfu ]uJ oydwfarSmufzdkh qHk;jzwfNyD;NyD? or*¾&Jabmfwdkh? vdkufygzdkhawmU rwdkufwGef;vdkygbl;? 'gayr,fU 'DudpörSm
igwdkh wm0ef½Sdw,fvdkh ,lqNyD; trsKd;om; pdwfjyif;xefwJUolawG vdkufygEdkifygw,f? tpnf;ta0; NyD;qHk;aMumif;}
tEdkifEdkifajym&if; ausmif;om;tcsKdUu csKdif;ESpfbufrSr,lí atmufokdY ac:aqmifoGm;Muonf/ tif;vsm;aqmif½Sd
ausmif;olrsm;onfvnf;-
Rightly or Wrongly
My Country is My Country
-[laom aqmifyk'ft& oydwfarSmuf&efxGufvmNyD; oydwfarSmufausmif;om;rsm;udk vufckyfwD;í
BudKqdkMuonf/
oydwf oydwf? arSmuf arSmuf
pavmU pavmU? xGuf xGuf
udkatmifqef;udk ausmif;rxkwfeJh
udkEkudk ausmif;rxkwfeJh
uRefynma&;pepf? zsufypf zsufypf
ocifrsKd;a[U 'dkhArm
a<u;aMumfoHrsm; a<u;aMumfí t"dywdvrf;rS ausmif;tkyfBuD;tdrfodkY vnf;aumif;? ausmif;aq;½Hk a½SUodkY
vnf;aumif;? a½Tw*d akH pwDawmf &m[kaxmifh wefaqmif;BuD;qDoYkd wNrdKUvH;k vSnv hf nfNyD; oydwpf cef;zGi&hf ef xGuv
f m
Muonf/ &efuek w f uúov kd Bf uD;onfum; oydwaf rSmufausmif;om;rsm; xGuv f mNyD;aemuf Nidrof ufajcmufaoGUuse&f pfchJ
onf/ *kPfxl;wef;rS ausmif;om;BuD;rsm;vnf; yg0ifcJhMuonf/ bDat? bDtufpD rufarmívnf;aumif;?
axmuf y H h a Mu; jyKwf r S m aMumuf a om ausmif ; om;tcsKd U rS v G J í 80% ausmf oyd w f a rS m uf M uonf /
xdkausmif;om;rsm;xJwGif aemiftcg 0efBuD;? I. C. S.,? B. C. S.,? oHtrwf? wdkif;rif;BuD;? twGif;0efjzpfMurnfholrsm;
ygvmayonf/ udk,fusKd;udk pGefYoifh pGefYxdkufonfh tcsdefwGif udk,fusKd;pGefY&J0Hhaom ausmif;om;rsm;aMumifh 1936
ck? 'kwd,tBudrfausmif;om;oydwfBuD; jzpfay:vm ayonf/
(¡) oydwft&Sdefwufvmjcif;
ausmif;om;? ausmif;olrsm;xJwGif tdEd́,wdkif;&if;om;rsm;? t*Fvdyfujym;rsm; yg0ifcJhonf/ ajcwzufjywf
[dE´LvlrsKd; ausmif;om;wa,mufvJ ]trsKd;om;jcif; csD;jr§ifUyg} [laom jrefrmpmwrf;udk udkifaqmifvmí oydwfrSm
t½Sed jf rifvh monf/ ausmif;om;? ausmif;olrsm; pdwx f w J iG f rdrw d YkdoifMum;&ef,x l m;aom bmom&yfrsm;ukd jyefvnfpOf;
pm;&m aemif toufarG;0rf;ausmif;udk rwwfEikd af om bmom&yfrsm;? rdrw d Ydkpw
d f ,Ofaus;odraf rGUatmif rjyKvkyEf ikd af om
bmom&yfrsm;? ZmwdaoG;? Zmwdrmef wazG;azG; wufaprnfhtpm; arG;oaE¨yg pdwful;pdwfjrwfrsm;udkyif aysmufuG,f
apEdkifaom bmom&yfrsm;udk ,lxm;rdaMumif; odvmMuonf/ trdArmjynfu ppfrSefaom acgif;aqmifEdkifrnfhol
wOD;udk trSefwu,f vdktyfaeonf? tvsiftjreftvdk½Sdae\/ Armwdkif;twGuf ar;cGef;jzpfae\/ wOD;wa,muf
pdwaf ysmhnrhH aI Mumifh ArmawGukd aumuf½;kd rD;[k rpGypf rJG yd gapESi/hf oifwa,muf aoG;aMumifraI Mumifh Armh*P k f rysufyg
apESifh/ oifwa,muf wudk,faumif;qefrIaMumifh Armqdkwm tpmjyac:&wmyJ[k olrsm;tqdk rcH&ygapESifh/ oif
wa,muf opömysufrI? uwdysufrIaMumifh wrsKd;om;vHk; repfemygapESifh/ oif\ aemufwGefYrI? owdåenf;rI? ZGJaysmh
rIaMumifh aqmif½Gufcsufrsm; raESmifhaES;ygapESifh/ tm;vHk; wnDwnmwnf; aqmif½GufMu&ef ta&;BuD;ayonf/
ausmif;tkycf sKyfa&;wm0efcrH sm;u ausmif;om;rdbrsm;xH rdro d m;orD;rsm;udk oydwpf cef;rS ausmif;odYkjyefyYkd&ef
aMu;eef;½dkuf awmif;yefpnf;½Hk;cJhaomfvnf; rdbrsm;onf wkefYjyefrI rvkyfcJhonfhtjyif ausmif;om;rsm;vkyf&yfudk
axmufcH tm;ay;cJhonf/
]ighom;? rif;rrdkufeJh? q&mBuD;u rif;udkausmif;xkwfNyD; emrnfqdk;ay;vdkuf&if rif;woufvHk; vlñGefhwHk;
oGm;vdrfUr,f/ rif;pOf;pm;aemf? ukefxm;&wJU aiGawGuvnf; renf;bl;? wESpfvHk; aiGukefcH vlyef;NyD; oifxm;&wJU
ynmawG? pmar;yGeJ ;D rS0ifrajzbl;qd&k if t½H;I Bu;D ½H;I rSmyJ? rrdu h m;&,f} [k awmif;yefMuaom rdbrsm;udk ausmif;om;
k ef ihJ go
rsm;u-
]tarwdkh&,f? a*:&if*sDawGudkMunfU? olwdkhrSma½S;wkef;u ohlrif;olhcsif;eJh? &mZ0ifrSm pHwifavmufwJU trsKd;aygh/
aemifvrl sK;d jcm; vufatmufa&mufawmU waehwjcm;ysujf ym;&muae ckawmUZmwdrmefrNUJ y;D olwum&JeY if;jym; jzpfaewm
tarwdkh odwJhtwdkif;yJ/ [dkvlhjrif aMumuf&? 'Dvlhjrif ½Sdcdk;&awmUrvdk? uav;eJhacG;awmif olwdkhudk yrmrcefhbl;/
ArmawG xD;usK;d pnfaygujf zpfNy;D vlrsK;d jcm; vufatmufa&mufwm ESpf (50) ausmNf y/D waehxufwaeh qkw, f wk vf mwm
uae aygah ygq h qaer,fq&kd if a*:&if*sv D kd tajcrvSwb UJ 0 a&mufomG ;r,f/ 'Db0ra&mufcsi&f if tckuae owd0&D , d
a½SxY m;Ny;D trsK;d om;a&;udk BuKd ;pm;&r,f/ 'grS aemifrsK;d qufawG aumif;pm;rSm}[k ausmif;om;rsm;u jyefajymcJhavonf/
ausmif;om;rsm;onf e,fcsJUqefYusifa&;vIyf½Sm;rIudk jynfolrsm;ESifhvufwGJNyD; tm;oGefBudK;yrf;Muonf/
jynfow l &yfv;kH cHpm;ae&aom NAdwo d Qe,fcsUJ \ zdEydS cf sKyfcs,rf t I 00udk azmfxw k wf ifjy vHUI aqmfMuonf/ e,fcsUJ tpd;k &
ay;rSurf;rS roxma&pmudk t½dk;t&if; udkuf&onfh? pm;cGufvk 91-Xme tkyfcsKyfa&;udk rufrufarmarm
vQmapmif;xd;k í oGm;a& wjrm;jrm;usum atmufajcvGwaf eMuaom vufa[mif;Edik if aH &;orm;BuD;rsm; wefc;kd xGm;NyD;
qif;&Jom;0HomEktzGJUacgif;aqmif a'gufwmbarmf eef;&if;0eftjzpfaqmif½Gufí ñGefYaygif;tpdk;& tkyfcsKyfae
csdefjzpfonf/ a'gufwmbarmfESifh rEÅav;OD;bOD;wdkYonf trsKd;om;wuf<uvIyf½Sm;rI? e,fcsJUqefUusifa&;udprö sm;ukd
ykvyd t f zGUJ ? ppfyv
k yd t
f zGUJ rsm;oH;k um NzdKcG&J onftxd e,fcsJUqefYusifa&; tiftm;pkrsm;udk Edik if w H 0Sr;f u *,uf½u kd cf wf
79
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
atmif tiftm;jyoMuonf/
ArmwEdkifiHvHk;wGif ausmif;om;ta&;? tvkyform;ta&;? v,form;ta&;? ukvm;-Arm t"du½kPf;
ta&;rsm; AGufaygufatmif vIyf½Sm;aecsdefjzpfonf/
oydwfarSmufausmif;om;rsm;onf udk,fhtkyfpkESifhudk,f wm0ef,lí oydwfrarSmufao;aom rpf½Sifausmif;
rsm;ESihf tpd;k &ausmif;rsm;odYk omG ;um oydww f m;Muonf/ oydww f m;aom ausmif;om;pku oydww f m;í oydww f &m;
a[maom ausmif;om;pku oydwt f iftm;jznhw f if;&ef BudK;yrf;Muonf/ a½Tw*d akH pwDawmf oydwpf cef;ü usef&pfaom
ausmif;om;xkrmS vnf; oydwaf rSmufausmif;om; &Jabmfopfrsm;tvmudk 0rf;omtm;& qD;BudKMuonf/ oydwaf rSmuf
umvtwGi;f waeYwmukeq f ;kH onfh tcsdew
f ikd ;f wGif oydwaf rSmufausmif;om;rsm;tm; acgif;aqmifrsm;u aoG;pnf;nD
ñGwfa&;? enf;ñTefvrf;jy ynmay;w&m;rsm; a[majymavh½Sdonfudk oydwfarSmufausmif;om;tm;vHk; pdwftm;xuf
oefpmG pka0;em;axmifMuonf/ 1920 wuúov kd f yxrausmif;om;oydwf tawGUtMuHK&cJo h vdk oydwaf rSmufausmif;
om;acgif;aqmifrsm;tzdkYvnf; tawGUtMuHK &ifhusufcJhNyDjzpfonf/ NAdwdoQe,fcsJUenf;y&d,m,fudk 1936 oydwf
ausmif;om;acgif;aqmifrsm; em;vnfxm;Muonf/
oydwft½Sdefjrifhwufvm&m tifvsm;aqmifrS ausmif;ol (150)? udkodrf;armifacgif;aqmifaom ,leDAmpDwD
*syfqifausmif;om;rsm;yg0ifvmonf/ udkbZHacgif;aqmifaom &cdkiftrsKd;om;rsm;vnf; ygvmonf/ aq;aumvdyf
oydwfudk udkvSa½T (udkvSaznD tmPm½SifudkvSa½T) acgif;aqmifcJhonf/
NrdKUvkH;uRwfausmif;om;rsm;? txufwef;ausmif;om;rsm;yg 0ifa&mufvmí oydwft½Sdefjrifhvmonf/
te,fe,ft&yf&yf½Sd ausmif;om;rsm;uvnf; pGrf;tm;½SdorQ yg0ifulnDí wdkYArmtpnf;t½kH;uvnf; te,fe,f
t&yf&yf½Sd tpnf;t½kH;cGJrsm;odkY ñTefMum;csufrsm;ay;ydkYí yg0ifulnDaponf/ jynfvkH;uRwfausmif;om;oydwfodkY
a&mufcJh&ef axmuful oydwfarSmufay;cJhaom ausmif;rsm;rSm jynf? BudKUyifaumuf? vufyHwef;? okH;q,f? rif;vS?
aysmfbG,f? rEÅav;? rkH½Gm? armfvNrdKif? ajrmif;jr? yJcl;? jrif;jcH? ykodrf? rdw¬Dvm? zsmykH? a½Tbdk? anmifav;yif? yckuúL?
rif;bl;? tif;pdef? awmifBuD;? aygif;wnf? usKdufvwf? [oFmw? awmifil? rk'kHNrdKUrsm;½Sd ausmif;aygif; (45) ausmif;
yg0ifcJhavonf/ oydwform;rsm;pcef;udk *sDpDbDat orwBuD; OD;pdk;odrf;a&mufvmonf/ olonf *sDpDbDatwGif
e,fcsJUqefYusifa&; tjyif;xefqkH; acgif;aqmifwOD;jzpfum &mxl;r,lbJ tm;vkH;udktwdkuftcHvkyfcJhonf/ ]rif;wdkh
atmifqef;wdkhvdk vkyf&r,f? 'grsKd;rS igwdkhydkaumif;r,f? ydkwdk;wufr,f}[k ajymMum;cJhonf/ udkEk? udk&m½Spf? udktkef;ESifh
tjcm;acgif;aqmifrsm;onf NrdKUrsm;odkYoGm;a&mufí awmif;qdkcsufrsm;wifjyum vlxktpnf;ta0;BuD;rsm;
jyKvkyfavonf/
(x) oydww
f m;xGuMf ujcif;
ukd&m½Spfacgif;aqmifaom oydwfarSmufausmif;om;? ausmif;olwdkYpdwf"mwfrSm tjrifhqHk; a&mufaecsdef
jzpfonf/ oydwaf rSmuf ausmif;om;? ausmif;olrsm;\ pm;0wfaea&;udk acgif;aqmiftoD;oD;u wm0ef,l aqmif½u G f
aeMuonf/ oydwfvkyfief;ay:vpD wuúodkvftmPmydkifrsm;ESifh &ifqdkifa&;udpw ö Gif oydwfarSmufaumifpD0if (Inner
Circle) ü tjrJaqG;aEG; wdkifyifaeMuonf/ oydwfarSmufolrsm;xJwGif tvdkawmf&d owif;ay;avmufaumifrsm;
½Sdwef&monf/ rnfolrnf0g[k cGJjcm;odEdkif&ef udkausmfNidrf; acgif;xJwGif axmufvSrf;a&;tzGJUzGJU&ef pdwful;ay:vmNyD;
oydwfarSmufausmif;om;rsm;ESifh aumifpD0ifrsm;tm; udkausmfNidrf;\ axmufvSrf;a&;tzGJUrsm;u ½SJ'dk;vkyfonf/
rwfvpmar;yGJudk wuúodkvftmPmydkifrsm;u rjzpfjzpfatmif usif;y&ef qHk;jzwfNyD;jzpfonf/ xdkpmar;yGJ
0ifa&mufajzqd&k ef A[kad usmif;aqmifrsm;wGif ausmif;om;rsm; pkaqmif;aexdik af ponf[k udak usmfNidr;f \ axmufvrS ;f
a&;tzGJUrS oydwfowif; &½Sdonf/ xdktcsdefu ,leDAmpDwDausmif;om; OD;a&rSm (800) ausmf½Sdí aeYausmif;om;OD;a&
(300) ausmf ½Sdonf/ ausmif;tdyfausmif;pm;OD;a& (700) ausmf bk&m;ay:odkY a&muf½Sdaeonf/ ,if;tcsdefwGif
rnfonhu f pd Eö iS jhf zpfap oGm;a&mufaom ausmif;om;rsm;udk tmPmydik w f Ykd u A[dak usmif;aqmifrsm;twGi;f aeYa&mnyg
ac:xm;onf/udkausmfNidrf; owif;rSm A[dkausmif;aqmifrsm;twGif; a&muf½Sdaeaom pmar;yGJ0ifajzvdkolrsm;qDu
r[kwfay/ bk&m;&ifjyif oydwfpcef;odkY a&mufvmaom olrsm;qDu jzpfonf/
xdkausmif;xJodkY a&mufvmolrsm;udk tmPmydkifrsm;u ppfaq;NyD; ausmif;aqmifwdkYwGif cGJí oD;jcm;xm;&m
pm;a&;? aomufa&; usyfwnf; usOf;ajrmif;aeonf/ ,if;udpEö iS yhf wfoufí oydwaf rSmufaumifp\ D qH;k jzwfcsuft&
pm;a&;? aomufa&; usyfwnf; usOf;ajrmif;olwdkYtwGuf tpm;taomuf aeYpOfoGm;ydkY&ef bk&m;&ifjyifoydwfpcef;odkY
vmvdo k rl sm;tm; nt½kPw f ufcsed f ra&mufcif A[kad usmif;aqmifrsm; 0if;eHab;rS avSum;axmif xGuv f mEdik af p&efwYkd
jyKvkyfay;onf/ udkomvSESifh udkndKxGef;wdkYu tpm;taomuf ydkYMuavonf/ xdktcg ygarmu©rufudkif;u
0if;wHcg;wGif ydwaf pmifah eonf/ oydwaf rSmuf ausmif;om;rsm;jzpfí 0ifciG rhf ûy[kajymonf/ udo k mvSEiS hf udn k Kd xGe;f u
tpm;taomuf rsm;udk oHwikd Mf um;rS ausmif;om;rsm; tm;ay;rnf[k ajymaomtcg rpöwmrufuikd ;f u ]rif;wdo hk x d m;zduhk
rif;wdhk oydwaf rSmufwm igt h aeeJh vk;H 0oabmrwlb;l ? 'gayr,fU rif;wd&hk YJ vky&f nfuikd &f nf? pnf;urf;½Srd eI hJ wnfMunfru I kd
csD;usL;w,f} [k ajym&if; udkomvSESifh udkndKxGef; oHwdkifMum;rS tpm;taomufydkYonfudk bmrSrajymay/
wzef 1936 ck? azazmf0g&Dv? 26 &uf? eHeuf (5) em&DwGif wuúodkvfausmif;odkY ausmif;om;tiftm;
(300) cefYonf armfawmfum;jzifh oydwfwm;&ef xGufcJhMuonf/ oydwfaumifpD0if o&Jbat;u acgif;aqmifonf/
wuúodkvfor*¾½kH;ü tpkcGJí ae&mcsavonf/
Source: Unknown
wuúov
kd af usmif;ü oydww
f m;Mu&mwGif tif;0ausmif;aqmif oHwcH g;0ü vJt
S yd af eMuaom oydwaf rSmufausmif;om;rsm;
82
udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
(") oydw\
f tusK;d aus;Zl;rsm;
1/ rwfv tv,fwGif ausmif;tkyfBuD; rpöwmpavmh ae&mwGif ygarmu©OD;azarmifwifudk ausmif;tkyfBuD;
tjzpf cefYvdkufonf/
2/ 1920 jynfh ausmif;om;oydwBf uD;xuf 1936 ck ausmif;om;oydwBf uD;onf ausmif;om;xkw&yfv;Hk \
Edk;Mum;rI pdwf"gwf ododomom xifxif½Sm;½Sm; wdk;wufjynfh0rI ½Sdvmonf/
3/ 1936 ck ausmif;om;oydwfBuD;onf tcsdef,lBudKwifjyifqifí oydwfarSmufvdkufaom oydwfBuD;
83
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
trsKd;om;ynm0efOD;zdk;usm;u xí
]trsKd;om;wuúodkvfjzpfajrmufa&;twGuf aiGodef;csD vdkw,fqdkwm rSefygw,f/ odkhayr,fU OD;oGifvdk
yk*¾dKvfBuD;u aiG 1000d^- xnfUwm enf;w,fvdkh rqdkEdkifygbl;/ bmaMumifUvJqdkawmU avmavmq,frSm olhapwem
o'¨gw&m;tavsmuf xnfjU cif;om jzpfw,f/ aemuf wuúov kd f jzpfajrmufwt UJ cg apwemawG ydv k mNy;D xnfv
U rd rUf ,fvhkd
arQmfvifUygw,f/ aemufNyD; 'Davmuftzdk;wefwJU yk*¾dKvfBuD;u wuúodkvfjzpfajrmufa&; tpnf;ta0;ukd tcsdefukef
vlyef;cHNyD; em,uvmaqmif½GufwJUtwGuf wefzdk;[m rqHk;jzwfEdkifatmif BuD;rm;vSygw,f}
xdktcgrS OD;oGif? udkatmifqef;ESifh y&dowfrsm; jyHK;Edkifonf/
Mo*kwfvwGif trsKd;om;wuúodkvf naeydkif;oifwef;rsm;udk NrdKUrausmif;ü zGifhvSpfcJhonf/
xdkoifwef;rsm;ü-
(1) jrefrmhtvif;OD;pdef - owif;pmynm
(2) ol&d,OD;vSaz - abm*aA'
(3) a'gufwmxifatmif - t*FvdyfpmESifh EdkifiHa&;&mZ0if
(4) ygarmu©OD;atmifvS - ocsFm
(5) OD;xGef;ndK - yx0D0if
(6) 'D;'kwfOD;bcsKd - udk;cef;ysKdU
(7) ynm0efaxmufa[mif; OD;zdk;pdef - jrefrmo'´g
(8) OD;zdk;usm;ESifh OD;oufwif - &mZ0if
ausmif;pmtkyfrsm;udk OD;zdk;usm; yHkESdyfwdkufrS udk,fydkif½kdufESdyf jzefYa0cJhonf/ OD;zdk;usm;onf aemufydkif;wGif
wdk;wufa&;r*¾Zif;odkY vpOfaqmif;yg;rsm;a&;NyD; ¤if;aqmif;yg;rsm;udk ¤if;yHkESdyfwdkufrS vHk;csif;tjzpf xkwfa0cJh&m
wdkif;jynftESHY tusKd;rsm;cJhonf/
(A) e*g;eDpmtkyt
f oif;tp ausmif;om;u
udkEkonf wuúodkvfrSxGufNyD;aemuf 'D;'kwf*sme,fwGif 0ifvkyfavonf/ jrefrmhtvif;
owif;pmudk xkwaf 0cJo
h nf/ udv
k aS zu wnfaxmifco hJ nf/ The New Burma t*Fvyd o f wif;pmudk
aeYpOfxkwfrS wywf (3) Budrfxkwftjzpf ajymif;vJxkwfa0cJhonf/ ¤if;owif;pmudk a'gufwmodef;
armifu ydkifonf/
1937 wGif ¤if;owif;pmrsm;onf trsKd;om;a&;BudK;yrf;rI rvHkavmufí udkEk? udkvSaz?
udkodef;azwdkYonf e*g;eDpmtkyftoif;udk wnfaxmifcJhavonf/ udkxGef;at;u aiGaMu;
ulnDaxmufyHh ay;cJhavonf/
1936 oydwftusKd;taeESifh ausmif;om;trsm;pkrSm EdkifiHa&;pmayrsm; avhvm&ef pdwftm;
xufoefvmMuonf/ rmhufpf0g'ESifh vuf0Jpmayrsm; (wuúodkvfwGif r½Sdaom) udk e*g;eDpmtkyftoif;rS
Source: Unknown
avhvmcGihf &vmMuonf/ udb k aomif;ESihf udEk w
k Ykd a&;om;aom 0w¬KESihf jyZmwfrsm;udk ausmif;om;trsm;pk tav;xm;
avhvmzwf½IvmMuonf/ ¤if;pmtkyftoif;rS ausmif;om;rsm;\ wdk;wufrIpGrf;&nfudk ay;vmEdkifavonf/
88
udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
OD;Ek
(1935-36)
Source: Internet
1936 ckEpS uf m; e,fcsUJ orm;wefc;dk xGm;aomESpf jzpfayonf/ e,fcsUJ orm;rsm;onf wkid ;f jynf t½Sio
f ciftjzpfjzifh
b0ifjrifMh uayonf/ t½kt d aoay;rIonf ¤if;wdYktwGuf om,mrufarmzG,f jzpfvm\/ pum;ajymvQif “SIR”
[laom pum;vH;k ukd xnfah jymrS raemcku d ?f oabmBuKud cf o
hJ nf/ wuúov dk af usmif;om; wOD;u pmoifcef;wGif
q&mbOD;tm; “SIR” pum;vkH;rokH;? ikH;wdwd ajymojzifh ta&;,ljcif; cH&avonf/
wzef tk;d a0r*¾Zif;wGif ygaom “Hell hound at large” [laom aqmif;yg;ESihf ywfoufí wm0efct H ,f'w
D m
ukdatmifqef; (AkdvfcsKyf) tm; ausmif;xkwfjyefonf/ “Hell hound at large” ]i&JacG;BuD;vGwfaeNyD} [l
aom aqmif;yg;onf wuúokdvftmPmykdifwkdY\*kPfodu©mudk xdckdufonf? aqmif;yg;a&;olukd xkwfazmf&ef
awmif;qko d nf/ wm0efct H ,f'w
D m udak tmifqef;u xkwaf zmfrajymojzifh ausmif;xkwjf cif;jzpf\/ aqmif;yg;
a&;olrSm ukdodef;wif ,ck tkd;a0 OD;nKdjr jzpfonf/
89
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
oydwpf pkH rf;a&;aumfrwDzUGJ jcif;? qmjrbl; acgif;aqmifaom pkpH rf;a&;aumfrwDzUJG jcif;jzifh oydwt f a&;awmfyu Hk kd
NyD;jywfapcJo h nf/ ta&;awmfyo Hk nf (3) vrQMumcJ\ h / or*¾Ouú| ukEd ok nf ausmif;om;rsm;\ cspMf unfav;pm;
rIudk cH&onf/ ukBd uD;Ek[í l xif½mS ;cJí
h ,ckwikd yf if ac:vsuf ½SMd uao;onf/ or*¾Ouú| oufwrf;ukeq f ;Hk í
wuúov dk rf S xGuo
f mG ;aomfvnf; or*¾wiG f jyóemay:vmonft h cg a½SUaqmifajz½Si;f jcif; jyKcJ&h avonf/
zqyv uGaJ omtcg oefY½iS ;f zqyv Ouú|tjzpf aqmif½u G í f Ekid af wmf0efBuD;csKyfyif jzpfjyefonf/ 1958 ck?
atmufwbdk mvwGif Akv d cf sKyfae0if;tm; tpk;d &tmPm vTaJ jymif;ay;cJjh yD;? 1960 ckEpS w f iG f usi;f yaom taxGaxG
a½G;aumufyBJG uD; jyD;aomtcg Ekid if aH wmf0efBuD;csKyf tjzpfyif jyefv
f nfwifajrmufjcif; cH&jyefavonf/ (td;k a0)
1988 ckEpS ?f pufwifbm (9) &ufaeY 8888 vIy½f mS ;rIumtwGi;f Mum;jzwftpd;k &zGYJ pnf;NyD; Edik if aH wmf0efBuD;csKyf
tjzpf aMunmonf/ OD;atmifBuD;ESifh a':atmifqef;pkMunfwdkYtm; ¤if;Mum;jzwftpdk;&wGif yg0if&ef
zdwaf c:cJah omfvnf; uefYuu
G cf í
hJ Mum;jzwftpd;k &zJYG pnf;rI ratmifjrifcahJ y/
1988 pufwifbm (18) &uf ppfwyf (e0w) rS tmPmodr;f tNyD; Edik if aH &;ygwDrsm; zJYGciG ahf y;aomtcg tapmqH;k
wnfaxmifonfh 'Dru kd a&pDEiS Nhf ird ;f csr;f a&;tzJYGcsKyu
f kd OD;pD;wnfaxmifonf/ Mum;jzwftpd;k &zJYGpnf;rIukd jzwford ;f &ef
jiif;qefojzifh OD;Ektm; e0wtpdk;&rS 1989 ckESpf? 'DZifbmv (29) &ufaeYwGif tus,fcsKyfcs zrf;qD;cJhonf/
1992 ckEpS ?f {NyDv (23) &ufaeYwiG f aetdrt f us,fcsKyfrS jyefvw T af y;cJo
h nf/
90
udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
Source: Unknown
92
1936 ck wuúov
kd o
f ydwaf rSmufaumifp0D ifrsm;
udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
a½Tw*d o
kH ydwpf cef;rS tvSLcHxu
G v
f maom ausmif;om;rsm;
a½Tw*d o
kH ydwpf cef;½Icif;rsm;
a½Tw*d kH awmifbufapmif;wef;½Sd wuúov kd o
f ydwpf cef;jzpfaom
armfvNrKd iZf &yfa½Y w
S iG f awG&Y aom ausmif;om;rsm;
aY½w
S ef;- udak usmNf ird ;f ? udn
k Kd jr? udñ
k eG ?hf
aemufwef;- udo k mvS? udck ifarmifuav;? udx k eG ;f tH?k trnfrod xrif;csuw
f m0ef,&l aom td;k olBu;D tzJYG
bk&;ay:ü awG&Y aom oydwaf usmif;olrsm; armfvNrKd iZf &yfü aumfzaD omufcsed f
Source: Unknown
94
udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
1936 ckEpS ?f arv (10) &ufaehnwGif a½Tw*d &kH ifjyifay:ü ausmif;ol? ausmif;om;rsm; oydwv
f eS t
f pnf;ta0;usi;f yaeyHk
Source: Unknown; YU History (Diamond Jubilee)
95
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef; Source: RU History (Diamond Jubilee)
1936 ck &efuek w
f uúov
kd f
'kw,
d ausmif;oydwf
o½kyaf zmfumwGe;f
96
udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
Source: RU History (Diamond Jubilee)
1936 ck 'kw,
d ausmif;oydwf Ny;D aemuf wuúov
kd rf *¾Zif;ü azmfjycJah om umwGe;f rsm;
97
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef; (7)
udv
k ekd aD cwfaESmif;ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; vGwv f yfa&;BuKd ;yrf;rI trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1937 rS 1938)
pmtkyaf qG;aEG;yGrJ sm;? pum;&nfvyk rJG sm;? usbrf;pum;ajymyGrJ sm; ? pmayNydKifyrJG sm;? a[majymyGrJ sm; jyKvkyo f nf/ xkt d csed u
f
e*g;eDpmtkyfrsm;udk pmMunfhwkdufwGif ykvdyfrsm;u vma&muf½SmazG&m pmMunfhwkdufrSL;rsm;onf e*g;eDpmtkyfrsm;ukd
vG,t f dwfxx J nfí h pufb;D jzifh vpfc&hJ onf/ xkt d csdeu
f ½Sr;f jynfwiG f e*g;eDpmtkyu f dk vGwv f yfpmG zwfciG rhf &aom
tcsed jf zpfonf/ 1939 'kw, d urÇmppfjzpfaomtcg ½Sr;f jynfwiG f Ekid if aH &;toif;tzGUJ r½Sad o;ay/ wuúov dk af usmif;om;
wpkom wuo acgif;aqmifrsm;ESifh vnf;aumif;? wuorS wqifh wkdYArmtpnf;t½kH; acgif;aqmifrsm;ESifh vnf;
aumif; &if;ESD;rI½SdNyD; ckdifjrJpGm qufoG,frI½Sdaeavonf/ ppfNyD;*syefrsm; usqkH;í r[mrdwfrsm; jyef0ifvmaomtcg
*syefacwf wGif vGwv f yfpmG pnf;½k;H cGi&hf aom tm½Svil ,frS acgif;aqmifrsm;onf ocifp;dk ? ocifoef;xGe;f ? OD;ode;f azjrif?h
ukAd [de;f wdYk oifMum;ay;aom EdkifiHa&;oifwef;okdY vQKdU0SufpGm wufa&mufoifMum;cGifh &avonf/ ¤if;wkdYonf
zqyvESifh tquftoG,f,l ½Srf;? Arm aoG;pnf;a&;ESifh e,fcsJUvufatmufrS vGwfvyfa&; &,la&;ukd pDpOfnd§EIdif;NyD;
]½Srf;jynf jynfolYvGwfvyfa&;tzGJY} ukd w&m;0if yGifhvif;pGm xlaxmifNyD; EkdifiHa&;ukd pwif vkyfaqmifcJhMuonf/
þokdY 1936 wuúokdvf ½Srf;ausmif;om;tcsKdU tpjyKí pcJhaom aoG;pnf;rIvkyfief;rsm; tusKd;aMumifh
1947 azazmf0g&Dv? (12) &uf ½Srf;jynfe,f yifvkHNrdKUü ]yifvkHpmcsKyfBuD;} ukd csKyfqkdEkdifcJhayonf/
Source: Unknown
1937-38 wuo trIaqmiftzGJY ? (0JrS pía&aomf) 'kwd,- udkvSa½T? wwd,- udkatmifqef; (abmifcyfxm;)? pwkw¦- Ouú| udk&m½Spf
(i) 'kw,
d tBurd f AuonDvmcH
1936 ck ausmif;om;oydww f iG f udAk [de;f onf ¤if;\ BudK;yrf;rIEiS hf vky&f nfuikd &f nfrsm;aMumifh xif½Sm;vm
ayonf/ 1936 ckwGif Arm[kokH;í 1937 ck tpydkif;ü jrefrm? aemufydkif; 1938 ck aemufydkif;rSpí 1962 cktxd Arm
[kac:onfh ArmEdik if v
H ;Hk qdik &f mausmif;om;rsm;uGezf &ifu h kd rEÅav;wGif usi;f yonft h cg udAk [de;f onf {nfch aH &; aumfrwD
Ouú| jzpfvmonf/
'kwd,tBudrf
jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;uGefz&ifU{nUfcHaumfrwD
pmeHygwf-
A[kdtrsKd;om;ausmif;? rEÅav;NrdKU
aeYpGJ- 31-3-37
rdwfaqGMuD; ukdpdefckdcifAsm;
ay;pmukd &½Sdygonf/ rdwfaqGMuD;wkdY NrdKUrSukd,fpm;vS,fwOD; apvTwfrnf[kod&ojzifh 0rf;ajrmufyg\/
uGefz&ifhtusdK;taMumif;ESifh ywfoufí {nhfcHaumfrwD\ aMunmpmwrf;ukd yl;wGJxnfhvkdufyg\/ uGefz&ifh
tpDtpOfrsm;ukdvnf; owif;pmwkdufrsm;okdY ykdYxm;ojzifh rdwfaqGBuD;wkdY rMumrD awGUjrifMuygvdrfhrnf/
þpmESifhtwl uGefz&ifh{nfhcHaumfrwD\ aMunmpmwrf;rsm;ukdvnf; wifydkYvkdufygonf/ pdwfxufoefaom
rsKd;cspfausmif;om; vli,ftaygif;wkdYxH a&mufatmif a0iSay;apvkdygonf/ þokdYar;jref;ojzifh aus;Zl;wif
ygaMumif;/
A[def;
{nfUcHaumfrwD cs,f,mrif
101
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*¾toif;
ALL BURMA STUDENTS UNION
tpD&ifcHygonf ukdpdefckdcifAsm;
ay;ykdYaompmukd &yg\/ rEÅav;uGefz&ifhodkY ukd,fpm;vS,fvTwfonf Mum;&í 0rf;omyg\/
rD;&xm;bufrS rEÅav;vmvQif toGm;tjyef rkdif (100) txuf a0;aomc&D;twGuf 1ƒ tcrQom
ay;&ygrnf/ Oyrm 0g;c,frrS rEÅav;okdY rkdif (150) a0;onf qkdygpkdY? xkdc&D;toGm;tjyef ½kd;½kd;twGuf 4d^-
usvQif oufomcGifh&&ef ½kHykdifxHajymvQif 3d^- rQom ay;&ygrnf/ xkdoufomcGifhukd rwfv (23) &ufaeYrSpí
arv (22) &uf txd &Ekdifygonf/ rkdif (100) ESifh (100) xufatmufusaom c&D;twGufum; rkdif (101) c&D;
twGuf usoifhonf pm;p&dwf 1ƒ vkd&ygrnf/ Oyrm 0g;c,frrS rEÅav;okdY rkdif (100) odkYr[kwf rkdif (90) om
a0;onfqkdMuygpkdY? ½kd;½kd;twkdif; toGm;tjyef pm;p&dwf 3d^- usvQif? rkdif (101) c&D;twGuf toGm;tjyef
p&dwfum; 3d^- 4d^- us\/ þokdYjzpfvQif xkdrkdif (100) okdYr[kwf (90) oma0;onfh c&D;toGm;tjyeftwGuf
oufomcGifh&vQif 3d 4J \ 1ƒ om ay;&ygrnf/ okdYjzpfí tp 2d 7J om usygrnf/ wenf;tm;jzifhqdkvQif rkdif
(100) xufyo dk nfh toGm;tjyef c&D;twGuf ½k;d ½k;d ay;&rnfh tp\ 3^4 omay;&í rdik w f &mESihf w&mxufenf;aom
c&D;toGm;tjyeftwGuf rdkif 101 toGm;tjyefEIef;\ 3^4 om ay;&ygrnf/ odkYjzpfí rdkifw&mxufydkaom c&D;
twGuf oufomcGifh&ygonf/ xkdxufenf;aom c&D;twGuf oufomcGifhrsm;pGm r&/ Tikcet rsm;udk tp
c&D;puyJ Return Ticket yg ygonfh vufrSwfrsm;ukd 0,f&ygvdrfhrnf/
rD;oabFmESifh rEÅav;rS vmvQif toGm;tjyef c&D;p&dwf\ 3^4 avsmhygvdrfhrnf/ Oyrm- 0g;c,frrS
rEÅav;okYd toGm;tjyef rkdif (300) ½Sdí p&dwfNyD; ½kd;½kd;twkdif;usvQif 6^-omay;&ygrnf/ okdYaomf yxrqkH;
aiG 9d^- ½k;kd ½k;d twdik ;f oabFmvufrw S cf o
H nft
h cg ay;&ygvdrrhf nf/ onfvadk iGay;onft h aMumif; ajypmjzwfyidk ;f ukd
awmif;yg/ ¤if;jzwfyidk ;f ESiw hf uG rdwaf qG\ vdypf mtjynft h pkyH g uRefawmfxYdk xH ykYd vu
dk yf g/ xktd cg uRefawmfwYdk u
{&m0wDrD;oabFmukrÜPD refae*smxH axmufcHpma&;vkdufvQif cifAsm;ay;NyD;rS 3d^- ukd jyefí &ygvdrfhrnf/
uGefz&ifhtaMumif;odvkdvQif rEÅav;odkY pkHprf;yg/ ,cktcg ukd,fpm;vS,frsm;vTwfrnfh or*¾toif;
rsm;rSm (30) cefY½Sdí rnfa½GUrnfrQ vTwfrnfrodao;/ xkdYjyif or*¾toif;r[kwfaom tjcm;e,frsm;rS ukd,fpm;
vS,f vTwfrnf Mum;od&ygonf/ xkdaMumifh ausmif;om;aygif;rnfrQudk ukd,fpm;vS,fykdYrnf wyftyfaocsm
rajymEkdifao;yg/
atmifqef;
102
udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*¾toif;
ALL BURMA STUDENTS UNION
tpD&ifcHygonf ukdpdefckdcifAsm;-
ay;ykdYvkdufaompmukd &½Sdyg\/ rdwfaqGonf rGwfpvifvlrsKd;jzpfaomfvnf; rsKd;cspfpdwf½dSonfukd od&í
txl;0rf;omyg\/ pifppfaomfum; bmomw&m;ESifh rsKd;cspfpdwfonf tvsOf;roufqkdifaom aiGtodef;toef;
<u,f0í bk&m;wum? ausmif;wum trnfcHvsuf½Sdaom {&mrvlMuD;rsm;yif jzpfvifhupm; rsKd;cspfpdwfr½Sdu
(0g) ukd,faumif;MuHu tcsD;ESD;omwnf;/ rdwfaqGor*¾toif; wnfaxmifcsifonf[k ajymojzifh 0rf;omyg\/
1/ rnfonfhtvkyfrqkd vlenf;onfrsm;onfrSm y"mer[kwf? vlig;a,muf½SdvQif ig;a,mufESifhyif
t&ifpí wnfaxmifyg tvkyfusepGm vkyfjyyg? aemufvlBudKufrsm;vmrnf/
2/ toif;wnfaxmifaomtcg 0g;c,frausmif;om;rsm;toif;[k trnfwyfí wnfaxmifyg/
tjcm;ausmif;rsm;½Sv
d Qif t*Fvyd pf moifausmif;[kwo f nfjzpfap r[kwo f nfjzpfap ¤if;ausmif;rsm;rS pdw½f dS
olrsm;ESifh wkdifyifí toif;wnfaxmifyg/ toif;rSm EkdifiHa&;0ifa&mufpGufzuf&ef r[kwf/ ausmif;om;rsm;?
vli,frsm;\ usef;rma&;? ynma&;? ukd,fusifhw&m; aumif;rGefa&; twGufom jzpfonf/ b,fygwDudkrS tm;
ray;ESifh b,fygwDukdrS rcsD;ajrmufESifh trsKd;om;aeY? OD;0dpm&aeYrsm;wGifum; atmifyGJrsm;usif;yEkdifonf/ usif;y
&efvnf; wkdufwGef;onf/ pum;ajyma[myGJ? pum;tacstwifyGJ? owif;pmr*¾Zif;rsm;ukd zwfjcif;? pmtkyfaumif;
rsm;pkaqmif;í zwfjcif;? acRwma&; ausmif;om;rsm; aiGpk&aomtavhtx jzpfapjcif;? wkdif;&if;jzpftxnfrsm;
0wfqifa&;? awma'oA[kow k jzpfz,G &f m t&yfrsm;ukd oGm;a&muf Munf½h rI w
S of m;jcif; tp½So
d nhf vkyif ef;rsm;ukd
aiGtiftm;½Sdovkd Munfhvkyf? aiG&atmif toif;qufaMu;aiGukd trsm;oabmwlEIef;twkdif; aumufcHyg/ t
oif;paxmif&eftwGuf tcsKdUMoZm½Sdaom vlMuD;rsm;ESifhwkdifyifí bk&m;ausmif;Z&yf wckckrSmjzpfap tpnf;ta0;
vkyf/ ¤if;tpnf;ta0;wGif ausmif;om;rsm;ukdom trIaqmiftjzpf wifajr§mufí tvkyfqufvkyfygav/ tvkyf
vkyf&eftwGuf t*Fvdyfvkd a&;xm;aom pnf;rsOf;Oya'ukd ykdYvkdufygonf/ tu,fí em;rvnfvQif rdwfaqGwkdY
NrdKUwGif½Sdaom em;vnfolwOD;OD;tm; ar;jref;yg/ toif;axmifí b,folrS tjypfr&ekdif/
,cktcg rdwfaqGwkdYrSmvnf; pmar;yGJeD;vmNyDjzpfí pmar;yGJatmif&efvnf; BudK;pm;Muyg/ atmifygap
[lívnf; qkawmif;onf/
atmifqef;
103
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*¾toif;
ALL BURMA STUDENTS UNION
Aung San
jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*¾toif;
ALL BURMA STUDENT'S UNION
104
udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
Aung San
rSwcf su-f over stones** - pum;toH;k tEIe;f rwdrusyg/ [xxx xxx*] - rl&if;pmom;rsm; ysuaf eonf/
105
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ukdA[def;rdefhcGef;
{nfcHaumfrwD ukdA[def;u-
]ausmif;om;rsm;\ ArmEdkifiHvkH;qkdif&mtpnf;ta0;BuD;okdh urÇmBuD;w0ef;
vkH;\ csD;rGrf;cH&aom emrnfausmfyk*¾dKvfBuD; yef'pf*s0gvmae½l; <ua&muf
tm;ay; csD;jr§ifUonfUtwGuf twkdif;rodaus;Zl;wifí csD;rGrf;axmremjyKum
0rf;ajrmufvSaMumif;? þokdh ode;f oef;uka#rQaom qif;&Jom;wkdh\ acgi;f aqmifBu;D
onf uREyfk wf dkh\ &Jabmfrsm;Mum;rS rm;rm;rwfrwf&yfí enf;ay;vrf;jy jyKvkyfjcif;
jzifU ArmEkdifiHBuD;twGuf ,ckuJUokdhaom acgif;aqmifBuD;wOD; vkdaeaMumif;
od&í 0rf;enf;rdaMumif;? þuJUokdh *kPf,lzG,faumif;aom rsKd;cspfpdwf½SdonfU
acgif;aqmifBuD;yef'pfuJUokdhaom yk*¾dKvfaMumifU jrefrmEkdifiHausmif;om;wkdhrSm rsKd;cspf
Source: Oway Magazines
106
udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
107
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
help bring freedom, prosperity and contentment to nation. Who will give credence to the doctrine
that out of slavish education comes a lordly mentality and freedom. Admitting, for purposes of
argument that exertion in education create a large numbers of educated persons in the country and
that we do not gain say that the country that has a big number of educated persons is more
advanced, yet there comes the problem which is hard of solution - the unemployment problem that
shadows the quantitative regress of education.
To solve this problem, the question of economics must be touched. When we face the
problem of Buma’s economic recovery and a square meal for every body, the alien capitalists who
hold the key positions looms large and grim in the picture, with Burma’s slavedom as a back-
ground. When we realize this, the longing for the attainment of worldly bliss and contentment
freedom is the deciding factor. Therefore, is it not proper that we comrades should participate in
politics? “Politics”, “Economics” and “Education” are three very deluding expressions. Should a
foreigner suggest to a Burman, “Don’t you dabble in politics?”, the Burman would no feel it at all;
but should he be advised; “Don’t you strive to regain your freedom?” It would hard him to the
quick. Therefore, to be brief, let us not pay attention or be misled by words and expressions or
shibboleths. As we are Burmans, let us try for Burma’s advancement. Whoever hinders us in this
endeavour not him as an energy of the nation.
Comrades, the problems that we are said to tackle such as costly but valueless system of
education, illiteracy, the daily growing menace of unemployment. Imperialism, defense against
Fascism, prevention of breach of war, etc. are such problems by the judicious handling of which, I
am confident the status of Burma would be raised by one step.
Comrades, in the earlier part of my address, I have said that our deliberations will have a
salutary effect on the world. I will briefly explain how the world will benefit. That the world is
menaced by war, all of us know. Consuming with the fire of greed, fire of hatred and fire of pride one
nation is growling x with menace at the other. Knowing how terrible and how frightful the last war
was, the people are clamoring for peace. The means of achieving peace is in the hands of the
youths.
There are students association in many parts of the world and they are striving for peace.
We also joining and cooperating with youth movement of the other countries should crush
imperialism and Fascism and bring peace, plenty and prosperity to the world.
(p) 'kw,
d tBurd f Auo nDvmcH qk;H jzwfcsurf sm;
(1) jrefrmEkdifiHwGif tcrJhrlvwef; ynmroifrae&aom Oya'jyKvkyf xkwfjyefoifhaMumif; xifjrifoabm&
onfhtwkdif; wkdufwGef;aMumif; tqkdukd ukdñGefYwifu wifoGif;í awmifil ukdxGef;armifu axmufcHonf/
(2) a½Tbkd½Sd txufwef;ae½Sife,fausmif;ESifh tjcm;NrdKUrsm;½Sd ae½Sife,fausmif;rsm;ukd tpkd;& todrSwfjyK&ef
tqkdukd a½Tbkd ukdodef;armifu tqkdwifoGif;í rEÅav; ukdA[def;u axmufcHonf/
(3) jrefrmjynftpk;d & ul;oef;a&mif;0,fa&;ESihf pufrv
I ufro I ifausmif;rsm; trsKd;rsKd;zGiahf y;&ef tpnf;ta0;BuD;
u wkdufwGef;aMumif; tqkdudk ukdomxGef;u wifoGif;í ukdausmfpdef (a&eHacsmif;) u axmufcHonf/
(4) jrefrmjynf ausmif;wkdif;ausmif;wkdif;wGif tcgtcGifhMuHKonfh yGJrsm;üjzpfap? trsKd;om;aeYrsm;ü jzpfap?
wkYd ArmoDcsi;f rsm;ukd pdww
f uf<uap&eftwGuf oDq&dk ef wku
d wf eG ;f aMumif; tqku
d dk ukad tmifoed ;f u wifoiG ;f
í ukdjrwfom'Gef;u axmufcHonf/
tqkdrsm; qkH;jzwfjyD;aemuf oydwfarSmufacgif;aqmifwOD;jzpfaom ukdEku pum;ajymMum;onf/
arv (11) &ufaeYwGif trsKd;om;wuúokdvf &efykHaiGtwGuf rEÅav;NrdKUay:ü ausmif;om;ukd,fpm;vS,frsm;
vSnfhvnfaumufcHMuonf/
109
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wuo trIaqmiftzGJY
(1) ukdb*srf; Ouú|
(2) ukdvSa½T 'k-Ouú|
(3) ukdvSarmif
(4) ukdat;ausmf pmMunfhwkdufrSL;
(5) ukdndKjr Editors and publicity officer
(6) ukdb½Srf; aiGxdef;
(7) ukdatmifqef; (Ex: Office)
(8) ukdAaqG (Manager away)
(9) ukdwifarmif (t,f'Dwm Union News)
(10) ukdjr½Sdef (Inter University Affairs)
(11) ukdxGef;az (Chairman-social Sub Committee)
(12) ukdA[def;
(13) ukdpkd;armif
(Z) 'kw,
d tBurd f ArmEkid if v
H ;Hk qkid &f mausmif;om;rsm;or*¾ uGezf &ifrh S wwd,uGezf &ifh rwkid rf D tpD&ifcpH m
(Z-1) jrbl;aumfrwD
'kwd,uGefz&ifhu qkH;jzwfvkdufonfhtwkdif; or*¾toif;BuD;\ tvkyftrIaqmifu atmufygyk*¾dKvfrsm;
yg0ifaom wuúokdvftufOya'jyifqifa&;aumfrwD ukd zGJUpnf;cJhonf/
(1) OD;ausmfjrifh 0wfvkHawmf&
(2) a'gufwmxifatmif 0wfvkHawmf&
(3) OD;wifarmif t,f'Dwm? e,l;bm;rm;
(4) OD;xGef;oef; t,f'Dwm? bm;rm;*sme,f
(5) ocifodef;armif wkdYArmtpnf;t½kH;
(6) udk&m½Spf (Auotoif;BuD;\ Ouú|a[mif;)
(7) ukdatmifqef; (Auotoif;BuD;\ vuf½Sd Ouú|) (aqmfMool)
txufyg aumfrwDonf jrbl;aumfrwDtpD&ifcHpmukd tao;pdwf pOfpm;aqG;aEG;NyD; wuúokdvftufOya'
jyifqifa&;tpD&ifcHpmukd a&;om;cJhonf/ ¤if;rS-
110
udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
atmifqef;
(aqmfMool)
(Z-2) rSwfwrf;
1/ qmjrbl;BuD;rSL;onfh wuúokdvftufOay'jyifqifa&;aumfrwD\ tpD&ifcHpmrSm arv? yxr&uf
owåywfwiG f xGuaf y:vm\/ rEÅav;NrdKUü arv (9) &ufEiS hf (10) &ufaeYwYdkwiG f usi;f yaom 'kw, d tMudrf
jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm; uGefz&ifh0,f þwuúokdvf jyifqifa&;ESifhywfoufí aqmif½Guf&ef
twGuf wuúokdvftufOya' jyifqifa&;aumfrwDwck zGJUpnf;&ef þausmif;om;tzGJUcsKyf tvkyftrIaqmif
wkdYrS ausmif;ydwfaeojzifh ZGefv tv,favmufrSomvQif þtqkdyg wuúokdvfjyifqifa&;aumfrwDukd
cefYxm;&ef pnf;a0;awGUqkEH idk \ f / okYdcefYtyfaom uREyfk w f Ydk wuúov dk tf ufOya'jyifqifa&;aumfrwDtzGUJ onf
cefYNyD; rMumrD awGUqkEH ;DS aESm wkid yf ifMu\/ jrbl;aumfrwDEiS hf ywfoufí wuúov dk af umifpu D v dk nf; Zlvidk v f wGif
usi;f yrnfjzpfí xkad umifpt D wGuf qk;H jzwfcsut f qkrd sm; ay;ydYk Mu&ef ZGev f (30) &ufaeYtxd awmif;xm;\/
tpdk;&uvnf; jrbl;aumfrwDESifh ywfoufí tMuHÓPfrsm;udk ZGefv (30) &ufaeYtxd vufcHrnf[k
aMunmxm;\/ okYd jzpf&um; uREkyf w f Ydk aumfrwDonf aeYwikd ;f xkid í f pOf;pm;aqG;aEG;Mu&\/ jrbl;aumfrwD
tpD&ifcHpm tcsufwYdk udk uREkyf w f Ydk tm;&yg;& rppfaq;Ekid af omfvnf; t"dupnf;rsOf;rsm;wGiu f m; uREkyf w f dkY
tm;vkH; woabmwnf;jzpf\/ uREkfyfwkdY pOf;pm;&orQ tm;vkH;oabmwlnDcsuf &orQcsnf;jzpf\/
2/ uREkfyfwkdY jrbl;aumfrwDtpD&ifcHpmESifh ywfoufí ta&;BuD;aom? t&mygaom tcsufrsm;pGmwkdYwGif
¤if;aumfrwDEiS hf ruku d nf o D nfudk awGU½S&d onf/ okYd &mwGif jrbl;aumfrwDtpD&ifcpH m yg½do S rQ tao;tzGyJ g
tjypfwifa&;om;&ef rvk&d um; ta&;BuD;aom? t&mygaom axmufccH surf sm;ESihf pyfvsO;f í pOf;pm;ygaMumif;/
3/ þjrbl;aumfrwD tpD&ifcpH mESihf ywfoufí wuúov dk af usmif;om;rsm; txl;rausreyf jzpfaeMu\/ tu,f
í uREyfk w f Ydk xifjrifcsurf sm;ukd txl;ojzifh wuúov dk af umifpw D iG f tjyiftyrS wuúov dk t f &m½SEd iS hf tpk;d &t&m½Sd
r[kwfaomol trsm;tjym; yg0if&efta&;ESifh wuúokdvfESifh aumvdyfausmif;om;rsm; qufoG,fa&; (2)
&yfEiS hf pyfvsO;f í uREyfk w f Ydk\ xifjrifcsurf sm;ukd wuúodkvftufOya' topfwiG f xnho f iG ;f ygu wkid ;f jynfEiS hf
wuG ausmif;om;rsm;tm; vufcHzG,f&m jzpfvdrfhrnf[k uREkfyfwkdY ,lqygaMumif;/
4/ jrbl;aumfrwDtpD&ifcHpmwGif pmykd'frsm;ESifh axmufcHcsufrsm;udk eHygwf wyfrxm;ojzifh pmñTef;&ef
cufcJonfhtwGuf 0rf;enf;zG,fw&yf jzpfygaMumif;/
5/ &efukefwuúokdvfonf pmppfwuúokdvftjzpfom½Sdoifhonf (okdYr[kwf) ausmif;tdyfausmif;pm; pmoif
wuúokdvftjzpfom ½Sdoifhonf[laom jyóemukd uREkfyfwkdY Mum½Snfav;jrifhpGm pOf;pm;MuygaMumif;?
uREkfyfwkdYrlum; emrnfynwfavmufudk *½krxm;vkdyg/ rnfonhf wuúokdvfrqkd ¤if;wnf½Sd&m wkdif;jynf\
tajctaeukd vku d í f jzpfpjrJyifjzpf\/ odYk &mwGif wuúov kd u f kd topfprD t H yk cf sKyfenf; pOf;pm;&mü ¤if;vuf½dS
tajctaeukdvnf; ay,smvuefí rjzpfay/ aocsmpGmppfaq; Munfhygrlum; ,ck&efukefwuúokdvfonf
pmoifausmif;vnf; rrnf? ausmif;tdyfausmif;pm; ausmif;[kvnf; rqkdom? ausmif;om;rsm;udk pmoif&m
wGif aumvdyfausmif;rsm;wGifom vkH;0oifMuonfukd awGU&\/ &Hzef&Hcg aumvdyfausmif;tcsKdUwkdYrS
ausmif;om;rsm;ukd acRwma&;? oufaomifhoufoma&;twGufom yl;aygif;oifMum;jyo\/ ¤if;tjyif
rsm;pGmaom ausmif;om;rsm;rSmvnf; tdrjf yeftrd pf m; jzpfMu\/ okYd &mwGif qkcd NhJ yD;cJo h nft h wkid ;f uREyfk w f Ydkonf
trnfynwfudk rvkdufvdk? ,ckvuf½Sd tajcaet& wuúokdvfukd a½SUokdY rnfodkYjyKjyifoifhonfukdom
pOf;pm;oGm;rnf jzpfygaMumif;/
6/ a,bk,svu dk v
f Qirf ul m; ,ckvuf½t dS wkid ;f &efuek w
f uúov dk f ½Sad pvk\ d / wwftm;Ekid af om ausmif;om;rsm;
onf ausmif;tdyaf usmif;pm;aevko d nf[k jrbl;aumfrwD\ a&;om;csuu f dk uREyfk w f Ydk oabmwlyg\/ xko d Ydk
raeEkid af om ausmif;om;rsm;tm; paumvm;½Sprf sm;ykrd adk y;&efEiS hf xku d o f ifah om ausmif;q&mrsm;ukd ynma&;
111
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
pwdwpf aumvm ynmawmfoifrsm;udk ¤if;wkYd jyefvmvQif cefYxm;&rnf[k &nf½, G íf vTwo f ifNh yDjzpfaMumif;?
rMumrDcsufcsif; bmomjyefMum;a&;tzGUJ wckukd aiGtvkt H avmufjzifh cefYxm;í &mZ0if? abm*aA'? avmu
"gwfusrf; trsKd;rsKd;wkdYudk jrefrmbmomwkdY jyefMum;tyfvSNyD jzpfaMumif;/
(wkid ;f jynf\ tñGeYftan§muf tem*wfjrefrmjynf? jrefrmwEkid if v H ;Hk tBuD;qk;H uREyfk w f Ydk\ ausmif;om;toif;ukd
aiGtm;jzifh csD;jr§ifhawmfrlMuyg/)
¤if;tpD&ifcHpmukd jrefrmjynftpkd;& ynma&;XmeokdY ArmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*¾
toif;\ tvkyftrIaqmifu wifoGif;cJhavonf/ jrefrmjynftESHYtjym;½Sd ausmif;om;rsm;xHokdYykdY&m
tNrdKUNrdKU½Sd ausmif;om;rsm;u jrbl;tpD&ifcpH m? or*¾tpD&ifcpH mwkYd ukd aqG;aEG;NyD;aemuf tpnf;ta0;BuD;rsm;
usif;yum atmufygqkH;jzwfcsufrsm; csrSwfcJhonf/
(1) jrbl; tpD&ifcpH mwGif azmfjyxm;onfh axmufccH suw f YdkrmS rsm;pGmrausreyfz, G f jzpf½oHk mru tvGew f &m
nhHzsif;vSojzifh þausmif;om;rsm;\ tpnf;ta0;MuD;u tjyif;txef uefYuGufaMumif;?
(2) jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;rsm;or*¾toif;u cefYtyfaom aumfrwDtm; jrbl;tpD&ifcHpmESifh
ywfoufí pmwrf;½Snf a&;onfhtwGuf txl;yif aus;Zl;yum&wifygaMumif;? ¤if;tjyif tpD&ifcH
pmwGifygonfh tcsufwkdYudk vkH;0OókH axmufcH½kHru ¤if;tpD&ifcHpmESifh ywfoufí vkyf&efudpt ö 00
wkdYukd aqmif½Gufygrnf[k uwdjyKygaMumif;/
(3) wuúokdvfOya'Murf; topf tvsiftjrefwifoGif;jzpfatmif tvsiftjrefta&;,lí atmufvTwf
awmfESifh txufvTwfawmfwGif jyXmef;Muyg&ef Oya'jyKvTwfawmftrwfrsm;tm; awmif;yefygaMumif;/
txufygqkH;jzwfcsufrsm;udk qkH;jzwf½kHru wuúokdvfOya'Murf;topf wifoGif;jzpfatmif Auotoif;rS
trIaqmifu txl;BudK;yrf;aeMuonf/
tpnf;ta0;twGuf wm0efcHtrIaqmifrsm;
ukdatmifausmf em,u
ukdatmifBudKif aiGxdef;
ukdvSarmif tusKd;aqmifpmcsD
ukdcifndK taxGaxGtusKd;aqmifpmcsD
taxGaxGXme
ukdatmifausmf ukdatmifMudKif ukd[efa½T
ukdarmifwif ukdjrpdef rcifñGefY
ukdvSarmif ukdcifndK
aMujimXme
ukdMuD;armif ukdbodef; ukdcsKdvSatmif
{nfUcHa&;Xme tauR;tarG;Xme
ukdausmfodef; ukdoef;armif
ukdarmifoGif ukdarmifarmif
ukdat;armif ukdxifausmf
ukdxGef;xGef; ukdausmf0if;
ukdjrifhpkd;
rdef;uav;rsm; {nfcHXme
rcifñGefY rvSjrifh rjrMunf
rcifoef; rwifwif roef;pdef
rcifapmEk rñGefYñGefYoef; roef;oef;
rwif{ rMunfMunf rcif&D
usef;rma&;Xme
q&m0efOD;bcsdK q&m0ef OD;0ef q&m0ef em,m;
uGezf &ifu
h sif;yjcif;onf Armjynf te,fe,ft&yf&yfrS ausmif;om;rsm; wOD;ESifh wOD; &if;ES;D apjcif;? awGUqkH
&müvnf; ausmif;om;rsm;ta&;? qif;&Jom;rsm;ta&;? wkdif;jynfta&;? urÇmMuD;\ta&; ponfhjyóemrsm;ukd
bGif;bGif;BuD; aqG;aEG;&jcif;? NyD;cJhonf vkyfief;rsm;udk okH;oyfqifjcifNyD; oumv a½SUtzkdY rnfonfhtvkkyfrsm;
vkyfaqmifrnf[k t"d|mefcsjcif;? vkyfief;tpDtpOf useaocsmjcif; ponfwkdYonf Auotoif;BuD;\ vkyfief;rsm;
jzpfonf/ uGezf &ifah tmifjrifrrI mS e,ftoD;oD;? NrdKUtoD;oD;rS ausmif;om;rsm;\ uk,
d pf m;vS,f rsuEf mS pkn
H w
D ufa&muf
121
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
aEG&moDpcef;rsm; usif;y&jcif;rSm
1/ Armjynf½Sd t&yf&yfausmif;om;rsm;onf wa,mufESifhwa,muf ykdrkd&if;ESD;í wkd;wufaumif;rGefpGm
qufqH&ef?
2/ jrefrmjynf½Sd te,fe,fwkdY\ xl;axGaom taMumif;rsm;ukd ykdrkdod½Sdem;vnfEkdif&ef?
3/ ausmif;om;rsm;\EkdifiHa&; rsufpdtjrifus,fap&ef?
4/ ausmif;om;rsm;ESifh awm½Gmae aoG;&if;om;&if;rsm;jzpfaom trsKd;om;wkdY ykdrkd&if;ESD;ap&ef?
5/ ausmif;om;rsm;onf qif;&Jom;ypönf;rJhrsm;ESifh waoG;wpdwfwnf;½SdaMumif;? ¤if;wkdYESifh yl;aygif;í
vGwfvyfa&;twGuf wkdufckdufrnfjzpfaMumif;udk jyo&ef?
-ponf&h nf½, G cf sufrsm; yg½So
d nf/ aEG&moDpcef; atmifjrifap&eftwGuf tvkyt
f rIaqmiftzGUJ 0if ukAd [de;f
tm; wm0efvTJtyfxm;avonf/
eHygwf (6) tqku d dk a'gifMh u;D ukad zoifu wifoiG ;f í? rvIid f udak tmifwifu axmufco H nf/ wuúov dk af usmif;om;
ukb d av;u jrefrmEkid if w H iG f (tcvGw)f rlvwef; ynmroifrae&[k jznfph u G jf yifqifvsuf twnfjyKonf/
eHygwf (7) tqkdukd rkH½Gm ukdwifaqGu wifoGif;&m Oyrm Oyar,sjzifh wefqmqifvsuf rSwfom;zG,f&m
pum;rsm;jzifh ajymqkdaomfvnf; rdrdrauseyfaom tcsuftwGuf a'gopum;av;rsm;ygojzifh em,u ukdatmifqef;
u cPcP owday;&onf/ xdt k qku d dk a&eHacsmif; ukad usmpf ed u f vnf; pum;ajymaumif;aumif;ESihf axmufccH o hJ nf/
tqkd½Sifu ¤if;tqkdudk raxmufcHvQif trsKd;ESifhpmukd rcspf&musrnf[k ajymoGm;ojzifh rvIdif ukdatmifwifu uefY
uGufaMumif; trsm;yif 0ifa&mufajymqkdNyD;aemuf rJ,laomtcg (4) rJ? (7) rJESifh y,fvkdufonf/
eHygwf (8) tqkdukd &ckdifjynfu ukdbMudKifu wifoGif;í udkpH&ifu axmufcH&m jyifqifjznfhpGuf&ef t
rsm;yif 0ifa&mufajymqkdMuaomfvnf; tqkH;ü rlvtqkdtwkdif; twnfjyKonf/
eHygwf (9) tqkdukd a&eHacsmif; ukdñGefYu tqkdwifoGif;í? a&eHacsmif; ukdausmfpdefu axmufcHavonf/
ukdñGefYrSm vlyifi,faomfvnf; tajymtqkd vGwfvyfyDojcif;? pum;tokH;tEIef; ,Ofaus;jcif;? a&eHacsmif;tpkd;&
ausmif;q&mMuD; OD;[kwv f idI f ajymqkv d yk uf idk cf suw
f YdkrmS anmifO;D u urf;NydKum prÜmem*ku d EGm;aysmufwmeJY bmqkid v f YdkvJ
qkdaom pum;ykHrsm; xnfhoGif;NyD; ajymqkdoGm;onfrSm csD;rGrf;zG,faumif;onf/ xkdYaemuf ausmif;om;ukd,fpm;vS,f
wOD;u a&eHacsmif;tpkd;& ausmif;q&mMuD; OD;[kwfvdIifonf xkdausmif;? ausmif;om;or*¾toif;ESifh ywfoufí
ajymqkdvkyfukdifjyKrlcsufrSm tvGefpufqkwfzG,f jzpfojzifh tm;vkH;y&dwfowfrsm; rwfwwf&yfí ½SufzG,f (3) Budrf
atmfNyD; xkdtqkdukd twnfjyK&ef awmif;yefonfhtwkdif; jyKvkyfNyD; reufykdif; tpDtpOf &yfem;avonf/
aeYvnf (1) em&D qufvufusif;y&m eHygwf (10) tqkdonf 'kwd, ta&;BuD;qkH; tqkd ]ausmif;om;rsm;
Ekid if aH &; 0ifvyk cf iG }Uf jzpfonft h wkid ;f &efuek w f uúov dk f ukAd [de;f ESihf rEÅav;Oypmaumvdyf ukw d ;dk &ifwYdk u tus,fw0Hh
ajymqkNd yD; wifoiG ;f axmufcaH Mumif; ajymNyD;aomtcg? ajrmif;jr ukjd r½Sed u f ausmif;om;rsm; Ekid if aH &;wGif 0ifa&muf vkyu f idk f
cGifh rjyKxkdufqkdNyD; xkdtqkdukd uefYuGufaMumif;ajym&m em,u ukad tmifqef;u xkt d qku
d dk oabmwlorl sm;u ]tkid ;f }
[k ajymMu&ef ajymqko d jzifh y&dowftm;vk;H avmufyif tkid ;f [k atmfí ukad tmifqef;u oabmrwlorl sm; ]Ek;d } [k ajym
Mu&ef ajymaomtcg (2) a,mufom atmfonf/ xkt d cg em,uu tqku d dk twnfjyKaMumif; aMujimvku d o
f nfEiS hf
wNydKifeuf tm;vk;H atmf[pfNyD; Mobmay;vsuf uefUuGuo f tl m; rsKd;zsu[ f k atmfMuaMumif;/ ukad tmifqef;u þuJhokdY
epfematmif rajymqkdxkdufaMumif; ajymqkdNyD;vsif toif;Ouú|a[mif; ukd&m½Spfu t*Fvdyfbmomjzifh tvGefrSwfom;
em,lzG,faumif;aom qkH;rpum;rsm;ESifh jrpfBuD;em;wGif rdru d , dk af wGU tpkd;&u tvGefMuyfwnf;aom Oya'rsm;jzifh
tmPm½SifozG,f tkyfcsKyfykHukd (1) em&DcefY ajymqkdoGm;onf/
NyD;aomtcg em,u ukdatmifqef;\ awmif;yefcsuft& q&mBuD;ocifukd,fawmfrIdif;u tav;ryGJwGif
tEkdif&olrsm;ukd qkcsD;jr§ifhonf/ 1939 ck pwkw¬tBudrf Auo tpnf;ta0;udk armfvNrdKifNrdKU ausmif;om;or*¾
Ouú| ukdarmifarmifvGifu armfvNrdKifNrdKUwGif jyKvkyf&ef zdwfac:onfhtwkdif; Ouú| ukdatmifqef;u 0rf;ajrmuf
aus;Zl;wifpGm vufcHNyD;vsif em,u\ tqkH;owf rdefYcGef;ukd jrGufMum;vsuf? tpnf;a0;BuD;ukd wkdYArmoDcsif;qkdNyD;
½kwfodrf;vkdufonf/
25? 4? 1938 ae nwGif ausmif;om; (70) cefYonf [kdif;MuD;oabFmwGif qif;ítdyfNyD; 26? 4? 1938
eHeuf (6) em&DcGJwGif aEG&moDpcef; armfwifpGef;okdY xGufoGm;Muonf/
9/ ukdcspfat; trIaqmif
10/ ukdarmifarmif trIaqmif
( All Nationalist Members of the House of Representative and of the Senate 12, September 1938)
wuo (Rangoon University Students' Union)
1/ ukdatmifqef; Ouú|
2/ ukdvSa½T 'k-Ouú|
3/ ukdA[def; twGif;a&;rSL;
4/ ukdodef;atmif aiGxdef;
5/ ukdapmpHau; t,f'Dwm (tkd;a0)
6/ ukdatmifwkd; (Business Manager)
7/ ukdboef; pmMunfhwkdufrSL;
8/ ukdxGef;½Sdef (Executive Committee member)
9/ ukdat;ausmf (Executive Committee member)
10/ ukdMunfarmif (Executive Committee member)
11/ ukdaomif;cif (Executive Committee member)
(All National members of the House of Representative and of the sentate)
wa,mufcsi;f ? ESpaf ,mufcsi;f usdwv f yk Mf uonf/ uk,d Nf rdKUe,frmS b,fybHk ,fenf; vkyu f idk &f rnf/ b,focif acgif;aqmif
ESihf twGi;f usus wkid yf ifnEd§ idI ;f &rnf/ b,ftvkyo f rm;? v,form;acgif;aqmifEiS hf qufo, G &f ef? &efuek Ef iS hf tquf
toG,f rjywf&ef tao;pdwf aqG;aEG;tMuHay;Muonf/
nae xrif;pm;NyD;csdef ukdaZmf0dwfonf udkatmifqef;? ukdA[def;? ukdoef;xGef;ESifh ukdtkef;jrifhwkdY tpkav;
xJvmNyD; reufu ausmif;ol? ausmif;om;woku d Ef iS hf aiGawmifomG ;&if;? xD;csKdi½hf mG uav; a&mufcyhJ ?Hk &ckid ½f mG jzpfayr,fh
ausmif;xkdif q&mawmfrSm Armbkef;BuD;? ½Gmol½Gmom;awG[m A[kokwenf;yg;vSwJh twGuf ausmif;om;acgif;aqmif
rsm;vmNyD; A[kokw jzefYay;&ef? wkdif;jynfrSm jzpfysufwmawG ajymjy&ef zdwfMum;wJhtaMumif;? tjcm;teD;tem;
½GmawGu vlawGukdyg zdwfxm;rnfhtaMumif; ajymonf/ csufcsif; ukkdatmifqef;u ]]ukdaZmf0dwfa& wjcm;b,folrS
todray;eJY? reufav;em&D xGuMf u&atmif? wvrf;vk;H uyfygvmwJh CID awG rsufcsnfjzwf xm;&r,f? pdw½f v dS uf½dS
a[mcsifwmawG a[m&atmifav/}}
(!-1) ZD;csKdifhc&D;
ZD;csKdifhukd 1938 ck? {NyDv 28 &uf? reuf (4) em&DwGif xGufcJhMuonf/ ZD;csKdifha&mufaomtcg q&mawmf
bkef;MuD;auR;aom tpmrsm;pm;NyD; w&m;yGJ pMuonf/ w&m;yGJukd ukdaZmf0dwf um,AvESifh pzGifhonf/ xkdaemuf
ukAd [de;f u ausmif;om;rdbrsm;jzpfaom a&eHajrtvkyo f rm;rsm;taMumif;? ausmif;om;? tvkyo f rm;wGNJ yD; vGwv
f yf
a&; wkduf,l&r,f/ xkdaemuf ocifoef;xGef;u q&mpHolykeftaMumif;? v,form;awGb0ESifh ausmif;om; tvkyfo
rm;vufwGJNyD; vGwfvyfa&; wkduf,l&r,f[k wkdwkd½Sif;½Sif;ajymonf/
ukdatmifqef;u ausmif;om;? tvkkyform;? v,form;ESifh &ckdif? u&if? ½Srf;? csif;? ucsifESifh u&ifeDpwJh
vlrsKd;pk trsKd;om;tm;vkH; vufwGJNyD; vGwfvyfa&;ukd wkduf,l&r,f? awmif;,lvkdY r&bl;? vufeufukdifNyD; olykefxrS
vGwfvyfa&; &r,f? olykefx&r,fvdkY vufoD; vufarmif;wef;NyD; olykefolykef xxvkdY yxr wdkifay;vkdufw,f/
q&mawmf OD;omoeu atmfMu? atmfMuvkdY ajymawmh ½Gmol½Gmom;awG 0kdif;atmfMuonf/ ausmif;om;t½G,f OD;
a& okH;ykH? wykHavmuf ½Sdrnfjzpfonf/ ¤if;ukd Munfhjcif;jzifh ukdatmifqef;onf vufeufukdifwkdufyGJESifh vGwfvyfa&;
&,l&ef yxrqkH; ajAmifa[majymcJhjcif;jzpfonf/ vGwfvyfa&;wkduf,l&ef MuHpnfxm;onfrSm xif½Sm;vSonf/
xkdYaemuf q&mawmfodcsifaom jynfru EkdifiHa&;tajctae? wkdYArmtpnf;t½kH;ESifh ausmif;om; vIyf½Sm;rI
rsm;tm; ½Sif;jycJhonf/ armfwifpGef; jyefa&mufawmh pDtkdif'DawG ukdatmifqef;wkdY aysmufoGm;í ausmif;om;rsm;udk
a&½GwfMudrf;armif; vkyfonfukd od&aomtcg udkatmifqef; tm;yg;w& &,fcJhonf/
129
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
igwkYd ta&;wGif igwkYd ErS awmf ausmif;olrsm;tm; ykrd v dk u dk pf m; tm;ay;&ef ajymvk\ d / urÇmt0Sr;f ESiphf mvQif Zifuv,frQ
½Sad om ArmjynfwiG f (14) oef;rQ tenf;i,faom vlO;D a&½So d nft h euf w0ufcefYrQ½adS om igwkYd ArmtrsK;d orD;taygif;
wkdYonf tdrfwGif;rI tvkyfuav;rsm;ESifh ukwfaeí rjzpfEkdifawmh/ ,ciftcgrsm;xuf igwkdh trsKd;orD;rsm;onf ykdrkd
í zswfzswfvwfvwf tjrifus,fus,f trsKd;om;vkyfief;ukd vkyfoifUvSNyD/ uREfkyfum; a½S;t,loefol r[kwf?
rdef;rqkdvQif vifa,mufsm;\ uRefyrmxifaom pdwf,kwfpdwfnUHudk rwkdufwGef; rBudKufESpfouf/ igwdkY jynfokdY
rMumcP vma&mufaom EkdifiHjcm;{nfhonfrsm;uaomf vnf;aumif;? ArmtrsKd;orD;rsm; txl;vGwfvyfaMumif;?
csD;usL; ajymqkdMu\/ pifppfum; tifrwefwdrfaom t,l[k uREkfyfxif\/ uREkfyfwkdY trsKd;orD;rsm;um; tdrfwGif;ykef;
tvkyu f dk vufrvGwMf uao;/ xk;H pHawGatmufrmS ydjym;wke;f ½Sad o;\/ uREkyf u f m; xk;H pHwidk ;f raumif;rqkv d ?dk taemuf
Ekid if o
H al wG wkNyD;vQif taemufEidk if rH mS uJo h Ydk twGt J u tp½So d nfwYku d dk tm;ray;? rwku d wf eG ;f vd?k okY&d mwGif use;f rma&;?
wkid af &;jynfa&;wkYdwiG f enf;r[kwaf om £ajE´tvkyu f kd tyxm;í ,ckxuf ykrd í dk vGwv f w G v f yfvyf aqmif½u G of ifMh u
NyD/ pydejf ynfEiS hf w½kwjf ynfwiG f acwftajymif;tvJ txl;jrefaeojzifh rde;f rrsm;rSm ppfyif wku d af e&\/ igwdYk Armjynf
wGif igwkYd vGwv f yfa&;twGuf uk, d rf if;uk, d cf sif; wyfwwyftjzpfjzifh trsKd;orD;wyf txl;vkt d yfayonf/ xkYd aMumifh
ArmtrsK;d orD;taygif;wkYd tm; ½kad oorItav;jyKí þtcsuu f kd av;eufpmG pOf;pm;Mu&ef wku d wf eG ;f vku
d &f ygownf;/
,ckjyifqiftyfaom Auotoif;\ Oya'Murf;ü igwkdY vkdufemrnfh tvkyfpcef;pOfukd azmfjyxm;\/
xkt d vkypf cef;ukd aumif;pGmavhvmMuygukeaf vmh/ þtvkypf cef;rSm txl;cufv\ S [k qkEd idk af yonf/ ArmjynfrmS uJo h Ykd
vufatmufcEH iS hf eif;jym;wkid ;f jynfwiG f rGv J nf;rGMJ uolrsm;í jzpfEidk &f ef cJ,Of;onf[k qkad umif;qkad yvdrrhf nf/ avmu
wGif b,ft&mrS vlvkyfí&vQif rjzpfEkdifonfr½Sd/ taES;tjref jzpfEkdifonfcsnf;yif/ þtvkyfpcef;um; igwkdY
tpOfwpkduf rem;raevkyfrnfh t&myifwnf;/ igwkdYum; t½IH;ay;onfhpepfukd tenf;i,frQ rMudKufoifh? igwkdYonf
b,ftcgrS yef;ray;? vufravsmh? ,ckzwfjyvwåHUaom toif;BuD;\ ESpfywfvnf tpD&ifcHpmwGif a½SUESpfwGif
rnfokdY pcef;oGm;rnfukd azmfjyxm;\/ wkdif;jynf\ taxmuftyhHESifhwuG igwkdYvnf; rqkwfrESpfaom ZGJowådjzifh
vkyfvQif igwkdYta&;onf waeYwjcm; 'Da&tvm; wkd;wufí igwkdY trsKd;om;udpt ö wGuf ta&;ygt&m a&mufonfh
tcsif;t&mwck rjzpfEkdifp&m taMumif;r½Sday/ þigwkdY tvkyfwGif igwkdY owdjyK&eftcsuf½Sd\/ wcsufum; igwkdY\
r&ifhvSaomOmPf\ rEkdifhwEkdif usufpm;jcif;\ ab;jzpf\/ tjcm;wcsufum; a½SUodkYrwdk;Edkifaom EGm;tkdyrm OmPf
ruGefYjrL;Ekdif? acG,kdifEGrf;acGvsuf½Sdaom pdwf"mwf\ab;jzpfonf/ yxr pdwfrsKd;um; vli,fobm0 a[mha[mh'dkif;
'kdif; pdwfoGm;wkdif; ukd,foGm;vkdjcif;yif jzpf\/ igwkdYum; rsm;pGmtjrifroefvSao;/ a½SUw0ifbmjzpfrnfukd rarQmf
ac:wwf? xkdaMumifh t&ifvkdí taES;jzpfwwfavonf/ okdY&mwGif þodkY pdwftm;wuf<ujcif;um; vli,fyD\/
oefoefrmrm vli,fjzpfaMumif; jy&ma&muf\/ tvGet f ajymus,af om urÇmjyifus,w f iG f jzpfvjdk zpf ZGwEf pS jf cif;aMumifh
awmifurÇm,H ½Idajrmifacsmufrsm;xJokdY usjcif;onf a½SUrwkd;0Hh? roGm;0Hh? rwuf0Hhaom uRefpdwf? aMumufpdwf?
tvum;pdwfxuf txl;rGefjrwfvSay\/ igwkdYum; tmZmenfpdwf"mwfudk arG;&rnf/ igwkdYum; tavsmhray;/
tajymrcH? atmufus aemufus rae? igwkdY\MudK;pm;tyfaom Oó[ tvkd½Sdtyfaom qE´tm;jzifh tb,frnfaom
t&monf igwkdYtm; rjzpfEkdif? ratmifEkdif? r&EkdifthHoenf;/ igwkdYonf jzpfvkdjzpf? ZGwfESpfí vkyfojzifh trSm;ukd
jrifoEd ikd \f / trSm;uko d rd S trSeu f dk a&mufv, G \f / igwkUd rSm;í jyif&ef t½G,v f eG o f mG ;aomfvnf; igwkYd aemufrv S maom
igwdkYnDi,fwkdYu jyKjyifoGm;Ekdif\/ onfvkdr[kwfrlum; igwkdYonf igwkdYtm;aomf vnf;aumif;? igwkdY aemifvm
aemufom;udkaomf vnf;aumif;? igwkdY\ &mZ0ifajymifatmif MudK;pm;onfhvkyfief;twGuf tb,frnfaom
oifcef;pmukd urf;vSr;f Ekid af wmh tHeh nf;/ igwkYd um; vli,frsm;jzpfMu\/ vli,fyyD D OmPfEMk uao;\/ uk, d t f xnfyif
rMuD;xGm;vSao;/ okdY&mwGif igwkdYBuD;yGm;rIonf &yfaejcif;ü rwnf? a½SUokdYwkd;í jzpfvkd&m ZGwfESpfjcif;ü wnf\/
,aeYþrQ urÇmBuD; wkd;wufjcif;onf &mZ0iftapmifapmifwGif emrnfvTrf;tyfaom trsKd;rsKd;aom ZGwfESpfonfh
vkHYvOó[ prf;oyfrI wkdY\ tusKd;r[kwfwkHygavm/ igwkdYt&rf;vkyf&rnf[k rqkdvdk/ pnf;urf;½Sd&rnf jzpfonf/
pdwfvnf;½Snf &rnfjzpf\/ okdYaomfvnf; av,mOfysHacwfwGif EGm;vSnf;oGm;onfh pdwf½Snfenf;rsKd;um; ysif;&djcif;?
acwfrrDjcif;? ysufpD;rnfh t&dyferdwfrQom jzpfonf/ igwkdY pdwf½Snfjcif;um; "r®wmoabmt& rjzpfEkdifonfht&m
rsm;twGuf pdw½f n S v
f yk Mf uHjcif; jzpfonf/ igwkYv d w G v f yfa&; vkyif ef;onf waeYtvkyv f nf;r[kw?f wvtvkyv f nf;
r[kwf? ESpf½Snfvrsm; rem;rae BudK;pm;tm;xkwfEkdif&rnf/ igwkYd xkdokdY rBuKd;pm;vkdyJ cPwmrQESifh ckcsufcsif;
rjzpfEidk yf guvm;[k pdwyf suv f ufavsmí h rjzpf (0g) onf;cHrapmifEh idk í f rdrud , dk u f dk owfaoívnf; rjzpf/ þt&mrsK;d
um; t½l;tvkyfrQ jzpfavonf/ xkdYaMumifh a½SUokdY woHwnf;wnDwnf; csDwufMuygpkdY taqG&JabmfwkdY/
138
udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
"r®ESifh t"r®
Armjynfü aeMuol (90) &mckdifEIef;cefYonf aeYwaeY? pepfqkd;BuD;
nwn? tajy;tvTm; ½SmazGpm;aomufMu&aom qif;&Jom; Armjynfu qif;&Jom;ypönf;rJhrsm;om þuJhodkY 0#f'ku©
ypönf;rJh tvkyform;? v,form;rsm;omjzpf\/ BuD;ukd cHpm;ae&onfr[kwf? vlw&mvQif (90) ausmfcefY
Asufxkd;acgif;½Guf aps;o,f? ulvD? tvkyform; paom aom wurÇmvkH;½Sd qif;&Jom;ypönf;rJhwkdYrSm þuJhokdY 0#fMuD;
NrdKUay:qif;&Jom;rsm;rSm aexGufuae0if yifyef;wBuD; vkyf rsm;cHae&onf/ qif;&Jjcif;? tvkyfvufrhJaygrsm;jcif;paom
Mu&aomfvnf; ajymifajymifvufvuf 0wf&? pm;&? ae&? uyfqkd;MuD;rsm; vljynfvlavmuwGif qkdufuyfaejcif;onf
xkdif&onf[lí r½Sd/ tusÐpkwfjyJtayguf? vkHcsnftzmwkdYjzifh tjcm;aMumifhr[kwf/ aZmufxkd;rkd;arQmf jzpfaeaom vlwkdY\
zGm;zufawmfrsm; ray:½kH tEkdifzkH;Mu&avonf/ avSmf&if;epf aerIxkdifrI pepfMuD;aMumifh jzpf\/
qkdovkd vkyf&if;ukdif&if; iwfoxufiwf? MuyfoxufMuyf wnf&if;pGJ aexkid rf I pepfMuD;um; wwkid ;f jynfu wwkikd ;f
wnf; vmMuayonf/ jynfukd? vlrsKd;wrsKd;u vlrsKd;wrsKd;ukd? "e½Sifu qif;&Jom;
v,fxJwGif uRJ? EGm;ESifh twl½kef;um rkd;ra&Smif? aEG ukd? tvkyf½Sifu tvkyform;ukd? v,fykdif½Sifu v,form;
ra½Smif vkyfMu&aom v,form;rsm;rSmvnf; wrkd;wGif;vkH; ukd EkdifhxufpD;eif; aoG;pkyfaeaom pepfBuD; jzpf\/ "e½Sifu
½THUxJ ukef;cg½kef;cgESifh [if;uav; jrufjrufrS r&? [if;ryg qif;&Jom;wkdYtm; aoG;pkyfvkdjcif;? "e½Sifrsm; avmbaZmrTef
bJ tvGwfpm;&onfursm;? iwfwvSnfh jywfwvSnfhESifh wufvmjcif; ponfwkdYaMumifh wEkdifiHu wEkdifiHukd twif;
MuyfMuyfwnf;wnf;ESifh yifyef;MuD;pGm vkyfcJh&NyD;rS tcsdef t"r® odrf;,laom pepfonf ay:vm\/
ukefí pyg;odrf;onfhtcg pyg;ykHBuD;ukd Munfh&if; pkí iwf Oyrmqkdaomf t*FvefEkdifiHrS "e½SifMuD;rsm;onf wHcg;
Mu& jyefavonf/ r½Sd "g;r½Sd? vufvGwfwap? ukefa&mif;o,fvdkonfh twGuf
qif;&Jom;ypönf;rJh tvkyform;? v,form;wkYdrSm vl tdE´d,jynf? Armjynf paom jynfrsm;ukd odrf;apcJhonf/
wef;aphatmif ynmrsm;roifEkdif? wxGmrQaom 0rf;Akdufu xYkdaMumifhvnf; igwkdYawG uRefjzpfaeMu&\/ pifppftm;jzifh
av; jynfhzkdY&m aeYrtm; nrtm; yifyef;wBuD; tvkyfvkyf& um; NAdwdoQvlrsKd;wkdYonf pdwfaumif;oabmaumif;ESifh
ojzifh ynmroifMum;Ekdif? tcsdeftm;jyefuvnf; ynmoif jynfpkHaomolrsm;jzpf\/ t*Fvefjynf½Sd qif;&Jom;rsm;rSm
Mum;a&; p&dwfu BuD;rm;vSojzifh rwwfEkdif/ vnf; Armjynfonf t*FvdyfvufatmufrSef; odyif rod½Sm
reufajcmufcsuf? najcmufcsufESifh aeYvkyfaeYpm;? n Mu/ ArmjynftaMumif;vnf; rMum;bl;Mu/
vkyfnpm; jzpfaeMuojzifhvnf; rdrdusef;rma&; *½krpkdufEkdif? pifppfqdk;0g;aeonfum; wHcg;r½Sd "g;r½Sd vGwfvyfpGm
rrmrusef;jzpfuvnf; aumif;pGm rjyKpkEkdifojzifh raooifh ukefa&mif;0,frI? vGwfvyfpGm aoG;pkyfEdkifcGifh paom NAdwdoQ
bJ aoMu&avonf/ qif;&Jom;wkdY\ pm;a&;0wfa&;? ae "e½SifBuD;rsm; tusKd;iSm e,fy,frsm;odrf;onfh EdkifiHcsJUpepf
a&;xkdifa&;? usef;rma&;tajcaewkdYum; qkd;0g;vSacs\/ BuD;ESifh qif;&Jom; ypönf;rJhwdkY taoG;tom;udk pkyfrsKdaeaom
uHraumif;ír[kwf/ "e½SifpepfBuD;yifjzpf\/ xdkpepfqdk;aMumifhvnf; igwdkYESifh
þrQavmuf 'ku©BuD;pGm cHpm;ae&jcif;rSm uHraumif; uHwltusKd;ay;rsm;jzpfaom t*Fvdyfqif;&Jom;rsm;? ypönf;rJh
taMumif;roifhí r[kwf? pyg;ay;ESifhwrsKd;? atmf'DrHESifhwzkH rsm;rSm tpmiwfjcif;? tvkyfvufrJhrsm;jcif; paom'ku©awG
trsKd;rsKd;jzifh rwefwq twkd;BuD;,laom aiGwkd;BuD;pm; aoG; wykHwacgif;MuD;ESifh awGUaeMu&\/
pkyfaumifrsm;aMumifh vnf;aumif;? rdrdwkdYv,fukd ra&muf "e½SifpepfqkdonfrSm tcsif;csif;aoG;pkwf&rS wnfwHh&m
bl;? v,form;wkdY\ 'ku©ukdy"merxm;? igwkdYv,frS v,f "e½Sifpepf wnfwHhaeorQ ra&rwGufEkdifavmufatmif
oD;aumuf&rnf[k tMuyfukdifMuaom v,fykdif½SifBuD;rsm; tvkyfvufrhJaygrsm; aernfum;rvGJ/ Mumavqkd;av jzpf
aMumifh vnf;aumif;? b,fuvmvm nmuvmvm ESHvkduf csdrfhrnf/ vuf½SdpepfBuD;wGif aeaeMu&orQ umvywfvkH;
rnfqkdaom &mjzwfyGJpm;wkdYaMumifh vnf;aumif;? 'if;wkdYw igwkdYynma&;pepf aumif;pm;vmzkdY arQmfvifhzG,fr½Sd/ tvkyf
awG bmjzpfaeae igwkdYtjrwfrsm;rsm;&vQif NyD;a&mqkdaom orm; avsmhyg;vmzkdY vrf;r½Sd? qif;&Jom;ypönf;rJhwkdYrSm
"e½SifukefonfMuD;rsm;aMumihf vnf;aumif;? tvkyf\wefzkd; qif;&Joxuf qif;&J? rGJoxuf rGJcsdrfhrnf/
udk rMunfh? tcudk wef&mwefcvnf;ray;? vlvdr®m n§Of;
n§Of;qJcg rdrdwdkYtzkdY tjrwftrsm;qkH;&atmif aoG;pkyfMu vGwfajrmuf&mvrf;
aom "e½SifBuD;rsm; puf½kH½SifBuD;rsm;aMumifh vnf;aumif;? igwkdYonf Ekdif&mpm; pepfMuD;? "e½Sifu qif;&Jom;ukd
qif;&Jom; v,form;? ypönf;rJh tvkyform;wkdYrSm vlcsif; aoG;pkyfaompepf? Ekdifvkdrif;xuf e,fcsJUaompepfwkdYukd NzdK&
rwl? olcsif;rrQ jzpfMu&avonf/ vdrfhrnf/ okdYrSom ¤if;wkdY\ tpG,ftyGm;jzpfaom ynma&;
139
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
140
udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
aoG;pnf;MuavmU
Armjynfonf wkdYjynf? ArmhajrwGif wkdYArmawGaeonf[k a<u;aMumfaejcif;ukd tb,fvlrsKd;jcm; wkdif;wyg;onf
uefYuGufEkdifthHenf;/ uefYuGuf0hHthHenf;/ wkdYjynfjzpfí wkdYjynf[ktwdtvif;qkd\/ wkdYajrjzpfí wkdYwawGae\/ wkdYjynf?
wkdYajrwGifaeaom wkdYwawG (0g) wkdUArmawGum; tb,folawGenf;/ ukvm;eufawGavm? ukvm;jzLawGavm? odkYwnf;
r[kwf w½kwfawGavm aocsmpGmprf;ppf xkwfvkdufaomf wkdYwawGum; þolawGr[kwfacs/
wkdYArm? wdkYArm? 'gigwkdYArm[k waMumfaMumf [pfatmf a<u;aMumfaeaom wkdYArmawGum; wkdYjynf? wkdYajrwGifum;
wkdYjynf? wkdYajrwGifyif aygufzGm;í a&ajra'oXme tenf;i,fpDom uGJjym;í rqkdpavmufaom a0g[m&uGJjym;aeaom
(rGef? &ckdif? u&if? csif;? ½Srf;) paom wkdif;&if;om;rsm;omwnf;/ wkdYwkdif;&if;om;awG &ckdif[lí? u&if[lí trnftm;jzifh
uGJjym;aejcif;um; txl;tqef;r[kwf/ tHhMop&m r[kwfacs/ xm;0,fwGifaeí xm;0,fom;? NrdwfwGifaeí Nrdwfom;?
txuftnmwGifaeí tnmom;? atmufwGifaeí atmufom; ponfjzifh ac:Muaom trnfynwfoabmrQyif jzpfay\/
odkYaomf wkdYjynf? wkdYajrukd t"r® rsufESmjzLwkdY odrf;ykduf,lonfrStp ¤if;wkdYpkd;rkd; tkyfcsKyfvmuwnf;u wkdYwkdif;&if;om;
rsm;rSm wOD;ESifh wOD; uGJjym;oGm;&\/ pifppfwkdYwawG pdwfjcif;om uGJjym;oGm;&\/ vlrsKd;rjcm;em;acs/ Armwkdif;&if;om;
wkdif;&if;om;yif? ¤if;wkdYvufatmufcHuRef uRefjcif;yif? ukvm;jzLwkdY\aoG;cGJjcm;rIaMumifhomvQif wkdYwawG (0g) wkdYArm
awG aoG;uGJjym;ae&\/ ,ckvdkaoG;uGJjym;aejcif;onf wkdYwawG\ pdwf&if;azmufjyefrIr[kwf/ rw&m; tpkd;&\ ZGwftwif;
aoG;cGJrIaMumifhjzpf\/ wkdYArmawG ruGJjym;? uGJjym;avatmif aoG;cGJcJholwkdYum; wkdYtcsif;csif; r[kwf/ igwkdYukd tkyfcsKyfvmcJh
aom tpkd;&onf vnf;aumif;? olwkdYbkef;BuD;rsm;vTwfí ¤if;wkdYbmomukd jyefYyGm;atmifjyKNyD;vQif acsmhenf;? ajcmufenf;wkdY
jzifh oG,0f u dk í
f zsm;a,mif;vsuf ¤if;wkYd rpd mä t,luZdk w
G t
f wif;oGwof iG ;f jcif;jzifh igwkYd widk ;f &if;om;rsm;ukd aoG;cGcJ MhJ uavonf/
þokYd aoG;cGcJ o hJ nfudk vnf;aumif;? aoG;cGaJ eqJjzpfonfudk vnf;aumif;? a½SUokYd vnf; uGo J nfxufuaJG tmif cGOJ ;D rnfwYdk
ukd vnf;aumif; wkdYArmawGonf vpfvsL½Iaernfavm/ r½IEkdif/ uGJaeaomaoG;ukd jyefpnf;&ef (0g) aoG;nDatmif
aoG;ñSd&ef wm0efonf igwkdYwm0efjzpf\/ rlvu nDñGwfaeaom aoG;onf ¤if;wkYduGJatmif cGJEkdifcJhvQif uGJaeaomaoG;ukd
aygif;pnf;rd&ef rjyKvkyfEkdifp&mtaMumif;onf bmrQr½Sd/ pnf;rdEkdif&rnf/ xkduJhokdY jyefvnfpnf;&ef vuf½Sd aoG;pkwfowÅ0g
opömrJh ñGefUaygif;tpkd;&tzGJUukd vnf;aumif;? tjcm;aoG;npf trwftcsKdUudk vnf;aumif; tm;xm;aeí rjzpfEkdif/
¤if;wkdYonf trsKd;ukdykefuefvsuf ukvm;jzLtpkd;&ukd ajrmufxdk;yifhaumf vkyfae\/ rD;avmif&m avyifhqkdouJhokdY wkdYwawG
aoG;uGJonfxuf uGJap&ef? ¤if;wkdYyg ulcGJae\/ ¤if;wkdYom trsKd;ukd rawmfvSefbJ aoG;pnf;vkdvQif tpkd;&tzGJUjzpfonfh
tavsmuf aqmif½GufEkdif&ef vG,ful\/ enf;½Sd\/ wkdif;&if;om;tcsif;csif; vG,fvifhwul? ul;vl;qufqH aoG;ñSdEkdif&ef
&ckdifa'ookdY rD;&xm;vrf; azmufvkyf&ef BudK;pm;Ekdif\/ okdYygvsuf rjyKvkyf&? yk'fxD;? yk'frwkdYjzifh csKyfcs,fxm;\/
½Srf;a'orS aoG;pnf;olwkdYukd ESifxkwf\/ rdrdwdkYajcjzifh rdrdwkdY raeEkdif? roGm;Ekdif? rdrdwkdY yg;pyfjzifh rdrdwkdY rajymqkdEkdif?
aoG;pnf;rI ratmifjrifatmif? ajcvuf? yg;pyfwkdYudk csKyfcs,fxm;\/ xkdaMumifh ¤if;wkdYukd tm;ukd;aeí rjzpf/ csKyfcs,frI
[lorQwkdYukd ckcHí wkdYvli,fawG tjyif;txef aoG;pnf;Mu&rnf/
vli,fawGvkyfvQif tb,faMumifh ratmifjrifbJ½SdtHhoenf;/ ,ckArmjynf\ ypöKyÜeftajctaeukd MunhfvQif rnfrQ
ododomom xifxif½Sm;½Sm; 'Da&tvm; wkd;wufpjyKaeonfukd awGU&onf/ xkdokdY wkd;wufrIwkdYonf vli,fawGaMumifh
jzpf\/ jyify vli,fvl½G,fawGonf wkdYArmtpnf;t½kH;rsm; zGJUpnf;í vnf;aumif;? ausmif;om;rsm;onf &J&Jawmuf
tpnf;t½kH;rsm;? ausmif;om;or*¾tzGJUrsm;? ArmjynfvkH;qkdif&mor*¾BuD; zGJUpnf;í vnf;aumif;? wuúokdvfor*¾BuD;onf
vnf;aumif; toD;oD;wk;d wufrI ponfwYdk udk jyKjyifaqmif½u G v
f suf½MdS uonf r[kwyf gavm/ xkYd aMumihf vli,frsm;pGr;f aqmif
uvnf; atmif&rnf/ tem*wfArmjynfMuD;\ta&;onfvnf; ,ckvli,fwkdY\ vufwGif;½Sd\ (0g) Armjynf\ aemifa&;
uHMur®monf qkd;rnf? aumif;rnf þESpfvDukd ,ckvli,fwkdYu zefwD;Ekdif\/ (,aeYvli,frsm;onf aemufwzef
vlBuD;rsm;jzpfawmhrnf/)
Armjynf\ om;ppfvli,fwkdYonf ,ckvuf½Sd om;BuD;rsm;uJhokdY tztm; a&mif;pm;vkdpdwf jrLrIefavmufrQ
r½Sd/ pdwf,kwfpdwfrm uif;rJh\/ xkdaMumifh wkdYArmvli,fawGonf tm;BudK;rmefwuf pGrf;pGrf;wrH aoG;pnf;Mu&rnf/
,ckvli,frsm;onf rdrdwkdYwkdif;&if;om;tcsif;csif; aoG;pnf;a&;xufyif tvSrf;us,f tjrifus,fvGef;um urÇm½Sd qif;&Jom;
rSeforQ vlrsKd;aygif;pkHESifh aoG;pnf;&efukdyif tjypfwifzG,fr½Sd? rGefjrwfvSaomfvnf; ukd,fhwkdif;&if;om; vlrsKd;tcsif;csif;yif
aoG;rpnf;&ao;rD tjcm;wkdif;wyg; vlrsKd;jcm;wkdYESifh aoG;pnf&ef[laom (Internationalism) vlrsKd;ra½G;0g' vkdao;rnf
r[kwfyg/ *smrefwkdY vkyf&\/ t*Fvdyf? *syef? tDwvDponfwkdYvnf; rdrdwkdUvlrsKd; MuD;yGm;xGef;um;a&;twGuf rdrdwkdYbmom
MudK;pm;&\/ xkdenf;wl b,fvlrsKd; b,fwkdif;jynfrqkd ukd,fhwkdif;jynftwGuf rdrdwdkYukd,fwkdifjyKvkyf&\/ tD*spf? tkdif,mvef
wkdUonf tjcm;vlrsKd;rsm;u vma&muf vkyfay;zkdYr[kwf/ ukd,fhvlrsKd; ukd,fwkdif;jynftwGuf rdrdwkdYbmom MudK;pm;\/
uRefb0rS vGwfajrmuf&\/ wkdYArmawGvnf; uRefwGif;rS vGwfuif;atmif ukd,fhtcsif;csif;aoG;ñSdí ukd,fhbmom pGrf;aqmif
141
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
rS &ayrnf/
yxrqkH; ausmif;om;b0tajcupí aoG;pnf;enf; ½Sd\/ wuúokdvfwGif vnf;aumif;? ausmif;rsm;wGif vnf;aumif;?
bmtoif;? tb,ftzGJU? Ak'¨bmomtoif;? rlpviftoif;ponfjzifh ausmif;omtoif;rsm; zGJUpnf;vsuf½SdMuonf
r[kwfygavm/ þtrsKd;rsKd;aom toif;tyif;wkdY zGJUpnf;EkdifcJhonf½Sdaomf wuúokdvfwGif vnf;aumif;? ausmif;wkdif;wGif
vnf;aumif;? wkdif;&if;om;ausmif;om;aygif;pkH aoG;pnf;aomtzGJUrsm; rzGJUpnf;Ekdifp&m taMumif;r½Sdacs/ &ckdifausmif;om;yJ?
u&ifausmif;om;yJ[lí rcGJjcm;bJ wkdYArmwkdif;&if;om; ausmif;om;aygif;pkH ]rsKd;ñGefh}tzGJhBuD;rsm; zGJYpnf;EkdifMu\/ ]]rsKd;ñGefY}}
aoG;pnf;tzGJUwkdYwGif w½kwfujym;? ukvm;ujym; (ac:) rlpvifwdkYukdvnf; yg0ifap&rnf/ tb,faMumihf[lrl ¤if;wkdUonf
vnf; tarArmrS aygufzGm;vmMuolrsm; jzpf\/ tar\wkdif;jynfwGif ae\/ tarhwkdif;jynfu aiGawGudk okH;ae\/
tazhwkdif;jynfwGif oGm;aeonfr[kwf/ ¤if;wkdYonf ,ckrlum; trd\ wkdif;jynfrSmaevsuf tzbufygaeMu\/ okdYaomf
¤if;wkdY trdbufygatmif qGJaqmiff&efrSm wkdYArmawG\ wm0efjzpf\/ ¤if;wkdYtm; owday;&rnf/ trdwkdif;jynfwGif
aevQif trdwkdif;jynfukd rawmfvSefESifh? tzbufygvQif tzwkdif;jynf oGm;aeyg/ pifppf tzwkdif;jynfwGif trdwkdif;jynfrSm
uJhokdY apmfum;cHrnfavm a0;pG? a0;pG/ okdYaMumifh ArmjynfrSmaevQif Armpdwf ½Sd&rnf/
vlli,fausmif;om;rsm;onf vnf;aumif;? wkdYArmocif? ocifrtaygif;wkdYonf vnf;aumif;? toG,foG,faomenf;
wkdUjzifh wkdUArm wkdif;&if;om;tcsif;csif; trsKd;rsKd;aoG;pnf;í aoG;nD&ef? tjrefñSdMu&ayrnf/ ]]wkdYArm? wkdYArm 'gigwkdYArm}}
[ka<u;aMumfaeaom wkdYwkdif;&if;om;tcsif;csif; waygif;wnf; aoG;pnf;rdonfhaeYonf wkdYArmwkdY\ vGwfvyfaom
aeYBuD; rkcsjzpf&rnf/ wkdYArmwkdif;jynfBuD;ukd tvkyfvkyfí ukvm;jzLwkdY odrf;oGm;\/ wkdYwawGyJ tvkyfvkyfí jyef,l&rnf/
aoG;ñSdaejcif;jzpf\/ wkdYArmawG aoG;nDonfaeYü wkdYta&;awmfykHBuD; atmifjrifrnfrSm urÇmajrBuD; vufcwfrvGJwnf;/
&J&Jawmuf-oef;wif
(P-3) qif;&Jom;ypönf;rJUrsm;ESifU ausmif;om;rsm;
qif;&Jom;ypönf;rJUrsm;ESifU ausmif;om;rsm;
]]trsKd;om;a&;}} ]]trsKd;om;0g'}} ponfh pum;rsm;ukd rsm;? t*FvdyfbPfwkduf½Sifrsm; tusKd;twGuf tdE´d,jynfESifh
vlwkdif;vkdyif xnfhoGif;okH;pGJMuaomfvnf; vlw&mvQif Armjynfudk wkdufckdufodrf;,ljcif; jzpfavonf/ ,ckArmjynf
ukd;q,fausmfavmufrSm pum;\t"dyÜg,f twdrfteufukd wGif t*Fvdyf"e½SifBuD;rsm; a&mufvmNyD;vQif aiGyifaiG&if;
rawG;bJ ayghayghajym? ayghaygha&;ESifhom NyD;Muavonf/ xlaxmifum jynfwGif;rS tqDtESpfukd pkyfrsKdaeMu\/
,ck ac:a0:tyfaom trsKd;om;a&;qkdwmbmvJ? Arm ArmjynftwGuf tzkd;rjzwfEkdifonfh opfawm? a&eHwGif;?
wrsKd;vkH;ta&;vm;? ola|;ol<u,fv,fykdif½Sif rsufESmBuD; ausmufwiG ;f wkYd udk ¤if;wkYd u vuf0g;MuD;tkyx
f m;NyD;vQif Arm
rsm;\ta&;vm;? okdYr[kwfvQif vlwef;aphatmifrS rae&? jynftpkd;&ukdvnf; olwkdYyif BudK;ukdif xm;Muavonf/
xrif;eyfrSefatmifrS rpm;&onfhtvkyform;? awmol
awmifom;rsm;\ta&;vm; ponfjzifh pOf;pm;&ayvdrfhrnf/ wkdif;&if;om;"e½Sifrsm; qlylvmykH
xkdtcsdefwGif tdE´d,jynfESifh Armjynf½Sd wkdif;&if;om;"e
e,fcsJYa&;pepftp ½Sif aygufpynmwwfrsm;? EkdifiHjcm;"e½Sifrsm;enf;wl tpkd;&
vGefcJhaomESpfaygif; ESpf&mausmfcefYu taemufEkdifiHrsm; twGif; 0ifa&mufcs,fvS,fvkdaomfvnf; tpkd;&u ta&;
wGif pufrIvufrIynmacwfBuD; xGef;um;cJhavonf/ xkdt ray;ojzifh rausreyfjzpfNyD; ]]igwkdYudkvnf; tcGifhta&;
csdefwGif ola|;? ol<u,f? ukefonfBuD;rsm;onf puf½kHBuD;? ay;&r,f}} [k qlylx<uvmMu avonf/
tvkyf½kHBuD;rsm;ukd wnfaqmufcg puf½kHxGufypönf;rsm;ukd ]]trsKd;? bmom? omoem}} [lívnf;aumif;? ]]Armjynf
tajrmuftrsm; vkyfukdifMuavonf/ vufESifhvkyfpOfu onf Armrsm;tzdkY}} [lí vnf;aumif;? ]]ArmvlrsKd;rsm;
waeY ypönf;wckNyD;vQif pufjzifh waeY 20? 25 ckrQ NyD;Ekdif q,ftdrfacgif;utp bk&ifcHxd jzpf&r,f}} ponfjzifh a<u;
avonf/ ¤if;jyif pufolaX;rsm;rSmvnf; wOD;ESifhwOD; aMumfoHtrsKd;rsKd;ukd ArmjynftESYHtjym;Mum;&NyD;vQif xkd"e
tBudwfte,f tNydKiftqkdif vkyfukdifMuojzifh txGufESifh ½Sifaygufprsm;u rdrdwkdYukd,fukd 0HomEktac:cHum qif;&J
tEkwfrrQatmif jzpfvmNyD;vQif puf½kHxGufypönf;rsm; vkyf om;rsm;ESifh EkdifiHjcm;"e½Sifrsm;udk wkdufay;avonf/
ukdif&eftwGuf ukefpdrf;ukefMurf;rsm;½Sd&eftwGuf txl;ta&;
BuD;vmavonf/ xkdtcg "e½SifBuD;rsm;BuD;pkd;aeonfh tpkd;& EkdifiHa&; ay:aygufvmykH
rsm;u "e½Sifrsm;tvkdus wkdif;jynfwGif ykdvQHaeonfh puf½kH þenf;twkdif; tdE´d,jynfESifh ArmjynfwGif EkdifiHa&;
xGuf ypönf; a&mif;cs&efESifh ukefpdrf;ukefMurf;&&ef twGuf vkyfief; pwifay:aygufvmavonf/ ArmjynfwGif Arm
olwyg;wkdif;jynfrsm;udk t"r®wkdufckduf odrf;,lMuavonf/ "e½Sifrsm; tpkd;&twGif; 0ifa&mufcs,fvS,fEkdifzkdY? tkyfcsKyf
txufygenf;twkdif; t*Fvdyftpkd;&u t*Fvdyf"e½Sif a&;tzGJYrsm;wGif Armt&m½Sdrsm;ukd cefYxm;zkdYtwGuf qlyl
142
udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
143
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tifyg,mukd xde;f odr;f apmihaf ½Smufovkjd zpfonf/ xkYd aMumifh AuoESihf wuoonf pdw"f mwfjyif;xefNyD; trsKd;om;a&;
pdwfwuf<uaom ausmif;om;rsm;udk pkpnf;NyD; AuoESifh wuo Ouú| udkatmifqef;onf jyifqifa&; Oya'Murf;
twGuf ZGefvtxd vIyf½Sm;cJhavonf/ xkdtcsdefu owif;pm acgif;BuD;ykdif;ESifh aqmif;yg;rsm;wGif jyifqifa&;
Oya'Murf;taMumif; trsm;qk;H ygvmaeonf/ c½kid ?f NrdKUe,fausmif;om;rsm; vIy½f mS ;rI jyKvkyv f mMuonf/ ausmif;om;
acgif;aqmifrsm;onf EkdifiHa&;orm; tcsKdUESifh NAdwdoQtmPmykdifwkdY\ zdESdyfrIrsm; awGUMuHKvm&onf/
1938 ckESpfonf ausmif;om;rsm; atmifjrifaomESpf jzpfonf/ Zefe0g&DvwGif oHvsifa&eHcsufpuf½kHoydwf
jzpfvmonf/ a&eHajrtm;vkH;oYkd ZGefvwGif jyefYESHYoGm;onf/ Zlvkdifv aemufqkH;ywfwGif ukvm;Arm t"du½kPf;
jzpfavonf/ ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf &yfuGuftcsKdUrS ukvm;rsm;ukd u,fwifí ae&mcsxm;ay;onf/
NrdKUrsm;½Sv
d x
l t k m; aumvm[vowif;rsm; rjzefYcs&d ef wm;jrpfco hJ nf/ ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf ukvm;-Arm
t"du½kPf;onf NAdwdoQe,fcsJUvufa0cHrsm;u jyKvkyfaomtjzpfom jzpfonf[k owif;jzefYa0cJhonf/ ukvm;&yf
uGuf½Sd Armrsm;tm;vnf;aumif;? Arm&yfuGuf½Sd ukvm;rsm;tm;vnf;aumif; ab;vGwf&mokdY ajymif;ay;chJonf/
xkdYaemuf ukdatmifqef;wkdYonf wuúokdvfOya' jyifqifa&;udpu ö dk c&D;qufchJMuonf/ (2) ESpfcGJausmfMum
a&;qGJNyD;aemuf Mo*kwfv (25) &ufaeYwGif rlacsm xkwfjyefcJhonf/ Mo*kwfv (23) &ufaeYwGif ausmif;om;xktpnf;
ta0;jyKvkyfNyD; Oya'Murf; jyifqifcsufrsm;udk azmfjyí ¤if;OD;wnfcsufrsm;udk ½Sif;jycJhonf/
¤if;aumfrwD\ axmufcHcsufukd a'gufwmbarmf acgif;aqmifaom tpkd;&u vufcHNyD; Oya'jyKvTwfawmf
wGif wifoGif;awmhrnf tcsdefjzpfaeí ausmif;om;wcsKdU 0rf;omaeMuonf/ ¤if;tcsdefwGif rGwfpvifESifh Ak'¨bmom
t"du½kP;f ay:vmjcif;jzpfonf/ wzufEiS hf wzuf owfjzwfrrI sm; jzpfvmMuonf/ a'gufwmbarmfonf rpöwm&Dcef;\
om;awGeJY aygif;NyD; or*¾Ouú|a[mif; ukdEkudk pGyfpGJcJhonf/ ukdEkonf Ak'¨bmom0ifu rGwfpvifudk cswmvnf;
rBudKufb;l ? rGwpf vifu Ak'b ¨ mom udck swmvnf; rBudKufay/ tpk;d &onf wnfrh wfpmG Mum;aeNyD; tm;enf;onfzh uf
uko d m aqmif½u G af pvko
d nf/ xkad emuf ukEd o
k nf Auo Ouú| ukad tmifqef;xHomG ;awGUonf/ rawGUí pmwapmifa&;
cJhonf/
¤if;pmxJwGif-
(1) rGwfpvif bmom0ifawGzufuyif Ak'¨bmomawG towfcH&atmifvkyfwJh a'gufwmbarmfukd tvkdr½Sd?
eef;&if0ef&mxl;u tjrefxGufpmukd a&;&ef?
(2) tJ'DpmxJwGif ausmif;om;? ausmif;om;olrsm; vufrSwfaxmifcsD&atmifvkyf&ef?
(3) ¤if;pmukd eef;&if;0ef a'gufwmbarmfqDvnf;ykdY? owif;pmawGvnf;ykdY&ef pmwapmifa&;cJhonf/
xkdaeYnzufwGif udkatmifqef;wkdY ukdEk½Sd&m e*g;eDpmtkyfwkdufokdYa&mufvmonf/
ukdatmifqef;u
]]ukdEk cifAsm; tpDtpOfraumif;bl;/ 'gxufaumif;wm usaemfpDpOfxm;w,f}}
ukdEku
]]bmvJAsm}}
udkatmifqef;
]]a'gufwmbarmf tpk;d &u 'Dv (1) &uf (12) &ufrmS wuúov dk t
f ufOya'Murf;ukd vTwaf wmfrmS wifawmhr,f?
vTwfawmftrwfawG 0kdif;NyD; uefUuGufMuvdkY usaemfwkdY vIHYaqmfay;r,f/ usaemfwkdYu tvkdr½Sdbl;vkdY uefYuGufaewJh
txJ a'gufwmbarmftpkd;&u 'DOya'Murf;udk vTwfawmfrSm twif;ZGwfwif&if tpdk;& jyKwfusoGm;Edkifp&m taMumif;
½Sdw,f/ jyKwfusoGm;rSm aMumufvdkY rwifbJqGJxm;&if 'DOya'ukd olYtpkd;&u vkyfay; cJhw,fvkdY a'gufwmbarmf
emrnfr&awmhbl;/ a'gufwmbarmfu 'DOya'eJY ywfoufNyD; odyfukd*kPf,laew,f}}
ukdEku
]][kwfw,f 'DtpDtpOf ykdaumif;w,f}}
aemufaeYwiG f ukad tmifqef;ESifh tvkyt f rIaqmiftcsKUd onf wuúov dk Of ya'Murf;udk tvkrd ½Sd 0kid ;f NyD; uefYuu
G f
MuygvdYk ykEH ydS xf m;wJph m½Gurf sm;udk Oya'jyKvTwaf wmf0if;twGi;f ,lomG ;NyD; trwfrsm;ukd avQmufa0cJo h nf/ a'gufwm
barmfu 'DOya'Murf;ukd vTwaf wmfrmS rwifawmhb;l [k qGx J m;vku d o
f nf/ xkt d cg ausmif;om;or*¾ tvkyt f rIaqmif
tzGJUxJrS ausmif;om;tcsKdU rausreyfjzpfvmMuonf/
pufwifbmv (1) &uf (2) &ufaeYn a[majymyGJrsm;wGif udkatmifqef;? ukdA[def;? ukdatmifausmf?
ukdodef;atmifwkdYonf tb,faMumifh Oya'udkuefYuGuf&onf[k a[majymyGJrsm; jyKvkyfcJhonf/ wdkYArm (The Sun)
rSwcf su-f wdkYArm (The Sun) [k azmfjyxm;aomfvnf; onfqef;rSm ol&d,owif;pmjzpfonf/ rl&if;twdkif;jyefvnfazmfjyxm;ygonf/
145
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(") wuúov
dk f Oya'Murf;udk tb,faMumifh pGeyYf ,fvu
dk &f oenf;
("-1) pufwifbm (5) &ufaehowif;pmrsm;wGif Ouú|ukdatmifqef;\ rsKd;cspftrwfwkdhtm; wkdufwGef;EId;aqmfcsuf
AuoESifh wuo (2) oif; trIaqmifrsm;jzpfaom uRefawmfwkdYonf eufjzef pOf;pm;qkH;jzwfrnf jzpfaom
wuúokdvfOya'Murf;udk y,fcs&ef wkdif;cspftrwftaygif;wkdYtm; wkdufwGef;EId;aqmfvkduf&ygaMumif;/
þwkdufwGef;EId;aqmf&mwGif usaemfwkdYonf (2) ESpfcGJausmf MudK;pm;aqmif½Gufí &½SdvmcJhaom wuúokdvf
Oya'Murf;ukd rBuKdurf ESpo f ufí r[kwb f J xkOd ya'Murf;ukd twnfjzpfvQif Ekid if jH cm;om;rsm;\oabmudk vku d af vsm
aeaom ,ckvuf½Sd ñGefYaygif;tpkd;&ukd MunfndKonf[k jy&ma&mufrnfpdk;ojzifh txl;0rfenf;pGmESifhyif rvkdtyfaom
qkH;jzwfcsufudk xkwfjyefvdkuf&aMumif;/
wuúokdvfOya'Murf;udk pwifwifoGif;aom Mo*kwfv (25) &ufaeYrS pí ,aeYtxd ñGefYaygif;tpkd;&\
ajcvSrf;onf wkdif;jynftm; omíomí epfvmp&m jzpfvmayaMumif;/
uRefawmfwYdk ausmif;om;rsm;onf ñGeUf aygif;tpd;k &\ wnfw&hH m wnfwahH Mumif;jzpfapaom Ekid if jH cm;om;
wkdY\rJukd csdef½G,fí tcsdefqGJxm;onfudk awGU&aMumif;/
,ckwzef rvkv d m;tyfaom ukvm;-Arm½du k yf u
JG pd o
ö nf xyfrjH zpfay:vm&m xko d Ykdjzpf&jcif;twGuf ñGeYfaygif;
tpkd;&\ wm0efruif;[kxifjrifp&m taMumif;rsm;pGm ay:aygufaeonfukd awGU½Sd&ayonf/ wkdif;jynf\ tusKd;ESifh
pmvQif tao;tzGJrQomjzpfaom ausmif;om;rsm;\ tusKd;udkom jzpfxGef;aprnfh wuúokdvfOya'Murf;ukd a½SU½Iaeí
aeygwrlum; uRefawmfwkdY wkdif;jynftm; tusKd;,kwfapaom ñGefYaygif;tpkd;&tm; MunfndKonf[k jy&ma&mufonfh
tjyif wkdif;jynftm; uRefawmfwkdYyg tm;ay;ESdyfpufaeonfESifhtvm; usa&mufrnf jzpfygaMumif;/
okYd jzpfygaomaMumifh uRefawmfwYdk onf tvGeaf MuuGv J pS mG aom pdwEf v
S ;Hk om;jzifh wkid ;f jynf\ tusKd;udo
k m
a½SU½Ií usaemfwkdYtusKd;udk rMunfh½IbJ txufyg rvdkvm;tyfaom qkkH;jzwfcsufudk wkdif;jynftm;od½Sd&ef aMunm
ygaMumif;/
þokdYqkH;jzwf&mwGif ñGefYaygif;0efBuD;csKyftzGJUwGif yg0ifaom rnfoludkrQ yk*¾v"dXmefrxm;bJ "r®"d|mef
tm;jzifhomvQif jyKvkyf&jcif; jzpfayaMumif;/
aumif; &ifo h efow l OD; jzpf\/ ta&;ygqk;H aom ausmif;om;rsm;toif;Ouú| jzpfvmonft h cg Armjynf
&mZ0ifwiG f rMuHKzl;atmif ¤if;tm; aemufq;Hk ESpu f ek f toif;tpnf;ta0;wGif ajymtyfaom pum;tcsuf
wkdYaMumifh xkdpOfu ausmif;tkyfMuD; rpöwmpavmhu ausmif;rS ESifxkwfypfvkdufonf/ taMumif;pkHukd
½Si;f aomf ½Snv f sm;rnfjzpf\/ twkcd sKyfaomf ukEd u k m; rsK;d csppf w
d "f mwf xufoefol wOD;jzpfí wuúov kd f
ausmif;wku d f wwku d v
f ;Hk wGif xkt d csde?f xdt k cgxd MuD;pk;d vsuf½adS om rpöwmpavmhEiS hf tazmfyg taemuf
wdkif;om;wkdY cs,fvS,faejcif;? ¤if;wkdY trsKd;yifvQif wwkdif;jynfvkH;tm; vTrf;aejcif;wkdYudk txl;rcH&yf
Ekdifjzpfojzifh tmabmiftm&if; oefoefjzifh qlolylol jzpfaomaMumifh ¤if;tm; tcsuf&NyD[k xif&aom
tcsdeüf ausmif;rS xkwyf pfvu kd jf cif; jzpf\/ xko d Ykd jzpf&jcif;onf ausmif;om;rsm;\ pdww f iG f wuúov kd f
Oya'\ csKdU,Gif;csufaMumifh[k ,lqMu\/ ,lqonfhtwkdif;vnf; 1936 oydwfarSmuf udpöwGif
awmif;qkdcsuf eHygwf (1) um; wuúodkvf Oya'udk jyifqif&ef qdkaom tcsufyifjzpf\/ okdYawmif;qkd
vifhupm; rnDñGwfaom taMumif;rsm;pGmwkdYaMumifh wuúodkvfpkHprf;a&; Oya'aumfrwDudk zGJYpnf;jcif;
rSwyg;? wuúodkvfjyifqifa&;udpöonf a½SUokdY xkdYxufrwkd;bJ ½SdcJhayaMumif;/
(2) xkdokdY rwkd;EkdifbJ½Sdaomfvnf; uRefawmfwkdYonf rqkwfrepfaom vkHYvjzifh ArmEkdifiHvkH;½Sd ausmif;om;
rsm;ukd wvk;H wpnf;wnf; jzpf&ef (2) ESpaf usmf BudK;pm;aqmif½u G cf íhJ uReaf wmfwYdk\qE´ukd tcGiMhf uHKwkid ;f
jycJah yaMumif;/ Oyrm txufwiG f azmfjycJah om wuúov kd Of ya'pkpH rf;a&;tzGUJ okYd uRefawmfwYdk \ xifjrif
csufrsm;ukd a&;om;ay;ykdYcJhayaMumif;/ xkdYaemuf xkdtzGJU (jrbl;aumfrwD) tpD&ifcHpm rxGufrD (2)
Mudrfajrmuf rEÅav;uGefz&ifhüvnf; wuúodkvfOya'jyifqif&ef udpEö Sifhywfoufí qkH;jzwfcsuf wck
cscJhaMumif;/ xkdokdYqkH;jzwfcsuf wck cscJhaMumif;/ xdkokdYqkH;jzwfcJhonfhtcg wkdif;jynfbufrS em;&nf
yg;&nf0aom wuúodkvfjyifqifa&;tzGJUi,f wckzGJUí tpD&ifcHpmESifh ywfoufí xifjrifcsuftpkHukd
wkdif;jynfESifh wuG tpkd;&tm; wESpfvkH; wjynfvkH;wGif odomxif½Sm;apcJhaMumif;/
(3) xkrd S wwd,tBudraf jrmuf ykord u f eG zf &ifw
h iG f ,ckEpS f Mo*kwv f vTwaf wmftpnf;ta0;wGif wuúov kd f
Oya'udk tNyD;tjywf jyifqif&ef qk;H jzwfcsucf srw S cf ahJ Mumif;/ csrw S o f nfth wkid ;f aqmif½uG rf nft
h "dXmef
ESifh uRefawmfwdkY onf tNrdKUNrdKU oGm;a&muf vSnhfvnfum w&m;a[mcJhavonf/ xkdYaemuf tpkd;&u
zdwfMum;csuftwkdif; wuúodkvf Oya'jyifqifa&;ESifh ywfoufí usif;ytyfaom tpnf;ta0;rsm;wGif
vnf; uReaf wmfwYdk\qE´udk jyEkid o f rQjyí awmif;Ekid o f rQ awmif;cJah Mumif;? xkrd S uReaf wmfwYdk aemufq;Hk
aMunmcsufjyKaom tcsdefxd uRefawmfwkdY aqmif½Gufcsufrsm;onf wkdif;jynfodyif jzpfaMumif;/
150
udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
1936 ck ausmif;om;oydww f iG f a½SUwef;acgif;aqmif wOD; jzpfonf/ 1936 ckEpS wf iG f zGUJ pnf;aom ArmEkid if v
H ;kH
qkid &f mausmif;om;rsm;or*¾\ yxrqH;k Ouú|vnf; jzpf\/ yxrqH;k wuoud, k pf m;vS,f aumifpv D Bl uD;tjzpf
wm0ef,l vkyaf qmifco hJ nf/ Adv
k af tmifausmf usq;kH onft
h rIwiG f ausmif;om;rsm; bufrS a½SUaevku d cf ohJ v
l nf;
jzpfonf/
ppfBudKacwfwiG f 0wfvakH wmf& a½SUaewOD; jzpfonf/ tvkyo f rm;tzGUJ tpnf;rsm;wGif acgif;aqmif wm0ef,cl \ hJ /
ppfNyD;acwfwGif zqyvwGif yg0ifNyD; jynfolYvTwfawmfwGif? vlrsKd;pkvTwfawmfwGif? trwftjzpf ,aeYtxd
tqufrjywf a½G;wifajr§mufjcif; cH&onf/ Ekid if aH wmftpd;k &tzGUJ rsm;wGif jynfoYl t;kd tdraf qmufvyk af &;? tvkyf
orm;Xme0efBuD;? ul;oef;a&mif;0,fa&;0efBuD;? ow¬KwiG ;f Xme0efBuD; ponfjzifh wm0ef,al qmif½u G cf YJb;l onf/
,ck jynfaxmifptk vkyo f rm;tzGUJ Ouú|ESihf Ekid if aH wmftpd;k &tzGUJ wGif pufrv
I ufr?I ow¬KwGi;f ESihf tvkyo
f rm;
0efBuD;tjzpf wm0efukd xrf;aqmifvsuf½\ dS /
151
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(1937-38)
Source: Oway Magazines
1930 ckEpS f wuo pnf;rsO;f a&;qJaG &; aumfrwDwiG f twGi;f a&;rSL;tjzpf aqmif½u
G cf NhJ yD;? 1937-38 ckEpS w
f iG f
wuo Ouú| jzpfavonf/
1947 ck Advk cf sKyaf tmifqef; acgif;aqmifaom tpd;k &tzJUG wGif 0efBuD;wpfO;D jzpfí Akv
d cf sKyEf iS w
hf uG 0efBuD;wzGUJ vH;k
udk vkyMf uHowfjzwf&mwGif rao use½f &dS pfol (4) OD;teuf wOD;jzpf\/ ,ck &efuek Nf rKUd wGif vTwaf wmfa½SUaeBuD;
wOD;tjzpf vkyfudkifvsuf½Sdonf/ a½Twd*HkapwDawmf b@mawmfxdef;vlBuD;? urÇmat;apwD b@mawmf
xdef;vlBuD;? Ak'¨omoemEk*[ ¾ tzJGU0ifvlBuD;? ESif;qDukef; bdk;bGm;apmifha½Smufa&; tzJGU0ifvlBuD; ponfjzifh
wm0ef,l aqmif½Gufvsuf½Sdonf/ r[moa&pnfolbJGUudkvnf; &½SdcJholjzpfavonf/
152
udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
Adv
k cf sKyaf tmifqef; B. A
(1938-39)
Source: File Photo
Adv
k cf sKyaf tmifqef;onf wuo Ouú|tjzpf oufwrf;ukeo f nf txd raecJYay/ atmufwb kd mvwGif ausmif;rS
xGuí f wdYkArmtpnf;t½H;k odYk 0ifa&mufum? Edik if aH &;udk tcsed jf ynfh wm0ef,l vkyaf qmifco
hJ nf/ 1939 ckEpS w
f iG f
wuo udk,fpm;vS,f aumifpDvlBuD;tjzpf wm0ef,lcJh\/
1941 ckESpfwGif t*Fvdyftpdk;&u qkaiG (5) usyfjzifh 0g;&rf;xkwfjcif; cH&NyD;? *syefjynfodkY a&muf½SdoGm;\/
*syef tultnDudk ,lum &JabmfoHk;usdyfudk a½SUaqmifvsuf? ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfudk xlaxmifcJhonf/
1941 ckEpS w
f iG f t*Fvyd ef ,fcsJUorm;tm; ArmjynfrS armif;ESix
f w
k cf ahJ vonf/
*syefacwfwiG f Armhvw G v
f yfa&;wyfrawmf? ArmhumuG,af &;wyfrawmfwYkd\ aoemywdtjzpfjzifh vnf;aumif;?
tpd;k &tzJUG 0if ppf0efBuD;tjzpfjzihf vnf;aumif; aqmif½u G cf \
hJ / 1945 ck? rwfv (27) &ufaeUwGif *syefzufqpf
rsm;tm; ArmjynfueG jf rLepfygwD? jynfo h Ylta&;awmfyykH gwDrsm;ESifh vufwu GJ m awmfveS cf YJonf/ zufqpfqefYusif
a&;? jynfoUl vGwv f yfa&;tzJUG csKyfBuD; (zqyv) udk wnfaxmifol jzpf\/ ppfNyD;acwfwiG f zqyv Ouú|tjzpf
wm0ef,í l ? t*Fvyd ef ,fcsUJ orm;vufatmufrS vGwaf jrmufa&;twGuf qufvufwu kd yf 0GJ ifonf/ 1947 ckEpS f
wGif tpd;k &tzJUG ü 0efBuD;csKyftjzpf vufcaH qmif½u G \ f / Armhvw G v
f yfa&;twGuf t*FvefEikd if o H Ykd oGm;a&muf
aqG;aEG; awmif;qdkcJYonf/ 1947 Zlvikd v f ? (19) &ufaehwiG f rormolw\ hkd vufcsujf zifU toufcE¨maMujyKe;f
ysupf ;D cJ&U avonf/
153
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
tcef; (8)
udv
k ekd aD cwfaESmif;ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; vGwv f yfa&;BuKd ;yrf;rI trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1938 rS 1939)
154
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
CHAPTER (II)
Membership and Subscriptions
1. Only the students, Graduates, Registered Graduates, members of teaching staff of the
University of Rangoon, and past students who have belonged to the University before the
formation of the Union, shall be admitted to membership of the Union except as provided in
section is of this chapter.
Explanation: - Students are those pursuing a course of study in the University with a view to
qualifying themselves for a degree, certificate or diploma in the University of Rangoon.
2. Those members of Union who are not or cease to be student members shall not enjoy the
right (except as provided in chapter VIII)
(1) to hold any office, and
(2) to vote at Business Meetings and elections.
3. Persons who are eligible for membership in the Union may apply to become members by
filling and submitting the membership form (which can be had from the General Secretary or
Hall Secretaries an application) duty proposed and seconded by two members of Union: such
applications shall be accompanied by the entrance fee and subscription mentioned in Section 4.
4. (1) A member who is admitted to the Union shall pay an entrance fee of rupee one.
(2) Student-members shall pay a yearly subscription of rupees two. The subscription shall be
payable in a lump sum at the time of admission.
(3) If a student is admitted to the membership of Union during the period extending from
November to May ( both months inclusive ) we shall pay the full yearly subscription.
(4) Non-Student members shall pay a life membership fee of rupees twenty-four, but it may be
paid in two equal installments, the first at admission and the second within six months
thereafter.
5. Members are liable to be fined, suspended or expelled.
6. Any member may resign from the Union by notifying his intention to the General Secretary
provided that he pays all sums due from him to the Union and provided also that the Executive
Committee accepts the resignation of the member after satisfying itself that all conditions
governing the resignation of membership have been fulfilled.
7. A member who shall resign under Section 6 shall cease to be a member of the Union except as
provided in Section 14.
8. A member who has resigned may be re-admitted to the Union on payment of an entrance fee
and the full subscription of the current year.
9. A member shall be expelled from the membership of the Union if a motion for his expulsion be
carried at a Business Meeting.
10. No motion for the expulsion of a member shall be proposed except by a member of the
Executive Committee and no motion shall be proposed for the expulsion of more than one
member.
11. No motion for the expulsion of a member shall be carried unless at least one-third of the
student members so voting shall have voted upon it and at least two-thirds of the members so
voting shall have voted in favour of it.
12. A member who has been expelled can be re-admitted only after a motion for his re-admission
has been carried at a Business Meeting.
13. The conditions for and restrictions upon the proposal and carrying of motions for re-admission
of a person who has been expelled from membership shall be the same as those imposed in the
155
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
case for the expulsion of a member by Section 9, 10, and 11 of this Chapter.
14. Any member who has resigned or has been suspended shall be liable to expulsion as if he was
still a member of the Union in respect of acts done while he was a member.
15. Upon re-admission, a member who has been expelled must pay an Entrance fee and the full
subscription for the current year and all sums due from him to the Union at the time of his
expulsion, which remain unpaid.
16. Any member who has resigned or has been suspended or expelled shall be excluded on all
occasions from the premises of the Union until and unless his suspension is removed or he
has been re-admitted.
17. The Executive Committee shall have power, by a majority of two-thirds of those present, to
cancel the membership of any member whom they shall consider not to be eligible for
membership of the Union, and no such member shall be re-admitted without the consent of
the Union at a Business Meeting by a simple majority of those voting. Any member who is the
subject of the such a decision by the Executive Committee shall have returned to him only the
subscription for the current year.
18. Harm any membership of the Union may, by a resolution carried at a Business meeting by a
majority of three-fourths of those voting, be conferred on persons of distinction provided
that at no time shall the member of such member exceed twelve and that in any academic year,
not more than three such members shall be elected.
CHAPTER (III)
The Property and Premises
1. No property of any description, designed for use in the premises of the Union shall be
removed from the premises without the permission of the Executive Committee, and the
penalty for such removal shall be a fine of five rupees and if the property so removed is lost
or damaged a further, liability for the current price of such property shall arise.
2. Any member who shall damage the property of the Union shall pay the expense incurred
on his account by the Union for repair or replacement.
3. The premises of the Union shall not be used for any other than the ordinary purpose of the
Union expect as provided in Chapter XX.
4. No one shall be allowed to play any game on stakes on the premises of the Union.
5. No alcoholic drink shall be stored or drunk on the premise.
6. The Executive Committee shall have power to regulate the admission of members and non-
members to the premise and functions of the Union and it may from time to time frame rules
and issue direction for purpose.
CHAPTER (IV)
Officers of the Union
1. The following shall be the officers of the Union -
(1) The President
(2) The Vice-President
(3) The Treasurer
(4) The General Secretary
(5) The Librarian
(6) The Editor.
156
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
2. (1) Only those members of the Union who have completed one year of membership of the
Union and who are whole time students shall be eligible for election to the offices of the
President, Vice-President, and General Secretary.
(2)(a) A member shall not be eligible for election to the office of the president, unless in
addition to the qualification laid down in Section 1 above, he has been a member of the
Executive Committee, either as an officer or as an ordinary member for at least one
academic year.
(2)(b) Members who have held office for at least one academic year in the Mandalay
Intermediate College Union shall be exempted from the qualification regarding one year's
membership of the Union laid down in sub-Section 1.
3. If any officer is absent from Rangoon for period exceeding one month continuously during
any term excluding the vacations or is unable to carry on his duties for one month continuously,
his office shall become vacant.
4. Any officer may resign his office by notifying his intention to the Executive Committee, but
he shall remain in office until a new officer has been elected in his place.
5. In case of any officer being absent from Rangoon for a period exceeding three days but not
exceeding thirty days (excluding the vacations) a new officer who shall affiliate in his place
during his absence shall be elected by the Executive Committee from among its members.
6. If any officer is censured by a Business Meeting, his office shall become vacant, and shall be
debarred from standing as a candidate for any election within one year thereafter.
7. If any officer shall become prematurely vacant by resignation or otherwise, the vacancy shall
be filled by-election within ten days of its becoming vacant, and the President shall conduct
such by election. Any member of the Union desirous of proposing a candidate for the vacant
office shall not less than two days before the day of election, submit to the president a
nomination paper showing the name of his candidate duty proposed and seconded and
signed by the candidate.
8. (1) Any officer if being elected to any office at any by-election, has to resign his former office.
(2) Any elected member of the Executive Committee if being elected to the office of President,
Vice-President or Treasurer at any by-election shall ipso facto resign his seat as an elected
member of the Executive Committee.
9. The term of office for any officer shall expire after General Election.
CHAPTER (V)
The President
1. The President shall be elected annually.
2. The President shall be Chief Executive Officer of the Union and shall have the general control
of its premise.
3. The President shall be the chairman of all meetings of the Union except sub-committees and
select committees.
4. The President shall be an ex-officio member of all committees and sub- committees.
5. The President after the expiry of his term of office, shall become an ex-officio member of the
Executive Committee for the ensuing year, but as an ex-officio member he shall not have the
power to vote.
6. The President shall after the expiry of his term of office never be eligible for re-election to that
office.
157
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
7. The President shall in case of emergency advise any office, member or servant of the Union
as to Union’s rules and practices and any advice so give shall be reported by him to the
Executive Committee so that they may determine whether it is desirable to make any new rule
or practice upon the matter in question.
8. The President shall in urgent case have power, by giving not less than twenty-four hours
notice call a Special Meeting of the Union or to change the time or the day appointed for any
meeting.
9. The President shall not address the House from the Chair, except in his official capacity.
CHAPTER (VI)
The Vice-President
1. The Vice-President shall be elected annually at the same time as the President.
2. In the absence of the President his duties shall devolve upon the Vice-President, except as
provided in Section 3, 4 and Chapter IV.
3. The Vice-President shall be in the charge of the Executive department.
4. The Vice-President shall examine and sign all bills before they are handed over to the treasurer.
5. The Vice-President shall seven days before the last Business Meeting of each year, place
upon the boards a report for the outgoing term, which shall be read to the Union at the said
meeting and the members present shall have the right to discuss upon the report.
6. The Vice-President, if he is again not elected to any office after his term of office has expired
shall become an ex-officio member of the Executive Committee for the ensuing year, but as an
ex-officio member, he shall not have the power to vote.
CHAPTER (VII)
The Treasurer
1. The Treasurer shall be elected annually at the same time as the President and Vice-president.
2. Only those members of the Union who are graduates of this University and two years standing
as members shall be eligible for election to this office.
3. The treasurer shall supervise the collection of subscriptions fees and fines and be responsible
for the due application of the Union’s revenues in accordance with the Budget provisions.
4. The Treasurer shall at the beginning of each year prepare and submit to the Executive
Committee for consideration and sanction a budget containing a detailed estimate of the
income and expenditure for the year together with a statement of all capital and invented
funds under each head of account. The Treasurer may with the consent of the Executive
Committee make transfers of funds from head of account to another provided that the total
amount of expenditure allotted in the Budget shall not be exceeded. The Treasurer shall after
Budget has been passed by the Executive Committee, place it upon the boards.
5. The Treasurer, may in the case of the late sum for any head of expenditure in the Budget being
insufficient demand additional provision for the head of expenditure and such demand, if
sanctioned by the Executive Committee shall be placed upon the boards by the Treasurer.
6. The Treasurer shall place upon the boards of the Union not less than fourteen days before
the last Business Meeting of each year a statement of all sums received and paid of liabilities
incurred of the balance in credit existing up to the time of the report and his statement shall be
read and considered at the meeting.
7. The Treasurer must not keep more than fifty rupees in his hand at a time as soon as he has
158
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
more than rupees fifty in possession he must at once deposit all sums over and above fifty
rupees in the bank (mentioned in Chapter XI, section I) except as provided in section 9.
8. The Treasurer shall draw any sum in the name of the Union with the sanction of the Executive
Committee for the purpose of the expenditure provided of with Budget, but all withdrawal
forms or cheques must be counter-signed by the Vice- President.
9. The Treasurer shall issue reminders to the members of the Union who have not paid up their
subscriptions fees, fines and other liabilities to the Union within the prescribed period and
inform the General Secretary the names of members, who are liable to be suspended according
to rules.
10. The Treasurer shall account to his successor for all money received and paid by him up to the
time of his leaving office and shall supply his successor with an account of all Union Funds.
CHAPTER (IX)
Hall Secretaries
1. The Executive Committee shall annually appoint one or more secretaries from among the
members of the Union for each Hall and for the day students.
2.(1) A Hall Secretary must be a resident of the Hall for which he is appointed and he shall ipso
facto vacate his office if he goes out of residence in that hall.
(2) A day student secretary must be a day student of the college for which he is appointed and
he shall ipso facto vacate his office, if he closes be a day student or leaves the college.
3. The President may convene meetings of the Hall secretaries and the General Secretary and he
shall be the chairman of such meetings.
4. The Hall Secretaries shall make known to the residents of their Halls the nature and object of
the Union and collect Union subscriptions from them.
5. The Hall Secretaries shall do such other work as may be assigned to them by the President in
connection with the Union in their respective Halls.
CHAPTER (X)
The Executive Committee
1. The Executive Committee shall consist of
(1) The President,
(2) The Vice- President,
(3) The Treasurer,
(4) The Librarian,
(5) The Editor,
(6) Six members elected by the members of the Union including the General Secretary
(7) Ex- Officio members
(8) The Editor and librarian shall be appointed by the Executive Committee either from among
the six elected members of the committee or from among the student members of the Union.
2. The election of the members mentioned in Section I, Clause 6, shall ordinarily take place
annually after the election of officers.
3. Only members of the Union who have been members for at least one year and are still students
of the University, shall be eligible for election to the Executive Committee.
4. (1) The President and the Vice-President of the previous year the Committee for the current year
as provided in Chapter 5 and 6.
159
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(2) Members who have been members of the Executive Committee of the Mandalay Intermediate
College Union shall be exempted from the qualification regarding one year’s membership of
the Union Laid down in sub-Section 1.
5. The General Secretary shall summon all meetings of the Executive Committee at the direction
of the President who shall be the Chairman of the Committee.
6. The General Secretary shall record the minutes of all meetings of the Committee.
7. The Executive Committee shall appoint all sub-committees as provided and may also appoint
any sub-committee not specifically provided for.
8. The Executive Committee shall consider and pass orders on the budget presented by the
Treasurer as provided in Chapter 7, Section 5and 6.
9. The Executive Committee shall receive all donations endowments and other such moneys as
may be given to the Union.
10. The Executive Committee shall appoint tradesmen to be employed by the union.
11. The Executive Committee shall budget to the control of the whole House at their Business
Meetings, regulate the appointment and dismissal of the Union’s servants and determined
from time to time the salaries and wages of such servants.
12. The Executive Committee shall make such reports to the whole House at their Business
Meetings with regard to the appointment and remuneration of the Union’s servants and with
regard to the tradesmen employed by Union, as the Committee may from time to time determine.
13. The Executive Committee shall, subject to the control of the whole House at their Business
Meetings make rules for the position of fines on members of the Union.
14. The Executive Committee shall subject to the control of the whole House at their Business
Meetings, fix the time and period within which the premises will be open.
15. The Executive Committee shall have power to invite any person or persons not being members
of the Union to speak at any debate or to deliver lectures at Special Meetings.
16. Five members shall from a quorum for any meeting of the committee.
17. No member of the Executive Committee shall vote by pray.
18. Any member of the Executive Committee any ask the president to call a meeting of the
Committee and the president shall convene such meetings as he may deem necessary.
19. The Committee shall meet to consider motions for business to be put before Business meetings.
20. The officer concerned shall present their reports at business Meetings as required by the
provisions of the Constitution.
21. Any elected member of the Executive Committee (other an officer) who goes out of residence
from Rangoon for a period exceeding thirty days during full term of the University or absents
himself from three consecutive meetings of the Committee shall cease to be a member of the
Committee and a new member shall be elected in his place. Members absent from consecutive
meetings of the Committee shall be reminded of their absence by the General Secretary.
22. The Executive Committee may spend a sum not exceeding thirty rupees in any one term for
exceptional purpose, in pursuance of the objects of the Union in addition to the provisions,
made in the budget and the additional grants mentioned in Chapter 7, Section 6.
CHAPTER (XI)
Finance
1. All funds accruing to the Union shall be deposited to the credit of the Union in a bank
appointed by the Executive Committee.
160
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
2. An ordinary fund shall be created in to which shall be paid all sum derived from fees,
subscriptions, fines and other sources allotted to meet the annual expense of the Union.
3. A reserve shall be created, into which shall be paid sum derived from endowments, donations
interest on investments, or other than those mentioned in Section 2 of this chapter. At least
two-thirds of the balance left from the ordinary fund annually shall be transferred to this fund.
4. No part of the reserve fund shall be used for any purpose except for replacements of damaged
or worm out furniture and equipment or except by virtue of a resolution passed at a Business
Meetings.
5. The Executive Committee shall prescribe form or cheque for voluntary subscriptions and
donations towards the Reserve Fund.
6. The Executive Committee shall appoint a qualified auditor annually.
7. The accounts of the income and expenditure of the Union shall every year in July be audited
by the auditor (Section 7) and the audited accounts together with the auditor’s report under
his signature shall be placed upon the boards not less than fourteen days before the first
Business Meeting of the Academic year of the University. The Treasurer shall present his
report at that meeting.
8. The presidency shall check the account and bank books.
(23) The Chairman shall be the sole judge on any point of order and may call any member to order
at any meeting and shall have power to take such action as he may think necessary to enforce
his decisions.
(24) There shall be no voting proxy at any meeting.
(25) A meeting adjourned for lack of quorum shall not require a quorum and the date to which it
has adjourned.
CHAPTER (XII)
Business Meetings
1. At Business Meetings the financial and administrative business of the Union shall be
transacted.
2. At such meetings motions for rejection of any act or resolution of the Executive Committee
which is alleged to be in excess of the powers conferred upon the said Committee by the
constitution may be moved.
3. At such meetings the following motions may be moved;
(1) Motion to amend, add to, or repeal the constitution
(2) Motion for expulsion of any member of the Union.
(3) Motion for re-admission of expelled members.
(4) Motion to censure any office of the Union.
(5) Motion to reverse any decision of the President, under Chapter 5, Section 7.
(6) Motions for appointment of a select Committee for any purpose relating to the Union.
4. Question relating to the working of the Union or affecting the interest of the Union may be
asked.
5. The decision arrived at such meetings shall be final.
6. The procedure at Business Meeting shall be governed by the following rule:-
(1) A Business Meeting shall be held at least once at the end of each University term, the last
meeting taking place in February; but the president shall have the power to convene emergency
161
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
162
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
CHAPTER (XIII)
Special Meetings
1. At special Meetings,
(1) Motions affecting the interests of the students of the University shall be moved, or
(2) Lectures or address may be delivered an any subject or topic other than religious, by any
person and the invitation of the Executive Committee.
2. The procedure at special meeting shall be governed by the following rules:-
(1) The president shall fix the day time at which the meeting is to be held and shall gave power to
hold such meeting in place of any data debate.
(2) The Executive Committee shall, and presentation of a requisition of not less than thirty
members of the Union, convene a special meeting. Such requisition shall state in writing the
object for which the meeting is to be called.
(3) The procedure for the satisfaction and submission of motions and amendments shall be the
same as for Business Meeting, but the President shall put before the Executive Committee all
such motions and amendments.
(4) The procedure on motions and amendments shall be governed by the rules prescribed
for Business Meetings except in case of lectures and address.
163
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(5) No motion shall be moved if a meeting is specially called for the lectures or address.
CHAPTER (XIV)
Debates
1. Meeting for debates shall be held as far as possible every Friday during full term of the
University except as otherwise decided by the president.
2. The Debates may be either in Burmese or in English as decided by the president.
3. The Debates may be any subject other than a religious subject.
4. The selection of motions for debates shall rest solely with the president.
5. Any member may suggest a motion for debate and signify his willingness to move it by a
written intimation to the President in selecting motions for debates the President shall take
into consideration suggestions so made.
6. The President shall be responsible for providing a motion for every debate and he shall
choose at least four principle speakers, i.e. a move and his supporter, and an opposer and his
supporter for each motion.
7. The Chairman, shall if so directed by a meeting, adjourn the meeting from time to time and day
to day, no Business shall be transacted at an adjourned meeting other than the business left
unfinished at the meeting at which the adjournment took place.
8. No motion for adjournment shall be moved for any purpose other than that of continuing the
debate an subsequent day.
9. In the absence of the President, a Chairman of the meeting shall be elected by the members
present from among themselves.
CHAPTER (XV)
Meeting in General
1. Procedure on motions, resolutions, and amendments at meeting of the Union in general shall
be governed by the following rules:
(1) The speaker shall address the chair and may not read their speeches.
(2) Every motion at a meeting shall be seconded, otherwise it shall drop.
(3) Any motion or amendment standing in the name of a member who is absent from the meeting
or who declines to move it may be moved by other another member with the permission of the
chair.
(4) No motion or amendment once moved shall be with drawn without the leave of the House.
(5) No speech on any motion of amendment shall exceed fifteen minutes but the chairman shall
have power to extend this time.
(6) A member who rises with the permission of the chairman to speak an the conclusion of a
speech has the right to be heard. In case of competition, the chairman shall decide who is in
possession of he meeting.
(7) Except as here in after provided, a member having spoken to a motion is not at liberty to speak
again to such motion.
(8) Any member may (even whilst another is spoken) rise to explain any misconception of
expressions used by him but he shall not make a speech.
(9) There shall be no personal reference to any member except in censure motions and than only
provided that such reference is relevant to the subject.
(10) Any member may call the Chairman’s attention to a point of order even whilst another is
164
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
CHAPTER (XVI)
Vacation Officers
1. If not less than three members of the Executive Committee remain in Rangoon during the
vacations, they shall be the vacation officers.
2. If less than three such members remain in Rangoon during the vacations, then the Executive
Committee shall before the beginning of the vacations appoint there vacation officers from
among the members of the Union, who will remain in Rangoon to take charge of the Union
165
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
CHAPTER (XVII)
Elections
1. There shall ordinarily be two General Elections annually, one for the officers and the other for
the Executive Committee.
2. The election of the President, Vice-President and Treasurer shall ordinarily be held before the
election of the Executive Committee and not later than the second week of July.
3. The retiring President if present after the summer vacations shall conduct the election of
officers.
4. If the retiring President be not present on Rangoon in time to conduct the election, the
vacation officers shall summon and a Business Meeting not later than first week of July and
this meeting shall elect a Returning officer and four tellers from among the student members
of the Union, who are not standing as contact the election.
5. Every candidate for election shall be nominated on nomination paper (which can be had from
the Returning officer or the President) signed by a propose and a seconder, entitled
to vote, which or the Returning Officer on or before the day fixed for receiving such papers.
6. Every such nomination paper shall be signed by the candidate nominated for election.
7. No member from whom any arrears are due to the Union shall be proposed as a candidate, or
propose or a second candidate or vote at any election.
8. The president or returning officer shall, within two days after the day fixed for receiving
nomination papers, put upon the boards the list of candidates nominated.
9. If nomination paper fails to comply with any one of the requirements of the provisions of the
constitution, the candidate then in nominated, shall be disqualified for that election.
10. A member who is eligible for more than one officer may stand for election for all such offices
but if he is elected two select which office he will accept, and shall resign all other
offices to which he may have been elected and the next candidate on the poll for such office
or offices shall take his place.
11. No member shall be allowed to address the House with reference to the merits or demerits of
any candidate.
12. The newly elected officers shall formally enter upon office at the first debate after the election.
13. The President or the Returning Officers shall give 7day’s notice of the first election to the
members of the Union.
14. The election shall be decided by means of a straight vote.
166
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
15. The President elect shall conduct the election for the Executive Committee not later than two
weeks after his election.
16. If there be more than six candidates for the Executive Committee, the election shall be conducted
by a straight vote. Every member entitled to vote shall have one vote for each seat, but he
shall vote give more than one vote to the same candidate. The six candidates on the top of the
poll shall be declared elected.
17. The counting of votes shall take place on the someday or on the day following the poll in the
presence of the officers, tellers and candidates or their authorized representative and the
results shall be published on the boards and the officer who conducted the election shall call
out the names of the candidate elected at the first meeting of the House following the election.
In the election shall decide the issue by his casting vote.
18. No distinguishing mark shall be placed upon the notice issue against the names of candidate
who have served on the Executive Committee or as officers of the Union before.
19. Every election shall take place by ballot; and the voting papers shall be in such form as the
president or the Returning officer shall direct.
20. No member shall vote by proxy.
21. The nomination or voting papers shall not be published in any case or shall they be
subsequently examined unless a scrutinizing be demanded by a candidate or his propose or
by at least ten members of the Union within three days of the announcement of the results of
the election, when the President, thinks fit shall empower two ex-members or ex-officio members
of the Executive Committee to examine the voting paper; and they shall make a report to the
President, whose decision on the question shall be final.
22. If a requesting signed by fifty or one- fourth of the student members, which ever is less, be
presented to the president within a week after the election, he shall summon a Business
Meeting which shall elect a select- committee of fix members, to investigate any election
called into question by such requesting.
23. If by a majority of two-thirds of the select-committee so appointed it is held proved that any
candidate has spent more than ten rupees to secure his election by canvassing, such election
shall be declared void and he shall not be eligible for election to any officer or the Executive
Committee for one year.
CHAPTER (XVIII)
Library
1. There shall be a Library Sub-Committee consisting of a librarian and six members. The librarian
and the members of the Sub-Committee shall be nominated by the Executive Committee from
among its members or the members of the Union, and the Treasurer shall be an ex-officio
member of the Sub-Committee.
2. The Librarian shall be the chairman of the Sub-Committee.
3. The Librarian shall be in charge of the library and Reading Room; and the key of the
library shall be kept with the librarian who may entrust them to the chief clerk.
4. The library Sub-Committee shall buy such books of general interest to the members as they
may decide from time to time and shall keep such periodicals as they may think fit out of the
sum allotted for the purpose.
5. The library Sub-Committee shall, subject to the control of the whole House at Business
Meetings, make rules relating to the library and Reading Room.
167
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
6. Any member may borrow any not meant for reference, from the library in accordance with the
library rules.
7. The Executive Committee shall receive all books presented to the Union Library, and hand
them over to the Librarian.
8. The Librarian shall issue motives relating to the library and shall present a report with regard
to the library at the last Business Meeting of the year.
9. The Librarian shall keep a book in the library for suggestions with regard to the library and
Reading Room and a list of books borrowed and a list of all books and equipment belonging
to the library.
10. At any Business Meeting any member may propose the discontinuance of any newspaper or
periodical taken by the Union.
CHAPTER (XIX)
Union Magazine
1. There shall be a Magazine Sub-Committee consist of a Editor, a Manager and five members.
The Editor and members shall be nominated by the Executive Committee from among the
members of the Union and the Treasurer shall be an ex-officio member of the Sub-Committee.
2. The Editor shall be the chairman of the subcommittee and he shall be responsible for the
publication of the Union Magazine.
3. The Editor shall be responsible for the choice of articles for publication in the Magazine.
4. The Manager shall collect and supervise the collection of advertisement and other relative
matters, he shall as sit the Treasurer in the collection of advertisement bills etc and he be
generally responsible for the business side of the Magazine.
5. The Editor shall be the publicity officer of the Union and shall publish all matters handed to
him by the Executive Committee and he shall bring to the notice of the Executive Committee
any criticism or publication effecting the Union or the students of the University.
6. The Magazine Sub-Committee shall with the approval of the Executive Committee fix the time
for the publication of the Magazine.
7. The Sub-Committee shall, subject to the control of the whole House at the Business Meeting
make rules relating to matters concerning the Union Magazine not otherwise provide for in
the constitution.
CHAPTER (XX)
Affiliation of Other Societies
1. Any society of the University or of its constituent colleges may be affiliated to the Union on
application to the Executive Committee who shall have the power of rejecting any application
without assigning any reason.
2. Every society shall, if affiliated, pay an annual affiliation fee of rupees five and the annual
affiliation fee shall become due on the first day of the first term of each Academic year.
3. Every affiliated society shall have the use of the Hall on the sitting or Reading Room once in
every month on a day approved by the Vice-President upon payment of rent at reduced rates
to be fixed by the Executive Committee.
Note- Chapter VIII is missing in the orginal copy of Aung Tun. (Anna*: 4 Pice = 1 Anna, 16 Annas = 1 Rupee)
168
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
CHAPTER (XXI)
Indoor Games
1. The Executive Committee may subject to the control of the whole House at Business Meetings
arrange for indoor games.
2. Only members of the Union shall be allowed to take part in door games, but members may be
permitted to bring guests in accordance with rules laid down by the Executive Committee for
the purpose.
3. Rules relating to indoor games shall be made by the Executive Committee subject to the whole
House at Business Meeting.
CHAPTER (XXII)
Restaurant
1. The Union Restaurant may be let out to a messing contractor by calling for tenders annually
until such time as the Executive Committee may decide, with the approval of the whole House
at Restaurant otherwise.
2. Tenders for letting the Restaurant shall be called for annually unless the Executive Committee
extends the period of lease of the lessee then in occupation.
3. The Executive Committee shall, subject to the approval of the whole House, formulate the
terms under which the Restaurant is to be let out.
TRANSITORY PROVISIONS
1. Not with standing anything contained in the constitution, the first elections of officers and of
the Executive Committee shall take place on such days as may be fixed and is such manner as
may be prescribed by the students of the University at a mass meeting.
2. Not with standing anything contained in the constitution, candidates for such elections must
have completed at least two years of study in the University.
3. Not with standing anything contained in Section 3, Chapter 11, the first members of the Union
shall be those who being eligible for Membership apply to the president to become members
within one month of the first election of officers, such applications shall be accompanied by
the Entrance Fee and subscription mentioned in Section 4, Chapter 11, but if the activities of
the Union begin in December 1930, the subscription for the remaining period of the Academic
Year shall be rupees three.
SCHEDULE 1
RULES
1. Premises - The Union premises shall be open from 6:00 a.m to 7:30 p.m on week days during
full term and from 6:00 a.m to 9:00 a.m Saturdays and holidays; but on Debate or other meeting
days the premises shall be kept open till the closing of the meetings.
2. Fines – Fines for non-payment of any fee or subscription or of any sum amounting to not less
than three rupees after it is due, shall be imposed, at the rate of annas* two for every fifteen
days, provided such five shall not exceed eight annas*.
3. Suspension of members – If a member does not discharge a liability mentioned in rule 2 within
sixty days after it is due together with the fines, he shall be suspended from the membership
of the Union, such member shall not be released from suspension until his liabilities are
discharge.
169
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
Auo
1/ udkvSa½T Ouú|
2/ udkausmfjrifh 'k-Ouú|
3/ udkxGef;½Sdef
4/ udkarmifarmif
5/ udkbuav;
6/ udkjrwfapm
7/ udkoufaz
8/ udkbpH
1940-41 wuo
1/ udkvSarmif Ouú|
2/ udkoef;armif 'k-Ouú|
3/ udkxGef;½Sdef twGif;a&;rSL;
4/ udkjrpdef t,f'Dwm
5/ udkjr (Social)
6/ ukdjrwfapm (Debates)
7/ udkaX;NrdKif
8/ udkarmifarmif (Librarian)
9/ udkvS (Games Officer)
]aumif;NyD wcsKuYd ajymw,f? 'guEkid if aH &;yJ? ausmif;om;tvkyf r[kwb f ;l ajymMuw,f? jyprf;yg b,fEidk if rH mS
b,fausmif;om;awG[m usKyfwkdhvkd rvkyfMubl;vkdh *smrPD? jyifopf? t*Fvef? pydefudkMunfU? w½kwfjynfMunfU
cifAsm;wdvhk dk at;at;aq;aq;awmif raeEkid b f ;l / ppfwu dk af e&w,f/ ukvm;jynfuMkd unf?U tmPmzDqefa&; vkyMf uwke;f u
ausmif;om;awG trsm;BuD; axmifxJrSm a&mufaew,f/ tD*spfjynf vGwfvyfa&;wdkufyGJrSm ausmif;om;awG ygcJUw,f/
olwdkh trsKd;om;tzGJY (0gzf) ygwDzufu aecJUw,f/ tJ'gawGMunfUawmU ausmif;om;awG tvkyfrvkyfbl;vdkh qdkOD;rSmvm;?
usKyfwkdh ckvkyf&wmu pifppf eJeJav;yg/}
udkatmifqef; rdefYcGef;NyD;aemuf ausmif;om;or*¾rsm;toif; tvkyftrIaqmiftzGJU0ifwkdYonf ñGefYaygif;
tpkd;&jzKwfcsa&;twGuf vHk;yrf;í vmcJhMuonf/
tu,fí ausmif;om;rsm;tm;vHk; EkdifiHa&;vkyf&ef qE´½Sdygu
]pnf;rsOf;Oya' tcef; (2)? tydk'f (3) udk jzKwfypf&ef tcgodkha&mufvmacsNyD}
ykodrfuGefz&ifhu wuúokdvfjyifqifa&; Oya'Murf;udk Mo*kwfv vTwfawmftpnf;ta0;wGif twnfjyK
jzpfajrmuf&ef? rjzpfajrmufygu oifah wmfovkv d yk &f ef tvkyt f rIaqmiftzGUJ tm; tmPmvTcJ \ hJ / wuúov dk Of ya'Murf;
onf vTwfawmfokdY a&mufvm\/ ñGefYaygif;tpkd;& ay;onfudk tvdkr½Sdí y,fcJh\/
uGefz&ifh tmPmzDqef&m a&muf ra&muf tcgajymif;cJhí tmPmzDqefcJhjcif;onf vrf;rSef a&mufNyDxm;OD;?
wuúodkvf tufOya'jyifqifa&;twGuf rnfuJhodkY qufvkyfrnf/ azazmf0g&D vTwfawmftpnf;ta0;wGif wuúodkvf
Oya'jyifqifa&;rnfodkY ½Sdrnf/ ñGefYaygif;tpkd;&vufrSawmh wuúokdvf Oya'jyifqifa&;udkawmh r,l qHk;jzwfcJhNyD;
ñGefYaygif;tpkd;& rjyKwfjyKwfatmif jzKwf&awmhrnf/ ,ck (2) ESpftwGif; rjyKwfvQif 1941 ckESpf a½G;aumufyGJwGif
ausmif;om;rsm;u rdrdwdkY trwfrsm; wif&awmhrnf/
1/ ausmif;om;rsm; udk,fBudKufaomtrwfrsm;wifEkdif? rwifEkdif/
2/ ñGefYaygif;tpdk;& jzKwfcsa&; vHk;yrf;ae&ojzifh-
(u) Armjynfynma&;pepf jyKjyifa&;?
(c) roifrae& ynma&;pepfwDxGifa&;ponfh ausmif;om;rsm;ESifh avmavmq,f oufqdkifaom
jyóemrsm;udk acgufxm;oifh? racgufxm;oifh/
3/ ausmif;om;wdkYonf EkdifiHa&;*dkPf;*PtjzpfESihf wnfEkdif? rwnfEkdif/
4/ igwdYk onf ½SiBf uD;0rf;vnf; 0ifcNhJ yD? ½Siif ,f0rf;vnf; 0ifcNhJ yD? igwkYd tm;ay;cJah om *dPk ;f wkYd onf rnfuo hJ Ykd
*dkPf;rsm;enf;/
jyxm;onfhozG,f jzpfaMumif;/
1938 ck? Ekd0ifbmv yxrywfwGif ausmif;om;vTwfawmfudk wjynfvHk;rS ausmif;om; udk,fpm;vS,f
(95) OD; wufa&mufNyD; qHk;jzwfcsufrsm;rSm-
(1) y,fcscJhaom Oya'Murf;udk tjrefwifvdkaMumif;[laom tqdk?
(2) v,fo;D pm;Oya'Murf;ESifh v,f,majrajymif;vTaJ &; Oya'Murf;udk tjrefwifvakd Mumif;tqdu k dk qH;k jzwf
cJhonf/
xdkvTwfawmfrS a½SUaqmif½Guf&ef tvkyftrIaqmifrS tmPmawmif;NyD;aemuf atmufygtwdkif; aMunmcsuf
w&yfudk twdtvif;aMunmonf/
]]ñGefYaygif;jyKwfusa&;ESifh tjcm;ygwDwck\ [',0w¬KauseyfrIwkdYudk uREkfyfwdkY txl;rjyKayaMumif;?
ñGeYfaygif;tpd;k &onf tvkyo f rm;buf? v,form;buf? ynma&;buf ponfh tzufzufwYkdwiG f wdik ;f jynftm; epfreG ;f
apcJah vNyD/ ñGeYf aygif;i,f touf (2) ESpcf t JG wGi;f v,form;rsm;ESihf ywfoufí a<u;xljcif;? ajrrJjh cif;? vuf½dS ajr
pepft& v,f,majr ajymif;vTJa&; Oya'Murf;? v,foD;pm; Oya'Murf;rsm;wdkYudk axmufí odEdkif\/ ausmif;om;
ynma&; pdwrf auseyfp&mrsm;? csKyfcs,cf surf sm; (wuúov kd Of ya'Murf;rS ty)? rlvwef;ynma&; Oya'Murf;wGiv f nf;
ynma&;tmPmydik w f Ykd tm; xif&mjyKEkid cf iG hf ay;xm;onf/ ukvm;-Arm½du k yf EJG iS hf yufoufí ñGeYf aygif;tay: tjypfwif
p&mrsm;onf wuúokdvfOya'Murf;udk twnfjzpfatmif vkyfEkdif? rvkyfEdkif ar;pOfuvnf; eef;&if;0efonf rdrd\
tajc rcdkifrnfudkom rwifrus ajymcJhonf/ xdkYaMumifh Mo*kwfv vTwfawmfwGif uREkfyfwkdYu waMumif;wnf;aom
Oya'Murf;udk pGefYy,frIvrf; vkdufcJhonf/ ñGefYaygif;onf vuf½Sdtajctaersm;udk odomatmif tcsdefwefí rjyKjyif
cJhvQif Oya'Murf;udpöxufyif vGefía½SUodkY wdk;vdrfhrnfjzpfaMumif; yg½Sdygonf/
,if;um; 1938 ck? 'DZifbmvrS pí jzpfvmcJhaom 1300 jynfh ta&;awmfyHk\ tvm;tvm yPmr
1938 ck? Edk0ifbmvuyif ausmif;om;wdkY EkdifiHa&;tvH csKd;jycJhjcif;yif jzpfonf/
jynfh oydwpf cef;wGif ocifxeG ;f cifEiS hf ocifcifarmifnKd wdYk u oydwpf cef; oydwo f m;rsm;tm; oydwu f pd ö t&yf&yfukd
½Sif;vif; a[mMum;NyD;aemuf n (10) em&DwGif ,if;wkdYESpfOD;tm; ta&;ydkiftrdefYjzifh yk'fr (107) ESifh zrf;qD;í
axmifcs vdkufavonf/ xdknwGif;csif;yif oydwfpcef;rS ocifausmf'if? OD;"r®? ocifodef;armif? ocifrmwdkY tcsKyf
axmif twGif;odkY a&mufvmNyD; rauG;NrdKUwGif vlrsm;pka0;jcif; rjyK&? yk'fr (144) udkvnf; aMunmonf/ aemufwaeY
reufwGif ocifvGifonf a&eHajrrS a&mufvmNyD; csufcsif; tzrf;cH&onf/
þuJhodkY &efukefNrdKUodkY OD;wnfcsDwufvmaom a&eHajr oydwfwyfBuD;onf 4? 12? 38 &uf? eHeuf (11)
em&DwGif rauG;NrdKUodkY a&muf½Sdvmavonf/ a&mufvQifa&mufcsif; &yfem;cGifhr&rD acgif;aqmifrsm;jzpfaom OD;0g,r?
OD;aZmwdu? OD;£E´? ODeE´? ocifz;kd vSBuD;? ocifbwif? ocifbarmif? ocifoed ;f azBuD;wdYk ukd e,fcsJUvufyg;aprsm;u
zrf;qD; vdu
k af vonf/ xdt k cg A[dk wdYk Armtpnf;t½H;k ½Sd ocifoef;xGe;f onf a&eHajroydww f yf\ rauG;NrdKUjzpfysuyf kH
tajctaepHkudk owif;,l&ef ocifxGef;cifudk vQKdU0SufpGm ydkYvdkufavonf/
ocifxGef;cif\ owif;ay;csuft& ocifazoef;? ocifpkd;? ocifxdef0if;ESifh ausmif;om;acgif;aqmifrsm;
jzpfaom udkA[def;ESifh udkAaqGwkdYudk rauG;NrdKUodkY oGm;a&muf&ef a½G;cs,fapvTwfvdkufonf/ ausmif;om;wdkYonf
yPmrtvHcsdK;jyonfhtwdkif; 1938 ck 'DZifbmv (7) &ufaeY a&eHajrtvkyform; (2000) cefYESifh v,form; (2)
aomif;ausmfudk &efukefodkY csDwufvmrnfhta&; BudKqdk{nfhcHjyifqifa&;twGuf EkdifiHa&;*dkPf;aygif;pHk tpnf;ta0;BuD;
w&yfukd a½Tw*d akH jc&if; OD;b&DZ&yfwiG f ac:qduk sif;ycJ&h modYk &J&aJ wmuf udo
k ef;wif? udAk aqGwYkd wufa&mufí wm0ef
,lcJhMuonf/ ,if;tpnf;ta0;wGif em,u ODZ#dv? Ouú| ocifxdyfwifudk,fawmfBuD;? twGif;a&;rSL; ocifpHxGef;
vSESifh ocifoef;xGef;wdkY aqmif½GufMu&m a&eHajrtvkyform;ESifh v,form;rsm;tm; BudKqdka&;? jyifqifrIpDpOf
wm0efcGJa0&mü BudKqdka&;aumfrwDwGif udkAaqG (or*¾) onfvnf;aumif;? auR;arG;a&;ESifh b@ma&;wdkYwGif NrdKUr
&J&Jawmuf udkoef;wifonfvnf;aumif;? yg0ifxrf;½Guf&ef wm0ef,lMuawmhonf/
8? 12? 38 &ufwGif Auo tvkyftrIaqmiftzGJYrS aMunmcsuf xkwfjyefawmhonf/
&Jabmfw-hkd
igwdkY\ aoG;csif;om;csif;rsm;jzpfaom a&eHajroydwfarSmuf tvkyform;rsm;tm; vnf;aumif;? yJcl;?
a0gtp½Sdaom e,frSv,form;rsm;tm;vnf;aumif;? rdrdwdkYepfemcsufrsm;? vdkvm;csufrsm;udk awmif;qdk&ef?
rdrdwdkY qE´tiftm;jy&ef ,cktcg rdrdwdkYqdkif&m e,ftoD;oD;rS csDwuf vmMuukefavNyD/
odYk vQif tqif;&J tepfemcHum ½G½H mS rke;f wD;zG,af umif;vSaom Ekid if cH sJUpepf? aoG;pky"f e½Sirf sm;udk &J&&J if&h ifh
wGe;f vSeNf zdKzsuf&ef csDwufvmMuukeaf om igwdYk \ol&aJ umif; &JabmfwYkd tm; igwdYk Auotoif;rsm;u csDwuf&m
vrf;c&D;wGif½Sdaom -
(u) c&D;OD;BudKjyKjcif;?
(c) tpm;taomuftwGuf aqmif½Gufjcif;?
(*) ae&mxdkifcif;rsm;twGuf wwfpGrf;oavmuf tultnDay;Mu&ef igwkdY wdkufwGef;\/
xdu k pd t
ö &yf&yfwYkdukd atmifjrifxajrmuf&ef igwkYd tpnf;t½H;k \ e,for*¾toif;rsm;u rdrw d Ukd qkid &f mwGif
OD;pD;ívnf;aumif;? rdrw d Ykdqidk &f m NrdKUrsm;wGif zGUJ pnf;xm;aom apmifah ½Smufa&;tzGUJ rsm;ESihf yl;aygif;í vnf;aumif;?
ulnDaqmif½GufMu&ef igwdkY A[dkor*¾toif;BuD;u xkwfqifh taMumif;Mum; vkduf&ygaMumif;/
AaqG
tusdK;aqmif
ArmEkdifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾toif;
177
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
wm0efcHAdkvfrsm;rSm
1/ ocifxGef;cif
2/ ocifazoef;
3/ ocifpdk;
4/ ocifxdef0if;
5/ udkA[def; (ausmif;om;or*¾)
6/ udkAaqG (ausmif;om;or*¾) wdkYjzpfonf/
'DZifbmv (8) &ufaeYwiG f &efuek f A[dXk mecsKyfrS a&muf½v dS mMuaom ocifazoef;? ocifp;kd ? ocifxed 0f if;
ESifh ausmif;om;acgif;aqmif udkA[def;? udkAaqGwdkYonf rJxD;ausmif;wkduf oydwfpcef;twGif; ajcvsif oHrPdoydwf
wyfrsm;ESifh twl pwnf;csvsuf oydwfwyfrsm; pdwf"gwfMuHUckdifa&;udk tpGrf;ukefBudK;yrf;Muonf/ pnf;urf;ao0yf
a&;ESifh usef;rma&;ukdk ydkrdkaumif;rGefvm&ef pDpOfMuonf/ rauG;½Sd ausmif;om;or*¾ acgif;aqmifrsm;ESifh qufí
NrdKUvlxk? e,fvlxkwdkYudk oydwfrsm;tm; ulnDaxmufyHh&ef vIHYaqmfpnf;½Hk;Muonf/
udAk [de;f wdYk rauG;odYk a&mufNyD; csufcsif;vdyk if rauG;NrdKU tpd;k &txufwef;ausmif;wGif usif;yaom ausmif;
om;rsm; tpnf;ta0;odkY wufa&mufcJhMuonf/ rauG;ausmif;om; or*¾Ouú|rSm udw k ifO;D jzpfí udw
k ifO;D ESihf tjcm;
or*¾ acgif;aqmifrsm;pGmwdYkonf ocifpw d ?f rsK;d csppf w
d f vGepf mG jyif;xefMuonft h wdik ;f wkYdArmtpnf;t½H;k odYk r0ifMuap
umrl rdrdwdkYudk,fudk rdrdwdkYbmom ocif trnfwyfí ac:vsuf½Sdonf/ ocifazoef;? udkA[def;? udkAaqGwdkYu
a&eHajr oydww f yfBuD;onf rlv&nf½, G cf sut f wdik ;f &efuek o f Ykdta&muf csw D ufrnf/ rnfou l rnfoYkd wm;qD;apumrl
csw
D ufvmMuaom tvkyo f yfBu;D tm; anmifvpS ma&;wef;ESiUf pwdak 'gi½Uf mG t0ifrS &Jrsm;uzrf;qD;&ef vrf;ydwaf pmifMU uonf
f rm;oydww Source: Year 1300 (Vol-2)
178
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
udAk aqGrmS ausmif;om;rsm; udpEö iS hf rauG;NrdKUoGm;pOf a&eHoydwo f rm;rsm;rSm "e½Siof mru "e½Siu f kd tm;ay;aeonfh
tpkd;&\ tESdyfpufcHaeMu&onfudk awGU&ojzifh trsKd;twGuf w&m;a[majymrd&m rauG;ykvdyfwdkYu tjcm;yk'fr?
yk'fxD; ½SmrawGUojzifh vlqdk;vlawrsm; zrf;onfh &mZ0wfusifhxHk; udk"Oya' (107) t& zrf;qD; csKyfaESmifxm;vkduf
aMumif;? ausmif;om;rsm;\ rScD t kd m;xm;&m ausmif;om;acgif;aqmif ESpOf ;D udk rw&m;zrf;qD;jcif;rSm ausmif;om;rsm;udk
yxrtBudrf &efpjcif;omjzpfaMumif;? ,cktcg wkdif;jynfwckvHk;rSm epfemí vGwfvyfrI r½Sdonhftjyif pm;rI? aerI?
xkdifrI? oGm;rI? vmrIwdkYüvnf; usD;vefYpmpm;&ouJhodkY jzpfaevQif rnfonfh EkdifiHrqdk ausmif;om;rsm; EkdifiHa&;xJokdY
0ifa&muf&jcif; jzpfaMumif;? xdkYtwl rdrdwdkYvnf; rvGJra½Smifom 0ifa&mufMu&jcif;jzpfaMumif;}} wdkYudk tus,fw0ifh
½Sif;vif; wifjyonf/
wufbkef;BuD;odef;azuvnf; ]]qif;&Jom; awmifolv,form;rsm;? tvkyform;rsm;ESifh ausmif;om;rsm;
onf tcsif;csif; aoG;pnf;nDñw G Mf uNyD; "e½Si0f g'ysufp;D rIEiS hf "e½Siu f tkd m;ay;aeonfh tpd;k & ysufp;D atmif MuHaqmif
BudK;pm;Mu&rnf jzpfaMumif;? awmifoal wmifom; v,form;rsm; rcsrf;omvQif ausmif;om;rsm; rcsrf;omEkid af Mumif;?
"e½Sifpepfudk ulnDtm;ay;NyD; jynfolwkdYudk n§yfyl;n§yfydwf vkyfaeonfh tpdk;&tzGJUudk tjrefjzKwfcs&rnf jzpfaMumif;}}
ponfjzifh a[majymonf/
xdkYaemuf atmufygtqdkrsm;udk uefYuGufrIr½Sd oHNydKif[pfa<u;í twnfjyK qHk;jzwfvkdufMuonf/
1/ (u) rEÅav;wGif jynfol? jynfom;wkdYtm; rw&m;ojzifh xkwfjyefxm;aom 1932 ckESpf jyifqifcsuf
Oya' (23)? tydk'f (7)?
(c) &efukefodkY csDwufvmMuaom tvkyform;wyfBuD;tm; rw&m;ojzifhcsKyfcs,f&ef xkwfxm;aom yk'fr
(144)?
(*) &efukefwGif jynfoljynfom;wdkYtm; rw&m;ojzifh csKyfcs,f&ef xkwfxm;aomyk'fr (144)?
(C) tjcm;NrdKUrsm;wGif wdik ;f oljynfom;wkYd tm; rw&m;ojzifh csKyfcs,f&ef xkwjf yefxm;aom yk'rf trsKd;rsKd;wdYk
twGuf jynfykdiftpdk;&tm; ½IwfcsaMumif;?
(i) þtcsufrsm;rSm jynfolYvGwfvyfrIESifh qefYusifojzifh tjref½kyfodrf;&eftjyif rw&m;zrf;qD;jcif;cH&
aom jynfol? jynfom;wkdYtm; tjrefvTwfay;&ef þtpnf;ta0;BuD;u qkdif&mtpdk;&tm; av;eufpGm
awmif;qdkaMumif;?
2/ aemifjynfolwdkY\ vGwfvyfrIrsm;udk wm;qD;ydwfyifjcif; rjyK&ef qkdif&mtpdk;&tm; þtpnf;ta0;BuD;u
av;eufpGm owday;aMumif;?
3/ rauG;odkY ausmif;om;rsm;udpEö Sifh ywfoufí vdkufygoGm;&aom AuoESifh wuo Ouú| ukdA[def; tjyif
ArmjynfvHk;qkdif&mausmif;om;or*¾rsm;toif;csKyf twGif;a&;rSL; udkAaqGwdkYudk a&eHajr tvkyform;wyf
tm; qlyljcif;iSm vIHUaqmf&efvmonf txifESifh &mZ0wfusifhxHk; udk"Oya' (107) t& rw&m; zrf;qD;csKyf
aESmifxm;onfukd csufjcif;vTwfypf&ef qdkif&mwdkYtm; tjyif;txef awmif;qdkaMumif;?
4/ þtjyKtrlonf Armjynf½Sd ausmif;om;wkdif; ausmif;om;wkdif;tm; ajymifajymifapmfum;&m a&mufaMumif;?
qkdif&mu txufyg awmif;qkdcsuftwdkif; rvkdufemí ausmif;om;rsm; rcHr&yfEkdifjzpfum jzpfcsif&mjzpf
jyKvkycf ahJ omf ausmif;om;rsm;\ tjypfr[kwaf Mumif;udk þtpnf;ta0;BuD;u twdtvif;aMunmaMumif;/
5/ a½SUtzdkY vkyfaqmif&rnfhta&;rsm;udk atmufygausmif;toD;oD;rS udk,fpm;vS,frsm;tm; Auotoif;csKyf
tvkyftrIaqmifrsm;ESifh wkdifyifí qufvufaqmif&Guf&ef þtpnf;ta0;BuD;u wm0efvTJtyfaMumif;/
udkaomif;pdef pdef*Ref;
udkwifarmif? udkcspf? udkvS rufo'pf
udkñGefUarmif uefawmfav;
&J&Jawmuf udkoef;wif NrdKUr
udkvSa½T tpdk;&[kdufpul;
udkusifpDG ykZGefawmifjrLeDpDy,f
udkwifat; vrf;rawmf
udkvSñGefY acwfopfaemfref
udkat; OD;nDykausmif;
udkvS[ef at;ausmif; wkdYjzpfonf/
182
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
Source: 50 Years
jyefxm;onfh yk'fr (144) udk csKd;azmufaomtm;jzifh NrdKUrrS a*:'Gifvrf;? aumfr½Sif
emvrf;? armif*rkd m&Dvrf;? a&ausmt f rd Bf uD;vrf;? ykZeG af wmift;kd bkt
d xd pDwef;cswD uf a'guw
f mbarmf
vrf;avQmufvsuf tmPmzDqefyGJ (Civil Disobidient) udk jyKvkyfMuonf/
a<u;aMumfoHrsm;rSm-
]ausmif;om;acgif;aqmifawG tjrefvTwf}
]a'gufwmbarmf aoygap}
]qmay:xGef; aoygap}
]ñGefhaygif;tpkd;& aoG;tHygap}
]yk'fr 144 tvkdr½Sd}
]ta&;awmfyHk atmif&rnf}
wdkYArmoHk;a&mif wl? wHpOftvHESifh ol&JBuD;atmifvHawmfudk vTifhxlum-
]ausmif;om;? ausmif;om; rdkufrdkuf}
]awmifolv,form;rsm;ESifU ausmif;om; aoG;pnf;Mu}
]tvkyform;rsm;ESifU ausmif;om; aoG;pnf;Mu}
tmPmzDqefyGJukd vdyfuefyef;jcHwGif atmifjrifpGm vlcGJvdkufonf/
'DZifbm (18) &ufwGif &[ef;ysKdtzGJUonf rEÅav;ü atmifajreif;um tmPmzDqefa&;ESifh qE´jyyGJrsm;
jyKvkyfcJhonf/ [oFmwNrdKUwGifvnf;aumif;? a&eHacsmif;rS ausmif;om;rsm;oydwfonf rauG;ausmif;om;rsm;ESifh
yl;aygif;í 'DZifbm (19) &ufaeYwGif tmPmzDqefyGJrsm; jyKvkyfum udkA[def;ESifh udkAaqGudk jyefvTwf&ef awmif;qkd
cJhavonf/
(Z) wwd,ausmif;om;oydwfBuD;
ausmif;om;wkYdwiG f aemufwqifw h u
dk yf 0JG if&ef tpDtpOfrsm;½So
d nf/ odYk&mwGif xdt k pDtpOfrsm;udrk l usyw f nf;
pGm vQKdU0Sufxm;Muojzifh rnfolrQ rodMuay/ 'DZifbmv (19) &ufaeYwGif tpdk;&xHrS jyefMum;csuf r&ygu
aemufwaeY (odYk) w&uf? ESp&f uftwGi;f ausmif;om;wkYdonf NrdKUwGi;f ü pDwef;vSnv hf nfí yk'rf (144) udk csK;d azmufum
tmPmzDqefMuvdrfhrnf[k cefYrSef;Muonf/ ausmif;om;vIyf½Sm;rIonf a&eHajr tvkyform;ta&;ESifh ywfoufí
qufpyfvsuf½Sdonf/ a&eHajr tvkyform;ta&;ESifh a0gawmifolv,form;ta&;rSm wdkYArmocifrsm;u vrf;ñTef
a½SUaqmifvsuf½Sdonf/ ausmif;om;acgif;aqmifESifh wdkYArmtpnf;t½Hk; acgif;aqmifrSm wpdwfw0rf;wnf; qufpyf
vsuf½Sdonf/ xdktcsdefu tvkyform;ta&;? awmifolv,form;ta&;? ausmif;om;ta&;wkdYudk wdkYArmtpnf;t½Hk;
ocifrsm;rSwyg; ygvDreftwGif; tmPm& ñGefYaygif;tzGJU taeESifhvnf;aumif;? tmPmrJh twkduftcH ig;yGifhqkdif?
rsKd;cspfponfh EkdifiHa&;tzGJUrsm; taeESifhaomfvnf;aumif; pdwfyg0ifpm;rIr½Sd? odkY&mwGif OD;apmonf vlyg;vleyf
wa,muf jzpfonht f wkid ;f ¤if;tiftm;pkrsm;udk rDí
S (odYk ) ta,mifjyí ñGeUf aygif;tpk;d &udk jzKwfcsum ygvDrefenf;t&
tmPm,l&ef pwifpidk ;f jyif;avonf/ odYk aomf OD;apm\ tmPmzDqefa&;wku d yf rJG mS vlwpkwu dk yf o
JG mjzpfí ausmif;om;
xk\ tmPmzDqefa&;wdkufyGJrSm vlxkwkdufyGJom jzpfavonf/
udkvSa½Tonf awmufavQmuf ausmif;om;rsm; pdwftm;xufoefrIESihf nDñGwfrI½Sd&ef ½Sif;vif; ajymMum;
183
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
cJah vonf/ udv k aS ½Tonf aemuf&ufrsm;wGif tpd;k & tmPmzDqefa&; udpjö r§iw hf ifa&;ü wduspGm acgif;aqmif Ekid cf ahJ v
onf/ aemufqHk; tqifhtxd or*¾ tajctaersm;udk aqG;aEG;cJhMuonf/ NrdKUjyOya' tmPmzDqefa&; vIyf½Sm;rIrsm;
jyKvkyfcJhMuonf/ nbufwGif ocifEkESifh ocifodef;azwkdY rdefYcGef;ajymMum;cJhonf/ ocifEku ausmif;om;? tvkyf
orm;? v,form;rsm; aoG;pnf;í EkdifiHa&;vIyf½Sm;rI wcktjzpf a&muf½SdoGm;&ef BudK;yrf;MuzkdY vkdtyfaMumif; ajymMum;
oGm;onf/ ausmif;om;rsm;tm; BuD;rm;aom pGeYf vw T rf rI sm; jyKvky&f ef ajymMum;oGm;avonf/ tD*spfjynfwiG f ausmif;
om; (4) a,muf aoqHk;ygu? ausmif;om; (40) a½SUodkY wdk;wufvmaMumif; ajymMum;avonf/
rnfonfh EkdifiHyifrqdk wkdif;jynfwjynf\ txG#fa&muf½Sda&;? vGwfvyfpGm wnfwHhckdifjrJa&;? zGHUNzdK;wdk;wuf
a&; ponfrsm;ESifh wkdif;jynfta&; MuHKvmvQif ausmif;om;rsm;\ wuf<uaom pdwf"gwftiftm;ESifh aygif;pnf;
nDnw G rf ?I vIy½f mS ; BudK;yrf;rIrsm;onf wkid ;f jynftwGuf oufvakH umif;aom vufeufaumif;BuD;ozG,f jzpfvmonfukd
0efcHMu&rnf jzpfonf/
udv
k aS ½T wufvmonft h csed rf mS ausmif;om;vIy½f mS ;rI tjrifq h ;kH 'D*&DoYkd a&mufaeNyD[k qd&k ayrnf/ taMumif;
um; xdktcsdeftcgonf ausmif;toD;oD;ü or*¾rsm; wnfaxmifum wpnf;w½Hk;wnf; &efukefausmif;aygif;pHk?
ArmEkdifiHvHk;qkdif&mausmif;aygif;pHkwdkYonf Ouú| udkvSa½TESifh trIaqmifwkdY\ enf;vrf; ñTefMum;&mudk waoG;woH
wrdefYjzifh vdkufemum wkdif;jynf wkefvIyfaponfh ajcvSrf;rsm;udk vSrf;vsuf½Sdonf/
1938 ck? 'DZifbmv (20) &uf? eHeufcif;wGif wuo taqmuftODodkY ausmif;om;? ausmif;olrsm;
a&muf½SdvmMuonf/ t"dywd vrf;ray:wGif bwfpfum; (26) pD; &yfxm;onf/ eHeuf 8em&D (15) rdepf ½SdavNyD/
tpnf;ta0;wGif obmywdudkvSa½Tu ]&Jabmfwdkh cifAsm;wkdh rsufESmawGY jrif&wm ZmwdaoG;? ZmwdrmefawG vQHwuf
aew,f? 'Daeh Armjynf vGwfvyfa&;twGuf qdk&if axmifusus? pufaoewfeJh ypfypf? aemufqHk; toufaoao?
pGefhr,fqkdwJU ckdifrmwJU &J&Jawmuf oH"d|mefcsxm;NyDqdkwm uRefawmf ,HkMunfw,f? 'Daeh ajcvSrf;usJusJeJh tmPmzD
qefMu&r,f vufeufqkd bmwckrQ roHk;&bl;/ tyfwkd wacsmif;awmif r,lcJUMueJh}
ausmif;om;xkBuD;onf vIyfvIyf½Sm;½Sm;jzpfoGm;um ]oGm;r,f? oGm;r,f? ckomG ;r,f} toH½iS u f m; udak tmif
ausmfyif jzpfonf/ ausmif;om;rsm;onf bwfpfum;rsm;ESifh ukuúdKif;vrf;wavQmuf xdkrSwd&pämef½Hkvrf;rS jzwfum
uefawmfuav; OD;armifarmiftek ;f ckid v f rf;? pawmh*w d vf rf;? armif*rkd m&Dvrf;wdYkukd jzwfum pygwfvrf; (,ck Adv k af tmif
ausmfvrf;) pdefaygbk&m;½Sdcdk;ausmif; a½SU½Sd a'gufwmbarmf\ tzGJU½Hk;ESifh oHCMo0g'cH qif;&Jom;tzGJUcsKyf½Hk;a½SUwGif
tm;vHk; pk½Hk;Muonf/ ausmif;om;? ausmif;ol (8000) cefY½Sdavonf/
ausmif;om;rsm;onf yxrwGif b,fomG ;&rnf? bmvky&f rnfudk rod&ao;ay/ aemufro S &d onf/ od&onfh
tcsdefum; twGif;0ef½Hk;udk ywfvnfydwfqkdUaom tcsdefjzpfonf/ trIaqmiftzGJUonf todray;bJ vQKdU0SufpGmtvkyf
vkyfonfhtwGuf ausmif;om;rsm;\ ajcvSrf;udk t&yfom;rajymESifh ausmif;om;rsm;yif roday/ ,ckvnf; twGif;0ef
½H;k 0dik ;f umrS trIaqmiftzGUJ \ vQKdU0Sucf sufukd od&avonf/ ausmif;om;rsm;onf bwfpu f m;rsm;jzifh NrdKUxJvmMu&m
t0if0wckwiG f ydwq f í
hkd
oydwaf rSmufaeMuaom
ausmif;ol? ausmif;om;rsm;
184
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
186
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
(ps) wwd,ausmif;om;oydwf*,uf
trsKd;om;olemjyKwyf? NrdKUrolemjyKwyf? rD;owfvlemwifum;rsm;u 'Pf&m&aom ausmif;om;? ausmif;
olrsm;ukd BudK;pm;*½kpdkuf o,f,lydkYaqmifjcif;aMumifh vlem[lorQ aq;½HkodkY csufcsif;a&mufMu&onf/ aq;½Hk
q&m0efrsm;onfvnf; Muifem,k,pGm jyKpkMuavonf/ 'Pf&m&olrsm;\ rcsdrqefYa0'emcHpm; nOf;nL atmf[pfoH
rsm;rSm t0dpDi&Jcef; MunfhjrifMum;od ae&ouJhodkY jzpfaeonf/ ausmif;om;rdb nDtudkarmifESrrsm; vma&mufMuí
atmf[pfidka<u; jrnfwrf;aeyHkrSm Mum;&uf Munfh&ufp&m r½Sday/
ausmif;om;? ausmif;oltm;vkH;udk ykvdyfrsm;u ½kdufESuf owfjzwfukefNyD? 'Pf&m&oltm;vHk; twHk;t½Hk;
aq;½Hak &mufuek Mf uNyD qkad om owif;rSm vQifjrefpmG ysHUESYH í y&dwo f wfBuD;rsm; 'Da&tvm; aq;½HBk uD;twGi;f w½Sed x f ;dk
rsm;jym;vmMuonf/ ½kwjf cnf;qko d vkd 'kw, d ta&;ydik af [mif; rpöwmwdwq f o
kd El iS hf ppfyv
k yd rf sm; a&mufvmNyD; ajcmuf
vSeUf ESix
f w
k uf m aq;½H0k if;twGi;f rnforl Q r0if&ef wm;jrpfcv H u dk Mf u&onf/ jynforl sm; rausreyfjzpfvm&m NAdwo d Qyikd f
tmtD;wD armfawmfum; wpif;udk rGraG Muatmif zsufq;D ypfvu dk Mf uonf[al om owif;ESit hf wl odrBf uD;aps; waps;
vHk;rSm yGwfavm½kdufNyD; upOfhuvsm; jzpfum wkefvIyfajcmufjcm; oGm;onf/ 'Pf&m& ausmif;om;rsm;tm; trwf
OD;xGef;atmif? *VKefOD;apm? OD;yk? OD;vSabmf? rEÅav;OD;xGef;&if? rEÅav;OD;xGef;ndK? 'D;'kwfOD;bcsdK? OD;jrifhodef;? OD;
tdrf? OD;btkef;? ykodrfOD;jrwkdY vma&muf Munfh½Itm;ay;orI jyKaecsdefwGif eef;&if;0ef a'gufwmbarmf 'Pf&m&
ausmif;om; rsm; rnfrQ rsm;jym;onfudk odvkdí ar;jref;&m 'Pf&m&olrsm;rSm-
*syfqifaumvdyfrS
(1) udkatmifausmf tkdifat txufwef; (Adv k af tmifausmf)
(2) udkxGef;½Sdef tkdifat txufwef;
&efukefwuúokdvfrS
(3) udka½Tarmif tkdifat txufwef;
(4) udkodef;vIdif tkdifat txufwef;
(5) udkwifarmif tkdifat txufwef;
(6) udkwifarmif (2) bDat txufwef;
187
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
NrdKYrausmif;rS
(10) armifboef; (22ESp)f
(11) armifbdk;OD; (18ESp)f
(12) armifvSarmif (21ESpf)
(13) armifxGef;pdef (18ESp)f
(14) armifpdk;vGif (10ESp)f
(15) armifoef;jrifh (17ESp)f
(16) armifarmif (16ESp)f
(17) atmifoef;jrifh (23 ESpf)
(18) armifausmfcif (20 ESpf) twGif;vlem
(19) armifodef;a½T (16 ESpf) twGif;vlem
(20) armifvSaz (17 ESpf)
ausmif;aygif;pHkrS
(21) armifboef; (22 ESpf) &Gmopf urm½Gwf
(22) armif[ef (22 ESpf) ppfudkif;ausmif;aqmif
(23) armifoef; (16 ESpf) [kdufpul;ausmif;
(24) armifausmfpdef (20 ESpf) 12? 24 vrf;
(25) armifb (28 ESpf) 119? 94 vrf;
(26) armifwifoef; (17 ESpf) pdef*Ref;
(27) armifvSarmif (18 ESpf) a&ausmf
(28) armifarmifBuD; (18 ESpf) 111? 42 vrf;
(29) armifodef;vIdif (19 ESpf) trSwf 93? a&Tawmifwef;
(30) armifausmfarmif (20 ESpf) a&ausmf
(31) armifatmifpdef (25 ESpf) 17? vefupfpwmvrf;
(32) armif<u,f (14 ESpf) pdef*Ref;
(33) atmifudk (19 ESpf) 115? ppfudkif;ausmif;aqmif
(34) armifxGef;wif (20 ESpf) pyg,f½S,faemfrefausmif;
(35) pdefatmifvif; (14 ESpf) rufo'pfausmif;
(36) armifatmifoGif (22 ESpf) armif*dkrm&Dvrf;
(37) armifpHvS (20 ESpf) rufo'pf
(38) armifoef; (20 ESpf) xD;wef;? Munfhjrifwdkif
(39) pkd;armif (24 ESpf) 17? yk*Haqmif
(40) armifwifarmif (18 ESpf) pdef*Ref;
(41) armifodef;vIdif (18 ESpf) yif;,aqmif
(42) armif½Sdef (18 ESpf) pdef*Ref;
(43) armifusif (25 ESpf) 74? armfwifvrf;
(44) cifarmifMunf (18 ESpf) pdef*Ref;
(45) ocifboef; (28 ESpf) 227? yef;qdk;wef;vrf;
(46) ukdxGef;az (38 ESpf) 59? prf;acsmif;
188
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
ñGeYf aygif;tpd;k &\ ,kwrf mrIu&kd ifemvsu½f MdS u\/ þodYkjzifh wwd,ajrmufaeU
wGif 'DZifbm (22) &uf Mumoyaw;aeY? aeYvnf (1) em&D (25) rdepfwiG f OD;
acgif;wGif eHygwfww k 'f Pf&m (3) csufawGUí OD;acgif;cGu H oJG mG ;av\/ or*¾
taqmuftODtvHwikd rf S tvHonf wkid w f 0ufoYkd wjznf;jznf; avsmu h savNyD?
tmZmenf Adv k af tmifausmf uG,v f eG af vNyD/
vufeufryg? tMurf;rzuf tEkoufoufjzifh tvGew f &mEke,fonfh
ausmif;om;? ausmif;oluav;rsm;\qE´jyrIukd a'gufwmbarmf ñGeUf aygif;tpd;k &
Source: Bo Aung Kyaw Report
AsL½du
k &ufjynft h apcHyv k yd wf Yku
d rn§mrwm &ufpuf½idk ;f jyrIaMumifh &efuek w
f NrKd UvH;k
NrdKUolNrdKUom;rsm;onf jyif;xefpmG ,lMuHK;r& 0rf;enf;Muvsuf tcsi;f csi;f owif;
ar;oluar;? aq;½Ho k Ydkajy;oluajy;jzpfMuavonf/ rsujf rifawGU½SdMuonfh vef
csm;ukvm;rsm;? bwfpfum;orm;rsm;ESifh jrif;vSnf;orm;rsm;vnf; tvkyf&yf
tmZmenf Adv
k af tmifausmf qkid ;f vduk Mf uonf/ uDvv D rf;ESihf xD;wef;vrf;½Sd Armopfqidk rf sm;onf 0rf;enf;
onfh txdr;f trSwjf zihf qkid yf w d v f ukd Mf uonf/ n (9) em&DwiG f ausmif;om;owif; wjynfv;kH odYkjzefUrnfp;kd í &efuek yf v k yd f
tzGUJ onf ol&, d owif;pmwku d tf m;0kid ;f í owif;"gwfyHkrsm;? bavmufrsm;? ½kdufNyD;pmazmifrsm;udk odrf;vdkufMuonf/
6? 2? 39 aeYxkwf? q,foef;owif;pmwGif ausmif;om; Ouú| udkA[def;onf udkatmifausmf aoqHk;&aom
udpEö iS hf yufoufí owif;"gwfykH wckEiS t hf wl aMunmcsuf wck xkwcf ahJ vonf/ owif;"gwfyrkH mS ausmif;om;rsm;udk
ykvdyfrsm; ½dkufaepOf ½dkuful;xm;aom yHkjzpfonf/ xdkyHkwGif toufraobJ usef&pfcJhygu tjrefqHk; oufaocHpm&if;
oGif;&ef EdI;aqmfwyfvSefY xm;avonf/ xdktcsdefrSm AdkvfatmifausmfaoqHk;rIESifh ywfoufí &efukefNrdKU txl;&mZ0wf
w&m;olBuD; OD;pdecf ikd f ½H;k wGif trIziG phf pfaq;vsu½f adS yonf/ atmuf½;kH w&m;olBuD;url Adv k af tmifausmf aoqH;k &jcif;rSm
ykvdyfESifh ausmif;om;rsm; ½kef;&if;qefcwfjzpf&mrS rawmfwqjzpfonf[k qHk;jzwfxm;onf/
7? 2? 39 aeYxkwf owif;pm pmrsufESm (14) wGif-
]atmifausmfudk ½kdufaom wkwfavm}
]ausmif;om;ukd ykvdyf½kdufpOfu usKd;NyD; usef&pfaom eHygwfwkwf awGY Ny}D
]¤if;wkwfudk aocsmpGm ppfaq;&rnf}
ponfh acgif;pOfrsm;jzifh udkA[def;aMunmcsufudk awGU&avonf/
]vGecf o
hJ nfU 'DZifbm (20) &ufaeYwiG f 0efBu;D rsm;½H;k teD; ausmif;om;? ausmif;olrsm;ukd jynft
U apcHyv
k yd rf sm;u
eHygwfwkwfjzifU ½kdufESufMuNyD;aemuf naeydkif;wGif vlwOD;onf ol&d,t,f'Dwm OD;odrf;armifxHokdh vma&mufum
eHygwfwkwf tusKd;wacsmif; ay;oGm;avonf/ xdkeHygwfwkwf tusKd;rSm udkatmifausmfudk ½kdufojzifU usKd;oGm;aom
eHygwfwkwfjzpfaMumif;} ajymoGm;avonf/
tpk;d &cefYxm;aom pHpk rf;a&;aumfrwDa½SUwGif udak tmifausmf toufq;kH ½H;I &um ausmif;om;aygif; (200)
ausmfwdkY\aoG; ajrodkYusapcJhonfh w&m;cHtppfrsm;udk azmfxkwfjy&ef igwdkYwm0efjzpfonf/
xdYkaMumifh eHygwfwwk tf usK;d udk ol&,
d owif;pmwku d of Ykd ay;tyfcahJ omolonf tjrefq;kH or*¾toif;csKyf
BuD;odkY vma&muf taMumif;Mum;apvkdaMumif;/
A[def;
(Ouú|)
Auo
ukvm;? jrefrm (17) a,mufonf vnf;aumif;? aemufxyf a&mufvmaom udAk [de;f wdYk (5) OD;onf vnf;aumif;?
ausmif;om;xk aoG;ajruscJ&h jcif;ESihf ywfoufí tpmiwfcH qE´jyMuonf/ rauG;axmif½dS Ekid if aH &;acgif;aqmifrsm;ESihf
oydwf acgif;aqmifrsm;vnf; tvm;wl tpmiwfcHqE´jyMuonf/
(n) udkatmifausmfpmay
vli,f
þaeYum; jrefrmjynf uRefouf (53) ESpf wif;wif;jynfhaom aeYaywnf;/ tcsdefum; (9) em&DcefY ½Sdayrnf/ rdk;um;
wzGJzGJESifh ½Gmvsuf½Sd\/ touf (16) ESpfcefY½Sdaom vli,fwa,mufonf taqmif;vnf;ryg? rdk;½Gmonfudkvnf; *½kpkduf[ef
rwl? wa,mufwnf; cyfjznf;jznf;yif or*¾½Hk;odkY a&mufvmayNyD/ wHcg;0odkYa&mufaomtcgaemufodkYwcsufiJhí Munfh
vdkuf\/ xdkYaemuf cHkbdeyfudk cRwfvkduf\/ ukwftusÐudk puúefYtenf;i,frQ pkdufMunfhae\/ Munfh&if;rsufESmü oabm
rusaom tjcif;t&mwdkY ay:vm\/ csufjcif;tusÐudk cRwfvsuf ab;odkYcsvdkuf\/ xkdYaemuf toif;½Hk;a½SUjrufcif;ay:odkY
qif;oGm;av\/ a'gif;tvHBuD;u rdk;a&xJwGif wkdifw0ufü wnfvsuf½Sd\/ ajcudkpHk&yfí acgif;iHkUvsuf (2) rdepfcefY
tvHudk t½kdtaoay;ae\/ rdk;aygufwkdYu ol\acgif;ay:odkY usvsuf½Sd\/ a'gif;tvHudk wcsufrQarmfMunfhNyD;aemuf
toif;½Hk; xJokdY0ifum cRwfxm;aom tusÐESifh bdeyfudk 0wfvsuf tay:xyfodkY wufoGm;av\/
wzufcef;üum; b,folrQr½Sday? vli,fonf tcef;xJodkY0ifum [kd[kdonfonf avQmufíMunfhav\/ vli,f\
rsufvHk;wkdYonf tvif;owif;pmqDokdY a&mufoGm;\/ rsufvHk;ESifh twlwlygoGm;NyD;vQif owif;pmudk,lvsuf ukvm;xkdif
wvHk;wGif0ifí xkdifvdkuf\/ pm½Gufw½GufNyD; w½GufavQmufí vSefvm&m tv,fem;odkY a&mufívmawmh\/ pm&Gufu
tjcm;pm&Gufrsm;ESifhrwl? pmvkH;wkdYu tpdrf;a&mifwkdYjzifh ESdyfxm;ukefav\/ vli,f\vufonf &yfí oGm;av\/
rsufvHk;wdkUonf pmudkpl;pkdufí aeMuawmh\/ wcef;vHk;um; wdwfvsuf½Sd\/ olum; pmrsufESmav;rsufESmcefY
zwfNyD;onfhaemufwGif ukvm;xkdifay:wGif acgif;udkiJhí rvIyfr,Sufaeawmhav\/
tcef;ab;½Sd trIaqmifa[mif;rsm;\ yHkwdkYonf olYtm;pkdufMunfhvsuf½Sd\/ rsufawmifum; tenf;i,frQ rcwf?
a½SUwGif½Sdaom owif;pmukd 0g;pm;rwwfpkdufí Munfhaeav\/ Munfh&if;Munfh&if; rsufESmrSm ajymif;í vmawmh\/
wjznf;jznf; a'goa&mifvTrf;í vmawmh\/ rsufvHk;onf us,fíus,fí vmawmh\/ vlvnf;a½SUodkY udkif;ívmay\/
xdkYaemuf ]]awmuf}}[k cyfjyif;jyif;acgufcg ae&mrSxvdkuf\/ xNyD;aemuf ab;ywfvnfudk Munfhvdkuf\/ trsKd;om;aeY
wGif udkif&ef? avQmuf&ef pmwrf;rsm;rSm tkwfrsm;ESifhuyfvsuf eH&HwGifaxmifíxm;ayonf/ pmwrf;wckonf olYtm;a½S;OD;pGm
qD;íEIwfqufavonf/ vlum;awGvnf; ½Sday\/ e*kdu a'goa&mifvTrf;aom rsufESmonf ydkíwif;rmvmay\/
rsufvHk;rsm;rSm xdkpmwrf;udk pkdufMunfhae&mrS owif;pmbufodkY wzefjyefí a&mufvmjyefonf/ owif;pmxJ½Sd
"gwfyHkwdkYonf ol\a½SUwGif rvIyfr,Suf wnfvsuf½Sdae\/ rsufvHk;xJrS rsuf&nfwkdYonf rsufawmifESpfcsuf tcwfü
owif;pmay:odkY usum "gwfyHkrsm;ukd oGm;íuefawmhMuav\/ acgif;onf wzefjyefí axmifvmjyef\/ rsufvHk;wdkYum;
ae&majymif;í usufpm;aeMujyefav\/ vlwudk,fvHk; acgif;ESifh rsufvHk;rsm;om vIyfvsuf ½Sday\/
]onf;nnf;cHvQif olhuRefjzpf}
[laompmwrf;onf ol\rsufvHk;udkqD;í {nfhcHjyef\/ vli,f\pdwfESifhpmwrf;onf oabmcsif; wkduf[efwl\/
rsufvHk;wdkYonf ydkrdkípl;pkdufvm\/ rsufESmrSmydkrdkí cufxefvmay\/ tHoGm;wkdYudk uGJoGm;rwwfBudwfvdkuf\/ uspfuspf
ygatmif qkwfxm;aomvufrSm txufodkY tenf;i,fajrmufvm\/ rsufaphum; ... owif;pmodkY vnfjyefav\/
ra½S;raESmif;yif ]][if;}} [k oufrudkcsvdkuf\/ owif;pmxJ½Sd"gwfyHkwdkYrSm ,ciftwdkif;yif½Sdao;\/ pmrsm;um;
vli,f \ pdwfESifh trlt&mudkodMu[efrwl? þtBudrfacgif;vSnfhvkdufaomtcg ]aMumufarG;yg Zm*emeJhElwf} [laom
pmwrf;qDodkY rsufrSef;wrf;í oGm;av\/ oli,frsufESmonf tenf;i,f NyHK;a,mifa,mif&SdvmNyD;aemuf rsufaphudk
ae&ma&TU oGm;jyefav\/ ]aoG;pkyfaumifawG owfypf} tp½Sdojzifh a&;xm;onfhpmwrf;BuD;tm; aygufíoGm;rwwf
pkdufí Munfhaejyefav\/ olYrsufESmonf arSmifrJívmum vlvnf;tenf;i,f wkefvmay\/ rsufESmum; bDvl;0ifouJhodkU
xif&\/ wzefowif;pmudk pl;pkdufMunfh aejyefav\/ MunfhavMunfhav ydkí aMumufp&m aumif;vmayawmh\/
ra½S;raESmif;yif ]]'Hk;}} [k pm;yGJudk vufoD;ESifhxkvsuf ]½kid ;f vku
d af vuGm} [kqkdum tcef;wGif;rS ½kwfw&uf xGufoGm;awmh\/
tcef;wGif;um; ydkrdkwdwfqdwfvsuf usef&pfav\/ pmtkyfrsm;rSm zwfoludk arQmfvsuf ½SdMuukef\/ trIaqmifrsm;\
"gwfyHkrsm;um; eH&Hay:wGif rvIyfr,Suf wnfjrJwnfvsuf aeay\/
]trsKd;twGuf toufpGefhavmU} [laompmwrf;av;rSm avwkdufojzifh tenf;i,fvIyfíoGm;ayawmh\/ tjyifwGif
rdk;um;½Gmvsufyif/
udkatmifausmf
191
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
udkodef;atmif / / a[h bkd;atmifqef;? cifAsm;tm;usNyD; uwHk;Adkvfau xm;wJhvl (2) a,mufawmh ½SdNyD? udkvSa½T
&,f? udkatmifausmf&,fav/
udkatmifqef; / / vGwv f yfwAhJ rmjynfBuD;rSm uReaf wmftmPm½Sijf zpf&iftukev
f ;kH uwH;k Adv
k af uxm;zkYd trdeUf ay;r,f/
udkatmifausmf / / uwHk;Adkvfauu xm;wmcsif;wlayr,fh ½l;wmcsif;awmh udkatmifqef;u omw,f/
udkatmifqef; / / rdkufrJwJhae&musawmh cifAsm;u omygw,f/ cifAsm; ½kyfudku rIefukwfukwf? ykuGuGeJY/
(#) udkatmifausmfpsmye
udak tmifausmpf smyeukd wkYdArmtpnf;t½H;k rS a½SUaqmifí &efuek pf &D ifpk wkYdArmtpnf;t½H;k ? ArmEkid if v H ;Hk qkid &f m
ausmif;om;rsm;or*¾? wuotrIaqmifrsm;tjyif &efukefausmif;om;rsm; tzGJUtpnf; udk,fpm;vS,frsm;? oHCm
awmfrsm;ESihf NrdKUrdNrdKzrsm; yl;aygif;í psmyeaumfrwDzUJG pnf;MuNyD; BuD;us,fcrf;em;pGm usif;yonf/ xdt k wGi;f &efuek Nf rdKU
twGif;½Sd wuúodkvfESifh txufwef;ausmif;rsm;onf oydwf qufvufarSmufvsuf ½SdMuNyD; NrdKUrausmif;wGif oydwf
pcef;tjzpf xm;½Sdavonf/
'DZifbmv (24) &ufwiG f psmyeaumfrwDonf udak tmifausmf\tavmif;udk aq;½HBk uD; a&cJwu kd rf S wuo
toif;wkdufodkY ydkY&ef xkwf,lMuonf/ xkdodkY xkwf,laepOf ocifpHxGef;vStm; bk&ifcH\ ta&;wBuD;Oya't&
zrf;qD;xm;Muonf/ 'DZifbm (27) &ufaeYwGif udkatmifausmfpsmyeudk MuHawmokóefodkY ydkYaqmifMu&ef psmye
aumfrwDu pDpOfNyD; udkatmifausmftm; ol&Jaumif; tmZmenftjzpf ]aersKd;oD[ol& Adkvfatmifausmf} bGJUudk ay;
tyf Muonf/ Adv k af tmifausm\ f psmyetcrf;tem;wGif zwfMum;&eftwGuf udAk [de;f ? udAk aqG? ocifxed 0f if;? ocifp;kd ?
ocifvSarmifponfh &Jabmfrsm;u t"d|mef pmwrf;wapmif ay;ydkY\/
aeYvnf (2) em&DwGif wuúodkvfor*¾toif;a½SUwGif ,leDazmif;0wf wyfom;rsm;u aMuuGJzG,f&m aumif;
avmufatmif c&moHrsm;ESifh udak tmifausmftm; t½kt d aojyKNyD;aemuf ½kyu f vmyfukd o,faqmifum ,mOfonf pwif
xGucf mG vmonf/ a½SUqH;k rS oHCmawmfrsm;tzGUJ ? oDv½Sirf sm;? avmu"HtzGUJ rsm;? Armhvuf½;kH wyf? &Jwyf? pnf;umuG,f
a&;wyfom;rsm;? trsKd;orD;tzGJUrsm;? 0wftoif;rsm;? owif;pmwkdufom;rsm;? ausmif;ol ausmif;om;rsm;? EkdifiHa&;
Source: ASO
tzGJUrsm; yg0ifMuonf/ tzGJUtpnf;toD;oD;wkdYu 0rf;enf;aom txdrf;trSwftjzpf 'dkYArmtrsKd;om;tvHESihf a'gif;
tvHrsm;? tvHeufBuD;rsm;udk w0ufvTifhxlum vkdufygvmMu\/
tvHrsm;ay:wGif ]tmZmenfAdkvfatmifausmf igwkdhrarUEkdif}
ponfjzifh pmwrf;rsm; a&;om;xm;Muonf/ jrif;NydKifuGif;rS a*smfuDrsm;yifvQif jrif;pD;t0wftpm;rsm;ESifh
vkud yf gydYk aqmifMuonf/ MuHawmokóefwiG f oHCmawmfrsm;a&mufEiS hf aeMuaomfvnf; vku d yf gydYk aqmifaom toif;
tzGUJ rsm;ESihf ausmif;om;? ausmif;oly&dowfrsm;rSm wuúov kd o
f r*¾rS xGuí
f rqH;k ao;ay/ 0J,mwGiv f nf; Munf½h o I nfh
y&dwo f wfBuD;rSm wk;d raygufavmufatmif ½Sad yonf/ okóefoYkd tavmif;a&mufvQif c&mrsm;udk rIwí f wyfom;rsm;
onf aemufqHk; t½dktaojyKMuonf/ ]tmZmenf Adv k af tmifausm}f [k oH;k Burd w
f idk f a<u;aMumf&m okóefBu;D wckv;kH
yJUwifxyf jrnf;[D;oGm;avonf/ Akdvfatmifausmfrdcif a':a½Tausmh\ toHcsJUpufESifh ajymoHonf Mum;&olwdkYtm;
,lusKH;r& jzpfaponf/
]]wynfah wmf r,f&h ifaoG;av; om;av; armifatmifausmo f nf vufeufqí kd
tyfwacsmif;? wkwfwwkdrQ rudkif&½SmbJvsuf? av;vHaom vufeufBuD;rsm;jzifh
ykvdyfwkdYu ½kdufESufí aoqHk;&jcif;udk wkdif;oljynfom;rsm;ESifh oHCmawmfrsm;uyif
rcHr&yfEkdifatmif jzpfysufyHkudk axmuf½IygvQif wynfhawmf? wynfhawmfrvdk udk;v
vG,f q,fvzGm; ,k,cJh&aom rdcif? zcifwkdYtwGuf ajymzG,f&m r½Sdawmhygbk&m;}}
AuoOuú| udv k aS ½Tu ]]'Pf&mrsm;&vsuf ol&, d owif;pmwku d f tay:rSm
acgif;csif;,SOfNyD; vJaeMupOfu igwkdY trsKd;twGuftaocHr,f? Ouú|udk rxdMuapeJY
vdkY &J&JawmufajymoHawG? aq;½Hkudk igvma&mufpOfuvnf; udkvSa½T uRefawmfwkdY
a½SUqufwdkufMu&r,f qkdNyD; ua,mifuwrf;ESifh pGJvrf;pGm ajymaewmawG? yxr
Source: Unknown
1938 ck? 'DZifbmv (27) &ufaehwiG f MuaH wmokóefü jyKvyk cf aUJ om Adv
k af tmifausmf psmyetcrf;tem;
NrdKUrq&modef;u psmyeaumfrwDudk,fpm; t"d|mefjyK csD;usL;pmwrf;udk zwfMum;onf/
]]td-k tmZmenf &Jabmfuakd tmifausm?f toifum; vGwv f yfa&;wdu k yf w
JG iG f wyfO;D Adv
k rf LS ;tjzpfjzifh igwkYd onf
,aeYupí urÇmwGif ArmwnfaeorQ umvywfvHk; pdwfESvHk;wGif aemufqHk; rSwfpGJwnfjrJapawmh\/ tdk tmZmenf
&Jabmfudkatmifausmf toiftm; rn§mrwm ½dkufESuftyfaom jynfhtapcHykvdyfwdkY\oHwkwfonf igwkdYem;xJü
vGwfvyfa&;wkdufyGJwGif yg0ifqifEJTMu&ef w&Hrjcm; vIHUaqmfouJhodkY tjrJMum;a,mifapvdrfhtHh/
tdk- tmZmenf&Jabmfudkatmifausmf toif\xkxnfBuD;rm;aom cEÅDw&m;onf toifhtm; r&PEkdifiHokdY
ydkYaqmifouJhodkY igwkdYArmvlrsdK;wkdY\ tem*wfvkyfief;onf ArmjynfBuD;tm; udk,fhrif;ukd,fhcsif; tjzpfodkY
a&mufatmifydkYaqmif ay;vdrfhtHh/
td-k tmZmenf &Jabmfuakd tmifausmf zdEydS cf sKyfcs,jf cif; yk'rf trsK;d rsK;d wdYkukd onf;cHjcif;vufeufjzifh rqkwrf epf
wkdufzsuf&mü toif\rGefjrwfvSaom aojcif;onf jrefrmjynf\ESvHk; vGwfvyfa&;yef;wkdifokdY ydkYaqmifrnfh
a½SUajy;erdwfjzpfapvdrfhtHh/
tdk- tmZmenf&Jabmfudkatmifausmf toif\ jrifhjrwfaompdwf"gwf? cdkifjrJaomZGJ? onf;cHEkdifaom owåd?
udk,fusKd;rzufaom oabm? toufpGefUpm;aom t&nftcsif;wdkYrS ul;pufavmifNrdKuftyfaom rD;awmufrD;vQH
BuD;onf igwkdYArmwrsdK;om;vHk;\ pdwfESvHk; twGif;0,f tpOfrjywf w[l;[l;w[kef;[kef; awmufavmifapvdrfh
tHhownf;/}}
]]ta&;awmfyHk atmifygap}}
[k ed*Hk;owfMum;um c&moHrsm;jzifh psmyetcrf;tem;udk tqHk;owfvdkufonf/ Adkvfatmifausmf
usqHk;aMumif; owif;onf wr[kwfcsif; jynfvHk;uRwfysHUESYHum a&eHoydwfBuD; jynfNrdKUodkY qkdufa&mufcsdefESifh
wdkufqkdifonfh tavsmuf xdkjynfNrdKU½Sd oydwfwyfzGJYwckvHk; 0rf;enf;aMuuGJ txdrf;trSwfjzifh (1)&ufrQ csDwufyGJudk
&yfem;um tpmiwfcHqE´jyMuonf/
193
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
Adkvfatmifausmf ewfoH
pmtkyfu,frS uavmifav - -
odyÜHtaygif;? 0duúmatmif;onfh
ausmif;rsm;acgifu
Adkvfatmifi,frS rnfwifh
ausmfwqifhESifh? rif;rifhaemifnD/
ig - - Zmenfudk? vmNyDBudKMu/
oajyyef;ESifh a&csrf;aqmifum
atmifpnfpavmh/
ESri,f jzLjzL?
ynmpD;yGm;? pGrf;tiftm;ESifh
tifvsm;olwkdY
igrltp? a½S;b0u
ESrwdkYES,f
aysmfaysmfyg;yg;? [kdonfoGm;vdkY
Mum;cJhw,f/ /
aemif0,faomcg
ighrd? ighb uRefb0udk
jrif&ravsmf? pdwfraysmffí
&Jabmftrsm;? opömtm;ESifh
MudK;pm&mwGif? Mur®mighuH/
wvlYb0?½IrvSatmif
ighudk,fcHí? &efolvufeuf
qHwdkqHawmif;? bmraqmif;onhf
ighacgif;xufrSm? qufumqufum
0if;0if;vQHawmuf? rl;armfaemufatmif
usa&mufvmaomf ighrSmrcsd
bk&m;u,fyg? atmfjrnfygvnf;
uGmowdESifh? igrd&ifcGif
þajrjyifwGif? igvQifvJí
atmifyGJcHonf? EkdifiHomaMumif;
igqkawmif;rnf aomif;odef;oef;ausmf
wdkY&JabmfwdkY / /
rif;ok0Pf
194
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
(X) 'dkhausmif;om;oDcsif;
pma&;ol- a½TwdkifñGefh
1/ ( w&m;vrf;aMumif; aumif;wmudk&nf rSef&moabmeJh ajymyg&ap? ausmif;om;csif; toif;awmf
udkwnf MuHaqmiforQawG atmif&rnf )2
uRefynmy,fzsufrnf? wu,frrufonf? y,fzsufrnf? onfynm 'dkYrvdkNyD tydkbJ xifawmhonf?
ocifynm½SmpdkYtwnf igwdkYjynf? ½SmpdkYtwnf vkyfudkifumpm;Ekdifonf? xift½Sm;wufvrf;rSD?
odkYrSomyiftwnf? om;auR;rI? r,m;auR;rI wckynm udk,fpDygEkdifrnf/
(oHNydKif) ( urÇmrSm omwnf? wufvlrsm;pGefhpm;NyD; ArmtmZmenf? ausmif;om;awG aqmif½Gufrnf )2
( ckaetcgrSm 'dkhArmjynf? ta&;BuD;vmaygh twnf )2 atmf - - aoG;pnf;ygawmhrnf - or*¾
a½SUaqmifcsufudk rysufatmifMuHpnf ( nDap-nDr,f )2 wu,fhwu,fwef;nD ( wdkhausmif;om; )2
wdkYausmif;olrsm; pGefYpm;zdkYawmfNyD/
2/ wdkif;jynfta&; aqG;aEG;rnf? at;at;awmhjzifh raeEkdifonf? wdkYArmtaygif; aumif;pm;rnf?
ausmif;om;rsm;u aqmif½GufNyD ( owÅdcJrdkh ETJrnf? wdkh&JabmfyDyD )2
[ a[h ] toufudkvJ pGefY0Hhonf trsKd;bmom? omoemtwGuf udk&nf - - /
(oHNydKif) urÇmrSmomtwnf - - ( wdkYausmif;om; )3 rsm; pGefYpm;bdkYawmfNyD/
3/ ( vGwfvyfap&ef {uefrvGJNyD? ZGJoef&rnf? ausmif;om;MuH&if cHEkdif½kd;vm;? BudK;pm;tm;xkwfrnf )
tjrJaemfaumif;bkdYom ,HkMunf? &Jabmftaygif;wkdYyg pHknD? *kPfwufatmif MuHaqmifrnf?
ausmif;om;rsm; pdwfxm;nD? tm;xkwfMuawmhonf? rkcsyif atmifEkdifrnf/
À
'dkhausmif;om;oDjcif;
pma&;ol- a½Tnmarmif
(1) 'kdYArmjynf0,f . . qefa&pyg;&,fausmufoHywåjrm;&,f . . aygrsm;ygvsuf? vGwfvyfa&;eJYa0;cJhavw,f .
. rGefjrefrmrsm;r,f? vGefpGm½Sm;w,f . . rcsrf;omEkdifawmhw,f/ rdbrsm; . . qif;&J,ifuG,f? 'kdYausmif;om;awG
vlwef;aphatmif raeEkid Mf uzG,/f uRefynmoif&,ifjzif?h ausmif;xGu, f if tvkyrf rhJ ,f? 'dYk ArmawG xrif;0atmif
rpGrf;aqmifEkdifbl;wu,f? ocifynm&atmif 'dkYArmrsm; BudK;pm;MuapzG,f/
(0dik ;f qd)k ausmif;om;or*¾toif;BuD;&,f? 'dYk ausmif;om;rsm;&JU? pnf;½H;k &m pka0;&m tm;pk&m atmifajr rSeaf yw,f
(ausmif;om;rsm;wdkh&,f)2 ocifynm&atmif or*¾a½SUaqmifcsufudkry,f . . nDñGwfpGm trSefwu,f ra½Smifwrf;
atmifyef;qGwfzdkY½G,f/
ArmEkdifiHvHk;qkdif&m ausmif;om;rsm;or*¾
xkwfjyefaMunmcsuf
(trSwf 36)
ArmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*¾
(3) vufbuf&nfqidk ?f umzDqidk rf sm;wGif *syd;k xd;k [ef xkid Nf yD; ykvyd rf eS ;f odoul kd ajcmufv;kH ? vSeYf v;kH rsm;ay;í
owif;rSef[k pHkaxmufwkdYu xifí tpD&ifcHjcif;?
(4) uav;oli,f vlrr,fwkdYudk ar;jref;í uav;rsm; ajymorQudk tpD&ifcHjcif;?
(5) waeYwrl;ay;í wpfrl;wef pHkaxmufwkdY ajymorQudk tpD&ifcHjcif;?
(6) rdef;rxdef;u tEÅ&m,fuif;&ef tvdkYiSm avmuGwfacsmfí ay;aom owif;udk tpD&ifcHjcif;?
ponfjzifh rzG,fr&m tkef;oD;a<uoHudk ajrNydK[efvkyfí ay;onfh owif;aMumifh NrdKU½Gmajcmufjcm;í tqr
wef aiGukef&acsonf/
xdktcsdef rEÅav;ta&;ydkif rpöwmvuf? &mZ0wf0ef rpöwma&;wdkYonf &efukefNrdKU? jynfxJa&;Xme wm0efcH
rsm;ESihf wku
d ½f u
dk f qufo, G u
f m rEÅav; Ekid if aH &;tajctaeudk aeYpOf tpD&ifcaH eMu&onf/ 1300 jynf?h wydYkwv JG qkwf
(5) &uf (8? 2? 39) wGif ausmif;om;wdYk oydwXf mecsKyf vkyx f m;aom rEÅav;NrdKU? A[kt d rsKd;om;txufwef;ausmif;udk
ppfwyfjzifh0kdif;NyD; oydwfarSmufausmif;om; acgif;aqmifrsm;jzpfaom-
1/ udkcsefxGef; (A[dktrsKd;om; txufwef;ausmif;)?
2/ udkMunf (aygufNrdKifausmif;om;)?
3/ udu k akd v; (0ufpvD ausmif;om;) wkYd tm; zrf;qD;oGm;avonf/ wcsdew f nf;rSmyif &[ef;ysKdacgif;aqmif
rsm; jzpfaom eef;OD;wdkufrS a½TrsufrSef OD;MobmoESifh tmZmenfOD;okre wkdYudkvnf; zrf;qD;vdkufMuonf/
wydkYwGJvjynfhausmf (6) &ufaeYxJu trsKd;om;txufwef;ausmif;wGifvnf;aumif;? tdrfawmf&mapwD
&ifjyifay:½Sd (14) cef; Z&yfwGifvnf;aumif;? ausmif;om;acgif;aqmifrsm;? ocifacgif;aqmifrsm;onf &[ef;ysKdtzGJU
trIaqmifq&mawmftcsKdUESifh vQKdU0SufaqG;aEG;yGJrsm; nvHk;aygufusif;ycJhonf/ pHkaxmufrsm;onf tdrfawmf&mapwD
&ifjyifodkY rvm0HhMubJ ajrmufzufaygufESifh ta½SUzuf taygufrsm;rS apmif;yg;&dyfacs tuJcwfaeMuonf/ odkY&mwGif
rEÅav;NrdKU av;jyif? av;&yfwiG u f m; wdYk Armtpnf;t½H;k 0if ocifrsm;? ausmif;om;acgif;aqmifrsm;u &yfuu G w f m0efcH
wkdYudk reufjzef eHeuf (8) em&DwGif tdrfawmf&mapwD &ifjyif½Sd (14) cef; Z&yftwGif; vlpkum yk'fr (144) tmPm
zDqefa&; vrf;avQmuf csDwufqE´jyrnf jzpfaMumif; owif;aumif;yg;&if; pnf;½Hk;jcif; jyKMuonf/ &[ef;ysKdtzGJUrS
xkwfa0aom aMunmcsufrsm; yvlysHatmif a0iSMuonf/
1300 jynf?h wydYk wv JG jynfah usmf (6) &ufaeY? (1) em&DcefY tcsed w f iG f rEÅav;NrdKU r[mavmu&HoD tdraf wmf&m
bk&m;twGif; (14) cef;Z&yfBuD;ü rEÅav;NrdKU ausmif;om;rdbrsm;ESifh NrdKUvkH;uRwftpnf;ta0; qHk;jzwfcsufrsm;rSm-
txl;tqdk (1)
(u) Ak'b ¨ mom ArmwdYk\ pdwEf v S ;kH udk ,lMuHK;r& xdcu
kd ef musiv
f MS uygí Ak'b
¨ mom0ifwYdk\ 0wåuajrtwGi;f ü
rnfonfh vlrsKd;rqdk rnfonfhudpEö SifhrQ tcgra½G; bdeyfpD;í rwuf&efOya'udk jynfydkiftpdk;&wkdYu twnfjyKvkyf
ay;&ef tqdkudk aejynfawmfcspf &[ef;ysKdtzGJU OD;ukrm&u tqdkwifoGif;í cifruefwdkuf OD;ar@u axmufcH
aMumif;? uefYuGufolr½Sd twnfjyKaMumif;?
(c) azazmf0g&Dv (8) &uf eHeuf (4) em&DtcsdefwGif pHausmif;wkduf tmZmenfOD;okre toQifjrwfudk zrf;qD;
pOfu pHkaxmuftifpywfawmf a';Apfonf ykvdyfbdeyf pD;eif;í tdrfxJodkY 0ifa&mufjcif;udk tpdk;&u av;av;
eufeuf ta&;,lap&ef tqdkudk eef;OD;wkduf OD;nmedaE´mbmo (oHvufoD;) u wifoGif;í bk&m;BuD;wkduf
apmifha½Smufa&; &[ef;ysKdtzGJY OD;ukrm&u axmufcHí twnfjyKaMumif;?
Auotoif;csKyfBuD;rS awmif;qkx d m;aom tqdrk sm;udk xyfawmif;í (Armjynfv;kH qdik &f m ausmif;om;rsm;
vTwfawmftpnf;ta0;BuD; enf;wl) þrEÅav;NrdKUvHk;uRwf tpnf;ta0;u wnDwnmwnf;? woHwnf;
awmif;qdkaMumif;/
tqdk (2)
(u) vGefcJhaom 'DZifbm (20) &ufaeY eHeufwGif &efukefNrdKUü udkatmifausmfESihf ausmif;om;? ausmif;olrsm;
'Pf&m&í tmZmenf Adkvfatmifausmf aoqHk;cJh&jcif;twGuf pHkprf;a&;cHkorm"dtzGJUwckudk &ufrqGJbJ tjrefac:
ay;&ef Armjynfv;kH qkid &f m ausmif;om;rsm; vTwaf wmftpnf;ta0;BuD; enf;wl þNrdKUvH;k uRwf tpnf;ta0;BuD;u
awmif;qdkaMumif;?
197
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
tqdk (3)
þNrdKUvHk;uRwf tpnf;ta0;BuD;tNyD;wGif pnf;urf;ao0yfpGm vrf;avQmufMu&ef tqdkwifoGif;aMumif;/
tqdk (4)
,ckt*Fvdyftpkd;&wdkYu Armjynftm; ay;tyfxm;onfh tkyfcsKyfa&;topfrSm tESpfryg tumtwdjzpfNyD;
Armjynf½dS tvkyo f rm;? v,form;? qif;&Jom;wdYk \ aumif;usKd;udk zefw;D ray;Ekid ½f rkH Qru ArmvlrsKd; tcsif;csif;
aoG;uGoJ nfxuf uGaJ prnfh pepfq;dk rsm; ½Sad eonfukd þNrdKUvH;k uRwf tpnf;ta0;BuD;u vH;k 0 axmufcyH gaMumif;?
vuf½ñdS eG Yf aygif;tpd;k & rwnfw&hH eftwGuaf omfvnf;aumif;? Ekwx
f u
G o
f mG ;&eftwGuaf omfvnf;aumif;?
twkduftcHrS t,HktMunfr½Sd tqdkwifoGif;í ñGefYaygif;tpdk;& jyKwfusa&;udkaomfvnf;aumif; tjrefqHk;
BudK;pm;Mu&ef/
tqdk (5)
t*FvdyfwdkY Armjynfudk vma&muf odrf;ydkufpOfuwnf;u Armjynf½SdtdrfwGif; pufrIvufrI trsKd;rsKd;wdkY
wdrfaum yaysmufoGm;onfrSm ,aeYwkdifatmifyif jzpfí ,cktcg Armjynf½Sd awmifolv,form; qif;&Jom;rS
pí? ypönf;OpömckdifvHkaom yk*d¾Kvfrsm;txd EkdifiHjcm;rS wifoGif;aom ukefacsmrsm; oHk;pGJaeMujcif;aMumifh Armjynf
aiGrsm; waeYxufwaeY EkdifiHjcm;odkY avsmhqif;onfudk awGU&aMumif;/ þt"du csdKU,Gif;csufudk umuG,f&ef
ArmvlrsKd; rSeforQ-
1/ ArmtrsKd;om;qkdifrsm;udk tm;ay;&ef?
2/ wdkif;&if;jzpfukefypönf;rsm;udkom tm;ay;&ef?
3/ EkdifiHjcm;jzpf roHk;vQifaeEkdifonfh ypönf;rsm;udk wjynfvHk;u oydwfarSmufatmif ausmif;om;rsm;
aqmif½Guf&ef þNrdKUvHk;uRwf tpnf;ta0;BuD;u oabmwlnDaMumif;?
4/ trSwf (3) tqdEk iS f yh ufoufí oydwaf rSmuf&rnfh ukeyf pön;f pm&if; a&;qG&J ef Auo trIaqmiftzGUJ odYk
vHk;0tmPm vTJtyf&ef þNrdKUvHk;uRwf tpnf;ta0;BuD;u oabmwlnDaMumif;?
5/ txufyg qH;k jzwfcsurf sm; xdxad &mufa&muf aqmif½u G Ef idk &f ef rEÅav;NrdKUvH;k uRwf tpnf;ta0;BuD;u
wuoESifh AuotrIaqmif (2) zGJUtm; tmPmukef vTJtyfaMumif;?
pDwef;vrf;avQmuf&ef tcsdefr½Sdawmh ojzifh reufjzef eHeuf (11) em&Dxdk; a½TUqdkif;vkdufonf/
rEÅav;vlxo k nf yxraomf yk'rf (144) tmPmzDqefa&; tpDtpOfrmS vQKdU0Supf mG usdwí f MuHcahJ omfvnf;
pdwfcs&aom tcsdefa&mufonfESifh wNydKifeuf ajymifajymifwif;wif; vIyf½Sm;vmMuonf/ tkyfcsKyfa&; tmPmydkifrsm;
uvnf; pepfwus wm0efcGJa0í BudKwifjyKjyifoifhonfrsm;udk pDrHxm;Muonf/ rEÅav;aq;½HkBuD;wGif vlemwif
ukwifrsm; toifhjyifxm;onf/ ppfykvdyftzGJUxHrS ,HkMunfpdwfcs&qHk;aom wyfom;rsm;udk a½G;cs,fvsuf tqifoifh
,leDazmif;0wfum trdefYvdkufem&ef (24) em&D wm0efcsxm;onf/
1300 jynfh? wydkYwGJvqef; (7) &ufaeYwGif y&0PftwGif;ü vl (2) odef;ausmf pkrdaeMuNyD/ tdrfawmf&m
apwDwHwkdif;twGif; aemufxyfr0ifEkdifatmif jynfhMuyfvsuf½Sdonf/
&[ef;ysKdtzGJU Ouú| q&mawmf OD;uvsmPonf &[ef;yk*¾dKvf? vlyk*¾dKvfwdkYtm; rJcsí tpDtpOfwus
xm;avonf/ taMumif;rSm e,fcsJUtpdk;& ppfwyfESifh &ifqkdif&ef olYxufiga½SUqHk;u csDwufaecsifMuí jzpfonf/
tzGUJ tpnf;wkid ;f u a½SUqk;H rS csw
D ufvo
kd nf? raMumufr½GUH aemufrwGeYfaom ZGo
J wåEd iS hf Armhpw
d "f mwf &ifu
h sucf ikd rf mrIudk
e,fcsJUNAdwo
d Qtm; tNydKiftqkid f jyovdo k nf/ yk'rf (144) tmPmzDqefa&; vrf;avQmuf csDwuf&mü &[ef;tzGJU0if
(6) yg; a½SUqHk;rS csDwuf&ef rJusonf/ 'kwd, &[ef;tzGJY0if (10) yg;? wwd, ausmif;om;or*¾? pwkw¬ wdYk Arm
198
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
Source: Aung Tun's Original Copy
199
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
200
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
'Pf&m&olrsm;rSm
aoewfypfc&H ojzifh 'Pf&mtBuD;tus,&f ½So
d rl sm;? aq;½Hw
k ufa&mufae&m 'Pf&maysmufuif;ol atmufyg
(4) OD;tm; rEÅav;axmifBuD;odkY ,laqmifoGm;avonf/
1/ OD;EJGUBuD; - xD;0if;
2/ umumqif (ac:) armifboef; - uJvD
3/ armifatmifodef; - aygufNrdKif
4/ armifvSjrifh - trsKd;om;ausmif;
aq;½HkwGif usef&Sdolrsm;rSm
1/ udkvSarmif - &efukefor*¾udk,fpm;vS,f
2/ ocifa½T (ac:) *VKefa½T - qkdif;wef;
3/ OD;bapm - aq;q&m? pdefyef;
4/ armifaX; (ac:) armifaz - r*Fvmaps;
5/ OD;Owår - eef;OD;wkduf
6/ OD;aumov’ - awmiforefwkduf
7/ OD;wdavmu - qDrD;xGef;wkduf
8/ armifcifarmif - xD;0if;
202
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
9/ armifoef; - aumvdyfwdkYjzpfonf/
aemufaeY azazmf0g&Dv (11) &uf (12) &ufaeYwGif &[ef;ysKdtzGJU Ouú| q&mawmf OD;uvsmP? rEÅav;NrdKU
ausmif;om;or*¾ Ouú| udkatmif? A[kdtrsKd;om;ausmif;rS ausmif;om;acgif;aqmif udkausmf0if;ESifh tcsKdUtm; zrf;
qD; vkdufonf/
(1) udkcsefxGef; (ocifcsefxGef;) - A[kdtrsKd;om;ausmif;
(2) udkatmifausmf0if; (ocifausmf0if;) - A[kdtrsKd;om;ausmif;
(3) udkMunf - aygufNrdKifausmif;
(4) udkudkav; - 0ufpvDausmif;
(5) a½TrsufrSef OD;Mobmo - &[ef;ysKdtzGJY
(6) tmZmenfOD;okre - &[ef;ysKdtzGJY
wdkUtm; axmif (1) ESpfpDvnf;aumif;? q&mawmfOD;uvsmPESifh ukdatmifwkdYtm; axmif (2) ESpfpD tjypf
ay;vkdufonf/
armfuGef;0ifoDcsif;
oem;p&m? trsm;wumaumif;bkdY&nf? ZmwdrmefpGrf;wJh ref;NrdKU&wemyHkjynf? vGwfvyfapaMumif;
udk&nf - toufudkpGefYMuavonf - - - ArmjynfwGif owif;ESYHavNyD? tmZmenfpdwfrmefxm;um yGm;í
vmonf - - - rsm;ívmonf - - - oGm;avolMunfjzL aZmeJY? w&m;raoG&ygap - - - trQ - - trQ
- - trQ a0ygonf/
aMomf - - - vufeufryg - - - Avmoufouf? onf;cH&ufueJY - - EkdifhxufpD;eif;? igomrif;[k
- xefjyif;pdwfrSm tbdu©emw&m;? vGefjyefYyGm;vdkY trSm;ra½Smif - - - om;aumifozG,f - - acs - -
'&,fodkY rn§moufouf - - cE¨mysufatmif - - - &ufpufavwm? tmZmenfrsKd;cspfrsm;udkwJhrS - -
oem;rn§m - - (od*FgoH)/
a'goa½SUxm; - - oem;rn§mwwfwJh tmPmwnf - - - ew&m;obm0eJY - - - t&m&mrnD
tvum;tmPmjywJh Armjynf? c&D;t½Snf &efrrsm;&atmif tjrJpdwfxm; - - - jynfhtapcHrsm;u
wu,fhudk rw&m;trsm;nDNydKifpHa½G;um - - - woufvHk;jrifbdkY EkdifiHa&;rSm rsufvHk;yGifhMuNyD/
aMomf - - - ref;NrdKUXmeD? tmZmenfaygif; axmifaomif;ru wuf<updwfoef - - Zmwdrmefjzihf
MuHzefarQmfawG;? vGwfvyfa&;udk at;csrf;om,m? &apiSm[k ynmOmPf(3)yg;udk ESvHk;MuH&nf? 'dkYbkef;rax&f
oHCmawmf½Sif? vli,frsm;ESihf ausmif;awmfol ausmif;awmfom;wkdYyg pGefYpm;Muawmhonf? vGwfvyfa&;udkwJh
awG;arQmf&nf? toufygcE¨m½Sif;atmif? ESifcJhNyDwJhrS ESifcJhNyD - - - (od*FgoH)/
xm;umrlvnf; - - - a<uvkrnf;qkdif rwwfEkdifygbJ? olEkdifign§if; - - - rif;jyKawmhonf?
twif;t"r®ESdrfoy - - - rif;tpu rcsdefq - - twif;t"r®ESdrfoy? ArmjynftwGuf ajyMuiSef;&u - -
- - taojref;&wJh a½Tref;NrdKU tmZmenfrsm;udk oem;rdawmhonf/
À
azazmf0g&Dv (17) &ufaeY? tmZmenf (17) OD; tcrf;tem;odkY-
1/ omoema0ykv’ &[ef;ysKdtzGJY
2/ r[mor*¾ &[ef;ysKdtzGJY
3/ 0Hom[dwum&D &[ef;ysKdtzGJY
4/ A[kdomoemhrmru &[ef;ysKdtzGJY
5/ ZvGef&[ef;ysKdtzGJY
6/ a½Twd*HkapwDawmf a&Munfawmf0wftoif;
7/ &efukefNrdKU? wdkYArmtpnf;t½Hk;XmecsKyf
203
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
8/ &efukefoydwfarSmufausmif;om;rsm;XmecsKyf
9/ &efukefNrdKUowif;pmq&mrsm;tzGJY
10/ ArmEkdifiHvHk;qkdif&m vGwfvyfa&;trsKd;orD;rsm;tzGJY
11/ a&TbdkNrdKUrS &[ef;ysKdtzGJUwdkY tjyif
rEÅav;&[ef;ysKdtzGUJ rS tkycf sKyfonft h zGUJ (3) zGUJ tjyif jrLeDpyD ,f½;kH ol½;kH om;rsm;? rEÅav;a*smfurD sm;? rEÅav;
pD&ifpk wdkYArmtpnf;t½Hk;? rEÅav;NrdKU Ak'¨bmomw½kwfvlrsKd;rsm;toif;? qHyifn§yfqdkifrsm;toif;? [dE´LvlrsKd;rsm;
toif;ESihf at0rf;½ky½f iS t f zGYJ wYdk vdu
k yf gydYk aqmifonf/ psmyetcrf;tem;odYk &efuek rf S Armjynfvw G vf yfa&; trsKd;orD;
rsm;tzGJU? &efukefowif;pm udk,fpm;vS,frsm;tzGJU? &efukefpma&;q&mrsm; udk,fpm;vS,f? &efukefwuúodkvfausmif;
om;or*¾ udk,fpm;vS,frsm; wufa&mufMuonf/
tmZmenf (17) OD;udk ]aersKd;r[moD[ol&bGJY} csD;jr§ifUavonf/
trsKd;orD;rsm;u uBudK;wyfqGJ tacgif;rsm;udk qGJavonf? tzGJUaygif; (42) zJGU yg0ifavonf/ olemjyKwyf
rsm;u vkdufvHí psmyetcrf;tem;odkY a&mufvmolrsm;udk vdkufvHapmifha½Smuf tultnDay;Muonf/ &wemyHk
av;jyif? av;&yfvHk;qkdif&m &[ef;ysKdtzGJU Ouú| q&mawmfO;D uvsmPu trdeYf jyefwrf;ESifh trQa0pmwrf;udk xkwjf yef
&mwGif
]]tdk nDawmfwkdY oifwkdYonf pnf;urf;ao0yfpGm vufeufwpHkw&m ryg Avmudk,fcsnf;om? rdrdwkdY\
vdkvm;csufrsm;udk tpdk;&wkdYtm; azmfjywkkdifwef;vdkMuojzifh pDwef;vSnfhvnfyGJodkY 0ifETJvkdufygMuukef\/
tpd;k &onf igwkYd tay: ,kw, då w k må uif;rJph mG olwYkd tapcHrsm; ay;qufMuaom wzufouf tpD&ifcpH mrsm;
udk tm;udk;wck tajcjyKí twGif;ya,m*rsm; yl;0ifaESmifh,SufMuNyD;vQif igwdkYudk olykef[k pGyfpGJxifrSwfMuvsuf
&uf&ufpufpuf iJhuGufn§mwmjcif; vHk;0r½SdbJ ta&;ydkif rpöwmvufu BuD;rª;uGyfuJí ol\trdefYjzifh ppfyGJrsm;rSmom
toHk;jyKaom aoewfrsm;jzifh vufyg;ap ppfom;wdkYu 'vMurf; tBudrfBudrf ypfcwfap\/
þuJhokdY NAdwdoQtpkd;&\ ,Ofaus;rIudk urÇmuodatmif azmfjyvkdufojzifh olwdkY\ ,Ofaus;rIudk igwkdY
oifcef;pm w&yftaejzifh pdwf0,fjcm;em; rSwfom;&ayNyD/ igwdkY\ tMurf;rzuf? tEkoufoufqkdaom 0g'pnf;rsOf;
udkvnf; tajymr[kwf? igwkdY tvkyfjzifh wydkYwGJvqkwf (7) &ufaeYu olwkdY xif½Sm;ydkifydkif odjrifMuayNyD/
xku d ohJ Ykd tMurf;ppfy?JG tEkppfyJG ,SOw f NJG ydKifqidk í
f olEidk f igEkid f tcsufyikd yf ikd f (2) OD; &ifqidk f wku d cf u
kd Mf u&mwGif
olwYkdonf tMurf;enf;jzifh atmifjrifMuukeí f igwdYk vnf; tEkenf;jzifh olwYkdukd tjywftowf evefrxl? tvHrjzLEkid f
atmif Ekid v f ukd f Muuke\ f / vufeufryg ,Ofaus;odraf rGUpGmjzifh ppfatmifMuonft h wGuf igwkYd u oifwYdk ukd ppfatmif
aom AdkvfcsLyfBuD;wdkY[lí csD;usL;0rf;ajrmufMu&ayukef\/
odYk &mwGif tpd;k &\ aoewf'Pfcsufjzifh toufq;kH ½H;I jcif;cH&aom oifwYdk ukd 'DaeY? 'D&uf? 'Dtcdsef? 'Dae&mrSm
yif tNyD;wkdif oN*KØ[f&awmhrnfjzpf&mum; igwkdY\ tl? tonf;udk xkwf,lqGJiifonhfyrm vGefpGmylyif ikdyGJqifí
usqif;aom rsuf&nfwdkYrSm oifwkYd\ cE¨mudk,ftwGif;rS aoewf'PfcsufaMumifh ,dkxGufusqif;aom aoG;rsm;ESihf
EdIif;pmaomf tb,frSm usifhxHk;rDp&menf;vnf; jyp&m½SdawmhtHhoenf;/
igwdkY &[ef;awmfrsm;onf Arm&mZ0if tpOftquf jrefrmrif;wkdY\ vufxufrSm rif;q&m &mZ*k½krsm;
jzpfí Armbk&ifrsm;u igwdkYudk (oH) ESihf pyfí tyfEiS rhf Qyif r&G,cf b hJ ;l onf rSeaf omfjim;vnf;? NAdw d od QvlrsKd;S wkYd tkypf ;kd
í uReftjzpf a&mufaeMu&onfh ,cktcg &[ef;awmfrsm;udk aoewfjzifh ypfowfjcif;cHMu&onfh twGuf NAdwdoQ
vlrsK;d wkYd pdw0f ,f aoacG pGjJ rJaeaom tBudwt f cJrsm;onf urÇmaMuaomfvnf; aMuaysmufuek q f ;kH jcif;odYk a&mufEidk Mf u
rnf r[kwfay/
igwdkY rsufpdtm½Hk jzpfMuukefaom vlwkdif; vlwdkif;wdkYrSm NrdKUwGif;ü pDwef;vSnfhvnfonfhtcg vufeuf
rygonfh tjzpfukd igwdYk odMuaomfjim;vnf; olwYkd rsupf rd mS igwdYk tay:ü vS"H g; wajymifajymif udik af qmifvmonf[k
jrifMujcif;rSm rdrw d Ykd xifovkd vGeu f sL;ypfrmS ;aom tjypfrsm;udk ydwq f YkdumuG,tf ahH omiSm? ud, k yf ikd Of mPfukd toH;k jyKjcif;
avm? odkYr[kwf aoG;½ll; aoG;ief; tjyif;zrf;qD;NyD; aMumufpdwfrTefí t&rf;jyKvkyfMujcif;avm[k w&mhajcmufq,f
(au) usrf;jyKbG,f&mom jzpfayawmh\/
nDawmfwYdk onf þb0rSm pkawrae? aovGeMf u&ukeaf omfvnf; trsKd;? bmom? omoemudk tjyif;txef
cspfcifvpS mG aom pdw"f gwfwYkd ukd ,kid v f NJ ydKuJjJG cif; r½SMd uaprlí Ekid af tmif xde;f csKyfMuukev f suf a&muf&mb0rS igwdYk tm;
tultnD ay;Muukefavmh/
igwkYdonf oifwkdYtm; &nfpl;í oHCmawmf (150) wdkYtm; yifhí a',s"r®? 'guAÁ0wåK tpkpkwkdYjzifh vSL'gef;
204
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
rEåav;or*¾acgif;aqmif udkarmifudkrdefhcGef;
&Jabmfw-hkd
,aeY,cktcsdefwGif igonf þae&modkY 0rf;om0rf;enf; a0cGJí r&Ekdifaom pdwfrsKd;jzifh wufvmyg\/
igwdkY wkdif;jynfESifh igwdkYtrsKd; aumif;pm;a&;twGuf toufudk y"merxm; &uf&ufa&ma&m wyfOD;rS pGefYpm;&if;
usqHk;oGm;Muayaom &JabmfwdkY\ ol&owåd*kPfudk csD;usL;pum; aus;Zl;qdk&awmhrnf jzpfí ig0rf;ajrmufrd\? ig
0rf;omrd\? igvufyrf;ayguf cwfrd\/ taqG&Jabmf yk*¾dKvfxl;rsm;onf igtm; aemufqHk;tBudrf avmutv,f
wGif zG,fcGma½SmifuGif;í rjyefvrf;udk jref;MuavNyD/
igrlum; ESajrmwo ,lMuHK;r& oifwkdYtwGuf ig\ tonf;ESvHk;wdkYrSm rD;[kef;[kef;awmufí aeavNyD/
tkd &Jabmfudkwifatmif-
oifonf ig\ rsupf ad tmuf igh\ vufay:wGiyf if BuD;jyif;vmcJ\ h / toifum; i,f½, G vf \ S / Eki,fvsuf
toufqkdí (12) ESpfrQom ½Sdao;ygvsuf toufESifhrrQ? t½G,fESifh rvkdufatmif a½SUrS vrf;jyoGm;cJhavNyD/ tm;ESifh
rwefaom av;vHaom 0efBuD;udk ½Guaf qmifaom toif&&J aJ wmuf tmZmenfuav;tm; þae&mrS igtav;jyKyg\/
igOD;ñTwyf g\/ toifuo hJ Ykdaom a,muFsm;aumif; a,muFsm;jrwfukd arG;zGm;ay;aom &Jabmf\ aus;Zl;½Sif rdbESpyf g;udk
igwdYk txl;½kad oyg\? udik ;f ½diI ;f OD;ñTwyf g\/ wkid ;f jynfEiS hf trsKd;twGuf toufpeG Yf vu kd jf cif;jzifh &Jabmfonf &Jabmf\
rdbESpfyg; arG;aus;Zl;udk qyfvdkuf&ayNyD/ &Jabmfonf igwkdYtm; aemufqHk;tBudrf pGefYcGmcgeD;ü ]]rdkufawmhr,f
ta&;awmfyHk atmifygap}} ]]pnf;urf;ao0yfMuyg? nDñGwfMuyg}} [k a&;om; rSmMum;cJhonfudk igESifhwuG &Jabmf
taygif;wdYk tb,frmS arhaysmufEidk af wmhto hH enf;/ &Jabmf\ rSmwrf;udv k nf; igwdYk wawG waoGrwdr;f vdu k ef mygtH/h
use&f pfcahJ om igwkYdwawGonf tb,f tb,faMumifh &Jabmf\ ajc&mudk reif;Ekid b f J ½S&d tHo
h enf;/ vlUjynf
wGif ESpfaygif;rsm;pGm aeEkdifygao;aomfvnf; wdkif;jynfESifhtrsKd; vGwv f yfa&;twGuf a½SUrS vrf;ñTejf yygvsuf igwdYk
wawG aemufrS tb,faMumifh xyfMuyfrvku d Ef idk b
f J ½S&d tHo
h enf;/ igwkYd onfvnf; igwkYd \ rdbarG;aus;Zl; qyfawmh
tH/h wkid ;f jynf\ vGwv f yfa&;udk toifuo hJ Ydkyif ,ljyygtH/h vljzpfusK;d eyfatmif jyMuukeyf gtH[ h k t"dXmefjyKNyD;aMumif;udk
&Jabmftm; ig þae&mrS uwdqdkyg\/
tkd &JabmfudkvSarmif-
&Jabmfu ysKdrspfEke,f i,f½G,fvifhupm; &cJvSpGmaom rEkowå vlYb0udkyif &uf&ufa&ma&m pGefYcGmoGm;
ayNyD/ Murf;wrf; &ufpufaom vlowftmPmom; tpkd;&wdkYonf riJhrn§m &Jabmf\udk,fcE¨mrS &Jabmf\toufudk
xkwaf qmifomG ;acsNyD/ &Jabmfonf ypfcwfvu dk af om aoewf'Pf&m &½Sv d suEf iS yfh if 'Pf&mudk vufEiS zhf u d m (wkid ;f jynf
ESihf vlrsK;d twGuf a½SUodYk w;kd Muyg? aemufrqkwMf uygESi)hf [lí ArmhaoG;yDyD &J&ifph mG a<u;aMumfoo H nf igwkYd \em;wGi;f rS
rxGuaf wmhNyD/ vGwv f yfa&; wku d yf q
JG ;kH cef;odYk ra&mufrcsi;f &Jabmf\ owday;EI;d aqmfoo H nf ig\em;0wGif tjrJrjywf
Mum;a,mif aeayawmhrnf/
tdk &JabmfudkbaX;-
&Jabmfonf rGejf rwfaom aojcif;qkukd vufco H mG ;Ekid af yonfh yk*Kd¾ vfx;l tmZmenf wOD;jzpfojzihf 0rf;ajrmuf
0rf;om aemufq;kH EIwcf eG ;f qufoyg\/ &Jabmf\ol&owåd pHerlemudk ,lí igwkYd qufvuf aqmif½u G Mf uygtH?h pGeYfpm;
MuygtHh/
igwkdYonf vGwfvyfa&;wdkufyGJ rNyD;rcsif; &JabmfuJhokdYyif toufpGefYí BudK;pm;aqmif½GufygtHh[k þtcsdef
þae&mrS iguwdjyK\/ opömqdkyg\/ igwdkY\opömwnfMunfrIudk jzpf&mb0uaeí 0rf;ajrmufMunfEl;jcif; jzpfyg
apownf;/
tkd oGm;avol tmZmenf&JabmfwdkY oifwkdYuJhodkY tmZmenfyk*d¾KvfcRef yk*d¾KvfrGefwdkYudk arG;zGm;Muonfh rdcif?
zcif? aus;Zl;½Sifrsm;udk igwkdY uefawmhyg\/ ½dkusKd;yg\/ ½Sdcdk;yg\/ oifwkdY\ rGefjrwfaom aojcif;udk igtm;us
awmh\/ rSef;q wrf;wrdawmh\/ taoapmMuavpGwum;/ ½IMuOD;avmh? toifwkdY\ jyif;pGmaom ZmwdaoG;?
Zmwdrmef &ifhoefjcif; t[kefaMumifh oifwkdY\ toufudk xkwfaqmifoGm;avaom &ufpufvSonfh "e½Sif yg;uGuf
tmPmom; tpk;d &onf rwnfr&yfEidk ?f ,dr;f ,dik v f suf pkypf jrKyfp ½Supf zG,f jyKwfus&avNyD/ þonfvQif toifwYkd\
205
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
AuoOuú|rdefhcGef;
(udkodef;atmif zwfMum;jcif;)
&Jabmfw-hkd
rw&m;vGef;aom t*Fvdyftpdk;&\ vufatmufodkY Armjynfusa&mufaom tcsdeftcgrS pí ,ck tcdsef
avmuf ArmvlrsKd; wrsKd;vHk;\ pdwfonf rylyifcJh&acs/ ,ck tcsdefavmuf tzdtpD; tESdyftpuf rcHcJh&bl;acs/
,ck tcsdefavmuf remMunf;cJh&bl;ay/
vlrsKd;jcm; tpdk;&\ zdpD;ESdyfpufjcif;cH&aom rnfonfh uRefwdkif;jynf? rnfonhf uRefvlrsKd; rqkd uReftjzpfrS
vGwfajrmuf&ef BudK;pm;Mu&mwGif omrefrw&m;aom zdESdyfjcif;wkdYxuf xl;uJaom zdESdyfjcif;wdkYonfum; awGU&jrJ
tpOftvm yifjzpf\/ rvGwfvyfaom olYuRefb0rS vGwfajrmufvkdí rsm;rsm; BudK;pm;avav? zdESdyfn§if;qJjcif;
rsm;rsm; cH&avavyif jzpf\/
'Pfwyf½kdufjcif;? w&m;pGJjcif;? axmifoGif;cH&jcif;? e,fjcm;ydkYcH&jcif;? wkwf½kdufcH&jcif;? vSHpGyfxdk; cH&jcif;
rsm;ESifh towfc&H jcif; wkUd um; vGwv f yfa&; wkud yf 0JG ifow
l ikd ;f okYd csD;jr§iahf om qkvmbfrsm;jzpfonfukd &Jabmftm;vH;k wdYk
rsuf0g;xifxif jrifNyD;om; jzpf\/ vlwkdif;vlwdkif;onf omrefqif;&Jjcif;rsKd;udk cHEkdif\/ omref n§Of;qJjcif;rsKd;udk
cHEkdif\/ omref pGefYpm;jcif;rsKd;udk jyKEkdif\/ rxl;qef;vSay/
odkY&mwGif ,cktcsdefüum; igwdkY &Jabmfausmif;om; wpkonf omref qif;&Jjcif;? omref pGefYpm;jcif;rsKd;udk
ao;i,fonf[k ,lqMuNyD;jzpfaMumif;udk wkdif;oljynfom; &[ef;½SifvlwdkY od½SdMuNyD;jzpfonhf tjyif &JabmfwdkY\
½kyftavmif;rsm;onf oufaotjzpf wnfvsuf½SdacsNyD/ ArmvlrsKd;onf rnfonfhtcgurQ uReftjzpfudk rkef;wD;
½G½H mS aom pdwxf m;? ocifjzpfvadk om pdwx f m;onf ,cktcsdeaf vmuf ryGm;rsm;cJb h ;l ay/ ,ckuo hJ Ydk aom tajcodYk a&muf
atmif zefwD;vkyfaqmifvmcJhonfh ta&;wGif oifwdkYwawG toufpGefYí wkdif;jynfwm0efudk aqmif½GufoGm;jcif;onf
wkdif;jynftm; rnfrQ cspfaMumif;? qif;&Jom;wdkY tusKd;twGuf rnfrQ tepfemcHí umuG,fapmifha½SmufvdkaMumif;udk
&mZ0ifwGif pmwif&rnfjzpfaom oufaotaxmuftxm; jzpfcJhavNyDwum;/
&Jabmf udkwifatmif? udkvSarmif? udkbaX;wdkh-
uRefausmif;om;? ausmif;olwYkd \ r[kwrf cHvakd ompdw?f wkid ;f jynfukd cspfcifaom pdww f Ykd ukd toufEiS v
hf í
J
oifwkdYonf toa& qnfcJhNyD? armfuGef;wif&pfatmif igwdkY udk,fpm; oifwkdY a½SUrSaeí wkdufcJhNyD/ ausmif;om;?
ausmif;olwdkY\ tqifhtwef;udk jr§ifhcJhNyD/
tdk &JabmfwYdk oifwYdk wawGonf Armjynf½dS ausmif;om;? ausmif;olwYkd \ ud, k pf m; wkid ;f jynftwGuf touf
pGefYum trIawmfxrf;cJhonfrsm;udk igwkdY rarhawmhNyD/ igwkYd 0rf;rajrmufbJ raeEkdifawmhNyD/ igwdkY rcsD;usL;bJ rae
EkdifawmhNyD/ aus;Zl;rqyfbJ raeEkdifawmhNyD/
]]olyek af cwf}} [k ac:qk&d rnfjzpfaom ,cktcsdew f iG f tjcm;wkid ;f jynf½v dS rl sm;ESihf tqift h wef;wlatmif Arm
jynftm; zefw;D ay;aom olyek af usmif;om;wdYkum; oifwYkdwawGyif jzpf\/ tdyaf rmusvsu½f adS om Armjynfom;wdYktm;
Ekd;atmif EId;ay;aom olrsm;um; oifwkdYyif jzpf\/ vGwfvyfa&; yef;wkdifodkY aES;auG;pGm oGm;vsuf½Sdaom ArmjynfBuD;
udk t½Sdefjyif;pGm oGm;atmif jyKjyifay;olrsm;rSmvnf; oifwkdYyif jzpfawmh\/
tkd &JabmfwdkY aoewfypfí towfcH&rnfhaeYu vSnfhvnfMu&mwGif ausmif;ol? ausmif;om;rsm; a½SUrSaeí
oifwkdYwawG rm;rm;rwfrwf&yfvsuf ½SdMuonfudk igawG;í jrifrdygNyD? vSHpGyfwyfxm;aom aoewfBuD;rsm;jzifh
&ifqkdifawGUMuvsufyif tmZmenfyDyD 'l;wkefjcif;? &ifckefjcif; vHk;0uif;rJhvsuf Armausmif;om;wdkY\ owådudk jyvsuf
½Sad om oifwYkd &Jabmf (3) OD;tm; rSe;f qí jrifryd g\/ jyif;xefvaS om aoewf'Pf&mjzifh aoG;tjzmjzm pD;qif;NyD;vQif
rcsdrqefYjzpfcg rvGwfvyfaom Armjynfudk tjrefvGwfvyfatmif jyKvkyf&ef BudK;pm;&pfMuyg[k rSmMum;onfh tvm;
&Jabmfausmif;om;? ausmif;olwdkYtm; rvGJrz,fomí emMunf;pGm cGJcGmoGm;onfh &Jabmf (3) OD;wkdY\ jzpftifudk
awGUvkdufwdkif; igwkdY 0rf;enf;Mu&\/ igwkYd rsuf&nfrqnfEkdifatmif jzpf&\/
tdk &Jabmf (3) OD;wkYd rvGwfvyfaom Armjynfudk vGwfvyfatmif jyKvkyf&efwm0efudk igwdkY xrf;aqmif&pf
206
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
ygrnf/ oifwkdY toufpGefYoGm;ovdk igwkdYvnf; aemufuvkdufí taES;ESifh tjref toufpGefYí oifwkdY tavmif;½Sd&m
t&yfrSaeí t"d|mefjyKyg\/
vufeufwpHw k &m rygonf omru &efrpl w d xf m; vH;k 0r½Sad om oifwYdk wawGtm; Muuf? iSu?f wd&pämefrsm;
ypfowfovdk? &ufpufMurf;MuKwfpGm ypfowfMuojzifh oifwdkYum; igwkdYESifh uif;a0;Mu&NyDjzpfaomfvnf; oifwkdY\
tmZmenfpdwf"gwfonf igwdkYtm; tpOfwpkduf a½SUaqmifvsuf½SdavNyD/ oifwkdY\ pdwf"gwfudk igwkdY\ udk,fwGif;odkY
oGwo f iG ;f í oifwYdk \ vufiw k jf zpfaom wdu
k yf u
JG kd NyD;Nidr;f atmif tpOfrjywf toifwYkd ukd aus;Zl;qyfaomoabmjzifh
uwday;yg\/
tkd &JabmfwdkY oifwkdY\ pdwf"gwfudk aemufqHk;tBudrf t½dktaojyK&ef ArmjynfvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾
trIaqmifrsm;ESihf tjcm;NrdKUrsm;½Sd ausmif;ol? ausmif;om;rsm; rvma&mufEidk o f nfukd cGijhf yK&ef awmif;yefyg\/ Armjynf
aESmifBudK;udk ajyatmif BudK;pm;vkyfaqmifygrnf[k ¤if;wdYk\udk,fpm; igwkYd udk,fpm;vS,f (3) OD;onf oifwkdY\
½kyftavmif;rsm;udk OD;ckdufí opömjyKyg\/
þuJhokdY tmZmenfrsm;\ &J&ifhajymifajrmufpGm toufpGefYoGm;rIudk *kPfjyKcsD;usL; ajymMum;NyD;aemuf
tmZmenf (17) OD; ½kyftavmif;udk tkwf*loGif;NyD; trQtwef;a0um oN*ØKvfyGJtcrf;tem;udk atmifjrifpGm ½kyfodrf;
vkduf\/
r[kwfavm/
odkYjzpf&m vGwfvyfa&;\ wefzkd;onf tqHk;tp r½Sdonfhtwkdif; vGwfvyfa&;udk t&,l&ef BudK;yrf;tm;
xkw&f mü pnf;pdrf toufwYkd ukd pGeYf Mu&jrJjzpfonfrmS urÇmY"r®wmjzpfonfudk taxmifaom urÇmY&mZ0ifrsm;uvnf;
axmufcv H suf ½Sad eayonf/ igwdYkonfvnf; þ"r®wmobm0udk vGeq f efum tb,frmS vQif vGwv f yfa&;udk t&,l&ef
jzpfEkdiftHhenf;/ toufpGefYoGm;Muukefaom tmZmenfol&Jaumif;wkdYonf igwdkYtm; vGwfvyfa&; vrf;rSefudk xifxif
½Sm;½Sm; jycJhMuayNyD/ xdktmZmenfol&Jaumif;wkdY\ ajc&mudk waeYaeYwGif igwkdY eif;&awmhrnfrSm rvGJra½Smifomaom
wm0ef0wå&m;yif jzpf\/ vGwv f yfa&;atmifyef;udk qGwcf ;l vko d rl sm;um; tiftm;csed YJ ,dr;f EGUJ aeaom rde;f rvsm? vlrrm
wdkY\ t&mr[kwf/ owåd? AswådESifh jynfhpHkaom &J&Jawmuf tmZmenfol&Jaumif;wdkY\ t&momvQifjzpfay\/ usm;udk
cvkwf? opfikwfudk oifjzL;? ql;udk arGY&mozG,f oabmxm;um tcsKyftcs,f? taESmifht,Suf? tqD;twm;[lorQ
wdYk ukd ydik ;f jzwf y,f½iS ;f csO;f eif; okwo f ifvsuf &J0phH mG ? iga,musmF ;[k BudK;pm;tHcJ ZGeJ bJBuD;olwYdkomvQif vGwv f yfa&;
atmifyef;udk qifjref;&rnf jzpfownf;/
tdk tmZmenftaygif; ol&Jaumif;wkdY? taqGwdkY\ jyif;xefvSaom xGufoufwkdYonf? pdwf"mwfrsm;onf
igwdkY\ udk,fcE¨mü wnfaeudef;atmif; ygapownf;/
taqGwYkdonfum; vlwYkd\ oufwrf;wGif xrf;aqmif&rnfh rdrw d Ykd wm0ef0wå&m;udk toufpeG Yfí xrf;aqmif
oGm;Muojzifh &mZ0ifajymifum *kPfarmufMuay\/ taqGwdkYonf trsKd;\ *kPfukd aqmifoGm;EkdifMuouJhokdY igwkdY
vnf; aqmifEkdifatmif tcsdeftcg aumif;onf rMumrwif qkdufa&muf ygapownf;/
tdk tmZmenftaygif; ol&aJ umif;wkYd taqGwYkd \ xufoefvaS om ZG?J jrJpcJG idk rf mvSaom rsKd;cspfpw d ?f xdyx
f yd f
MuJ wcJeufaom owådponfh rGefjrwfonfh t&nftcsif;wkdYudk igwdkYonf pdwftm;xufoefpGm csD;usL;Mobm
axmyem jyKMuyguke\ f / taqGwYkd\ 0dnmOfpw d "f gwfrsm;onf vGwv f yfa&; yef;wdik o
f Ydk a½S;½IomG ;aeMuaom igwdYk tm;
rD;½I;wefaqmifBuD;ozG,f OmPftvif;a&mifudk ay;vsuf½SdacsNyD/
tdk tmZmenftaygif; ol&Jaumif;wkdY igwdkYonf taqGwdkYtm; igwkdY jyKorQ 'geukokdvf tzdkYzdkYudk trQ?
trQ? trQ ay;a0Muygukef\/ taqGwdkYonf Mum;onfhae&mu om"k tEkarm'em jyKEkdifMuonfjzpfí vGwfvyfaom
ok*wdb0wGif vGwfvyfaom yk*¾dKvfrsm;tjzpfjzifh vGwfvyfa&;\ t&omudk aumif;pGm cHEkdifMuygapownf;/
ArmjynfzGm; wkdif;&if;om;taygif;wdkY igwdkYonf ,aeYupí igwkdY wrsKd;om;vHk; OruGJodkufrysuf pnf;vHk;
nDñGwfa&;udk &atmif aeYnrtm; aqmif&GufBudK;yrf;MuygukeftHh/
oef;aygif; rsm;pGmaom ArmvlrsKd;wkYd onf rdrw d Ykd wdik ;f jynfBuD;udk vH;k 0vGwvf yfa&; ay;rSomvQif auseyfEikd f
rnf[laom jyif;xefonfh pdwfqE´udk jyMuukeftHh/
igwkYd ArmvlrsdK;wkYd \ pD;yGm;a&;? ynma&;? usef;rma&;? omoem bmoma&;? vlrsdK; wk;d wufzYHG NzdK;a&;paom
BuD;yGm;rI trsKd;rsKd;wdkYudkvnf; igwdkYonf toufaoG;cJ wnfaeorQ umvywfvHk; pGrf;aqmif tm;xkwfMuukeftHh/
igwkdY Armwdkif;? Armwkdif; vGwfvyfa&;udk wu,fvkdvm;aom pdwf"gwfrsm; udef;atmifaeorQ umvywf
vHk; ArmjynfBuD;onf wu,fyif vGwfvyfa&; &rnfrSm rvGJaom taMumif;yif jzpf\/
tkd tcsif;wkYd &J&ifw
h nfMunf ArmyDoolwYkd omvQif Armjynfü vGwv f yfa&; a&mifjcnfoef;vmNyD[k xif½mS ;
pGm awGUjrifEkdifrnfjzpfownf;/
ta&;awmfykHatmifygap
1301 ckESpf?
&efukefNrdKY? tmZmenfaehaumfrwDtzGJY
209
jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
OD;A[de;f
(1938-39)
Source: Oway Magazines
&efuek wf uúovkd w
f iG f qufvufynmqnf;yl;í 1938-39 ckwiG f wuo trIaqmiftjzpf a½G;cs,w f ifajr§muf
cH&onf/ wuo Ouú| udak tmifqef; Ekwx f u G of mG ;aomtcg Ouú|tjzpf wm0ef,&l jcif; jzpfonf/ 1938-
39 ckEpS f Auo Ouú|vnf; jzpfonf/ udAk [de;f udk wuo Ouú|tjzpfxuf Auo Ouú|tjzpf vlord sm;cJo h nf/
210
udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
a'guw
f mvSa½T M.B.B.S
(1939-40)
Source: Oway Magazines
1938-1939 ckESpf 1300 jynfh ta&;awmfyHkBuD;wGif or*¾ Ouú| udkA[def; zrf;cH&NyD;aemuf udkvSa½Tonf
ta&;awmfyHkBuD;udk qufvufacgif;aqmifum wdkufyJG0ifcJhonf/ tmPm½SifudkvSa½T[lí wdkif;jynfu od½Sd
cJMh uonf/ 1300 jynfh ta&;awmfyu
kH kd qufvufacgif;aqmif&if; tzrf;cHc&hJ onf/
udkA[def;rS tquf-
udkA[def;onf ArmjynfuGefjrLepfygwDudk pwifxlaxmifol wOD;jzpfNyD;? 1946 ck uGefjrLepfygwD ajAmifxl
axmifaomtcgwGif A[dak umfrwD0ifjzpfco hJ nf/ aemifwiG f ay:vpfAsL½dt
k zJUG 0ifjzpfí Armjynftvkyof rm;or*¾
(A.B.T.U.C) \ Ouú|jzpfonf/ 1946 ck? Edk0ifbmv (20) &ufaeYwGif rEÅav;aq;½HkBuD;wGif uG,fvGef
tedpaö &mufco hJ nf/ jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf\ vGwvf yfa&;armfueG ;f 0if pm&if;wGif yxrqifrh S aMunmay;
jcif; cHc&hJ oljzpfavonf/
211
Source: File Photo
udak tmifausmEf iS t
Uf wl t½du
k cf &H aom
udMk unfarmif (aemif Adv
k rf LS ;Bu;D
Munfarmif)
212
Source: Aung Tun's Original Copy
jrefrmhtvif;owif;pm t,f'w
D m OD;cspaf rmif (*sme,fausm)f u ay;tyfcahJ om vGwv
f yfa&;wdu
k yf 0GJ if *kPx
f ;l aqmifvufrw
S f erlemyHpk H (1)
213
Source: Aung Tun's Original Copy
jrefrmhtvif;owif;pm t,f'w
D m OD;cspaf rmif (*sme,fausm)f u ay;tyfcahJ om vGwv
f yfa&;wdu
k yf 0GJ if *kPx
f ;l aqmifvufrw
S f erlemyHpk H (2)
wdAhk rmtpnf;t½H;k wHqyd f
wdAhk rm - owif;pOfrw
S w
f rf; acgi;f pD;trSwt
f om;
Adv
k af tmifausmf tygt0if wuúov
kd af usmif;om;rsm; &efuek f twGi;f 0ef½;kH udk 0dik ;f aepOf
214
1300 jynfh ta&;awmfykH zrf;qD;axmifcsc&H onfh rEåav;oydwaf cgi;f aqmifrsm;
Source: Aung Tun's Original Copy
rEåav;oydwfacgif;aqmif
Ouú|q&mawmf OD;uvsmPESifh
ausmif;om;acgif;aqmif
Ouú|q&mawmf OD;uvsmP udak tmif - tdik t
f ufpD txufwef; udkatmifwdkhtm; axmif'Pf (2)
av;jyifav;&yfv;kH qdik &f m&[ef;ysKt
d zJcYG sKy?f (rEåav;ausmif;om;rsm;tzJaYG cgi;f aqmif) ESpfpD toD;oD;csrSwfcHcJh&onf/
a0,efbo kH mwdu k f
216
217
Source: Aung Tun's Original Copy
rEåav;oydww
f iG f usq;kH cJah om tmZmenf (16) OD;\ psmyeyJG
Adv
k f (16) OD;\ psmyetcrf;tem; aps;csKad wmf ta½Sb
Y ufwiG f jrif&yHk
218
rEåav;oydww
f iG f usq;kH cJah om tmZmenf (16) OD;\ psmyeyJG
em&DpifauGw
Y iG f ausmif;olrsm;\ ppf&xm;,mOf vGeaf jrmufNy;D aemuf e*g;eDtrsK;d orD; aq;vdycf t
kH zJu
YG kd jrifEikd \
f
Source: Aung Tun's Original Copy
219
ref;tmZmenf (17) OD;
(1) (2)
OD;y@dw OD;ynmaZmw
ukoEd mé ½Hw
k u
kd f a*G;csKw
d u
kd f
toufawmf - 28 toufawmf - 25
0gawmf - 0gawmf -
crnf;awmf - OD;pH crnf;awmf - OD;atmifb
r,fawmf - a':zD r,fawmf - a':zmG ;cspf
aumhp&Gm? oxH'k pD Bww
d f qumBu;D NrKd ?Y rtlyif'pD Bww
d f
(3) (4)
OD;a0ykvÈ OD;Zedw
wl;armif;wdu k ?f tr&yl& pukwu kd f
toufawmf - 27 toufawmf - 35
0gawmf - crnf;awmf? r,fawmfwrhkd mS
crnf;awmf - OD;xGe;f vS uG,vf eG Nf y;D ? arG;pm;
r,fawmf - a':v'S eG ;f r,fawmfrmS yckuLú wGi&f dS
jrpfusK;d pmwdu
k ?f yJc;l 'DpBww
d f yckuLú 'DpBww d f
(9) (10)
AdkvfvSarmif Adkvfwifatmif
OD;edAmÁ eausmif; A[dak e&Sief ,fausmif;
touf - 15 touf - 15
owÅrwef; owÅrwef;
tb - OD;ul; tb - OD;xGe;f vS
trd - a':&if trd - a':oed ;f ñGehf
a[rmZv? rEåav;NrKd Y w½kww f ef;? rEåav;NrKd Y
(11) (12)
Adkvfrl AdkvfxGef;atmif
touf - 29? vlysKd (owif;pma&mif;í
(rif;rsK;d rif;EG,)f trdtm;vkyaf uR;aeol)
Source: Aung Tun's Original Copy
tb - OD;qd;k touf - 18
trd - a':jrif tb - OD;vS (uG,fvGef)
ola|;wef;? rEåav;NrKd Y trd - a':prd hf
qdik ;f wef;? rEåav;NrKd Y
220
(13) (14)
Adkvfatmifxl; Adkvfcifarmif
'udP© 0ef rvGeaf usmif;
touf - 21 touf - 19
tb - OD;pHaumif; tb - q&matmif
trd - a':apmcif trd - a':oufcikd f
'udP
© 0ef? rEåav;NrKd Y O,smOf0if;? rEåav;NrKd Y
(17)
Adkvfa&T½dk; (ac:) Adkvfcifarmif
Adv
k af &T½;kd onf touf 16 ESprf Qom&Sad o;í rEåav;NrKd ?Y w½kww f ef;&yf? tb- t0de½f yI ?f trd- rBu;D wduhk arG;zGm;aom
w½kwu f jym; Ak'b¨ momjzpfí? 0HomEkpw d x
f ufoefojl zpf&m rMumrDu a&eHoydww f yf &efyakH iG aumufcaH &;wGif
tm;BuKd ;rmefwuf aqmif½u G cf o
UJ jl zpfaMumif;/
¤if;rSm w½kww f ef;? omoedu,k0toif;ESiUf vdu k yf gNy;D vQif ausmif;om;rsm;a&SrY S wufí aoewf'Pf&m &&SNd y;D vQif aq;½Hw
k iG f
(*) &ufMumrS aoqH;k oGm;&SmaMumif;? aq;½Hük ukopOf rdbrsm; tm;wuf&ef pum;rsm;om ajymMum;oGm;aMumif;/
1300 jynf?U waygi;f vqef; (10) &ufaehwiG f oN*KØ [\ f /
Source: Aung Tun's Original Copy
Adv
k cf ifarmif\ tavmif;udk ol<u,fpk okóefwiG f ,laqmifvmyHk
221
twGi;f 0ef½;kH ü jzpfygG ;cJah om t"du½kP;f ESifh ywfoufí pHpk rf;a&;aumfrwD tpD&ifcpH m
Resolution on the Report of the Secretariat Incident Enquiry Committee
(,ck r[mAE¨Kvvrf;)
(,ck Adkvfatmifausmfvrf;)
(,ck taemf&xmvrf;)
(,ck odrfjzLvrf;)
twGif;0ef½Hk;ajryHk
222
-0-
twGi;f 0ef½;kH ü jzpfygG ;cJah om t"du½kP;f ESifh ywfoufí pHpk rf;a&;aumfrwD tpD&ifcpH m
-1-
some on foot. On arrival there each gate was blocked by a group consisting of both boy and girl
students. The ages of the girl students ranged between 13 and a little over 20. These activities of
- 2 -
bring them round to the Sun Press. The students were to be formed into letter "L" and
- 3 -
standing about there waiting for the barriers to arrive before they were put up on the spet.
There was a very large and unruly crowd and we decided to driven them a bit further away
from the corner. As the police party advanced the crowd fell back
- 4 -
than turned around the Sacretariet and when they were about to reach the corner of
Sparks Street and Bigandet Street I saw police force headed two or three mounted
- 5 -
The other members of the House of Representatives, U Ain, U Ba On and U Tun Aung
speak more or less in a similar strain.
- 6 -
of Police. As the police rushed forward to rescue this sergeant we were very heavily
- 7 -
(4) If they had, whether the police asked the students to disperse before force was used
again against them;
- 8 -
the procession was likely to cause a breach of the peace. That brings us to section 128 of the
- 9 -
Sparks Steet was about 30 or 40. Most of them will girls, some of whom were even not older than
13 or 14. We want this aspect of the case to be kept steadily in view because of what we propose
to say in the letter part of our report.
- 10 -
- 11 -
- 12 -
- 13 -
- 14 -
- 15 -
- 16 -
- 17 -
- 18 -
- 19 -
- 20 -
- 21 -
- 22 -
- 23 -
- 24 -
- 25 -
- 26 -
- 27 -
- 28 -
- 29 -
- 30 -
- 31 -
- 32 -
- 33 -
- 34 -
- 35 -
- 36 -
- 37 -
Exhibit A
yHk (u)
Exhibit B
yHk (c)
Exhibit C
Source: ASO/ Bo Aung Kyaw Report
yHk (*)
vJusaeolrSm
udkMunfarmif
- 38 -
Exhibit D
yHk (C)
Exhibit E
yHk (i)
Source: ASO/ Bo Aung Kyaw Report
Exhibit G
yHk (q)
- 39 -
Exhibit H
yHk (Z)
Exhibit I
yHk (ps) Source: ASO/ Bo Aung Kyaw Report
Exhibit O
yHk (")
- 40 -
Exhibit M
yHk (¡)
Source: ASO Bo Aung Kyaw Report
Exhibit Q
yHk (r)
- 41 -
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef; (9)
udv
k ekd aD cwfaESmif;ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; vGwv f yfa&;BuKd ;yrf;rI trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1939 rS 1940)
ta&;awmfykHatmifygap
oef;wif
NrdKYrwyfpcef;wm0efcH
&efukefoydwfausmif;ol^ausmif;om;rsm;pcef;
awmif;qdkcsufrsm;rSm-
(1) a&eHajr tvkyo f rm;csDwufvma&;ESihf Armwjynfv;Hk ½Sd ausmif;om;rsm; tmPmzDqef qlyjl cif;rsm;ESihf
ywfoufJí w&m;pGJcH&ol? tzrf;cH&ol? axmifcscH&ol tm;vkH;udk csufcsif;vTwfypf&ef tpdk;&tm;
awmif;qdkaMumif;?
(2) jynfoYl vw G v
f yfrrI sm; csKyfcs,x
f m;aom Oya'rsm;ESihf a½Smifwcifxw
k jf yefaom bk&ifc\
H wcsuv
f wT f
Oya'rsm;udk ½kwfodrf;&ef tpdk;&tm; awmif;qdkaMumif;?
(3) ausmif;om;rsm; oydwfarSmufudpöESifhywfoufí rnfonfhausmif;om;? ausmif;oludkrqdk qdkif&m
t&m½SdwdkYu ta&;r,l&ef?
(*) 'kw,
d tBurd f ausmif;om;vTwaf wmf
oydwftwGif; ac:,lonfh ausmif;om;vTwfawmfudk &efukefNrdKUrausmif;aygif;pkH oydwfpcef;? NrdKUrcef;r
BuD;wGif 30? 1? 1939 eHeuf (10) em&DrS pwifí usif;yonf/ xdkvTwfawmfü qkH;jzwfMuaom tqdkrsm;rSm-
(1) a&eHajrwyfcsDwuf&mwGif yg0ifvyI ½f mS ; zrf;qD;ta&;,lxm;rI rSeo f rQudk vTwyf pf&ef? zdEydS cf sKyfcs,faom
Oya'rsm;udk ½kwfodrf;&ef?
(2) ausmif;om;oydwfESifh ywfouforQaom ausmif;om;rsm;? q&mq&mrrsm;udk ta&;r,l&ef?
(3) 20? 12? 1938 twGif;0ef½kH; ykvdyf½dkufyGJ jynfolwdkYyg0ifaom pkHprf;ppfaq;rI ckHtzGJU zGJUay;&ef?
(4) þawmif;qdkcsufrsm;udk wjynfvkH;? awma&mNrdKUyg awmBudKtkHMum;rusef jyefESHYjyKvkyfay;&ef? tNrdKUNrdKU
te,fe,fü uefYuGufyGJrsm; jyKvkyf&ef?
91-XmetkyfcsKyfa&; wdkufzsuf&mwGif atmufygenf;rsm;udk ausmif;om;rsm;u axmufcHaMumif;tqdk ¤if;rSm-
(u) ñGefYaygif;tpdk;&rjyKwfjyKwfatmifjzKwfcs&ef
(c) ¤if;ñGefYaygif; jyKwfNyD;aemuf tm;vkH;&mxl; vufrcH0hHbJ tkyfcsKyfa&;udk zsuf&eftqdkESifh aemufqkH;
wdkif;&if;jzpfrsm;om 0wfqifMu&efESifh
(8) ñGeYf aygif;tpd;k &\ &ufpufMurf;MuKwfpmG aom zdEySd rf w
I Ykdukd uefYuuG ½f w
I cf saomtm;jzifh ArmEdik if t H wGi;f
½Sd a'oEÅ&tzGJUrsm;? jrLeDpDy,f 'DpBwdwfaumifpDrS jynfcspfacgif;aqmifrsm;qdkif&m tzGJUrsm;rS csufjcif;
EkwfxGufqE´jy&ef yefMum;avonf/
(i) qifq
h jkd cif; (2) &yf
tpmiwfcH oydwfvSefNyD;aemuf wyfpcef;rS oydwfvSefí tdrfjyef tem;,lvdkaom ausmif;om;rsm;tm;
jyefcGifhjyKvdkufonf/ t*Fvdyfausmif;rsm; zGifhrnf pmar;yGJppfrnfh tpDtpOf vQdKU0Sufod&ojzifh 15? 2? 1939 xGuf
owif;pmrsm;wGif atmufygtwdkif; ausmif;om;? ausmif;olrsm;tm; ac:qdk&ygonf/
&Jabmfw-hkd
igwdkYonf tpmt[m&ysufcHaom ajcvSrf;udk oydwfpcef;BuD;wGif pk½kH;vSrf;NyD;aemuf &JabmfwdkYtm;
rdbrsm;ESiahf wGU&ef tdrrf sm;odYk jyefciG jhf yKvduk af yonf/ &JabmfwYkd onf tdrrf sm;wGif tm;vyfciG , hf vl suf (3) &ufcefY
tem;&ayNyD/ txl;ojzifh 15? 2? 39 rS pí oifwdkYESifh wdkuf½dkufoufqdkifaom vkyfief;rsm; vkyf&ef½SdavNyD/
&JabmfwYkdonf tjrJtvkyv f yk af e&ef pdw½f o dS nft h wdik ;f nDñwG pf mG vltiftm;jzifh igwdYktvkypf cef;rsm;udk xajrmufpmG
vSrf;Mu? vkyfaqmifMu&ef oydwfpcef;rsm;odkY rysufruGuf eHeuf (7) em&DcGJ ta&mufvmMuygukef/
ta&;awmfykHatmifygap
oef;wif
Ouú|
&efukefausmif;om;rsm;oydwfpcef;
(p) a'guw
f mbarmfjyKwu
f sjcif;ESihf ausmif;om;rsm;aphpyfjcif;
a'gufwmbarmfonf oHCmawmfrsm;rS wqifh aqG;aEG;yGJrsm; jyKvkyfcJhaomfvnf; ausmif;om;rsm;u rEkwf
rxGufcsif; aphpyfrI rjyKvkyf[k ajymqdkavonf/ udkvSa½Tu a'gufwmbarmf EkwfxGuf&efom awmif;qdkavonf/
ausmif;om;rsm;u 1935 tufOa'udk zsuf&efom ajymqdkavonf/
1939 azazmf0g&D (16) &uf vTwaf wmftpnf;ta0;wGif ñGeYf aygif;tpd;k &jzKwfcsa&; t,kt H Munfr½St
d qdu
k kd
axmufcHol (70)? uefYuGufol (37) a,muf? Mum;ae (11) a,mufjzifh tqdktEdkif&½Sdí ñGefYaygif;tpdk;& jyKwfus
oGm;onf/ xdYk aeY rwdik rf D 15? 2? 39 wGif 91-XmetkyfcsKyfa&; romcsyGJrsm; &efukefwNrdKUvkH;wGif usif;yonf/
wdkYArmtpnf;t½kH;onf aemufxyftpdk;& rzGJUbJ (&mxl; vufrcHMubJ) tkyfcsKyfa&;opfudk vTwfawmfwGif;?
vTwfawmfy wdkufzsufMu&ef vIHYaqmfavonf/ xdkvIHYaqmfrIwGif 20? 2? 39 wGif NrdKUawmfcef;rü vlxktpnf;ta0;
usif;yavonf? &mxl;vufrcH&ef qkH;jzwfavonf/
&Jabmfw-hkd
ñGefYaygif;tpdk;& jyKwfusoGm;aomfvnf; igwdkYawmif;qdkcsuf r&½Sdao;? &½Sdatmif vkyfMu&OD;rnf/
igwdkY aoG;pnf;wdkufyGJ0ifvdkY jyKwfusoGm;onf/ odkYaomf xyfNyD; aoG;pnf;Mu&OD;rnf/
vSa½T
Ouú|
Auo
xdYk aemuf ausmif;om;rsm;onf ñGeYf aygif;tpd;k & Ekwxf uG f jyKwfusomG ;NyD;aemuf vuf½dS jrefrmEdik if b
H &k ifcu
H
tpd;k & zGUJ pnf;ay;&ef ay;tyfonft h cg tkycf sKyfa&;pnf;rsOf;rsm;jyK vTwaf wmftrwf OD;oGix f o
H Ykd pma&;om;tyfEMHS u&m
ausmif;om;rsm;u OD;oGifxHodkYay;pmrSm-
268
udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
OD;oGif
txufvTwfawmftrwf
OD;rif;cifAsm;
1/ uRefawmfausmif;om;rsm;\ awmif;qdkcsufrsm;ESifhwuG wdkif;jynftwGif;ü rausreyf jzpfaeMuaom tcsuf
tvufrsm;udk auseyfpmG ½Sad tmif OD;rif;ud,
k w
f ikd f eef;&if;0ef&mxl;udk vufcrH jS zpfrnf[k ,kMH unfvQif eef;&if;
0ef&mxl;udk vufcHí? txufyg awmif;qdkcsufrsm;udk aqmif½Gufay;yg cifAsm;/
2/ tu,fí txufyg awmif;qdkcsufrsm;udk oifhavsmfaom tcsdeftwGif;ü usaemfwdkY auseyfatmif r½SdcJhaomf
eef;&if;0ef &mxl;rS EIwfxGufcJhyg&ef cifAsm;/
3/ tu,fí txufygtcsuftvufrsm;udk &½SdNyD;aomfvnf; Auorsm;toif; A[dktvkyftrIaqmiftzGJUu
OD;rif;onf &mxl;qufcHaejcif; tm;jzifh tusKd;rrsm;awmh[k oabm&½Sdí xGufay;&ef arwÅm&yfcHaomtcg
&mxl;rS EkwfxGufcJhyg&ef cifAsm;/
,kHMunfav;pm;pGmjzifU
ykH-vSa½T
A[dktvkyftrIaqmiftzGJY (Auo)
(u) ArmEdik if v
H ;Hk qdik &f mausmif;om;or*¾toif;u ¤if;wdv
hk ufatmuf½adS usmif;om;tm;vk;H udk atmufygtcsurf sm;
vdkufemap&rnf/
(1) w&m;Oya'ESifh qefYusifaomtrIrsm; jyKvkyfjcif;rSjzpfap? tm;ay;jcif;rSjzpfap a½SmifMuOf&rnf?
(2) ,ckvuf½Sdwuúodkvfausmif;rsm;ESifh pmoifausmif;rsm;oydwfarSmufjcif;&yfpJ&rnf/
(c) tpdk;&u-
(1) tpdk;&udk tMunfñdkysufatmif a[majymjcif;? tMurf;jyKvkyfjcif;? tMurf;jyKvkyf&ef EdI;aqmfjcif;rsm;
yg0ifaom trIrsm;rSwyg; ,ckqlyloydwfarSmufrIESifhywfoufí rzrf;qD;? odkYr[kwf ppfaMumpD&ifí
tjypf'Pfay;jcif; cH&aom wynfh ausmif;om;rsm;udv k w
T rf nf?tpd;k &MunfnKd ysuaf tmifa[majymjcif;?
tMurf;jyKvkyjf cif;? tMurf;jyKvky&f ef vIYH aqmfay;jcif; ryg0ifonfh trIrsm;ESihf pyfvsOf;í w&m;½k;H awmf
wGif tppftaq;cHae&olwdkYtwGufrSm tpdk;&rif;wdkYu pD&ife,fpk &mZ0wfw&m;olBuD;tm; qdkif&m
trItvdkufa½SUaewdkYESifh wdkifyifí trIrS ½kwfodrf;cGifhjyK&ef oifh? roifhudk pOf;pm;&eftwGuf ajymMum;
vdrfhrnf/ þtcsdefü w&m;Oya't& w&m;½kH;awmfu qkH;jzwfonfhtwdkif; wnfrnf/
269
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
azazmf0g&Dv (26) &ufaeY? nae (5) em&D? rdepf (30) tcsdefwGif OD;oGiftdrfü tpdk;&ESifh NrdKUrdNrdKUzvlBuD;
rsm;onf ausmif;om;rsm; ta&twGuf oabmwlnDcsuf wck&½Sdavonf/ xdkoabmwlnDcsufudk Auotvkyf
trIaqmiftzGUJ onf vufcv H u
kd Nf yD jzpfaMumif;? xdYk aMumifh Armjynft&yf&yf½dS ausmif;rsm;ESihf or*¾toif;rsm;onf
ausmif;rsm; oydwfvSef&ef tvkyftrIaqmifu qifhqdkvdkufaMumif;/
(ykH)
vSa½T
(ps) 'kw,
d urÇmppfrwdik rf D ausmif;om;vIy&f mS ;rI
'kwd,urÇmppf pwifaomtcg NAdwdoQtpdk;&\ oabmxm;tay: ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*¾
(Auo) ESifh wuúodkvfausmif;om;or*¾ (wuo) trIaqmif (2) zGJUpvkH;u 1930 jynfh? Zlvdkifv (2) &ufaeUpGJ
jzifh atmufygaMujimcsuf w&yfudk xkwfjyefcJhonf/
aMunmcsuf
*smrPDemZDonf vlYavmuBuD;\ vGwfvyfrIudk zsufpD;ypfrnfholrsm; jzpfaomaMumifh wdkif;jynfi,fav;
rsm;\ vGwfvyfa&;udk umuG,fvdkaom &nf½G,fcsufjzifh ,ckppfyGJxJodkY 0ifwdkuf&ygonf[k NAdwdoQtpdk;&u
aMunmcJh\/
xdok Ykd wdik ;f jynfi,fav;rsm;\ vGwvf yfru I kd csKyfcs,v f su½f adS om emZDwYkd\ &efudk csK;d ESrd &f mü vGwvf yfru I kd
tvdk½SdMuaom Armjynfol? jynfom;rsm;onf NAdwdoQwdkYudk vltm;? aiGtm;jzifh ulnDMuyg[lívnf; Armjynf
NAdwdoQtpdk;&wdkYu aMunmcJh\/
odkYygvsuf þodkYaMunmcJhaom NAdwdoQtpdk;&onf ,cktcg ArmjynfvGwfvyfa&; wyfOD;rSaeí EdkifiHh
0efxrf; ocifrsm;udk vnf;aumif;? EdkifiHi,fuav;rsm;\ owif;pm? pmtkyfpmwrf; tp½SdonfwdkYudk vnf;
aumif;? zdESdyfcsKyfcs,fvsuf½SdonfrSm wdkif;jynfwGif waeYwjcm; xif½Sm;vmNyDjzpfaMumif;? þodkY jyKvkyfrItwGuf
wwdkif;jynfvkH; rcHr&yfEdkifatmifjzpfNyD; qlylvIyf½Sm;vmcJhvsuf þqlylvIyf½Sm;rIonf Armjynf NAdwdoQtpdk;&
\ wm0efom jzpfonf[k þtrIaqmif ESpfzGJUaygif; tpnf;ta0;u twdtvif; ,lqonf/
ausmif;om;rsm;onf omreftcsed t f cgrsK;d wGif Edik if aH &;e,ferdww f iG ;f odYk csO;f eif;0ifa&muf&ef pdwyf ikd ;f jzwf
jcif;r½Sad omfvnf; tdraf ½SUyl? tdraf emufrcsrf;om jzpfonft h cgrsKd;wGif rdrw
d Ykd ausmif;t&Htwm;twGi;f rS vufyu kd f
um MunfhaeEdkifawmhrnf r[kwfí ,cktpnf;ta0;BuD;rS aumif;pGm,lqojzifh wEdkifiHvkH;½Sd ausmif;ol? ausmif;
om;taygif;wdkYtm; ,cktcsdefrS pNyD; ½kwfw&uf ay:aygufvmtHhaom udpötrsKd;rsKd;wdkYtwGuf toifh½Sdap&ef
qifhqdkonf[lí þtrIaqmif ESpfzGJUaygif;tpnf;ta0;u aocsmpGm ,kHMunfaMumif;-
Ouú|
ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*¾
Ouú|
&efukefwuúodkvfausmif;om;or*¾
&Jabmfausmif;om;taygif;wdkh-
Armhxu G &f yf*Pkd ;f BuD;\ vkyif ef;w&yfjzpfaom vGwvf yfa&;t"d|mefaeYonf ½kww f &uf ay:aygufvmcJ\ h /
igwdkYonf vGwfvyfa&;vdkvm;aom trsKd;om;tcsif;csif;jzpfí NrdKUe,ftoD;oD;wGif vGwfvyfa&; t"d|mefjyKMu
ayrnf/ taqG&Jabmf ausmif;om;wdkYonfvnf; xdkvlrsm;ESifh yl;aygif;í ArmjynfvGwfvyfa&;twGuf ½dk;ajrMu
BudK;pm; aqmif½u G Mf urnfqí kd t"d|mefjyKMu&ef A[do
k r*¾tzGUJ BuD;u av;eufpmG wdu k wf eG ;f Ed;I aqmfvu
kd af Mumif;/
ArmEdik if H awmifov l ,form;? tvkyo f rm;tpnf;t½k;H rsm;uvnf; ,ckvmrnfh 0gqdv k jynfh (1) em&DwiG f
ArmjynftESHYtjym;ü usif;yjyKvkyfrnfjzpfaom t"d|mefaeYwGif awmifolv,form;tpnf;t½kH;0ifrsm;? tvkyf
orm; tpnf;t½k;H 0ifrsm;ESihf ausmif;om;rsm;or*¾onf wdYk Armtpnf;t½k;H wdYk EiS hf qdik &f m NrdKU½Gmrsm;wGif yl;wGyJ g0if
usif;y&ef wdkufwGef;vdkufaMumif;-
ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;rsm;or*¾
272
udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
(#) ArmEdik if v
H ;Hk qdik &f mausmif;om;rsm;or*¾toif;csKyf
umuG,fa&;oHrPdtzGJY BuD;
trdefhtrSwf (1)
atmufwdkbm (20)? 1939 ckESpf
1/ e,for*¾toif; oHrPdwm0efcHrsm;onf odap&rnfrSm ,cktcsdefwGif oHrPdpnf;rsOf;rsm; Oya'rsm;udk
a&;qGaJ eqJ jzpfonf/ xdak &;qGaJ ecdu
k w
f iG f oHrPdwyfrsm;zGUJ pnf;a&;udk qdik ;f iHrh xm;Muapvd?k tvkyw f iG af tmifvyk Ef iS hf
Muapvdo k nf/ oHrPdpnf;rsOf; NyD;ajrmuf&eftwGuf wvrQavmuf tcsdeMf umjrifv h rd rhf nf/ xdt
k csdet
f wGi;f atmufyg
vkyfief;rsm;ukd vkyfESifhMuapvdkonf/ odkYrSomvQif igwdkY\vkyfief;BuD; rMumcif NyD;ajrmufatmifjrifvdrfhrnf/
2/ wyfom;pkaqmif;jcif;
oHrPdwyftwGuf ausmif;om; BuD;i,fra½G; touf (8) ESprf t S xuf tm;vk;H udk vufc&H rnf/ a&;qGaJ eqJ
oHrPdpnf;rsOf;rsm;ukd or*¾tzGJUcsKyf tvkyftrIaqmiftzGJUu twnfjyKNyD;rS xdkwyfom;wdkYudk tkyfcsKyfí ppfa&;jyap
&rnf/
3/ t0wftpm;
oHrPdpnf;rsOf;udk twnfrjyKrD wyfom;wdkYonf oifhavsmfaom t0wftpm;wdkYESifhyif ppfa&;jyoEdkifMu
onf/ a&;qGJaeqJ oHrPdpnf;rsOf;wGif wyfom;t0wftpm;rsm;ESifh ywfoufí atmufygtwdkif; a&;xm;onf/
½dk;½dk;wyfom;rsm; 0wfqif&eft0wftpm;rSm-
(u) ½Syfvufwdktpdrf;ykwfa&mif aumfvmESifh
(c) abmif;bDwdk tpdrf;ykwfa&mif
273
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(*) cg;ywft0ga&mif
(C) OD;xkwf ( 0g;zwfOD;xkwf) tpdrf;ykwfa&mif (t0g&pfESifh)
(i) ajctdwftpdrf;ykwfa&mif (t0g&pfESifh)
(p) bdeyf (tjzLa&mifr[kwfap&)
oHrPdwm0efct
H &m½Srd sm;ESihf wyfom;rsm; avhusi&hf ef
(1) trdefhay;rnfU AdkvftwGuf
trdeYf ay;rnfh Adv
k w
f yfom;wdYk tm; trdefYtmPmray;rD rdrdu (owd) ü ae&rnf/ xdkYaemuf trdefYray;rD
wyfom;rsm;tm; (oHrPd) [ka½SUajy;pum; (owday;pum;) udk atmfNyD;rS vdk&mtrdefYudk ay;&rnf/ trdefYay;&mwGif
yg;pyfzsm;rS ayghqqxGuaf om toHrsKd;ESihf trdeYf ray;&/ vnfacsmif;rS tpfíxGuaf om toHrsKd;ESihf av;av;eufeuf
trdefUay;&rnf/
(3) oufom
(Stand at Ease) ESifh xyfwlxyfrQjzpfonf/ owdrS oufomodkY trdefYay;vQif b,fajcudk b,fbufodkY
waycefY a½TUí vufESpfbufudkvnf; wNydKifwnf; aemufodkY,lcg nmvufzrdk;udk b,fvufz0g;ESifh qkyfudkif&rnf/
vufrsm;udk aeom,kHqefYí vIyfvIyf½Sm;½Sm; raeap&/ udk,fudk ajcESpfacsmif;ay:wGif tm;jyKí oufompGm ae&rnf/
wudk,fvkH; NidrfNidrfoufouf ae&rnf/ b,fajcudk a½TU&mü nmajcudk vkH;0vIyf½Sm;jcif; rjyK
vkyf&/
oufomrS owdodkY trdefYay;&mwGif wyfom;rsm;onf b,fajcudk nmajcodkY uyfí
vufrsm;udv k nf; (owd) trdefYrSmuJhodkY ae&rnf/
274
udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
(4) {ap
(Stand Easy) ESifh xyfwlxyfrQjzpfonf/ (oufom) xuf ydkí vGwfvyfpGm aeEdkifonf/ ajcESpfacsmif;rQ
ty wud, k v
f ;Hk vIy½f mS ;Edik ?f wyfom;rsm; ({ap) taetxm;wGif &yfaeí trdeUf ay;olu (oHrPd)[k qifq
h v
kd u
kd v
f Qif
tm;vkH; (oufom) taetxm;odkUjyifí aeMuap&rnf/ NyD;rS trdefUay;oHudk apmifhqdkif;Mu&rnf/
(5) aejrJ
(As Usual) ESifh xyfwlxyfrQ jzpfayonf/ taetxm;wckckudk jyKvkyf&ef wyfom;rsm;u trdefYay;NyD;rS
vnf;aumif;? tjcm;wjcm; wpkw H &maMumifh vnf;aumif;? oabmrusí yxraejrJtwdik ;f aeap&ef trdeUf jzpfonf/
Oyrm-oufomrS om--wd [k trdefYay;onfhtcgwGif wyfom;rsm; aES;vGef;íaomf vnf;aumif;jzpfap?
rnDveG ;f í vnf;aumif;? wOD;wa,mufu rSm;,Gi;f íaomf vnf;aumif; jzpfí oufomodYk ay;aom trdeYf jzpfonf/
(7) twef;pD
(On Parade or Full in) ESifh xyfwlxyfrQ jzpfap&rnf/ wyfom;rsm; &ifabmifwef;pDí trdefYay;jcif;jzpf
onf/ oHrPdtwef; -- pD[k trdefYay;vQif wyfom;wdkYonf ½Sd&mae&mrS tvdktavsmuf (owd) vkyfNyD;vQif
(oHrPdrw S )f qDoYkd avQmufvmMu&rnf/ oHrPdrw S af b;wGif wa,mufpD 0if&yfcg(oufom)ü aeMu&rnf/ twef;pD
qdkonfhtcgü wwef;wnf;om r[kwf? ESpfwef;pD&rnf/ aemufwef; yxrqkH;vlonf a½SUwef; 'kwd,vl\ aemuf
wnfw h nf?h ajcESpv
f rS ;f uGmwGif &yf&rnf/ twef;pDwiG f wyfom;rsm; wa,mufEiS w
hf a,muf wayrQ uGmjcm;ap&rnf/
vltwef; ñdSNyD;onfhwdkifatmif wyfom;rsm; nmbufodkY Munfhaevdrfhrnf/ xdktcg trdefYay;olu (a½SUodkUMunfh)[k
trdefYay;&rnf/ xdkYaemufrS (oHrPd -- oufom) [k ay;&rnf/ oHrPdrSwfonf wyfom;rsm; vIyf½Sm;cdkufwGif
Nidrfae&rnf/ ¤if;teD;rS wyfom; oufomvkyfNyD;rS olvnf; oufomvkyf&rnf/ a½SUwef;ü wyfom;tjynfh ½Sd&rnf/
Mum;vyfí raeap&/ aemufwef;a&m a½SUwef;a&m vljynf&h efrmS pkjH zpfrS jynfo
h nf/ tu,fí vlrjynfv h Qif aemufwef;
b,fbufqkH;vlrS pí a&;aomf trSwf (3) ae&momvQif uGufvyfwae&m jzpfap&rnf/
ae&mvGwf
(10) a½SYodkhMunfU
txufutrdefYtwdkif; b,fbufnmbufodkY Munfhae&mrS a½SUodkYMunfhap&ef trdefYwnf;/ wyfom;wdkif;
rsufpdwdkYonf a½SUwnfhwnfhta0;odkY Munfh&rnf/
(12) nmvSnfU
udk,fudk wnfhrwfpGmxm;? vufrvIyf&/ (1) nmajczsm;ESifh b,fajczaemifhudk <uí udk,fudk nmbufodkY
vQifjrefpGm vSnfhNyD;rS (2) b,fajcudk nmajcem;odkY jzwfvwfpGm ,lícs/ trSwftwdkif; vltwdkif; ESpfwef; okH;wef;cGJ
vdkufí nmvSnfh? b,fvSnfh usifh&rnf/ odkYrS nDnmvG,faponf/
13) b,fvSnfU
txufygtwdkif; ajymif;jyef vkyf&efjzpfonf/ b,fajczsm;ESifh nmajczaemifh tenf;i,ff <uap&rnf/
(14) aemufvSnfU
nmvSnfhouJhodkY nmajczsm;ESifh b,fajczaemifhudk<uí aemufodkY rsufESma&mufatmif
vSnfhjcif;wnf;/ (aemufvSnfh) onfhtcg rnfonfhtcgrQ b,frSrvSnfh&/
(15) nmapmif;
(Right in- cline) ESifh xyfwlxyfrQ jzpfonf/ b,f-nmvSnfhouJhodkY b,fbuf nmbufrsm;odkY vkH;vkH;
rvSnfh&/ w0ufom vSnfh&rnf/ apmif;NyD;onfh tcgwGif ajcz0g;rsm;rSm (owd) taetxm;rSmuJhodkY ½Sd&rnf/
(16) b,fapmif;
txufygenf;twdkif; b,fbufodkY apmif;&efjzpfonf/
(17) tcsdefrSwf
(Mark-time) ESihf xyfwx
l yfrQjzpfonf/ ae&if;ae&mü b,fajcESihf nmajcudk wvSnphf aD jrmufacs? csacsjyK&
276
udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
rnf/ udk,fvufwdkYudk rvIyfr&rf;ap&/ ajrmufaeaom ajcESifhajrBuD; tenf;qkH; (8) vufrcefY uGm&rnf/ wwfEdkif
vQif aygifESifh ajrBuD; ,SOfNydKifaeonfh txd ajr§mufEdkifonf/
(18) &yf
tcsdefrSwfaepOf (&yf) trdefYay;&efrSm b,fajc ajrtuswGif (oHrPd) [k owday;pum; qifhqdkvdkufí?
aemufwBudrf b,fajc ajrtuswGif (&yf) [k oHjywfESifh trdefYay;&rnf/ (&yf) [k trdefYay;NyD;onfESifh wNydKifeuf
b,fajcrSm ajrwGifusNyD;jzpfí nmajcudk b,fajcteD;odkY odrf;vdkufcg &yfwefY&rnf/ ajcaxmufESifh wudk,fvkH;rSm
vnf; (owd) taetxm;ü½Sdap&rnf/
(19) tjrefavQmuf
þtrdeYf ukd wyfom;rsm; &yfwefYaecdu
k rf mS jzpfap? tcsderf w
S af ecdu
k rf mS jzpfap? ay;Edik o
f nf/ trdeYf &onft
h cg
udk,fESifhacgif; wnfhrwfpGmxm;í b,fajcaxmufu pí vSrf;&rnf/ vufrsm;rSmvnf; b,fajcESifh nmvuf? nm
ajcESifh b,fvufwdkY wNydKifeuf vTJ&rnf/ vufrsm; vTJ&rf;onfhtcg wawmifudk rauG;&/ vrf;avQmufonfh tcg
ud,k n
hf mbufu vlrsm;ESihf nDaeap&rnft h jyif? a½SUuvlEiS v hf nf; ajcvSr;f jcif; nDaeap&rnf/ wyfom;wdik ;f a½SUuvl?
ab;uvlrsm;ESifh ajcvSrf;nDatmif odkYr[kwf trdefYay;ol\ b,f-nm-b,f-nm[laom trdefYESifhnDatmif avQmuf
Mu&rnf/
(20) &yf
tjrefavQmufaepOf wyfom;rsm;tm; &yfwefY&ef trdefYay;jcif;jzpfonf/ nmajcajrtusü (oHrPd) [k
owday;pum; qifhqdkvdkuf&rnf/ aemufwBudrfnmajcajrtuswGif (&yf) [k oHjzwfESifh trdefYay;&rnf/ xdktcg
wyfom;rsm;u b,fajc wvSrf;wufí nmajcESifhywf&rnf? &yfNyD;onfESifhwNydKifeuf wyfom;rsm;onf (owd) ü
aeMu&rnf/ tjrefavQmufaepOf wrdepfwGif ajcvSrf; (120) ½Sdí wvSrf;ESifhwvSrf; vufr (30) uGm&onf/
(21) twef;vdkufavQmuf
wyfom;rsm; &ifabmifwef; avQmufjcif;wnf;/ rsm;aomtm;jzifh wyfom;ESpfwef; avQmufavh½Sdonf/
twef;vdu k af vQmufjcif;rSm nDnm&ef rvG,u
f v
l aS cs/ odYk aMumifh yxrtrdeYf ay;olu wyfom;rsm;tavQmuf& vG,u
f l
ap&ef b,f-nm-b,f-nm[k ½Gwfqdkay;&rnf/ trSwfESifhavhusifhEdkifu taumif;qkH;jzpfonf/ (1) qdkvQif b,f
ajc a½SSUwvSrf;wufí nmvufvnf; a½SUodkY ypf&rnf/ (2) qdkvQif nmajcESifh b,fvufa½SUodkY vTJ&rnf/ (3) qdk
vQif b,fajc nmvuf tpOfvdkuf (1-2-3-4-5) ponfjzifh vSrf;oGm;&rnf/ xdkodkY avQmufonfhtcg wyfom;wdkif;
rdrdnmbufuvludk t&dyftuJMunfhí nDnmatmif avQmuf&rnf/ nmbufqkH;wyfom;rsm;rSm ajcvSrf;rSef;í rusOf;
rus,fap&ef txl;*½kpdkufap&rnf/
(23) nm-vSnfU
þtrdefUudk nmajc ajrtuswGif (oHrPd) [k owday;pum; qifhqdkvdkuf&rnf/ aemufwBudrf nmajc
ajrtuswGif (nm) [k trdefYay;&rnf/ xdktcg b,fajconf nmajcteD;odkY uyfvdkufonfESifh wcsdefwnf; (wjydKif
euf)? nmajconf nmbufodkY vSrf;&rnf/
(25) aemufvSnfhwdkif; nmbufrS vSnfh&rnf/ oHrPdaemuf--vSnfh [k trdefYay; (3) cGef;vkH;udk b,fajc ajr
tuswGifom ay;&rnf/ nmajca½SUwvSrf;wdk;í b,fajcudk nmajc a½SUü uefYvefYcGcs/ nmajc<uí aemufbufodkY
vSnfh? b,fajcudk odrf;? nmajcESifh vSrf;í xGuf&rnf/
6/ tMuHay;ñTefMum;csuf
oHrPdwm0efcHrsm;ESifh wyfom;wdkYonf txufygtrdefYwdkYudk vdkufemaqmif½Guf&ef yxrü tawmfyif
tcuftcJEiS hf awGU&ayrnf/ odYk aomf pdwrf ysub f J pmESiahf &;om;xm;onft h wdik ;f (jznf;jznf;) tavhtusihf tprf;oyf
(3^4) OD; 0dkif;0ef;í jyKvkyf usifh&rnf/ rSefNyD? ae&musNyDqdkrS wyfom;rsm;ukd wqifhjyoMu&rnf/ ppfa&;jy&mwGif
ydkrdkí em;vnfap&ef tjcm;wwfod em;vnfolrsm;xHodkY csOf;uyfívnf;aumif;? ¤if;wdkY vkyfykHudkifykHwdkYudk Munfh½IUí
vnf;aumif; enf;,l&rnf/ þtrdefYrsm;rSm wyfom;rsm;twGuf avhusifh&ef tajccHrQom jzpfonf/ rMumrD NyD;pD;
awmhrnfjzpfaom oHrPdpnf;rsOf;wGifrS trdefYrsm; tpkHtvif yg0ifvdrfhrnf/ þtrdefYrsm;udk vdkufem vkyfaqmif&ef
pmjzifh MunfhvkyfaeMuvQif tcuftcJawGU&í enf;vrf;rus jzpfaeonfudkvnf;aumif;? wifBudKod½SdNyD;jzpfonf/
rnfodkYyifjzpfap trSm;awGUrS trSefudkawGUrnf/ odkYjzpfí pdwfrysufbJ ZGJaumif;aumif;ESifh udk,fhwm0efudk vkyfaqmif
Muapvdo k nf/ oHrPdppfa&;jytwef; oifwef;wdYk ukd ,ckEpS t f wGi;f aomf vnf;aumif;? odkYr[kwf ausmif;rsm;\ ESpf
vnf nDvmcHEiS ahf omf vnf;aumif;? yl;wGu J sif;y&ef MuHpnf pDpOfxm;onf/ xdt k cgwGif t&yf&yf½dS oHrPdwm0efcrH sm;
odYk r[kwf oHrPdwyf ud, k pf m;vS,rf sm;udk oHrPdppfa&;ü uRrf;usiforl sm;u vufxyfoifMum; jyoay;&ef pDpOfxm;
onfjzpfaMumif;/
ta&;awmfykHatmifygap
xGef;½Sdef
(X) jrefrmEdik if v
H ;Hk qdik &f mausmif;om;rsm;\ umuG,af &;oHrPdtzGUJ
xkwfjyefcsuf (2)
1/ oHrPdvufpJG (ac:) oHrPdpnf;rsOf; tcef; (1)? tyd'k f (4)? tydk'fi,f (*) wGif azmfjyxm;onfh pmtkyu f kd
tzGUJ BuD;u rxkwaf 0Edik af o;rD tcsed t
f wGi;f wGif trdeYftrSwf (1)? xkwjf yefcsuf (2) ponfh pmwrf;rsm;udk vpOfxw
k af 0í
oGm;rnfjzpfaMumif;/ odkYaMumifh e,f½Sd oHrPdwm0efcHrsm; owdjyK&rnfrSm tvkyf0wå&m; cRwf,Gif;ayghysufí wm0ef
rausjzpfaevQif? oHrPdtzGJUBuD;rS vpOfay;oGm;rnfjzpfaom tvkyfrsm;udk rrDEdkifbJ aemufususef&pfí tcuftcJ
rsm;ESifh awGUMuHKae&ayvdrfhrnf/
3/ t0wftpm;
oHrPdwyf\ &nf½, G cf sufrmS wyfom;rsm;tm; ppfraI &;&mudk pHv k ifpmG em;vnfapvdjk cif; jzpfonf/ t0wf
tpm;rSm ta&;tBuD;qHk;tcsuf r[kwf? 'kwd,ta&;BuD;onfh udpörsKd;om jzpfonf/ oHrPd jyXmef;xm;onfh
t0wftpm;udk r0wfEikd o
f jzifh oHrPdwyfom; r[kw[ f k rqdEk idk /f oHrPdpnf;urf;rsm;udk rvdu
k ef mu oHrPdwyfom;
r[kw/f odYkaomf wyfom;rsm; oHrPdt0wftpm;udk 0wfqifEidk o f nfh tcgwGirf l aooyfusempGm 0wfqif&efvadk yonf/
oHrPdO;D xkyf
0g;zwfOD;xkyf (t0g&pf) ESifh[kqdkxm;&m OD;xkyfrSm tywfwckvHk; 0g&efrvdk? tywf tm;vHk;udk tpdrf;a&mif
qkd;NyD;vQif tay:qHk; tywfrsm;udkom Asufvufrw0ufrQ ½Sdaom t0gpif;jzpfatmif qkd;&rnf/ xdkt0g&pfuav;
atmuf tpdrf;a&mif b,fzufab; tvnfwnfhwnfhwGif teDa&mif t0wfp (Asuf wvufrcGJ? tvsm; ESpfvufr)
a'gifvdkuf wyfqifxm;&rnf/ teDa&miftay:wGif rnfonfh trSwftom;udkrQ ra&;om; rjc,f&/
278
udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
4/ oHrPdtrdefhay;jcif;rsm;
oHrPdwyfudk trdefYay;jcif;udpöü Oyrm- nmvSnfh[k trdefYay;vQif trdefYay;oltzdkY vG,fulaomfvnf;
trdefYemcH&olrsm;twGuf vdkufem&ef tenf;i,ftcuftcJ awGU&vdrfhrnf/ ajcvSrf; rSm;,Gif;Muonfudkvnf; rMum
cP awGUayrnf/ odYk aomf pdwrf ysufbJ BudK;pm;&ef vdak yonf/ trdeYf rsm;udk pmjzifah &;om;xm;&m t"dygÜ ,f t,ltq
vGaJ umif;vGaJ eayrnf/ r½Si;f vif;aom udprö sm;twGurf l oHrPdtzGUJ BuD;odUk pma&; ar;jref;Ekid o
f nf/ tMuHOmPfvnf;
ay;Ekdifonf/
5/ oHrPdzGJYpnf;yHk
oHrPdzUJG pnf;yH?k &mxl;cefUxm;yHw
k Ukd ESihf ywfoufí A[kw
d iG ½f adS om wm0efct
H rIaqmifrsm;rSm pdwu
f ;l avmufrQ
ESifhom pDpOf&onf/ tu,fí vkyfudkifonfhtcgrsm;wGif rjzpfEkdifonfh udprö sm;udkvnf; awGUMuHK&aumif; awGUMuHK&
ayvdrfhrnf/ xdktcgrsKd;wGif e,foHrPdwyfrsm;onf A[dkodkY tMuHay;ñTefMum;jcif;rsm;udk jyKvkyfapvdkonf/ odkYrSom
rSm;aeaom t&mrsm;udk trSefjzpfatmif jyifqifEkdifí trSefrsm;udkvnf; ydkrdk aumif;rGefatmif pDrHEkdifayrnf/
6/ aemufq;kH owday;vdok nfrmS oHrPdzUJG pnf;a&;ESiyhf ufoufí rnfoUkd cufcyJ ?kH taESmift
h ,Suf awGU&yHrk sm;udk
aocsm*PpGm tjrefq;kH tpD&ifcMH uapvko d nf/ odYk ro
S mvQif xdt k cuftcJ taESmift
h ,Surf sm;udk rnfoYkdrnfyw kH eG ;f vSef
NzdKzsufEkdifrnfudk oHrPdtzGJUBuD;u BudKwifpOf;pm;í wjynfvHk;½Sd oHrPdwyfrsm;tm; tMuHay;Ekdifayrnf/
8/ wm0efrsm;
(u) oHrPdtMuyf? oHrPdwyfMuyf
olonf wyfpkwckwGif (4) a,mufxuf ydkí r½SdEkdifacs/ ¤if;onf wyfom;½kd;½kkd;xuf &mxl;tqifhtwef;
wxpfomjrifhonf/ wyfom;½dk;½dk; wa,mufudk tkyfcsKyf&onfh acgifolBuD; oabmrsKd;om jzpfonf/ ol\tvkyf
wm0efrsm;rSm ppfa&;jy&mü olYxuf&mxl;jrifhaom wyfMuyfBuD;? wyfMuyfrSL;ESifh vufaxmufAdkvfuav;wdkYudk ulnD&
rnf/ vufarmif;&pfrSm t½Snf (3) vufr? tus,f vufrw0uf ½Sdap&rnf/ xdkvuf&pfudk ycHk;tqufatmufESifh
tusÐvufzsm;wdkY tv,fwnfhwnfhwGif b,f? nm wyfqif&rnf/
(c) oHrPdwyfMuyfBuD;
olonf wyfpkwckwGif trsm;qHk; (3) a,mufom ½Sdap&rnf/ oHrPdwyfMuyf&mxl; wqifhjr§ifhonf/
olonf ppfa&;jy&mü wyfom; (20) xd udik Ef idk o
f nf/ vuf&pfEpS &f pf wyfqif&rnf/ 'kw,
d t&pfukd yxrt&pfatmuf
wnfhwnfhwGif vufr0ufjcm;íwyfqif&rnf/
(*) oHrPdwyfMuyfrSL;
olonfwyfpkwckwGif ESpfa,mufxufydkí r½Sdap&? ppfa&;jy&mwGif vl (30) txd oifMum;jyoEkdifonf/
olonfwyfom;rsm;udk oifMum;jyo&rnfjzpfojzifh ppfrIa&;&mwGif tawmfwwfuRrf;NyD;ol jzpf&rnf/ wyfrsm;udk
trdefYay;wwfap&rnf/ vuf&pf (3) &pf wyfqif&rnf/ wwd, t&pfudk yxrt&pfxuf vufr0ufwGif wyfqif
&rnf/ olonf tMuyfBuD;xuf &mxl;wqifhjrifhonf/
(C) vufaxmufAdkvf
vufaxmufAdkvfrSm Adkvfuav;atmufwGif½Sdí tMuyfrSL;xuf tqifhtwef;jrifhonf/ olonfAdkvfuav;
r½SdckdufwGif wyfpkwpkvHk;udk MoZmay; pDrHcefUcGJ&rnf/ vufaxmufAdkvf[k qdkaomfvnf; olonf oHrPdtzGJUwGif
t&m½SdwOD; r[kwfacs/ wyfpkwckwGif vufaxmufAdkvf wa,mufom ½SdEkdifonf/ vufaxmufAdkvf cefYxm;&mü
(or*¾rsm;ESifh Adkvfuav;) u rcefY&/ wyfom; (40) odkYr[kwf (40) atmuf½Sd wyfom;rsm;u rJa½G;í wifajr§muf
ap&rnf/
279
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
oHrPdt&m&Sdrsm;
(u) Adkvfuav;
Adkvfuav;rSm oHrPdwyfpkudk tkyfcsKyfonfh t&m½SdwOD;jzpfonf/ ,cktcsdefü oHrPdoifwef;rsm; pmar;yGJ
rsm;udk rusif;yEkdifao;ojzifh Adkvfuav;&mxl;udk or*¾toif;toD;oD;rS oifhavsmfrnfh oludk cefYxm;Mu&aprnf/
Adkvfuav;wGif wyfpkudk oabm½Sdovdk oHrPdpnf;rsOf;twkdif; pDrHjc,fv, S Ef idk of nf/ wyfom;wOD;OD;udk xkwyf ,f
ypfEidk o
f nfh tmPm½So d nf/ wyfpw k ckv;kH udk tkycf sKyf&mü olonf ta&;BuD;qHk;yk*dK¾ vf jzpfonf/ wyfom; (40) rjynfhbJ
wyfom; (25? 30? 35) qdkvQifvnf; or*¾toif; toD;oD;wdkYonf xkdwyfom;rsm;udk tkyfcsKyf&ef Adkvfuav;
wa,muf cefYap&rnf/ Oyrm- jrif;jcHwGif oHrPdwyfom; (69) a,muf½Sdonf/ xdk (69) a,mufpvHk;udk wyfAdkvf
uav; wOD;wnf;ESifh rudkifEkdif/ odkYjzpfí wyfAdkvfuav; ESpfOD;½Sdap&ef or*¾rsm;u Adkvfuav;wOD;udk aemufxyf
cefUxm;Mu&rnf/ oHrPdtrdefYay;jcif;ESifh qkdiforQ vkyfief;rsm;udk oHrPdwm0efcH Adkvfuav;onf aumif;rGefusepGm
uRrf;usif ap&rnf/ ¤if;tjyif pnf;rsOf;ESifh tjcm;vkyfief; wm0efrsm;udkvnf; uRrf;usif&efvkdayonf/ udk,fwkdif
ppfa&;jyjcif;udk trdeUf ay;wwfap&rnf/ wyfpEk iS yhf wfoufí wpHw k ck jyKvkypf rD zH ,G ½f v
dS Qif Adv
k u
f av;onf wyfMuyfrLS ;?
wyfMuyfBuD;? vufaxmufAdkvfwdkYESifh wkdifyifí pDrH&rnf/ rnfodkYyifjzpfap olonf wyfpkwckudk tkyfcsKyfEkdifrnfh
t&nftcsif;ESifh jynfhpHkap&rnf/
(c) wyftkyfAdkvf
olonf wyfom; (160) odkYr[kwf Adkvfuav; (4) OD;ukd tkyfcsKyfoljzpfonf/ olonf Adkvfuav;xuf
&mxl;wqifh jrifhonf/ wyfom; (160) rjynfhaomfvnf; wyfom; (80) u ausmfvQif wyftkyfAdkvfwa,muf ½Sdap
&rnf/ xdkwyftkyfAdkvfudk oHrPdpnf;rsOf; rajymif;ao;rD oHrPdrsm;uyif cefYxm;Mu&rnf/ Oyrm- ajrmif;jrNrdKUwGif
ausmif; (3) ausmif; ½Sdonf/ wausmif;wGif wyfom; (30)? wausmif;wGif wyfom; (50)? wausmif;wGif wyfom;
(45) a,muf½Sdonf[k qdkMupdkY/ wyfom; (30) ½Sdaom ausmif;wGif wyfMuyf (3) a,muf? wyfMuyfBuD; (2)a,muf?
wyfMuyfrLS ; (1) a,muf (þae&mwGif wyfMuyfrLS ;onf vufaxmufAv kd &f mxl;udk ,lEidk o f nf/) Adv
k u
f av;wa,muf
½Sdayrnf/ wyfom; (50) ½Sdaom ausmif;wGif wyfMuyf (5) a,muf? wyfMuyfBuD; (3) a,muf? wyfMuyfrSL; (2)
a,muf vufaxmufAdkvfwa,muf? Adkvfuav; wa,muf½Sdrnf/ wyfom; (45) ½Sdaom ausmif;wGif tMuyf (4)
a,muf? odkYr[kwf (5)a,muf? wyfMuyfBuD; (3) a,muf? wyfMuyfrSL; (2) a,muf½Sdrnf/ vufaxmufAv kd w
f a,muf?
Adv
k uf av; wa,muf½rdS nf/ wNrdKUvH;k ½Sd wyfom;rsm;udk tkycf sKyf&ef wyftyk Af v dk wf OD; ½S&d rnf/ Adkvfuav; (3) OD;udk
ausmif;toD;oD;½Sd or*¾toif;wdkYu wifajr§mufí wyftkyfAdkvfudk NrdKUvHk;qkdif&m or*¾u wifajr§muf&rnf/ Adkvf
uav;rsm;onf wyftkyfAdkvf\ MoZmtmPmudk emcH&rnf/
(*) Adv k rf LS ;
Adv
k rf LS ;rSm wyftyk Af v
kd rf sm;tay:wGif tkycf sKyfot l &m½Sjd zpfonf/ ol\wm0efrmS ol\ vufatmufwGif ½Sdaom
wyftm;vHk;wdkY\ wdk;wuf&m wkd;wufaMumif;udk pDrHcefYcGJenf; vrf;ñTefjy&rnf/ e,fvHk;qkdif&m oHrPdt&m½Sdyif
jzpfonf/ AdkvfrSL;udk rnfonhfor*¾rsm;rS rwifajr§muf&/ oHrPdtzGJUcsKyfuom wkduf½dkuf cefYxm;rnf/
9/ oHrPdwyfcGJyHk
40960 - wyfrawmf
10240 - wyfaygif;csKyf
2560 - wyfaygif;pk
640 - wyfaygif;
160 - wyfzGJU
40 - wyf
10 - 10 - 10 - 10 - wyfpdwf
10/ wyfpdwfudk oHrPdwyfMuyf tkyfcsKyfrnf/ wyfudk Adkvfuav; tkyfcsKyfrnf/ wyfzGJU wyftkyfAdkvf? wyfaygif;
AdkvfrSL;? wyfaygif;pk twdkifyifcHAdkvf? wyfaygif;csKyf wyfrawmfAdkvfcsKyfwdkY toD;oD; tkyfcsKyfMurnf/
(26) tav;jyK
tav;jyKtrdefYudk rjyKvkyfrD wyfwzGJUvHk;onf (owd) taetxm;ü ½Sdap&rnf/ oHrPdtav;jyK trdefYay;
aomtcg vufoD;qkyfvsuf nmbufvufudk wHawmifqpfrS txufodkYcsKd;? vufarmif;udk udk,f\ab;ü uyfxm;?
vufoD;qkyfudk a½SUodkYvSnfh? aemufvufarmif; wckvHk;udk rsufvHk;\ab;wGif wef;wef; txufodkYajr§muf&rnf/
vufo;D qkyuf kd a½SUbufuokd m vSnxhf m;&rnf/ vufukd xkwaf omtcgüvnf; vufarmif;udk a½S;enf;wl wHawmifcsK;d
NyD;rS atmufodkYcs&rnf/ vufudktay:odkY ajr§mufxm;onfhtcgwGif ESpfpuúefYrQ Mumap&rnf/
(27) NyD; - - ap
trdeYf ay;rnf½adS omtcg wyfwckv;kH onf a½SUwef;? aemufwef; ESpw
f ef;om ½Sad p&rnf/ Adv k v
f yk o
f ul oHrPd
NyD;ap[k trdeYf ay;vQif wyfom;tm;vH;k onf nmbufoYkd vSn&hf rnf/ xdYk aemuf Adv
k v
f yk of u
l kd xH;k pHtwkid ;f tav;jyKí
NidrfoufpGm xGufcGmoGm;&rnf/ wyfom;rsm; t½dktaoay;aomtcg Adkvfvkyfoluvnf; jyefí t½dktaoay;&rnf/
(28) nmujyif
þtrdefYonf oifcgp wyfrsm;ESifh 0ifcgp wyfom;rsm;tzdkY jzpfonf/ vkyfaqmif&mü nmun§drSmuJhodkY
jyKvkyf&rnf/ odYk aomf þtrdeUf rSm avhusifch ef; wckcu
k kd jyKvkyaf qmif½u
G Nf yD;onfh tcgü? twef;ESihf rnDnm jzpfae
aomaMumif?h twef;n§&d efcikd ;f aom trdefYwnf;/ wwfuRrf;NyD;aom wyfEiS hf wyfom;wdkYrmS þtrdefYukd Adv k u
f ray;
&bJvsuf wyfom;rsm;udk,fwkdif avhusifhcef;wckckudk vkyfNyD;u jyifMun§dMu&rnf/
(29) ajcvSrf;jyif
vrf;oGm;&if; ajcvSrf;rSm;aecJhygu a½SUajczaemifhudk aemufajczsm;ESifh xdí a½SUajcudkyif qufvSrf;&rnf/
odkYr[kwf vSrf;vsuf½Sdaom taetxm;twdkif; (pHk) ckefí a½SUodkY wdk;Ekdifonf/ Oyrm ajcvSrf;rSm;aeolonf oGm;aepOf
a½SUajc? nmaemufajc buf½Sdaeonf xm;MupdkY/ ¤if;ol ajcvSrf;jyifcsifygu aemufajcjzpfaom b,fudk qufí
rvSrf;bJESifh ½Sd&if;taetxm;twkdif; (pHk) ckefvdkufcg ckefwdk;wdk; vdkuf&rnf/ tcsdefrSwfaomtcgü rSm;aeaom ajc
wbufudk ajrmufcsnf-cscsnf ESpfBudrfwkdifwkdif jyKvkyf&rnf/
13/ ppfa&;jywm0efrsm;
Adkvfuav;- wyfMuyfrSL;rsm;ESifh vufaxmufAdkvfwkdY wyfpkrsm;udk ppfa&;jyaepOf oGm;a&mufMunfh½I&rnf/
(u) wyfom;rsm;\ 0wfpm;qif,ifyHkudk owdjyK&rnf/
(c) wyfMuyfrSL;rsm;ESifh vufaxmufAdkvfwkdY ppfa&;tjyrSm;aevQif? 0ifa&mufjyifqifjyo trdefYay;&rnf/
(*) wyfom;rsm;\ trnfpm&if;udk ppfa&;jyolwkdif; *½kjyKí pm&if;,l rSwfom;ap&rnf/
kd -f olwkdYonf Adv
wyfMuyfrLS ;ESifU vufaxmufAv k uf av; wwyfv;kH udk ppfa&;jycdu
k wf iG ?f wyfMuyfrsm;? wyfMuyfBuD;rsm;
wkYd\ wm0efukd vH;k 0aqmif½u G &f rnf/ wyfMuyf? wyfMuyfBuD;wdYkrmS Adv
k u
f av;ppfa&;jycku d f wyfom;rsm;ESihf a&maESmum
ppfa&;jyo Mu&rnf/
282
udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
(!) jrefrmEkid if v
H ;Hk qkid &f mausmif;om;rsm;\ umuG,af &;oHrPdtzGUJ
xkwfjyefcsuftrSwf (3)
(1) oHrPdausmif;om;rsm;\ ppfwyfjzpfonft h m;avQmpf mG ppfa&;ppfrEI iS hf ywfouforQ toH;k taqmif t&m0w¦K
wkYd ukd wwfEidk o
f rQ tpGr;f ukejf ynfph akH tmif pkaqmif;xm;½SEd idk &f ef vdt
k yfonft
h wkid ;f Adv
k v
f yk o
f rl sm;u BudK;pm;Mu&rnf/
oHrPdwyfrsm;wGif ppfrIppfa&;ESifh ywfoufí em;&nf0aeolESifh wwfuRrf;ol (Specilalist) rsm; ½SdMuap&rnf/
oHrPdwyfwikd ;f wGif taxmuf (uif;axmuf War Scouts) twwfukd aumif;pGmwwfuRr;f atmif avhvmolrsm;vnf;
vdkayonf/ ajryHkqGJtwwf? awmckwfcsKHwkd;? wHwm;aqmuf? ajruwkwfwl;qGjcif; twwfwdkYudkvnf; wwfEkdifvQif
avhvmMu&ef vdkayonf/ ppfwyfwwyfvQif txufygwyfom;rsKd;rsm;u wwyfwzGJU? "g;ckwf? vSHxkd;? tajr§muf?
aoewfudkifwG,fí wu,fowfjzwf&ol ppfom;rsKd;uwrsKd; ½SdMupjrJjzpfonf/ wyfrsm;udk tkyfcsKyfol Adkvfrsm;rSmrl
xdktwwftm;vHk;udk tenf;ESifhtrsm; wwfEkdifvQif tpGrf;ukefwwfajrmuf&ef vdkay&m XmecsKyfrS Armjynft&yf&yf½Sd
Adkvfrsm;twGuf oHrPdoifwef;rsm;udk ausmif;ydwf&ufrsm;twGif;ü zGifhvSpfEkdif&ef BudK;pm;aeaMumif;? oHrPdvufpGJ
pmtkyfudkvnf; rMumrDxGufEdkifatmif BudK;pm;rnfjzpfaMumif;/
(4) ppfa&;jytrdefhrsm;
(trSwf - 31 rS tquf)
285
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(c) tu,fí (6) trSwfwGJonf a½SUqHk;rS a½SUodkYrsufESmrlí (5? 3? 1) trSwfwGJrsm;onf b,fajcESifh bufbuf
odkY vSrf;í nmajcESifh aemufodkY av;a,mufwGJrdatmif qkwfMu&rnf/
trdehf (38-u)
6 5 4 3 2 1
2
3
trdehf (38-c)
6 5 4 3 2 1
2
1
3
286
udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
287
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
rlvtwef;rsm;
nmbufodkh twef;jyKNyD;yHk
a½SYwef;nmapmif;xm;yHk (rlvtwef;)
nmbufodkh twef;jyKNyD;yHk
a½SYwef;nmapmif;xm;yHk
288
udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
(46) tcrf;tem;pDjcif;
tcrf;tem;pDjcif; qkdonfrSm t*Fvdyfvdk (Ceremonial Prade) [k ac:onf/ wyfom;tm;vHk;udk twef;
wwef;wnf; jzpfatmif yxrpDvkduf&rnf/ xdktcg tedrfhqHk;wyfom;rsm;rSm b,fbufqHk;wGif ½Sdapí t&yftjrifhqHk;
wyfom;rsm;rSm nmbufq;kH wGif ½SMd uap&rnf/ nmrSpí tpOfvu kd f trSwfa&&rnf/ (r) trSwfwyfom;rsm;tm;
a½SUodkYwvSr;f ? (pH)k trSwf wyfom;rsm;tm; aemufodkYwvSrf; vSrf;&ef? (r- trSwfwyfom;rsm; a½SUwvSrf;wuf?
pHk- trSwfwyfom;rsm; aemufwvSrf;qkwf - - vSrf;) (vSrf;) [k trdefYay;&rnf/ xdkYaemuf Adkvfvkyfolu (b,f-
nm- vSn)hf [k trdeYf ay;&rnf/ a½SUwef;wyfrsm;onf nmbufoYkd vSní hf aemufwef;wyfom;rsm;onf bufbufoYkd
vSnfhvdkufMu&rnf/ xdkYaemuf Adkvfvkyfolu (b,f-n m-vSnfh) [k trdefYay;&rnf/ (tjrefavQmuf) [k trdefYay;
aomtcg? a½SUwef; nmbufqHk; wyfom;rsm;onf &yfwefYae&rnf/ usefwyfom;rsm;onf rsufESmrl&m bufodkY
avQmuf/ aemufwef; wyfom;rsm;onf nmbufodkY auGUcg a½SUwef; aemufqHk;vlESifh qufrdatmif avQmufMu&rnf/
xdkodkY wwef;vnf; avQmufoGm;aepOf a½SUqHk;rS wyfom;rsm;onf aejrJaeí? 'kwd,wyfom;rsm;onf yxrwyfom;
\ nmbufodkU xGufí ESpfvSrf;uGmwGif &ifaygifwef; &yfwefUae&rnf/ wwd,wyfom;rsm;onf yxrwyfom;\
aemufwGif &yfí? pwkw¬wyfom;rsm;onf 'kwd,wyfom;uJhokdY nmbufodkY xGufcg? 'kwd,wyfom;\ aemufwGif
&yf&rnf/ xdkodkY tm;vHk;wyfom;rsm; vkyfudkifNyD;vQif wyfwckvHk;udk jcHKíMunfhygu ywåvm;yHk wnf½Sdvdrfhrnf/
289
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tuG,ftumrsm;
ajrjyifwu dk af om wyfwYkd twGuu f m; tuG,t f umonf 'kw, d ta&;BuD;qH;k jzpf\/ wkid ;f jynf wjynfwiG ;f ü
csDwufwu dk cf u
kd pf Of awmwGi;f ? awmifMum;ESihf ajrjyifrsm;wGif csDwufMu&wwfonf/ xdt k cdu
k tf wefY &efow l Ydk tem;odYk
wwfEidk o f rQ csO;f uyfEidk &f efum;? ud, k w fh yfukd &eforl sm;tvG,Ef iS hf rjrifEidk af tmif MuHaqmifMu&rnf/ csw D ufomG ;vmqJ
ESihf ausmv f eG cf NhJ yD;aom ae&majruGurf sm;udk aemufcH (Background) ac:&rnf/ ¤if;aemufcEH iS ahf tmufc\ H ta&mift
qif; tajctaewdkYudk aocsmpGm od½Sdxm;&rnf/ odkYod½SdrSom ¤if;aemufcHta&mifudk rdrw d dYk wyfom;rsm;u vku d í f
0wfqifEidk o f nf/ aemufct H a&mifukd vku d í
f 0wfqifjcif; tusKd;um; ta&mifjcif; a&maxG;aeojzifh tvG,fwulESifh
&efolrsm; rjrifEkdif? tjypfum; 0wfNyD; t0wftpm;wdkYudk rMumcP ajymif;vJ&ef cJ,Of;vS\/ odkYaomf wwfEkdiforQ
wlatmif BudK;pm;&rnf/
Oyrm- &efukefNrdKUESifh ywfvnf\ aemufcHESifh atmufcHwdkU ta&mifrSm atmufu jrufaygrsm;onfh tjyif
opfawm xlxyfvSojzifh tpdrf;a&mifjzifh vTrf;awmh\/ xkdodkY aemufcH½Sdaom t&yftwGuf t0wfum; tpdrf;a&mif
taumif;qHk;? tndKa&mif? teufa&mifESifh umuDwkdYudk 0wfqifuvnf; tvG,fESifh jrifEkdifrnfr[kwf/ ¤if;wkdYtpm;
tjzL? teD? t0gwkdYudk oHk;rdrSmrl vG,fulpGm jrifEkdif,HkrQru tpdrf;wGif;üuGufí xif½Sm;pGmjrifjcif;ESifh pufuGif;
jzpfjcif;wkdYrS umuG,f&ef? atmufcH aemufcHwdkYESifha&maom ta&mifudk 0wfqif&rnf/ rdrd0wfaom t0wfa&mifonf
aemufcEH iS hf a&maecJv h Qif ajrjyifuu kd f (200) avmuf twGi;f Nidro f ufpmG arSmufae½Hrk Qyif &eforl sm;u jrifEidk rf nfr[kw/f
(A[dkrS oifUawmfaom t0wfudk jy|mef;ay;vdrfUrnf/)
tuG,ftumtjzpf toHk;jyKEkdifonfwdkYum; opfyif? jrufyifpkuav; wawmifxGmomom½Sd opfyifi,fpk?
csKyH wk ?f pnf;½k;d wef;? opfyif&yd f (aeajymufMum;aom ae&m) opfiw k wf ?dk ajredr?hf uke;f jrifrh S pí? rdrw d Ykd t&yfa&maeonfh
ae&mudk vkdufí ÓPf½Sdovkd rsufuG,f? usnfuG,f Munfhí ,lMu&rnf/
rdrduG,fumxm;aom t&m\ tultnDtm;jzifh rjrifEkdif½Hkom½Sdaom t&mudk rsufuG,f? rdrdudk &efol
rjrifEkdif½kHomru &efolusnfqHrsm; rrSefatmif uG,fxm;onfh t&mudk usnfuG,f/ odkYaMumifh tumtuG,f,l&mü
usnfuG,f&atmif ,lEdkifu aumif;vS\/ ,ck toHk;csaeaom ppf½kdifz,faoewfrSm 'k (5 - 6) aycefY½SdrS usnfuG,f
Ekid of nf/ usnfu, G u f m; ud, k wf idk w f ;l xm;aom ajrmif;urlwYkd rmS taumif;qH;k jzpf\/ pnf;½k;d wnf;paom csKHyw k w
f Ykd rmS
&efolrsm;u tvG,fwul rjrifEkdifaomfvnf; pdwfxifESifhyif pufaoewfESifhvSrf;í ypfvdkufu tm;vHk;pkjyHK aowwf
onf/ tuG,ftum,lonfh ae&mü rnfodkY ,lrnf? rnfonfh ae&muaumif;onf[k taotcsm a&;ay;&efum;
cJ,Of;vS\/ Adkvfrsm;u yifudk,fÓPfudk oHk;í ae&mtaetxm;udk MunfhNyD;vQif oifhovkd ,lMu&rnf/ Oyrm-
urlrS aumif;onf[k a&;xm;aomfvnf; wkdufckdufaeaomtcg urlr½Sdu todkYvQif urludk tuG,ftumtjzpf
toHk;jyKEkdifawmhtHhenf;/
e,frS Adv k w f Ydkonf rdrwd Ykd\ t&yfa'oudk ud, k wf idk f pdppfMunf½h í I rnfoYkdtumtuG,, f rl nf/ b,fae&mu
awmh aumif;onf/ awmifwef;u b,fvkdpDwef;aeonf paom ajrjyiftajctae (Cover) wdkYudk aumif;pGm od
em;vnf&rnf/ tuG,ftumtwGufrSm e,fu Adkvfrsm;ESifhwuG wyfMuyfrsm;\ ÓPfudkrsm;pGm rSDaeonf/
ykef;uG,fenf;
awmwGif; opfyifrsm;tMum;ü oGm;vm&pOf opfcufopf½GufwdkYudkvnf; vSnfhpm;aeaom tykef;tajc
taejzifh toHk;cs&rnf/ Oyrm- awmwGif;oGm;vmaeygu opfcufrsm;udk wdk;oGm;vQif &efoltvG,fwul jrifEkdifrnf
r[kwf/ xdkYjyif wawmifavmufom jrifhaom opfyifuav;rsm;udk usKd;wdk;usJwJ aygufapaom t&yfjzpfumrl?
¤if;tyifrsKd;udk OD;xkyfüxkd;í arSmufaeygu tjcm;opfyifrsm;ESifh a&maxG;NyD;vQif vludkjrifEkdifrnf r[kwfay/
290
udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
tumtuG,f ,lNyD;onfah emufü ta&;BuD;onft h csufum; Nidro f ufpmG aeEkid zf kdY jzpf\/ Nidrof ufpmG raebJ
vIyf½Sm;aeygrl? &efolu ta0;rS tvG,fESifh jrifEkdifvdrfhrnf/ vIyfonfhtcgüvnf; ajz;ajz; vIyfrSef;rod vIyf&rnf/
Oyrm- acgif;udk awmifbuf Munfah e&mrS ajrmufbufukd MunfhvdkvQif awmifrSajrmufudk csufjcif;rvSnfh&/ ajz;ajz;
tcsdefudk tukefcHí vSnfh&rnf/ odkYr[kwfu touf½Sd owå0grSef;odrl? wwyfESifhwwyf ,SOfNydKif ypfcwfaeMuaom
tcg? vludkjrifrS ypfrnfr[kwf/ ,cif qdkcJhNyD;onfhtwkdif; txifESifhyif vSrf;íypfcwfwwfojzifh NidrfoufpGm ae
Ekdif&efudk txl;BudK;pm;zkdYvdkayonf/
tuG,ftum,lyHk
tuG,t f um,lpOfrmS trsm;tm;jzifh tvsm;arSmufvsu½f w dS wfonf/ tvsm;arSmufíjzpfjcif;? uG,, f jl cif;rSm
ud, k uf a½SUudrk sm;pGm vSr;f í rjrifEidk af omfvnf; &efo\ l usnfxrd eS zf Ydk rmS rsm;pGmcJ,Of;vSonf/ aoewfrmS trsm;tm;
jzifh cg;&if;avmufom vSrf;í ypfwwfonf/ tu,fí ajray:½Syfypfu vlqDra&mufrD vrf;tMum;wGif wkdufí
tjcm;t&m0wåKrsm;udk rSefaeEkdifonf/ trsm;tm;jzifh ,lxm;aom tuG,ftum\aemuf nmbuftpGef; trdwfem;rS
vlae&m,lí arSmufae&onf/ urlrSmvnf; xkdenf;twlyif odkYaomf urlxdyfü opfyifpkuav;rsm;½Sdu xdyfüvnf;
ae&m,lEidk o f nf/ urlxyd t f pGe;f ü ae&m,lpOf rsuv f ;kH wbufuo kd m azmfxm;&rnf/ nmbufu tuG,, f rl S aoewfEiS hf
rsufv;kH wbufukd nmbufü xm;í vlukd opfyiftuG,t f um ponfwYdk u zH;k tkyx f m;vdrrhf nf/ b,fbufu,lygu
vlwud, k vf ;kH azmfNyD;rS aoewfukd xkwaf zmfEidk vf rd rhf nf/ b,fbufu rnfonfhtcgrQ ae&mr,l&/
tuG,ftumae&m ra&mufrD uGif;jyifrsm;udk jzwfausmfí oGm;p&m½SdvQif vludkjzefYcGJí tjref tajy;oGm;&
rnf/ uGif;jyifr[kwfu rvkd/ tuG,f,lvQif jrefpGm,lí? ¤if;tuG,fudkcGmu vsifjrefpGmcGm&rnf/ awmwGif;ü opf
yif wyifESifhwpfyif ul;&mwGif vsifjrefpGmul;í vludk tenf;i,fjzefYNyD; wNydKifwnf; ajy;&rnf/ odkYrS ypfcwfrnfo h l
u ypf&ef a½G;cs,fí r&cif? tuG,fudk vla&mufEkdifonf/ vlrcGJbJ ul;u þvlpkBuD;udk wae&mwnf; jrifae&ojzifh
pufuiG ;f aumif; jzpfaevdrrhf nf/ vlcv JG u
dk í
f tkycf sKy&f usyw f nf; oGm;wwfonf/ (txl;*½kjyK&rnf) csKHwef;udk ausmf&mü
jzpfEkdifonf/ tu,fí wae&mwnf;rS ausmfí aES;aevQif pufuGif;aumif; jzpfwufonf/ ppfwkduf&mü pufuGif;
aumif; rjzpf&ef rsm;pGma½SmifMu&rnf/ aemufq;kH ypfuiG ;f usu tumtuG,f r½Sad omfvnf; uGi;f jyifwiG yf if arSmufí
ypfMu&onf/ xkduJhodkY ae&m,l&mü tjrefqHk;ajy;í tjrefqHk;arSmufNyD;vQif vludk tus,fqHk;csJ&rnf/ tkyfr&atmif
vnf; rcsJ&/
ausmif;om;or*¾rS
(w) 'kw,
d tBurd f ausmif;om;rsm;uGezf &ifw
h iG f aMujimcsuf
(1) or*¾tzGJU0if ausmif;om;rsm;wdkif;&if;jzpf 0HomEkyifeD txnfrsm;0wfqif&ef/
or*¾BuD;wnfwchH ikd jf rJa&; OD;wnfcsufrsm;rSm-
(u) ausmif;om;rsm;\ cHpm;oifh cHpm;xku d af om tusKd;aus;Zl;? tcGithf a&;wkYd ukd umuG,af pmifah ½Smuf&ef/
(c) ,ckyifvQif ½Sdaeaom tvkyfvufrJhjyóemrsm;udk yaysmufaprnfh enf;vrf;rsm; ½SmEkdifjcif;?
(8) ArmjynfwiG f aemifvBl uD;rsm;jzpfrnfh ausmif;om;wdYk tm; aumif;rGeaf ocsmaom Ekid if aH &;ynmudk ay;&ef?
(C) Armjynf½Sd ynma&;udk wkd;wufjyefYyGm;atmif xlaxmifEkdifjcif;?
(i) Armjynf½Sd vGwfvyfa&;twGuf vkyfief;udk vsifjrefpGm ay;Ekdifjcif;/
292
udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
ta&;awmfykH trSwf (2) udk ocifoufwifu vufEydS pf uf½u dk í f udAk [de;f ESihf udu k ?kd aemufyikd ;f wGif udx
k eG ;f ½Sed ?f
ocifb*srf; (Adkvfva&mif)? ocifwifatmifwdkYu wm0ef,lcJhavonf/
1940 'DZifbmv Adv k af tmifausmf aMu;½kyzf iG yhf üJG AuonDvmcHEiS hf wku d q f idk cf ahJ vonf/ wuo taqmuf
tODü nDvmcH usif;yaepOf ESD;aESmzvS,fyGJyHkpH ajymif;vJum ]e,fcst YJ pd;k &pepfBu;D ysuq f ;D vke;D NyvD m;}[laom acgif;pOf
jzifh a[majymMuonf/ ta&;awmfykH atmifjrif&ef tiftm;BuD;rm;aom tyifBuD;udk tjrpfrS ckwv f rJS S jzpfrnf[k ygvm
onf/ tiftm;tultnDjzifh NzdKvSJ&rnf/ aemufxyf tudkif;tcufi,frsm; tjrpfrwG,frD NzdKvSJypf&rnf[laom
oabmyg ygvmonf/
(') ArmEkid if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*¾toif;
(ESpf0uf tpD&ifcHpm)
1940 ckESpf? 'DZifbm (25? 26) &ufaehrsm;wGif usif;yaom yÍörtBudrfajrmuf ausmif;om;rsm;wdkh\
vTwfawmfwGif wifjytpD&ifcHonf
vGefcJhonfh arv (12? 13) &ufaeUrsm;wGif usif;yaom yOörtBudrfajrmuf ArmEkdifiHvHk;qkdif&mausmif;om;
rsm;nDvmcH obifNyD;qH;k onfrS pí? ,ck yOörtBudraf jrmuf ArmEkid if v
H ;kH qkid &f mausmif;om;rsm;vTwaf wmf usif;yonfh
tcsdeftwGif; or*¾toif;csKyf\ c&D;pOfudk þESpf0uftpD&ifcHpmtjzpf wifoGif;ygaMumif;/
or*¾toif;csKyf pnf;rsOf;Oya' tcef; (5)? tydk'fi,f (u) t& or*¾toif;csKyf Ouú|onf 1940- 41
ckESpftwGuf tvkyftrIaqmiftzGJUopfudk (1941 ckESpf? arv 13 &ufaeYwGif) xkwfjyefaMunmcJhygaMumif;/
tvkyftrIaqmif tzGJYopfwGif-
(1) udkvSarmif (rdwDv
¬ m)
(2) udkxGef;½Sdef (tmvHNrdKU)
(3) udkarmifarmif (jrif;jcH)
(4) udkxGef;½Sdef (jrefatmif)
Source: Aung Tun's Original Copy
293
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ra[myg[k vufrw S f a&;xk;d cdik ;f jcif;? 0g;c,fr½Sd ocifrsm;udk ausmif;om;rsm;udk {nfUc&H aumif;vm;[k zrf;qD;axmifcsjcif;?
pmrwwfolyaysmufa&;vkyfief;wGif ausmif;om;rsm; udk,fwdkifujyonfU v,form;jyZmwfudk umuG,fa&;Oya't&
ydwfyifjcif;? ArmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;or*¾toif;csKyfu BuD;rSL;í &efukefNrdKYwGif usif;yonfU jynfolhvGwf
vyfrIudk csKyfcs,fuefhuGufonfU tpnf;ta0;ü w&m;a[majymrIESifh ausmif;om; (3) OD;tm; twif;vufrSwfa&;xdk;
ckdif;jcif;? toif;csKyfrSxkwfjyefaom tcsKdYpmwrf;wdkhudk ydwfyifjcif;? ausmufjzLwGif ppf&efyHkaiG rwnf&eftwGuf
or*¾toif;rsm; 0ifa&mufujy&ef ausmif;tkyq f &mBu;D u wku d w
f eG ;f jcif;? rEåav;wGif ygawmfral eh w&m;a[majymrlEiS hf
ausmif;om;wOD;tm; zrf;qD;jcif;ponfU rvdkvm;tyfaom taESmifht,Sufrsm;udk MuHKawGU&ygaMumif;/ (okdYaomf
rsm;aomtm;jzifh oufqkdifolwdkYu ausauseyfeyfjzpfatmif trSm;udk jyifqifMuygaMumif;/) or*¾toif; ajcvSrf;
rSefrSefBuD; csDwufvsufae&m? vrf;aMumif;c&D;wGif taESmifht,Sufjzpfaprnfh ql;an§mifhcvkwf ponfwdkYudk wwfEkdif
onfeh nf;ESihf z,f½mS ;okwo f if&rnfukd tm;vH;k owdjyKapvdak Mumif;/ aemufaemiftcgrsKd;wGif þuJo h Ykd pdwrf csrf;ajrU
zG,f&m udpörsm;udk awGUMuHK&OD;rnf[k rarQmfvifhaMumif;/
8/ or*¾\&mZ0iftaMumif;udjk yí Munf½h pI pfaq;vQif (1920) ckEpS f twGi;f ü wBurd ?f (1936) ckEpS f wBurd ?f
(1938) ckESpfwGif wBudrf? (3) Budrfwdkifwkdif rauseyfrIrsm;aMumifUaomf vnf;aumif;? ArmwrsKd;om;vHk;ESifU oufqkdif
aom taMumif;udpörsm;aMumifUaomf vnf;aumif;? oydwfBuD;rsm;udk wjynfvHk; toHk;jyKcJUMu&m wBudrfxufwBudrf
vnf; ydkrdkí tiftm;aumif;vmNyD;vQif ydkrdk txajrmufonfudk awGY&ygaMumif;/
,ckuJUodkh urÇmw0Srf;vHk; ppfrD;awmufavmifvQuf½SdonfU tcsdefrsKd;wGif ArmjynftwGif;odkYvnf; ppfrD;yGm;
uav;rsm; rul;puf rjyefYymG ;bJ? cgwkid ;f wapuJo h Ykd yif at;at;vlvl acsmacsmarmarm pcef;oGm;&vdrUrf nf[k rnfol
rQ rajymEkid af Mumif;/ tu,fí taemufEidk if ?H ta½SUEkid if rH sm;rS ppfr;D awmufonf ArmjynfbufoYkd ul;pufco hJ nf½adS omf
wjynfvHk;½Sd ausmif;om;rsm;onf pmoifcef;rsm;twGif;ü at;at;vlvl pmayoifMum;ae½HkrQESifh ae&musrnfr[kwf
aMumif;/ odkYrSr[kwfbJ wjynfvHk;½Sd ausmif;om;rsm;onf pmayoifMum;ae&m pmoifcef;rsm;rS xGufí ausmif;rsm;udk
oydwfarSmuf ae½HkrQESifhvnf; udpörNyD;/ or*¾toif;rsm;onf rnfuJhodkh aqmif½GufMu&rnfenf;[laom jyóemonf
ta&;wBuD; aqG;aEG;zG,f&m ay:ayguf&aMumif;/ 1938 ckESpf ta&;awmfyHkonf jynfolYvGwfvyfrIwdkhudk csKyfcs,fjcif;
aMumifU jzpf&aMumif;/ tu,fí ArmUvGwfvyfa&;twGuf vmvwÅHYaom tcsdefrsm;wGif ta&;udpöay:aygufcJUaomf
ausmif;om;rsm;onf rnfonfUtcef;rS yg0ifujyMurnfudk BudKwif pOf;pm;xm;Mu&ef txl;vdktyfayaMumif;/
ta&;awmfyHkatmifygap
xGef;½Sdef
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
ArmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*¾toif;csKyf
(25? 12? 1940)
(") wuúov
kd t
f ufOya' tqifq
h ifjh yifqifjcif;
&efukefwuúodkvfudkwnfaxmifNyD;aemuf 1959 ckESpftxd &efukefwuúodkvftufOya'udk ½SpfBudrf jyifqif
cJhonf/ yxrOD;qHk; 1924 ckESpfwGif wBudrf? 1939 ckESpfwGif ESpfBudrf? 1949 ckESpfwGif ESpfBudrf? 1951 ckESpfwGif
wBudrf? 1953 ckESpfwGif wBudrfESifh 1959 ckESpfwGif wBudrfjzpfonf/
298
udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif
OD;AaqG
(1940-41)
Source: Oway Magazines
1963 Nidr;f csr;f a&;aqG;aEG;yJG ysujf ym;NyD; aemufyikd ;f wGif tjcm;Edik if aH &; acgif;aqmifrsm;ESithf wl zrf;qD;xdr;f odr;f
cH&onf/ 1966 atmufwb kd m (27) &ufwiG f OD;EkEiS hf w&ufwnf; axmifrS vGwaf jrmufvmonf/ 1968 ckEpS f
'DZifbm (2) &ufaeUwGif awmfveS af &;aumifpu D zJUG aom (33) OD; jynfwiG ;f nDñw G af &;tMuHay;tzJUG wGiyf g0ifonf/
OD;vSarmif
(1941-42)
Source: Oway Magazines
'kw,
d urÇmppfonf ta½SUzsm;okYd ul;pufvmcJo
h nf/ 1941 ck? 'DZbFmv (8) &ufaeYwiG f *syefu t*Fvyd t
f pk;d &
tm; ppfaMunmojzifh &efukefwuúokdvfukd ydwfvkduf&onf/ wuo vkyfief;rsm;vnf; &yfqkdif;oGm;cJhav
awmhonf/
1951 ckEpS w
f iG f w½kwjf ynfoUl or®wEkid if q
H idk &f m jynfaxmifpk jrefrmEdik if aH wmf oHtrwfBuD;tjzpfjzifh cefYtyfjcif;
cH&í? 1958 ckEpS x f d tpöa&;jynfqidk &f m jynfaxmifpjk refrmEkid if aH wmf oHtrwfBuD;tjzpfjzifh Ekid if aH wmfwm0efudk
xrf;aqmifvsuf½o dS nf/ owk;d oD&od "k r®bUJG csD;jr§ijhf cif;cHc&hJ ol jzpfonf/
300
vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI - 1945 rS 1947 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; trsKd;om;a&;toGif
'kw,
d wGJ
(1945 - 1962)
301
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef; (10)
vGwv
f yfa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; vlUtcGit
Yf a&;ESiYf trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1945 rS 1947)
xm;½dSay;&ef/
2/ ,ckESpfrS tpjyKí pmar;yGJrsm; jyKvkyfaomtcg pmar;yGJar;cGef;rsm;udk rdrdwdkYa'otvdkuf oif&aom pm
tqift h wef; twdik ;f om oufqikd &f mynma&;Xme tmPmydik rf sm;u tpd;k &ppfpmar;yGrJ sm;wGif xkwpf pfEikd rf I
twGuf pDpOfay;yg&ef/
3/ ,ckvuf½Sd tajctaet& tpdk;&todtrSwfrjyKaom rlvwef;ausmif; (ig;wef;ausmif;) rsm;rS ausmif;
om;? ausmif;olrsm;tm; tpdk;&todtrSwfjyKaom rlvwef;pmar;yGJ (ig;wef;pmar;yGJ) wGif 0ifa&mufajzqdk
cGifhjyK&ef/
4/ ,ckoydwfvSefaomtcg tpdk;&ausmif;wdkif;ESifh wuo rnfonfhausmif;wdkif;urqdk oydwfarSmufausmif;
om;rsm;tm; vHk;0ta&;r,l&ef/
310
vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI - 1945 rS 1947 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; trsKd;om;a&;toGif
OD;oef;
(1945-46)
Source: Oway Magazines
311
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
OD;oef;armif (ol&,
d )
(1946-47)
Source: Oway Magazines
1947 ckEpS w
f iG f wjynfv;kH ausmif;om;oydwf ay:aygufc&hJ m? &efuek w
f uúov
kd o
f nf ausmif;om;rsm; oydww f iG f
yg0ifcJhonf/ t*FvdyfESifh r[mrdwf ppfwyfrsm; odrf;ydkufxm;aom &efukefwuúodkvfor*¾ taqmuftODudk
jyefvnf&½Scd o
hJ nf/ wuúov kd t
f aqmuftOD tcsKUd wGif useaf eao;aom t*Fvyd pf pfwyfrsm; tm;vH;k udk z,f½mS ;
ay;onf/
312
vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI - 1945 rS 1947 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; trsKd;om;a&;toGif
Source: YU History (Diamond Jubilee)
313
Source: File Photo
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef; (11)
314
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1948 rS 1949 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
acwfqef;
olYEIwfrSmwJh ..... vGwfvyfNyD?
ighEIwfrSmwJh ..... vGwfvyfNyD/
jynftvHk;rSmjzifh
oDuHk;um xdkonfaw;udkrS?
csKd{pGm om,musL;ygvdkY?
jrL;wifh[efcsD/
ta½SUcGif arQmfumrSef;avawmh?
,aeUyif ay:vmxGef;ayxifh?
½Tef;a0qifh vif;a&mifjcnf?
Munfygayh ..... tdk ..... ½Iprf;/
odkY csdefjrwfwGifrS?
xlxyfum omapaMumif;ayy?
aumif;NzdK;a0 atmifvHvTifhygvdkY?
a'gif;tdk;a0 ac:oHqifhw,f?
ckjzifh acwfqef;/
ndK0if;
316
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1948 rS 1949 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
urÇmah usmif;om;tzGt
YJ pnf;rsm; (1947 td;k a0ygaqmif;yg;)
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ESifh vnf;aumif;? ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or*¾ESifh vnf;aumif;
qufoG,fNyD;pD;aom urÇmYausmif;om;tzGJUtpnf; (2) &yfrSm International Student Service (urÇmhausmif;om;
0efxrf;tzGJU) ESifh International Union of Students (urÇmhausmif;om;rsm;or*¾) wdkU jzpfonf/
urÇmhausmif;om;0efxrf; A[dktzGJUcsKyfwnf&mXmerSm qGpfZmvefjynf *sDeDAmNrdKUjzpfí urÇmhausmif;om;rsm;or*¾
A[dkXmecsKyfrSm csufudkpvdkAufuD;,m;jynf y&wfNrdKUawmfü jzpfonf/ urÇmhausmif;om;0efxrf; zGJUpnf;yHkrSm EdkifiHwdkif;
½Sd ]yl;aygif;aqmif½GufaeaomtrsKd;om;aumfrwDtzGJY} rsm;ay:wGif zGJUpnf;xm;onf/ trsKd;om;aumfrwDwdkif;onf
udk,fydkiftkyfcsKyfa&; pnf;rsOf;ESifhtcGifhta&;½Sdí oD;jcm;vGwfvyfcGifh ½Sdonf/ xdktzGJUtpnf;rSm ausmif;ol? ausmif;om;
rsm;ESifh ygarmu©q&mBuD;rsm; yl;aygif;í OD;pD;vkyfudkifaom ]ud, k wf ikd u l aD &;} tzGJUjzpfonf/ wESpfwBudrf a'owdkufvHk;
f n
qdkif&mnDvmcHESifh EdkifiHwumnDvmcH jyKvkyfonf/ xdkEdkifiHwumnDvmcHtNyD;ü OD;pD;tzGJUnDvmcH usif;yonf/
urÇmhausmif;om;rsm;or*¾ zGJUpnf;yHkrSm EdkifiHwdkif;½Sd EdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;or*¾ay:wGif zGJUpnf;wnf
axmifonf/ xdkEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;or*¾rSmvnf; EdkifiHwGif;½Sd ausmif;BuD;rsm;? odyÜHwuúodkvfBuD;rsm;ü
ynmoif,laeaom ausmif;ol? ausmif;om;wdkY\ or*¾rsm; pkpnf;zGJUxm;aom A[dkor*¾jzpfonf/ xdkEdkifiHvHk;qdkif&m
ausmif;om;rsm;or*¾onf trsm;qHk;aom ausmif;om;xk\ udk,fpm;vS,fjzpfí zGJUpnf;tkyfcsKyfyHk pnf;rsOf;Oya'rSm
'Drdkua&pDpHepfus&rnfh tjyif vufawGU vkyfaqmifrIrsm;½Sdonfh tzGJUtpnf;jzpf&onf/ xdkYtjyif a,mufsm;? rdef;r?
pD;yGm;a&;tajctae? aygif;oif;qufqHrI? EdkifiHa&;,HkMunfrI? bmomt,l0g'? vlrsKd; (odkY) tom;ta&mif? rcGJrjcm;em;
apbJ toif;ol? toif;om;tjzpf 0ifcGifh½Sd&rnf/ xdkurÇmhausmif;om;rsm;or*¾[m ausmif;ol? ausmif;om;rsm;\
tzGJUtpnf;jzpfí ausmif;ol? ausmif;om;rsm;twGuf ausmif;ol? ausmif;om;rsm;uom vkyfudkifaqmif½Gufaom
or*¾ jzpfonf/ wESpfwGif wBudrf? a'owdkufvHk;qdkif&m nDvmcHusif;yonf/ (3) ESpf wBudrf EdkifiHwumausmif;om;
rsm;nDvmcH usif;yí rjyKvkyfjzpfaom ESpfrsm;ü EdkifiHwum OD;pD;nDvmcH jyKvkyfusif;yonf/
þonfESifh ywfoufí Student ausmif;om;? ausmif;ol [laom a0g[m&ESifh (National Union of Students)
EdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;or*¾\ t"dyÜg,fudk ½Sif;vif;&ef txl;vdktyfayonf/ urÇmhausmif;om;0efxrf; zGJU
pnf;yHk? tkyfcsKyfyHk? pnf;rsOf; Oya'xJwGif Student ESifhywfoufí atmufygtwdkif; owfyHkñTef;onf/ Student
onf txufwef;? pufrIvufrI ynmoifausmif;BuD;rsm;? twwfoif odyÜHausmif;BuD; wuúodkvfrsm;ü txufwef;
ynm&yf ½SmazGoifMum;aeaom vli,frsm;udk qdkvdkonf/ ausmif;rsm;ü ynmoifMum;aeMuaom vli,fausmif;ol?
ausmif;om; uav;rsm; ryg0ifay/ uREkfyfwdkY ArmjynfESifh tdE´d,rSvGJí Student [laoma0g[m&onf EdkifiHwumwGif
ausmif;ol? ausmif;om;BuD;rsm;udkom ac:a0:oHk;pGJavonf/ xdkYaMumihf ,leufpudk (urÇmhynmavmu"mwf ,Ofaus;rI
tzGJUcsKyf) rSwyg; urÇmhausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;rSm ausmif;ol? ausmif;om;i,frsm; or*¾ESifh vHk;0yif rqufoG,fEdkif
ay/ rywfoufoavmuf jzpfaeavonf/ xdkYaMumifh uREkfyfwdkYonf urÇmhausmif;0efxrf;tzGJU ESpfywfvnfnDvmcHü
vnf;aumif;? urÇmhausmif;om;rsm;or*¾ OD;pD;nDvmcHüvnf;aumif;? ausmif;ol? ausmif;om;i,frsm;twGuf urÇmhtzGJU
tpnf;wck½SdoifhaMumif; tMuHay;awmif;qdkcJhaMumif;/
urÇmhausmif;om;0efxrf;tzGJU\ tajccHrl&if;rSm atmufygtwdkif;jzpfonf/
urÇmhausmif;om;0efxrf;tzGJUonf wuúodkvfrsm; tcdkiftrmnDñGwfa&;ESifh tvkyfwlyl;aygif;aqmif½Gufa&;wdkYudk
tiftm;BuD;rm;pGmjzihf wdk;yGm;BuD;jrifhap&ef urÇmtESHYtjym;ü ausmif;ol? ausmif;om;BuD;rsm;ESifh ygarmu©rsm; yl;wGJí
tvkyfvkyf&ef jzpfonf/ ¤if;\ vkyfief;aqmifwm t&yf&yfwdkYwGif t,l0g'? bmomwdkif;ESifh EdkifiHa&;? 'Drdkua&pDus
aom aygif;oif;qufqHa&; tm;vHk;wdkY\ udk,fpm;vS,frsm; yl;aygif;yg0if vkyfudkifMuonf/ tzGJU\ &mZ0ifrSm 1920
ckESpfwGif urÇmhc&pf,mef ausmif;ol? ausmif;om;BuD;rsm; tpnf;t½kH;u zefwD;ay;vdkufaom yxr ]]Oa&my ausmif;ol?
ausmif;om;BuD;rsm; ulnDaxmufyHha&; aumfrwDtzGJUrS wqifh arG;xkwfvdkufaom urÇmhausmif;om;0efxrf;tzGJUonf
jzpfay:vmavonf/ ausmif;om;0efxrf;tzGJUonf 1926 ckESpfwGif udk,fydkifoD;jcm;tkyfcsKyfa&;\ tcGifhta&;rsm;ESifh
jynfhpHkaom tzGJUw&yf jzpfvmonf/ 1940 ckESpfwGif urÇmhausmif;om;0efxrf;tzGJU? urÇmhc&pf,mef ausmif;ol?
ausmif;om;BuD;rsm; tpnf;t½Hk;? urÇmha&0wD ausmif;ol? ausmif;om;or*¾ESifh ½dkrefuufovpf c&pf,meftzGJUtpnf;
wdkYonf ]]urÇmhausmif;ol? ausmif;om;BuD;rsm; ulnDaxmufyHa&;tzGJU}} udk wnfaxmifcJhMuonf/ xdktzGJUBuD;\ tkyfcsKyfa&;
vkyfudkifrIt00udk urÇmhausmif;om;0efxrf;tzGJUodkY wm0efvTJtyfxm;onf/ 1946 ckESpfwGif urÇmhausmif;om;rsm;or*¾
onf urÇmhausmif;ol? ausmif;om;BuD;rsm; ulnDaxmufyhHa&;tzGJUBuD;ESifh qufoG,fcJhavonf/
urÇmhausmif;om;0efxrf;tzGJU\ vkyfief;rsm;rSm ausmif;ol? ausmif;om;BuD;rsm;tm; ulnDaxmufyHha&;? EdkifiHwum
ynmoifMum;a&;? ausmif;om;twGuf wnf;cdktdrf? aq;½Hk? ,Ofaus;rI? A[dkXmersm; jyKvkyfjcif;? wuúodkvfrsm;ESifh
ywfoufí owif;tvJtvS,f ydkYaqmifjyefMum;a&;? ynmpl;prf;½SmazGa&;? ynmc&D;vkyfief; ponfwdkY jzpfavonf/
317
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
318
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1948 rS 1949 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
a&S;,cif [dktwdwfrSmawmh
vnfNidwfum wGefoHcsKdwJh
wuúodkvf tdk;a0 a'gif;[mv
EGJYaESmif;um *kPfrmefx,fvdkY
rl&m<u,f ½Tif½Tifysw,f
uwJhyHkzef ..... /
wbmom onfwacwfwGifjzifh
b,ft[ef b,foepfayvJ
qef;opfonfh yHkoP²mef
cGyf[efjy *kPfxGm; /
avmuZr®L
vlcsif;twlwlrdkY
b,fvlb,folrdk;&rSmvJ
jrefrsKd;*kPf½SdefwufapzdkY
touf&,f zuf0,fxkwfumy
]]&iftkyfudk wrefjyKr,f}} vdkY
&JwkuGm rmefZmwdawGv
cGyfrnfh[ef a'gif;ysKdrd0,f
aqmifbdonfwum; ..... /
rif;ndKOD;
319
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
321
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
323
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
OD;pdev
f S (1947-48)
Source: Oway Magazines
OD;pdev
f o
S nf vTwaf wmfa½SUaeBuD;wOD;jzpfí? &efuek cf ½dik f zqyvvli,f Ouú|? &efuek cf ½dik f zqyv trIaqmif
wOD; jzpfonf/ wuúov kd b
f UJG &olrsm;u a½G;cs,w
f ifajr§mufaom wuúov kd af umifpD vlBuD; wOD;vnf;jzpfonf/
324
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1948 rS 1949 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
OD;&efa0; (1948-49)
Source: Oway Magazines
a&eHacsmif;NrKUd NrKUd rawmif&yfwiG f arG;zGm;onf/ rdcif? zcifrsm;onf a&eHwiG ;f pm;rsK;d ½k;d jzpfonf/ 10 wef; pmar;yGu
J kd
rif;bl;NrKUd tpd;k &txufwef;ausmif;rS 1941 ckEpS w f iG f atmifjrifí &efuek w
f uúov kd üf ynmqufvuf oifMum;
onf/ 1945 ck ta&;ay: wuúodkvfoifwef;rsm;rSpí qufvufynm oif Mum;onf/
1946-47 wGif wuo taxGaxGtwGi;f a&;rSL; tjzpfjzifv h nf;aumif;? 1947-48 ckEpS wf iG f wuo'k-Ouú|
tjzpf vnf;aumif;? a½G;aumufwifajr§mufjcif; cHcYJ &onf/ 1948-49 ckEpS w
f iG f wuúovkd of r*¾ Ouú|tjzpf
a½G;aumufwifajr§mufjcif; cHc&hJ onf/
OD;&efa0;onf ,cktcsed wf iG f zqyv tzGUJ 0ifwpfO;D jzpfí a&eHacsmif;NrKUd e,f zqyv Ouú|? rauG;c½dik f zqyv
trIaqmif? rauG;c½dik f tvkyo f rm;aumifpD twGi;f a&;rSL;tjzpf wm0ef,l vkyaf qmifaeonf/
325
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef; (12)
3/ udkpdk;Edkif trIaqmiftzGJU
4/ udkcifarmifñGefU (aemif A[dkw&m;½Hk;a½SUae)
5/ udkÓPfxGef; (aemif Oya'0efxrf; 1)
6/ udktkef;armif (aemif bPfrefae*sm)
7/ udkwifarmif (aemif yJcl;wdkif; ynma&;rSL;)
8/ roef;oef;jr
9/ rarar&D wdkY jzpfonf/
AuoESihf &uo oydwaf rSmuf&aJ bmfrsm; awmxJa&mufomG ;aomfvnf; ausmif;rsm;wGif or*¾zUJG pnf;jcif;udk
w&m;0ifydwfyifjcif; r½Sd/ xdktcsdefu yk'fr (5) onf ajcoGufvSaomaMumifh tpnf;ta0;tcsKdUudkyif vQKdU0Sufvkyf&
onf/ aysmfyGJpm;xGufonfh toGifjzifh &efukef wd&pämefO,smOf? tif;vsm;uef tv,fuRef;rsm;ü jyKvkyfcJh&onf/
1/ udkpdk;odrf; Ouú|
2/ udkwifxGwf twGif;a&;rSL;
3/ udktkef;armif pnf;½Hk;a&;rSL;
4/ udkxGef;<u,f jyefMum;a&;rSL; (aemif OD;OmPfxGef;- bPfrefae*sm 1)
5/ udkjrifhodef; ausmif;om;wyfOD;wm0efcH (aemif tajccHynmausmif;oHk;pmtkyf)
6/ roef;oef;jr trsKd;orD;XmerSL;
7/ rarar&D aiGxdef;
xdkESpfwGif &uorS OD;pD;í zqyvESifh tNydKif trsKd;om;aeYudk uefawmfrifyef;jcHü usif;ycJhonf/ txurS
ausmif;om;rsm;? wuúodkvfrS ausmif;om;rsm; (&uoudk axmufcHolrsm;)? zqyvudk raxmufcHaom tjcm; tzGJY
tpnf;rS yk*¾dKvfrsm;ESifh tzGJUtpnf;rsm;? NrdKUrdNrdKUzrsm; tifwdkuftm;wdkuf wufa&mufMuonf/
trsKd;om;a&;? 'Dru kd a&pDa&;? ynma&;ESiyhf wfoufaomtqdrk sm;? zdEydS cf sKyfcs,fru
I kd qefYusifaomtqdrk sm;udk
ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;om rubJ tjcm;tzGJUtpnf;rS udk,fpm;vS,frsm;vnf; yg0ifwifoGif;qHk;jzwfcJhonf/
trsKd;om;aeY aMunmcsufudk xkwfjyefNyD; NrdKUwGif;odkY pepfwus vSnfhvnf a<u;aMumfcJhonf/
(ps) wuúov
kd n
f aeoifwef; zGiv
hf pS cf jhJ cif;
&uorS OD;aqmifí uRe;f awmvrf;½Sd Munfjh rifwikd f txuwGif wuúovkd f naetxl;oifwef;udk zGiv
hf pS Ef ikd f
cJhonf/ xdkausmif;tkyfcsKyfrIaumfrwD Ouú|tjzpf udkoef;xGef; (aemif a'gufwmoef;xGef;) u wm0ef,lonf/
oifwef;udpörsm;udk udknDnD (aemif a'gufwmnDnD) u trsm;qHk; ulnDcJhavonf/ oifwef;wGif rSwfyHkwifaMu;
1d^- (wusyf) om aumufcHcJhonf/
329
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
cGyfa'gif;
jrwfav;½Si-f a½Tw*d ukH Re;f rSmv? wif&h eT ;f um jzma0vGiu
f o
hJ Ykd? pmaypOf&yd o
f mcef;qDu? ,Suo
f ef;wJv
h nf;
a&mifysKd/ arSmifwcdkYudkv? a&mifysKdUum ½Tef;vQHwifhapbdkY? wGef;vSef bGifhumy aZ,smqdk/ /
NrdKifZr®L vGwf&m pcef;qDodkY? NydKiftwlñGwfum vSrf;atmifv? ,Sufoef;a0 pnfvGifwJhaejcnfudk
rSDcdkatmif;ygvdkY? ausmif;,Hudk a'gif;ysHjref;cJhaygh? wifhqef;wJh ueufA[dk? wuúodkvfwJh-'dkYa½Tausmif;/ /
rdk;a&ajr xl;umyGifhapzdkU? tdk;a0a0usL;oHvTifhumy? jrL;vQHwifhaejcnfjrifhu? jrndK½Sifrmeftif oHk;&yfv?
uRefynm- uReftxHk;wdkY&,f? vGwf&mudk ZGwfcGm ½kef;ayawmh-]]tdkuG,f}} bkef;eJYcGyfa'gif;/ /
a0vif;
or*¾
ArmhuRefoabmuf &mZ0ifwavQmufwGif qlylawmfvSefrI? aoG;pnf;tHk<urIwdkYonf igwdkY ausmif;om;rsm;or*¾rS
pwif ysKd;axmifcJhavonf/ uReftrdkufarSmifzHk;vTrf;aepOf tEdkifrcH t½HI;ray;aom pdwfxm;jzifh ArmwrsKd;vHk;tm;
uRefwGif;rS u,fwif&if; aoG;ajrusonfhwdkif? e,fcsJUorm;tm; vGwfvyfa&;&,l&eftvdkYiSm aoG;wdkYjzifh ,ZfylaZmfoGm;Mu
aom AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh AdkvfatmifausmfwdkYonf igwdkYor*¾rSyif xGufay:vmMuonf/
or*¾pdwfjzifh >yrf;aom udk,frSxGufonfh aoG;eDa&mifcHwGif; cGyfa'gif;½kyfta&;½Sdaom tvHawmfonf ol&JBuD;atmif
vHrS qif;oufaom igwdkYor*¾\ txGwftjrwf atmifvHyifjzpfavonf/
þ&JaoG;? &Jrmefwdk;apaom cGyfa'gif;tvHawmfatmufwGif or*¾pdwf udef;atmif;jcif;cH&aom Armhom;aumif;pk
&wemrsm; pk½Hk;cJhMuonf/ tepfemcHum pGefYpm;jcif;wdkYjzifh ArmhvGwfvyfa&;udk tkwfjrpfcscJhMuonf/ ,ckvnf;pk½Hk;
Mu&rnf/ vGwfvyfa&;wnfwHhrItwGuf BudK;yrf;Murnf/
tEdkifrcH t½HI;ray;aom or*¾pdwf½SdolwdkY or*¾atmifvHawmfatmufwGif y#dyu©jzpfMuonfrSm "r®wm[k qdkjim;
vnf; ,aeYjzpfyGm;rIum; ygwDya,m* ruif;onfrSm xif½Sm;vSayonf/ y#dyu© jzpfyGm;rI½SdrS wkd;wufonfudk ig
axmufcH,HkMunfonf/ odkYaomf y#dyu© jzpfvGef;u uGJtufrnfudk pdk;&drf&onf/ uGJtufaMumif;ay:rnf xifwdkif;
AdkvfcsKyfatmifqef;? AdkvfatmifausmfaoG;wdkYjzifh zgax;jrJjrHap&ef or*¾pdwf½SdolwdkY\ oefY½Sif;aom 0g'w&yf jzpf&ay
rnf/
]]owdrrl *lrjrif}} qdkonfhtwdkif; or*¾pdwf½Sd ol&Jaumif;wdkY tcsif;csif;udkom rMunfhrlbJ ywf0ef;usifudk *½k
jyKoifh vSayonf/ igwdkY uGJtufrnDrñGwf jzpfMuaomf tmPmydkifwdkY or*¾tm; vspfvsL½IMuonf/ 0rf;omaompdwf
vTrf;aom rsufvHk;wdkYjzifh MunfhMuonf/ tacsmiform;wdkY or*¾tm; ykwfcwf tjypfajymMuonf/ ysuf&,f ûyMuonf/
jynfolY0efudk xrf;aqmif&if; uG,fvGefoGm;½Smonfh tvkyform;? v,form;wdkY\ rD;½I;wef;wefaqmif ypönf;rJhA[def;?
tmPm½SifvSa½T ponfh Armhom;aumif;&wem tjrKawrsm; xGef;um;atmifajrt&yfwGif wnf½Sdaom or*¾taqmuf
tODtm; rxDrJhjrifp jyKavNyD/
tb,faMumifh þtjyKtrl jyKusifhcH&oenf;[k qef;ppfaomf or*¾pdwf½SdolwdkY pnf;vHk;rI Avm tjypf½Smaejcif;wGif
taumiftxnf azmfaejcif;aMumifhyifjzpf\/ or*¾pdwf½SdolwdkY pnf;vHk;rIum; ygwDpdwftjrpfudk y,fzsufrSom jzpfEdkif
ayrnf/ or*¾rSuif;vGwfvQif rnfonfhygwD? rnfonfh 0g'udkvdkufvdkuf udk,fhtBudKuf vkyf&efjzpfaomfvnf; or*¾wGif½Sd
aepOfwGifum; ausmif;om;0g'ESifh ausmif;om;ygwD[k ac:&rnf/ or*¾0g'udk vdkuf&rnfh or*¾pdwfudkom oefY½Sif;pGm
arG;jrL oifhayonf/
ausmif;om;acgif;aqmif AdkvfatmifausmfESifh rEÅav;tmZmenfwdkY\ aoG;jzifh eDjref;0ifh0gcJhaom igwdkY or*¾tvH
awmftm; OD;ñTwfí or*¾*kPf rñSdK;EGrf;ap&ef wm0ef½SdolwdkYrSm or*¾pdwf½Sdol igwdkYyif? igwdkY\ wm0efum; opöm½SdpGmESifh
wu,fwef; ausmif;om;tusKd; b0opfodkYa&muf&ef aqmif½Guf&efom½Sdayonf/ ausmif;om;xk\ a½SUrS rm;rm;rwf
rwf&yfí oHrPdpdwf"gwfjzifh wdkuf&Jol? wdkif;jynftm; or*¾onf rD;½I;wefaqmifozG,f jzpfapvdkolwdkYonf or*¾wGif
or*¾pdwf&ifhoefpGm a0zefMu&rnf/ qef;ppf&rnf/ tcsif;csif; ½dkif;yif;&rnfrSm "r®wmyif? odkYrSom or*¾onf
oefY½Sif;rnf? wdk;wufrnf/
twdkcsKyfqdk&aomf or*¾pdwf½Sdol igwdkYonf tEdkifrcH t½IH;ray;aom 0g'jzifh ausmif;om;xktusdK; o,fydk;aepOf
rnfonfh avmu"Hw&m;\ vufwGif;odkY usa&mufaeaomfvnf; rwkefrvIyf ridka<u; uHw&m;\ ½dkufykwfcsjcif;
330
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1949 rS 1950 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
331
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
a'guw
f marmifarmifausmf (1949-50)
Source: Oway Magazines
jrefrmEdik if w
H iG f Oya' yg&*lbUGJ &&So
d l (2) OD;om&SNd yD; wOD;rSm rqvacwf aemufq;kH or® a'gufwmarmifarmifEiS hf
a'gufwmarmifarmifausmw f Ykdyif jzpfonf/ Oya'yg&*lbUGJ udk ½k½mS ;Edik if rH S &½Scd o
hJ nf/
1989 ckEpS w
f iG f a':atmifqef;pkMunf\ tmPmzDqefa&;vIy½f mS ;rIwiG f yg0ifaqmif½u
G rf jI zifh tzrf;cHNyD;? 1992
{NyDvwGif jyefvnfvw G af jrmuf vmonf/
tcef; (13)
333
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
vufoD;xkd; oHwkwf½kduf udpöudk (2) zuf pvHk;rS tjyeftvSef pGyfpGJrIrsm;jzifh ausmif;om;xkudk ½Sif;vif;
Muonf/ trJuGufonf zsuf&rnf r[kwf/ uGefjrLepftEG,f ausmif;om;xkrsm; tjrwfxkwf oGm;rnfudk (2) zuf
pvH;k rS pd;k &drMf uonf/ wuúovkd t
f mPmydik rf sm;uvnf; rnfoUl ya,m*ygonf rod? vuf½dS wuotrIaqmif rjyKwfus
a&;udk usm;uefay;&ef pDpOfonf/
&efukefwuúodkvf 'k-t"dywdjzpfaom a'gufwmat;armifonf wuotrIaqmifrsm;twGuf (Recall
Voting) ac: qE´cH,lyGJ jyKvkyfay;&ef BudK;pm;onf/ ausmif;om;rsm;u ausmif;om;xktwGif; tcGifhtmPm ydkifqdkifrI
udk 0ifa&muf pGufzufjcif;[k oabmxm;onf/
aMunmcsuf xkwfjyefNyD;aemuf Action Committee taeESifh ausmif;om;xkudk,fpm; tqdkygudpöESifh
ywfoufí ½Sif;jy&ef &efukefwuúodkvf tkyfcsKyfa&;rSL; a'gufwmxifatmifudk awGUqHk&ef BudK;pm;cJhonf/ ¤if;r½Sdí
rawGUcJh&ay/ odkYaomf naeydkif;wGif a'gufwmxifatmifu udkpdk;odef;tm; pmwapmifay;í um;jzifhvdkufcJh&ef ac:cJh
onf/ pmrSm-
Htin Aung
336
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1950 rS 1951 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
337
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
339
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
1/ wuúodkvfcsif;ESifU EdkifiHjcm;qufoG,fa&;Xme
urÇmvH;k qdik &f mausmif;om;0efxrf;tzGUJ udk 16? 1? 51 &ufaeYwiG f atmifjrifpmG zGUJ pnf;NyD;cJí
h obmywdtjzpf
a'gufwmxifatmif? 'k-obmywdtjzpf wuoOuú| udkudkav;? b@ma&;rSL;tjzpf a'gufwmomvS?
twGif;a&;rSL;tjzpf udka&mbwfqGefcg;? trIaqmifvlBuD;rsm;tjzpf-
1/ ygarmu© OD;b 2/ ygarmu© OD;at;armif 3/ udkpdefbef;
4/ udkodef;atmif 5/ udkwif0if; 6/ udkjrol wdkYudk a½G;aumufzGJUpnf;cJhonf/
xdkaumfrwDrSaeí ynm½SmrSD;&mü tcuftcJawGUaeaom ausmif;om;wdkYtm; aiGaMu;ulnD axmufyHh&m
odyÜH (6) OD;? 0dZÆm (4) OD;? aygif; (10) OD;udk wpfvvQif 50d^- ESifh aygif; 5000d^- axmufyHhaMu; ay;EdkifcJhonf/
wuúodkvfcsif;ESifh EdkifiHjcm;qufoG,fa&;Xme tpD&ifcHpm rSwfwrf;t& EdkifiHjcm;{nfhonfawmfrsm; tjzpf
(1) e,lZDvefjynf urÇmvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;tzGJUcsKyf twGif;a&;rSL; rpöwm tm(&f)tuf(pf)bpfpvD (R.S
Bisley)? (2) rpötrf&mZm (M.Raza) ygupöwefEi S ?hf (3) rpöwm trfauaumewf (M.K Connent U.S.N.S.A) wdYk
vma&mufí Armjynfausmif;om;a&;udpöudk &if;ESD;pGm aqG;aEG;avhvmMuonf/
jrefrmjynfudk,fpm;vS,frsm;tjzpf EdkifiHjcm;odkY-
(1) a'gufwma&mbwf (vufaxmufaq;rSL;) tm; puFmylNrdKUü usif;yaom ta½SUawmiftm½S awmifydkif;
qdik &f m aq;yg&*lrsm;\ ausmif;om;rsm; use;f rma&;tajctaewGif aqG;aEG;yGo J Ykd apvTwcf o
hJ nf/ a'gufwma&mbwf\
aqG;aEG;csufrsm;rSm rsm;pGmatmifjrifaMumif; tpD&ifcHEdkifonfhtjyif &efukefwuúodkvf ausmif;om;rsm; usef;rma&;
twGuf ta&;wBuD; vdktyfaeaom jrefrmaiG wodef;wef "gwfrSefwckudk vnf;aumif;? ta&;BuD;aom aq;ypönf;
tcsKdUudk vnf;aumif;? wuúodkvfaq;½HktwGuf &½SdcJhygonf/
(2) ¤if;tjyif tm½Swdkuf ausmif;om;a&;&mrsm;ü ESHYpyfpGm qnf;yl;í &if;ESD;rI&½Sd&ef udka&mbwfqGefcg;tm;
ygupöwef? oD[dkVf? tdEd́,? tif'dkeD;½Sm;? rav;½Sm;? ,dk;',m;wdkYudk apvTwfcJhygonf/ urÇmvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;
tzGUJ csKyf0if Edik if jH zpfaom uae'grS jrefrmjynf tif*sife, D m ausmif;om;rsm;twGuf ausmif;oH;k ypön;f rsm; (Drawing
Instruments & Exercise Books) ESihf aq;0g;ypön;f rsm; ay;ydYk &½Sc d yhJ gonf/ *syefjynfrS "gwfreS af jymif;wckuv kd nf;
aumif;? tar&duefausmif;om;rsm;tzGUJ rS aiGo;kH aomif; tultnDEiS hf aq;bufqikd &f m pmtkyt f rsK;d rsK;d ? odyb
HÜ ufqikd &f m
pmtkyftrsKd;rsKd;wdkYudk vufcH&½SdcJhygonf/
2/ vlxkqufqHa&;ESifU ynma&;Xme
¤if;teuf rGejf rwfaom atmifjrifrI wcsufrmS 50-51 ckEpS f rufx&pfausmif;om;rsm;twGuf ykZeG af wmifEiS hf
wuúov kd o f r*¾taqmuftOD ESpaf e&m cGí J apwemh0efxrf;oifwef;rsm; zGiv hf pS jf cif;jzpfonf/ apwem½Sif ausmif;om;
BuD; tcsKdU\ tultnDudkvnf; aumif;pGmvufcH &½SdcJhygonf/ xkdoifwef;odkY ausmif;ol? ausmif;om; trsm;tjym;
wufa&mufcJhygonf/ toif;\ &nf½G,fcsufESifh avsmfnDpGm vlxktzGJUtpnf;rsm;\ qufoG,frIudk 0rf;ajrmufpGm
vufcHcJhNyD;
1/ ArmEdkifiHvHk;qdkif&m awmifolv,form;tpnf;t½Hk;XmecsKyf txl;nDvmcHodkY zdwfac:csuft& txl;
{nfhonfawmf tjzpf 2? 1? 51&ufaeYwGif udk,fpm;vS,f (2) OD; apvTwfcJhygonf/
2/ Armjynf tvkyform;tpnf;t½Hk;rsm;rS BuD;rSL;usif;yonfh EdkifiHvHk;qdkif&m 'kwd,tBudrfajrmuf tvkyf
orm;or*¾ nDvmcHodkY zdwfac:csuft& or*¾udk,fpm;vS,f (2) OD;udk 9? 2? 51 &ufaeYwGif apvTwfcJhygonf/
3/ ArmEdik if v
H ;kH qdik &f mvli,frsm;tpnf;t½H;k BuD;wGif &efuek cf ½dik rf S BuD;rSL;usi;f yonfh ud;k Budraf jrmufnv
D mcH
342
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1950 rS 1951 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
3/ aygif;oif;qufqHa&;ESifU jynfolYvkyfief;Xme
EdkifiHjcm;{nfhonfawmfrsm;udk aumif;pGmvufcHrnfh R.S Bislay tm; a[majymyGJ usif;y&ef wdkawmif;onfh
umvtwGif; BudK;pm;cJhonf/ jynfolUvkyfief;Xmersm;rS ausmif;om;tusKd;twGuf or*¾rS qufoG,f&,lcJhaom
tusKd;w&m;rsm;rSm-
1/ avaMumif;Xme U.B.A rS ausmif;om;rsm;tm; (70) &ufxuf ausmfvGefaom tcEIef;rsm; twGuf
10% avQmhygonf/
2/ rD;&xm;XmerS ausmif;om;rsm;tm; w0ufEIef; avQmh,lygonf/
3/ a&vrf;bufqdkif&m I.W.T rS ausmif;ydwf&uf (3) &ufxuf ausmfvGefaom tcsdefwGif a&vrf;ü oGm;
vmaom ausmif;om;rsm;tm; txl;EIef;ESifh ay;ygonf/
jynfwiG ;f t&yf&yfü oGm;vmrI cufcaJ om ae&ma'orsm;odYk jyefonfh ausmif;om;rsm;tm; or*¾rS txl;pDpOf
ay;cJhygonf/
4/ jyefMum;a&;Xme
t"du atmifjrifrItjzpf oefY½Sif;aom0g'ESifh vrf;pOfudk (9? 2? 51) &ufaeYwGif twdtvif; xkwfjyef
aMunmcJhygonf/ rSefuefaom oabmw&m; &mEIef;jynfh0aeaom or*¾\ 0g'ESifh vrf;pOfudk jyefMum;a&;Xmeonf
tcgtcGifhoifhwdkif; xkwfazmfaMunmjcif;? owif;pmyg ausmif;om;ta&;ESihf ywfoufaom uGJvGJonfh,lqcsufrsm;?
ausmif;wGi;f ausmif;jyif tajctae t&yf&yfukd tcgtcGit hf vdu
k f xkwjf yefaMunmcJo
h nf/ xdUk jyif jynfoYl todtrSwf
jyKaeY yGJawmfrsm;? ausmif;om; todrSwfjyKaeU yGJawmfrsm;ü or*¾\ oabmxm;udk wnfhrwfpGm xkwfjyefcJhonf/
5/ pmMunfUyd#duwfwdkufXme
or*¾pmMunfw h u
kd Xf metwGuf pmtkyrf sm;udk urÇmvH;k qdik &f mausmif;om;rsm;tzGUJ csKyfEiS hf tjcm;Edik if jH cm;oH½;kH
rsm;rS tultnDtjzpf vufcH&½Sdí or*¾pmMunfhwdkufcef;ü aumif;pGmxm;½Sdygonf/
6/ r*¾Zif;XmetpD&ifcHpm
1950-51 ckESpf trIaqmiftajymif;tvJaMumifh yxrydkif;wGif r*¾Zif;Xme wm0efcHtzGJU aqmif½Gufaom
vkyfief;rsm; teuf tdk;a0r*¾Zif; rxkwfa0EdkifcJhaom tdk;a0wm0efcH\ BudK;pm;rIaMumifh wESpfrQ tcsdef,l aqmif½Guf&
aom udpöudk (2) v twGif; tdk;a0 tcsdefrD wGefusL;EdkifcJh\/
7/ b@ma&;XmetpD&ifcHpm
trIaqmifa[mif;rsm;xHrS 1950 ckEpS f 'DZifbmvwGif aiG 465d-5yJ vTaJ y;&NyD; vpOf 0ifaiGtjzpf qdik v f crsm;
rS 2927d-8yJ? ,cktxd0if aiG½Sdaeygonf/ ¤if;wdkYteuf tmZmenfaeY? AdkvfcsKyfaeY? ausmif;om;rsm; psmyeudpörsm;
wGiv f nf;aumif;? ½H;k oH;k ypön;f rsm;ESihf Ekid if jH cm;ausmif;om; ud,
k pf m;vS,rf sm;\ {nfch yH rJG sm;ü vnf;aumif;? acRwmoH;k
pGJí ,ckvufusef 202d-12yJ ½Sdygonf/ ESpftqufqufu wif½Sdvmaom wuúodkvfaumifpDESifh wuúodkvfor*¾ay:
wGif wif½Sdaom vQyfppf"gwftm;cESifh a&caiGrsm;udk aumifpDrS avsmfay;NyD;aemuf vQyfppftm;ESifh a&cudk vpOfrSefrSef
ay;&onf/
taxGaxGqdkif&m tpD&ifcHpm
or*¾\ txufygXme (7) ckrSwyg; tjcm;rJhaom vkyfief;aqmif½Gufcsufrsm;udk twGif;a&;rSL;ESifh wGJzuf
twGif;a&;rSL;\ taxGaxGqdkif&mXme tpD&ifcHpmü xnfhoGif; tpD&ifcHygonf/
ausmifom;or*¾? tvkyftrIaqmifopf a½G;aumufwifajr§mufNyD;aemuf Oya'tMuHay;t&m½Sdtjzpf 0wfvHk
343
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
344
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1950 rS 1951 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
cifarmifjrifh
('k-Ouú|)
w-u-o
345
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
OD;udu
k akd v;
(1950-51)
rlvwef;rS wuúov kd x
f d tcrJyh nma&;pHepfEiS hf ûyvkyo
f nf/ wuúov kd yf xrESpo
f ifwef;rsm; (Oypmtykid ;f -u
ESihf 0dZmÆ tydik ;f -u) tm; pmar;yGv J yk af &;ESihf ywfoufí y,fzsu&f ef ûyvkycf o
hJ nf/ aemfa0jynf atmfpvdNk rdKUwGif
usif;yaom urÇmhwuúodkvf0efxrf;tzGJY (World University Service) nDvmcHodkY wufa&mufcJhonf/
OD;udu
k akd v;onf &efuek Nf rdKU jrLeDpyD g,fwiG f jynfoYlqufqaH &; t&m½St
d jzpf Edik if aH wmfwm0efukd ,ck xrf;aqmif
vsuf½Sdonf/
346
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
tcef; (14)
9/ udkjrifhodef; jyefMum;a&;rSL;
10/ udkatmifausmfjrifh um,AvrSL;
11/ udkjrifhaqG wGJzuf um,AvrSL;
12/ udkcspfaqG &JacgifXmerSL;
13/ udkpHarmif wGJzuf &JacgifXmerSL;
14/ udkjrifhodef; wGJzuf vufaxmuftwGif;a&;rSL;
&efuek w
f uúov
kd f td;k a0r*¾Zif;bJYG av;csK;d Bu;D
(1) taMumif;tusKd;wnf;[laom taumif;tqdk; taxGaxG tcsuftvuf xdkxdk½Sif;apzdkU? ]a'gif;tdk;a0}
wuúodkvf r*¾Zif;qDodkU? tqufudk ruif;EkdifordkU owif;ydkUvdkufrnf/ ]tdkuG,f} txufe*kd&ft&if;qDu?
rysufrNydK r,Gif;ayordkU? toif;tyif; qdkwJh? tcsif;csif;wdkU p½kdufnDvdkU-tvdkuf txdkufnD/
350
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
tdk;a0r*¾Zif;bJGYav;csKd;udk wuúokdvfusifUxHk;
ed*Hk;csKyfuAsm ]&pemav;csKd;BuD;} vdkYvnf;
trnfay;xm;onf/ þav;csKd;BuD;wGif q&mBuD;u
wuúodkvfausmif;om;rsm; nDñGwfMu&ef
wdkufwGef;xm;onf/ nDñGwfrS
Nidrf;csrf;om,mEdkifaMumif; ñTefjyonf/ xdkYjyif
e,fcsJUESifh w½kwfjzLta&;rSmvnf; pdwfrat;p&m
jzpfaMumif; q&mBuD;u owday;xm;onf/
(vufa½G;pifav;csKd;w&m? pm- 348)
351
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(p) wuúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ ESpyf wfvnftpD&ifcpH m (1951-52)
taxGaxGXme
1951-52 ck? &efuek w f uúov kd af usmif;om;rsm;or*¾ trIaqmifa½G;aumufyu JG kd pnf;rsO;f Oya't& (2) Budrf
cGJí usif;ycJhonf/
yxrtBudrf a½G;aumufyGJudk 1951 ck? pufwifbmv (11) &ufaeYü usif;yjyKvkyfcJhí? Ouú| udkpdefbef;?
'k-Ouú| udkOD;armif? b@ma&;rSL; udkwifatmifwdkYudk a½G;aumufwifajr§muf cJhMuayonf/
'kwd,tBudrf a½G;aumufyGJudk 1951 ck? pufwifbmv (21) &ufaeYü usif;yjyKvkyfí udkausmfausmf
(taxGaxG twGif;a&;rSL;)? udkwifarmifxGwf (wGJzuftaxGaxGtwGif;a&;rSL;)? udkwifxGef; (jyefMum;a&;Xme?
twGif;a&;rSL;)? udkjrifhcdkif (EdkifiHjcm;qufoG,fa&;Xme? twGif;a&;rSL;)? udkudkav; (wuúodkvfESifh vlxkynma&;Xme?
twGif;a&;rSL;)? udkcifarmifvwf (aygif;oif;qufqHa&;ESifh oufomacsmifcsda&;Xme? twGif;a&;rSL;) wdkYudk
a½G;aumufwifajr§muf cJhMuygonf/
a½G;aumuf wifajr§mufjcif;cH&aom trIaqmiftzGJUrSm wuo pnf;rsOf;Oya't& r*¾Zif;Xme? wm0efcH
pmwnf;tjzpf trfcdkifjrJzdk;csdefESifh pmMunhfwdkufrSL;tjzpf udkvScifwdkYtm; cefYtyfvdkufygonf/
wuo pnf;rsOf;Oya'ESifhtnD zGJUpnf;NyD;ajrmufcJhaom trIaqmiftzGJUonf 1951 ck? pufwifbmv
28 &ufaeYwGif or*¾taqmuftODü usrf;opömusdefqdkí wm0ef0wå&m;rsm;udk vufcH aqmif½GufcJhygonf/
xdkusrf;opömusdefqdkyGJodkY zdwfMum;csuft& ae;½Sif;owif;pm t,f'DwmcsKyf OD;avm½Hk? jynfolYNidrf;csrf;a&;
tzGJUacgif;aqmif OD;atmifoef;ESifh wuoOuú|a[mif; 0efBuD; trfat&m½SpfwdkY <ua&mufí rdrdwdkY\ tjrifESifh
ausmif;om;wm0efudk a[majymMuonfudk þtpD&ifcHpmwGif aus;Zl;wifpGmjzihf rSwfwrf;wif tyfygonf/
1951 ck? ZGefv ausmif;zGifhonfhf tcsdefrSpí pmar;yGJpepfopfESifh ywfoufí ausmif;om;xk qE´t&
ajz½Sif;ae&ojzifh trIaqmifa½G;aumufyGJrSm tenf;i,f aESmifhaES;cJhjcif; jzpfygonf/
atmufwdkbmv ausmif;ydwf&uftwGif; ausmif;aqmifrsm;ü xrif;rauR;[k ausmif;aqmifaumfrwDu
qHk;jzwfcJhojzifh wuorS ta&;,laqmif½Gufjcif;aMumifh atmufwdkbmv ausmif;ydwf&uftwGif; xrif;qufvuf
auR;arG;ygonf/
enf;jyq&mwOD;ESihf ausmif;om;wOD; tcsi;f rsm;MuNyD; ausmif;om;tm; ausmif;rS xkwyf pfjcif;jzihf tjypf'Pf
ay;rnfhqJqJwGif wuorS vma&muf&m ausmif;xkwfrnfh udpörSm ajyvnf oGm;cJhygonf/
1951 ck? pufwifbmv (20) &ufaeYwGif ausmif;om;tcsKdUtm; ppfom;tcsKdUu &rf;um;jcif;udk wuoodkY
wdkifMum;ojzifh wuorS wuúodkvfaumifpDodkY vnf;aumif;? oufqdkif&m ppf½Hk;csKyfodkY vnf;aumif; ta&;,l&ef
wdkifMum;pmrsm; ay;ydkYcJhygonf/
1951 ck? atmufwb kd mv (18) &ufaeYwiG f ygupöwefEikd if H 0efBuD;csKyf vD,muGwt f vDcefonf vlrormwdYk
\ vkyfMuHjcif;udk cHcJh&&m wuorS ausmif;om;xkudk,fpm; 0rf;enf;aMumif;o0PfvTmudk ygupöweftpdk;& odkY
ay;ydkYcJhygonf/
1951 ck? atmufwdkbmv (29) &ufaeUrS pí urÇmhwuúodkvf0efxrf;tzGJU\ ta½SUtm½Swdkufawmifydkif;
nDvmcHudk &efukefwuúodkvfü usif;yrnfjzpfí tdrfonf 0wå&m;twdkif; jyifqifrIrsm;udk jyKvkyf&onf/ xkdnDvmcHodkY
tdE, d́ ? ygupöwef? oD[Vkd ?f ,k;d ',m;? tif'ekd ;D ½Sm;ESifh rav;½Sm;Edik if w
H Ykd rS ygarmu©rsm;ESihf ausmif;om;ud, k pf m;vS,rf sm;
wufa&mufMuygonf/
ucsif j ynf e ,f w G i f rD ; ab;oif h o jzif h b0wl a usmif ; om;rsm; twd ' k u © a &muf a e&m wuorS
rD;ab;&efyHkaiGodkY aiG 50d^- yg0ifvSL'gef;cJhygonf/
Edk0ifbmv aumifpDtpnf;ta0;wGif wuorS awmif;qdkcsuft& wifoGif;qHk;jzwfNyD; ausmif;om;xkxHrS
aumuf,x l m;aom wuúov kd rf wS yf w
kH ifaMu;aiG 10d^-? upm;ESifh pmMunfw h ukd af Mu;aiG 12d^-ESifh wuúov kd 0f ifaMu;aiG
10d^- pkpkaygif; 32d^- udk ausmif;om;xkodkY jyefvnfay;qyfcJhygonf/
xdkYtjyif ntcgoGm;vmrI vG,ful&eftwGuf t"dywdvrf;udk rD;rsm; xGef;nd§ay;&efudkvnf; wuorS
awmif;qdkonfh twdkif; wyfqifay;cJhygonf/
ajrmufrsm;pGmaom ausmif;ol? ausmif;om;rsm;onf ausmif;wGif aevifhupm; aiGa&; tusyftwnf;jzpf
jcif;? ausmif;p&dwf rwwfEikd jf cif;wdYk ukd wuúov kd rf S tiftm;½So
d rQ uln&D ef wuorS awmif;qdo k nft h wdik ;f wuúov kd f
352
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
txl;&efyakH iGrS ausmif;ol? ausmif;om; (12) a,mufwYkd tm; axmufyahH Mu;aiG wv 60d^-usyf xkwaf y;&ef oabmwl
nDygonf/ xdkYaMumifh wuorS atmufwdkbmv (26) &ufaeYwGif avQmufvTmrsm; ac:,lcJhygonf/ odkY&mwGif
oufqdkif&mwdkY\ tvkyfoabmt& ay:aygufcJhaom tcuftcJwdkYaMumifh aiGxkwfay;a&;udpo ö nf aESmifhaES;cJh aomf
vnf; ,ckESpf Zlvdkifv twGif;wGif ausmif;ol? ausmif;om; (12) a,mufwdkYtm; wa,mufvQif axmufyHhaMu;aiG
(600) usyf wdwdudk ulnDaxmufyhHcJhNyD; jzpfygonf/ axmufyHhaMu;&xdkufolrsm;tm; a½G;cs,f&mü wuoonf
atmufygrltwdkif; a½G;cs,fcJhygonf/
(1) ynmBudK;pm;rI½Sdjcif;?
(2) aiGtultnD trSefwu,fvdkjcif;?
(3) or*¾pdwf½Sdjcif;wdkY jzpfygonf/
trSefpifppf axmufyHhaMu;avQmufol tm;vHk;vdkvdkyif aiGa&;aMu;a&; usyfwnf;rIESihf &ifqdkifvsuf ½Sdolrsm;
yif jzpfygonf/ xdYk aMumifv h nf; a½G;cs,f&mü tcuftcJ awGU½Scd &hJ ygonf/ rnfoYkd yifjzpfap uREkyf w f Ykd onf a½G;cs,f&mü
txufyg rltwdik ;f wOD;ESiw hf OD; EdiI ;f ,SONf yD; aiGtultnD ydrk v
kd tkd yfonf[k MuHpnf,q l &aom ausmif;ol? ausmif;om;
(12) a,mufwdkYtm; axmufyhHaMu;aiGrsm;udk xkwfay;cJh&ygonf/
axmufyHhaMu;aiG &½Sdolrsm;rSm-
1/ raMumif0g; cHkeHygwf - 670 'k-Oypm
2/ r&if&if cHkeHygwf - 84 y-Oypm
3/ udkvSatmif cHkeHygwf - 1014 y-Oypm
4/ udkatmifoef; cHkeHygwf - 978 y-Oypm
5/ udkat;az cHkeHygwf - 198 'k-Oypm
6/ udkxGef;ñGefY cHkeHygwf - 549 y-Oypm
7/ udktkef;az cHkeHygwf - 966 'k-Oypm
8/ udkBudKifxGef; cHkeHygwf - 663 y-Oypm
9/ udkwifjrifh cHkeHygwf - 1106 y-Oypm
10/ udkbwkwf cHkeHygwf - 161 y-Oypm
11/ udkaomif;wif cHkeHygwf - 4 'k-Oypm
12/ udkñGefYarmif cHkeHygwf - 581 y-Oypm
wuúov kd f ausmif;ol? ausmif;om;rsm;tm;vH;k usef;rma&;ppfaq;&efukd wuowckwnf;jzifh aqmif½u G &f ef
cJ,Of;ojzifh wuorS oufqikd &f modYk tultnDawmif;&m ,ckEpS Of ;D rS ausmif;ol? ausmif;om;tm;vH;k wdYk tm; usef;rm
a&;ppfaq;jcif; jyKEdkifcJhygonf/
Edk0ifbmv (23) &ufaeY? trsKd;om;atmifyGJaeYudk ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾ (oefY½Sif;aom
ausmif;om;xk) rS BuD;rSL;í bDatat abmvHk;uGif;BuD;wGifusif;y&m wuoonf ausmif;om;rsm; OD;pD;aom
xkdtcrf;tem;odkY tifwdkuftm;wdkuf wufa&mufNyD; yg0ifqifETJcJhonf/
'DZifbmvwGif wuúodkvf tif*sifeD,mausmif;om;rsm;or*¾rS rdrdwdkY\ vwfwavm epfemcsufrsm;udk
wuúov kd af umifpoD Ykd awmif;qd&k m jiif;y,fojzifh qE´jyoydwaf rSmufc&hJ m wuorS yxrajcvSr;f taejzifh aMunmcsuf
xkwfjyefí xkdqE´jyoydwfudk axmufcHcJhygonf/ xkdrSwqifh tif*sifeD,mausmif;om;rsm;\ vufwavm epfemcsuf
rsm;udk wuorS wuúov kd af umifpo D Ykd xyfrH wifjyjyefonf/ 1951 ck? 'DZifbmv (7) &ufaeUwGif wuorS ausmif;om;
xk tpnf;ta0;ac:,lí nDaemifrsm;jzpfaom tif*sifeD,mausmif;om;rsm;\ awmif;qdkcsufrsm;onf w&m;enf;
vrf;usojzifh axmufcHaMumif;jzifh tif*sifeD,mausmif;om;rsm;or*¾\ qE´jyoydwfudk axmufcHaom tm;jzifh
wuúodkvfausmif;udkvnf; (7) &ufaeUrS (8) &ufaeY? naetxd (2) &ufwdwd qE´jy u½kPmoydwfarSmuf&ef
qH;k jzwf ygonf/ wuoonf tif*sief , D mta&;udk aqmif½u G &f mü tif*sief ,
D mausmif;om;rsm;or*¾\ wcJeufaom
tultnD pnf;vHk;rIudk &½Sdojzifh awmif;qdkcsufrsm;udk auseyfzG,f&m &½SdcJhonf/
e,fcsJUwdkYtm; wdkufcdkuf&if;? toufpGefYoGm;½Smonfh Adkvfatmifausmf\aeUjzpfaom 'DZifbmv (20) &uf?
ausmif;om;aeYwGif wuoü ausmif;om;aeY tcrf;tem; usif;ycJhygonf/
Adkvfatmifausmf\ txdrf;trSwftjzpf Adkvfatmifausmf\ udk,fw0uf opfom;½kyfxkonf wuo
taqmuftODa½SUwGif ppfrjzpfrDu xifxif½Sm;½Sm; wnf½SdcJhonf/ odkY&mwGif ppfab; ppf'PfaMumihf ,dk,Gif;cJh&ay&m
353
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
b@ma&;Xme tpD&ifcHpm
b@ma&;XmeESihf ywfoufí tpD&ifcHvdkonfrSm 1950-51 ckESpf trIaqmiftzGJUrS 0ifaiG? xGufaiG pm&if;
½Sif;wrf; pmtkyfpmwrf;rsm;ESihf wuG vufusefaiG pkpkaygif; 332 usyf 2 yJ (okH;&m oH;k q,fh ESpfusyf ESpfyJ) wdwu
d kd
355
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
vufcH &½Scd yhJ gonf/ 1951-52 ckEpS t f wGuf or*¾toif;0ifrsm;xHrS 3893 usyf (oH;k axmifh ½Sp&f m ud;k q,fh oH;k usyf)
wdwu d kd &½SNd yD;? or*¾taqmuftOD qdik cf ef;rsm;rS (10) vtwGuf 3697d^-8yJ (oH;k axmifh ajcmuf&m ud;k q,fYcek pfusyf
½SpfyJ) wdwdudk &½Sdygonf/ wuúodkvfodkY EdkifiHawmftpdk;&rS xkwfay;aom wuúodkvfaxmufyHhaMu; odef;ig;q,fxJrS
or*¾twGuf aiGaygif; 16495 usyf (waomif; ajcmufaxmifh av;&m udk;q,fh ig;usyf) wdwdudk tcsKd;us &½Sdyg
onf/ 1951-52 ckESpftwGuf or*¾t&yf&yf 0ifaiGaygif;rSm 24ç417d^-8yJ (ESpfaomif; av;axmifh av;&m wq,fh
ckepfusyf ½SpfyJ) wdwdjzpf\/ 1952 ck? Zlvdkifvukeftxd ESpfcsKyfpm&if;ydwfcsdefwGif or*¾vufusefaiG bPfü 3774d-
18 jym; (oHk;axmif ckepf&m ckepfq,fh av;usyf q,f½Spfjym;) ESifh aiGom; 29d-25jym; (ESpfq,fh udk;usyfESifh
ESpfq,hf ig;jym;) ½SdNyD; EdkifiHawmftpdk;&xHrS pwkw¬ywf t&pfusaiGtjzpf 4123d-75jym; (av;axmifh w&m ESpfq,fh
oHk;usyf ckepfq,fh ig;jym;) &½Sd&ef ½Sdojzihf pkpkaygif;aiG 7927d-18jym; (ckepfaxmif udk;&m ESpfq,fh ckepfusyfESifh
q,fh½Spfjym;) wdwd jzpfygonf/
&efukefwuúodkvf txl;&efyHkaiGrS &½Sdaom aiG 7200d^- (ckepfaxmifh ESpf&musyf) wdwdudk wu,f&NyD;
ynmBudK;pm;vdkMuaom ausmif;olausmif;om; (12) OD;wdkYtm; wuorS aeí wvvQif 60d^- (ajcmufq,fusyf)ESifh
(10) vtwGuf wa,mufvQif 600d^- (ajcmuf&musyf) wdwdudk axmufyHhaMu;tjzpf xkwfay;EdkifcJhygonf/
jyefMum;a&;Xme ESpfywfvnftpD&ifcHpm
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ trIaqmiftzGJU jyefMum;a&;Xme\ 1951-52 ckESpf tvkyf
oufwrf;twGif; aqmif½GufNyD;ajrmufcJhaom vkyfief;&yfrsm;udk tpD&ifcHygonf/
jyefMum;a&;Xmeonf atmufyg&nf½G,fcsufrsm;udk xm;½SdNyD; xkd&nf½G,fcsufrsm;ESifh udkufnD&ef pGrf;orQ
tvkyfwm0efrsm;udk aqmif½GufcJhonf/
356
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
OD;armif
'k-OuúX
wuo
357
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ausmif;om;ta&;awmfykH
,aehArmEdkifiH½Sd ausmif;om;xkw&yfvHk;rSm pmoifcef;? ausmif;aqmif? q&m? pmtkyfpmwrf;? ausmif;oHk;y&dabm*? avmu
"gwfynm prf;oyf&efypönf;rsm; csKdYwJUrIudk cHpm;ae&onf/ xdkcHpm;&rIwdkhtwGuf ausmif;om;or*¾wdkhonf a½SYwef;rSrm;rm;
&yfum awmif;qdv k mcJMh uonf/ wzef ausmif;xkwyf pfjcif;? or*¾vyk if ef;rsm;udk wm;qD;jcif; paom ausmif;om;tcGit Uf a&;rsm;
qH;k ½I;H vmcJ&U jyefonf/ xdt k cgwiG f or*¾wo hkd nf rdrwd hkd &oif&U xku
d af om tcGit
Uf a&;rsm;udk awmif;qdk wduk yf 0JG ifvmaomtcg
ausmif;om;awGukd rnfou l ajrm§ ufyifaU y;onf/ ausmif;om;awGonf Edik if aH &;vkyo f nf[k wcgu ausmif;om;or*¾pifjrifw U iG f
vkycf aUJ om ,aeh tmPm&aeolwu hkd pGypf u JG m ausmif;om;xktm; wm;qD;csKycf s,&f ef BuKd ;pm;vsu½f o
dS nf/ þodphk yG pf cJG surf sK;d
ppfrjzpfrDu ausmif;om;acgif;aqmif wOD;jzpfol udkb[def;u ausmif;om;ta&;awmfyHk (1939) trnf½Sdaom pmtkyfwGif
acsyum a&;om;xm;csufudk jyefvnfxnfUoGif; vdkuf&avonf/ (rl&if;wGif udkb[def;[kom azmfjyxm;onf/)
jzpfysuq
f J ausmif;om;ta&;awmfyu kH kd tjrifreS f jrifEikd Mf u&eftwGuf rMumrDuav;twGi;f u ud,
k wf ikd af wGUMuHK&yHkrsm;udk
ZmwfaMumif; jyefvdkayonf/
uRefawmfwdkY or*¾trIaqmifrsm;onf jynfolYvGwfvyfrItwGuf aqmif½GufzG,f&mrsm;ESifh tvkyform;? v,form;
rsm; &efukefodkY a&mufonfhaeYwGif t&yf&yf½Sd ausmif;om;or*¾toif;rsm;u tvkyform;? v,form;aeUBuD; usif;yEdkif
&eftwGuf tvkyfrsm;aeMupOf vGefcJhaom 'DZifbm (8) &ufaeY? aeYvnf (1) em&DcefYwGif ocifvSaz (uvuwåm;)ESifh
ocifxdef0if;wdkY wuúodkvfor*¾ toif;½Hk;odkY aygufvmMuNyD;vQif rauG;odkY a&mufaeaom tvkyform;rsm; &efukef
txda&mufatmif csDwufvmEdkif&efudpöudk aqG;aEG;&eftwGuf n (7) em&DwGif A[dk wdkYArmtpnf;t½kH; trIaqmif
tpnf;ta0;½SdaMumif;? ausmif;om;rsm;u rnfodkYulnDEdkifrnfudk vma&muf ajymapvdkaMumif;jzifh zdwfMum;oGm;avonf/
txufyg tpnf;ta0;udk n (7) em&DausmfcefUwGif &efukefNrdKU yef;qdk;wef;½Sd A[dkwdkYArmtpnf;t½Hk; XmecsKyf½Hk;cef;
wGif usif;y&m ausmifom;rsm;udk,fpm; uRefawmfESifh tusKd;aqmif udkAaqGwdkY wufa&mufMuonf/ tjcm; tpnf;ta0;
wuforl sm;rSm ocifxyd w f ifu,
kd af wmfBuD;? ocifoef;xGe;f ? ocifvaS z? ocifvaS rmif paom A[dt k rIaqmifrsm;ESihf wuG
a&eHajroydwfwyf Adkvfvkyf&ef trnfpm&if; wifoGif;xm;ol (3-4) OD;rQ jzpfonf/ naeuyif a&mufvmonfqdkaom
a&eHajroydwfwyfrS oydwfarSmuf tvkyform; udk,fpm;vS,fwa,mufudkvnf; awGU&onf/
tpnf;ta0; pvQifpcsif; xkdoydwform;udk,fpm;vS,fu rauG;a&eHajr tvkyform; tajctaeESifhwuG tvkyfo
rm;rsm;udk rauG;ykvdyfrsm;u rnfodkYcsKyfcs,fyHk? oydwfacgif;aqmifrsm;udk rnfodkYzrf;qD;yHkwdkYudk tcsdef tawmfMumpGm
½Sif;vif; ajymjyonf/
xdkYaemuf rauG;rS tvkyform;rsm; &efukefbufodkY tjrefqHk;csDwufEdkif&eftwGuf enf;vrf; taumif;qHk;udk½SmMu&m
tpnf;ta0; wufMuolwdkif;u wa,muftMuH wrsKd;ay;um tjyeftvSef jiif;ckHajymqdkaeMujcif;jzihf tcsdeftawmf
MumoGm;Mujyefonf/
359
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
360
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
361
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
í uRefawmfwdkYtm; rauG;wGif uRefawmfwdkY (2) a,muf jzpfysufyHkudk ar;onf/ uRefawmfu txufwGif a&;om;cJhonfh
twdik ;f jyefvnfajymjy&m OD;bOD;u ]]tck 0efBuD;csKyf tpnf;ta0;½Sod nf? rif;wdYktaMumif; pOf;pm;Murnf? rif;wdYkacgif;aqmif
zdkY vmjcif; r[kwfojzifh vTwfypfrnf? (10) em&Dudk igtaMumif;jyefrnf}} [k ajymygonf/ xkdYaemuf ,ck tif;pdefaxmif
a&mufonftxd olYxHrS taMumif;jyefpum; r&awmhyg/
0efBuD;csKyf tpnf;ta0;u uRefawmfwdkY (2) a,mufudk bmaMumifh rvTwfoenf;/ ausmif;om;rsm;rSm uRefawmfwdkY
(2) a,mufudk t&if;cH t"duxm;í qlylMujcif; r[kwf? uRefawmfwdkY (2) a,muf vTwfypf½HkrQESifh ausmif;om;rsm;rSm
at;oGm;Murnf r[kwf/ uRefawmfwdkYudk vTwfvdkufvQif tjyifzufwGif qlylorm; wdk;½HkrQ jzpfrnfudk odMuaomaMumifh
jzpfavonf/
v,form;? tvkyform;rsm;ESifhwuG wwdkif;jynfvHk;udk csKyfcs,fxm;aom yk'frtrsKd;rsKd;udk jyefvnf ½kyfodrf;&ef
twGuf ausmif;om;rsm; oydwaf rSmufaeMu\/ uRefawmfwYkd (2) a,mufukd zrf;rS jynfoYl vw G vf yfrt
I wGuf wdu
k cf u kd Mf u&ef
ausmif;om;rsm; qlylMuoavm? vHk;0r[kwfay? vGefcJhaom Edk0ifbmv (3) &uf? (4) &uf? (5) &ufaeUrsm;wGif usif;y
cJhaom ausmif;om;vTwfawmf\ wuúodkvfOya'Murf;ESifh ywfoufí wdkif;jynfodkY aMunmpmwrf; aemufqHk;tydk'fwGif
]jynfolYvGwfvyfrItwGuf ausmif;om;rsm; wdkif;jynfwavsmuff qlylawmif;qdk&ef} [k twdtvif;yg½Sdavonf/ ausmif;
om;rsm; vTwfawmf\ qHk;jzwfcsufudk ½dkaovdkufemaomtm;jzifh ausmif;om;rsm; þodkYqlylaeaMumif; txl;xif½Sm;
vSayonf/
(2) EdkifiHa&;udk aMumufp&m? rowDp&m aq;jc,fNyD; ausmif;om;rsm;udk ajcmufvSefYavh½SdonfrSm e,fcsJUorm;\
,kwfywfaom tusifhwckjzpfavonf/ e,fcsJUorm;rsm;\ pm;<uif;pm;usefrsm;jzihf touf½SifaeMuaom vufyg;ap
rsm;uvnf; ausmif;om;rsm; EdkifiHa&;ESifh rqdkif[k a,mif0g;í pum;ypfoHudk rMumcP Mum;&avonf/ e,fcsJUorm;
wdkYu ausmif;om; EdkifiHa&;xJ0ifvmonfudk aMumufvefYMujcif;udk axmufojzifh ausmif;om;rsm;onf e,fcsJUpepf
okwfoifa&;wGif rnfrQta&;yg t&ma&mufonfudk csifhcsdefEdkifayonf/
ausmif;om;rsm;&mZ0ifudk MunfhvQif yxrwGif e,fcsJUorm;rsm;onf ausmif;om;rsm;udk evHrxlEdkifatmif acgif;
raxmifEikd af tmif eif;jym;tajcwGif xm;\/ 'kw, d ausmif;om;rsm; qlyEl ;kd Mum;vmaomtcg ausmif;om;rsm; qlcsifqlawmh?
odkY&mwGif ynma&;udpöwGifom aqmif½Guf&rnf/ EdkifiHa&;rvkyf&[k ajymvmMuonf/ þum; e,fcsJUorm;wdkY\
aemufodkY wvSrf;qkwfjcif;jzpfí ausmif;om;wdkY a½SUwvSrf; wdk;jcif;jzpf\/ aemifwGif ausmif;om;wdkY EdkifiHa&; vkyf
csifvkyfawmh? odkY&mwGif e,fcsJUpepfokwfoifa&;wGif ryg&[k ajymayvdrfhrnf/ odkYaomf pifppftm;jzihf þokdYajymEdkif&ef
r½Sdawmh/ taMumif;aomfum; xkdtcsdefwGif olwdkY vlUjynfwGif ½SdMuawmhrnf r[kwfay/
ausmif;om;rsm;u ArmvlrsKd;wkdif; vlwef;aphaeEdkifonfh avmuopfxlaxmifa&;twGuf qif;&Jom;v,form;
rsm;ESifh ycHk;csif;,SOfum vGwfvyfa&;ppfajrjyifwGif wdkufcdkufMutHh/ ,ck vkyfief;rsm;rSm xkdtcsdeftwGuf tm;jyifaejcif;
rQjzpf\/ þodkYvkyfojzifh e,fcsJUorm;ESifh ol\vufyg;aprsm;onf ausmif;om;rsm; EdkifiHa&;vkyfonfudk ajym½Hkru
vlowform;jzpfonf pojzifh olwdkY oabmusovdk ajymqkdEdkifayonf/
(3) ausmif;om;rsm;udk EdkifiHa&;ygwDrsm;u vufudkifwkwftjzpf toHk;csaeonf[laom &,fp&maumif;vSonfh
pGyfpGJcsufrsKd; a&;om;ajymqdkaeMujcif;rSm ,ckudpöwGifrSr[kwf/ wuúodkvfOya'Murf;udk y,fcsvdkufpOfuvnf; þenf;
twdkif; pGyfpGJcH&zl;ojzifh ,Ofíyif aeavonf/
þpGyfpGJcsufrsKd; xGufay:vmonfh a'orsm;rSm e,fcsJYorm;wdhk\ yg;pyfjzpfaom &efuek af *;Zwfowif;pmESifU e,fcsYJorm;
vufyg;apjzpfaom ñGefhaygi;f tpd;k &wdhk\ yg;pyf AE¨Kvowif;pm wdkYyif jzpfavonf/ wuúodkvfOya'Murf; udpw ö Gifum;
trsm;em;vnfatmif cyf½Snf½Snf ½Sif;&OD;rnf/ ,ckudpöwGifum; pOf;pm;OmPf½Sdolwdkif;rSm tvGef½Sif;avonf/ b,f
EdkifiHa&;ygwD? b,f*dkPf;*PrS pdwful;rwnfhrD ausmif;om;rsm;u pwifí jynfolYvGwfvyfrIudk csKyfcs,fxm;aom
yk'frrsm;udk csKd;zsufum tmPmzDqefcJhMuavonf/ odkYaomf owif;pmrsm;um; ausmif;om;rsm;udk OD;apmu ajr§mufay;
aeonft h aersKd; ,ckxufwikd f a&;om;aejcif;rSm wdik ;f oljynfom;rsm;udk apmfum;onfEiS hf wlavonf/ pifppfaomfum;
*VKefOD;apmrSm ausmif;om;ta&;awmfyHk*,ufrS rl;rdkufum rodrom tmPmzDqefa&; ppfajrjyifodkY a&mufvmjcif;
jzpfavonf/
(4) ausmif;om;rsm;udk ocifrsm;ESifh aygif;onf[k ajymjyef\/ rSefonf? ausmif;om;rsm;onf ocifrsm;ESifh aygif;
onf/ odkYaomf aygif;onfqdk&mü ausmif;om;or*¾toif;ESifh wdkYArmtpnf;t½Hk;wdkYonf tpnf;ta0;BuD;vkyfum
pnf;rsOf;Oya'rsm; a&;qGJNyD; pepfwus csnfNyD;? wkwfNyD; aygif;enf;rsKd;r[kwf? or*¾pnf;rsOf;t& ,cktcsdeftxd
or*¾toif;onf rnfonfhygwD\ vufatmufcHrQ r[kwf? vGwfvyfaomtzGJUtpnf; jzpf\/
or*¾toif;ESifh wdkYArmtpnf;t½Hk;wdkYrSm t"du&nf½G,fcsuf? 0g'wdkYwGif twlwlyifjzpf\/ or*¾toif;onf
qif;&Jom;v,form;awGESifh aygif;wdkufrS e,fcsJUpepf ysufrnf[k t,l½Sd\/ wdkYArmtpnf;t½Hk;onfvnf; xkdYtwlyif?
or*¾toif;onf Armwdkif;? Armwdkif; vlwef;aphaeEdkifonfh avmuDedAÁmef xlaxmifa&;udk &nfrSef;\/ wdkYArmtpnf;
362
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
(1) &mZ0iftusOf;csKyf
ausmif;om;awG&JU t"du toufqdkifqHk; tcsufuawmh ynmoifMum;a&; jzpfw,fqdkwm rjiif;EdkifwJh tcsuf
jzpfw,f/ b,fwdkif;jynfu ausmif;om;yJjzpfjzpf ynmoifMum;Edkifa&;udkyJ t"dutaeeJY ,lqMuw,f/ cyf½Sif;½Sif;
qdk&if ausmif;om;[m ynmoifMum;&r,f/ ynmoifMum;wJh ae&mrSmvnf; olwwfwJh ynmudk wdkif;jynf wdk;wufa&;?
vlrsKd;awGtaeeJY wifhawmifhwifhw,f aeEdkifa&;twGuf toHk;ûy&r,fqdkwJh &nfrSef;csufudk xm;w,f/ 'Dvdk oabmxm;[m
wdkif;jynfwdkif;½Sd ausmif;om;awG&JU a,bk,s oabmxm;vdkY ,lqEdkifw,f/
odkYayr,fh 'kwd,urÇmppfBuD;twGif;u qdk&if ausmif;om;rsm;&JU a,bk,s oabmxm;udk ydwfyifvmwJh om"u
awGudk ausmif;om;awG taeeJU xifxif½Sm;½Sm; awGUMuHKcHpm;NyD; vm&w,f/
taMumif;u 'kwd,urÇmppfBuD;twGif;u zufqpf0g'&JU vTrf;rdk;tkyfcsKyfrIudk cHpm;&wJh wdkif;jynfwdkif;rSm zufqpf0g
'[m ,Ofaus;rItpOftvmudk zsufqD;zdkY vkyfudkifvmwm awGU&w,f? vlawG&JU wdk;wufrI? ynmOmPf yGifhvif;rIudk
Ncdr;f ajcmuf wm;qD;vmMuw,f/ zufqpf0g' vTr;f rd;k jcif;cH&aom wdik ;f jynfrsm;rSm½Sw
d hJ ,leAD mpDweD YJ txuf wef;ausmif;rsm;
ydwfypfvdkufMuw,f? vlYavmu wdk;wufzGHUNzdK;a&;udk vkdvm;wJh avmu"gwfynmonfawG ausmif;om;? vli,fawG?
ygarmu© q&mawGudk n§Of;yef; ESdyfpufvmwm awGU&w,f/
xif½Sm;wJh om"utaeeJY jy&r,fqdk&if 1939 ck? Edk0ifbmv (17) &ufaeYu qdk&if csufudkpvdkaA;uD;,m;
jynfrSm½SdwJh ,leDAmpDwDtm;vHk;udk ydwfypfvdkufw,f/ 'Dvdk ydwfyifrIudk[efUwm;wJh ausmif;om;rsm;? q&mrsm;? jynfolrsm;
udkvnf; axmifcs? owfjzwf? n§Of;yef;? ESdyfpufcJhMuw,f/
tvm;wl tjzpfrsKd;udk zufqpf0g'vTrf;rdk;wJh Oa&mywwdkufvHk;u wdkif;jynfwdkif;[m cHpm;cJhMu&w,f/ þodkY
zufqpf0g'[m vlYavmuwdk;wufrIudk tm;ray;wJhtwGuf ausmif;om;awG[m zufqpf0g'qdk;udk qefYusifvmMuw,f/
onfqefYusiaf &; ppfyu JG aeNyD; wurÇmvH;k ½Sd ausmif;om;awG[m pnf;vH;k vmMuw,f/ 'gaMumifh urÇmah usmif;om; tzGcYJ sKyBf u;D
ay:aygufvmjcif;[m zufqpfqefhusifa&; wdkufyGJeJh qufpyfaew,f/
xkdYtjyif zufqpftoGifudk raqmifao;wJh e,fcsJUpepf[mvnf; ynma&;udk tm;ray;cJhwmudkvnf; ausmfvTm;
jzwfoef;cJhwJh &mZ0ifordkif; wavQmufvHk;rSm awGU½Sd&jyefw,f/ Oyrm e,fcsJUtkyfcsKyfvTrf;rdk;cJhwJh wdkif;jynfawGrSmqdk&if
pmrwwfolOD;a&[m tHhMoavmufatmif rsm;jym;wm awGU&w,f/ awmiftar&du wwdkufvHk;rSm vlOD;a& (156ç000ç000)
363
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
364
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
365
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ppfudkrkef;onf
(1)
urÇmppfwJh
onf;epfESifhrQ? Mum;jyef&aomf
wdwfujzpfpOf? jyefvmxifí
pdwfwGif vSyfvSyfwkefrd\/ /
(2)
AHk;? pufaoewf?
rjywfoGef;ypf? urÇmppfaMumifh
om;wpfESifhaoG;? ajrrSmazG;vsuf
idka<u;½dIufoH? jynfvHk;nHí
rD;vQHrD;cdk;? rdk;odkYwdk;um
oD;rsKd;v,f,m? zGHUrvmbJ
avmifjymtpk? ajymif;vJjyKonhf
'kwd,ppf? acwfwacwfrS
arhypfr& twdwfwnf;/ /
(3)
wNrdKUvHk;vQif
tHk;tHk;<uuf<uuf? ajy;vTm;vsufwnfh
rdk;xufwcGif? aumif;uifjyifrS
av,mOfysHwyf? pufaoewfudk
rjywfypfum? AHk;rdk;&Gm\
BuD;pGmjrnf[D;? toHBuD;ESifh
rD;vnf;yGifhxGuf? ul;pufumom
tdrfwdkufwmudk? ½Sdef0gajymifajymif
awmufíavmifvnf;? acgif;axmifr&J
ykef;usif;xJ0,f? udk,fvnf;MuHKUMuHKU
yHkYyHkYauG;auG;? toufab;aMumifh
rD;a&;udkvnf; rawG;0Hh/ /
(4)
wcgw&H
[pfatmfoHvnf;? qlnHvSpGm
Mum;&yg\/ /
wcgw&H
idka<u;oHvnf;? emvQHwrQ
Mum;vdkuf&\/ /
wcgw&H
NiD;wGm;oHvnf;? av,HxJrSm
ygívm\/ /
366
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
tjrJawmhrl
<uufqltkef;tkef;? 0kef;0kef;'dkif;'dkif;
oHt½dkif;om? avvdIif;udkpD;
ajrBuD;udkqkyf? udkifívIyfodkY
rdk;jyKwfvkrQ? aygufuGJMu\/ /
(5)
a'gif--- a'gif--- 'ef--- 'ef
avaMumif;&efrS? a0;jyefuif;aMumif;
at;oHacsmif;\? ndrfhanmif;oHom
xGufay:vmrS? wcgonfawmh
raoaygh[k? pdwfavsmhoufjyif;
csae&if;yif? AHk;usif;rSxGuf
ajrtxufodkY? iJhvsuf½Ium
Munfhvdkuf&0,f---
tdk---bmrSrjrif? rD;omjrif\?
NrdKUcGiftvHk;? rD;omzkef;\?
rD;vHk;xJrS? ajy;vTm;Mu\?
ac:Mu? atmfMu? [pfidkMu\?
tr*Fvm? ½Icif;omvQif
eDwsm&J&J? aoG;ESifhwGJí
aMuuGJzG,f&mjrifwum;/ /
(6)
ig\tdrfvnf;
t½Sdefjyif;pGm? ppfrD;rSm0,f
jymomtjzpf? xifawmh\/ /
ynm½Sm&
ausmif;awmfrSmvnf;? wdkifomusef&pf
rD;pmjzpfí? cspfonfhi,faygif;?
rdwfaqGaumif;vnf;? ausmif;\eHab;
ykef;usif;ab;0,f? aoG;tvl;vl;
b0ul;\/ /
(7)
atmf--- 0Jrsuf&nfeJU
jrifonfhtjzpf? qdk;pepfaMumifh
wpfqdkY&ifrSm? r½IombJ
b,fnmrvIyf? puft½kyfodkY
ikwfwkwfxkdifum? idkifrd\/ /
367
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ightwlyif
MunfvifNidrfhat;? *Dwaw;udk
uav;b0? i,fpOfuvQif
,k,cJhol? ]]tbjzL}}vnf;
oufwlyrm? jrwfEdk;&Smonfh
oHomat;csdK? þapmif;tdk\
nd§KUnd§KUrJrJ? rD;aoG;cJodkY
0ifpGJoaE¨? tajctaeaMumifh
rsuf&nf0Jum? &yfae\/ /
jcL;yef;jcL;cuf
uEkwf,Sufonfh toufu,f0if
½kyfa½Tpifudk? ae0if;NzdK;zs
tcsdefusxd? yDoatmifxk
yef;ykorm;? bdk;oufMum;vnf;
xGm;xGm;nufnuf? aMurGysufonfh
olYvuf&mEk? tpkpkaMumifh
Orsuf&nfESifh awGae\/ /
yef;csDq&m
olwdkYrSmvnf;? ESpfwmumv
qGJcJh&onfh? oufrQciftyf
yef;csDcsyfwdkY? jzpf&yfqdk;0g;
ppfrD;Mum;0,f? avmifoGm;ojzifh
rsuf&nfESifhvQif? pdkYeifhumom
&yfae\/ /
ESpfaygif;rsm;pGm
pkaqmif;vmonfh? pmay0w¬K
&wkuAsm? ajrmufrsm;pGmvnf;
AsL[mcif;vSpf? owfyGJjzpfonfh
ppfrD;a0a0? avmifuRrf;aví
pmaycspfwwf? yd#duwfrSL;
jymyHkOD;wGif? t½l;yrm
idkae½Sm\/ /
(8)
tu,fqdkvQif
ighNrdKUwGifom? r[kwfygbJ
Armjynf0Srf;? ppfrD;vTrf;rdkY
vQrf;vQrf;eDeD? aoG;wdkYonfvnf;
pD;vnfcJhNyD jzpfownf;/ /
368
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
,Ofaus;rIESifh
okckrvnf;? þppfrD;0,f
csD;ESD;ysufokef;cJhNyDwnf;/ /
b0twl
ausmif;olausmif;om;? ajrmuftrsm;vnf;
vlom;csif;csif;? arwåmuif;í
cif;onfhppfrSm? toufwmudk
pGefU½SmcJh& NyDomwnf;/ /
(9)
xdkYaMumifhomyif
ppfqdkvQifrl
rjrifvdkbJ? rkef;½HGU½GJí
vufwGJnDnm? awmif;qdkvmonf
urÇmhNidrf;csrf;a&;udkwnf;/ /
(10)
vlom;tm;vHk;
ppfudkrkef;í? pk½Hk;qE´
tmoDoudk? r&&atmif
BudK;yrf;pdkY/ /
rif;vS - ñGefhMuL;
(wuúodkvfausmif;om;yGJawmf yxrqk&uAsm)
369
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
OD;pdeb
f ef;
(1951-52)
Source: Oway Magazines
ppfNyD;acwf 1946 ckEpS rf pS í wuúov kd pf mar;yGrJ sm;udk t&pfuspmar;yGJ (Compartmantal Exam) jyKvyk cf o
hJ nf/
1951-52 ckEpS w f iG f t&pfus pmar;yGrJ S ,ckvuf½dS Part.A Part.B pepfoYkd ajymif;vJ&ef wuúov kd t
f mPmydik f
tzGUJ rS qH;k jzwfonf/ xkq d ;kH jzwfcsuu
f kd ausmif;om;xk qE´awmif;cH&m ausmif;om; trsm;pku ,ckvuf½pdS epfukd
vufc&H ef rJay;qH;k jzwfco hJ nf/
OD;pdeb
f ef;onf Edik if aH wmf pku
d yf sKd;a&;bPf½;kH csKyf refae*smtjzpf Edik if aH wmfwm0efukd xrf;aqmifvsuf½o
dS nf/
370
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
tcef; (15)
(u) 'Dtufpt
f kd arG;zGm;jcif;
1952-53 ckESpf ynmoifESpfwGif wdk;wufaom ausmif;om;tiftm;pk OD;aqmifrI&½Sdvmjcif;onf tmPm&
ygwD tzGJUtpnf;tzdkY rsm;pGmjyóemBuD;w&yf jzpfaeonf/ wdk;wufaom ausmif;om;tiftm;pkrsm;onf Auorsm;
tzGJUcsKyf? &uo? wuo [laom t"du ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;wGif OD;aqmifrI &xm;onf/ tpOftvmBuD;rm;
aom wuoudk vGwo f mG ;jcif;onf tmPm&ygwD tzGUJ tpnf;twGuf BuD;rm;aom qH;k ½H;I rI jzpfonf/ oefY½iS ;f udv k nf;
tm;udk;í rjzpfEdkifawmhay/ rdrdwdkY pdwftcs&qHk; tiftm;pkzGJUpnf;&eftwGuf wdk;wufwdkY\ OD;aqmifrIudk z,f½Sm;&ef
wuúodkvfwGif jyefvnf wmplaeonf/
yxrOD;qH;k oefY½Si;f rS cGx
J uG o
f mG ;aom udu
k Bkd uD;? udu
k akd v; nDaemiftyk pf u
k kd zJx
h w
k o
f nfh vufusef qd½k ,
S vf pf
ygwDtEG,frsm;udk jyefvnftoufoGif;onf/ tcGifhta&; rufvHk;rsm;ay;í pnf;½Hk;onf/ þodkYjzifh 'Drdku&ufwpf
ausmif;om;tiftm;pk-'Dtufpt f kd (Democratic Student Organization) udk xlaxmifonf/ tmPm&ygwDtzGUJ t
pnf;onf wuúodkvfe,fajrwGif 'Dtufpftdk udk arG;zGm;oefYpifvdkufonf/
(q) ref;wuúov
kd af usmif;om;or*¾ tajctaeESihf zqyv qd&k ,
S v
f pfwYkd tMu,
H w
k f
&efukefwuúodkvf ausmif;om;xktwGif; tmPm&tpdk;&u vufudkifwkwfrsm;arG;í xkd;azmuf&ef BudK;pm;
ouJhodkY ref;wuúodkvfwGifvnf; xkd;azmuf&ef BudK;pm;vmMuonf/ xdkodkY BudK;pm;&mwGif ,ltufpftdk ausmif;om;
tzGJUonf txufjrufqHk; jzpfonf/
ref;wuúodkvfausmif;om;or*¾trIaqmif a½G;aumufyGJwGif ESpfpk yg0if,SOfNydKifcJhMuonf/ ausmif;om;rsm;
nDñw G af &;tiftm;pk (Student Unity Force) ESihf Edik if aH &;rvkyaf omwuúov kd af usmif;om;tzGYJ (University Student
Organization) wdkY jzpfayonf/
EdkifiHa&;rvkyfaom wuúodkvfausmif;om;tzGJU trnfcHxm;aomfvnf; qdkif;bkwfaemufwGif EdkifiHa&;orm;
rsm; yke;f uG,af eMuonf/ xkt d csdeu
f ref;wuúov kd wf iG f 'Dtufptf tkd zGUJ tm; ajAmifrwnfaxmif &ao;ay/ 'Dtufpt f kd
onf ,ltufpftdktzGJUxJwGif udk,fa,mifazsmuf xm;onf/ &efukefwuúodkvf wuoa½G;aumufyGJwGif 'DtufpftdkrSm
tBuD;tus,f emrnfysufaeí ref;wuúodkvfwGif 'Dtufpftdk trnfjzifh a½G;aumufyGJ0ifygu ½IH;rnfudk odojzifh
'Dtufpftdk rzGJUpnf;jcif;vnf; jzpfEkdifonf/
þodkYjzifh ref;wuúodkvfausmif;om;or*¾ a½G;aumufyGJwGif qdk½S,fvpfausmif;om;wdkYonf tEdkif&a&;
twGuf tpGrf;ukef BudK;pm;Muonf/ ausmif;om;nDñGwfa&;tiftm;pk EkwfxGufoGm;onfh ae&mwGif tpm;xkd;&ef
tcsdefrrDawmhay/ a½G;aumufyGJwGif nDñGwfaom ausmif;om;tiftm;pk tm;vHk; tEdkif&aomfvnf; EkwfxGufoltpm;
qdk½S,fvpfbufrS ausmif;om;wa,muf NydKifbufr½Sd trIaqmif jzpfvmcJhonf/
qdk½S,fvpfwdkYonf aiGtajrmuftrsm; tukefcHcJhonf/ rdefuav;aqmifrS trsKd;orD;tcsKdUtm; rSefum;rsm;
jzifh cPcP ac:oGm;wwfonf/ tjyifwGif pnf;0g;udkuf oGefoifaqG;aEG;onf/ ½kyf½Sifjy? jyKpkauR;arG;onfrSm
tpOftvmjzpfaeonf/ olwdkY\ taumif;qkH;aom toyf&yfqHk; rJqG,fa&; enf;y&d,m,f wckyifjzpfonf/ tjcm;
a½G;aumufy0JG if nDñw G af omtiftm;pkrmS um;ESiv
hf nf;rac:Edik ?f aiGvnf;roH;k Edik af y/ ausmif;om;tusK;d udk a½SUwef;rS&yfí
aqmif½u G af y;rnf[k uwdom ay;EdkifcJhonf/
qd½k ,S vf pfwYkdonf aemufq;kH a½G;aumufyJG rwdik rf n D wGif uwfeufped u f yGjJ zifh rJq,
G v
f u
kd af o;onf/ &efuek f
wuúodkvfwGif armf*efzD;vpf? ref;wuúodkvfwGif Armhacwf OD;tkef;cifwdkYtm; zdwfMum;NyD; oG,f0dkuf rJqG,fMuonf/
qdk½S,fvpftrwfESifh zqyv0if trsKd;orD;BuD; yHkESdyfwdkufrSyif qdk½S,fvpf ausmif;om;rsm;twGuf rJqG,fpmwrf;rsm;
½dkufESdyfay;í wuúodkvfe,fajrwGif vGifhysHUapcJhonf/ nDñGwfaom ausmif;om;rsm;tm; rJay;vQif ''Black Mark''
vkyfxm;NyD; pmar;yGJ csypfrnf[laom aumvm[vrsm;jzihf ausmif;om;rsm; vefYzsyfatmif vkyfMuonf/
a½G;aumufyaJG eYwiG f ¤if;wdYkbufrS aqmif½u G af y;ol (Workers) rsm;rSm ig;&m0if pD;u&ufoAH ;l rsm;udk cg;wGif
376
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
xd;k í &,f&if;? jyHK;&if; rJq, G Mf uonf/ a½G;aumufy0JG if tjcm;tzGUJ jzpfonhf nDñw G af omausmif;om;tzGUJ rSm rnfoYl urkd S
vnf; zdwfac:rauR;arG;Edkif? rnfonfh tcGifhta&;rQvnf; ray;Edkif? olwdkYrSm vkyftm;om½Sdonf/
qd½k ,S v f pf ausmif;om;rsm;onf &mxl;? tmPm? tcGit hf a&;udk xH;k wrf;tpOftvmtjzpf toH;k jyKMuonf/
¤if;xH;k wrf;pOfvmonf qd½k , S vf pftzd;k BuD;? tzGm;BuD;rsm;rSaeí 'Dtufpt f akd usmif;om;? ajr;jrpfrsm;txd qif;oufvm
onf/ olwYkdtm; rJay;a&;twGuf Ncdr;f ajcmuforH mS jyif;xefvo S nf/ ausmif;om;a&m rdbyg tvl;tvSrd chf cH MhJ u&onf/
axmufyahH Mu; ½kyo f rd ;f rnf/ tpd;k &tvkyrf S jzKwfypfrnf/ ausmif;om;ESihf rdbrsm;\ em;0,f þtoHwYkd rmS jynfEh u S af e
ayawmhonf/ tvkyv f ufrrhJ sm; axmufyahH Mu; ½kyo f rd ;f cH&olrsm;udk jrifa,mifaeMuonf/ OD;acgif;txufrS oHzaemifh
udk xdawGUprf;oyfrMd uonf/ qd½k , S v
f pfausmif;om;rsm;tm; rJay;cdik ;f rSjzpfacsawmhrnf/ þodYk ,dik v f q J ;kH jzwfMuonf/
rEÅav;NrdKUay:ü zqyvtrIaqmifvBl uD;rsm; trwfrif;rsm; ajcoGuaf eMuawmhonf/ wuúov kd af usmif;om;
rdbrsm;tdrfodkY 0ifxGufaeMuonf/ vlBuD;csif; awGUqHkMuonf/ rJqG,fMuonf/ zqyvrS rif;bl; OD;armifarmif?
OD;bMunf? a':MunfMunf? qdk½S,fvpftrwf OD;vSazwdkYrSm NrdKUxJrSm xif;ueJay:aeonf/ &efukefrS qdk½S,fvpf
pnf;½H;k a&;rSL; rjrjrarmfqo kd rl mS vnf; cgawmfrD tajy;tvTm; qdu k af &mufvmonf/ ref;wuúov kd f qd½k , S vf pf ausmif;om;
rsm;tm;BudK;udkif&ef &efukefqdk½S,fvpfygwDrS udkoef;EGJU (ac:) udkoef;ñGefY (ac:) udkrif;aZmf a&mufvmonf/ olonf
ref;wuúodkvfodkY ausmif;om;tjzpf a&mufvmaomfvnf; twef;wufonfrSm [efjyom jzpfayonf/ ausmif;om;
[laom wHqyd u f yfí qd½k , S vf pf pnf;½H;k a&;rSL;tjzpf zH;k uG,x f m;cJah vonf/ olonf a½G;aumufy0JG if&ef twwfEikd q f ;kH
BudK;pm;avonf/ &efuek rf S q&m OD;at;armifav;onfvnf; a½G;aumufyaJG qmif½u G &f ef tcsed rf D qduk af &mufvmonf/
qd½k ,S vf pfausmif;om;wdYkzufrS ajctoGuq f ;kH vkyt
f m;txkwq f ;kH yk*Kd¾ vrf mS trwf OD;vSaz jzpfonf/ ¤if;rSm ausmif;om;
ESifh vli,fpnf;½Hk;a&; wm0efcHtjzpf 0efBuD; OD;ausmfNidrf;udk,fwdkif cefYxm;cJhol jzpfonf/
ausmif;om;xk vdt k yfaom qE´rmS nDñw G af &;tm; oHrPdom;usatmif xkvyk o f eG ;f avmif;&ef jzpfayonf/
nDñw G af &;tm; csKd;zsuforl sm;tm; ausmif;om;abmifrS xm0pOfxw k yf ,f&ef jzpfonf/ nDñw G af &;tm; ,aeYum,uH
ajrmuf zsufqD;aeol zqyv? qdk½S,fvpfESifh 'DtufpftkdwdkYtm; ausmif;om;aqmifrS z,f½Sm;zsufodrf;jcif;? tzsuf
tvkyfESifh nDñGwfa&;tm; ajrawmifajr§muf jyKpkjcif; tjyKtvkyfwdkYtm; wcsdefxJwNydKifxJ vkyfMu&ef jzpfayonf/
ausmif;om;xkonf nDñw G af &; tñGeYf ? tan§mifh? tzl;? tyGiw hf Ykdtm; BuD;xGm;vmap&ef ajrawmifajr§mufay;
aom wl½Gif;jym;rsm;udk udkifaqmifonfh O,smOfrSL;rsm; jzpfonf/ 'Dtufpftdk ausmif;om;wdkYonf ausmif;om;nDñGwf
a&;tm; ajrjr§KyfoN*KØ[f&ef wl;½Gif;jym;rsm;udk udkifaqmifMuolrsm; jzpfonf/
odYk aomf &efuek Ef iS hf ref;wuúov kd af usmif;om;or*¾ a½G;aumufyrJG sm;wGif qd½k , S v
f pfwYkd b,fvkd npfywfywf
aemufqHk; ½IH;edrfhoGm;avonf/ wdk;wufESifh ausmif;om;nDñGwfa&;tiftm;pkrSm rJtjywftoufESifh tEdkif&cJhonf/
zqyv qd½k , S v f pfwYkod nf ¤if;wdYktMuHtpnf ratmifjrifaomtcgwGif ausmif;om;or*¾ukd pifNyKdiw f nfaxmif&ef BudK;yrf;
vmMuonf/ OD;A*srf; OD;pD;aom ArmEdkifiHvli,ftpnf;t½Hk; ½Sdygvsuf jynfaxmifpkvli,ftm; pifNydKifzGJUcJhonf/
tvkyform;tzGJUudkvnf; pifNydKif jzpfapcJhonf/ udkxGef;pdef? udkApdef? udk&m½Spf? udkatmifqef;? udkEk? udkatmifausmf?
udkvSa½T? udkA[def;? udkAaqGwdkY acwfu awmufajymifcJhaom ausmif;om;&mZ0iftm; qdk½S,fvpfwdkYu ½THUAGufa&ESifh
vdrf;usHMuacsNyD/ ArmwjynfvHk;ü 'DtufpftdktzGJUrsm; vdkufzGJUjcif;jzihf qdk½S,fvpfygwDtm; usm;uef taxmuftul
jyK&ef BudK;pm;cJhonf/ odkYaomf ausmif;om;xknDñGwfa&; wHwdkif;BuD;udk rausmfEdkifcJhay/
(Z) yJw
h if½u
kd cf wforH sm;
1953 ckEpS ?f Mo*kwv f (28) &ufwiG f wuoa½G;aumufyüJG rJc;kd rIBuD; jzpfymG ;NyD;aemuf wuoa½G;aumufyJG
ysufoGm;onf/ ausmif;om;rsm;onf um;tpD;aygif; (86) pD;jzifh &efukefNrdKUwGif; vSnfhvnfcJhMuonf/ vlxkBuD;tm;
rJcdk;yGJBuD; jzpfaMumif; wdkifwef;cJhMuonf/
wuúov kd of Ykd n (12) em&DausmfwiG f jyefvnf a&muf½v dS mNyD;aemuf pnf;a0;Muonf/ þtpnf;ta0;BuD;rS
atmufyg qHk;jzwfcsufrsm;udk csrSwfcJhonf/
(1) NyD;cJhaom a½G;aumufyGJonf w&m;0ifa½G;aumufyGJ r[kwf/
(2) qd½k , S vf pf uduk Bkd uD;onf a½G;aumufytJG m; Edik ef if;pGm pDrt
H yk cf sKyfEidk o
f l r[kw?f xkYd aMumifh þyk*Kd¾ vftm;
t,HktMunf r½Sd? aemufxyfusif;yrnfh a½G;aumufyGJrsm;wGif ¤if;tm; a½G;aumufyGJt&m½Sdtjzpf cefYtyf
jcif; rjyK&ef/
377
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
&Jabmfw-hkd
wuoonf ausmif;om;xktm; udk,fpm;jyK&m? ausmif;om;xk\ qE´tm;xkwfazmf&m? ausmif;om;xk\
rSDcdk&mjzpfayonf/ wuo avmavmq,f r½SdonfhtwGuf igwdkY\ tm;xm;&mawmifBuD; NydKuGJaeonfESifh wlvS
ayonf/ ,aeYqdkvQif ausmif;om;xk\ &ifqdkifawGUMuHK cHpm;&csufrsm;onf rsm;jym;vS\/ avmavmq,f
aqmif½Guf&ef tcsufrsm;vnf; ½Sd\/ atmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;qdkvQif ,ckatmufwdkbm ausmif;rydwfrD
aqmif½GufrS jzpfEkdifrnfhudpö jzpfonf/
xko
d Ykd w&m;rQwaom wuoa½G;aumufyBJG uD;onf ,cktwGi;f ESpBf udrpf vH;k NyD;pD;oGm;rSyif jzpfrnf/ wuo
a½G;aumufyBJG uD; tjrefjzpfa&;? w&m;rQwa&;rSm ausmif;ol^om;wdYk \ wm0efjzpfonf/ ausmif;om;xk\ qE´tay:
wGio f m trSjD yKayonf/ ,cktcsdew f iG f Mo*kwvf (28) &ufaeY nu jyKvkyfaom ausmif;om;xk tpnf;ta0;yGrJ Sm
w&m;rQwaom a½G;aumufyGJjzpfajrmufa&;aumfrwD[lí wdk;wuf? nDñGwf? trsKd;om;? 'DtufpftdktzGJUrS udk,fpm;
vS,rf sm;jzifh zGUJ pnf;xm;\/ wzufrS Ouú|a[mif; udu k Bkd uD;vnf; a½G;aumufyv
JG yk rf nf[q
k x
kd m;onf/ xdo k Ykd pifNydKijf zpf
ay:a&;udk vH;k 0igwdYk rvdv k m;? a½G;aumufyjJG zpfa&;onf ausmif;om;xkqE´? ausmif;om;xk vdv k m;rIrsm;udk xkwaf zmf
&eftwGuf Mum;umvtwGif;0,f igwdkY o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;ay:wGif wm0efusa&mufvsuf½SdNyD[k igwdkY
,HkMunfayonf/ xdk,HkMunfcsuft& vnf;aumif;? qdkif&m o[m,ESifh pmzwftoif; ausmif;om;xktzGJU
tpnf;rsm;rS wm0efay;tyfcsuft& vnf;aumif;? igwdkY o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;rS OD;pD;um ausmif;om;xk
tpnf;ta0;yGw J &yfukd ,ck pufwifbmv (3) &uf Mumoyaw;aeY aeYvnf (12) em&DwiG f ,k'oefcef;rü usif;y
rnfjzpf&m ausmif;om;? ausmif;olwdkif; tifwdkuftm;wdkuf wufa&mufum wuo a½G;aumufyGJ tjrefjzpfa&;?
a½G;aumufyGJwGif w&m;rQwa&;wdkYtwGuf rdrdwdkY qE´udk xkwfazmfjyMu&ef arwåm&yfcHygaMumif;/
w&m;rQwaom a½G;aumufyGJBuD; tjrefjzpfa&;odkh
o[m,ESifU pmzwftoif;rsm;
1/ tif;0aqmif 7/ '*Hkaqmif
2/ ppfudkif;aqmif 8/ jynfaqmif
3/ yif;,aqmif 9/ waumif;aqmif
4/ yJcl;aqmif 10/ aq;odyÜHaqmif
5/ oxHkaqmif 11/ tif;vsm;aqmif
6/ a½Tbdkaqmif 12/ oD&daqmif
378
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
twGif;a&;rSL;
ausmif;om;xk tpnf;ta0;yGJ jzpfajrmufa&;aumfrwD
&efukefwuúodkvf
379
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(4) &efuek w
f uúov
kd f wd;k wufaomausmif;om;tiftm;pk aMunmcsuf
wuoa½G;aumufyGJ tjrefqHk;usif;ya&;oabmxm;
&Jabmf ausmif;ol^om;taygif;wdkh-
Mo*kwv f (28) &ufaeYwiG u f sif;ycJah om &efuek w f uúov kd af usmif;om;rsm;or*¾ a½G;aumufyo JG nf rw&m;
rI? vdrfvnfrIaMumifh ysufqD;oGm;cJhayonf/ a½G;aumufyGJysufNyD; ,cktcsdefxd (15) &uf twGif;ü-
Mo*kwfv (28) &ufaeY nu usif;yaom ausmif;om;xkpnf;a0;yGJ/
o[m,ESifh pmzwftoif;toD;oD;\ ausmif;om;xkpnf;a0;yGJrsm;/
pufwifbmv (3) &ufaeYu ,k'oefcef;rü usif;yaom ausmif;om;xkpnf;a0;yGJ/
pufwifbmv (8) &ufaeYu usif;yaom &efuek w f uúov kd f aeYausmif;ol^om;toif;\ pnf;a0;yGrJ sm;u
]w&m;rQwaoma½G;aumufyGJudk tjrefqHk;pdppfNyD; acwfa[mif;Ouú|a[mif;rsm;u OD;pD;usif;y&ef} awmif;qdkqHk;jzwf
cJah yonf/ odYk aomf ausmif;om;xkBuD;\ aeYpOfEiS t hf rQ awmif;qdq k ;kH jzwfcsufwYkd ukd vH;k 0rvdu k ef mbJ wuoOuú|
a[mif; udu k Bkd uD;onf wuoa½G;aumufyJG t&m½St d jzpfrS z,fray;½Hrk Qru a½G;aumufyu JG kd pnf;rsOf;t& olomvQif
usif;yrnf[k qdck o hJ nf/ wzef wuúov kd yf garmu©csKyf? OD;pdev f ?S OD;&efa0;? rGepf v H iId w
f Ykd EiS hf a½G;aumufyu JG sif;yrnf[k
xyfí aMunmjyefonf/
wuo pnf;rsOf;wGif a½G;aumufyGJudk Ouú|a[mif;u OD;pD;usif;y&rnf[k qdkcJhayonf/ þtcsufonf
rSeaf yonf/ odYkaomf Ouú|a[mif;\ rw&m;rIaMumifh a½G;aumufyJG ysujf ym;oGm;&ayonf/ þodYka½G;aumufyJG ysujf ym;
oGm;NyD;aemuf rnfuJhodkY aqmif½Guf&rnfqdkaomtcsufudk wuopnf;rsOf;wGif vHk;0ryg0ifcJhacs/ pnf;rsOf;wGif
ryg0ifcahJ omf rnfoYkd aqmif½u G cf MhJ uoenf;/ wuo\ a½G;aumufyt JG pOftvmudk Munf½h í I aqmif½u G &f ayonf/
wuoa½G;aumufyGJ tpOftvmt& 1946 ckwGif trIaqmifa[mif;rsm;ESifh Mum;ausmif;om;BuD;rsm;u OD;pD;usif;y
cJh&ayonf/ þum; tpOftvmoabmt& jzpfayonf/ odkYaomf þodkYrvkyfbJ igomqdkifonf[k qdkcJhonf/
wzef þodkYtpOftvm rvdkufemcJhaomf wuowGif tmPmtykdifqHk;jzpfaom tvkyftpnf;ta0;yGJudk
ac:,lay;&ef jzpfonf/ xkt d pnf;ta0;rSaeí w&m;rQwaom a½G;aumufyjJG zpfa&;twGuf ausmif;om;xkoabmudk
,lí wduspGm qHk;jzwf&rnf jzpfonf/ &mZ0ifjyefMunfhvQif b,fwdkif;jynfrSm jzpfjzpf pnf;rsOf;Oya'ESifh pyfvsOf;í
tusyftwnf;awGUvQif vlxk\qE´udk,lonfh (Referendum) tp½Sdonfudk vkyf&onf/ þodkYvkyf&jcif;onf
b,fwikd ;f jynf b,ftzGUJ tpnf;jzpfjzpf vlxo k mvQif tmPmtydik q f ;kH jzpfaejcif;aMumifjh zpfonf/ ,ckvnf; wuo
tjzpftysufESifh ywfoufí tmPmtydkifqHk;jzpfonfh tvkyftpnf;ta0;ac:í qE´,l&ef oifhayonf/
odYk aomf a½G;aumufyt JG &m½So d nf wuopnf;rsO;f wGif rjynfph akH omtcsuu f kd tpOftvmt&vnf;aumif;?
pnf;rsOf;t&vnf;aumif;? jyKvkyf&rnfjzpfygvsuf a½G;aumufyGJudk igwOD;wnf;omqdkifonf[k uyfaeum bmrS
rvkyfbJ aecJhonf/ þodkYaecJhjcif;jzifh wOD;ESifhwOD; a½G;aumufyGJudk tcsif;rsm;apum wuoudk tmPmydkifrsm;?
tpd;k &tzGUJ rsm;u 0ifíwm;qD;&ef tcsdeq f jJG cif;jzifh atmufwb kd m ausmif;ydw&f uftwGuf bmrSrvkyEf ikd b f J Ed0k ifbmrS
om usif;y&ef pDpOfaejcif; jzpfayonf/
uREkfyfwdkh\ oabmxm;um;-
,cktcsdefwGif rnfodkYyifjzpfap? wuoa½G;aumufyGJ jzpfajrmufa&;onf tjrefqHk; vdktyfvsuf½SdacsNyD/
tb,faMumifhenf;-
(1) aemuf (15) &uf MumvQif atmufwdkbmausmif;ydwf&ufodkY a&muf½Sdawmhrnfjzpf&m ausmif;wvydwfa&;onf
ausmif;ol^om;wdkif;\ vdktyfcsuf jzpfayonf/ xkdvdktyfcsufonf wuorSaeí ta&;wBuD;aqmif½Guf
ay;&rnf jzpf\/ wuo rzGJUpnf;&ao;vQif vHk;0raqmif½GufEdkif jzpf\/
(2) ,aeY wuoESifhywfoufí tcsif;jzpfyGm;rIwdkYonf a½G;aumufyGJBuD;NyD;u tjrefqHk; ½Sif;vif;oGm;rnf jzpf\/
(3) avmavmq,f ausmif;om;rsm; vufawGUepfemaeaom epfemcsufrsm;onf ausmif;om;xkBuD; w&yfvHk;udk
udk,fpm;jyKonfh wuo½SdrSom jzpfEdkifayonf/
(4) wuotaeESifh pifNydKif (2) ck jzpfay:a&;udk vHk;0 rvdkvm;ay/
txufygtcsuf (4) csufwYkd aMumifh wd;k wufaomausmif;om;tiftm;pkonf a½G;aumufyt JG &m½Sd udu k Bkd uD;
tay:ü vHk;0t,HktMunfr½Sdaomfvnf;? usef ygarmu©csKyf? OD;pdefvS (Ouú|a[mif;)? OD;&efa0; (Ouú|a[mif;)ESifh
381
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
rGepf v
H iId f (0wfvakH wmf&) wdYk \ *kPo
f u
d m© udk av;pm;aomtm;jzifh udu
k Bkd uD;\ aMunmcsuftwdik ;f atmufwb
dk mv
ausmif;ydwf&uf rwdkifrDtwGif; tjrefqHk;usif;yay;&ef jzpfonf/ þodkYusif;y&müvnf;-
(1) Identity Card rsm;ESifh rJay;&ef?
(2) Membership Card rsm;udk toif;0ifwdkif;\ vufxJodkY ta&mufay;tyfxm;&ef?
(3) Ballot Card rsm;ay:wGif a½G;aumufyGJt&m½SdESifh BuD;Muyfoltm;vHk;\ vufrSwfxkd;&ef?
(4) ta½G;cHol udk,fpm;vS,frsm;\ qE´,l&ef/
txufygtcsufwdkYtm; aqmif½GufvQif wdk;wufaomtiftm;pkrS vufcH&rnfjzpfaMumif;/
ausmif;om;ta&; atmif&rnf
&efukefwuúodkvf
wdk;wufaomausmif;om;tiftm;pk
þaMunmcsuf (4) csufukd Munfjh cif;tm;jzifh ]w&m;rQwaom wuoa½G;aumufyJG tjrefq;kH usi;f yay;avmU}
awmif;qdkaeMuayonf/ ausmif;om;xku OD;pD;usif;yrnfavm? udkudkBuD;u OD;pD;usif;yrnfavm/
ausmif;om;xku OD;pD;usif;yvQif a½G;aumufyGJ (2) rsKd; jzpfvmrnf/ ESpfydkif;uGJoGm;vQif 'Dtufpftdkrsm;onf
vlrsm;pkaxmufcHrIrvdkbJ xifovdk jyKusifhEdkifMuayrnf/ pdwfBudKuftrIaqmiftzGJUudk a½G;cs,fMuayrnf/
xkdYaMumifh ausmif;om;xkonf udkudkBuD; OD;pD;usif;yaom a½G;aumufyGJ0ifMurnf[k vufcHvdkufMuonf/
ESpyf ikd ;f uGu
J kd apmifí
h trIaqmif&mxl;tm; tacsmifqEJG udI &f ef 'Dtufptf w
kd YkdtwGuf [moGm;onf/ xkt d cg udu
k Bkd uD;onf
a½G;aumufyGJwGif ESpfzuftjiif;yGm;rIudk tcGifhaumif;,lum a½G;aumufyGJ usif;yrnfh&ufudk twwfEdkifqHk;a½TUqdkif;&ef
tMuHjyKvmonf/ a½G;aumufyGJ tjrefqHk;jzpfa&; vrf;rBuD;ay:wGif csDwufvmaom ausmif;om;xkBuD;tm; wm;qD;
ydwfyifaeacsNyD/ atmufwdkbm ausmif;ydwf&uf eD;uyfvmacsrnf/
382
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
odhk
ygarmu©csKyf
&efukefwuúodkvf
aeYpGJ- 22? 9? 53
udpö/ / atmufwdkbm ausmif;wvydwfay;&ef awmif;qdkjcif;/
ygarmu©csKyfcifAsm;-
21? 9? 53 &ufaeY? nae (4) em&DcGJtcsdefwGif wuo tpnf;ta0;cef;rBuD;ü &efukefwuúodkvf½Sd
o[m,ESihf pmzwftoif;rsm;? c½dik t f oif;rsm;? bmom&yfqikd &f m toif;rsm;? vlrsKd;pktoif;rsm;ESihf Edik if jH cm;om;
ausmif;om;toif;aygif;pHkwdkY\ tpnf;ta0;udk usif;yjyKvkyfcJhonf/
¤if;tpnf;ta0;yGJwGif obmywdtjzpf a½TbdkaqmifrS udkwifa½T (o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;tzGJUcsKyf
'k-Ouú|) u aqmif½u G Nf yD; twGi;f a&;rSL;tjzpf yJc;l aqmifrS (o[m,ESihf pmzwftoif;rsm;tzGUJ csKyf twGi;f a&;rSL;)
udkwifxGef;u aqmif½Gufygonf/
¤if;tpnf;ta0;yGBJ uD;odYk wufa&mufvmMuaom atmufazmfjyyg toif;tzGUJ ud, k pf m;vS,rf sm;u tm;vH;k
wnDwñGwf oabmwlnpD mG atmufwb kd m ausmif;wvydwaf y;&ef (atmufwb kd mv w&ufrpS í) av;av;euf
euf awmif;qdkvdkufygaMumif;/
o[m,ESifUpmzwftoif;
o[m,ESifUpmzwftoif;
(1) tif;0 (5) a½Tbdk (9) wDwDpD
(2) yif;, (6) oxHk (10) aq;odyÜH
(3) ppfudkif; (7) '*kH (11) oD&d
(4) yJcl; (8) waumif; (12) tif;vsm;
c½dkiftoif;
(1) rauG; (6) [oFmw (11) jynf
(2) rif;bl; (7) rdw¬Dvm (12) armfvNrdKiftoif;
(3) o&uf (8) a½Tbdk (13) csif;wGif;toif;
(4) ykodrf (9) ajrmif;jr (14) xm;0,ftoif;
(5) yJcl; (10) &rnf;oif;
ausmif;om;a[mif;
(1) NrdKUr (2) pdef*Ref; (3) pdefar&D
vlrsKd;pkausmif;om;rsm;
(1) &cdkifausmif;ol^om;rsm;toif; (4) ucsifjynfe,fausmif;om;or*¾
(2) awmifay:csif;or*¾ (5) xm;0,fausmif;om;rsm;toif;
(3) ½Srf;jynfausmif;ol^om;rsm;or*¾
bmom&yfqdkif&mtoif;
(1) &mZ0iftoif; (4) ½lyaA' (7) jyifopfbmom
(2) abm*aA' (5) owåaA' (8) bDtufpD (opfawm)
(3) ocsFm (6) rEkóaA' (9) ynmodyÜHausmif;om;rsm;
383
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
EdkifiHjcm;ausmif;om;rsm;toif;
(1) tdE´d,ausmif;ol^om;rsm;toif; (2) w½kwfausmif;ol^om;rsm;toif;
toif;tzGJYtpnf;rsm;
(1) ausmif;om;opftcGifhta&;awmif;qdkrIaumfrwD
(2) wdk;wufaomausmif;om;tiftm;pk
ausmif;om;ta&;atmif&rnf
(wifxGef;)
twGif;a&;rSL;
toif;aygif;pHktzGJYpnf;a0;yGJ
&efukefwuúodkvf
odhk
ygarmu©csKyf
&efukefwuúodkvf
rS
Ouú| (52-53)
a½G;aumufyGJt&m½Sd
wuo (&efukefwuúokdvfausmif;om;rsm;or*¾)
aeYpGJ- 22? 9? 53
taMumif;t&m / / atmufwdkbmausmif;wvydwfa&;udpö jyefvnfpOf;pm;ay;&ef/
uRefawmfwdkY\ awmif;qdkxm;csufudk 23? 9? 53 aeY? n ygarmu©rsm; tpnf;ta0;wGif wifjyaqG;aEG;
pOf;pm;qHk;jzwf vdkufavsmyg&ef xyfrHí awmif;yefEdI;aqmfjcif; tpD&ifcHtyfygonf/
1/ uRefawmf\ ausmif;wvydwfa&;awmif;qdkcsufudk 23? 9? 53 aeY ygarmu©rsm;tpnf;ta0;wGif wifjy
aqG;aEG;rnf[k od½Sd&ygonf/
2/ odkYaomfvnf; ,aeY 22? 9? 53 aeYwGif? aeYvnf (12) em&Dtcsdefu wuocef;rwGif wdk;wufaom
ausmif;om;acgif;aqmifrsm; OD;pD;usif;yonfh tpnf;ta0;rS uRefawmf\ awmif;qdkcsufESifh tvm;wl
qHk;jzwfcsufjzpfaom ausmif; (1) vydwfa&;udk qHk;jzwfawmif;qdkonf[k od½Sd&ygonf/
3/ xdt k pnf;ta0;onf wuopnf;rsOf;Oya' yk'rf (13)? tyd'k f (2)? tyd'k if ,f (1) t& vH;k 0qefYusifvsuf
wuo txl;tpnf;ta0; r[kwfbJ wdk;wufaomausmif;om;rsm; tpnf;ta0;omvQif jzpfaomfjim;
vnf; wuotpnf;ta0; [efaqmifvsuf ausmif;wvydwfa&;udk qHk;jzwfawmif;qdkjcif;? pDwef;vSnfh
vnfjcif;ponfh wuopnf;rsOf;ESifh tusKH;r0ifonfh vkyfief;rsm;udkvkyfonf[k vlBuD;rif;rsm;u ,lq
vsuf uRefawmfh ausmif;wvydwfa&;udkyif aqG;aEG;pOf;pm;vdrfhrnf r[kwf[k pdk;&drfrdygonf/
4/ uRefawmfudk,fwdkifvnf; ,aeYeHeuf (8) em&DwGif ¤if;wdk;wufaom ausmif;om;acgif;aqmifrsm; yg0if
onfh tzGUJ tpnf;aygif;pHk tpnf;ta0;w&yfac:qdí k ausmif;wvydwaf &;udpö rnfrQc&D;a&mufaeNyD;vQif?
¤if;wdkYtm; w&m;r0ifaom ,aeYtpnf;ta0;udk rjyKvkyf&ef wm;jrpfcJhygonf/
5/ odkYygí xkdwdk;wufaom ausmif;om;acgif;aqmifrsm; y&rf;ywmjyKrItwGuf rnfodkYrQ tmCmwrxm;bJ
uRefawmf\ ausmif;wvydwfa&; awmif;qdkcsufudk aqG;aEG;pOf;pm; qHk;jzwfcsufcsvsuf vdkufavsmay;
yg&ef txl;av;pm;pGm arwåm&yfcH awmif;yeftyfygaMumif;/
udkudkBuD;
Ouú|
(52-53) wuo
384
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
&efuek w
f uúov
kd f 'Dru
kd &ufwpfausmif;om;rsm;tzGYJ aMunmcsuf
ausmif;ol^om;taygif;wdkh-
uREkfyfwdkY 'Drdku&ufwpfausmif;om;rsm;tzGJUrS 3? 9? 53 aeY wuocef;rü usif;ycJhaom ausmif;om;xk
tpnf;ta0;rS ausmif;om;tcGifhta&;ESifh ywfoufaom atmufygtcsufrsm;udk awmif;qdkcJhonf/
(1) ausmif;wvydwfa&;?
(2) aq;odyaHÜ usmif;om;rsm;twGuf aqmufvyk q f jJ zpfaom ausmif;aqmifwaqmiftjyif aemufxyfausmif;aqmif
wckukd aq;odyaHÜ usmif;teD; jynfvrf;ESihf pde*f Ref;vrf;axmif½h dS ajruGuv
f yfay:ü tjrefq;kH aqmufvyk af y;&ef?
(3) 25 rSwfay;pepfESifh 10-10-10-70 pepf (tif*sifeD,mausmif;om;rsm;twGuf) zsufodrf;ay;&ef?
(4) ausmif;q&mrsm;udk vHkavmufpGm wdk;csJUcefYxm;ay;&ef?
(5) ausmif;aqmifc 60d^- rS 50d^- txd avQmhcsay;&ef/
trIaqmiftzGYJ
'Drdku&ufwpfausmif;om;rsm;tzGJY
&efukefwuúodkvf
wuúodkvfvGwfvyfcGifU
&efukefwuúodkvfudk 1920 ckESpfwGif pwifí zGifhvSpfNyD; tufOya'tcsKdUudk jyifqifí ppftNyD;ü jyefvnf
zGifhvSpfcJhonf/ wuúodkvfudk tkyfcsKyf&ef wuúodkvfaumifpDESifh qD;edwftzGJU (2) ckudk xm;½SdcJhayonf/
wuúov kd af umifpwD iG f wuúov
kd yf garmu©rsm;? Oya'jyKvTwaf wmf (2) &yfrS a½G;cs,af pvTwaf om trwfrsm;?
tpdk;&cefYxm;aom t&m½Sdrsm;? ausmif;q&mtoif;? ukefonfBuD;rsm;toif;? a½SUaetoif;rS udk,fpm;vS,frsm;?
wuorS udk,fpm;vS,f (2) OD; tygt0if (37) OD; ½Sdavonf/ aumifpDonf wuúodkvfvkyfief;aqmifwm tm;vHk;udk
aqmif½Guf&avonf/ aumifpDrSaeí 'k-t"dywdudk a½G;cs,f wifajr§muf&avonf/
qD;edwfwGif wuúodkvf½Sd Xmeqdkif&mtBuD;tuJrsm;aumifpDrS a½G;cs,fapvTwfaom udk,fpm;vS,frsm; yg0if
um wuúodkvfwGif ynmoifMum;a&;ESifh ywfoufí aqmif½Guf&onf/
þodYkjzihf wuúov kd of nf b@ma&;udprö S vGí J useu f pd t
ö m;vH;k udk aqmif½u G Ef ikd cf iG hf ½Sv
d mayonf/ b@ma&;
udrk l ynma&;toH;k p&dwrf S &½Scd ahJ yonf/ þodYk jzifh wuúov kd \ f oD;jcm;vGwv f yfciG uhf kd ,ckvuf½dS qdk½, S v
f pftpd;k &
onf vH;k 0 rvdv k m;ay/ taMumif;um; wuúov kd of nf qd½k ,
S v f pfrsm;tm; tvkyt f auR;jyKapvd\ k / waeYwjcm; yGiv hf if;
vmaom ausmif;om;xkBuD;udk xifovdk cs,v f , S vf \
kd / rdrw d Ykd\ vlxt k m; vSnzhf sm;rIBuD;udk zk;H uG,v f \
kd / wuúov kd f
388
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
ausmif;wvydwfa&;twGuf nDnDñGwfñGwfqE´jyMu
&Jabmfausmif;om;taygif;wdkh-
atmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;twGuf ausmif;om;xkBuD;w&yfvHk;ESifh ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;?
ausmif;om;tiftm;pkrsm;uyg awmif;qdck MhJ uayonf/ odYk aomf w&m;rQwonfh awmif;qdck suu f kd wuúov kd t
f yk cf sKyfa&;
tzGUJ onf vH;k 0rvdu
k af vQmbJ wif;rmí aecJah yonf/ þodYk wif;rmaeonft h wGuf 26? 9? 53 &ufaeYwiG f wuo
taqmuftODü tzGUJ aygif;pHk BuD;rSL;usif;yum ausmif;om;xktpnf;a0;yGBJ uD;rS ausmif;om;^ol wdik ;f qE´ukd xkwaf zmf
&eftwGuf 29? 9? 53 &uf? t*FgaeYü ausmif;ol^om;wdik ;f ausmif;wvydwaf &;twGuf ausmif;vH;k 0rwufbJ qE´jy&ef
qHk;jzwfcsufcscJhonf/
ausmif;wvydwfa&;onf ausmif;om;xkw&yfvHk;\ ta&;jzpfonf/ xkdausmif;om;xkw&yfvHk; ta&;udk
ausmif;om;^olwdkif; nDñGwfpGm vufwGJwdkufcdkuf,lrS atmifjrifrnfjzpf&m ausmif;wvydwfa&;udk vdkvm;aom
ausmif;om;^olwdkif; 29? 9? 53 &ufaeYwGif vHk;0ausmif;rwufbJ qE´jyMu&ef arwåm&yfcHygaMumif;/
ausmif;om;ta&; atmifjrif&rnf
1/ ppfudkif;aqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
2/ yif;,aqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
3/ tif;0aqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
4/ yJcl;aqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
5/ oxHkaqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
6/ '*Hkaqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
7/ a½Tbdkaqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
8/ waumif;aqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
9/ jynfaqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
10/ oD&daqmiff o[m,ESifh pmzwftoif;
11/ wD? wD? pDaqmiff o[m,ESifh pmzwftoif;
12/ tif;vsm;aqmiff o[m,ESifh pmzwftoif;
13/ aeYausmif;ol^om;rsm;toif;
14/ [Hom0wDc½dkif ausmif;om;^olrsm;toif;
15/ a½Tbdkc½dkifausmif;om;^olrsm;toif;
389
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
16/ rtlyifc½dkifausmif;om;^olrsm;toif;
17/ csif;wGif;c½dkifrsm;toif;
18/ zsmyHkc½dkifrsm;toif;
19/ ykodrfc½dkifrsm;toif;
20/ rif;bl;c½dkifrsm;toif;
21/ ajrmif;jrc½dkifrsm;toif;
22/ [oFmwc½dkifrsm;toif;
23/ yckuúLc½dkifrsm;toif;
24/ Nrdwfc½dkifrsm;toif;
25/ rEÅav;c½dkifrsm;toif;
26/ arNrdKUc½dkifrsm;toif;
27/ yJcl;c½dkifrsm;toif;
28/ o&ufc½dkifrsm;toif;
29/ rauG;c½dkifrsm;toif;
30/ ysOf;rem;c½dkifrsm;toif;
31/ tif;pdefc½dkifrsm;toif;
32/ rdw¬Dvmc½dkifrsm;toif;
33/ awmifilc½dkifrsm;toif;
34/ awmifay:csif; ausmif;om;^olrsm;toif;
35/ xm;0,fausmif;om;^olrsm;toif;
36/ &cdkifausmif;om;^olrsm;toif;
37/ u&ifausmif;om;^olrsm;toif;
38/ w½kwfausmif;om;^olrsm;toif;
39/ pdefaygausmif;om;^olrsm;toif;
40/ b&m;om;ESifh uGefYAifhausmif;om;^olrsm;toif;
41/ NrdKUrausmif;om;^olrsm;toif;
42/ pdef*Ref;? pdefar&Dausmif;om;^olrsm;toif;
43/ vStvGwfynmoifausmif;om;^olrsm;toif;
44/ ul½Sifausmif;om;^olrsm;toif;
45/ ausmufajrmif;ausmif;om;^olrsm;toif;
46/ &mZ0iftoif;
47/ jyifopfpmaytoif;
48/ rEkóaA'toif;
49/ blrdaA'toif;
50/ abm*aA'toif;
51/ 0gPdÖZaA'toif;
52/ yx0Dtoif;
53/ ½lyaA'toif;
54/ ocsFmtoif;
55/ ynmodyÜHausmif;om;^olrsm;toif;
56/ opfawmodyÜHausmif;om;^olrsm;toif;
57/ ausmif;om;opftcGifhta&;awmif;qdka&;aumfrwD
58/ &efukefwuúodkvfwdk;wufaomausmif;om;tiftm;pk
59/ &efukefwuúodkvfoefY½Sif;aomausmif;om;xk
60/ &efukefwuúodkvftrsKd;om;'Drdku&ufwpftiftm;pk
390
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
þodYkjzifh toif;aygif; (60) ausmo f nf ausmif;rsm;ydwaf &;twGuf 29? 9? 53 &ufwiG f nDñw G pf mG oydwaf rSmuf
cJhMuonf/ ausmif;om; (7300) wdkYonf wnDwñGwfwnf; qE´jyí rw&m;rIudk wkefYjyef tajzay;vdkufonf/
tvm;wl ref;wuúodkvfüvnf; rwuorS OD;pD;í 28? 9? 53 &ufaeY? (12) em&DrS jycJhonf/ ausmif;om;
rsm;onf bwfpfum;BuD; (13) pD;jzifh vSnfhvnfMuonf/
]0efBuD;ausmfNidrf; tvdkr½Sd}
]0efBuD;&m½Spf tvdkr½Sd}
]ausmif;om;xktwGif; qdk½S,fvpfawG 0ifr½IyfeJh}
]ausmif;om;nDñGwfa&; rNzdKcGJeJh}
]ausmif;om;tcGifUta&; rcsKyfcs,feJh}
]500 zrf;&if 5000 wufr,f}
]50 zrf;&if 500 wufr,f}
wcsdefu ausmif;om;acgif;aqmif udk&m½SpfESifh udkausmfNidrf;udk ,aeYausmif;om;rsm;u qefYusifaeMuNyDjzpf
onf/ um;wef;BuD;rsm;onf NrdKUxJrS ausmif;odYk jyefvn S v hf monf/ um;OD;wGif ausmif;om;wdYk \ cGyaf 'gif;tvHonf
wvlvl vGifhysHaeonf/ cGyfa'gif;\ a½T0ga&mifonf pdwfudk wnfNidrfaponf/ MunfEl;aysmf½Tifí arQmfvifhtm;&ap
onf/ teDxrJ S cGyaf 'gif;\[efrmS ppfzufNydKifaeonfyh rm ausmif;om;xkonf zdEydS cf sKyfcs,rf rI sm;Mum;rS vl;vGeYf½ek ;f uef
ae&onfrmS ausmif;om;xkEiS hf ausmif;om;tvHrmS wom;wnf; xyfaeayonf/ av\t[ke0f ,f ]wjzwfjzwf} cyfoo H nf
csDwufaeaom ausmif;om;xk\ ppfcsDoHyifjzpfonf/
29? 9? 53 &uf? aeYvnf (2) em&DwiG f aq;aumvdyaf usmif;om;xk tpnf;ta0;jyKvyk af vonf/ udak tmifxeG ;f u
ausmif;wvydwfa&;udk wifjyonf/ obmywd udkvSbl;u rydwfoifhaMumif; wifjyonf/ udkatmifxGef;u tus,f
½Si;f vif;í tqdw k ifonf/ rJc&JG m wvydwaf &;zufrS (126) rJ½í dS uefYuu G zf ufrS (120)rJ½í dS tqdEk ikd o f nf/ trIaqmif
tzGJUu raqmif½Guf&Jí wdkuf&JolwdkYu qufvuf aqmif½Guf&ef qHk;jzwfonf/
30? 9? 53 &uf? eHeuf (11) em&DwGif tif*sifeD,maumvdyf ausmif;om;xktpnf;ta0; usif;yonf/
atmufwdkbm (1) &ufaeYrS (17) &ufaeY txd vufawGUoifwef;qif;&efudk zsufí vHk;0rqif;bJ ausmif;wv
ydwf&efESifh atmufwdkbm (1) &ufaeY? eHeuf (8) em&DwGif qE´jyvSnfhvnfMu&ef qHk;jzwfonf/
30? 9? 53 &uf aeYvnf (12) em&DwiG f &mZ0ifcef;raqmifopfwiG f ausmif;om;xktpnf;ta0; usif;yonf/
obmywdtjzpf udktkef;BudKifu aqmif½Gufí tcrf;tem;rSL;tjzpf udkomEdk;u aqmif½Gufonf/ ausmif;wvydwfa&;
tqdkudk udkatmifjrifhu tus,fw0ifh wifoGif;NyD; udkausmfOD;ESifh udkwifOD;u axmufcHonf/ þtcsdefwGif 'Dtufpftdk
udo k ef;wif? udak rmifarmifBuD;ESihf udak |;atmifazwdYku uefYuu G Mf uonf/ ausmif;om;xkw&yfv;kH rdrw d Ykd &ydik cf iG jhf zpfonfh
(1) vydwaf &;tm; wcJeuf axmufcaH qG;aEG;MupOf 'Dtufpt f kd (2) OD;? (3) OD;u 0ifa&mufzsuq f ;D aomtcg ausmif;om;xk
BuD;u qlnHpGmatmf[pfNyD; 'Dtufpftdkrsm;udk tpnf;ta0;yGJrSxGufoGm;&ef awmif;qdkavonf/ 'Dtufpftdkrsm; t½Suf
wuGJ xGuo f mG ;&onf/ ausmif;om;xkBuD; qufvufaqG;aEG;um atmufwb kd m ausmif;wvydwfa&; aqmif½Gufa&;
aumfrwDudk zGJUpnf;Muonf/ atmufwdkbm (1) &ufaeYrS pí ausmif;rwuf&ef qHk;jzwfvdkufMuonf/
armfvNrdKifaumvdyfrS ausmif;om;xkuvnf; atmufwdkbmvwGif (1) vvHk; ausmif;rwufMu&ef wnDw
ñGwfwnf; qHk;jzwfvdkufMuonf/ atmufwdkbm (1) &ufrS (15) &uftxd (350) pvHk; rnfolrQ ausmif;rwufMu
awmhay/
30? 9? 53 &uf? nae (4) em&DwGif 0efBuD;csKyf OD;EktdrfwGif OD;Eku zdwfac:í &efukefwuúodkvfausmif;om;
or*¾trSL;jyKonfh &efukefwuúodkvf toif;tzGJUaygif;pHk udk,fpm;vS,frsm;ESifh OD;Eku wuúodkvft"dywdtaeESifh
awGUqHkonf/ wufa&mufolrsm;rSm ygarmu©csKyf a'gufwmxifatmifESifh tzGJUaygif;pHkudk,fpm;vS,f udkwifxGef;?
udak tmifjrif?h wuoud, k pf m;vS,f uduk Bkd uD;? udak tmifbef;? wd;k wufaom ausmif;om;xk ud, k pf m;vS,f udak usmNf idr;f ESihf
udv k 0S if;? trsKd;om;'Drukd &ufrS udvk ?S oefY½iS ;f rS udpk ;kd vGi?f ausmif;wvydwaf &;aumfrwDrS ud&k x J eG ;f ? ½Sr;f ud, k pf m;vS,f
cGeMf umat;wdYk jzpfMuygonf/ þawGUqHyk w JG iG f udak tmifbef;u ausmif;wvydwaf &;udpu ö kd ajymjyonf/ OD;Eku 'gawG
ajymzdkY ausmif;om;awGudk zdwfjcif; r[kwfaMumif;? ausmif;om;acgif;aqmifrsm;ESifh &if;ESD;vdkíom ,ckvdk awGUqHkjcif;
jzpfaMumif; ajymonf/ OD;Eku qufvufí ausmif;om;awGwiG f *g&0w&m;enf;yg;aeí 0rf;enf;aMumif;? *g&0w&m;
½Sd&rnfhtaMumif;udk tus,fw0ifh ajymjyonf/ wdk;wufaom ausmif;om;tiftm;pk udk,fpm;vS,f udkausmfNidrf;u
ausmif;om;rsm;onf q&mrdbwdYk tay:wGif xm;½St d yfaom *g&0w&m;udk av;pm;vdu k ef moifah Mumif; tus,fw0ifh
391
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(tv,f) ausmif;wvydwfa&;
qE´jy 'd;k ywfausmif;om;
392
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
393
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
pmoifcef;rsm;rSm
Source: Oway Magazines
394
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
rEåav;NrKd Y wuúov
kd af usmif;? ausmif;tkyBf u;D
pmtrSwf- 87-tufpf,l 1 (2) at
1953 ck? atmufwdkbmv (13) &uf
odhk
OD;wif
wqifU- a':xGef;&D (ukefonf)
jrpfi,fNrdKY
taMumif;t&m / / atmufwdkbmv wuúodkvfoydwfudpöwGif ausmif;om;^olrsm;\ ausmif;wufysufcGifh
avQmufvTmrsm;wifjcif;udp/ö
taMumif;Mum;tyfygonf/
rEÅav;wuúodkvfausmif;rS ausmif;om;^ol wOD;jzpfaom cHktrSwf 349? Oypmtwef;tydkif; (*) trnf
armifwifjrifh\ cGifhavQmufvTmudk txufazmfjyygudpEö Sifh ywfoufí taMumif;rvHkavmufjcif;aMumifh vufrcH
Edkifyg/ oydwaf rSmuf ausmif;om;^ol wOD; r[kwaf Mumif;? oydwaf rSmufausmif;om;wdYk\ aESmif, h u S rf u
I kd aMumufí
ausmif;rwufEikd af Mumif;? avQmufvmT wGif twdtvif;azmfjyí cGiahf wmif;qdck rhJ o
S mvQif cGiahf vQmufvmT udk pOf;pm;
vdrfhrnf jzpfygaMumif;/
OD;udkav;
(ausmif;tkyfBuD;)
wuúodkvfausmif;? rEåav;NrdKY
&efuek w
f uúov
kd f 'kw,
d t"dywd\ owday;arwÅm&yfccH suf
1/ &efukefwuúodkvfausmif;udk 1953 ckESpf? atmufwdkbmv (17) &ufaeY naetxdzGifhxm;rnf/ ausmif;
om;^olrsm; ausmif;wufMu&ef EdI;aqmfygonf/
2/ ausmif;wufolrsm;udk &JtzGJU\tultnDjzifh tapmifhta½Smufay;rnf/
3/ ausmif;wuf&ef rjzpfEikd af om ausmif;om;^olwYkd onf rdrw d Ykd onf oydwaf rSmufaom ausmif;om;^olrsm;
r[kwfaMumif; azmfjyonfh cGifhwdkifpmrsm;udk ygarmu©csKyfxH ay;ydkYMu&ef EdI;aqmfygonf/
4/ þuJhodkY cGifhwdkifpmrydkYbJ ausmif;wuf&ef ysufuGufolrsm;udk ta&;,l&vdrfhrnf/
5/ ausmif;wufolrsm;tm; taESmifht,Sufay;jcif;? oydwfwm;jcif; rjyKvkyfMu&ef av;eufpGmarwåm&yfcH
ygonf/
6/ ausmif;wufolrsm;tm; taESmifht,Sufay;olrsm;? oydwfwm;olrsm;udk &JtzGJUuta&;,l&ef tpdk;&udk
tultnDawmif;xm;NyD; jzpfonf/
7/ ausmif;ol^om;rsm;\ rdbrsm;ESit hf yk x
f ed ;f olrsm;uvnf; rdrw d Ykdom;orD;rsm;udk qH;k roGeo f ifNyD; xde;f odr;f
apmifha½SmufMuyg&ef av;eufpGmarwåm&yfcHygonf/
(yH)k
bdkBuD;
&efukefwuúodkvf 'k-t"dywd
395
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
396
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
(tke;f az)
c½kdif&mZ0wfw&m;olBuD;
&efukefNrdKY
rdwÅLtrdefhpmrsm;udk atmufygtwdkif; ay;ydkhygonf/
1/ twGif;0efcsKyf? jynfxJa&;Xme 6/ &efukefc½dkif? zqyv
2/ ppf½Hk; 7/ ñTefMum;a&;0ef? jyefMum;a&;Xme
3/ yJcl;wdkif;rif;BuD;? &efukefNrdKU 8/ t"dywd? wuúodkvfausmif;
4/ jrefrmEdkifiHawmf? &Jrif;BuD; 9/ 'k-t"dywd? wuúodkvfausmif;
5/ &efukefNrdKU? &Jrif;BuD; 10/ ygarmu©csKyf? wuúodkvfausmif;
397
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(tv,f) yHkudkMunfUyg-
ta0;uyifjrifEikd yf gonf aoewfEiS Uf
rypfyg[k jiif;qdEk ikd rf nfavm
399
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ausmif;om;rsm; wa,mufNyD;wa,muf vJusaeavonf/ nnf;wGm;oHwUkd onf ysUH vGiv hf mavonf/ rsu&f nfpufrsm;
rSm ajrodkY waygufayguf usvmavonf/ 'Pf&mrsm;rS aoG;eDrsm; yGifhtHxGufvmavonf/
ausmif;oltrsKd;orD;rsm;onf 'Pf&m&olrsm;tm; aumuf,ljyKpkMuonf/ yxrESpfOypm odyÜHwef;rS &cdkif
ausmif;om; udkpHjrrSm nmbufvufwGif aoewfxdrSefcH&onf/ 'kwd,ESpfOypm odyÜHwef;rS udkcifarmifaxG;rSm nm
bufrsufckH;wGif rsuf&nf,dkAHk; tpxdrSefavonf/ tjcm;ausmif;om; wOD;rSm aygifwGif 'Pf&m&avonf/ a½Tbkd
aqmifrS udkaZmf0if;? yif;,aqmifrS udkombef;? ppfudkif;aqmifrS udkvSOD;? udkodef;ñGefY? udkcifarmifESifh udkpdefwdk;wdkYrSm
'Pf&m&cJhMuonf/ udkaZmf0if;? udkombef;ESifh udkpdefwdk;wdkYtm; &efukefaq;½HkBuD; tcef;eHygwf (1) ESifh (2) wGif
twGif;vlemtjzpf uko&onf/ yif;,aqmif tcef;eHygwf (88) wGifaeonfh udkcifarmifvwfrSm &Jt&m½SdwOD;\
om;jzpfaomfvnf; ykvdyfwdkU\ &ufpufrI? tMurf;zufrIrsm;tm; rcH&yfEdkifawmhí rD;owfa&ydkuftm; 0ifa&muf
jzwfawmufí ykvdyfwdkY\ ½dkufESufzrf;qD;jcif; cHcJh&onf/
nae (4) em&DcGJwGif w&m;olBuD; OD;vSausmfESifh OD;a½TbwdkYtm; &Jt&m½Sdrsm;ESifhtwl awGUjrif&onf/ &J
t&m½Srd sm;ESihf ygvmaom ygarmu©csKyf a'gufwmxifatmif? ygarmu© OD;bd;k om? armfueG ;f xde;f t&m½Sd OD;odr;f armifEiS hf
tjcm;q&m (2) OD;wdkY aqG;aEG;yGJ jyKvkyfMuonf/
nae (5) em&DwGif udkpHxGef;vSudk zrf;qD;oGm;onf/ oD&daqmifESifh wDwDpDaqmifrS trsKd;orD; (2) OD;udk
ac:,lppfaq;cJhonf/
nydkif;wGif ukdcifvSESifh jynfausmif;aqmifrS udktkef;BudKif? udkcifarmifjrifhwdkY zrf;qD;cH&avonf/
þnwGif toHvTifh½HkrSaeí ausmif;0if;twGif;rS aoewfoHMum;í tpdk;&u aoewfrsm;udk rdk;ay:odkYaxmif
um azmufNyD;? ausmif;om;rsm;udk ajcmufveS Yf &aMumif; aMunmavonf/ odYk aomf aemufwaeY 4? 10? 53 &ufaeYxkwf
owif;pmwGirf l jynfxaJ &;0efBuD; Adv k cf ifarmifuav; ud, k wf idk f umbdik af oewfEiS hf (2) csuf azmufum aoewfypf&ef
trdefYay;onf[k zwf&onf/
yif;,? tif;0? ppfudkif; ausmif;aqmifrsm;wGif aoewfusnfqef&mrsm;u ausmif;om;xktwGif; ypfoGif;jcif;
jzpfaMumif;udk tcdkiftrm oufaopdkufxlMuayonf/ tif;0wHcg; tkwfwdkiftopf pdkufxlNyD; ¤if;tay:wGif-
]'Drdkua&pDusqHk;jcif; txdrf;trSwf}
[laom pmwrf;udk urÜn;f xd;k xm;ayonf/ þurÜn;f pmwrf; usnq f &H mrsm; xifaeaom eH&EH iS hf wHcg;tkwf
wdik of pfonf tif;0wHcg;\ &mZ0ifjzpfonf/ þae&mwGif pD;uscJah om ausmif;om;wdYk \ rsuf&nfpufrsm;? aoG;puf
rsm;? tif;0wHcg;\ &mZ0ifa&;cJhMuavNyD/ tif;0wHcg;\ &mZ0iftm; ausmif;om;vli,fwkdY\ tonf;ESvHk;twGif;rS
xkwfypfí&awmhrnf r[kwfay/
atmufwb kd m (3) &uf? nae (3) em&DwiG f udAk aqGav;? udo k ef;wif? udo k ed ;f wd;k ? udo
k ed ;f vIid ?f udak rmifarmif?
udjk rifo
h ed ;f ? udak usmfNidr;f ? udo
k ed ;f bvGiw f Ykd ukd zrf;qD;í bm;vrf;tcsKyfaxmifwiG f csKyfaESmifnO§ ;f yrf;Muonf/ tvGwf
ynmoifausmif;rS udkwifodef;? udkodef;0if;wdkYudk (22) ppf&Jwyf&if;rS zrf;qD;csKyfaESmifum ½dkufESufn§Of;yef;Muonf/
atmufwb kd mv (4) &ufaeY? aeYvnf (12) em&DwiG f t"dywdvrf;ESihf ppfuikd ;f vrf;axmifq h rkH mS ygarmu©csKyf
a'gufwmxifatmifu wuúodkvft"dywd 0efBuD;csKyf OD;Ek\-
]nDarmifrsm;odkh arwÅm&yfcHcsuf}
[laom pmwrf;udk (3) Budrf zwfMum;tNyD;wGif ajr
atmufolykefrsm;? ausmif;om;r[kwfolrsm;? vufeufyek ;f rsm;?
ausmif;wufvdkolrsm;tm; Ncdrf;ajcmufrI[laom pGyfpGJcsuf (4)
csujf zifh tif;0? ppfuikd ;f ? yif;,? yJc;l ESihf oxHak usmif;aqmifwdkY
tm; ykvdyfaygif; (1000) ausmf 0dkif;NyD; wcef; 0ifwcef;xGuf
½SmazGMuonf/ pGyfpGJcsuf (4) csufwiG yf gonfh t&mrsm; bmrSr
awGU&ay/ pmtkyEf iS hf azmifwed o f m½Sad om ausmif;om;vli,fwYkt d m;
ykvyd f (1000) ausm0f dkif;í ½SmazGjcif;onf zsufr&onfh tpGef;
uGufwck &mZ0ifwGif pGef;xif;jcif;om jzpfavonf/
Source: Oway Magazines
400
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
vSpH yG w
f yf umuDa&mif0wf
vufeufudkifwdkhonf
wuúov kd ef ,fajrü þodhk
usL;ausmcf \ UJ
401
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
aemifawmf
wuúov
kd af usmif;om;rsm;twGuf
&wufrat;Edik b f J
Source: Oway Magazines
wufwuf<u<u qE´jyMuaom
&efuek cf ½dik f ausmif;ol?
ausmif;om;rsm;
402
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
403
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
404
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
atmufygausmif;om;rsm; owday;cHcJU&onf/
(1) udktkef;cdkif (2) r0if;ar (3) rMuH (4) rjroef;
(5) rcif0rf; (6) udkcifarmifyGm; (7) udkat; (8) udkausmfjrifh
atmufwb
kd mta&;awmfyw
kH iG f ausmif;xkwcf &H aomausmif;om;rsm;
udo
k ed ;f atmif Sr. B.A. udt
k ;kH armif Sr. B.Com ud,
k k Sr. B.Sc udo
k mausmf Sr. B.A.
udv
k x
S eG ;f atmif Jr. B.A udw
k ifxeG ;f Sr. B.Sc udak usmNf ird ;f Sr. I.A udv
k 0S if; II. B.L
udak tmifr;kd II. M.B.B.S udak tmifbef; Sr. B.A. udrk sK;d atmifausmv
f iG f II. M.B.B.S udak usmNfird ;f II.M.B.B.S(jyef0ifciG &h f )
Source: Oway Magazines
udw
k ifarmifBu;D Sr. B.A. rcifzek ;f rdk Jr. B.A. (1 ESp)f udkvSa½T Sr. B.A.
Source: Oway Magazines
udak tmifxeG ;f III. M.B.B.S udkwifxGwf Sr. I.Sc rjrifjU rifcU if II. M.B. (jyef0ifciG &Uf )
Edk0ifbm (26) &ufaeY? eHeuf (6) em&DrS nae (6) em&Dtxd ausmif;om;rsm; cGyfa'gif;tvHvTifhxlum
zsuo f rd ;f cH&onfh &ydik cf iG t
hf wGuf tpmiwfcq H E´jyMuonf/ wdu k yf rJG mS (1) &uftwGuf jzpfonf/ zdEydS cf sKyfcs,rf t I wGuf
tavmif;aumifoN*ØK[frI qE´jyvSnfhvnfyGJ jyKvkyfonf/ ¤if;qE´jyyGJ jyKvkyfyHkrSm wu,fhtavmif;aumifxnfhaom
tacgif;udk MuHawmokóefwGif oGm;0,fonf/ yif;,aqmif udkwifa½T (rHk½Gm A[dkw&m;½Hk;a½SUae) \ tcef;qDodkY
jrif;vSnf;jzifh o,fvmonf/ ¤if;tcef;wGif tacgif;xJodkY &orQpuúLpkwfrsm; xnfhonf/ acgif;ESpfzufwGif ]zdESdyf
csKycf s,rf I tavmif;aumif} [k pmwef;a&;onf/ yif;,aqmif *dwaf ½SUwGif tavmif;aumifjyifqifxm;í ausmif;om;
xktm; pka0;aponf/
udt k ;Hk armifu obmywdtjzpf aqmif½u G í f udck ifausmfu tcrf;tem;rSL;tjzpf aqmif½u G of nf/ xdYk aemuf
bk&m;vrf;bwfpfum;vdkif;rS um;av;rsm;udk iSm;onf/ tjcm;bwfpfum;vdkif;rS um;rsm;udk qdkif&mtzGJUtpnf;u
Ncdr;f ajcmufyw d yf ifxm;í xdu k m;av;rsm;udk iSm;&jcif;jzpfonf/ xdu k m;av;rsm;udyk if udpk ;kd ode;f ESihf udw
k ifxeG ;f wdYk onf
toif;rS wm0ef½Sdolrsm;tm; vQKdU0SufoGm;a&muf awGUqHkaqG;aEG;NyD; aiGBudKwifay;í iSm;&jcif; jzpfonf/ um;wpD;
trd;k ay:wGif zdEydS cf sKyfcs,rf t I avmif;aumif acgif;udw k ifNyD; NrdKUxJoYkd vSnv hf nfa<u;aMumfqE´ jyMuonf/ xdq k E´jyyGrJ mS
pnfum;vSonf/ yif;,*dwfa½SUodkY jyefa&mufaomtcg t"dywdvrf;ray:wGif rD;½IdUí oN*ØK[fyGJ jyKvkyfonf/ ausmif;
om;rsm;rSm txl;wuf<upGm aysmf½TifaeMuonf/ yHkpHtrsKd;rsKd;jzifh rauseyfrIudk azmfxkwfjcif; jzpfygonf/
(1) &uf tpmiwfcHqE´jyyGJwGif yg0ifolrsm;rSm &moufyefausmif;xkwfcH&onfh udkatmifxGef;? udkcspfNrdKif
udkpdk;odef;? udkjrifhodef;? udkatmifrdk;? udktkH;armif? udkodef;ñGefY? udkvSxGef;atmif? udkwifvSwdkYESifh wESpfxkwfcH&onfh
udjk rwfp?H rat;ñGeYf ? udw k ifxeG ;f ? udak usmfNidr;f ? udak rmifarmifoiG w f Ykd jzpfonf/ tpmiwfct H NyD;wGif ausmif;0if;twGi;f
ausmif;om;xkESifhtwl vSnfhvnfqE´jyMuonf/
Edk0ifbmv (27) &uf? eHeuf (6) em&DrS nae (6) em&Dtxd &moufyefESifh wESpf ausmif;xkwfcH&olrsm;\
tpmiwfcHwdkufyGJudk axmufcHaomtm;jzifh yif;,aqmifrS ausmif;om; (30) tpmiwfcHqE´jyMuonf/
Edk0ifbmv (28) &uf eHeuf (6) em&DrS n (6) em&Dtxd yJcl;aqmifrS ausmif;om; (40) tpmiwfcHMuonf/
Ed0k ifbmv (29) &ufrS 'DZifbmv (1) &uftxd oH;k &ufqufvsuf tif;0aqmifa½SUwGif &moufyefausmif;
xkwfcH&aom udktkH;armif? udkatmifrdk;ESifh (1) ESpfxkwfcH&ol udkatmifMunfwdkY tpmiwfcHqE´jy Muonf/ þodkYjzifh
rw&m;rIudk tpmiwfcHyGJjzifh qE´jywkefYjyefjcif; jzpfonf/
406
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
(!) rEåav;wuúov
kd f ausmif;om;rsm;wdu
k yf JG
ausmif;om;rsm;onf rdrdtcGifhta&;twGuf rnfodkYyif aqmif½Gufapumrl tmPmvuf½Sdolrsm;onf
&uf&ufpufpuf n§i;f yef;Muonfom jzpfonf/ atmufwb kd mv (7) &uf? eHeuf (5) em&Dtcsed w f iG f rEÅav;wuúov kd ?f
atmufwb kd m ausmif;wvydwaf &; aqmif½u G af &;aumfrwD0if udrk if;vGif (armifom&)? rEÅav;wuúov kd f ausmif;om;
or*¾ twGi;f a&;rSL; udo k mEd;k (armifomEdk;)? rEÅav;c½dik af usmif;om;or*¾ Ouú| udu k siaf t;? twGi;f a&;rSL; udb k ek ;f Edik f
wdkYtm; rEÅav;&JtzGJUu zrf;qD;cJhonf/
atmufwdkbmv (3) &ufaeYwGif rEÅav;NrdKUü tdrfawmf&mbk&m; (14) cef;Z&yfwGif NrdKUrd? NrdKUz tpnf;ta0;
vky\ f / tpnf;ta0;onf ausmif;om;rdb tpnf;ta0;[k trnfwyfxm;aomfvnf; zqyvvlBuD;rsm;ESihf zqyv
u ac:,lxm;aom tvkyform;rsm;udk awGU&onf/ wuúodkvfausmif;om;rdbrsm; tpnf;ta0;[k zqyvwdkYu
ZGwq f ikd ;f bkww f ifxm;aomfvnf; pufb;D wGif xrif;csKdirhf sm;csdwí f tusÐw;kH vH;k ESihf vmMuaom jrLeDpyD ,f tvkyo f rm;
uyif zqyv\uvdrcf sKu H kd azmfjyaeonf/ rif;bl; OD;armifarmif? atmifO;D bcs?D a':MunfMunfponfh wynfzh qyv
vlBuD;rsm; awGUMuonf/
þtpnf;ta0;wGif rEÅav;wuúov kd f ausmif;tkyBf uD; OD;udak v;tm; pum;ajymaponf/ tpnf;ta0;wGif
oydwq f efYusifa&; tqdw k pfcu k kd wifoiG ;f í axmufco H nf/ tpnf;ta0;udk ½kyo f rd ;f rnfjyK&m ausmif;om;rdbwOD;u
tpnf;ta0; tpOftvmt& uefYuGufol ½Sd? r½Sd ar;jref;zdkY oifhaMumif; tMuHay;pum;ajymMum;aepOf c½dkifzqyv
vlBuD;rsm;onf rdrdwdkY*kPfodu©mudk raxmufxm;awmhbJ 'DaumifawG cs[? ½dkuf[[k ½dkif;jypGm atmf[pfMuojzifh
tpnf;ta0;rSm ½kef;&if;qefcwfjzifh ysufp;D oGm;onf/ ausmif;om;rsm;tm; qlyo l rl sm;[kajymum ausmif;om;xkwu kd yf JG
udk zsufcsifol c½dkifzqyv vlBuD;rif;rsm;onf rdrdwdkY tpnf;ta0;udkom zsufrd&ufom; MuHK&onf/
ausmif;om;xkBuD;u atmf[pfarmif;xkwo f jzifh zqyvvlBuD;rif;rsm;onf vsijf refpmG xGuaf jy;oGm;Muonf/
atmufwb kd m (8) &ufaeY tdrfawmf&mbk&m; (14) cef;Z&yfwGif rEÅav;c½dkifausmif;om;or*¾rS OD;pD;í vlxktpnf;
ta0;BuD; wck jyKvkyfcJhonf/ ¤if;tpnf;ta0;wGif rEÅav;wuúodkvf ausmif;ol? ausmif;om;rsm;? rEÅav;c½dkif½Sd
txufwef;ausmif;rsm;rS ausmif;ol? ausmif;om;rsm;? &[ef;oHCmrsm;? NrdKUrdNrdKUzrsm; pnfum;pGm wufa&mufMuonf/
þtpnf;ta0;BuD;rS &efukefESifh rEÅav;wuúodkvfausmif;rsm;rS zrf;qD;xm;olrsm;tm; tjrefqHk; jyefvTwf
&efESifh ausmif;om;rsm;tm; n§Of;yef;? &ufpufrIrsm; &yfpJ&ef tqdkrsm; csrSwfcJhonf/ atmufwdkbm (16) &ufwGif
zqyv vlBuD;rif;rsm;onf 'Dtufpftdk ausmif;om;wpktm; rEÅav;c½dkif ausmif;om;or*¾trIaqmiftzGJU[k emrnf
wHqyd w f yfNyD; tpnf;ta0;wck ac:,lco hJ nf/
zqyvonf rdrw d Ykd qufo, G o f rQaom toif;tzGUJ rsm;udk tpnf;ta0; wufaponf/ awm½Gm½Sd Awvp
v,form;BuD;rsm;tm; trawmfaMu;ay;rnf[k nmac:um armfawmfum;BuD;rsm;jzifh tpnf;ta0; usi;f y&m usK;H axmifh
Zmwf½o kH kdY ta&mufyYkd ay;onf/ opfpufaygif;pHk tvkyform;rsm;? aq;vdyf½Hk trsKd;orD;rsm;? vGwfvyfa&; trsKd;orD;
tzGJU0ifrsm;? zqyvESifh ruif;&mruif;aMumif; tm;vHk;wdkYtm; tpnf;ta0; wufaponf/
þtpnf;ta0;usif;yjcif;onf rdbjynfolrsm;ESifh om;orD;ausmif;om;wdkYtm; &efwdkufay;&efom jzpf
onf/ v,form;rsm;tm; wHpOftpm; aoewfudkifí vnf;aumif;? aq;vdyf½Hk trsKd;orD;rsm;tm; uwfaMu;tpm;
aoewfudkifí vnf;aumif;? tvkyform;rsm;tm; wltpm; aoewfudkifí vnf;aumif;? ausmif;om;rsm;udk wdkufcdkuf
vmap&ef &efwdkufay;jcif; jzpfonf/
rEÅav;c½kdifausmif;om;or*¾rS *spfum;wpD;jzifh usHK;axmifheHab;rS aeí zqyvvkyf 'Dtufpftdku Auo
tjzpf vdrí f ac:,ljcif; jzpfaMumif;udk ½Si;f jyavonf/ xdt k cg vlxBk uD;rSm ½Si;f jyae onfh *spu f m;em;wGif ysm;tHBk uD;vdk
jzpfvmonf/ þwGif ykvdyft&m½SdtcsKdU a&mufvmNyD; toHcsJUpufvdkifpifESifh *spfum;vdkifpif odrf;,lMuonf/ usKH;
axmifhrS taemufzufodkY a½TUoGm;&ef ajymonf/ ausmif;om;xku ae&ma½TUoGm;í vlxkBuD;uvnf; a½TUvdkufvmMu
onf/
½kwfw&uf vpftdkAm ykvdyfum;wpfpD; a&mufvmonf/ *spfum;udk 0dkif;NyD; ydwfxm;vdkufonf/
]igwdkh olcdk;"g;jy r[kwfbl;}
]aoewf armif;rwifeJha[U}
]wdkhudk aoewfeJhcsdefzrf;zdkh rvdkbl;}
tHwBudwBf udwf jzpfvmMuonf/ ausmif;om;awGukd u,fvMkd uonf/ aoewfawGu olwYkd a½SUwGif umqD;
407
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
aeonf/
]vlxkBuD; cifAsm;}
]rw&m;zrf;wm MunfUraeMuygeJh}
]uRefawmfwdkh ausmif;om;vli,fawGudk rw&m;zrf;ukefygNyD}
]'Drdkua&pD r½Sdawmhyg}
]wdkhudkzrf;wm zufqpftpdk;&}
ta½SUe,f&0J efaxmuf OD;oef;azESihf &Jt&m½Sd OD;armifuav;wdYk OD;pD;aomykvyd rf sm;onf ausmif;wvydwaf &;
aumfrwD0if udkcifarmifOD;tm; ZGwfzrf;qD;Muonf/ udkcifarmifOD;tm; ykvdyfuwzuf ausmif;om;uwzuf ZGwfvk
qGJMuonf/ udkcifarmifOD;ESifh ausmif;om;wcsKdU ygoGm;onf/
rEåav;ausmif;om;rsm;vnf; wcJeufqE´jyonf
408
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
atmufygausmif;om;rsm;rSm wESpfxkwfy,fcH&onf/
(1) udknDnD OypmodyÜH c-ydkif;
(2) udkat;aomif OypmodyÜH c-ydkif;
(3) rcifoef;vIdif OypmodyÜH c-ydkif;
(4) rwifyk OypmodyÜH c-ydkif;
(5) rcifoef;0if; Oypm u-ydkif;
(6) rcifcif&D Oypm u-ydkif;
atmufygausmif;om;rsm; owday;cH&onf/
1/ udkÓPfvIdif
2/ udk[defoif
3/ udkcifarmifodef; wdkYtm; txl;owday;NyD;?
1/ udkpdkif;bdkav;
2/ udkausmfjrifhvIdif
3/ udkoef;xGef; wdkYtm; owday;cH&onf/
(¡) atmufwb
kd mom;orD;rsm;
e,fcsJUt*Fvdyftpdk;&onfyifvQif Armausmif;om;ESpfOD; (udkEkESifh udkatmifqef;) udkom ausmif;xkwfcJhNyD;
zqyvtpdk;&onf ausmif;om; (59) a,muftm; &moufyefausmif;xkwfí? (16) a,mufudk wESpfxkwfy,fvdkuf
onf/
þodkY ausmif;xkwfjcif;onf ausmif;om;xktwGuf tcGifhta&;awmif;qdkrIrsm;wGif acgif;aqmifay;cJhMuol
rsm;jzpfNyD; aemifwGif ausmif;om;ta&;udk awmif;qdk&Jolr½Sdatmif zdESdyfjcif;jzpfonf/ aomif;usef;oludk,fpm;vS,f[k
pGyfpGJvdkufjcif;jzifh tpdk;&\ Oya'e,ferdwftwGif;ü rae&Jatmif awmodkYESifxkwfjcif; jzpfonf/ wenf;tm;jzifh
'Drdkua&pD pnf;0dkif;twGif;rS vkyfMuyg[k wzGzGatmfaeaom zqyvwdkYonf 'Drdkua&pDtm; ydwfyifjcif;? 'Dtufpftdk
rsm;ESifh twdkuftcHvkyfolrsm;tm; n§Of;yef;jcif; jzpfonf/ vlqdkonfrSm rdrdudk,fudk wefzdk;txm;qHk;? rdrdtusKd;udk
txdef;odrf;qHk; owå0gjzpfonf/
“SELF PRESERVATION IS THE MOST PRIMARY LAW OF NATURE”
rdrb
d 0twGuf &ydik cf iG t
hf cGit
hf a&;rsm; zsuof rd ;f cH&vQif vlwikd ;f awmif;qdk wku
d yf 0JG ifrmS jzpfonf/ atmufwb kd m
om;orD;rsm;rSm Advk af tmifausmt f m; ½ku d o
f wfcMhJ uaom t*Fvyd w f Ykdvykd if zqyv\ yk'rf (144)? a&ydu k ?f rsu&f nf,Akd ;kH ?
aoewfusnfqefwdkYjzifh tMurf;zufrI cHMu&onf/
tzrf;cH&olrsm;wGif tcsKdUrSm wESpfajcmufvrQ zrf;qD;csKyfaESmif cH&onf/ zrf;qD;xm;aom tcsdefwGifvnf;
q,f&uf? q,fhESpf&uf? qufwdkuf tcsKdUrSm wvcefY qufwdkufar;jref;cH&onf/ acG;ajccHkwGif xdkifcdkif;NyD; rtdyf&bJ
ESpfq,fhav;em&D qufwdkufar;jcif;udk tcsKdUrSm oHk;&ufcefY? tcsKdUrSm q,fhoHk;&ufcefY qufwdkufar;jref; cH&onf/
tcsKdUrSm vQyfppfrD;a&mifuvGJí aea&mif? va&mifrjrif&aom ajcmufayywfvnf tcef;xJwGif wvcGJrQ avSmifxm;
cH&onf/ tcsKdUrSm zrf;qD;pOfESifh zrf;tNyD;wGif ½dkufESufn§Of;qJcH&onf/
&moufyef ausmif;xkwcf &H aom ausmif;om; ESpOf ;D jzpfonfh udb k aumif;ESihf udv k 0S if;rSm 0&rf;xkwcf &H onf/
udkausmfpdk;rSm xyftzrf;cH&onf/
409
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
3/ udkausmfatmif twGif;a&;rSL;
4/ udkodef;atmif tvkyfwm0efcH
5/ udkausmfaX; trIaqmif
6/ udk,k trIaqmif
7/ oef;oef; trIaqmif
&efukefwuúodkvf udk,fvufMuHUcdkifa&;aumifpDwGif 1952-53 ckESpftwGuf ausmif;om;udk,fpm;vnft
jzpf aqmif½Guf&ef udk0if;armif? udkcsrf;om? udkwif&D? udkboGif? udkvSjrifhwdkYudk trIaqmiftzGJUrS a½G;cs,fcJhNyD;vQif
wuopm&if;ppftjzpf udkoef;xG#ftm; cefYtyfcJhayonf/ &efukefwuúodkvfaumifpDwGif ausmif;om;ta&;ESifh ywf
oufaom jyóemrsm;twGuf aqmif½Guf&ef wuo udk,fpm;vS,ftjzpf OD;armifarmifausmf (bDat) ESifh OD;vSwif
(bDat? bDt,fvf) wdkYtm; a½G;cs,fcJhonf/ OD;armifarmifausmfrSm wuúodkvf&dyfomaumfrwDESifh ausmif;om;rsm;
axmufyahH Mu; (pwdik yf if) aumfrwDwYkd wiG f yg0ifaqmif½u
G &f í OD;vSwifrmS ausmif;aqmifaumfrwDEiS hf aq;½Hak umfrwD
wGif yg0ifaqmif½Gufvsuf ½Sdayonf/ ausmif;aqmifaumfrwDwGif ausmif;om;udk,fpm;vS,ftjzpf udkudkBuD; (Ouú|)
ESifh udkcifarmifjrifhwdkUtm; a½G;cs,fyg0ifapcJhonf/
trIaqmiftzGJY\ 0g'
wuoOuú|opf usrf;opömusdefqdkyGJudk &efukefwuúodkvf ,k'oefcef;rü 20? 9? 52 &ufaeYu usif;y
jyKvkyfcJhNyD;vQif 1952-53 ckESpf wuotrIaqmiftzGJU\ 0g'udk aMunmcJhayonf/
1/ tqifhtwef;jrifhaom ynma&;ESifh ausmif;om;b0 om,majzmifhjzL;a&;?
2/ ausmif;om;nDñw G af &;ESihf w&m;rQwaom ausmif;om;jyóemwdik ;f wGif aqmif½u G vf akd om ausmif;om;
tiftm;pkrsm;? ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;wdkYESifh yl;aygif;aqmif½Gufa&;?
3/ Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rI jr§ifhwifa&;ESifh ausmif;om;tcsif;csif; &if;ESD;pGm aygif;oif;
qufqHa&;wdkYyif jzpfayonf/
txufygvkyfief;rsm;;udk ausmif;om;? ausmif;olrsm;\ qE´ESifh nd§EIdif;NyD;vQif ausmif;om;tjrif? ausmif;
om;t,ltq? ausmif;om;xifjrifcsurf sm;jzifh OD;vnfroHk aqmif½u G o f mG ;rnf[k aMunmcJah yonf/ xdak MunmcJah om
tajccH0g' (3) &yfudk atmifjrifap&eftwGuf wuotrIaqmiftzGJUonf 1952-53 ckESpfwGif vkyaf qmifrnfh vkyf
ief;pOf (10) csufuv kd nf; owfrw S xf m;cJuh m usrf;opömusdeq
f ykd rJG mS yif xkwjf yefaMunmcJah yonf/
xdkYaMumifh wuo tvkyftrIaqmiftpnf;ta0;wGif 1952-53 ckESpf wuo tvkyftrIaqmiftzGJU\
vkyif ef;rsm; aqmif½u G cf sufrsm;udk wifjyrnfjzpfayonf/ xdo k Ykd wifjy&mwGif trIaqmiftzGUJ \ aMunmcJah om vkyif ef;
pOf (10) csuf? rnfa½GUrnfrQ taumiftxnfazmfEdkifrnfudk qef;ppf wifjyrnfjzpfayonf/ ,ck tpD&ifcHpmrSm
wuo\ wdak wmif;vSaom (6) vrQ umvMumonfh oufwrf;twGi;f aqmif½u G cf ahJ omvkyif ef;rsm;ukd tpD&ifcx
H m;
jcif;jzpf&m tajccH0g'ay:wGifrSDNyD; tydkif;BuD; (3) ydkif; cGJjcm;um tpD&ifcHoGm;rnf jzpfayonf/
tqifUtwef;jrifUaomynma&;ESifU ausmif;om;b0om,majzmifUjzL;a&;
,aeY &efukefwuúodkvf\ tajctaeudk wifjytpD&ifcHvdkygonf/ &efukefwuúodkvfwGif t&nftcsif;
jynfh0aom q&mrsm;enf;yg;vsuf ½Sd\/ ausmif;oHk;ud&d,mrSmvnf; ausmif;om;OD;a&ESifh pmvQif vHk;0rvHkavmufbJ
csKdUwJhvsuf½Sd\/ avmu"gwfqdkif&m ypönf;ud&d,mrsm;? "gwkaA'prf;oyf&ef tcef;rsm;rSm ,ck tcsdeftxd ravmuf
riS jzpfíaeayonf/ ,ckuJhodkY rvHkravmuf t&m&mwGif csKdU,Gif;vsuf oifMum;ae&aom ausmif;om;ynm&yfrsm;
rSm rnfuo hJ Ykd tqift
h wef;½So
d nfukd cefYreS ;f Edik af yonf/ ausmif;aqmifrsm;wGivf nf; wcef;wGif (2) a,muf aecJah omf
vnf;? wd;k wufrsm;jym;vmaom ausmif;om;OD;a&ESihf rvHrk avmuf jzpfcahJ yonf/ xdrk Qyifru ckwif? pm;yG?J pmtkypf if
paom rvHrk avmufjzpfaeonfh jyóemrsm;ESihf ausmif;aqmifwikd ;f wGif &ifqidk v f suf ½SMd uayonf/ tpm;taomufwiG f
vnf; nHzh sif;vsuf? rusef;rrmjyefvQifvnf; aq;0g;ukoa&;twGuf tcuftcJawGUí ae&ayonf/ ausmif;om;rsm;
tzdkY ausmif;aq;½HkwGif wufa&mufukoEdkifaomfvnf; ausmif;olrsm;tzdkY ausmif;aqmifwGifyif aq;0g;ukoíae&
ayao;onf/
usef;rma&; tajctaeqdk;½Gm;ojzifh &efukefaq;½HkBuD;odkY ydkYjyefvQifvnf; aq;odyÜH ausmif;om;r[kwfygu
ausmif;om;twGuf oD;oefYxm;aomtcef;wGif wufa&mufukocGifhr&cJhay/ aq;uko&mwGifvnf; tcrJhaq;uko
411
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
jcif; rcH&bJ? aq;zdk;0g;c q&m0efcudkyg ay;aqmifae&onfudk awGU½Sd&ayonf/ xdYk aMumifh rdwuG?J zwuGJ w&yfae
wajrjcm;odkY vma&muf qnf;yl;ae&aom ausmif;om;rsm;\ usef;rma&;ESifh ywfoufNyD; BudKwifumuG,frIrsm;rSm
rsm;pGmrSyif nHhzsif;aeonfudk awGU½Sdae&ayonf/ ausmif;aqmifrsm;wGif½Sd a&csKd;cef;rsm;? tdrfomrsm;rSm npfywfvsuf
aeayonf/
tpm;taomuf? taetxdkif? usef;rma&; csKdU,Gif;csufrsm;wGifomru ynmoifMum;a&;bufwGifvnf;
rjynfhpHk? pmar;yGJpepfrSmvnf; wrsKd;NyD;wrsKd; ajymif;vJaeojzifh ausmif;om;rsm;rSm 'ku©trsKd;rsKd;ESifh &ifqdkifvsuf
½Sdayonf/ pD;yGm;a&; tcuftcJaMumifh ausmif;raeEdkifaom ausmif;om;rsm;twGuf axmufyHhaMu; ay;onfrSmvnf;
(5) &mcdkifEIef;avmufom ay;aeonfhtwGuf rsm;pGmvdkvsuf ½Sdonfudk awGU½Sd&ayonf/
txufyg rjynfhrpHk rvHkavmufjcif;rsm;? ausmif;om;rsm;\ avmavmq,f vdktyfcsufrsm;udk aqmif½Guf
ay;jcif;onfomvQif tqift h wef;jrifah om ynma&;ESihf ausmif;om;b0 om,majzmifjh zL;a&;twGuf tajccHtw k jf rpf
csrSwEf ikd jf cif; jzpfayvdrrhf nf[k ,HMk unfayonf/ xdYk aMumifh wuotrIaqmiftzGUJ onf ausmif;om;rsm;\ epfemcsuf
rsm;? qHk;½IH;aeaom tcGifhta&;rsm;udk azmfxkwfum awmif;qdk&eftwGuf wuúodkvfü½Sdaom bmom&yfqdkif&m toif;
tzGUJ rsm;? o[m,ESihf pmzwftoif;rS ud, k pf m;vS,rf sm;udk zdwMf um;um aqG;aEG;yGrJ sm; vkycf MhJ uonf/ tMuHÓPfrsm;udk
awmif;qdkcJhMuayonf/
xdktpnf;ta0;rsm;rS azmfxkwfcsufrsm;? tMuHÓPfrsm;udk,lum wuotrIaqmiftzGJUonf ausmif;om;
rsm;\ vdv k m;csuf (22) csufukd azmfxw k u f m? 30? 9? 52 &ufaeYwiG f wuúov kd af umifpo D Ykd wifjyawmif;qdk cJhayonf/
þawmif;qdkcsufrsm;udk &efukefwuúodkvf o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;tzGJUcsKyf 'kwd,ESpf0ufnDvmcHBuD;rS vnf;
aumif;? waumif;ausmif;aqmif? jynfausmif;aqmif? oxHkausmif;aqmif? yJcl;ausmif;aqmif? ppfudkif;ausmif;aqmif?
tif;vsm;ausmif;aqmif? oD&d (bifwef) ausmif;aqmif ausmif;om;xk pnf;a0;yGrJ sm;rS vnf;aumif;? &efuek w f uúov kd f
tdE, d´ trsK;d om;ausmif;ol^om;rsm;toif;? &efuek w f uúov kd f ynmodyHÜ ausmif;ol^om;rsm;toif;rsm;rS vnf;aumif;?
wuo awmif;qdkcsufrsm;udk axmufcHcJhMuayonf/
'DZifbmv (20) &uf ausmif;om;aeYwGif usif;yaom ausmif;om;xkpnf;a0;yGJBuD;wGif awmif;qdkcsuf
(22) csufudk wuoaiGxdef; udkpdefoif; udk,fwdkifwifoGif;um ausmif;om;xkBuD; w&yfvHk;u axmufcHcJhMuayonf/
xdkpnf;a0;yGJtNyD;wGif ausmif;om;xkBuD;onf t"dywdvrf;rBuD;rS &efukefwuúodkvf bGJUESif;obifcef;rBuD;odkY
csDwufum qE´jyaxmufcHcJhMuayonf/ wuúodkvfaumifpDwGifyg0ifaom wuoudk,fpm;vS,f aumifpDvlBuD; (2)
OD;uvnf; awmif;qdkcsufrsm;&½Sda&;? taumiftxnfazmfa&;twGuf wuúodkvfaumifpDwGif aqmif½GufcJhMuayonf/
,ckuo hJ Ykd ausmif;om;xk\epfemcsufrsm;udk ta&;qd&k mwGif wuotrIaqmif\ rSeu f efaom acgif;aqmif
rI? ausmif;om;xkBuD; w&yfvHk;u pnf;vHk;nDñGwfpGmESifh tifwdkuftm;wdkuf axmufcHrI? wuoudk,fpm;vS,f
aumifpDvlBuD;wdkU\ BudK;yrf;rIaMumifh awmif;qdkcsufrsm;udk tm;vHk;vdkvdkyif &½SdcJhMuayonf/
þawmif;qdkcsufrsm;rSm wuotrIaqmiftzGJUESifh o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;? bmom&yfqdkif&m
toif;tzGJUrsm;\ aqG;aEG;csufrsm;ay:rS ay:xGufvmaom awmif;qdkcsuf (22) csufjzpfNyD; or*¾0if ausmif;ol?
ausmif;om;rsm; odNyD;jzpfcJhayonf/ þawmif;qdkcsuf (22) csufrSm a½S;,cif wufa&mufcJhMuaom trIaqmiftzGJU
wdkif;vdkyif awmif;qdkcJhMuaomfvnf;? taumiftxnf ay:aygufcsufrSm enf;yg;vSayonf/ ,ckESpf wufa&mufcJh
aom trIaqmiftzGUJ onf r&rae tqifq h ifah omenf;rsm;jzifh BudK;yrf;rnf[k uwday;aMunmcJo h nft
h wdik ;f &½Sad p&ef
aqmif½GufcJhMuonf/
awmif;qdkcsufrsm;udk (1) ausmif;aqmifESifh ywfoufaom awmif;qdkcsuf? (2) pmar;yGJESifh ywfoufaom
awmif;qdkcsuf? (3) taxGaxGawmif;qdkcsuf[lí a,bk,stm;jzifh cGJjcm;Edkifayonf/ txufyg awmif;qdkcsuf
rsm;rSm trIaqmiftzGJUu csrSwfxm;aom tqifhtwef;jrifhaom ynma&;ESifh ausmif;om;b0 om,majzmifhjzL;a&;
[laom 0g'ESifh udkufnD taxmuftuljyKaom awmif;qdkcsufrsm; jzpfayonf/
atmifjrifrIrsm;
ausmif;aqmifESifh ywfoufí awmif;qdkcsufrsm;wGif ,ckjrifawGUaeonfhtwdkif;yif rdef;uav;rsm;twGuf
ausmif;aqmifwaqmif? a,mufsm;av;rsm;twGuf ausmif;aqmif (4) aqmif aqmufvyk af e&m taumiftxnftjzpf
ay:aygufcJhayonf/ wuúodkvfaumifpD\ jyefMum;csuft&rSm ZGefvausmif;zGifhtrD NyD;pD;rnf[líum; rcefYrSef;
Edkifay/
412
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
pmar;yGJta&;rsm;
pmar;yGJta&;ESifh ywfoufí trIaqmiftzGJUonf aqmif½GufEdkifcJhayonf/
vGefcJhaom 1951-52 ckESpf tydkif; (u) pmar;yGJwGif us½HI;aom ausmif;om;rsm;udk t&pfuspmar;yGJwGif
0ifa&mufajzqdck iG u hf kd Oypmwef;ausmif;om;rsm;ESihf 0dZmÆ wef;ausmif;om;rsm;twGuyf g &½Scd ahJ yonf/ t&pfuspmar;yGu J kd
1956 ckEpS t f xd wd;k csJUay;&ef awmif;qdck &hJ m atmifjrifcahJ yonf/ þuJo h Ykd t&pfuspmar;yGu J kd awmif;qdck Jh&mwGif ,ck
vuf½dS ajzqdak eoltm;vH;k twGuu f o
kd m awmif;qdck ahJ yonf/ ,ckuo hJ Ykd awmif;qd&k jcif;rSm pmar;yGJ (2) rsK;d r½Sad pvdo k nfh
twGufaMumifhyif jzpfayonf/
rnfonfh wdkif;jynfwuúodkvfwGifrS pmar;yGJ (2) rsKd; r½Sdonfhtjyif ,ckuJhodkY pmar;yGJ (2) rsKd; usif;yay;
jcif;tm;jzifh wuúov kd wf iG f txl;tvkyrf sm;jym;vmrnf jzpfayonf/ txl;ojzifh urÇmwGif pHwnfxm;aom wuúov kd f
\ tqift h wef;udk rrD½rkH Qru? wuúov kd 'f *D &D\ wefz;kd udv
k nf; usqif;oGm;ayrnf jzpfayonf/ wzef pmar;yGpJ epf
(2) rsKd;teuf wrsKd;rsKd;udk jzKwfypf&ef twGufrSm ausmif;om;trsm;pku tydkif; (u) (c) pepfudk vufcHcJhaomaMumifh
wpwp ½kyfodrf;ay;&ef awmif;qdkcJhjcif; jzpfygaMumif;/
tif*sifeD,moifwef;udk wufa&mufoifMum;vdkaom ausmif;om;rsm;twGuf ocsFmbmomwGif (50)
&mcdkifEIef; r&aomfvnf; oifwef;udk wufa&mufEdkifcGifhESifh tydkif; (u) pmar;yGJus½HI;cJhaom ausmif;om;rsm;tzdkU
tykdif; (u) pmar;yGJwGif xyfrHajzqdk&mü NyD;cJhaomESpfu oifMum;cJh&aom oifcef;pmrsm;udkom ar;jref;&ef awmif;
qdkcJh&m &½SdcJhayonf/
pmar;yGaJ tmifpm&if;wGif tydik ;f cGjJ cm;um (Division) trSwpf Oftvdu k f xkwjf yefaMunmjcif; rjyK&ef awmif;qdk
cJ&h m &½Scd ahJ yonf/ xdak wmif;qdck suft& (60) &mcdik Ef eI ;f &aom ausmif;om;rsm;tzdYk (Credit) qdak om *kPx f ;l 0daoo
xnfhay;&efudkum; vufoifhcHcJhayonf/ tb,faMumifhqdkaomf xl;cRefaom ausmif;om;rsm;twGuf tm;ay;&rnf[k
trIaqmiftzGJUu ,HkMunfvufcHaomaMumifh jzpfayonf/
ausmif;om;rsm;twGuf axmufyahH Mu;ay;&mwGif ,cifu (5) &mckid Ef eI ;f rQ ay;cJo h nft h wGuf (10) &mcdik Ef eI ;f
xd wdk;jr§ifhay;&ef awmif;qdkcJh&m wuúodkvfaumifpDu vHk;0axmufcHNyD;vQif tpdk;&xHodkY wifjyawmif;qdk xm;cJhay
onf/
taxGaxG awmif;qdkcsufrsm;
taxGtaxGawmif;qdkcsufrsm;udk xkwfjyefaMunmcJhNyD; jzpfonfhtwdkif; od½SdNyD;jzpfvdrfhrnf[k ,HkMunfay
onf/
þawmif;qdkcsufrsm;rSm tm;vHk;r&½Sdonfhwdkifatmif? auseyfvufcHavmufonftxd &½SdcJhygonf[k
tpD&ifcHvdkayonf/ þodkY awmif;qdk&mwGif wuowOD;wnf;omru o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;? bmom&yf
413
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
'kw, d urÇmppfBuD; twGi;f 0,f ausmif;om;vli,f? vl½, G f oef;aygif;rsm;pGmwdYk rmS ppf\ raumif;usKd;udk xrf;yd;k ozG,f
½ke;f cHcMhJ u&\/ ppfjzpfonfEiS hf wNydKifeuf trIxrf;&ef oifah vsmaf om ausmif;om;½G,v f il ,fwYkdrmS ppfxoJ Ykd 0ifMu&\/
ppfrIxrf;Mu&\/ ausmif;oifcef;rsm;udk pGefYvTwfum ppfajrjyifodkY ydkYaqmifjcif;cH&ojzifh pmayoifMum;qnf;yl;rI
t00rSm ysufpD;cJh&ayawmhonf/
at;csrf;om,mpGmESifh ynmoifMum;aejcif;udk ppfBuD;jzpfyGm;jcif;u zsufqD;í ypfvdkufjcif; jzpfayonf/
odYktwGuf aemufxyfppfBuD;wck xyfrjH zpfymG ;jcif;udk tvdrk ½S/d Nidr;f csr;f pGmynmoifMum;rIukd tvd½k adS yonf/ ppfBuD;wck
xyfrjH zpfymG ;ap&ef vIYHaqmfjyifqifae&jcif;twGuf b@maiGrsm;udk ode;f oef;csu D m oH;k pG&J jyefojzifv h nf; ynma&;toH;k
p&dwu f kd avQmhyg;vmcJah p\/ ausmif;om;epfemcsufwYkd onf qwufxrf;yd;k ay:xGuv f mcJ&h \/
xdkuJhodkY aMumuf½GHUzG,faumif;aom ppfBuD;'PfrS vGwfuif;apNyD;vQif vlrsKd;wdkif;\ toufjzpfaom
trsKd;om;,Ofaus;rIudk aqmif½Gufjcif;onfomvQif vlYb0udk om,m0ajymaprnf jzpf\/ ,Ofaus;rIudk jr§ifhwif
ay;jcif;tm;jzifhvnf; ppf\tarGtESpfrsm;udk ajymif;vJypfEdkifrnf jzpf\/ ppf\tEÅ&m,fudk wm;qD;jcif;jzifhomvQif
Nidrf;csrf;pGmynmoifMum;a&;onf jzpfxGef;Edkifrnf jzpfayonf/
vlrsKd;tcsif;csif;? vli,fausmif;om;tcsif;csif; wOD;ESiw
hf OD; rke;f wD;rIukd y,fzsufum bmoma&;,HMk unfrI?
taoG;ta&mifcjJG cm;rI? Edik if aH &;t,ltq? pD;yGm;a&;tqift h wef; rcGjJ cm;bJ &if;ES;D pGm aygif;oif;qufqaH &;? cspfMunf
a&;jzifhvnf; ppfBuD;w&yfudk wm;qD;EdkifNyD;vQif Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;udk wnfaqmufEdkifrnf jzpfayonf/
odkhtwGuf wuotrIaqmiftzGJYonf-
(1) rEÅav;wuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ESifh &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ qufoG,fa&;/
(2) rEÅav;wuúodkvfausmif;om;rsm;ESifh &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm; &if;ESD;a&;? rdwfjzpfa&;/
(3) ausmif;om;rsm;\ upm;ckefpm;rItqifhtwef; jr§ifhwifa&;wdkYtwGuf &efukefwuúodkvf abmvHk;
toif;udk rEÅav;wuúodkvfodkY apvTwfcJhayonf/
xdktzGJU\ acgif;aqmiftjzpf q&mOD;vSarmif? twGif;a&;rSL; udk0if;armif (wuo trIaqmif)? &efukef
wuúov kd f abmvH;k toif; uyÜwed f udak ½SmMunf? ñTeMf um;ol udok ef;0if;? udb k oGif (upm;ckepf m;a&; aumifpv D Bl uD;)
ESifh udkatmifbef; (wuo twGif;a&;rSL;) wdkY yg0ifcJhMuayonf/ &efukefwuúodkvf abmvHk;toif;onf rEÅav;
wuúodkvfausmif;om;rsm;ESifh vnf;aumif;? ppfudkif;c½dkif ausmif;om;rsm;ESifh vnf;aumif;? &if;ESD;rdwfaqGjzpfa&;udk
aqmif½GufEdkifcJhygaMumif;/
wuo trIaqmiftzGUJ \ vkyif ef;pOf (10) csufwiG f wcsuf tygt0ifjzpfaom &efuek w f uúov kd f ausmif;
om;yGJawmfudk Nidrf;csrf;a&;? trsKd;om;,Ofaus;rI xdef;odrf;jr§ifhwifa&;? ,Ofaus;rI vJvS,fa&;? ausmif;om;tcsif;
tcsif; &if;ESD;rdwfjzpfa&;? ausmif;om; nDñGwfa&;[laom &nf½G,fcsuf (5) csufjzifh &efukefwuúodkvf o[m,ESifh
pmzwftoif;rsm;? c½dkiftoif;rsm;? vlrsKd;pktzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;aygif;um Zefe0g&Dv (10) &ufrS (13) &ufaeY
txd usif;yjyKvkyfEdkifcJhayonf/
Source: Oway Magazines
416
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
þwuúodkvf ausmif;om;yGJawmfwGif-
(u) "gwfyHk? yef;csD? umwGef; NydKifyGJjyyGJrsm;
(c) *DwNydKifyGJ? tdk;pnfNydKifyGJ? 'dk;ywfNydKifyGJ
(*) pmayNydKifyGJrsm;
(C) upm;ckefpm;NydKifyGJrsm;
(i) ,Ofaus;rI twD;trIwf tutckefwifjyyGJrsm;
(p) tNidrfhjyyGJrsm;
(q) ½kyf½SifjyyGJrsm;udk jyKvkyfEdkifcJhayonf/
wuúov kd af usmif;om;yGaJ wmf þuJo h Ykd usif;yjcif;onf &efuek w f uúov kd f &mZ0ifwiG f vnf;aumif;? &efuek f
wuúodkvfausmif;om;or*¾ &mZ0ifwGif vnf;aumif; ray:aygufcJhbl;aMumif; tpD&ifcHvdkayonf/
þwuúodkvf ausmif;om;yGJawmfonf &efukefwuúodkvf&mZ0ifü yxrOD;qHk;tBudrf usif;yjyKvkyfcJhjcif;
jzpfayonf/ usif;ycJhaom ausmif;om;yGJawmfwGif vlrsKd;pkausmif;om;rsm;? EdkifiHjcm;ausmif;om;rsm;ESifh ArmtrsK;d om;
ausmif;om;rsm;onf Edik if aH &;t,ltq? bmoma&;,HMk unfr?I pD;yGm;a&;tajctae cGjJ cm;rIr½Sb d J yg0if qifETJcJhjcif;jzifh
vnf;aumif;? wuúodkvfaumifpDESifh &efukefwuúodkvf½Sd q&m? q&mrrsm; ulnDtm;ay;rIjzifhvnf; aumif;?
NrdKUrdNrdKUzrsm;\ ulnt D m;ay;rIjzifh vnf;aumif;? wuúov kd f ausmif;om;yGaJ wmfBuD;udk atmifjrifpmG usi;f y Edik cf ahJ yonf/
&efukefwuúodkvf armifr,fNydKifyGJ? avSNydKifyGJrsm;wGif qkrsm; csD;jr§ifhay;jcif;jzifhvnf; wuúodkvfausmif;ol?
ausmif;om;rsm;\ upm;ckefpm;a&;udk tm;ay;cJhayonf/
jrefrmpmay jyefvnfazmfxkwf qef;opfjr§ifhwifa&;ESifh ausmif;ol? ausmif;om;rsm; A[kokwwdk;yGm;a&;udk
&nf½G,fvsuf ]pmqdkawmfaeh} jzpfay:vmyHkESifh Armh,Ofaus;rI pmaytqDtESpfrsm;udk wifjyonfh a[majymyGJw&yf
udkvnf; jyKvkyfcJh&m ArmEdkifiHpma&;q&mrsm;toif;rS OD;odef; (Z0e)? OD;xifzwf? udkwifaz (atmifvif;)? udknDnD
(vif;,kefeD)? udkrsKd;jrifhwdkYu vma&muf a[majymcJhygonf/
qdkAD,uf,leD,H\ pufrIvkyfief;? pdkufysKd;a&;? pmayynma&;pepf? qdkAD,uf*DwESifh ,Ofaus;rItEkynm&yf
rsm;ESifh ywfoufí vufawGUavhvmcsufrsm;udk qdkAD,uf-Arm ,Ofaus;rIvJvS,fa&;toif;rS q&mOD;atmifvSESifh
OD;csif;pdef (a½Tnmarmif) wdYk u a[majymaom a[majymyGw J &yfuvkd nf; ausmif;ol? ausmif;om;rsm; A[kow k jzpfap&ef
&nf½G,fí a[majymyGJwck usif;ycJhayonf/
taxGaxG
wuo\ a<u;aMumfojH zpfaom td;k a0r*¾Zif;udk (15) &ufwBudrf xkwaf 0&ef MuH½, G cf ahJ omfvnf; tcuftcJ
rsm;aMumifh rxkwfa0EdkifcJhay/ odkYaomf &efukefwuúodkvfor*¾ usrf;opömusdefqdkyGJwGif wBudrf? (32) Budrfajrmuf
trsKd;om;atmifyGJaeYwGifvnf; wBudrf? txl;pmapmiftjzpf xkwfa0EdkifcJhayonf/ ,ckvmrnfh ESpfywfvnfr*¾Zif;udk
vnf; ppfrjzpfrDu tqifhtwef;twdkif; xkwfa0Edkif&ef BudK;pm;vsuf ½Sdygonf/
wuorS zqyv pHjyuGufopf rD;ab;'ku©onfrsm;twGuf tvSLaiG (200) wdwdudkvnf; rD;ab;&efyHkaiG
odYk vSL'gef;ay;ydYk co
hJ nf/ or*¾tvkyo
f rm;rsm;jzpfonfh OD;uHoed ;f ? udt
k ;kH jrif?h udv
k aS usmfwYkd ukd 0wfpw kH pHpk D csD;jr§ichf o
hJ nfh
tjyif wuoqdkifcef;rsm;udk vuf½SdiSm;&rf;olrsm;udkyif wESpfwdk;csJUNyD; iSm;&rf;cJhygonf/
ema&;udpörsm;
Owå&ausmif;aqmifwiG f aexdik af om csif;trsKd;om; tdik af omif;pde\ f psmye? 'k-t"dywda[mif; OD;at;armif
\ rdcifpsmye? uG,fvGefol AdkvfcsKyfatmifqef;\om; atmifqef;vif;\ psmye? waumif;ausmif;aqmifwGif ae
xdkifaom aygif;wnfNrdKUrS ausmif;om; udkapmMunf\ psmyeudpörsm;wGif wuorSyef;acGrsm; ay;ydkYcJhonfhtjyif
um;rsm; pDpOfay;vsuf vdkufí ydkYocJhygaMumif;/
txufyg tpD&ifcHcJhaom wuotrIaqmiftzGJU\ NyD;qHk;cJhaom vkyfief;rsm;udk qef;ppfa0zef&ef vdktyf
ayonf/ þodYk a0zef&mwGif rlvowfrw S cf ahJ om 0g'ESiv
hf yk if ef;pOfrsm; tay:wGirf NDS yD; qef;ppfa0zef&rnf jzpfayonf/
ynmoifMum;a&; tqift h wef;jr§iwhf ifa&;ESihf ausmif;om;b0 om,majzmifjh zL;a&;[laom0g'ESihf ywfoufí wuo
trIaqmiftzGJU\ aqmif½Gufcsufrsm;onf ay:vGifcJhayonf/ ausmif;udprö sm;? pmar;yGJudprö sm;wGif awmfawmfrsm;rsm;
aqmif½GufEdkifcJhayonf/ odkYaomf trIaqmiftzGJU\ arQmfrSef;onftxd raqmif½GufEdkifjcif;udk rlum; 0efcHvdkayonf/
417
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(yHk) udkBudKif
'k- Ouú|
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
aehpGJ- 7? 2? 53
418
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
OD;udu
k Bkd u;D
(1952-53)
Source: Oway Magazines
OD;udu
k Bkd uD;onf taxGaxG xGuu f ek ?f 0ifuek f ukeo
f nfBuD;rsm;ESihf uefx½du
k v
f yk if ef;rsm;udk vkyaf qmifvsuf
&efuek Nf rKdUwGif aexkid v
f suf½o
dS nf/
&efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ - td;k a0r*¾Zif;aumfrwD (1952-1953)
Source: Oway Magazines
ud,
k k (trIaqmif) udak usmaf tmif (twGi;f a&;rSL;) udb
k aumif; (tdak 0wm0efct D m) udpk ed o
H ,f'w f if;-bDat (aiGxed ;f ) roef;oef; (trIaqmif)
udkausmfaX;(trIaqmif) udkodef;atmif(tvkyfwm0efcH) 419
&efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ trIaqmiftzGUJ (1952- 1953)
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
420
tdk;a0wm0efcH upm;ckefpm;ESifh,Ofaus;rI wGJbuftwGif;a&;rSL;ESifh pmMunfhwdkufrSL;
jr§ifhwifa&;wm0efcH owif;ESifhjyefMum;a&;wm0efcH
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
wuúov
kd af usmif;om;yGaJ wmfusi;f ya&;aumfrwD &efuek w
f uúov
kd f (1952-1953)
a½Sw
Y ef; - udck spNf rKid f udkwifUvGif udkudkBuD; rpöwmwDau'wÅm; udkbaumif;
b@ma&; upm;ckefpm;NydKifyGJ Ouú| ,Ofaus;rIuyGJ tcrf;tem;jyifqifa&;
qyfaumfrwDOuú| qyfaumfrwDOuú| qyfaumfrwDOuú| qyfaumfrwDOuú|
aemufwef; - udkatmifrdk; udk0if;aqG udkatmifbef; rpöwmqm'g;qif; udkpdk;rif;
b@ma&;qyfaumfrwD jyyGJNydKifyGJqyfaumfrwD taxGaxG ,Ofaus;rIuyGJqyfaumfrwD tcrf;tem;jyifqifa&;
twGif;a&;rSL; twGif;a&;rSL; twGif;a&;rSL; twGif;a&;rSL; qyfaumfrwDtwGif;a&;rSL;
rvma&mufolrsm;- udkodef;atmif (jyyGJNydKifyGJqyfaumfrwDOuú|)? udk0if;armif (upm;ckefpm;NydKifyGJqyfaumfrwDtwGif;a&;rSL;)
wuo\ aqmif½u
G cf surf sm;
aqmufvyk q
f aJ usmif;aqmifopfukd a½SrU jS rif&yHk aqmufvyk pf jyKaeaomausmif;aqmif
t0Dpw
d iG ;f (yk*aH usmif;aqmif;0if;twGi;f ) a&pif (yk*v
H rf;bufrS jrif&yH)k
Source: Oway Magazines
421
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wuo\ aqmif½u
G cf surf sm;
aqmufvyk q
f t
J rsK;d orD;ausmif;aqmifopf Ny;D qD;vkjzpfaom q&mrsm;a*[m
wuúov
kd o
f r*¾taqmuftOD oD&ad qmifausmif;olrsm;twGuf ,m,Dxrif;pm;cef;
Source: Oway Magazines
422
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
Source: Oway Magazines
atmufwb
kd mausmif;wvydwaf &;vIy½f mS ;rIwiG f jyif;xefpmG ESyd ef if;cH&yHu
k kd oa&mfxm;onfU ausmif;om;yJaG wmf umwGe;f vuf&mwck
423
ausmif;om;yJaG wmfvyI &f mS ;rIrsm;
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
424
ausmif;om;yJaG wmfvyI &f mS ;rIrsm;
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
tdE,
´d ausmif;ol\tu ucsiv
f rl sK;d pktu
425
tqdNk yKid yf 0GJ ifa&muf ,SONf yKid af eaom wuúov
kd Mf unfrm csi;f wGi;f c½dik af usmif;om;rsm;\ td;k pnftzJYG
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef; (16)
4/ ArmjynftrsKd;orD;rsm;tzGJU
5/ jynfolUvli,f
6/ ausmif;om;rsm;or*¾ ½Srf;jynfajrmufydkif;
8/ Armjynftvkyform;tzGJUcsKyf
9/ atmufwdkbmausmif;om;ta&;jzifh &efukefwuúodkvfrS xGufajy;wdrf;a½Smifae&aom ausmif;om;
acgif;aqmifrsm; paom toif;tzGJUrsm; (9) zGJUxHrS o0PfvTmrsm; ay;ydkYcJhMuonf/ nDvmcHwGif trsKd;rsKd; tcuftcJ
½Sd½Hkru pdwfcsat;csrf;pGm usif;yEdkifjcif;r½Sd? nDvmcH&ufwGif ausmif;om;wdkUonf tjyifxGufEdkifjcif; r½Sdyg/ w
&ufwGif udktkef;armifonf udkausmfomxGef;ESifhtwl pD;u&uf tjyifxGuf0,f&m &JpHkaxmufrsm;u 0ifqGJonf/
ausmif;om;rsm; atmf[pfvIHUaqmfí &Jrsm;vufxJrS jyefqGJvk&onf/ tcsdefrD jyefvkEdkifí udktkef;armif rygoGm;cJhay/
odkYaomf nDvmcHonf rnfrQBuD;rm;aom tEÅ&m,fjzpfap jzwfoef; ausmfvTm;EdkifcJhonf/
ausmif;om;rsm; rw&m;zrf;qD;csKyfaESmifjcif;cHae&csdef ausmif;aep&dwf BuD;jrifhaecsdef ausmif;oHk;
ud&d,mwefzdk;rsm; jrifhwufaecsdef ausmif;taqmuftODrsm; rvHkravmufjzpfaecsdef nDvmcHBuD;udk atmifjrifpGm
usif;yEdkifcJhonfrSm ausmif;om;xktwGuf wefzdk;rjzwfEdkifaom qkvmbfwckyif jzpfonf/ nDvmcHwGif wufa&muf
vmMuaom tNrdKUNrdKUrS ausmif;om; udk,fpm;vS,frsm;onf atmufwdkbm ta&;awmfyHkESifh ywfoufí rdrdwdkU vIyf½Sm;
aqmif½GufcJhjcif;rsm; wifjyMuonf/
zdESdyfolwdkYonf þwwd,tBudrfajrmuf AuotzGJUcsKyfnDvmcHtm; Munfhí xdwfvefUvmMuonf/
ausmif;om;rsm; nDñGwfaoG;pnf;oGm;rnfudk pdk;&drfonf/ nDñGwfjcif;jzifh tcGifhta&;rsm; awmif;qdkvmrnfudk
vefYjzefYvmonf/ 4if;wdkY\ zdESdyfrIrsm;udk zGifhajymrnfudk awG;awmrdonf/ xdkYaMumifh 'Drdku&ufwpfausmif;om;
nDvmcHudk pifNydKifoabmrsKd; usif;y&ef pdkif;jyif;vmonf/ 'DtufpftdknDvmcHudk Auorsm;tzGJUcsKyfnDvmcHESifh
wNydKifwnf; usif;yonf/ AuotzGJUcsKyfnDvmcHodkY oGm;rnfhudk,fpm;vS,frsm;tm; usif;yMuonfh 4if;wdkY\ NrdKUe,f?
c½dkif zqyv Ouú|rsm; vufrSwfESifhwuG ausmif;om;rsm;udk 'Dtufpftdk nDvmcHodkY twif;vTwfonf/ aiGaMu;
axmufyhHonf/ Auorsm;tzGJUcsKyfnDvmcHtaMumif; oGm;ykyfavvGifh xkwfvTifhonf/ 'DtufpftdknDvmcHudk ¤if;wdkU
odrf;ydkufxm;onfh &efukefwuúodkvfor*¾ taqmuftODwGif usif;yonf/ 0efBuD; OD;ausmfNidrf; udk,fwdkifvmí
rdefYcGef;ay;onf/ 'Dtufpftdk udk,fpm;vS,fwdkYtm; um;BuD;? um;i,fwdkUjzifh Hotel rsm;wGif ac:í Hotel rsm;wGif
{nfhcHonf/ or®wtdrfawmf? urÇmat;bk&m; ponfwdkYudk vdkufydkUay;onf/ aiGtajrmuftrsm; tukefcHí odrf;oGif;
rIid ;f wdu
k f ay;vdu k o
f nf/ 'Dtufpt
f n
kd v
D mcHonf ausmif;om;nDñwG af &;tm; zsufq;D a&;? Auorsm;tzGUJ csKyf nDvmcH
tm; zsufqD;a&;rSwfwdkifwckom jzpfonf/
427
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wGif ausmif;om;rsm;ESihf NrdKUvlBuD;rsm;udk zdwaf c: ½Si;f jyNyD; axmufccH MhJ uonf/ ausmif;om;rsm;udk rzrf;&ef? zrf;xm;ol
rsm;udk tjrefq;kH jyefvw
T &f ef? ausmif;xkwx f m;onfh ausmif;om;rsm;udk tjrefq;kH ausmif;jyefciG ahf y;&ef ponft h qdrk sm;
wifoGif;qHk;jzwfNyD;? oufqdkif&m Xmersm;udk ydkUcJhonff/
431
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
&efuek w
f uúov
kd af umifpo
D Ykd ay;ydaYk ompm/
433
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
odhk
aumifpDvlBuD;rif;rsm;
&efukefwuúodkvf
cifAsm;
&efukefwuúodkvfESifh rEÅav;wuúodkvfrS &moufyefausmif;xkwfjcif;cH&aom ausmif;om;rsm;udk,fpm;
av;pm;pGmyefMum;tyfygonf/ 1953 atmufwdkbm ausmif;wpfvydwfa&;ESifh ywfoufí uRefawmfrsm;tm;
&efukefwuúodkvfESifh rEÅav;wuúodkvfrS &moufyefausmif;xkwfjcif; cHcJh&ygonf/
1953 atmufwdkbm ausmif;wpfvydwfa&;udk uRefawmfrsm;tygt0if &efukefwuúodkvf? rEÅav;
wuúov kd Ef iS hf armfvNrdKifOypmaumvdy½f dS ausmif;om;xkBuD; w&yfv;kH vIu d v
f pJS mG vdv
k m;Muygonf/ þodYk vv kd m;
cJhMuonfhtwdkif; atmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;udk Nidrf;csrf;pGmqE´jy awmif;qdkcJhMuygonf/ þodkY qE´jy
awmif;qdk&mwGif uRefawmfrsm;onf atmufwdkbmausmif;wvydwfa&;rSm ausmif;om;xk w&yfvHk;tusKd;ESifh
vdktifqE´jzpfonf[k ½dk;om;pGm ,HkMunfMuí yg0ifaqmif½GufcJhjcif; jzpfygonf/ xkdodkY aqmif½GufcJhonfhtwGuf
ausmif;om;trsm;yif zrf;qD;csKyfaESmifjcif;? ausmif;xkwfjcif;ESifh 0&rf;xkwfjcif; wdkYudk cHcJh&ygonf/
1953 atmufwb kd mvrS ,cktcsdet f xd uRefawmfrsm;\ epfemqH;k ½I;H csufrsm;udk vlBuD;rif;rsm; pOf;pm;Edik f
&ef tusO;f csKH ;í wifjyvdyk gonf/ uReaf wmfrsm;onf wuúov kd yf nmudk qufvuf oifMum;vdak omfvnf; &mouf
yef ausmif;xkwjf cif; cHae&onft h wGuf qufvuf ynmoifciG rhf &cJjh cif;? oufqikd &f mrS zrf;qD;csKyfaESmifxm;jcif;
udk wESpf? wESpfcGJausmfrQ cHcJhMu&jcif;/
þodkY csKyfaESmifxm;pOftwGif; qdkif&mowif;axmufvSrf;a&;XmecGJESifh &efukef? rEÅav; pHkaxmufXmerS
(Mental Torture) ac: (24) em&DywfvHk; rtdyfrae ppfaq;ar;jref;jcif;wnf;[laom n§Of;yef;rIrsm;udk cHcJhMu
&jcif;? axmiftwGif;üvnf; omref&mZ0wf tusOf;om;avmufyif vGwfvyfcGifhr½SdbJ? pdwf"gwfysufjym;ap&ef
twGuf wOD;ESifhwOD; awGUqHkcGifhray;bJ oD;jcm;cGJxm;rIcH&jcif;? þodkY zrf;qD;csKyfaESmifcH&pOftwGif; ausmif;
om;tcsKdUrSm rdbESpfyg;pvHk; uG,fvGefoGm;cJh&jcif;[laom aMuuGJzG,f&m tjzpftysufrsm;ESifh MuHKawGUcJh&jcif;?
tcsKdUausmif;om;rsm;rSm 0&rf;xkwfjcif; cH&onfhtwGuf ykef;a½SmifíaeMu&NyD; tcsKdUrSm xyfrHzrf;qD;jcif;cHMu
&onf/ tcsKdUausmif;om;rsm;rSm ausmif;xkwfcHae&pOftwGif; t&nftcsif;tvdkuf tvkyf½SmazG&m XmetcsKdUrS
rodí vufcHrdvQifvnf; ausmif;xkwfcH&rSef; odvQifodjcif; csufjcif;tvkyfrS xkwfypfcH&onf/
aumif;uif ajrwdkif;Xme½Sd ajrESifh pdkufysKd;a&;pDrHudef;aumfr½Sif vufatmufwGif vufaxmuf "gwfyHk
zwf½Ia&; t&m½Sdtjzpf vkyf&ol udkvSxGef;atmif (&moufyefxkwfcH&aom ausmif;om;)? tdrf,maqmufvkyfa&;
bkwftzGJUwGif txufwef;pma&;tjzpf vkyfaeol udkwifatmif (&moufyef xkwfcH&ausmif;om;)? aumufyJoD;ESH
a&mif;0,fa&;bkwftzGJUwGif ti,fwef; trIaqmift&m½Sdtjzpf vkyfaeol udkjrwfpH (wESpfxkwfcH&ol) wdkYtm;
taMumif;wpHkw&mrjybJ tvkyfrS xkwfypfvdkufonf/
txufazmfjyyg uRefawmfrsm;\ epfemqHk;½IH;rIrsm;udk vlBuD;rif;rsm;od½Sdygu uRefawmfrsm;tay:wGif
axmufxm; pmemn§mwmpGm pOf;pm;í ausmif;jyef0ifa&mufEikd af &;udk tjrefq;kH pDpOfaqmif½u G af y;vdMk uvdrrhf nf[k
rsm;pGm,HkMunfarQmfvifh tm;xm;vsuf ½Sdygonf/
uRefawmfrsm;onf ynmoifcsdeft½G,f ausmif;om;rsm;jzpfNyD; wuúodkvfynmudk qufvufoifMum;
&ef rsm;pGmvdkvm;awmifhwvsuf ½Sdolrsm; jzpfygonf/
uRefawmfrsm;\ ynmoifMum;rIukd Mum½Snaf v;jrifph mG ½kyo f rd ;f xm;rnfqykd gu uRefawmfrsm;\ b0wck
vH;k qH;k ½I;H tñGeYf w;kH atmif jyKvkyof uJo
h Ykd rESpNf rdKUzG,t
f jzpfrsKd;udk vlBuD;rif;rsm; vdv k m;Murnfr[kw[ f k uRefawmf
rsm; ,HMk unfygonf/ odYk ygí uRefawmfrsm;tm; tjrefq;kH ausmif;jyefvnf 0ifa&mufEikd af &;twGuf pDpOfaqmif½u G f
ay;ygrnfhtaMumif; av;jrwfpGm yefMum;tyfygonf cifAsm;/
ausmif;xkwfcH&aom ausmif;om;rsm;
ausmif;jyef0ifa&;aqmif½GufrIaumfrwD
wuo taqmuftOD? &efukefwuúodkvf
434
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDñGwfa&; trsKd;om;a&;toGif
(i) &efuek w
f uúov
kd f ausmif;om;nDñw
G af &; wyfO;D
1953-54 ckEpS f wESpv f ;kH wGif wuoa½G;aumufyyJG sufjcif;? atmufwb kd m ausmif;wvydwaf &;ta&;awmfykH
ay:aygufvmjcif; ponfwdkYjzifh tqdkyg wESpfvHk;onf wdkufyGJumv jzpfcJhonf/ ausmif;om;acgif;aqmifrsm;udk
ausmif;xkwfonf? zrf;qD;xdef;odrf;onf? pnf;urf;awG trsKd;rsKd;owfrSwfonf? odkYaomf ausmif;om;vIyf½Sm;rIonf
cg;jywfomG ;jcif;r½S/d oufqikd &f mtmPmydik Ef iS hf ausmif;om;xkMum;wGif wif;rmvsuf ½So d nf/ xdyk nmoifEpS f tjzpft
ysufrsm;t& qdkif&mtmPmydkifrsm;udk zdESdyfcsKyfcs,folrsm;tjzpf ausmif;om;rsm;u jrifonf/
xdkwESpfvHk; ausmif;om;or*¾ r½Sdjcif;onf ausmif;om;xkudk w&m;0ifudk,fpm;jyKEdkifaom tzGJUtpnf;r½Sd
ouJhodkYjzpfonf/ ausmif;om;xktwGuf rsm;pGmepfemaponf/ xdkYaMumifh &efukefwuúodkvf½Sd toif;tzGJUaygif;pHk
pka0;um ]or*¾jzpfajrmufa&;aumfrwD} udk zGUJ pnf;í ta&;qdck &hJ onf/ ausmif;tmPmydik rf sm;onf wuo a½G;aumufyJG
usif;y&ef pOf;pm;ay;cJ&h onf/ or*¾ jzpfajrmufa&;aumfrwDwiG f yg0ifco hJ rl sm;ESihf ucsif? u&if? csif;? ½Sr;f ? &cdik pf aom
wdik ;f &if;om;vlrsK;d pkrsm; pkaygif;aqG;aEG;n§Ed idI ;f um ausmif;om;nDñw
G af &;wyfO;D (Student United Front) atmifjrifpmG
zGJUpnf;cJhjcif; jzpfonf/ wdk;wufaomausmif;om;tiftm;pkESifh wdkif;&if;om;ausmif;om;rsm; pkaygif;zGJUpnf;cJhjcif;
jzpfonf/
yxrqHk; zGJUpnf;cJhaom ausmif;om;nDñGwfa&;wyfOD;wGif aumifpD0if (46) OD; ESifh atmufygtrIaqmif
tzGJUudk a½G;cs,fcJhonf/
udkcifarmif Ouú|
'*Hkaqmif 'k-Ouú|
awmifilaqmif
udkcifarmiftkef; taxGaxGtwGif;a&;rSL;
udkpdef0if; (xm;0,f) wGJzuftwGif;a&;rSL;
udkvSxGef;OD; (tif;pdef) aiGxdef;
rpöwmeefZifvm (ucsif) tzGJU0if
udkvSaz (&cdkif? OD;wifhaZmf) tzGJU0if
udkarmufZif (½Srf;) tzGJU0if
udkapmodef;a½T(u&if) tzGJU0if
udkaZmf0if; tzGJU0if
udkbkef;vIdif tzGJU0if
udkaX;rif; tzGJU0if
435
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
rS
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
oefh½Sif;aomausmif;om;xk
&efukefwuúodkvf
odhk
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
1/ 'Drdku&ufwpfausmif;om;tzGJY?
2/ wdk;wufaomausmif;om;tiftm;pk? &efukefwuúodkvf
&Jabmfw-hkd
,aeY ausmif;om;avmuBuD; wckvHk;udkjcHKí tjyKoabmjzifh aocsmpGm a0zefqef;ppfMunfhrnfqdkvQif
&JabmfwdkYESifhwuG ausmif;ol^om;wdkif; rjiif;qefEdkifawmhay/ atmufygtcsufrsm;udk awGU&ayvdrfhrnf/
¤if;tcsufrsm;rSm-
1/ ausmif;om;tcsif;csif; aoG;cGJrI/
2/ ausmif;om;xk wu,f vdkvm;í &oifh&xkdufaom tusKd;tcGifhrsm; qHk;½IH;aejcif;/
3/ vuf½dS ausmif;om;avmu\ ½Iyaf xG;ayGvv D aS om tajctaeqd;k rsm;aMumifh jynfow l Ykd\ txifao;rI
cH,lae&onf/
4/ ,cktcsdefxd ausmif;om;? ausmif;olwdkY\ aexkdifrI? ynmoifMum;rIwdkYESifh ywfoufonfh qHk;½IH;ae
aom tusK;d tcGirhf sm;udk xdxad &mufa&muf rnfonft h zGUJ tpnf;rsm;urS aqmif½u G í f taumiftxnf
razmfEdkifao;jcif;wdkYyif jzpf\/
txufazmfjyyg tcsufrsm;udk tus,fw0ifU tao;pdwf ½Sif;vif;azmfjy&rnfqdkvQif-
1/ / a½S;wuúov kd f ausmif;om;avmuBuD;onf xif½mS ;cJah om &if;ES;D rIrsm;? wOD;ESiw hf OD; nD&if;tpfukd armifErS
rsm;uJhodkU cspfcifav;pm;cJhaom t&dyfta&mifrsm;udk ,aeYuREkfyfwdkY\ ppfNyD;wuúodkvf&mZ0ifwGif ausmif;ol?
ausmif;om;tcsif;csif; ygwD0g'? *dkPf;*P pdwfxm;uGJjym;rIaMumifh qdwfokOf;ysufjyKef;cJh&onf/ 1947 ckESpfrSpí
uGefjrLepf0g'\ wdk;wufzGHUNzdK;rIudk vdkvm;aom ausmif;om;tiftm;pkESifh qdk½S,fvpf0g'\ tajccdkifBuD;rm;rIudk
jzpfxeG ;f apvdak om ausmif;om;tiftm;pkrsm;wdYk onf wzGUJ ESiw hf zGUJ wuúov kd af usmif;om;tcsif;csif;[laom owd
w&m; vGwu f if;aeNyD;vQif rdrwd Ykd ,HMk unfrt
I oD;oD;wdUk \ qGaJ qmif&modYk vu kd yf gí wzufEiS w hf zuf tjyKwfwu kd f
aeMuonfrSm ,aeYwdkifyif jzpfawmhonf/ þuJhodkY ½Snfvsm;aom umvtydkif;tjcm;wGif &JabmfwdkY toif;tzGJU
tcsif;csif; aoG;uGJwdkufcdkufrIrsm; umuG,fxdef;odrf;&ef tvdkYiSm uREkfyfwdkY oefU½Sif;aomausmif;om;xkonf
wuúodkvfausmif;om;or*¾\ tmPmudk 0ifa&muf&,ljcif;jzifhvnf;aumif;? &JabmfwdkY\ tjzpftrSefudk ausmif;
om;xktm; wifjyjcif;jzifv h nf;aumif; ajz½Si;f cJ&h awmhonf/ oefY½iS ;f aomausmif;om;xk\ jyKrlaqmif½u G rf o
I nf
atmifjrifaomtpdwftydkif;odkY a&muf½SdcJhovdk? ratmifjrifbJ qHk;½IH;jcif;ESifhvnf; &ifqdkifcJh&onf/ odkYwap 'DaeY?
'Dtcsdef? 'DumvrSmqdkvQif 'DtufpftdkESifh wdk;wufaomausmif;om;tiftm;pk (ausmif;om;tcGifhta&;umuG,frI
aumfrwD) tzGJUwdkYonf wzGJUESifhwzGJU rMunfhEdkifavmufonftxd usD;ESifhcifbkwf iSufyrm jzpfaeawmhonfrSm
xif½Sm;vSayawmhonf/
2/ / ausmif;om;rsm; wu,fvdkvm;aom ynma&;qdkif&m jyóemt&yf&yfrsm;udk &JabmfwdkY (2) zGJUpvHk;u
wpmpm [pfatmfa<u;aMumfta&;qdk awmif;,laeMuonf/ ausmif;om;ta&; oufoufomqdkygu nDñGwfpGm
yl;wGJvkyfudkifvdkygonf[k aMunmpmwef;rsm; urf;vSrf;aeMu\/ odkYaomfvnf; &JabmfwdkY\urf;vSrf;rI aMunm
pmwef;ay:½Sd ta&;tom;wdkYrSm nDñGwfa&;jzpfay:rIxuf tcsif;csif; ydkrdkuGJuGmrIom tm;ay;aeonfudk uREkfyfwdkY
0rf;enf;pGm awGU½Sd&\/
3/ / wuúodkvfausmif;om;avmu tay:wGif xm;½Sdaom jynfolvlxk\tjrif? EdkifiHawmftpdk;&\ oabm
xm;? rdbwdYk\ ,lqcsu?f owif;pmavmu\ a0zefq;kH jzwfrrI sm;udk Munf½h q I ef;ppfrnfqv kd Qif ,aeY ausmif;om;
436
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDñGwfa&; trsKd;om;a&;toGif
cifaqG
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
oefh½Sif;aomausmif;om;xk
&efukefwuúodkvf
438
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDñGwfa&; trsKd;om;a&;toGif
wwd,tBurd f
ArmEdik if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;or*¾rsm;tzJUG csKyf nDvmcHBu;D
1954 ck Zefe0g&Dv (1 - 3) &uf
wuúodkvf&dyfomvrf;? a0VK0efausmif;wdkuf
Source: ASO's Burma's Student Movement (DtKTT)
439
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
udpk ed 0f if; (vuf0JbufwGif xdkifaeol) udk,fpm;vS,fcefhtyfvTmrsm; Ouú| udak Zmf0if; rdechf eG ;f ajymaepOf
ppfaq;Ny;D nDvmcHwufa&muforl sm;\ wHqyd rf sm; xkwaf y;aepOf
nDv440
mcH tpnf;ta0; rdechf eG ;f ajymol- trnfrod (xdik af eolrmS udak Zmf0if;jzpfonf)
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDñGwfa&; trsKd;om;a&;toGif
eH&u
H yf owif;vTmrsm; nDvmcH\ owif;ESijUf yefMum;a&;Xme (þtaqmuftOD;xJwiG f aMunm
pmwrf;tp½So
d nfwuhkd kd ½ku
d Ef ydS cf o
UJ nf)
Source: ASO's Burma's Student Movement (DtKTT)
441
xrif;pm;onfZU &yf tpnf;ta0;usi;f yonfU Z&yfwiG f ud,
k pf m;vS,rf sm; ntdyMf upOf
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
udak usmo
f mxGe;f ? trnfrod/
ausmif;om;nDñw
G af &;
wyfO;D wGif
yg0ifvyI &f mS ;cJo
h rl sm;
yif;,ausmif;aqmif (0Jr, S m)
xdik af eolrsm;^aY½w S ef;- udak tmifMunf?
udv k aS qmif\tudk (trnfrod)?
aemufwef;- udt k ek ;f armif?
udx k eG ;f MunfÄ? udpk ;kd ode;f ? trnfrod/
&yfaeolrsm;- trnfrod? udck spNf rKd i?f
udw k ifa½T? udpk ed 0f if;?
udak rmifarmifñeG ?hf trnfrod?
udn k mbef;Ä? trnfrod/
k Kd 0if;? udo
yif;,ausmif;aqmif
aY½w S ef;- udak tmifMunf?
udak usmo f mxGe;f ? trnfrod?
udjk rifo
U ed ;f /
aemufwef;- udpk ed 0f if;? udx
k eG ;f Munf?
udtk ek ;f armif? trnfrod/
0JzufoHpumysufpD;aejcif;rSm
atmufygtaMumif;aMumifhjzpfonf/
,cifu þ0ifaygufwGif
oHpumrsm;? oHbm*smwHcg;rsm;
Source: ASO's Burma's Student Movement (DtKTT)
r½SdcJhbJ (atmufwdkbmausmif;wv
ydwfa&;vIyf½Sm;rIaemufydkif;[k
,lq&onf/) tcsdefrS
pwifwyfqifcJhonf/
¤if;aemufuefYuGufyJG wckwGif
ausmif;om;rsm; zsufpD;cJhMuonf/
udkombef;Ä- &cdkiftrsKd;om; wOD;jzpfNyD; 1988 aemufydkif; jynfaxmifpkwdkif;&if;om;vlrsKd;rsm;'Drdkua&pDtzGJYcsKyf (,lteft,fvf'D) \
wdkif;&if;om;vlrsKd;pka&;&maumfrwD0ifESifh vkyfief;aumfrDwD0ifjzpfonf/ yxrtBudrf 1991 rS 1995 txd axmifcscH&onf/
,ckpmtkyfjyKpk&mwGif ulnDcJhrIjzifh 1998 wGif tzrf;cH&NyD; (6) ESpftMum 2004 ck ZlvdkifvwGif axmifrS jyefvGwfvmonf/ 443
udkxGef;MunfÄ- 1963 jynfwGif;Nidrf;csrfa&;aqG;aEG;yJGysufNyD;aemufydkif; AuyodkYawmcdkoGm;onf/ awmwGif;usqHk;onf/
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef;aY½w S iG f (0Jr,
S m)
udjk rifo
h ed ;f ? udv
k aS qmif? udpk ;kd ode;f ?
udv k aS qmif\tudk
444
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDñGwfa&; trsKd;om;a&;toGif
yif;,aqmifwiG f (0Jr,S m)
trnfrod? udx
k eG ;f Munf? udv
k aS qmif
udkouf udAk aqGav; udak rmifarmifñeG hf (rif;vSñeG Mhf uL;) udpk ed 0f if;
OD;ndK0if; OD;ausmo
f mxGe;f OD;ombef; OD;vSa½T
udkvSa½T- aemufqHk; Auorsm;tzGJUcsKyf (62) twGif;a&;rSL;tzGJU0if? 1988 ckESpfaemufydkif;wGif jynfolYwdk;wufa&;ygwD taxGaxGtwGif;a&;rSL;? ,ckpmtkyf
a&;om;&mwGif ulnDcJhojzifh 1998 ckESpfwGif tzrf;cH&NyD; o&ufaxmifrS 2005 ck? Zlvdkifv (6) &ufaeYwGif jyefvGwfvmonf/ axmif (6) Budrf
uscJhNyD;? (24) ESpfausmfcefY axmifwGif;b0 jzwfoef;cJh&onf/
GovtPub, DrTheinLwin, AAPPB, APPB, KTT, KTT
Source: (left-right/ top-bottom) Oway, Oway, ASO, ASO,
wuúov
kd "f r®m½kaH ½Sw
Y iG f udak Zmf0if; rdecYf eG ;f ajymMum;aepOf *syq
f ifaumvdyf taqmuftOD;wGif tpnf;ta0;wckvyk af epOf
tpnf;a0;acwÅem;csed f udt
k ek ;f armif (rsuEf mS csi;f qdik )f ESiUf udak tmifbef;
446 (wd;k wuf^ausmay;xm;ol) pum;ajymqdak eMupOf
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
tcef; (17)
(i) urÇmYausmif;om;or*¾aeh
Edk0ifbmv (17) &ufaeYonf urÇmhausmif;om;rsm;aeYjzpfonf/ Armjynfausmif;om;aeY ('DZifbm 20
&uf? Adv
k af tmifausmfusqH;k aeY) uJo
h Ykd yif aoG;csif;eD&aJ omaeY jzpfonf/ þaeYwiG f y&wfNrdKUü ,leAD mpDwD ausmif;om;
wdkYonf zufqpfpepftm; qefYusifonfh *sifhatmfyvDwJvf Jan Opletal* (aq;ausmif;om;tm;) owfjzwfypfonfh
twGuf qE´jycJh&m *smrefzufqpfonf ausmif;om;acgif;aqmifrsm;tm; ypfowfjcif;? ajrmufrsm;pGmaom ya&mfzuf
qmrsm;? ausmif;om;rsm;tm; emZDoHkYyef;pcef;odkY ydkYjcif;? wuúodkvfausmif;tm; ydwfcJhjcif;rsm; jyKvkyfcJhonf/
xdkYaMumifh urÇmt&yf&yf½Sd ausmif;om;wdkYonf Edk0ifbmv (17) &ufaeYa&mufvmvQif zufqpfpepftm;
tNyD;wdkif acsrIef;a&;t"d|mefcsrSwfum urÇmhausmif;om;aeYudk usif;ycJhMuygonf/ þaeYudk urÇmhausmif;om;rsm;
or*¾BuD; ay:aygufvmaomtcg urÇmhausmif;om;aeY[k owfrSwfcJhonf/
449
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
450
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
ausmif;om;rsm;cHpm;ae&onfU vGwfvyfa&;t&om
ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyf aMunmcsuf
ArmEkid if o
H nf jynfaxmifpo
k r®wEdik if t
H jzpf vGwvf yfa&;&cJo
h nfrmS (8) ESpu
f mvodYk wdik cf ahJ yNyD/ wm0ef
t½SdqHk;aom zqyv qdk½S,fvpfwdkY\ EdkifiHtusKd;? jynfolvlxk vlwef;pm;tusKd;? vlrsKd;pktoD;oD;tusKd;wdkYtm;
tb,frQ vkyfaqmifay;cJhonfudk jyefvnfqef;ppf&ef vdktyfayonf/ ausmif;om;rdbrsm;ESifh jynfolvlxkodkY
ArmEdik if aH usmif;om;rsm; cHpm;ae&onfh (8) ESpw f m vGwv f yfa&;t&omudk ('Dru kd a&pDtcGit
hf a&;tydik ;f rS) wifjy
vdkuf&ayonf/
ausmif;om;or*¾zGJYpnf;í ausmif;xkwfcH&olrsm;
ajrmif;jr - (5) a,muf
jrif;jcH - (1) a,muf
tdrfrJ - (3) a,muf
ewfarmuf - (9) a,muf
BudKUyifaumuf - (2) a,muf
ppfawG - (1) a,muf
452
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
aoewfypfcwfrIaMumifU-
1/ [,f&Dwef (51) csmcsDvrf; aoqHk;cJh&onf/
tjyif;txef 'Pf&m&olrsm;xJwGif-
1/ wifarmifat; (11) ukuúdKif;vrf;
2/ wifatmif (23) 'dkbDvrf;? ajreDukef;wdkY yg0ifonf/
xdktcgwGif-
(1) aoewfypf&ef trdeYf ay;aom w&m;olBuD; ygpDjrarmifEiS hf wm0ef½adS om jynfxaJ &;0efBuD; Adv k cf ifarmifu
av;wdkYtm; Armhacwfudk ta&;,lovdk csufjcif;zrf;qD; ta&;,l&ef?
(2) pmar;yGJ ar;cGe;f aygufMum;rIrmS ynma&;Xme\ wm0efomjzpfí wm0ef½o dS rl sm;tm; azmfxwk t f a&;,l&ef?
(3) zGUJ pnf;vku
d af om pHpk rf;a&;aumfr½Siw
f iG f ausmif;om;ESijhf ynfoUl ud,
k pf m;vS,rf sm; yg0ifciG jhf yK&ef qE´½ydS g
ojzifh tjrefqHk; awmif;qdkvdkuf&ygaMumif;/
&efukefc½dkifausmif;om;rsm;or*¾ (&uo)? Auorsm;tzGJUcsKyf? &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
(wuo) wdkYu awmif;qdkcJhayonf/
454
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
zufqpf0g' usqHk;&rnf
ausmif;om;ta&; atmif&rnf
trIaqmiftzGYJ
Auorsm;tzGJYcsKyf
455
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(Z-3) EdkifiHawmf0efBuD;csKyfxHay;pm
odhk
EdkifiHawmf0efBuD;csKyf
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmftpdk;&tzGJY
rS
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
ausmif;om;ta&;awmfyHkaumfrwD
aeUpGJ- 30? 3? 56
(aZmf0if;)
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
ausmif;om;ta&;awmfyHkaumfrwD
456
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
457
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
458
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
trdefh / / qH;k jzwfcsuf rdwLÅ wapmifukd obmywdtzG0YJ ifvBl u;D rsm;ESihf twGi;f a&;rSL;xHohkd ydahk y;&rnf/
aemufxyftrdefh / / þqHk;jzwfcsufudk trsm;odapjcif;iSm aMunm&rnf/
trdefht&-
(cifarmifjzL)
twGif;0efcsKyf
jynfxJa&;0efBuD;Xme
&efukefNrdKY
aehpGJ- 1317 ckESpf? waygif;vqef; (12) &uf (1956 ck? rwfv (23) &uf) trSwf-156-[p 56
459
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
rdwÅLudk-
(1) obmywdESifh tzGJU0ifrsm;tm;vHk;
(2) EdkifiHawmfor®w\ twGif;0ef
(3) 0efBuD;rsm;tzGJU twGif;0ef
(4) twGif;0ef? w&m;a&;0efBuD;Xme
(5) twGif;0ef? b@ma&;ESifh tcGefawmf0efBuD;Xme
(6) twGif;0ef? jyefMum;a&;0efBuD;Xme
(7) twGif;0ef? ynma&;0efBuD;Xme
(8) jrefrmEdkifiHawmf aiGpm&if;rif;BuD;
(9) twGif;0ef? w&m;vTwfawmf
(10) tpdk;&yHkESdyfESifh pma&;ud&d,mXme0ef
trdefYt&-
(vSarmif)
'kwd,twGif;0ef
jynfxJa&;0efBuD;Xme
(Z-7) t"d|mefpmwrf;
usqHk;avNyD;aom &Jabmf[,f&Dwef-
ArmEdik if aH usmif;om;xk 'Dru kd a&pDynma&;wdu k yf w JG iG f ajymifajymifajrmufajrmuf wdu k yf 0JG ifvyI ½f mS ;aeonfh
&uo (&efukefc½dkifausmif;om;or*¾) onf tmPmydkifwdkY\ zdESdyfcsKyfcs,frItrsKd;rsKd; cHpm;ae&onfhtcsdef? igwdkY
or*¾&UJ atmifvu H kd ½du
k cf sK;d ypfaeonft h csed rf mS rjzpfraejyKvkyEf ikd w f hJ or*¾rsm;&JU oufwrf;½Snaf &;? ausmif;om;t
cGifhta&; umuG,fa&;wdkYtwGuf rkcsraoG ay:EdkifpGrf;½Sdrnf[k igwdkY ,HkMunfayonf/
ausmif;om;xk&mZ0ifwGif ausmif;om;xk tcGihfta&;wdkufyGJMum;rS vlowform;tpdk;&&JU vufcsufeJY
usq;kH oGm;&wJh &Jabmfukd igwdYkb,faomtcg umvwGirf S arhaysmuf&vdrrhf nf r[kwaf Mumif; uwdjyKvdu k af yonf/
vufeuftm;udk; tMurf;zuftkyfcsKyfaeaom tpdk;&\ vlowf0g'pepfqdk;t& v,form;? tvkyform;
rsm;eJY ausmif;om;vli,fawG&JU vnfacsmif;aoG;udk aoG;iwfbDvl; zqyv qdk½S,fvpftpdk;&[m Nrdefa&½Sufa&
oHk;aqmifaeayNyD/ tjypfrJhaom jynfolvlxktm; aoewftm;udk; tkyfcsKyfae½Hkru jyóemwdkif;udk at;csrf;pGm
ajz½Sif;&rnfhtpm; tMurf;zufaomenf;jzifh ajz½Sif;aeayonf/
þ zqyvqdk½S,fvpftpdk;&\ tMurf;zufpepfqdk;aMumifhyifvQif oifonf r½IrvScE¨ma<ucJh&ayonf/
jyif;xefvSaom aoewf'Pf&mrS emusnf;vSpGm aoG;pdrf;½Sif½SifwdkY tefxGufum oifhudk,frS aoG;pufwdkYonf
ajrodkY uscJh&ayonf/ oif\ aoG;pufwdkYjzifh ausmif;om;xk\&mZ0ifudk jc,focJhonf[k r[myx0DajrBuD;tm;
igwdkY oufaojyKyg\/ rdbjynfolw&yfvHk;ESifh ausmif;om;xkw&yfvHk;onf &Jabmftm; ESajrmwoí 0rf;enf;
aMuuGrJ qH;k Edik yf g/ igwdYk\ tonf;ESv;kH wdYkrS vIu d v f udI vf vJS BJS uD; &ifxrk em jzpf&ayonf/ &Jabmf oifEiS ihf gwdYkonf
b,fawmhrS uGu J mG vdrrhf nf r[kwyf g/ wckwnf;aom &nf½, G cf sufjzifh nDñw G pf nf;vH;k aeaom igwdYk tiftm;onf
&efoltaygif;tm; rIefYrIefYnufnuf acszsufygthH/
oift h wGuf igwdYk qE´jywku d yf 0JG ifc\
hJ / vlowfw&m;cHrsm;udk azmfxw k af &;twGuf wifjycJ\ h / Nidr;f csr;f a&;
wduk yf u
JG kd jynfoEl iS v hf ufwu JG m igwdYk aqmif½u G Bf udK;yrf;cJ\ h / odYk aomf zqyv qd½k , S v f pftpd;k &onf jynfoEl iS hf
ausmif;om;xk\ qE´udk tav;teufrcH,l ypfy,fcJh\/
460
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
&Jabmf[,f&Dwef-
e,fcsJUorm; NAdwo d Qtpd;k &wdYk onf Adv
k af tmifausmfudk owfNyD; ausmif;om;aoG; ajruscJ&h ay\/ jynfow l &yfv;kH
0rf;enf;idka<u;cJh&\/ ,ckvnf; zqyv qdk½S,fvpftpdk;&onf &Jabmfudk owfcJhonf/ ausmif;om;aoG; ajr
uscJh&jyefonf/ jynfolw&yfvHk; ,lMuHK;r&jzpfcJh&\/ idka<u;cJh&jyefonf/
e,fcsJUtpdk;&\tarGtESpfudk zqyv qdk½S,fvpftpdk;&taeESifh qufvuftarGcH usihfoHk;aeonfrSm
vufawGU xif½mS ;aeayonf/ e,fcsUJ orm;wdYktm; &mZ0if'Pfcwfco hJ vdk zqyvtpd;k &onfvnf; &mZ0if'Pfcwf
jcif;udk rkcsrvGJraoGcH&rnf[k ,HkMunfayonf/
atmifausmfaoG;pufEiS hf oif\aoG;pufwYkd aygif;pyfum igwdYk wu kd yf tJG m; vrf;ñTev
f suf½adS yonf/ oif,kH
Munfaom arQmrf eS ;f csut f m; ra&mufrae csw D uf wduk cf u
kd rf nf/ jynfoYl om;aumif; yDopGmESihf ausmif;om;aoG;ESihf
a&;cJhaom&mZ0iftm; igwdkY qufvufxdef;odrf;ygrnf/ aemifawmf ausmif;om;&Jabmfrsm;udk opömjyK&if; rNyD;qHk;
ao;aom 'Drdkua&pDynma&;wdkufyGJodkY qufvuf OD;aqmifoGm;ygrnf/
tdk usqHk;avNyD;aom &Jabmf[,f&Dwef-
ausmif;om;vli,fx\ k &efot l aygif;tm;vnf;aumif;? jynfov l x l \ k &efotl aygif;tm;vnf;aumif;?
igwdkY raMumufr½GHU &ifqdkifwdkufyGJ0ifoGm;ygrnf[k opömjyKyg\/ ausmif;om;xkudk zdESdyfaeonfh vlowf0g'pepf
qdk;ESifh aoewftm;udk; tMurf;zuf0g'qdk;tm; tjrpfjywfonftxd igwdkY vkyfaqmifygrnf[k uwdjyKyg\/
avmavmq,f tcGifhta&;rsm;? vdktyfcsufrsm;? jyKjyifajymif;vJrIrsm;udk BudK;pm;vkyfaqmif&if; aemufqHk;
atmifyt JG xd cswD ufygrnf[k opömjyKyg\/ zqyv qd½k , S vf pftpd;k &\ ausmif;om;jynfot l m; rw&m;csKyfaESmif
xm;aom zdEydS cf sKyfcs,frI aESmifBudK;txyfxyftm; tydik ;f ydik ;f jywfonftxd rem;rae t½d;k aMuaMu t&nfcef;cef;?
rqkwfrepfaom ZGJowådjzifh oufpGefYBudK;yrf; wdkufyGJ0ifvIyf½Sm;ygrnf[k cdkifjrJaomopömt"d|mefudk cH,lqHk;jzwf
vdkufygonf/
'Drdkua&pDynma&; atmif&rnf
trIaqmiftzGYJ
&efukefc½dkif
ausmif;om;rsm;or*¾ (&uo)
&efukefNrdKY
aehpGJ- 6? 8? 56
ae&m- [,f&Dwefausmufwdkif? A[ef;
a&muf avhvmjcif;)
10/ bmom&yfwdkif;wGif oD;jcm;ygarmu©rsm; tjynfhtpHkxm;½Sd&ef?
11/ wuúodkvfpmMunfhwdkuf toHk;p&dwfwdk;csJUay;í t&yf&yfrS pmtkyfpmwrf;rsm; jynfhpHkvHkavmufpGm
xm;ay;&ef?
12/ wuúodkvfjywdkufwck wnfaqmuf&ef?
13/ wuúodkvfyHkESdyfpufwck wnfaqmuf&ef?
14/ ,ckESpf axmufyHhaMu;rsm;udk ,cifESpfuJhodkY jyefvnfay;&ef?
15/ axmufyHhaMu;ay;aom ausmif;om;OD;a& &mcdkifEIef; ydkrdkay;&ef?
16/ ,ckay;aeaom axmufyHhaMu;aiGrSm tppt&m&m ukefaps;EIef;BuD;jrifhaeaomaMumifh rzlvHkí axmufyhH
aMu; 60d^- rS 80d^- wdk;ay;&ef/
oufomacsmifcsda&;
1/ rD;&xm;? rD;oabFm? av,mOfysH paom c&D;oGm;,mOfrsm;udk ausmif;ol? ausmif;om;rsm;tm; w0ufcEIe;f
pD;cGifhjyK&ef?
2/ þw0ufEIef;jzifh pD;&mwGif toGm;tjyef r[kwfaomfvnf; w0ufEIef;jzifh pD;cGifhjyK&ef?
3/ þtcGifhta&;udk wOD;wa,mufwnf; oGm;onfhtcgwGifvnf; &½Sd&ef?
4/ vufrSwf0,fonfh tcgwGifvnf; vufiif;w0ufjzifh 0,fcGifhjyK&ef?
5/ vufrSwf vG,fulpGm0,fEdkif&ef oufqdkif&mrS pDpOfay;&ef?
6/ ausmif;ydwf&ufrsm;wGif ausmif;om;rsm;twGuf oD;oefYwGJrsm;? oD;oefYae&m &½SdcGifh aqmif½Gufay;&ef/
ausmif;om;tcGifhta&;rsm;
1/ wuúodkvfodkY 0ifa&mufonfhtcg rdbvufrSwfESifhwuG 0efcHcsufay;&jcif;udk y,fzsuf&ef?
2/ wuúodkvfrSjyKvkyfxm;aom pnf;urf;rsm;udk jyefvnfppfaq;í ausmif;om;xkqE´&,lum pnf;urf;
csufrsm; jyKvkyf&ef?
3/ atmufwb kd mta&;ESihf ywfoufí rEÅav;? &efuek w
f uúov kd rf sm;rS xkwyf ,fc&H aom ausmif;om;rsm;tm;
ausmif;0ifcGifhjyK&ef?
4/ pmayoifMum;rIESifhausmif;tkyfcsKyfa&;wGif jyifyrS 0ifa&mufpGufzufjcif;rjyKbJ oD;jcm;vGwfvyfcGifh
(Academic Freedom) &½S& d ef?
5/ pmar;yGJ (3) cgusvQif ausmif;aqmifrS xkwfypfonfhpepfudk vHk;0zsufodrf;&ef?
6/ pm;ar;yGJ (3) cgusvQif ausmif;om;tjzpfrS &yfpJjcif;pepfudk vHk;0zsufodrf;&ef?
7/ ausmif;aqmifc t&pfusay;oGi;f &aom pepfukd y,fzsufí ,cifpepfa[mif;twdik ;f jyefvnfxm;&½S&d ef?
8/ ausmif;aqmifcrsm;udk ,ciftwdkif; (2) v qdkif;ihH&ef?
9/ ausmif;aqmifrsm;wGif rD; (24) em&D tjynfhay;&ef?
10/ ausmif;aqmifwdkif;wGif aevdkaom ausmif;om;wdkif;tm; aecGifhjyK&ef?
11/ aEG&moDausmif;ydwf&ufwGif ausmif;aqmifü aecGifhjyK&ef?
12/ ausmif;aqmifpmzwfcef;rsm;ü pm;yGJ? ukvm;xkdif tpHkus xyfrHwdk;ay;&ef?
13/ tcef;jyLwif;aygufESifh w½kwfuwfrsm; ysufpD;cJhvQif avsmfaMu;rawmif;bJ tjrefqHk;jyif&ef?
14/ xrif;pm;cef;ESifh pmzwfcef;rsm;wGif yefumwyfqifay;&ef?
15/ ausmif;aqmifcef;rsm;ü t0wfbD½dk wvHk;pDay;&ef?
16/ ausmif;aqmifwdkif;ü a&aomuf&ef a&ydkufacgif; (water tap) rsm; wckuspD wyfqifay;&ef?
17/ a&udk (24) em&DvHk; (3) xyfxd ausmif;aqmifrsm;wGif &½Sd&ef?
18/ ysufpD;,dk,Gif;í teHYtoufrcHEdkifaom tdrfomrsm; jyKjyifay;&ef?
19/ atmufwdkbmausmif;ydwf&ufudk wvvHk;ydwfay;&ef?
20/ Oypmaumvdyfrsm;udk awmifBuD;? jrpfBuD;em;ESifh {&m0wDwdkif;wGif zGifhvSpfay;&ef?
21/ rEÅav;wuúodkvfESifh armfvNrdKifaumvdyfwGif oD;jcm;pmwdkufwckpD zGifhay;&ef/
463
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
q&mrsm;ESifUywfoufí
1/ q&mrsm;\ pmoifcsdefudk qDavsmfatmif pDpOfowfrSwf&ef?
2/ tu,fí tcsdefydkoif&ygu tydkaMu;ay;&ef?
3/ q&mrsm;twGuf oD;oefYtdrfrsm; vHkavmufpGmay;&ef?
4/ q&mrsm;tm; taMumif;rJh tvkyfrS&yfpJjcif; rjyK&ef? (Oyrm- OD;uHñGefY? OD;pHabmf)
5/ q&mrsm;vpm wdk;jr§ifhay;&ef?
6/ q&mvdktyfaom ,ckvdktcsdefwGif q&mrsm;\ tcGifhta&; wdk;jr§ifhcefYxm;rIudk 'D*&Day:wGif rMunfhbJ
vkyfoufESifhuRrf;usifrIudk Munfhí oifhawmfovdk &mxl;wdk;jr§ifhjcif;? cefYxm;jcif;rsm; jyKvkyf&ef?
7/ q&mrsm;\qE´udk qefYusifvsuf ausmif;om;ta&;rsm;wGif tpdk;&tmPmjzifh csKyfudkifvsuf 0ifa&muf
pGufzufjcif;rjyK&ef/
upm;ckefpm;
1/ Tennis Court rsm;udk &efukefwuúodkvf? aq;odyÜH? &efuif;aumvdyf? xD;wef;aumvdyf? rEÅav;
wuúodkvf? armfvNrdKifaumvdyfESifh ausmufjzLaumvdyfwGif ausmif;om;tcsKd;tpm;tvdkuf aqmufvkyf
ay;&ef?
2/ rEÅav;wuúodkvfESifh armfvNrdKifaumvdyfwdkYwGif a&ul;uefwpfckpD aqmufvkyfay;&ef?
3/ acwfrDaom tm;upm;½Hkrsm;udk rEÅav;wuúodkvf? armfvNrdKifaumvdyf? ausmufjzLaumvdyf? &efuif;
aumvdyf? xD;wef;aumvdyfESifh aq;odyÜHwdkYwGif wckpDaqmufvkyfay;&ef?
4/ um,Avenf;jyq&mrsm;udk aumvdyftoD;oD;wGif cefYxm;&ef?
5/ acwfrDtm;upm;ypönf;rsm; vHkavmufpGmxm;½Sd&ef?
6/ tm;upm;½HkvHkjcHKrItwGuf oHwHcg;rsm; wyfqifay;&ef?
7/ upm;½Hk½Sd ysufpD;aeaom a&csKd;cef;ESifh tdrfomrsm; tjrefqHk; jyKjyifay;&ef?
8/ ysufpD;aeaom trdk;rsm; jyKjyifay;&ef?
9/ "gwfvdkufaeaom "gwfBudK;rsm; ta&;wBuD; jyKjyifay;&ef?
10/ usKd;yJhaeaom Murf;jyifrsm;udk jyKjyifay;&ef?
11/ upm;½Hkü em&Dwck wyfqifay;&ef? ysufpD;aeaom a&csKd;cef;ESifh tdrfomrsm; tjrefqHk;jyKjyifay;&ef/
usef;rma&;
1/ &efukefwuúodkvfaq;½Hkudk wdk;csJUay;&ef?
2/ wdk;csJUonfh aq;½HkwGif aq;0g;ESifh acwfrD prf;oyfypönf;ud&d,mrsm; vHkavmufpGmxm;½Sd&ef?
3/ t&nftcsif;jynfh q&m0efrsm;ESifh olemjyKrsm; vHkavmufpGmxm;½Sd&ef?
4/ ausmif;om;wdkif; tcrJhaq;xkd;cGifhjyK&ef?
5/ rEÅav;wuúodkvfwGif ausmif;om;OD;a&ESifh udkufnDaom ausmif;aq;½Hkwck aqmufvkyf&ef?
6/ armfvNrdKifaumvdyfESifh ausmufjzLaumvdyfrsm;wGif tvm;wlaq;½HkwckpD aqmufvkyf&ef?
7/ ausmif;om;rsm;tm; ul;pufwwfaom a&m*gumuG,faq;rsm; tcsdeftcgtvdkuf xdk;ay;&ef ( Oyrm-
Smallpox, T.B, Anti-cholera)?
8/ wuúodkvfe,fajrrsm;wGif usef;rma&;t&m½Sd (Oyrm-Public Health Inspector ) rsm;xm;½Sd&ef/
ausmif;olrsm;twGuf
1/ ausmif;olrsm;twGuf aq;½Hkwckaqmufvkyfí aq;ukocHEdkif½HkrQru tem;,lEdkif&eftxd aqmif½Guf
ay;&ef?
2/ ausmif;olrsm;twGuf tm;upm;½Hkwck wnfaqmufay;&ef?
3/ trsKd;orD;tm;upm;rSL;rsm; cefYtyf&ef/
464
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
aq;odyÜHausmif;om;rsm;twGuf
1/ aq;odyÜHausmif;om;OD;a&ESifh vuf½Sdq&mOD;a&rSm rnDrrQjzpfaeojzifh aemufxyfq&mrsm; wdk;cefYxm;
ay;&ef?
2/ aq;odyÜH½Sd ausmif;om;OD;a&ESifh vuf½Sd"gwfcGJcef; toHk;taqmifrsm;rSm rvHkavmufí vHkavmufpGm
xm;ay;&ef?
3/ vuf½Sd aq;r[mXmeudk oD;jcm;aumvdyf (Constituent College) tjzpf todtrSwfjyKvkyf ajymif;vTJ
ay;&ef?
4/ aq;odyÜHwGif q&maumif;rsm; &½Sdap&ef ,ckq&mrsm;tm; ay;xm;aom vpmEIef;rsm; wdk;jr§ifhay;&ef?
5/ pde*f Ref;vrf;½Sd ausmif;aqmifrsm; ae&mwGif yHpk cH sNyD;om; tkwaf usmif;aqmifrsm;udk tjrefq;kH aqmufvyk f
ay;&ef?
6/ vuf½dS 'kw, d ESpf aq;oifwef; (3) Budru
f spepfaMumifh ausmif;om;rsm; txl;epfemojzifh repfemap&ef
jyefvnfaqG;aEG; jyKjyifay;&ef? (54 a,muf xkwfy,fNyD; jzpfonf/)
7/ aq;odyÜHpmMunfhwdkufwGif acwfrDaompmtkyfrsm; vHkavmufpGmxm;½Sdí vHkavmufpGm iSm;,lzwfEdkif&ef
&efyHkaiG wdk;csJUydkrdkoHk;pGJay;&ef?
8/ aq;odyÜH½Sd aq;½HkodkY aq;oifwef;qif;Muaom ausmif;om;rsm;tm; rqif;rD "gwfrSef½dkufjcif;ESifh
(6) vwBudrf "gwfrSef ½dkufay;jcif;?
9/ aq;odyÜHudk axmufyHhaMu;topfrsm; yxrESpf0uftwGif;wGif tNyD;owf pDpOfxkwfay;&ef/
q&mtwwfoifausmif;rsm;twGuf
1/ bDattD;'D atmifjrifNyD;aom ausmif;om;rsm;tm; bDt;D 'DoYkd wufa&mufoifMum;vdu
k oifMum;cGijhf yK&ef?
2/ axmufyhHaMu;,lxm;aomausmif;om;rsm;tm; tpdk;&tvkyfudk rvkyfvdkygu axmufyHhaMu;aiG (2) q
avsmf&rnf qdkonfudk ½kyfodrf;&ef?
3/ bDattD;'Drsm; jyefwrf;0ift&m½Sd vpmay;&ef?
4/ bDattD;'Drsm; tajccHvpm (300) rS &½Sda&;/
tif*sifeD,mausmif;om;rsm;twGuf
1/ tif*sifeD,maumvdyfpmMunfhwdkufwGif pmtkyftjynfhtpHkESifh qdwfNidrfaom pmzwfcef;wck xm;½Sd&ef?
2/ vdktyfaeaom vufawGU prf;oyfcef;rsm; jzpfonfh-
(u) Thermodynamic lab:
(c) Mechanical lab:
(*) Sounatary lab: (3) ckudk aqmufvkyfay;&ef?
3/ acwfrDaomyHkpHrsm; ausmif;om;OD;a&tvdkuf jynfhpHkpGm xm;ay;&ef?
4/ acwfrDaom wdkif;onfhypönf;rsm; (Survey Instruments) udk jynfhpHk vHkavmufpGm xm;ay;&ef?
5/ tif*sief ,D modywHÜ ef;rsm;ESio
hf ufqikd af om bmom&yfrsm;udk tif*sief ,
D modyHÜ pmoifcef;rsm;wGif oifMum;
Edkif&ef pDpOfay;&ef?
6/ ,ck aqmufvkyfqJ tif*sifeD,modyÜHtaqmuftODudk tjrefqHk;NyD;pD;atmif aqmufvkyf&ef/
&efukefwuúodkvftwGuf
1/ ausmif;om;wkdif; oHk;pGJEdkifaom w,fvDzkef;wyfqifay;&ef?
2/ trsKd;orD; ausmif;aqmifrsm;ü w,fvDzkef;wckpDxm;&ef?
3/ &efuif;ESif xD;wef;aumvdyfausmif;aqmifrsm;ü ausmif;om;rsm;oHk;&ef w,fvDzkef;wckpD xm;½Sd&ef?
4/ &efuif;aumvdyfESifh xD;wef;aumvdyfrsm;udk ,ckuJhodkY rcGJjcrf;bJ &efukefNrdKUü oifhawmfonfh ae&mwGif
jynfhpHkaom Oypmaumvdyfwckudk wnfaxmifay;&ef?
5/ ausmif;aqmifOya'rsm;onf rvdkufemEdkifatmif wif;usyfvGef;í tjrefqHk;zsufodrf;í ausmif;aqmif
aumfrwDwGif o[m,ESifh pmzwftoif;rS udk,fpm;vS,f (2) OD; yg0ifcGifhjyK&ef?
465
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
Oya'ausmif;om;rsm;twGuf
1/ Oya'oifwef;om;rsm;tm; ausmif;aqmifwGif aecGifhjyK&ef?
2/ ausmif;vcavQmh&ef?
3/ Oya'oifwef;pmar;yGJrsm;udk wESpfvQif (2) Budrf ppfaq;ay;&ef/
&efuif;ausmif;om;rsm;twGuf
1/ &efuif;aumvdyfwGif ausmif;aqmifESifh A[kdxrif;pm;cef;rudk qufoG,fí pMuFefvrf;rsm; aqmufvkyf
ay;&ef?
2/ vuf½Sd xrif;pm;cef;rsm;wdk;csJUí xrif;pm;cef;wGif xkdifcHk? pm;yGJrStp vdktyfaeaomypönf;rsm; tvHk
tavmuf xm;½Sday;&ef?
3/ csufjyKwf&eftcef;twGuf oefY½Sif;pGmESifh ypönf;tpHktvifay;&ef?
466
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
xD;wef;ausmif;om;rsm;twGuf
1/ xD;wef;aumvdyf ausmif;aqmifrsm;wGif rsufESmMuufrsm; wyfqifay;&ef?
2/ oefY½Sif;aom a&csKd;cef;ESifh tdrfomrsm; vHkavmufpGm xm;ay;&ef?
3/ a&aumif;rGefvHkavmufpGm &½Sda&;twGuf aqmif½Gufay;&ef?
4/ usef;rma&;ESifhnDñGwfaom xrif;pm;cef;wck aqmufvkyfay;&ef?
5/ pm;yGJ? ukvm;xkdif? yk*H? ZGef;? c&if;? xrif;csKdifh? xrif;tkyfaqmif;rsm; xm;½Sday;&ef/
&efuif;aumvdyfESifh xD;wef;aumvdyftwGuf awmif;qdkcsufrsm;udk ausmif;aqmifaumfrwD tpnf;ta0;
uvnf; awmif;qdkcJhygonf/
(1) ynma&;tqdk
ynma&;&efyHkaiG 10% wdk;jr§ifh&eftwGuf ausmif;om;aygif; (1) oef;txd ½Sdvmí vdktyfvmayonf/
1954-55 ckESpf ausmif;pwif zGifhcsdefwGif tzufzufrS rvHkavmufrIrsm; awGUMuHKae&í xkdodkY wifoGif;&jcif; jzpf
aMumif;/ ausmif;aqmifrsm; topfaqmufvyk af y;&eftwGuf &efuek ?f yJc;l ? awmifi?l yJE, G u f ek ;f ? vufywH ef;? atmifv?H
rdacsmif;&J? puk? [oFmw? ykodrf? zsmyHk? ausmif;ukef;? armfvNrdKifuRef;? a';'&JNrdKUrsm;wGif qE´jyawmif;qdkcJh&m
rdacsmif;&J? puk? a';'&JNrdKUrsm;wGif rdbrsm; yg0ifqE´jycJMh uonf/ yJE,
G u
f ek ;f ? usHKrai;? rd;k ukwNf rdKUrsm;wGif ausmif;om;
rsm;udk,fwdkif aiGaMu;pkaqmif;vsuf pmoifcef;rsm; aqmufvkyfcJhygonf/ ausmif;oHk;y&dabm*? q&mrsm; vdktyfcsuf
twGuf Nrdwf? ausmif;ukef;? [oFmw? awmifil? Aef;armf? rdk;ukwfNrdKUrsm;wGif pmroifMum;awmhbJ qE´jyawmif;qdkrI
jyKvkyfcJhayonf/
ppfom;wa,muftwGuf wvvQif (330) usyfrQ oHk;aecsdef? ausmif;om;wa,muftwGuf (8) usyf
(60) jym;om oHk;aeavonf/
xdkodkY vdktyfcsufrsm;aMumifh aemifwacwfwGif wm0ef,lrnfh ausmif;om;rsm;rSm t&nftcsif; rjynfhjzpfMu
avonf/ xdkYaMumifh ynma&;toHk;p&dwfudk 10% wdk;jr§ifh&ef awmif;qdkcJhygonf/
(1) atmufwb kd mausmif;wvydwaf &; ta&;awmfyt kH wGuf ausmif;xkwcf x H m;&olrsm;tm; ausmif;0ifciG aUf y;&ef?
(2) atmufwb kd mausmif;wvydwaf &; ta&;awmfyt kH wGuf zrf;qD;0&rf;xkwx
f m;aom ausmif;om;acgi;f aqmif
ESpfOD;wdkhtm; zrf;0&rf;½kyfodrf;&ef awmif;qdkvdkufygaMumif;/
'Drdkua&pDynma&; wnfaqmufa&;tqdk
,aeY oifMum;aeaom ynma&;rSm a½S;,cifuo hJ Ykdyif ausmif;rSxu
G v
f Qif bmrQvyk u
f ikd pf rG ;f r½Sb
d J taptyg;
vkyfief;rsm;om vkyfwwfonfh ynma&;yif jzpfonf/ oifMum;&aom ynm&yfrsm;rSmvnf; acwfrrDí avmu"gwf
ynmenf;ESifh udkufnDrSefuefaom ynm&yfrsm;tm; tawG;tac: vGJacsmfapaom ynm&yfrsm;? wdk;wufvsuf½Sdaom
avmu"gwfynmESihf rudu k n
f aD om? rSeu
f efrrI ½Sad om ynm&yfrsm;udk oifMum;ae&ayonf/ wdik ;f jynf BuD;yGm;wd;k wuf
a&;twGuf pufrIvufrIynm&yfrsm;udk wdwdusus oifMum;ay;&rnfhtpm; roifMum;bJ aecJhayonf/ jrefrmtrsKd;
om; ,Ofaus;rIyHkpHESifh udkufnDaom trsKd;om;pmrsm; oifMum;&rnfhtpm; t*Fvdyfbmomudk ,aeYtxd t"duxm;í
468
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
jynfot hl a&;tqdk
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf zGJUpnf;tkyfcsKyfyHk pnf;rsOf;Oya'wGif vGwfvyfpGm a[majymcGifh? a&;om;cGifh?
xkwaf 0cGi?hf vGwv f yfpmG toif;tyif; zGUJ pnf;cGi?hf pnf;½H;k cGiEhf iS hf qE´jyoydwaf rSmufciG hf jzpfaom 'Dru kd a&pDtcGit hf a&;
rsm; ay;tyf&rnf[k twdtvif; azmfjyxm;ayonf/
odkYaomf ,aeYwkdif;jynfwGifum; zGJUpnf;tkyfcsKyfyHkpnf;rsOf;ESifh qefYusifum vlxktm;zdESdyfcsKyfcs,fjcif;?
'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm;udk enf;trsKd;rsKd;jzifh ydwfyifwm;qD;jcif;rsm; jyKvkyfvsuf ½Sdayonf/ vGwfvyfpGma[majym
cGiu hf kd ydwyf ifwm;qD; cHae&onf/ a[majymolrsm;udk Ncdr;f ajcmufjcif;rsm; jyKvkyv f suf ½So d nf/ e,frsm;wGif tpd;k &tm;
raxmufcHaom a[majymrIrsm;tm; vufeufjzifhNcdrf;ajcmufjcif;? tmPmjzifhwm;qD;jcif; jyKvkyfvsuf ½Sdavonf/
vma&mufem;axmifaom jynfolrsm;udk ydwfyifwm;qD;jcif; trsKd;rsKd;Ncdrf;ajcmufjcif;rsm; jyKvkyfaeayonf/
vGwfvyfpGm a&;om;xkwfa0cGifhrSmvnf; tpdk;&tm; tvdkvdkuf tBudKufa&;rIrsm;udkomvQif tm;ay;um
xkwaf 0a&;om;cGijhf yKvsuf ½Sad eayonf/ qefYusiaf &;om;olrsm;tm; Ncdr;f ajcmufjcif;? zrf;qD;jcif;rsm; jyKvkycf ahJ yonf/
xko d Ykd qefYusifa&;om;olrsm; jzpfaom vlxOk ;D vS? Aef;armfwifatmifwYkd rmS ,aeYtxd xyfwvJvJ w&m;pGq J jkd cif;cHae&
ayonf/ vGwv f yfpmG a&;om;aom owif;pmrsm;qdv k Qif tpd;k &ESihf oufqikd &f mXmersm;wGif rzwf&avatmif ñTeMf um;
jcif;rsm; jyKvkyfaeayonf/ Oyrm- xGef;aeYpOfqdkvQif axmifwGif;ürzwf& ponfjzifh uefYowfxm;ayonf/ twdkuf
tcHrsm;a&;om;aom owif;pmrsm;udkvnf; tpdk;&aMumfjimrsm;ray;bJ pD;yGm;a&;t& Ncdrf;ajcmuf wm;qD;jcif;rsm;
jyKvkyfaeayonf/
vGwfvyfpGm toif;tyif;xlaxmif qE´jycGifhrsm;udkvnf; trsKd;rsKd;enf;jzifh vkyfMuHwm;qD; cHae&ayonf/
toif;tyif; xlaxmifvQif pHkaxmufrsm; ar;jref;pHkprf;jcif;? twdkuftcHtoif;tzGJUrsm;tm; ajray:ü raeEdkifatmif
trsKd;rsKd; vkyfMuHpGyfpGJjcif;? ½SmazGjcif;rsm; jyKvkyfaeayonf/ tzGJUtpnf;rsm;ysufjym;ap&eftwGuf aoG;cGJjcif;? tcGifh
ta&; wm;qD;jcif;rsm; jyKvkyfaeayonf/ txl;ojzifh qdk½S,fvpfygwDwckwnf; xm;½Sd&ef pDrHvsuf½Sdaeonf/ Oy
rmtm;jzifh qdk½S,fvpf vufatmufcHr[kwfaom tvkyform;tzGJUtpnf;rsm;wGif vkyfaqmifaeolrsm;tm; tvkyf
jzKwfjcif;? ausmif;om;tzGJUrsm;wGif yg0ifaeolrsm;tm; tvkyfray;[lí Ncdrf;ajcmufrIrsm; jyKvkyfvsuf ½Sdaeayonf/
,aeYausmif;rsm;ü or*¾zUJG pnf;cGiu hf kd wm;qD;ydwyf ifvsuf ½Sad eayonf/ Oyrm- A[dt k pd;k &wef;jrifah usmif;? Munfjh rif
wdkif? trSwf (1) ausmif;rsm;ESifh jrif;jcH? ajrmif;jr paom ausmif;rsm;wGif jzpfavonf/ tcsKdUausmif;rsm;wGifvnf;
qdk½S,fvpfvufatmufcH 'Dtufpftdkrsm;om zGJUpnf;Edkif&ef q&mrsm;tm; apcdkif;jcif;rsm; jyKvkyfaeayonf/
vGwv f yfpmG qE´jycGiu
hf kd oydwaf rSmufwm;jrpfa&;Oya'jzifh ,aeYtxd qufvufxw k jf yefxm;onf/ atmuf
wdkbmta&;awmfyHk 1953 ckESpfudkvnf; ESdrfeif;? owfjzwf½Hkru &moufyefausmif;xkwfjcif;rsm; jyKvkyfcJhayonf/
þodkY csKyfcs,frIrsm;udkomru yk'fr (5) umuG,fa&;Oya'xkwfum qefYusifolrsm;udk rppfaq;bJ ESpf
½Snfvrsm; tusOf;csxm;jcif;rsm;? opömazmufOya'udkxkwfum owfjzwfjcif;rsm;? yk'fr (144) xkwfjcif;rsm; jyKvkyf
cJah yonf/ ,aeY axmifwiG ;f üqdv k Qif twdu k tf cHEikd if aH &;orm;? ausmif;om;ajrmufjrm;pGmwdYk rmS rw&m;csKyfaESmifjcif;
cHae&onf/
,aeY aemufqHk;jyLapmxD;pDrHudef;jzifh &yfol? ½Gmom;? trIxrf;rsm;udk twif;tMuyf pkaqmif;jcif;? ppfynm
oifapjcif;rsm; jyKvkyaf eonf/ þjyLapmxD;pDru H ed ;f ppfwyfrsm;jzihf vlxu k kd ESrd ef if;jcif;? tcGithf a&;rsm;udk wm;qD;&ef
jzpfonf/
469
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
Nidrf;csrf;a&;tqdk
,refEpS u f ynma&;toH;k p&dwf ode;f (900) oH;k &mrS? ,ckEpS w f iG f ode;f (754) ode;f avsmch so;kH pGv
J mayonf/
þodkY ynma&;toHk;p&dwfudk avsmhoHk;vmjcif;rSm ynma&;udk vspfvsL½Ijcif;ESifh zdESdyfrIjzpfaom wdkif;jynfumuG,fa&;
ppftoHk;p&dwfudk rsm;pGmoHk;pGJjcif;aMumifh jzpfonf/ ppfwyftwGuf odef; (4000) ausmf oHk;pGJaeayonf/ ppfom;w
a,muftwGuf vufeufu&d , d mrS tvH;k pHwk yfqifa&;twGuf wESpf (4000) ausmf ukeu f saecsed f ausmif;om;wa,muf
twGuf wESpf (350d^-) om oH;k pGaJ eayonf/ ppfom;wa,muf (1) ESpo f ;kH aiGukd ausmif;om;aygif; (11) a,mufausmf
twGuf oH;k pGEJ ikd af yonf/ ,cktcsdet f xd jyLapmxD;pDru H ed ;f qdNk yD; trIxrf;rsm;? t&yfom;rsm;tm; vufeufwyfqif&ef
twGuf wc½dik v f Qif (1) ode;f owfrw S x
f m;ay&m ¤if;aiGukd ynma&;wGio f ;kH pGv
J Qif ausmif;taqmuftOD taumif;qH;k
waqmifaomf vnf;aumif; (odkYr[kwf) ausmif;om;aygif; (300) rQavmuf vnf;aumif; oHk;pGJEdkifayonf/
þodkY ppfwyfrsm;twGuf oHk;pGJae&jcif;rSm jynfwGif;ppf vufeufudkif wdkufcdkufae&jcif;aMumifh jzpfonf/
jynfwGif;ppfudk &yfpJum at;csrf;om,mrI½SdrSomvQif ,aeYppftoHk;p&dwfrsm;avsmhyg;um ynma&;udk wdk;wufoHk;pGJ
Edkifrnf jzpfayonf/
jynfwiG ;f ppf jzpfymG ;onfrmS (7) ESpf (7) vausmf MumcJah yNyD/ jynfwiG ;f ppfjzpfymG ;&jcif;rSm zdEydS cf sKyfcs,jf cif;ESihf
EdkifiHa&; rauseyfrIrS jzpfay:jcif;udk trSDjyKum vufeufpGJudkif ajz½Sif;jcif;aMumifh jzpfay:vm&ayonf/ ppfaMumifh
vlxkrsm;pGm toufqHk;½IH;jcif;? pnf;pdrfOpömrsm; ysufjyKef;&jcif;ESifh awGUMuHK&NyD; wOD;ESifhwOD; tjywftowf ESdrfeif;Edkif
jcif;iSm rpGr;f ombJjzpfaeonf/ jynfwiG ;f ppfu&kd yfp&J efrmS wOD;ESiw hf OD; awGUqHak qG;aEG;um at;csrf;om,mpGm ajz½Si;f
EdkifrSomvQif jzpfayrnf/
odYk aMumifh tpd;k &ESihf vufeufpu JG ikd af wmfveS af eolwYkd awGUqHak qG;aEG;um jynfwiG ;f ppf&yfpNJ yD; jynfwiG ;f Nidr;f
csrf;a&;udk t&,lMu&ef awmif;qdkvdkufygaMumif;/
urÇmha&;&mtqdk
'kw, d urÇmppfaMumifh vlrsm;pGmaoaMuí taqmuftODrsm;pGm jymyHt k wd a&mufc&hJ onf/ odYktwGuf urÇmol
urÇmom;wdYk rmS ppfukd rsm;pGm½GUH ½Smrke;f wD;vmonf/ awGUMuHKcJ&h aom oifcef;pmaMumifh ppfjzpfa&;udyk if jiif;qdv k sufyif
½Sdonf/
odYk aomf ppfukd ½GUH rke;f um rvdv
k m;aom urÇmol? urÇmom;wdYk EiS q hf efYusifzufjyKum aoG;aqmifol wpkonf
aemufxyf urÇmppfBuD;wck ay:aygufa&;twGuf enf;trsKd;rsKd;jzifh BudK;pm;vsuf ½Sdaeonf/ rdrdwdkY\ wdkif;jynfrsm;ü
ppftoH;k p&dwf wd;k jr§iu hf m ppfom;rsm;wd;k csJUjcif;? vufeufwyfqifjcif;? tpkvu kd t
f jyHKvku
d f aoapwwfaom tEkjrLAH;k ?
[duk 'f ½d*k sifA;kH rsm; prf;oyfazmufcjJG cif;rsm; jyKvkyv f suf ½Sad eonf/ ud&k ;D ,m;? AD,uferfwYkd wiG f jzpfymG ;aom ppfyrJG sm;udk
vnf; rNyD;qHk;atmif MuHaqmifcJhMuonf/ aewdk;? qD;wdk; ppftkyfpkrsm;zGJUum ppfjzpf&ef jyifqifjcif;? vIHUaqmfjcif;rsm;
jyKvkyfaeayonf/
þodkY aoG;iwfolwpkonf ppftwGufvIHUaqmfjyifqifjcif;rSm ¤if;wdkY\ tjrwftpGef;&½Sda&;twGuf vlom;
w&yfvHk;tm; ysufjyKef;ap&ef MuHaqmifjcif;? urÇmol? urÇmom;wdkY\qE´udk ypfy,fjcif;om jzpfayonf/ odkYtwGuf
aMumifh aemufxyf ppfBuD;wck ray:aygufa&;twGuf umuG,af &;toH;k p&dwf avsmhcsjcif;? ppfom;rsm; avQmhayghjcif;/
vufeufrsm; prf;oyfjcif;? usL;ausmfapmfum;rIrsm; jyKjcif;? ppftkyfpkrsm; zGJUjcif;rsm;udk wm;jrpf&ef vdktyfayonf/
ppfBuD;rjzpfyGm;ap&eftwGuf wif;rmrIrsm;udk at;csrf;om,mpGm awGUqHkaqG;aEG;ajz½Sif;&ef vdkayonf/ þodkY ajz½Sif;
jcif;aMumifhvnf; AD,uferf? udk&D;,m;wGif ppf&yfpJí ppfajyNidrf;jcif;rsm; xkwfazmfEdkifcJhayonf/
odYk twGuf ausmif;om;xkEiS hf vlxw k &yfv;kH onf aemufxyfwzef ppfBuD; rjzpfymG ;a&;twGuf ppftoH;k p&dwf
avsmhayghjcif;? ppftiftm;avsmhjcif;? vufeufBuD;rsm; prf;oyfjcif; rjyKvkyfjcif;? ppfpmcsKyf? ppftkyfpkrsm;udk zsufodrf;
jcif;? usL;ausmfrrI sm;udk a½SmifuiG ;f jcif;rsm;jyKvkyu f m wOD;ESiw hf OD; awGUqHak qG;aEG;jcif;jzifh urÇmYwif;rmrIrsm; avsmhyg;
um urÇmYNidrf;csrf;a&;twGuf awmif;qdkMu&ef? aqmif½GufMu&ef tqdkwifoGif;vdkufygonf/
þodkYjzifh &mZ0ifrSwfwrf;wif&r,fh (35) BudrfajrmuftrsKd;om;aeYrSm uRefawmfwdkY ausmif;om;xkawG[m
(1) udkvdkeDynma&;pepfzsufodrf;a&;ESifh 'Drdkua&pDynma&;wnfaqmufa&;?
470
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
ayonf/ odYk aomf q&mtenf;i,frt S y ajrmufrsm;pGmaom q&mrsm;onf cdik ;f aponft h wkid ;f rvky½f rkH Qru tcsKUd a'o
rsm;wGif ausmif;om;xkzufrS yg0ifaqmif½GufcJhayonf/ þodkYjzifh Auorsm;tzGJUcsKyfonf ausmif;om;xkw&yfvHk;
pkpnf;NyD;umuG,&f ef ½Sv d mayonf/ þwm0efupkd ;l pdu k uf m rxrf;aqmifEikd cf o hJ nft
h wGuf zqyvtpd;k &onf vuf&J
Zuf&Jjzpfum wjznf;jznf; zdESdyfvmonfudk awGU½kHrQru ausmif;om;xkw&yfvHk;uvnf; tzGJUcsKyftay:wGif rSDcdktm;
xm;jcif;rsm; wjznf;jznf; uG,af ysmufvmonfukd awGU&ayonf/ a½SUwGif tzGUJ csKyfonf ausmif;om;vdt k yfcsurf sm;udk
aqmif½Gufjcif;? tcGifhta&;udk umuG,fjcif;vkyfief;rsm;udk zdzdpD;pD;tm½Hkpl;pkdufum raqmif½GufEdkifygu ausmif;om;
xkw&yfvHk; ,HkMunftm;udk; axmufcHrIrsm;onf avsmhenf;vmrnfyif jzpfavonf/
tzGJUcsKyfonf or*¾tzGJUcGJrsm; zGJUpnf;a&;twGuf rEÅav;? ppfudkif;? a½Tbdk? aumvif;? rdk;n§if;? uom?
Aef;armf? jrpfBuD;em;? jynf? o&uf? armfvNrdKif? xm;0,f? &cdkifwdkif;? jrpf0uRef;ay:a'orsm;? jrif;jcH? rdwD¬vm?
awmifil? om,m0wD? tkwfzdk? wdkufBuD;? yJcl;rS ysOf;rem;txd vnf;aumif;? pnf;½Hk;a&;rsm; qif;cJhMuaomfvnf;
tiftm;wdk;oifhoavmuf rwdk;jcif;um; Auorsm;tzGJUcsKyfonf ausmif;om;tusKd;ESifh tcGifhta&;udk a½SUwef;rS
rm;rm;rwfrwf &yfwnfum aqmif½Gufrnfh ausmif;om;xk rSDcdktm;xm;&m tzGJUtpnf;BuD; w&yf[k ausmif;om;xk
w&yfv;kH u rjrifao;onft h wGuf jzpfonf/ ausmif;om;xk pnf;½H;k a&;wGiv f nf; wzufrS tzGUJ csKyfu avsmh&aJ eonf
ESifhtrQ qdk½S,fvpfvufyg;ap ausmif;om;opömazmuf 'DtufpftdkwdkYonf q&mrsm; tultnDjzifh vnf;aumif;?
Ncdrf;ajcmufjcif;jzifh vnf;aumif;? tzGJUcsKyfpnf;½Hk;a&;udk zsufqD;&ef MuH½G,fcJhMuonf/ þodkY aqmif½Gufcsufrsm;udk
wm;qD;&efrSm ausmif;om;xk pnf;½Hk;nDñGwfa&;jzifh jyefvnf wkHYjyefwdkufcdkufrI½SdrSom jzpfEdkifayvdrfhrnf/ þodkY
wdkufcdkufjcif; rjyKcJhygvQif? tzGJUcsKyf pnf;½Hk;a&;onf NydKuGJysufpD; &ayvdrfhrnf/ xdkYaMumifh vmrnfhESpf trIaqmiftzGJU
tm;? tzGJUcsKyfpnf;½Hk;a&;tm; pepfwusvkyfudkifyg&ef wdkufwGef;vdkuf&ygonf/
jyefMum;a&;AsL½dkonf or*¾*sme,fwapmif xkwfa0&ef tpdk;&xH cGifhawmif;cJhaomfvnf; r&½SdcJhay/ þodkY
r&aomfvnf; jyefMum;a&;AsL½dkonf tjcm;enf;vrf;rsm; ½SmazGvkyfaqmifoifhonf/ þodkY raqmif½Gufygu tzGJUcsKyf
vkyif ef;rsm;udk or*¾crJG sm;u pHak phpmG rod jzpfc&hJ ayonf/ jyefMum;a&;AsL½dt k aeESihf Auorsm;tzGUJ csKyf owif;pmapmifukd
(1) BudrfomvQif xkwfa0 jzefYcsdEdkifayonf/ &cdkifwdkif;rS ausmif;om;rsm;tm; ppfwyfrS rw&m;zrf;qD; n§Of;qJjcif;ESifh
ywfoufí ausmif;om;awGudk zrf;NyD[laom aMunmcsufwapmifESifh wwd,tBudrfajrmuftzGJUcsKyf nDvmcHwGif
&efuek w f uúov kd af usmif;om; tcGit hf a&;umuG,af &;aumfrwDrS Ouú| udt k ek ;f armif wifoiG ;f onfh atmufwb kd mta&;
awmfyHk tpD&ifcHpmudk xkwfa0jzefYcsdcJhaomfvnf; qufoG,fa&; tcuftcJrsm;aMumifh e,for*¾wdkif;odkY ra&mufcJhay/
jyefMum;a&;AsL½dk ysuf,Gif;csufrsm; ½SdcJhonfrSm b@ma&;csKdUwJhrIaMumifhvnf; wydkif;yg0ifayonf/
ausmif;om;rsm; oufomacsmifcsda&;twGuf tzGJUcsKyfrSOD;pD;um aqmif½Gufoifhayonf/ þvkyfief;rSm
,aeY Armausmif;om;xktwGuf ta&;wBuD; tm½Hkpl;pdkufvkyf&rnfhtvkyfjzpfay&m oufomacsmifcsda&;AsL½dkonf
ausmif;om;rsm; oufomacsmifcsda&; w&yfzGJU&ef BudK;pm;cJhaomfvnf; ratmifjrifcJhay/ urÇmYausmif;om; oufom
acsmifcsda&;aumfrwDESifh tquftoG,f rvkyfonfhtjyif urÇmYausmif;om;rsm;or*¾rSay;aom oGm;bufXme ud&d,m
rsm;udv k nf; b@ma&;tcuftcJaMumifh ,cktcsdet f xd a½G;,lEikd jf cif;r½So
d nfukd awGU&onf/ [oFmwNrdKU rD;ab;oifh
&mwGif 'ku©a&muf&aom ausmif;om;rsm; twGuf wjynfvHk;½Sd ausmif;om;or*¾rS wwftm;oa½GU 0dkif;0ef;ulnD&ef
ñTefMum;ay;EdkifcJhonf/ &efukefwuúodkvf? [oFmwc½dkif ausmif;ol? ausmif;om;rsm;ESifh aqG;aEG;yl;aygif;um ausmif;
om;? ausmif;olrsm;xH tvSLaiGaumufcNH yD; pmtkypf mwrf;rsm;udk [oFmw rD;ab;oifh ausmif;om; rsm;tm; tultnD
ay;cJhonf/
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;aumfrwDtaeESifh urÇmYausmif;om;or*¾rsm;tzGJUcsKyfESifh qufoG,fxm;onfh
tavsmuf qufoG,frIvkyfief;rsm; aqmif½Guf&ayrnf/ tjcm;urÇmt&yf&yf½Sd ausmif;om;rsm;ESifhvnf; qufoG,f&ef
BudK;pm;&ayrnf/ urÇmYausmif;om;rsm;or*¾ (I.U.S) odkY tpD&ifcHpmtjzpf owif;rsm;? (2) Budrfom ydkYaqmifEdkifcJh
onf/ ay;ydYk aompmrsm;? owif;pm*sme,frsm;rSm vrf;wGif aysmufq;kH ae&m aysmufq;kH rIukd wm0ef,al om pmwdu k zf uf
tm; xda&mufpmG ta&;rqdEk ikd f jzpfco hJ nf/ (I.U.S) ud, k pf m;vS,jf zpfaom trf'AvsL½du k of nf &efuek Nf rdKUodYk acwå0if
a&mufvm&m tzGJUcsKyfudk,fpm;vS,frsm; oGm;a&muf awGUqHkaqG;aEG;onf/ urÇmY'Drdkua&pDvli,frsm;tzGJUcsKyfodkY quf
oG,fa&;pm ay;ydkYcJhonf/ MopaMw;vswuúodkvf ausmif;om;rsm;nDvmcHBuD;odkY tzGJUcsKyf o0PfvTm ay;ydkYcJhonf/
urÇmYausmif;om;rsm;aumifpD tpnf;ta0;yGu J kd armfpudw k iG f usif;yrnfukd tzGUJ csKyf ud, k pf m;vS,f jzpfaom udpk ed 0f if;?
udkvSatmif? udkausmfjrifhwdkYtm; a½G;cs,fcJhNyD;aemuf EdkifiHul;vufrSwfrxkwfay;í roGm;a&mufEdkifcJhay/ (___) rS
vli,f*sme,ft,f'Dwm pwDAifyD;aumhonf &efukefodkYvma&mufí tajctaetrsKd;rsKd;udk vli,fa&;? ausmif;om;
472
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
wuúodkvfaygif;pHk aqG;aEG;yGJBuD;
tJ'D wuúov kd af ygif;pHak qG;aEG;yGBJ uD;udk usi;f ywJ&h nf½, G cf suu
f wuúov kd af wG? aumvdycf aJG wGrmS cHpm;epfem
aewmawG trsm;tm;jzifh wlnDaewmawG ½Sdw,f/ oD;jcm; cHpm;ae&wmawGvnf; ½Sdw,f/ 'Dawmh wuúodkvfrsm;rSm
cHpm;ae&wJhtcsufawG wlnDwm n§dEIdif;aqG;aEG;MuNyD; b,fvdkajz½Sif;Mur,fvdkY awGUqHkaqG;aEG;wJh aqG;aEG;yGJBuD;yJ/
rEÅav;wuúov kd rf mS qd&k ifvnf; (rwuo) u acgif;aqmifNyD; epfemcsufawG? cHpm;ae&csufawGukd toif;tzGUJ awGeYJ
aqG;aEG;cJhw,f/ &efukefwuúodkvfrSm qkd&ifvnf; toif;aygif; (62) oif; yg0ifaqG;aEG;w,f/ pmoifcef;? ausmif;
aqmifqdkif&mpwJh Xmetvdkuf cHpm;epfemwJhtcsufawG wifjyMuw,f/ tJ'DaqG;aEG;yGJ wifjycsufawGudk 30? 11?
54 &ufrS 2? 12? 54 &ufxd usif;ywJh wuúodkvfaygif;pHk aqG;aEG;yGJrSm n§dEIdif;azmfxkwf awmif;qdkMuw,f/ tJ'D
jyóem&yftwGuf tmPmydkifawGeJY Nidrf;csrf;pGm rsufESmpHknD awGUqHkajz½Sif;vdkygw,fvdkY tm;vHk;u tajzxkwfcJhMu
w,f/
'Dwuúodkvfaygif;pHkaqG;aEG;yGJBuD;[m wuo&mZ0ifwavsmuf yxrqHk;tBudrfjzpfw,f/ ausmif;om;xk
vdktyfcsufawG? ausmif;om;xktcGifhta&;awG twGuf OD;pm;ay; aqG;aEG;cJhMuw,f/ aqG;aEG;wifjycsufawGudk
wuo[m jynfoleJY ausmif;om;twGuf pmtkyfa& (15000) jzefYjzL; aMunmapcJhw,f/
'Dawmif;qdkcsufawGudk trsKd;om;aeY? ausmif;om;aeY pnf;a0;yGJBuD;awGrSvnf; xyfrHwifjy awmif;qdk
cJhw,f/ 'Dawmif;qdkcsufawGudk Auorsm;tzGJUcsKyf pwkw¬tBudrfnDvmcHrSm axmufcHaqG;aEG;cJhw,f/
&efukefwuúodkvftwGufqdk&if-
(1) ausmif;aqmifeJY ywfoufwJhtcsuf?
(2) pmar;yGJeJY ywfoufwJhtcsuf?
(3) ausmif;om;tcGifhta&;umuG,fa&;tcsufawG yg½Sdw,f/
wuo[m ausmif;om;xkqE´udk tjrJavhvmNyD; ausmif;om;xkeJY wom;wnf;usatmif BudK;pm;aew,f/
'Dawmif;qdck sufawGeYJ ywfoufNyD; wuooabmxm;[m tmPmydik af wGeYJ aqG;aEG;n§Ed idI ;f NyD; w&m;rQwpGm awmif;qdk
&rSmyJ/ wuo[m ausmif;om;awG&UJ tusKd;tcGit hf a&;udk vH;k 0 atmifjrifwt hJ xd csDwufr,fqw kd m ausmif;om;xkukd
uwdjyKygw,f/ wuo[m rSeu f efwahJ cgif;aqmifru I akd y;&if; a½SUurm;rm;rwfrwf csw D ufwukd yf 0JG ifrmS yJ/ ausmif;om;
xkw&yfvHk;uvnf; wufwuf<u<u pnf;½Hk;NyD; wdkufyGJrSm vIyf½Sm;yg0ifzdkY vkdtyfygw,f/
wuo&JU awmif;qdck suaf wG[m wBudrw f cgeJY vH;k 0atmifjrifr,fawmh r[kwyf g/ &oavmuf,Nl yD; qufNyD;
&atmif wdkuf&rSmyJ/ wuo &nfrSef;xm;wJh ]'Dru kd a&pDynma&;} avmuodYk ra&mufrcsif;awmh 'Dynma&;wdu k yf aJG wG
476
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
udk acgif;aqmifoGm;rSmyJ/
awmif;qdck sufawGeYJ ywfoufNyD; &JabmfwYkd ukd wifjyvdw k muawmh wuo[m ay;oavmuf,Nl yD; Nidraf erSm
r[kwb f ;l / Oyrm- wuo[m rD;vH;k 0&a&; awmif;qdw k ,f/ pmzwfcsiv f Ykd pmar;yGaJ tmifcsivf Ykd awmif;wJh w&m;rQwwJh
awmif;csufjzpf&ufeJY tmPmydkifawGu y,fcsw,f/ cgwdkif; (11) em&Dxday;wm (12) em&Dxd ay;w,f/ reuf (4)
em&Du (6) em&Dxad y;w,f/ 'gayr,fh 'gudv k nf; ,lw,f/ ausmif;aqmifaumfrwDrmS ½Sw d hJ wuoud, k pf m;vS,af wG[m
rD; (24) em&DvHk; &a&;twGuf qufNyD; BudK;yrf;&rSmyJ/ wuo taeeJYvnf; qufNyD;awmif;qdkrSmyJ/ wuo[m
awmif;qdkcsufwck taumiftxnfay:vmonftxd BudK;yrf;rSmyJqdkwm tpD&ifcHvdkw,f/
aemufNyD; (65) &mcdkifEIef; ausmif;wufcsdefESifh pmar;yGJ0ifa&;udpörSmvnf; wuo qufNyD;wdkufrSmyJ/
wuo 'Dpepfukd vH;k 0vufcrH mS r[kww f t
hJ wGuf qufNyD; awmif;qdrk ,fqw kd mvnf; &JabmfwYkdukd tpD&ifccH siyf gw,f/
- ausmif;aqmif½Sd pmzwfcef;rsm;wGif pm;yGJ? ukvm;xkdif wpHkus xyfrHwdk;ay;&ef?
- ausmif;aqmifopfrsm;wGif taqmifemrnf urÜnf;xdk;ay;&ef?
- ausmif;aqmifwdkif;wGif vQyfppfem&Drsm; wyfqifay;&ef?
- ysufpD;,kd,Gif;aeaom tdrfomrsm; tjrefjyifay;&ef?
- pmar;yGJ0ifaMu; aemufusaMu; 'PfaiG 20d^- rS 5d^- odkY avQmh&ef?
- ausmif;aqmif0if aemufusaMu; 10d^- rS 5d^- odkY avQmh&ef?
- ausmif;aqmifrsm; pm;aomufa&;ESifh ywfoufaom pDrHcefYcGJrIudk ,cifuJhodkY taqmifpm;aomufa&;
wm0efcHodkY vTJay;&ef?
- ausmif;aqmifrsm;wGif ysufpD;,dk,Gif;aeaom "gwfrD;BudK;ESifh cvkwfrsm; jyKjyifay;&ef?
- ausmif;aqmifwdkif;wGif vdktyfaeaom "gwfrD;tkyfaqmif;ESifh vdktyfaomypönf;rsm; wyfqifay;&ef?
- &wemESifh aqmufvkyfqJ rmvmausmif;aqmifrsm;wGif opfMurf;jyifcif;ay;&ef?
- oD&daqmifwGif (4) a,mufae tcef;rSm (6) a,muf rxm;&ef/
use½f adS ewJh awmif;qdck surf sm;udvk nf; qufvufawmif;qdo k mG ;r,fjzpfw,f/ wuo[m ausmif;om;ta&;
rubl; q&m? q&mrrsm;ta&;vnf; qufvufavhvmaeygw,f/ q&mOD;a&enf;yg;wmudk ydkrdkwdk;jr§ifhcefYzdkYeJY q&m
awG wuúodkvfrSm pGJjrJpGm pmayoifMum;ydkYcsEdkifatmif wuúodkvfBuD;udk cifwG,fESpfvdkatmif vpmwdk;jr§ifhay;zdkYvnf;
wuo[m awmif;qdkygw,f/ Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;Edkif&ef ausmif;om;? q&m? tmPmydkifawG vufwGJnDñGwfrS
&EdkifrSmrdkY wuo[m tjrJvufurf;aewmyJ/ wuo[m &efukefwuúodkvfyifrBuD;eJY qufoG,faewJh oufBuD;
wuúodkvfudkawmif oD;jcm;todtrSwfjyK wuúodkvftqifha&mufatmif awmif;qdkxm;wmudk Munfhu wuo&JU
oabmxm;csufudk &JabmfwdkY jrifEdkifygw,f/
aiG&wkobifausmif;om;yGJawmfBuD;
1955 ckEpS o f nf wuo&mZ0ifwiG f xl;jcm;aomu@ jzpfaeayonf/ þESpw f iG f wuo\oufwrf;onf
(25) ESpfjynfhajrmufcJh\/ xdkaMumifh (25) ESpfajrmuf txdrf;trSwftjzpf aiG&wkobif ausmif;om;yGJawmfMuD;udk
usif;y&ef wuouqHk;jzwfcJhw,f/
aiG&wkobifausmif;om;yGJawmfBuD;udk-
(u) owif;ESifhjyefMum;a&aumfrwD
(c) b@ma&;qyfaumfrwD
(*) uyGJqyfaumfrwD
(C) NydKifyGJqyfaumfrwD
(i) tcrf;tem;jyifqifa&;ESifh ae&mcsxm;a&;qyfaumfrwD
(p) jyyGJqyfaumfrwD [lí aumfrwDXme (6) XmecGJjcm;zGJUpnf;um Xmetvdkuf BudK;yrf;cJhMuayonf/ xdkY
aMumifhyif ,ckESpf wuo\ *kPfowif;ESifh t½Sdeft0gonf jrifrm;cJh&ayonf/ rlvwuo\ 0g'tajccHwGif
,Ofaus;rI xde;f odr;f jr§iw hf ifa&;udk tm;jznfah p½Ho
k mru Nidr;f csrf;pGm pmayoifMum;rIukd a½S;½Ivsuf ausmif;om;tcsif;
csif; &if;ESD;cspfMunfrIudk ykdrdk&,lEdkifcJhayonf/
yGJawmfBuD;\xl;jcm;csufwGif wuúodkvfausmif;om;rsm;om yg0ifqifETJ½HkrQrubJ wEdkifiHvHk;½Sd ausmif;om;
or*¾rsm;rS udk,fpm;vS,frsm; wufa&mufum qifETJjcif;uyif ydkrdkajymifajrmuf xif½Sm;apcJhonf/ rEÅav;wuúodkvf?
armfvNrdKifOypmaumvdyrf v S nf; yg0ifqifEMJT uonf/ tdref ;D em;csif;Edik if rH sm;½Sd or*¾u,
kd pf m;vS,rf sm;ESihf urÇmah usmif;
om;or*¾tzGJUcsKyf? urÇmvli,ftzGJUcsKyfwdkYudk zdwfMum;aomfvnf; taMumif;rnDñGwfí rwufEdkifMuyg/
wEdik if v
H ;kH ½So
d r*¾rsm;udk zdwMf um;&mwGif wuoESihf wEdik if v H ;Hk ½So
d r*¾rsm; wnfwchH ikd jf rJa&;twGuf vufwJG
um umuG,fxdef;odrf;jcif;? wnfaqmufjcif;wdkYtwGuf opömjyK&if; yGJawmfBuD;\ pdwf½Tifvef;0rf;ajrmufrIrsm;udk
&½Sv
d suf ausmif;om;tcsi;f csi;f cifrif&if;ED;S rdwjf zpfa&;udyk g &½Svd ukd &f um; yGaJ wmf&nf½, G cf surf sm; atmifjrifcahJ Mumif;/
taxGaxG
wuo\ a<u;aMumfoHjzpfaom ]td;k a0r*¾Zif;} udk aEGausmif;ydwfrwdkifrD xkwfa0&efMuH½G,fygaomfvnf;
tajctaeray;í ausmif;ydwftrD rxkwfa0Edkifyg/ wuo usrf;opömusdefqdkyGJjyefwrf; tjzpf ]]tdk;a0}} pmapmifrsm;
tcrJh ½dkufESdyfjzefYcsd EdkifcJhygonf/
wuúodkvfor*¾taqmufttHktm; (25) ESpfwdkif apmifha½Smufxdef;odrf;cJhaom or*¾apmifha½Smufol bBuD;
OD;uHodef;tm; ]aiG"g;} wpif; aiG&wkobif armfuGef;vufaqmiftjzpf ay;tyfcJhonf/
&efukefwuúodkvf tav;rtoif;\ tav;rNydKifyGJwGifvnf; ESpfpOftm;ay;jrJjzpfonfhtwdkif; wuorS
udk,ftav;csdef wwef;twGuf yxr? 'kwd,? wwd,qkrsm; csD;jr§ifhcJhygonf/
wuorS a[majymyGJwckudkvnf; usif;yEdkifcJhygonf/ 5? 12? 55 &ufwGif wuocef;rü tdE´d,jynfrS
acwåa&muf½Sdvmaom e,l;a'vDNrdKU? &mrmc&pf½Semrpf½Sif taxGaxGtwGif;a&;rSL;jzpfonfh urÇmausmfyk*¾dKvfMuD;
&mrmc&pf½Sem\ ]odyyHÜ nmESiv l m;wdahk umif;usK;d } a[majymyGJudk usif;ycJhygonf/ psmyeudpEö Sifh ywfoufívnf;
Uf o
yJcl;c½dkifrS ausmif;om; udkwifEG,f\ psmyewGif wuorS um;rsm;jzifh ydkYaqmifcJhygonf/
tJ'gawGjcHKNyD; 'DESpfwuotrIaqmiftzGJU&JU (2) vausmf oufwrf;twGif; NyD;cJhwJhvkyfief;awG jyefvnf
479
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(eefZifvm)
'k-Ouú|
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ (wuo)
480
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
OD;wifxeG ;f
(1954-55)
Source: Oway Magazines
1953-54 ckEpS w
f iG f or*¾a½G;aumufyyJG suí
f or*¾r½Sd jzpfaecJoh nf/ or*¾ a½G;aumufyJG jzpfajrmufa&;twGuf
ausmif;om;vIy½f mS ;rIrsm; ay:cJo
h nf/ wuúovkd af umifprD S or*¾0ifaMu;rsm;udk ausmif;om;wdik ;f xHrS aumuf,l
NyD;? q&mrsm;u OD;pD;í or*¾a½G;aumufyGJ jyKvkyfay;cJhjcif;jzpfonf/
481
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef; (18)
(c) wuoa&G;aumufyJG
wyfOD;rS wuo 'k-OuúX udkeefZifvm wbuftkyfpkESifh aygif;oGm;ojzifh ausmif;om;nDnGwfa&;wyfOD;
twGif;½Sd wdkif;&if;om;ausmif;om;rsm;Mum;wGif rsm;pGm*,uf½dkufcJhavonf/ u&if? csif;? ½Srf;? &cdkif paom ausmif;
om;rsm;ESifh aqG;aEG;yGJjyKvkyf&avonf/ 'DtufpftdkbufrS udkeefZifvm OuúXtjzpf ta½G;0ifcHonf/ odYkaomf wyfOD;
bufrS udkwifxGef; (ewfarmuf) om tEdkif&½SdcJhygonf/
2/ udkpodef;[H 'k-Ouú|
3/ udkpHabmf aiGxdef;
4/ udkwifat; (1) taxGaxGtwGif;a&rSL;
5/ udkbkef;vdIif wGJzuftaxGaxGtwGif;a&;rSL;ESifh owif;jyefMum;a&;rSL;
6/ udkjrifhOD; vlxkqufoG,fa&; XmerSL;
&/ udkarmifarmifñGefY ausmif;om;oufomacsmifcsda&;XmerSL;
8/ apmtuf'refwifcsKd EdkifiHjcm;qufoG,fa&;XmerSL;
9/ udkausmfjrifh upm;ckefpm;ESifh,Ofaus;rIXmerSL;
10/ udkwifat; (2) pmMunfhwdkufrSL;
11/ udk0if;wif tdk;a0wm0efcH
(C) &efuek w
f uúov
kd af usmif;om;or*¾ Ouú|opf udw
k ifxeG ;f usr;f opömused q
f ykd JG (1955-56)
1955-56 ckEpS f wuúov kd o
f r*¾ Ouú| usr;f opömused q
f ykd u
JG kd wufa&mufvmMuwJh ausmif;awmfo^l om;rsm;?
wuúodkvftkyfcsKyfa&; tzGJU0ifrsm;? q&m^rrsm;eJYwuG vma&mufcsD;jr§ifhMuwJh NrdKUrdNrdKUzrsm;;? EdkifiHjcm;oHwrefrsm;udk
wuúodkvfor*¾ trIaqmiftzGJU&JUudk,fpm; uRefawmfu aus;Zl;wif½Sdygw,f/
&efukefwuúodkvfor*¾[mqdk&if olY&JU&mZ0ifwavsmufvHk;rSm jynfolvlxk vGwfajrmufa&;twGuf wdkufyGJ
0if&if; jynfoludk tvkyftauR;jyKcJhw,f/ ausmif;om;awG vdkvm;csuf? ausmif;om;awG tcGifhta&;udk awmif;qdk&if;
ausmif;om;tusKd;udk o,fydk;cJhw,f/ 'gaMumifhrdkY &efukefwuúodkvfor*¾qdk&if vlxkeJYausmif;om;xk&JU axmufcHtm;
ay;rIukd &½Scd whJ ,f/ 'D&mZ0ifordik ;f rSm wuúov kd o
f r*¾&UJ Ouú|tjzpf uReaf wmhu f kd ausmif;om;xku ,H,
k MkH unfMunfeYJ
wm0eftyfESif;jcif;cH&wJhtwGuf rsm;pGm*kPf,lrdygw,f/ 'Dvdk*kPf,lrdwJhtwdkif;vnf; wuo&JU &mZ0ifudkxGef;ajymif
atmif ausmif;om;xku tyfESif;wJhwm0efudk opöm½Sd½SdausyGefpGm xrf;aqmifygr,fvdkY uwdjyKygw,f/
'DESpfwuúodkvfor*¾ trIaqmiftzGJU[mqdk&if ausmif;om;nDñGwfa&;wyfOD;&JU udk,fpm;vS,fawGcsnf;jzpf
ygw,f/ &nf½G,fcsufwl? vrf;pOfwlzGJUpnf;xm;wJh tzGJUtpnf;w&yfxJuvmwJh trIaqmiftzGJUawGjzpfawmh qE´
wlnDrI? vkyfief;awG jzpfay:rIawGrSm atmifjrifrIawG &½Sdvdrfhr,fvdkY arQmfvifhygw,f/
'DaeYwuúodkvf&JU tajctae[mqdk&if ausmif;om;aygif; (8000) avmuf ½Sdygw,f/ ppfrjzpfrDu (2300)
eJY qdk&if (4) qeD;ygcefY ydk½Sdvmygw,f/ 'DvdkwuúodkvfrSm ynmoifMum;olOD;a& wdk;wufvmwm[m wdkif;jynfrSm
txufwef; ynmwwfawG rsm;jym;NyD; wdkif;jynftusKd; jzpfxGef;zdkY wm0efawG xrf;aqmifEdkifvdrfhr,fvdkY wdkif;jynf&JU
BuD;yGm;wdk;wufa&; jzpfvdrfhr,fvdkY uRefawmf qdkcsifygw,f/
'Dvdkausmif;om;OD;a& wdk;wufvmwmeJYtrQ ausmif;om;OD;a&eJYtnD ausmif;taqmuftODawG csJUaqmuf?
ausmif;q&mawG tvHktavmufcefY? ausmif;oHk;y&dabm*awG jynfhpHkatmif vkyfay;zdkY vdktyfygw,f/ ausmif;om;rsm;
vmvdkY ausmif;taqmuftODawG wdk;csJUaqmufvkyfum Oypmaumvdyf zGifhay;wmawmh ½Sdygw,f/ 'gayrJh 'DaeYtxd
vH;k 0 rvHak vmufao;ygbl;/ ausmif;q&mawGq&kd ifvnf; [du k vdk onfuvdk jzpfaeygw,f/ xD;wef;aumvdyrf mS qd&k if
,cifwavmu &mZ0ifq&m r½Sad o;wm/ avm*spq f &majymif;oGm;vdYk tpm;rxd;k Edik w
f mawG awGU&wwfw,f/ rEÅav;
uqdk&if tbd"r®mXmetwGuf q&mawmif;wmawG ay:vmw,f/ q&mrvHkravmuf jzpfaeawmh aemufqHk; 'D*&D&&ef
tenf;i,fvdkaewJh ausmif;om;awGudk tcsdefydkif;eJY q&mcefYxm;&wJh tjzpfa&mufcJhw,f/ ausmif;oHk;pmtkyfawGqdk&if
r&ao;wmwdkY? "gwkaA'pwJh avmu"gwfynm prf;oyfcef;awGrSm vdkaeao;wm awGU&w,f/ 'DvdkvdkaewJh txJrSm
tpdk;&u axmufyHhaMu; odef; (70) tpm; odef; (65) odef;odkY avQmhcsvdkufawmh wuúodkvfaxmufyHhaMu; ray;Edkifwm
awG [dkaMu;awmif;? 'DaMu;awmif; wcgMunfh (5) usyfqdkwmrsKd; awmif;cHvm&wmawG awGU&w,f/
'Dvdkausmif;om;eJYtrQ ypönf;urvdkufEdkif? aiGuavsmhay;qdkawmh ausmif;om;avQmhwJh enf;udk ½SmoHk;Mu
w,f/ (3) cg pmar;yGJus&if ausmif;xkwfr,fqdkNyD; pmar;yGJrajzolyg pm&if;xJ xnfhwGufNyD; ausmif;xkwfcJhw,f/
'Dvdk vkyfcJhwJhtwGuf ausmif;om;aygif; (2500) avmuf pmoifcGifhr& jzpfoGm;w,f/ 'D (3) cgus ausmif;xkwfpepf
aMumifh jynfaxmifpjk refrmEdik if H zGUJ pnf;yHt
k ajccHOya'u ay;xm;wJh ynmoifMum;ydik cf iG hf uReaf wmfwYkd wuúov kd af usmif;
om;awG qHk;½IH;vmwm awGU&ygw,f/ 'Dvdk ausmif;xkwfpDrHudef;eJY r&yfao;bl;/ wuúodkvfukd ausmif;om;rsm;rsm;
ra&mufapzdkYtwGuf wuúodkvf0ifpmar;yGJudk (2) qifhvkyfzdkY pDpOfMuw,f/
483
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
'Dawmh uaeYwuúov kd t
f ajctaeudk Munh&f if vdak ewmawG awGU&vdrrhf ,f/ wuúov kd yf nmwwf enf;atmif
vkyfaewm awGU&r,f/ 'gawG[m wu,fhvufawGU jzpfysufaewmawG jzpfygw,f/ 'Dvdkjzpfaewm r[kwfygbl;vdkY
b,folrSvnf; rjiif;Edkifygbl;/ jiif;wJhvl½Sd&ifvnf; wu,fhudk taumiftxnfeJY uRefawmfac:NyD; jyvdkygw,f/
'Dvdk 'DaeYwuúodkvfrSm jzpfysufaewJh tajctaeawG[m bmaMumifhvJqdk&if ynma&;rSm vspfvsL½Ixm;
avawmh wuúov kd &f UJ toH;k p&dw?f ynma&;toH;k p&dwu f dk rsm;rsm;roH;k bl;/ rdrw d Ykd &mxl; wnfjrJa&;jzpfwhJ umuG,af &;
toH;k p&dwaf wGrmS aiGyo kd ;kH vdYk jzpfw,f/ oabmu jynfwiG ;f rSm wdu k cf u kd rf aI wG ppfyaJG wGjzpfaevdYk y/J 'Dawmh uRefawmfwYkd
wuúov kd rf mS jzpfaewJh tajctaeqd;k awGukd aumif;vmatmif uReaf wmfwYkdvv kd m;wJh tajctaeawG vH;k 0a&mufzYkdq&kd if
'g[mawmfawmfyJ eufeJwJhjyóem jzpfvmw,f/ 'DtwGufqdk&if uRefawmfwdkY ausmif;om;awGcsnf;yJ rjzpfEdkifbl;/
uRefawmfwdkYeJY vlxkw&yfvHk; yl;wGJaqmif½GufMurS jzpfvdrfhr,f/ ausmif;om;awGbufu qdk&ifvnf; ausmif;om;xk
w&yfv;kH [m pnf;pnf;vH;k vH;k nDnñ D wG ñ
f wG ef YJ aqmif½uG Mf uzdYk vykd gw,f/ uRefawmfwYkd atmify&JG zdYk q&kd if nDñw G jf cif;
qdkwJh vufeufuvGJvdkY bmrSr½Sdygbl;vdkY uRefawmf qdkcsifygw,f/
uRefawmfwdkY taeeJYqdk&if ausmif;om;tusKd;twGuf wuúodkvfrSm ,aeY½SdaewJh jyóemawGudk ajz½Sif;&m
rSm oufqdkif&m tkyfcsKyfa&;tzGJUeJYyJ jzpfjzpf? tpdk;&tzGJUeJYyJ jzpfjzpf? at;csrf;om,mpGm awGUqHkajz½Sif;zkdY vdkygw,f/
'Dvdkajz½Sif;rIomvQif wuúodkvfavmu&JU Nidrf;at;om,mrIudk ay;pGrf;Edkifvdrfhr,fvdkY qdkcsifygw,f/ 'Dvdkr[kwfbJ
t"r®enf;? zdEydS af omenf;vrf;rsm;udk oH;k NyD;ajz½Si;f &ifawmh wuúov kd af vmu&JU Nidr;f at;om,mrIvnf; &rSmr[kwb f ;l ?
atmifjrifvdrfhr,fvnf; r[kwfbl;qdkwm NyD;cJhwJh atmufwdkbmvta&;awmfyHku xifxif½Sm;½Sm;MuD; jyoaeygw,f/
'DaeYtzdYk q&kd if uRefawmfwYkd at;csrf;om,mpGm ajz½Si;f vdak yr,fh ausmif;om;ta&;eJYywfoufvm&if tpd;k &
tzGUJ xJrmS olwYkd ukd axmufco H al wGr[kwv f Ykd w&m;onfjzpfap? rSeo f nfjzpfap ray;bl;/ wdYk uakd xmufcw H o
hJ al wGq&kd if
ay;r,fqdkwJh at;csrf;pGmajz½Sif;rIudk qefYusifwJhoabmawG vkyfcJhwm? vkyfaewmawG awGU&w,f/ wuúodkvftkyfcsKyf
a&; tzGJU0ifawGxJrSmqdk&if ausmif;om;ta&;eJYywfouf&if a&iHkaewJholawG ½Sdaewm[m wu,fawmh wuúodkvf&JU
tusKd;udk vspfvsL½Iwm? rdrdwdkY[m pdk;½GHUNyD; MuD;pdk;rIcHae&wmawG jzpfygw,f/
'Dawmh ,aeYwuúov kd af vmu&JU Nidr;f at;om,mrIukd vdck si&f if at;csr;f om,mpGmajz½Si;f rI vdt k yfaeygw,f/
ynma&;avmurSm½Sw d hJ ausmif;om;? q&meJY rdbwdYk [m yl;wGNJ yD; ajz½Si;f oifyh gw,f/ 'Dae&mrSm qd&k ifawmh ygarmu©csKyf
rdefYMum;zl;ovdk q&mawGr½Sd&ifvnf; ausmif;om;awG rwnfEdkifygbl;/ 'Dawmh q&m? rdbeJY ausmif;om;awG[m
wavSxJpD;? wc&D;xJoGm;awG jzpfMuwJhtwGuf ,aeYawGUaewJh wuúodkvf&JUjyóem? ynma&;jyóemrsm;udk yl;wGJ
ajz½Sif;Muyg&ef ed*Hk;csKyftaeeJY wuúodkvfor*¾udk,fpm; uRefawmfwdkufwGef; EdI;aqmfcJhygw,f/
onf BuD;xGm;vmonf/ (I.U.S) onf urÇmYausmif;om;tcsi;f csi;f &if;ES;D rdwaf qGjzpfa&;ESihf Nidr;f csr;f a&;aqmif½u G &f mü
tjcm;tvTmtoD;oD;rS vli,frsm;ESifh yl;aygif;cJhonf/ or*¾BuD; zGJUpnf;wnfaxmifNyD;aemuf urÇmYausmif;om;rsm;\
ta&;jyóemrsm;udk ydkrdkvG,fulpGm ajz½Sif;Edkif&ef XmetoD;oD; cGJjcm;aqmif½GufcJhonf/ txl;ojzifh udkvdkeD? udkvdkeD
wydik ;f ESihf rScD akd eaom Edik if rH sm;rS ausmif;om;ta&;udk pGr;f pGr;f wrH aqmif½u
G uf n l aD y;Muonf/ Armjynfausmif;om;rsm;
twGufvnf; rsm;pGmtultnDrsm; ay;cJhavonf/ urÇmYausmif;om;rsm; twGufvnf; pnf;vHk;nDñGwfpGm aqmif½Guf
&if; qufvufcsDwufaeonf/ MuHUcdkifvsuf½Sdonf/ Edk0ifbm (17) &ufaeYrS ay:aygufcJhonfh wdkufyGJonf ,aeYxd
wdkifcdkufjrJaeonf/ opfvGifaeonf/
þEdkbmv (17) &uf urÇmYausmif;om;rsm;or*¾aeYudk &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ (wuo)?
&efukefc½dkifausmif;om;rsm;or*¾ (&uo)? ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJUcsKyf (Auorsm;tzGJUcsKyf)wdkY
yl;aygif;um n (7) em&Dtcsed w f iG f wuo jrufcif;jyifwiG f wcrf;wem; odu k Nf rdKufa0qmpGm qif,ifusi;f yawmhonf/
þaeYonf Armjynfausmif;om;aeh ('DZifbmv 20 &uf) uJhodkYyif aoG;jzifhcsif;csif;eD&JaomaeY jzpf\/
om"koH
a'gif;ysKdxdk;qGyf? b,fnmcGyfí?
vGwfvyf&av? wdkYwawGonf?
tdk;a0-aus;Zl;ygwum;/ /
tdk;a0aus;Zl;? rwdrfjrL;bJ?
cg;OD;aumZm? þtcgwGif?
om"kac:Muygukefavmh/ /
om"koHwGif? aomwqifí?
toif a'gif;i,f? jrefrdr,fudk?
oufES,fapmifha½SmufEdkifapaom0f/ /
(rif;ok0Pf)
ArmhwyfrawmfrS A[do k ifwef;twGuf ac:,laom aMunmcsuf xGuv f mcJoh nf/ þaMunmcsufwiG f (3) cgusausmif;
xkwfcH&olrsm;ESifh ,lwDpD (wuúodkvftaysmfwrf;wyf) tm; Adkvfoifwef;twGuf tcGifhta&;ay;rnf[k yg½Sdonf/
ausmif;om;rsm;tm; pmar;yGJcsNyD; ppfwyfxJ armif;oGif;aeonfhoabm oufa&mufoGm;onf/
ausmif;xkwfcH&olrsm; ausmifjyef0ifcGifh&½Sda&;ESifh ywfoufí aqG;aEG;&mü pmayoifMum;rIonf vlwdkif;\
tcGifhta&;udpjö zpfaMumif;? þtcGifhta&;udk rwm;qD;oifhaMumif;? tjypf½Sdu tjypfay;&efyifjzpfaMumif; wifjyum
EdkifiHawmf0efBuD;csKyfu pmayoifMum;rIqdkif&mwGif tkyfcsKyfa&;zufrS 0ifa&mufpGufzufonfrSm rrSefaMumif; vufcHcJh
onf/ ausmif;xkwfcH&olrsm; ausmif;jyef0ifcGifh &½Sda&;twGuf pOf;pm;rnf[k ajymMum;cJhonf/
atmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;ESifh 0&rf;xkwcf x H m;&aom ausmif;om; udv k 0S if;? udb
k aumif;wdu hk pd öESifh
ywfoufí wuoonf 0efBuD;csKyftwGif;0ef OD;oefYESifhawGUqHkum ar;jref;cJhonf/ OD;oefYrS þausmif;om; (2)
OD;tm; ,cifuvnf; ausmif;xkwfjcif;r½Sdyg? ,ckvnf;r½Sdyg [k ajymMum;cJhonf/
vkyfMuHzrf;qD;cH&aom wuotwGif;a&;rSL; udkwifat;ESifh yk'f (5) jzifh zrf;qD;cH&aom rEÅav;rS &mouf
yef ausmif;xkwcf &H aom ausmif;om; udak usmfp;kd wdYk twGuv f nf; wuorS rw&m;zrf;qD;cHae&onft h wGuf tjrefq;kH
vTwf&ef ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJUcsKyf (Auorsm;tzGJUcsKyf)? &efukefc½dkifausmif;om;rsm;or*¾
(&uo) wdkYESifhyl;aygif;í tjrefqHk;jyefvTwf&ef wdkufwGef;cJhonf/ udkwifat; zrf;qD;cH&onfrSm (3) vcefY MumNyD
jzpfaomfvnf; trI (2) cgrQom &ifqikd &f ygonf/ oufaow0ufrQ ppfrNyD;ao;bJ½o dS nf/ þodYk &ufqx JG m;jcif;onf
oufoufn§Of;qJxm;jcif; jzpf½Hkru rwfvpmar;yGJwGif rajzqdkEdkifjzpf&onf/ udkausmfpdk; zrf;qD;cHxm;&onfrSm
(4) vcefY½NdS yD;jzpfaomfvnf; ½H;k wifppfaq;jcif; ,cktcsed x f rd vkyb
f J csKyfaESmifxm;jcif;cH &ygonf/ jyefMum;a&;0efBuD;
OD;xGe;f 0if;u 13? 2? 56 &ufaeY toHviT rhf ed cf eG ;f ajymMum;&mwGif Edik if aH &;oabmxm; uGv J rJG aI Mumifh zrf;qD;xm;olrsm;
r½Sd[k ajymMum;cJhonf/ udkwifat;rSm zqyv qdk½S,fvpfrsm;jzpfonfh 'Dtufpftdkrsm;udk ,SOfNydKifwufvmoljzpfjcif;?
udak usmpf ;kd rSm atmufwb kd mausmif;wvydwaf &;twGuf qE´jyoljzpfjcif;wdYk aMumifh zrf;qD;jcif;jzpfonf/ wenf;tm;jzifh
zqyvwdkYudk EdkifiHa&;oabmxm; uGJvGJjcif;twGuf vkyfMuHzrf;qD;jcif;om jzpfonf/ odkYaomf jyefMum;a&;0efBuD;\
ajymMum;csufESifh vufawGUvkyfaqmifcsufrSm tajymESifhtvkyf wjcm;pDjzpfaeygonf/
tm½SEiS t
hf mz&duausmif;om;uGezf &ifw h iG f Armjynfrw S ufa&mufEikd af &;ESihf ywfoufí 0efBuD;csKyfEiS hf wuo
rS aqG;aEG;cJhygonf/ xdknDvmcHodkYwufa&muf&ef trsKd;om;jyifqifa&;aumfrwDw&yf zGJpnf;cJhygonf/ xdkaumf
rwDzGJUpnf;&mwGif 'Dtufpftdk? Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYudkvnf; zdwfMum;cJhygonf/ 'Dtufpftdkrsm; xdktpnf;
ta0;odkY rwufa&mufcJhyg/
0efBuD;csKyfOD;Ekvnf; (1953) ck atmufwdkbmta&;awmfyHktwGif;u trSwf (22) ppf&Jrsm; zsufpD;ojzihf
ysufpD;oGm;aom wuúodkvfor*¾ pmMunfhwdkufudk jyKjyif&eftwGuf aiG (2180) usyf vSL'gef;cJhygonf/
(q) udv
k 0S if;ESihf udb
k aumif;aMunmcsuf
uRefawmfwYkd EpS Of ;D onf 1953 ck atmufwb kd mausmif;wvydwaf &;ESihf ywfoufí ausmif;om;xk\ wm0ef
ay;csuft& aqmif½GufcJholrsm;jzpfygonf/
wuúodkvf pwifzGifhvSpfonfrSpí 1952 ckESpftxd atmufwdkbmausmif;wvydwfay;&jcif;rSm tpOftvm
w&yf jzpfygonf/ þodkYausmif;wvydwf&jcif;rSm ZGefvausmif;zGifhonfrSpí pufwifbmvtxd (4) vvHk;vHk;
oifMum;ydYk cscahJ om wuúov kd f yxrydik ;f oifcef;pmrsm;udk avhvmqnf;yl;&eftwGuf tcsed af y;onfo h abmjzifh ausmif;
wvydwaf y;jcif; jzpfygonf/ t*Fvef½dS atmufpzdYk wuúov kd Bf uD;rSmyif wBudrv
f Qif (2) vydwaf om tpOftvm½So d nf
[k od&onf/
odkYygvsuf 1953 ckESpf atmufwdkbmvwGif ausmif;wvydwfjrJ ydwfae&mrS (15) &ufom ydwfcJhygonf/
þodkY ausmif;avQmhydwfjcif;jzifh (15) &ufonf rnfonfhausmif;om;udkrS ynmtqifhtwef;jr§ifh&ef rjzpfEdkifyg/
,ck wuúov kd t f ajctaeu vufawGUjzpfygonf/ þodYk wvydw&f mrS (15) &ufom ydwv f ukd jf cif;onf ausmif;om;
wdYk \ &jrJtcGit hf a&;w&yfukd ydwyf ifjcif;? oifNyD;oifcef;pmrsm;udk xyfraH vhvmcGihf r&jcif;wdYk jzpfcyhJ gonf/ odYk twGuf
ausmif;om;xkw&yfvHk;u atmufwdkbmvwGif ausmif;wvydwfjrJydwf&ef awmif;qdkjcif; jzpfygonf/
þawmif;qdck sufonf w&m;rQwonf rSeu f efonf[k uRefawmfwYkd vH;k 0,HMk unfayonf/ atmufwb kd mv
ausmif;wvydwaf y;jcif;jzifh yxrydik ;f oifcef;pmrsm;udk avhvmEdik ½f rkH u ausmif;om;xktwGuf tusKd;jzpfxeG ;f onf[k
486
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
(vS0if;)
(baumif;)
ausmif;om;wdYkonf Armhordik ;f wGif ordik ;f *kPaf &mif xGe;f ajymifco hJ nfcsn;f omjzpfonf/ trSew f &m;twGu?f
rdbjynfot l wGu?f tpd;k &w&yf\ rSm;,Gi;f rItwGuf jywfom;pGm ajymEdik &f ayrnf/ ausmif;om;ta&;? trsKd;om;a&;ESihf
jynfoYl ta&;wdYk tay:wGif cdik rf mpGm&yfwnfaeEdik &f rnf/ ausmif;om;ta&;onf ausmif;twGi;f üvdt k yfaeaom ausmif;
om;? ausmif;olrsm;twGuf jzpfNyD; ¤if;ta&;udk wuo? Auorsm;tzGJUcsKyfwdkYonf jywfom;pGm wdkufyGJ0ifEdkif&rnf/
ausmif;om;tcGifhta&;udk awmif;qdk&mü rSefuefpGm&yfwnfí rw&m;awmif;qdkrIudkvnf; od½SdEdkif&rnf jzpfayonf/
ausmif;om;tcGit hf a&;w&yfukd tajctaeESihf udu k n
f pD mG w&m;rQwpGm awmif;qd&k ef vdak yonf/ xdo k Ykdawmif;qd&k mwGif
wcgw&H jzpfay:vmwwfaom a'gotavsmufwHkYjyefrIrsm;udkvnf; xdef;odrf;Edkif&rnf/ a'govGefrIaMumifh jzpfay:
wwfaom trSm;rsm;udv k nf; aumif;pGma0zefqef;ppf ok;H oyfEikd &f rnfjzpfayonf/ a'gotavsmufzsufq;D rI? w&m;rJh
jyKusifrh rI sm;udk jyKvkyw f wfaom tcsKdUausmif;om;rsm;udk owdBuD;pGm xde;f odr;f wwf&ef ausmif;om;ta&; aqmif½u G f
aomol rsm;pGmwdYk u em;vnf&ef vdt k yfayonf/ ta&;awmfyw kH cktwGi;f jzpfay:vmaom tusK;d tjrwfEiS hf vlraI &;udpö
½IyfaxG;rIrsm; r½Sdap&ef xdef;odrf;Edkif&rnf jzpfayonf/ at;csrf;pGmqE´jyrIESifh awGUqHkajz½Sif;jcif;jzifh &½SdEdkifaomudpö
rsm;? tavQmhay;&efvdkaomjyóem? tavQmhray;Edkifaomudprö sm;udk aumif;pGmem;vnfEdkif&rnf/ rSefuefaom acgif;
aqmifESifh tm;udk;&aom tzGJU0ifrsm;\ yHhydk;ulnDrIrsm;pGm vdktyfaeayonf/ qE´jyawmif;qdkrIrsm; jyKvkyf&mwGif
wuúodkvf tkyfcsKyfa&;t&m½Sdrsm;ESifh qufqH&mwGif vdr®m,Ofaus; om,maysmhajymif;rIjzifh rdrdwdkYawmif;qdkcsufudk
vufravQmhbJ&½Sd&ef awmif;qdkrI vdktyfayonf/ NAdwdoQe,fcsJUacwfwGif ausmif;om;rsm;onf wdkif;wyg;om;ESifh
qufqw H u kd yf 0JG ifae&aom yHpk rH sK;d jzifh ,aeYumv ud,
k vhf rl sK;d ? ud,k t
fh pd;k & vufatmufwiG f tpd;k &w&yf? tkycf sKyfa&;tzGUJ
w&yfay:wGif vdkvm;csufrsm;udk awmif;qdkrIrsm;jyKvkyf&mwGif r[mAsL[mESifh enf;AsL[mrsm;udk aumif;pGm jyefvnf
oHk;oyfí jyifqif&ef vdktyfayonf/ wdkufyGJ0if awmif;qdk&mwGifvnf; udk,fhvlrsKd;? udk,ftpdk;&jzpfí wdkif;wyg;om;
rsm;tm; qefYusifouJhodkY pkpnf;nDñGwfaomyHkpHrSm umvMumvQif tm;enf; ysufjy,foGm;wwfayonf/ udk,hfvlrsKd;?
udk,fhEdkifiHom; tcsif;csif;yHkpHonf tm;emjcif;? vdkufavsmjcif; yHkpHrsm;odkY ajymif;vJoGm;um qE´jyawmif;qdkrIrsm;?
oydwfwdkufyGJrsm; ½IH;edrfhoGm;&wwfavonf/
487
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wuúodkvfausmif;om;xk\ tajctaeudk 1955 ckESpf? Edk0ifbm (24) &ufaeYrS (26) &ufaeYxd usif;yaom
vli,faygif;pHk aqG;aEG;yGJwGif wifjycJhNyD; (35) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeYESifh (17) Budrfajrmuf ausmif;om;rsm;
aeYwGif wifjyawmif;qdkcJhonf/ 1956 ckESpf? Zefe0g&D (12) &ufaeYESifh (13) &ufaeYrsm;wGif ausmif;xkwfcH&olrsm;\
toHwdwfqE´jyyGJjyKvkyfcJhum ausmif;om;xkw&yfvHk; axmufcHrI&½SdcJhonf/ Zefe0g&Dv (13) &ufaeYwGif wuúodkvf
aumifpDü qE´jy&if;yif ausmif;om; (700) ausmfvSnfhvnfqE´jychJonf/
þodkY awmif;qdkcJhMu½HkrQru wuúodkvfaumifpD aqG;aEG;yGJac:,lum or*¾udk,fpm;vS,frsm;u wqifh
awmif;qdkcJhMuonf/ ausmif;om;xkw&yfvHk;\ wuotvHawmfatmufwGif nDñGwfpGm vufwGJawmif;qdkrIaMumifh-
1/ (3) cgusausmif;xkwfpepfESifh ywfoufípOf;pm;&ef oifhavsmfaom enf;vrf;rsm; wifjy&eftwGuf
aumfrwDw&yfudkyif zGJUpnf;cJhMuayonf/ (oHk;cgusausmif;xkwfpepf roifhavsmfonfhtwGuf jyefvnf
pOf;pm;&onfh oabmyifjzpfonf/)
2/ wzefausmif;om;xktm; pmar;yGu J srnfah b;rS oufomap&ef (Overall Moderation) udk &½Scd ahJ yonf/
3/ ,cifausmif;0ifcGifhpnf;urf;rsm;wGif wuúodkvfESifhqefYusifzuf rjyKvkyfyg[laom pnf;urf;rsm; zsuf
odrf;um ajymif;vJtpm;xdk;cJh&ayonf/
4/ ausmif;xkwfcH&olwdkYESifh ywfoufí ausmif;om; (2) OD;tm; ausmif;jyef0ifcGifh&&ef axmufcHjcif;?
(4) OD;tm; jyefvnfpOf;pm;&ef[k qHk;jzwf&jcif;xd vdkufavsmcJh&ayonf/
5/ (Canteen fees) rsm;udk zsufodrf;cJh&½kHrQru ausmif;taqmuftOD wdk;csJUjcif;? q&mvHkavmufpGm
cefYxm;jcif;? ausmif;oHk;y&dabm* jynfhpHkrI&½Sdapjcif; tp½Sdonfh vdktyfcsufrsm;udk rltm;jzifh wuúodkvf
tkyfcsKyfa&;tzGJUxHrS vufcH&½SdcJhonf/
þodYk awmif;qdck suftcsKdU vdu k af vsm&NyD; tcsKdUjynfvnfpOf;pm;jcif; jyK&onfrmS wuo\ awmif;qdck suf
rsm;onf w&m;rQwrSefuefonfhtjyif wuo\ rSefuefaom acgif;aqmifrIatmufwGif ausmif;om;xkw&yfvHk;
nDñGwfpGm ta&;qdkcJhonfhtwGuf jzpfonf/
(ps) 'kw,
d tBurd w
f uúov
kd af ygi;f pHak qG;aEG;yGBJ u;D
'kw,d tBudraf jrmuf wuúov kd Ef iS hf aumvdyaf ygif;pHak qG;aEG;yGu
J kd wuotaqmuftODwiG f 1956 ck Zefe0g&D
v 23? 24? 25 &ufaeYrsm;wGif usif;yonfhtcg udk,fpm;vS,f (126) OD;ESifh avhvmol (65) OD; wufa&mufonf/
,if;aqG;aEG;yGJrS jynfwGif;ppf&yfpJa&; yefMum;vTm xkwfjyef&mwGif-
490
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
wuúodkvfESifUaumvdyfaygif;pHk aqG;aEG;yGJtqdkrsm;
(u) ausmif;om;tusKd;ESifU vdktyfcsuftqdkrsm;
1/ ynma&;&efyHkaiG q,f&mcdkifEIef; wdk;jr§ifhoHk;pGJ&ef?
2/ wuúodkvfaxmufyHhaMu;udk aiGodef; (100) usyfxufrenf; oHk;pGJwdk;jr§ifhay;&ef?
3/ EdkifiHjcm;ynmawmfoif ausmif;om;OD;a&udk wdk;jr§ifh&efESifh axmufyHhaMu;aiGay;aom ausmif;om;OD;a&udk
wdk;jr§ifh&ef?
4/ q&mrsm; vpmaiGudk vHkavmufpGm wdk;jr§ifhay;&ef?
5/ ausmif;om;OD;a&ESihf tcsK;d us ausmif;taqmuftOD? ausmif;oH;k y&dabm*ESihf ud&, d mypön;f rsm; vHak vmuf
pGm xm;½Sd&ef?
6/ aumvdyftqifh½Sd ausmif;rsm;tm; wuúodkvftqifhxd jr§ifhwif&efESifh vdktyforQaom tajccHjyifqifrI
rsm;tm; tjrefqHk; pDrHaqmif½Guf&ef?
7/ ArmEdkifiHwGif wuúodkvftqifh½Sdaom ausmif; (1) ausmif;? aumvdyftqifh½Sd ausmif; (6) ausmif;rQom
½Sdum aemufxyfvdktyfaeaom ae&mrsm;ü wuúodkvfaumvdyfrsm; vHkavmufpGm wdk;csJUaqmufvkyf
ay;&ef?
8/ wuúov kd af umvdyrf sm;½Sd ausmif;aqmifrsm;tm; acwfraD usmif;aqmifrsm;tjzpf jyifqifay;&efEiS hf ausmif;
aqmifrsm; xyfrHwdk;csJU aqmufvkyfay;&ef?
9/ ausmif;om;OD;a&ESihf vdt k yforQaom aq;½Hrk sm;? q&m0efrsm;? tm;upm;enf;jy q&mrsm;ESihf upm;ckepf m;
ud&d,mrsm;udk vdktyfonfhae&mwGif tjrefqHk; wdk;csJUjznfhpGuf&ef?
10/ ausmif;aqmifcrsm;udk avQmhcsay;&ef? rvdt k yfaom tmrcHaMu;rsm;udk y,fzsufay;&efEiS hf ausmif;oH;k pm
tkyfaps;EIef;rsm;udk oufomacsmifcsdatmif aqmif½Gufay;&ef/
(c) ausmif;om;tcGifUta&;tqdk
1/ (3) cgusausmif;xkwfpepftm; tjrefqHk;½kyfodrf;&efESifh aumifpDrS zGJUpnf;xm;aom pHkprf;a&;aumfrwDrS
tjrefqHk; pOf;pm;qHk;jzwf&efESifh pHkprf;qJumvwGif þpepftm; toHk;rjyKbJ &yfqdkif;xm;&ef?
2/ 1953 ckESpf atmufwdkbmausmif;wvydwfa&;ESifh ywfoufí &moufyefausmif;xkwfcH&olrsm;tm;
tjrefqHk; ausmif;jyefwufcGifhjyK&ef?
3/ 1953 ckESpf? atmufwdkbmausmif;wvydwfa&;ESifh ywfoufí &moufyefausmif;xkwfcH&ol (2) OD;
tm; 0&rf;xkwfxm;jcif;udk jyefvnf½kyfodrf;&ef?
4/ Auorsm;tzGJUcsKyfrS ynma&;0efBuD;XmeodkY awmif;qdkcsufrsm; axmufcHjcif;?
5/ 1956 ckESpf rwfvwGif bef;a'gif;NrdKUwGifusif;yrnfh tm½S-tmz&du ausmif;om;rsm;nDvmcHudk BudKqdk
aMumif;? jrefrmausmif;om;ud, k pf m;vS,rf sm; wufa&mufEikd &f ef Edik if u
H ;l vufrw
S f xkwaf y;&efEiS hf Edik if aH wmf
tpdk;&u ukefusp&dwfaxmufyHh&eftcsufrsm; qHk;jzwfonf/
xdak qG;aEG;yGo
J Ykd urÇmah usmif;om;rsm;or*¾rS ud, k pf m;vS,f (A.d Thomas) wufa&mufí rdeYf ceG ;f ajymMum;
onf/ aqG;aEG;yGJrS xkwfjyefaom a<u;aMumfoHrsm;rSm-
1/ ausmif;om;tcGifUta&; &,lMu
2/ jynfwGif;ppf &yfpJMu
3/ wuúodkvfaumvdyfaygif;pHkaqG;aEG;yGJBuD; wnfjrJygap
4/ urÇmhausmif;om;rsm;or*¾ t"Gefh½Snfygap
491
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
rauG;aumvdyfOypmausmif;om;rsm;or*¾ aMunmcsuf
wuúodkvfaygif;pHkaqG;aEG;yGJtqdkrsm;
(u) ausmif;om;tcGifhta&;
(1) oHk;cgusausmif;xkwfpepfudk vHk;0zsufodrf;&ef?
(2) ausmif;ac:csdef 65% ½SdrSomvQif pmar;yGJajzEdkifcGifhay;onfh rw&m;aom owfrSwfcsufudk zsufodrf;
&ef?
(3) ausmif;om;or*¾taqmuftODwck tjrefqHk; aqmufvkyfay;&ef?
(4) rw&m;zrf;qD;xm;aom ausmif;om;rsm;udk tjrefvTwf&ef?
(5) rw&m;xkwfy,fxm;aom ausmif;om;rsm;udk ausmif;jyefoGif;&ef?
(6) ausmif;om;tpnf;ta0;yGJrsm;udk vGwfvyfpGm usif;ycGifhay;&ef?
(7) ausmif;tkyfcsKyfa&;tzGJUwGif ausmif;om;udk,fpm;vS,f (2) OD;xufrenf; yg0ifcGifhjyK&ef/
(c) ynma&;
(1) rauG;Oypmaumvdyw f iG f &efuek w
f uúov
kd üf oifMum;Edik af om bmom&yftm;vH;k udk pHv
k ifpmG oifMum;
ydkYcsay;&ef?
(Oyrm- tydkbmom&yfrsm;wGif &mZ0if? wuúaA'? pdwfBudKufjrefrmpm? ygVd? ocFsm? "mwkaA'? ½lyaA'?
ygPaA'rSvGJí tjcm;bmom&yfrsm; rydkYcsEdkifao;yg/)
(2) ynma&;toHk;p&dwfudk odef; (100) txd wdk;jr§ifhay;&ef?
(3) vufawGUprf;oyfcef;ESifh ywfoufaom ud&d,mrsm;udk ausmif;om;OD;a&tvdkuf vHkavmufpGmxm;½Sd
ay;&ef?
(4) ausmif;wGif q&mtvHktavmuf xm;½Sday;&ef?
(5) ausmif;pmMunfhwdkufwck zGifhvSpfay;&ef/
(*) oufomacsmifcsda&;
(1) ausmif;oHk;pmtkyfrsm; aps;EIef;BuD;jrifhaerIudk aps;EIef;oufomatmif aqmif½Gufay;&ef?
(2) vdktyfaomar*smrsm;ü wuúodkvfESifh Oypmaumvdyfrsm; wdk;csJUzGifhvSpfay;&ef?
(3) ausmif;ol^om;rsm; c&D;oGm;vm&mü tpdk;&ydkif,mOfrsm;udk w0ufEIef;jzifh pD;cGifhay;&ef?
(4) ausmif;aqmifcrsm; avQmhcsay;&ef?
(5) rauG;aumvdyfwGif rdef;uav;ausmif;aqmif waqmif aqmufvkyfay;&ef?
(6) trsKd;om;ausmif;aqmifwGif wcef;vHk;trsm;qHk; (2) a,mufom xm;½Sd&ef?
(7) aeYausmif;ol^om;rsm; em;aecef; xm;½Sday;&ef/
(C) usef;rma&;
(1) rauG;aumvdyfwGif ausmif;aqmifcef;wckudk tjrefqHk; xm;½Sday;&ef?
(2) ruG;aumvdyw f iG f ausmif;om;OD;a&tvdu
k f &oif&h xdu
k af om upm;ckepf m;aMu;rsm;udk tjrefq;kH xkwf
ay;&efESifh acwfrDupm;ypönf;rsm; xkwfay;&ef?
(3) ausmif;aqmifo[m,ESifh pmzwftoif;odkYvnf; upm;ckefpm;aMu; xkwfay;&ef?
(4) um,Avenf;jyq&m wa,muf cefYxm;ay;&ef/
trIaqmiftzGYJ
rauG;aumvdyfausmif;om;rsm;or*¾
492
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
rauG;aumvdyfausmif;om;rsm;or*¾tpD&ifcHpm
,aeYusif;yvsuf½Sdaom wuúodkvfaygif;pHk rauG;Oypmaumvdyf ausmif;ol^om;rsm;\ b0tajctaeudk
atmufygtwdkif; tpD&ifcHygonf/
uRefawmfwdkY OypmaumvdyfwGif vdktyfcsufrsm;rSm-
1/ ynmoifMum;ae&aom tajctae
uRefawmfwdkY ,aeYynmoifMum;a&; tajctaerSm tzufzufrS csKdU,Gif;csufrsm;ESifh jynfhESufvsuf½SdNyD;
atmufwef;usvSayonf/ rauG;aumvdyfwGif ausmif;q&mrsm; vHkavmufpGm ray;Edkifjcif;? Oypmwef;ü oifMum;
Edkifaom bmom&yftm;vHk;udk rauG;aumvdyfü jynfhpHkpGm roifMum;Edkifjcif; tp½SdonfwdkY jzpfonf/ yx0D? ul;oef;
a&mif;0,fa&;? abm*aA'? blrdaA'ESifh Ak'¨bmom oifcef;pmrsm; roifMum;Edkifjcif; ponfwdkYtwGuf xdkbmomrsm;
oifMum;vdkolrsm;onf &efukefwuúodkvfodkY oGm;a&muf oifMum;ae&ygonf/
uRefawmfwYkd ausmif;wGif rde;f uav;ESihf a,mufsm;av;ausmif;aqmifrsm; oD;jcm;r½Sad o;onft h wGuf pmoif
cef;rsm;wGifyif aexdkif&onf/ q&m? q&mrrsm;vnf; xdkenf;wljzpfonf/ xdkYaMumifh ausmif;tdyfausmif;pm; ausmif;
om;rsm;twGufESifh q&mrsm;twGuf oD;oefYtaqmuftODrsm; vdktyfvsuf ½Sdaeygonf/
uRefawmfwdkY ausmif;om;rsm;twGufvnf; pmMunfhcef;? tyef;ajzcef;? or*¾tcef;rsm; oD;oefY r½Sdao;yg/
oufqdkif&mbmom&yfudk avhvm&ef pmtkyfpmwrf;rsm;vnf; tvG,fwul 0,fr&Edkifao;yg/
2/ usef;rma&;tajctae
rauG;aumvdyw f iG f ausmif;ol? ausmif;om;rsm;twGuf aq;ay;cef;wck vdt k yfvsuf ½Sad eygonf/ upm;ckef
pm;a&;ESifh ywfoufívnf; ausmif;om;OD;a&tvdkuf xkwfay;&ef½Sdaom upm;ckefpm;aMu; aiGudk xkwfay;jcif;r½Sd
cJhyg/
3/ oufomacsmifcsda&;
rauG;aumvdyfwGif ausmif;om;rsm;twGuf oD;jcm;pmwdkufyHk; r½Sdyg/ bmom&yfqdkif&m aps;BuD;aom pm
tkyfrsm; iSm;&rf;Munfh½IEdkif&ef pmMunfhwdkuf r½Sdao;yg/
,ckESpfwGif ausmif;aqmifo[m,ESifh pmzwftoif;twGuf oD;jcm;cef; r&½Sdao;ojzifh ausmif;om;rsm;
twGuf ay;xm;aom a&'D,dkESifh owif;pmwdkYudk q&mrsm;tcef;wGifxm;½Sd&ojzifh q&mrsm;twGufom jzpfae&
ygonf/
rauG;aumvdyfrSm ,ckESpfrS pwifzGifhvSpfaomfvnf; vdkvm;csufrsm;pGm ½Sdaeygonf/ a,bk,sjzpfaom
tjcm;vdt k yfcsufrsm;rSm &efuek w f uúov kd af usmif;om;rsm;or*¾rS oD;jcm;wifjyMuNyD; jzpfí rauG;aumvdyaf usmif;om;
rsm; or*¾taeESifh þrQom wifjyvdkygonf/
xdkvdkvm;csufrsm; awmif;qdk&½SdEdkifa&;twGuf nDñGwfa&;ESifh nd§EIdif;wdkifyif vkyfaqmifjcif;onfom atmif
jrifa&; vrf;aMumif;jzpfaomaMumifh ,ckusif;yaeaom wuúodkvfaumvdyfaygif;pHk aqG;aEG;yGJBuD;udk wufa&mufí
rauG;Oypmaumvdyf tajctaersm;udk wifjy&jcif;jzpfygonf/
trIaqmiftzGYJ
rauG;ausmif;om;rsm;or*¾
rEåav;wuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ tpD&ifcHpm
uRefawmfwYkd rEÅav;wuúov kd af usmif;om;rsm;or*¾ taejzifh yxrtBudraf jrmuf aumvdyaf ygif;pHk aqG;aEG;
yGJrS aqG;aEG;qHk;jzwfvdkufonfh t&yf&yfqdkif&mawmif;qdkcsufrsm;udk &½Sdapa&;twGuf enf;trsKd;rsKd;ESifh awmif;qdkwdkuf
yGJ0ifcJhygw,f/ uRefawmfwdkY awmif;qdkwdkufyGJ0ifcJhwJh tpDtpOfudk tenf;tusOf;tm;jzifh tpD&ifcHvdkygw,f/
rEÅav;wuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾onf yxrtBudrfajrmuf aumvdyfaygif;pHkaqG;aEG;yGJBuD;rS qHk;jzwf
vdu k of nfh awmif;qdck surf sm;udk rEÅav;wuúov kd ½f dS toif;tzGUJ aygif;pHo
k Ykd ½Si;f vif;wifjyNyD; oufqikd &f mtmPmydik rf sm;
xH wifjyawmif;qdkjcif;jzifh at;csrf;pGmaqmif½GufcJhygonf/ odkYaomfvnf; ajymyavmufatmif vdkufavsmrI r½SdcJhyg/
rEÅav;aq;odyHÜ ausmif;om;wdkif; axmufyHhaMu;ay;a&;tcsufom vdkufavsmygw,f/
xdkYaemuf ausmif;om;xkpnf;a0;yGJBuD; vIHYaqmfpk½Hk;usif;ycJhygonf/ wdkif;jynfrsufpd em;ESifhwlonfh owif;
493
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
pmq&mrsm;udk ac:qdí k uRefawmfrsm;\ epfemcsufrsm;? vdt k yfcsufrsm;udk owif;pmrSwqifh rdbjynfoo l Ykd rMumcP
wdkifwef; today;awmif;qdkcJhygonf/
wuúodkvftoD;oD;rS ausmif;om;^olaygif; (2000) ausmfudk ynmoifMum;cGifhydwfí ausmif;xkwfypfap
onfh (3) cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;udkvnf; tjyif;txef awmif;qdkcJhygonf/ (3) cgus ausmif;xkwf
pepfaMumifh uRefawmfrsm; rEÅav;wuúov kd rf S ausmif;ol^om;aygif; (300) rQ ynmoifMum;cGirhf &bJ 0rf;enf;aMuuGJ
pGm ausmif;rSxGufcGm oGm;Mu&ygonf/
(3) cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;? zdESdyfrIOya'rsm; ½kyfodrf;a&;? ausmif;q&m? ausmif;oHk;ypönf;?
ausmif;taqmuftOD vHkavmufa&; ponfhtcsufrsm;udk trsKd;om;aeY vlxkpnf;a0;yGJ? ausmif;om;aeY vlxkpnf;a0;
yGEJ iS hf tjcm;jynfov l x l k tpnf;ta0;yGw J ikd ;f wGif tcGit hf a&;&wdik ;f wifjyNyD; oufqikd &f mtmPmydik rf sm;xH awmif;qdak p
cJhygonf/
tqifhqifhawmif;qdk wdkufyGJ0ifcJh&mwGif ausmif;om;xk\ nDñGwfrI wdkufcdkufa&;tm;aMumifh tpdk;&ESifh
wuúov kd t
f mPmydik w f Ykd onf atmufwb kd mta&;ESihf zrf;xm;aom tjypfrhJ ausmif;om;acgif;aqmifrsm;udk >cif;csufr½Sd
vTwfvdkuf&ygonf/ &moufyefausmif;xkwfxm;aom ausmif;om;rsm;udk jyefaecGifhray;ao;aomfvnf; pmar;yGJajz
cGifh ay;vm&ygonf/
odYkaomfvnf; atmufwb kd mausmif;om;ta&;jzifh zrf;xm;aomausmif;om;rsm;udk vTwaf yr,fh ,aeYausmif;
om;awGukd xyfcgzrf;aeonfukd txl;tpD&ifczH Ykd vrdk nfr[kwyf g/ ,aeY&efuek w f uúov kd af usmif;om;rsm;or*¾ taxG
axGtwGi;f a&;rSL; udw k ifat;ESihf rEÅav;wuúov kd rf S &moufyef ausmif;xkwcf &H ol udak usmfp;kd wdYk rmS trIqifvyk Mf uHNyD;
tcsKyfaESmif cHaeMu&ygonf/ tpdk;&ESifh wuúodkvftmPmydkifwdkYonf olwdkY\ zdESdyfcsKyfcs,fa&; puf,EÅ,m;BuD;udk
rSefrSefvnfEdkifa&;twGuf a&yla&at;vJonfhtaeESifh zrf;xm;aom (2) vMumonfh &JabmfawGudk vTwfNyD; rMumrD
rSmyif ausmif;om;acgif;aqmifawGudk xyfí zrf;qD;csKyfaESmifjcif;rsm; usifhoHk;aeygonf/ (3) cguspepfudkvnf;
ausmif;om;xkBuD; w&yfvHk;u uefYuGufzsufodrf;&ef awmif;qdkaomfvnf; tmPmydkifrsm;onf aumif;pGmta&;r,l
ao;ay/
xdkYaMumifh rEÅav;wuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾onf (3) cguspepf zsufodrf;a&;? zdESdyfOya'rsm; zsuf
odrf;a&;ESifh tjcm;tcGifhta&;vdktyfcsufrsm; &½Sda&;twGuf ausmif;om;xkpnf;a0;yGJBuD;rsm; jyKvkyfusif;yí wnD
wñGwfwnf; awmif;qkdcJhygonf/ rdbjynfolrsm; tultnD&½Sda&;ESifh ausmif;om;xk\ trSefudkodapa&;twGuf
NrdKUwGi;f vSnv hf nfqE´jycJyh gonf/ (3) cguspepf zsuo f rd ;f a&;? or*¾r0ifrae&pepf zsuo f rd ;f a&;? 65% ausmif;wuf
&ufpepf zsufodrf;a&;wdkYtwGuf ausmif;om;nDñGwfa&;wyfOD;tultnDjzifh qE´vufrSwfrsm; aumufcHpk½Hk;í (700)
ausmfaom qE´vufrSwfrsm;udk tmPmydkifrsm;xH wifjyawmif;qdkcJhygonf/ xdkuJhodkY awmif;qdkonfhae&mrSm rEÅav;
wuúodkvfausmif;rSm½Sdonfh ausmif;om; (1200) ausmfteuf (600) ausmfonf ausmif;om;xkpnf;a0;yGJrsm;wGif
pk½Hk;vmMuygonf/ vSnfhvnfyGJrsm;wGif vdkufygqE´jyMuonf/ qE´vufrSwfrsm; ay;Muygonf/ usefvlrsm; rtm;
vyfí wdkufyGJwGif ryg0ifEdkifjcif;om jzpfygonf/
rEÅav;wuúodkvf ausmif;om;xkw&yfvHk;u ausmif;om;tcGifhta&;wdkufyGJrsm;tm; axmufcHtm;ay;onf
udk awGU&ygonf/ odkYaomfvnf; vdkufavsmrIonf rajymyavmufao;ay/ epfemcsuf trsm;tjym; ½Sdaeao;onf/
xdkepfemcsufrsm;udk 'kwd,tBudrfajrmuf aumvdyfaygif;pHkaqG;aEG;yGJBuD;rSm wifjyqkH;jzwfjyD; wkdufyGJ0ifoGm;rnfjzpf
ygonf/ xkdaMumihf þaqG;aEG;yGJBuD;wGif rEÅav;wuúokdvfausmif;om;rsm;\ epfemcsufrsm;? vdktyfcsufrsm;udkd
aemiftcdsefwiG f wifjyaqG;aEG;&ef ½Syd gonf/ wuúov kd rf mS epfemqk;H ½I;H rIawG ½Sad eMuonft h m;avsmfpmG &nf½, G cf sufjcif;
wlonfh ausmif;om;xkw&yfvkH; nDñGwfrIwnfaxmifjyD; tcGifhta&;wkdufyGJrsm; wyGJNyD;wyGJ qufumqufum qifEGJzYkd
½Sdygonf/
rEÅav;wuúov dk [
f k ac:qkad eMuaomfvnf; pifppftm;jzifh usaemfrsm;ausmif;rSm rEÅav;wuúov dk f aumvdyf
ausmif; tjzpfjzihfom½Sdaeonfudk udk,fpm;vS,fawmfrsm;? avhvmolrsm;ESifh {nfhonfawmfrsm; od½SdNyD; jzpfygvdrfhrnf/
&efuek wf uúov kd f tkycf sKyfa&;aumifprD S rEÅav;wuúov kd af usmif;tm; 1957 ckEpS w f iG f oD;jcm;wuúov kd Bf uD;
wcktjzpf wnfaxmifay;rnf[k aMunmxm;aomfvnf; oD;jcm;wuúodkvfBuD;wGif ½Sdtyfaom t*Fg&yfrsm;udk BudKwif
zef;wD;ay;&rnfh wm0efwGifrlum; &efukefwuúodkvfaumifpDonf rsm;pGmcsKdU,Gif;aeonfudk awGU&ygonf/ oD;jcm;
wuúov kd Bf uD;twGuf vdt k yfaom r[mXmersm;&½Sad &;twGuf tif*sief , D modyHÜ r[mXmecG?J Oya'r[mXmecG?J odyyHÜ nm
r[mXmecGJ tp½So d nfwYkdtm; BudKwifziG v hf pS x
f m;&efupd rö mS vnf; wpHw k &mzGi[
hf ajymqdjk cif;yif r½Scd yhJ g/ zGivhf pS x
f m;aom
494
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
aq;odyrHÜ [mXmecJw G iG vf nf; a½SUESpw f iG f wwd,ESpo f ifwef;rsm;udk qufvufziG v hf pS af y;NyD; uxduq&mrsm;? ausmif;
aqmifrsm;? prf;oyfaom ypön;f ud&, d mrsm; jynfph pkH mG xm;½Sad y;&ef vdak eygonf/ &efuek w f uúov kd f tkycf sKyfa&;aumifpD
wGif 0efBuD;csKyfO;D Ekrt
S p tpd;k &0efBuD;rsm; trsm;tjym;yg0ifvsuf ynma&;toH;k p&dwf avQmch sjcif;? wuúov kd af xmufyhH
aMu; odef; (70) rS odef; (65) odkY avQmhcsypfjcif;onf uRefawmfrsm;\ oD;jcm;wuúodkvf &½Sda&;udk wm;qD;ae&m
a&mufygonf/
rEÅav;wuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾onf rEÅav;wuúodkvf ausmif;om;xkw&yfvHk;tm; udk,fpm;jyK
aom w&m;0iftzGJUtpnf; jzpfygaomfvnf; rEÅav;wuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾\ &oifh&xdkufaom w&m;0if
tcGifhta&;rsm;tm; qHk;½HI;epfemvsufyif ½Sdaeao;onf/ ausmif;tkyfcsKyfa&;tzGJUwGifvnf; or*¾rSudk,fpm;vS,f
apvTwfa&;ü uefYowfcsKyfcs,frIrsm; jyKvkyfxm;jcif;? ausmif;aqmiftkyfcsKyfa&;? upm;ckefpm;a&;? pwdkifyif axmufyHh
aMu;ay;a&; tp½Sdonfrsm;wGif yg0ifcGifhr&½HkrQru rwuopnf;rsOf;tm; ausmif;om;xk (900) cefYrS axmufcH
xm;onfudkyif or*¾vGwfvyfpGm wnfaxmifzGJUpnf;cGifh ydwfyifjcif;? zdESdyfcsKyfcs,frI trsKd;rsKd;udkcHae&onf omru
ausmif;taqmuftOD? ausmif;oHk;y&dabm*? q&m tp½Sdaom ynmoifMum;a&; vdktyfcsufrsm; rjynfhrpHk rzlrvHk
jzpfae&jcif;? ausmif;om;qE´[lorQ vspfvsL½IcHae&jcif; tp½SdonfwdkYrSm rEÅav;wuúodkvfESifh armfvNrdKif? rauG;?
ausmufjzL? aumvdyfrsm;tjyif &efukefwuúodkvf ausmif;om;xkBuD;tygt0if ArmEdkifiHwuúodkvf ausmif;om;xk
BuD;onf vnf;aumif;? wjynfvHk;ausmif;om;xkonf vnf;aumif;? ,aeY awGUMuHK&ifqdkifae&onf[k uRefawmf
rsm; vufcH,HkMunfxm;ygonf/
rEÅav;wuúov kd af usmif;rSm q&m rvHak vmufr?I ausmif;aqmif rvHak vmufraI wG wifjy&r,fq&kd if ausmif;
om; (200) rSm q&mwa,muf oifMum;ae&onfukd vufawGUrsujf rif jzpfygw,f/ bmomtvdu k f qdik &f mXmewdik ;f rSm
q&mtrsm;tjym; vdak eonfukd awGU½S&d ygonf/ pmoifcef;awGrmS vnf; rjynfrh pH?k rvHak vmufonft h wGuf ae&mxdik f
cif; &,la&;udk tajy;tvTm; tvkt,uf wufa&muf oifMum;ae&ygonf/ ausmif;aqmifaygif;rSmvnf; ,aeYq&kd if
(4) aqmifom ½Sdygao;onf/ jynfawmfomaqmifrSmvnf; x&HumwJwef;jzpfNyD; xdkwJwef; ausmif;aqmifxJrSm
us,fus,fjyefYjyefY raeMu&ygbl;/ ESpfcef;ywfvnf tus,ft0ef;xJrSm (4) a,muf usyfusyfwnf;wnf; aeMu&
ygw,f/ topfaqmufay;xm;aom ausmif;aqmifawGrmS wa,mufomaeoifah omtcef;ESihf xdt k cef;udk (2) a,muf
aeMu&ygonf/ ausmif;aqmifawG[m aemufxyfwdk;csJU aqmufay;zdkYvdkygonf/
ausmif;aqmifawG[m rEÅav;e,fajr tajctaeESihf rudu k n
f ?D roifah wmfwmawG awGU&ygw,f/ av;axmifh
yHkoP²mefaqmufxm;NyD; av0ifavaygufr½Sdí twGif;cef;awGrSm avvHk;0r&½Sdyg/ aEG&moDqdkjyef&ifvnf; raeEdkif
atmifyjl yif;vSygonf/ use;f rma&;ESihf vH;k 0rudu k n f w D m awGU&ygonf/ 'gaMumifh aemufxyfaqmufvyk rf ,fh taqmif
awGrSm av0ifomNyD; usef;rma&;eJYnDñGwfwJh yHkoP²mefrsKd; aqmufvkyfzdkY awmif;qdkcJhygonf/ ,ck aqmufvkyfqJ
ausmif;aqmifawGü av0ifaygufrsm;jzifh jyifqifaqmufvkyfaeonfudk awGU&ygonf/
ausmif;teD;tem; ausmif;aqmife,fajrESifh ausmif;aqmif xrif;[if;tp½Sdaom tpm;taomufrsm;udk
usef;rma&;t&m½Sdu oefY½Sif;? roefY½Sif;udkvnf; rppfaq;cJhyg/ tpm;taomufrsm; roefY½Sif;onfhtwGuf a&m*g
trsm;tjym; &cJMh uygonf/ ,aeYtxd aq;½HMk uD;ü tla&mifa&m*grsm;? tltwufaygufí Adu k cf u JG o k &aom a&m*grsm;?
tpmtdrfaygufí AdkufcGJuko&onfh a&m*grsm;½Sdaeygao;onf/
ausmif;rSmvnf; oD;jcm;aq;½Hk r½Sdao;yg/ q&m0efrsm;vnf; tjrJr½Sdao;bJ usOf;ajrmif;aom aq;ay;cef;
av;om ½Sdygonf/ q&m0ef (1) a,mufwnf;om wywfrSm Ak'¨[l;aeYwaeYomvQif vma&muf wm0ef,lonfudk
awGU&ygonf/ xdkYaMumifh aq;½HkoD;jcm; aqmufvkyfay;&ef? wwfuRrf;onfh q&m0efrsm;tjrJxm;ay;&efESifh aq;0g;
tjynft h pHk xm;½Sad y;&efwYkd ukd ausmif;om;wdik ;f u vdv k m;qE´½adS eojzifh þtcsufrsm;vnf; txl;awmif;qdck yhJ gonf/
ausmif;oHk;bmom&yfqdkif&m pmtkyfrsm;rSmvnf; wefzdk;BuD;jrifhpGmjzifh 0,f,loifMum;ae&ygonf/ tzdk;EIef;
uefYowfrrI ½Sí d pD;yGm;a&;orm;rsm;\ tcGit hf a&;,lrI atmufwiG f aps;BuD;ay;um 0,f,o l ;kH pG&J onft h jyif tcsKUd pmtkyf
pmwrf;rsm;rSm 0,f,lír&onfh tcuftcJrsm;ESifh &ifqdkifaeMu&ygonf/ þuJhodkY pmtkyfrsm;0,f,lr&í tvm;wl
pmtkyfrsm;avhvm&ef pmMunfhwdkufrsm;rSmvnf; bmom&yfqdkif&m pmtkyfpmwrf;rsm; jynfhpHkvHkavmufrI r½Sdao;ay/
bmom&yfqikd &f m pmMunfw h ukd rf sm; zGivhf pS í f pmtkypf mwrf;rsm; jynfph v kH akH vmufatmif pDpOfxm;½Sad y;jcif;rsm;
vnf; r½Sdao;ay/
xdkaMumifh rEÅav;wuúodkvf ausmif;om;rsm;onf tjyifA[kokwtjzpfomru bmom&yfqdkif&m wdk;wuf
rIrsm;twGuf avhvmvdu k pf m;csiaf omfvnf; avhvmvdu k pf m;cGihf r&ouJoh Ykd jzpfaeMuygonf/ xdYkaMumifh vuf½pdS mMunfh
495
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wduk wf iG f bmom&yfqikd &f m pmtkypf mwrf;rsm; jynfjh ynfph pkH kH vHvk akH vmufavmuf xm;½Sad y;&efEiS hf bmomtvdu k qf ikd &f m
pmMunfhwdkufrsm; zGifhvSpfay;&ef trsm;BuD; vdktyfaeao;onf/
rEÅav;aq;odyÜHausmif;ü &ifqdkifaeMu&aom tcuftcJrsm;udk wifjy&ygvQif ,cktxd trsKd;om;ausmif;
aqmif? trsKd;orD;ausmif;aqmif[í l oD;jcm;xm;½Sjd cif; r½Sad o;bJ pmoifcef;ausmif;aqmifay:üom pkaygif;aeMu&yg
onf/ oifwef;tcef;rsm; rvHak vmuf rtm;vyfí prf;oyf&efypön;f ud&, d mrsm;udk rwyfqifEikd ?f roif,El ikd bf jJ zpfae
Muygonf/
pdkufysKd;a&;odyÜHüvnf; q&mvHkavmufrIr½Sdí q&mrsm; iSm;&rf;ay;aeMu&ygonf/ pdkufysKd;a&;ausmif;om;
rsm; aexdkif&eftwGufvnf; oD;jcm;ausmif;aqmif r½Sdao;yg/ xdkolwdkYtwGuf ausmif;aqmifvdktyfaeygao;onf/
xdYk aMumifh ausmif;wdik ;f ausmif;wdik ;f q&mrsm; rvHrk avmuf rjynfrh pHrk w I Ykd tjyif ausmif;aqmif rvHak vmufrI
rsm;? ausmif;oHk;y&dabm* rjynfhrpHkrvHkavmufrIrsm;? zdESdyfrItrsKd;rsKd;rsm;ESifh &ifqdkifawGUMuHKae&onfrSm xif½Sm;vSyg
onf/ ausmif;om;tcGifhta&;rsm;ESifh vdktyfcsufrsm; &½Sda&;? zdESdyfrIOya'rsm; zsufodrf;a&;twGuf &nf½G,fcsufwl
ausmif;om;rsm;ESihf nDnñ D wG ñ
f w G vf ufwNJG yD; jyif;jyif;xefxef aqmif½u G of mG ;rnfukd today;vsuf þtpD&ifcpH mudk
wifoGif;vdkuf&ygonf cifAsm;/
trIaqmiftzGYJ
rEåav;wuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
rEåav;NrdKY
(n) udw
k ifat;udpö uefu
h u
G v
f mT
odkY
---------------
---------------
aeYpGJ- 19? 3? 56
udpö / / txl;wef;aecGifh ½kyfodrf;jcif;udk uefYuGufjcif;/
cifAsm;-
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ taxGaxGtwGif;a&;rSL; udkwifat;tm; uGefjrLepfpm½Gufpmwrf;
rsm; a0iSonf[lí taMumif;jyum rw&m;zrf;qD;cJhygonf/ þodkYzrf;qD;NyD; &efukefaxmifBuD;twGif; csKyfaESmif
xm;ygonf/ xdkcsKyfaESmifxm;pOftwGif; udkwifat;rSm txl;wef;ü aexdkifcGifh&cJhygonf/ odkYaomf 16? 3? 56
rSpí ½Hk;rif;a½SUü &refcH,l&ef rvma&muf[laom tMumif;jycsufjzifh txl;wef;aecGifh ½kyfodrf;vdkufonf[k
od&ygonf/
½H;k rif;a½SUü &refc,H &l efrvma&muf[al om taMumif;jycsufjzifh txl;wef;aecGihf ½kyo f rd ;f jcif;onf r[kwf
rrSeftaMumif;jyum taMumif;rJhzdESdyfvdkíom jzpfonf[k ,lqygonf/ &refcH,l&mwGif rnfonfhtcsKyfom;rqdk
½Hk;rif;a½SUwGif taMumif;udpöw&yf&yfaMumifh rvma&mufEdkifygu pmjzifhvufrSwfa&;xdk; taMumif;Mum;ygvQif
NyD;pD;Edkifonfh udpöjzpfygonf/ ,cifwBudrfuvnf; &refcH,l&mwGif udkwifat; rxGufa&mufEdkifojzifh pmjzifh
vufrSwfa&;xdk; taMumif;Mum;&m &refcH,ljcif;udpö NyD;ajrmufcJhygonf/ þodkYpmjzifha&;om; tMumif;Mum;ygu
NyD;pD;Edkifonfhudpö jzpfojzifh ,cktBudrfwGifvnf; udkwifat;u pmjzifha&;om;um taMumif;Mum;cJhygonf/
odYk vsufEiS hf ,cktBudrw f iG rf S ½H;k rif;a½SU rvma&muf[al om tMumif;jycsufjzifh txl;wef;aecGihf ½kyof rd ;f jcif;onf
vHk;0enf;vrf; rusonfhtjyif cdkifvHkaomtaMumif;jycsufvnf; r[kwf[k ,lqygonf/
496
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
av;pm;pGmjzifh
(bkef;vIdif)
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
wuo
odom&ef-
(1) jynfxJa&;
(2) w&m;Xme
(3) ykvdyfrif;BuD;
(4) 'k-ykvdyfrif;BuD; (&mZ0wfrIqdkif&m)
(5) qdkif&mw&m;olBuD;
(6) owif;pmwdkufrsm;
wuo\ pnf;rsOf;pOfvmt&trIaqmiftzGJYrS-
(1) udk0if;Zif tdk;a0wm0efcH
(2) udkwifat; pmMunfhwdkufrSL;
-tjzpf a½G;cs,fcefUtyfcJhayonf/
wuúodkvfupm;ckefpm;aumifpDudkvnf;-
(1) udkausmfjrifh
(2) udkodef;ñGefU
(3) udkxGef;atmif
(4) udka½TaX;
(5) pwdkifavr,f*spf -wdkYudk wm0efay;zGJUpnf;cJhayonf/
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾\ pm&if;ppftjzpf OD;oef;wl (bDatbDt,fvf) udk cefYxm;cJhonf/
wuúodkvftkyfcsKyfa&;aumifpDwGif ausmif;om;xk\ vdktyfcsufrsm;? qE´rsm;? awmif;qdkcsufrsm;udk wifjy
aqG;aEG;onft h cgwGif vnf;aumif;? wuúov kd w
f iG ½f adS om jyóemt&yf&yfupkd Of;pm;&mü vnf;aumif;? pnf;rsO;f tpOf
vmt& ausmif;om;xk\udk,fpm; (wuo) \ udk,fpm;vS,ftjzpf -
(1) OD;at;armif (w&m;a&;0efBuD;a[mif;ESifh wuúodkvf 'k-t"dywda[mif;)
(2) OD;bNidrf; (tdkifpDtufpf twGif;0ifa[mif;) wdkYtm; a½G;cs,fwifajr§mufcJhMuayonf/
OD;at;armifonf wuúov kd af q;½Hak umfrwDwiG v f nf; wuo\ ud, k pf m;vS,t f jzpf wm0ef,al qmif½uG af e
ayonf/
OD;bNidrf;onf ausmif;aqmifaumfrwDESifh wuúodkvf&dyfomaumfrwDwGif wuo\ udk,fpm;vS,ftjzpf
wm0ef,laqmif½Gufvsuf ½Sdayao;onf/
&efuek w f uúov kd af usmif;aqmifaumfrwDwiG f ausmif;om;xku, kd pf m;vS,t f jzpf wuorS udak rmifarmifñeG Yf
ESifh udkausmfjrifhwdkYtm; wm0efay;aqmif½Guf cJhaponf/
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾\ Ouú|opf usrf;opömusdefqdkyGJudk 1955 ckESpf? Edk0ifbmv (17)
&ufaeYwiG f ,k'oefcef;rüusi;f ycJo h nf/ xdu k sr;f opömused q f ykd w
JG iG f igwdYk wuo trIaqmiftzGUJ 0if\0g'udk atmufyg
twdkif; ausmif;om;xkodkY wifjy½Sif;vif;cJhayonf/
1/ ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? tqifhtwef;jrifhaom ynma&;ESifh ausmif;om;b0 om,majzmifh
jzL;a&;/
2/ ausmif;om;nDñw G af &;ESihf w&m;rQwaom ausmif;om;ta&;jyóemwdik ;f wGif aqmif½u G vf akd om ausmif;
om;tiftm;pkrsm; ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;wGJaqmif½Gufa&;/
3/ Nidrf;csrf;pGmynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rIxdef;odrf;jr§ifhwifa&;ESifh ausmif;om;tcsif;csif; &if;ESD;pGmaygif;
oif;qufqHa&; ponfhtajccH0g'rsm;udk csrSwfí ¤if;0g'\atmufü ,ckESpfwGifvkyfaqmifrnfh t"du
vkyfief;BuD; (8) &yfudkvnf; csrSwfcJhonf/
(1) oHk;cgusausmif;xkwfpepf y,fzsufa&;/
498
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
(2) pmar;yGu
J sqH;k rI ,kwaf vsmhap&ef bmom&yfvu kd f (Departmentel Moderation) vky½f o kH mru?
tm;vHk;pkaygif;í (Overall Moderation) vkyfa&;/
(3) ausmif;om;or0g,rESifh ausmif;om;pm;aomufqdkif (Canteen) wck azmfxkwfa&;/
(4) or*¾yd#duwfwdkuf pepfwus wnfaqmufzGifhvSpfa&;/
(5) aumvdyfaygif;pHk ajy;ckefupm;yGJESifh aumvdyfaygif;pHk aqG;aEG;yGJjyKvkyfa&;/
(6) 1955 ckESpf atmufwdkbmvwGif usif;yrnfh vli,faygif;pHkaqG;aEG;yGJBuD;wGif yg0ifaqmif½Gufa&;/
(7) wuotaqmuftOD wdk;csJUa&;ESifh pnf;rsOf;jyifqifa&;/
(8) ausmif;om;nDñGwfa&;/
&Jabmf ausmif;ol^om;taygif;wdkh-
txuf0g'ESifh vkyfief;pOft& 1955-56 ckESpftwGuf ausmif;om;xkwm0efay;tyf a½G;aumufwifajr§muf
cJhaom wuo trIaqmiftzGJU\ vkyfief;vkyfaqmifcsufrsm;udk tvkyftpnf;ta0;yGJwGif atmufygtwdkif; tpD&ifcH
ygonf/
wuoonf wuúov kd af usmif;om;xkw&yfv;kH awGUMuHKcHpm;ae&aom jyóem&yfrsm;? rw&m;Oya'rsm;udk
zsufodrf;&eftwGuf ausmif;om;xka½SUü rm;rm;rwfrwf &yfwnfwdkufyGJ0ifvsuf ½Sdygonf/
13? 1? 56 aeYwiG f usif;ycJah om wuúov kd af umifpD tpnf;ta0;yGüJ ausmif;om;xkw&yfv;kH cHpm;ae&aom
awmif;qdck surf sm; w&mausmu f kd wifjyawmif;qdck yhJ gonf/ ¤if;awmif;qdck surf sm;onf a,bk,stm;jzifh ausmif;aqmif
ESifhywfoufaom awmif;qdkcsufrsm;? pmar;yGJESifhywfoufaom awmif;qdkcsufrsm;? ausmif;om;tcGifhta&; umuG,f
aom awmif;qdkcsufrsm; jzpfygonf/ wuo\ awmif;qdkcsufESifhywfoufí aumifpDrS atmufygtwdkif; jyefMum;yg
onf/
(1) ,ckESpfrS pí Overall moderation vkyfay;rnf/
(2) Caution Fees rsm;udk y,fzsufay;rnf/
(3) Laboratory rsm;udk ausmif;om; tvdk½SdcsdefwGif prf;oyfcGifhjyKEdkif&ef Dean of Science ESifh pDpOfí
prf;oyfcGifhjyKrnf/
(4) *kPfxl;wef;ESifh r[m0dZÆmodyÜHwef; axmufyHhaMu;udk 100d^- txd wdk;ay;&ef oabmwlonf/
oHk;cgusausmif;xkwfpepfESifh 65% pepfwdkYudk pOf;pm;&efESifh tjcm;oifhawmfaom enf;pepf½Sdygu aumifpD
odkY wifjy&ef atmufygaumfrwDudk zGJUpnf;ygonf/
1/ ygarmu©csKyf (cs,f,mrif)
2/ odyÜHr[mXmerSL;
3/ 0dZÆmr[mXmerSL;
4/ ausmif;tkyfBuD; (rEÅav;)
5/ OD;bNidrf; (wuoudk,fpm;vS,f)
6/ OD;xGef;wif (NrdKUawmf0efa[mif;)
wuúodkvfodkY 0ifa&muf&mwGif ,cifvufrSwfa&;xdk;&aom (Any action against University etc.)
tpm; atmufygtcsufrsm;udk tpm;oGif;ay;ygonf/
(1) I will obey all existing future statutes, rules & regulation of the University and decisions
of its constituent authorities.
(2) I will properly conduct myself as a student of the University.
q&mrsm;yg0ifaom aumfrwDw&yf zGJUpnf;í pnf;urf;opfjyK&mwGifvnf; ausmif;om;qE´udk &,lrnf/
ausmif;om; (40) vQif t&nftcsif;jynfh q&mwa,mufxm;½Sda&;? pmoifcef;rsm;? ausmif;aqmifrsm; wdk;csJUaqmuf
vkyfa&;? avmu"gwfynm prf;oyf&efypönf;rsm; jynfhpHkvHkavmufpGm xm;½Sda&;? enf;jyq&mrsm; wdk;csJUcefUxm;a&;
paom awmif;qdkcsufrsm;wGif wuúodkvfaumifpDrS rltm;jzifh vufcHvdkufavsmayonf/
rD;&xm;? rD;oabFm? av,mOfysHponfwdkYwGif w0ufcEIef;jzifh pD;eif;cGifhjyK&efjzpfaom oufomacsmifcsda&;
awmif;qdkcsufwdkYwGif aumifpDrS qdkif&mESifhpDpOfaeygonf[k jyefMum;cJhayonf/
tm;upm;½Hjk yifqifa&;paom upm;ckepf m;ESiyhf wfoufaom awmif;qdck sufrsm;? ausmif;om;wdik ;f aq;tcrJh
499
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
&Jabmfw-hkd
ausmif;om;xk\ wcJeufaomqE´ESifh nDñGwfaomtiftm;aMumifh ,aeYtmPmydkifwdkYonf cg;cg;oD;oD;
y,fcscJhaom (3) cgusausmif;xkwfpepfudk ,cktcg þuJhodkY pHkprf;a&;aumfrwDyifvQif cefYtyfMu&ayonf/ odkYaomf
þtcsuo f nf atmifjrifjcif; r[kwaf o;ay/ ausmif;om;xk\ cdik rf mawmifw h if; nDñw G af om tiftm;jzifh ¤if;pepfq;kd
ysufokOf;onftxd qufvufwGef;vSef NzdKzsuf&ef vdktyfayonf/
igwdYk onf ausmif;om;tcGit hf a&; umuG,af &;vkyif ef; awmif;qdck sufvyk if ef;tjyif ,ckuo hJ Ykd ausmif;om;
rsm; tcGifhta&; ½kyfodrf;cH&onfhtcsdef ausmif;om;xkw&yfvHk;udk rw&m;ausmif;pnf;rsOf; Oya'rsm;ESifh &pfywfí
pmoifcef;twGif;rS armif;xkwfjcif;cHae&onfh tcsdefwGif ausmif;om;nDñGwfa&; vufeufudkudkifpGJum awmif;qdk
wdkufyGJ0ifrS atmifjrifEdkifrnf[k wuou ,HkMunfojzifh ausmif;om;nDñGwfa&; vkyfief;rsm;udk txl;aqmif½GufcJh
ygonf/
Ed0k ifbm (17) &ufaeY urÇmah usmif;om;aeYwiG f igwdYk wuoonf Auorsm;tzGUJ csKyf? &uowdYk EiS hf yl;wGNJ yD;
crf;em;pGm usif;yEdkifcJhonf/ ¤if;aeYrSm urÇmhausmif;om;rsm;\ tajctae? Armhausmif;om;rsm;\ ypöu©tajctae
rsm;tm; qufpyfavhvmwifjyum ¤if;wifjycsufawGxJüyif ausmif;om;wdkufyGJ toGifo@mefrsm;udk odjrifenf;,l
Edik cf MhJ uonf/ (35) Budraf jrmuf trsKd;om;aeYüvnf; wrsKd;om;vH;k \ta&;rsm;udk wuoonf &mZ0iftpOftvmt&
a½SUwef;rS yg0ifaqmif½Gufum Auorsm;tzGJUcsKyfESifh &uowdkYygyl;wGJí acgif;aqmifusif;y EdkifcJhonf/ 'DZifbmv
(20) &uf (0g) ausmif;om;aeYüvnf; wuúodkvfpmMunfhwdkuf a½SUjrufcif;jyifwGif Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYESifh
vufwGJí vkyfaqmifcJhMuonf/ Adkvfatmifausmf aoG;ajruscJhaom twGif;0efrsm;½Hk;aygufodkY oGm;a&mufNyD; ,aeYwdkif
ausmif;om;rsm; udv k ekd yD nma&;pepfatmufwiG f tvl;tvdrt fh n§O;f yef;cHae&onfuw kd ikd w
f nfNyD;vQif Adv
k af tmifausmv f kd
vm;aom 'Dru kd a&pDynma&;pHepftwGuf qufvufNyD;wdu k yf 0JG ifrnfqo kd nfukd ausmif;om;aeYwiG f t"d|mefjyKMuonf/
,ckEpS w f iG f vkyaf qmifrnfh wuo\ t"duvkyif ef;pOf (8) &yfwiG yf g0ifaom Armwjynfv;kH ½Sd vli,frsm;ESihf
&if;ES;D rdwaf qGjzpfa&; vli,fxpk nf;vH;k nDñw G af &;ESihf vli,fb0tajctae avhvma&;wdYk twGuf 1955 ckEpS f Ed0k ifbm
v (23-24) &ufaeYrsm;wGif usif;yaom vli,faygif;pHkaqG;aEG;yGJBuD;wGif wuoonf tifwdkuftm;wdkuf yg0ifcJhNyD;
,aeYcHpm;ae&aom ausmif;om;jyóemrsm;udk wifjyaqG;aEG;EdkifcJhonf/
xdYk tjyif ,aeYwuúov kd w
f iG f cHpm;ae&onfh jyóem&yfrsm;udk awGUqHak qG;aEG;vdak Mumif; wuúov kd t
f "dywd
0efBuD;csKyfOD;EkxH urf;vSrf;cJh&m vufcHojzifh 24? 1? 56 aeY? nydkif;wGif awGUqHkaqG;aEG;cJhMuaMumif;/ ¤if;aqG;aEG;yGJodkY
wuotrIaqmifrsm; wufa&mufMuum-
(1) oHk;cgusausmif;xkwfpepf y,fzsufay;&ef?
(2) &moufyef ausmif;xkwfxm;olrsm;jyefoGef;&ef?
(3) 0&rf;xkwfxm;aom ausmif;om;ESpfOD;ESifh tzrf;cHae&ol wOD; vTwf&ef?
(4) wuopmMunfhwdkuftwGuf aiGvSL'gef;&ef?
(5) tm½S-tmz&duausmif;om;nDvmcHodkY wufa&mufEdkifa&;twGuf EdkifiHul;vufrSwf xkwfay;&efwdkYudk
aqG;aEG;cJh&m wuopmMunfhwdkuftwGuf aiG 2180d^- &½Sdí tm½S-tmz&duausmif;om;nDvmcH wufa&mufa&;
twGuf aqmif½u G af y;rnf/ (3) cguspepf? &moufyefausmif;xkwcf &H olrsm;ESihf 0&rf;xkwcf &H olrsm;twGuf pOf;pm;ygOD;
rnf[lí jyefMum;csuf&cJhaMumif;/
¤if;jyifausmif;aqmifrsm;tkycf sKyfa&;ESiyhf wfoufí ausmif;om;rsm;upDpOf&ef tMuHÓPfay;aqG;aEG;&mwGi-f
(u) vmrnfh azazmf0g&DvrSpí ausmif;om;rsm;u pm;a&;aomufa&; ponfwkdYukd pDrHcefYcGJívkyf&ef/ wuorS
{NyDvqef;rS pwifprf;oyf vkyfaqmifygrnf[k wifjycJhonf/ ]tkycf sKyaf &;pHepfudk ausmif;om;rsm;okhd vJaT o;onf
r[kwf}
500
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
&Jabmfausmif;olausmif;om;taygif;wdkh-
(4) vwmrQ vkyfaqmifcJhMu&aom igwdkY wuotrIaqmiftzGJU\ vkyfief;rsm;udk jyefvnfqef;ppfMunfh
vQif wuorScsrSwfxm;aom 0g'ESifhvkyfief;pOfudk rlwnfí atmifjrifjynfhpHkatmif aqmif½GufEdkifonfvnf;½SdcJhay
onf/ ratmifjrifao;bJ usef½Sdaeonfh vkyfief;rsm;vnf; ½Sdayao;onf/ wm0efausyGefonfrsm;vnf; ½Sdonf/
csKdU,Gif;csufrsm;vnf; tenf;ESifhtrsm; ½Sdayonf/
awmif;qdck surf sm;ESihf ywfowfí &½Sx d m;aomtcsut f vufrsm;udk taumiftxnfazmf&ef tmPmydik rf sm;ESihf
wuorS tpGr;f ukev f yk af qmifO;D rnf jzpfaMumif;/ ausmif;ol^om;xk\ igwdYk tay:xm;½Sad om opömESihf wuotay:
cspjf rwfE;kd rI? tm;ay;rI? vkyif ef;aqmifwmt&yf&yfwiG f wuf<upGm yg0ifaqmif½u G rf w
I Ykdukd vIu
d v
f u
dI v
f v
JS JS 0rf;yrf;wom
rSwfwrf;wifaMumif; tpD&ifcHtyfygonf/
ed*Hk;csKyftm;jzifh tpD&ifcHvdkonfrSm igwdkY wuo\ vkyfief;aqmifwmrsm;onf vGefcJhaom wuoa½G;
aumufyGJ aESmifhaES;rIaMumifh wdk;awmif;vSaom oufwrf;umvwGif vkyfaqmif&ojzifh rnfodkYrQ tm;&auseyfjcif;
r½SdEdkifay/ ausmif;om;xk\tusKd;? ausmif;om;xk\ta&;wGif 1956-57 ckESpf wuoa½G;aumufyGJ rusif;yrD
tcsde0f ,f raMumufr½GUH aemufrwGeYf bJ ½Gy½f yG cf RHcRH qufvufaqmif½u G f wm0ef,al cgif;aqmif&ef uwday;cJyh gonf/
igwdkYtwGuf tjrJwap Ncdrf;ajcmufaeaom (3) cguspepfqdk;udk tjrefqHk; vufpodrf;Edkif&eftwGuf rarhravQmhaom
nDñGwfrI? opöm½SdrI? ZGJ ?owådwdkYjzifh tqifoifhjyifqifxm;&ef aemufqHk;zdwfac:jcif;jzifh þtpD&ifcHpmudk wifjyvdkuf
ygonf/
podef;[ef
('k-OuúX)
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
503
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
OD;wifxeG ;f (ewfarmuf)
(1955-56)
Source: Oway Magazines
504
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
Source: Oway Magazines
505
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef; (19)
9/ apmodk;rm; vlxkqufoG,fa&;XmerSL;
10/ udkatmifoef; tdk;a0wm0efcH
11/ udk0if;wif yd#uwfwdkufrSL;
wuúov
kd Ef iS aUf umvdyaf usmif;aygi;f pHk aqG;aEG;yJcG ef;raqmifa½Sw
Y iG f ud,
k pf m;vS,rf sm; pk½;kH aepOf (rEåav;)
Source: Aung Tun's Original Copy
507
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(C) ausmif;om;or*¾rsm;zsuo
f rd ;f &efEiS hf ywfoufaom ynma&;0efBu;D Xme\trdejhf yefwrf;
1/ EdkifiHawmf\ausmif;trsKd;rsKd;wGif uGefjrLepfaomif;usef;olrsm;ESifh qufoG,folrsm;\ ya,m*aMumifh
rMumrDu ausmif;pnf;urf;rsm;udk tBuD;tus,f csKd;azmufzsufqD;rIrsm; ay:aygufcJhayonf/
2/ ,if;uJhodkY ausmif;pnf;urf; zsufqD;csKd;azguf&mü q&m^rrsm;tm; Ncdrf;ajcmufrI? &mZ0wftjypf'Pf
xdu k o f ifo
h nfh tEdik t
f xufjyKusifrh ?I ausmif;ol^om;rsm;tm; ausmif;pnf;urf;csKd;zsufap&ef ausmif;wGi;f ausmif;
jyif t"r®enf;jzifh tEdkiftxuf Ncdrf;ajcmufapcdkif;rI/ ausmif;rsm;wGif pmoifysufuGufatmif enf;trsKd;rsKd;jzifh
taESmifht,Sufay;rI tp½Sdaom tvGefrESpfNrKdUzG,fjzpfonfh tMurf;zufrIrsm;ukd ausmif;om;oli,ftcsKdUu jyKrl
aqmif½GufcJhonf/
3/ txufyg w&m;rJrh rI sm;ukd rnfonfeh nf;ESirhf qkd wm;qD;ydwyf if&ef Ekid if aH wmftpk;d &u qk;H jzwfNyD;jzpfojzifh
EkdifiHawmfausmif;rsm;wGif ausmif;q&mBuD;rsm;u OD;pD;ízGJUpnf;xm;aom ausmif;aumifpDrsm;ESifh ausmif;om;tzGJU
rsm;rSty pifNydKiftzGUJ tpnf;rsKd; oabmoufa&mufonf?h okYd wnf;r[kwf ausmif;pnf;urf;ukd xdcu dk cf sKd;azmufap
Ekid o f nf[k ,lqEkid o f nh?f okYdwnf;r[kwf ausmif;om;vli,frsm; tcsi;f csi;f y#dyu©jzpfapEkid o f nf[k ,lqEkid o f nfh
rnfonfU ausmif;om;or*¾ toif;tzGrYJ sK;d ukrd Q Ekid if aH wmfausmif;rsm;wGif zGpYJ nf;cGirUf jyK&/ tb,folrqkd trdefYxkwf
jyefonfhtcsdefü ausmif;rsm;wGif ausmif;q&mBuD;OD;pD;í zGJUpnf;aomausmif;aumifpDrSwyg; ausmif;om;or*¾
toif;tzGJU tp½SdonfhtzGJUrsKd;rsm;ukd EkdifiHawmfausmif;rsm;wGif zGJUpnf;NyD;½SdaecJhvQif ,cktrdefY&onfh aeYrSpí
&ufaygif; (30) twGif; ausmif;om;or*¾? toif;tzGJU tp½Sdonfrsm;ukd ausmif;q&mBuD;u trdefYxkwfqifh
zsufodrf;ap&rnf/
4/ trdefYESihftnD EkdifiHawmfausmif;q&mBuD;rsm;u aqmif½Gufonfukd aESmifh,Suf? okdYwnf;r[kwf zsufqD;?
okYd wnf;r[kwf remcH? okYd wnf;r[kwf ausmif;pnf;urf;ukd zsufq;D aeol ausmif;om;rsm;ukd q&mBuD;u tjypfudk
vku d í f ausmif;rS &moufyefxw k yf ,fonftxd ta&;,l tjypfay;Ekid o f nf/ þuJo h Ydk ta&;,ljcif;rsK;d ukd tu,fí
ckcHawmfvSefaomtm;jzifh ausmif;om;rsm;uaomfvnf;aumif;? tjcm;olrsm;uaomfvnf;aumif; wpkHw&m jyKrl
cJhvQif xkdtjyKtrlaMumifh ausmif;ukdqufvufzGifhvSpfí Nidrf;csrf;pGmynmoifMum;&ef roifh[k ausmif;q&mBuD;
u ,lqcJah omf ausmif;uk&d uftuefYtowfjzifh jzpfap? &uftuefYtowfr½Sb d J jzpfap ydwxf m;Ekid o
f nf/ ynma&;
Xmet&m½Srd sm;onf xku d pd u
ö dk atmifjrifpmG aqmif½u G Ef idk af &;twGuf ausmif;q&mBuD;rsm;tm; vkt d yfonfh tultnD
rsm; ay;Mu&rnf/
5/ txufygtrdeYft& ta&;,laqmif½u G rf rI sm;ukd rnforl qkd qlyal omif;use;f onfh enf;jzif?h okYdwnf;r[kwf
t"r®enf;jzifh aESmuf, h uS zf sufq;D cJvh Qif ausmif;q&mBuD;onf e,ftyk cf sKyfa&;t&m½Srd sm; (okYd r[kw)f &Jt&m½Srd sm;
okdY taMumif;Mum;í tultnDukd&,lvsuf tajctaeukd Ekdifeif;pGmxdef;odrf;&rnf/
ausmif;om;ta&;ESiyhf wfoufaomrdechf eG ;f
ausmif;om;oli,frsm;&JU ta&;eJYywfoufNyD; jynfov l x
l t k m; tpk;d &uk,
d pf m; uRefawmf tpD&ifcv
H ydk gw,f/
1948 vGwfvyfa&;&NyD;onfaemuf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH&JU *kPfodu©meJY tqifhtwef; jrifhrm;rItwGuf
tpdk;&[m jynfolvlxkw&yfvHk;tm; b0opfzefwD;a&;twGuf vkyfief;trsKd;rsKd;udk aqmif½GufcJhygw,f/ ¤if;vkyfief;
rsm;teuf jynfaxmifpk&JU tñGefYtzl;rsm;jzpfwJh ausmif;om;oli,frsm;udk vlawmfvlaumif;rsm; jzpfvma&;twGuf
tpdk;&u txl;ta&;ay;NyD; aqmif½GufaewmvdkY uRefawmfxGifNyD; tpD&ifcH&ef vdkr,frxifygbl;/
tpd;k &u ausmif;om;oli,frsm;udk aemifwacwfrmS jynfaxmifpjk refrmEdik if &H UJ wm0efukd xrf;aqmifEikd Mf urJh
om;aumif;&wem jzpfay:vma&;twGuf b0opfzefwD;rIynma&;pDrHudef;udk a&;qGJNyD; 1952 ckrS pwifí aqmif½Guf
aewmudkvnf; jynfolvlxku rsufjrifudk,fawGU jzpfygw,f/
b0opfzefwD;rIynma&;pDrHudef;t& tpdk;&u ½kyfvHk;azmfaewJUvkyfief;rsm;uawmU-
1/ jynfaxmifpkom;rSeforQ ta&;? tzwf? twGuf em;vnfolrsm; jzpfvmap&ef?
2/ pufrvI ufrv
I yk if ef;rsm; uRrf;usifpmG aqmif½u
G af y;Edik rf ,fh jynfaxmifpo k m;rsm; tvHtk avmuf ay:xGuf
508
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
vmap&ef?
3/ jynfaxmifpk&JU wm0eftoD;oD;udk uRrf;usifvHkavmufpGm xrf;aqmifEdkifr,fh t&nftcsif;jynfh0olrsm;
jzpfvmap&ef?
4/ jynfaxmifpktwGif; Avig;wefeJY jynfpHkr,fh jynfaxmifpkom;rsm; aygrsm;vmap&ef?
5/ jynfaxmifpktwGif; 'Drdkua&pD0g' wnfwHhcdkifjrJ&efwdkY jzpfygw,f/
aemufwcsufuawmh jynfaxmifpkom;rSeforQ ynmoifMum;a&;rSm tcGifhta&;wef;wl½Sdap&ef twGuf
rlvwef;rSwuúodkvftxd tcrJhynmoifMum;ay;wJhpepfudk tpdk;&u wDxGifcJhygw,f/ vGwfvyfa&; &½SdNyD;csdefrSpNyD;
,cktcsdefxd (8) ESpfcefYtwGif; rlvwef;ausmif;aygif; (10226)? tv,fwef;ausmif;aygif; (415)? txufwef;
ausmif;aygif; (220)? q&mtwwfoifausmif; (6) ausmif;? pufrIvufrIodyÜHausmif; (3) ausmif;? pdkufysKd;a&;odyÜH
ausmif; (1) ausmif;? pdkufysKd;a&; txufwef;ausmif; (1) ausmif;? wuúodkvfausmif; (1) ausmif;? tjcm;aumvdyf
ausmif; (8) ausmif;wdYk ukd zGiv hf pS f oifMum;ydYk cs aeygw,f/ ,ckuRefawmf tusOf;rQtpD&ifccH w hJ hJ aqmif½u G cf sufrsm;udk
axmuf½jI cif;tm;jzifh ynma&;bufrmS tpd;k &uxm;½Sw d hJ apwem[m b,favmufBuD;rm;w,f qdw k m ay:vGix f if½mS ;
aeygw,f/
aemufwcsuf rlvwef;upNyD; txufwef;ausmif;awGrSm ynm&nfEdkYaomufpdkYaeMuwJh ausmif;om;oli,f
rsm;rSm touft½G,t f m;jzifh i,f½, G Ef ek ,forl sm;jzpfwthJ wGuf aemifwacwfrmS vlawmfval umif;rsm; jzpfvmap½Hrk u
EdkifiHawmfzGJUpnf;yHk tajccHOya't& 'Drdkua&pDpepfjzifh jynfaxmifpkBuD;udk uRrf;usifpGm tkyfcsKyfxdef;odrf;Edkifolrsm;
jzpfvmapa&;twGuf txufwef;ausmif;rsm;ESifh tv,fwef;ausmif;rsm;rSm q&meJYwynfh yl;aygif;aqmif½GufwJh
ausmif;aumifprD sm; zGUJ pnf;aewJt h jyif ausmif;om;vli,frsm;&JU touft½G,?f ynmt&nftcsif;? A[kow k tqift h
wef;tvdkuf pmawGUvufawGU jyKpkarG;jrL avhusifhoifMum; ydkYcsrIrsm;udkvnf; aqmif½Gufaeygw,f/
tpdk;&[m ausmif;om;oli,frsm;twGuf 'DrQavmuf arQmfvifhjcif;BuD;rm;pGm *½kpdkufNyD; aqmif½Gufaewmudk
uGefjrLepfaomif;usef;olrsm;eJY ¤if;wdkY&JU tay;t,ltquftoG,f jyKvkyfaeMuwJh EdkifiHawmfopömazguftcsKdUwdkYu
]wjynfv;kH aocsiaf oygap uGejf rLepfawGrmvQiNf y;D a&m} qdkwJh ¤if;wdkY&JU0g'vkyfief;pOftwdkif; ,ckwavmrSm EdkifiHawmf
ausmif;tcsKdU½Sd ausmif;om;oli,ftcsKdUudk jzm;a,mif;aoG;aqmif ajr§mufyifah y;jcif;tm;jzifh ausmif;pnf;urf;udt k BuD;
tus,f qlylcsKd;azmufzsufqD;apw,f/ aemufqHk;rSm pmoifMum;a&;avmuwckvHk; NydKysufapNyD; EdkifiHawmf&JU Nidrf0yf
ydjym;a&;udkyg Ncdrf;ajcmuf&ef BudK;yrf;rIrsm;[m xif½Sm;pGm ay:xGufvmcJhygw,f/
jynfaxmifpk ynma&;avmu&JUtajctaerSm ,ckuReaf wmfwYkd ajymqdak ecJw h thJ wdik ;f qd;k 0g;pjyKvmwJt h wGuf
jrifhjrwfwJhvkyfief;rsm;udk wm0ef,lNyD;aqmif½GufaeMuwJh q&m^q&mrrsm;tm; vnf;aumif;? ynmudkat;csrf;pGm
qnf;yl;vdkMuwJh ausmif;om;vli,frsm;tm; vnf;aumif;? rdrdwdkY&JUom;i,forD;i,frsm;udk ynmwwfapvdkwJh rdb
tkyfxdef;olrsm;tm; vnf;aumif;? w&m;Oya'twGif;rSm vGwfvyfpGm ynmoifMum;cGifh½SdwJh jynfolvlxktm; vnf;
aumif;? tpdk;&u tpGrf;ukefumuG,frIay;&ef oHEéd|mefcsxm;NyD; jzpfygw,f/
'gaMumifh Edik if aH wmfausmif;rSm pnf;urf;ao0yfpmG eJY at;csr;f pGm ynmoifMum;jcif;udk aESmif, h u S f (odYk r[kw)f
taESmifht,SufjzpfaprJh tjyKtrI[lorQudk xda&mufpGmta&;,lNyD; tjypfay;ap&ef? ausmif;q&mBuD;rsm;eJY ynma&;
Xme t&m½Srd sm;&JU ta&;,laqmif½u G rf rI sm;udk tMurf;zufenf;eJY? odYk wnf;r[kwf t"r®enf;eJY aESmuf,u S zf sufq;D cJ&h if
tkyfcsKyfa&;t&m½Sdrsm;eJY &Jt&m½Sdrsm;&JU tultnDudk&,lNyD; aqmif½Gufap&efudkvnf; tpdk;&u ñGefMum;csufrsm;ay;NyD;
tpDpOfrsm; jyKvkyfaeaMumif;udkvnf; jynfolvlxktm; uRefawmfxyfavmif;NyD; tpD&ifcHvdkygw,f/
,ckupd u ö kd uReaf wmfwYkdjywfom;pGm wm;qD;jcif;rjyKEdik v f Qif jynfaxmifpBk uD;wckv;kH rSm pnf;rJu h rf;rJ?h Oya'rJh
jyKvkyfjcif;rsm; vTrf;rdk;vmNyD; EdkifiHawmfBuD;wckvHk; NydKuGJysufpD;oGm;apEdkifygw,f/ tpdk;&Oya't& tMurf;enf;udk
toHk;jyKwJh tajctaetxd qdk;0g;vmjcif;rsKd;udk vHk;0vdkvm;jcif;r½Sdayr,fh tajctaeudk Edkifeif;pGmxdef;odrf;Edkifa&;
twGuf vdt k yfwahJ qmif½u G rf rI sm;udk jyKvky&f ygvdrrhf ,f/ wu,fvYkd tpd;k &u rvTrJ a½Smifwt hJ wGuf wm0efux kd rf;½Gucf &hJ
&if uGefjrLepfaomif;usefolrsm;eJY ¤if;wdkY&JU ajray:'vefrsm;[m ausmif;om;rsm;tm; tpdk;&u &ufpufMurf;MuKwfpGm
jyKrlaeNyD;vdkY [pfatmfa<u;aMumfMuNyD; wdkif;jynfqlyGufvmatmif vIHUaqmfMuOD;rnfqdkwmudkvnf; tpdk;&[m BudKwif
arQmfvifx h m;NyD; jzpfygw,f/ 'gaMumifh tpd;k &u jynfov l x
l t
k m; wdusjywfom;pGm tpD&ifcv H w kd muawmh ,ckupd rö mS
ausmif;om;oli,frsm;&JU avmuudk pwifx;kd azmuf0ifa&mufvmNyD; qlyrl eI YJw&m;rJrh rI sm;udk zef;wD;aeMuwJh aomif;use;f
ol uGefjrLepfrsm;eJY ¤if;wdkY&JUya,m*aMumifh at;csrf;pGmynmoifMum;jcif;udk t"r®enf;eJY aESmifh,SufzsufqD;aeMuwJh
ausmif;om;ta&jcHK vlqdk;rsm;udk tpdk;&wm0eft& ta&;,l&r,fqdkwmudk jynfolvlxkBuD;w&yfvHk;u od½Sdem;vnf
509
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
xm;&ef jzpfygw,f/
'gaMumifh aomif;usefou l eG jf rLepfrsm;eJY ¤if;wdYk &UJ taygif;tygrsm;jzpfwhJ Edik if aH wmfopömazmufwYkd &UJ ,kwrf m
qd;k oGr;f wJh tMuHtpnfuakd csrIe;f zsufq;D NyD; jynfaxmifp&k UJ om;aumif;orD;aumif;rsm;jzpfMuwJh ausmif;om;oli,frsm;
at;csrf;pGmynmoifMum;Edkifa&;twGuf tpdk;&tm; ausmif;om;? rdb? tkyfxdef;olrsm;u vnf;aumif;? EdkifiHawmf\
pwkwr¬ @dKifBuD;jzpfaom owif;pmq&mrsm;tm;vnf;aumif;? jynfaxmifpBk uD;udk opöm½SMd uukeaf om jynfaxmifpo k m;
rsm;tm;vnf;aumif;? tbufbufrS yl;aygif;aqmif½GufMu&ef arwåm&yfcH yefMum;vdkufygw,f/
(q) Adv
k cf sKyaf tmifqef;\ ausmif;om;b0a&;cJah omaqmif;yg;
ausmif;om;0wÅ&m;
t*Fvdyfpma&;q&mBuD; ½SdwfpyD;,m;u urÇmhtvHk;pHkonf ZmwfcHkrQomwnf;[k rdefY>rufbl;\/ xdkurÇmhZmwfcHkwGif
vltrsKd;rsKd;? t½G,ftrsKd;rsKd;? twef;tpm;trsKd;rsKd;wdkYonf udk,fhtcPf;udkudk,fudkifí ZmwfEdkifatmif cif;oGm;&avonf/
odkYjzpf&m vlwdkif;vlwdkif;rSm odMum;wwfaom tcsdeft½G,frSpí aoonfxdatmif rdrd\ tvkyf0wå&m;tjzpf½Sd\/ xdk
0wå&m;udk aMu>yefrSomvQif avmuü vljzpfusKd;eyfayrnf/ urÇm\aemifacwf tarGcHjzpfMuaom uRefawmfwdkYausmif;
om;wdkYrSmvnf; txl;ojzifh touf (16) ESpf (17) ESpfrSpí txufodkY½Sdaom ausmif;om;rsm;rSmvnf;? tqdkyg0wå&m;
Oya'rS ruif;vGwfMuacs/ ,if;odkYjzpfvQif-ausmif;om;\0wå&m;onf tb,fenf;/
tjrifus,fus,f? Munfhavh½SdaomolwdkYonf ausmif;om;qdkonfrSm wef;pmusufí pmar;yGJatmif½HkrQ[laom trsm;
t,ltq\wdrfjcif;tjzpfudk od½SdMuavNyD/ xdkt,ltqum; acwfatmufusonfh t,lrQom jzpfayonf/
ynma&;udkuRrf;usifaom urÇmhynm½SdwdkYonf avmua&;? "r®a&;jyóemt&yf&yfwdkYudk pdppfa0befajz½Sif;wwfaom
ynmrS pmtkyfpmayudktHí&aom trSwfonmESpf&yfudk cGJjcm;íxm;avonf/ pmar;yGJudkatmifjrifolonf avmu
ppfyGJwGifvnf; atmifjrifEdkifonfh t&nftcsif;½Sdonf[k rkcsqwfqwf rqdkomacs/ þodkYvQif pmar;yGJtaMumif;oepfudk
azmfxkwfMu\/ An Examination of Examination pmar;yGJrsm;\ tusKd;tjypf ppfaq;csufqdkaom pmtkyfwGif
þtcsufudk ½Sif;vif;jyo xm;ay\/ pmar;yGJwck\ tajzpm½Gufrsm;udk pmppfoltrsKd;rsKd;tm;-ppfaq;p&m tajzwck
wnf;udkyif trSwfay;yHkjcif; rwlnDonfudk awGY&ayonf/ wbef-pmppfolwOD;wnf; ¤if;wESpfcefYu zsufcJhaomtajzudk
aemufxyf ppfaq;onfhtcg yxrtrSwfay;yHkESifh aemufwcgtrSwfay;yHkjcif;rSm uGmjcm;onfudk awGU&ayonf/ urÇm
ausmf-jyZmwfa&;q&m bm;emwfa½Smuvnf; w&Ha&mtcgu twef;xJwGif xdyfusaom ausmif;om;onf avmuwGif
atmufqkH;xpf a&mufwwfonf[k rdefYqdkcJhbl;onf/
þwGif urÇmausmfpma&;q&m\ ta&;tom;udk ¤if;a&;om;ojzifh ,HkMunf&rnf[k rqdkvdk? odkY&mwGif ¤if;um;
rSwfcsuf- jr[ef - AdkvfcsKyfatmifqef;\pmayvuf&m - pm- 83-88 (y^98) ESifh wdkufqdkifppfaq;í rl&if;pm;omtwdkif; azmfjyonf/
510
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
aoG;pnf;Mupdkh
eDarmif;armif;vQif
cGyfa'gif;atmifvH? av0,fysHwnfh/ /
twdwfZmwfaMumif;? ordkif;a[mif;udk
jyefajymif;avhvm? qef;ppfygu
nDnmzszs? pnf;vHk;Mu\/
qE´rSefvQif? wdkufyGJqifí
eDvGifaomaoG;? ajrrSmajy;vnf;
a<u;aMumfcsDwuf? wcJeufvQif
vufwGJumom ½SdcJhonf/ /
,ckESpfa½S;? EIdif;&efa0;pG
aoG;uGJNydKqif;? usqHk;jcif;udk
½dkif;yif;nDnm? wdkYuG,fumrS
aemifvmnDaxG;? nDrav;wdkY
aoG;pnf;cspfcif? O'gef;wGifvdrfh/ /
eDarmif;armif;vQif
cGyfa'gif;atmifvH? av0,fysHwnfh/ /
jrefatmif vSarmf
tdk;a0tm;yefMum;csuf
a'gif;\pGrf;tif? urÁnf;wifonf
jynfcGiftESHY? csif;csif;ysHUvsuf
qGwftHhbG,fyif? vGwfcswifwnhf/ /
rdcifcGyfí? þ,aeY0,f
½TifajrUp&m? wdkif;jrefrmü
aZ,smatmifyGJ? qif,ifETJvnf;
EGHxJaoG;yGuf? zdwfpifpuf\
idkrsuf&nfqif? &efyGJusif;Mu
jymusrD;avmif? tavmif;aumifESifh
om;armifrSDcdk? wuúodkvfvnf;
]]pdrf;pdkjruRef;}} rjzpfxGef;cJh
usnfvTrf;,rf;aiGU? wa0ha0hESifh
512
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
aqG;ajraoG;yGuf? tHxGufcJh&
'dkU'ku©csnf;? rIdif;ysyifv,f
*,ufES,fwnfh/ /
þor,wGif? uREfkyfjrifonf
rdcifa'gif;vS? ajcudk<uí
a½SUrSa&mifeD? ysKdUwufonfESifh
]]csDap? nDap}} ]]a'gif;tdk;a0}} [k
wGefav&ifha<u;? atmifoHay;onf
___ ___ ___
ausmif;om;acgif;aqmifudkEkrdefhcGef;
,ckvufiif; cifAsm;wdYk wuúov kd u
f kd Munfyh gvm;/ twef;xJukd q&m0ifvmNyD;&if rxwmeJY ausmif;xkw?f
q&mhukd tusKd;eJYtMumif;eJY jyefajymrdwmeJY ausmif;uxkw?f ? ½Iyyf gw,f? rsufpu
d av; eJezJ iG Nhf yD; ausmif;om;awG&UJ
tusKd;enf;enf; aqmif½GufwmeJY ausmif;uxkwf?
(1936 ckESpf? azazmf0g&Dv 25 &ufaeh? nae 4 em&D or*¾üusif;yaom ausmif;om;tpnf;ta0;rSwfwrf;rS)
EdkifiHawmf0efBuD;csKyfOD;EkrdefhcGef;
ausmif;om;or*¾awG[m qlyrl aI wGuzkd efw;D aew,f/ uGejf rLepf 'vQK'd vefawGjzpfw,f/ ausmif;pnf;urf;
udk azmufzsuf usL;vGew
f ,f/ t"r®pepfukd toH;k jyKaew,f? q&mawGr½dak obl;/ 'gaMumifh vdt k yfovdk wif;wif;
usyfusyf ta&;,l&vdrfhr,f/
(1956 ckESpf? atmufwdkbmv 7 &ufaehn toHvTifhí wdkif;jynfodkhaMunmonf/)
(ps) wuotvkyt
f pnf;ta0; (Business meeting) ü awGU½S&d aom jyóemrsm;
wuopnf;rsOf;t& ESpyf wfvnfyrkH eS t f pnf;ta0; (Business meeting) udk trIaqmifoufwrf; rukerf D
usif;y&onf/ xdktpnfta0;rsKd;udk 1950 ck ywf0ef;usifu oefY½Sif;aomausmif;om;tif;tm;pk wuowGifta½G;
cHcJh&pOfu a½SmifcJhonf/ wyfOD;tzGJUrsm;onf xdktpnf;ta0;rsKd;udk raMumufay/ wuopnf;rsOf;ESifhtnD usif;y&ef
tm½Hx k m;cJo
h nf/ wuo trIaqmiftaejzifh rdrw d Ukd \ aqmif½u
G cf surf sm;udk or*¾toif;0ifrsm;tm; jyefvnftpD&ifcH
wifjyjcif;jzpfonf/ wuo toif;0ifausmif;om;rsm;u wuo pnf;rsOf;ESit hf nD BudKwifyYdk xm;aom ar;cGe;f rsm;ukd
pepfwus w&m;0if½iS ;f vif; ajzMum;&onf/ ½Si;f vif;ajzMum;csuftay: pnf;rsOf;ESit hf nD a0zefaqG;aEG;cGijhf yKonf/
vkdtyfaomtqkdrsm;ukd wifjyqkH;jzwfEkdifonf/ trIaqmiftzGJU\ tokH;p&dwfukdvnf; tpkd;&todtrSwfjyK pm&if;ppf
ppfaq;awGU½Sdcsuf? rSwfcsufrsm;ESifhtwl twnfjyK&ef wifjy&onf/ wuo toif;0ifaMu;ukd r0ifrae&jzpfí
wuúokdvf½kH;u wm0ef,l aumufcHay;onf/ ¤if;0ifaMu;rsm;ukd wuúokdvf½kH;uyif bPfwGif tyfESHxm;ygonf/
wuotrIaqmif\ qk;H jzwfcsut f & ok;H vkad omaiGukd wifjyaomtcg wuúov dk ½f ;Hk u csuv
f ufrw S f xkwaf y;ygonf/
¤if;aiGukd okH;pGJa&;ESifhywfoufí wuúokdvftmPmykdifrsm;u wpkHw&m pGufzufcGifhr½Sdyg/ pGufzufcGifhvnf; rjyKcJhyg/
wuo\ aiGtok;H p&dw½f iS ;f wrf;ukd pnf;rsO;f t& 'k-Ouú|u tvkyt f pnf;ta0;wGif wm0ef,w l ifjyí twnfjyKcsuf
&,lygonf/
wuo aiGpm&if;ukd ppfaq;rnfh rSwfykHwifpm&if;ppftzGJUukd trIaqmiftzGJU qkH;jzwfcsuft& cefYtyf&yg
onf/ xkdtcsdef 'k-OuúXukdausmfjrifh EkwfxGufoGm;ygonf/ tvkyftpnf;ta0;wGif ¤if;ukd,fpm; ukdpkd;odef;u
tpD&ifcHpm wifoGif;cJh&ygonf/ tvkyftpnf;ta0;ukd Mo*kwfv (16) &uf? rGef;vGJ (1) em&D (35) rdepfwGifusif;ycJh
onf/ twku d tf cHtaejzifh wyfO;D tzGUJ ukd tjyif;txef a0zefx;dk ESuo f nf/ wuorS ukcd ifarmiftek ;f ESihf udak rmifarmif
ñGefYwkdYu tjyeftvSef a0zefaqG;aEG;rIrsm; jyKvkyfygonf/ aiGpm&if;½Sif;wrf; udpöESifhywfoufí wcgw&H wzuf
ESifhwzuf r[kwfbl;? [kwfw,f ponfjzifh vufoD;vufarmif;wef;í atmf[pfjiif;ckHMuonf/
ausmif;om;wOD;u owåd½SdvQifxajymyg[k atmf&mrStp tkwftkwfusufusufjzpfvmí "gwfykHowif;
axmufrsm;u "gwfykH½dkuf,lonf/ xkdtcgausmif;om;wOD;u t"du½kPf;jzpfvQif "gwfykHygoGm;rnf pkd;onfhtwGuf
"gwfyo Hk wif;axmufwOD;ukd atmufoYdkqcJG s&mrStp tcsKUd owif;axmufrsm; rausreyfjzpfum jyefuek Mf u\/ xku d pd u
ö dk
ae½Sif;owif;pmwkduf\ ykHMuD;csJUvIHYaqmfcsuft& owif;axmuftoif;onf wuoukd (6) voydwfarSmuf&ef
514
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
qkH;jzwfcJhonf/
aemufqkH; wuo aiGpm&if;½Sif;wrf;ukd twnfjyKa&;twGuf rJcGJ&m (761) rJ? (540) rJ twnfjzpfonf/
¤if;tpnf;ta0;u twnfjyKaomtqkdrsm;rSm-
(1) trsKd;om;ynma&; jyKjyifajymif;vJrI aqG;aEG;yGJBuD;w&yftm; EkdifiHawmftpkd;&rS OD;pD;usif;y&ef?
(2) oHk;cguspepf y,fzsufay;&ef?
(3) atmufwdkbm ausmif;wvydwf&ef?
(4) atmufwdkbm aemufqufwGJpmar;yGJwGif us½IH;olrsm;tm; wcgus rowfrSwfa&;? 0dZÆmwef;pmar;yGJwGif
ar;vGe;f vTm (1) ESihf (2) tm; waeYxJ (2) Budrf rppfaq;a&;ESihf t&pfuspepfa[mif;jzifh ajzqdok rl sm;tm;
atmufwdkbm aemufqufwGJpmar;yGJwGif 0ifa&mufajzqdkcGifhjyK&ef?
(5) &efukefwuúodkvfwGif owif;pmq&m twwfoifoifwef;ydkYcsay;&ef arwåm&yfcHaMumif;wdkY jzpfonf/
or*¾EiS phf yfvsO;f í udpw
ö ckct k wGuf a½G;cs,cf efYtyfxm;aomaumfrwDukd cefYtyf&eftqduk kd &Jacgifuzkd ek ;f jrifh
u wifoGif;&m xdktqdkrSm wuopnf;rsOf;Oya' tcef; (12)? tydk'f (6)? tydk'fi,f (6) t& aiGpm&if;½Sif;wrf;udk
uefYuGufpOf ½HI;edrfhoGm;aomtqdkESifh eD;pyfí xdktqdkrsm;udk ,ckrSaemuf (6) vrSmrS wifoGif;cGifh½Sdonfqdkum wuo
Ouú|u y,fcsvdkufavonf/ xYdkaemuf wuotpnf;ta0;udk ]wuownfjryJ gap} [k a<u;aMumfNyD; &Jacgifudkzkef;
jrifhu ]t"r®0g' usq;kH ygap} a<u;aMumfum nae (6) em&D? (30) rdepfwGif t"du½kPf;rjzpfaomfvnf; qlqlylylESifhyif
NyD;pD;oGm;\/
'k-Ouú| udak usmfjrifh Ekwx f uG jf cif;udprö mS wuotaqmuftOD atmufxyf½dS pm;aomufcef;wGif qdik zf iG v hf kd
olrsm;xHrS wif'gac:,l&mwGif ¤if;wifjycJhaomrlMurf;udk vufrcHonfhudpEö Sifh wuG tjcm;rauseyfzG,f udpt ö &yf&yf
wdkYaMumifh ZGefv (28) &uf? rGef;vGJ (1) em&Du wifoGif;cJhjcif;jzpfygonf/
owif;axmufrsm;ESihf jyóemrjzpfap&efEiS hf ajyvnf&majyvnfaMumif; twGuf wuoOuú| udpk ode;f [ef?
udkpdk;odef;wdkYonf prf;acsmif;BuD; owif;axmuftoif; Ouú|BuD;xH oGm;a&muf½Sif;jyonf/ owif;axmuftoif;
Ouú|BuD;uvnf; em;vnfoabmaygufcJhonf/ xdktcsdefu wuoESifh wyfOD;udk jynfolu tm½Hkpdkufaecsdef jzpfav
onf/
&efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;wyfO;D owif;axmufrsm;odhk yefMum;vTm
owif;axmufrsm;cifAsm;-
16? 8? 57 &uf wuo tvkyftpnf;ta0;wGif owif;axmuftcsKdUESifh ausmif;om;wOD; jzpfoGm;aom
udpEö Sifhywfoufí &efukefwuúodkvf ausmif;om;rsm;wyfOD;tm; jrefrmjynfowif;axmufrsm;toif;u (6) vwdwd
tqufjzwfum oydwfarSmufvdkufonf[k 18? 8? 57 &ufaeYu aMunmvdkufygonf[k od&ygonf/
þodYk aMunm&müvnf; (wuotvkyt f rIaqmifrsm;onf pnf;urf;rJrh ?I &rf;um;rIukd tcsed rf rD ajz½Si;f Edik b
f J
tjypfusL;vGefol\ y&d,m,fudkyif vdkufavsmcJhonf/ xdkaMumifh wuotrIaqmifrsm; wm0efruif;) [lí vnf;
aumif;? (wuo trIaqmifrsm;rSm ausmif;om;nDñGwfa&;wyfOD;tzGJU0ifrsm;jzpfí rvTJra½SmifombJ tjypf½SdolESifh
wm0ef ruif;olrsm;) [lí vnf;aumif; yg½Sdonfudk awGU&ygonf/
þudpEö iS yhf wfoufí owif;axmufrsm;tm; jzpf&yfreS u f kd wifjyvdo
k nfrmS tvkyt f pnf;ta0;yGw J iG f jzpfymG ;
jcif;onf omrefausmif;om;wa,mufESifh owif;axmuftcsKdU jzpfyGm;jcif;yif jzpf\/ tpnf;ta0; wm0efcHusif;y
aom trIaqmifrsm;ESifh jzpfyGm;jcif;r[kwfojzifh wuotrIaqmifüvnf; wm0efr½Sday/ þausmif;om;onf wyfOD;
trIaqmifvnf; r[kw?f aumifp0D ifvnf; r[kwo f jzifh wyfO;D üvnf; wm0efr½S/d xdak usmif;om;ESihf owif;axmufrsm;
tcif;jzpfyGm;csdefwGif tpnf;ta0;\ obmywdjzpfaom wuoOuú|u (owif;axmufrsm;tm; "gwfyHk½dkufcGihf
½SdaMumif;ESifh rwm;jrpfrydwfyif&ef) ajymMum; aMunmcJhavonf/ þodkY obmywdu ajymMum;NyD;aomtcg owif;
axmufrsm;u tpnf;ta0cef;rrS xGufcGmoGm;ygonf/ xdkaeYnaeuyif jzpfyGm;&müygaom ausmif;om;udk,fwdkif
owif;axmufrsm;tm; awmif;yefpm ay;ydkYcJhygonf/
,if;odYk ausmif;om;wcsKdUESihf owif;axmuftcsKdU y#dyu©jzpfymG ;jcif;udk wuou rvdv k m;onft h avsmuf
xdkausmif;om;u ¤if;tvdkqE´tavsmuf awmif;yefapygw,f/ xdkuJhodkY rdrdwdkY tvdkqE´tavsmuf awmif;yefonf
udyk if t"r®tEdik uf sifí h awmif;yefaponf[al omoabmrsKd; owif;axmuftzGUJ \ aMunmcsufwiG yf g½So d nf/ wzef
515
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wyfO;D tm; (6) v oydwaf rSmufonf qdjk cif;rSmvnf; bmrQ roufqikd o f nfh wyfO;D tm; rw&m;oufouf qH;k jzwfcsuf
jzpfonf[k ,HkMunfygonf/
wyfOD;onf owif;axmufrsm;tay:ü apwemaumif;xm;vsuf oabmxm; rSefuefcJhygonf/ 1955
ckEpS f bGUJ ESi;f obifwiG f owif;axmufrsm;tm; "gwfyrHk ½du
k &f [k wm;jrpfonfukd wuou 0rf;enf;aMumif; aMunmcJh
zl;yg\/ xdkaMujimcsufukd wyfOD;u axmufcHcJhonf/
xdkuJhodkY wyfOD;ESifh owif;axmufrsm; apwemoefY½Sif;pGm qufqHonfudk wyfOD;0ifr[kwfonfh omref
ausmif;om;wOD;ESifh jzpfyGm;rIudk ckwHk;vkyfvsuf wyfOD;tm;w&m;cHvkyfonfh vkyfMuHrIaMumifh wyfOD;owif;tm; (6)
v oydwfarSmufjcif; jzpf&yfudk rw&m;[k,lqaMumif; owif;axmufrsm;tm; tav;teuf wifjyvdkufygonf/
&efukefwuúodkvf ausmif;om;nDñGwfa&;wyfOD;taeESifh ,cifuvnf; owif;axmufrsm;tay: oabm
xm; rSefuefcJhygonf/ ,ckvnf; rSefuefygonf/ aemiftpOfojzifhvnf; rSefuefpGm qufqHoGm;rnfqdkonfudkvnf;
od½Sdapvdkygonf/ þuJhodkY wyfOD;tay:wGif rw&m;csrSwfxm;aom qHk;jzwfcsufudk trSefodkY a&muf½SdEdkif&ef pOf;pm;
aqmif½GufEdkif&eftwGuf owif;axmufrsm;odkY wifjy yefMum;tyfygonf/
trIaqmiftzGYJ
ausmif;om;nDnGwfa&;wyfOD;
&efukefwuúodkvf
aehpGJ- 19? 8? 57
(n) &Jacgiu
f akd rG;zGm;cJjh cif;
(1955- 56) ckESpf yxrtokwf wuoa½G;aumufyGJwGif wyfOD;rsm; tjywftowfjzifh jyefta½G;cH&NyD;
tmPm&ygwD tzGUJ tpnf;onf rsm;pGmtxdemapum ¤if;wdYk u ausmaxmufaemufcjH yKolrsm;udk woD;yk*v ¾ rsm;tjzpf
ausmifom;xktm; vSnfhpm;aomtm;jzifh qdk½S,fvpfygwDrS ppfNyD;acwf ausmif;om;acgif;aqmif wOD;jzpfaom
udkñGefYodef;? tvif;0if ppfNyD;acwfausmif;om;acgif;aqmifrsm;jzpfcJhaom udkcspfoef;xGef;? udkzkef;jrifhwdkY OD;aqmifum
&JacgiftzGJUudk zGJUNyD; 1956-57 ck wuo 'kwd,tokwf 0ifNydKifcJhonf?/ 1953-54 ck uJhodkYyif tmPm&ygwDrS
acgif;aqmifrsm; uGif;qif;í OD;aqmiftm;ay;Muonf/ 0efBuD;OD;ausmfNidrf;\ZeD; a':EGJYEGJY&Donf r,fArmrpdefat;
twGuf a&yef;pm;vSaom A½du k w
d v
f ckH snfwxnf vufaqmifay;cJoh nfh owif;udk udck ifarmiftek ;f u toHcsJUpufjzifh
aMunmcJhonf/
5/ wuúodkvf ausmif;om;yGJawmfusif;ya&;/
6/ wuúodkvfESifhaumvdyfaygif;pHkawGUqHkaqG;aEG;yGJBuD; usif;ya&;/
7/ wuúodkvfynma&; jyKjyifajymif;vJa&;twGuf ESD;aESmzvS,fyGJw&yf usif;ya&;/
8/ Edik if w
H um½Sd wuúov
kd rf sm;ESihf &efuek w
f uúov
kd f q&m? ausmif;om;ud,
k pf m;vS,t
f zGUJ apvTwzf vS,af &;/
9/ tm½S-tmz&du ausmif;om;abmvHk;yGJw&yf &efukefNrdKUwGifusif;ya&;/
oD;jcm;Xmetvdkuf aqmif½Guf&rnfUvkyfief;
tif*sifeD,maumvdyf
1/ (3F) pepf zsufodrf;a&;/
2/ ausmifwuf&ef 75% rS pmar;yGJajzcGifh avQmhaygha&;/
3/ tif*sifeD,mpmMunfhwdkufwGif tif*sifeD,mbmom&yfESifh ywfoufaompmtkyfrsm; jynfhpHkpGmxm;½Sda&;/
4/ aEG&moD vufawGUoifwef;rsm;wGif ausmif;om;rsm;twGuf c&D;p&dwfESifh aeYpOf toHk;p&dwfay;a&;/
5/ tif*sifeD,maumvdyf½Sd Xmetvdkufypönf;rsm; tjynfhtpHkxm;ay;a&;/
(u) Architect ausmif;om;rsm;twGuf ypönf;rsm;jynfhpHka&;? (Oyrm- Basil wood)
(c) Mechanical wGif Working Model rsm; jynfhpHkpGmxm;½Sda&;?
(*) Civil Eng: twGuf ypönf;ta[mif;rsm; vJvS,fay;a&;? (Oyrm- ajrwdkif;u&d,mrsm;)
6/ Lab: rsm;wGif ypönf;rsm; jynfhpHkapa&;/
(u) Heat Eng: Lab: Oyrm- (Boiler ta[mif;rsm; xm;½Sday;a&;)?
(c) Mining Eng: twGuf Lab: wckxm;½Sda&;?
(*) Electrical Communication wGif Lab: xm;ay;a&;/
7/ (u) Workshop twGuf Workshop Assist: tjynfhtpHktvHktavmuf xm;½Sda&;?
(c) a[mif;EGrf;aomypönf;rsm; vJvS,fay;a&; (Oyrm- wHuif;)/
8/ pwdkifyifrsm; qufvufwdk;wufay;a&;/
9/ trSwfMunfh&mwGif 10d^- ay;&mrS 5d^- odkY avsmhcsay;a&;/
10/ tif*sifeD,mpmar;yGJrsm; qufwdkufrusif;yay;bJ oifhavsmfovdk em;&ufay;umusif;ya&;/
ynma&;r[mXme
1/ 65% ausmif;wuf&uf pepfy,fzsufa&;/
2/ pmar;yGJatmifpm&if; xGuf&mwGif (In order of merit) trSwftenf;trsm; tpDtpOftvdkuf aMujim
jcif;udk y,fzsufay;&ef/
3/ tpdk;&pwdkifyif,lolrsm;udk B.Ed qufvufwufcGifhay;&ef/
4/ q&mrsm;\tajccHvpmEIef;xm; jyifqifay;a&;/
5/ ynma&;r[mXmewGif vuf½SdtkyfcsKyfjyKvkyfaeyHkudk jyKjyifajymif;vJay;a&;/
6/ tjcm;aomXmeuJhodkY xl;cRefolrsm;? yxr&olrsm;tm;qk csD;jr§ifhay;a&;/
aq;odyHÜ
1/ oD;jcm;aq;wuúodkvf jzpfajrmufa&;/
2/ aq;odyÜHwGif vuf½SdtaqmuftOD wdk;csJUa&;/
3/ aq;odyÜHwGif ausmif;olrsm;twGuf ausmif;aqmifwaqmifESifh aq;odyÜHausmif;om;rsm;twGuf ausmif;
aqmifwaqmif tjrefqHk;xm;½Sday;a&;/
4/ aq;odyÜHwGif "gwfcGJcef;ypönf;rsm;? tjcm;vdktyfaomypönf;rsm; vHkavmufpGm½Sda&;/
5/ aq;odyÜHwGif q&mrsm;vHkavmufpGm wdk;csJUcefYxm;&efESifh q&mrsm;tm; vpmwdk;jr§ifhay;a&;/
6/ 'kwd,ESpf aq;odyÜHoifwef;wGif (3) Budrf us½HI;pepfaMumifh ausmif;om;rsm;txl; epfemaeojzifh
wwfEdkiforQ aqG;aEG;jyKjyifa&;/
7/ aq;odypHÜ mMunfwh u
kd w
f iG f acwfrpDS mtkyrf sm; pHv
k ifpmG xm;½S&d ef ausmif;om;rsm; vHak vmufpmG iSm;&efzwf½I
&ef pmMunfhwdkuf&efyHkaiG wdk;wufoHk;pGJay;&ef/
517
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
&efuif;aumvdyf
1/ &efuif;OypmaumvdyfwGif vHkavmufaom ypönf;ud&d,mrsm;ESifh q&mjynfhpHkpGm xm;½Sda&;/
2/ jynfpHkvHkavmufaom pmMunfhwdkufwck xm;½Sda&;/
3/ upm;uGif;rsm; aqmufvkyfay;a&;ESifh vdktyfaomypönf;rsm;? axmufyHhaMu;rsm;udk ausmif;om;OD;a&
tvdkuf ay;a&;/
4/ ausmif;ol? ausmif;om;rsm; em;ae&eftcef; (L.C.R) (G.C.R ) udk wd;k csUJ í ypön;f rsm; jynfph kH vHak vmufpmG
ay;a&;/
5/ t0iftxGufvrf;rsm; jyKvkyfay;um vrf;rsm;udk tjrefqHk;jyKjyifay;&ef/
6/ &efuif;ausmif;aqmif (Hostel) rsm;wGif toHk;taqmifrsm; jynfhpHkpGmjyifqifa&;/
7/ ysufqD;aeaomausmif;aqmifrsm;? a&ydkufrsm; jyifqifay;&efESifh ausmif;aqmif oefY½Sif;a&;twGuf
aqmif½Gufay;a&;/
8/ &efuif;ausmif;aqmifrsm;wGif Owk (3) yg;cHEdkif&ef twGuf rsufESmMuufjyKvkyfay;a&;/
xD;wef;aumvdyf
1/ pmoifcef;rsm;wGif rD;vHk;rsm;? yefumrsm; wyfqifa&;/
2/ em;aecef;twGif; owif;pmrsm;? upm;ckefpm;ud&d,mrsm; jynfpHkpGm&½Sda&;/
3/ xD;wef;aumvdyftwGuf ydkrdkoifhavsmfaom ae&m½SmazGí aumvdyftqifhESifhnDaom pmoifcef;rsm;
aqmufvkyfa&;/
4/ ausmif;aqmifü csKdUwJhaomypönf;rsm; tjrefqHk;ay;&ef/
5/ pmMunfhwdkufESifh tdrfwGif;upm;a&;twGuf taqmifoD;oefY aqmufvkyfay;a&;/
6/ upm;ckefpm;a&;twGuf upm;uGif;rsm; jyKjyifay;a&;/
7/ oefY½Sif;aom a&csKd;cef;ESifh tdrfomrsm; jyKjyifay;a&;/
8/ aq;rsm;tcrJh vHkavmufpGmay;a&;ESifh tcrJhaq;xdk;ay;a&;/
A[dkausmif;aqmifrsm;
1/ ausmif;aqmifc t&pfusay;oGif;aom pepftm; ,cifpepfa[mif; twdkif;ay;a&;/
2/ ausmif;aqmifrsm;wGif a½S;,cifuuJhodkY rD; (24) em&D&½Sda&;/
3/ ausmif;aqmifwGif aexdkifvdkaom ausmif;om;wdkif; aecGifhjyKa&;/
4/ aEG&moDausmif;ydwf&uftwGif; ausmif;aqmifü aecGifhjyKa&;twGuf tpDtpOfjyKvkyfay;a&;/
5/ a&vHkavmufpGm &½Sda&;/
6/ ukwiftopfrsm; vJvS,fay;&efESifh pmtkyfpifrsm; tvHktavmufay;a&;/
7/ tdrfomjyKjyifay;a&;/
aehausmif;olrsm;? ausmif;om;rsm;ta&;
1/ um;crsm; oufomacsmifcsdap&ef avQmhayghaom aps;EIef;xm;½Sda&;/
2/ ausmif;ol? ausmif;om;rsm; em;aecef;rsm; (L.C.R) (G.C.R) wdkYtm; o,m,ESifh pmzwfcef; tqifhodkY
xm;½Sday;&efESifh ypönf;rsm; vHkavmufpGmxm;½Sday;a&;/
3/ aeYausmif;om;rsm;twGuf tm;upm;aMu;rsm;udk 200d^- rS 500d^- txd wdk;jr§ifh&½Sda&;/
vlrsKd;pkausmif;om;rsm;
1/ r,lrae& jrefrmbmomtpm; rdrdwdkY jynfe,fqdkif&m bmom&yfrsm; oifMum;ajzqdkcGifhjyKa&;/
2/ jynfe,fausmif;om;rsm;ta&;udk jynfe,ftpdk;&u 0ifa&mufpGufzufjcif; rjyKa&;/
518
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
3/ jynfe,fausmif;om;rsm;tm; axmufyHhaMu;wdk;ay;a&;/
4/ axmufyHhaMu;ay;&mwGif oif,laom bmom&yfESifh owfrSwfcsKyfcs,frI rjyKa&;/
5/ vlrsKd;pkausmif;om;rsm;\ ,Ofaus;rIxkwfazmfay;a&;/
6/ ausmif;om;vkyfief;rsm;wGif vlrsKd;pkwdkY qE´yg½Sdvkyfaqmifa&;/
q&mrsm;
1/ q&mrsm;pmoifcsdefudk qDavsmfatmif pDpOfowfrSwfí tcsdefydkoifMum;ygu tydkaMu;cHpm;cGifhjyKa&;/
2/ q&mrsm;vdkaecsdefwGif tvkyfrS&yfpJjcif; rjyKa&;/
3/ q&mrsm; vpmEIef;xm; wdk;jr§ifhjyifqifay;a&;/
4/ q&mrsm;vdt k yfaecsdewf iG f wd;k jr§ichf efYxm;rIukd 'D*&Day:wGio
f mrxm;bJ vkyo
f ufuRrf;usifru
I ykd g Munfí
h
&mxl;wdk;jr§ifhay;a&;/
5/ q&m? rrsm;\ qE´EiS q hf efYusifvsuf ausmif;om;ta&;wGif 0ifa&mufcsKyfcs,f&ef tmPmjzifh apcdik ;f jcif;
rjyKa&;/
&Jabmfausmif;om;taygif;wdkh-
txufazmfjyyg 1956- 57 ckEpS tf wGuf vkyif ef;rsm;udk ausmif;omxkw&yfv;kH udk aoG;pnf;nDñw
G af pum
ausmif;om;tjrif ausmif;om;qE´jzifhom jyKvkyfaqmif&Gufí atmifyGJ&onftxd csDwufoGm;rnfjzpfaMumif; uwd
jyKygonf/
trIaqmiftzGYJ
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
(X) &efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ Ouú|opf pode;f [ef usr;f opömused q
f ykd t
JG crf;tem;rdechf eG ;f
&efuek w
f uúov kd af usmif;om;rsm;or*¾ Ouú| usrf;opömusdeq f ykd t
JG crf;tem;udk wufa&mufMuwJh NrdKUrdNrdKUz
*kPfoa&½SdvlBuD;rif;rsm;? ygarmu©q&m^rrsm;eJY ausmif;ol^om;rsm;udk trIaqmiftzGJUudk,fpm; uRefawmfu rsm;pGm
aus;Zl;Oyum&wif½SdaMumif; OD;pGmajymMum;tyfygw,f/
ausmif;om;&mZ0if ordik ;f wavQmufv;kH rSm ArmEdik if v H wG vf yfa&;BudK;yrf;rI\ordik ;f wGif ajymifajrmufx;l jcm;
wJh tcef;u@rSm&yfwnfEikd cf w hJ hJ wuúov kd o
f r*¾&UJ (27) OD;ajrmuf Ouú|tjzpf wifajr§mufjcif;cH&wJt h wGuf uRefawmfh
tzdYk *kP,f tl m;wufryd gw,f/ wuo&JU0g'eJY tajccHpOf;rsO;f Oya'abmiftwGi;f wuou csrw S x f m;wJh vkyif ef;pOf
(9) &yfudk ausmif;om;xktm; opömrazmufbJ tpGrf;ukefazmfoGm;r,fqdkwm 'Dae&muaeNyD; uwday;ygw,f/ txl;
ojzifh ,ckvdk ArmwEdkifiHvHk;rSm½SdwJh nDi,fausmif;om;rsm;&JU ausmif;om;or*¾awG t"r®zsufodrf;cH&wJh tcsdefrsKd;rSm
wuo&JU tEÅ&m,fawG0dkif;aewJhtcgrsKd;rSm ausmif;om;xktwGuf OD;aqmifxrf;½Guf&zdkY wm0ef½SdwJhtwGuf ydkNyD;wuf
<u *kPf,lrdygw,f/
wuúodkvfor*¾udk 1931 ckESpfrSm tcdkiftrm wnfaxmifNyD;cJhcsdefupNyD; ,aeYwdkif ausmif;om;xktusKd;?
ausmif;om;xktwGufom rm;rm;rwfrwf a½SUaqmifcJhygw,f/ wcsdefwnf; rdbjynfolawG&JUtrsKd;om;a&;&mawGrSm
wuou yg0ifxrf;aqmifcw hJ ,f/ xrf;aqmifBudK;yrf;ay;Edik w f hJ tpGr;f eJY &J&&J if&h ifh ulnyD g0ifvyI ½f mS ;cJw
h ,f/ wuo
taeeJY b,fjyóem&yfyJjzpfjzpf ½IjrifwJhae&mrSm tm;vHk;udk vTrf;jcHKMunfhcJhw,f/ ausmif;om;awG&JU b0romr,m
b,fv½kd adS e&ovJ/ ausmif;udk om;orD;awG vTwv f u kd &f wJh rdbjynfoal wGb0 b,fvjkd zpfaeovJ/ 'DEpS cf pk yfMum;rSm
b,fyHkzefwD;ajz½Sif;vdkY &rvJ/ 'Denf;vrf;awGeJY vTrf;jcHKMunfhNyD;rS pGrf;tm;awGay;NyD; trsm;qHk; ulnDcJhMuygw,f/
'DvdkjyóemawGudk &mZ0ifordkif;rSm yg0ifxrf;aqmifcsufawGudk rSDNyD;ajymjcif;jzpfygw,f/
uRefawmfwYkd ausmif;om;b0 b,favmufromr,m½Sw d ,f/ uRefawmfwYkd rb d jynfoal wG jyefvnfwikd w f nf
wm? tultnDawmif;cHwm[m rSev f nf;rSewf ,f/ obm0vnf;usw,fvYkd uRefawmf,q l ygw,f/ uRefawmf &mZ0if
awGcsDNyD; jyefrajymawmhygbl;/ 'DESpf 1956-57 ckxJrSm½SdwJh wuúodkvfausmif;om;b0udk Munfhyg/ uRefawmfwdkY
vdkcsifwJh &nfrSef;wJh ynma&;tajctaetxd a&mufaeNyDvm;/ 'gudk tav;teufppfaq;zdkY vdkygw,f/ 'DuaeYqdk
&if &efukefwuúodkvfBuD;rSmyJ ausmif;om;aygif; (9400) ausmfaeygNyD/ 'Dausmif;om;awGeJY tcsKd;tpm;t& ausmif;
519
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(!) &efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ aMunmcsuf
ausmif;om;ta&;eJY ywfoufNyD; atmufwdkbmv (7) &ufaeYu zqyv Ouú| OD;Eku toHvTifhrdefYcGef;
w&yf ajymMum;cJhygonf/ xdkaemuf atmufwdkbmv (16) &ufaeYwGif 'k-0efBuD; ocifwifu rdefYcGef;pum;w&yf
ajymum EdkifiHawmftpdk;& ynma&;XmerS trdefYw&yfudk xkwfjyefaMunmcJhayonf/ xdktrdefYpmwGif-
]EdkifiHawmftpdk;&ausmif;rsm;wGif q&mBuD;rsm;OD;pD; zGJYpnf;xm;aom ausmif;aumifpDrSwyg;? tjcm;toif;tzGJY
rsm;ESifU or*¾rzGJYpnf;&/ zGJYpnf;NyD;aomor*¾rsm;udk &ufaygif; (30) twGif; q&mBuD;rsm;u trdefhxkwfqifU zsufodrf;
&rnf/ trdefhudkremcHaomf &moufyefausmif;rS xkwfypf&rnf/ uefhuGufawmif;qdkcJUaomf ausmif;udkydwfxm;Edkifonf/
&JtzGJYudk tultnD,lum ta&;,lESdrfeif;&rnf} [k yg½SdcJhavonf/
txufazmfjyygtrdeYf onf ausmif;om;xkw&yfv;kH ESihf oufqikd ½f rkH u aemifwiG w f uúov kd o
f r*¾uykd g xdyg;
vmap&ef taMumif;½Sdjcif;? 'Drdkua&pDtcGifhta&;udk ydwfyifwm;qD;jcif;jzpfí wrsKd;om;vHk;twdkif;twmxd us,fjyefY
vsuf½Sdjcif;aMumifh wuo trIaqmiftzGJUonf av;av;eufeuf pOf;pm;um wuo\oabmxm;rsm;udk xkwfjyef
aMunmvdkuf&ayonf/
ArmEdkifiHwGif ausmif;om;toif;tzGJUrsm;udk 1920 ckESpf avmufrSpí pwifzGJUpnf;vmcJhMuayonf/ 1929
cka&mufrS wuúodkvfor*¾[lí twdtvif; wnfaxmifzGJUpnf;í wjynfvHk;wGif 1936 ckESpf ausmif;om;oydwfBuD;
wGirf S Auo (ArmEdik if vH ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*¾) tzGUJ cGrJ sm; tESYH tjym; ay:aygufí vmcJah yonf/ 'kw, d urÇm
ppfBuD;NyD;aemuf 1946 ckESpfwGif ausmif;om;or*¾rsm;udk ausmif;om;acgif;aqmifa[mif;rsm;? vli,ftzGJUtpnf;rsm;
tultnDjzifh jyefvnf zGJUpnf;cJhMuayonf/
ausmif;om;or*¾onf 'kwd,urÇmppfBuD; rjzpfrDumvwGif uRefynma&;pepfudk wdkufzsufum ocifynm
a&;pepf&½Sda&;? t*Fvdyfe,fcsJUorm;vufatmufrS vGwfajrmufa&;wdkYtwGuf jynfolvlxkESifh vufwGJum wdkufyGJ
0ifcJhMuonf/
'kwd,urÇmppfBuD; NyD;onfhaemufwGifvnf; e,fcsJUorm;vufatmufrS vGwfajrmufa&;twGuf 1946-
47 ckrsm;wGif jynfolvlxkESifhtwl vufwGJum wdkufcdkufMuonf/ 1948 ckESpfrS pí Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;?
ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? ynmoifMum;rItajctae aumif;rGefa&;? ausmif;om;nDñGwfa&;wdkYtwGuf
qufvuf aqmif½GufcJhMuonfrSm ,aeYwdkifjzpfonf/
þodYk aqmif½u G &f mwGiv f nf; ausmif;om;or*¾rsm;onf tMurf;zufjcif;? t"r®jyKrljcif;rsm;udk vH;k 0rjyKvkyf
bJ ausmif;om;xkudk aoG;pnf;nDñGwfapum at;csrf;om,mpGm awmif;qdkcJhonf/ ausmif;om;jyóemrsm;udk
at;csrf;pGmajz½Sif;&ef aqmfMocJhonfrSmvnf; txift½Sm;yif jzpfayonf/
,ckoYkd at;csr;f om,mpGm ajz½Si;f rIukd tjrJwapawmif;qdu k m &mZ0iftqufqufwnf½cdS ahJ om or*¾rsm;udk
521
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
&Jabmfausmif;olausmif;om;taygif;wdkh-
Edik if aH wmftpd;k &ausmif;wGif or*¾rsm;tm; zsuford ;f cdik ;f jcif;onf Edik if aH wmfausmif;rsm;wGiof m &yfwnfrnf
r[kwfay/ a½SUwGifwqifhwqifhwdk;um wuúodkvfor*¾udk wm;qD;jcif;? zsufodrf;jcif; jyKvkyfrnfh ajcvSrf;yifjzpfay
onf/ 1953-54 ckESpfwGif wuúodkvfor*¾ae&mwGif ausmif;om;oufomacsmifcsda&;aumifpD (SSWC) rsm;jzifh
tpm;xd;k &ef MuH½, G cf zhJ ;l ayNyD/ ,cktcgwGiv
f nf; or*¾rsm;zsuo
f rd ;f &ef trdeYf ut kd rSjD yKum wuúovkd o
f r*¾ukd zsuo
f rd ;f
&efBudK;pm;jcif; (odkY) wuoae&mwGif tpm;xdk;&ef ausmif;om;^q&m cspfcif&if;ESD;rI[lí bef;jyum q&m^ausmif;
om; tzGJUtpnf;rsm;udk zGJUpnf;&efMuH½G,f jyKvkyfvsuf ½Sdayonf/
odkYtwGuf &Jabmfausmif;ol^om;wdkif;onf EdkifiHawmftpdk;&ausmif;rsm;wGif or*¾rsm; (AuotzGJUcGJrsm;)
522
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
trIaqmiftzGJY
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ (wuo)
odhk
ynma&;0efBuD;
twGif;0efrsm;½Hk;
&efukefNrdKY
523
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
&efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾
1956-57 ckESpf tpD&ifcHpm
tcef; (1)
&efukefwuúodkvfausmif;om;or*¾\ yxrtywf a½G;aumufyGJjzpfaom Ouú|? 'k-Ouú|ESifh aiGxdef;
a½G;aumufyu JG kd 1956 ckEpS ?f pufwifbmv (27) &ufwiG f usi;f ycJ&h m? ausmif;om;nDñw G af &;wyfO;D \ ud, k pf m;vS,f
rsm; jzpfaom podef;[eftm; Ouú| tjzpfvnf;aumif;? udkausmfjrifhtm; 'k- Ouú| tjzpfvnf;aumif;? rjrjrtm;
aiGxdef; tjzpfvnf;aumif; ausmif;om;xku a½G;aumufwifajr§mufcJhayonf/ 'kwd,tywf trIaqmif (6) OD;
a½G;aumufyu JG kd 1956 ckEpS f atmufwb dk mv (9) &ufaeYwiG f usi;f ycJ&h m ausmif;om;nDñw G af &;wyfO;D \ ud, k pf m;vS,f
rsm;jzpfMuaom udpk ;kd ode;f ? udpk eG w
f w
d ?f udvk aS z? rpöwmtuf'xD eG ;f ? apmod;k rm? udck spo
f ed ;f OD;wdYk ta½G;cHc&hJ ayonf/
wuo\ zGpYJ nf;yHpk nf;rsO;f Oya' tcef; (18)? tyd'k f (1) t& yd#u
d ufwu
kd af umfrwDukd atmufygtwdik ;f zGpYJ nf;cJo
U nf/
(1) udk0if;wif yd#duufwdkufrSL;
(2) rjrjr aiGxdef;
(3) udkaumif;pH
(4) csm;vf (xGef;)
524
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
(5) udkwifatmifMunf
(6) udk&Jjrifh
wuúodkvfaumifpDodkh
(1) OD;at;armif (w&m;0efBuD;a[mif;ESifh 'k-t"dywda[mif;)
(2) rpöwmwDyD0rf; (wuoaiGxdef;a[mif;? vTwfawmfa½SUae)
-wdkYtm; a½G;cs,fwifajr§mufcJhayonf/
OD;at;armiftm; wuúodkvfaq;aumfrwD0ifESifh wuúodkvf&dyfom aumfrwD0iftjzpf vnf;aumif;? rpöwm
wDyD0rf;tm; ausmif;aqmifaumfrwD0ifESifh axmufyHha&;aumfrwD0iftjzpf vnf;aumif; wuúodkvfaumifpDrS a½G;cs,f
xnfhoGif;cJhayonf/
tcef; (2)
wuotrIaqmiftzGJY\ 0g'ESifUvkyfief;pOf
wuoOuú|opf\ usr;f opömused q f ydk u
JG dk 1956 ck? Ed0k ifbmv (9) &ufaeYwiG f ,k'oefcef;rü usi;f yjyKvkyf
í wuotrIaqmiftzGJUopf\ 0g'ESifhvkyfief;pOfrsm;ukd atmufygtwdkif; aMunmcJhayonf/
0g'
1/ ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? tqifhtwef;jrifhaom ynma&;ESifh ausmif;om;b0 om,majzmifhjzL;a&;/
2/ ausmif;om;nDñGwfa&;ESifh w&m;rQwaom ausmif;om;ta&; jyóemwdkif;wGif aqmif½Gufvdkaom ausmif;om;
tif;tm;pkrsm;? ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm; yl;wGJaqmif½Gufa&;/
3/ Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rI xdef;odrf;jr§ifhwifa&;ESifh ausmif;om;tcsif;csif; &if;ESD;pGmaygif;oif;
qufqHa&;/
t"duvkyfief;rsm;
1/ (u) oHk;cgusausmif;xkwfpepf y,fzsufa&;?
(c) wuúodkvfqD;edwfqHk;jzwfcsuf taumiftxnfazmfa&;?
(*) t&pfusajzqdkcGifh pepfopf taumiftxnfazmfa&;?
2/ ausmif;om;udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh (Hostel Automanmy) &½Sda&;?
3/ axmufyHhaMu; qufvuf&½Sda&;?
4/ ausmif;om;pm;aomufqdki(f Student Canteen) zGifhvSpfa&;?
5/ wuúodkvfausmif;om;yGJawmfusif;ya&;?
6/ wuúodkvfESifhaumvdyfaygif;pHk awGUqHkaqG;aEG;yGJBuD; usif;ya&;?
7/ wuúodkvf ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;twGuf ESD;aESmzvS,fyGJw&yfusif;ya&;?
8/ EdkifiHwum½Sd wuúodkvfrsm;ESifh &efukefwuúodkvf q&m? ausmif;om; udk,fpm;vS,ftzGJU apvTwfzvS,fa&;?
9/ tm½S-tmz&du ausmif;om;abmvHk;yGJw&yf &efukefNrdKUwGifusif;ya&;/
525
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef;(3)
wuotrIaqmiftzGUJ onf usr;f opömused q f ykd w JG iG f aMunmcJah om 0g'ESiv hf yk if ef;pOfrsm;udk taumiftxnf
ay:aygufvmap&ef aqmif½u G cf o hJ nf/ aqmif½u G cf ahJ om t"ducsrSwx f m;onfh vkyif ef;rsm;ESihf ywfoufí wifjyvdu k f
ayonf/
1/ (3) cgusausmif;xkwfpepfudk 1954-55 ckESpfrSpí wuúodkvfwGifpwifusifhoHk;cJh\/ xdktcsdefrSpí ausmif;
om;xk w&yfvHk;onf (3) cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;twGuf trsKd;rsKd;tzHkzHk uefYuGufqE´jycJhayonf/
þodkY qE´jycJhojzifhvnf; ausmif;om;? q&m? rdb jynfolwdkY\ axmufcHrIudk &½SdcJhayonf/ 1955-56 ckESpfwGif
wuúodkvfaumifpDrS (3) cgusESifh (65) &mcdkifEIef;pepftwGuf pHkprf;a&;aumfr½Sifudk zGJUpnf;ay;cJh&onf/ 1956 ck
ESpf Mo*kwv f wGif wuúov kd yf nma&;pkpH rf;rIaumfr½Siu f kd zGUJ pnf;ay;cJ&h onf/ xkad umfr½Sirf S (3) vtwGi;f tpD&ifcpH m
wifoGif;&rnf[k owfrSwfay;cJh&onf/
(3) cgusausmif;xkwpf epfonf vuf½w dS uúov kd yf nma&;pepf rrSeu f efraI Mumifh ay:xGuv f m&jcif; jzpfonf
[k ,lqonfh tm;avsmfpmG wuúov kd yf nma&; pHpk rf;rIEiS yhf wfoufí wuorS vufccH ahJ yonf/ pHpk rf;a&;aumfr½Si\ f
tpD&ifcpH m tjrefq;kH ay:xGuaf p&ef awmif;qdck ahJ yonf/ þodYk awmif;qdck o hJ jzifv
h nf; owfrw S xf m;aom tcsed v f eG af e
&mrS xGufay:vmcJhayonf/
odYk aomftpD&ifcpH monf owfrw S v
f monft h wdik ;f wuúov kd yf nma&;wckv;kH tm; pHpk rf;jcif;rjyKbJ (Admi-
ssion) ausmif;0ifjcif;? (Teaching) oifMum;ydkYcsjcif;? (Examination) pmar;yGJ[lí tydkif; (3) ydkif;udkom ppfaq;
tpD&ifccH ohJ nf/ ausmif;om;xk vdv k m;csufjzpfaom (3) cgusausmif;xkwpf epf zsuford ;f a&;ESihf ywfoufí rnfoYkd rQ
azmfjyjcif;r½SdbJ (3) cgusausmif;xkwfpepfudkom qufvufxm;½SdcJhjcif;aMumihf wuorS oabmxm;udk xkwfjyef
aMunmcJhonf/ qufvufí ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;twGuf aqG;aEG;yGJBuD;w&yf usif;yjyKvkyfay;&ef wkdufwGef;cJh
ayonf/
(3) cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;twGuf wuoonf wuúodkvf½Sd wyfOD;? &Jacgif? oefY½Sif;?
ausmif;om;a&;&m tiftm;BuD; (4) ck? tif*sifeD,mausmif;om;or*¾? aq;odyÜHausmif;om;or*¾wdkYESifh yl;wGJum
1956 ckEpS ?f 'DZifbmv (13) &ufaeYwiG f ausmif;w&ufrwufbJ qE´jy oydwaf rSmufco hJ nf/ wuorS OD;aqmifonfh
qE´jyoydwfonf vHk;0atmifjrifcJhayonf/
ausmif;om;xkw&yfvHk;\ nDñGwfpGm qE´jycJhEdkifonfhtwGufvnf; (3) cgusausmif;xkwfpepfonf tajc
,dkifvmum wuúodkvfynma&; pepfBuD;wckvHk;udk jyefvnfpOf;pm;&jcif;? pOf;pm;cJhaom tpD&ifcHpmudk wdkif;jynfodkY
wifjyum tMuHOmPfEiS hf xifjrifcsufrsm; awmif;cH&jcif;wdYk ukd jyKvkycf &hJ ayonf/ (3) cgusausmif;xkwpf epf zsuford ;f
a&;onf umvMum½Snpf mG wdu k yf q JG ifrS &Edik rf nfjzpfonfEiS t hf nD ravsmah omvkYH v? rqkwrf epfaomZGEJ iS t hf nD ausmif;
om;xkw&yfv;Hk nDñw G pf mG jzifh qufvufwu kd yf 0JG ifEikd yf gu atmifjrif&ef½adS yonf/ vuf½ydS nma&;pepfBuD;yif jyKjyif
ajymif;vJoGm;Edkif&ef t&dyfedrdwfrsm; ay:xGufcJhNyD[k ,lqrdayonf/
(3) cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;twGuf 1956 ckESpf? Edk0ifbmv (30) &ufaeYwGif wuorS
BuD;rSL;um tpmiwfcHqE´jyyGJw&yfudk usif;ycJhayonf/ xdktpmiwfcHqE´jyyGJudk &efukefwuúodkvf? odyÜHr[mXme
jrufcif;a½SUü vnf;aumif;? &efuif;ESifh xD;wef;aumvdyfwdkYü vnf;aumif; usif;ycJhayonf/ wuorS tpmiwfcH
qE´jyyGJtwGuf ausmif;ol? ausmif;om;rsm;udk zdwfac:cJh&m &efukefwuúodkvfrS ausmif;ol? ausmif;om;aygif; (100)
ausmf? &efuif;rS (60) ausmf? xD;wef;rS (40) ausmf? tm;vkH;aygif; (200) ausmf yg0ifqifETJcJhMuayonf/ tpmiwfcH
qE´jyyGJwGif wuúodkvf½Sd ausmif;om;tiftm;pkBuD; (2) ckjzpfaom &efukefwuúodkvf ausmif;om;nDñGwfa&;wyfOD;ESifh
ausmif;om;&JacgiftzGJUwdkYu pdwftm;xufoefpGm yg0ifqifETJcJhayonf/ trsKd;orD;ausmif;aqmifrsm;rSvnf; pdwftm;
xufoefpGm tultnDrsm; ay;cJhayonf/ eHeuf (6) em&DrS nae (6) em&Dxd tpmiwfcHqE´jyyGJBuD;? onfhaemuf
ausmif;om;xktpnf;ta0;yGJBuD; usif;yjyD;vQif tqdkrsm;wifoGif;qHk;jzwfum wuúodkvfe,fajrtwGif; qE´jyvSnfh
vnfyGJw&yfudk usif;yEdkifcJhonf/
2/ ausmif;aqmifu, kd yf ikd t f yk cf sKyfa&;udk 1954-55 ck wyfO;D ud, k pf m;vS,rf sm;jzpfaom wuo trIaqmiftzGUJ rS
wifoGif;awmif;qdkcJhayonf/ 1956 ck? Zefe0g&Dv (24) &ufaeYwGif wuoudk,fpm;vS,frsm;ESifh wuúodkvf t"dywd
0efBuD;csKyfO;D Ek awGUqHak qG;aEG;&mwGif ausmif;aqmifu, kd yf ikd t f yk cf sKyfa&;udk oabmwl½rkH Qru? {NyDvwGif pwiftyk cf sKyf
&ef wkdufwGef;cJhonf/ wuoudk,fpm;vS,frsm;u {NyDvonf ausmif;ydwf&ufjzpfí ZGefvrSm pwiftkyfcsKyf&ef jyef
Mum;cJhayonf/
526
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
tcef; (4)
tjcm;vkyfaqmifcJhaom vkyfief;rsm;
1/ 1956 ck? atmufwb dk mv (19) &ufwiG f Edik if aH wmftpd;k &u txufwef;ausmif;rsm;ESihf tv,fwef;ausmif;
rsm;½Sdor*¾rsm;udk &ufaygif; (30) twGif; zsufodrf;ay;&rnf? EdkifiHawmftpdk;&ausmif;rsm;wGif q&mBuD;rsm; zGJUpnf;
xm;onfh ausmif;aumifpDrSwyg; tjcm;toif;tzGJUrsm; rzGJUpnf;&[k xkwfjyefaMunmcJhonf/
or*¾rsm;zsuo f rd ;f cdik ;f jcif;? ausmif;om;xkw&yfv;Hk \ tcGit hf a&; ydwyf ifwm;qD;½krH Qru Edik if aH wmf zGUJ pnf;ykH
tajccHpnf;rsOf; Oya'wGifyg½Sdaom 'Drdkua&pDtcGifhta&;udkyg ydwfyifwm;qD;onfh trdefYjzpfjcif;aMumifh wuorS
uefYuGufcJhayonf/ Auorsm;tzGJUcsKyfrS BuD;rSL;onfh 1956 ck? Edk0ifbmv (15) &ufaeYwGif usif;yaom
or*¾zsufodrf;rI uefYuGufqE´jyyGJodkY wuorS wufa&mufyg0ifcJhonf/ 1956 ck 'DZifbmv (13) &ufaeYwGifvnf;
wuúodkvfe,fajrü (3) cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;? or*¾zsufodrf;a&;trdefY uefYuGufa&;twGuf ausmif;r
wufbJ qE´jyoydwfarSmufum ulnDwdkufyGJ0ifcJhayonf/ xdkqE´jyoydwfarSmufyGJwGif ausmif;om;nDñGwfa&;wyfOD;?
ausmif;om;&Jacgif? oefY½Sif;? ausmif;om;a&;&m paom ausmif;om;tiftm;pkrsm;ESifhwuG ausmif;om;xkw&yfvkH;
nDñGwfpGm yg0ifqE´jyrIaMumifh qE´jyoydwfonf atmifjrifcJhayonf/
2/ 'kwd,tBudrfajrmuf wuúodkvfaygif;pkH ajy;ckefupm;yGJudk 1956 ck? Zefe0g&Dv (17-18) &ufaeYrsm;wGif
rEÅav;wuúodkvfü usif;ycJhayonf/ xdkajy;ckefupm;yGJBuD;udk &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾? rEÅav;
wuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾? armfvNrdKifOypmaumvdyfausmif;om;rsm;or*¾rS OD;pD;usif;ycJh&m tm;upm;orm;
aygif; (100) eD;yg;cefY yg0ifqifETJcJhMuayonf/
3/ 1957 ckEpS ?f arvü wuúov kd f jyefvnfrzGiv
hf pS rf D ausmif;aqmifrsm; rvkaH vmufrEI iS yhf wfoufí wuorS
BudKwifjyifqifxm;yg&ef xkwjf yefaMunmcJah vonf/ xkYd aemuf wuúov kd f jyefvnfziG v
hf pS af omtcgwGif ausmif;om;
aygif; (300) eD;yg; ausmif;aqmifcef;rsm; r&½Sdojzifh wuorS ,m,Dtm;jzifh wcef;ESpfa,mufxm;í ajz½Sif;&efESifh
ausmif;aqmifrsm; aqmufvkyf&ef awmif;qkdcJh&m ,m,Dtm;jzifh wcef;ESpfa,mufxm;í ajz½Sif;rIudk &½SdcJhayonf/
4/ ZGefv wuúodkvfpmar;yGJrsm; ajzqdkaepOftwGif; wkwfauG;a&m*g ysHUESHYvmojzifh ausmif;om;rsm; wkwfauG;
528
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
tcef;(5)
txdrf;trSwfaehrsm; usif;yjcif;
1/ urÇmhausmif;om;rsm;aeh / / Edk0ifbm (17) &ufaeYonf urÇmYausmif;om;rsm;aeY jzpfayonf/ 17? 11? 56
&ufaeYwGif usif;y&efjzpfaomfvnf; wefaqmifwdkifyGJawmfESifh wdkufqdkifaeojzifh urÇmYausmif;om;rsm;aeYudk &uf
owåywf aemufqkH;aeY 23? 11? 56 &ufaeYwGif wuúodkvftm;upm;½kHESifh or*¾Mum; jrufcif;jyifwGif ausmif;ol?
ausmif;om;rsm; yg0ifonfh uyGJrsm; wcrf;wem; usif;yjyKvkyfcJhayonf/
2/ trsKd;om;atmifyGJaeh / / (36) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeYudk wuoonf Auorsm;tzGJUcsKyf? &uo
wdYk EiS hf yl;aygif;OD;pD;um &efuek Nf rdKU? ql;avbk&m;vrf;? tvkyo f rm;ausmufwikd üf usif;yjyKvkycf &hJ m ausmif;om;aygif;
ajrmufrsm;pGm wufa&mufcJhNyD;vQif trsKd;om;a&;tqdkESifh ynma&;tqdkrsm;udk qkH;jzwfcJhMuayonf/
3/ ausmif;om;aeh / / (18) Budrfajrmufausmif;om;aeYudk wuoonf Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYESifh yl;
aygif;um ql;avbk&m;vrf;? tvkyform;ausmufwdkifü 21? 12? 56 &ufaeY? nae (4) em&DwGif usi;f ycJah yonf/
ausmif;om;tcGit hf a&;? ausmif;om;vdv k m;csurf sm;ESihf ywfoufaomtqdrk sm;udk qk;H jzwfcMhJ uayonf/
4/ udkvdkeDpepfqefhusifa&;aeh / / 1946 ck? azazmf0g&Dv (21) &ufaeYwGif tdE´d,a&wyfrawmfrS rsKd;cspfvl
i,frsm;u NAdwo d Qe,fcsUJ orm;udk ajymifajrmufpmG awmfveS w f u kd cf u
kd cf jhJ cif;? 1947 ckEpS ?f azazmf0g&Dv (21) &ufaeYwiG f
tD*spfjynftm; odr;f ydu k xf m;onfh NAdwo d Qe,fcsJUorm;rsm;tm; qefYusifwu kd cf u
kd cf o
hJ nfukd taMumif;jyKí udv
k ekd pD epf
tm; qefYusifwdkufcdkufaeMuaom vli,fausmif;om;rsm;ESifh aoG;pnf;nDñGwfrIudk jyoaom urÇmYwdkufyGJaeYBuD;[lí
owfrSwfcJhMuonfhtm;avQmfpGm udkvdkeDqefYusifa&;aeYudk vli,fausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;aygif;um wuo
cef;rü usif;ycJhayonf/
tcef;(6)
taxGaxG
tdk;a0r*¾Zif;udk ,ckESpf wuo oufwrf;rukefqkH;rD xkwfa0Edkif&ef tdk;a0r*¾Zif;aumfrwDrS BudK;yrf;aqmif
½GufcJhayonf/ odkYaomf pmrlrsm;udk 1957 ckESpf azazmf0g&DvwGifrS awmif;cHcJh&aomaMumifh pmrlrsm; vkHavmufpGm
r&½Sad y/ pmrlrsm;r&½Sjd cif;aMumifh ½ku
d Ef ydS af eqJrmS yif &yfxm;cJ&h jcif;? pmrlrsm;&rS xyfr½H u
dk Ef ydS af e&jcif;wdYk ukd jyKvkyaf e&
ojzifh r*¾Zif;xGuaf y:a&;rSm aESmifah ES;vsuf½adS yonf/ ,ckEpS f wuoa½G;aumufyrJG wdik rf D r*¾Zif;xGuEf ikd &f ef BudK;yrf;
vsuf½Sdayonf/
&Jabmfw-hkd
1957 ckESpf? Edk0ifbmv (9) &ufaeY Ouú|opf usrf;opömusdefqdkyGJ NyD;aemufrS ,aeYxd (9) vwmrQaom
umvtwGi;f 0,f wuo trIaqmiftzGUJ onf ausmif;om;xkrS wm0eftyfEiS ;f vdu k of nfEiS t hf nD aqmif½u G cf ahJ yonf/
þodkYaqmif½Guf&mwGif atmifjrifonfhtcsufrsm;? atmifjrifEdkif&ef vrf;p½Sdonfhtcsufrsm;? ratmifjrifao;onfh
tcsufrsm; ½SdcJhayonf/
wuo\ aqmif½u G cf ahJ omvkyif ef;rsm;wGif ausmif;om;rsm; nDnñ
D w
G ñf wG Ef iS hf yl;aygif;aqmif½u G rf aI Mumifh
atmifjrifcJh&jcif; jzpfayonf/ txl;ojzifh (3) cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;twGuf tpmiwfcHqE´jyyGJwGif
yg0ifMuaom ausmif;om;rsm;? wyfO;D ? &Jacgiftp½Sad om ausmif;om;tiftm;pkrsm;tm; wuorS csD;usL;*kPjf yKaMumif;
rSwfwrf;wif½Sdayonf/ (3) cgusausmif;xkwfpepfESifh or*¾zsufodrf;a&; uefYuGufaom ausmif;w&ufrwuf qE´jy
oydwaf rSmufyw JG iG f yg0ifMuaom ausmif;om;rsm;? ausmif;om;tiftm;pkrsm; yg0ifMuonfh wdu k yf aJG umfrwDEiS hf tif*sif
eD,m? aq;odyÜHausmif;om;or*¾wdkYtm; wuorS csD;usL;*kPfjyKaMumif; rSwfwrf;wif ½Sdayonf/
ausmif;om;yGJawmfBuD; atmifjrifa&;twGuf tzufzufrS ulnDMuaom tvSL½Sifrsm;? yg0ifqifETJMuaom
529
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ykH
(ausmfjrifU)
'k-Ouú|
wuo
530
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
OD;pode;f [ef
(1956-57)
Source: Oway Magazines
ajrmif;jrc½dik ?f tdrrf NJ rKdUe,f BuKdUuke;f ½GmwGif arG;zGm;onf/ u&if trsKd;om;wOD; jzpfonf/ 1954-55 ckEpS w
f iG f
&efukefwuúodkvfodkY a&muf½Sdum ynmqnf;yl;onf/ 1955-56 ckESpf wuo 'k-Ouú|tjzpf a½G;aumuf
wifajr§mufjcif;cH&í? 1956-57 ckEpS w f iG f wuo Ouú|jzpfvmonf/
rEåav;aumvdyw
f iG f usi;f yaom aumvdyaf usmif;aygi;f pHak qG;aEG;yJrG S obmywdEiS Uf twGi;f a&;rSL;rsm;tzJYG
Source: Aung Tun's Original Copy
531
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef; (20)
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
aeYpGJ -11? 1? 58
pmtrSwf- yc-0114^58
odhk
wuúodkvfaumifpD
rS-wqifU^ ygarmu©csKyf
&efukefwuúodkvf
pwkwt
¦ Burd af jrmuf wuúov
kd Ef iS ahf umvdyaf ygi;f pHak wGUqHak qG;aEG;yGBJ u;D ü
&efukefwuúodkvftwGuf &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾rS
wifjyaqG;aEG;twnfjyKcJUaom awmif;qdkcsufrsm;
tydkif; (u) ynma&;tqdkrsm;
1/ vuf½Sdynma&;pepfBuD;udk jyKjyifajymif;vJ&eftwGuf EdkifiHawmftpdk;&u OD;pD;um EdkifiHvHk;qdkif&m ynma&;
ESD;aESmzvS,fyGJBuD;w&yf usif;yay;&ef (EdkifiHvHk;qdkif&m ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; jzpfajrmufa&;twGuf
wuo\ wifjycsufudk yl;wGJay;ydkUvdkufygonf/)
2/ (u) oHk;cgusausmif;xkwfpepfudk vHk;0zsufodrf;ay;&ef?
(c) ynma&;pHpk rf;rIaumfr½Sirf S a&;qGrJ nfh ynma&;pDru H ed ;f topfay:rvmrDtwGi;f (3) cgus ausmif;xkwf
pepftm; avmavmq,f zsufodrf;xm;&ef?
3/ wuúov kd Ef iS ahf umvdyrf sm;wGif ynma&;qdik &f m Edik if jH cm;tultnD vufc&H mü oufqikd &f mausmif;om;or*¾
rsm;odkY BudKwiftoday;í n§dEIdif;aqmif½Guf&ef?
4/ Armjynfü oifah wmfaom NrdKUBuD;rsm;wGif Oyrm- ykord ?f ½Sr;f jynfwYkd wiG f Oypmaumvdyrf sm; wd;k csJUzGivhf pS af y;
&efESifh ,ckzGifhvSpfNyD;aom aumvdyfrsm;? Oyrm- ausmufjzL ponfwdkYudk acwfrDaomtaqmuftODESifh
oufqdkif&mypönf;rsm; tjynfhtpHkxm;½Sday;&ef?
5/ wuúodkvfESifhaumvdyfrsm;twGuf oHk;pGJaiGudk tvHktavmuf wdk;jr§ifhoHk;pGJay;&ef?
6/ &yfqdkif;xm;aom axmufyHhaMu;rsm;udk tjrefjyefvnfxkwfay;&ef?
535
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
538
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
ausmufjzLaumvdyf awmif;qdkcsufrsm;
1/ ausmufjzLaumvdyfudk tqiftwef;rDí jynfhpHkaom OypmaumvdyftjzpfodkY wdk;jr§ifhay;&ef?
2/ ausmufjzLaumvdyfwGif ausmif;ol^om;rsm;twGuf acwfrDaomausmif;aqmifrsm; vHkavmufpGm ay;&ef?
3/ odyÜHynmrsm;twGuf vdktyfaom ypönf;ud&d,m wefqmyvmrsm; vHkavmufpGm xm;½Sday;&ef?
4/ t&nftcsif;jynfh q&mrsm; vHkavmufpGm cefYxm;ay;&ef?
5/ ausmufjzLaumvdyfwGif ynmoifMum;vdkaom ausmif;om;^olrsm;tm; axmufyHhaMu;ay;&ef/
ausmif;om;tcGifUta&;
1/ oHk;cgusausmif;xkwfpepf tjrefqHk;zsufodrf;&ef?
2/ ausmif;om;xk qE´rygaom Oya'rsm; jyefvnf½kyfodrf;&efESifh xyfrHrjy|mef;a&;?
3/ ausmif;om;or*¾rsm; vGwfvyfpGm zGJUpnf;wnf½SdcGifhay;a&;?
4/ zrf;qD;xm;aom ausmif;om;rsm;tm; rn§Of;yef;&efESifh tjrefqHk;vTwfay;&ef?
5/ atmufwdkbmausmif; (1) vydwfay;&ef?
6/ armifatmifarmif;udpöudk w&m;ojzifh qdkif&mrS tjrefqHk;ta&;,l aqmif½Guf&ef/
ynma&;vGwfvyfcGifU
1/ ynmoifMum;rIESifhtkyfcsKyfrIwGif jyifyrS0ifa&mufpGufzufjcif;rjyK&ef?
usef;rma&;
1/ wuúov kd af q;½Hw
k ck jzpfajrmuf&ef or*¾rS BudK;pm;aeonfukd tpd;k &rS tultnDay;&ef? ausmif;om;OD;a&ESihf
nDrQaom q&m0ef? olemjyKrsm;cefYxm;&ef? rNyD;pD;rDumvtwGif; vuf½Sdaq;ay;cef;udk wdk;csJUvsuf q&mr
wOD; xyfrHcefYxm;ay;&ef?
2/ wuúodkvfe,fajroefY½Sif;a&;twGuf oufqdkif&mtpdk;& usef;rma&;XmerS tenf;qHk;wv (1) Budrf vm
a&muf ppfaq;rIjyKay;&efESifh ausmif;rSowfrSwfxm;onfh twdkif; wywfwBudrf xufrenf; aq;t&m½Sd
vma&muf ppfaq;&ef?
3/ ausmif;om;rsm; pm;aomufa&;wGif oefY½iS ;f rItwGuf wuúov kd t
f yk cf sKyfa&;tzGUJ rS aqmif½u
G f ppfaq;ay;&ef
4/ ausmuf? ykvdyf? wdkufzdGKufa&m*grsm; umuG,fa&;twGuf aq;rsm;udk ESpfpOftcsdefrD BudKwifxdk;ay;&ef/
upm;ckefpm;
1/ ausmif;om;^olrsm;twGuf acwfrDaom oD;oefYtm;upm;½Hk wckpD aqmufvkyfay;&ef?
2/ aeYausmif;ol^om;rsm;twGuf acwfrDaom tyef;ajz&dyfomwckpD aqmufvkyfay;&ef?
3/ upm;ckefpm;ESifhqdkif&m oD;oefYt&m½SdwOD; tjrefqHk;cefYxm;ay;&ef?
4/ ausmif;om;ESifh q&mOD;a& tnDtrQyg0ifaom upm;ckefpm;aumifpDwck zGJUpnf;ay;vsuf upm;ckefpm;rI
qdkif&mrsm;udk BuD;Muyfvkyfaqmifay;&ef?
5/ acwfrDa&ul;uef (1) ck aqmufvkyfay;&ef/
541
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
oufomacsmifcsda&;
1/ ausmif;om;rsm; c&D;oGm;vma&;twGuf oufqdkif&mXmersm;rS w0ufcavQmhEIef;ay;&ef?
2/ wuúodkvfwGif oD;jcm;pmwdkuf (1) ck zGifhvSpfay;&ef?
3/ wuúodkvf axmufyHhaMu;rsm;udkqufvufay;&ef/
taxGaxGvdktyfcsufrsm;
1/ wuúodkvfA[dk ausmif;aqmifBuD;atmufrS tpdk;&pdkufysKd;a&;½Hk;rsm; tjrefqHk;a½TUay;&ef?
2/ ausmif;aqmiftkyfcsKyfa&;twGuf ausmif;om;or*¾udk,fpm;vS,frsm;? trIaqmifrsm;yg0ifaom ausmif;
aqmif tkyfcsKyfa&;aumfrwDw&yf zGJUay;&ef?
3/ wuúodkvf0if;twGif; vrf;rsm;jyKjyifay;&efESifh vQyfppfrD;vHk;rsm;xGef;n§day;&ef?
4/ Assembly Hall BuD;wck aqmufvkyfay;&ef?
5/ usef;rma&;ESifh udkufnDaom trsKd;orD;? trsKd;om; abmf'gaqmifrsm; wdk;csJUaqmufvkyfay;&ef?
6/ Social Science/ International Relation/ Statistic tp½Sdaom bmom&yfrsm; qdkif&mXmersm; wdk;csJU
zGifhvSpfay;&ef?
7/ csif;wGif;aumvdyf tjrefqHk; zGifhvSpfay;&ef/
(i) rEåav;wuúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ vIy½f mS ;rIrsm;
rEÅav;wuúov kd Bf uD;udk oD;jcm;wuúov kd Bf uD; jzpfajrmufvm&ef q&mr? q&m? rdbjynfo?l ausmif;ol^om;
rsm; qE´½Sdí qE´jycJhMuygonf/ rEÅav;wuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾onfvnf; twuf<uqHk;tcef;rS yg0ifcJhay
onf/ þuJo h Ykd rEÅav;wuúov kd uf kd oD;jcm;aumvdyt f jzpf a&muf½v
dS maomtcg 0rf;om&rnft h pm; 0rf;enf;a<uuGJ
zG,f&mrsm; &ifqdkifvm&onf/
oufqdkif&m ausmif;tkyfcsKyfa&; tmPmydkifwdkY\ pnf;urf;wif;Muyfrnf[laom aMunmcsufaemufwGif
ausmif;xkwfyGJrsm; jzpfvmonf/ ausmif;xkwf&mwGif ½dk;½kd;wef;wef; aMunmíxkwfonf r[kwfbJ emZD[pfwvmu
ol\qefYusifbufrsm;tm; wdwfwqdwf owfypfonfhenf;wl tjcm;olrsm;rodapbJ wdwfwqdwfxkwfypfjcif; jzpf
onf/ aemufxyf ausmif;xkwf&ef pm&if;½Sdonf owif;rsm;jzifh ausmif;om;rsm;tm; ajcmufvSefYaeonf/ xdkYtjyif
rcH&yfEdkifqHk;udprö Sm w&m;0ifzGJUpnf;xm;aom ausmif;om;or*¾\ tcGifhtmPmudk ausmif;tkyfcsKyfa&;tzGJUu xdcdkuf
vmonf/ þudpörsm;jzifh &efukefwuúodkvfodkY (400) ausmf ajymif;a½TUoGm;avonf/
þodkYjzifh 4? 6? 58 &uf? nae (4) em&DcGJü abm*aA'taqmuftODü ta&;ay:tpnf;ta0;w&yfudk
ausmif;tkyfBuD;a[mif; OD;udkav;u usif;ycJh&m rEÅav;wuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾rS (rwuo) rS Ouú|?
'k-Ouú|? taxGaxGtwGif;a&;rSL;wdkY wufa&mufcJhonf/
tpnf;ta0;pvsifpjcif; OD;udkav;u zqyvtuGJaMumifh rEÅav;wuúodkvftm; tkyfcsKyfrnfh 'k-t"dywd
ESifh tkyfcsKyfa&;aumifpD rzGJUEdkifjzpfaeaMumif;? ,cifu½SdcJhaom tkyfcsKyfa&;tzGJUrSmvnf; arv (31) &ufaeYu ysuf
oGm;NyD jzpfaMumif;? þtajctaewGif rdrdtaeESifh tvHk;pHktepfemcHum ausmif;BuD; tcsdefrDzGifhEdkif&eftwGuf wm0ef,l
vkyfaqmif oGm;&rnfjzpfaMumif; ajymjyonf/ qufvufí ¤if;taeESifh 0efBuD;csKyf? 'k-0efBuD;csKyf (vlrIa&;) ESifh
ynma&;0efBuD;wdkYxH aMu;eef;½dkufxm;aMumif; 3? 6? 58 aeYpGJjzifh jyefvmaom 'k-0efBuD;csKyf (vlrIa&;) \ aMu;eef;
t& ,ciftpDtpOftwdik ;f qufvufaqmif½u G yf gqdí k ¤if;taeESihf qufvufwm0ef,&l rnfo h abm oufa&mufae
aMumif;udk ajymjyonf/ xdYk aMumifh ZGev f (1) &uf? (2) &ufaeYrsm;wGif ¤if;ütcGit hf mPmr½Sb
d J aqmif½u
G cf ahJ omudprö sm;
ESifh ywfoufí tjypf½SdvQifcHrnf jzpfaMumif; ajymjyonf/
ausmif;om;ta&;ESifh ywfoufí rwuo udk,fpm;vS,frsm;taeESifh q&mBuD;wifjycsufudk vufrcHEdkif
ojzifh trIaqmiftzGJU\ qHk;jzwfcsuft& rwuoudk,fpm;vS,frsm;? q&mBuD;? r[mXmerSL;rsm;ESifh XmerSL;rsm;
yg0ifaom wuúodkvf ,m,Dxdef;odrf;a&;aumfrwDudk zGJUpnf;a&;wifjyonf/
þuJo h Ykd tkycf sKyfa&;aumfrwDwck zGUJ pnf;&efwifjyaomtcg q&mBuD;OD;udak v;u rdrzd UJG pnf;Edik af om tmPm
r½SdaMumif; tm;vHk;oabmwl qHk;jzwfcsufudk vdkufemrnfjzpfaMumif;ajymí tpnf;ta0;cef;rS xGufcGmoGm;onf/
rwuo ud, k pf m;vS,rf sm; ½kww f &uf em;rvnfEikd af tmifjzpfaeonf/ odYk &mwGif usef½adS om q&mrsm;ESihf qufvuf
542
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
(p) ArmEdik if v
H ;kH qdik &f m ausmif;om;or*¾rsm;tzGUJ csKyf yÍörtBurd af jrmuf jynfv;kH uRwn
f v
D mcHBu;D rS
ausmif;om;tcGifhta&;tqdk
1/ (u) &uf (30) twGif; or*¾rsm;zsufodrf;&rnf [laom ynma&;XmetrdefYudk jyif;xefpGm ½IwfcsaMumif;
(c) or*¾rsm;udk vGwfvyfpGm zGJUpnf;wnfaxmifcGifhjyK&ef?
2/ wjynfvHk;wGif wckwnf;aom ausmif;om;tiftm;pkudk wnfaqmuf&efESifh ausmif;om; opömazmufrsm;udk
543
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ausmif;om;avmuwGif 0dkif;y,fxm;&ef?
3/ txufwef;ausmif;½Sd NrdKUwdkif;wGif wuúodkvf0ifpmppfXmersm; zGifhvSpfxm;½Sd&ef?
4/ rw&m;zrf;qD;xm;aom ausmif;om;rsm;udk tjrefqHk;vTwf&efESifh aemufxyfzrf;qD;jcif; rjyKvkyf&ef?
5/ vuf½Sdausmif;om;rsm;ESifh tpdk;&wif;rmrIrsm;udk toif;tzGJUaygif;pHkESifh ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;?
tmPmydkifrsm; yg0ifí at;csrf;pGm ajz½Sif;&ef?
6/ (u) oHk;cgusausmif;xkwfpepfudk uefYuGufaMumif;?
(c) pmar;yGJcsausmif;xkwfpepfudk uefYuGufaMumif;?
7/ rw&m;Ncdrf;ajcmufjcif;rsm; rjyKvkyf&efESifh rw&m;aom taMumif;jycsufESifh ausmif;xkwfcH&aom ausmif;
om;rsm;udk tjrefqHk; ausmif;jyefoGif;&efESifh aemufaemif þodkYrjyKusifh&ef?
8/ ausmif;om;xkqE´rygbJ jyKvkyx f m;onfh zdEydS cf sKyfcs,rf rI sm;jzpfaom rw&m;ausmif;pnf;urf;rsm; zsuo f rd ;f
ay;&efESifh ausmif;om;xkqE´ESifh udkufnDonfh pnf;urf;rsm; owfrSwfay;&ef?
9/ ausmif;ydw&f uftwGi;f rdb&yfxjH yefvakd om ausmif;om;rsm;tm; wuúov kd af usmif;om;rsm; enf;wl tpd;k &
ydkif ,mOf? &xm; ponfrsm;wGif toGm;tjyefw0ufc &½Sd&ef?
10/ [,f&w D efusqH;k jcif;ESihf ywfoufonfh tpD&ifcf pH mudk wdik ;f jynfoYkd tjrefq;kH azmfxw k w
f ifjy&efEiS hf w&m;cH
rsm;tm; tjypfay;&ef?
11/ ausmif;oHk;ypönf;rsm; aps;EIef;oufompGmESifh oufqdkif&mwdkYu wm0ef,ljzefYcsday;&ef?
12/ w&m;ojzifh wnfaxmifzGJUpnf;xm;aom ausmif;om;or*¾rsm;udk 0ifa&muf aESmifh,SufzsufpD;jcif; rjyK&ef?
vGwv f yfpmG zGUJ pnf;wnfaxmifciG hf ay;&efEiS hf w&m;ojzifah wmif;qdak om ausmif;om;qE´ukd todtrSwjf yKí
tkyfcsKyfa&; tzGJUrsm;wGif ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm; yg0ifcGifhjyK&ef?
13/ ynma&;qdkif&mvGwfvyfcGifh rcsKyfcs,f&ef?
14/ wuúov kd 0f ifpmar;yGu
J kd owfrw
S x f m;aom toufjynfo h w l ikd ;f tm; rnforl qdk tuefYtowfr½Sd 0ifa&muf
ajzqdkcGifhjyK&ef/
(3) trsKd;om;a&;tqdkrsm;
1/ jynfwGif;ppfudk awGUqHkaqG;aEG;jcif;jzifh &yfpJ&ef yefMum;aMumif;?
2/ BuD;rm;aeaom ukefaps;EIef;rsm; csay;&efESifh vGwfvyfpGm ukeful;oef;cGifh rydwfyif&ef?
3/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtwGif;ü rw&m;zdESdyfcsKyfcs,fonfh Oya'rsm;udk tjrefqHk;½kyfodrf;&efESifh 'Drdkua&pD
tcGifhta&;rsm;udk jyefvnfay;tyf&ef?
4/ t*Fvdyf? tar&duefvuf0g;BuD;tkyf t&if;½Sifpepfzsufodrf;í trsKd;om; tusKd;pD;yGm;wnfaxmif&ef
5/ trsKd;om; jynfolvlxk aoG;pnf;nDñGwfa&;jzifh e,fcsJUorm;tpdk;&wdkY\ pD;yGm;a&;? EdkifiHa&;? ppfa&;?
zdESdyfusL;ausmfrIwdkYudk [efYwm;um wm;qD;Mu&ef?
6/ (u) urÇmhNidrf;csrf;a&; xdef;odrf;umuG,f&ef?
(c) tEkjrL? [dkuf'½dk*sifAHk;ESifh EsL;uvD;,m;AHk;rsm;? tqdyfydk;rTm;AHk;rsm; prf;oyfjcif;rsm;? toHk;jyKjcif;rsm;udk
wm;qD;ydwfyif&efESifh vufeufavQmhaygha&;rsm; jyKvkyf&ef?
7/ udkvdkeDpepf qefYusifwdkufzsuf&ef?
8/ jrefrm-tpöa&;pmcsKyft& ½Srf;jynfwGif qefpyg;pdkufysKd;vkyfudkif&ef MuH½G,fcsufudk uefYuGufaMumif;?
9/ tm½S-tmz&du nDvmcHqHk;jzwfcsufrsm;udk axmufcHaMumif;?
10/ (6) Budrfajrmuf urÇmhvli,fausmif;om;yGJobifBuD;tm; BudKqdkaxmufcHaMumif;ESifh ArmjynfrS wufa&muf
rnfh udk,fpm;vS,ftzGJUtm; EdkifiHul;vufrSwfrsm; xkwfay;&ef?
11/ puFmyl? rav;½Sm;? qdu k yf &yf? t,f*sD;,m;Edik if rH sm;ESihf ¤if;ausmif;om;rsm;tm; e,fcsJU t&if;½Sitf pd;k &rsm;u
zdESdyfowfjzwf n§Of;yef;jcif;udk jyif;xefpGm ½IwfcsuefYuGufí þtjyKtrlrsm;udk tjrefqHk;&yfpJ&ef/
(4) taxGaxGtqdk
1/ {&m0wDwdkif;? ½Srf;jynfvHk;qdkif&m ausmif;om;nDvmcHBuD;ESifh &efukefc½dkif? jynfc½dkif? zsmyHkc½dkif? rHk½Gmc½dkif
ausmif;om;nDvmcHrsm;rS tqdkrsm;udk axmufcHaMumif;?
544
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
(5) ausmif;om;nDñGwfa&;tqdk
ausmif;om;r*¾rsm; wnfwHhcdkifjrJa&;ESifh ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;twGuf wyfOD;? 'Dtufpftdk?
&Jacgifpaom rnfonfh ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifhrqdk ausmif;om;tzGJUtpnf;tm;vHk;ESifh yl;aygif;aqmif½Guf&ef/
1958 ckESpf? Zlvdkifv (15) &ufaeYpGJjzifhvnf; ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾tzGJUcsKyfrS zsufodrf;jcif;
cH&jcif;ESifh ausmif;xkwfcHcJh&aom ausmif;om;ta&;ESifh ywfoufí aMunmcsufwapmif xkwfjyefcJhonf/
ausmif;om;xkrSm -
1/ rdrdwdkYw&m;0if tm;udk;&mor*¾udkvnf; rw&m;zsufqD;jcif;cHcJh&onf/
2/ vlñGefYwHk;atmif ausmif;rSxkwfy,fjcif;udkvnf; cHcJh&onf/
3/ ,ckwzef tjypfr½SdtrSm;rusL;vGefcJhygbJeJY 0efcsawmif;yefOD;rnfqdkvQif rnfrQxdepfemaernfudk
rdbjynfolrsm;u pOf;pm;apcsifygonf/
xdkaMumifh Auorsm;tzGJUcsKyfrS rdbjynfolrsm;ESifh ausmif;xkwfcH&aom ausmif;om;rsm;tm;vHk;tm;
wifjyvkdonfrSm tedrfhqHk;tjzpf wlnDxm;onhf atmufygrlrsm;twdkif; vkyfaqmif&rnf jzpfonf/
1/ atmufü vufrw S af &;xd;k ol wynfrh sm;onf q&m^rrsm;ESihf a½S;tcgu ausmif;om;ta&;ESihf ywfoufí
y#dyu©jzpfcJhzl;Muygonf/ xdkodkYjzpf&onfhtwGuf uRefawmfwdkY wynfhrsm;u 0rf;enf;ygonf/
2/ uRefawmfwdkYwynfhrsm;onf ZGefv (24) &ufaeYu a&'D,dkrS aMunmxm;aom 0efBuD;csKyf\ rdefYcGef;wGif
tpdk;&ESifh ausmif;ol^om;wdkYonf ausmif;om;ta&;ESifh ywfoufaomudpörsm;wGif ajz½Sif;Mu&mü
twdkuftcHvkyfí rajz½Sif;bJ q&m&if;? wynfh&if;wdkYvdk &if;&if;ESD;ESD; ajz½Sif;rnfqdkonfhrludk
uRefawmfwdkYonf >cif;csufr½Sd vufcHMuygonf/
aemiftzdkYwGif ausmif;om;udprö sm;ay:aygufvmwdkif; tmPmydkifrsm;ESifh uRefawmfwdkYausmif;om; acgif;
aqmifrsm; wynfhrsm;onf wOD;ESifhwOD;y#dyu©jzpfí ajz½Sif;jcif;rsKd;r[kwfbJ q&m&if;? wynfh&if;uJhodkU
&if;&if; ESD;ESD; ajz½Sif;jcif;rsKd;jzifh ajz½Sif;ygrnf[k uRefawmfwdkY av;eufpGm uwdjyKygonf/
3/ uReaf wmfwYkdonf ausmif;pnf;urf;Oya'rsm;udk vdu k ef m½dak oygrnf[í
l xyfraH v;eufpmG uwdjyKygonf/
txufygrl (3) csuft&omvQif rSeu f efw&m;rQwí taumif;qH;k aomtajctae jzpfEikd rf nf[k ,HMk unf
ojzifh txufygrltwdkif; vkyfaqmifMu&efESifh ausmif;jyefaecGifh&a&; BudK;yrf;Mu&ef rdbjynfolrsm;ESifh
ausmif;xkwf cHae&aom ausmif;ol^om;rsm;tm; today; xkwfjyefaMunmtyfygonf/
545
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
3/ avmavmq,f wkid ;f jynftajctaeukd xde;f odr;f &ef wyfrawmfEiS hf &Jrw S yg; tjcm;vufeufuikd w f yfrsm;
(Oyrm- jyLapmxD;? umuG,fa&;? vQyfppfvkHjcHKa&;wyfrsm;) ponfwkdYukd ygvDref&ufrwkdifrD tjrefqkH;
zsufodrf;&ef/
1958 ck? pufwifbmv (28) &ufwiG f wuotaqmuftODü Auorsm;tzGUJ csKyf? &uo? wuorSMuD;rSL;
í trIaqmifrsm; awGUqkHum ]ppfwyfrS tmPmodrf;jcif;ESifUywfoufí oabmxm;} xkwfjyefaMunm&mwGif-
],aehjzpfay:aeaom ta&;udpöonf wrsKd;om;vkH;\ ta&;udpöjzpfaMumif;? rNidrfoufívnf;aumif;?
w&m;rQwaom a½G;aumufyt JG wGuv f nf;aumif; ppfwyfrS tmPmodr;f &onf[al om taMumif;jycsurf mS rckid v f aHk Mumif;?
ppfwyfrS tmPmodr;f onft U wGuf Nird ;f csr;f a&;ukd tvSr;f a0;apNy;D ? Nird ;f csr;f a&;rvkvd m;aom aqGNird ;f ESiUf e,fcso YJ rm;wk\ hd
tvku d sjzpfapaMumif;? ,if;okhd tmPmodr;f jcif;rsK;d ukd cGijUf yKvQif tmPmukjd ynfox Yl rH rS [kwb f J t"r®tmPmodr;f onfU
tpOftvmay:vmrnf jzpfaMumif;ESiUf 'Dru kd a&pDtcGit Uf a&;rsm;ukd twm;tqD;jzpfvmrnf jzpfaMumif;} azmfjyxm;onf/
1958 ck? pufwifbmv (29) &ufwGif Auorsm;tzGJUcsKyf? wuo? &uo wkdYrS ]wkev f yI af csmufjcm;atmif
rvkyfygESifU} [laomacgif;pOfjzifh aMunmcsufxkwfjyef&mwGif-
pufwifbmv (26) &ufaehwGif OD;Eku AkdvfcsKyfae0if;tm; tmPmvTJajymif;ay;rnf[k aMunmNyD;aemuf
ArmUwyfrawmfrS armfvNrKd i?f jynfNrKd rY sm;wGif Ekid if aH &;orm;rsm;ukd zrf;qD;jcif;? a&vrf;? uke;f vrf;wavQmuf toGm;tvm
rsm;ukd &yfwef½h mS azGjcif;wkohd nf jynfow l t
hdk m; wkev f yI af jcmufjcm;aponft U jyif vGwv f yfpmG zGpYJ nf;? pnf;½k;H a[majymjcif;ukd
csKycf s,jf cif;onf ppftmPmykid t f yk pf ;dk a&;okhd ykahd qmifay;jcif; jzpfaeonft U wGuf oufqidk &f mrS&yfqidk ;f ay;&ef awmif;qkd
ygonf/
1958 ck? pufwifbmv (30) &ufaeY or*¾BuD; (3) ckrS OD;pD;NyD; ausmif;om;xk tpnf;ta0;yGJ w&yfudk
wuotaqmuftODü usif;yonf/ ,if;tpnf;ta0;wGif-
1958 ck? pufwifbmv (28) &ufaeY aeYpyJG g or*¾BuD; (3) ck\ ]ppfwyfrS tmPmodr;f jcif;ESihf ywfoufaom
oabmxm;} [laom aMunmcsufuakd xmufcaH Mumif; tqdw k ifoiG ;f &m &JacgiftzGUJ 0ifausmif;om;rsm;jzpfaom udck u kd f
a½TvS tygt0if (4) OD;u uefYuGufaomfvnf; trsm;pku axmufcHMu&m tqdkrSmtwnf jzpfoGm;onf/ nae (2)
em&DcGJ tcsdef tpnf;ta0;tNyD;wGif bwfpfum; (26) pD;jzifh NrdKUwGif;odkY vSnfhvnfqE´jy&if;-
]wyfrawmf0if rpGufeJh? wyfrawmfudk ckwHk;rvkyfeJh}
]wyfrawmftpOftvm xdef;Mu}
]Ncdrf;ajcmufNyD; tmPmrodrf;eJh}
]vufeufjzifUtmPmodrf;wm uefhuGufMu}
]e,fcsJYtMuHtpnf wm;qD;Mu}
]'Drdkua&pDtcGifUta&; umuG,fMu}
]jynfolhtmPm jynfolhjyeftyf}
]jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; t&,lMu}
]zrf;xm;olawG tjrefvTwf} wuo? Auorsm;tzJcYG sKy?f &uo (3) zJaYG ygi;f um
]ausmif;om;ESifUjynfol vufwGJMu} pnf;a0;uefu h u
G í f ,ckuo UJ hkd vSnv
Uf nfqE´jycJo U nf
Source: Oway Magazines
(0JbufrS pa&vQif wwd,ajrmuf- Ouú| udck ifarmiftek ;f )
547
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(ps) 1958 ck 'DZifbmv (2) &ufaeh bGUJ ESi;f obifcef;rü rdeMhf um;aom
wuúov
kd t
f "dywd Edik if aH wmf0efMu;D csKyf Adv
k cf sKyaf e0if;\ rdechf eG ;f tESpcf sKyf
(1) ausmif;om;avmurSm pnf;urf;rJhaew,f? ausmif;BuD;udkrD;½IdUcsifwJh ausmif;om;rsKd;[m olwdkYvlBuD;jzpfwJh
acwfa&muf&if b,fvw kd ikd ;f jynfrsKd; zefw;D r,fqw kd m rawG;0Hb
h ;l / usKyftpd;k &vufxufrmS pnf;urf;ao0yf
rI&atmif tkwfjrpfcscJhr,f/ 'grSvnf; rif;wdkYaemifa&;eJY wdkif;jynfaemifa&;twGuf aumif;vmr,f/
(2) Armausmif;om;awG vGwv f yfa&;wdu k yf rJG mS a½SUqH;k uaeyg0ifcwhJ ,f/ tajctaeuvnf; 'Dvykd grSjzpfw,f/
olwdkYuvnf; tm;udk;&ma&mufatmif aqmif½GufcJhw,f/ vGwfvyfa&;&NyD; ausmif;om;awG&JUwm0ef[m
ynmoifMum; zdkYyJ/ ynmrwwf&if ta&;rBuD;bl;qdk&if rSm;wJhtawG;tac:yJ/ EdkifiHa&;orm;awGuvnf;
ausmif;om;ta&jcHKNyD; ausmif;om;awG&JU ynmoifysufatmif rvkyfMueJY/ 'Dvdk EdkifiHa&;orm;awGawGU&if
jyif;jyif;xefxef ta&;,l&rnf/
(3) 'DaeYbGJU,lNyD; ausmif;om;avmuu xGufoGm;rJh yk*d¾KvfawGtwGufjzpfw,f? 'D*&D&&ifNyD;wmyJqdkNyD; urÇmY
tqifhtwef;udk rrDao;bl;/
wuúov
kd ef ,fajrrS e,fcsaYJ jcukwpf cef;
wuúodkvfe,fajrodkY ra&muf&onfrSm Mumovdkvdk pdwfxJwGif½Sdonf/ trSefpifppf (1) vMumrQom ½Sdao;onf/
rdk;zGJzGJav;rsm; cyfyg;yg;MuJcsaeaom weHeufcif;wGif wuúodkvfe,fajrqDodkY csOf;uyfcJhonf/ OD;pGmyxr wuo
pm;aomufqdkifBuD;xJodkY 0ifoGm;rdonf? eHeufapmapm (7) em&DcGJavmufwGif wuoacgif;aqmiftcsKdU 0dkif;zGJUí vÇuf&nf
aomufaeMuonfudkvnf; owd&rdonfu waMumif;? ajcvsifavQmuf&aom 'PfaMumifh 0rf;[maeonfudk jznfhwif;&ef
0ifvmcJhjcif; jzpfonf/ NyD;awmh½Sdao;onf? wuúodkvfavmuESifh ArmEdkifiHavmuwvTm;\ vIyf½Sm;rIowif;rsm;udkvnf;
Mum;Edkifonfjzpfí wckckawmh xl;wmqef;wm Mum;&rSmyJ[laom n§dKUuvnf; &pfywfae\/
w,faxmifwJU tar&duef
vÇuf&nfqdkifzGifhprdkY vÇuf&nfwcGufaomufEdkif&ef a&aEG;qlatmif apmifh&jyefonf/ pm;yGJay:rS wckaomowif;pm
pkwfudk qGJ,lMunfhrdonf/ wrsufESmrS wrsufESmul;í MunfhvQifyif owif;pmaxmifhwae&mü tar&duefjyefMum;a&;Xme
rSxkwfa0rnfh vif;a&mifjcnfr*¾Zif;BuD; xGufawmhrnf/ Zlvdkifv (1) &ufaeYuyif c½dkif&mZ0wfw&m;olBuD;xHrS trdefY
pm&NyD;/ Armhpmayacgif;aqmifBuD;rsm; b,folb,f0gawG a&;Murnfqdkaom aMumfjimcsufav;udk awGUjrifzwf½Irdygonf/
onfaMumfjimcsufav;udkyif rsufawmifrcwfEdkifbJ pl;pl;pdkufpdkufMunfhaerd&if; ]w,fNyD; tar&duefawG axmifaeygvm;}
[k wifpm;rdygonf/
vÇuf&nfwcGufvmcsrSyif tpOf;pm;&yfoGm;onf/ rMumrDyif rdwfaqGtcsKdUESifh wuoacgif;aqmifwOD; a&mufvm
onf/ vÇuf&nf0dkif; zGJUrdawmhonf/
reufapmapmpD;pD; wuúodkvfe,fajrtwGif;odkY a&mufvmjcif;udk trsKd;rsKd;ajymqdk aemufajymifMuNyD;aemuf uRefawmf
awGUjrifcHpm;rdaom tar&duefjyefMum;a&; aMumfjimtaMumif; ed'gef;ysKd;rdonf/ onfuyifpí wuúodkvfe,fajrtwGif;odkY
usL;ausmf0ifa&mufvmaom tar&dueftEÅ&m,frsm;txd pum;abmifus,foGm;onf/
[kwfayonf/ ,aeYwuúodkvfBuD;wGif ynma&;Muyfwnf;rIomru wuúodkvfBuD;tm; &pfoef;zHk;vGrf;oGm;rnfh tar
&duef tEÅ&m,frsm;uvnf; Ncdrf;ajcmufaeayonf/
0g½SifwefcHwyfBuD;
wuúodkvfe,fajrudk yHkqGJMunfhvQif tawmfyif pdwfxdcdkufrdonf/ tar&duefwdkY\ ajcukwfpcef;rsm;ESifh &Ha½Gvsuf
wuúodkvfBuD;onf Mum½Snf pnfyifEdkiftHhavm[lívnf; oHo,jzpfrdonf/ ta½SUuqDrS wuúodkvfodkYvm&m vrf;rBuD;
548
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
549
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
bD;vl;pnf; vlpnf;uGJNyD;
tpDtpOfuav;qdkonfu wuúodkvfor*¾ESifh,SOfNydKifEdkif&ef ausmif;om;rsm;twGuf pm;aomufqdkiftaqmuftODwck
zGifhvSpfa&;tpDtpOfyif jzpfonf/ wuúodkvfor*¾acgif;aqmifrsm;tm; jzm;a,mif;&efjzpf\/ onftpDtpOf atmifjrifvQif
azmifa';½Sif;\taxmuftyHhjzifh wif;epf? bufwrifwefupm;uGif; taqmuftODwck aqmufay;rnf[k avypfxm;jcif;
jzpfonf/ upm;ckefpm;bufwGif wuúodkvftmPmydkifwdkYu ausmif;om;rsm;tm; tar&duefodrf;oGif;a&;jzpfaom (pm;
aomuf0if;? uifwif;) zGifhEdkifvQif upm;uGif;taqmuftODudk yGJctjzpfay;&ef ,kwfrmaomtMuHjzpfonf/ ygarmu©wOD;ESifh
t&m½SdwOD;u acR;'D;'D;usatmif wuoacgif;aqmifrsm;tm; ac:,laqG;aEG;\/ wuorS vufrcHrS tm;avQmhoGm;&aom
tjzpfuav;rSm rarhEdkifacs/
þodkY tajctaeqdk;rsm;teuf txl;ta&;tBuD;qHk;tcsufrSm ygarmu©csKyfudk,fwdkifonfyif tm½Sazmifa';½Sif;?
zdkY'fazmifa';½Sif;wdkYü ta&;ygaom tzGJU0ifwOD;jzpfaeNyD; ,if;azmifa';½Sif;wdkYrS ay;orQtcGifhta&;wdkYudk,lum wuúodkvf
ü tjrJaeonfr½SdawmhbJ (1) ESpfwGif (10) vcefY EdkifiHjcm;rsm;üom tcsdefukefaejcif;jzpfonf/ pHkprf;od½Sd&oavmufrSm
þodkY tar&dueftaxmuftyHhrsm;jzifh EdkifiHjcm;odkYvSnfhvnfaejcif;twGuf zdwfac:csufrStp tcGifhta&;&yHkwdkYudk
wuúodkvftkyfcsKyfa&; tmPmtydkifqHk;jzpfaom wuúodkvfaumifpDudk rwifjyjcif;jzpfonfqdkonf/ þudpötwGuf tawmf
yif*,uf½dkufaeonf/ tar&dueftaxmuftyHhjzifh pm;aejcif;udk cGifhjyKxm;csufaMumifh wuúodkvfaumifpDwGif tjypfBuD;
av;pGm usa&mufaeavonf/ tar&duefwdkY wuúodkvfe,fajrü ajc½Iyfaejcif;udk tao;pdwfazmfjy&vQif qHk;tHhrxifaom
tajctaeodkY a&muf½SdaeNyD;jzpf&m wuúodkvfausmif;om; avmuBuD;twGuf wuoonf t"duwm0ef½Sdonfhenf;wl
wuúodkvfavmuBuD;wckvHk;twGuf wuúodkvfaumifpDu txl;wm0ef½Sdaeayonf/ tcsdefrD ppfaq;wm;qD;ygrS &efukef
wuúodkvfonf tar&duef\aESmifBudK;rS vGwfajrmufrnfjzpfonf/
armifoD[
550
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
- wrsKd;om;vHk; pnf;½Hk;nDñGwfMu
- jynfwGifNidrf;csrf;a&;twGuf aqmif½GufMu
- 'Drdkua&pDtcGifUta&; umuG,fMu
- e,fcsJYvkyfMuHrItEå&m,f wm;qD;Mu
(X) oD;jcm;rEåav;wuúov
kd f txdr;f trSwyf aJG wmf
rEÅav;wGif ppfBudKacwfu Oypmaumvdyftjzpfom½SdcJhonf/ ppfNyD;acwfü OypmtxdomrubJ (4) ESpf
oifwef; txd½cdS o hJ nf? pduk yf sK;d a&;ynmr[mXmeudv k nf; zGix
hf m;onf/ oD;jcm;wuúov kd f jzpfvmaomtcg aq;ynm
r[mXmewck wdk;csJUzGifhvSpfcJhonf/ oD;jcm;wuúodkvf[k w&m;0ifrjzpfrD rEÅav;wuúodkvfonf &efukefwuúodkvfESifh
qufoG,fxm;aom wuúodkvfaumifpD (&efukefwuúodkvf) vufatmufcHjzpfcJhonf/
rEÅav;ausmif;tkyfBuD; OD;udkudkav;? qdk½S,fvpfygwDrS ta&;ygaom rEÅav;om;0efBuD;rsm;? wuowdkY
BudK;pm;rI? wuúodkvfaumifpDwGif wuoudk,fpm;vS,frsm;jzpfaom wuoOuú|a[mif; OD;armifarmifausmf (,ck
A[kd w&m;½k;H a½SUae) ESihf OD;vSwif (A[kw d &m;½k;H a½SUae) wkYdonf wuooabmxm;ukd tav;teufxm; wifjyBudK;pm;
cJhonf/
1957-58 ynmoifEpS w f iG f Oya'jy|mef;í rEÅav;wuúov dk u
f dk oD;jcm;wuúov dk t
f jzpf zGUJ pnf;vdu
k o
f nf/
rEÅav;rS aq;ynmr[mXmeESif pkdufysdK;a&;r[mXmewkdYonf rEÅav;wuúokdvfESihf wGJzufxm;aom r[mXmersm;
jzpfoGm;onf/ rEÅav;wuúokdvfausmif;om;rsm;or*¾rS oD;jcm;rEÅav;wuúokdvf tMudKyGJawmfukd usif;ycJhonf/
551
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(!) &efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ tpD&ifcpH m (1957-58)
1957 ck? pufwifbmvrS 1958 ck? Zefe0g&Dvukeftxd vkyfaqmifNyD;pD;cJUaom vkyfief;tpD&ifcHpm
tcef; (1)
þtpD&ifcHpmwGif yxrOD;qkH;azmfjyxm;vdkonfrSm uRefawmfwdkY trIaqmiftzGJU oufwrf;ig;vtwGif;
ausmif;om;tusKd;jyK vkyfief;aqmifwmrsm; aqmif½GufcJhjcif;udk azmfjyxm;onfhtwGufaMumifh 1957-58 ckESpf
wuo trIaqmiftzGJU\ 0g'ESifhvkyfief;pOfrsm; tm;vkH;udk t<uif;rJh vkyfudkifNyD;pD;í taumiftxnfazmfNyD;aMumif;
r,lqapvdjk cif; jzpfonf/ ,aeYxd vkyu f ikd Nf yD;pD;aom vkyif ef;rsm;ESihf ¤if;wdYk\ atmifjrifcsuf ratmifjrifcsurf sm;udok m
t"duxm;í azmfjytpD&ifcHoGm;rnfjzpfNyD; vkyfudkifaeqJ rNyD;jywfao;aom vkyfief;rsm;ESifh rvkyfudkif&ao;aom
vkyfief;&yfrsm;udkvnf; tvsOf;oifhovdk qufpyfazmfjy oGm;rnfjzpfonf/
&efuek w
f uúov kd af usmif;om;rsm;or*¾\ yxrywf Ouú|? 'k-Ouú|ESihf aiGxed ;f ae&mrsm;twGuf a½G;aumuf
yGu
J kd 1957 ck? Mo*kwv f (31) &ufaeYwiG f usi;f ycJ&h m &efuek w f uúov kd f ausmif;om;nDñw G af &;wyfO;D \ ud,
k pf m;vS,f
rsm;jzpfaom udkpdk;odef;tm; Ouú|tjzpf vnf;aumif;? udkpDtm; 'k-Ouú|tjzpf vnf;aumif;? udkodef;½Seftm; aiGxdef;
tjzpf vnf;aumif; ausmif;om;xk\ wcJeuf a½G;aumufwifajr§mufjcif; cHcJh&ayonf/
'kwd,ywftrIaqmif (6) OD; a½G;aumufyGJudk 1957 ck? pufwifbmv (10) &ufaeYwGif usif;ycJh&m
ausmif;om;nDñGwfa&;wyfOD; udk,fpm;vS,frsm; jzpfaom udkcifarmiftkef;? udkcifarmifBuD;? udkcifatmif? apmwm
omuvm;? udkatmifxGef;ESifh armifudk,kwdkY ta½G;cH tEdkif&½SdcJhonf/
trIaqmif (6) OD;tm; 17? 9? 57 &ufaeYrSpí atmufazmfjyyg wuo\vkyfief;twdkif; wm0efrsm;
xrf;aqmif&ef cGJa0ay;tyfcJhonf/
(1) udkcifarmiftkef; taxGaxGtwGif;a&;rSL;
(2) udkcifarmifBuD; wGJbuftwGif;a&;rSL;
(3) apmwmomuvm; EdkifiHjcm;qufoG,fa&;XmerSL;
(4) udkcifatmif upm;ckefpm;ESifh ,Ofaus;rIXmerSL;
(5) udkatmifxGef; oufomacsmifcsda&;XmerSL;
(6) armifudk,k vlxkqufoG,fa&;XmerSL;
wuo\ zGJUpnf;tkyfcsKyfykHpnf;rsOf;Oya' tcef; (11)? tykd'f (1)? tykd'fi,f (2) t& atmufyg &Jabmf
ESpfa,muftm; tdk;a0r*¾Zif;wm0efcHESifh yd#uwfwdkufrSL; wm0efrsm;xrf;aqmif&ef trIaqmiftzGJUrS a½G;aumuf
cefYtyfcJhonf/
(1) udkÓPf&if wm0efcHt,f'Dwm
(2) udkatmifomausmf yd#uwfwdkufrSL;
wuozGJUpnf;ykHpnf;rsOf;Oya' tcef; (19)? tykd'f (1) t& tdk;a0r*¾Zif;aumfrwDudk atmufygtwdkif;
zGJUpnf;cJhonf/
(1) udkÓPf&if wm0efcHt,f'Dwm
(2) udkodef;½Sef aiGxdef;
(3) udkwifat; twGif;a&;rSL;
(4) udkaX;atmif tvkyfrefae*sm
(5) rMunfat; aumfrwD0if
(6) udkzdk;[ef aumfrwD0if
(7) udkvSjrifh aumfrwD0if
wuo\zGJUpnf;ykHpnf;rsOf;Oya' tcef; (18)? tydk'f (1) t& yd#uwfwdkufaumfrwDudk atmufygtwdkif;
zGJUpnf;cJhonf/
(1) udkatmifomausmf yd#uwfwdkufrSL;
(2) udkodef;½Sef aiGxdef;
(3) udkcifarmifñGefY
(4) udkaxG;
552
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
(5) udkpef;atmif
(6) udkñGefYazoef;
(7) udkausmfpdef
&efuek w
f uúov kd u f pm;ckepf m;aumifpD (University Sport Council) odYk wuorS atmufygud, k pf m;vS,f
rsm;udk a½G;cs,fcefYtyfcJhonf/
(1) udkcifatmif upm;ckefpm;XmerSL;
(2) udkae0if;
(3) udkpGefwdwf
(4) udkjrifhxGef;
(5) udkwifarmifaqG (ausmufbD;vl;wifarmifaqG)
tjcm;qdkif&mvkyfief;rsm; twGufvnf; qyfaumfrwDrsm; zGJUpnf;vkyfudkifcJhayonf/
&efuek wf uúov kd f ausmif;aqmifaumfrwDoYkd wuo taxGaxGtwGi;f a&;rSL; udck ifarmiftek ;f ESihf trIaqmif
a[mif; udkatmifoef;wdkYtm; wuoudk,fpm;vS,ftjzpf a½G;cs,fapvTwfcJhonf/
(W.U.S) aumfrwDodkY wuotrIaqmif apmwmomuvm;ESifh trIaqmifa[mif; udkvSazwdkYtm; wuo
udk,fpm;vS,frsm;tjzpf a½G;cs,fapvTwfcJhayonf/
&efukefwuúodkvfaumifpDodkY-
(1) a'gufwmOD;{armif (w&m;0efBuD;a[mif;ESifh &efukefwuúodkvf 'k-t"dywda[mif;)
(2) rpöwmwDyD0rf; (wuoaiGxdef;a[mif;ESifh vTwfawmfa½SUae) wdkYtm; wuo udk,fpm;vS,frsm; tjzpf
,refESpftwdkif; a½G;cs,fwifajr§mufcJhayonf/
a'gufwmOD;{armiftm; wuúodkvfaq;½kHaumfrwD0ifESifh wuúodkvf&dyfom aumfrwD0iftjzpf vnf;aumif;?
rpöwmwDyD0rf;tm; ausmif;aqmifaumfrwD0ifESifh axmufyHha&;aumfrwD0iftjzpf vnf;aumif; wuúodkvfaumifpDrS
a½G;cs,f xnfhoGif;cJhayonf/
wuopm&if;ppftjzpf tpdk;&rSwfykHwifpm&if;ppf OD;pHausmfOD;tm; cefYxm;cJhonf/
,ckESpfwGif ausmif;om;oufomacsmifcsda&;ESifh EdkifiHjcm;qufoG,fa&; vkyfief;rsm;udk ydkrdkwdk;csJU vkyfudkif
a&;twGuf oD;jcm;qyfaumfrwDuav;rsm; zGJUpnf;cJhayonf/
tcef; (2)
wuotrIaqmiftzGJY\ 0g'ESifUvkyfief;pOf
wuoOuú|opf\ usrf;opömusdefqdkyGJudk 1957 ck? pufwifbmv (24) &ufaeYwGif ,k'oef cef;rü
usi;f yjyKvkyí f wuotrIaqmif tzGUJ opf\ 0g'ESiv hf yk if ef;pOfrsm;udk atmufygtwdik ;f aMunmcJah yonf/ vkyif ef;pOf
rsm;udk (u) oufqdkif&mwdkhESifU awmif;qdkwdkufyGJ0ifrnfUvkyfief;rsm;ESifU? (c) wuorS OD;pD;vkyfaqmif&rnfUvkyfief;
[lí ESpfydkif;cGJjcm;xm;onf/ xdkYjyif wuo\ EdkifiHwumausmif;om;rsm;ESifh qufqHa&;twGuf tajccHoabmxm;
w&yfudkvnf; xkwfjyefaMunmcJhonf/
0g'
(1) ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? tqifhtwef;jrifhaom ynma&;ESifh ausmif;om; b0om,m ajzmifhjzL;a&;/
(2) ausmif;om;nDñGwfa&;ESifh w&m;rQwaom ausmif;om;ta&;jyóemwdkif;wGif aqmif½Gufvdkaom ausmif;om;
tiftm;pkrsm;? ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;wGJaqmif½Gufa&;/
(3) Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rIxdef;odrf;jr§ifhwifa&;ESifh ausmif;om;tcsif;csif; &if;ESD;pGm aygif;oif;
qufqHa&;/
t"duvkyfief;pOfrsm;
(u) oufqdkif&mrsm;ESifU awmif;qdkwdkufyGJ0ifrnfU vkyfief;rsm;-
1/ ynma&; jyKjyifajymif;vJrItwGuf EdkifiHvkH;qdkif&m ynma&;aqG;aEG;yGJBuD;w&yf jzpfajrmufa&;/
2/ oHk;cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;/
3/ atmufwdkbmausmif; (1) v ydwfa&;/
4/ ausmif;aqmifESifh aq;½kH wdk;csJUa&;/
553
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
5/ aq;odyÜHoD;jcm;aumvdyf jzpfajrmufa&;/
6/ xD;wef;ESifh &efuif;? Oypmaumvdyftqifhxd a&muf½Sda&;/
7/ axmufyHhaMu;rsm; qufvuf&½Sda&;/
tcef;(3)
t"duvkyfaqmifcsufrsm;
1/ wuotrIaqmiftzGUJ onf usr;f opömused q f ykd w
JG iG f aMunmcJah om 0g'ESiv hf yk if ef;pOfrsm;udk taumiftxnf
ay:aygufvmap&ef usrf;opömusdefqdkyGJNyD;onfrS pwifí tm;BudK;rmefwuf wufnDvufnDjzifh vkyfudkifaqmif½Guf
cJhay&m xdkodkYaqmif½GufcJhaom t"ducsrSwfxm;onfh vkyfief;rsm;ESifh ywfoufí wifjyvdkufayonf/
1948 ck? Zefe0g&Dv (4) &ufaeYwiG f jrefrmEdik if o H nf vGwv f yfaom Edik if w
H Edik if t
H jzpfoYkd a&muf½cdS ahJ yonf/
e,fcsJUorm;vufatmufrS vGwfajrmufum vGwfvyfaom EdkifiHwEdkifiH jzpfvmonfESifhtnD e,fcsJUorm;vufxuf
ynma&;? ,Ofaus;rI taqmufttkw H Ykd ukd y,fzsufum jynfov l xl t
k usKd;twGuf taqmufttkt H opfukd xyfrw H nf
aqmuf&rnf jzpfayonf/
odkYaomf ,Ofaus;rIa&;&m tygt0ifjzpfonfh ynma&;taqmufttkHudkum; vGwfvyfaom jynfaxmifpk
jrefrmEdkifiHawmfESifh udkufnDpGm jyKjyifajymif;vJjcif; r½Sdao;ay/ odkYtwGufaMumifhvnf; ,aeY ynma&;avmuwGif
tcuftcJ tusyftwnf;rsm; ay:aygufaeNyD;vQif rvdktyfaom tjzpftysufrsm; ay:xGufaeonfrSm rsufjrifxif
½Sm;yif jzpfayonf/
þodkY ay:aygufvmrIrsm;udk wuotrIaqmiftzGJUonf tav;teufpOf;pm;cJhonf/ ynma&;tajct
aeudk rsufajcrjywfavhvm Munfh½IcJhayonf/ ,aeYjzpfay:aeaom tcuftcJrsm;? tusyftwnf;rsm;udk jyKjyifzm
ax;½kjH zifh raysmufEikd af wmhbJ vuf½ydS nma&;pepfBuD; wckv;Hk udk ajymif;vJvsu½f adS om jynfaxmifpjk refrmEdik if H tajct
aeESihf udu
k n f pD mG jyKjyifa&;qGrJ o
S m ajyaysmufEikd rf nf[k awGU½Scd ahJ yonf/ þodYk awGU½Scd o hJ nfh tm;avsmfpmG vuf½ydS nm
a&;pepfBuD;udk jyKjyifajymif;vJ&ef twGuf Edik if aH wmftpd;k &u OD;pD;um ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD; w&yfukd usi;f yay;&ef
wuorS awmif;qdkcJhayonf/
þodYk ynma&;pepfopfw&yf ay:aygufvma&;twGuf 1957-58 ckEpS rf S pwifí BudK;yrf;vm&m ,ckEpS w f iG f
554
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
om;rsm;or*¾EiS hf &efuek w f uúov kd f aeYausmif;ol^om;rsm;toif;wdYk rS ud, k pf m;vS,w f Ykd ukd zdwMf um;ac:,lum atmuf
wdkbmausmif;wvydwfa&;\ t"duta&;BuD;onfh tcsuftvufrsm;udk wifjyaqG;aEG;cJhMuonf/ þausmif;wv
ydwaf &;onf q&mrsm;twGuf jyifqifcsdef ausmif;om;rsm;twGuf jyefvnfavhvmjcif;twGuv f nf;aumif;? a'oEÅ&
A[kow k ½SmrS;D a&;? tcgBuD;&ufBuD; rdbaqGrsKd;rsm;xHjyefa&;? tem;,la&;rsm;twGuv f nf;aumif;? wuúov kd yf nma&;
wGif r½Sv d Qirf jzpfaom tcsujf zpfaMumif;? (15) &uf pmydo k if½jHk zifh ynma&; rwd;k wufEikd af Mumif; ponfh tcsut f vuf
rsm;udk azmfxw k af qG;aEG;MuNyD; atmufwb kd mausmif;wvydw&f efEiS hf þudpw ö ifjya&;twGuf &efuek w f uúov kd tf "dywd
OD;EkESifh awGUqkH&ef oabmwlnDcsufrsm; csrSwfEdkifcJhonf/
1957 ck? pufwifbmv (27) &ufaeYwGif atmufwdkbmausmif;wvydwfa&;udpö ta&;wBuD;aqmif½Guf
&ef½dSonf/ pnf;rsOf;Oya' tcef; (5) tydk'ft& wuo txl;tpnf;ta0; w&yfac:,lum atmufwdkbmausmif;
wvydwfay;&ef? þudpöpOf;pm;&ef ta&;ay: wuúodkvfaumifpD tpnf;ta0; ac:,lay;&efESifh þudpöudk tusKd;t
aMumif;ESifhwuG jynfhpkHpGm aqG;aEG;wifjyEdkif&ef tqdkrsm;udk þtxl;tpnf;ta0;wGif wifoGif; qkH;jzwfcJhavonf/
þodkY qkH;jzwfcsuft& atmufwdkbm (3) &ufaeYwGif wuoudk,fpm;vS,frsm;ESifh wuúodkvft"dywd
OD;EkwdkY awGUqkH&mwGif wuo udk,fpm;vS,frsm;\ atmufwdkbmausmif;wv ydwfoifhaMumif; aqG;aEG;wifjyonfh
tcsuftvufrsm;? tudk;tum;taxmuftxm;rsm;udk wuúodkvft"dywd OD;Ekudk,fwdkifvufcHvmNyD; ,ckESpf tcsdef
vGefaeNyDjzpfaomaMumifh rjzpfEdkifawmhaMumif;? þudpu ö dk ynma&;aumfr½SifwGifvnf; wifjypOf;pm;rnf jzpfaMumif;?
vmrnfhESpf ausmif;wvydwfEdkifa&;twGuf BudK;pm;ay;rnf jzpfaMumif;wdkYudk uwday;cJhavonf/
xdkYaMumifh wuo\ atmufwdkbmausmif;wvydwfa&; aqmif½Gufcsuf\ atmifjrifrIonf ,ckESpfwGif
taumiftxnfESifhwuG rawGUjrif&aomfvnf; vmrnfhESpfrsm;wGif atmifjrifEdkif&ef vrf;prsm;yGifhvmNyD[k wuo
rS,lqayonf/ xdkodkY vrf;pyGifhvmaomfvnf; vkH;0atmifjrifrI&½Sdvm&ef wuoonf pnf;vkH;nDñGwfaom ausmif;
om;xktm;jzifh rnfrQxd wdkufyGJ0ifawmif;qdkEdkifrnf enf;[lonfh tcsufay:wGifom ausmif;om;xk\ atmifyGJwnf
onf[k ,lqayonf/
4/ vuf½w Sd uúov kd af q;½ko H nf ppfrjzpfru D ¤if;acwf\ ausmif;om;OD;a&tcsK;d tpm;ESihf udu k nf pD mG aqmif½u G f
xm;jcif;jzpfí ,ckacwfwiG f tqrwefrsm;jym;vmaom ausmif;om;OD;a&ESihf vk;H 0 rvkaH vmufawmhay/ vlemcef;rsm;?
acwfrDaq;ESifh aq;ud&d,mrsm;? tcrJhaq;xdk;ay;jcif;rsm; ponfwdkYudk wdk;csJUay;&ef tcsdefusaeayNyD/
wuúodkvfaq;½kHudk aq;ukonfh aq;½kHoufoufwGifom r[kwfbJ ausmif;om;rsm; tem;,l&dyfomwck
jzpfvmonftxd aqmif½Guf&ef wuorS &nfrSef;xm;ayonf/ odkYaomf þudpo ö nf wjznf;jznf; aqmif½Guf&rnfh
vkyfief;jzpfayonf/ uaeYavmavmq,f taeESifh wuúodkvfaq;½kHwdk;csJUa&;? aq;0g;rsm;tcrJhukocGifh&a&;/ tcrJh
aq;xk;d cGi&hf ½Sad &;? olemjyKq&mrrsm; vkaH vmufpmG cefYxm;a&;twGuf awmif;qdx k m;ayonf/ awmif;qd&k ½Sd xm;ayNyD/
tjrefqkH;jzpfajrmufatmif taumiftxnfazmfa&;twGuf BudK;yrf;&ayrnf/
ausmif;aqmifrsm; rvkHavmufrIjyóemudk tmPmydkifwdkYu (3) cgusausmif;xkwfpepfESifh ajz½Sif;ay;ae
aomfvnf; ESpfpOfwuúodkvfrS rvTJombJ xGufoGm;&aom ausmif;om;ESifh 0ifvmaom ausmif;om;OD;a& rrQojzifh
tcef;rvkHavmufrI jyóemrsm; ay:aygufvsuf ½Sdayonf/ ,ckESpfpwGif ausmif;om;aygif; (201) a,mufausmf
tcef;r½Sdí wcef;ESpfa,mufpepfudk ,m,DtokH;jyKí tcef;rvkHavmufrI jyóemudk wuorS ,m,Dajz½Sif;cJh&av
onf/ þtcuftcJrsKd; vmrnfEh pS w f iG f ydrk Bkd uD;rm;pGm &ifqikd &f OD;rnf[k wGucf sufEikd af yonf/ xdYk aMumifh ausmif;aqmif
opfrsm;udk wdk;wufvsuf½Sdonfh ausmif;om;OD;a& tcsKd;tpm;udk vdkufí tjrefqkH; tvkHtavmuf aqmif½Gufay;&ef
wuorS awmif;qdkvsuf½Sdayonf/
5/ aq;odyÜHwGif ausmif;om;OD;a& waeYwjcm; rsm;jym;vsuf rEÅav;üyif aq;odyÜH cGJjcm;zGifhvSpfEdkifonftxd
jzpfvmonf/ ppfrjzpfrDuvnf; aq;odyÜHonf oD;jcm;jzpfcJhNyD; ,ckESpfwGif ausmif;om;OD;a& tqrwef wdk;wuf
vsuf½SdonfhtwGuf oD;jcm;&yfwnfEdkifonfh tajctaewGif½Sdonf/ þoD;jcm; aumvdyfjzpfjcif;jzifh t"duvdktyfcsuf
rsm;udk ydrk akd wmif;qdk wdu k yf 0JG ifEikd jf cif;aMumifh (Constituent College) &½Sad &;twGuf aq;odyaÜH usmif;om;rsm;or*¾EiS hf
wuowdkY n§dEIdif;wdkifyifaqG;aEG;NyD;vQif tjrefEdkifqkH; taumiftxnfazmf&ef wuorS wifjyawmif;qdkxm;vsuf
½Sdayonf/
6/ &efuif;ESihf xD;wef;aumvdyw f Ykdonf Oypmaumvdyt f qifo h Ykd a&muf½&dS ef tvGev f tkd yfvsu½f o
dS nf/ tb,f
aMumifq h akd omf vuf½t dS qifo h nf aumvdyEf iS v hf ;Hk 0rwlbJ txufwef;ausmif; omomom½So d nf/ ausmif;aqmifrsm;\
csKdU,Gif;csufrsm;? t&nftcsif;jynfh q&m^rrsm; rvkHavmufjcif;? ausmif;okH;y&dabm*rsm; rvkHavmufjcif;? ynmoif
556
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
tcef;(4)
tjcm;vkyfaqmifcJhaomvkyfief;rsm;
1957 ck? atmufwkdbmv (24) &ufaeYwGif EdkifiHawmf0efBuD;csKyfOD;Ekonf wuoodkY tvnftywfvm&m
0,f wuotrIaqmiftzGUJ rS vIu d vf u dI v
f vJS BJS udKqdck ahJ yonf/ OD;EkEiS hf trIaqmifwYdk cspcf if&if;ES;D yGiv hf if;pGm ausmif;om;
a&;&mjyóemrsm;udk aqG;aEG;cJhMuavonf/ wuorS t"duxm;í wifjycJhonfhtcsufrsm;rSm EdkifiHvkH;qdkif&m ynm
a&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;w&yf tpdk;&rS OD;pD;usif;ya&;? zsufodrf;cHae&aom or*¾rsm;ta&;? tzrf;cHae&aom ausmif;
om;rsm;ta&;? ausmif;xkwfcHae&aom ausmif;om;rsm;ta&;ESifh pmar;yGJajzqdkcGifh ydwfyifcHae&aom ausmif;om;rsm;
ta&;udk t"duxm;í wifjyaqG;aEG; cJhayonf/
1/ 0efBuD;csKyfOD;Ek\ tMuHay;csuft& ynma&;aumfr½Sif\ tultnDjzifh Edk0ifbmESifh 'DZifbmvrsm; twGif;
wGif qdkAD,uf,leD,H? jynfolYw½kwfjynf? t*Fvefpaom EdkifiHrsm;rS a&muf½Sdaeaom ynma&;yg&*lrsm;udk wuorS
OD;pD;zdwaf c:um ynma&;a[majymyGrJ sm; qufwu kd u f sif;ycJah yonf/ þyg&*lrsm;onf rdrw d Ykd Eikd if t
H oD;oD;D ½Sd ynma&;
pepf toD;oD;taMumif;udk tao;pdwfa[majymvsuf r½Sif;vif;onfhtcsuftvufrsm;udk pdwf½SnfpGm ajzMum;onfh
twGuf ausmif;om;xkod½Sdvdkonfh tcsuftm;vkH;udk od½SdcGifh &½SdcJhayonf/
2/ þodYk wuo\zdwMf um;csut f & vma&mufa[majymMuonfh Edik if jH cm;yg&*l {nfo h nfawmfrsm;tm; cs;D usL;
*kPûf yonft h aejzifh {nfch yH wJG &yfukd 1957 ck? Ed0k ifbmv (27) &ufaeYwiG f wuocef;rü jyKvkycf ahJ yonf/ þ{nfch yH üJG
q&m^rrsm;? wuúov kd ½f dS toif;tzGUJ tiftm;pku, kd pf m;vS,rf sm;? jyifyEkid if aH &;tzGUJ tpnf;rsm;ESihf owif;axmufrsm;udk
559
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
zdwMf um;cJoh nft h jyif wuo\ Edik if v H ;Hk qdik &f m ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD; usif;ya&;ESihf ywfoufaom oabmxm;
wifjycsufrsm;udk xkwfjyefcJhayonf/
3/ 1957 ck? Ed0k ifbmv (26) &ufaeYwiG f *syefjynfv;Hk qdik &f m ausmif;om;or*¾rsm;tzGUJ csKyf Ouú|ESihf *syefjynf
tEkjrLvufeufqefYusifa&;tzGJU (Japanese Council Against A&H Bomb) onf urÇmYausmif;om;rsm;or*¾
(I.U.S) ud, k pf m;vS,t f aejzifh ArmjynfoYkd vma&mufvnfywf&m wuorS *kPjf yK{nfch cH ahJ Mumif;/ wuo\{nfo h nf
tjzpf &efuek Nf rdKUwGif wywfMumrQaexdik Nf yD; ausmif;om;a&;&mjyóemrsm; urÇmYNidr;f csr;f a&;jyóemrsm;udk &efuek jf rdKU½Sd
toif;tzGJUaygif;pkHESifh cspfcif&if;ESD;pGm awGUqkHaqG;aEG;oGm;cJhayonf/
4/ 1957 ck? 'DZifbmv (6-7-8) &ufaeYrsm;wGif rEÅav;wuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾rS OD;pD;usif;yaom
oD;jcm;wuúov kd f tBudKyGaJ wmfoYkd rwuo\ zdwMf um;csuft& wuorS OD;pD;acgif;aqmifí tm;upm;orm;rsm;ESihf
,Ofaus;rIudk,fpm;vS,frsm; yg0ifwufa&mufcJhMuayonf/
wuorS xdkodkh rEÅav;tBudKyGJawmfodkh wufa&muf&mwGif-
(1) vmrnfhESpfrSpí rEÅav;wuúodkvfudk oD;jcm;wuúodkvfjzpfawmhrnfudk vIdufvSJpGm axmufcHjcif;ESifh
(2) rEÅav;wuúodkvf nDaemifausmif;om;rsm;ESifh &if;ESD;cspfcifa&;? yl;wGJvkyfaqmifa&;[lonfh tajccH
oabmxm;ESpf&yfjzifh wufa&mufcJhjcif;jzpfayonf/
xkdYaMumifhvnf; wuúodkvfabmvkH;toif;? bwfpuufabm? abmfvDabmtoif;wdkYESifh yGJawmfwGif ulnD
ujya&;twGuf tutzGJUrsm;udkyg wuorS zdwfac:pkpnf;í nDñGwfpGm tm;ay;wufa&mufcJhayonf/ odkYaomf
rEÅav;wGif rarQmv f ifo
h nfh jyóemwckEiS hf &ifqikd cf &hJ í wuorS xdu k pd Eö iS yhf wfoufNyD; 0rf;enf;aMumif; rSww f rf;wif
xm;cJah yonf/ rEÅav;odYk a&mufaomtcg q&mrsm;OD;pD;onfh uyGrJ sm;ppfaq;a&;tzGUJ u &efuek rf v S monfh uyGrJ sm;udk
tprf;ujyppfaq;cHNyD;rS ujy&rnfqdkvm&m wuotaejzifh þrludk vkH;0vufrcHEdkifaomaMumifh uRefawmfwdkY\
uyGrJ sm; vk;H 0ujyjcif; rjyKcJah y/ rwuotaeESihf þppfaq;a&;tzGUJ tm; tjyif;txef ta&;qdak omfvnf; tcsnf;ES;D
yif jzpfcJhayonf/ xdkYaMumifh ppfaq;a&;tzGJUwGifyg0ifaom q&mwpk\tjyKtrlESifhywfoufNyD; rwuorSvnf;
0rf;enf;aMumif; rSww f rf;wifcahJ vonf/ aemif þtjzpftysurf sK;d ay:aygufrjI zpfrvm&efEiS hf wm;qD;Edik &f efwYkdtwGuf
þtjzpftysufu or*¾ESpfckwdkYtm; BuD;pGmaomoifcef;pm ay;tyfcJhayonf/
5/ rEÅav;wuúodkvf tMudKyGJawmfodkY {nfhonfawmftjzpf wufa&muf&if; rEÅav;jrdKU½Sd pdkufysKd;a&;twwf
oifr[mXmeausmif;om;rsm;or*¾ trIaqmifrsm;ESihf 'DZifbm (11) &ufaeYwiG f vnf;aumif;? rEÅav;aq;twwfoif
r[mXmecGaJ usmif;om;rsm;or*¾ trIaqmiftzGUJ ESihf (9) &ufaeYwiG f vnf;aumif; wuotrIaqmifwYkd &if;ES;D cspfMunf
a&;twGuf awGUqkHaqG;aEG;cJhMuayonf/
6/ tif*sifeD,mr[mXmeausmif;om;rsm;tm; ausmif;wuf 75% rjynfhvQif pmar;yGJajzcGifh ray;onfhudpu ö dk
wuoonf tif*sifeD,mausmif;om;rsm;or*¾ESifh vufwGJwdkufyGJ0ifvsuf ½Sdayonf/ þudpöudk wuorS 1957
ck? Edk0ifbmv (29) &ufuwnf;u qD;edwfodkY wifjyxm;aomfvnf; tif*sifeD,mr[mXmerSL;u aESmifhaES;xm;ojzifh
Mum½Snv f m&m ,cktcg pmar;yGrJ sm; eD;uyfvmNyDjzpfaomaMumifh þudpu ö kd ajz½Si;f ay;&ef wuoESihf tif*sief , D mor*¾
udk,fpm;vS,fwdkYonf ygarmu©csKyfESifh (3) Budrfwdkif oGm;a&mufawGUqkH awmif;qdkaomfvnf; r&½Sdao;ojzifh a½SUquf
vufaqmif½GufoGm;&ef tif*sifeD,mor*¾ESifh nd§EIdif;wdkifyifvsuf ½Sdayonf/
7/ wuoa<u;aMumfoH td;k a0pmapmifukd 24? 9? 57 &ufaeY Ouú|opf usrf;opömusdeq f ykd w
JG iG f yxrqk;H tBudrf
taejzifh xkwaf 0cJah yonf/ xdYk aemuf (37) Budraf jrmuf trsKd;om;aeYwiG f trsKd;om;aeYtxl;xkwt f jzpf tk;d a0pmapmif
udk wwd,tBudrf 16? 11? 57 &ufaeYwGif xkwfa0jzefYcsdcJhayonf/
ESpfywfvnf tdk;a0r*¾Zif;udk þESpfrukefrD xkwfa0Edkifa&;twGuf tdk;a0r*¾Zif;aumfrwDrS pmrlrsm;awmif;cH
jcif;? aMumfjimrsm;aumufcHjcif; paomvkyfief;rsm;udk tylwjyif;BudK;yrf;vsuf ½Sdayonf/ ESpfvnf tdk;a0r*¾Zif;udk
aumif;rGeaf ooyfNyD; tqift h wef;rDaom r*¾Zif;wcktjzpf xkwaf 0Edik af &;twGuf BudK;pm;vsuf½adS y&m r*¾Zif;aumif;
wck jzpfvma&;twGuf ausmif;om;xktm;ay; ulnDrIrsm; vdktyfvsuf½SdaomaMumifh ausmif;om;xkrS ulnDyg&ef
av;eufpGm arwåm&yfcHvdkufygaMumif;/
tcef; (5)
txdrf;trSwfaehrsm;usif;yjcif;
(1) trsKd;om;aeh / / (37) BudrfajrmuftrsKd;om;aeYudk 1957 ck? Edk0ifbmv (16) &ufaeYwGif wuoonf
560
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
tcef; (6)
taxGaxG
&Jabmfw-hkd
wuotrIaqmiftzGJUonf csrSwfxm;aom vkyfief;udk taumiftxnfazmf&if; wuoBuD; BuD;xGm;wdk;
wufa&;? *kPfodu©mjrifhwufa&;ESifh t"GefY½SnfpGmwnfjrJa&;wdkYtwGuf 0dkif;0ef;ulnD tm;ay;cJhMuaom yk*dK¾ vftoD;oD;
wdkYtm; atmufazmfjyygtwdkif; aus;Zl;wif*kPfjyKaMumif; rSwfwrf;wifvdkufayonf/
wuoyd#uwfwdkufodkY pm;yGJukvm;xdkif (2) pkHESifh pmtkyfpmwrf;rsm; ay;vSLcJhaom EkdifiHawmf0efBuD;csKyf
OD;EkodkY rsm;pGmaus;Zl; Oyum&wif½SdaMumif; wuorS rSwfwrf;wifcJhayonf/ pmMunfhwdkuf wdk;wufrItajctaeESifh
ywfoufí yd#uwfwdkufrSL;u oD;jcm;tpD&ifcHpmwapmif wifoGif;OD;rnf jzpfayonf/
a½G;aumufyGJwGif yg0ifulnD BuD;MuyfcJhMuaom &efukefwuúodkvf q&m^rtaygif;wdkYtm; vnf;aumif;?
rEÅav;r[mXmetoD;oD;rS q&m^rtaygif;wdkYtm; vnf;aumif;? wuo\ ynma&;a[majymyGJrsm;wGif pdwftm;
xufoefpGm vma&mufa[majymulnDMuaom &efukefwuúodkvfq&mtoif;rS q&mBuD;rsm;tm; vnf;aumif; aus;Zl;
Oyum& txl;wif½SdaMumif; rSwfwrf;wifcJhayonf/
wuorS zdwfMum;csuft& vma&mufa[majymMuaom EdkifiHjcm;yg&*ltoD;oD;wkdYtm; þodkY vma&muf
a[majymjcif;aMumifh vnf;aumif;? þodYk a[majymEkid &f ef tpDtpOfrsm;vkyaf y;onfh ynma&;pkpH rf;rIaumfr½Sif wGb J uf
twGif;a&;rSL; q&mOD;bjrifhtm; vnf;aumif; txl;aus;Zl;wifaMumif; *kPfjyKrSwfwrf;wifcJhayonf/
wuo\ zdwMf um;csuft& pmaytEkynmtaMumif; vma&mufa[majymcJah om pma&;q&mrsm;tm; vnf;
aumif;? pma&;q&mtoif;tm; vnf;aumif; aus;Zl;wif½SdaMumif; rSwfwrf;wifcJhayonf/
rEÅav;tBudKyGaJ wmf wufa&mufpOf 11? 12? 57 &ufaeYwiG f rwuo? wuo ud, k pf m;vS,t f zGUJ 0ifrsm;tm;
rdwfquf*kPfjyKyGJw&yf {nfhcHcJh&m xdk{nfhcHyGJtwGufvnf;aumif;? yGJawmfwufa&mufyg&ef zdwfMum;rItwGufvnf;
aumif;? yGJawmfumvtwGif; jyKpkapmifha½Smuf {nfhcHrIrsm;twGufvnf;aumif;? wuorS rsm;pGmcsD;usL;*kPfjyKaus;Zl;
wif½SdaMumif; rSwfwrf;wifcJhayonf/
urÇmYausmif;om;aeY txdrf;trSwfyGJwGif urÇmYausmif;om;rsm; owif;ywftwGif; (Edk0ifbm 17 rS 24
&ufaeYxd) zdwfrEÅujyKcsufaMumifh cif;usif;jyoaom yef;csDjyyGJjzpfatmif MudK;pm;aqmif½GufcJhonfh yef;csDq&m
OD;eef;a0ESifh rdrdwdkYyef;csDum;csyfrsm; jyocGifhjyKaom yef;csDq&mBuD;toD;oD;wkdYtm; wuorS rsm;pGmaus;Zl;wif
*kPfjyKygaMumif;ESifh rSwfwrf;wiftyfayonf/
urÇmYausmif;om;aeYtxdrf;trSwf ya'omuyGJwGif yg0ifujyaom ausmif;ol? ausmif;om;rsm;ESifhwuG
0dkif;awmfwD; tzGJUom;rsm;tm; aus;Zl;wif*kPfjyKaMumif; rSwfwrf;wifcJhayonf/
&Jabmfw-hdk
azmfjycJo
h nft
h wdik ;f igwdYk wuotrIaqmiftzGUJ rS csrw
S cf o
hJ nfh vkyif ef;pOfrsm;udk taumiftxnfazmf&mwGif
atmifjrifonfh tcsufrsm;vnf;½Sad yonf/ ratmifjrifao;onfh tcsufrsm;vnf;½Syd gonf/ wpdww f a'oom atmif
561
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ausmif;om;xknDñGwfa&;rS atmifyGJodkh
(yk)H
armifpD
'k-Ouú|
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
&efukefwuúodkvf
(¡) pmMunfw
h u
kd Xf metpD&ifcpH m
(tpD&ifcHpm tpydkif;aysmufqHk;aeonf/)
or*¾pmMunfw h ukd o
f nf þodYk tultnDawmif;cH&mü or*¾tcGit hf mPmESihf 0g'udk xdyg;apaom rnfonfh
tultnDudkrQ vufcHpOf;pm;rnf r[kwfay/
pmtkyfrsm;xm;½SdyHkpepf
wuopmMunfwdkuf½Sd pmtkyfrsm;udk (Decimal Classification) ac: bmomESifhvnf;aumif;? bmom
&yfqdkif&m trsKd;tpm;tvdkuf eHygwfrsm;a&;xdk;um olYbmomESifhol oDjcm;pD½Sdayonf/ þenf;pepfaMumifh pmtkyf
iSm;&rf;olonf tvdk½Sdaombmom&yfudk wdkuf½dkufa½G;cs,fEdkifonf/ þodkY or*¾pmMunfhwdkuftwGuf pmtkyfrsm;udk
cJGjcm;í pepfwusxm;&mü wm0ef,laqmif½Guf vkyfudkifay;aom OD;tefYarmiftm; pmMunfhwdkufaumfrwD udk,fpm;
aus;Zl;wif½SdaMumif; rSwfwrf;wiftyfygonf/
wuopmMunfhwdkuf\ owif;pm? *sme,fESifh ypönf;ud&d,mrsm;pm&if;udk atmufygtwkdif; jzpfayonf/
pm;yJGukvm;xdkif (3) pHkESifh bD½dk (15) vHk; ½Sdonf/ owif;pmESihf *sme,frsm;rSm (enf;yg;ao;&m) wdk;csJU&ef
vdktyfayonf/
wuo pmMunfhwdkufonf 1956 ckESpf topfwzef wnfaxmifEdkifcJhonfrSpí ,aeYtcsdefxd (2) ESpf
oufwrf; ½Scd ahJ yonf/ odYk&mwGif or*¾pmMunfw h u
kd rf mS ppfrjzpfru
D vdk jrefrmjynf\ taumif;qH;k aom Edik if aH &;pmMunfh
wdkufwck rjzpfvmao;ay/
562
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
- or*¾pmMunfUwdkuftm; 0dkif;0ef;ulnDMu
- or*¾pmMunfUwdkuf wdk;wuf&rnf
atmifomausmf
pmMunfUwdkufXmerSL;
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
&efukefwuúodkvf
563
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
OD;pd;k ode;f
(1957-58)
Source: Oway Magazines
565
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
1957-58 ckEpS f
wuo rnfohkd
a½G;aumufvdkuf
oenf;
a½G;aumufyt
JG BuKd nDñw G af &;wyfO;D
ydpk wm vSnv Uf nfyJG
wyfO;D rS a<u;aMumfrq
J ,
G Mf upOf
Source: Oway Magazines
566
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
a½G;aumufyu JG kd atmifjrifpmG
Ny;D qH;k Ny;D aemuf? wnwmvH;k
rJtEkid t f ½I;H udk
apmifUíem;axmifMuaom
&Jabmfrsm;rSm
bGJYESif;obifta½SYwGif
cJvsuyf if? aemufq;kH eHeuf
(4) em&DwiG f tEkid t f ½H;I
ausnm&m
aq;odyw
HÜ yfO;D rSvnf; þodhk
Source: Oway Magazines
567
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ausmif;om;nDñGwfa&;wyfOD;
udk,fpm;vS,frsm;
ta½G;cH&aMumif;
ausnmjcif;cH&í
aysm½f iG pf mG jzifU a½G;aumufyJG
NyD;qHk;cJUNyD;wum;/
568
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
tcef; (21)
A[djk yifqifa&;aumfrwD obmywd wuo Ouú| OD;pd;k ode;f rdechf eG ;f ajymaepOf (&efuek w
f uúov
kd b
f EYGJ iS ;f obifcef;r)
569
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
'k-0efBuD;csKyfocifwif\o0PfvTm
odhk
jynfaxmifjrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ usif;ya&;aumfrwD
ausmif;om;^oltaygif;wdkh-
armifwdkY usKyfwdkY ,aeYta&;BuD;qHk;aom jyóemonf tb,fenf;/
armifwdkY usKyfwdkY\ ,aeYta&;BuD;qHk;aomjyóemrSm jynfaxmifjrefrmEdkifiHawmfBuD;onf tbufbufrS
wdk;wufaumif;rGefa&;yif jzpfonf/
jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmfBuD; tbufbufrS wd;k wufaumif;rGeaf p&ef rnfonfu h pd u
ö kd aqmif½u G Mf urnf
enf;/
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHol^om;rsm;tbufbufrS wdk;wufaumif;rGefatmif aqmif½Guf&efyif jzpfonf/
jynfaxmifpjk refrmEdik if o H ^l om;rsm;tbufbufrS wd;k wufaumif;rGev f matmif rnfonfu h pd u
ö kd aqmif½u G f
Murnfenf;/
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHol^om;rsm;tm; vlawmfvlaumif;rsm;jzpfvmatmif aqmif½Guf&efyif jzpfonf/
jynfaxmifpjk refrmEdik if o H ^l om;rsm;tm; vlawmfval umif;rsm;jzpfvmap&ef ynmay;jcif;ESihf ynm½Smjcif;yif
jzpfonf/
ynmay;jcif;? ynm½Smjcif;qdk&mü arG;onfaeYrSpí aoonfaeYtxd aqmif½Guftyfaom vkyfief;jzpfay
onf/ tvGefus,fajymaom vkyfief;BuD;w&yfvnf; jzpfayonf/
ynmay;jcif;? ynm½Smjcif;wdkYonf ynma&;vkyfief;jzpfí us,fajymoavmuf tvGefeufeJcufcJaom
udpöBuD;vnf; jzpf\/ aeY½Sdoí? tcsdef½Sdoí vIyf½Sm;wdk;wufaeaom udpövnf;jzpf\/
xdkodkYwNyD;um; usKyfnDi,f? nDri,frsm;onf ,aeYtcsdefü rdrdwdkY ESD;aESmzvS,ftHhaom udpö\oabm
obm0udk vnf;aumif;? twdrfteufESifhyrmPudk vnf;aumif;? aumif;pGmtm½HkjyKMuvsuf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH
awmfBuD; tbufbufrS wdk;wufaumif;rGefap&ef pGrf;aqmifEdkifMuap[k qkrGefaumif;awmif;vdkufygonf/
(yH)k
'k-0efBuD;csKyf
(jynfaxmifpkvlrIa&;)
570
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
ynma&;0efBu;D OD;ausmZf \
H rdechf eG ;f
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf ausmif;aygif;pHkynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;odkh wufa&mufMuwJU
ausmif;ol^om; udk,fpm;vS,ftaygif;wdkh-
,aeY þausmif;om;udk,fpm;vS,faygif;pHkwJh ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; pwifzGifhvSpfcsdefrSm pum;tenf;
i,fajym&vdkY rsm;pGm0rf;ajrmufygw,f/ ,ckESD;aESmzvS,fyGJBuD; jzpfajrmufatmif w&uf? ESpf&uftwGif; pDrHvdkYNyD;wm
r[kwyf gbl;/ Edik if aH wmf0efBuD;csKyf BuD;rSL;wJh ynma&;pHpk rf;rIaumfrwD tvkypf wifaqmif½u G of nfh 1957 ZGev f upNyD;
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾uvnf; ausmif;om;aygif;pHkynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ wckjyKvkyfNyD; aumfrwDudk
tMuHay;cGifhjyK&ef awmif;qdkygw,f/ ynma&;pHkprf;rIaumfrwDuvnf; ,cka&;qGJrnfh ynma&;pHepf[m jynfolvlxk?
ausmif;om;rdb? ausmif;q&m? ausmif;om;rsm;ponfh ynma&;ESio hf ufqikd w f hJ yk*Kd¾ vftm;vH;k \ tMuHÓPf? tultnD?
yl;aygif;aqmif½GufrIwdkYudk txl;vdkvm;wJhtwGuf ausmif;om;csnf;oufouf pka0;wdkifyifapNyD; tMuHtÓPfrsm;ay;
&ef qE´½Sdygonf/ ausmif;om;rsm;&JUqE´? ynma&;pHkprf;rIaumfrwD\oabmxm;? Ouú|BuD; EdkifiHawmf0efBuD;csKyf\
qE´ESifh udkufnDwJhtwGuf wESpfeD;ygrQ tvDvDaqG;aEG;NyD;rS xajrmufatmifjrifvmwJh ESD;aESmzvS,fyGJBuD;jzpfygw,f/
,ckESD;aESmzvS,fyGJBuD;&JU tpDtpOft& ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;udk aqG;aEG;rJhtaMumif;t&m tvdkuf
tpkcGJNyD; aqG;aEG;ygvdrfhr,f/ aqG;aEG;&mrSm ay:aygufvmwJh tMuHaumif;ÓPfaumif;rsm;udk aemufqHk;aeYusif;yr,fh
ausmif;om;ud, k pf m;vS,af ygif;pHk tpnf;ta0;yGBJ uD;rSm xyfraH qG;aEG;twnfjyKNyD; tJ't D pnf;ta0;yGBJ uD;u a½G;aumuf
wifajr§mufvdkufwJh ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;u ynma&;pHkprf;rIaumfrwDodkY wifjyaqG;aEG;ygr,f/
'DvdkvkyfwJhpepf[m EdkifiHawmftpdk;&rSm 'Drdkua&pD,HkMunfrI½SdwJhtaMumif;/ cdkifrmwJh om"uBuD;wck jzpfyg
w,f/ vlwdkif;vlwdkif;rSm ÓPf½Sdw,f/ wa,mufeJYwa,muf yHkoP²meftrlt&m uGJjym;ovdkyJ t,ltqoabmxm;
rSmvnf; uGJjym;w,f/ vlwdkif;vlwdkif;rSm ÓPf½Sdw,fqdkwm ,HkMunfrI? xdkÓPf½SdrIudk,HkMunfNyD; jynfolvlxkudk
vGwfvGwfvyfvyf trsm;tusKd;½SdrItwGuf ajymqdktMuHÓPfay;cGifh½SdrI? wOD;ESifhwOD;uGJjym;rIaMumifh ,ckavmurSm
wd;k wufr½I wdS ,fqw kd hJ ,HMk unfr?I 'gawG[m tajccHoabmeJY 'Dru kd a&pDrmS ude;f atmif;aewJh tqDtESpaf wG jzpfygw,f/
,ck ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;&JU ESD;aESmzvS,fyGJBuD;udkvnf; tJ'DtajccH 'Drdkua&pD,HkMunfrIeJY ynma&;pHkprf;rI
aumfrwDu ulnDusif;yay;&jcif; jzpfygw,f/
ausmif;om;ud, k pf m;vS,rf sm;? jrefrmEdik if aH wmf&UJ ynma&;udk aqG;aEG;wJt h cgrSm tajccHoabmeJY odrw S t f yf
wJh tcsufuav;½Sdygw,f/ tenf;i,f ajymjyygr,f/
(1) ynma&;qdkonfrSm EdkifiHwEdkifiH&JU vlrIa&;? pD;yGm;a&;? trsKd;om;a&;eJY qufpyfaeygw,f? vlrIa&;?
pD;yGm;a&;? trsKd;om;a&;rSm jyóemrsm;½SdaeovdkyJ ynma&;rSmvnf; jyóemrsm;tpOf ½Sdaeygw,f/
tJ'jD yóemrsm;[m wd;k wufr&I UJ t&if;cHy/J jyóem½Srd S wd;k wufr½I rdS ,f/ ynma&;jyóemr½Sw d hJ Edik if [H m
ynma&;oabmeJU wd;k wufrrI ½Sad wmhb;l vdYk ,lq&ygw,f/ 'gaMumifh urÇmay:rSm b,fEikd if rH S ynma&;
jyóemuif;½Sif;NyD;vdkY r½SdEdkifyg/ ynma&;jyóemudk ajz½Sif;&ef tm;xkwfwJhyk*¾dKvfrsm;[m aEGtcg
opfyifwyifatmufrSm wHjrufpnf;vSJaewmeJY wlygw,f/ a½SUuvSJoGm;? aemufu opf½GufajcmufawG
xyfusovdkyJ/ ynma&;jyóemudk a½SUu½Sif;oGm;&if;eJY aemufjyóemopfawG xyfvdkufvmwmyJ/
½Si;f ray;&ifawmh tpd;k &tqd;k yJ/ tckqakd wmh jynfaxmifprk mS ynma&;eJYywfoufNyD; cPcP ajz½Si;f ay;
ae&wmudkawmh todMuom;ygyJ/
(2) jynfaxmifp[ k m vGwv f yfwhJ tcsKyftjcmtmPmeJU Edik if w H Edik if b
H /J tJ'aD wmh urÇmay:rSm½Sw d hJ tjcm;vGwf
vyfwhJ Edik if aH wGeYJ EdiI ;f ,SOMf unf&h r,f/ ud, k Ef ikd if aH v;udk ud, k Mf unfah er,fq&kd if ]]a&tdik x f uJ zm;oli,feYJ
wlaeygvdrrhf ,f/}} EIid ;f ,SOw f t
hJ cgr,f ynm½SBd uD;OD;ykna&;ovdyk ?J tojymwyfxm;wJh ig;Muif;acgif;udk
awmh udik v f Ykd rjzpfao;bl;/ ESpaf ygif;ESpaf xmifausmf oH;k axmifupNyD; wu,fu h kd BuD;yGm;csifwikd ;f BuD;yGm;?
wdk;wufcsifwdkif; wdk;wufaewJh EdkifiHawGeJYawmh EIdif;,SOfvdkY oifhr,frxifbl;/ jrefrmEdkifiHeJY tajctae
trsKd;rsKd;wlwJh EdkifiHrsm;eJY EdIif;,SOfrS ,xmblw trSefa&mufEdkifvdrfhr,f/ ½Sif;oGm;atmif Oyrmjyygr,f/
wufa&mufvmMuwJh udk,fpm;vS,frsm;ua&m? ausmif;om;rdbrsm;ua&m? owif;pmq&mrsm;ua&m
EdkifiHawmftxufwef;ausmif;rsm;rS ausmif;q&mOD;a&eJY wynfhOD;a&rrQbl;vdkY ,HkMunfaew,f/ trSef
wu,f urÇmYpHcsdefeJY xdk;Munfhawmh NAdwdefEdkifiHrSm q&m (1) a,mufr,f ausmif;om; (28) a,muf½Sd
571
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
w,f/ tar&duefeYJ qdAk , D ufrmS q&m (1) a,muf ausmif;om; (24) a,mufuspD ½Syd gw,f/ tdref ;D csif;
tdE´d,jynfBuD;rSm ausmif;om; (32) a,muf q&m (1) a,muf½Sdygw,f/ jrefrmjynfrSm q&m (1)
a,muf ausmif;om; (26) a,muf½Sdygw,f/ tJ'Dvdk trSefa&mufatmif EIdif;,SOfapvdkygw,f/
(3) ynma&;qdkonfrSm vlxk\oabmxm;? vlxk\,HkMunfrIrsm;rSm tjrpfwG,faeygw,f/ vlxkoabm
xm;? vlxk\,HkMunfrIudk wr[kwfjcif; pGefYvTwfap&ef cJ,Of;ovdkyJ tjrpfwG,fNyD; ynma&;pepfudk
vnf; wr[kwfjcif; tjrpfrSEkwfypf&ef cJ,Of;wwfygw,f/ Oyrmjyr,fqdk&if b0opfzefwD;rIpDrHudef;
[m wuúov kd f wvrf;oGm;pepfrS pufrv I ufrtI oufarG;0rf;aMumif; ynma&;bufoYkd vrf;vT&J efjzpfí
(Dignity of Labour) ac: pufjzifhvkyf&onhftvkyf/ ,if;rrQwrIudk ukef;atmfaeaomfvnf; ,ck
ausmif;toD;oD;rSmaeMuwJh ausmif;om;aygif; (1) oef;cGaJ usmaf usmaf &m? olwYkdrb d ? aqGrsK;d ? rdwaf qGrsm;
a&m? wuúodkvf wvrf;oGm;ynm? vcpm;ynm (0g) uRefynmudkyif ESpfoufaeMuygao;w,f/
tay:,Hay:vmwJh ynma&;pepfav;udk ref;rIwfNyD; jyKjyifvdkYr&yg/ tjrpfwG,fxm;wJh vlxk\,HkMunf
rI? oabmxm;udk jyKjyifajymif;vJay;rS &Edkifygw,f/ jrefrmEdkifiHuJhodkY 'Drdkua&pDEdkifiHrSmawmh tJ'Dvlxk
\,HMk unfraI wG? oabmxm;awGajymif;vJypfzYkd&m tcsed af wmh enf;enf;Mumw,f/ 'gayrJh wcgajymif;vJ
NyD;&ifawmh urÇmwnfoGm;Edkifygw,f/ 'Drdkua&pD[m 'Dvdkoabmawmh ½Sdygw,f/
ynma&;pHkprf;rIaumfrwDonf vdk&myef;wdkifodkY a&mufatmif vrf;ESpfoG,fjzifh csDwuf&ef pDpOfxm;ygw,f/
wvrf;rSm ESpfwdkpDrHudef;? tJ'DpDrHudef;eJY ,ckvuf½Sdtajctaet& ajz½Sif;ay;EdkifwJh ynma&;jyóemudk csufjcif;
ajz½Sif;ay;r,f/ wvrf;rSm ESpf½SnfpDrHudef;? tJ'DpDrHudef;rSm wjznf;jznf; a&½Snfajz½Sif;ay;rS&rnfh jyóemrsm;yg0if
r,f/ oabmrSmawmh iSufzsm;zsm;NyD; acgif;udkufaewJh vlwa,mufudk yxracgif;udkufaysmuf&ef aq;wdkuf&ovdk
acgif;uduk af ysmufaq; wdu k w f mu ESpw f pkd rD u
H ed ;f ? tzsm;jywfomG ;atmif ukojcif;u ESp½f nS pf rD u
H ed ;f jzpfw,f/ tJ'aD wmh
ESD;aESmzvS,fyGJrSm acgif;udkufaysmufatmif? tzsm;jywfaq;[lí ESpfrsKd;ESpfpm;cGJNyD; pOf;pm;apvdkygw,f/
ESpwf pkd rD u
H ed ;f ud?k ESp½f n
S pf rD u
H ed ;f rsm;twGuf tcsut f vufrsm;udk ½SmazGonfah e&mrSm atmufygtcsut f vuf
uav;awGudk xnfhoGif;pOf;pm;apvdkygw,f/
1/ vlOD;a&oef; (20) ½Sd jrefrmEdkifiHawmfrSm ,ckynma&;twGufaiG (13) uka# oHk;pGJygw,f/ EdkifiHawmftwGuf
oHk;aiGtm;vHk;\ 10.6% jzpfygw,f/ tJ'DoHk;aiG (1) uka#eJY &mcdkifEIef; (2.5) u (16) ESpftwGif; wjznf;jznf;
wufvm&ygw,f/ vlOD;a&oef; (20) ½Sd ,dk;',m;EdkifiHrSm 10.5%? vlOD;a&oef; (20) ½Sd tD*spfEdkifiHrSm 11%? vlOD;
a& (10) oef;½Sd oD[dkVfrSm 18.1% ponfoHk;ygw,f/
2/ ,ck jrefrmEdkifiHawmfrSm txufwef;ausmif;om;aygif; (3) odef;eD;eD;½Sdojzifh vlOD;a&eJYpmaomf vl (60)
wGif txufwef;ausmif;om;aygif; (1) a,muf½adS eNyD; tdref ;D csiEf ikd if jH zpfwhJ tdE, d´ rSm vl (313) a,mufrmS txufwef;
ausmif;om; (1) a,muf? oD[dkVfwGif vl (38) a,mufwGif (1) a,muf? *syefwGif vl (26) a,mufrSm (1) a,muf?
qdkAD,ufEdkifiHjynfwjynfwGif vl (36) a,mufrSm (1) a,muf? ,l*dkpvm;AD;,m;wGif vl (35) a,mufrSm (1)
a,muf½Sdwm awGU&ygw,f/ *syef? qdkAD,uf? ,l*dkpvm;AD;,m;EdkifiHrsm;rSm txufwef;ausmif;ynmrSm roifrae&
jzpfygw,f/
3/ ynm&nftqifhtwef;rSmvnf; EdkifiHjcm;ynmawmfoif ausmif;om;aygif; ,cktcsdefrSm (500) ausmfrQ
½Sd&m oufqdkifwuúodkvfrsm;rS tJ'Dausmif;om;rsm;&JU ynm&nfwdk;wufrItwGuf auseyfw,fqdkwJh tpD&ifcHpmrsm;
&½Sdxm;ygw,f/
4/ pmoifMum;&rnfh tcsdefumvtydkif;tjcm;[m ta&;BuD;ygw,f/ tcsKdUausmif;om;rsm;[m oifcef;pm
wckudk jrefjrefoif,lEdkifNyD;? tcsKdUrSmawmh aES;Muygw,f/ aemufawmhrS &Muygw,f/ 'gaMumifh (3) cguspepf/
rufx&pf atmifcsufnHhrIrsm;udk atmufyg tcsuftvufrsm;udk rSDNyD; pOf;pm;xdkufygw,f/
(u) jrefrmEdkifiHrSm ausmif;om;wa,muf[m (15) ESpfjynfh&if wuúodkvf0ifcGifh&ygw,f/ tjcm;EdkifiHrSm
tenf;qkH; (17) ESpf½SdrS &ygw,f/ NAdwdefEdkifiHrSm (18) ESpf? w½kwfEdkifiHrSmvnf; (18) ESpfjzpfygw,f/
(c) jrefrmEdkifiHrSm ausmif;om;wa,muf wuúodkvfa&mufatmif ausmif;rSm (9) ESpf pmoif&ygw,f/
tjcm;EdkifiHrsm;rSm (11) ESpf (12) ESpfausmf ae&ygw,f/ NAdwdefrSm (12) ESpf? tdE´d,jynfrSm (11) ESpf?
w½kwfjynfrSm (12) ESpf jzpfygw,f/
(*) jrefrmEdkifiHrSm aygif; (13) ESpfausmif;aeNyD;&if 'D*&D&Edkifygw,f/ tjcm;EdkifiHrSm tenf;qHk; (14) ESpf
Mumygw,f/ NAdwdefEdkifiHrSm (15) ESpf? tdE´d,jynfrSm (13) ESpf? tar&duefrSm (16) ESpfjzpfygw,f/
572
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
tJ'vD kd urÇmYtajctaeeJY EIid ;f ,SONf yD;rS tMuHtÓPfrsm; ay;apvdyk gw,f/ 'grSvnf; ausmif;om;rsm;&JU
taMumif;jycsuf[m ydkrdkcdkifrmawmifhwif;vmygr,f/ ynmwwfyk*d¾Kvfrsm;\ tMuHÓPfay;csufrsm;eJY
vnf; wlvmNyD; trsm;&JU½dak oav;pm;rIukd &Edik v f mygvdrrhf ,f/ ,ckjynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf ausmif;
aygif;pHyk nma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD;[m jrefrmEdik if yH nma&;&mZ0ifwiG f wcgrQrMuHKbl;wJh 'Dru kd a&pDpepf
BuD;\ tajccHobm0w&yfjzpfygw,f/
tJ'aD wmh ed*;kH csKyftaeeJY ajymvdw
k mu rdryd g0iftMuHÓPfay;wJt h ydik ;f rSm &mZ0ifwiG o
f mG ;atmif tjyKoabm
jzifh wnfwHhcdkifjrJwJh ynma&;pepfBuD;wck ay:aygufvmatmif rnfonfh tarSmifyh a,m*rS ruyfapbJ 'dYk ArmjynfBuD;&JU
ynma&;pepfBuD;[m ArmyDyAD rmqefqef aumif;&rnf[al om jzLpifwhJ pdwaf epdwx f m;awGeYJ tMuHaumif;ÓPfaumif;
rsm; ay;Edkifygap[k qkawmif;tyfygw,f/
ynmrifBuD; pnfola'gufwmOD;buvnf; wufa&mufrdefYcGef;ajymMum;cJhonf/
ynmrif;BuD; pnfola'gufwmOD;b\rdefhcGef;
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf ausmif;om;aygif;pHkynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;odkh te,fe,frS wufa&mufvmMuwJU
ausmif;om;^ol udk,fpm;vS,ftaygif;wdkh-
ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; pwifzGifhvSpfwJhaeYrSm pum;tenf;i,fajym&vdkY rsm;pGm0rf;ajrmufrdygw,f/
,ck ausmif;aygif;pHkESD;aESmzvS,fyGJBuD; rnfuJhodkY jzpfay:vm&w,fqdkwmudk tm;vHk;odNyD;jzpfygw,f/ 'DESD;aESmzvS,f
yGBJ uD;rSm jynfaxmifpw k ckv;kH u ausmif;om;ud, k pf m;vS,rf sm; yg0ifawmh ausmif;om;ud, k pf m;vS,rf sm;[m e,faygif;
pHu
k ausmif;om;rsm;eJY twlpm;? twlae? twlaqG;aEG; jyKvky&f awmhr,f/ ynma&;oabmw&m;? vlraI &;oabmw&m;
eJY Munfhr,fqdk&if 'g[m tvGefaus;Zl;½Sdygw,f/ 'DESD;aESmzvS,fyGJBuD;om rjzpfajrmuf&if b,frSmwOD;eJYwOD; ,ck
uJhodkY awGUEdkifMurSmvJ/ 'gaMumifh tultnDay;wJh ynma&;pHkprf;rIaumfrwD[m rjzpfraeBudK;pm;vmwJh &efukef
wuúodkvfausmif;om;or*¾a&m rsm;pGmaus;Zl;wifzdkYaumif;ygw,f/ 'DvdktcGifhtcgrsKd; jrefrmjynf ynma&;&mZ0ifrSm
wcgrQr&ao;ygbl;/ 'DtcGifhtcgBuD;udk tjyKoabmoufoufeJY toHk;jyKNyD; rSwfwrf;wif? &mZ0ifxdk;avmufr,fh
tMuHÓPfrsm;udk &vdrfhr,fvdkY arQmfvifhygw,f/
'DE;DS aESmzvS,yf BJG uD;udk jynfaxmifpw k ckv;kH u apmifMh unfh em;pGiahf eMuw,f/ jynfaxmifpBk uD;wif ruao;
bl;/ jynfaxmifpBk uD;rSm½Sw d hJ Edik if jH cm;om;rsm;uvnf; apmifMh unfah eMuw,f/ bmaMumifv h nf;qdak wmh ,aeY ausmif;
om;rsm;[m aemifwaeY jynfaxmifpkBuD;rSm ae&mXmetoD;oD;uaeNyD; acgif;aqmif&r,f/ ynmrif;BuD;ae&mawG?
ygarmu©csKyfae&mawG? 'k-t"dywdae&mawG? 0efBuD;csKyfae&mawG? pufq&mBuD;ae&mawG? Adou k mBuD;ae&mawG? armifwYkd
r,fwdkY ,lMu&awmhr,f/ ]tayG;jrif tyifo}d qdkovdk armifwdkYr,fwdkY ,ckESD;aESmzvS,fyGJBuD;rS ay;onfhtMuHrsm;&JU
tqifhtwef;? tus,fteuf? ESD;aESmzvS,fyGJBuD;udk usif;yyHkrSaeNyD; ,ckacwfausmif;om;rsm;\ tem*wfudk od½SdcefY
rSe;f Edik rf ,f/ 'gaMumifh 'Dwm0efBuD;[m tifrwefta&;BuD;wJt h wGuf aumif;rGeaf om tMuHÓPfrsm;&½Sv d rd v
hf Ykd ,HMk unf
ygw,f/
,ck ES;D aESmzvS,yf BJG uD;udk usif;yay;wJt h wGuf Edik if aH wmftpd;k &rSm (0g) vlxrk mS aiGaygif; (5) aomif;ausmfrQ
ukefusygw,f/ tpdk;&uay;wJh c&D;p&dwf? pm;p&dwfeJYvnf; ausmif;om;udk,fpm;vS,fawG b,favmufvdrfhrvJ/
ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;vnf; rdrdwdkYtdwfxJu tenf;i,fawmh aiGukefMu&OD;r,f/ 'gwifruao;bl; pDpOf
ay;wJh ausmif;om;awG? e,frSvm&wJh udk,fpm;vS,fausmif;om;awGvnf; awmfawmfyifyef;MuvdrfhOD;r,f/ tJ'Dawmh
aiGukefvlyef; usKd;eyf&atmif udk,fpm;vS,fausmif;om;rsm; BudK;pm;tm;xkwf&OD;r,f/ 'grS EdkifiHBuD;om;yDor,f/
udk,fhwm0efudkodwJh ausmif;om;rsm; jynfaxmifpkom;rsm; jzpfw,f/ ,ck'Dwm0efudk xrf;aqmifEdkif&ifawmh aemif
jynfaxmifpkwm0efBuD;udk xrf;aqmifEdkifwJh pGrf;&nf½SdNyD;vdkY rSwfwrf;wif&rSmyJ/
ynma&;pepf[m awmfawmfu h kd oem;p&maumif;w,f/ bmyJjzpfjzpf ynma&;yJ tjypfwifMuwmyJ/ aps;awG
wufuek Nf yD? ynma&;pepf nHv h Ykd y/J ynmwwfawG tvkyrf ½SMd ubl;? ynma&;pepfnv hH Ykd y/J (3) cguswmvnf; ynma&;
pepfnHhvdkYyJ/ rufx&pfatmifcsuf nHhw,f? ynma&;pepf nHhvdkYyJ/ ausmif;aqmifawG jynfhaeNyD ynma&;pepfnHhvdkYyJ/
trsKd;rsKd;a0zefoHawG Mum;&w,f/ 'gaMumifh tJ'Dvdka0zefoHawG aysmufoGm;atmif 0dkif;0eftMuHÓPf&½SdzdkY BudK;pm;&ef
vdktyfygw,f/
ynma&;pepf aumif;onfjzpfap? nHo h nfjzpfap oifMum;rI (Teaching) eJY oif,rl I (Learning) uawmh
½S&d r,f/ oifMum;ay;wm q&m? oif,w l m wynf/h tJ'aD wmh ,ckw;kd wufaewJh pdwyf nmt& q&m-wynfh qufqaH &;
573
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
[m oif,o l ifMum;wJah e&mrSm awmfawmfc&D;a&mufygw,f/ q&meJYoufqikd w f hJ udpaö wGuakd wmh jrefrmEdik if v H ;kH qdik &f m
ausmif;q&mrsm;toif;csKyfESifh yl;aygif;apmifha½Smufaeygw,f/ ausmif;om;rsm;bufu aumif;oxufaumif;oGm;
atmifawmh 'DESD;aESmzvS,fyGJBuD;rS ay:xGufvmygvdrfhr,fvdkY ,HkMunfygw,f/
tar&duefwdkY? NAdwdefwdkY pwJhEdkifiHjcm;awGrSm enf;rsKd;pHkeJY q&mwynfh qufqHa&;aumif;atmif BudK;pm;Mu
w,f/ tJ'Dwdkif;jynfu q&mawGu jrefrmjynfrSm q&mwynfqufqHa&; b,fvdkvJar;awmh q&mwdkYu jrefrmjynf
rSm Ak'¨bmom xHk;wrf;pOfvmt& tmp&d,*kaPmteaEÅm½Sdw,f/ q&m[m bk&m;eJYwef;wl teaEÅmteEÅ*dkPf;0ifvdkY
ajymawmh 'gjzifq h &mudo k ydwaf rSmufwmawG ½Srd mS r[kwb f ;l aemfvYkd ajymMuw,f/ olwYkd wawGxifovdjk zpfatmif q&m
awGeYJ ausmif;wGi;f udpaö wGrmS qufqw H t
hJ cgrSm teaEÅmteEÅ*P kd ;f 0if[k wrsK;d wnf;owfrw S &f ef (odYk r[kw)f owfrw S f
xm;Edkif&ef? ,ckESD;aESmzvS,fyGJBuD;rS enf;vrf;rsm; ay:aygufvmvdrfhrnf[k arQmfvifhygw,f/
pmudkoif,lwJhae&mrSm rSefygw,f/ q&muvnf; aumif;&r,f/ oif&rJhpmuvnf; wynfh&JU touf?
ynmÓPfyg&rDeYJ udu k n
f &D r,f/ wynfu h ,
kd w
f ikd u
f vnf; ausmif;om;rsm;eJYwal tmif rSerf eS Bf udK;pm;tm;xkwrf ½I &dS r,f/
armifwYkd r,fwYkd i,fi,fu zwfz;l cJMh uwJh vSn;f orm;eJYa&ewfom;&JU yH0k w¬KrSm vSn;f orm;wa,muf[m rdrv d n S ;f bD;
½THUxJrSmepfaeawmh a&ewfom;udkulnDygvdkY ½Sdcdk;awmif;yefw,f/ a&ewfom;u ]][,f vSnf;orm; udk,fwdkifcGeftm;
pdkufxkwfjcif;r½SdbJ ighudk½Sdcdk;aejcif;onf tv[óyifjzpf\/ oif\ykcHk;jzifh vSnf;bD;udkwGef;í EGm;udk½kef;apavmh}}
[kqdkrS vSnf;bD;udkykcHk;jzifhwGef;NyD; EGm;udk½kef;apawmhrS vSnf;[m ½THUAGufxJuvGwfoGm;w,f/ tJ'DvdkyJ rnfolYudkrS
tm;rud;k yJ vSn;f bD;udk ykc;kH jzifwh eG ;f ovdk ausmif;om;\tvkyu f kd aZmufcsNyD;vkyo f mG ;&if rdrwd Ykdv&kd mc&D;udk a&mufEikd Mf u
ygvdrfhr,f/
,ckausmif;aygif;pHkESD;aESmzvS,fyGJBuD;udk usif;yay;&jcif;[m EdkifiHawmftpdk;&\ 'Drdkua&pDudk ,HkMunfrI½Sd
aMumif; cdkifvHkwJhoufao om"uwckygbJ/ 'Drdkua&pDr,f ay:vpDac: pepfw&yf wDxGifr,fqdk&if rdk;ay:uusrvm
apygbl;/ oufqdkif&mwdkYESifh ESD;aESmzvS,fyGJNyD;rS ay:vpDudk jyKvkyf&ygw,f/ ,ck ynma&;pHkprf;rIaumfrwDu ausmif;
aygif;pHyk nma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD;udk ulnu D sif;yay;&jcif;[m xd'k rD u kd a&pD,MkH unfrEI iS hf aqmif½u G &f jcif; jzpfygw,f/
'Drdkua&pDrSm onf;cHpdwfawmfawmf arG;&w,f/ bmaMumifhvJqdkawmh 'Drdkua&pDrSm wOD;eJYwOD; oabmxm;tjrif
t,ltqjcm;em;jcif;udk vufc&H ygw,f/ trsm;oabmeJY n§Ed idI ;f NyD; taumifq;kH enf;vrf;udk trsm;aumif;usKd;twGuf
jyKvkyfay;&ygw,f/ aqG;aEG;wdkif;yifMuwJhtcgrSmvnf; 'Dvdk'Drdkua&pDpdwfeJY aqG;aEG;wdkifyifapvdkygw,f/ ynma&;
pHkprf;rIaumfrwDodkY tMuHÓPfrsm;ay;wJhtcgrSmvnf; 'Drdkua&pDpdwfxm;eJY ay;apvdkygw,f/
tJ'D 'Drdkua&pD,HkMunfrIt& ynma&;pHkprf;rIaumfrwDrSm a&;ajzolaygif; (600) ausmfxHrS tajzvTmrsm;
&½SNd yD;ygNyD/ aumfrwDukd (3) pkcNJG yD; jynfaxmifpw k 0Sr;f vH;k udk vSnv hf nfí oufaoaygif; (500) ausmx f rH S EIwjf zifth MuH
ÓPfay;csurf sm;udk ,lNyD;ygNyD/ Edik if aH &;? bmoma&;toif;tzGUJ toD;oD;eJYvnf; awGUqHak qG;aEG;NyD;ygNyD/ Ekid if jH cm;ynm
a&; yg&*lBuD;rsm;\ tMuHÓPfrsm;ukd EIwjf zifah omfvnf;aumif;? a&;om;apíaomfvnf;aumif; ,lNyD;ygNyD/ aumfrwDrmS
vnf; tpnf;ta0;aygif; (75) Budrf usif;yNyD;ygNyD/ ,ck aemufqkH;taeeJY ausmif;om;rsm;&JU oabmxm;ukd&,l&ef
,ck ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJMuD; usif;yay;&jcif; jzpfygw,f/
ed*kH;csKyftaeeJY ajym&r,fqkd&if ausmif;om;ukd,fpm;vS,frsm;[m &efukefrSm½SdpOf wOD;eJYwOD; &if;&if;ESD;ESD;
rdwfaqGrsm;zGJUNyD; cspfcspfcifcif aygif;oif;aexkdifapvkdygw,f/ NyD;awmhvnf; ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;rSmvnf;
tvGeftzkd;xkdufwefwJh tMuHÓPfrsm;ay;EkdifMuNyD; urÇmwnfatmifckdifjrJrJh ynma&;pepfBuD; ay:aygufvmatmif
yl;aygif;aqmif½GufEdkifygapvkdY qkawmif;vdkufygw,f/
ESD;aESmzvS,fyGJonf yxrqkH;tBudrf usif;yjcif;jzpfNyD; tus,fjyefYqHk;ESifh pepftusqHk;jzpfonf/ A[dkjyif
qifa&;aumfrwD obmywd wuoOuú| udkpdk;odef;u rdefYcGef; ajymMum;cJhygonf/
- ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; atmifjrifygap
- ynma&;jyKjyifajymif;vJrI &½SdEdkifygap
(1958 ckESpf? Mo*kwfv 9 &uf? paeaeY)
xdkESD;aESmzvS,fyGJwGif atmufygpmwrf;rsm;wifjycJUonf/
1/ ynma&;0g'wifjycsufpmwrf;
2/ oifMum;rIr@dKifbmom&yfESifh ywfoufaom oabmxm; (Language Policy)
3/ ynma&;vGwv f yfciG phf mwrf; (Academic Freedom)
4/ ausmif;om;or*¾pmwrf;
5/ rlvwef;ynma&;pmwrf;
6/ rlvwef;vGefynma&;pmwrf;
7/ pufrIvufrIESifh toufarG;0rf;aMumif;ynma&;pmwrf; (Teaching and Vocational Education)
8/ vlrsKd;pkynma&;pmwrf;
576
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
9/ oufBuD;ynma&;pmwrf;
10/ vlxkynma&;pmwrf;
11/ tvGwfynmoifausmif;rsm;jyóempmwrf;
12/ aq;odyÜHr[mXmepmwrf;
13/ tpdk;&pufrIvufrItxufwef;ausmif;pmwrf;
14/ ESD;aESmzvS,fyGJay:aygufvmyHkESifh tajccHoabmxm; taxGaxGtpD&ifcHpm
ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJjzpfajrmufa&;twGuf wuo\wifjycsuf
(1)
1948 ck? Zefe0g&Dv (4) &ufaeYwiG f jrefrmEdik if o H nf vGwv f yfaom Edik if w
H Edik if t
H jzpfoYkd a&muf½cdS ahJ yonf/
e,fcsJUorm;vufatmufrS vGwaf jrmufum vGwv f yfaom Edik if w H Edik if H jzpfvmonfEiS thf nD e,fcsJUorm;vufxufu
¤if;wdkYtusKd;pD;yGm;twGuf vkyfaqmifcJhaom pD;yGm;a&;taqmuftOD? vlrIa&;? ynma&;? ,Ofaus;rItaqmuftOD
wdkYudky,fcsum jynfolvlxktusKd;twGuf vlxktusKd;jyK taqmufttHkopfudk xyfrHwnfaxmif&rnf jzpfayonf/
odkYaomf ,Ofaus;rIa&;&m tygt0ifjzpfonfh ynma&;taqmuftODudkum; vGwfvyfaomjynfaxmifpk
jrefrmEdkifiHawmfESifh udkufnDpGm jyKjyifajymif;vJjcif; r½Sdao;ay/ odkYtwGufaMumifhvnf; ,aeY ynma&;avmuwGif
tcuftcJ tusyftwnf;rsm; ay:aygufaeNyD;vQif rvdt k yfaom tjzpftysufrsm; xGuaf y:aeonfrmS rsufjrifxif½mS ;
jzpfayonf/
þay:aygufrIrsm;udk wuotrIaqmiftzGJUonf tav;teufpOf;pm;cJhonf/ ynma&;tajctaeudk rsuf
ajcrjywf avhvmMunf½h cI o hJ nf/ ,aeYjzpfay:aeaom tcuftcJrsm; tusyftwnf;rsm;udk jyKjyifzmax;½Hjk zifh raysmuf
Edik af wmhbJ vuf½ydS nma&;pepfBuD;wckv;kH udk ajymif;vJvsu½f adS om jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf tajctaeESihf udu k n
f D
pGm jyKjyifa&;qGrJ o
S m ajyaysmufEikd rf nf[k awGU½Scd &hJ ayonf/ þodYk awGU½S&d onft h m;avQmfpmG vuf½ydS nma&;pepfBuD;udk
jyKjyifajymif;vJ&eftwGuf EdkifiHawmftpdk;&u OD;pD;um ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; w&yfudk usif;yay;&ef wuorS
awmif;qdkcJhayonf/
,ckuJhodkY vIHYaqmfawmif;qdkaepOf 1957 ckESpf? ZGefv (8) &ufaeYwGif &efukefNrdKUawmfcef;rBuD;ü EdkifiHawmf
0efBuD;csKyfOD;Eku EdkifiHawmftpdk;&\ (4) ESppf rD u H ed ;f aMunmcsuf wGif ynma&;ESifhywfoufí atmufygtwdkif;awGU&
ayonf/
]ynma&;pDrHudef;w&yfudk a&;qGJapcsifw,f/} tJ'D ynma&;pDrHudef;[m-
1/ jynfaxmifpkeJY toifhawmfqHk;jzpfNyD; uRefawmfwdkY tajctaeeJY wu,fwrf; taumiftxnfazmfEdkifwJh
pDrHudef;jzpfapcsifw,f/
2/ ynma&;rSmpdwf0ifpm;wJh jynfaxmifpkom;rSeforQ pkaygif;wdkifyifa&;qGJwJh pDrHudef; jzpfapcsifw,f/
3/ wjynfaxmifpkvHk;u vufcHEdkifwJh pDrHudef;jzpfapcsifw,f/
wzef (4) ESpfpDrHudef;ñTefMum;csufwGif-
ynma&;onf ,ckvuf½Sdynma&;pepfudk jyefvnfoHk;oyfNyD;vQif jyKjyifapcsifw,f/ tu,fí vdktyfu
wckvHk;zsufypfNyD; topfwck jyefvnfa&;qGJapcsifonf[k ñTefMum;NyD; 0efBuD;csKyfu obmywdjyKvkyfum (9) OD;
ygaom ynma&;aumfrwDudk zGJUpnf;cJhayonf/ xdkaumfr½Sifudkyif aemufxyfcsJUxGifum zGJUpnf;cJhjyefonf/
þuJodkY ynma&;ESifhywfoufí jyKjyifajymif;vJoifhu ajymif;vJ&ef ynma&;aumfr½Sif zGJUvmjcif;onf
wuooabmxm;ESihf udu k n f o
D nfth m;avsmpf mG xdak umfr½Siu f kd wuoonf c&D;OD;BudKqdjk cif;jyKcJo h nf/ xdak umfr½SiEf iS hf
ywfoufí yl;aygif;ulnD&ef qHk;jzwfcJhayonf/
xdkYaemuf wuotrIaqmiftzGJUonf 24? 11? 57 &ufaeYwGif wuocef;rü EdkifiHawmf0efBuD;csKyfESifh
awGUqHu k m ynma&;ES;D aESmzvS,yf JG jzpfajrmufa&;twGuf wifjycJah yonf/ Edik af wmf0efBuD;csKyf OD;Ekuvnf; wuo\
wifjycsufudk ynma&;aumfr½SifwGif tav;teuf pOf;pm;ygrnf[k jyefMum;ajymqdkcJhayonf/ xdkaqG;aEG;csuft&
ynma&;aumfr½SifwGif wuoudk,fpm;vS,frsm; wufa&mufwifjycGifhudk &½SdcJhayonf/ wuoudk,fpm;vS,frsm;
wifjy&mwGif ynma&;aumfr½SifrS wuo\vdkvm;csufrsm;udk jynfhpHkpGma&;om;wifjy&ef ajymMum;cJhayonf/ xdk
ajymMum;csuft& wuotrIaqmiftzGJUrS pOf;pm;um ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJESifh ywfoufí ESD;aESmzvS,f&ef tcsuf
577
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(2)
ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJESifhywfoufí-
1/ ynma&;0g'csrSwfjcif;ESifh ynma&;pepfudk avhvmoHk;oyfjcif;
2/ ynma&;pDrHudef;a&;qGJjcif; [lí u@ESpf&yf ½Sdoifhonf[lí ,lqayonf/
xdo
k Ykd ,q
l onfh tm;avsmfpmG ynma&;0g'csrSwjf cif;? ynma&;pepfrsm;udk avhvmoH;k oyfjcif;ESihf ywfoufí
wuorS atmufygtwdkif; wifjyvdkayonf/
(2-u)
wdik ;f jynfwck\ ynma&;pDru H ed ;f onf wdik ;f jynf\ &nfreS ;f &myef;wdik o f Ykd csDwufa&;twGuf vH;k 0taxmuf
tul jzpfayonf/ wdkif;jynf\ pD;yGm;a&;pepf? vlaerIpepf? ,Ofaus;rIpepfwdkYESifh udkufnD&ayonf/ þodkY udkufnDrS
omvQif a&;qGJxm;aom ynma&;pDrHudef; (odkY) ynma&;pepfonf jynfoludktusKd;jyKaom pDrHudef;? wdkif;jynfu
vufcEH ikd af om pDru H ed ;f jzpfayvdrrhf nf/ xdu
k o hJ Ykdr[kwb f J wdik ;f jynf\ csw D uf&mvrf;aMumif;? wdik ;f jynf\tajctaeESihf
uif;vGwfum a&;qGJvQif xdkynma&;pDrHudef; (odkY) ynma&;pepfonf av;axmifhESifhpuf0dkif;uJhodkY cGifrusbJ tusyf
twnf;rsm; ay:aygufum ysufpD;&rnf jzpfayonf/
odkYtwGuf ynma&;pDrHudef;? ynma&;pepfwckudk a&;qGJrnfqdkvQif yxrOD;qHk; wdkif;jynf\ &nfrSef;&m
yef;wdkif? pD;yGm;a&;pepf (Economic System)? vlaerItaqmufttHkwdkYESifh udkufnDonfh ynma&;0g' (Education
Policy) udk csrSwfoifhzdkYvdkayonf/
Oyrm- w½kwfjynfolYor®wEdkifiHwGif ¤if;wdkY jyKjyifajymif;vJypfvdkufaom pD;yGm;a&pepf? vlaerIpepfwdkYESifh
udkufnDonfh ynma&;0g'udk EdkifiHvHk;qdkif&muGefz&ifhBuD;rS csrSwfvdkufí ynma&;pDrHudef;udk xdkcsrSwfvdkufaom
0g'tay:wGif tajccHum aemufrS a&;qGJay;cJhayonf/
ynma&;0g'ESif ywfoufí 1948 ckEpS w f iG ?f Edik if aH wmftpd;k &u 1946 ckEpS wf iG f zGUJ pnf;cJah om (Educational
Policy Enquiry Committee) \ tpD&ifcHpmudk tajcjyKum ynma&;0g'[lí atmufygtwdkif; aMunmzl;\/
1/ Adoption of a centralized control and administration of Education as in interim
and experimental measure;
2/ The discernment of the system of grant in aid; and the adoption of in its stead of a
system of state schools.
3/ The introduction of a pilot project for Compulsory Primary Education.
4/ The new grading of schools.
5/ The Provision of Vocational training and technical education and
6/ The adoption of Burmese as the medium of instruction in single unifiedsystem of
schools.
xdkYaemuf 1952 ckESpfwGif jynfawmfomynma&;pDrHudef; ESifh ywfoufí a,bk,srludk atmufygtwdkif;
aMunmcJhjyefonf/
1/ To ensure a universal knowledge of the three R’s* among the citizens of the Union.
2/ To ensure the production of a sufficient number of technicians and technologists.
3/ To train and equip young man and woman so that they can adequately and efficiently
perform their various duties as citizens of the Union.
4/ To eradicate illiteracy and produce man and woman who posses the five strengths
(Bala Ngadan) and
5/ To perpetuate democracy within the Union.
txufazmfjyygtwdik ;f ynma&;rl? ynma&;0g'rsm;yif½o dS nf[k qd&k jim;aomfvnf; wdik ;f jynf\ &nfreS ;f &m
yef;wddkif? pD;yGm;a&;? vlaerIpepfwdkYay:wGif pepfwusoHk;oyfum a&;qGJvmaom 0g'r[kwfjcif;? xdkynma&;0g'
aMunmcsurf sm;onf Edik if aH wmf0efBuD;csKyf vdv
k m;ouJo
h Ykd jynfow
l &yfv;kH yg0ifa&;qGx
J m;aom 0g'r[kwo f nft
h jyif
Note- the three R’s* - Reading, W'rting, A'rithemetic.
578
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
(2-c)
xduk ohJ Ykd Edik if aH wmf\ &nfreS ;f csufyef;wdik o
f Ykd csDwuf&mwGif taxmuftuljyKNyD;vQif Edik if aH wmf\ pD;yGm;a&;?
vlaerIpepfwdkYESifh udkufnDaom ynma&;0g'w&yfudk csrSwfNyD;vQif xdk0g' taumiftxnfazmfa&;twGuf taxmuf
tuljzpfap&ef vuf½Sdynma&;pepfudk avhvmoHk;oyfjcif;? EdkifiHjcm;ynma&;pepfrsm;udk atmufygtwdkif; avhvmjcif;
jyKoifhonf[k wifjyayonf/
1/ vuf½Sdynma&;pepfrS jzpfyGm;ay:aygufvmcJhaom jzpf&yfrsm;ESifh aumif;usKd;qdk;usKd;rsm;/
2/ vuf½Sdynma&;avmuBuD; wckvHk;\ tajctaersm;? ausmif;rsm;? toufarG;0rf;aMumif;rsm;? q&mrsm;
ponf EdkifiHjcm;ynma&;pepfrsm; avhvma&;ESifhywfoufí-
(1) qdk½S,fvpfEdkifiHawmf wnfaxmifqJjzpfaom EdkifiHrsm;rS ynma&;pepfudkavhvmjcif;?
(w½kwfjynfolYor®wEdkifiH? ,l*dkpvm;AD;,m;)
(2) qdk½S,fvpfEdkifiH xlaxmifNyD;jzpfaomEdkifiHrS ynma&;pepfudkavhvmjcif;? (qdkAD,uf½k½Sm;)
(3) pufrIvufrIzGHUNzdK;aeaomEdkifiHrS ynma&;pepfudkavhvmjcif;? (tar&du)
(4) v,f,mpdkufysKd;a&;EdkifiHrS ynma&;pepfudkavhvmjcif;? ('def;rwf)
(5) vGwfvyfNyD;pEdkifiHrsm;rS ynma&;pepfudkavhvmjcif;? (tif'dkeD;½Sm;-tdE´d,)
(2-*)
txufazmfjyyg yxrydkif;jzpfonfh ynma&;0g'csrSwfjcif;? ynma&;avhvmokH;oyfjcif;ESifh ywfoufí
rnfonfhykHpHjzifh ESD;aESmzvS,fyGJjyKvkyfrnfudk wuorS atmufygtwdkif; oabmxm;cJhayonf/
___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ (aysmuf)
csDwuf&mwGif wjynfaxmifvHk;u yg0if&ef vdkayonf/ þodkYyg0ifrSomvQif atmifjrifayonf/ odkYtwGuf ynma&;
0g'csrSwf&mwGif wjynfaxmifvHk;u yl;aygif;csrSwfEdkif&efvdk\/ wenf;qdkaomf csrSwfvdkufaom ynma&;0g'onf
wjynfaxmifvHk;u vufcH&efvdktyfrnf[k ,lqayonf/
wzefvuf½Sd ynma&;pepfBuD;udk avhvmoHk;oyfa&;rSm jynfaxmifpkwGif;½Sd jynfolw&yfvHk; awGUMuHKcJhonf
jzpfí tm;vHk;ESifhoufqdkifjcif;? EdkifiHjcm;ynma&;pepfudk avhvmjcif;rSmvnf; ynma&;pepf a&;qGJ&eftwGufvnf;
aumif;? rdrw d Ykdynma&;pepfEiS hf EIid ;f ,SO&f eftwGuv f nf;aumif; jzpfonft h m;avsmpf mG jynfov
l xl w k &yfv;kH ESihf oufqikd f
ayonf/
þodYk oufqikd of nfh tm;avsmpf mG yxrydik ;f jzpfonfh ynma&;0g'csrw S jf cif;? ynma&;pepfukd avhvmoH;k oyf
jcif;ESihf ywfoufí wEdik if vH ;kH ½Sd jynfoYlu, kd pf m;vS,rf sm; yg0ifoifo
h nf[k ,lqayonf/ xdo k Ykd ,lqonfh tm;avsmpf mG
azmfjyyg tcsufrsm;twGuf ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;wGif-
1/ EdkifiHa&;tzGJUtpnf;rsm; (zqyv? yrnw? r[mArm? qdk½S,fvpf? tvkyform; v,form; ygwD?
wdkYArm-------ponf)
2/ vlwef;pm;tzGJUtpnf;rsm; (awmifolv,form;? Awvp? wvnp? tvkyform;? wD,lpDbD? bDwD,lpD
ponf/)
3/ vlxktzGJUtpnf;rsm; (ausmif;om;vli,f? ukefonfyGJpm; ponf)
4/ ,ckvuf½Sdynma&;aumfr½Sif
5/ ynma&;Xmeudk,fpm;vS,frsm;
6/ ynma&;wwfuRrf;olrsm;
579
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
7/ vlrsKd;pkudk,fpm;vS,frsm;
yg0ifumEdkifiHawmftpdk;&\ OD;pD;acgif;aqmifrIjzifh usif;yjyKvkyf oifhonf[lí wifjyvdkayonf/
(3)
Edik if aH wmf½dS toif;tzGUJ aygif;pHk ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD;rS ]ynma&;0g'} w&yf csrSwNf yD;pDcv
hJ Qif xd0k g'udk
taumiftxnf azmf&eftwGuf ynma&;pDrHudef;w&yf wenf;qdkaomf ynma&;pepfw&yfudk a&;qGJ&ayvdrfhrnf/
þuJhodkY a&;qGJ&mwGifum; tpdk;&ynma&;Xme udk,fpm;vS,frsm;? ynma&;wwfuRrf;olrsm; yg0ifaom ESD;aESmzvS,f
yGJBuD; w&yfrSaeí wm0ef,lum a&;qGJ&rnf jzpfayonf/ EdkifiHawmf½Sd toif;tzGJUaygif;pHk taeESifhaomfum; rdrdwdkY
tvdu k s ynma&;0g'w&yf csrw S Nf yD;pD;onfh tm;avsmpf mG yg0ifvyk af qmif&ef wm0efr½Sad wmh[k ,lqayonf/ odYktwGuf
csrSwfxm;aom ynma&;0g'? ynma&;rlESifhtnD ynma&;pDrHudef;udk a&;qGJ&mwGif atmufygtwdkif; a&;qGJ&efvdktyf
ayonf/
(1) rlvwef;ynma&;
rlvwef;ynma&;wGif u@ESpf&yf yg0ifayonf/ emp&D (ac:) uav;oli,fausmif;ESifh rlvwef;ausmif;
jzpfayonf/
rlvwef;ausmif;onf ynma&;twGuf tajccHtkwfjrpfjzpfonfh tm;avsmfpGm ta&;tBuD;qHk; pOf;pm;&rnfh
tcsufjzpfayonf/ tajccHtkwfjrpf rcdkifrmvQif xdkynma&;pepfonf NydKuGJrnfjzpfayonf/ rlvwef;ynma&;udk
pOf;pm;&mwGif vlwdkif;ynmwwfa&;udk tajccHum roifrae&ynma&;pepfESifh xdkpepfjy|mef;cJhaomf pD;yGm;a&;t&
vkyfaqmifaeaom uav;oli,frsm; ynmoifMum;Edkif&ef pDpOfrIudkyg xnfhoGif;pOf;pm;oifhonf[k ,lqayonf/
þae&mwGif roifrae& ynma&;prf;oyfonfh (Project) tawGUtMuHKay:wGif tajccHoifhayonf/
(2) rlvwef;vGefynma&;
(5) wef;? (9) wef;rSonf wuúodkvf0iftxd yg0ifaom ynmoifMum;a&;yifjzpfonf/ þtqifhwGif
EdkifiHawmfynma&;0g'twGuf tav;xm;um pOf;pm;a&;qGJ&rnf jzpfayonf/
(3) txufwef;ynma&;
wuúodkvfESifh (Institute) rsm; tygt0if jzpfayonf/
(4) toufarG;0rf;aMumif;rIynmoifMum;a&;rsm;
rlvwef;atmifjrifNyD;í ynmqufvufroifMum;Edik af om uav;oli,frsm;twGuf vnf;aumif;? rlvwef;
vGeftqifh½Sd ausmif;om;rsm;twGuf vnf;aumif;? wuúodkvfodkY ynmqufvufrqnf;Edkifolrsm;twGuf vnf;
aumif;? 'D*&DbGJU& toufarG;0rf;aMumif;ynm&yfrsm;twGuf vnf;aumif; pOf;pm;a&;qGJ&rnf jzpfayonf/
(5) oif½dk;oifwef;rsm;
(Curriculum) ,ckvuf½dS oif½;kd oifwef;rsm;udk aocsmusepGmppfaq;í acwfaemufusjzpfaeaom oif½;kd
oifwef;rsm;? wdk;wufaomacwfESifh rudkufnDaom oif½dk;oifwef;rsm;udk avhvmjzKwfy,fjcif;? acwfESifhnDatmif
jyKjyifjcif;? EdkifiHawmfynma&;0g'udk taumiftxnfazmfaprnfh oif½dk;oifwef;rsm; jzpfap&ef pDpOf&rnfjzpfayonf/
(6) q&mjzpfoifwef;rsm;
(u) vuf½Sdq&m? q&mrrsm;wGif a[mif;EGrf;aomt,ltqrsm; 0ifa&muf cdkatmif;vsuf½Sd&m EdkifiHawmf\
0g'? ynma&;0g'ESifhtnD jyKjyifajymif;vJa&;/
(c) q&mjzpfoifwef;ausmif;rsm; Teachership Training rsm;ta&;/
(*) q&mrsm;tcGifhta&;? vpmaiGowfrSwfjcif;rsm;udk pOf;pmaqG;aEG;&rnf jzpfayonf/
(7) ausmif;oHk;pmtkyfxkwfvkyfa&;
(8) oufBuD;ynma&;ESifU tm;vyfcGifUoifwef;rsm;ta&;
(9) okawoe½SmazGa&; wdkhjzpfonf/
txufygtcsurf sm;udk Edik if aH wmfynma&;0g'ESit hf nD a&;qG&J mwGif ynma&;Xmeud, k pf m;vS,rf sm; ynma&;
wwfuRrf;olrsm;\ wm0ef½o dS nfah vsmuf vuf½zdS UJG pnf;xm;aom ynma&;aumfr½Sif yk*Kd¾ vfrsm;tjyif jyifyrS ynma&;
vkyo f uf&ifo h rl sm;? ynma&;aumfr½Sirf sm;? aumfrwDrsm;wGif yg0ifczhJ ;l olrsm;? ynma&;uRrf;usiforl sm;udyk g xyfrjH znfh
pGufum n§dEIdif;a&;qGJ oifhonf[kí ,lqygonf/
(4)
580
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
trIaqmiftzGYJ
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ (wuo)
&efukefwuúodkvf
aehpGJ- 7? 11? 57 &efukefNrdKY
jynfaxmifpjk refrmEdik if v
H ;kH qdik &f m ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,yf JG
ay:ayguv
f myHEk iS hf tajccHoabmxm; taxGaxGtpD&ifcpH m
&Jabmfudk,fpm;vS,ftaygif;wdkhcifAsm;-
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ A[dkjyifqifa&;aumfrwDrS þ
ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ ay:aygufvmyHk? ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;udk rnfuJhodkY usif;yoGm;rnfudk tpD&ifcHvdkyg
onf/ txl;ojzifh ESD;aESmzvS,fyGJ\ tajccHoabmxm;udk azmfjytpD&ifcHrnf jzpfygonf/
þESD;aESmzvS,fyGJBuD; rnfonfhtwGufaMumifh rnfodkYay:aygufvmonfudk OD;pGmtpD&ifcHygrnf/ ESD;aESm
zvS,fyGJ obmywd\ rdefYcGef;wGif azmfjycJhNyD;jzpfojzifh þtcef;udk tusOf;rQom tpD&ifcHrnf jzpfayonf/
'kwd,urÇmppfBuD; NyD;qHk;NyD;aemuf vGwfvyfa&;&½SdcJhonfh jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHwGif ynma&;avmuü
tusyftwnf; trsKd;rsKd;awGUMuHKcJh&onf/ þodkYawGUMuHKcJh&aom tusyftwnf;rsm;udk ajz½Sif;&ef ausmif;om;xk
onf tBudrfBudrf tHk<uawmif;qdk wdkufyGJ0ifcJhMuonf/ jynfolvlxkw&yfvHk;uvnf; ynma&;tusyftwnf;udk
ajz½Sif;&ef vdktyfonfudk od½SdvufcHcJhayonf/ tpdk;&onfvnf; ajz½Sif;Edkif&ef trsKd;rsKd; BudK;yrf;cJhayonf/
odkYaomf ,ckwdkif EdkifiHawmfonf ynma&;tusyftwnf;rS ½kef;xGufí r&Edkifao;ay/
udv
k ekd pD epf <uif;usef&pfaom tarGq;kd aMumifyh if þodYk tusyftwnf; awGUae&jcif; jzpfayonf/ tajccH
usus pepfwckv;kH udk jyKjyifajymif;vJ rypfEikd o f a½GU rnfoYkd yif jyKjyifzmax;onfjzpfap tusyftwnf; qufvuf
awGUaernfom jzpfayonf/
þtcsufudk ausmif;om;xkw&yfvHk;u ydkifEdkifpGm Munfh½IEdkifcJhojzifh ynma&;a&;pepfwckvHk; jyKjyif
ajymif;vJypfNyD; ynma&;0g'opfudkcsrSwfum ynma&;pDrHudef;w&yf a&;qGJEdkifa&;twGuf or*¾rsm;rSOD;aqmifum
wdkufyGJ0ifcJh ayonf/
þodkY wdkufyGJ0ifcJh&mwGif 1956 ckESpfwGif &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾rS wuúodkvfynma&;
jyKjyifajymif;vJa&;twGuf a<u;aMumfcJhonf/ xdkESpfwGif ausmif;om;xkqE´aMumifh wuúodkvfrS (3) cgusESifh
65% ausmif;wuf&ufpepfudk pHkprf;a&;aumfr½Sif zGJUpnf;cJhayonf/ pmwrf;wapmifudk xdkaumfr½SifrS xkwfjyefcJh
onf/ xdkpmwrf;tay: wuorS oabmxm;udk 31? 55? 67 aeYu xkwfjyef&mwGif jrefrmEdkifiH\ynma&;udk
zmax;Edkifa&;twGuf BuKd;yrf;½HkrQjzifh tusyftwnf;rsm;rS rvGwfajrmufEdkif/ ynma&; jyKjyifajymif;vJa&;twGuf
Edik if aH &;ygwDrsm;rS ud, k pf m;vS,rf sm;? vlxv k wl ef;pm;tzGUJ tpnf;rsm;rS ud, k pf m;vS,rf sm;? q&mrsm;? vli,fausmif;
om;rsm;ESifh ynm½Sifrsm;tm;vHk;\ awGUqHkaqG;aEG;yGJBuD;udk EdkifiHawmftpdk;&rS OD;pD;usif;y&ef wifjycJhayonf/
þodkY wifjyNyD;aemuf 8? 6? 57 &ufaeY EdkifiHawmf0efBuD;csKyf\ (4) ESpfpDrHudef;rdefYcGef;wGif ynma&;jyKjyif
ajymif;vJa&;twGuf azmfjycJah yonf/ (4) ESppf rD u H ed ;f tpdwtf ydik ;f w&yftjzpf ynma&;pHpk rf;rIaumfrwD zGUJ pnf;ay:
aygufvmcJhayonf/ þodkY ajymMum;cJhonfhrdefYcGef;ESifh zGJUpnf;cJhonfh aumfr½SifwdkYtm; ynma&;jyKjyifajymif;vJrI
tvm;tvmtwGuf c&D;OD;MudKjyKcJhayonf/
BuKdq½kd rHk Qru ydrk akd tmifjrifEikd af &;twGuf tMuHÓPfrsm; ay;cJah yonf/ Edik if v H ;kH qdik &f mynma&;ES;D aESmzvS,f
yGJudk vlxkvlwef;pm;rsm;? EdkifiHa&;ygwD? ynm½Sifrsm;? q&mrsm;? vli,fausmif;om; udk,fpm;vS,frsm; yg0ifNyD;
EdkifiHawmftpdk;&rS OD;pD;usif;yjyKvkyfay;&ef 7? 11? 57 &ufaeYwGif xyfrHwifjycJhjyefonf/
581
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
þodYk wifjy&mwGif ynma&;pHpk rf;rIaumfrwDEiS hf tBudrBf udrf awGUqHak qG;aEG;cJ&h m ausmif;om;rsm;\ wifjy
csuftwdik ;f jynfph okH nfh Edik if aH wmf½dS jynfovl x
l w
k &yfv;kH udk ud,
k pf m;jyKEdik o
f nfh ynma&;ES;D aESm zvS,yf BJG uD;w&yf
usif;yEdkifa&;udk oabmwlnDcsuf r&½SdEdkifbJ ausmif;om;rsm; ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; usif;yEdkifa&;udkom
ulnDcJhayonf/ þodkY usif;yEdkifa&;twGuf wuotm; wm0efvTJtyfcJhNyD;aemuf usif;yvQif ynma&;pHkprf;rI
aumfr½SifrS ulnD&efwdkYudk ulnDcJhayonf/ rnfodkYyifjzpfap jynfolvlxkw&yfvHk;tm; udk,fpm;jyKEdkifonfh ESD;aESm
zvS,fyGJBuD;w&yf usif;yEdkifa&;twGuf tm;xkwfBudK;yrf;onfhtaejzifh ,ckausmif;om;rsm; ESD;aESmzvS,fyGJBuD;
atmifjrifa&;twGuf BudK;yrf;cJh&ayonf/
,ckE;DS aESmzvS,yf BJG uD;udk &efuek w f uúov kd af usmif;om;rsm;or*¾? rEÅav;wuúov kd af usmif;om;rsm;or*¾?
armfvNrdKifOypmaumvdyfausmif;om;rsm;or*¾? rauG;Oypmaumvdyfausmif;om;rsm;or*¾? ausmufjzLOypmaum
vdyfausmif;om;rsm;or*¾? ykodrfOypmaumvdyfausmif;om;rsm;or*¾ESifh ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;
tzGJUcsKyfwdkY yl;wGJum A[dkjyifqifa&;aumfrwDw&yf zGJUpnf;vkyfaqmifcJhayonf/
A[dkjyifqifa&;aumfrwD
wuorS
1/ udkpdk;odef; (obmywd) 6/ udkÓPf&if
2/ udkcifarmiftkef; (taxGaxGtwGif;a&;rSL;) 7/ udkcifarmifBuD;
3/ udkodef;½Sef 8/ udkatmifomausmf
4/ udkcifatmif 9/ udkvSwif
5/ udkatmifxGef; 10/ udkav;ñGefY
jynfaxmifpjk refrmEkid if v
H ;kH qdik &f m
ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJu
G ;D
A[djk yifqifa&;aumfrwD
( 1958 - 1959 )
Source: Oway Magazines
582
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
rwuorS armfvNrdKifrS
11/ udkapmvGif 16/ udkausmftkef;
12/ udkcsKd 17/ udkausmfvS
13/ udkwifa½T 18/ udkrif;axG;
14/ udkcifarmif0if; 19/ udkausmf½Sdef
15/ - 20/ rjrifhjzL?
rauG;rS ausmufjzLrS
21/ udkñGefYarmif 26/ udkbwif
22/ udkrif;ausmf 27/ udkpdk;0if;
23/ udkwifOD; 28/ udkxGm;csKd
24/ udkxGef;EG,fOD; 29/ udkbdk;wif
25/ udkcspfaiG 30/ udkpHvdIif
ykodrfrS Auorsm;tzGJYcsKyfrS
31/ udkcifxGef; 36/ udkaZmf0if;
32/ udkñGefY0if; 37/ udkvSjrifh
33/ udkjrifhodef; 38/ udkpGefwdwf
34/ udkarmifarmifpdef 39/ udkjrifhOD;
35/ - 40/ udkndK0if;
ESD;aESmzvS,fyGJOD;pD;tzGJY
1/ udkpdk;odef; (obmywd) 7/ udkñGeYfarmif
2/ udkapmvGif ('k-obmywd) 8/ udkrif;ausmf
3/ udkcifarmiftkef; (taxGaxGtwGif;a&;rSL;) 9/ -
4/ udkwifa½T (wGJbuf-axGaxGtwGif;a&;rSL;) 10/ -
5/ udkausmfvS 11/ udkcifxGef;
6/ udkrif;axG; 12/ -
&Jabmfudk,fpm;vS,ftaygif;wdkh-
rnfoYkdE;DS aESmMurnfenf;/ ES;D aESmNyD;aemuf Edik if aH wmftwGuf aumif;rGeaf om tMuHÓPfrsm;udk rnfoYkdpak ygif;
Murnfenf;/ þonfwdkYum; ta&;BuD;aom pepfuspGmpOf;pm;&rnfh tcsufBuD;rsm; jzpfayonf/ þtcsufrsm;
½Sif;vif;aqmif½GufEdkifa&;twGuf ,aeY&JabmfwdkY pkaygif;ESD;aESmMurnfh oabmtajccHrsm;udk wifjyvdkygonf/
OD;pGmyxr ES;D aESmzvS,yf \
JG qdv k ckd suEf iS t
hf jccHukd ½Si;f vdyk gonf/ ES;D aESmzvS,yf q
JG o
kd nfrmS &JabmfwYkdMuHKawGU
aeus tpnf;ta0;rsm;? nDvmcHrsm;uJhodkY r[kwfay/ pkaygif;awGUqHkum qHk;jzwfcsufrsm;csrSwf? awmif;qdkcsufrsm;
awmif;qdk&ef pnf;a0;awGUqHk nDvmcHoabmrsKd; r[kwf/ ESD;aESmzvS,fyGJrSm pkaygif;awGUqHkum tajctaew&yf?
583
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
&Jabmfw-hkd
,aeY Edik if aH wmfynma&;twGuf vdt k yfcsurf mS wdusaomtajctaeESihf udu k nf aD om ynma&;0g'opfw&yf
csrSwfEdkifa&;ESifh xdkcsrSwfaom ynma&;0g'tay:wGif tajccHí EdkifiHawmf\vdktyfcsuf tvHk;pHkudk jznfhpGrf;Edkifaom
ynma&;pDrHudef;w&yf a&;qGJEdkifa&;jzpfonf/
þynma&;0g'opfw&yf csrSwfEdkifa&;ESifh ynma&;pDrHudef;w&yf a&;qGJEdkifa&;wdkYtwGuf þESD;aESmzvS,f
yGJBuD;rS xrf;aqmifMudK;yrf; ay;Mu&rnf/ ynma&;0g'opfw&yf csrSwfEdkifa&;twGuf EdkifiHawmf\ ,cifESifh ,ck
vdktyfcsufrsm;ESifh ynma&;tajctaersm;udk wdusydkifEdkifpGm oHk;oyfNyD;aemuf EdkifiHawmf\ ,ckvuf½Sd tajctae?
EdkifiHawmf\ &nfrSef;csufrsm;ESifh tudkufnDqHk; ynma&;0g'opfw&yfudk csrSwfEdkif&ef vdktyfayonf/
xdkodkYcsrSwfaom ynma&;0g' tay:wGif tajccHí ynma&;pDrHudef;w&yf a&;qGJ&mrSm ynma&;yg&*lrsm;\
wm0efomjzpfayonf/ ynma&;yg&*lrsm; a&;qGJrnfh ynma&;pDrHudef;twGuf þESD;aESmzvS,fyGJBuD;rS tydkif;vdkuf?
u@vdkuf ydkif;jcm;um csrSwfxm;aom 0g'ay:wGiftajccHí tMuHÓPfrsm;ay;tyf&ef vdktyfayonf/ tMuHÓPfay;
csufrsm;rSmvnf; tao;pdwí f ausmif;wausmif;? NrdKUwNrdKU? a'owcktwGuf pdppfay;tyfcsufrsm; r[kwb f J ynma&;
pDrHudef;\ tpdwftydkif;? u@rsm;twGuf ay;tyfonfhu@rsm; jzpfayonf/
þtajccHoabmxm;rsm;ESihf ES;D aESmzvS,yf w JG iG f ta&;BuD;onfw h m0efrsm; xrf;aqmifEikd af &;twGuf ta&;
BuD;ayonf/ þES;D aESmzvS,yf rJG sKd;rSm Edik if aH wmf\&mZ0ifwiG f yxrqH;k tBudru f sif;yonfh ES;D aESmzvS,yf BJG uD; jzpfonfh
tjyif ES;D aESmzvS,yf JG tawGUtMuHKtvGeef nf;um nDvmcHrsm;? uGe*f &ufrsm;\ tawGUtMuHKrsm;ESihf a&maxG;oGm;rnfukd
txl;*½kjyK&rnf jzpfayonf/
xdkYjyif ESD;aESmzvS,fyGJBuD;twGif; aqG;aEG;Muaom aqG;aEG;csufrsm; tm;vHk;onf ynma&;twGuf tajccH
&nf½G,fum aqG;aEG;&rnf jzpfayonf/ &JabmfwdkY\ rwluGJjym;jcm;em;onfh ,kHMunfcsuf? ,lqcH,lcsufrsm; tm;vkH;
z,f½mS ;um Edik if aH wmf\vdt k yfcsurf sm; jznfph rG ;f Edik af &;ESihf &nfreS ;f csurf sm; xajrmufatmifjrifEikd af &;wdYk twGuf OD;wnf
aqG;aEG;&rnf jzpfayonf/
þodkY ESD;aESmzvS,fyGJtajccHrsm;udk ydkifEdkifpGm oabmaygufqkyfudkifrdum BudK;yrf;Mu&rnf jzpfNyD;vQif þ
ES;D aESmzvS,yf BJG uD;onf Edik if aH wmf\ tajctaevdt k yfcsufrsm;udk jznfph rG ;f Edik o
f nfh ynma&;0g'opfw&yf csrSwEf ikd Nf yD;
vQif xd0k g'ay:wGif tajccHía&;qGrJ nfh ynma&;pDru H ed ;f twGuf tvGet f a&;wBuD;vdt k yfrnfh tMuHÓPfay;csufrsm;
ay:xGufvmrnfjzpfayonf/
- ynma&;0g'opfcsrSwfEdkifa&;twGuf BudK;yrf;Mu
- ynma&;pDrHudef;opftwGuf tMuHÓ Pfay;csufrsm; xGufay:vma&;twGuf BudK;yrf;Mu
A[dkjyifqifa&;aumfrwD
1958 ckESpf? Mo*kwfv (9) &uf (paeaeh) (wuotaqmuftOD? &efukefwuúokdvf)
584
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
ynma&;vGwfvyfcGifUpmwrf;
( aumfr½Sif )
Mo*kwfv (11) &uf bGJYESif;obifcef;r (&efukefwuúodkvf)
ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD;wGif ynma&;vGwv
f yfciG Ehf iS hf ywfoufí tajctae pmwrf;wck
wifjyaqG;aEG;&ef vdktyfayonf/
(1) ynma&;vGwfvyfcGifhoabmxm;
(2) ynma&;vGwfvyfcGifh ydwfyifrIaMumifh jzpfay:vmaomtEÅ&m,f
(3) aqmif½Gufxdkufonfh axmufcH&nfñTef;csuf (Recommendation) ponfh (3) ydkif;udk jyifqifa&;
aumfrwDrS wifoGif;vdkayonf/
(1) ynma&;vGwfvyfcGiUfoabmxm;-
ynma&;\&nfrSef;csuf (0g) OD;wnfcsufonf ausmif;om;vli,frsm;tm; rdrdwdkY\oabmtavsmuf
rdrdBudKufESpfouf&m rdrdwdkYoefpGrf;&mwdkYudk avhvmoif,lcGifh? A[kokwwdk;yGm;EdkifcGifh &½Sdjcif;jzifh vlrItaqmufttHk\
vdktyfcsufrsm;? ,if;\tusKd;twGuf jynfoljynfom;aumif; wa,mufyDyD OD;vnfrokef xrf;½GufEdkif&ef zefwD;ay;
Edik af om &nfreS ;f csufjzpf&ayrnf/ ¤if;jyif ynma&;\&nfreS ;f csufonf ausmif;om;vli,frsm;tm; rdrw d Ykd \ trsKd;om;
,Ofaus;rIudk av;pm;aponfhtjyif tjcm;vlrsKd;rsm;\ ,Ofaus;rIudkvnf; em;vnfav;pm;apjcif;jzifh ¤if;wdkYtm;
trsKd;om;vGwv f yfa&;? 'Dru kd a&pDtcGit hf a&;? Nidr;f csrf;a&;? tjcm;wdik ;f &if;om;rsm;\ jynforl sm;udk em;vnfav;pm;rI
½Sdapjcif;udk zefwD;Edkifrnfh ynma&;&nfrSef;csuf jzpf&ayrnf/
¤if;&nfrSef;csuf (0g) ynma&; &nf½G,fcsufrsm;\ tESpfom&toGifonf vlom;wdkY\ ESpfaygif;rsm;pGm
tywfwukwf BudK;pm;&if;rS ay;pGr;f Edik af om 0dZmÆ ynm&yfrsm;udk avhvmqnf;yl;jcif;jzifh vnf;aumif;? tjyKoabmjzifh
wd;k wufxeG ;f um;atmif aqmif½u G jf cif;jzifh vnf;aumif; ay:vGix f if½mS ;ap\/ qdv k o kd nfrmS ynma&;onf wckwnf;
aom vlrItaqmufttHk\ vdktyfcsufrsm;udk jznfhpGrf;Edkifaponfh oabm½Sd&rnf/ ynma&;ydkif;jcm;csufudk (Oyrm)
pufryI nm? pmayynm oif,&l rnfyh nm (Obligatory) ESihf oifvu kd oifEikd af omynm (Non-obligatory Training)
ponfh tqufqufukd pkaygif;pyfvsOf; avhvm&onf/ þavhvmjcif;jzifh ynma&;\ tESpfom&toGifudk aqmifap
onf/ ta&;BuD;aomtcsufrSm ynma&;udk rdrd\trsKd;om;bmom pum;jzifh t"duxm; oif,l&rnf/ odkY&mwGif
EdkifiHjcm;bmompum;udkvnf; txl;tm;ay;xdkufayonf/
txufyg&nfreS ;f csuEf iS hf tESpo f m&toGiu f akd qmifaom ynma&;onf 'Dru kd a&pDtoGiaf qmifonfh (Demo-
cratic Education) jzpfayonf/ þ&nfrSef;csuf tESpfom&udk taumiftxnfazmfaom ynma&;vkyfief;wGif-
- rlvwef;ESifh rlvwef;vGefynma&; oifMum;cGifh
- EdkifiHa&;? pD;yGm;a&;? vlrIa&;? bmoma&; rcGJjcm;bJ vlwdkif;vGwfvyfpGm tcvGwf ynmoif,lcGifh
- tpdk;&rS wuúodkvfynm&yfudk vlwdkif; wufa&mufoifMum;Edkif&ef tcvGwfynma&; aqmif½Gufjcif;?
axmufyHhaMu; vHkavmufpGmay;a&;? ausmif;aqmif ae&mxdkifcif; vHkavmufí oufomacsmifcsda&;
- þausmif;om;taqmufttHkyHkpHudk pepfwusjyifjcif;jzifh vlrItaqmufttHkwGif ausmif;om;rsm; rdrd
wdkYyg0ifonfh tcef;u@wdkif;ü vG,fvifhwul 0ifa&mufxrf;aqmifjcif; ponfhvkyf&yfrsm; (0g) vkyfief;
rsm;udk OD;aqmifaponf/
odkYvQif txufyg &nfrSef;csuftESpfom&ESifh vkyf&yfyHkpHwdkYjzifh wnfaqmufxm;aom ynma&;udk csKyfudkif
onfh oabmonf ynma&;vGwv f yfciG u hf kd ay;pGr;f Edik o f nfo h abm ouf0ifvmonf/ þ'Dru kd a&pDusaom ynma&;ü
ynma&;vGwfvyfcGifhonf þodkY½Sd&rnf/
(u) ausmif;\vkyfief;wGif vGwfvyfcGifh? vkyfudkifaqmif½GufEdkifcGifh oabm½Sd&rnf/ þuJhodkY vkyfudkif&mü
ausmif;om;? rdb? q&m oH;k yGiq hf ikd cf sdecf iG o
f zG,f (Balanced Participation) yl;wGaJ qmif½u G &f rnf/
(c) ausmif;\wdk;wuf&mwdk;wuffaMumif; vkyfief;rSeforQ vkyf&mwGif raESmifh,Sufonfhjyif rdrdwdkY\ rlrrSef
aom oabmw&yfudk ausmif;xJwGif roGwfoGif;ap&ef aqmif½Guf&rnf/
(*) pD;yGm;a&;ESihf Oya'vGwv f yfciG hf tmrcHcsuf ½S&d rnf/ wcsed w f nf;wGif avmu"gwfoyd EHÜ iS hf ,Ofaus;rIynm
wdk;wuf&m wdk;wufaMumif; avhvmvdkufpm;cGifh ½Sdap&rnf/
585
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wuúov kd vf rl sKd;pktoif;tzGUJ aygif;pHEk iS hf em;vnfr&I ½Sad tmif aqmif½uG &f jcif;? A[djk yifqifa&;aumfrwDrS udck sKd (rEÅav;
wuúodkvf) ESifhtcsKdU EkwfxGufoGm;onfrSvGJí usefESD;aESmzvS,fyGJBuD;udk 13? 8? 58 &uf? eHeufykdif;wGif wuo
Ouú| udkpdk;odef; acgif;aqmifonfh wyfOD;tkyfpku atmifjrifpGm usif;yNyD;pD;cJhonf/
ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;ESifh apwemrSefESifh ½dk;om;pGm&yfwnfjcif;udk odem;vnfonfESifhtrQ 0efBuD;csKyf
onf ESD;aESmzvS,fyGJ wufa&mufolrsm;udk npmjzifh {nfhcHonf/ azsmfajza&; tpDtpOfrsm;ygonf/ yxrwGif rlt&
vufcjH cif;rjyKcJah om txuausmif;om;or*¾rS ud, k pf m;vS,rf sm;twGuf c&D;p&dwx f wk af y;&ef 0efBuD;csKyfu oabm
wlcJhygonf/ qufoG,fa&;wm0efcH ynma&;okawoet&m½Sd OD;bjrifhtm; xdkwm0efudk aqmif½Guf&ef 0efBuD;csKyf
u ausmif;om;rsm;a½SUüyif EIwfrdefYay;cJhavonf/
þESD;aESmzvS,fyGJaMumifh tpdk;&\odu©mrsm;pGm wufoGm;onf/ tpdk;&ESifhausmif;om;Mum; tjrJwrf;uP³
aump jzpfaerIrsm;udk ausmif;om;tzGJUtpnf;ESifh tpdk;&yl;aygif;vkyfaqmifEdkifjcif;? em;vnfrI½Sdvmjcif; jzpfonf/
þES;D aESmzvS,yf JG tusKd;qufrmS yDuif;NrdKUawmfwiG f usif;yrnfh urÇmah usmif;om;or*¾ (I.U.S) nDvmcHoYkd Auorsm;
tzGJUcsKyf? wuoESifh usefaumvdyfwuúodkvf or*¾udk,fpm;vS,frsm; wufcGifh&&ef vrf;yGifhoGm;jcif; jzpfayonf/
jynfaxmifpjk refrmEdik if v
H ;kH qdik &f m ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,yf rJG S
xkwfjyefaMunmcsuf
1/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtwGif;½Sd wuúodkvfESifhaumvdyfaygif;pHkrS OD;pD;usif;yum jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHvHk;
qdkif&m ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJudk 1958 ckESpf? Mo*kwfv (9) &ufaeYrS (13) &ufaeYtxd &efukef
wuúodkvf bGJUESif;obifcef;raqmifü usif;yjyKvkyfcJhonf/ wuúodkvfESifh aumvdyftoif;tzGJUrsm;rS udk,fpm;vS,f
aygif; (215) a,muf? EdkifiHawmftpdk;&wef;jrifhausmif;rS udk,fpm;vS,faygif; (441) a,muf? NrdKUe,fausmif;om;rsm;
or*¾rS udk,fpm;vS,faygif; (110) a,mufESifh pufrIvufrIESifh pdkufysKd;a&;ausmif;om; udk,fpm;vS,faygif; (11)
a,muf wufa&mufí pkpkaygif; udk,fpm;vS,f (789) a,muf wufa&mufMuonf/
2/ ESD;aESmzvS,fyGJBuD;wGif jyifqifa&;A[dkaumfrwDrS a&;qGJum-
1/ ynma&;0g'wifjycsufpmwrf;
2/ oifMum;rIr@dKifbmom&yfESifh ywfoufí oabmxm;wifjycsuf
3/ rlvwef;? rlvwef;vGefynma&;ESifh tvGwfynmoifausmif;pmwrf;
4/ twef;vGefynma&;pmwrf;
5/ pufrIvufrItoufarG;0rf;ausmif;ynma&;pmwrf;
6/ vlrsKd;pkynma&;pmwrf;
7/ ynma&;vGwfvyfcGifhESifh or*¾zGJUpnf;cGifhpmwrf;
8/ vlxkynma&;ESifh oufBuD;ynma&;pmwrf;[lí pmwrf;aygif; (13) ck a&;om;wifjycJhonf/ aumfr½Sif
(8) pkcGJum aqG;aEG;cJhonf/
3/ ynma&;0g'wifjycsufpmwrf;udk 1958 ckESpf? Mo*kwfv (10) &ufaeYwGif wufa&mufvmaom udk,fpm;
vS,frsm;tm; tpk (5) pkcGJum aqG;aEG;cJhonf/ xdkaqG;aEG;yGJrsm;wGif wufa&mufvmaom udk,fpm;vS,fawmfrsm;
pdwtf m;xufoefpmG yg0ifaqG;aEG;Muonf/ ynma&;0g' wifjycsupf mwrf;udk wufa&muf aqG;aEG;olrsm;u oabmwl
nDí vIdufvSJpGmvufcHMuygonf/ pmwrf;a&;om;rIESifh ywfoufí EdkifiHawmftpdk;&\ ynma&;0g'ESifh ynma&;
vkyfief;rsm;udk oHk;oyfa0zef&mwGif ydkrdkjynfhpHkvHkavmufpGm a0zef&efoifhaMumif;udk wifjyaqG;aEG;Muonf/ þwifjy
aqG;aEG;csufuv kd nf; jyifqifa&;A[dak umfrwDrS wifjycsufjzpfaom ynma&;0g' (8) &yfEiS yhf wfoufí wufa&mufol
rsm;u ,ckxufydkNyD; tcsuftvufjynfhpHkpGm a&;oifhaMumif; tMuHay;&m A[dkaumfrwDrS vufcHoabmwlnDaMumif;?
wufa&mufol udk,fpm;vS,frsm;xJrS tcsKdUolrsm;u e,fcsJUya'o&mZfqefYusifa&; [laomtcsufudk tcsufw&yft
jzpfEiS hf vnf;aumif;? 'Dru kd a&pDynma&;0g'udk tcsuw f csut f jzpf vnf;aumif;? (cultural autonomy) ,Ofaus;rI
vGwfvyfcGifh[laomtcsufudk vnf;aumif;? pm&dwår@dKifjr§ifhwifa&;? vlwdkif;usef;rma&;twGuf upm;ckefpm;tm;
ay;a&;[laomtcsufukd vnf;aumif;? Ak'b ¨ momrl Ak'y¨ nma&;jzpf&rnf [laomtcsufrsm;udk vnf;aumif; jznhpf u G f
csrSwfoifhaMumif; wifjyaqG;aEG;Muonf/ xdktcsufrsm;ESifh ywfoufí jyifqifa&;A[dkaumfrwDESifh oabmxm;jcif;
wlnrD rl ½Syd g/ rwlnrD o I nfh taMumif;jycsuu f rkd u
l m; aumfr½Sitf oD;oD; wifjyaqG;aEG;csuuf kd tpD&ifcaH om oD;jcm;pm
588
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
ynma&;jyKjyifajymif;vJrI atmif&rnf
A[dkjyifqifa&;aumfrwD
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m
ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ
wuotaqmuftOD
1958 ckESpf? Mo*kwfv (13) &uf (Ak'¨[l;aeh) &efukefwuúodkvf
590
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
(tay:-,m) ulrif;[dw
k ,fa½Sw
Y iG f EIwq
f ufaysmjf rL;MupOf
591
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
EdkifiHwuma&;&mrsm;ESifUywfoufí oabmxm;rsm;ESifUoabmwlnDcsufrsm;
1/ tEkjrL EsL;uvD;,m;vufeufrsm; prf;oyfazmufcGJjcif;udk &yfpJa&;? vufeufavQmhaygha&;? ppfpmcsKyf
ppftkyfpkrsm; zsufodrf;a&;twGuf awmif;qdk&efESifh urÇmYNidrf;csrf;a&; xdef;odrf;umuG,fMu&ef?
2/ 1959 ck? azazmf0g&Dv (2) &ufaeYrS (8) &ufaeYtxd tD*spftm&yfor®wEdkifiH udkif½kdNrdKUwGif usif;yonfh
tm½S-tmz&duvli,fnDvmcHBuD;tm; axmufcHBudKqdkaMumif;/
593
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(i) cGx
J u
G cf iG Ehf iS hf ½Sr;f ausmif;om;rsm;aMunmcsuf
&efukefNrdKY ? ½Srf;jynfausmif;ol^ausmif;om;rsm;toif;
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHwGif;rS ½Srf;jynfcGJxGufEdkifcGifUESifUpyfvsOf;í
&efukefNrdKY ? ½Srf;jynfausmif;ol^ausmif;om;rsm;toif; trIaqmiftzGJY\
oabmxm;xkwfjyefaMunmcsuf
½Srf;jynfoltaygif;wdkhcifAsm;-
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH? zGJUpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' tcef; (10) yg yk'frrsm;t& vGwfvyfa&;&NyD;aemuf
(10) ESpfausmfvQif ½Srf;jynfonf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtwGif;rS cGJxGufvdku cGJxGufEdkifcGifh &½Sdxm;ayonf/
odYk &½Sx d m;onfukd ½Sr;f jynfu xdck x JG uG cf iG hf pGeYf vw
T &f ef tajccHOya' tcef; (10) yg yk'rf rsm;udk vdt k yfovdk
jyifqifzdkY erfhcrf;trwf OD;xGef;at;u ,ck 1959 ckESpf rwfvwGif awmifBuD;NrdKUwGif usif;yrnfh ½Srf;jynfe,faumifpD
tpnf;ta0;wGif tqdkwifoGif;rnf[k 11?2? 59 aeY &efukefxkwf ]ae;½Si;f } owif;pmwGif twdtvif; aMunmxm;
onfudk awGU½Sdzwf½I&ojzifh uRefawmfwdkY &efukefNrdKU ½Srf;jynfe,fausmif;om;rsm;toif; trIaqmiftzGJUu xdkudpu ö dk
av;eufpGm pOf;pm;oHk;oyfMuNyD;vQif oabmxm;udk xkwfjyefaMunmvdkufayonf/
OD;xGef;at; taMumif;jycsufrSm ½Srf;jynfu jynfaxmifpktwGif;rS cGJxGufEdkifcGifh½Sdaejcif;onf-
1/ jynfaxmifpkwnfjrJa&;twGuf tEå&m,fjzpfapí
2/ wdkif;wyg;wdkh 0ifa&mufpGufzufEdkif&eftwGuf vrf;cif;ay;&ma&mufonf [lí jzpfayonf/
odYk aomf trSew f &m;rSm OD;xGe;f at;\,lqcsufEiS hf ajymif;jyef jzpfaeayonf/ trSerf mS cGx J u G Ef ikd cf iG hf r½Sjd cif;
(0g) cGJxGufEdkifcGifhudk zsufodrf;jcif;wdkYuomvQif jynfaxmifpkwnfjrJa&;udk tEÅ&m,fjzpfapí wdkif;wyg;wdkY 0ifa&muf
pGufzufEdkif&eftwGuf tuGufaumif;qifay;&m a&mufayonf/ owdcsyfoifhonfrSm uRefawmfwdkY\ EdkifiHonf
jynfrESifhjynfe,frsm; pdwfwloabmwl yl;aygif;wnfaxmifxm;Muaom jynfaxmifpkEdkifiHBuD;wck jzpfaMumif;yif
jzpfayonf/ jynfaxmifpw k &m;ay:wGif tajcpdu k íf zGUJ pnf;wnfaxmifvmcJah om uReaf wmfwYkd jynfaxmifpt k "dygÜ ,fukd
tjynft h 0aqmifapNyD; jynfaxmifpk xm0&wnfjrJa&;udk tBuD;rm;qH;k aom taxmuftuljzpfapí udv k ekd eD ,fcsUJ orm;
wdkY\ tEÅ&m,fudkwGef;vSefEdkifum vlrsKd;pkcsif; ppfrSefcdkifjrJaom cspfcif,HkMunfrIudk wnfaqmufEdkifayonf/ wcGef;xJ
qdk&vQif þcGJxGufEdkifcGifhudkom tajccHOya'wGif cdkifcdkifrmrmBuD; xnfhoGif;xm;jcif; rjyKcJhygu jynfaxmifpkBuD;yif
ay:aygufEdkifcJhrnf r[kwfay/ þodkYjzpfvQif vGwfvyfa&;udk aMunmEdkifcJhMurnf r[kwfay/ tb,faMumifhqdkaomf
1947 ck yifvpkH mcsKyfBuD; rcsKyfru D ½Sr;f paom vlrsKd;rsm;u? ArmvlrsKd;BuD;tay: twdw&f mZ0ifu taMumif;rsm;aMumifh
pdwcf s,MkH unfjcif; r½Scd ahJ omaMumifjh zpfayonf/ odYkaomf zufqpf*syefqefYusiaf &;wGif vufwv JG yk u
f ikd cf zhJ ;l í waMumif;?
vlrsKd;pkrsm;tay: AdkvfcsKyfatmifqef;wdkY\ oabmxm;rSefuefcJhí waMumif; þtaMumif;wdkYaMumifh yifvHkpmcsKyfudk
csKyfqdkEdkifcJhNyD; jynfaxmifpk wnfaxmifEdkifcJhjcif; jzpfayonf/
txufuqdkcJhonfhtwdkif; ½Srf;paom vlrsKd;pkrsm;u ArmvlrsKd;BuD;tay:wGif twdwf&mZ0ifu taMumif;
rsm;aMumifh pdwfcs,HkMunfjcif; r½SdjzpfaecsdefwGif AdkvfcsKyfatmifqef;wdkYu ½Srf;wdkY\ pdk;&drfaMumifhMurIrsm; yaysmufoGm;
atmif-
1/ vGwfvyfa&;udk ArmjynfeJY vufwGJ,lyg/
2/ vGwfvyfa&;&NyD;wJhtcg ArmawGeJY aygif;csifrSaygif;Muyg? raygif;csifvnf;aeMuyg/
3/ ArmawGeJYaygif;vdkY½Sd&if ArmawGu rESdyfpuf&atmif Oya'awGbmawGeJY pepfwuscdkifcdkifvHkvHk pDrHjy|mef;
ay;ygr,f/
4/ tJ'Dvdk aygif;wmvnf; tjrJxm0pOf aygif;oGm;&r,f? b,fawmhrS cGJrxGuf&bl;&,fvdkY r[kwfygbl;?
oabmusoavmufaygif;? oabmrus&if cGJxGufoGm;Muyg/
5/ aygif;aewJhtcgrSm ]Armwusyf? ½Srf;wusyf} qdkwJh tcGifhta&; wef;wlnDrQrIeJY aygif;ygr,f/
6/ ½Srf;jynf&JUjynfwGif;a&;rSm bmrS0ifa&mufpGufzufjcif; rjyKygbl;/
7/ ½Srf;jynf&JUudk,fydkifjy|mef;cGifhudk ½dkaoav;pm;yghr,f ponfjzifh oabmxm;rSefuefpGmjzifh uwday;onfh
twGuf ½Srf;jynfu jrefrmjynfeJYvufwGJí vGwfvyfa&;wdkufyGJ0if&ef auseyfpGmqHk;jzwfvdkufNyD; yifvHk
pmcsKyfudk csKyfqdkcJhjcif; jzpfayonf/
594
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
xdkodkY yifvHkpmcsKyf csKyfqdkMuNyD;aemuf vGwfvyfa&;&NyD;vQif ½Srf;? Arm? u&if? u,m; tp½Sdaom trsKd;om;
rsm; rnfuJhodkY yl;aygif;zGJUpnf; aexdkifMurvJqdkonfh jyóemudk pOfpm;ajz½Sif;&eftwGuf wdkif;jyKjynfjyKvTwfawmf
ac:í jynfaxmifpzk UJG pnf;yHk tajccHOya'udk a&;qGMJ uayonf/ tajccHOya'a&;qGMJ upOfu ½Sr;f jynftwGuf ta&;BuD;
qHk; jyóemrSm jynfaxmifpkxJwGif rnfuJhodkY yl;aygif;aexdkifoGm;MurvJ qdkonfhtcsufyif jzpfonf/ þtcsufudk
pOf;pm;&mü wd;k wufaeaom Edik if BH uD;rsm;wGif aqmif½u G Mf uouJo h Ykd vlrsKd;pkrsm;\ ud, k yf ikd jf y|mef;cGiu hf kd tjynfth 0ay;
&ef qHk;jzwf owfrSwfcJhMuayonf/
]udk,fydkifjy|mef;cGifUqdkonfrSm ½Srf;jynf\ ,aeh vGwfvyfa&;&NyD;? eufjzefwGif cGJxGufí oD;jcm;EdkifiHxlaxmif
csifonfqdkvQif xlaxmifEdkifcGifU½Sd&rnf/ xdkhtjyif ½Srf;jynfwGif ½Srf;jynfoltrsm; BudKufaompepft& tkyfcsKyfoGm;EdkifcGifU
vnf; ½Sd&rnf} [líyif jzpfayonf? þtcsufudk rnfolrQ jiif;y,fEdkifrnf r[kwfay/
þodkYr[kwfbJ ]cifAsm;wdhk usKyw f ehkd hJ bmyJjzpfjzpf tjrx J m0&aygi;f ae&r,f? usKyw f o hkd abmuswUJ tkycf sKyaf &;
rsKd;yJ wnfaxmif&r,f} [líqdkvQif ½Srf;jynf\vGwfvyfa&;rSm wef;zdk;r½Sd? udk,fwdkifjy|mef;cGifhvnf; t"dyÜg,fr½Sd
jzpfoGm;ayvdrfhrnf/
odkYaomfvnf; AdkvfcsKyfatmifqef;wdkYu ]vGwfvyfa&;&NyD;&if? jynfaxmifpkwckvHk; wdk;wufBuD;yGm;atmif
(5) ESppf rD u H ed ;f Bu;D (2) ckavmuf aoaocsmcsma&;qGNJ y;D vkyjf yyg&ap/ 'Dvkd wd;k wufatmif vkyjf yNy;D vdhk rauseyfao;bJ
½Srf;jynfu udk,fUzmomudk,f MuHpnfvkyfaqmifcsifao;oyqdk&if cGJxGufNyD; oabmusvkyfyg/ 'D (10) ESpfudkawmU
onf;cHNyD; ESpfOD;ESpfzuftusKd;twGuf yl;aygif;aeapcsifao;ygw,f} [lí apwemjzifh azsmif;zsajymqdkonfh twGuf
uRefawmfwdkY ½Srf;jynfolYacgif;aqmifrsm;uvnf; vdkufavsmoabmwlMuNyD; ](10) ESpftwGif;awmU jynfaxmifpkxJ
rSmyJ aeoGm;yghr,f? aemif (10) ESpfausmfNyD;rS b0tajctaetopft& wrsKd;wzHk jyefvnfpOf;pm;oifU&if pOf;pm;
yghr,f} [lí uwdjyKcJhMuayonf/
xdkodkY jynfaxmifpk zGJUpnf;yHktajccH Oya'a&;qGJpOf tcgu uRefawmfwdkY ½Srf;jynfolUacgif;aqmifBuD;rsm;\
tajrmftjrifBuD;pGmjzifh awmif;qdkBudK;yrf;rIaMumifh jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH zGJUpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'tcef; (10)
yg yk'rf rsm;t& vGwv f yfa&;&NyD;aemuf (10) ESpaf usmfvQif ½Sr;f jynfonf jynfaxmifpk jrefrmEdik if t H wGi;f rS cGx
J u
G vf u
kd f
cGx
J u G Ef ikd cf iG u
hf kd &½Scd jhJ cif; jzpfayonf/ þodYk cGx J u G Ef ikd af om tcGit hf a&;onf ½Sr;f jynfow l &yfv;kH twGuf tvGejf rwfE;dk
zG,&f maumif;aom tcGit hf a&;BuD; jzpfayonf/ tb,faMumifq h akd omf þcGx J uG Ef ikd af om tcGit hf a&;onf ½Sr;f jynfol
w&yfvHk;\ vGwfvyfpGm udk,fydkifqHk;jzwf vkyfaqmifEdkifa&;twGuf tajccHOya't& tmrcHxm;aom aomhcsuftcGifh
ta&;BuD; jzpfaomaMumifhwnf;/ þcGJxGufEdkifaom tcGifhta&;udk tajccHOya'wGif xnfhoGif;xm;jcif;onf (10)
ESpjf ynfv h Qif cGx J u G Ef ikd &f eftwGuf xnfo h iG ;f xm;jcif;r[kwaf y/ ,ckvnf;cGx J u G &f ef vHUI aqmfaejcif;r[kwaf y/ odYk aomf
jynfaxmifpkoabmrSm qdkif&mjynfe,frsm;\ oabmqE´tavsmuf wu,fharwåmppfESifh ESpfOD;ESpfzuf tusKd;&½Sda&;
twGuf yl;aygif;aqmif½u G jf cif;om jzpfoifah yonf/ þodYk jzifh yl;aygif;aqmif½u G rf o S mvQif ppfreS af om yl;aygif;aqmif
½Gufjcif; jzpfEdkifNyD; jynfaxmifpkBuD; xm0&wnfjrJoGm;Edkifrnf/ ]rif;wdkhbmyJjzpfjzpf rcGJxGuf&bl;? yl;aygif;ae&r,f}
[lí t"r®pepfjzifh Ncdrf;ajcmufNyD; "g;rdk;aygif;cdkif;jcif;onf rrSefuefay/ ]½Sr;f wusy?f Armwusy}f qdkonfh wef;wlnD
rQaom tcGifhta&;awGvnf; tjynfht0&rnf/ ½Srf;jynf\jynfwGif;a&;udkvnf; vHk;00ifa&mufpGufzufjcif; rjyKbl;
qdkvQif ]a[U ½Sr;f awG rif;wdjhk ynfaxmifpx k u J cGx J uG Mf u} [lí twif;armif;xkwfonfh wdkifatmif cGJxGufrnfr[kwf
ay/
þodkY rcGJxGufjcif;rSm obm0usayonf/ Oyrm vifESifhr,m; qufqHa&;udk Munfhyg? vifu r,m;udk
xrif;0atmif rauR;? t0wfvnf; vSatmifrqifay;? t𝔲l vmNyD; ½du k v f nf;½ku d ?f qJvnf;qJao; ti,ftaESmif;
vnf; xm;ao;qdkvQif ]]ighudkruGm&bl;}} [lí aoewfjzifh &if0udkawhum Ncdrf;ajcmufonfhwdkifatmif b,frdef;rurS
ruGmbJaernf r[kwfay? uGmrSm aocsmonf/ þodkY uGmjcm;onfrSm obm0usí rSefuefayonf/ odkYaomf tpm
vnf; 0atmifauR;? t0wfvnf; vSatmifqifay;? vcvnf; tukeftyf? cifcifrifrif ,k,k,,aernfqdkvQif
]]rde;f ra& rif;uGmcsif&ifumG a[h}} qdo k nfw h ikd af tmif b,fred ;f rrS uGmcsifrnfr[kwaf y/ wlEpS u f , kd &f moufyef ½d;k ajrus
aygif;oGm;rnfom jzpfayonf/ aocsmayonf? þodkYaygif;oifjcif;onfvnf; obm0us rSefuefvSayonf/
odYk twGuaf Mumifh ta&;BuD;onfrmS ]]rif;wdYk ½rS ;f awG cGrJ xGu&f bl;}} qdNk yD; vufeufjzifh Ncdr;f ajcmuf&efrvdak y/
]]rif;wdYk cx JG u G &f r,f}} qdNk yD; twif;ESix f wk &f efvnf;rvdak y/ wu,frcGx J u G af pcsiv f Qif wu,frcGx J u G af tmif apwem
jzLjzLpifpifESifh wef;wl&nfwl aygif;oif;qufqHoGm;Mu&efom t"duvdktyfayonf/ ESpfOD;ESpfzufvHk;u oabmxm;
rSefuefzdkY um,uHajrmuf vufawGU tjyKtpk? t,kt,½SdzdkYomvQif y"mejzpfayonf/
595
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
trIaqmiftzGYJ
½Srf;jynfausmif;ol^ausmif;om;rsm;toif;
&efukefNrdKY
(15? 2? 59)
596
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
(p) wuúov
kd t
f ufOya'udjk yifqifa&;ESihf ausmif;om;rsm;
tpdk;&rS 1959 ck? Zefe0g&D (17) &ufaeYwGif usif;yaom wuúodkvfaumifpD tpnf;ta0;wGif &efukef
wuúodkvftufOya'udk jyifqif&eftwGuf wifjycJhayonf/
xdktcg ausmif;om;rsm;or*¾ (wuo) u atmufygtwdkif;jyefMum;cJhygonf/
1/ vuf½SdEdkifiHawmftpdk;&onf tdrfapmifhtpdk;& jzpfonf/ w&m;0iftpdk;&tzGJU jzpfay:vma&;twGuf w&m;rQ
waom a½G;aumufyu JG si;f yay;&efEiS hf Mum;umvtwGi;f wdik ;f jynfukd xde;f odr;f apmifah ½Smufxm;&ef wm0efom jzpfonf/
wdkif;jynftwGuf ta&;BuD;aomtufOya'udk? jyifqifcsufrsm;udk jyKvkyf&ef wm0efr½SdonfhtwGufvnf;aumif;/
2/ tufOya'jyifqifcsufudk avhvmvQifvnf; wuúodkvf0,fwOD;wnf; tmPm½Sifpepf jzpfay: vmap&ef
ESifh ynma&;vGwfvyfcGifhudk xdyg;um tjyiftyrS 0ifa&mufpGufzufEdkif&ef jzpfonf[lívnf;aumif;/
wuorS ausmif;omxkESifh jynfolvlxktm; wifjyí tufOya'jyifqifjcif;udk uefYuGufcJhayonf/ xdkodkY
uefYuGufonfhtwGuf wuúodkvfaumifpDrS axmufcHcsuft& jyKvkyfjyifqif&ygonf[laom tMuHtpnfysufjym;
í wuúodkvfaumifpDwGif tMuHÓPfawmif;cHjcif;om jzpfygonf[k aemufqkwfcJhavonf/
wuúodkvfaumifpDrSvnf; wOD;wnf; tmPmydkifpepfodkY a&muf½Sdaprnfh jyifqifcsufrsm;ESifh ynma&;
vGwfvyfcGifhudk xdyg;aprnfh jyifqifcsufrsm;udk jznfhpGufxkwfy,f tMuHÓPfay;jcif; jyKcJhayonf/
xdkodkY ausmif;om;xku jyKvkyfcJhaomfvnf; azazmf0g&D (8) &ufaeYwGif usif;yaom jynfolYvTwfawmf
tpnf;ta0;yGw J iG f &efuek w f uúov kd f tufOya'jyifqifcsuf rlMurf;wifoiG ;f &ef txl;trdeYfjyefwrf; xGuaf y:vmonf/
¤if;wGif wuúov kd af umifprD S wuoud, k pf m;vS,f (2) OD;udk xkwyf pf&ef jyifqifcsuf ygvmonf/ þonfrmS
tdrfapmifhtpdk;&\ r½dk;om;aom tjyKtrljzpfonf/ wuúodkvfaumifpDwGif wifjypOfu ryg½SdcJhaomtcsufrsm;udk
,ckrSwifoGif;jcif;onf wuúodkvfaumifpDudk vSnfhjzm;apmfum;vdkufjcif; jzpfavonf/ tpdk;&tzGJU\ *kPfodu©mudk
xdcdkufapaom vdrfvnfrIBuD;w&yf jzpfayonf/
wuúodkvfaumifpDwGif wuoudk,fpm;vS,f (2) OD;udk jzKwfypfí ausmif;om;rsm;u rJjzifha&G;aumuf&rnfh
udk,fpm;vS,f (2) OD;udk tpm;xdk;jcif;onf-
1/ wuoonf ausmif;om;xkw&yfvHk;u w&m;0ifwifajr§mufxm;onfh tzGJUtpnf;jzpfonf[laom tcsuf
udky,fcsum ausmif;om;xktm;vHk;\ udk,fpm;vS,fr[kwf[laom oabmxm;oufa&mufjcif;? wenf;qdkaomf
&mZ0if tpOftquf½SdcJhaom wuo\tcef;u@udk ESdrfhcsapmfum;jcif; jzpfonf/
2/ wuo\tcGifhta&;rsm;udk ,ckuJhodkYxdyg;um or*¾tcGifhta&;rsm;udk ydwfyif&ef MuH½G,fjcif;jzpfonf/
xdkrQruao; ausmif;om;wdkif; or*¾0ifjzpf&rnf[laom tcsufudk zsufodrf;um or*¾zGJUpnf;cGifhudk yifydwfyif&eft
wGuf pwifjyifqifvmaom ajcvSrf; jzpfonf/
3/ wuoudk,fpm;vS,f (2) OD;udk jzKwfcsNyD;aemuf ausmif;om;rsm;u 'D*&D&NyD; (11) ESpf oufwrf;½Sdaom
tjyiftyrS yk*dK¾ vf (2) OD;tm; rJjzifh a½G;aumuf&rnf qdkjcif;onf ausmif;om;xkw&yfvHk;\ w&m;0ifoabmxm;udk
wuúov kd af umifpw D iG f wifjyjcif;rjyKEdik &f ef pDpOfjcif;vnf; jzpfonf/ tjyiftyrS wuúov kd w
f iG f 0ifa&muf ta½G;cH&jcif;
onf wuúodkvfe,fajrudk jyifyEdkifiHa&;tzGJUrsm; ,SOfNydKifp&m ppfwvif;tjzpfodkY a&muf½SdoGm;&ef um,uHajrmuf
jyKusifhvdkufjcif;yif jzpfonf/
þodkY jyKvkyfonfhtjyif q&mrsm;? XmerSL;rsm; cefYxm;jcif;ESifh ywfoufívnf; ynma&;vGwfvyfcGifhudk
0ifa&muf pGufzufvmonf/
xdo
k Ykd ausmif;om;rsm; vIy½f mS ;rIrsm; jzpfay:vmaomtcgwGif ppfum;rsm; wuo0if;xJoYkd a½SU0ifaygufrsm;
u 0ifvmum ppfom;rsm; ckefqif;vmNyD; ausmif;om;rsm;tm; 0ifa&muf zrf;qD;Muavonf/ udkaZmf0if;? udkpdk;odef;?
udkbaumif;? udkcifarmiftkef;wdkh xGufajy;Muavonf/
597
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
OD;cifarmiftek ;f
(1958-59)
Source: Oway Magazines
wuúov kd t
f if*sief ,
D mr[mXme ausmif;om;rsm; qE´jyoydwaf rSmufco hJ nf/ tif*sief , D mr[mXmerSL; a½TUajymif;
ay;&\/ AdkvfcsKyfBuD;ae0if; tpdk;&vufxufwGif wuúodkvftufOya' jyifqifcsufjyKvkyfonf/ tufOya'
jyifqifcsuft& wuúov kd af umifpw D iG f yg0ifaom wuo ud, k pf m;vS,Ef pS Of ;D tm; xkwyf pfjcif;? ausmif;om;
a&;rSL;rsm; cefYxm;jcif; jyKvyk cf \
hJ / ausmif;pnf;urf;ESihf ywfoufívnf;aumif;? wuúov kd t
f ufOya' jyifqif
csuftwGufvnf;aumif; ausmif;om;rsm;qE´jyjcif; jyKcJhMuonf/
wuúovkd w
f iG f ygarmu©csKyf a'gufwmxifatmif Ekwx
f u
G o
f mG ;ojzif?h ygarmu©csKyf a'gufwmvSjrift
h m; cefYxm;
onf/ tcuftcJrsm;Mum;rS pwkw¬tBudrfajrmuf wuúodkvfausmif;om;yGJawmfBuD;udk usif;yEdkifcJhonf/
1959 ck? {NyDv (3) &ufaeYwiG f Adv k cf sKyfBuD;tpd;k &u wuotaqmuftODukd 0dik ;f um ausmif;om;acgif;aqmif
rsm;udk zrf;qD;onf/ Ouú| udkcifarmiftkef;? trIaqmif udkzdk;omab;wdkY tzrf;cH&NyD;? 'k-Ouú| udkbaumif;
ESihf twGi;f a&;rSL; udck ifatmifwYkd wdr;f a½SmifaecJ&h onf/ wuo twGi;f a&;rSL;a[mif; udak tmifbef;? trIaqmif
a[mif; udkjrifhOD;wdkYvnf; tzrf;cHcJh&\/ udkcifarmiftkef;? udkzdk;omab;wdkYtm; EdkifiHtusOf;om;rsm;ESifhtwl
uduk ;kd uRef;odYk ydYk aqmifjcif;cH&onf/
udck ifarmiftek ;f onf wuúov kd w f iG f ynmqufvufqnf;yl;qJ jzpfonf/ (6) Budraf jrmuf ArmEdik if v H ;kH qdik &f m
ausmif;om;rsm;or*¾tzGUJ csKyn
f v D mcHrS Ouú|tjzpf a½G;aumufwifajr§mufjcif;cH&í ,ckwm0ef,l vkyaf qmifvsuf
½Sdonf/ (tdk;a0) 1962 rwfv (2) &uf tmPmodrf;rIESifh ywfoufonfh xkwfjyefrIaMumifh Ouú|tjzpfrS
z,f&mS ;cH&onf/ OD;cif armiftek ;f onf rd;k [de;f uk?d cifarmiftek ;f ponft
h rnfrsm;jzifh Edik if w
H umta&;tcif;rsm;ESihf
ywfoufí EG,feDr*¾Zif;? rdk;*sme,fwdkYwGif a&;om;cJhonf/ 2006 ckESpf? arv (5) &ufaeYwGif &efukefNrKdUwGif
uG,v f eG o
f nf/
598
&efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ trIaqmiftzGUJ (1958-1959)
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
jynfaxmifpjk refrmEkid if v
H ;Hk qkid &f m
ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,yf JG
oD;jcm;u@tvdu
k f ae&mcJí
G aqG;aEG;Muonf
Source: Oway Magazines
599
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
1958 ck? Mo*kwvf (9) &ufaehrS (13) &ufaehwikd f &efuek w f uúov kd f bGEYJ iS ;f boifcef;raqmifwiG f jynfaxmifpjk refrmEkid if v
H ;kH qdik &f m
ausmif;om;rsm; ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG u;D usi;f yjyKvyk pf Ofu pkpak ygi;f ud, k pf m;vS,f (789) a,muf wufa&mufco UJ nf
(0J) vlrsK;d pku, k ifpmG jzif?h (,m) ES;D aESmzvS,yf JG Ny;D qH;k rnfn
kd pf m;vS,rf sm; pHv U wGif ud,
k pf m;vS,af wmfrsm;tm; uyGrJ sm;jzifU *kPjf yK{nfcU MH uavonf
atmifjrifpmG usi;f yNy;D qH;k aemuf? bGEYJ iS ;f obifcef;rrS wuotaqmuftODohkd csw
D ufvmMupOf
Source: Oway Magazines
600
w½kwjf ynfoo
Yl r®wEkid if ?H ,leefjynfe,fomG ;
601
&efuek w
f uúov
kd f ausmif;om;cspMf unfa&; rdwq f uftzG0YJ ifrsm;ESiUf
w½kwt f rsK;d om;? trsK;d oD;® rsm;
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
ulrif;a[mfw,fa½Y w S iG f ½ku
d uf ;l xm;pOf
tcef; (22)
1959-60 wuotrIaqmifrsm;rSm
udkvSwif Ouú|
udkpdef0if; 'k-Ouú|
udkAaqGav; aiGxdef;
udkndK0if; taxGaxGtwGif;a&;rSL;
udkjroef; wGJbuf-taxGaxGtwGif;a&;rSL;ESifh jyefMum;a&;XmerSL;
udkausmfvIdif EdkifiHjcm;qufoG,fa&;XmerSL;
udkudkMunf vlxkqufoG,fa&;XmerSL;
udkatmif0if; ausmif;om;oufomacsmifcsda&;
rcifcifapm tdk;a0wm0efcH
udkatmifodrf;Edkif pmMunfhwdkufrSL;
tdk;a0wm0efcH
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
wuotaqmuftOD? &efukefwuúodkvf
(rSwfcsuf- 1959-60? twJG (1)? trSwf (10)? tdk;a0r*¾Zif;rS 0efcHcsufudk jyefvnfwdkufqdkif ul;,lazmfjyonf/)
trIaqmiftzGYJ
&efukefwuúodkvfrGeftoif;
&efukef
604
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
(C) jrefrm&mZ0ifta&;
&efuek w f uúov kd af usmif;om;rsm;or*¾rS aemufqufwpJG mar;yGt J a&;? jrefrm&mZ0ifo;D jcm;oifa&;ESihf 0&rf;
xkwfcHxm;&aom ausmif;om;rsm;ta&;twGuf ZGefv (24) &ufaeYwGif wuúodkvft"dywd EdkifiHawmf0efBuD;csKyf
ESifh oGm;a&muf awGUqHkaqG;aEG; awmif;qdkcJhygonf/
xdak qG;aEG;yGw J iG f aemufqufwpJG mar;yGJ usi;f ya&;ESiyhf wfoufí wuorS Edik if aH wmf0efBuD;csKyftm; ynma&;
tajctaeaumif;rGefí ausmif;om;rsm; pmar;yGJtatmifrsm;ygu wuúodkvfpmar;yGJwckom ½SdoifhaMumif;? odkYaomf
wuúov kd w f iG f ynma&;tajctae aumif;rGev f matmif rvkyEf ikd bf J pmar;yGw
J ckwnf;om usi;f yojzifh ausmif;om;rsm;
pmBudK;pm;aomfvnf; pmar;yGJtusrsm;í epfem&aMumif;/ ,cifESpfpmar;yGJrsm;\ atmifcsuf&mcdkifEIef; rrDaMumif;?
jyKjyifajymif;vJvdkufaom ynma&;pepfwckonf ausmif;om;rsm;udk tusKd;jyKap&rnfhomjzpfNyD; ausmif;om;rsm;
epfemxdcu kd rf I rjzpftyfaMumif;? odYk aomf ausmif;om;rsm; epfemae&ojzifh aemufqufwpJG mar;yGJ jyKvkyaf y;oifah Mumif;
tus,fw0ifh wifjycJhygonf/
Edik if aH wmf0efBuD;csKyfuvnf; xdt k a&;ESiyhf wfoufí ¤if;oabmxm;udk wuo trIaqmifrsm;tm; jyefvnf
aqG;aEG;ojzifh t,ltqcsif; zvS,fEdkifcJhonf/ aemufqufwGJpmar;yGJusif;ya&;udk qD;edwftzGJUodkY wifjyay;rnf[k
jyefMum;vdkufygonf/ odkYaomf wuoESifh or*¾toD;oD;rS awmif;qdkcJhaomfvnf; 29? 6? 60 &ufaeYwGif usif;yaom
qD;edwftpnf;ta0;rS aemufqufwGJpmar;yGJ rusif;yay;awmh[k qHk;jzwfvdkufaMumif; xkwfjyef aMunmcJhonf/
jrefrm&mZ0ifudkvnf; ausmif;om;xktm; vSnfhpm;onfhoabm trnfajymif;½Hkom ajymif;ay;cJhonf/ odkYtwGuf
or*¾rsm;u jrefrm&mZ0ifudpu ö dkvnf; qD;edwfrS rvdkufavsmhcJhaMumif; xif½Sm;onf[k ,lqayonf/ þjyóemrsm;
omru wef;cGJwef;cspepfudkyg qD;edwfrS xyfrHtwnfjyKvdkuf jyefonf/
xdktcg ausmif;om;xkonf wcJeuftHk<uum 29? 6? 60 &ufaeYn ygarmu©csKyf a'gufwmvSjrifh\
aetdrfodkY 0dkif;0ef;qE´jycJhMuonf/ ygarmu©csKyfonf ausmif;om;xk\ a½SUarSmufwGif atmufygtcsuf (2) csufudk
uwday;cJhonf/
1/ qD;edwf txl;tpnf;ta0; ac:ay;&ef t"dywdodkY wdkufwGef;ay;rnf/
2/ qD;edwf txl;tpnf;ta0;wGif ausmif;om;xk\ qE´bufrS rdrd&yfwnfí awmif;qdkay;rnf/
odkYaomf aemufwaeYreufwGif ygarmu©csKyfonf wuoudk,fpm;vS,frsm;ESifh awGUqHk&mü tav;teuf
ay;cJhaom uwdrsm;udk rddrdodu©mudkyif rapmifhxdef;awmhonfhtvm; y,fzsufcJhjyefonf/ xdktcsdefü tpdk;&ESifh ausmif;
om;xkrSm qufqHa&; ajyvnfvsuf½Sdonf/ ¤if;tajctaeudk ysufjym;atmif ygarmu©csKyfu vkyfaqmifaeouJhodkY
½Sdonf/ ausmif;om;rsm;\ vIyf½Sm;rIrsm; jzpfay:vmayonf/ qE´jyMu&m-
- aemufqufwGJpmar;yGJ usif;yay;a&;
- jrefrm&mZ0if oD;jcm;oifay;a&;
- tpdk;&ESifU ausmif;om;xkqufqHa&; ysufjym;atmifrvkyfeJh
- ausmif;om;xkqE´ rkcsatmif&rnf
605
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
q&mBuD;ocifudk,fawmfrIdif;\ o0PfvTm
q&marwÅma½SYxm;vsuf o0PfvTmyg;vdkuf&ayonf/ ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾tzGJYcsKyf\ (6) Budrfajrmuf
nDvmcHobmywdESifUwuG ausmif;om;udk,fpm;vS,ftaygif;wdkh-
,aeYrSpí usif;yjyKvkyfvsuf½Sdaom armifwdkY\ausmif;om;rsm; nDvmcHobifBuD;udk atmifjrifNyD;ajrmuf
onftxd aqG;aEG;usif;yEdkif&ef q&mtav;teuf qkawmif;arwåmydkYovdkufygonf/
,if;odkY qkawmif;arwåmydkYoNyD;aemuf q&mtenf;i,fqufvufí trSmpum;a&;om;ay;ydkYvdkufonfrSm
q&mwdkY jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHwGif tem*wfwdkif;oljynfom;wdkY\ aumif;usKd;csrf;omtwGuf tbufbufu pGrf;
aqmifEdkifrnfholrsm;wGif armifwdkYausmif;om;wdkYonf t"duyk*d¾Kvfrsm; jzpfMuayonf/ NAdwdoQe,fcsJUvufatmufrS
jrefrmEdik if v
H w G af jrmufa&;twGuf ESv;kH &nf? vuf½;kH &nf trsKd;rsKd;wdu k yf q
JG if&mwGif 1920 ckEpS f ausmif;om;ta&;awmf
yHkBuD;onf txufjrwfqHk;ESifh tcdkiftrmqHk; vufeufBuD;ozG,f jzpfcJhayonf/ ,aeYjrefrmEdkifiHonf txufyg
ausmif;om;ta&;awmfyHkBuD;udk tajccHum vGwfvyfa&;&½Sd aMunmEdkifcJhNyDjzpfaomfvnf; ausmif;om;vli,frsm;\
ynmoifMum;a&;qdkif&mwGif rjynfh0rajyjypf½Sdvsufyif ae&ao;aMumif; q&mMum;od&ayonf/ trSefpifppf ,if;odkY
jzpf&jcif;rSm t&if;ppftjrpfajru qdkouJhodkY q&mwdkYwdkif;jynfwGif (12) ESpfausmfrQ jynfwGif;ppfjzpfae&aomaMumifh
jzpfonf[k ,lq&ayonf/
odYk jzpf&m Nidr;f csrf;pGmynmoifMum;vdok rl sm;? pD;yGm;Opömudk Nidr;f csrf;pGmvkyuf ikd ½f mS azGvokd rl sm; ponfh jynfol
w&yfv;kH udk jynfwiG ;f ppf &yfpNJ idr;f csr;f &efuv
kd nf; wwfEikd o f rQBudK;yrf;&efvakd yonf/ armifwYkdausmif;om;rsm; taeESihf
vnf; 0dkif;0ef;BudK;yrf;Mu&efvdkonf[k q&mxifjrifayonf/
þuJhodkY Nidrf;csrf;a&;udk pkaygif;BudK;yrf;Mu&if; rdrdwdkYynmoifMum;a&;rsm;twGufudkvnf; qdkif&m rdb?
q&mwdkYESifh twwfEdkifqHk; nDñGwfrQwpGmjzifh aqmif½GufoifMum;oGm;&efudkvnf; EId;aqmfwdkufwGef;vdkayonf/
ed*;kH csKyftaejzifh ausmif;om;rsm;onf jrefrmEdik if t H em*wfumvwGif om,m0ajyma&;twGuf acgif;aqmif
rIay;Edik &f ef? wzufryS nma&;udk rdbq&mwdYk EiS hf rQwnDñw G pf mG BudK;yrf;oifMum;vsuf wzufrv S nf; jynfwiG ;f ppf&yfpJ
Nidrf;csrf;a&;twGuf 0dkif;0ef;BudK;yrf;Mu&ef q&mxyfrH wdkufwGef;EId;aqmfvdkuf&ayonf/
(yH)k
ocifudk,fawmfrdIif;
pm;vS,af wmfrsm;? avhvmolrsm; yg0ifcyhJ gw,f/ zqyvtpd;k &&JU or*¾zsuford ;f a&;trdeYf ukd uefYuu G &f if; or*¾rsm;
wnfwchH ikd jf rJa&;eJY ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;twGuf trsKd;om;a&;aqG;aEG;yGBJ uD; jzpfajrmufa&;? Nidr;f csrf;pGm ynmoif
Mum;Edkifa&; vkyfief;pOfrsm;udk nDvmcHBuD;rSm csrSwfEdkifcJhygw,f/ azmfjywJh ynma&;wm0ef&yfrsm;udk acgif;aqmifNyD;
taumiftxnfazmfzdkY twGuf uRefawmfwdkY trIaqmiftzGJUudk vTJtyfcJhygw,f/
nDvmcHNyD;wJah emufyikd ;f rSm cufcw J chJ sKyfcs,frrI sm;wJh vrf;c&D;udk jzwfoef;&jcif;jzpfvYkd ESppf Ofnv D mcH ac:,l&
rSm jzpfayrJh rusif;yEdkifcJhygbl;/ 1957 ckESpf rEÅav;rSm yxrOD;pD;nDvmcHeJY 1958 ckESpf &efukefwuúodkvfrSm
'kwd,wdk;csJU OD;pD;nDvmcH xyfac:EdkifcJhw,f/ vkyfief;awGtay:rSm ppfaq;wm? a0zefwm? a½SUvkyfief;pOfawG twGuf
jyifqifwmawGudk vkyfEdkifcJhNyD; 'DaeYnDvmcHuGef*&uf ac:qdkEdkifwmjzpfygw,f/
1957 ck zqyvtpdk;&? 1958 ck zqyvtuGJ oefY½Sif;tpdk;&? 1959 ck AdkvfcsKyfae0if;tpdk;&? 1960
ckESpf yxp oefY½Sif;zqyvtpdk;&qdkwJh EdkifiHtkyfcsKyfa&; ajymif;vJrItrsKd;rsKd;rSm tzGJUcsKyfwm0efrsm;udk xdef;odrf;vkyf
aqmifcJhwmrdkY or*¾rsm;&JU tqifhtaetxm;& trsKd;rsKd;ajymif;vJcJh&ygw,f/
or*¾wnfwHhcdkifjrJa&; wdkufyGJwavQmuf 1957 ckESpftwGif;rSm ausmif;ol^ausmif;om;aygif; (20) ausmf
tzrf;cH&NyD;? ausmif;ol^ausmif;om;aygif; (300) eD;yg; ausmif;xkwfcHcJh&wJhxd &Jabmfrsm;[m wm0efudkra½SmifbJ
vkyfaqmifMucJhygw,f/ uRefawmfwdkYeJY jynfolawG nDñGwfvmwJhtcg? oabmxm;awmif;qdkrIawG rSefuefwJhtcg
vIyf½Sm;rIt½SdefMoZmaMumifh 1958 ckESpf oefY½Sif;zqyvtkyfcsKyfa&;rSm tzrf;cH&olawG jyefvTwfay;cJh&w,f/ ausmif;
xkwfxm;olawG ausmif;jyefoGif;ay;cJh&w,f/ Ncdrf;ajcmufrIawG ½kwfodrf;ay;vm&w,f/
&mZ0ifrmS rMuHKbl;ao;wJh 1958 ckEpS f Mo*kwv f ausmif;om;rsm;ES;D aESmzvS,yf BJG uD; usif;yEdik cf NhJ yD; or*¾awG
w&m;0if&yfwnfciG ?hf or*¾*P k o f u d m© awGukd jrifrh m;atmif vkypf rG ;f Edik cf yhJ gw,f/ a½SUrSmqufvufNyD; 'D atmifjrifraI wGukd
taumiftxnfazmfzdkY jyifqifae&if; uRefawmfwdkYwawG yDuif;NrdKUawmfrSm usif;ywJh urÇmYausmif;om;rsm;or*¾
tzGJUcsKyf uGef*&ufrS jyefra&mufrD EdkifiHa&;tajctaeajymif;vJNyD; ppftpdk;& wufvmcJhygw,f/ wygwnf; ynma&;
avmurSm ppfrkefwdkif;awG xefcJhw,f/ EdkifiHeJYt0Srf; usD;vefYpmpm; ocFsKdif;wpjyifvdk jzpfae&pOfrSm usefae&pfcJhwJh
trIaqmifrsm;[m or*¾wm0ef&yfawGudk qufvufacgif;aqmifcJh&ygw,f/ or*¾qdkwmudk tpwkef;ZD0defcsKyfatmif
vkyfcJhwJh tEÅ&m,fudk [efYwm;EdkifcJhwJh BuD;rm;aomwm0efudk ,lEdkifcJhygw,f/ txl;ojzifh wuúodkvf? aumvdyfor*¾
awGrSm a½G;aumufyGJawG jzpfajrmufcJhw,f/ or*¾vIyf½Sm;rIawG vkyfaqmifcJhwm[m or*¾&JUacgif;aqmifrI tquf
rjywfwmudk oufaocHjcif;ygyJ/
{nfUonfawmfrsm;? udk,fpm;vS,fawmfrsm;eJh avhvmolrsm;cifAsm;-
trsK;d om;ynma&; wnfaqmufa&;vkyif ef;awGrmS wuf<upGmwm0ef,v l yk af qmifcv
hJ Ykd atmifjrifpmG usi;f yEdik f
cJhwJh 1958 ck? Mo*kwfv ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;rSm or*¾awG[m wcrf;wem;yg0ifcJhNyD; tzGJUcsKyf
&Jabmfrsm;[m wm0efausyeG pf mG ,lcw hJ ,f/ uReyf nma&;rS trsK;d om;ynma&;udk ul;ajymif;Edik af &;wm0efawG[m rNyD;qH;k
ao;ygbl;/ pyful;ryful;umvrSm rwnfrNidrfjzpfae&wJh 'Dynma&; jyKjyifajymif;vJa&;pcef;rSm or*¾awGomr½Sd&if
rjzpfb;l vdYk em;vnfreI YJ twl vGwv f yfa&;acwfwavQmufv;kH rSm or*¾awGupkd nf;½H;k NyD; trsKd;om;wnfaqmufa&;vkyf
ief;awGeYJwygwnf; ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;rsm;udk aqmif½u G cf jhJ cif; jzpfygw,f/ uReaf wmfwYkdrmS jrefrmEdik if yH nma&;
0g' (ay:vpD)? ynma&;pepf? ynma&;vkyif ef;eJYywfoufNyD; aqG;aEG;ES;D aESmcsufawG &,lxm;NyD;ygNyD/ ausmif;om;rsm;
ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ&JU atmifjrifcsufawG &½Sdxm;ygNyD/ 'Dxuf ydkrdkus,fjyefYwJh wrsKd;om;vHk;udk,fpm;jyK aqG;aEG;rJh
ynma&;aqG;aEG;yGJBuD;rSm wifjyppfaq;cHNyD; or*¾rsm;&JU wm0efcef;taeeJY ,laqmif&ef tqifoifhjzpfaeygw,f/
wavmuusif;ywJU q&mBuD;rsm;nDvmcHudk avUvmjcif;jzifU EdkifiHawmftpdk;&rSm-
(1) ynma&;tusyftwnf;jzpfaeaom
(2) jznfhpGufa&;twGuf pepfwckpkaygif;½SmazG&ef qdkwJh vufcHrIudk tuJcwfvdkY&ygw,f/
'Daumif;rGeaf om vufcrH u I kd rlwnfNyD; rMumrDumvrSm trsKd;om;ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD; jzpfajrmufa&;
twGuf jyifqifzdkYvdktyfovdk 0dkif0ef;vkyfaqmif&ef tpdk;&eJY q&mBuD;rsm;? rdbjynfolrsm;udk yefMum;ygw,f/ tpdk;&
oabmudk jynfolausmif;om;awGrSm csjy? aqG;aEG;jyNyD; tMuHÓPfaumif;awG ,loifhw,fvdkY wifjycsifygw,f/
ynma&;udk trsKd;rsKd;prf;oyfcJhvdkY EdkifiHrSmepfemcJhwmawGudk tpdk;&taeeJYoifcef;pm,lwwfzdkY tav;teufwifjycsif
ygw,f/ ynma&;vdktyfcsufawG zefwD;ay;a&;[m t"dujzpfygvdrfhr,f/ rxdkifcif ajcqif;vdkY r&ovdk tajctae
r½Sdao;? rjyKjyif rjznfhpGufEdkifao;bJ pepfwckudk t&rf;vkyf&if ratmifjrifbJ xdcdkufrSmawG pdk;&drf&ygw,f/ uRef
awmfwdkY ausmif;om;awG&JU wifjycsuf? ausmif;om;rsm;ESD;aESmzvS,fyGJrS &,lcsufawGudk 'Drdkua&pDudk av;pm;ygw,f
608
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
(q) &efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ 1959-60 trIaqmiftzGUJ tpD&ifcpH m
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
( 1959 - 1960 )
trIaqmiftzGt
YJ pD&ifcpH m
1/ zGJUpnf;jcif;
2/ trIaqmiftzGJU0g'ESifh vkyfief;pOfrsm;
3/ trsKd;om;a&;twGuf aqmif½Gufcsufrsm;
4/ ausmif;om;tcGifhta&;rsm; xdyg;vmjcif;ESifh aqmif½Gufcsufrsm;
5/ ynmoifMum;a&;ESifhywfoufaom aqmif½Gufcsufrsm;
6/ yGJobiftcrf;tem;rsm;
7/ taxGaxGvkyfief;rsm;
8/ Xmeqdkif&mvkyfief;rsm;
9/ aus;Zl;wif½Sdjcif;
10/ ed*Hk;
611
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(1)
zGJYpnf;jcif;
(u) a½G;aumufyt JG &m½Scd efjh cif;- 1959-60 ckESpf &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ trIaqmifrsm; a½G;aumufyGJ
twGuf wm0ef,laqmif½Gufrnfh 1958-59 ck &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ Ouú| udkcifarmiftkef; tzrf;cH
ae&NyD; 'k-Ouú|jzpfaom udkbaumif;rSm 0&rf;xkwfxm;rIaMumifh wdrf;a½SmifaecJh&onf/ xdkYaMumifh 1959-60 ckESpf
trIaqmifa½G;aumufyt JG wGuf 1959 ck? Mo*kwv f (8) &ufaeYwiG f jyKvkyu f si;f yaom 1958-59 ckEpS f &efuek w f uúov kd f
ausmif;om;rsm;or*¾\ tvkyftpnf;ta0;rS a½G;aumufyGJt&m½Sd udkndK0if;ESifh a½G;aumufyGJt&m½Sdtm; ulnD&ef
(Fore Teller) (4) a,mufudk a½G;aumufwifajr§mufcJhayonf/
xdo
k Ykd a½G;aumufyt JG wGuf a½G;aumufyt JG &m½Srd S BudK;yrf;jyifqifaepOf 1959 ck? Mo*kwvf (14) &ufaeYwiG f
rEÅav;wuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾? Ouú| udkapmvGiftm;vnf;aumif;? Mo*kwfv (16) &ufwGif rEÅav;
wuúov kd af usmif;om;rsm;or*¾ 'k-Ouú| udpk ed jf rift h m;vnf;aumif; zrf;qD;jcif;twGuf a½G;aumufyt JG &m½Srd S ,if;uJo
h Ykd
zrf;qD;jcif;udkuefYuGufí zrf;qD;xm;aom ausmif;om;rsm;tm; tjrefjyefvTwf&ef awmif;qdkcJhayonf/
pmMunfUwdkufaumfrwD
rcifcifapm pmMunfhwdkufwm0efcH
udkeef;a0 twGif;a&;rSL;
udkAaqGav; (bDat) aiGxdef;
udkoef;atmif (0dZÆmodyÜH-u) aumfrwD0if
udkarmifudk (OypmodyÜH-c) aumfrwD0if
udkMunfrif; (0dZÆmodyÜH-u) aumfrwD0if
udkatmifoef; (0dZÆmodyÜH-u) aumfrwD0if
ausmif;om;acsmifcsda&;aumfrwD
udkatmif0if; wm0efcH
udkpdef0if; (oHk;cG) wuo'k-Ouú|
udkAaqGav; (bDat) aiGxdef;
udkwifvIdif twGif;a&;rSL;
udkjrifhaz (aq;ausmif;) aumfrwD0if
udkav;&D (0dZÆmodyÜH-c) aumfrwD0if
rpdefjrifh (0dZÆm-u) aumfrwD0if
rtrmpef; (bDat-tD;'D) aumfrwD0if
udkjroef;- (17) Budrf? udkausmfvIdif- (19) Budrf? udkwifarmifaqG- (13) Budrf? udkudkMunf- (17) Budrf?
udkatmif0if;- (17) Budrf? rcifcifapm- (15) Budrf? udkatmifodrf;Edkif- (15) Budrf/
(2)
trIaqmiftzGJY0g'ESifU vkyfief;pOfrsm;
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ 1959-60 \ Ouú|opf usrf;opömusdefqdkyGJudk 1959 ck? pufwif
bmv (25) &ufaeY &efukefwuúodkvf? ,k'oefcef;raqmifwGif usif;yjyKvkyfcJhNyD; &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;
or*¾ 1959-60 \ 0g'ESifhvkyfief;pOfrsm;udk atmufygtwdkif; aMunmcJhonf/
0g'
1/ ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? tqifhtwef;jrifhaom ynma&;ESifh ausmif;om;b0 om,majzmifhjzL;a&;?
2/ ausmif;om;nDñGwfa&;ESifh w&m;rQwaom ausmif;om;ta&;jyóemwdkif;wGif aqmif½Gufvdkaom ausmif;om;
tiftm;pkrsm;? ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;wGJaqmif½Gufa&;?
3/ Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rI xdef;odrf;jr§ifhwifa&;ESifh ausmif;om;tcsif;csif; &if;ESD;pGmaygif;oif;
qufqHa&;/
vkyfief;pOfrsm;
1959-69 ckESpf vkyfief;pOfrsm;udk a,bk,s ausmif;om;xk vdktyfcsuftajccHrsm;udk csrSwfvdkufygonf/
xdktajccHvkyfief;rsm;udk rlwnfí tao;pdwfvkyfief;csJUxGif vkyfaqmifoGm;rnf jzpfygonf/
1/ ,aeYtcsdeftcgwGif 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm; ½kyfodrf;cHae&onf/ 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm; qHk;½IH;ae&onf/
ausmif;om;xktygt0if jynfov l x
l \k 'Dru
kd a&pDtcGithf a&; umuG,af &;wdu k yf u JG kd wuotaeESihf qifEw JT u kd yf JG
0ifrnf/
2/ ausmif;om;tcGifhta&; ½kyfodrf;cH&NyD; qHk;½IH;vsuf½Sdonf/ wuúodkvfaumifpDwGifvnf;aumif;? ausmif;aqmif
aumfrwDwGifvnf;aumif; ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm; z,fxkwfjcif;cH&onf/ pepftrsKd;rsKd;? pnf;urf;trsKd;rsKd;
udk ausmif;om;xkqE´rygbJ jyKvkyfvsuf½Sdonf/ ausmif;om;xkqE´rygbJ ausmif;aqmifrlopfudk twif;csrSwf
vkyaf qmifco hJ nf/ rvduk ef mEdik o
f nfh pnf;urf;rsm; twif;tusyv f yk cf ikd ;f vsuf ½So d nf/ xdt k csurf sm;rSm ausmif;om;
tcGifhta&; ½kyfodrf;cH&jcif;jzpfonf/ xdkYaMumifh ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;vkyfief;rsm; wuouvkyf
aqmifrnf/
3/ ynma&;wDxiG cf suf a<u;aMumfojH zifh ynma&;jyifqifcsurf sm; vkyaf qmifc\ hJ / xdjk yifqifcsuaf Mumifh ausmif;om;xk
ynma&;tusyftwnf;ESihf &ifqikd &f \/ ausmif;vcay;&jcif;? pmar;yGpJ epfopfaMumifh ynmoifMum;rI tcGit hf a&;
qHk;½HI;&jcif;? (2) cgusvQif ausmif;rSxGuf&jcif; ponfh tusyftwnf;rsm;ESifh &ifqdkifcJh&\/ xdktcsufrsm;rSm
ynma&;wDxGifcsufaMumifh jzpf\/ wuoonf ynma&;wDxGifcsuf ysufokOf;a&;twGuf wdkufyGJ0ifoGm;rnf/
ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;twGuf aqmif½Gufrnf/
4/ aESmifBudK;wnf;í pGufzufrI½Sdonfh tar&duef\ wuúodkvftaxmuftyHhrsm;onf ,aeY ausmif;om;xktwGuf
vnf;aumif;? tem*wfwuúodkvftwGuf vnf;aumif; BuD;pGmaomtEÅ&m,f jzpfayonf/ wuúodkvfe,fajrudk
0dik ;f &Hvsuf½adS yonf/ aESmifBudK;wnf;í pGuzf ufr½I o dS nfh tar&duef\ wuúov kd o f Ykd axmufyrhH rI sm; wm;qD;a&;udk
wuorS aqmif½Gufrnf/
5/ rSefuefaom vkyfenf;vkyf[efESifh ppfrSefonfh ausmif;om;tusKd;jyK oufomacsmifcsda&;vkyfief;rsm; wuou
wdk;csJUvkyfaqmifoGm;rnf/
6/ tqifhtwef;jrifhaom wuúodkvfjzpfvma&;? wuúodkvfoD;jcm;vGwfvyfcGifh umuG,fa&;twGuf q&mausmif;om;
cspfMunfpGm yl;wGJvkyfaqmifa&;udk taumiftxnfazmf vkyfaqmifoGm;rnf/
(3)
trsKd;om;a&;twGuf aqmif½Gufcsufrsm;
jrefrmEdkifiHtwGif; wuúodkvfESifhausmif;toD;oD;wdkYü ynmoifvsuf½SdMuaom ausmif;ol? ausmif;om;rsm;
onf jynfolvlxk\ tpdwftydkif;w&yf jzpfonf/ jynfolvlxk\ &ifESpfom;orD;rsm;om jzpfayonf/ xdkYaMumifh
614
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
(u) yk'fr (5) ESifU vdyfaomifuRef; / / 1958 ck? atmufwdkbmv (28) &ufaeYwGif ygvDreftpnf;ta0; ac:,l
um? 0efBuD;csKyfO;D Ek Ekwx
f u
G Nf yD; Adv
k cf sKyfBuD;ae0if; acgif;aqmifaom tpd;k &tzGUJ wufvmNyD;onfah emuf Nidr0f yfjym;a&;
yk'fr (5) ESifh ta&;ay:yk'frrsm;xkwfum ausmif;om;ESifhEdkifiHa&;orm;rsm;udk zrf;qD;cJhonf/ ausmif;om;rsm;ESifh
EdkifiHa&;orm;rsm;udk udkudk;uRef;odkY ydkYcJhonf/ xdkYaemuf udkudk;uRef;rS jyefvnfac:,lNyD; tcsKdUudkom jyefvTwfNyD;
tcsKdUudk qufvuf csKyfaESmifxm;onhfjyif AdkvfcsKyfae0if;tpdk;&onf xdkolrsm;tm; vdyfaomifuRef;odkY ydkYaqmif&ef
jyifqifcJhjyefonf/
þodYk tEÅ&m,frsm;vSaom vdyaf omifuRe;f odYk ydYk aqmifjcif;onf oem;n§mwmrIuif;rJph mG n§O;f yef;ESyd pf uf&m
oma&mufojzifh ¤if;wdkYtm; vdyfaomifuRef;odkY rydkYaqmifyg&efESifh jyefvTwfyg&ef EdkifiHawmf0efBuD;csKyf OD;ae0if;xHodkY
awmif;qdk arwåm&yfcHpmydkYcJhonf/
(c) ygvDrefa½G;aumufyGJ rJay;a&; / / 1960 ck? azazmf0g&Dv (6) &ufaeYwGif usif;yjyKvkyfcJhonfh jynfolYvTwf
awmf a½G;aumufyGJBuD;onf jrefrmjynfolwdkY\ tem*wfta&;udk qHk;jzwfapNyD;? aoa&;½Sifa&;wrQ ta&;BuD;vSaom
a½G;aumufyJG jzpfayonf/ ausmif;om;rsm;onfvnf; Edik if o H m;jzpfonfth m;avsmfpmG rdrwd Ykd yikd q
f ikd af om rJjzifh yg0ifq;kH
jzwf&rnf jzpfayonf/
odkYtwGuf a½G;aumufyGJwGif Nidrf;csrf;a&;ESifh 'Drdkua&pDa&;wGif tvm;tvm½Sdí ynma&;wGifvnf; jynfol
vlxkw&yfvHk;u vufcHaom ynma&;pepfa&;qGJum ynma&;wDxGifvkyfaqmifcsufrsm;udk jyKjyifay;jcif;? ynma&;
toHk;p&dwf wdk;jr§ifhay;jcif;rsm;udk vkyfaqmifygrnf[k twdtvif;uwday;olrsm;tm; axmufcHtm;ay;Mu&ef wdkuf
wGef;cJhonf/
wuúodkvfausmif;ol? ausmif;om;rsm; vGwfvyfpGmrJay;Edkifa&;twGuf avQmufvTmyHkpH (18-u) jzifh rdrdwdkY
wuúov kd rf oS m rJay;Edik af &; pDpOfay;cJoh nf/ avQmufvmT rsm;udv k nf; wuorS vnf;aumif;? c½dik t f oif;rsm;rSwqifh
ydrk v
kd ,
G u f al &;twGuf wm0ef,x l wk af y;jcif;jzifh vnf;aumif; aqmif½u
G cf o
hJ nf/ odYk twGuf e,fraS usmif;ol? ausmif;
om;rsm;onf rJqE´ay;jcif; jyKEdkifcJhonf/
(4)
ausmif;om;tcGifUta&;rsm; xdyg;vmjcif;ESifU aqmif½Gufcsufrsm;
tpdk;&tzGJUonf jynfolvlxk tusKd;jyKjzpfap&efrSm jynfolvlxk udk,fydkifa½G;cs,fjcif;jzifhom &Edkifrnfjzpf
onf/ 'Drdkua&pDenf;t& wufvmaom tpdk;&omvQif jynfolYtpdk;&jzpfayrnf/ ygvDref'Drdkua&pDenf; r[kwfbJ
tpd;k & tmPmajymif;,lco hJ jzifh Adv
k cf sKyfae0if;tpd;k &tm; wuorS uefYuu G cf ahJ yonf/ wuorS BudKwifazmfjycJo h nfh
twdik ;f yif jynfov l x
l tk wGi;f zrf;qD;jcif;rsm;? Ncdr;f ajcmufjcif;rsm;tm;jzifh 'Drukd a&pDtcGit
hf a&;rsm; ydwyf ifccH &hJ onf/
jynfov l xl \
k om;orDrsm;jzpfaom ausmif;ol? ausmif;om;rsm;wGiv f nf; &½Sx d m;onft
h cGit
hf a&;rsm; ydwyf ifc&H jcif;?
zdESdyfcsKyfcs,frI trsKd;rsKd;udkcHcJh&jcif;rsm; jyKcJhayonf/
(p) aumifpDa½G;aumufyGJ / / 1959 ck? rwfv (2) &ufaeYwGif usif;yaom jynfolYvTwfawmf nDvmcHrS
&efukefwuúodkvftufOya' jyifqifcsufudk twnfjyKcJhavonf/ &efukefwuúodkvftufOya' jyifqif&eftwGuf
wuúodkvfaumifpDwGif tMuHÓPfawmif;cHpOfu rygcJhaom ]wuo udk,fpm;vS,fvlBuD; (2) OD;tm; jzKwfypf&ef}
jyifqifcsufudkvnf; txl;trdefYjyefwrf;xkwfum xnfhoGif;jyifqifcJhonf/
xdkodkY jyKvkyfjcif;onf wuoonf ausmif;om;xkw&yfvHk;\ udk,fpm;vS,fr[kwf[laom oabmouf
a&mufNyD;vQif wuo\ tcGit hf a&;rsm;udk ydwyf if&efjyKvkyjf cif;? ausmif;om;wdik ;f or*¾0ifciG u
hf kd zsuford ;f í or*¾zUJG
pnf;cGifhudk ydwfyif&ef jyKvkyfjcif;? wuúodkvfe,fajrudk EdkifiHa&;tzGJUrsm;,SOfNydKif&m ppfwvif;tjzpfodkY a&muf½Sd&ef
jyKvkyfjcif; jzpfojzifh wuorS qE´jyuefYuGufcJhonf/
ausmif;om;rsm; qE´jyuefYuGufonfhMum;rSyif wuúodkvftufOya'jyifqifcsufudk 1959 ck? rwfv (2)
&ufaeYwGif usif;yaom jynfolUvTwfawmfnDvmcHrS vufcHtwnfjyKcJhonf/ wuoonf xdktufOya'jyifqifcsuf
zsufodrf;a&;? wuo udk,fpm;vS,f aumifpDvlBuD; (2) OD; &½Sda&;twGuf qufvufawmif;qdk wdkufyGJ0ifrnfjzpf
aMumif; aMunmcJhonf/
617
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wuúov kd t
f ufOya' jyifqifcsut f & ausmif;om;ud, k pf m;vS,f wuúov kd af umifpv D Bl uD; (2) OD; a½G;aumuf
yGJudk 1959 ck? 'DZifbmv (17) &ufaeYwGif usif;yrnf[k wuúodkvfaumifpDrS aMunmcJhonf/ wuo\qE´ESifh
udkufnDrIr½Sdaomfvnf; ausmif;om;udk,fpm;vS,f trnfcHum ausmif;om;qE´twdkif; raqmif½Gufaom wuúodkvf
aumifpDvlBuD; (2) OD; rjzpfap&efESifh ausmif;om;qE´rsm;udk wuúodkvfaumifpDwGif wifjyEdkif&eftwGuf ausmif;om;
udk,fpm;vS,f aumifpDvlBuD; (2) OD;tm; wuoonf toif;tzGJUaygif;pHkESifh n§dEIdif;a½G;cs,fum 0ifa&muf,SOfNydKifap
cJhonf/
EdkifiHa&;tzGJUtpnf;rsm;odkYvnf; (1) wuúodkvfe,fajrwGif EdkifiHa&; ppfwvif;rjzpfa&;? (2) ausmif;om;
tusKd; epfemcsufrsm;udk ausmif;om;xkqE´? ausmif;om;xktjriftwdkif; aqmif½GufEdkifa&;twGuf wuúodkvfaumifpD
ausmif;om;udk,fpm;vS,f a½G;aumufyGJwGif 0ifa&muf,SOfNydKifjcif; rjyK&ef arwåm&yfcHcJhayonf/
odkY&mwGif EdkifiHa&;tzGJUtpnf;wckjzpfaom oefY½Sif;zqyvrS 0ifa&muf,SOfNydKif&ef jyifqifvmjcif;aMumifh?
oefY½Sif;zqyv\ qE´t& wuoonf (3) Budrfwdkifwdkif awGUqHkaqG;aEG;cJhonf/ xdkodkY aqG;aEG;&mwGif oefY½Sif;
zqyvESihf wuoonf (1) 'Dru kd a&pDa&; aqmif½u G rf rI sm;wGif wlncD surf sm;½Sod nf? (2) ynma&; oabmxm;rsm;wGif
em;vnfrrI sm; ½Scd jhJ cif;wdYkaMumif?h ,aeY wuúov kd af usmif;om;xk\ vdv k m;csurf sm;jzpfonfh ynma&;vkyaf qmifcsurf sm;
y,fzsufay;a&;? ynma&;epfemcsufrsm;udk aumifpDwGif wifjyawmif;qdkay;a&; ponfh rl (2) csufudk vufcHNyD;
Edik if aH &;tzGUJ tpnf;jzpfonfh oefY½iS ;f zqyv\ ud, k pf m;vS,t f aeESihf r0ifb?J wuo\a½G;cs,faom ud, k pf m;vS,f
tjzpf 0ifrnfqdkygu wuorS axmufcHay;rnf[k wifjycJhonf/
odYk aomf oefY½iS ;f zqyvtaeESihf vufrcHaomaMumifh wuoonf wuo\ aiGxed ;f a[mif; OD;wDy0D rf;ESihf
Ouú|a[mif; OD;armifarmifausmf wdkYtm; udk,fpm;vS,ftjzpf a½G;aumufum oefY½Sif;zqyv udk,fpm;vS,f OD;0if;?
OD;&m½Spw f YkdEiS hf ,SONf ydKifco
hJ nf/ wuoud, k MkH unfjcif;? ausmif;om;xk\ tpOftvmESio hf pömudck ,
H íl ausmif;om;tusK;d
o,fy;kd xrf;½Gurf nfh wuoud, k pf m;vS,rf sm;udk ,HMk unf&if;pG½J jdS cif;wdYk aMumifh wuoud, k pf m;vS,rf sm;u tEdik &f ½Scd hJ
ayonf/ trdwuo\ *kPfodu©mudk pnf;vHk;nDñGwfjcif; t&nftaoG;jzifh wifay;vdkMuojzifh armfvNrdKif? ykodrf?
ausmufjzLaumvdyf or*¾rsm;ESifh ausmif;ol? ausmif;om;rsm;rS nDñGwfpGm rJay;cJhMuonf/
wuoonf aumifpaD ½G;aumufyw JG iG f wuoud, k pf m;vS,f (2) OD; tEdik &f cJah omfvnf; wuoud, k pf m;vS,f
aumifpDwGif yg0ifcGifh&½Sda&;rludkum; qufvuf udkifpGJjrJudkifpGJí wuúodkvf jyifqifcsuftufOya' y,fzsufa&;udk
qufvufwdkufoGm;rnfom jzpfayonf/
(5)
ynmoifMum;a&;ESifUywfoufaom aqmif½Gufcsufrsm;
(u) waehESpfbmomrajza&; / / wuúodkvfqD;edwftzGJU\ qHk;jzwfcsuft& 1959-60 ckESpf wuúodkvf pm
ar;yGJrsm;wGif waeYvQif ar;cGef; (2) ck ajzqdk&awmhrnf jzpfaMumif; aMunmcJhonf/ ausmif;om;xktwGuf
vHk;0tusKd;rjyK aom xdkqHk;jzwfcsuftm; wuorS uefYuGufcJhonf/ xdkYaMumifhvnf; Oypmwef;wGif waeYwbmom
pDom ppfaq;rnfjzpfaMumif; jyifqifaMunmcJhonf/
0dZmÆ wef;rsm;tm; waeYar;cGe;f (2) ck ajzqdak &;rlum; aumifprD v
S ufct H wnfjyKcJoh nf/ þtqdu k kd aumifpD
rS vufcHtwnfjyK&mwGif aumifpDü ausmif;om;xkqE´rygbJ vufcHtwnfjyKcsufom jzpfonf/
odkYtwGuf wuo\ ausmif;om; udk,fpm;vS,fvlMuD; (2) OD;rS aumifpDudk tjrefac:qdkcdkif;vsuf wzuf
wGif 0dZmÆ wef;rsm;wGif qE´vufrw S rf sm;udk vdu
k vf aH umufccH o
hJ nf/ vufrw S af ygif; (2000) ausmf&½Scd sdew
f iG f qD;edwrf S
waeYwGif ar;cGefwckomajz&ef wuo\awmif;qdkcsufudk jyefvnfíqHk;jzwfcJhonf/ ausmif;om;rsm;twGuf vHk;0
tusKd;r½Sdaom rrSefuefonfh jyKrlvmcsufonf ausmif;om;xktm;aMumifh aemufjyefqkwfoGm;&jcif;jzpfonf/
EdkifiHwGif ESpfpOfusif;yaom pmar;yGJwdkif;vdkyif csKdU,Gif;csufrsm; jzpfay:cJhonf/ 1960 ck? azazmf0g&Dv (16) &uf
aeYrpS í usif;yaom wuúov kd 0f ifwef;pmar;yGw
J iG v
f nf; csKdU,Gi;f csufrsm; jzpfcjhJ yefonf/ t*Fvyd pf mar;cGe;f tcsKdUwGif
pmrsufESm wzufryg½Sdjcif;? ar;cGef;trSwf (4) wGif bmomjyefyg (odkYr[kwf) tusOf;a&;yg[lí cGJr&Edkifaom rwd
usaom ar;cGef;udkar;jcif;? ocFsmar;cGef;vTm (2) ü t*FvdyfbmomESifh jrefrmbmom *Pef; (2) rsKd; jzpfaejcif;?
(7) yk'f ajzyg[lí jrefrmbmomwGif ryg0ifjcif; paomcsKdU,Gif;rIrsm; jzpfcJhonf/
xdbk momrsm;onf r,lrae&bmomBuD;rsm; jzpfjcif;aMumifh ausmif;ol? ausmif;om;rsm; twGuf BuD;rm;aom
epfemcsufrsm; jzpfayonf/ xdkYaMumifh ausmif;om;rsm; repfemap&ef aqmif½Gufay;&efESifh xdkodkYaqmif½GufrIrsm;udk
wuúodkvf0ifpmppfbkwftzGJUrS twdtvif; xkwfazmfaMunm&ef awmif;qdkcJhonf/
t*Fvyd Ef iS jhf refrmbmom&yf (2) ckpvH;k udkd oifMum;rIr@dKifbmom&yftjzpf owfrw S uf m wpwpzsuford ;f &ef &nf½, G f
vsuf ½Sdayonf/
tcsKUd aomyk*Kd¾ vfrsm;rSm &efuek w f uúovkd u f kd t*Fvefrv
S nf;aumif;? tar&duefrv S nf;aumif; yHwk u
l ;l csvakd y
onf/ jrefrmtrsKd;om;wuúodkvftpm; EdkifiHjcm;yHkwlwuúodkvfjzpfcJhvQif jrefrmEdkifiHtusKd;udk xrf;½GufEdkifaom
wuúodkvf jzpfvmrnf r[kwfay/ jrefrmESifht*FvefwdkY &yfwnfyHkudk rEIdif;,SOfbJ BudK;pm;jcif;onf? jrefrmtrsKd;om;
a&;udk qefYusifonfh oabm½SdaeaMumif; xif½Sm;aeonf/
wdkif;jynfwdkif;rS &mZ0ifudk tav;xm;oifMum;&mwGif rdrdwdkYtrsKd;om;,Ofaus;rI tpOftvmudk xdef;odrf;
jcif;? wdik ;f jynfEiS v hf rl sKd; wnfwahH tmif jyKrljcif; tajccHjzpfay&m jrefrmEdik if w
H iG f jrefrm&mZ0ifonf oifuo kd ifoifah om
bmom&yfjzpfonf/ wuúodkvfwm0efcH wa,mufajymif;wdkif; rdrdwdkYqE´tavQmuf bmom&yfrsm; wdk;jcif;? zsufjcif;
jyKaevQif wuúodkvf\ tem*wfonf &ifav;zG,f jzpfayonf/
jrefrm&mZ0if oD;jcm;oifMum;jcif;rS rcdik v f akH omtaMumif;jycsufjzifh &yfqikd ;f xm;jcif;onf jrefrmwrsKd;om;
vH;k tm; *,uf½u kd cf wfvsuf ½Sad yonf/ wuoonf aEG&moDausmif;ydw&f uf arv (17) &ufwiG f Edik if aH &;tzGUJ tpnf;
rsm;? toif;tzGUJ rsm;? oHCmawmft½Sijf rwfrsm;odYk zdwMf um;um jrefrm&mZ0ifo;D jcm;oifa&;ESihf aemufqufwpJG mar;yGJ
jyKvkyfay;a&;udk ½Sif;vif;wifjycJhonf/ jynfaxmifpkoHCmhtzGJUcsKyfESifh wdkufe,foHCmrsm; tzGJUtpnf;udk,fpm;vS,f
rsm;rS tMuHay;aqG;aEG;Muayonf/ ,if;jyóemtwGuf wuoonf ygarmu©q&mrsm;tm; vdkufvHawGUqHkum
wifjyjcif;? ar;jref;jcif;rsm;jzifhvnf; BudK;pm;cJhayonf/
wuorS tBudrfBudrf wifjyawmif;qdkonfhMum;rS EdkifiHawmf0efBuD;csKyfOD;EkrS jrefrm&mZ0if oD;jcm;oifMum;
a&;tjyif jrefrm&mZ0if acgif;pD;vufatmufwGifom ta½SUzsm;&mZ0ifudk oD;jcm;oif&ef qD;edwfodkY tMuHay;cJhonf/
þonfukd qD;edwrf S vdu k af vQmjcif; r½Sjd yefojzifh aemufq;kH aumifprD S q&mudak c:,l&½Sv d Qif jyefvnfí oD;jcm;oif&ef
[laom qHk;jzwfcsufcsum xm;½Sdaom tajctaeodkY a&mufvmcJh&ayonf/
1960 ck? ZGev f (29) &ufaeYonf &efuek w f uúov kd f armifr,fopfviG af eYjzpfonf/ wuúov kd t
f "dywdonf
xdktcrf;tem;odkY wufa&mufcg rdefYcGef;ajymMum;rnf jzpfonf/ odkYtwGuf wuorS ausmif;om;xkESifh t"dywd\
vmjcif;udk aumif;aomvmjcif;tjzpf todtrSwfjyKum BudKqdk&if; ausmif;om;xk\ aemufqufwGJ&a&;udk qE´jyum
0dkif;0ef;arwåm&yfcHyGJ jyKvkyfcJhonf/
1960 ck? ZGefv (29) &ufaeY nwGif wuúodkvfqD;edwf tpnf;ta0;usif;yum wuúodkvf aemufqufwGJ
pmar;yGJusif;y ray;EdkifaMumif; qHk;jzwfNyD;vQif xkwfjyefaMunmcJhonf/ ausmif;om;xkw&yfvHk; ½kwfjcnf;tHk<uum
(29) &ufaeYnrSmyif ygarmu©tm; 0dik ;f 0ef;ta&;qdk qE´jycJMh uonf/ pdwv f ukd rf mefyg tajctaewif;rm;rI rjzpfap&ef
wuorS 0ifa&mufxdef;odrf;cJhonf? wm0ef,lcJhonf/ ygarmu©csKyftaejzifh ausmif;om;xkbufrS &yfwnfum
aemufqufwGJ pmar;yGJusif;ya&; awmif;qdkay;rnf[k tcdkiftrm uwday;cJhonf/
odYk aomf aemufwaeY (30) reufwiG f uwdzsufvu kd jf yefco
hJ nf/ xdYk aMumifh aemufqufwpJG mar;yGJ usif;ya&;
ESifh jrefrm&mZ0ifudk oD;jcm;,cifuuJhodkY oifMum;a&;twGuf (30) &ufaeYwGif rD;wkwfudkifqE´jyyGJudk wuorS
atmifjrifpmG jyKvkycf o hJ nf/ xdqk E´jyyGaJ Mumifh Zlvikd v f (5) &ufaeY Edik if aH wmf0efBuD;csKyfO;D Ek\owif;pm½Si;f vif;yGw J iG f
aemufqufwGJ pmar;yGJjyKvkyfí jzpfEdkifonfhenf;vrf;udk wifjyvmcJhonf/ ygarmu©csKyfrsm; qD;edwftzGJUrSvnf;
oabmwl vufcHcJhayonf/
þodkYtajctaersm; jyóemrsm; ajyvnfaumif;rGefvmpOfwGif ZGefv (29) &ufESifh (30) &ufaeYrsm;wGif
qE´jyjcif;aMumifh ausmif;om;rsm;pnf;urf; azmufzsufonf? xdkYaMumifh ygarmu©csKyftm; aemifwGif þodkYrusL;vGef
yg[k uwday;awmif;yef&rnf[k ygarmu©csKyf (17) OD;u vufrSwfa&;xdk;í aMunmcJhonf/ (29) &ufaeY qE´jyjcif;
wGif wuorS 0ifa&mufxed ;f odr;f ojzifh at;csr;f oGm;aMumif;udk BudKqdak xmufco H ifyh gvsuf (30) &ufaeYn wuou
OD;pD;NyD; pepfwusqE´jyrIudk ½Iwfcsxm;ayonf/
wuoonf þjzpf&yfudk oabmxm;&mwGif xdkuJhodkY qE´jycJhMujcif;onf ausmif;om;xk\ w&m;aom
vdkvm;csuftwGuf rSefuefpGm awmif;qdkcJhjcif; jzpfonf/ xdkYaMumifh wuoESifh ausmif;om;xk\ awmif;qdkqE´jyrI
onf rSefuefonf/ odkYaomf rSefuefaom awmif;qdkcsufrsm;udk awmif;qdk&mü epfemcsufrsm; BuD;rm;í jyKrlrIrsm;udk
rcHr&yfjzpfveG ;f aomaMumifh pdwv f u kd rf mefyg jyKrlcrhJ rI sm;½Scd ahJ yonf/ xdpk w d vf u kd rf mefyg jyKrIcrhJ rI sm;twGuf owfowfukd
awmif;yef&ef 0efrav;yg[k aMunmcJhonf/
wuotaeESihf wuúov kd \ f at;csr;f om,ma&;? Nidr;f csr;f pGmynmoifMum;a&;? q&mausmif;om; em;vnfrI
wdk;wufa&;? yl;wGJvkyfaqmifa&;udk vHk;0vdkvm;ayonf/ xdktcsufrsm; atmifjrifa&;udkvnf; tpOfwpdkuf BudK;pm;
cJhayonf/ odkYaomfvnf; jzpfvmaom jyóemrsm;udk ajyvnfpGm ajz½Sif;Edkif&ef vdktyfonf[k ,lqayonf/
xdkYaMumifh ,if;jyóemwGif q&mrsm;taeESifh wm0ef½Sdaom jyóemrsm;ay:wGif wm0ef½Sdonf? wm0ef,l
onf[k azmfjyajz½Sif;&ef vdkayonf/ ausmif;om;rsm;taeESifhvnf; wm0ef½Sdaom jyóemrsm;tay:wGif wm0ef½Sd
aMumif; azmfjyajz½Sif;í wm0ef,l&ef vdkayonf/ rdrdwdkYwm0ef½Sdaom tydkif;rsm;udkwm0ef,lí wm0efruif;aMumif;
azmfjyajz½Sif;MurSomvQif ppfrSefaom q&m? ausmif;om;tMum; qufqHa&; ajyjypfrIudk&rnfjzpfNyD; at;csrf;om,m
aom wuúodkvfudk tmCmwr½Sd zefwD;EdkifMurnfjzpfaMumif; wifjycJhonf/
odkY&mwGif Zlvdkifv (23) &uf wuúodkvfqD;edwf tpnf;ta0;rS xdkjyóemudk aumifpDodkYvTJum qHk;jzwf&ef
wifxm;qJyif jzpfonf/
aemufqufwGJpmar;yGJudpw ö Gif wuoonf oabmxm;rSefuefpGmjzifh ausmif;om;xkESifhwom;wnf; &yf
wnfrIwdkYaMumifh rSefuefaomwdkufyGJrS rSefuefaomatmifjrifrI pmar;yGJudk &½Sdjcif;jzpfonf/ odkY&mwGif q&mESifh
ausmif;om;wdkY\ qufqHa&;wGif wif;rmrItcsKdU ½Sdaeao;jcif;twGufum; 0rf;enf;zG,fyif jzpfonf/
(6)
obiftcrf;tem;rsm;
(u) usrf;opömusdefqdkyGJ / / &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ 1960-61 \ Ouú| usrf;opömusdefqdkyGJ
udk 1959 ck? pufwifbmv (25) &ufaeY? aeYvnf (12) em&Dww d w
d iG f &efuek w
f uúov
kd f ,k'oefcef;rü usif;ycJoh nf/
usrf;opömusdeq f ykd o
JG Ykd ausmif;ol? ausmif;om;rsm;? or*¾trIaqmifa[mif;rsm;? xif½mS ;aomyk*Kd¾ vfBuD;rsm; wufa&muf
Muonf/
1958-59 ckESpf wuoOuú|a[mif; udkcifarmiftkef;rSm udkudk;uRef;odkY tydkYcH&aomaMumifh wuo Ouú|
a[mif;ESifh EdkifiHawmf0efBuD;csKyfa[mif; OD;Eku wdkifay;um Ouú|opf udkvSwif usrf;opömusdefqdkcJhonf/
tcrf;tem;wGif txl;{nfhonfawmftjzpf AdkvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm? yxrqHk; wuoOuú| OD;ausmfcif
wdkYrS rdefYcGef;toD;oD; csD;jr§ifhMuonf/ wuotrIaqmiftzGJU\ 0g'ESifhvkyfief;pOfudk aMunmcJhonf/
xdkusrf;opömusdefqdkyGJtwGuf tpOftvmt& ausmif;aeY0uf ydwfay;aeusudk ygarmu©csKyfrS ydwfray;jcif;?
ygarmu©csKyfESifh q&mrsm; rwufa&mufMujcif;onf 0rf;enf;p&mjzpfonf/
(*) trsKd;om;atmifyGJaeh / / (39) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeYudk 1959 ck? Edk0ifbmv (25) &ufaeYwGif
wuo? Auorsm;tzGUJ csKyfEiS hf &uoausmif;om;or*¾ (3) ckrS yl;wGu J sif;ycJo
h nf/ Adv
k cf sKyfae0if;tpd;k &ESihf vlxt k zGUJ
tpnf;rsm;odkY wckwnf;aom trsKd;om;aeY usif;ya&;twGuf yefMum;cJhonf/ (39) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeY
udk wuúov kd ef ,fajr? Adv
k af tmifausm&f ifjyifü usi;f ycJo
h nf/ trsK;d om;nDñw G af &;wnfaqmufa&;? trsK;d om;ynma&;
wnfaqmufa&;ESihf trsK;d om;vGwv f yfa&; xde;f odr;f a&;paom tqdrk sm;wifoiG ;f qH;k jzwfco hJ nf/ a[majymcsurf sm;udk
tpdk;&rS toHoGif;,lcJhonf/ trsKd;om;atmifyGJaeYnwGif yef;csDjyyGJ? ausmif;om;vIyf½Sm;rI "gwfyHkjyyGJ? tNidrfhuyGJ?
wuo &efyakH iGtwGuf pmaomufqikd rf sm; a&mif;jcif;rsm;ESihf wuo taqmuftODukd rD;xGe;f n§jd cif;rsm; jyKvkycf o hJ nf/
(i) Adkvfatmifausmfaeh / / (21) Mudrfajrmuf AdkvfausmfaeY tcrf;tem;udk 1959 ck? 'DZifbmv (20) &ufaeY
wGif Auorsm;tzGUJ csKyf? &uowdYk EiS hf yl;wGu
J m Adv
k af tmifausmf\ ocFsKdi;f *lwiG pf ½k ;kH oGm;a&muf yef;acGrsm;csí t"d|mef
pmwrf;zwfMum;í t"d|mefjyKcJhonf/
624
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
(7)
taxGaxGvkyfief;rsm;
1959 ck? 'DZifbmv (7) &ufaeYwiG f &efuek w f uúov kd f "gwkaA'Xme ygarmu©q&mOD;bd;k omonf uG,v f eG f
tedpaö &mufcJhayonf/ &efukefwuúodkvfwGif (35) ESpfMumrQ trIxrf;cJhaom ynm½Sifq&mwOD; uG,fvGefoGm;jcif;udk
wuorS0rf;enf;aMumif; aMunmí wuúov kd Ef iS ahf umvdyaf ygif;pHak qG;aEG;yGJ ud,k pf m;vS,rf sm;ESit hf wl ydYk aqmifcohJ nf/
wuúodkvfESifhaumvdyfaygif;pHk ajy;ckefupm;yGJudk ausmif;om;or*¾rS ESpfpOfusif;ycJhMuonf/ xdkodkY usif;y
&mwGif wuúodkvfupm;ckefpm;aumifpDrS aiGESifh tjcm;tultnDrsm; ay;jrJjzpfí odkYjzpfjcif;aMumifh 1959-60 ckESpf
ajy;ckefupm;yGJtwGuf wuúodkvfaumifpDrS aiG (2000) usyf xkwfay;&ef taMumif;Mum;cJhonf/ odkYaomf r&cJhyg/
1959 ck? 'DZifbmv (18) &ufwiG f usi;f ycJah om &efuek w f uúov kd f bGUJ ESi;f obiftcrf;tem;wGif wuúov kd f
t"dywd EdkifiHawmf0efBuD;csKyf AdkvfcsKyfae0if;\ rdefYcGef;tm; wuorS BudKqdkcJhonf/ rdefYcGef;wGif ]q&m? ausmif;om;
jyóemudk Oyrmjyí b,fudpörqdk jyifyya,m*r0if&if q&mESifUausmif;om; n§dEIdif;ajz½Sif;vdkh&aMumif;}? ynma&;
pepfESifhywfoufí ]vuf½ydS nma&;pepfBu;D udk jyKjyifajymif;vJ&efvt kd yfaMumif;? acwfEiS &Uf ifabmifwef;Edik af om ynma&;
pDrHudef;rsm;vdkaMumif;} jzifh ajymqdkcJhonf/ xdkYaMumifhwuorS BudKqdkaxmufcHjcif; jyKcJhonf/
1959-60 ckEpS f pmar;yGrJ sm; ajzqd&k awmhrnft h wGuf ausmif;om;rsm; pmMunfEh ikd &f ef wuo tpnf;ta0;
cef;rtm; eHeufcif;rS n (12) em&Dxd zGifhvSpfí Zefe0g&D (26) &ufaeYrS pwifcGifhjyKcJhonf/ pmMunfhEdkifa&;twGuf
tpDtpOfESifh vdktyfcsufrsm;udk jyKvkyfay;cJhonf/
&efuek w
f uúov kd ?f yif;,aqmif o[m,ESihf pmzwftoif; trIaqmif? or*¾0if ud0k if;armifonf azazmf0g&D
v (22) &ufaeYnu uG,v f eG t
f edpö a&mufcjhJ cif;? ynma&;XmerS aeYausmif;olwOD;jzpfol rwifwifat; (bDattD;'D)
yxrESpfonf 1960 ck? rwfv (6) &ufaeYwGif uG,fvGeftedpöa&mufcJhjcif;? oxHkausmif;aqmif 0dZÆmodyÜH (u)
wef; ausmif;om; udkcspf0dwfonf 1960 ck? {NyDv (2) &ufwGif uG,fvGeftedpöa&mufjcif;wdkYudk wuorS tokb
ydkYaqmifcJhonf/
1960 ckESpf? Zlvvdkif (7) &ufaeY t*Fvefjynf? udef;b&pfNrdKUwGif ygarmu©q&mBuD; zmeDA,f uG,fvGef
tedpö a&mufomG ;cJo h nf/ q&mBuD;onf jrefrmjynfwiG f 1902 ckEpS rf pS í tdik pf t D ufpb f 0ESihf trIxrf;cJNh yD; e,fcsJUacwf
vGwv f yfa&;acwf wavQmufv;kH ESihf uG,v f eG o f nfah eYtxd jrefrmjynf\ okawoevkyif ef;rsm;udk tpOfwpdu k v
f yk cf ohJ l
jzpf\/ xdkYtwGuf wuorS q&mBuD;uG,fvGefojzifh rsm;pGm0rf;enf;aMumif; aMunmcJhonf/
rEÅav;aqmifwGif tpm;taomufrsm;aMumifh ausmif;om;rsm; rl;a0atmhtefum "gwfavQmukefMu\/
odYk twGuf ausmif;aqmift&m½Srd w S qifh ausmif;aqmifaumfrwDoYkd xdu k of ifoh vdk ta&;,laqmif½u G yf g&ef taMumif;
Mum;cJhonf/
(8)
Xmeqdkif&mvkyfief;rsm;
(u) jyefMum;a&;Xme / / wuo owif;ESifhjyefMum;a&;XmerS tcgtm;avsmfpGm owif;vTmrsm; xkwfa0
cJhonf/ wuo\vkyfief;rsm;? oabmxm;rsm;? owif;rsm;udk ausmif;ol? ausmif;om;xkodkY rjywfjzefYcsdcJhonf/
wBudrfvQif apmifa& (2000) cefY½dkufí xkwfa0cJhonf/ 1960-61 ckESpf armifr,fopfvGif tBudKowif;vTm
xkwfa0cJhonf/
&ufaeYwGif jyKvkyfusif;yjrJ jzpfayonf/ pmqdkawmfaeY\ tBudKaeYjzpfaom 1959 ck? Edk0ifbmv (29) &ufaeYnwGif
uavmiftoif;? pme,fZif;toif;wdYk EiS hf wuowdYk yl;aygif;um wuo taqmuftODwiG f pmqdyk nm½Sirf sm;jzpfaom
OD;at;armif? OD;azarmifwif? OD;odef;[ef? rif;ok0PfwdkYtm; uefawmhylaZmfyGJjyKvkyfum vli,fpma&;q&mrsm;\
a[majymyGJrsm;udk jyKvkyfcJhonf/
(9)
aus;Zl;wif&Sdjcif;
1959-60 ckESpf wuotrIaqmif\ vkyfief;rsm;udk wifjycJhNyD;jzpfonf/
wuoa½G;aumufyGJtwGuf aqmif½Gufay;aom a½G;aumufyGJBuD;Muyfa&;tzGJUESifh q&m? q&mrrsm;tm;
627
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(10)
ed*Hk;
&Jabmfw-hkd
1959-60 or*¾oufwef;onf? ql;ajimifhcvkwfrsm;jzifh jynfhvQrf;aeaom tMurf;wrf;qHk;c&D; jzpfonf/
wjynfvHk;wGif 'Drdkua&pDqdwfokOf;um? jynfolw&yfvHk;rSm tylvHk;<uvsuf½Sdaom umvjzpfonf/ jyif;xefaom
rkew
f ikd ;f Mum;0,f or*¾onf rm;rm;&yfEikd pf rG ;f ygrnfavm[lí &ifwrrjzpfc&hJ onf/ ]ausmif;om;jynfot l m;udk rnforl Q
rwm;Edik ?f wm;qD;Edik af om&mZ0ifonf urÇmwGirf ½S}d [laom oabmudk w½kwjf ynfoYl or®wEdik if H ausmif;om;jynfow l Ykd
\wdu k yf ?JG tm&yfjynfaxmifpo k r®wEdik if H ausmif;om;wdYk \ wdu
k yf ?JG tD&wfausmif;om;wdYk \ wdu
k yf ?JG *syefjynfausmif;
om;vli,frsm;\ *syef-tar&duef pmcsKyfzsufodrf;a&;ESifh uD½SDtpdk;& EkwfxGufay;a&;wdkufyGJ? awmiftmz&duESifh
tJvf*sD;&D;,m; ausmif;om;vli,frsm;\ trsKd;om;vGwfajrmufa&;wdkufyGJ? awmifudk&D;,m;ESifh wl&uD½Sd ausmif;om;
vli,fwdkY\ zufqpftmPm½Siftpdk;& wdkufzsufa&;wdkufyGJrsm;wGif txift½Sm;jyvsuf ½Sdacsonf/
or*¾&aJ bmfw-hkd
wuoonf BuD;rm;aomtEÅ&m,fESifh &ifqdkifcJh&NyD; ausmif;om;jynfolwdkYtwGuf aqmif½Gufcsufrsm;?
wuovkyif ef;wdYk ukd zsufq;D &ef w&m;rJph mG vkyMf uHjcif;rsm; cHcMhJ u&onf/ odYk wapvnf; igwdYk wuoonf oufwrf;
(30) jynfah jrmufco
hJ nfwikd af tmif ausmif;om;xktwGuf ud, k u f sKd;rzufaom&mZ0if? jynfov
l xl t
k wGuf opömrzsuf
cJhaom tpOftvmrsm;udk tav;teufjyKum MuHUMuHUcH &yfwnfEdkifpGrf;cJhMuonf/ ausmif;om;jynfolwdkY tm;aMumifh
'Drukd a&pD\ qefYusibf uftrdu k of m;rsm;onf ,m,Dtm;jzifh z,f½mS ;oGm;cJah yonf/ odYkaomf qufvufí BudK;yrf;&ay
OD;rnf? or*¾ysujf ym;ap&ef MuH½, G cf surf sm;½Sad eay&m or*¾wnfwchH ikd jf rJa&;twGuf qufvufcsw D ufMu&ef vkad yonf/
rSefuefaom oabmxm;ESifh ausmif;om;jynfolwdkY\ tiftm;onf atmifyGJudk qifETJEdkifrnfomwnf;/
628
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
OD;vSwif
(1959-60)
Source: Oway Magazines
wuúov kd f tufOya'jyifqifcsut
f & ausmif;om;ud,
k pf m;vS,f wuúov kd af umifpD vlBuD; (2) OD;udk ausmif;om;
xk rJqE´jzifha½G;cs,f&m wuorS wifoGif;aom udk,fpm;vS,f (2) OD; a½G;cs,fcH&onf/
wuúov kd w
f iG f pmayoifMum;ydYkcs&mü bmom&yfrsm;ESiyhf wfoufí ajymif;vJjcif;rsm; jyKvyk cf \ hJ / jrefrm&mZ0ifukd
bmomw&yftjzpf oifMum;ae&mrS &yfqikd ;f ypfojzifh ausmif;om;jynforl sm;u uefYuu G Mf uonf/ wuúov kd f
aemufqufwJG pmar;yGu J si;f ya&;twGuf BuD;rm;aom ausmif;om;xkqE´jyrIBuD;rsm; ay:aygufco hJ nf/ ygarmu©
csKyftrd u
f kd 0dik ;f í ta&;qdjk cif;rsm; jzpfco
hJ nf/ wuúov kd t
f "dywd Edik if aH wmf0efBuD;csKyf OD;Eku jrefrm&mZ0ifukd
qufvufoifMum;apjcif;? aemufqufwJG pmar;yGu J si;f y&ef wduk w
f eG ;f qH;k jzwfjcif;rsm; jyKco
hJ nf/ aemufqufwJG
pmar;yGrJ sm;udk pufwifbmvwGif usif;yay;cJo h nf/
(wzufpmrsuEf mS rS)
udkpdef0if;Ä (oHk;cG)- 1959-60 ck wuo ESpfywfvnftpD&ifcHpmonf wuoordkif;wGif txl;jcm;qHk; tjynfhpHkqHk;xJrS wckjzpfonf/
1971 ck? arvrS ZGefvtxd uRef;pepfzsufodrf;a&; tpmiwfcHqE´jywdkufyJGwGif wdkufyJG0ifcJhNyD;? uRef;pepfysufNyD; tif;pdef
(wJGzufaxmif) odkY olYtm; vlemxrf;pOfjzifho,fum uRef;wdkufü tusOf;csxm;cJhonf/ uRef;wdkufyJG aemufxyf
ESp&f ufo;kH &ufqufygu udpk ed 0f if;yg aoqH;k oGm;Edik o
f nf/ ¤if;'Pfrsm;aMumifh aoqH;k csed tf xd use;f rma&;csKUd ,Gi;f cJ&h onf/
aemufq;kH tBudrf axmifxaJ &muf awmhvnf; ¤if;'Pfrsm;aMumifyh if uG,v hJ nf/ (OD;vSaz rSwcf suf- jirf;? udpk ed 0f if;-
f eG cf o
oHk;cG? pm- 12? trSwfpOf- 4? ar 2000/ w,fvDzkef;ar;jref;csuf)
1988 ck? pufwifbmv ppfwyftmPmodrf;tNyD; e,fpyfodkYxGuftvm rlvusef;rma&; csKdU,Gif;aom'PfaMumifh vrf;c&D;
zifhaES;aeNyD; ajcaxmufwGif'Pf&m&um e0w\ zrf;qD;jcif;cH&onf/ 1990 'DZifbmwGif tonf;toefaeraumif;
jzpfí 1991 Zefe0g&Dvqef;wGif tif;pdefaxmifaq;½HkodkY wifvdkuf&onf/ 1991 ck? Zefe0g&Dv (10) &ufaeYwGif
axmifaq;½HkwGif uG,fvGefonf/ (tusOf;axmifxJrS tmZmenfrsm;? {&m0wDpmtkyfwdkuf? 1999? pm-18/ atatyDyD)629
&efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ trIaqmiftzGUJ (1959- 1960)
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
&efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ - td;k a0r*¾Zif;aumfrwD (1959-1960) Source: Oway Magazines
Adv
k cf sKyBf u;D tpd;k &acwf wuo (17) vc&D; ("gwyf u
kH @)
631
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
632
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
633
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
634
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
635
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
636
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
(Ouú| udv
k w
S if rdechf eG ;f ajymaepOf)
637
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
638
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
udak tmiford ;f Edik f - vufrSwfxdk;xm;ol tdk;a0wm0efcH udkatmifodrf;Edkifonf AuyodkY awmcdkoGm;cJhNyD; vlxka':trmom;tBuD; udkpdk;0if;ESifh
twl jzKwf? xkwf? owf- ao'Pfay;ta&;,lcH&onf/ 639
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
640
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif
641
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef; (23)
(c) &efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ (1960-61) Ouú|opf usr;f opömused q
f ykd JG
Ouú|opfudkwifat;rdefhcGef; (1960 ck? Edk0ifbmv 17 &uf)
{nfUonfawmfvlBuD;rif;rsm;? q&m^q&mrrsm;? &Jabmfausmif;ol^om;rsm;cifAsm;-
(31) ESpaf jrmuf wuoOuú|tjzpf uReaf wmfu h kd wm0efay;MuwJth wGuf 0rf;ajrmuf0rf;om *kP,
f rl yd gw,f/
ay;tyfwJhwm0efudkvnf; xrf;aqmifyghr,fvdkY usrf;opömusdefqdkNyD;ygNyD/
ausmif;om;xku ,Hk,HkMunfMunf ay;tyfwJh ausmif;om;wm0efrsm;eJY rdbjynfolrsm;uay;tyfwJh trsKd;
642
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
vlBuD;rif;rsm;cifAsm;-
'DuaeY wuúodkvfBuD;&JU*kPfodu©m[m wdkif;jynfrSmtawmfyJ usqif;aeygw,f/ wuúodkvftaMumif;
raumif;owif;rsm; ysHUvGiahf eygw,f/ 'g[mrrSeu f efwhJ tkycf sKyfa&;aMumifh jzpfygw,f/ ynmoifMum;rIqikd &f myk*Kd¾ vf
tcsif;csif; rnDñGwfrI? av;pm;tyfaom Oya'pnf;rsOf;rsm;udk rvdkufemrIaMumifh ray:ayguf rjzpfoifhaom udprö sm;
jzpfyGm;&jcif;udk uRefawmfwdkY pdwfraumif; jzpf&ygw,f/ 'gaMumifh q&meJYausmif;om; wOD;udkwOD; em;vnfpGm
BudK;yrf;Mur,fqdk&if wuúodkvf&JU*kPfodu©mudk jr§ifhwifEdkifygw,f/ 'Dvdkjr§ifhwifzdkYtwGuf uRefawmfwdkYu a½S;OD;pGm
vufurf; BudKqdkygw,f/
644
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
vlBuD;rif;rsm;cifAsm;-
ed*Hk;csKyftaeeJY trsKd;om;a&;wm0efawGudk EdkifiHwuma&;&m wm0efawGeJY uRefawmfeJY uRefawmfhtrIaqmif
tzGJUu uwdwnfwnf opöm½Sd½SdeJY OD;aqG;qHjrnfh xrf;aqmifygrnfqdkwmudk {nfhonfawmfrsm;? q&m? q&mrrsm;
ESifhwuG &Jabmfausmif;ol? ausmif;om;rsm; a½SUarSmufrSm t"dXmefjyKvdkufygw,f/
(*-2) tar&duefoH½Hk;qE´jyyGJ
tar&duefe,fcsJUusL;ausmfrItwGuf wuorS BuD;rSL;í tpnf;ta0; usif;ycJhonf/ rpöwmt,f*s,fvm
[laom uyÜvDwOD; wufa&mufcJhonf/ ¤if;onf wuo&Jabmfrsm;udk qufoG,fí tar&duefe,fcsJU usL;ausmfrI
rsm; qefYusifa&; vlxktpnf;ta0;odkY wufa&mufonf/ wuo tpDtpOfrSm pnf;urf;½Sd½Sd at;csrf;pGm qE´jy&ef
omjzpfonf/ tar&duefoH½Hk; 0ef;usifwGif yxptpdk;&u t"du½kPf;ESdrfESif;a&; &Jabmfrsm; csxm;onf/
odYk &mwGif oH½;kH a½SUa&mufaomtcg rpöwmt,f*s,fvmonf oHq;l BudK;tumt&Hrsm;udk OD;aqmifí z,f½mS ;
avonf/ xdkYaemuf &&mcJrsm;jzifh aygufrIjzpfvmonf/ &Jrsm; rsuf&nf,dkAHk;oHk; vlpkcGJNyD;? t"du½kPf;EdSrfeif;a&;&Jrsm;
u rn§mrwm ausmif;om;rsm;udk eHygwfwkwfrsm;jzifh ½dkufESufMuonf/ udkwifatmifjrifh (zsmyHk) tar&duefoH½Hk;
axmifhwGif t½dkufcH&onf/ ygarmu©csKyf a'gufwmomvSudk,fwdkif vdkufvmum wuo&Jabmfrsm;udk twlxdef;í
jyefac:oGm;onf/ ausmif;om;rsm; qE´jyyJGNyD;aomf ab;rSy&dowfrsm;u ausmif;om;rsm; t½dkufcH&í a'goxGufum
ausmufwHwm;*wfudk 0dkif;&mrS &Jrsm;u aoewfjzifhypfcwfí vlaoMuonf/
645
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ xkwfjyefaMunmcsuf
&efukefwuúodkvfygarmu©csKyf cefYxm;jcif;ESifhywfoufí &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾u 26?
1? 61 aeYwGif ]ygarmu©ae&mtwGuf avQmufxm;ol oHk;OD;rSwOD;jzpfol a'gufomvSu 24? 1? 61 aeh oH½Hk;
wck {nfUcHyGJwGif olonfygarmu©csKyfjzpf&ef (75) &mcdkifEIef; aocsmonf/ olonfygarmu©csKyfjzpfvQif wuo
ESiUf ausmif;om;rsm;udk tjywftowf ESrd ef if;ypfrnf} [k ajymqdck o hJ nf/ xdu k pd u
ö kd a'gufwmomvSu r[kwaf Mumif;
jiif;qdkcJhonf/
wuoonf ausmif;om;tusK;d ? jynfot l usK;d rSeo f rQ &J&0J 0hH ahH ½SUwef;rS aqmif½u G cf o hJ nf/ rnfonft h cgrQ
yk*Kd¾ vfa&;tm;jzifh tmCmwxm;um &efwu kd af y;½d;k xH;k pHr½Scd ?hJ jyKvnf; rjyKcJ?h jyKrnfvnf; r[kwaf y/ ausmif;om;
xktm;? wdkif;jynftm; vdrfnmcJhaom tpOftvmr½SdcJhonfudk ordkif;u oufaocHvsuf½Sdonf/
xdak eYu oH½;kH {nfch yH w
JG iG f a'gufwmomvSonf þpum;rsm; xkwaf zmfajymqdck ahJ Mumif; wuou tcdik t f
rm od½Sd&onf/ xdkaeYu oH½Hk;{nfhcHyGJodkY wuoOuú| udk,fwdkifwufa&mufcJhonf/ þpum;rsKd; ajymqdkonf
rajymqdo k nfrmS a'gufwmomvSomvQif todq;kH jzpfayonf/ þtcsuEf iS yhf wfoufí ajz½Si;f rnfqv kd Qif wuo
toifh½Sdonf/ wuotaejzifh udk,fawGUMum;cJholrsm;yif wifjyEdkifayonf/
a'gufwmomvS þodkYajymqdkcJhjcif;rSmvnf; ,ckrSomr[kwf? wuoESifh ausmif;om;xktm; qefYusifcJh
aom pum;rsm;udk tpOftvmuyif ajymqdkcJhonfrSm jiif;uG,fí r&Edkifay/ xif½Sm;vSayonf/
wuotaejzifh ,ckrQavmuf xkwfazmfa&;om;jcif;udkyif rvdkvm;ay/ odkYaomf vuf½Sdygarmu©csKyf
a½G;cs,af &;ESihf ywfoufí ausmif;om;rsm;? q&mrsm;ESihf qufqaH &;ajyjypfrnfo h ?l wuúov kd yf nma&; wd;k wufa&;
aqmif½GufEdkifrnfhol? wuúodkvf Nidrf;csrf;om,ma&; aqmif½GufEdkifrnfhol? vlawmfvlaumif;rsm; &½Sda&;twGuf
xkwfazmf aMunm&jcif;jzpfayonf/
- wuoudkxdyg;rnfUtEå&m,f umuG,fMu
- wuúodkvfNidrf;csrf;om,ma&; BudK;yrf;Mu
aehpJG-27? 1? 1956 trIaqmiftzGJY
&efuefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
&efukefwuúodkvf
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ xkwfjyefaMunmcsuf
&Jabmfausmif;ol^om;taygif;wdkh-
,aeY 28? 1? 61 &ufaeYwGif ygarmu©csKyftopfa½G;cs,fonfh wuúodkvfaumifpDtpnf;ta0;udk usif;y
cJhonf/ ygarmu©csKyf a½G;cs,fyGJESifhywfoufí &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ taeESifh-
1/ wdkif;jynf\ ynma&;wdk;wufa&;udk aqmif½GufEdkifrnfhol?
2/ wuúodkvf wdk;wufom,ma&;udk aqmif½GufEdkifrnfhol?
3/ q&mrsm;? ausmif;om;rsm;ESifh qufqHa&;ajyjypf aumif;rGefrnfhol?
4/ Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;twGuf aqmif½GufEdkifrnfhol?
5/ tusifhodu©m aumif;rGefjzLpifonfh oludkom a½G;cs,fcefYxm;&ef wifjycJhayonf/
xdkwifjycsufudk wuúodkvft"dywd? yxpXmecsKyfESifh aumifpDtzGJU0ifrsm;odkY wifjycJhayonf/ xdkodkY
wifjyaepOfrSmyif oufqdkif&mtpdk;& wm0ef½SdoltcsKdUu ausmif;om;rsm;ESifh qufqHa&;rajyjypfol wOD;tm;
rdrdwdkYtvdkus ygarmu©csKyftjzpf cefYxm;a&;twGuf BudK;yrf;cJhayonf/ wuúodkvftmPmudk vkyfMuHrIjyKvkyf
cJhayonf/ ygarmu©csKyftjzpf 0ifa&mufta½G;cHol a'gufwmomvSuvnf; ausmif;om;xkESifh wuotay:
racsiHaom pum;rsm; ajymqdkcJhayonf/ xdktcsufrsm;udk wuotaejzifh tav;teuf uefYuGufcJhayonf/
,aeY ygarmu©csKyf a½G;cs,f&ef aumifpDtpnf;ta0; usif;yaomtcgwGifvnf; wuoESifh wuúodkvf
toif;tzGJUtpnf;rsm;u OD;aqmifí oifhawmfaom aumif;rGefoludkom ygarmu©csKyfa½G;cs,fa&;? tqifrajyol?
racsiHoludk ygarmu©csKyftjzpf ra½G;cs,fa&;? wuúodkvftmPm vkyfMuHrIwm;qD;a&;wdkYtwGuf aumifpDtpnf;
646
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
&Jabmfausmif;ol^om;taygif;wdkh-
,ck ygarmu©csKyftopfum; a½G;cs,fNyD;oGm;NyD jzpfayonf/ wuotaeESifhum; wuúodkvfwGif rvdk
vm;tyfaom jyóemrsm; ray:aygufa&;? wdkif;jynfynma&; wdk;wufa&;? wuúodkvfom,m wdk;wufa&;?
Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;twGuf qufvufBudK;yrf;oGm;rnfjzpfayonf/ wdkif;jynf\ynma&; wdk;wufa&;?
tem*wfwuúodkvf wdk;wufom,ma&;? Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;rsm;twGuf qefYusifvmvQif ausmif;om;
xk a½SUwef;rS qufvufwdkufyGJ0ifoGm;rnf jzpfaMumif; aMunmvdkufygonf/
wuúodkvftmPmvkyfMuHrItwGuf qufvufwm;qD;Mu
ausmifom;tcGifUta&; umuG,fMu
ausmif;om;xk nDñGwfMu
aehpJG-28? 1? 61 trIaqmiftzGJY
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
&efukefwuúodkvf
(*-4) ref;aq;ausmif;om;rsm;vIyf½Sm;rI
rEÅav;wuúodkvfaq;odyÜHausmif;om;rsm;or*¾rS-
1/ (4) cgusESifh ausmif;xGufcJh&aom ausmif;om; (39) a,muftm; jyefvnfvufcHyg&ef
2/ (4) cgusNyD;rsm; pmar;yGJaemufxyf (2) Budrf ajzqdkcGifh&½Sdyg&efESifh
3/ pmar;yGJppfcsdefrsm; ajymif;ay;yg&ef
-ponfh awmif;qdkcsufrsm;udk ynma&;bkwftzGJUodkY ay;ydkYcJhonf/
ynma&;bkwftzGJUrS tcsKdUudk vdkufavsmí (4) cgus ausmif;om;rsm;tm; jyefvnfvufcHum aemufxyf
pmar;yGJ (1) Budrf ajzcGiahf y;rnf/ pmar;yGpJ pfrnfh tcsed rf sm;udk ,cifvESihf ZGev
f tpm; ,ckrwfvESihf pufwifbmvrsm;ü
ppfaq;ay;rnf[k ygarmu©rsm;tzGJUu twnfjyKvdkufonf/
(*-5) [oFmwausmif;om;rsm;vIyf½Sm;rI
[oFmwNrdKUe,fausmif;om;or*¾\ trIaqmiftzGUJ tpnf;ta0;yGw J &yfukd Zlvikd v
f (10) &ufaeY? aeYvnf
(12) em&D [oFmwNrdKU? igrsufESmbk&m;0if;twGif;½Sd ig;uefavomZ&yfwGif usif;yonf/ tpnf;ta0;ü Ouú|
udkwifaiGu obmywdtjzpf vnf;aumif;? twGif;a&;rSL;tjzpf udkaomif;u vnf;aumif; aqmif½GufMuonf/
tpnf;ta0;wGif obmywdu rdefYcGef;ajymMum;NyD;aemuf NrdKUay:½Sdvrf;rsm;wGif ydkpwmrsm;uyfí wdkufyGJ
0if&ef? ausmif;om;xkBuD;\ epfemrIrsm;udk atmifjrifonftxd or*¾EiS ahf usmif;om;xk vufww JG u
kd yf 0JG if&ef? &yfuu
G f
tvdkuf a[majymyGJrsm; jyKvkyf&efwdkYudk wnDwñGwfwnf; qHk;jzwfonf/
xdkYaemuf ]aemufqufwGJ atmifpm&if; tjrefxkwfay;? wef;cGJwef;cs tjref&yfqdkif;ypf? OD;bdkwdk ausmif;om;
xkudk rvSnfUpm;ESifU? ynma&;0efBuD;OD;at;armif razmufjyefESifU? bD½SDxHk;ESvHk;rlavmU? or*¾w&m;0if&yfwnfcGifUay;}
ponfh a<u;aMumfoHrsm; [pfa<u;cJhonf/
647
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(*-6) ref;ausmif;om;rsm;vIyf½Sm;rI
1961ck Mo*kwfv (15) &uf? eHeuf (7) em&DrS pwifí rEÅav;c½dkifAuorS OD;pD;NyD; em&Daygif; (60)
tpmiwfcq H E´jyyGuJ kd rEÅav; taemufawmifusK;H axmifw h iG f usi;f y&m ausmif;om; (600) ausmyf g0if tpmiwfcq
H E´jy
Muonf/
ausmif;om;rsm;onf (2) cgusausmif;xkwfpepf &yfqdkif;ypf? wef;cGJwef;cs &yfqdkif;ypf? trsKd;om;ynma&;
ES;D aESmzvS,yf JG usi;f ya&;? ausmif;om;ta&; ygvrD efwiG qf ;kH jzwfay;yg? at;csr;f pGm ynmoifMum;a&;twGuf tpmiwfcH
qE´jyygonf [laom ydkpwmrsm;axmifí tpmiwfcHqE´jyMuonf/
(*-8) udkvdkeDpHepfqefhusifa&;aehvIyf½Sm;rI
21? 2? 61 &ufaeYwGif vli,fausmif;om;? trsKd;orD;tzGJUtpnf;rsm;u OD;aqmifaom udkvdkeDpepfqefYusif
a&;ESihf e,fcsUJ usL;ausmrf I uefYuu
G q
f E´jyyGJ usi;f ycJo
h nf/ xdq
k E´jyyGEJ iS yhf wfoufí yxptpd;k &u tMurf;zufErdS Ef iS ;f NyD;
taMumif;trsKd;rsKd;jyum vlaygif;rsm;pGm zrf;qD;cJhonf/
xdkYodkY zrf;qD;xm;aomolrsm;udk vTwf&ef udkvdkeDpepfqefYusifa&;aeY vli,fausmif;om;? trsKd;orD; yl;wGJ
aumfrwD (wuoaqmuftODu) awmif;qdkcJhavonf/
(C) &efuek w
f uúov
kd f vlrsK;d pkausmif;om;rsm;tzGUJ csKyf
( 1960 - 61 )
1960-61 ckESpf &efukefwuúodkvf vlrsKd;pkausmif;om;tzGJUcsKyfudk zGJUpnf;í u@opfw&yf zGifhvSpfEdkifcJh
onf/ vlrsKd;pkordik ;f rSm armfueG ;f wifco
hJ nf/ vlrsKd;pkausmif;om;rsm;tm;vH;k wnDwñGww
f nf; pkaygif;NyD; vlrsKd;pkrsm;
&JU ynma&;? ,Ofaus;rIeJY trsKd;om;a&;udk yl;wGJaqmif½Guf&ef MuH½G,fcJhMuonf/
trIaqmifrsm;
obmywdtzGYJ0ifrsm;
1/ pdkif;cGef;tHkwdkif (½Srf;)
2/ udkapmarmif (&cdkif)
3/ rif;axG;vHk;ausmf (rGef)
4/ puGef;vGif (u&if)
5/ *Gef*sef (ucsif)
6/ udkaz0if; (u,m;)
7/ pDcdkifrif; (csif;)
648
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
0g'
1/ rnfonfhtpnf;t½Hk;? rnfonfhEdkifiHa&;ygwDrsm;\ vufatmufcH MoZmrjzpf&/
2/ vkyfief;pOftm;jzifhjzpfap? &nf½G,fcsuftm;jzifhjzpfap wlnDaom rnfonfhtoif;tzGJUESifhrqdk yl;wGJvkyf
aqmif&rnf/
3/ ynma&;? ,Ofaus;rIESifh trsKd;om;a&;rsm;udk vkyfaqmif&rnf/
&nf½G,fcsuf
1/ vlrsKd;pk ausmif;ol^om;rsm;tcsif;csif; cspfMunf&if;ESD;a&;? em;vnfrI&½Sda&;? pnf;vkH;a&;ESifh twlwuG
ylaygif;vkyfaqmifa&;?
2/ vlrsKd;pkrsm;\ ,Ofaus;rIrsm;udk xdef;odrf;jr§ifhwifzvS,fa&;?
3/ vlrsKd;pkrsm;\ wef;wlnDrQa&;ESifh vGwfvyfa&;pdwf"gwfudk azmfxkwfjr§ifhwifay;a&;?
4/ ausmif;om;rsm;\ tcGifhta&;udk &,lxdef;odrf;umuG,fa&;/
Source: AAPPB
Source: KW
ide;f u,ef;xef (c) OD;a½Tat; a'guwf mausmufcsr;f a,mifa0 OD;vSaz (c) OD;wifaU Zmf OD;ombef;
(u,ef;) (c) ,l*sif;odkuf (½Srf;) (&cdik )f (&cdik )f
idef;u,ef;xef (c) OD;a½Tat; - 1962 ck? Zlvdkif (7) &uf ta&;tcif;jzpfyGm;csdefwGif &efukefwuúodkvfwGif aemuf
qH;k ESpf ausmif;om;wa,mufjzpfNyD; ¤if;ta&;tcif;wGif yg0ifco hJ nf/ xdu k mvwGif vlrsKd;pkausmif;om;rsm;tzJUG csKyf\
twGif;a&;rSL;csKyftjzpf aqmif½GufcJhonf/ 1963 jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;? (6) c½dkifqE´jyyJGwGif vlrsKd;pkausmif;om;rsm;
tzJGUcsKyfrS wuf<upGmyg0ifEdkifa&;udk OD;aqmifrIay;cJhonf/ Nidrf;csrf;a&;aqG;aEG;yJGysufí tzrf;tqD;rsm;aMumifh wdrf;
a½SmifaecJh&onf/ 1964 ck? Mo*kwfv (8) &ufwGif u,ef;jynfopfygwD wnfaxmifaomtcg twGif;a&;rSL;tjzpf
pwifwm0ef,lcJhonf/ u,ef;jynfopfygwD Ouú|tjzpf 2006 ckESpf? Mo*kwf (21) &ufaeY uG,fvGefcsdeftxd wm
0ef,lcJhonf/ touf (65) ESpfwGif uG,fvGefonf/ (cspfMunfa&;? twJG- 4? Edk0ifbm? 2006? pm- 20)
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
( 1960 - 1961 )
trIaqmiftzGt
YJ pD&ifcpH m
1/ zGJUpnf;jcif;
2/ trIaqmiftzGJU0g'ESifh vkyfief;pOfrsm;
3/ trsKd;om;a&;twGuf aqmif½Gufcsufrsm;
4/ ausmif;om;tcGifhta&;rsm; xdyg;vmjcif;ESifh aqmif½Gufcsufrsm;
5/ ynmoifMum;a&;ESifhywfoufaom aqmif½Gufcsufrsm;
6/ yGJobiftcrf;tem;rsm;
7/ taxGaxGvkyfief;rsm;
8/ Xmeqdkif&mvkyfief;rsm;
9/ aus;Zl;wif½Sdjcif;
10/ ed*Hk;
(1) zGJYpnf;jcif;
(u) a½G;aumufyGJrsm; / / 1960-61 &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾? Ouú|? 'k-Ouú|ESifh aiGxdef;wdkYudk
a½G;aumufwifajr§muf&ef yxrtywf wuoa½G;aumufyGJudk 1960 ckESpf? Mo*kwfv (19) &ufaeYwGif usif;yrnf[k
a½G;aumufyGJt&m½Sdu aMunmcJhonf/ ,SOfNydKifta½G;cHvdkolrsm;\ avQmufvTmrsm;udk 1960 ck? Mo*kwfv (16)
652
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
pmMunfUwdkufaumfrwD
udkjrodef; wm0efcH
udkeE´ (aiGxdef;)
udkwifarmif 'k-Ouú|
udkjroef; twGif;a&;rSL;
udkvSodef; aumfrwD0if
udkarmifarmifwifh aumfrwD0if
udkpdk;0if; aumfrwD0if
ausmif;om;oufomacsmifcsda&;aumfrwD
udkombef; wm0efcH
udkwifarmif 'k-Ouú|
udkeE´ (aiGxdef;)
udkjrifhaz twGif;a&;rSL;
udkatmifausmfEk aumfrwD0if
udkpHausmfarmif aumfrwD0if
rjrifhjrifh aumfrwD0if
owif;ESifUjyefMum;a&;aumfrwD
udkapmarmif wm0efcH
udkwifarmif 'k-Ouú|
udkausmfcif twGif;a&;rSL;
udkrsKd;jrifh aumfrwD0if
udk0if;BudKif aumfrwD0if
udkjrifh aumfrwD0if
udkav;&D aumfrwD0if
vlxkqufoG,fa&;aumfrwD
udkvSMunf wm0efcH
udkwifarmif 'kOuú|
udkeE´ (aiGxdef;)
udkudkMunf aumfrwD0if
udk0if;Akdvf aumfrwD0if
udkatmifjrifh aumfrwD0if
udkjrifharmif aumfrwD0if
rcifoef;jrifh aumfrwD0if
654
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
(i) trIaqmiftzGJYtpnf;rsm;
wuotrIaqmiftpnf;ta0;udk (18) Budrfusif;ycJhonf/ tdk;a0wm0efcHESifh pmMunfhwdkufrSL;rsm; twGuf
(17) Budrfom jzpfayonf/ trIaqmifrsm;ESifh tpnf;ta0; wufaomtcsdefrsm;rSm atmufygtwdkif; jzpfonf/
udkwifat;- (18) Budrf? udkwifarmif- (12) Budrf? udkeE´- (18) Budrf? udkAaqGav;- (18) Budrf?
udkapmarmif- (13) Budrf? udkxGef;Munf- (17) Budrf? udkvSMunf- (13) Budrf? udkombef;- (17) Budrf?
udkrif;axG;- (12) Budrf? udkjrodef;- (11) Budrf? udkvSa½T- (17) Budrf/
655
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(6) yGJobiftcrf;tem;rsm;
(u) usrf;opömusdefqdkyGJ / / 1960-61ck &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ Ouú|opf\ usrf;opömusdef
qdkyGJtcrf;tem;udk 1960 ck? Edk0ifbmv (17) &uf? aeYvnf (1) em&DtcsdefwGif wuocef;rü usif;ycJhonf/
usdrf;opömusdefqdkyGJodkY ausmif;ol? ausmif;om;rsm;? or*¾trIaqmifrsm;? q&m? q&mrrsm;? EdkifiHjcm;oH½Hk;rsm;rS
{nfhonfawmfrsm; wufa&mufMuayonf/ usrf;opömusdefqdkyGJodkY q&mBuD;ocifudk,fawmfrIdif;u o0PfvGmay;ydkYcJh
onf/ usrf;usdeyf u
JG kd wuo\ yxrqH;k Ouú| OD;ausmfcif vma&muf usrf;usdeaf y;cJoh nf/ xdu
k srf;opömusdeq
f ykd w
JG iG f
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ trIaqmiftzGJU\ 0g'ESifhvkyfief;pOfrsm;udk aMunmcJhayonf/ usrf;opömusdef
qdkyGJwGif tpOftvmtm;jzifh ausmif;aeY0uf ydwfxm;cJhaomfvnf; ,ckESpfwGif ygarmu©csKyfu ydwfray;cJhacs/ þodkY
ygarmu©csKyf\ tjyKtrltwGuf wuoonf 0rf;enf;aMumif; rSwfwrf;wifcJhayonf/
a&; tajctaewdYkukd aqG;aEG;cJoh nf/ þnDvmcHBuD;rS ynma&; jyKjyifajymif;vJa&;? ynmoifMum;rI tajctaewd;k wuf
aumif;rGefa&;ESifh 'Drdkua&pDa&;? jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; awmif;qdkcsufrsm;udk csrSwfEdkifcJhayonf/
(p) Adkvfatmifausmfaeh / / (22) Budrfajrmuf AdkvfatmifausmfaeY tcrf;tem;udk 1960 ckESpf? 'DZifbmv (20)
&ufaeYwGif Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYESifh yl;wGJum Adkvfatmifausmf usqkH;cJhaom Adkvfatmifausmfvrf;wGif usif;y
cJhonf/ xdkaeYtcrf;tem;wGif ynma&;? ausmif;om;tcGifhta&; tqdkrsm;udk wifoGif;qkH;jzwfcJhMuonf/
(7) Xmeqdkif&mvkyfief;rsm;
(u) Edik if jH cm;qufo, G af &; / / ausmif;om;xkEiS hf jynfov l xl t k wGuf wuo\ ajymifajrmufaom wdu k yf rJG sm;aMumifh
vnf;aumif;? urÇmYausmif;om;tcsi;f csi;f aoG;pnfnñ D wG af &;vkyif ef;rsm;aMumifh vnf;aumif;? wuo\ *kPo f u
d m©
onf urÇmYwdkif;jynfrsm;wGif xif½Sm;ay:vGifcJhonf/ wuoonf EdkifiHwumausmif;om; tzGJUtpnf;rsm; jzpfonfh
(International Union of Students, Co-ordinating Secretariat) rsm;ESiv hf nf;aumif;? vli,ftzGUJ tpnf;rsm;
jzpfonfh (W.F.D.Y, W.A.Y) wdkUESifhvnf;aumif; qufqHcJhayonf/ txl;ojzifh (I.U.S, W.F.D.Y) wdkYESifh yl;wGJí
udkvdkeDqefYusifa&;? e,fcsJUqefYusifa&;? Nidrf;csrf;a&;? EdkifiHwumausmif;om;vli,fwdkufyGJrsm;udk vkyfaqmifEdkifcJh
ayonf/ xdkYjyif urÇmYEdkifiHt&yf&yf½Sd ausmif;om;tzGJUrsm;ESifh qufoG,fEdkifcJhayonf/ tdE´d,? *syef? w½kwfjynf?
AD,uferf? puFmyl? tD&wf? ½k½Sm;? zifvef? qGDZmvef? *smrPD? awmiftmz&du? t,fvf*sD;&D;,m; ponfhwdkif;jynftoD;
oD;\ ausmif;om;tzGJUrsm;ESifh tquftoG,f &½SdcJhayonf/ odkY&mwGif tm½S-tmz&du pnf;vHk;nDñGwfa&;twGuf
tm½S-tmz&du wdkif;jynftoD;oD;ESifh auseyfjynfhpHkvHkavmufonftxd qufoG,frI tcdkiftrmr½SdcJhay/ (World
University Service W.U.S) tzGJUESifhvnf; 1958 ckESpfrSpí ,aeYtxd qufoG,frItjynfht0 r½SdcJhay/
wuoonf e,fcsJUqefYusifa&;tcef;wGif Auorsm;tzGJUcsKyfESifhtwl Armjynf ausmif;om;vli,frsm;
e,fcsJUtEÅ&m,fESifh e,fcsJUqefYusifa&;ta&;awmfyHkrsm;tm; rsufajcrysufapa&;? trsKd;om;pnf;vHk;nDñGwfa&; tif
tm;jzifh wdkufyGJ0if&ef tpOftjrJvIHUaqmf OD;aqmifcJhayonf/ ¤if;jyif e,fcsJUqefYusifa&;tcef;ESifh qufpyfí Armjynf
tm; w½kwfjzLrsm; wdkuf½dkufusL;ausmfrI? tar&dueftpdk;&\ wdkuf½kdufpGufzufrIrsm;udk wuoonf tpOfowd½SdcJh
ayonf/ xdYk aMumifh w½kwjf zLusL;ausmfr?I tar&duefpu G zf ufrI uefYuu G ½f wI cf syGrJ sm; jyKvkyo f nfEiS hf wqufwnf;wGif
Edik if aH wmftpd;k &tm; e,fcsJUtay: jywfom;vmap&ef wdu k w f eG ;f cJah yonf/ txl;ojzifh tar&dueftpd;k &onf Armjynf
ESifh w½kwfjynfolYor®wEdkifiHESifh ___ &if;ESD;a&;udk rvdkvm;onfh tavsmuf ppfa&;? EdkifiHa&; ___ taESmifh
t,Sufay;aeonfudk wm;qD;&ef vdktyfcJhonf/ ___ ___ ArmpmcsKyf csKyfqdka&;? Ek-acsmif rlig;csufESifh
ArmEdkifiHMum;ae0g' ___ cJhayonf/ xdkYjyif tar&duefonf Armjynf\ pD;yGm;a&;? ___,Ofaus;rIwdkYwGif
0ifa&muf pGufzufEdkifa&; ___ qD;wdk;tkyfpkwGif;odkY yg0ifa&;wdkYtwGuf ___ ___ rsm; nDvmcHudk (Zefe0g&D
25 - azazmf0g&D __) ___aqmifí ygupöwef u&mcsdNrdKUwGif ___ ___ \ aumufuspfpOf;vJrIudk
azmfxkwfcJhayonf/ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ _______________/
EdkifiHwumausmif;om;rsm; cspfMunf&if;ESD;a&;twGuf wuo tESpf (30) ajrmuf yÍötBudrf ausmif;om;
yJGawmfodkYwufa&muf&ef EdkifiHwumvli,fausmif;om;tzJGUrsm;udk zdwfMum;cJhayonf/ (I.U.S) ___ eH,rf;
wuúodkvfausmif;om;or*¾rS o0PfvTmrsm;&½SdcJhonf/ *smref'Drdku&ufwpfor®wEdkifiHrS vli,fowif;pmq&m
rsm;tzJUG ? w½kwjf ynfoYlor®wEdik if \ H Edik if w
H umvli,fawGUqHak qG;aEG;yJG ud, k pf m;vS,t f zJUG ? (Co-sec) rS ud, k pf m;vS,?f
MopaMw;vQjynf ausmif;om;tzJGU Ouú| wuoodkY vma&mufcJhonf/
wuo\ Edik if w H umqufqaH &;wGif jynfwiG ;f vIy½f mS ;rIrsm;aMumifh pmtquftoG,rf sm;jzifo h m jyKvkycf &hJ í?
wuoud, k pf m;vS,rf sm; jyifyodYk xGucf mG cGirhf &cJah y/ tD&wfEikd if H b*¾'wfNrdKUwGif usif;yaom urÇmYausmif;om;or*¾
nDvmcHoYkd vnf;aumif;? armfpudNk rKdUwGif usi;f yaom Edik if w H umvli,fawGUqHak qG;aEG;yJo G Ykd vnf;aumif; wufa&muf&ef
Edik if u H ;l vufrw S f xkwyf a;&efawmif;qdck &hJ m yxptpd;k &rS jiif;qefcahJ yonf/ þodYk tm;jzifh yxptpd;k &onf ausmif;
om;or*¾rsm;\ 'Drdkua&pDtcGifhta&;udk ydwfyifcJhayonf/ Armjynf\ wnfhrwfaom Mum;aea&;0g'udk rrSefruef
usifhoHk;cJhayonf/ zqyvtpdk;&? ppftpdk;&ESifh ,aeY yxptpdk;& vufxuftxd tpOftjrJ ausmif;om;vli,frsm;
\ EkdifiHwumqufqHrI tcGifhta&;udk ydwfyifcJhayonf/ yxptpdk;&\ jyKrlcsufESifh ywfoufí wuoonf jynf
662
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
wGif;jynfy ½IwfcsuefYuGufcJhonf/
(*) wuooufomacsmifcsda&;Xme / / ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ __/
wuopm;aomufqdkifESifh ywfoufí vGefcJhaom 1959 ckESpf trIaqmiftzJGUrS wif'gpepfjzifh a½G;cs,fum
zGiv
hf pS af pcJah om or*¾pm;aomufqikd o f nf wif'gpnf;rsO;f t& 1960 ckEpS w f iG f oufwrf;aphNyD; jzpfojzpf wif'gaumfr
wDzUGJ pnf;um pepfwus rlrsm;csrSwí f rljzifth uku d t
f nDq;kH jzpfol OD;oGi-f a':oef;wdYk tm; wif'gay;í qdik zf iG v hf pS af pcJh
onf/ pm;aomufqikd o f pfukd {NyDvwGizf iG vhf pS cf &hJ m oefY½iS ;f aumif;rGef vyfqyfaom tpmtm[m&rsm;&½Sad &;? rQwaom
aps;EIef;jzifh 0,f,lpm;oHk;Edkifa&;ESifh pepfwusjzpfa&;wdkYtwGuf oufomacsmifcsda&;Xmetaejzifh wm0ef,lvkyfaqmif
vsu½f adS yonf/ ,ckEpS w f iG v
f nf; wuo oufomacsmifcsad &;qdik u f kd ydrk jkd ynfph akH umif;rGepf mG wnfaxmifEikd af &;twGuf
BuKd;yrf;vsuf½Sd&m rMumjrifhrD qdkifzGifhvSpfrnf jzpfayonf/
wuowdYk yl;aygif;um wuocef;rwGif pmqdak wmfynm½SiBf uD;rsm; jzpfMuaom q&mBuD;ocifu, kd af wmfridI ;f ? q&mBuD;
OD;azarmifwif? q&mrif;ok0PfESifh q&mOD;rsKd;rif;wdkYtm; uefawmhylaZmfyGJ usif;ycJhonf/ ¤if;aemuf a[majymyGJudk
usif;y&m q&mrif;ok0PfESifh OD;rsKd;rif;wdkYu a[majymMuonf/
(8) taxGaxGvkyfief;rsm;
1960 ckESpf? pufwifbmv (12) &ufaeY jynfolYvTwfawmfwGif ynma&;0efBuD; ajymMum;aom tpD&ifcHpm
twGuf EdkifiHa&;tzGJUtoD;oD;udk zdwfac:rnf/ wwdkif;jynfvHk;ESifh aqG;aEG;rnf[laom tcsufESifh ynma&;pHkprf;rI
aumfr½Siw f iG f Edik if aH &;tzGUJ tpnf; ud,k pf m;vS,rf sm;udk xnfo h iG ;f aqmif½u G af prnfqakd om ajymMum;csuw f Ykdukd wuo
u axmufcHcJhonf/ trsKd;om;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ wckjyKvkyf&ef vdktyfaMumif;udkvnf; wifjycJhonf/
1960 ckEpS ?f Ed0k ifbmv (31) &ufaeYrS pí &efuek w f uúov kd f bGUJ ESi;f obifcef;rwGif usi;f yaom tm½Sta½SU
zsm;qdik &f muif;axmufnv D mcHoYkd jrefrmh&efol w½kwjf zLud, k pf m;vS,f wufa&mufjcif;ESihf nDvmcHusif;yaepOf bGUJ ESi;f
obif taqmuftODwGif w½kwfjzLtvH vTifhxlxm;jcif;udk wuorS uefYuGufcJhonf/
1960 ckEpS ?f pufwifbmv pmar;yGw J iG b
f UJG &olrsm;tm; 1961 ckEpS f 'DZifbmvwGif jyKvkyaf om bGUJ ESi;f obif
odkY wufa&mufcGifh rjyKjcif;udk uefYuGuf&efESifh wufa&mufcGifhjyK&ef awmif;qdkcJhonf/ odkYaomf ae&mrvHkavmufrI
taMumif;jyum wufa&mufcGifhrjyKcJhay/
(12) ESpfwdkif rw&m;zrf;qD;csKyfaESmifjcif; cHcJh&aom udk,fvufroefol 'kud©wBuD; ocifaza|;tm; tjref
qHk;vTwfay;a&;twGuf awmif;qdkcJhonf/
,cifESpfwGif b@ma&;tusyftwnf;aMumifh rwyfqifEdkifaom pum;ajymaMu;eef; (w,fvDzkef;) udk
wuo udprö sm;ESifhwuG ausmif;ol? ausmif;om;rsm; vG,fvifhwul qufoG,fEdkifa&;wdkYtwGuf ,ckESpfwGif jyefvnf
wyfqifcJhonf/
1960 ck? rwfvwGif usif;yrnfjzpfaom wuúodkvfpmar;yGJrsm;tm; ausmif;ol? ausmif;om;rsm; vGwfvyf
at;csrf;pGm pmMunfhEdkif&ef wuocef;rudk 23? 1? 61 &ufaeYrS pwifum pmMunfhcef;tjzpf zGifhvSpfpDpOfay;cJhonf/
0dZÆmodyÜH (u) ausmif;om; udkat;xGef;onf 1960 ck? pufwifbmv (__) &ufaeY uG,fvGeftedpö
a&mufoGm;jcif;? OypmodyÜH (u) ausmif;om; udkav;vGifonf 1960 ck? Edk0ifbm (24) &ufaeYwGif uG,fvGeftedpö
a&mufjcif;? Oypm0dZmÆ (c) ausmif;ol rjrwfreG o f nf 1960 ck? 'DZifbmv (16) &ufaeYwiG f uG,v f eG t
f edpö a&mufjcif;?
OypmodyÜH (u) ausmif;om; udkcifarmif&ifonf 1961 ck? azazmf0g&Dv (24) &ufaeYwGif uG,fvGef tedpaö &mufjcif;/
0dZÆmodyÜH (c) ausmif;om; udkudkat;onf 1961 ck? {NyDv (15) &ufaeYwGif uG,fvGeftedpöa&mufjcif;? 0dZÆmodyÜH
(u) ausmif;om; udkaZmf0if;xdefonf 1961 ckESpf? Zlvvdkifv (11) &ufaeYwGif uG,fvGeftedpö a&mufjcif;wdkYudk
wuorS tokbydkYaqmifcJhonf/
664
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
(9) aus;Zl;wif½Sdjcif;
1960-61 ckESpf wuotrIaqmiftzGJU\ vkyfief;rsm;udk wifjycJhNyD;jzpfonf/
wuo a½G;aumufyGJwGif yg0ifulnDay;Muaom ausmif;om;udk,fpm;vS,f aumifpDvlBuD;rsm;? wuo
Ouú|a[mif;rsm;? wuo trIaqmifrsm;tm; vnf;aumif;? urÇmYausmif;om;aeYESifh ausmif;om;yGJawmfwGif yef;csDjyyGJ
twGufulnDaom yefcsDq&m OD;eef;a0tm; vnf;aumif;? ausmif;om;yGJawmf acwfaMu;rHk umwGef;jycef;twGuf
ulnDaom jrefrmEdkifiH umwGef;q&mrsm;toif;tm; vnf;aumif;? wuotESpf (30) ajrmuf? yÍörtBudrfajrmuf
ausmif;om;yGJawmfwGif wufa&mufzGifhvSpfay;aom wuo yxrOuú| OD;ausmfciftm; vnf;aumif;? ausmif;om;yGJ
awmftwGuf aiG 1000d^- ulnaD om wuúov kd af umifpt D m; vnf;aumif;? ausmif;om;yGaJ wmfwiG f ausmif;om;vIy½f mS ;
rIordkif; jycef;twGuf "gwfyHkrsm; iSm;&rf;ulnDMuaom jrLrif;BuD;a[mif; OD;xGef;tHk? wuúodkvfxifBuD;ESifh wyfrawmf
armfuGef;wdkuftm; vnf;aumif;/
'd;k ywfNydKifywJG iG f tuJjzwfvBl uD;rsm;tjzpf aqmif½u G af y;aom ygarmu©O;D atmifvS trSL;jyKaom *Dwynm½Sif
BuD;rsm;tm; vnf;aumif;? *Dwya'omazsmfajzcef;wGif ulnDMuaom a':aroef;trSL;jyKaom ynm½Sifrsm;udk vnf;
aumif;? pmayNydKifyGJwGif pmrlrsm;udk wnfjzwfa½G;cs,fay;Muaom q&mBuD;rsm;tm; vnf;aumif;/
jyyGw J iG f yg0ifun l aD y;Mu aom wuúov kd pf me,fZif;toif;? wuúov kd "f gwfyt
kH oif;? aq;odyaHÜ usmif;om;
rsm;or*¾? &efuek w f uúov kd f vlrsKd;pktoif;rsm;tzGUJ csKyf? Adouk mtif*sife, D mausmif;om;rsm;toif;ESihf oH½;kH toD;oD;
tm; vnf;aumif;/
uyGJwGifyg0ifujyaom wuúodkvftif*sifeD,mausmif;om;rsm;or*¾? aq;odyÜHausmif;om;rsm;or*¾?
wuúodkvfvlrsKd;pktoif;tzGJUcsKyf? o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;? w½kwftrsKd;om;ausmif;ol^om;toif;ESifh tjcm;
toif;tzGJUrsm;tm; vnf;aumif;/
jyifyrS vma&mufun l MD uaom pE´,m;cspfaqG? wuúov kd jf rwfav;? tqdak wmf udck ifarmifviG Ef iS hf *Dwynm
½Sirf sm;tm; vnf;aumif;? pmqdak wmfaeYwiG f <ua&muftuefawmhcí H pmaya[majym cs;D jr§iMhf uaom q&mrif;ok0PfEiS hf
q&mOD;rsKd;rif;wdkYtm; vnf;aumif;? &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾wGif w,fvDzkef;wyfqifa&;twGuf tul
tnDay;aom vef'ef*dk;zvdyf OD;0if;½Sdeftm; vnf;aumif;? &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾rS txl;aus;Zl;
wifaMumif; rSwfwrf;wiftyfygonf/
(10) ed*Hk;
wuúovkd af usmif;om;rsm;or*¾onf (31) ESpf wif;wif;jynfch NhJ yD; jzpfayonf/ wuoonf e,fcsUJ qefYusif
a&;? trsKd;om;vGwfajrmufa&;ESifh trsKd;om;ynma&;twGuf e,fcsJUvufatmufüyif ajymifajrmufpGm wdkufyGJ0ifcJhay
onf/ Armjynforl sm;\ trsKd;om;vGwaf jrmufa&; wdu k yf w
JG iG v
f nf; wuoonf a½SUwef;rSwu kd yf 0JG ifco
hJ nf/ wuo
onf jynfol\opömw&m;udk tpOfapmifhodcJhonfyif jzpfayonf/
,aeYwGif wuotm; zsufqD;rnfh tEÅ&m,frsm;ESifh &ifqdkifae&onf/ wuo\ajymifajrmufaom tpOf
tvm? xGef;ajymifaom ordkif;tpOfudk arS;rSdefap&ef rvdkolrsm;u MuHpnfaeMuonf/ wuo odu©musa&;twGuf
BudK;yrf;ae Muayonf/
wuoonf wuownfwHhcdkifjrJa&;? t"GefU½Snfa&;twGuf rSefuefaom oabmxm;ESifh ausmif;om;
jynfolwdkY\ tiftm;ay:wGif tajcpdkufum a½SUodkYqufvuf ___ ___ ___ /Ä
(yk)H
wifarmif
'k-OuúX
&efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
(1960-61 ckESpf)
OD;wifat; (NrKd rY )
(1960-61)
Source: Oway Magazines
&ef u k e f N rKd U NrKd U rtrsKd ; om;ausmif ; ausmif ; xG u f j zpf o nf / NrKd U rausmif ; om;a[mif ; rsm;tzJ G U wG i f
&moufyeftrIaqmifwOD; jzpfonf/ NrdKUrOD;wifat;[k vlord sm;aom a½SUaeBuD;wOD;jzpfonf/ ,ckpmtkyaf &;om;
&mwGif ulnDcJhrIjzifh 1998 ESpfOD;wGif zrf;qD;cH&NyD; axmif'Pf (7) ESpfcsrSwfcH&onf/ awmifilaxmifrS 2003
Mo*kwv f qef;wGif jyefvw G vf monf/ axmifruscifuwnf;u cg;ema&m*g&Scd NhJ yD;? axmifwiG ;f ü ydrk q
kd ;kd ½Gm;vmum
axmifrS vGwfajrmufNyD; (2) veD;yg;tMum 2003 ckESpf? atmufwdkbmv (2) &ufaeYwGif uG,fvGefonf/
aoqHk;csdefwGif touf (73) ESpf&Sdí om;orD; (4) a,mufusef&pfcJhonf/ (atatyDyD? udkcGef;qdkif;)
&efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ trIaqmiftzGUJ (1960- 1961)
tcef; (24)
(u) &efuek w
f uúov
kd af usmif;om;or*¾ trIaqmiftzGUJ (1961-62)
Ouú| udkAaqGav;
(c) uarmufurynma&;wdu
k yf JG
(c-1) jzpfay:vmyHk
1960 ckESpf ynmoifESpfwGif ausmif;om;or*¾rsm;u OD;aqmifí jrefrmwjynfvHk;rS ausmif;om;rsm;onf
uarmufurynma&; zsufodrf;a&;wdkufyGJBuD;udk t½Sdefjyif;pGm qifETJcJhMuayonf/ vGwfvyfa&; (14) ESpf umvwGif
ynmoifESpfwck qef;vmwdkif; wdkif;jynf\ taxGaxGynma&;tusyftwnf;rSm ydkíBuD;rm;vmcJhonf/ ausmif;oHk;
pmtkyfrsm; aps;BuD;jcif;? aep&mausmif; r½Sdjcif;? oifay;rnfh ausmif;q&m r½Sdjcif;? ausmif;p&dwf rvHkavmufjcif;?
&mcdkifEIef; (90) ausmf us½HI;onfh atmifpm&if;rsm;ESifh &ifqdkif&jcif;? pmar;yGJusonfhtwGuf ausmif;xkwfcH&jcif;?
tvkyfvufrJhb0a&mufjcif; jyóemrsKd;pHk awGUMuHKae&onf/ jyóemrsm; twdkiftqBuD;rm; us,fajymvmNyD;wdkif;
vlaerIpepfESifh ,aeYynma&;pepf\ tHacsmfaeonfudk jyoayonf/ yxptpdk;& vufxufwGif wuúodkvf0ifESifh
ausmif;xGufpmar;yGJ cGJjcm;onfhpepf? wef;cGJwef;cspepfudk twif;tusyf jyefvnfusifhoHk;vmonf/ (2) cgusausmif;
om;? ausmif;olrsm;tm; ausmif;rSxkwfypfjcif; jyóemrsm; &ifqdkifvm&onf/
1961 ck? azazmf0g&DvwGif ppfaq;NyD; ZGev
f wGif xkwjf yefvu kd o
f nfh wuúov
kd 0f ifEiS hf wef;jrifah usmif;xGuf
atmifpm&if;rsm; xGufvmaomtcg rajzolatmifaompm&if;? rajzonfhbmom *kPfxl;xGufonfh atmifpm&if;?
uarmufuratmifpm&if; jzpfvmonf/ xdktcg rajzolatmifNyD; rdrdwdkYusaeonfhtjzpfudk ausmif;om;rsm; &ifqdkif&
aomtcg uarmufurynma&;pepf'Pf cHpm;&csuf? wdkif;jynf\ vlaerIpD;yGm;a&;pepfESifh rudkufnDaom ynma&;
uarmufurjzpfrI? (2) cgusausmif;xkwfpepf wef;cGJwef;cspepfwdkYaMumihf ausmif;om;? ausmif;olrsm; aygufuGJ
667
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(c-2) vIyf½Sm;rI
ArmEdik if v
H ;kH qdik &f m ausmif;om;or*¾rsm;tzGUJ csKyfu wjynfv;kH rS ausmif;om;rsm;\ epfemcsufukd qkyu f ikd í
f
OD;aqmif wdkufyGJ0ifavonf/ 26? 6? 61 &ufaeY wGif Auorsm;tzGJUcsKyfonf ausmif;om;rsm; epfemcsufrsm;jzpfonfh
awmif;qdkcsuf (4) csufudk EdkifiHawmftpdk;&odkY wifjyawmif;qdkcJhonf/
(1) wuúodkvf0ifESifh wef;jrifhausmif;xGuf pmar;yGJ cGJjcm;ppfaq;jcif;jzpfonfh wef;cGJwef;cs pepf&yfqdkif;
ay;&ef?
(2) ESpfcgus ausmif;xkwfpepf rusifhoHk;&ef?
(3) wuúov kd 0f ifEiS hf wef;jrifah usmif;xGuf pmar;yGaJ tmifpm&if;rsm; uarmufurjzpfraI Mumifh tajzvTmrsm;?
trSwfpm&if;rsm; jyefvnfppfaq;NyD; pmar;yGJatmifpm&if; xyfrHxkwfay;&ef? xdkYodkYjzpfrIrsm;? csKdU,Gif;
csufrsm; rjzpfay:a&;ESifh wm0ef½Sdolrsm;tm; ta&;,la&;twGuf EdkifiHawmftpdk;&u pHkprf;a&;aumfr½Sif
wckzGJUí pHkprf;ay;&ef?
(4) vuf½Sdynma&;pepfonf udkvdkeDynma&;udk zmax;onfh vlaerIpepfESifh rudkufnDbJ uarmufur
jzpfaeonf/ xdkuarmufur ynma&;udk zsufodrf;í ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;/ trsKd;om;ynma&;
wnfaqmufa&;twGuf trsKd;om;ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD;wckukd Edik if aH wmftpd;k &u BuD;rSL;í tjref
qHk;usif;y&ef/
þawmif;qdkcsuf (4) csufudk wjynfvHk;rSm ausmif;om;? ausmif;olrdbrsm;onf wcJeufaxmufcHí
wdkufyGJ0ifcJhMuayonf/
30? 6? 61 aeYwGif &efukefc½dkifausmif;om;rsm;or*¾rS OD;aqmifí &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾
cef;rwGif ausmif;aygif;pHk pnf;a0;yGBJ uD;jyKvkyu f m awmif;qdck suBf uD; (4) csuu
f kd wcJeuf awmif;qdck \
hJ / jrefrmjynftESYH
ausmif;om;xkqE´jyyGJrsm; qufwdkufjzpfay:vm\/ 14? 7? 61 wGif rEÅav;c½dkifausmif;om;rsm;or*¾rS OD;pD;í
ausmif;om;xk (3000) ausmfwufa&mufaom ausmif;om;xkqE´jyyGJBuD; vkyfavonf/ 21? 7? 61 aeYwGif Auo
tzGJUcsKyfrS OD;aqmifí wjynfvHk;twdkif;twmESifh uarmufurynma&;wdkufyGJ yg0ifMuonf/ &efukefNrdKUwGif ausmif;
om;xk waomif;ausmf yg0ifqE´jyMu\/ wjynfvHk;tESHYtjym; wdkufyGJ0ifMuavonf/ &cdkif? ½Srf;? weoFm&D? jrpf0
uRef;ay:? ajrvwf? csif;wGif;? ucsifjynfe,ftESHYtjym;ü qE´jyyGJrsm;? a&arQmyGJrsm;? rD;wkwfudkifqE´jyyGJrsm;? uarmuf
urynma&; tavmif;aumifrD;½IdUyGJrsm;jzifh yHkpHtrsKd;rsKd; wdkufyGJ0ifcJhav\/ a&eHajra'orS ausmif;q&mr wOD;onf
ausmif;om;rsm;\wdkufyGJwGif udk,fwdkifyg0if qifETJcJhonf/
(c-4) yHkpHajymif;vJjcif;
ygvDref qE´jyaumfrwDonf þyHkpHajymif;vJjcif;ESifh ywfoufí aumfrwDtwGif;0,f jyif;xefpGm aqG;aEG;
cJhMuonf/ ¤if;aumfrwDu zdESdyfcsKyfcs,frI uefYuGufa&;? uarmufurynma&; zsufodrf;a&;? ausmif;om;xk qE´
jyyGJudk 24? 8? 61 wGif wuocef;rü jyKvkyfcJhayonf/ ausmif;om;xk\ yg0iftm;rSm avsmhenf;oGm;avonf/
ausmif;om;xk Ncdrf;ajcmufcH&jcif;? vIyf½Sm;Edkifonfh &Jabmf (au'g) rsm; avsmhenf;oGm;jcif;? tcsdef½kwfw&ufajymif;
vJpDpOf&jcif;twGuf vIHYaqmfrItwdkif;twmrSmvnf; enf;oGm;onf/ toHcsJUpufoHk;cGifhrSpí rsm;pGmzdESdyfjcif;cHcJh&
ayonf/
ygvDrefqE´jyaumfrwDonf ygvDrefqE´jya&; oabmxm;udk ausmif;xdkifq&mawmfrsm;tzGJUcsKyftm; 22?
8? 61 aeYwGif avQmufxm;cJhayonf/ q&mawmfrsm;rSvnf; ausmif;om;wdkY\ wdkufyGJrSefuefaMumif;? ulnDrnfjzpf
aMumif; rdefYMum;cJhayonf/
uarmufurynma&;zsufodrf;a&;ESifh ywfoufí ygvDrefqE´jya&;tpDtpOfESifh ywfoufí tzGJUcsKyfu
csrSwx f m;aom oabmxm;rSm tajctaeay:wGif rlwnfjcif;jzpfaomaMumifh rSeu f efonf[k ,HMk unfonf/ vkyef nf;
vkyf[efrsm;ESifh ywfoufí csKdU,Gif;csufrsm;? rnDñGwfrIrsm;½Sdrnfjzpfaomfvnf; oabmxm; taejzifhum; rSm;,Gif;rI
r½SdaMumif; vufawGUtawGUtMuHKt& xif½Sm;ayonf/
ynma&;rif;BuD;a[mif; (3) OD;yg0ifaom uarmufuratmifpm&if; pHpk rf;a&;aumfrwDu uarmufurjzpfrI
rsm;twGuf pHpk rf;rIrsm; jyKvkyo
f nf[q k o
kd nf/ Auorsm;tzGUJ csKyfukd vma&mufawGUqH&k ef ac:qdo k nf/ Auorsm;tzGUJ
csKyfrS oGm;a&mufrawGUacs/ ]]pmar;yGaJ tmifpm&if; uarmufurjzpfonfrmS wdik ;f odjynfojd zpfonf/ xdahk Mumifh pHpk rf;&ef
rvdk}} [laom oabmxm;ay;ydkYcJhonf/ pHkprf;a&;aumfrwDtpD&ifcHpm xGufvmaomtcg cyfzHk;zHk;tpD&ifcHcsufom
jzpfonfudk awGU½Sd&ayonf/ ausmif;om;rsm;taeESifh þtpD&ifcHpmudk tHMojcif;r½SdvSay/ aemufqHk; tpdk;&\aemuf
qufwJG atmifpm&if;rsm; xkwaf y;awmhrnf[k cdik rf maomowif;rsm; xGuv f mavonf/ þowif;tay: ausmif;om;
rsm;\ cdkifrmvSaom ,HkMunfcsufum; qufvufwdkufyGJ0ifawmif;qdk&ef vdktyfonf[k oabmaygufMuavonf/
10? 9? 61 &ufaeYwGif Auorsm;tzGJUcsKyf? &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾? &efukefc½dkifausmif;
om;rsm;or*¾wdkY yl;wGJí ausmif;om; (52) a,mufyg0ifaom em&D (50) tpmiwfcHqE´jyyGJBuD;udk &efukefNrdKU ql;av
bk&m;vrf;axmifhESifh taemf&xmvrf;axmifhwGif jyKvkyfavonf/ vlxk\axmufcHtm;ay;rI rsm;pGm&½SdcJhonf/ tpm
iwfcH ausmif;om;rsm;onf rdk;xJavxJ0ifvmí tm;ay;Muonf/ vlxkBuD;uvnf; rdk;xJavxJrSmyif vmítm;ay;
Muonf/ tpmiwfcpH Of oH;k pG&J efaq;0g;rsm; awmify&kH myHk jzpfaeayonf/ Nidr;f csr;f a&;zcifBuD; q&mBuD;ocifu, kd af wmf
rIdif;u &ifxkremjzifh tpmiwfcHausmif;om;rsm;xH arwåmo0PfvTm ay;ydkYcJhavonf/
yxptpd;k &onf ausmif;om;trsm;pk\ qE´ukd qefYusifvsufyif½\ dS / ynma&;0efBuD; a'gufwm{armifu
]tpdk;&rSm &efolrsKd; (6) yg; 0dkif;wdkufaew,f} [kajymqdkNyD; ]ausmif;om;rsm;tm; &efoleHygwf (1)} wGifxm;í ajym
qdkavonf/
uarmufurynma&; zsufodrf;a&;wdkufyGJonf tqufrjywf t½Sdef½SdcJhayonf/ xdkYaMumifh &[ef;oHCm
awmfrsm;ESifh vlxk\ axmufcHrIjynfh0pGm &½SdcJhayonf/ vTwfawmftrwfrsm;yif vTwfawmftwGif;ü ausmif;om;rsm;
wifjycsuu f kd tav;ay; ajymqdv k mcJoh nf/ awmif;qdck suf (4) csutf euf tpd;k &onf wpdww f a'oudk vdu
k af vsmrnf
[k uwday;vmonf/
670
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1961 rS 1962 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xkcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyf EdkifiHvHk;qdkif&muGefz&ifU
(1961 ck? pufwifbmv 30 &ufrS atmufwdkbmv 4 &ufaehtxd)
Edik if v
H ;kH qdik &f mnDvmcHBuD;udk wjynfv;kH ½Sw d o hJ r*¾rsm;rS ausmif;om;ud, k pf mvS,af ygif; (243) OD; wufa&muf
onf/ nDvmcHBuD;rS 'Dru kd a&pDa&;? Nidr;f csrf;a&;? trsKd;om;ynma&; wnfaqmufa&;? uarmufurynma&; zsuford ;f
a&; a½SUvkyfief;pOfrsm;udk qHk;jzwfjy|mef;vdkufonf/ yxptpdk;&\ 'Drdkua&pDcsKd;azmufrIESifh ausmif;om;qE´ESifh
qefYusipf mG jyKrlrrI sm;udk nDvmcHu jyif;xefpmG ½Iwcf svu kd o
f nf/ pkpnf;nDñwG pf mG wdu k yf 0JG ifomG ;&eftwGuf wdu
k yf yJG pkH u
H kd
atmufygtwdkif; csrSwfvdkufonf/
(1) a&wdkwdkufyGJ
(2) a&&SnfwdkufyGJ
a&wdkwdkufyGJ
uarmufurynma&; zsufodrf;a&;twGuf ,ckESpfydkif; tBuD;rm;qHk;? tiftm;taumif;qHk;? wefzdk;t½SdqHk;?
txufjrufqHk; wdkufyGJBuD;wckudk zefwD;um oufqdkif&mwm0ef½SdolwdkYtm; awmif;qdkwdkufyGJ0if&ef vdkayonf/ þ
xufjruftm;aumif;aom wdkufyGJBuD; w&yfqifETJEdkifa&;twGuf oufqdkif&mor*¾rsm;onf ausmif;om;xktwGif;ü
ynma&;oabmxm;rsm; em;vnfoabmayguf jrifodonfhtwdkif; pnf;½Hk;aqG;aEG;Mu&rnf/ igwdkYESifh rqdkif[laom
oabmxm; ausmif;om;twGif;0,f r½Sdatmif BudK;yrf;½Sif;vif;wifjyum ausmif;om;xkw&yfvHk; 'ifjynfhtm;jynfh
yg0ifaom wdkufyGJyHkpHwckudk a½G;cs,fvIyf½Sm;Mu&rnf/ þwdkufyGJwGif 'Drdkua&pDcsKyfcs,frI uefYuGufa&;? uarmufur
ynma&; zsufodrf;a&;wdkYudk OD;wnfMu&rnf/
a&½SnfwdkufyGJ
a&½SnfwdkufyGJ[lonf igwdkYausmif;om;rsm;u qGJac:aom wdkufyGJr[kwf oufqdkif&mwm0ef½Sdol tpdk;&\
oabmxm;ay:wGif wnfonf/ igwdYk \ uarmufurynma&; zsuford ;f a&;onf rSeu f efonf/ ausmif;om;xkw&yf
vHk;uvnf; tm;½SdpGmaxmufcHonf/ &[ef;½Sifvljynfol w&yfvHk;uvnf; taustvnfoabmayguf odjrifum
þwdu k yf u
JG kd axmufco
H nf/ Edik if aH &;tzGUJ tpnf;rsm;uyif igwdYk\wduk yf u
JG kd axmufcv
H mMuonf/ odYkaomf oufqikd &f m
tpd;k &u oabmxm; wif;rmvGe;f onft h ay:wGiu f m; igwdYk \ uarmufurynma&;wdu k yf rJG mS a&½Snw
f u
kd yf t
JG oGio
f Ykd
a&mufEdkifonf/ a&½SnfwdkufyGJonf ausmif;om;xkvIyf½Sm;rIomru oabmw&m;a&;&m wdkufyGJvnf;yg0ifonf/
or*¾ &Jabmfrsm;onf ,aeY ynma&;rwnfNidrfrIudk ausmif;om;xk? jynfol? &[ef;ESifh vlwef;pm;rsm;xH csOf;uyfum
uarmufurynma&;
zsuo f rd ;f a&;wduk yf uJG mvtwGi;f
Source: Aung Tun's Original Copy
671
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(c-6) ig;c½dkifqE´jyyGJ
&efukef? tif;pdef? [Hom0wD? yJcl;? om,m0wDwdkYrS ausmif;om;xkyg0ifaom (5) c½dkif ausmif;om;xk
qE´jyyGJBuD;udk Edk0ifbmv (14) &ufaeY uefawmfrifyef;jcHü usif;yonf/ qE´jyyGJrwdkifrDtwGif; Auorsm;tzGJUcsKyf
onf pnf;½Hk;a&;wm0efcH trIaqmifrsm;onf (5) c½dkifa'orsm;odkY jzefYqif;um cufcJBuD;pGm jyifqif&avonf/
aiGaMu;cufcJrI jyóemrsm;? yxptpdk;&\ ydwfyifwm;qD;rIrsm;? Ncdrf;acsmufrIrsm; &ifqdkifí jyifqif&av\/
ynma&;0efBuD; a'gufwm{armifonf yJcl;odkYa&mufvmNyD; (5) c½dkifqE´jyyGJwGif yJcl;tpdk;&ausmif;rS ausmif;om;rsm;
ryg0ifap&ef q&mrsm;u jyKvkyf&rnf[k ausmif;tkyfq&mBuD;rsm;odkY trdefYay;avonf/ &efukef &Jrif;BuD;rSmvnf;
uefawmfrifyef;jcHwGif qE´jycGifhudk ray;bJxm;avonf/ tcsdefeD;uyfrS qE´jycGifhjyKonf/ om,m0wDc½dkifrS ausmif;
om;rsm;onf um;iSm;r&í &xm;jzifhcsDwufMu&\/ rdk;ndKrSausmif;om;rsm;vnf; um;r½Sdí (10) rdkifc&D;udk vrf;
avQmufNyD; rif;vSodkY vm&\/ yJcl;rS ausmif;om;rsm;onf ausmif;tkyfq&mBuD;\ ydwfyifrIudk qE´jyqefYusifNyD;
qE´jyyGJodkY csDwufvmMu&avonf/ qE´jyyGJwGif ausmif;om;aygif; (4000) cefYyg0ifavonf/ &efukefwNrdKUvkH;odkY
(10) rdkifausmfcefY c&D;½SnfcsDwufNyD; qE´jyMu\/ jynfolvlxk\axmufcHrI wcJeuf&½Sdonf/ vli,f? trsKd;orD;
tzGJUtpnf;rsm;rS c&D;½SnfcsDwufqE´jyyGJ vrf;c&D;wavQmufwGif a&rsm;? tazsmfrsm; qD;BudKwdkufauR; avonf/
NrdKUvlxku xrif;xkyfrsm;ay;í ulnDavonf/ xrif;xkyfxJwGif aiGrsm;? aq;vdyfbl;rsm;? axmufcHtm;ay;pmrsm;
xnfhoGif;í ay;Muavonf/
jynfov l x
l \
k qE´tavsmuf jzpfay:vmrIukd tpd;k &taeeJU rSeu f efat;csr;f pGm ajz½Si;f &rnfth pm; 'Dru
kd a&pD
qefYusifaom tMurf;zufenf;rsm;udk toHk;jyKcJhonf/ &JtzGJUudk wkwfay;í rauseyfí aoewfxkwfay;&mrS ,cktcg
oHcsyfumum;awG wyfqifNyD;aMumif; ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;zGJUcsKyf Ouú| udkcifarmiftkef;u zdESdyf
csKyfcs,frI uefYuGufa&;ESifh uarmufurynma&;zsufodrf;a&; (5) c½dkif ausmif;om;xkqE´jyyGJwGif ajymMum;oGm;\/
¤if;qE´jyyGw J iG f (5) c½dik rf S ausmif;om; (2000) ausmf wufa&mufMu\/ udck ifarmiftek ;f u qufvufajymMum;&mwGif
1961 ckESpftwGif; vlxkqE´jyyGJrSm yxp 'Drdkua&pDtpdk;&aMumifh vl (3) a,muf aocJh&NyD;jzpfonf/ azazmf0g&Dv
(21) &ufaeY e,fcsJUqefYusifa&;qE´jyyGJwGif (2) a,mufESifh Edk0ifbm (10) &ufaeY Zmwf½Hka½SUqE´jyyGJwGif (1)
a,muf aocJhonf/ 'DtjyKtrlawG qufvufusifhoHk;ae&if yxptpdk;&[m ykvdyftpdk;& jzpfvmrnfjzpfaMumif;/
yxptpd;k &[m ykvyd jf yóem aomif;ajcmufaxmifukd tcGit hf a&;,lNyD; e,fcsJUvkyMf uHrEI iS hf ppftmPm½Sit
f EÅ&m,fawG
udk pdk;&drf&aMumif;? owif;pmtm;vHk;u tpdk;&&JU 'Drdkua&pDqefYusifaom Oya'zsufodrf;&ef ta&;qdkvmaMumif;?
owif;pm? ausmif;om;? &[ef;? ukefonf? trIxrf;awGudk &efoltjzpf aMunmvmwJh tpdk;&[mb,folrS udk,fpm;jyK
Edkifrnf r[kwfaMumif;? ausmif;om;xk&JU rSefuefwJhawmif;qdkcsufrsm;udk atmifjrifonftxd wdkufyGJ0ifoGm;rnfjzpf
672
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1961 rS 1962 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xkcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif
(tay:)
21? 2? 1961
&efuek cf ½kid af usmif;om;rsm;o*¾rS
Bu;D rI;usi;f yaom
uarmufurynma&;zsuo f rd ;f a&;
ausmif;om;xkqE´jyyGJ
(tv,f)
1961 ck? pufwifbmv
(10-11-12) &ufaehrsm;wGif Auo?
wuo? &uowdkhrS
Bu;D rSL;usi;f yaom
uarmufurynma&;zsuo f rd ;f a&;
em&D (50) tpmiwfcq H E´jyyGJ
(atmuf)
(5) c½kid af usmif;om;rsm;
uarmufurynma&;pepftm;
c&D;½Sncf swD ufqE´jy uefu h u
G pf Of
r[mAE¨Kvvrf;axmifüU awGY jrif&yHk
Source: Aung Tun's Original Copy
673
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(*) wuúov
kd t
f wGi;f rS *,ufrsm;
Edk0ifbmv (11) &uf wuúodkvfaumifpDtpnf;ta0;rS csrSwfcJhaom &efukefwuúodkvf jrefrmpmXmewGif
ygarmu©csKyf OD;{armiftm; jyefvnfcefYxm;&ef qHk;jzwfvdkufonf/ xdkudpEö Sifhywfoufí jrefrmpmXme ygarmu©csKyf
tjzpf acwå0ifa&muf trIxrf;vsuf½adS om OD;0ef\bufawmfom;rsm;u qlyu l efYuuG í
f vIy½f mS ;rIjzpfatmif zefw;D Mu
onf/ OD;{armifESifh OD;0efjyóemwGif rludkab;csdwfNyD; wuúodkvftmPmydkifrsm;onf yk*¾dKvftmPmudk a½SUwef;odkY
xkwfcJhonf/ OD;0efbufrS wyfOD;uacgif;aqmifí vdkufygvmavonf/ ygarmu©OD;0ef vufxufwGif udkbaumif;?
udk,k paomolrsm;udk jrefrmpmXmewGif uxdursm; cefYaomaMumifh wyfOD;rsm;u OD;0efudk aus;Zl;qyfonfhtaeESifh
qlyluefYuGufMuoavm[k xifjrifp&mrsm; jzpfvmonf/ ygarmu©OD;0ef vufxufwGif udkbaumif;? udk,kESifhwuG
tjcm;wyfOD;acgif;aqmif (7) OD;tm; ta&;ay:q&mrsm;tjzpf cefYxm;cJhavonf/
675
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
OD;AaqGav;
(1961-62)
Source: Oway Magazines
bduk av;Zmwd jzpfonf/ ausmif;om;nDñw G af &;wyfO;D tzJUG 0ifwOD;jzpfonf/ 1959-60 wGif wuo aiGxed ;f
tjzpf aqmif½GufcJhonf/ 1959 ckwGif Oya'0dZ¨myxrESpf wufa&mufcGifh wuúodkvf½Hk;rS y,fzsufaMumif;
aMunmaomfvnf; ygarmu©csKyfudk,fwdkif rodvdkufaom jyKrlcsufaMumifh ygarmu©csKyfrS0efcHNyD; oludk,fwdkif
ausmif; jyef0ifcGifhay;cJhonf/ 1960-61 wGif wuo taxGaxGtwGif;a&;rSL;tjzpf a½G;aumufwifajr§muf
cH&onf/ 1961-62 aemufq;kH wuo\ Ouú|tjzpf aqmif½u G cf o
hJ nf/
1963 ck wuúov kd rf sm; jyefziG ahf omtcg wuo ae&ma[mif;wGif wJx;kd í wuojyefvnfzUGJ pnf;a&; vkyif ef;
rsm; jyefvnfvyk af qmifco hJ nf/ odYkaomf jynfwiG ;f Nidr;f csr;f a&;vIy½f mS ;rI t½Sed t f [kejf r§iv
hf mojzifh ¤if;vIy½f mS ;rIukd
tav;xm;vkyaf qmif vmMuonf/ wuo? Auo? &uowdYku jynfoYlaumfrwDEiS hf ndE§ idI ;f í ajcmufc½dik Nf idr;f
csr;f a&; qE´jycsw
D ufyu GJ kd vHaI qmfco
hJ nf/ 1963 ck? Ed0k ifbmv (14) &ufaeYwiG f Nidr;f csr;f a&;aqG;aEG;yJG ysujf ym;NyD;
zrf;qD;rIrsm; pwifjyKvkyv f monf/ ¤if;aemuf ausmif;rsm;ydwv f u kd af Mumif; aMunmcJNh yD; ppfwyfrS wuúov kd f
twGi;f odYk 0ifa&mufp;D eif;NyD; ausmif;om;rsm;tm; twif;tusyf tdrjf yefyYkdco hJ nf/ wuo ,m,Dwu J kd zsuq f ;D
ypfvdkufonf/ ausmif;om;acgif;aqmif trsm;tjym; tzrf;cH&onf/ udkAaqGav;ESifh tjcm;ausmif;om;
acgif;aqmifrsm; wdr;f a½SmifaeMuNyD; AuyodYk awmcdo k mG ;Muonf/ (or*¾pmpOf? twJ-G 1? trSwf (3)? Zlvikd v f
2005? qJAif;Zlvikd -f odrhk [kw-f ausmif;om;or*¾tpOftvmudak zsmufzsujf cif;? armifrkef;atmif)
676
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1962 - 'Drdkua&pDa&; ppftmPm&Sifpepfqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
tcef; (25)
(u) Zlvikd v
f (7) &uf ta&;awmfyBkH u;D
(7) &uf Zlvdkifvta&;awmfyHkonf zufqpfqefaom zdESdyfcsKyfcs,fa&; vIyf½Sm;rIBuD; w&yfyifjzpfonf/
jrefrmEdkifiHordkif;wGif 'kwd,urÇmppfBuD;aemufydkif; wcgrSray:aygufcJhbl;ao;aom &ufpufrIvnf; jzpfonf/ þ
ta&;awmfyHkwGif wdkif;jynf\ tem*wf om;aumif;&wemrsm;pGm a&wdrfepfcJh&onf/ &efukefwuúodkvf e,fajronf
&J&eJ aD om ausmif;om;xk\ aoG;rsm;acsmif;pD;rwwf jzpfc&hJ onf/ wuúov kd yf &0Pfwckv;kH usnfqefEiS hf ,rf;aiGUrsm;
vTrf;rdk;cJhonf/ ppfwvif;yrm tavmif;csif;xyfum jrifraumif;aom ½Icif;onf wuúodkvftm; ted|m½kHum;csyf
BuD;tjzpf zefwD;cJhonf/
&efukefwuúodkvftufOya'udk ½kyfodrf;onfUOya'
yHk
(Adkvfae0if;)
Ouú|
EdkifiHawmfawmfvSefa&;aumifpD
1962 ckESpf? arv (9) &uf
(C) wuúov
kd af umifpu
D kd zsuo
f rd ;f jcif;
arv (10) &ufaeY? (1) em&Dcw JG iG f &efuek Nf rdKU? '*H&k yd o
f mü Edik if aH wmfawmfveS af &;aumifpD Ouú| Adv
k cf sKyfBuD;
ae0if;onf wuúov kd af umifpt
D zGUJ ud,
k pf m;vS,f toD;oD;jzpfMuonfh ynmrif;BuD; OD;bd;k xd?k ygarmu©csKyf a'gufwm
omvS? aq;wuúov kd rf S a'gufwmarmifarmifat;? a'gufwmarmifarmifc? NrdKUawmf0efO;D ausmfrif;? twGi;f 0ef OD;ausmf
ñGefY? q&mBuD;OD;azarmifwif? OD;tkef;? ygarmu©rsm;jzpfonfh OD;vSoGif? OD;at;vIdif? OD;bwkwf? OD;atmifcif? a'gufwm
bvSD tp½Sdonfh yk*¾dKvfrsm;? ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm; pkpkaygif; (28) OD;eJY awGUqHkcJhonf/
AdkvfcsKyfBuD;ae0if;u-
]]ausmif;awmfBuD;\ ta&;BuD;qHk;jzpfysufaeonfh tajctaeudkajym&vQif ausmif;om;ESifhq&m olYr½dkao?
ighr½dak oqdo k vdk jzpfaeonft h csuf jzpfw,f/ q&mavmua&m ausmif;om;avmua&m Edik if aH &;ya,m*0ifvmaeMu
w,f/ ½Sif;½Sif;ajym&vQif ta½SUtkyfpka&m? taemuftkyfpka&m ya,m*awG0ifvmaeMuw,f/ udk,fem;vnfxm;wJh
q&morm;qdk&mrSm udk,fhzmomynmwwfae½HkeJY rNyD;bl;/ tusifhpm&dwåaumif;&rJhtjyif? tcufcJqHk; ywf0ef;usifvl
trsm;&JU ½dak orI&½Sad &;yJjzpfw,f/ þausmif;awmfBuD;rSvv JG Qif ArmEdik if üH ynmay;&rnft h aqmufttHk r½Sad wmhaMumif;?
'Dtwdkif;qufoGm;ae&if wdkif;jynfb,fawmhrS aumif;rSmr[kwfbl;/ wuúodkvfavmuwGif tpdk;&tmPm½Sdol
awGuvnf; 0ifa&mufNyD; EdkifiHa&;upm;aeMuw,f/ 'DuaeY aumifpDvlBuD;awGudk ac:NyD;ajym&wmuawmh wuúov kd f
aumifpDudk zsufodrf;vdkufNyDqdkwmbJ}} ajymMum;cJhonf/
10/ OD;bwkwf
11/ ynmrif;BuD; OD;bdk;xdk
12/ rpöwmwDaubGef; (bJGU&olrsm;udk,fpm;vS,f)
13/ OD;pdefvS
14/ OD;atmifaz
15/ OD;ausmfjrifh
16/ OD;xGef;wif
17/ OD;at;armif (&efukefbm;aumifpD)
18/ OD;zdk;apm (aq;aumifpD)
19/ OD;yk (EdkifiHawmf&mxl;cefYxm;a&;tzJGU)
20/ OD;ausmfrif; (&efukefaumfydka&;½Sif;)
21/ OD;&m½Spf (ygvDrefudk,fpm;vS,f)
22/ ocifcspf
23/ OD;ausmfrif;
24/ apmqdk[kef; (ygvDrefudk,fpm;vS,f)
25/ OD;boif
26/ OD;oef;armif
27/ rpöwmwDyD0rf; (ausmif;om;udk,fpm;vS,f)
28/ a'gufwmarmifarmifausmf (ausmif;om;udk,fpm;vS,f)
29/ OD;jrwfxGef; (jrefrmEdkifiHausmif;q&mrsm;toif;udk,fpm;vS,f)
30/ a'gufwmOD;azarmifwif (t"dywdudk,fpm;vS,f)
31/ a'gufwmbvSD
32/ OD;tkef;
33/ OD;rdk;jrpf (ynma&;Xme)
34/ OD;ausmfñGefY (b@ma&;Xme)
35/ aq;odyHÜr[mXme-XmerSL;
36/ tif*sifeD,mXme-XmerSL;
37/ ynma&;r[mXme-XmerSL;
38/ OD;armifarmifpdef (t&m½Sd^ armfuGef;xdef;-oifMum;a&;)
39/ OD;vSatmif (t&m½Sd^ armfuGef;xdef;-tkyfcsKyfa&;)
40/ aiGpm&if;t&m½Sd
wuúodkvfaumifpDudk jyefvnfzJGYpnf;jcif;
17? 5? 62 &ufaeh awmfvSefa&;aumifpD trdefhtrSwf (30)
1962 ckESpf? arv (17) &ufaeYwGif awmfvSefa&;aumifpD trdefYtrSwf (30) udk xkwfjyefaMunmNyD;
wuúodkvfaumifpDudk jyefvnfzJGUpnf;cJhonf/
t"dywd - AdkvfrSL;csKyfoef;az
tzJGU0ifrsm; - AdkvfrSL;csKyfpef;,k
AdkvfrSL;BuD;oef;pdef
AdkvfrSL;BuD;wifpdk;
ygarmu©csKyfOD;um
(i) Zlvikd v
f (7) &uf ta&;awmfypkH wifjcif;
Zlvdkifv (7) &uf? aeYv,f (1) em&DwGif &efukefwuúodkvfausmif;om;rsm;
or*¾rS BuD;rSL;í ausmif;aqmifpnf;urf; ½kyfodrf;ay;a&;qE´jyyGJ usif;y&m
obmywdtjzpf wuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ Ouú| udkAaqGav;u aqmif
½GufNyD;? tcrf;tem;rSL;tjzpf udkom'dk;u aqmif½Gufonf/ ausmif;om; (2000)
cefY wufa&mufMuonf/ xdktpnf;ta0;wGif ausmif;aqmifpnf;urf;rsm; zsuf
odrf;a&;? ausmif;aqmifaumfrwDwGif ausmif;om;udk,fpm;vS,f yg0ifcGifhay;&ef?
ausmif;aqmifvdkolwdkif; ausmif;aqmif&a&;twGuf ausmif;aqmifopfrsm;
aqmufvkyfay;&ef? zdESdyfcsKyfcs,fonfh ausmif;aqmifpnf;urf;rsm;udk ½kyfodrf;a&;
twGuf uefYuGufyGJrsm;usif;yí qE´jyvSnfhvnf&ef qHk;jzwfonf/
Source: Oway Magazines
wJh ausmif;om;awGuo kd m enf;trsK;d rsK;d ajymif;vJNy;D zdEydS cf yUJ gw,f/ 'DaehwufvmwJaU wmfveS af &;tpd;k &[mvnf; ynma&;
jyKjyifajymif;vJa&;udk rvkyfygbl;? trsKd;om;ynma&;twGuf pDrHudef;rsm;vnf; csrSwfjcif; r½Sdao;ygbl;/ 'gayr,fU
wuúov kd yf nma&; tqift U wef;edru Uf saerI[m pnf;urf;csK, Yd iG ;f rIawGaMumifU jzpfw,fqw
kd UJ urÇmrSmr½Sad o;wJU ynma&;
oabmeJh ausmif;zGiu Uf mpu pwifNy;D wif;usyw f pUJ nf;urf;awGukd wzufowf vkyaf qmifvmygw,f/ pnf;urf;qdkwm
Source: The Student Movement and Civil War in Burma: page-84 (unknown)
Zlvikd v
f (7) &uf ausmif;aqmifpnf;urf;rsm;½kyo
f rd ;f a&; pnf;a0;yJt
G Ny;D wuotaqmuftODrS ausmif;om;rsm;qE´jy&ef xGuv
f mMupOf
683
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wuo taqmuftODa½SY
t"dywdvrf;rBu;D ay:wiG f
&JEiS aUf usmif;om;
y#dyu©jrifuiG ;f
Source: Aung Tun's Original Copy
685
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
Zlvikd v
f (7) &uf ausmif;om;ESi&Uf J
tjyeftvSef y#dyu©jzpfymG ;Ny;D
ausmif;om;rsm;xyfrH zrf;qD;rIrvkyEf ikd &f ef
t"dywdvrf; t"dut0ifayguf wHcg;Bu;D udk
ausmif;om;rsm;u ydwx f m;vduk o f nf
rEåav;aqmifEiS Uf
tr&aqmifEpS cf Mk um;rS
'Pf&m&olrsm;
1/ udkrif;vGif yif;,aqmif bDtufpD (c) wef;
2/ udkpdk;ñGefY waumif;aqmif tdkiftufpD (c) wef;
3/ udkÓPf '*Hkaqmif tdkifat (c)
686
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1962 - 'Drdkua&pDa&; ppftmPm&Sifpepfqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
687
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tzrf;qD;cH&olrsm;
1/ udkjynfñGefY awmifilaqmif 0dZÆm (u)
2/ udkwifaiG (45)? tmwD;,m;vrf; OyZÆm (u)
3/ udkwifxGef;(c)udkodef;xdkuf OyZÆm (u)
4/ udkcspfarmif tr&aqmif 0dZÆm (c)
5/ udk0if;Munf rEÅav;aqmif 0dZÆm (c)
6/ udkxdef0if; rEÅav;aqmif 0dZÆm (c)
7/ udkb&if oufBuD;wuúodkvf 0dZÆmodyÜH (u)
8/ udkouf Auo-Ouú| 0dZÆm*kPfxl;aemufqHk;ESpf
9/ udkBuD;pdef OypmodyÜH (u)
10/ udkÓPf0if; &uo-twGif;a&;rSL;
11/ udkAaqGav; wuo-Ouú|
12/ udkouf0if; yJcl;aqmif OypmodyÜH (c)
13/ udknDav;(c)udk&Jatmif ynmwefaqmifausmif;
14/ udkapmr& tif;0aqmif 0dZÆm (u)
15/ udkcsKdcsKd(c)udkjroef; oxHkaqmif 0dZÆmodyÜ H(c)
16/ udkrif;atmif(c)atmifatmif awmifilaqmif Oypm (c)
17/ udkxGef;wif aq;odyÜHaemufqHk;ESpf
18/ udkcifxGef; atmufMunfhjrifwdkifvrf; t&yfom;
19/ udkav;jcpf(c)udkwifvIdif trSwf (72)? vdIifjrpfvrf; t&yfom;
20/ udkwifat; awmifilaqmif
21/ udk0if;Munf rEÅav;aqmif
688
Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1962 - 'Drdkua&pDa&; ppftmPm&Sifpepfqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif
Source: Aung Tun's Original Copy
Source: Unknown
689
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
Source: The Student Movement and Civil War in Burma: page-84 (unknown)
(1)
À trSefw&m;&JU
&rufuGef,ufxJ À rm,meJU vSnfhpm;xm;wJh
igh - ayvTmawG
awmfvSefa&;twåawG jcaoFh (2) aumifu
0JysHoGm;w,f/ [m;wdkuf&,farm
csKd;jzLwdkY&JUcg;oD;yHk&dyf
(2) tdk;a0wdkY&JUawmifvdkyHkwJh
À twdwf&mZ0ifqdk; [pfa<u;oH
yJhwifoH[m bGJUESif;obifcef;ru
tmPmpufoHrPdtdrfudk &ifcGifydkufxm;wkef;bJ/
jymcs À O'gef;raMu
&J&ifhwJhtem*wfrsKd;qufysKd urÇmwnfr,fh trSwfw&
urÇmraMuwJh vufoD;qkyfxJ Adkvfatmifausmf
tm;rmef ausmufwdkifuajym
acgif;ndwfwcsuf or*¾ajrrIefUawG
tjyHK;wvSnfh em;pGifhodrf;xm;w,f/
tpfudkBuD;opfykwfyif À [dk; - cyfvSrf;vSrf;u
uMunfh wkdif (18) wkdifeJY
'gayr,fh *syfqifacgif;avmif;rSm
ppfbdeyfoHawG aoG;pufawGeJY/
ppfaoewfoHawG À 'g -
ppfrsuf&nf,dkAHk;awG cGyfa'gif;wdkY&J
ppf*ef;ydkufvHk;awGaMumifh xm0&tjyHK;w&m;ay:uowÅd
olYtoJtrm&Gwfu ol&Jaumif;tmZmenfwdkY&JU
awmufacgufaew,f/ armfuGef;awGyJ/
À uHah umf
pdefyef; (3)
pG,fawmfawG[m À arceJYrvdcom;awmf
'@m&Dr[kwfwJh ]]r[m{&m0wD}}a&
usnfqHawGudk jynfolawG&JU
a'gormefeJY zsm;emaewJhvGwfvyfa&;
tHBudwfMunfhaew,f/ tm;emaewJhom,mrI
acgifrvHkwJh aysmf½TifrI
ted|m½Hkyef;csDum;xJu
trJa&mifaq;pufawG
'gawGudk -
rif;&JUopömw&m;eJY
691
oefYpify,f½Sm;
'Drdkua&pDtysKd&nfzsufol
vlYtcGifhta&;yef;a>col
jynfolYtaoG;udkaomuf
tom;udktjrnf;yGJvkyfaewJh
rdpämewfqdk;arG;pm;
rdef;rysuf&JUom; (5)
bmr[kwfnmr[kwf À tawG;acguf rsKd;wHk;
vlpmG vkyf todÓPfu edrfh½IH;
bmrxl;nmrxl; tEkynmu a0;qHk;jzpfapwJh
wPSmcyf½l;½l;eJY vrdkuf
yv’ifay:wuf oufMum;tdk
rsKd;rppfwJh &ifjyifudk
[dk[mpm;wJh rif;&JUa'gif;aowJh
0pDyg'fawGeJY xkwfydk; qifaowJh
0dyguBudrfwHeJY a&pD;tm;rmefeJY
&mZ0wfom;awG wdkufpm;
uGyfrsufwJh ]oHvGif} a&
cHukef;rSm - a&mifeDNzKd;armuf
rif;&JUtm;rmefeJY t½kPfta&muf
ajrjr§KyfoN*KØ[fay;cJhyg &ifjyifopfodkY ydkYaqmifay;cJhyg/
]r[m{&m0wD} a& - /
(6)
(4) À t½dk;NzdKif;NzdKif;
À a&½dkif; cg;udkif;udkif;
ajr½dkif;u tykyfeHYwvdIifvdIif
yef;½dkif;awG uifqmawmifrEdkif
uEÅm&rJhtkdatppfawGjzwf acsmif;w[Gwf[Gwfqdk;
ppfrJh&yf0ef;qDtoGm; emwm½Snpf u JG yf
odu©mysufyumawG&JU tyifysuf
w&m;ysufwJhpum; [dkra&muf'Dra&muf
tem;rowfwJhoGm;Mum;rSm tyGifh
[dkrSmwpfyGifha<uus [dkrwnfh'Drwnfh
'DrSmwpfyGifhajrc toD;
useftyGifhawG - [dkvdkvdk 'Dvdkvdk
aA'gysHtHudkcJ tjrpf - awGckwfvSJ
]'kwÅm0wD} a& ajrr[DrSm
rif;&JUOD;vnfrokefwJh pdrf;vef;
tMuifemw&m;eJY Nidrf;csrf;wJh
aEG;axG;ay;cJhyg/ ESif;yef;awG
pdkufay;cJhyg
]ppfawmif;} a&
692
(7) waqGvufopf
À awmfvSefa&; toGifeJY
ESvHk;ysuftm;aq; aEGobm0udkzsuf
aomufcsifolrsm; 'Dawmh -
awmfvSefa&; jcpfjcpfawmuftylcsdefrSm
aemufxrsm; ukwftusÐxlxl0wf
awmfvSefa&; rD;xdkifvIHae&w,f/
aiGpkpmtkyf À aEGxJuwaygif;
vkyfcsifolrsm; waygif;xJu vli,fopfwdkYpsmye
awmfvSefa&; waygif;xJu oHzaemifhatmuf
rsufrSefpdrf; jzLpifwJhvGwfvyfa&;yef;yGifhrsm;
wyfMunfholrsm; waygif;xJrS awmfvSefa&;awGx
'Dolrsm; - aerif;u rsufaxmifheDeJYMunfh
'Dolrsm; - ik0gcufay:u rsuf&nfpuftwGuf
]upäye'D} a& wdrfoufwefYawGyifhouf½dIuf
rif;&JUvIdif;eJY aeMuw,f/
o,faqmif À aEG&JUt&dyf[m
a&atmufocsØKif;rSm avjyifudkjzwf
eef;awmfwnfaqmuf ½dk;rudkazmuf
olwdkYudk awmifawGudkausmf
urÜnf;wif wdkufyGJ0ifvG,ftdwfvG,f
ae&may;vdkufyg/ aoG;*vJhpm;
OD;xkyfudkaqmif;
(8) tpdrf;a&mif
À aEG[m - oHvGifcufudkcsD
&moDtdrfr[kwf trsKd;om;vGwfajrmufa&;twGuf
oP²mef½kyfryD ,rf;aiGUudky,f
a0'emav[yf (4) &ufaeYtysKdrudk
iSufzsm;pGJuyfaew,f/ u,fwifzdkY
À trSm;zufwJh w&m;ysufawG a'gif;jynfudk
ykwD;wzufudkudkif jzefYusufcJhao;w,f/
ightwGufqdkwJh
rmewufwJh (9)
pum;tufawGeJU À rdk;[m
"g;wpfvufudkqGJ ZGef? Zlvdkif&JU
ighaqGighrsKd; *E¦0iftedpaö wG
y&rJhawGzuf jyefac:n§d
'ku©dwpmaA' Mo*kwfv&JUaeUopfrSm
aoewfwpfvufudkxrf; yef;ykxktoday;
tkdemusKd;uef; teufa&mifpufwifbmaeYudk
'óeduawGwyfqif tkwf*loGif;zdkY
um&efrJhtqdyfawGvTwf uwdjyKvdkufw,f/
693
À ezm;BudK;wyfcH&wJh
csnfwdkifuEGm;
jcHapmifhacG; (10)
nwa&;Edk; À ESif;ouú&mZfpuf
tdyfa&;ysufoHeJY jrLcdk;em&DtdkrSm
iSuf½kyfqdk;aMumif; tvif;a&mifawG
rdk;pufyGifhvuFmawG pkwfjyJjcpm;
om;aMumjywf tpawG zGmvefMuJ
rsKd;qufopfuAsmawG ,Ofaus;rIawGrIdwuf
udk,f0efysufusoGm;w,f/ 'DZifbmaqmif;[m
À rdk;xJurkwfokH tyl'D*&DqufcJh&w,f/
rkwfokHxJrSm À aoG;r&SdwJh
a½T0ga&mifpyg;ESHawG t"r®0g'D
OD;armh ayw&mrSm tMurf;zuf
rkwfokHxJrSm jynfolawG toufquf
pmtHoHawGwdwf aqmif;tvSawG ysufcJh&w,f/
rkwfokHxJrSm À aqmif;xJu ESif;&nf
awmfvSefa&;awGquf ESif;&nfxJu rsKd;qufawG
wdrfjymutm;ay; b0udkay;
a0[ifuvufckyfwD; tnMw toufawGpaw;
ESif;qDjzLawG tm;wufcJhMuw,f/ awmfvSefa&;u aoG;ykwfudkaq;
À rdk;&JUedrdwf[m yv’ifodrf;yGJ
a&jyifudkMuufajccwf ½IH;edrfholawG
urf;ajcudkajy;uyf usdefpmqdk
ajcmufaoGUrIudkab;iwf vrif;rsufvHk;rSm
ppfiwfrGwfolwdkYtwGuf ta&mif[yf
Zmwfodrf;cef;c&mrIwf ydawmufeJYtwl
ppfESvHk;emolwdkYtwGuf ryGifhwJhca&awG
at;Nidrf;wJhyef;awmfquf a<ucJh&w,f/
trsKd;om;vGwfajrmufa&;twGuf À aqmif;&JUqHNrdwf[m
cJawmifhawGy,f a0[ifudkodrf;
(4) &ufaeY tysKdrudk ta&mifawGudkxdef;
vufqGJEIwfqufzdkY tdkufpyfpyfudkpdrf;
a'gif;jynfudk oHajcusOf;cwfcH&olawG
vTrf;jcHKcJhao;w,f/ jrL;<u
wHcg;txyfxyfaemufolawG
pdwfus
trsKd;om;vGwfajrmufa&;twGuf
aMu;pm;awGudkz,f
(4) &ufaeY tysKdrudk
vufcsif;,SufzdkY
a'gif;jynfudk
AsL[mcif;cJhw,f/
694
(11)
À tzdk;rIdif;a&
trsKd;½dkif;awGu
½kyfawGudkcsKyfaESmif
pdwfawGudkydwfavSmif oli,fcsif;awG&JU acwfopfrSmaEG; - atmif
cHpm;rIawGysufjym; tartdk&JU rsuf&nfudkwdwf
qmavmifawGBuD;xGm; cspfolawG&JU pdk;½GHUrIudktdyf
aygufuGJrIudk ESrysKdawG&JU ½dIufoHudkydwf
avjzwfatmif tdrfolawG&JU EGrf;vsrIudkrSdwf - atmif
taoowfaew,f/ trdajr -
À tzqef;a& tzEdkifiHrSm -
trsKd;uef;awGaMumifh rvGwfvyfrIawG
vufxdyftopfeJY usqHk;zdkY
tdyfr&wJhn awmfvSefa&;apmifudktkyf
ausmcif;topfeJY aq;pufcyfrsm;rsm;
tusOf;cswJhn pkwfcsufcyfjyif;jyif;
a'gufajcusOf;eJY awmfvSefa&; yef;csDum;qGJ
wdkufydwfcH&wJhn ighcE¨m urÇmrSm
tdyfrufr[kwfwJh awmfvSefa&; ZD0ydk;rTm;awG
'Dn - x<uaomif;usef;
'Dn - EdkifiHwumrSmtvHpdkuf
awmfvSefa&;rsufpdn awmfvSefa&;twGuf
a&wdrfepfatmif ighonf;ajc
vkyfaeMuw,f/ taerwwfawmhbl;/
À tzdk;rIdif;eJY
tzqef;a& (13)
awmfvSefa&;u 'l;raxmuf À Owå&avawG
awmfvSefa&;u OD;rñGwf tdrfjyeftem;,lwJhtcg
awmfvSefa&;u t½HI;ray; awmifolawG
awmfvSefa&; tzsuform;rsm; ,mrD;½dIUNyD;wJhtcg
pdwfawGarSmufrSm; aumufopfpm;yGJawG
aoG;avacsmufjcm;aew,f/ usif;ywJhtcg
cgumbdk&mZD awmifxdyfa&muf
(12) v&dyfvIHaewJh
À tztdk&JU rajywJha<u; (4) &ufaeYtysKdr
nDtpfudkawG&JU toufeJYaoG; tjrefjyefvmyg/
&JabmfawG&JU acwfa[mif;rSmaqG; À awmfvSefa&;om;ysKdav;
usef;rmygap/
(atmifxeG ;f )
695
ausmif;om;vIy&f mS ;rI "gwyf t
kH csKUd
Source: Unknown
'kw,
d urÇmppftNy;D u &efuek w
f uúov kd f
wuúov kd af umifpcD ef;r
S E´jyyGJ (0Jr,
tif;0aqmifa½Y q S m xdik af eolrsm;-
696 udck ifarmiftek ;f ? udak tmifcif? udek efZifvm)
&efuek w
f uúov
kd af usmif;om;rsm;or*¾ Ouú|rsm;
(1930-1962)
1/ udkausmfcif 1930-31
2/ udkxGef;pdef 1931-32
udkbdk;ul; / udkxGef;pdef EkwfxGufí Mum;jzwfa½G;aumufyJGjzifh a½G;cs,fonf/
3/ udkpHazmfatmif 1932-33
4/ udkodef;armif 1933-34
5/ udkzdk;at; 1934-35
6/ udEk k 1935-36
7/ udk&m½Spf 1936-37
8/ udkb*srf; 1937-38
9/ udkatmifqef; 1938-39
udkA[def; / udak tmifqef; oufwrf;ukeaf tmif raqmif½u
G b
f J wdYk Armtpnf;t½H;k
odkY 0ifoGm;í udkA[def; qufvufaqmif½Gufonf/
10/ udkvSa½T 1939-40
11/ udkAaqG 1940-41
12/ udkvSarmif 1941-42
697
aemufqufwJG
698
aemuf
aemuf
quf
qw ufGJ w(24)
GJ
To
..............................
..............................
..............................
Date ..............................
1. The above Conference will be held in Rangoon coming the third week of April,
1936, (most probably on the 21st and 22nd of April, 1936, the exact date and
place will be notified later) under the auspices of the Rangoon University Boycotters’
council.
2. The session will last two days.
3. All schools and Colleges can send delegates to this CONFERENCE, and a fee of
Rs. 1/- will be levied for each delegate.
4. Free messing and accommodation for the delegates will be provided by the Rangoon
University boycotters’ Council during the Conference. But delegates will have to
bear their own travelling expense.
5. All Students wishing to attend as delegate are requested to inform the Rangoon
University Boycotters’ Council either individually or collectively.
6. The number of delegate is not limited.
7. These attending to attend the Conference are requested to send to the Rangoon
University Boycotters’ Council, before the 10th of April, 1936 all resolutions to be
moved at the Conference.
8. All delegate arriving at Rangoon are requested to report at the Headquarters,
Rangoon University Boycotters’ immediately on arrival in Rangoon. Previous
intimation of time and date of arrival should also be sent.
Conference Section,
University Boycotter’s Council
Shwedagon Pagoda,
Rangoon.
- 1 -
aemufqufwGJ (24)
ArmEdik if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*¾\ tkycf sKyaf &; - pnf;rsO;f Oya'
tcef; (1)
trnf
1/ / þtzGJUudk ]ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or*¾XmecsKyf} [k ac:wGifap&rnf/ (a½SUqufvufíum;
twdkcsKH;í ]Auo} [k ac:a0:vdrfhrnf/)
rSwfcsuf- or*¾cGJrsm;tzdkY? ausmif;eHrnfESifh c½dkiftvdkuf NrdKUe,fwGJí ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾
cGJ[k ac:qdk&rnf/
&nf½G,fcsuf
2/ / þtzGJU\ &nf½G,fcsufrsm;um;/
(1) urÇmw0Sr;f vH;k ½Sad usmif;om;rsm;ESihf ae&mwdik ;f wGif &ifabmifwef;í wOD;ESiw hf OD; jzLpifaomarwåmjzifh
qufqH&ef/ aygif;oif;qufqH pnf;vHk;um ausmif;om;avmuBuD;udk wnfaxmif&ef/
(2) ausmif;om;wdkif; ausmif;olwdkif;tm; um,Av? ÓPAvESifh pm&dwåzGHUNzdK; &ifhoef aumif;rGefap&ef/
(3) ausmif;om;wdkif; ausmif;om;wdkif;tm;? wkdif;cspfjynfcspf pdwf"gwfESifh vGwfvyfaom pdwf"gwfrsm;
arG;jrLay;&ef/
(4) wm0ef0wå&m;rsm;udk od½Sdem;vnf&efESifh ausyGefpGmxrf;aqmifEdkif&ef/
(5) ArmEdik if \H ynma&;tqift h wef;udk jr§iwhf if&efEiS hf ausmif;om;rsm;\ &oif&h xdu k af om tcGit
hf a&;
rsm;udk w&m;aomenf;vrf;jzifh awmif;qdkEdkif&ef/
(6) ArmEdik if \H vGwv f yfa&;wnfwrhH w I iG f ausmif;om;tiftm;pkonf wk;d wufaomwyfO;D tjzpfEiS hf yg0if
Edkif&ef jzpfayonf/
3/ / txufygyk'fr (2) wGif azmfjyaom &nf½G,fcsufrsm; atmifjrifap&ef or*¾\ atmufygvkyfief;rsm;udk
aqmif½Gufrnf/
(1) urÇmw0Srf;vHk;½Sd ausmif;om;rsm;ESifh aygif;oif;qufqHEdkif&eftwGuf/
(u) urÇmvHk;qkdif&mausmif;om;tzGJUcsKyfESifh qufoG,fyl;aygif;rnf/
(c) Edik if jH cm;odYk ud,
k pf m;vS,rf sm;apvTwjf cif;? Edik if jH cm;rS ausmif;om;ud,k pf m;vnfrsm; zdwMf um;
jcif;tm;jzifh rdrdausmif;om;rsm;ESifh EdkifiHtoD;oD;½Sd ausmif;om;rsm;\ &if;ESD;pGm qufoG,frI
udk BudK;yrf;rnf/
(2) ausmif;om;wdkif;tm; um,Av? ÓPAv? pm&dwåAv? rdwåAv? zGHUNzdK;&ifhoef aumif;rGefap&ef/
wkdif;cspfjynfcspf pdwf"gwfESifh vGwfvyfaom pdwf"gwfrsm; arG;jrLay;&ef wm0ef0wå&m;rsm;udk od½Sdem;
vnf&ef ausyGefpGmxrf;aqmifEdkif&ef wdkYtwGuf-
(u) pum;&nfvkyGJ? aqG;aEG;yGJ? a[majymyGJrsm; usif;yjyKvkyfay;jcif;?
(c) oifwef;rsm; jyKvkyfay;jcif;?
(*) pmpDpmukH;NydKifyGJrsm; jyKvkyfay;jcif;?
(C) pm½Gufpmwrf; pmapmifrsm; ½dkufESdyfxkwfa0jcif;?
(i) pmMunfhwdkufrsm; zGifhvSpfay;jcif;?
(p) tdrfwGif;upm;rIrsm;ESifh jyifyupm;rIrsm;udk tm;ay;í NydKifyGJrsm;usif;yay;jcif;?
(q) ausmif;om;rsm;ESpfouf&m? 0goemyg&m? aqG;aEG;yGJ tzGJUi,frsm;zGJUpnf;ay;jcif;?
(1) t*Fvdyfpm? (2) jrefrmpmay? (3) EdkifiHordkif;? (4) yx0D?
(5) ywf0ef;usifavmuESifhoufqdkif&m? (6) odyÜHynm? (7) wl&d,m?
(8) um,AvESifh tm;upm;? (9) EdkifiHa&;ynm? (10) tzGJUi,fwdkY jzpfonf/
(3) ArmEkdifiH\ ynma&;tqifhtwef;jr§ifhwif&ef/ ausmif;om;rsm;\tcGifhta&;rsm;udk umuG,f&efESifh
ArmEdik if v
H w G v f yfa&; wnfwrhH w I iG f ausmif;om;rsm;or*¾onf wd;k wufaom wyfO;D tjzpf yg0ifEikd af &;
twGuf-
- 2 -
aemufqufwGJ (24)
tcef; (2)
or*¾0ifaMu;ESifU or*¾0ifa&;
1/ / ArmEdkifiH rnfonfhausmif;rsKd;rqdk? pmayoif,lavhvmqJ ausmif;om;? ausmif;olwdkif; or*¾0iftjzpf
vufcH&rnf/
2/ / txufyg tcef; (2)? yk'fr (1) t& atmufazmfjyyg t&nftcsif;rsm;ESifh jynfhpHkolrsm;udkom or*¾0if
tjzpfvufcH&rnf/
(u) touf (10) ESpf jynfh&rnf/
(c) udk,fusifhw&m;aumif;rGefí or*¾\aus;Zl;opömudk apmifhod½dkaooljzpf&rnf/
(*) A[dt k rIaqmiftzGUJ 0ifjzpfap? c½dik t f rIaqmiftzGUJ 0ifjzpfap (odYk r[kw)f or*¾ct JG rIaqmif tzGUJ 0ifjzpfap
¤if;yk*¾dKvfrsm;xJrS ESpfOD;u tusifhpm&dwåaumif;aMumif; tmrcH&rnf/
(C) or*¾\&nf½G,fcsufESifh pnf;rsOf;rsm;udk em;vnfvdkufemEdkifol jzpf&rnf/
(i) A[dt k rIaqmiftzGUJ rS tcsdet f cgESiahf vsmfnpD mG owfrw S af om0ifaMu;ESihf ESppf OfaMu;aiGrsm;udk ajyvnf
atmif ay;oGif;Edkifolrsm; jzpf&rnf/
(p) ½l;oGyfaoma&m*gESifh ul;pufwwfaoma&m*grsm; r½Sdap&/
(q) tpOftwdkif; wOD;\trdefYudkwOD; waoGrwdrf;emcH&rnf/
(Z) or*¾0ifvv kd Qif rSwyf w kH ifoufqikd &f mrS 0ifaMu;ESiw hf uGay;,lí axmufcpH mjzifh oufqikd &f mrSwqifh
pD or*¾cGJ NrdKUe,for*¾? c½dkifor*¾\ vufrSwfygaom rSwfyHkwifwapmif XmecsKyfodkY ay;ydkY&rnf/
3/ / or*¾0ifwdkif; or*¾tpnf;ta0;rsm; a½G;aumufyGJrsm;ü rJay;ydkifcGifh½Sdap&rnf/
4/ / or*¾0ifwOD; tjzpf0ifa&muf&ef t&nftcsif;ESifhjynfhpHkol wOD;onf taxGaxG twGif;a&;rSL; odkYr[kwf
or*¾cGJ twGif;a&;rSL;rS awmif;,l&½SdEdkifaom toif;0ifyHkpHudk tcef; (2)? yk'fr (2)? tydk'fi,f (*) t&? tmrcHolESpfOD;
\ vufrSwfESifh wifoGif;&rnf/
5/ / or*¾0ifwOD; jypfru I sL;vGecf ahJ omf or*¾ct JG rIaqmiftzGUJ u 'gPf½u kd jf cif;? acwåEw
k yf ,fjcif;? vH;k 0Ekwyf ,f
jcif;wdYk ukd jyKvkyEf ikd o
f nf/ þuJo h Ykd jyKvky&f mwGif A[dt k rIaqmiftzGUJ ud, k pf m; c½kid of r*¾ Ouú|\ oabmwlncD sufukd
&,l&rnf/
6/ / txufyg yk'fr (5) t& tjypfay;jcif;cH&aom toif;0ifwOD;onf tu,fí rauseyfvQif A[dkor*¾
OD;pD;tzGJU (odkYr[kwf) EkdifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;nDvmcHrsm;wGif t,lcHydkifcGifh½Sdap&rnf/
7/ / txufygtcef; (2)? yk'fr (357) ? or*¾trIaqmiftjzpf ta½G;cHEkdifcGifhonf EdkifiHa&;ygwDrsm;\
wm0efcH tvkyftrIaqmifrsm;jzpfaom or*¾0ifrsm;ü r½Sdap&/
- 3 -
aemufqufwGJ (24)
tcef; (3)
or*¾\tzGJYtpnf;rsm;
1/ / or*¾\tzGJUtpnf;rsm;um; atmufygtwdkif;jzpfap&rnf/
(u) ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾nDvmcH (uGef*&uf)
(c) A[dkor*¾OD;pD;tzGJU (aumifpD)
(*) A[dktrSKaqmiftzGJU
(C) c½dkiftrSKaqmiftzGJU
(i) NrdKUe,ftrSKaqmiftzGJU
(p) or*¾cGJtrSKaqmiftzGJU
tcef; (4)
ArmEdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcH
1/ / ArmEdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcHwGif atmufygyk*d¾Kvfrsm;yg0if&rnf/
(u) A[dktrSKaqmiftzGJU0ifrsm;
(c) c½dkifausmif;om;or*¾wdkif;rS udk,fpm;vS,frsm;
(*) NrdKUe,for*¾rS udk,fpm;vS,frsm;
rSwfcsuf- ArmEdik if vH ;kH qkid &f mausmif;om;or*¾crJG sm;rS trsm;qE´t& a½G;aumufwifajr§mufí Edik if v H ;kH qkid &f m nDvmcHoYkd
wufa&muf&rnfh udk,fpm;vS,fOD;a&udk A[dktrSKaqmiftzGJUu owfrSwfydkifcGifh ½Sdonf/
2/ / ArmEdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcHudk omreftm;jzifh wESpfwBudrfus ESpfpOfusif;y&rnf/
3/ / nDvmcHac:qdka&;ESifh ywfoufonfh aeY&uftcsdefESifh pnf;rsOf;rsm;udk A[dkOD;pD;tzGJUu owfrSwfa&;qGJ
ydkifcGifh½Sd&rnf/
4/ / tu,fí A[dt k rSKaqmiftzGUJ tm; ¤if;wdYk onf ½St d yfaom tcGit hf a&;rsm;xuf ydrk v
kd eG uf í J aqmif½u G cf suf
qH;k jzwfcsurf sm; ½So d nf[k ,lqcJv h Qif ¤if;wdYk EiS hf ywfoufí nDvmcHwiG jf zpfap? A[dOk ;D pD;tzGUJ tpnf;ta0;
wGifjzpfap apm'uwufEdkifcGifh ½Sdonf/
5/ / ArmEdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcHonf tcsKyftcsmtmPm tydkifqHk;jzpfí atmufazmfjyyg udprö sm;ESifhywfouf
aom tqdkrsm; wifoGif;Edkifonf/ qHk;jzwfcsufrsm; csrSwfEdkifonf/
(u) or*¾\ tkycf sKyfa&; pnf;rsOf;rsm;udk jyifqif&ef? jznfph u G &f ef? twnfjyK&ef (odYk r[kw)f y,fzsuf&ef?
(c) or*¾ESifhywfoufaom udpörsm;?
(*) wEdkifiHvHk; wrsKd;om;vHk;ESifh ywfoufaomudpörsm;/
6/ / nDvmcHtpnf;ta0;ü or*¾EiS ahf omfvnf;aumif;? or*¾\vkyif ef;rsm;ESiafh omfvnf;aumif; ywfoufaom
ar;cGef;rsm;udk ar;jref;EdkifcGifh½Sdonf/ odkY&mwGif ar;jref;vdkaom ar;cGef;\ taMumif;t&mrsm;udk A[dktrSK
aqmiftzGJUodkY BudKwif taMumif;Mum;xm;ESifh&rnf/
7/ / nDvmcHtpnf;ta0;rS cefYrSef;xm;onfh OD;a&\ xuf0ufwufa&mufvQif w&m;0ifxajrmufonf[k
rSwf,l&rnf/
8/ / or*¾\ tkycf sKyfa&;pnf;rsOf;udk jyifqifjznfph u G f (odYk r[kw)f y,fzsufjcif;rsm;udk nDvmcHtzGUJ 0if oH;k yHEk pS yf kH
u qE´rJay;í qE´rJay;olwdkY\ oHk;yHkESpfyHku oabmusrSom twnfjyK&rnf/
9/ / EdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcHrS A[dkOD;pD;tzGJUudk zGJUpnf;&rnf/ ¤if;OD;pD;tzGJUwGif - pnf;rsOf;tcef; (4)? yk'fr
(1)? ydk'fi,f (u) ESifh (c) t& - A[dktrSKaqmiftzGJUESifh c½dkifnDvmcHrsm;rS a½G;aumufwifajr§mufaom
udk,fpm;vS,frsm; yg0ifap&rnf/
10/ / EdkifiHvHk;qdkif&mor*¾Ouú|udk wESpfwBudrf usif;yaom EdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcHwGif qE´rJjzifh a½G;aumuf
wifajr§muf&rnf/
11/ / txufyg tcef; (4)? yk'fr (10) t& usif;yrnfha½G;aumufyGJudk pnf;rsOf;tcef; (17) t& usif;y&rnf/
12/ / a½G;aumufwifajr§mufjcif;cH&aom Ouú|onf pDrHESifhwGJbufvkyfudkif&ef &mxm;onfh A[dktrSKaqmif
tzGJU0ifrsm;\trnfrsm;udk aMunmNyD;vQif nDvmcH\oabmwlnDcsufudk &,l&rnf/
13/ / or*¾\ESpfywfvnftpD&ifcHpmudk EdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcH (odkYr[kwf) trIaqmiftzGJUu wifjy&rnf/
- 4 -
aemufqufwGJ (24)
tcef; (5)
A[dkOD;pD;tzGJY
1/ / tcef; (4) yk'fr (9) t& zGJUpnf;onfh A[dkOD;pD;tzGJUonf EdkifiHvHk;qdkif&m nDvmcHrSvGJí tcsKyftjcm
tmPmtydkifqHk;aom tzGJUjzpf&rnf/
2/ / A[dktrSKaqmiftzGJUESifh rNyD;jywfEdkifaom jyóemt&yf&yfudk A[dkOD;pD;tzGJUu aqG;aEG;qHk;jzwf&rnf/
3/ / A[dkOD;pD;tzGJUudk ta&;ay:onfhtavQmuf ac:,lusif;yEdkifonf/ odkY&mwGifac:ydkifcGifhrSm Ouú|ESifh A[dk
trIaqmiftzGJUüom ½Sdonf/ EdkifiHvHk;qdkif&m nDvmcHac:ouJhodkY or*¾cGJrsm;u awmif;,lydkifcGifhr½Sd/
4/ / pnf;rsOf;Oya'ESihf ywfoufaom tcsuftvufrsm;udk ,m,Djyifqif jznfph u G jf cif;ESihf ,m,DEw k yf ,fjcif;
rsm;udk A[dkOD;pD;tzGJUu qHk;jzwfjyKvkyfydkifcGifh½Sdonf/ odkY&mwGif vHk;0jyifqifjznfhpGufjcif;? Ekwfy,fjcif;rsm;udk A[dkOD;pD;
tzGJUu jyKvkyfydkifcGifhr½Sd/
5/ / A[kOd ;D pD;tzGUJ onf A[dt
k rIaqmiftzGUJ 0if wOD;OD;tm; tjypftavsmuf &mxl;rS,m,DEw k yf ,fjcif;? &yfqikd ;f
jcif;udk jyKvkyfydkifcGifh½Sdonf/
6/ / A[dkOD;pD;tzGJU\ obmywdESifhtusKd;aqmifrsm;onf A[dktrIaqmiftzGJU\Ouú|ESifh taxGtaxGtwGif;
a&;rSL; toD;oD;jzpf&rnf/
7/ / A[dkOD;pD;tzGJUonf or*¾\vkyfief;pOf tajccHudk jy|mef;Edkifonf/ or*¾\ vkyfief;pOfrsm;ESifh ywfoufí
A[dktrIaqmiftzGJUtm; pdppfEdkifonf? ñTefMum;Edkifonf/
8/ / A[dkOD;pD;tzGJU\ tpnf;ta0;udk omreftm;jzifh wESpfvQif ESpfBudrf usif;y&rnf/ tpnf;ta0; ac:,la&;
rSm tcef; (5)? yk'fr (3) t&jzpfonf/ A[dkOD;pD;tzGJU\ ESpfywfvnf tpnf;ta0;wGif
(u) A[dktrSKaqmiftzGJU\ &nf½G,fcsufrsm;udk vnf;aumif; ? tpD&ifcHpmrsm;udk vnf;aumif;? aqG;aEG;t
wnf jyK&rnf/
(c) or*¾\ &HyHkaiG pm&if;½Sif;wrf;udk zwfMum;twnfjyK&rnf/
(*) ukefqHk;cJhaom ESpftwGif; NyD;cJhaomvkyfief;pOfrsm;udk trSm;trSef jyefvSefppfaq;jcif; ? a0zefjcif;rsm;
jznfhpGufjcif;rsm; jyKvkyf&rnf/
(C) or*¾\vmrnfhESpf 0ifaiG xGufaiG cefrSef;ajcpm&if;udk wifoGif;twnfjyK&rnf/
9/ / A[dkOD;pD;tzGJU\ qHk;jzwfcsufrsm;ESifh ywfoufí wifvdkvQif (odkYr[kwf) rauseyfcJhvQif qdkif&mnDvmcH
wGif t,lcHEdkifcGifh½Sdonf/
tcef; (6)
A[dktrIaqmiftzGJY
1/ / (u) aemufwBudrf Edik if vH ;kH qdik &f mnDvmcHrS a½G;aumufwifajr§mufaom A[dt k rIaqmiftzGUJ opf zGUJ pnf;NyD;
onftxd A[dkor*¾OD;pD;tzGJUrSty tmPmtydkifqHk;jzpfí or*¾\a½SUarSmufwGif usa&mufaom
jyóemt&yf&yfudk aqG;aEG;qHk;jzwf ajz½Sif;ydkifcGifh ½Sdonf/ rdrdvufatmufcHor*¾rsm;\ vkyfief;&yf
toD;oD;wGif yg0ifí tMuHÓPfay;jcif;? wdkufwGef;jcif;rsm;udk vkyfEkdifonf/
(c) A[dt k rIaqmiftzGUJ onf Edik if v H ;kH qdik &f mnDvmcHEiS hf A[do
k r*¾O;D pD;tzGUJ rS vTtJ yfaom udpt ö &yf&yfrsm;udk
jzpfajrmufatmifaqmif½u G &f ef tzGUJ taeESiahf omfvnf;aumif;? tzGUJ 0ifwOD;pDtaeESiahf omfvnf;aumif;
½Sdap&rnf/
2/ / or*¾\A[dktrIaqmiftzGJU0ifrsm;rSm atmufygtwdkif;jzpfap&rnf/
(1) Ouú|
(2) 'k-Ouú|
(3) aiGxdef;
- 5 -
aemufqufwGJ (24)
(4) taxGaxGtwGif;a&;rSL;
(5) tjcm; (12) OD; xufrydkaom trIaqmifrsm;/
3/ / Ouú|ESiAhf [dt k rIaqmiftzGUJ 0ifrsm;onf rnfonfEh ikd if aH &;ygwD\ wm0efc?H tvkyt f rIaqmifrsm; rjzpfap&/
4/ / or*¾0iftoif;om;tjzpf tenf;qHk;wESpf 0ifa&mufNyD;rSom A[dktrIaqmiftzGJUwGif yg0ifEdkifonf/
rSwcf su-f or*¾tzGUJ csKyfEiS qhf ufo,
G Nf yD; or*¾crJG sm;wGif or*¾0iftjzpf tenf;qH;k wESpyf g0ifb;l olrsm;udk qdv k o
kd nf/
5/ / A[dt k rIaqmiftzGUJ \Ouú|onf A[dt k rIaqmiftzGUJ 0iftjzpf tenf;qH;k wESpaf qmif½u G b
f ;l ol jzpf&rnf/
>cif;csuf- tcef; (17)? yk'fr (7) (u)? (c) t& a½G;aumufEdkifonf/
6/ / or*¾ESifhywfoufaom enf;Oya' ½Hk;vkyfief;ESifh oufqdkifaom enf;Oya't&yf&yfudk A[dktrIaqmif
tzGJUu owfrSwf&rnf/
7/ / pnf;rsOf;tcef; (5)? yk'fr (5) t& Ekwfy,fcH&aom (odkYr[kwf) EkwfxGufívpfvyfaom trIaqmif
ae&mtwGuf A[dt k rIaqmiftzGUJ u A[dOk ;D pD;tzGUJ \ oabmwlncD suft& a½G;cs,fEikd o f nf (odYk r[kw)f ,m,DcefYxm;
Edkifonf/
8/ / tcef; (5)? yk'fr (5) t& Ouú|Ekwfy,fcJhaomf (odkYr[kwf) EkwfxGufcJhaomf EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcH\
oabmwlnDcsufjzifh ¤if;zGJUpnf;cJhaom A[dktrSKaqmiftzGJUrSm rysufbJ qufvufí w&m;0ifonf[k ,lq&rnf/
9/ / A[dt k rIaqmiftzGUJ onf or*¾vyk if ef; wGiu f s,af p&eftwGuf trIaqmiftzGUJ cGrJ sm;ESihf XmecGrJ sm; zGUJ pnf;jcif;
rsm; jyKvkyfEkdifonf/
10/ / or*¾tzGUJ csKyftwGuf taxGaxG0efxrf;rsm; cefYxm;jcif;? Ekwyf ,fjcif;? ¤if;wdYk tm; vpmESihf axmufyahH Mu;
aiGrsm; owfrSwfjcif;wdkYü A[dktrIaqmiftzGJUu vHk;0wm0ef,l aqmif½Guf&rnf/
11/ / A[dktrIaqmiftzGJUonf or*¾vkyfief;pOfrsm;twGuf pkaygif;acgif;aqmifrIESifh wGJbuf wm0efcHrIrsm;½Sd
rnf/
12/ / A[dktrIaqmiftzGJUonf or*¾vkyfief;w&yfw&yfESifh ywfoufí vdktyfvQif wm0efcHrnf/ A[dkOD;pD;tzGJU
tpnf;ta0; ac:,lEkdifonf/
13/ / or*¾tzGJUcsKyfydkif ypönf;tm;vHk;udkvnf; A[dktrIaqmiftzGJUu pDrHtkyfcsKyf&rnf/
14/ / A[dktrIaqmiftzGJU tpnf;ta0;udk omreftm;jzifh &ufowå (2) ywfvQif wBudrfus pnf;a0;&rnf/
15/ / A[dktrIaqmiftzGJU0if wOD;OD;onf A[dktrIaqmiftzGJUtpnf;ta0;ac:,l&ef vdktyfonfxifvQif tjcm;
A[dktrIaqmif (2) OD;\ vufrSwfa&;xkd;axmufcHcsufudk Ouú|xHwifoGif;vQif Ouú|uA[dktrIaqmiftzGJU\ txl;
tpnf;ta0;udk ac:,l&rnf/
16/ / tpnf;ta0;ac:ydkifcGifh tmPm½Sdolrsm;rSm Ouú|ESifh taxGaxGtwGif;a&;rSL; jzpfonf/ odkY&mwGif Ouú|\
oabmwlnDcsuf&&rnf/
17/ / omreftpnf;ta0;ESifh txl;tpnf;ta0;rsm;ü tzGJU0ifOD;a& xuf0ufwufa&mufí ta&;ay:tpnf;
ta0;rsm;ü Ouú|yg0ifaom trIaqmiftzGJU0if (5) OD;wufa&mufvQif tpnf;ta0; jzpfajrmufonf/
>cif;csu-f A[dktrIaqmiftzGJU\ oHk;yHkwyHkuac:,l&ef? (3) cgwdwd taMumif;jy awmif;qdkcJhaomfvnf; Ouú| rwuf
a&mufcJhvQif ¤if;oHk;yHkwyHku pnf;a0;ydkifcGifh qHk;jzwfydkifcGifh½Sdonf/
18/ / A[dktrIaqmiftzGJU0ifrsm;onf rnfonfhtcgrQ udk,fpm;vS,fvTwfí vnf;aumif;? owif;pum;
taMumif;Mum;ívnf;aumif; qE´rJray;&/
19/ / A[dktrIaqmiftzGJUonf c½dkifor*¾\ vkyfief;rsm;udk yg0ifaqmif½GufEdkifonf/ tultnD ay;Edkifonf/
vkdtyfonf xifvQif vHk;0wm0ef,l acgif;aqmifEdkifonf/
20/ / EdkifiHvHk;qdkif&m nDvmcHjzpfajrmufa&;twGuf A[dktrIaqmiftzGJU0ifwdkif; wm0ef,l&rnf/
tcef; (7)
c½kdifnDvmcH uGef*&uf
1/ / c½dkifnDvmcHtpnf;ta0;wGif atmufygyk*¾dKvfrsm; yg0ifap&rnf/
(1) c½dkiftrIaqmiftzGJU?
(2) A[dkor*¾OD;pD;tzGJUodkY wufa&mufaom c½dkifudk,fpm;vS,frsm;?
(3) or*¾cGJrsm;rS trsm;qE´t& a½G;aumufwifajr§mufí apvTwfaom udk,fpm;vS,frsm;/
- 6 -
aemufqufwGJ (24)
tcef; (8)
c½dkiftrIaqmiftzGJY
1/ / c½dkiftrIaqmiftzGJUrSm c½dkifnDvmcHrS trsm;qE´t& a½G;aumufwifajr§mufaom tzGJUjzpf&rnf/
2/ / c½dkiftrIaqmifOD;a&rSm atmufygtwdkif;jzpfap&rnf/
(1) Ouú|
(2) 'k-Ouú|
(3) twGif;a&;rSL;
(4) aiGxdef;
(5) tjcm; 10 OD;xuf rydkaom trIaqmifrsm;/
3/ / c½kdiftrIaqmiftzGJUonf
(u) c½dkifausmif;om;or*¾\ vkyfief;t&yf&yfwGif vHk;0wm0ef,lí acgif;aqmif&rnf/
(c) A[dt k rIaqmiftzGUJ \ c½kid af usmif;om;or*¾vyk if ef;rsm;wGif yg0ifaqmif½u G jf cif;? tultnD
ay;jcif;ESifh vHk;0wm0ef,l acgif;aqmifjcif;rsm;udk vufcH&rnf/
4/ / A[dktrIaqmiftzGJUodkY wvwBudrftpD&ifcHpmrsm; rSefrSefay;ydkY&rnf/
(1) pnf;½Hk;rSKtiftm;
(2) vkyfief;pOfvmt&yf&yf
(3) b@ma&;tajctae
(4) XmetoDo;D toD;oD; tpD&ifcpH mrsm; yg0if&rnf/ c½dik t f rIaqmiftzGUJ Ouú|ESihf twGi;f a&;rSL;
\ vufrSwfrsm;jzifh ay;ydkY&rnf/
5/ / c½dkiftrSKaqmiftzGJUonf-
(u) ½Hk;vkyfief;rsm;ESifh A[dktrIaqmiftzGJUrS ñTefMum;aomvkyfief;rsm;udk aqmif½Guf&rnf/
(c) or*¾crJG sm;odYk A[dt
k rIaqmiftzGUJ rS ay;ydYk aom ñTeMf um;vTmrsm;udk rdwLå rsm;jyKvkyí f or*¾oUkd
jzefYcsd &rnf/
(*) or*¾cGJ\ pm&if;tif;rsm;ESifh vkyfief;pOfrsm;udk BudKwiftaMumif;Mum;í ppfaq;Ekdifonf/
6/ / c½dkiftrIaqmiftzGJUonf or*¾vkyfief;t&yf&yfwGif yg0ifaqmif½GufEdkifonf/ vkdtyfonfxifvQif vHk;0
wm0ef,l acgif;aqmifEkdifonf/
7/ / c½dkifb@ma&;/
8/ / c½dkifor*¾rsm;onf A[dkor*¾odkY ESpfpOfaMu; (50d) ig;q,fusyfwdwd ay;aqmif&rnf/
- 7 -
aemufqufwGJ (24)
tcef; (9)
NrdKYe,fnDvmcHtzGJY
1/ / NrdKUe,for*¾nDvmcHudk NrdKUe,for*¾trIaqmif\ qE´t& ac:Edkifonf/ NrdKUe,for*¾0ifrsm;\ oHk;yHkwyHk
uvnf; ac:,l&ef awmif;qdkydkifcGifh½Sdonf/
2/ / NrdKUe,for*¾nDvmcHwGif atmufygyk*¾dKvfrsm; yg0ifap&rnf/
(u) NrdKUe,ftrIaqmiftzGJU
(c) NrdKUe,for*¾0ifrsm;
3/ / NrdKUe,for*¾\ ESpfywfvnfnDvmcHudk c½dkifnDvmcHrusif;yrD NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUrS twGif;a&;rSL;\
ñTeMf um;csuft& usif;y&rnf/ (¤if;NrdKUe,ftwGi;f a&;rSL;\ ñTeMf um;csufonf NrdKUe,ftrIaqmiftzGUJ \ qH;k jzwfcsuf
t&om jzpf&rnf/)
4/ / NrdKUe,for*¾ESpfywfvnfnDvmcHwGif
(1) NrdKUe,fnv D mcHoYkd wufa&mufrnfh ud, k pf m;vS,Of ;D a& ta&twGuu
f kd NrdKUe,f trIaqmiftzGUJ rS
owfrSwfonfh twdkif; jzpfap&rnf/
(2) NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUopfudk pnf;rsOf;tcef; (17) t& a½G;aumufwifajr§muf&rnf/
(3) (u) or*¾vkyfief;ESifh ywfoufaomtqdkrsm; wifoGif;cg qHk;jzwfcsufrsm; csrSwf&rnf/
(c) wEdik if v
H ;kH ESiyhf wfoufaom jyóemt&yft&yfukd tqkrd sm;wifoiG ;f um qH;k jzwfcsufrsm;
csrSwf&rnf/
5/ / NrdKUe,for*¾cGJ\ ESpfywfvnfnDvmcHwGif pnf;rsOf;tcef; (4)? yk'fr (14) ESifh (15)? tcef; (7)? yk'fr
(5) wdkYt& aqmif½Guf&rnf/
tcef; (10)
e,f&SdtrIaqmiftzGJY
1/ / NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUrSm NrdKUe,fnDvmcHrS trsm;qE´t& a½G;aumufwifajr§mufaom tzGJUjzpf&rnf/
2/ / NrdKUe,ftrIaqmifOD;a&rSm atmufygtwdkif;jzpfap&rnf/
(1) Ouú|
(2) 'k-Ouú|
(3) twGif;a&;rSL;
(4) aiGxdef;
(5) tjcm; (7) OD;xufrydkaom trIaqmifrsm;/
3/ / NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUonf-
(u) NrdKUe,for*¾\ vkyfief;t&yf&yfwGif vHk;0wm0ef,l acgif;aqmif&rnf/
(c) c½dik t f rIaqmiftzGUJ \ NrdKUe,fausmif;om;or*¾vyk if ef;rsm;wGif yg0ifaqmif½u G jf cif;? tult
nDay;jcif;ESifh vHk;0wm0ef,lí acgif;aqmifjcif;rsm;udk vufcH&rnf/
4/ / c½dkiftrIaqmiftzGJUodkY wvwBudrftpD&ifcHpmrsm; rSefrSefay;ydkY&rnf/
(1) pnf;½Hk;rItiftm;
(2) vkyfief;pOft&yf&yf
(3) b@ma&;tajctae
(4) XmetoD;oD;tpD&ifcHpmrsm; yg0ifonf/
NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUESifh twGif;a&;rSL;vufrSwfrsm;jzifh ay;ydkY&rnf/
5/ / NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUonf-
(u) ½Hk;vkyfief;rsm;ESifh c½dkiftrIaqmiftzGJUrS ñTefMum;aomvkyfief;rsm;udk aqmif½Guf&rnf/
(c) or*¾cGJrsm;odkY c½dkiftrIaqmiftzGJUrS ay;ydkYaom ñTefMum;vTmrsm;udk rdwåLrsm;jyKvkyfum or*¾
cGJodkY jzefYcsd&rnf/
(*) or*¾cGJ\pm&if;tif;rsm;ESifh vkyfief;pOfrsm;udk MudKwif taMumif;Mum;um ppfaq;Edkifonf/
- 8 -
aemufqufwGJ (24)
tcef; (11)
or*¾cGJnDvmcHtzGJY
1/ / or*¾cGJnDvmcHudk or*¾trIaqmiftzGJU\ qE´t&ac:,lEdkifonf/ or*¾cGJrsm;\ oHk;yHkwyHk uvnf;ac:,l
&ef awmif;qkdydkifcGifh½Sdonf/
2/ / or*¾cGJnDvmcHwGif atmufygyk*¾dKvfrsm;yg0ifap&rnf/
(u) trIaqmiftzGJU
(c) twef;wm0efcHrsm;
(*) or*¾0ifrsm;
3/ / or*¾c\ JG ESpyf gwfvnf nDvmcHukd NrdKUe,fnv D mcHrusif;yrD qdik &f mor*¾cJG trIaqmiftzGUJ rS twGi;f a&;rSL;
\ ñTefMum;csuft& usif;y&rnf/
4/ / or*¾cGJESpfywfvnf nDvmcHwGif
1/ NrdKUe,fESifh c½dkifnDvmcHudkwufa&mufrnfh udk,fpm;vS,frsm;udk a½G;&rnf/
2/ or*¾cGJtrIaqmiftzGJUtopfudk pnf;rsOf;tcef; (17) t& a½G;aumufwifajr§muf&rnf/
3/ (u) or*¾vkyfief;rsm;ESifhywfoufaom tqdkrsm;wifoGif;í qHk;jzwfcsufrsm;csrSwf&ef?
(c) wEdkifiHvHk;ESifhywfoufaom jyóemt&yf&yfudk tqdkrsm;wifoGif;um qHk;jzwfcsufrsm;
cs&rnf/
5/ / or*¾cGJ\ ESpfywfvnfnDvmcHwGif pnf;rsOf;tcef; (4)? yk'fr (14) ESifh (15)? tcef; (7)? yk'fr (5)
wdkYt& aqmif½Guf&rnf/
tcef; (12)
or*¾rsm;ESifh trIaqmiftzGJY
1/ / c½dik v
f ;kH qdik &f mnDvmcHoYkd ud,
k pf m;vS,af pvTwaf om or*¾ctJG zGUJ tpnf;wckonf NrdKUe,frw
S qifh c½dik o
f Ykd
qufoG,fNyD;aom or*¾jzpf&rnf/ xkdqufoG,fjcif;udk A[dktrIaqmiftzGJUu todtrSwf jyKNyD;aomtcgü or*¾tzGJU
csKyf\ w&m;0ifaomor*¾cGJwck jzpfvmonf/
2/ / or*¾cGJ\trIaqmiftzGJUrSm pnf;rsOf;tcef; (15) t& or*¾cGJnDvmcHrS wifajr§mufaom tzGJUjzpf&rnf/
3/ / or*¾cGJtrIaqmiftzGJUrSm atmufygtwdkif;jzpfap&rnf/
(1) Ouú|
(2) 'k-Ouú|
(3) twGif;a&;rSL;
(4) aiGxdef;
(5) tjcm; (7) OD;xufrydkaom trIaqmifrsm;/
4/ / or*¾cGJtrIaqmiftzGJUonf twdkifyifcHrsm;tjzpf oufqdkif&mausmif;om;or*¾\ twef;wm0efcHrsm;udk
cefYtyfEdkifonf/ xdkuJhodkY cefYtyf&mwGif oufqdkif&mtwef;\ oabmwlnDcsufudk &,l&rnf/ oufqdkif&m twef;rS
a½G;aumufwifajr§mufaom (odkYr[kwf) emrnfwifoGif;aom twef;wm0efcHrsm;udk todtrSwfjyK&rnf/
- 9 -
aemufqufwGJ (24)
tcef; (13)
or*¾\ b@ma&;
1/ / or*¾ESifh oufqdkifaom tzGJUcsKyf½Sd &efyHkaiGtm;vHk;udk or*¾trnfESifh A[dktrIaqmiftzGJUu a½G;cs,faom
bPfwGif tyfESHxm;&rnf/
2/ / or*¾cGJrsm;onf NrdKUe,for*¾\nDvmcHqHk;jzwfcsuft& qufaMu;ay;ydkY&rnf/
3/ / or*¾cGJrsm;rS 0ifaiGtm;vHk;udk? oD;oefYjy|mef;jcif;r½dSonfh tjcm;0ifaiGtm;vHk;udk omref&efyHkaiGxJodkY
xnfhoGif;&rnf/
4/ / tvSLaiGrsm;? o'¨gaMu;rsm;? aiGw;kd rsm;ESihf ESppf Of toH;k p&dwrf S ydak omaiGrsm;teuf tenf;qH;k oH;k yHEk pS yf u
kH kd
oD;oefY&efyHkaiGtjzpf ajymif;vJxm;&rnf/
5/ / tvSLaiGrsm;? o'¨gaMu;rsm;? aiGwdk;rsm;ESifh ESpfpOftoHk;p&dwfrS ydkaomaiGrsm; twwfEdkifqHk; oHk;yHkESpfyHkudk
oD;oefY &efyHkaiGtjzpf ajymif;vJxm;&rnf/
6/ / or*¾\ ½H;k toH;k aqmifrsm;? y&dabm*rsm; 0,f,jl cif;ESihf jyifqifjcif;rsm;rSty oD;oefY&efyakH iGukd A[do k r*¾
OD;pD;tzGJU (odkYr[kwf) EdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcH\ qHk;jzwfcsufr&vQif roHk;&/
7/ / EdkifiHjcm;odkY ynmawmfoifapvTwfjcif;? pHkprf;Munfh½Ia&;tzGJUrsm; apvTwfjcif;? EkdifiHjcm;rS tzGJUtoD;oD;udk
vufcHjcif;? taxGaxGtcrf;tem;ESifh {nfhcHjcif;wdkYtwGuf &efyHkaiGjyKvkyfxm;&rnf/
8/ / ta&;BuD;aomudprö sm; ay:aygufvmaomtcg ta&;ay:&efyakH iGtjzpf A[dt k rIaqmiftzGUJ upDrí
H aumuf
cHEdkifonf/
9/ / or*¾&efyHkaiG wdk;wufa&;twGuf aiGxdef;onf jyZmwf½kyf½SifyGJrsm;udk tvSLcHjcif;? uyGJrsm;usif;yjcif;ESifh
o'¨gaMu;rsm;udk or*¾cGJrsm;onf oufqdkif&mNrdKUrsm;wGif aumufcHEdkifonf/
10/ / b@ma&;tceff; (13)? yk'fr (9) t& aumufcHaom &efyHkaiGrsm;udk A[dktrIaqmiftzGJUodkY rSefuefwduspGm
tpD&ifcH&rnf/
11/ / or*¾tzGJUtpnf;wdkYonf tjcm;toif;tzGJUrsm;odkY &efyHkaiGudk vG,fvifhwulxkwfí acs;iSm;jcif;rjyK&/
12/ / or*¾&efyHkaiGrsm;xJrS aiGxkwf&ef csufvufrSwf (odkYr[kwf) A[dktrIaqmiftzGJUu pDrHay;&rnf/
13/ / aiGxdef;onf oD;oefY&efyHkaiG wdk;wufapjcif;iSm tvSLaiGESifh o'¨gaMu;aiGrsm;pm&if;udk rdrdqE´t& zGifh
xm;Edkifonf/
14/ / or*¾\ 0ifaiG? xGufaiGpm&if;rsm;udk ppfaq;&ef A[dktrIaqmiftzGJUu oifhavQmfol wOD;OD;udk pm&if;ppf
tjzpf cefYxm;&rnf/
- 10 -
aemufqufwGJ (24)
tcef; (14)
or*¾ESifh tjcm;tzGJYtpnf;rsm;
1/ / or*¾onf Edik if aH &;ygwD tzGUJ tpnf;rsm;\ vufatmufcrH [kw/f MoZmtmPmcHr[kw/f oD;jcm;vGwv f yf
aom tzGJUtpnf;jzpfí ausmif;om;vkyfief;ü ygwDya,m*rsm; vHk;0uif;½Sif;ap&rnf/
2/ / or*¾\ wm0efct H rIaqmif &mxl;vufcx H m;aom yk*Kd¾ vfrsm;onf wm0efcrH sm;taejzifh ygwDya,m*rsm;rS
vHk;0 uif;½Sif;ap&rnf/
3/ / EdkifiHa&;ygwDwckck\ wm0efcH&mxl; vufcHxm;aom yk*d¾Kvfonf trsm;qE´t& or*¾\ wm0efcH&mxl;
rsm;udk vufcH&aomf oufqdkif&m EdkifiHa&;ygwD\ rlv tvkyftrIaqmif&mxl;rS EkwfxGuf&rnf/
4/ / or*¾rsm;onf tzGJUcsKyf\cGifhjyKcsufjzifh (0g) ñTefMum;csufr&bJ rnfonfhtzGJUpnf;ESifhrQ qufoG,fjcif;
rjyK&/ twdkuftcH qefYusifbuf rjyK&/
5/ / or*¾rsm;onf vlxkvkyfief;t&yf&yfwGif tzGJUcsKyf\trdefYtwdkif; waoGrwdrf;emcHí aqmif½Guf&rnf/
tcef; (15)
or*¾trnftoHk;jyKa&;
or*¾tzGJUtpnf;\ rnfonfhwm0efcH yk*d¾KvfrS or*¾\ trnfudkaomfvnf;aumif;? or*¾wGifaqmif½Guf
aeaom wm0efuakd omfvnf;aumif; rdru
d ,
kd af &;ud,
k w
f m twGujf zpfap? or*¾EiS hf roufqikd af omudpö t&yf&yftwGuf
jzpfap vHk;0toHk;rjyK&ef/
tcef; (16)
ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;
1/ / ausmif;ydwf&ufrsm;twGif; trIaqmif (3) OD;xufrenf; qkdif&mor*¾tzGJUtpnf;\ ½Hk;pdkuf&m NrdKUrsm;ü
usef&pfvQif ¤if;wdkYrSm ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm; jzpf&rnf/
2/ / ausmif;ydwf&ufrsm;twGif; trIaqmiftzGJU0if (3) OD;xufenf;í qdkif&mor*¾tzGJUtpnf; ½Hk;pdkuf&mNrdKU
rsm;ü usef&pfcJhvQif vuf½SdtrIaqmiftzGJUu ausmif;ydwf&ufrwdkifrD or*¾0ifrsm;xJrS or*¾\ wm0ef0wå&m;rsm;udk
xrf;½Guf&rnf/ ausmif;ydwf&ufwm0efcH (3) OD;udk cefYxm;&rnf/
3/ / qdkif&mtrIaqmiftzGJUonf ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;\trnfrsm;udk a½G;cs,fNyD;onfESifh wNydKifeuf
aMunm&rnf/
4/ / ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;onf b@ma&;XmerSty trSKaqmiftzGJU\ aqmif½GufqJvkyfief;ESifh wm0ef
rsm;udk vufcH&rnf/
5/ / ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;onf-
(u) trSKaqmiftzGJUu vTJtyfcJhaom wm0ef0wå&m;rsm;ESifh ½Hk;vkyfief;rsm;udk aqmif½Guf&efomjzpfonf/
(c) or*¾tzGJUtpnf;wckvHk;ESifh oufqdkifaom vkyfief;BuD;rsm;udk qHk;jzwfajz½Sif; aqmif½GufcGifhr½Sd/
6/ / pnf;rsOf;tcef; (16)? yk'rf (5)? yk'rf i,f (c) ESio
hf ufqikd af om ta&;rsm;ay:aygufvmcJah omf ausmif;ydwf
&ufwm0efcHrsm;onf trSKaqmiftzGJUudk jyefvnfac:,lí wm0ef0wå&m;rsm;udk tyfESif;&rnf/
7/ / aiGxdef;onf ausmif;ydwf&uftwGif; oufqdkif&m or*¾tzGJUtpnf;½Hk;pdkuf&mNrdKUü r½SdcJhaomf trSKaqmif
tzGJUrS oabmwlnDcsufudk ,lí oifhavsmf,HkMunfpdwfcs&aom or*¾0ifwOD;OD;udk ausmif;ydwf&ufwm0efcHtjzpf
cefYxm;NyD;vQif rdrdwm0ef0wå&m;rsm;udk vTJtyfcJh&rnf/
8/ / ausmif;jyefzGifhí trSKaqmifa[mif;rsm; jyefvnfa&muf½SdvmaomtcgwGif ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;u
or*¾wm0ef0wå&m;rsm;udk jyefvnfvTJtyf&rnf/
- 11 -
aemufqufwGJ (24)
tcef; (17)
a½G;aumufyGJrsm;
1/ / a½G;aumufyrJG sm;udk tzGUJ tpnf;\ tcsKyftjcmta&mufq;kH aom ESpyf wfvnfnv D mcHrsm;wGif usif;y&rnf/
2/ / (u) a½G;aumufyGJrsm;udk trSKaqmiftzGJU\ Ouú|a[mif;rsm;u OD;pD;&rnf/ tu,fí Ouú|a[mif;onf
jyefvnfta½G;cHvdkaomf (odkYr[kwf) a½G;aumufyGJwGif ysufuGufcJhaomf qkdif&mor*¾tzGJUtpnf;rS
wm0efvTJtyfaom yk*¾dKvfu a½G;aumufyGJwm0efcH OD;pD;oltjzpf aqmif½Guf&rnf/
(c) or*¾cGJ a½G;aumufyGJrsm;wGif qE´rJay;í a½G;aumufwifajr§mufjcif;ESifh emrnfwifoGif;jcif; ESpf&yf
teuf or*¾tzGJUtpnf;u vdkvm;aom enf;pepft& a½G;aumufyGJudk usif;y&rnf/
3/ / a½G;aumufyrJG sm;wGif rJqE´pm&if;rsm;udk pkaqmif;jcif;? rJpm&if;rsm;udk ppfaq;jcif;rSm a½G;aumufyw JG m0efcH
OD;pD;ol\ wm0efjzpfonf/
4/ / a½G;aumufyGJwm0efcHOD;pD;olonf rdrdtultnD&&eftwGuf trSKaqmif&mxl;vufrcHrnfh or*¾0if (4)
OD;udk orm"dvlBuD;rsm;tjzpf cefYtyfxm;Edkifonf/
5/ / a½G;aumufyGJwGif vGwfvyfpGmESifh vQKdU0Sufí wkduf½dkufrJay;aom pepfudk toHk;jyK&rnf/
6/ / or*¾odkY ay;qyf&ef½Sdaom aMu;aiGt&yf&yfudk ajyvnfatmif ray;oGif;Edkifolrsm;onf a½G;aumufyGJwGif
ta½G;cHEdkifcGifh? tqdkoGif;EdkifcGifh? axmufcHEdkifcGifhrsm; r½Sdap&/
7/ / AuowGif ta½G;cHEdkifcGifh/
¤if;yk*dK¾ vfonf ausmif;xGufcJhNyD; (2) ESpftwGif; ausmif;om;or*¾wGif ta½G;cHvdku atmufygt&nftcsif;
rsm;ESifh jynfhpHk&rnf/
(u) emrnfysuf r½SdcJhbl;jcif;?
(c) AuowGif wm0efcHtrIaqmiftjzpf tenf;qHk; wESpf xrf;aqmifcJhzl;jcif;ESifh jynfhpHkcJhaomf þyk*d¾Kvf
tm; (Auo) wGif trsm;qE´t& a½G;aumufwifajr§mufEdkifonf/
8/ / ta½G;cHvdkolwOD;onf tenf;qHk; qdkif&mor*¾tzGJUtpnf;0if (2) OD;\axmufcHcsufESifh a½G;aumufyGJ
wm0efcH OD;pD;olxHodkY ta½G;cHEdkifcGifh avQmufvTmwifoGif;&rnf/
9/ / ta½G;cHEdkifcGifh avQmufvTmtpHkwckonf pnf;rsOf;t& jznfhpGuf&efvdktyfaom ta&;BuD;tcsufrsm;wGif
jznfhpGufjcif; ysufuGufcJhaomf ¤if;avQmufvTmudk y,fcs&rnf/
10/ / a½G;aumufyGJusif;yaeonfh tcsdeftwGif; rnfonfhor*¾0ifrS ta½G;cHolvlwOD;\ aumif;usKd;qdk;jypfudk
qdkif&mor*¾tzGJUtpnf;odkY xkwfazmfajymqkd ydkifcGifhr½Sd/
11/ / or*¾0ifwOD;vQif wm0efcH&mxl; wae&mtwGuf rJqE´wckxuf ydkíray;Edkif/
12/ / wm0efc&H mxl; ae&mta&twGux f ufyí kd ta½G;cHorl sm;cJv
h Qif rJta&twGuv
f ukd f wm0efc&H mxl; a½G;cs,f
&rnf/ qE´rJ½SifwOD;onf ta½G;cHrnfholwOD;twGuf wrJom ay;ydkifcGifh½Sdonf/
13/ / qE´rJpm&if;udk a½G;aumufyGJaeY (odkYr[kwf) aemufwaeYwGif wm0efcHOD;pD;olonf orm"dvlBuD;rsm;a½SU
arSmufü ppfaq;í a½G;aumufwifajr§mufcH&olrsm;\trnfpm&if;udk tjrefqHk;aMunm&rnf/
wm0efc&H mxl;tvdu k f aemufq;kH ta½G;cs,fc&H rnfh trSwpf OfwiG f rJqE´rJ wlnaD eygu wm0efcOH ;D pD;olonf
tEdkift½IH; qHk;jzwfonfhqE´rJudk ay;ydkifcGifh½Sd&rnf/
14/ / a½G;aumufyGJtwGuf oD;oefYxm;onfh qE´rJyHkpHpm½Gufrsm;udk a½G;aumufyGJwm0efcHOD;pD;olu xkwfa0
&rnf/
15/ / rnfonfhqE´rJ½SifrS udk,fpm;vnfvTwfívnf;aumif;? pmjzifh taMumif;Mum;ívnf;aumif; qE´rJay;ydkif
cGifhr½Sd/
16/ / qE´rJta&twGufESifh ywfoufí rauseyfcJhvQif a½G;aumufyGJ aMunmNyD;csdefrS (72) em&DtwGif; qE´rJ½Sif
(19) OD;\ qE´jzihf rJpm&if;ta&twGufudk Munfh½IEdkifonf/
17/ / qE´rJ½Sif av;yHkwyHku a½G;aumufyGJusif;yNyD;onfh (7) &uftwGif; a½G;aumufyGJESifh ywfoufí rauseyf
aMumif; Ouú|xH taMumif;Mum;vQif Ouú|onf txl;tpnf;ta0;wckac:í a½G;aumufyGJ\ taMumif;t&mrsm;udk
aocsm*epGm pHkprf;&ef qE´rJ½Sif (9) OD;yg0ifaom pHkprf;a&;aumfrwDudk a½G;cs,f&rnf/
18/ / xkdpHkprf;a&;aumfrwD\ oHk;yHkESpfyHku ta½G;cH&olwOD;onf rdrdta½G;cH&rItwGuf aiGaMu;tukeftuscHí
aoG;aqmifcJhonf[k oabmwlnDcJhvQif ¤if;ta½G;cH&rIudk w&m;r0if[k aMunmí xkdta½G;cH&oludk or*¾wm0efcH
- 12 -
aemufqufwGJ (24)
tcef; (18)
enf;Oya'ESifU bdkifavmrsm;
1/ / þor*¾tkyfcsKyfykH pnf;rsOf;Oya'udk rlwnfí enf;Oya'ESifh bdkifavmrsm;udk or*¾tzGJUtoD;oD;wdkYu
usepGm aqmif½GufEdkif&efESifh usifhxkH;wkdY twllwljzpfap&eftwGuf A[dktrIaqmiftzGJUu jy|mef;Ekdifonf/
2/ / enf;Oya'udk jy|mef;&mü vnf;aumif;? jyifqifjznfhpGuf&mü vnf;aumif;? xkwfy,f&mü vnf;aumif;
EdkifiHvkH;qdkif&m nDvmcHuom jyKvkyfEdkifonf/
3/ / enf;Oya'udk ,m,Djy|mef;jcif;? ,m,DjznfhpGufxkwfy,fjcif;rsm;udk A[kdOD;pD;tzGJUu jyKvkyfydkifcGifhtmPm
rsm;½Sdonf/
AuoXmecsKyf
þtkyfcsKyfa&;pnf;rsOf;Oya'udk 1308 ck? 1946 ck? Zlvdkifv (3) &ufaeYwGif usif;yaom ArmEdkifiHvkH;
qdkif&mausmif;om;rsm;or*¾ nDvmcHwGif zwfMum;twnfjyKonf/
(yk)H
xGef;ñGefh
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
AuoXmecsKyf
1308-1946 ck? Zlvdkifv (3) &ufaeYnDvmcHwGif a&;qGJtwnfjyKcJhaom þtkyfcsKyfa&; pnf;rsOf;Oya'udk
1948 ck? Zlvikd v
f (9) &ufaeY (6) Budraf jrmuf ArmEkid if v
H ;Hk qkid &f mausmif;om;rsm;nDvmcHwiG f xyfrjH yifqif Ekwyf ,fjznfh
pGufí zwfMum;twnfjyKonf/
(yk)H
atmifoed ;f
pnf;½kH;a&;rSL;
- 13 -
(26)
aemufqufwGJ (24)
Dear Friends,
On the occasion of the Inter-University Consultative Conference we send you our
greetings and hope that your conference will further consultative the unity of the Burmese
students and intensify their efforts to improve education, to restore peace and safeguard the
independence of your country, as well as strength their cooperation with the IUS and Students
of other countries.
All member organizations of the IUS look with sympathy and admiration towards
the Burmese students movements they highly appreciate your spirit of patriotism and
determination to build and develop, together with your people your beautiful country. Your
colleagues, particularly these in the newly independent countries of Asia and Africa, greatly
count on your support and your contribution to their fight against colonialism and imperialism.
The IUS is aware of the active participation of the Burmese students in the fight for
peace and for a ban of nuclear weapons. Undoubtedly it is a considerable contribution to
the world peace movement and to the common cause of humanity.
The Vth congress of the IUS in Peking has expressly supported efforts of Burmese
students to protect their democratic rights. Once again, we reiterate our full support for your
struggle to improve education, to remove fully legacies of colonialism and to defend your
national sovereignty and world peace.
Long Live the unity of students of the world 1.
Long Live the fraternal cooperation between the IUS and Burmese students.
- 14 -
aemufqufwGJ (28)
(24)
tqift
U rsK;d rsK;d ½Sad om AuotzGrYJ sm;\ Ouú|pm&if; (1945-1958)
AuoXmecsKyf Ouú|rsm;
udkoef; (1945 ckESpf Ekd0ifbmvrS 1946 ckESpf Zlvdkifv)
Auorsm;tzGJYcsKyf Ouú|rsm;
udkvS0if; (1951 - 1952)
udkodef;atmif (1952 - 1953)
udkcifausmf (1953 - 1954)
udkcifarmiftkef; (1954 - 1956)
udkaZmf0if; (1956 - 1960)
Auorsm;tzGJYcsKyfopf Ouú|rsm;
udkbdk;omab; (1958 ckESpf pufwifbmvrS 1959 ckESpf {NyDv)
rSwfcsuf- 1962 ck? rwfv (3) &ufaeYtxd Auorsm;tzJGUcsKyf\ Ouú|rSm udkcifarmiftkef; jzpfNyD;? udkcifarmiftkef;udk
awmfvSefa&;aumifpD tmPmodrf;rI aMunmcsufaMumifh Ouú|ae&mrS z,f½Sm;um 'k-Ouú| udkoufrSm Ouú| jzpfvmonf/
,ckrSwfwrf;udkrl rlvrSwfwrf;ygtwdkif; jyefvnfazmfjyonf/
- 15 -
aemufqufwGJ (30)
ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyf
yGJ tNyD; Auorsm;tzGUJ csKyf 'kw,d wd;k csJU OD;pD;nDvmcHac:qdu k m tzGUJ csKyf\ pnf;½k;H a&;oabmxm;ykpH rH sm;ESihf pyfvsOf;í
tzGJUBuD;rm;us,fjyefYEdkifa&;udk OD;wnfaom þzGJUpnf;tkyfcsKyfykHpnf;rsOf;Oya'udk ,m,Dtm;jzifh twnfjyKcJhayonf/
,if;tzGUJ tpnf;\ t"du&nf½, G cf sufrsm;rSm ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;? ausmif;om;tcGit hf a&; umuG,f
xdef;odrf;a&;? vGwfvyfa&; wnfwHhcdkifjrJa&;? Nidrf;csrf;a&;wdkYudk tajccHxm;í wjynfvkH;vTrf;jcHK udk,fpm;jyKaomtzGJU
csKyfBuD; jzpfvmapa&;udk toGifaqmifapcJhonf/
vuf½,dS m,D twnfjyKxm;aom zGUJ pnf;yk\ H &nf½, G cf surf sm;ESihf ykpH rH sm;onf vuf½jdS zpf&yfrsm;ESihf pyf[yfae
í trsKd;om;ausmif;om;tzGJUtpnf; National Students Organisation (or) National Union of Students
wckjzpfvma&;odkY OD;wnfcJhayonf/ 1947 ckESpfrS pí urÇmhausmif;om;rsm;or*¾ I.U.S (International Union
of Students) ESifh w&m;0ifqufoG,fvmcJh&m Auorsm;tzGJUcsKyf\ EdkifiHwumausmif;om;vIyf½Sm;rIrsm; tusKd;jyK
aprnfh &nf½G,fcsufESifh ykHpHrsm;udkvnf; þpnf;rsOf;Oya'wGif ñTefjyxm;ayonf/
,aeY ausmif;om;xkw&yfvkH;udk vTrf;jcHKonfh udk,fpm;jyKonfh pnf;½kH;a&;ykHpHtwGuf wef;jrifhausmif;rsm;?
c½kdifjrdKUe,for*¾rsm;? toufarG;0rf;aMumif; ynmoifausmif;rsm;? pufrIvuffrIausmif;rsm;? aumvdyfausmif;rsm;?
wuúodkvfausmif;rsm;ESifh vlrsKd;pkausmif;om;rsm;udkyg tajccHxm;aom zGJUpnf;tkyfcsKyfykH pnf;rsOf;Oya'jzpfonf/
tem*wfArmjynf\ ausmif;om;rsm;twGuf wckwnf;aom tus,fjyefYqkH;aom trsKd;om;ausmif;om;
tzGJUtpnf;BuD; w&yfjzpfay:a&;? wnfaqmufEdkifa&;udk &nfrSef;í þnDvmcHBuD;wGif tajccsay;jcif; jzpfayonf/
Armhausmif;om;vIyf½Sm;rIwGif xl;jcm;vmaom oabmudk aqmif,laeonfh þzGJUpnf;ykHtm; &JabmfwdkY tawGUtMuHK
aumif;rsm;udk &if;ES;D pGmzvS,Mf uí aqG;aEG;a0zef jyifqifjznfph u G f Muapvdo k nf/ þnDvmcHBuD;rS wcJeuf twnfjyK
Mu&ef jzpfayonf/
trIaqmiftzGYJ
ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyf
ausmif;om;or*¾taqmuftOD
&efukefwuúodkvf
&efukefNrdKY
aehYpGJ- 1960 ck? atmufwdkbmv (19) &uf
- 19 -
aemufqufwGJ (30)
ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyf
tcef; (2)
&nf½G,fcsufrsm;
2/ / Auorsm; tzGJUcsKyf\ &nf½G,fcsufrsm;rSm atmufygwdkYjzpfonf/
(u) 'Drdkua&pDynma&; wnfaqmufa&;twGuf BudK;yrf;&ef?
(c) ausmif;om;rsm;tm; um,? ÓP? pm&dwå? rdwåAvrsm;ESifh jynfhpkHapNyD; jynfcspfpdwf"gwfudk arG;jrL
zGHUNzdK;apum wdkif;jynfESifhvlYabmif\ wm0ef0wå&m;rsm;udk ausyGefpGm xrf;aqmifEdkifapa&; twGuf
aqmif½Guf&ef?
(*) ausmif;om;tcGifhta&;rsm;udk umuG,f&ef?
(C) trsKd;om;,Ofaus;rIudk xdef;odrf;apmifha½SmufzGHUNzdK;wdk;wufap&ef?
(i) vGwfvyfa&; wnfwHhcdkifjrJa&;twGuf aqmif½Guf&ef?
(p) urÇmhNidrf;csrf;a&; xdef;odrf;umuG,fa&;wGif yg0ifaqmif½Guf&ef?
(q) e,fcsJUqefYusifa&;ESifh zufqpfqefYusifa&;wGif tm;ay;aqmif½Guf&ef?
(Z) ArmEdkifiHausmif;om;nDñGwfa&;udk wnfaqmuf&ef? urÇmw0Srf;½Sdausmif;om;rsm;? ausmif;om;tzGJY
tpnf;rsm;ESifh &if;ESD;pGm qufoG,fyl;aygif; aqmif½Guf&ef/
tcef; (3)
vkyfief;pOfrsm;
3/ / txufyg &nf½G,fcsufrsm; atmifjrifa&;twGuf Auorsm; tzGJUcsKyfonf atmufyg vkyfief;pOfrsm;udk
vkyfudkifaqmif½Gufrnf/
(u) 'Drdkua&pDynma&;udk wnfaqmufEdkif&eftwGuf ynma&;udk ydkrdktqifhtwef; jrifhrm;vmap&ef
ausmif;om;vIyf½Sm;rIrsm;? ESD;aESmzvS,faqG;aEG;rIrsm;? nDvmcHrsm; awmif;qdkcsufrsm;tm;jzifh aqmif
½Gufjcif;/
(c) upm;ckefpm;NydKifyGJrsm;udk usif;yay;jcif;/
(*) upm;ckefpm; avhusifhrIrsm;udk tm;ay;jcif;/
(C) ausmif;om;wdkif;\ ynmavhvmqnf;yl;a&;ESifh ywfoufí vdktyforQ tultnDrsm;udk ay;jcif;?
aqG;aEG;&ef tzGJUi,frsm;udk zGJUpnf;OD;aqmifjcif;/
(i) pum;&nfvkyGJrsm;? pmpDpmukH;NydKifyGJrsm;? a[majymyGJrsm;udk usif;yay;jcif;/
(p) pmoifwef;rsm; zGifhvSpfay;jcif;/
(q) pmMunfhwdkufrsm; zGifhvSpfay;jcif;? pmapmifrsm; xkwfa0rIwdkYudk OD;pD;jyKvkyfay;jcif;/
(Z) pnf;urf;udk ½kdaoatmifavhusifhay;jcif;/
(ps) udk,fusifhw&m; aumif;rGefa&;? pdwf"mwf jrifhjrwfa&;? trsm;ESifhcspfcif&if;ESD;pGm aewwfa&; paom
pdwf"gwfrsm;udkoGif;ay;jcif;/
- 20 -
aemufqufwGJ (30)
tcef; (4)
Auorsm;tzGJYcsKyf0if jzpfrI
4/ / Auorsm; tzGJUcsKyfodkY tzGJUvdkuf qufoG,fyg0ifEdkifcGifh ½Sdonf/
5/ / tzGJUvkdufyg0if&rnfh Auorsm; tzGJUcsKyf0ifrsm;rSm wuúodkvfausmif;om;or*¾rsm;? aumvdyfor*¾rsm;?
toufarG;0rf;aMumif;qdkif&m ausmif;rsm;rS ausmif;om;or*¾rsm;? jynfe,fESifh vlrsKd;pk ausmif;om;or*¾rsm;? c½kdif
ausmif;om;or*¾rsm;? NrdKUe,f ausmif;om;or*¾rsm;wdkY jzpfonf/
6/ / tzGJUvdkufyg0ifMuonfh ausmif;om;or*¾rsm;rS or*¾0ifrsm;onf yk*¾dKvft&vnf; tvdktavsmuf
Auorsm; tzGJUcsKyf0ifrsm; jzpfvmMuonf/
7/ / Auorsm; tzGJUcsKyf0ifrsm;\ tcGifhta&;rsm;rSm ausmif;om;or*¾rsm;wGif yg0ifaqmif½GufEdkifcGifh? ausmif;
om;or*¾ a½G;aumufyGJrsm;wGif rJay;EdkifcGifh? ta½G;cHEdkifcGifhESifh tcsKdUaomtcGifhta&;rsm;wGif OD;pm;ay;&½SdEdkifcGifhwdkY
jzpfonf/
8/ / Auorsm; tzGUJ csKyf0ifrsm;\ wm0ef0wå&m;rsm;rSm Auorsm; tzGUJ csKyf\ zGUJ pnf;tkycf sKyfyHk pnf;rsO;f Oya'udk
vufcHvdkufemjcif;? Auorsm; tzGJUcsKyf\ vkyfief;pOfrsm;wGif yg0ifaqmif½Gufjcif;? owfrSwfxm;aom or*¾0ifaMu;
ESpfpOfaMu;rsm;udk ay;aqmifjcif;wdkYjzpfonf/
9/ / Auorsm; tzGJUcsKyf0ifrsm;onf EkwfxGufEdkifcGifh ½Sdonf/ EkwfxGufaom tzGJUtpnf;udk vufcH&mwGif
A[dktrIaqmiftzGJUu ,m,DvufcHEdkifonf/
10/ / Auorsm; tzGJUcsKyf0ifrsm;udk or*¾ESifhywfoufaom jypfrIusL;vGefjcif;aMumifh tzGJU0iftjzpfrS xkwfy,f
ypfEikd o
f nftxd tjypf'Pfay;Edik o f nf/ tjypf'Pfurkd auseyfvQif tqifjh rifah om or*¾trIaqmiftzGUJ rSonf Edik if v H ;Hk
qdkif&m nDvmcHtxd t,lcHcGifh½Sdonf/
11/ / Auorsm; tzGUJ csKyfwiG f tzGUJ 0iftjzpfvufcjH cif;? tzGUJ 0iftjzpfrx
S w
k yf ,fjcif; paomudprö sm;udk aqmif½u G f
&mwGif EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcHonf tmPmtydkifqkH; jzpfonf/
tcef; (5)
Auorsm; tzGJYcsKyfzGJYpnf;ykH
12/ / Auorsm; tzGJUcsKyfonf wEdkifiHvkH;½Sd ausmif;om;rsm;udk tzGJUtpnf;tvdkuf pkpnf;xm;aom tzGJUcsKyf
jzpfonf/
13/ / Auorsm; tzGJUcsKyfzGJUpnf;ykHrSm atmufygtwdkif;jzpfonf/
(u) EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcH
- 21 -
aemufqufwGJ (30)
(c) EdkifiHvkH;qdkif&muGefz&ifh
(*) A[dktrIaqmiftzGJU
(C) tzGJUvdkufqufoG,faomausmif;om;or*¾rsm;
(i) jynfe,fESifh vlrsKd;pkausmif;om;or*¾rsm;
(p) c½kdifausmif;om;or*¾rsm;
(q) NrdKUe,fausmif;om;or*¾rsm;
tcef; (6)
EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcH (uGef*&uf)
14/ / EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcHonf Auorsm; tzGJUcsKyfwGif tmPmtydkifqkH; jzpfonf/
15/ / EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcHwGif atmufygyk*¾dKvfrsm; yg0ifonf/
(u) A[dktrIaqmiftzGJU0ifrsm;
(c) tzGJUvdkufqufoG,fxm;aom ausmif;om;or*¾rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
(*) jynfe,fESifh vlrsKd;pkausmif;om;or*¾rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
(C) c½kdifausmif;om;or*¾rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
(i) NrdKUe,fausmif;om;or*¾rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
16/ / udk,fpm;vS,fOD;a& tcsKd;tpm;udk A[dktrIaqmiftzGJUu oifhavsmfovdk owfrSwfydkifcGifh ½Sdonf/
17/ / nDvmcHudk omreftm;jzifh (18) v wBudrf usif;y&rnf/ odkYaomf vkHavmufaomtaMumif;½SdvQif A[dk
trIaqmiftzGJUu a½TUqdkif;ac:,lEdkifonf/
18/ / nDvmcHac:,la&;ESihf ywfoufonfh tcsde?f aeY&uf? pnf;rsOf;rsm;udk A[dt k rIaqmiftzGUJ u owfrwS yf ikd cf iG hf
½Sdonf/
19/ / A[dktrIaqmiftzGJU\ owfrSwfqkH;jzwfcsufudk rauseyfvQif EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcHwGif wifjyuefYuGuf
Edkifonf/
20/ / Auorsm; tzGJUcsKyf\ okH;ykHwykH½Sdaom tzGJUvdkuf qufoG,fxm;aom ausmif;om;or*¾rsm;u awmif;qdk
vQif nDvmcHudk ac:qdkay;&rnf/
21/ / EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcHwGif atmufygudpörsm;udk wifjyaqG;aEG; qkH;jzwfEdkifonf/
(u) Auorsm; tzGJUcsKyfESifh ywfoufaom udpörsm;/
(c) ausmif;om;rsm;tm; oufa&mufxdcdkufEdkifonfh wEdkifiHvkH;? wrsKd;om;vkH;ESifh wurÇmvkH;qdkif&m
ta&;udpörsm;/
22/ / A[dktrIaqmiftzGJU ESpfywfvnftpD&ifcHpmudk nDvmcHwGif wifoGif;&rnf/
23/ / A[kdtrIaqmiftzGJUudk nDvmcHwGif a½G;aumufwifajr§muf&rnf/ a½G;aumufjcif;qdkif&m enf;Oya'rsm;udk
A[dktrIaqmiftzGJUuaomf vnf;aumif;? nDvmcHuaomf vnf;aumif; jyKvkyf&rnf/
24/ / Edik if v
H ;Hk qdik &f mnDvmcHonf wufa&muf&ef owfrw S xf m;onfh OD;a&\ xuf0ufEiS hf wOD;ydí
k wufa&muf
vQif w&m;0ifxajrmufonf/
tcef; (7)
EdkifiHvkH;qdkif&muGefz&ifh
25/ / EdkifiHvkH;qdkif&muGefz&ifhonf EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcH (uGef*&uf) rS vGJvQif tmPmtydkifqkH; jzpfonf/
26/ / EdkifiHvkH;qdkif&muGefz&ifhwGif atmufygyk*K¾ dvfrsm;yg0ifonf/
(u) A[dktrIaqmiftzJGU0ifrsm;
(c) tzGJUvdkufqufoG,faom ausmif;om;or*¾rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
(*) jynfe,fESifh vlrsKd;pkausmif;om;or*¾rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
(C) c½kdifausmif;om;or*¾rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
(i) NrdKUe,fausmif;om;or*¾rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
27/ / udk,fpm;vS,fOD;a& tcsKd;tpm;udk A[kdtrIaqmiftzGJUu oifhavsmfovdk owfrSwfEdkifcGifh ½Sdonf/
- 22 -
aemufqufwGJ (30)
tcef; (8)
A[dktrIaqmiftzGJY
34/ / A[dt k rIaqmiftzGUJ onf Edik if v
H ;Hk qdik &f mnDvmcH (uGe*f &uf) ESihf Edik if v
H ;Hk qdik &f muGezf &ifw
h Ykd NyD;vQif tmPm
tydik q
f ;Hk jzpfí þzGUJ pnf;tkycf sKyfyt
Hk ajccHOya'u cGijhf yKxm;orQaom Auorsm; tzGUJ csKyf\ udpw ö Ykd ukd qk;H jzwfaqmif
½Guf ydkifcGifh½Sdonf/ vufatmufcHor*¾rsm;\ udpörsm;wGifvnf; tMuHay;cGifh? yl;aygif;aqmif½GufcGifh ½Sdonf/
35/ / A[dktrIaqmiftzGJUwGif atmufygyk*¾Kdvfrsm;yg0ifonf/
(u) Ouú|
(c) 'k-Ouú|rsm;
(*) taxGaxGtwGif;a&;rSL;
(C) twGif;a&;rSL;rsm;
rSwfcsuf- A[dktrIaqmifOD;a&ESifh Xmersm;udk A[dktrIaqmiftzGJUu oifhawmfonf[k ,lqonfhtwdkif; owfrSwfEdkif
cGifh½Sdonf/
36/ / 'k-Ouú|rsm;ESifh twGif;a&;rSL;rsm;rSm c½kdifNrdKUe,fausmif;om;or*¾rsm; qdkif&mtwGuf wOD;pD? wuúodkvf
rsm;qdkif&mtwGuf wOD;pD? aumvdyfrsm;qdkif&mtwGuf wOD;pD? toufarG;0rf;aMumif;qdkif&m ausmif;rsm;twGuf
wOD;pD? jynfe,fESifh vlrsKd;pkausmif;om;rsm;qdkif&mtwGuf wOD;pDESifh tjcm;vdktyfaom XmeBuD;rsm;twGuf twGif;a&;
rSL; wOD;pDwifajr§muf&efjzpfonf/
37/ / azmfjycJNh yD;aom XmeBuD;rsm;ESihf b@ma&;? pnf;½k;H a&;? jyefMum;a&; paomXmersm;twGuf vkyif ef;us,jf yefY
Edkifeif;ap&eftwGuf AsL½kdrsm;zGJUpnf; aqmif½GufEdkifonf/
38/ / A[dktrIaqmiftzGJUonf ta&;ay:vkyfief;rsm;twGuf oufqdkif&maumfrwDrsm; zGJUpnf;aqmif½GufEdkifcGifh
½Sdonf/
39/ / A[dktrIaqmiftzGJUonf omreftm;jzifh wvvQifwBudrf tpnf;ta0; usif;y&rnf/
40/ / A[dktrIaqmiftzGJU0ifOD;a&\ av;ykHwykHu awmif;qdkvQif A[dktrIaqmiftzGJU tpnf;ta0;udk ac:qdkay;
&rnf/
41/ / A[dktrIaqmiftzGJU0if OD;a&\xuf0ufxuf wOD;ydkí wufa&mufvQif tpnf;ta0;rSm w&m;0if tx
ajrmufonf/ ta&;wBuD; tpnf;ta0;rsm;wGif trIaqmiftzGJU0ifOD;a&\ okH;ykHwykHwufa&mufvQif w&m;0if tx
ajrmufonf/
42/ / A[dktrIaqmiftzGJUonf A[dktrIaqmiftzGJU0ifwdkYtm; ,m,Dtm;jzifh Ekwfy,fí jznfhpGufcefYxm;EdkifcGifh
½Sdonf/
43/ / A[dktrIaqmiftzGJU0ifwdkYonf Auorsm; tzGJUcsKyf\ vkyfief;rsm;udk aqmif½Guf&mwGif tzGJUvdkufaomf
vnf;aumif;? wOD;csif;taeESifhaomf vnf;aumif; wm0ef½Sdap&rnf/ pkaygif;acgif;aqmifrIESifh wGJzufwm0efcHrsm;
vnf; ½Sd&rnf/
- 23 -
aemufqufwGJ (30)
A[dt
k rIaqmiftzGYJ
Ouú|
'k-Ouú|rsm;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
twGif;a&;rSL;rsm;
Xmewm0efcHrsm;
tcef; (9)
Auorsm; tzGJYcsKyfodkh tzGJYvdkufqufoG,faom ausmif;om;or*¾rsm;
44/ / ¤if;ausmif;om;or*¾rsm;rSm 'Drdkua&pDusaom pnf;rsOf;Oya'rsm;ESifhtnD pepfwuszGJUpnf;xm;aom
or*¾rsm;jzpf&rnf/
15/ / ¤if;ausmif;om;or*¾rsm;onf ¤if;wdkY\ oufqdkif&mvkyfief;pOfrsm;wGif Auorsm; tzGJUcsKyf\ taxGaxG
vkyif ef;pOfrsm;udk rqefYusifapbJ oD;jcm;vGwv f yfpmG aqmif½u
G Ef ikd cf iG hf ½So
d nf/ odYk aomf tjyifty tzGUJ tpnf;rsm;ESihf
qufo, G &f mwGif vnf;aumif;? yl;wGaJ qmif½u G &f mwGif vnf;aumif; Auorsm; tzGUJ csKyf\oabmwlnrD u I kd &½S&d rnf/
46/ / ¤if;wdYk \udprö sm;udk aqmif½u
G &f mwGif Auorsm; tzGUJ csKyf\ yl;aygif;aqmif½u G rf I tultnDwYkd ukd awmif;
qdk &,lEdkifonf/
tcef; (10)
jynfe,fESifUvlrsKd;pkausmif;om;or*¾rsm;
47/ / ArmEdkifiHjynfe,frsm;twGif;½Sd ausmif;om;or*¾rsm;onf ¤if;wdkYa'o½Sd or*¾vkyfief;rsm; wGifus,f
atmifjrifa&;twGuf jynfe,fESifh vlrsKd;pk ausmif;om;or*¾rsm;udk zGJUpnf;wnfaxmif EdkifcGifh½Sdonf/
48/ / ¤if;ausmif;om;or*¾rsm;udk jynfe,fESifh vlrsKd;pkw&yfvkH;qdkif&m nDvmcHrsm;rS a½G;aumufwifajr§muf
&rnf/
- 24 -
aemufqufwGJ (30)
tcef; (11)
c½dkifausmif;om;or*¾rsm;
50/ / c½dkifausmif;om;or*¾rsm;udk c½dkifnDvmcHrsm;wGif wifajr§mufzGJUpnf;&rnf/
51/ / c½dkifnDvmcHrsm;udk c½dkifausmif;om;or*¾trIaqmiftzGJUu oifawmfonf[k ,lq owfrSwfonfhtwdkif;
usif;y&rnf/
52/ / c½dkifausmif;om;or*¾rsm;onf Auorsm; tzGJUcsKyf vkyfief;pOfrsm;udk atmifjrifatmif aqmif½Guf&mwGif
tvGef tcsuftcsmusaom ae&mwGif wnf½Sdojzifh wc½kdifvkH;½Sd ausmif;om;ta&;udpö vIyf½Sm;rIrsm;wGif av;eufpGm
wm0ef,lí tajrmftjrifBuD;rI? uRrf;usifvdr®mrI? &J&ifhjywfom;rI? owåd½SdrIwdkYESifh vkHYv0D&d,BuD;pGm pdkufxkwfum
BudK;yrf; aqmif½GufMu&rnf/
tcef; (12)
NrdKYe,fausmif;om;or*¾rsm;
53/ / NrdKUe,fausmif;om;or*¾ trIaqmiftzGJUu owfrSwfqkH;jzwfonfhtwdkif; usif;yaom NrdKUe,fnDvmcH
rsm;wGif ¤if;ausmif;om;or*¾rsm;udk wifajr§mufzGJUpnf;&rnf/
54/ / ¤if;wdkYonf NrdKUe,ftwGif;½Sd ausmif;om;udpörsm;udk wm0ef,laqmif½GufMu&rnf/
tcef; (13)
or*¾qdkif&mqufqHa&;rlrsm;
55/ / ausmif;om;or*¾rsm;\qufqHa&;rSm 'Drdkua&pDudk tajccHaom A[kdcsKyfudkifenf;pepf (Democratic
Centralism) t& jzpf&rnf/
56/ / or*¾rsm;udk ausmif;om;xku 'Drdkua&pDenf;t& a½G;aumufwifajr§muf&rnf/ or*¾tzGJUtpnf;
tqifhqifhudk atmufajcrS a½G;aumufwifajr§mufjcif;jzifh zGJUpnf;&rnf/
57/ / or*¾tqifhqifhwdkYonf txufrSay;aom ñTefMum;csufrsm;udk atmufrSemcH aqmif½Guf&rnf/
58/ / tqkH;tjzwfrsm;udk rsm;&mpkjzifh jyKvkyf&rnf/ tenf;pkonf trsm;pk\qkH;jzwfcsufudk emcH&rnf/
59/ / trsm;pk\ qkH;jzwfcsufudk remcHvdkaomf tenf;pkonf ausmif;om;xkudk 'Drdkua&pDenf;t& pnf;½kH;um
rdrdwdkYudk,fwdkifu trsm;pkjzpfatmif BudK;yrf;í qkH;jzwfcsufudk jyefvnfjyifqifEdkifonf/ odkY&mwGif trsm;pkqkH;jzwf
csufudk remcHvdkí toif;tzGJUcGJí wnfaxmifjcif;? igwaumaumjcif;rsm;udk rjyKvkyf&/
60/ / tenf;pk\ xifjrif,lqcsufrsm;udk vGwfvyfpGm xkwfazmfEdkif&eftwGuf trsm;pkwdkYu us,fjyefYaom
'Drdkua&pD½Sdap&ef wm0efcH&rnf/
61/ / txuftzGJUtpnf;wdkYonf atmuftzGJUtpnf;wdkYxH ñTefMum;rIESifh vdktyforQaom tultnDrsm;udk
ay;&rnf/
62/ / atmuftzGUJ tpnf;wdYk onf txuftzGUJ tpnf;wkYd xH tajctaet&yf&yfqikd &f m tpD&ifcpH mrsm;udk ay;ydYk NyD;
txufrS ñTefMum;onfwdkYukd atmifjrifxajrmufatmif BudK;yrf;aqmif½GufMu&rnf/
tcef; (14)
b@ma&;
63/ / or*¾rsm;\ b@ma&;udk or*¾0ifaMu;? ESpfpOfaMu;rsm;ESifh tvSLaiGrsm;rS &½Sdonf/
64/ / or*¾rsm;\ b@ma&;udk b@ma&;rSL;rsm;ESifh b@ma&;aumfrwDrsm;u ½SmMuHpkaqmif;NyD; okH;pGJa&;
udkvnf; ¤if;wdkYuyif pepfwuscGJa0 ay;&rnf/
65/ / wESpfvQifwBudrf owfrSwfxm;aom pm&if;ppfrsm;u or*¾ b@ma&;tajctaeudk ppfaq;NyD;aemuf
b@ma&;rSL;u trIaqmiftzGJUodkY b@ma&; tpD&ifcHpmwapmifudk wifoGif;&rnf/
- 25 -
aemufqufwGJ (30)
tcef; (15)
ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;
66/ / ausmif;ydw&f uf twGi;f wGif ausmif;om;or*¾\ udprö sm;udk qufvuf aqmif½u G &f eftwGuf or*¾½;Hk pdu
k f
&mXmewGif aexdkifaom okH;OD;xufrenf;aom trIaqmiftzGJU0ifwdkYtm; ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;tjzpf vuf½Sd
trIaqmiftzGJUu cefYxm;aMunm&rnf/
67/ / ausmif;ydwf&ufwm0efcHwdkYonf or*¾tzGJUtpnf;wckvkH;ESifh oufqdkifaom udpöBuD;rsm;udk aqmif½Guf
ajz½Sif;EdkifcGifh r½Sd/ udpBö uD;rsm;udk aqmif½Gufajz½Sif;&eftwGuf trIaqmiftzGJUudk jyefvnfac:,lí wm0efudkjyefvnf
tyfESif;&rnf/
68/ / ausmif;jyefzGifhaomtcg ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;u trIaqmiftzGJUtm; wm0ef0wå&m;rsm;udk jyefvnf
vTJtyfay;&rnf/
tcef; (16)
Auorsm; tzGJYcsKyf\ tvH? wHqdyfESifU oDcsif;
69/ / Auorsm; tzGUJ csKyf\tvHrmS teDa&mifatmufcw H iG f a½T0ga&mif cGyaf 'gif;onf a½T0ga&mif puf0ikd ;f twGi;f
wGif ud,
k yf ikd ;f usa&mufvsuf yg½Sad p&rnf/ tvH\t½G,yf rmPrSm tvsm; (9) ay? teH (5) ayjzpfonf/ BuD;i,fr[l
¤if;tcsKd;tpm; tvdkufjzpfap&rnf/
70/ / Auorsm; tzGJUcsKyf\wHqdyfrSm urÇmvkH;ykHoP²mef aemufcHpuf0dkif;twGif;wGif pmtkyfzGifhvsufykH yg½Sdapí
pmtkyfykH\vuf0JbufeHab;wGif rD;wkwfudk vufjzifhudkifaqmifxm;aomykH uyfvsufyg½Sdap&rnf/ puf0dkif; tem;w
avsmufwGif ywfvnf0ef;&Hvsuf jrefrmbmomtm;jzifh ]ArmEk d i f i H v k H ; qk d i f & mausmif ; om;or*¾ r sm;tzG J Y c sKyf }
t*Fvdyfbmomtm;jzifh "All Burma Federation of Student Unions" [k a&;om;&rnf/
tcef; (17)
zGJYpnf;tkyfcsKyfykHpnf;rsOf;Oya'jyifqifa&;
72/ / Auorsm; tzGJUcsKyf\ ]zGJYpnf;tkyfcsKyfykHpnf;rsOf;Oya'} udk EkdifiHvkH;qkdif&mnDvmcH (uGef*&uf) ü jyifqif
jcif;? jznfhpGufjcif;? Ekwfy,fjcif;? zsufodrf;jcif;wdkYudk nDvmcHwufa&mufol okH;ykHESpfykH\ oabmwlnDcsuft& jyK
vkyfEdkifonf/
73/ / ,m,Djyifqifcsufrsm;udk EdkifiHvkH;qkdif&muGefz&ifhwGif wufa&mufol okH;ykHESpfykH\ oabmwlnDcsuft&
ûyvkyfEdkifonf/
jznfUpGufcsufrsm;
tcef; (1)? tydk'f 1 wGif jznfUpGuf&ef
t*Fvdyfbmomtm;jzifh "All Burma Federation of Student Unions" [k ac:wGifapí twdkaumuf
tm;jzifh "A.B.F.S.U" [k ac:a0:&vdrfhrnf/
- 26 -
aemufqufwGJ (30)
atmifyJGtqufquf cHOD;rnf
usm; / / igwkdY ausmif;om; aygif;pnf;vkdY nD&rnf - - trsKd;om;a&;ukd BudKqkdzkdY&nf - -
'Drkdua&pDynma&;twGuf&nf - -—wdkYtom; wdkYtaoG;paw;vSLrnf - -
wuúodkvfudk,fpm;t"dywdrsm;
1947 0efBuD;apmpHzdk;oif
1948 0efBuD;Adkvfbdk;uGef;
1948 0efBuD;OD;xGef;jrifh (vif;ac;)
- 27 -
aemufqufwGJ (30)
1948-49 0efBuD;OD;0if;
1949 0efBuD;ref;0if;armif
1949-50 0efBuD;OD;xGef;az
1950-56 0efBuD;OD;oef;atmif
1956-58 0efBuD;OD;xGef;wif
1958 0efBuD;OD;&m½Spf
1958 0efBuD;ocifwif
1958 0efBuD;OD;armifausmfuH
1958-60 0efBuD;OD;um
1960 0efBuD;a'gufwm{armif
wuúodkvf 'k-t"dywdrsm;
1920-21 qmcsm;vfpfarmf*ef0ufAf
1921-27 qma&mbwfppf'eD*sKdif;vfpf
1927-31 qmbif*srif;[m;Awf[D;vf'f
1931-38 a'gufwmOD;quf
1938-39 qmjrbl;
1939-42 a'gufwmOD;quf
1947-49 OD;umpD
1949-52 w&m;0efBuD; OD;{armif
1952-58 w&m;0efBuD; OD;bdkBuD;
1958-59 a'gufwmxifatmif
1959 OD;pHvGif
wuúodkvfarmfuGef;xdef;rsm;
1920-22 rpöwm'vsLtdefav
1922-27 rpöwmatuif;bJ
1927-28 rpöwmatom*k
1928-33 rpöwmatuif;bJ
1933-35 rpöwmbDtm&fyef;
1935-42 rpöwmt,fvfxifpD
1947-53 OD;,kcif
ynma&; tkyfcsKyfa&;
1953-59 OD;,kcif 1953- 59 OD;odef;armif
1959-61 OD;boef; 1959- 61 OD;armifarmifpdef
1961 OD;armifarmifpdef 1961 OD;vSatmif
- 28 -
aemufqufwGJ (31)
aemufqufwJG (31)
'Dru kd &wfwpfausmif;om;rsm;tzGUJ
ArmEkid if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*¾
\
zGUJ pnf;tkycf sKyyf pkH nf;rsO;f Oya'
r*FvmpmyHEk ydS w
f u
kd f
yef;yJwef;
armfvNrdKifNrdKY
- 29 -
aemufqufwGJ (31)
'Dru
kd &wfwpfausmif;om;rsm;tzGYJ
ArmEkid if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*¾
tcef; (1)
yk'fr- (1) trnf
þtzGJUtpnf;udk ]ArmEkid if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*¾} [kac:wGifap&rnf/ twdkcsKyftm;jzifh ]Auo}
[k ac:wGifap&rnf/
yrmP- tvH\t½G,t
f pm;rSm tvsm; (9) ay? teH (5) ayjzpfapNyD; BuD;i,fr[l xdt
k csKd;tpm;tvdu
k f jzpfap&rnf/
tcef; (2)
toif;0ifa&;ESifh ESpfpOfaMu;
yk'rf - (5) jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHawmftwGif;½Sd pmoifausmif;rsm;wGif ynmoif,laeMuaom ausmif;ol^om;wdkif;
or*¾0iftjzpf ygEkdifap&rnf/
rSwcf su-f pufrIvufrI twwfoifausmif;rsm;? pdkufysKd;a&;twufoifausmif;rsm;? ul;oef;a&mif;0,fa&;twufoif
ausmif;rsm;yg tcef; (2)? yk'fr (5) wGif tusKH;0ifonf/
yk'fr- (6) txufyg tcef; (2)? yk'fr (5) t& or*¾0ifvdkolrsm;onf atmufygazmfjyyg t&nftcsif;rsm;ESifh jynfh
pHkap&rnf/
(u) touf (18) ESpf jynfhap&rnf/
(c) ½l;oGyfaoma&m*g r½Sdap&/
(*) or*¾\ &nf½G,fcsufrsm;ESifh pnf;urf;Oya'udk vdkufemusifhEkdifol jzpf&rnf/
(,) tusifhpm&dwåaumif;rGefí or*¾\aus;Zl;awmfudk apmifhod½kdaool jzpf&rnf/
(i) A[dktvkyftrIaqmiftzGJU0ifjzpfap? c½kdiftvkyftrIaqmiftzGJU0ifjzpfap? NrdKUe,ftvkyftrIaqmift
zGJU0ifjzpfap? odkYr[kwf or*¾cGJtrIaqmiftzGJU0ifjzpfap? ¤if;yk*d¾Kvfrsm;xJrS ESpfOD;\ tusifhpm&dwå
aumif;rGefaMumif; axmufcHpm yg½Sdap&rnf/
(p) ___ ___ &nf½G,fcsufrsm;udk usifhoHk;vdkufemEkdifol jzpf&rnf/
(q) or*¾rSay;tyfaom wm0ef0wå&m;rsm;udk waoGrodrf;vdkufemaqmif½GufEkdifol jzpf&rnf/
(Z) A[dktvkyftrIaqmiftzGJUrS umvtm;avsmfpGm owfrSwfaom ESpfpOfaMu;aiGrsm;udk ajyvnfatmif
ay;oGif;Ekdifol jzpf&rnf/
- 31 -
aemufqufwGJ (31)
yk'fr- (11) txufygyk'fr (10) t& tjypfay;cH&aom or*¾0ifwOD;onf rauseyfvQif A[dkaumifpD (odkYr[kwf)
EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcHobifü t,lcHEkdifcGifh½Sdap&rnf/
tcef; (3)
zGJYpnf;yHk
yk'rf - (13) Auo (XmecsKyf) \rlvtajccHor*¾rsm;rSm aus;½Gm? (odkYr[kwf) &yfuGuf (odkYr[kwf) NrdKUr or*¾cGJrsm;
jzpfonf/
tcef; (4)
tkyfcsKyfpDrHyHkpH pepfESifU enf;vrf;rsm;
yk'fr- (21) ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;wGif tkyfcsKyfpDrH&eft"dutcsufrSm ‘'Drdkua&pDenf;pepft&?
a½G;aumufwifajr§mufí A[dkrS OD;pD;onfhpHepfjzpfonf/
(1) tm;vHk;aom aumifpDtvkyftrIaqmiftzGJUESifh udk,fpm;vS,frsm;udk trsm;qE´twdkif; a½G;aumufwif
ajr§muf&rnf/
(2) A[dkor*¾\ trdefYudk vdkufemaqmif½Guf&rnf/
tcef; (5)
EkdifiHvHk;qdkif&m nDvmcHobif
yk'rf - (24) ArmEkid if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*¾ nDvmcHobifukd omreftm;jzifh wESpv
f Qiw
f Budru
f s usi;f y&rnf/
odkYaomf vHkavmufaomtaMumif;rsm;½Sdu A[dkaumifpDuaomfvnf;aumif;/ A[dktvkyftrIaqmiftzGJUuaomfvnf;
aumif; a½TUqdkif;Edkifonf/
yk'fr- (33)
(u) or*¾\tkyfcsKyfyHkpnf;rsOf;Oya'udk jyifqifjznfhpGwf (odkYr[kwf) y,fzsufjcif;ponfwdkYudk jyKvkyfvdkaom trI
aqmiftzGUJ ? (odYk r[kw)f or*¾0ifwOD;OD;onf taMumif;t&m pHv k ifpmG jzifh Ekid if v
H ;kH qdik &f mnDvmcHobif rusif;yrD
wvBudKwifí ay;ydkYxm;&rnf/
(c) xdEdk idk if v
H ;kH qdik &f mnDvmcHobifoYkd wufa&mufvmaom yk*K¾ v
d rf sm;\ OD;a&oH;k yHEk pS yf u kH oabmwlro S m twnfjyK&
rnf/
yk'rf - (35) omreftm;jzifh usif;yaom nDvmcHobiftwGuf Ekid if v H ;kH qdik &f mor*¾Ouú|udk jyefvnfa½G;aumuf&rnf/
rnfuo hJ Ykd Ouú|a½G;aumuf&rnfqo
kd nfh tpDtpOfukd A[dak umifprD jS zpfap? A[dt k vkyt
f rIaqmiftzGUJ rSjzpfap pDpOfay;&
rnf/
tcef; (6)
A[dkaumifpD
yk'rf - (38) tcef; (5)? yk'rf (2) t& zGUJ pnf;onfh A[dak umifpo
D nf Edik if v
H ;kH qdik &f mnDvmcHobifrv
S v
JG Qif tcsKyftcsm
tmPmtydkifqHk;aomtzGJU jzpf&rnf/
tcef; (7)
A[dktvkyftrIaqmiftzGJY
yk'rf - (47) A[dktvkyftrIaqmiftzGJUonf A[dkaumifpDtzGJUrS vGJvQiftmPmtydkifqHk;jzpfí or*¾\wm0ef0wå&m;rsm;
ESihf ay:aygufvmaom or*¾EiS ohf ufqikd o
f nfh jyóem&yfrsm;udk aqG;aEG;qH;k jzwfajz½Si;f Ekid cf iG hf ½So
d nf/ vufatmufcH
or*¾rsm;\ vkyfief;&yfrsm;wGif yg0iftMuHÓPfay;jcif;? wdkufwGef;jcif;rsm;udk jyKvkyfEdkifonf/ vdktyfonfxifvQif
vHk;0wm0ef,l aqmif½GufEkdifonf/
tcef; (8)
c½kdifnDvmcHtpnf;ta0;
yk'fr- (66) c½kdifnDvmcHtpnf;ta0;udk omreftm;jzifh wESpfvQif wBudrfus ac:,lusif;y&rnf/
tcef; ( 9)
c½kdifaumifpDtzGJY
yk'fr- (77) tcef; (8)? yk'fr (71) t& zGJUpnf;onfh c½kdifaumifpDonf c½kdifnDvmcHrS vGJvQif tmPmtydkifqHk;aom
tzGJUjzpfonf/
yk'fr- (78)
(u) c½kdifaumifpDtpnf;ta0;udk omreftm;jzifh wESpfvQif (2 ) Budrfusif;y&rnf/
(c) ta&;ay: c½kdifaumifpDtpnf;ta0;udk taMumif;xl; tvHktavmuf½Sdygu ac:,lusif;yEkdifonf/
(*) tpnf;ta0;ac:ydkifcGifhrSm- Ouú|ESifh A[dktvkyftrIaqmiftzGJUüom ½Sdonf/
(C) c½kdifaumifpDtzGJU\ obmywdESifh tusKd;aqmifonf c½kdiftvkyftrIaqmif\ Ouú|ESifh taxGaxGtwGif;a&;rSL;
toD;oD;jzpfap&rnf/
tcef; (10)
c½kdiftvkyftrIaqmiftzGJY
yk'rf - (82) c½kdiftvkyftrIaqmiftzGJUrSm c½kdifnDvmcHrS trsm;qE´t&a½G;aumufwifajr§mufaom tzGJUjzpfap&rnf/
tcef; (11)
NrdKYe,fnDvmcHtzGJY
yk'fr- (86)
(u) NrdKUe,fnDvmcHtpnf;ta0;udk omreftm;jzifh wESpfvQifwBudrf ac:,lusif;y&rnf/
(c) NrdKUe,for*¾0ifrsm;\ oHk;yHkwyHku tpnf;ta0;ac:,l&ef awmif;qdkydkifcGifh½Sdonf/
- 38 -
aemufqufwGJ (31)
tcef; (12)
NrdKYe,faumifpDtzGJY
yk'fr- (90) tcef; (11) yk'fr (89) tydk'fi,f (2) t& zGJUpnf;aom NrdKUe,faumifpDonf NrdKUe,fnDvmcHrSvJTvQif
tmPmydkiftzGJUjzpfonf/
yk'fr- (91) NrdKUe,faumifpDtwGuf tcef; (9)? yk'fr (78)? tydk'fi,f (u? c? *? C)? yk'fr (79)? (80) ESifh (81)
rsm;uJhodkY vkyfaqmifEkdifonf/
tcef; (13)
NrdKYe,ftvkyftrIaqmiftzGJY
yk'rf - (92) NrdKUe,ftvkyt
f rIaqmiftzGUJ rSm NrdKUe,fnv D mcHrS trsm;qE´t& a½G;aumufwifajr§mufaom tzGUJ jzpf&rnf/
- 39 -
aemufqufwGJ (31)
tcef; (14)
or*¾cGJnDvmcHtzGJY
yk'fr- (96) or*¾cGJnDvmcHudk or*¾cGJtrIaqmiftzGJU\ qE´t& ac:,lEkdifonf/ or*¾cGJrsm;rS or*¾0ifOD;a& oHk;yHk
wyHkuvnf; ac:,l&ef awmifqdkEkdifonf/
tcef;- (15)
or*¾cGJtrIaqmiftzGJY
yk'rf - (100) c½kid v
f ;kH qdik &f mnDvmcHoYkd ud,
k pf m;vS,rf sm;apvTwaf om or*¾cw
JG ckonf NrdKUe,for*¾rw
S qifh c½kid o
f r*¾
odkY qufoG,fxm;aom or*¾cGJjzpf&rnf/ xdkqufoG,fjcif;udk A[dktvkyftrIaqmiftzGJUu todtrSwfjyKNyD;aomtcg
A[dkor*¾\w&m;0ifaom or*¾cGJwck jzpfvmonf/
yk'fr-(106) or*¾cGJtrIaqmiftzGJUonf-
- 40 -
aemufqufwGJ (31)
yk'fr- (108) or*¾cGJ trIaqmiftpnf;ta0;udk omreftm;jzifh &ufowå (2) ywfvQif wBudrf usif;y&rnf/
tcef; (16)
or*¾b@ma&;
yk'rf - (109) or*¾ESifhXmecsKyf oufqdkifaom &efyHkaiGtm;vHk;udk or*¾XmecsKyftrnfjzifh A[dktvkyftrIaqmiftzGJUu
a½G;cs,faombPfwGif tyfESHxm;&rnf/
yk'fr- (110) or*¾cGJrsm;onf aumufcH&½Sdaom ESpfpOfaMu;rsm;xJrS tcef; (2)? yk'fr (12)? tydk'fi,f (*) t&
oufqdkif&modkY qufaMu;ay;ydkY&rnf/
yk'rf - (112) tvSLaiGrsm;?o'¨gaMu;rsm;? aiGw;kd rsm;ESihf ESppf OftoH;k p&dwrf S ydak omaiGrsm;teuf tenf;qH;k oH;k yHEk pS yf u
kH kd
oD;oefY&efyHkaiGtjzpf ajymif;vGJxm;&rnf/
yk'rf - (114) Ekid if jH cm;odYk ynmawmfoif apvTwjf cif;? pHpk rf;Munf½h aI &;tzGUJ rsm; apvTwjf cif;? ud,
k pf m;vS,f apvTwjf cif;
EkdifiHjcm;rS tzGJUtoD;oD;udk vufcHjcif;? taxGaxGtcrf;tem;ESifh {nfhcHjcif;wdkYtwGuf txl;&efyHkaiG jyKvkyfxm;&rnf/
yk'rf - (116) b@ma&;rSL;onf oD;oefY&efyakH iG wd;k yGm;apjcif;iSm tvSLaiGEiS hf o'¨gaMu;aiGrsm; pm&if;udk rdrpd m&if;t&
zGifhxm;Ekdifonf/
yk'rf - (120) or*¾&efyakH iG wd;k yGm;a&;twGuf b@ma&;rSL;onf jyZmwf½yk ½f iS yf rJG sm;udk tvSLcHjcif;? uyGrJ sm;usif;yjcif;
- 41 -
aemufqufwGJ (31)
tcef; (17)
a½G;aumufyGJrsm;
yk'rf - (121) a½G;aumufyGJrsm;udk or*¾rsm;\ tcsKyftcsm tmPmtydkifqHk;aom ESpfywfvnfnDvmcHrsm;wGif usif;y
&rnf/
yk'fr- (122)
(u) a½G;aumufyGJrsm;udk tvkyftrIaqmiftzGJU\ Ouú|a[mif;rsm;u OD;pD;&rnf/ tu,fí Ouú|a[mif;onf jyef
vnf a½G;cs,fcHvdkaomf (odkYr[kwf) a½G;yGJwGif ysufuGufcJhaomf qdkif&mor*¾rS wm0efvTJtyfaom yk*¾dKvfu a½G;
aumufyGJ wm0efcHt&m½Sdtjzpf aqmif½Guf&rnf/
(c) or*¾cGJrsm;wGif qE´rJay; a½G;aumufwifajr§mufjcif;ESifh trnfwifoGif;jcif; ESpf&yfteuf or*¾cGJu vdkvm;aom
enf;pepft& a½G;aumufyGJudk jyKvkyf&rnf/
yk'rf - (127) ta½G;cHvokd l or*¾0ifwOD;onf tenf;qH;k qdik &f m or*¾0ifEpS Of ;D \ axmufccH suEf iS hf a½G;aumufyw
JG m0efcH
t&m½SdxHodkY ta½G;cHEkdifcGifhavQmufvTm wifoGif;&rnf/
- 42 -
aemufqufwGJ (31)
tcef; (18)
aEG&moDwm0efcHrsm;
yk'rf - (135) aEGausmif;ydw&f ufrsm;twGi;f trIaqmif(3) OD;xufrenf; qdik &f mor*¾\ ½k;H pdu
k &f mNrdKUrsm;ü use&f pfcv
hJ Qif
¤if;wdkYrSm aEG&moDwm0efcHrsm; jzpfap&rnf/
yk'rf - (140) pnf;rsOf;Oya' tcef; (18)? yk'rf (139)? tyd'k if ,f (c) ESihf oufqikd af om ta&;rsm;ay:aygufvmcJah omf
aEG&moDwm0efcHrsm;onf trIaqmiftzGJUudk jyefvnfac:,lí wm0ef0wå&m;rsm;udk jyefvnftyfESif;&rnf/
yk'rf - (141) b@ma&;rSL;onf ausmif;ydw&f ufrsm;wGif qdik &f mNrdKUür½Scd ahJ omf tvkyt
f rIaqmiftzGUJ rS oabmwlncD suf
udk &,lí oifhavsmf ,HkMunfpdwfcs&aom trIaqmifwOD;OD;udk aEG&moDwm0efcHtjzpf cefYxm;cJhNyD;vQif rdrdwm0ef
0wå&m;rsm;udk vTJtyfcJh&rnf/
tcef; (19)
enf;Oya'ESifU bdkifavmrsm;
yk'fr- (143) þor*¾tkyfcsKyfyHk pnf;rsOf;Oya'udk rlwnfí ¤if;Oya'ESifh bdkifavmrsm;udk or*¾toD;oD;wdkY usifhoHk;
aqmif½GufEkdifcGifhESifh usifhxHk;wdkY twlwljzpfapEdkif&eftwGuf A[dktvkyftrIaqmiftzGJUu jy|mef;Ekdifonf/
- 43 -
aemufqufwGJ (31)
ordkif;0ifpm½Gufpmwrf;rsm;
- 44 -
- 1 -
- 2 -
- 3 -
- 4 -
- 5 -
- 6 -
- 7 -
- 8 -
- 9 -
- 10 -
- 11 -
- 12 -
- 13 -
- 14 -
No. BC/3/57 10 January 1957
Dear Friend,
Yours sincerely,
Eugenio Soler-Alonso
DIRECTOR
Dear Sir,
The University of Malaya Historical Society is making a
Goodwill and study Tour of Burma between July and August this
year. The party comprising thirty students, including three
ladies, will leave for Rangoon on July 6th. They will return
from Rangoon on Aug. 7th after a month’s tour of the country.
Thus far we have been in touch with members of the staff
of the University of Rangoon who are helping us with our
arrangements, in particular Dr. Kyaw Thet of the Dept. of Far
Eastern History. We have also written to Dr. Ba Nyunt.
As one of the objects of this tour is to foster goodwill
and understanding among students of different nationalities
it is our hope that you will assist us meet students
informally beside the help you could give us as one student
organisation to another.
At this stage we are faced with the problem of finding
accommodation for the duration of our stay in Rangoon (July 9
to July 13; Aug 5 to Aug 7). I have been asked to write to
you by the Consul of the Union of Burma in Singapore
regarding this. He is also making other necessary
arrangements through the Burmese Foreign Office.
I would much appreciate it therefore, if you could
suggest suitable alternative accommodation since I have been
informed that the University hostels will be fully occupied
at that time. As regards accommodation at the other towns on
our itinerary, I have written to the Director of Public
Instruction.
I enclose herewith the tentative itinerary of our tour;
dates of arrival and departure given are only approximate. I
must before closing
Thanking you,
Yours Faithfully,
(K. RAMANUJAM)
Hon. Secretary
Historical Society
University of Malaya
c.c. to Dr. Kyaw Thet,
Dept. of Far Eastern History,
University of Rangoon.
- 20 -
- 21 -
....
- 22 -
- 23 -
- 24 -
- 25 -
SITUATION OF HUNGARIAN STUDENTS
REPORTS FROM INTERNATIONALORGANISATIONS (CONTINUED)
PAX ROMANA
We, the Hungarian students call on the students of the Free World to
come to our aid in our calamitous situation. Do not let the Hungarian
drama be forgotten nor clouded by time. We call on you, students of the
Free World to demand:
The Hungarian nation does not believe one word spoken by the Soviets.
The general strike continues. Nobody believes the promise given, that
if the people resume work, the Russians will leave Hungary.
In the last few days of our fight for Freedom, more than 12,000 young
people, both men and women, and many thousands of men and women workers
have died a hero’s death.
WE CALL ON THE YOUTH OF THE FREE WORLD TO SHOW THEIR SOLIDARITY WITH
US. DO NOT DESERT US. S.O.S. S.O.S.
The Revolutionary Committee of the Hungarian Youth
(PAX ROMANA)
(WAY)
The latest circular, dated November 19, 1956, from WUS international
headquarters in Geneva read as follows:
Reporting from Vienna this afternoon, Mr. Hans Dall tells us that
150 Hungarian students are now housed in the hostel in Vienna. A
load of beds is on route from Denmark, and will make it possible
to house another 150-200.
For the present, their is pressing need for more clothing, but
books in Hungarian and dictionaries are urgently requested.
The British Council for Aid to Refugees has entrusted the British
WUS Committee with the coordination of all office for the
resettlement of students among the Hungarian refugees to be
received in Britain. A special Coordinating Committee is being
set up by WUS in conjunction with the National Union of Students
and all major associations concerned with higher education.
Over and above the offers already made from Switzerland, there is
a possibility of receiving and housing, as a group, a further 100
or 150 Hungarian students.
rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnf½dkufESdyfazmfjyonf/ - 27 -
SITUATION OF HUNGARIAN STUDENTS
C A N A D A
Canadian students have never ceased to hope that conditions would alter
and that more normal and friendly relations would be established. During
recent days as the confused reports came in from Hungary this hope was
raised high. Unfortunately the high hope is no more and our first feeling
is one of sorrow at the fate of our fellow student in Budapest and other
Hungarian cities. Their bravery against overwhelming speaks more eloquently
than polemics in which we might engage.
Although the recent aspiration of Hungarian students seem for the time
being to have been crushed we nevertheless cherish the hope that it will
be possible to establish more friendly relations. Canadian students extend
to their Hungarian fellows, in their darkest hour, the hand of friendship,
and assures then that they ever ready to enter into free and friendly
relations on the basis of respect for each other’s national independence
and sovereignty.
(NFCUS)
L E B A N O N
The Secretariat has received the following cable singed by the Union
Nationale des Etudiants Universitaires au Liban:
The Arab Students Regional Organisation protests with force against the
aggression of the Soviet Army which has attempted by iron and fire to
stifle the cries of innocent Hungarian students eager for liberty. Such
colonialists, barbaric means will never succeed in eclipsing the sun of
emancipation which rises on these oppressed people.
(UNEUL)
N O R W A Y
The following information has been received from NSS “about the development
of the actions for Hungary in Norway”.
This morning the first (Hungarian) refugee student arrived by plane from
Vienna. She is 23, from Györ, has passed her matriculation degree (Abitur),
but was not admitted at the university in her own country because of non-
proletarian origin. She fled when the Russians came, and in Vienna she
seems by chance to have met the representative of the Norwegian Refugee
Council there, who invited her to come to us to study . . . . . . . .
Saturday last ,student restaurants in Oslo had herring on the menu instead
of meat which they ordinarily have, and we got the balance, kr.1200 (£ 60),
for the students relief project. On Friday a three-days’ subscription of
5 kr. from each student is starting. The Oslo students were following up
very successfully in their “Give one day action” by other universities,
training college, secondary schools and so on, and we hope to get a part
of these proceeds . . . . . . . . Our plan is to invited 10 students, pay
all their expense the first year, and then the “State Loan Fund” is willing
rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnf½dkufESdyfazmfjyonf/ - 28 -
to take over by granting loans to the refugees on the same terms as those
being for our own students.
(NSS)
U N I O N O F S O U T H A F R A I C A
The National Union of South Africa Students issued the following statement
to the press on 13 November, 1956.
The Nation Union of South Africa has been following with anxiety the recent
events in Hungary.
The National Union has for some time been of the opinion that all students
living in the totalitarian countries of Eastern Europe have been deprived
of fundamental academic freedom and the most elementary of student rights.
The view has been confirm by statement from leading academicians and
student leaders in Hungary by a call which we received from the staff of
the University of Szöged.
It is a matter for deep regret that it has now become apparent that the
efforts of the students have been of no avail, and that their determined
actions have been taken at so great a cost.
(NUSAS)
W E S T I N D I E S
The Guild of Undergraduates of the College of the West Indies issued the
following statement on November 9, 1956:
We believe that student have the right to establish and organise democratic
student government empowered to act within its constitution, without any
control of interference from the state. We believe in the autonomy of
Universities as centers of learning and research where enquiry for knowledge
can be pursued in an atmosphere of academic freedom, of students’ right to
express opinion on the development of their country and to obtain an
education in keeping with their aptitudes and interests.
(Guild of Undergraduates)
rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnf½dkufESdyfazmfjyonf/ - 29 -
COORDINATION COMMITTEE
PROGRESS REPORT
The Committee has been working for one week now and is pleased
to present this report on its activities and on the current situation
regarding Hungarian students.
At the moment there are between 1200 and 1300 Hungarian refugee
students in Austria. It has not been possible to establish contacts
with students in Hungary in the past week, therefore the Committee
has concentrated on the work which could be done in Austria. About
400 of these 1200 students are living in one camp near Salzburg, St.
Wolfgang, all coming from the same University (Hochschule) in
Hungary. The rest of the students were when the Committee started its
work scattered in many different camps. The Committee felt that it
was essential in order to give efficient aid to register all these
students as quickly as possible and to gather all those who wish, in
one camp. To reach the first aim the Committee has distributed to all
refugee camps postcards printed in Hungarian asking for eight basic
points of information, which the camp authorities give to students.
These cards are returned free of charge to the committee. Furthermore
a detailed questionnaire on basis of the WUS “Curriculum Vitae” has
been prepared which the Hungarian students fill out when the
Committee contacts them after having received the postcards.
During his visit to Budapest at the end of the June, 1956, the
Admistrative Secretary had discussion with offices of the DISZ and
was presented with a French copy of its Constitution. This document
was distributed in the original language to the participants at the
International Student Conference in Ceylon. On the basis of the
Constitution the following summery of the structure and functions of
the Union of Working Youth has been prepared.
Among them was the demand to discontinue the norm and that of
compulsory contributions. With these they were able to recruit the
support of both the workers and the peasantry. Not only in Budapest,
but also in country places university students became organised and
at times they were more successful in the country.
They had never known the real meaning of freedom; it had been
carefully hidden away. An airtight wall had shut them off from the
West. They had been raised in a cage, but now they wanted to break
loose of it; they wanted to find the freedom they so fervently
desired
and which had been so far denied them. They proved to Communists that
no propaganda whatsoever quench the thirst for freedom.
statue, these in Broadcasting House fire the first shot. And the
students demand printing of their 15 points the AVO (secret police)
open fire on them. This firing marks the beginning of the revolution,
and with arms obtained from the soldiers, students besiege
Broadcasting House. As soon as the crowds gathered on Stalin square
learn of the shooting, they disarm all soldiers in town and march to
the army barracks where the soldiers hand them arms.
This fact was also of prime importance. The police and the
armed forces whose task it was to protect the government, sided with
the people, and after all they were of the people. That night,
fighting started in Budapest. At first the army remained passive but
when Soviet tanks appeared the next day, they openly sided with the
people and began a fight of life or death.
The Soviet troops were supported by the AVO whose members have
even less regard for human life than the Russians, but I shall not
digress here is details have been given in the newspapers. Every
person who possessed arms or could obtain them, took part in the
fighting - soldiers, civilians, women and even children. To replenish
their ammunition the AVO use ambulances car to obtain protection and
then even fired at the ambulance personnel. Doctors were fired upon
and the streets littered with dead bodies and hospital packed so that
wounded lay on the floors. In the street, people queuing for bread
were fired upon with machine-guns and artillery. The people’s
ammunition was running out, but in spite of this, the revolution was
approaching a victorious end.
airfields and all the other important points. Soviet tanks poured in
from Rumania, until a threefold ring encircled Budapest. The Soviet
attacked on 3 November.
But rather let us consider what this revolution has taught us,
as it will be important for all countries and also for members of the
Communist Party in these countries.
In the first place, Communist policy has dropped its veil and
shown its real face. Soviet propaganda which has always been shouting
for peace and denouncing imperialism has not refrained from
insidiously attacking a small nation engaged in desperate fight for
its freedom. This must discredit the Soviet for ever in the eyes of
the world. Of added significance also is the fact that in the cases
of Korea and Vietnam, the Soviet Union declared the break-down of
capitalism had started when these countries broke the chain of
capitalistic oppression; but here we are with a country in the very
centre of Europe which wishes to break away from the Communist chain
after 12 years of propaganda. If the revolution successes, it will
serve as an example for all other democracies as well, for there have
been demonstrations in Rumania too. And to use the Soviet Union’s own
phraseology: thus also the collapse of Communism has made a
beginning.
Hungary is not lost and shall not be lost, however small it may
be compared to the Soviet Union, for it has found many friends
throughout the world, such friends as sympathise with the fate of
this small Hungarian nation, still fighting for its freedom.
- 60 -
- 61 -
- 62 -
- 63 -
- 64 -
- 65 -
- 66 -
- 67 -
- 68 -
VI th WORLD FESTIVAL OF YOUTH AND STUDENTS
PROFESSIONAL MEETINGS
There are the subjects proposed discussion in the meetings
between young people during the festival in Moscow.
Miners
Farmers
Dockers
Food Industry
Building Workers
- Professional training.
Railwaymen
In reply to a repeated request from NUSAS and the open Universities to the
Minister of Education to receive a deputation to discuss University apartheid, he
replied “the provision of separate facilities is the declared policy of the
Government” and that therefore he was not prepared to receive a deputation to
discuss the question. This refusal seems to indicate that the Government are not
prepared to take into consideration the opinion of the Universities concerned.
The late Dr. T.B. Davie, Principal of the University of Cape Town, stated
in his Hoernle Memorial Lecture in 1955:
“There can be little doubt that it is the intention of the framers of the Act that
the education of the African child shall be different from that of the European
and further, that this difference shall establish and perpetuate an inferior
status in the African in relation to the European.” Those opposed to University
apartheid fear that this inferior education may be lot of non-white students at
any segregated colleges.
Most important of all, however, of the arguments which can be advanced for
the open Universities, is the success of the policy of academic non-segregation
as practiced at the Universities of Cape Town and the Witwatersrand for the past
50 years. Segregated Universities in South Africa, both white and black, are
often noted for their suspicion of people of the other race and for their extreme
nationalism. The open Universities, on the other hand, have made a notable
contribution to better race relations in South Africa. Anyone conversant with
South African problems will realise that what is most conspicuously lacking in
the Union today is an opportunity for educated persons of different races to meet
in a friendly manner and the discuss their problems objectively. The open
Universities offer the only regular opportunity in the whole of South Africa for
such contact. Any move which
..........
..........
Sincerely yours,
Secretariat
USNSA has made three full mailings to its member-school student body
presidents on the recent Hungarian crisis. What began as a sympathetic response
to Hungarian student demands for freedom has turned toward solving immediate
needs of refugee students who have fled from Hungary. But the original cause - the
cause for which Hungarian students have brought so much responsibility upon
themselves - has not been forgotten by U.S. students. U.S. students marked the
significance of Hungarian students in this revolt and their reasons for organizing
and fighting; U.S. students have regarded the Hungarian events not as an uprising
against one regime but lasted as a quest for freedom embodying the aspirations of
students of students throughout the world.
The second of our domestic mailings - that of 6 November - was sent in
similar form to overseas addresses. Here we will bring up-to-date our reporting
of the whole Hungarian situation.
(2) B CDV 219 192 /191 1/51 PD INTL - CD WTRN VIA MACKAY 12 1720 LT
(12 November)
NATSTUD CAMBRIDGEMASS
CONFERENCE REPRENSENTATIVE 13 NUSES STOP CONFERENCE ESTABLISH 3-MAN COSEC WUS OH
COMMITTE TO SURVEY NEEDS REGISTER STUDENTS DISTRIBUTE FUNDS CONTRIBUTED NUSES WUS
STOP COSEC EFFECTIVE ACTION WIDELY HAILED EUROPE STOP ABOUT 1200 REFUGEE STUDENTS
HERE MOST SEPERATED SPECIAL STUDENT CAMPS RELIEF NEED GREAT SINCE STUDENTS FLED
MINUS EFFECTS STOP SOPRON UNIVERSITY LARGELY INTACT IN SALZBURG MAY REESTABLISH
SELF STOP MANY NUS GOVERNMENT SCHOLARSHIP OFFERS SHUOLD BE SOME AMERICA STOP
LASZLO ISTVAN LEGITIMATE RECOGNIZED LEADER IMPORTANT LOCALITY STOP ALL CABLE ME
HOTLE REGINA ANY ADVICE OR RELIEF RESULTS
CLIVE
(4) BB287 B CDW051 314/311 1/50 PD INTL CD WIEN VIA MACKAY 23 1925 LT
(23 November)
NATSTUD CAMBRIGE (MASS)
NOW ORGANIZED 800 STUDENTS WEST AUSTRIA AND COMMITTEE FORMED ON BASIS REPRESENTATION
MOST REFUGEE STUDENT CENTERS BY MIDDLE NEXT WEEK STOP SOPRON STUDENTS CONCERNED
ABOUT LASZLO ABSENCE BUT THEY SAY OK ON 3 WEEKS US TRAVEL PROVIDED HE WRITES THEM
rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnf½dkufESdyfazmfjyonf/ - 103 -
- 3 -
IMMEDIATELY TO INFORM OF ACTIVITIES STOP ADDRESS SOPRONER STUDENTSCHAFT LARGER
STROBL ST WOLFGANG SALZBURG AUSTRIA STOP US IMMIGRATION AUTHORITIES EMPHASIZING
FAMILY UNITS IN AWARDING VISA UNDER 5000 QUOTA AND MAY EXCLUDE STUDENTS FROM SAME
REQUEST YOUR HELP STOP JUST RETURNED FROM GRAZ EXEPECT REMAIN HERE MOST NEXT WEEK
THEN POSSIBLY WARSAW SINCE HAVE OBTIANED VISA STOP PLEASE ADVISE
CLIVE
(5) BA418 B CDU919 111 1/50 PD INTL FR - CD WIEN VIA MACKAY 27 2310 (27
November)
NATSTUD FOR JACQZ CAMBRIDGE (MASS) (WORLD UNIVERSITY SERVICE)
COORDINATING COMMITTEE REGISTRATION 1000 135 LIST US PREFERENCE SUBJECT ENGINEERING
DIFFERENT TYPES 60 MEDICINE 13 VETERINARY 4 CHEMISTY 10 HUMANITY 5 LAW 5
ARCHITECTURE 4 BUSINESS 4 ECONOMICS 2 AGRICULTURE 4 THIS ONLY SAMPLE LIST
INCLUDING SOME ALREADY DEPARTED THROUGH IRC STOP LEAST 150 MORE ESTIMATED US
PREFERENCE BASIS INTERVIEWS GRAZ VIENNA PROBABLY SIMILAR BREAKDOWN SUBJECTS STOP
LANGUAGE PROBLEM SERIOUS FEW KNOW ANY ENGLISH URGE PLAN JOB AND OR LANGAUE CLASSES
WITH UTILIZATION MOST STUDY SCHOLARSHIPS ONLY SEPTEMBER 1957 STOP WE READY SEND
STUDENT WHEN PROGRAM READY THIS REGARD AND IF VISA QUOTA LASTS OR IS RAISED STOP
SUGGEST IMMEDIATE EFFORTS SPECIAL VISA PROVISIONS STUDENTS
GRAY
These cables constitute the same information which the International Commission
has at its disposal. Note especially the language and quota problems.
World University Service National Office, 20 West 40th Street, N. Y. 18, N.Y.
WUS Regional Offices:
1145 Massachusetts Avenue, Cambridge 38, Massachusetts
1001 Chestnut Street, Philadelphia 7, Pennsylvania
13 Auburn Avenue, Atlanta 3, Georgia
19 South La Salle Street, Chicago 3, Illinois
3012 Maple Avenue, Dallas 4, Texas
715 South hope Street, Los Angeles 17, California
813 S.W. 6th Avenue, Portland 4, Oregon
The following cable was sent to Eastern European national student organization:
US NATIOAL STUDENT ASSOCIATION REPRESENTING 710,000 US STUDENTS IN 311 COLLEGES
AND UNIVERSITIES CALLS ON YOUR ORANIZATION TO EXERT INFLUENCE IN BRINGING TO
HALT THE DEPORTATION OF HUNGARIAN STUDENTS FROM HUNGARY BY SOVIET TROOS STOP ALSO
REQUEST YOU QUESTION IUS STATEMENT REGARDING HUNGARIAN SITUTATION AS BEING
INCOMPLETE HYPOCRITICAL AND POLITICAL STOP FAILURE TO APPLY STATED PRINCIPLES
WOULD SUGGEST TO WORLD STUDENT COMMUNITY THAT YOUR ORGANIZATION NOT REPRESNTATIVE
PRESIDENT BAKKEN
VICE PRESIDENT BAKKEN
USNSA
28 November 1956
V .COMMENTS
U.S. students have shown marked concern about these recent events. Students’
courses in Hungarian universities have been disrupted; many students have chosen
to leave Hungary; the Hungarian Universities themselves were interrupted; Hungarian
students lack material necessities to study (although present reporters are that
distribution of funds in Hungary itself cannot be properly guaranteed and
administered).
USNSA wishes to thank the national unions and member schools which have
sent us their reactions, comment, and word of their doings.
Sincerely,
Bruce D. Larkin
International Vice-President
('kwd,wJG)
(1) ppfukdif;[efwif - pmcsKyfpmwrf;rsm; (1-2-3)
(2) ppfukdif;[efwiff - jrefrmEkdifiHawmfrSwfwrf; (1-2-3)
(3) ppfukdif;[efwif - jrefrmhvGwfvyfa&;okdY (1-2-3)
(4) &JabmfvSrsdK; - orkdif;0ifpmcsKyfpmwrf;rsm;
(5) a'gufwmoef;xGef; - e,fvSnfh&mZ0if (y-'k-w)
(6) a'gufwmoef;xGef; - acwfopf&mZ0if (y-'k-w)
(7) jrefrmhpG,fpkHusrf; - twGJ (1) rS twGJ (15)
(8) jrefrmhpG,fpHkusrf; tESpfcsKyfrsm; - 1987 rS 1995
(9) &efukefwuúokdvf a½T&wkpmapmif (ESpf 50) - twGJ (1)
(10) &efukefwuúokdvf a½T&wkpmapmif (ESpf 50) - twGJ (2)
(11) &efukefwuúokdvf ESpf (50) - (1920-70)
(12) &efukefwuúokdvf pdef&wkpmapmif (75 ESpf) - twGJ (1)
(13) rdk;BudK;? Armhacwf? aMu;rHk owif;pmrsm; - 1945-1962
(14) tkd;a0*sme,frsm; - &efukefwuúokdvforkdif; (1920-70)
(15) tkd;a0r*¾Zif; - 1947-48 rS 1960-61
(16) tkd;a0pmapmif a½T&wkobif txl;xkwf
(17) tkd;a0 twGJ (1)? trSwf (5)
(18) tkd;a0 twGJ (1)? trSwf (7)
(19) tkd;a0 twGJ (5)? trSwf (1)
(20) The University Student's Union Magazine Vol: (2) -No: (1)
(21) The University Student's Union Magazine Vol: (4) -No: (1)
(22) The University Student's Union Magazine Vol: (4) -No: (5)
(23) a½Twl*sme,frsm;
(24) rsKd;ñGefYr*¾Zif;rsm;
- c -
(25) Aef;armfwifatmif - jreffrmEkdifiHorkdif;
(26) Aef;armfwifatmif - ukdvkdeDacwf jrefrmEkdifiHorkdif;
(27) wkdYArmtpnf;t½kH;ordkif; jyKpka&;tzGJU - wkdYArmtpnf;t½kH; orkdif; (y) -
(28) wkdYArmtpnf;t½kH;ordkif; jyKpka&;tzGJU - wkdYArmtpnf;t½kH; orkdif; ('k)
(29) OD;av;armif - jrefrmEkdifiHorkdif; (y)
(30) OD;av;armif - jrefrmEkdifiHorkdif; ('k)
(31) orkdif;jzpf&yfrSef jyKpka&;tzGJU - jrefrmEkdifiHorkdif; (y^ 1958-62)
(32) orkdif;jzpf&yfrSef jyKpka&;tzGJU - jrefrmEkdifiHorkdif; ('k^ 1958-62)
(33) &Jabmfaeatmif - e,fcsJUtusOf;om; (y)
(34) &Jabmfaeatmif - e,fcsJUtusOf;om; ('k)
(35) wifxGef;atmif (jrefrmhtvif;) - jrefrmhEkdifiHa&;ESifh ocifbabmif;
(36) OD;atmifodef;[ef (0dZÆm-*kPfxl;) - jrefrmEkdifiHorkdif;opf
(37) AkdvfcsKyfrdefYcGef;rsm;
(38) OD;ykav; - igwkdYAkdvfcsKyf bmvkyfcJhoenf; (y-'k-w)
(39) okawoDjrifhxGef; - AkdvfcsKyftrGdKifokdYc&D;pOf
(40) wuúodkvfae0if; - AkdvfcsKyftrSwfw&
(41) atmifoef; - atmifqef;
(42) atmifoef; - atmifqef;rdom;pk
(43) pkaygif; - AkdvfcsKyfatmifqef; tw¬KyÜwåd
(44) tnMw&Jabmf - arhaysmufír&aom atmifqef;
(45) arjrdKUcspfaqG - jynfolcspfaom AkdvfcsKyf
(46) wifpkd; (abm**kPf) - AkdvfcsKyf\ pD;yGm;a&; tjrif
(47) AkdkvfcsKyfatmifqef; - Armhpdefac:oH
(48) jrwfarmf - AkdvfcsKyfatmiffqef; EkdifiHa&;pD;yGm;a&;tjrif
(49) odef;azjrifh - awmfvSefa&;umv EkdifiHa&;tawGYtMuHKrsm;
(50) odef;azjrifh - ta½SUuae0ef;xGufonfhyrm
(51) odef;azjrifh - ausmfjidrf;
(52) odef;azjrifh - oydwfarSmufausmif;om;
(53) vSuGefY - az-yk-½Sdef
(54) vSuGefY - MuHawmuajymaomorkdif;
(55) ocifukd,fawmfrIdif; - bGdKif;aumuf#Dum
(56) vlxka':trm - q&mBuD;ocifukd,fawmfrIdif;
(57) 0d"l&ocifcspfarmif - urÇmhvSnfhocifukd,fawmfrIdif;
(58) armifwifa½T - ocifukd,fawmfrIdif; olYpm? olYb0
(59) wkdufpkd; - trsKd;om;ynm0efOD;zkd;usm;
(60) OD;bOD; (bDat) - trsKd;om;aeYjzpfay:vmykH &mZ0if
(61) OD;zkd;usm; - trsKd;om;aeY&mZ0if tusOf;csKyf
(62) wwd,tBudrf AuouGefz&ifh (ykodrf) - ukdatmifqef;rdefYcGef;
- 8 -
(63) rEÅav;ta&;awmfykHrSwfwrf;
(64) jrbl;aumfrwD\tpD&ifcHpmESifhywfoufí AuorScefYxm;tyfaom wuúokdvfjyifqifa&;aumfrwDrSwfwrf;
(65) ta½SUOa&myArmausmif;om;rsm;aumfrwD - cGyfa'gif;pmapmif (1952)
(66) ppfukdif;[efwif - vkH;0vGwfvyfa&;okdY
(67) ocifcspfarmif - EkdifiHa&;a0zefcsufrsm;
(68) ocifAarmif - 0HomEkta&;awmfykH
(69) wuúokdvfpdefwif - jrefrmhvGwfvyfa&;wkdufyGJESifh ocifApdef
(70) a½TaoG; - pdefrSefuif;tppf xif;jzpfcJhpOfu
(71) wkdufpkd; - *sLAvDa[mjrifuGif;
(72) ausmfatmif - or*¾tvHawmfatmuf0,f
(73) pHatmif - nDñGwfa&;\ta&;awmfykH
(74) aZ,smarmif - puúLjzLjyZmwf (c) ArmhEkdifiHa&;tajcae
(75) udktHhausmf - 1980 ckESpf? r[m0dZÆmbJGU,lpmwrf;
(76) 0if;armifoef; - ausmif;om;ta&;awmfyHk
(77) udkpdk;odrf;\ vufESdyfpuf½dkuf udk,fa&;&mZ0if
(78) cGyfa'gif;pmpOf (rwuo - 7 &uf? Zlvdkif)
(79) rsKd;cspfjynfolUygvDrefygwD (1^90)
(80) General Aung San - Burma Challenge
(81) Mg Mg - From Sangha to Laity Burmese Nationalist Movement
(1920-1940)
(82) U Nu - Saturday's Son
(83) Dr. Ba Maw - Breakthrough in Burma: Memoirs of a Revolution
(1939-1946)
(84) Dr. Htin Aung - Modern Burmese History
(85) Htin Aung - Stricken Peacock
(86) Maurice Collis - Last and Fast in Burma
(87) G.E. Harvey - Modern Burmese History
(88) Hugh Tinker - Burmese Struggle of Indenpendence
(89) Dorthy Wooden - State of Burma
(90) Robert Taylor - Making of Burma
(91) M.A Rashid - Report of Constitution Committee
(92) Aung San Suu Kyi - Freedom From Fear
(93) Rangoon University Students' Union Constitution
(94) New Burma weekly
(95) Burma Gazetties - Vol: (1) to (24)
(96) Report of the Secretariat Incident Enquiry Committee
- C -
rSDjirf;aqmif;yg;rsm;
(1) ouf0if; - oxHkrD;yGm;
(2) oHrPd&Jabmfa[mif;wpk - 1946-47 ckESpfqDu wuúodkvfausmif;om;oHrPdwyf
(3) 1953 rS 1962 cktxd pm½Gufpmwrf;? aMujimcsufrsm;
rSDjirf;pmtkyf-aemufqufwJG
1/ jirf; pmapmif- trSwfpOf (7) Zlvdkifv 2001? trSwfpOf (4) ar 2001
2/ a'gif;tdk;a0- (1^3) Mo*kwf 1997? (2^1) Zlvdkif? (1^2) Zlvdkif 1997
3/ atmifapmOD;- vGwfvyfa&;a&T&wk (yxr tBudrf)1998 Zefe0g&D
4/ wuúodkvfae0if; jynfaxmifpkAdokum AkdvfcsKyfatmifqef; (yxrtBudrf 1997? arv)
5/ jr[ef AkdvfcskKyfatmifqef;{/fpmayvuf&m (1998? Zefe0g&Dv)
6/ ocifudk,fawmfrIdif;{/f vufa&G;pOfav;csKd;w&m (yxrtBudrf 1973? Zlvdkif)
7/ OD;Ek- ig;ESpf&moDArmjynf (1941-45) (yxrtBudrf 2002)
8/ wuúodkvfESpfig;q,fjynfhpmapmif (1970)
9/ ausmfNidrf;-&JabmfoHk;usdyf yxrtBudrf (1938)
10/ '*kefwm,m zswfceJawGU&aom½kyfykHvTmum;csyfrsm; (yxrtBudrf 1997 'DZifbmv)
11/ trsKd;om;aeYESifhtrsKd;om;ynma&;vIyf&Sm;rIUordkif;tusOf; (a&T&wkobif txl;xkwf (y^tBudrf? 11^1970)
12/ a&eHajrocifbwif 1300 jynfhESpf ta&;awmfykHrSwfwrf;
13/ armifrkef;atmif qJAif;Zlvdkif (odkU) ausmif;om;or*¾{/f tpOftvmudk azsmufzsufNcif; (1^3) Zlvdkif 2005
14/ tusOf;axmifxJrS tmZmenfrsm; (1999 {&m0wD)
15/ ArmjynfuGefNrLepfygwD&JU EkdifiHawmftmPmodrf;ydkufa&;vIyf&Sm;rIrsm; (5.8.89 txl;owif;pm&Sif;vif;yJG)
16/ wyfrawmfordkif; (y-twGJ? 1994 azazmf0g&Dv)? (yOörwGJ 1962-1974)
17/ atmifapmOD; (rIdif;&mNynfh) jrefrmEkdifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIorkdif;tusOf; (w-tBudrf 1993 pufwifbm)
18/ &SpfpuúefYNidrf pGefYvTwfol{/f&mZ0if (ar2006)
19/ cspfMunfa&;- twJG (4) Ekd0ifbm 2006
20/ wuúodkvfaumvdyfr*¾Zif; 1939
21/ &efukefwuúodkvfESpfvnfpmapmif twJG(3) trSwf(5) 1314 ck
22/ vlxka':trm 83 ESpfajrmuf txdrf;trSwf (y^tBudrf? Ekd0ifbm 29? 1998)
23/ a'gufwmoef;xGef; igajymcsiforQightaMumif; (y^tBudrf? 2001 ar)
24/ Nidrf;csrf;pGmtwl,OfwGJaexdkifa&; rl0g'rSonf ppfrSef aomNynfaxmifpkpepfqDodkY
25/ &efukefwuúodkvfausmif;om;or*¾ pdef&wk (wuo) 75 ESpf 2006
26/ tifwmeufpmrsufESm- 'DADowif;Xme? {&m0wDowif;Xme (b0½kyfyHkvTm)? acwfNydKifowif;Xme? jrefrmowif;
qufoG,fa&;enf;ynm (bDtdkifwD)? 0DuDyD'D,m? atatyDyD? ol&d,
- i -