3.

3 ANKASTRE (RJT) AYAKLAR

Dey (P) ve yatay (H) mesnet tepkileri ile beraber ift ynl moment aktaran (M) ayaklara ankastre veya rijit ayaklar denir. ereve sitemlerdeki kolon temel birleimleri bu ayaklara rnektir.

M H P P

Ankastre kolon aya

Ankastre kolon aya

AHAP VE ELK YAPILAR II

(2013)

8. Hafta

Ankastre ayak rnei ve bileenleri

Kolondaki moment (M) ve normal kuvvetin (P) oluturduu basn gerilmeleri bir taban levhas araclyla temel betonuna aktarlr. Kolondaki momentin (M) oluturduu ekme gerilmeleri ekme ankrajlar (bulonlar) araclyla temele aktarlr. ekme ve basn gerilmelerinin taban levhasnda oluturduu gerilmeleri karlamak (levha kalnln uygun boyutlarda tutmak) iin bir veya iki ynde dey nervr levhalar kullanlr.
Bulonda ekme kuvveti

P M
Betonda basn gerilmesi AHAP VE ELK YAPILAR II (2013)

Yatay tepki (H) taban levhasnn altna balanan kama ile karlanr. Srtnme ve ankraj bulonlar ile aktarlan kuvvetler ihmal edilir.
8. Hafta
2

Ankastre ayak rnei ve bileenleri

Bulonlardaki ekme kuvvetlerini nervrlere aktarmak ve taban levhasnda oluturduu gerilmeleri karlamak iin kutu kesitli nervrler de kullanlmaktadr.

AHAP VE ELK YAPILAR II

(2013)

8. Hafta

Ankastre ayak rnei ve bileenleri

Sreklilik levhas

Eik nervr

Kolon profilinin her iki yanna dey nervr levhalar ve bunlarn dzlemine dik duran eik nervrler yerletirilerek kolondaki etkiler taban levhasna aktarlabilir. Bu durumda kolon gvdesine nervrlerin birletii blgede sreklilik levhalar konulmaldr.

AHAP VE ELK YAPILAR II

(2013)

8. Hafta

Ankastre Ayaklarda Hesap Esaslar Zmax P M

Ayaktaki moment (M) ve normal kuvvetten (N) taban betonunda meydana gelen maksimum basn gerilmeleri (p) esas alnarak taban levhas boyutlar (B/D) belirlenir (tahkik edilir).

Dmax
C= B/4 B

Ayaktaki moment (M) ve normal kuvvetten (N) ankraj bulonunda meydana gelen meksimum ekme kuvveti (Zmax) esas alnarak bulon ap (d) belirlenir (tahkik edilir).

Bulon ekme kuvveti (Zmax) ve beton bas gerilmelerinin (p) taban levhasnda meydana getirdii eilme gerilmeleri esas alnarak taban levhas kalnl belirlenir (tahkik edilir). (Elverisiz olan iin yaplmas yeterlidir.) Profili taban levhasna balayan kaynak dikileri, balk ve gvdeye ilgili enkesit karakteristikleri ( N alalar ile, M atalet momentleri ile, T kayma alanlar ile orantl olarak) kullanlarak paylatrlan kuvvetlere gre tasarlanr (tahkik edilir). Eer varsa, nervrler ve kaynaklar da ilgili kesit tesirlerinden oluan gerilmelere gre tasarlanr (tahkik edilir). Zmax ve Dmax kuvvetleri en elverisiz ykleme kombinasyonlar gznne alnarak ayr ayr belirlenir. Yatay tepki (H) taban levhasnn altna balanan kama ile karlanr. Srtnme ve ankraj bulonlar ile aktarlan kuvvet ihmal edilir.
AHAP VE ELK YAPILAR II (2013) 8. Hafta
5

KOLON AYAKLARININ TEMELE ANKRAJLARI A) Montaj Ankrajlar

Merkezi basnca alan kolonlarda ve ereve kolonlarnn mafsal ayaklarnda, montaj srasnda kolonlarn devrilmelerini engellemek amacyla kullanlrlar. Yapnn inaat (montaj) tamamlandktan sonra ilevleri biter. Genellikle M16-M30 ankraj bulonlar kullanlr.

ki farkl ekilde uygulanabilir.

1) Temelde nceden alm ankraj kanallarna yerletirilen prfofillere taklarak uygulanr. 2) Temel betonu iine nceden yerletirilmek suretiyle uygulanr. Bu uygulama bulonlarda hareket imkan bulunmad iin ok hassas bir alma (ablonlu) gerektirir.

AHAP VE ELK YAPILAR II

(2013)

8. Hafta

1. TP MONTAJ ANKRAJI

B-B kesiti

A-A kesiti

Ankraj profili

Ankraj kanal

Ankraj kanal

ift kanall uygulama

Ankraj kanal boyutlar ve ankraj profilleri iin genellikle hesap yaplmaz ilgili konstrktif kurallar kullanlr. Tek kanall uygulama
AHAP VE ELK YAPILAR II (2013) 8. Hafta
7

2. TP MONTAJ ANKRAJI
B-B kesiti

Ankraj kanal

Ankraj bulonlar beton dkmnden nce temel iine yerletirilir. Bu esnada ablon levhalar (veya profiller) kullanlarak, kolon aksna gre bulon konumlarnn hatasz olmas salanr. Temel iindeki boyutlar iin genellikle hesap yaplmaz, konstrktif kurallar kullanlr.
AHAP VE ELK YAPILAR II (2013) 8. Hafta
8

Levha sablon uygulamas

Profil sablon uygulamas

AHAP VE ELK YAPILAR II

(2013)

8. Hafta

B) ekme Kuvveti Aktaran Ankrajlar

Ankastre kolon ayaklarnda, kolon ayandaki momentten meydana gelen ekme kuvvetlerinin temele aktarlmas amacyla kullanlrlar. Genellikle M24-M72 ankraj bulonlar kullanlr.

ekme kuvveti ankrajlarnda kuvvet aktarm iki farkl ekilde yaplabilir. 1) Ankraj kuvvetinin ankraj profilleri ile aktarlmas 2) Ankraj kuvvetinin srtnme (aderans) ile aktarlmas

Ankraj profilli ankrajlar, kanall montaj ankrajlarna, aderans esasl ankrajlar da nceden temele gmlm montaj ankrajlarna benzer ekilde uygulanmaktadr. Ancak her iki tip ekme ankrajnda da tm boyutlar hesapla dorulanarak belirlenir.

AHAP VE ELK YAPILAR II

(2013)

8. Hafta

10

1. ANKRAJ PROFLL EKME ANKRAJI

B-B kesiti

A-A kesiti

Ankraj kanal

Ankraj profili

ift kanall uygulama Ankraj profillerinin boyutlar yanda verilen davrantan elde edilecek kesit tesitlerine gre belirlenir.
Maksimum beton gerilmesine (p) gre ve Ankraj profilindeki maksimum gerilmeye gre tasarm yaplr AHAP VE ELK YAPILAR II (2013) 8. Hafta
11

1. ANKRAJ PROFLL EKME ANKRAJI

A-A kesiti Tek kanall uygulama

Ankraj kanal

Ankraj profillerinin boyutlar yanda verilen davrantan elde edilecek kesit tesitlerine gre belirlenir.
Maksimum beton gerilmesine (p) gre ve Ankraj profilindeki maksimum gerilmeye gre tasarm yaplr. AHAP VE ELK YAPILAR II (2013) 8. Hafta
12

Ankraj profili iin n boyutlar

Tek kanall uygulama

[H. Deren vd. elik Yaplar, 2008. ]

AHAP VE ELK YAPILAR II

(2013)

8. Hafta

13

2. SRTNME ESASLI EKME ANKRAJI

Ankraj bulonlarndaki kuvvet, temel betonu ve bulon arasndaki srtnme kuvveti vastas ile aktarlr. Aderans ankrajlar da kanall veya nceden temel iine yerletirilmi ekilde uygulanabilir. Ancak kanall uygulamada, kanal dey kesitleri bulon etrafndaki sonradan dklen betonun (souk derzli) srtnmesini arttrmak ve btnyle hareket etmesini engellemek amacyla konik, dalgal vb. ekilde oluturulur.

Ankraj kanal

Aderans ankraj kanal kesitleri

AHAP VE ELK YAPILAR II (2013) 8. Hafta
14

2. SRTNME ESASLI EKME ANKRAJI

Ankraj kanal
B

Zmax

P M

Ankraj derinlii hesab

Dmax
AHAP VE ELK YAPILAR II (2013) 8. Hafta
15

2. SRTNME ESASLI EKME ANKRAJI (Plakal)

Aderans esasl ekme ankrajlarnda gerekli grlrse, beton ile bulon arasndaki aderans kuvvetine ilave olarak, belirli boyutlarda ve belirli dey seviyelerde bulona kaynaklanan elik plakalar vastasyla aktarlabilecek ekme kuvveti arttrlr. Bu tip ankrajlarda istenirse bulonun stten belirli bir ksm boru profil iine alnarak montaj esnasnda, bulonlarn hafife bklerek taban levhas deliklerine rahat girmelerine olanak salanabilir. Bu tip ankraj ile aktarlabilecek kuvvetin hesab

a
G

a-a kesiti
G

b
G

b-b kesiti
AHAP VE ELK YAPILAR II

Emniyetle aktarlan toplam kuvvet: Z= Z1+Z2 (2013) 8. Hafta

16

Srtnme Esasl ve Plakal ekme Ankrajna ait n boyutlar

[H. Deren vd. elik Yaplar, 2008. ]

AHAP VE ELK YAPILAR II

(2013)

8. Hafta

17