You are on page 1of 36

cf}Bf]lus Joj;fo ;DaGwL P]gnfO{ ;d;fdlos agfpg ag]sf] ljw]os k|:tfjgf M b]zsf] cy{tGqsf] ;d'lrt ljsf;sf] nflu cf}Bf]lus

nufgLsf] jftfj/0fnfO{ cg's'n, ;'ljwfhgs, ;/n / pT;fxj4{s agfO{ pTkfbsTj tyf /f]huf/Ldf clej[l4 u/L k|lt:kwf{Tds 9af6 pBf]uwGbf tyf cf}Bf]lus Joj;fox? km:6fpg] Joj:yf ug{ / cf}Bf]lus ljsf;sf] dfWodaf6 /fli6o cy{tGqdf of]ubfg k'Ug] Joj:yf ug{ cf}Bf]lus Joj;fo ;DaGwL sfg"gnfO{ ;d;fdlos agfpg jf~5gLo ePsf]n], g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^# sf] wf/f *# sf] pkwf/f -!_ adf]lhd ; +ljwfg ;efn] of] P]g agfPsf] 5 . kl/R5]b! k|f/lDes != ;+lIfKt gfd / k|f/De M -!_ o; P]gsf] gfd cf}Bf]lus Joj;fo P]g, @)^* /x]sf] 5 . -@_ of] P]g t'?Gt k|f/De x'g]5 . @= kl/efiff M ljifo jf k|;n] csf]{ cy{ gnfu]df o; P]gdf, -s_ pBf]u eGgfn]] bf # df pNn]lvt pBf]u ;Dg' k5{ . -v_ sfof{no eGgfn] lhNnfl:yt 3/]n' tyf ;fgf pBf]u sfof{no jf 3/]n' tyf ;fgf pBf]u ljsf; ;ldltsf] sfof{nonfO{ ;Demg' k5{ . -u_ 3/]n' pBf]u eGgfn] nufgL / k|s[ltsf] cfwf/df juL{s/0f ul/Psf] bf % adf]lhdsf] pBf]u ;Dg' k5{ . -3_ 7"nf pBf]u eGgfn] nufgLsf] cfwf/df juL{s/0f ul/Psf] bf * adf]lhdsf] pBf]u ;Dg' k5{ . -_ tf]lsPsf] jf tf]lsPadf]lhd eGgfn] o; P]g cGtu{t ag]sf] lgoddf jf g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L hf/L u/]sf] cfb]zdf tf]lsPsf] jf tf]lsPadf]lhd ;Dg' k5{ .

-r_ lgof{t ka4{g If]q eGgfn] g]kfn ;/sf/af6 lgof{t d"ns pBf]u /xg] u/L tf]lsPsf] If]q ;Demg' k5{ . -5_ lgof{t d"ns pBf]u eGgfn] cfkm\gf] pTkfbgsf] sDtLdf PsfpGg k|ltzt lgof{t ug]{ p2]Zon] :yfkgf ePsf] tf]lsPsf] pBf]u ;Demg' k5{ . -h_ df}nf pBf]u eGgfn] nufgLsf] cfwf/df juL{s/0f ul/Psf] bf & adf]lhdsf] pBf]u ;Dg' k5{ . -em_ dGqfno eGgfn] g]kfn ;/sf/, pBf]u dGqfno ;Demg' k5{ . -`_ /fli6o k|fyldstf k|fKt pBf]u ( adf]lhdsf] pBf]u ;Demg' k5{ . eGgfn] bkmf

-6_ n3' pBd eGgfn] nufgL / k|s[ltsf] cfwf/df juL{s/0f ul/Psf] bf $ df pNn]lvt pBf]u ;Dg' k5{ . -7_ ljefu eGgfn] pBf]u ljefu, 3/]n' tyf ;fgf pBf]u ljefu jf g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L tf]s]sf] cGo s'g} ljefu jf sfof{no ;Dg' k5{ . -8_ ljz]if cfly{s If]q eGgfn] cf}Bf]lus lqmofsnfknfO{ ;3g /mkdf ;~rfng ug{sf nflu lgsf;L k|zf]wg If]q, ljz]if Jofkfl/s If]q, ko{6sLo jf dgf]ljgf]b If]q jf cGo s'g} If]q /xg] u/L g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L tf]s]sf]] g]kfnsf] s'g} :yfg ;Demg' k5{ . -9_ af]8{ eGgfn] bf !^ adf]lhd ul7t cf}Bf]lus k| j4{g af]8{ ;Dg' k5{ . -0f_ ;~rfng ldlt eGgfn] ;DalGwt pBf]un] Joj;flos pTkfbg z'? u/]sf] jf ;]jf k|bfg u/]sf] ldlt ;Dg' k5{ . -t_ ;b:o eGgfn] af]8{sf] ;b:o ;Demg' k5{ / ;f] zJbn] af]8{sf] cWoIf / ;b:o ;lrjnfO{ ;d]t hgfpg]5 . -y_ ;fgf pBf]u eGgfn] nufgLsf] cfwf/df juL{s/0f ul/Psf] bf ^ adf]lhdsf] pBf]u ;Dg' k5{ . -b_ ;]jf s]Gb| eGgfn] bkmf @@ adf]lhdsf] Psn ljGb' ;]jf s]Gb| ;Demg' k5{ .

-w_ l:y/ h]yf eGgfn] bf !) df pNn]lvt pBf]usf] rn crn ;DklQ ;Dg' k5{ . -g_ :yfgLo lgsfo eGgfn] k|rlnt P]g adf]lhd ul7t ufp+ ljsf; ;ldlt jf gu/kflnsf ;Demg' k5{ . kl/R5]b@ pBf]usf] juL{s/0f #= pBf]usf] auL{s/0f M o; P]gsf] k|of]hgsf] nflu pBf]ux? nfO{ pTkfbg, k|s[lt / ;]jfsf] cfwf/df b]xfoadf]lhd auL{s/0f ul/Psf] 5M -s_ phf{d"ns pBf]uM phf{ pTkfbg ug{sf] nflu cg';"rL! Dff pNn]v eP adf]lhdsf pBf]u . -v_ pTkfbgd"ns pBf]uM sRrf kbfy{ jf cw{ k|zf]lwt sRrf kbfy{ jf v]/ uO/x]sf] j:t' k|of]u u/L jf k|zf]wg u/L / d"No clej[l4 u/L dfn;fdfg pTkfbg ug]{ pBf]u . -u_s[lif tyf jg k}bfjf/df cfwfl/t pBf]uM s[lif jf jg k}bfjf/df cfwfl/t sRrf kbfy{af6 pTkflbt jf k|zf]lwt cg';"rL@ Dff pNn]v eP adf]lhdsf pBf]u . -3_ vfgLhGo pBf]uM wft' tyf cwft' vlgh pTvgg tyf k| zf]wg ug]{ pBf]u . -_ ko{6g pBf]uM ko{6g ;]jf ;DaGwL cg';"rL# Dff pNn]v eP adf]lhdsf pBf]u . -r_ lgdf{0f pBf]uM ef}lts k"jf{wf/ lgdf{0f u/L ;~rfng ug]{ cg';"rL$ Dff pNn]v eP adf]lhdsf pBf]u . -5_;"rgf tyf ;~rf/ k|ljlw pBf]uM ;"rgf ;+sng, k|zf]wg / k|;f/0fsf] nflu k|ljlw k|of]u u/L ;"rgf, 1fg tyf ;~rf/ ;]jf k'ofpg] cg';'rL% Dff pNn]v eP adf]lhdsf pBf]u . -h_;]jf d"ns pBf]uM ;]jf k|bfg ug]{ p2]Zon] :yfkgf x'g] cg';"rL^ Dff pNn]v eP adf]lhdsf pBf]u . $= n3' pBdM -!_ b]xfosf zt{ k"/f u/]sf] s'g} Joj;fo n3' pBd dflgg]5M -s_ 3/ hUuf afx]s a9Ldf b'O{ nfv ?k}of;Dd :yL/ k'hL nufgL x'g],
3

-v_ -u_ -3_ -_

pBdL :jo+ Joj:yfkgdf ;+nUg /xg], pBdL ;d]t gf} hgf;Dd sfdbf/ /xg], aflif{s aL;nfv ?k}of;Ddsf] sf/f]af/ x'g], / OlGhg pks/0f k|of]u x'g] ePdf To:tf] OlGhg jf pks/0fsf] ljB't df]6/ jf cGo t]n OGhLg zlQm Ifdtf bz lsnf]jf6 eGbf sd x'g] .

-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg Psk6s n3' pBd Joj;fosf] ?kdf btf{ ePsf pBdn] cGo pBf]usf ?kdf :t/f]Gglt u/]df jf cg';"rL( adf]lhdsf] cg'dlt lng'kg]{ pBf]unfO{ n3' pBd dflgg] 5}g . %= 3/]n' pBf]u M k/Dk/fut ;Lk / k|ljlw k|of]u ug]{, :yfgLo sRrf kbfy{ / :yfgLo k|ljlwdf cfwfl/t cf}hf/ pks/0f pkof]u ug]{ jf b]zsf] snf / ;+:s[lt;u ;Dj4 bz lsnf]jf6;Dd ljB't zlQm k|of]u ug]{ cg';"rL& adf]lhdsf] pBf]u 3/]n' pBf]u x'g]5 . ^= ;fgf pBf]u M n3' pBd / 3/]n' pBf]u afx]s kGw| s/f]8 ?k}of;Dd l:y/ h]yf ePsf] pBf]u ;fgf pBf]u x'g]5 . &= df}nf pBf]u M 3/]n' pBf]u afx]s kGw| s/f]8 ?k}of eGbf a9L tL; s/f]8 ?k}of;Ddsf] l:y/ h]yf ePsf] pBf]u df}nf pBf]u x'g]5 . *= 7"nf pBf]u M 3/]n' pBf]u afx]s tL; s/f]8 ?k}of eGbf a9Lsf] l:y/ h]yf ePsf] pBf]u 7"nf pBf]u x'g]5 . (= /fli6o k|fyldstf k|fKt pBf]uM cg';"rL* pBf]unfO{ /fli6o k|fyldstf k|fKt pBf]u dflgg]5 . adf]lhdsf

!)= pBf]usf] l:y/ h]yf M -!_ pBf]usf] l:y/ h]yfdf b]xfosf rn jf crn ;DklQx? kg]{5gM -s_ hdLg / hdLg ;'wf/ -h:t} hdLg ;Dofpg], k'g]{, kvf{n nufpg] h:tf sfo{x?_, -v_ :ynLo ef}lts k"jf{wf/x? -h:t} 9n lgsf;, cfGtl/s ;8s_, -u_ sfof{no, sf/vfgf ejg, uf]bfd 3/, ljB't ljt/0f, kfgL ljt/0f Joj:yf tyf cfjf; ejgx?, -3_ oGq, pks/0f tyf cf}hf/x?,

-_ kl/jxgsf ;fwgx?, -r_ ljB't pks/0f tyf sfof{no pks/0fx?, -5_ lg{r/, lS;r/, ;+rf/ Joj:Yff tyf pks/0fx? . -@_ pkbf -!_ df pNn]lvt ;DklQx?sf] cltl/Qm pBf]udf nufgL x'g' eGbf cl3 jf lgdf{0f r/0fsf] ljleGg cj:yfdf x'g] jf ePsf] k"hLs[t ul/g] k|fljlws k/fdz{ / ;'k/Lj]If0f vr{, k"j{ nufgL / k"j{ ;~rfng vr{ tyf lgdf{0f cjlwsf] k"hLs[t x'g] Aofh ;d]tnfO{ pBf]usf] l:y/ h]yf dflgg]5 . kl/R5]b# cg'dlt ;DjGwL Joj:yf !!= cg'dlt M -!_ cg';"rL( df pNn]v ePadf]lhdsf pBf]usf] btf{ tyf ;~rfngsf nflu af]8{af6 cg'dlt lng'kg]{5 . -@_ ;'/Iff, hg:jf:Yo tyf jftfj/0fdf k|lts'n c;/ kfg]{ cg';"rL( df pNn]v ePsf pBf]ux? afx]s cGo pBf]usf] :yfkgf, lj:tf/, ljljwLs/0f tyf cfw'lgsLs/0f ug{sf] nflu cg'dlt lng' kg]{ 5}g . -#_ pkbf -!_ adf]lhd cg'dltkq lng' kg]{ lsl;dsf pBf]u :yfkgf ug{ rfxg] JolQm jf ;+:yfn] cg'dltkq kfpgsf] nflu ljefu ;dIf tf]lsPsf] ljj/0fx? ;d]t ;+nUg /fvL tf]lsPsf] 9frfdf b/vf:t lbg' kg]{5 . -$_ pkbf -#_ adf]lhd b/vf:t k/]df ljefun] 5fgaLg u/L cfjZos sfuhft / k|s[of k'/f u/]sf] b]lvPdf af]8{ ;dIf k]z ug'{ kg]{5 . -%_ pkbkmf -$_ adf]lhd k]z u/]sf]df af]8{af6 cfjZos k|s[of k'/\ofO{ cg'dlt lbg] jf glbg] lg0f{o ug]{5 . -^_ pkbkmf -%_ adf]lhd af]8{n] pBf]usf] :yfkgf ug] { cg'dlt lbg g;lsg] lg0f{o u/]df ljefun] ;f] s'/fsf] lnlvt hfgsf/L & lbg leq b/vf:tjfnfnfO{ lbg' kg]{5 . kl/R5]b$ pBf]u btf{;DaGwL Joj:yf !@= pBf]u btf{ u/fpg' kg]{ M -!_ o; P]g adf]lhd pBf]usf] :yfkgf ubf{ tf]lsP adf]lhdsf] k|s[of k'/\ofO{ cfjZos sfuhft ;lxt ljefudf btf{ u/fpg' kg]{5 . -@_ pkbf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg n3' pBdsf] xsdf To:tf] pBf]u ;~rfng ePsf] ldltaf6 Ps dlxgfleq tf]lsP
5

adf]lhdsf] ljj/0f ;lxt :yfgLo lgsfodf btf{ u/fO{ tf]lsP adf]lhdsf] 9frfdf btf{ k|df0fkq lng' kg{]5 . -#_ pkbkmf -@_ adf]lhd btf{ ePsf] ljj/0f ;lxtsf] sfuhft :yfgLo lgsfon]] ;DalGwt sfof{nonfO{ dfl;s /mkdf pknJw u/fpg' kg]{5 . -$_ k|rlnt sfg"g adf]lhd k|f/lDes jftfj/0fLo k/LIf0f / jftfj/0fLo k|efj d"Nof+sg ug'{ gkg]{ pBf]usf] xsdf pkbf -!_ adf]lhd pBf]u btf{sf] nflu b/vf:t k/]sf]df cfjZos hfra'em u/L k| lqmof k"/f ePsf] b]lvPdf kGw| lbgleq ljefun] To:tf] pBf]u btf{ u/L b/vf:tjfnfnfO{ tf]lsPadf]lhd pBf]u btf{sf] k|df0fkq lbg' kg]{5 . -%_ k|rlnt sfg"g adf]lhd k|f/lDes jftfj/0fLo k/LIf0f ug'{ kg] { pBf]usf] xsdf k|f/lDes jftfj/0fLo k/LIf0f k|ltj]bg :jLs[t ePsf]] ldltn] ;ft lbg leq To:tf] pBf]u btf{ u/L b/vf:tjfnfnfO{ tf]lsP adf]lhd pBf]u btf{sf] k|df0fkq lbg' kg]{5 . -^_ k|rlnt sfg"g adf]lhd jftfj/0fLo k|efj d"Nof+sg ug'{ kg] { pBf]u btf{sf] nfuL jftfj/0fLo k|efj d"Nof+sgsf] If]q lgwf{/0f / sfo{;"rL -:sf]lk l6cf]cf/_ b/vf:t ;fy ;+nUg u/]sf] x'g' kg]{5 . o;/L b/vf:t k|fKt ePdf ;f] k|fKt ePsf] ldltn] ;ft lbgleq ljefun] ;DalGwt lgsfodf cfjZos sf/afxLsf] nflu n]vL k7fpg' kg]{5 . -&_ pkbkmf -&_ adf]lhd k7fPsf]df ;DalGwt lgsfoaf6 jftfj/0fLo k|efj d"Nof+sg k|ltj]bg :jLs[t eO{ ljefudf k|fKt ePsf] ldltn] kGw| lbg leq ljefun] To:tf] pBf]u btf{ u/L b/vf:tjfnfnfO{ tf]lsPadf]lhd pBf]u btf{sf] k|df0fkq lbg' kg]{5 . -*_ o; bkmf adf]lhd 3/]n' tyf ;fgf pBf]usf] btf{ 3/]n' tyf ;fgf pBf]u ljefu jf sfof{nodf u/fpg' kg]{5 . demf}nf / 7'nf pBf]usf] btf{ pBf]u ljefu jf ;f] ljefun] tf]ssf] s'g} lhNnf :t/Lo sfof{nodf u/fpg'kg]{5 . -(_ o; P]g adf]lhd btf{ ePsf pBf]un] btf{ k|df0fkqdf pNn]v ePsf]] cjlwleq Joj;fo ;~rfng ul/;Sg' kg]{5 . !#= jftfj/0f ;DaGwL hfgsf/L lbg'kg]{ M k|rlnt sfg"g adf]lhd k| f/lDes jftfj/0fLo k/LIf0f jf jftfj/0fLo k|efj d"Nof+sg u/fpg' gkg{] pBf]un] To:tf] pBf]u /xg] :yfgdf kfgLsf] d'xfg, kmf]xf]/ d}nf

lgisf;g tyf Joj:yfkg / jftfj/0fLo k|efj ;DaGwL tf]lsP adf]lhdsf] hfgsf/L To:tf] pBf]u btf{ ug{] lgsfonfO{ lbg' kg{]5 . !$= cg'dltkq jf btf{ k|df0fkqdf vf]lng] s'/fx? M -!_ pBf]u cg'dltkq jf btf{ k|df0fkqdf pBf]un] kfpg] ;'ljwf, ;x'lnot tyf pBf]un] kfngf ug'{kg]{ tf]lsP adf]lhdsf zt{x? :ki6 ?kdf pNn]v ug'{ kg]{5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhd cg'dltkq jf btf{ k|df0fkqdf zt{x/m pNn]v ubf{ pBf]usf] k|s[lt x]/L pBf]un] pTkfbg ug]{ s'g} j:t'sf] u'0f:t/ tf]lsP adf]lhd x'g'kg]{ u/L zt{ ;d]t tf]Sg ;lsg]5 . !%= cg'udg ug{]M -!_ ljefun] pBf]usf] l:ylt af/] cfjlws ?kdf cg'udg ug]{5 . s'g} pBf]un] rfx]df ljefun] cfjZos k/fdz{ lbO{ pBf]u ;~rfngdf ;3fp k'ofpg ;Sg]5 . -@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg dGqfnodf k|fKt ph'/L jf u'gf;f]sf ;DaGwdf dGqfnon] cfjZostf cg';f/ :ynut /mkdf hf+rj'em u/L u/fO{ ljefunfO{ cfjZos lgb]{zg lbg ;Sg]5 . o;/L dGqfnon] lbPsf] lgb]{zg kfngf ug'{ ljefusf] st{Jo x'g]5 . kl/R5]b% cf}Bf]lus k|j4{g af]8{;DjGwL Joj:yf !^= af]8{sf] u7g M -!_ g]kfndf pBf]usf] k|j4{g, ;+/If0f tyf ljsf; ug{sf] nflu Ps cf}Bf]lus k|j4{g af]8{ /xg]5 . -@_ /xg]5g\M pkbkmf -!_ adf]lhdsf] af]8{df b]xfosf ;b:ox? cWoIf ;b:o ;b:o

-s_ pBf]udGqL jf /fHodGqL -v_ pBf]u /fHodGqL -u_ pBf]u ;xfos dGqL

-3_ ;b:o, /fli6o of]hgf cfof]u -pBf]u ;b:o x]g]{_ -_ ueg{/, g]kfn /fi6 a}+s -r_ ;lrj, pBf]u dGqfno -5_ ;lrj, jfl0fHo tyf cfk"lt{ dGqfno
7

;b:o ;b:o ;b:o

-h_ ;lrj, cy{ dGqfno -em_ ;lrj, dGqfno >d tyf oftfoft

;b:o Joj:yf ;b:o ;b:o ;b:o ;b:o

-`_ ;lrj, phf{ dGqfno -6_ ;lrj, jg tyf e";+/If0f dGqfno -7_ ;lrj, jftfj/0f dGqfno

-8_ ;lrj, ko{6g tyf gful/s p8\8og ;b:o dGqfno -9_ ;lrj, ef}lts of]hgf tyf lgdf{0f ;b:o dGqfno -0f_ cWoIf, g]kfn pBf]u jfl0fHo dxf; ;b:o +3 -t_ cWoIf, g]kfn pBf]u kl/;+3 -y_ cWoIf, g]kfn RofDa/ ckm sd;{ ;b:o ;b:o

-b_ cWoIf, g]kfn 3/]n' tyf ;fgf pBf]u ;b:o dxf;+3 -w_ -g_ -k_ cWoIf, ;fgf tyf demf}nf Joj;foL ;b:o dxf;+3 g]kfn cWoIf, g]kfn /fli6o pBf]u ;b:o Jofkf/ ;+u7g cWoIf, /fli6o n3' pBdL ;d"x ;b:o dxf;+3

-km_ pBf]u If]qsf lj1x?dWo]af6 sDtLdf Ps hgf dlxnf pBdL ;lxt ;b:o g]kfn ;/sf/jf6 dgf]lgt tLg hgf JolQm -a_ 6]8 o'lgogxsf] k|ltlglwTj x'g] u/L sDtLdf Pshgf dlxnf ;lxt g]kfn ;b:o ;/sf/af6 dgf]gLt tLghgf

-e_ dxflgb]{zs, pBf]u ljefu

;b:o;lrj

-#_ pkbkmf -@_ sf] v08 -k_ / -km_ adf]lhdsf ;b:osf] kbfjlw b'O{ aif{sf] x'g]5 . -$_ g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L af]8{sf ;b:ox/mdf cfjZos yk 36 jf x]/km]/ ug{ ;Sg]5 . -%_ af]8{n] cfjZos b]v]df s'g} :jb]zL jf ljb]zL ljz]if1 jf ;Nnfxsf/ jf g]kfn ;/sf/sf] clws[t sd{rf/LnfO{ af]8{sf] a}7sdf ko{j]Ifs jf cfdlGqt ;b:osf] ?kdf efu lng cfdGq0f ug{ ;Sg]5 . -^_ af]8{sf] ;lrjfno pBf]u ljefudf /xg]5 . -&_ af]8{sf] a}7s ;DaGwL sfo{ljlw af]8{n] lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 . -*_ af]8{df k]z ul/g] ljifo / af]8{n] u/]sf lg0f{o tyf pBf]u ljefun] ;Dkfbg u/]sf] o; ;DalGw sfdsf] ljj/0fsf] hfgsf/L dfl;s ?kdf pBf]u ljefun] dGqfno;dIf k]z ug'{kg]{5 . !&= af]8{sf] sfd, st{Jo / clwsf/ M -!_ af]8{sf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5M -s_ pBf]u k|a4{g, nufgL lj:tf/ nufot b]zsf] cf}Bf]lusLs/0f ;DaGwL gLlt, P]g, lgodx?sf] th'{df / sfof{Gjogdf cfjZos ;xof]u k'ofpg] tyf dfu{bz{g ug]{ . pBf]u ;Da4 P]g, lgodsf] sfof{Gjogdf s'g} afwf c8\sfp / b'lawf ePdf ;f] sf] dfu{ k|z:t ug]{ . pBf]u ;DaGwL ;]jf, ;'ljwf, ;x'lnot, ;dGjo / cg'udgdf k/]sf afwf, c8\sfp km'sfpg] . cf}Bf]lus gLltsf] gLltut :t/ / sfof{Gjog :t/ aLr ;dGjo sfod ug]{ . aftfj/0fLo ;'/Iff tyf hg:jf:Yosf b[li6n] pko'Qm x'g]u/L cf}Bf]lus k|b"if0f lgoGq0fsf nflu dfu{bz{g ug]{ . cf}Bf]lus If]qsf] ;du| d"Nof+sg tyf n]vfhf]vf u/L g]kfn ;/sf/ tyf nufgL af]8{nfO{ ;'emfj tyf l;kmfl/; k|:t't ug]{ .

-v_ -u_ -3_ -_ -r_

-5_

o; P]g tyf k|rlnt sfg"g adf]lhd pBf]un] kfpg] ;'ljwf tyf ;x'lnot ;DaGwL u'gf;f] tyf ;d:of ;dfwfg ug]{ / ;DalGwt lgsfonfO{ cfjZos lgb{]zg lbg] . pBf]usf] :t/ / auL{s/0fdf s'g} pBf]u ;dfj]z ug{ g]kfn ;/sf/nfO{ l;fl/; ug]{ .

-h_

-em_ cf}Bf]lus nufgL a[l4 ug{ tyf k|f]T;fxg lbg cfjZos cWoog, cg';Gwfg u/fpg] . -`_ -6_ cf}Bf]lus ;"rgf s]Gb|sf] Joj:yf ug{] ;DaGwdf cfjZos lgb] {zg lbg] . ;fj{hlgs, lghL / ;xsf/L If]qsf] k|efjsf/L, ;dGjofTds / ;fd~h:ok"0f{ ;xsfo{df k|lt:kwf{Tds cf}Bf]lus jftfj/0f lgdf{0f ug{ dfu{bz{g ug]{ . cg'dltkq lng'kg]{ pBf]ux?sf] nflu cg'dlt k|bfg ug]{ . af]8{sf] cGo sfd, st{Jo / clwsf/ tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

-7_ -8_

-@_ k/fdz{ lng' kg]{ M pBf]u Joj;fodf k|ToIf c;/ ug]{ u/L cGo s'g} klg ;/sf/L lgsfon] gLlt th'{df Pj+ kl/jt{g ubf{ pBf]u dGqfnodfkm{t o; af]8{;+u k/fdz{ lng'kg]{ . !*= auL{s/0fdf yk36 ug{ ;lsg] M af]8{sf] l;fl/;df g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L pBf]usf] auL{s/0fdf cfjZos yk36 ug{ ;Sg]5 . kl/R5]b& pBf]unfO{ lbOg] ;'ljwf tyf ;x'lnot !(= ;'ljwf tyf ;x'lnot M -!_ cfos/ ;DaGwL sfg"g tyf cGo k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg pBf]un]] cfos/df b]xfo adf]lhd ;'ljwf tyf ;x'lnot kfpg]5 M -s_ n3' pBdnfO{ cfos/ nfUg] 5}g . -v_ pBf]uaf6 cflh{t cfodf k|rlnt sfg"g adf]lhd nfUg] s/sf] skf]{/]6 b/df kfr k|ltztn] sd x'g]5 . -u_ cg';"rL!) df pNn]v ePsf If]qdf :yflkt pBf]un] sf/f]af/ z'? u/]sf] ldltn] bz jif{;Dd k|rlnt sfg"g adf]lhd nfUg] cfos/df qmdzM gAa], c;L / ;Q/L k|ltzt 5"6 kfpg]5 .
10

-3_ v08 -u_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg cltcljsl;t If]qdf :yflkt n"ndf cfwfl/t a9Ldf afx k|ltzt;Dd cNsf]xn sG6]G6 ePsf n"n k|zf]wg tyf ;fO8/, jfO{g jf a|f08L pTkfbg ug]{ pBf]un] sf/f]jf/ z'? u/]sf] ldltn] bz jif{;Dd k|rlnt sfg"g adf]lhd nfUg] cfos/df rfnL; k| ltzt 5'6 kfpg]5 . -_ v08 -u_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg cg';"rL* df pNn]v ePsf /fli6o k|fyldstf k|fKt pBf]u dWo] hnljB't pTkfbg tyf ljt/0f, vlgh pTvgg, :yfgLo sRrf kbfy{ k| of]u u/L lSn/ jf lSn/ jgfO{ l;d]G6 pTkfbg -l;d]G6 pBf]u_, k]6f]lnod tyf k|fs[lts Uof; cGj]if0f tyf pTvgg\ pBf]unfO{ sf/f]jf/ z'? u/]sf] ldltn] ;ft jif{;Dd k|rlnt sfg"g adf]lhd nfUg] cfos/df gAa] k|ltzt 5'6 kfpg]5 . -r_ cg';"rL% df pNn]v ePsf ;"rgf tyf ;~rf/ k|ljlw ;DaGwL pBf]u ;"rgf k|ljlw kfs{ leq :yfkgf u/]df To:tf] pBf]u ;~rfng ePsf] ldltn] bz jif{;Dd k|rlnt sfg'g adf]lhd nfUg] cfos/df krf; k|ltzt 5'6 kfpg]5 . -5_ ;fgf pBf]un] sDtLdf 5 dlxgfeGbf a9L cjlw;Dd lgoldt? kdf Ps;o hgfeGbf a9L, demf}nf pBf]un] lgoldt?kdf b'O;o hgf / 7"nf pBf]un] lgoldt?kdf kfr;o hgf eGbf a9L g]kfnL gful/snfO{ k|ToIf /f]huf/L lbPdf To:tf pBf]un] To; jif{ k|rlnt sfg"g adf]lhd nfUg] cfos/df yk kRrL; k|ltzt 5'6 kfpg]5 . t/ /f]huf/L lbPsf] ;+Vofsf] krf; k|ltzt dlxnf, blnt jf ckf\u gful/snfO{ k|ToIf /f]huf/L lbPsf] ePdf To:tf pBf]un] To; aif{df k|rlnt sfg"g adf]lhd nfUg] cfos/df rfnL; k|ltzt 5'6 kfpg]5 . -h_ pBf]un] cfk\mgf] >lds tyf sd{rf/Lsf] bL3{sfnLg lxt Pj+ enfO{sf] nflu u/]sf cfjf; Joj:yf, hLjg aLdf, :jf:Yo ;'ljwf, lzIff tyf tflnd, lzz' :ofxf/ s]Gb| / zf/Ll/s tGb'?:tLsf nflu v]ns'b Jofofddf u/]]sf] vr{ cfos/ k| of]hgsf] nflu sL ug{ kfpg]5 . ;fy} pBf]un] xf]rf, k'8\sf tyf ckf\utf ePsf g]kfnL gful/snfO{ /f]huf/L k| bfg u/]df To:tf sfdbf/nfO{ e'QmfgL lbPsf] tnj eQfsf] vr{ cfos/ k|of]hgsf nflu sf ug{ kfpg]5 .
11

-em_ pBf]un] phf{ vkt 36fpg ;3fp k'ofpg] oGq pks/0fdf nufgL u/]sf] vr{, k|b"if0f /f]syfd tyf lgoGq0f ug]{ jf jftfj/0fdf Go"gtd c;/ kfg]{ k2ltsf] pks/0f h8fgdf ePsf] k"hLut vr{, k|ljlw / k|s[ofdf ePsf] vr{ cfos/ k|of]hgsf] nflu s6\6f ug{ kfOg]5 . o:tf] 5'6 Psd'i6 jf k6s k6s u/L kfr jif{leq pkef]u ul/;Sg' kg]{5 . -`_ /fli6o k|fyldstf k|fKt pBf]un] l:y/ h]yfsf] x|f; s6[L ubf{ k|rlnt cfos/;DaGwL sfg"gdf pNn]lvt b/df ;f]xL b/sf] Ps ltxfO{ yk u/L s6[f ug{ kfpg]5 . -6_ cfos/ lgwf{/0f k|of]hgsf] nflu pBf]usf] pTkfbgsf] s'n ljqmL cfosf] kfFr k|ltzt;Dd /sd pTkfbsTj clej[l4sf] nflu pBdzLntf clej[l4 / ;Lk ljsf; tflnd, cg';Gwfg tyf ljsf; / gof+ k|ljlw k|fKt ug{ nfu]sf] vr{ sf ug{ kfOg]5 . -7_ cfos/ k|of]hgsf] nflu ahf/ k|j4{g, ;j]{If0f / lj1fkg cflbsf] nflu s"n ljqmL cfosf] bz k|ltzt;Dd vr{ sf ug{ kfOg]5 . -8_ pBf]usf] ef}lts ;DklQsf] ;'/Iffsf] nflu tf]lsP adf]lhdsf] vr{ / o;sf] aLdf afkt lt/]sf] lk|dLod s/ of]Uo cfoaf6 36fpg kfOg]5 . -9_ pBf]un] ;f]xL pBf]udf jf c? s'g} pBf]udf k'gM nufgL u/L pBf]usf] ljljlws/0f jf kRrL; k|ltzt jf ;f] eGbf a9L hl8t Ifdtf lj:tf/ u/]df, jf k|ljlwsf] cfw'lgsLs/0f u/]df jf ;xfos pBf]usf] ljsf; u/]df o:tf] k'gM nufgLaf6 ;[lht yk :yL/ h]yfsf] rfnL; k|ltzt cfos/ k|of]hgsf] nflu sL ug{ kfpg]5 . o:tf] 5'6 Psd'i6 jf k6s k6s u/L kfr jif{leq s6[L ug{ kfpg]5 . -0f_ pBf]un] g]kfndf btf{ ePsf] jf}l4s ;DklQ cGtu{tsf] cf}Bf]lus ;DklQsf] :jb]zdf ;+/If0f ubf{ tf]lsP adf]lhdsf] vr{ cfos/ k|of]hgsf] nflu sf ug{ kfpg]5 . -t_ pBf]un] g]kfndf btf{ ePsf] af}l4s ;DklQsf] lgof{taf6 k|fKt x'g] cfodf lgof{t ;/xsf] 5'6 lbOg]5 . af}l4s ;DklQ ;+/If0fsf nflu ljb]zdf btf{ ubf{ nfu]sf] z'Nssf] krf; k|ltzt /sd g]kfn ;/sf/n] Joxf]g]{ 5 . To:t}
12

af}l4s ;DklQsf] ljqmLaf6 k|fKt cfonfO{ nfef+zdf nfUg] b/sf] cfos/ dfq nufOg]5 . -y_ k|fs[lts k|sf]k, p4f/ tyf tf]lsP adf]lhdsf ;fdflhs If]qdf lbPsf] tf]lsP adf]lhdsf] /sdsf] rGbf / ;xof]u cfos/ k| of]hgsf] nflu 5'6 x'g]5 . -b_ 3/]n' tyf ;fgf pBf]un] 7"nf tyf demf}nf pBf]u;+u lnlvt ;Demf}tf u/L To:tf pBf]unfO{ cfjZos x'g] ;xfos j:t'x? pTkfbg u/L cfk"lt{ ug{] jf To:tf pBf]un] klg cGo pBf]unfO{ ;xpTkfbgsf nflu ;Demf}tf u/L ;xfos j:t'sf] pTkfbg tyf cfk"lt{ u/fPdf To:tf ;xfos j:t'sf] k| of]uaf6 tof/ ul/Psf] j:t'sf] ljqmLaf6 x'g] v'b cfDbfgLsf] kRrL; k|ltzt c+zdf cfos/ 5'6 x'g]5 . -@_ d"No clej[l4 s/, cGtMz'Ns, eG;f/;DaGwL sfg"g tyf cGo k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg k|rlnt sfg"g adf]lhd nfUg] To:tf s/x?df pBf]un] b]xfo adf]lhd ;'ljwf tyf ;x'lnot kfpg]]5 M -s_ n3' pBdjf6 pTkflbt j:t'df d"No clej[l4 s/ tyf cGtMz'Ns nfUg] 5}g . -v_ d'n's leq pTkflbt j:t' ljb]zdf lgsf;L u/]df ljb]zdf lgsf;L u/]sf] kl/df0fsf] cfwf/df To;df nfu]sf] cGtMz'Ns / d"No clej[l4 s/ tf]lsP adf]lhd lkmtf{ lbOg]5 . -u_ lgof{t d"ns pBf]u -l;} sRrf kbfy{ jf dfWolds sRrf kbfy{ afx]s_, lgof{t k|j4{g u[x / ljz]if cfly{s If]qsf pBf]un] c? s'g} pBf]u;+u s/f/ u/L lgsf;Lsf] nflu j:t' pTkfbg u/fPdf o;/L pTkfbg u/fPsf] j:t'df k|of]u x'g] sRrf kbfy{, ;xfos sRrf kbfy{ tyf Kofs]lh\u ;fdu|Ldf nfu]sf] eG;f/ dxz'n, cGtMz'Ns tyf d"No clej[l4 s/ lgof{t ePsf] kl/df0fsf] cfwf/df lgsf;Lstf{n] tf]lsP adf]lhd lkmtf{ kfpg]5 . :ki6Ls/0f M o; v08sf] k|of]hgsf] nflu lgof{t k|j4{g u[x eGgfn] g]kfn leq :yflkt pBf]usf pTkfbgx? ;ng u/L ljb]z lgof{t ug]

13

{ p2]Zon] tf]lsP adf]lhd kmd{ ;Demg' k5{ . -3_ lgsf;L u/] afkt Aofs ;'ljwfnfO{ ;/n jgfpg xsdf sRrf kbfy{ vktsf] u/L ;f] /sd lgsf;L sf/f]jf/ adf]lhd lkmtf{ ul/g]5 .

:yflkt

sDkgL

jf

kfpg] 8\o'6L 8 p:t} k|s[ltsf pBf]ux?sf] cfwf/df ;db/ lgwf{/0f u/]sf] a}+saf6} tf]lsP

-_

pBf]un] kfpg] 8\o'6L 8 Aofssf] ;'ljwf lgsf;L kl/df0fsf] cfwf/df tf]lsP adf]lhd lgsf;Lstf{nfO{ pknAw u/fOg]5 . pBf]un] cGt/f{li6o af]nkqdf ;xefuL eO{ d'n's leq ljb]zL d'b|f cfh{g x'g] u/L laqmL u/]sf] cfkm\gf] pTkfbg jf ;]jfnfO{ lgof{t ;/x dfgL lgof{tdf kfpg] 8\o'6L 8 Jofssf] ;'ljwf tf]lsP adf]lhd kfpg]5 . ljb]zL d'b|f cfh{g x'g] u/L :jb]z leq} cfk\mgf] pTkfbg laqmL u/]df To:tf] pTkfbgdf nfu]sf] z'Ns, dxz'n / k|of]u ePsf] sRrf kbfy{, ;xfos sRrf kbfy{ tyf Kofs]lh\u ;fdfu|Ldf nfu]sf] eG;f/ dxz'n, cGtMz'Ns, d'No clej[l4 s/sf] /sd pTkfbgdf nfu]sf] kl/df0fsf] cfwf/df lgof{t ;/x dfgL tf]lsP adf]lhd lkmtf{ lbOg]5 . cw{ k|zf]lwt jf cw{tof/L dfWolds j:t' -OG6/ldl8o6 u'8\;_ pTkfbg ug]{ pBf]un] cfk\mgf] pTkfbg csf]{ d"n j:t' tof/ ug] { pBf]unfO{ ljqmL u/]df To:tf] j:t'df nfu]sf] cGtMz'Ns / d"No clej[l4 s/ d"n j:t' pTkfbg ug] { pBf]un] k|of]u u/]sf] kl/df0fsf] cfwf/df s/sf] lx;fj ;dfof]hg ug{ kfpg]5 . t/ of] ;'ljwf pkef]u ug{ To:tf pBf]u d"No clej[l4 s/ jf cGtMz'Ns k|of]hgsf] nflu btf{ ePsf] x'g'kg]{5 .

-r_

-5_

-h_

-em_

pBf]un] cfk\mgf] pTkfbgsf nflu cfjZos kg] { sRrf kbfy{, ;xfos sRrf kbfy{, Kofs]lh\u ;fdu| Ldf nfUg] eG;f/ dxz'n To:tf] sRrf kbfy{af6
14

pTkfbg x'g] tof/L j:t'sf] cfoftdf nfUg] eG;f/ b/ eGbf ;fdfGotof Ps tx sd x'g]5 / Go"gtd Ps k|ltzt eGbf sd eG;f/ b/ /x]sf] j:t'sf] cfoftsf] xsdf Go"gtd kRrL; k|ltzt sd x'g] u/L eG;f/ b/ sfod ul/g]5 . -`_ pBf]un] cfk\mgf] k|of]hgsf] nflu cfoft ug] { d]lzg/L, 6fG;kmd{/, h]g]/]6/, cf}Bf]lus pks/0f tyf cf}hf/df Ps k|ltzt dfq eG;f/ dxz'n nfUg]5 . ;fy} u'0f:t/ dfkg k|of]uzfnfx?n] cfoft ug]{ d]lzg/L, j}1flgs pks/0f / pBf]u lj:tf/sf] nflu yk d]lzg/L tyf pks/0f nufot cg';Gwfg tyf ljsf;sf] nflu Nofpg] d]lzg/L tyf pks/0fdf ;d]t Ps k|ltzt eG;f/ dxz'n nfUg]5 / d"No clej[l4 s/ tyf cGtMz'Ns nfUg] 5}g . -#_ pkbkmf -!_ / -@_ adf]lhd kfpg] ;'ljwfsf cltl/Qm n3' pBd, 3/]n' tyf ;fgf pBf]un] b]xfo adf]lhd yk ;'ljwf tyf ;x'lnot kfpg]5g\M -s_ cg';"rL!) df pNn]v ePsf If]qdf :yfkgf ePsf 3/]n' pBf]unfO{ k|rlnt sfg"g adf]lhd nfUg] cGtMz'Ns / cfos/df qmdzM afx jif{, ;ft jif{ / kfFr aif{ 5'6 lbOg]5 . cfos/ nfUg] /sddf To; kl5sf jif{x?df ;d]t qmdzM krxQ/ k|ltzt, ;f7L k| ltzt / krf; k|ltztn] cfos/ 5'6 kfpg]5g\ . v08 -s_ df pNn]v ePsf If]q afx]s cGo If]qdf :Yffkgf ePsf ;a} k|sf/sf 3/]n' pBf]unfO{ k|rlnt sfg"g adf]lhd nfUg] cfos/df krf; k|ltzt 5'6 lbOg]5 . 3/]n' / ;fgf pBf]un] cfkm\gf] pTkfbg sf]z]nL 3/ jf lgof{t u[xdf laqmL u/]df To:tf] laqmL ul/Psf] j:t' pTkfbg ug{ cfoft ul/Psf] sRrf kbfy{df nfu]sf] d'No clej[l4 s/ / tof/L j:t'df nfu]sf] d'No clej[l4 s/ tyf cGtMz'Ns ;f] j:t' sf]z]nL 3/ jf lgof{t u[xdf laqmL ePsf] kl/df0fsf] cfwf/df lkmtf{ lbOg]5 . :ki6Ls/0fM o; v08sf] k|of]hgsf] nflu lgof{t u[x eGgfn] g]kfn leq :yflkt pBf]usf]
15

-v_

-u_

pTkfbg ;+sng u/L ljb]zdf ;d]t lgof{t ug] { p2]Zon] tf]lsP adf]lhd :yfkgf ePsf sDkgL jf kmd{nfO{ ;Demg' k5{ . To;} u/L sf]z]nL 3/ eGgfn] k/Dk/fut g]kfnL n3', 3/]n' tyf ;fgf pBf]ux?n] :yfgLo sRrf kbfy{, ;Lk / >d k|of]u u/L pTkfbg u/]sf j:t'x?nfO{ ahf/Ls/0f ug{ ;3fp k'ofpg] p2]Zon] :yflkt ahf/ s]Gb|nfO{ hgfpg]5 . -3_ lgof{td"ns n3' pBd / 3/]n' pBf]un] k|of]u ug] { d]zLg, cf}hf/, pks/0f, oGq Pj+ sRrf kbfy{ / pTkfbgdf s'g} s/, z'Ns jf b:t'/ nfUg] 5}g . t/ o:tf pBf]usf] pTkfbg s'g} sf/0fjf6 :jb]zdf ljqmL ug'{ k/]df ljqmL ul/Psf] kl/df0fsf] cfwf/df s/, z'Ns jf b:t'/ a'emfpg' kg]{5 . -$_ s'g} pBf]un] o; P]g adf]lhd cfos/ afkt kfpg] 5'6 zt k| ltzt eGbf a9L x'g] ePdf zt k|ltzt;Dd dfq 5'6 kfpg]5 . -%_ o; bkmfdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg ;a} k|sf/sf ;'tL{, dlb/fhGo pBf]u / sTyf sR5 pBf]un] pkbkmf -!_ sf] v08 -v_, -u_ / -_ df pNn]lvt s'g} klg 5'6 tyf ;'ljwf kfpg] 5}gg\ . @)= dlxnf pBdLsf nflu yk ;'ljwfM -!_ dlxnfsf] gfddf dfq pBf]u btf{ ul/Pdf To:tf] pBf]u btf{ ubf{ nfUg] btf{ b:t"/df k}+tL; k|ltzt 5'6 lbO{g]5 . -@_ dlxnfsf] gfddf dfq btf{ ePsf] pBf]unfO{ cf}Bf]lus ;DklQ btf{ u/fp+bf nfUg] b:t"/df aL; k|ltzt 5'6 lbO{g]5 . -#_ cf}Bf]lus If]qdf pBf]u /fVg rfxg] dlxnf pBdLnfO{ :yfg pknAw u/fpgsf] nflu k|fyldstf lbOg]5 . -$_ dlxnf pBdzLntf ljsf;sf nflu 5'} dlxnf pBdzLntf ljsf; sf]if v8f ul/g]5 . -%_ pkbkmf -$_ adf]lhd v8f ePsf] sf]ifsf] ;~rfng / sf]ifjf6 vr{ ug]{ sfo{ljlw tf]lsP adf]lhd x'g]5 . @!= cGo ;'ljwf tyf ;x'lnot M b]xfosf pBf]ux?nfO{ bf !( df plNnlvt ;'ljwf tyf ;x'lnotsf cltl/Qm b]xfo adf]lhdsf ;'ljwf tyf ;x'lnot ;d]t lbg ;lsg]5M
16

-s_ -v_

jg k}bfjf/df cfwfl/t pBf]unfO{ sa'lnot jf lnhdf jg pknAw u/fpg ;lsg]5 . pBf]un] cfkm\gf] pkof]usf] nflu ljB't zlSt pTkfbg u/]df s'g} b:t'/ -/f]oN6L_ nfUg] 5}g / ;fy} pBf]un] ljB't ljqmL ug{ rfx]df To:tf] ljB't k|rlnt ahf/ b/df vl/b u/L /fli6o u|L8df hf]8\g] Joj:yf ul/g]5 . lgof{t d"ns pBf]u tyf lgof{t k|j4{g If]q / ;/sf/L jf u}/ ;/sf/L cf}Bf]lus If]qdf :yfkgf x'g] tf]lsP adf]lhdsf pBf]unfO{ g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L yk ;'ljwf lbg ;Sg]5 . s'g} /fli6o k|fyldstf k|fKt pBf]u jf g]kfnleq cfljisf/ u/L :yfkgf ePsf pBf]ux?sf] nflu af]8{sf] l;fl/zdf g]kfn ;/sf/n]] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L yk ;'ljwf lbg ;lsg]5 . ljB't cfk"lt{ gePsf] ;dosf] cg'kftsf cfwf/df ljB't dxz'ndf pBf]udf nflu cfPsf]] l8df08 rfh{ 5'6 lbg ;lsg]5 . pBf]usf] k|s[lt / Ifdtf cg';f/ pBf]u ;+rfngsf] nflu cfjZos kg]{ hUuf pknJw u/fpg ;/sf/n] ;xof]u ug]{5 . pBf]usf] k|s[lt x]/L hUufsf] xbjGbL k'ms'jf ug{ cfjZos b]lvPdf hUufsf] xbjGbL ;Ldfdf 5'6 lbg ;lsg]5 . clt cljsl;t If]qdf pBf]u :yfkgf ug{ ;xsf/L / n3' pBd tyf 3/]n' tyf ;fgf pBf]unfO{ jLpm k"+hL -l;8 Soflk6n_ sf] ?kdf tf]lsP adf]lhd cg'bfg pknJw u/fOg]5 . ljb]zL nufgLdf ;+rflnt pBf]unfO{ gof+ a:t'sf] pTkfbg tyf ahf/ ljsf; / k|a4{g ug{sf nflu To:tf] pBf]un] ljb]zl:yt d"n sDkgLaf6 pTkflbt ;fdfgx? tf]lsP adf]lhdsf] zt{ / ;Ldfleq /xL lglZrt cjlwsf nflu cfoft ug{ cg'dlt lbOg]5 .

-u_

-3_

-_

-r_

-5_

-h_

-em_ Joj;fo ;Dj4{g ;]jf s]Gb| -OGs'j]zg ;le{; ;]G6/_ df :yfkgf ePsf pBf]ux?nfO{ s'g} klg s/ nufO{g] 5}g . -`_ lgof{t d"ns pBf]usf] nfuL cfjZos kg]{ ;xfos sRrf kbfy{ jf Koflssf] ;fdfg agfpg] pBf]ux?nfO{ klg
17

lgof{t d"ns pBf]ux?n] pQm j:t'x? lgsf;Ldf k|of]u u/]sf] kl/df0fsf] cfwf/df g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L tf]s] adf]lhdsf] ;'ljwf lbOg]5 . @@= Psn laGb' ;]jf s]Gb|M -!_ g]kfn ;/sf/n] o; P]g tyf k|rlnt sfg'gf/f pBf]unfO{ k|bfg ul/Psf 5'6, ;'ljwf, tyf ;x'lnot / ;]jf ;/n / ;xh ?kdf Ps} ynf]af6 pknAw u/fpg pBf]u ljefusf dxflgb]{zssf] ; +of]hsTjdf tf]lsP adf]lhdsf ;b:ox? /xg] u/L Psn laGb' ;]jf s]Gb|sf] u7g ug]{5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;]jf s]Gb|sf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5M -s_ o; P]g cGtu{t pBf]un] kfpg] ;'ljwf Pj+ ;x'lnotx? pknAw u/fpg cfjZos lg0f{o ug]{, -v_ af]8{n] clwsf/ k|Tofof]hg u/]sf]df ;f] sf] kl/wL leq /xL sfo{ ug]{, -u_ pBf]unfO{ cfjZos kg]{ ljB't, kfgL, b"/;+rf/sf ;fwg, hUuf, ;8s h:tf k"jf{wf/ ;]jf pknAw u/fpg] ;DaGwdf ;doj4 Joj:yf ug{ dGqfnodf l;kmfl/z ug] {. -3_ tf]lsP adf]lhd cGo sfdx/m ug]{ . -#_ pkbf -!_ adf]lhd ul7t ;]jf s]Gb|sf] a}7s ;DjGwL sfo{ljlw cfkm} lgwf{/0f ug{ ;Sg]5 . -$_ ;]jf s]Gb|n] pkbf -@_ sf] v08 -s_ adf]lhd u/]sf] lg0f{o ;DalGwt lgsfon] sfof{Gjog ug'{ kg]{5 . @#= ;'ljwf tyf ;x'lnotsf] b'?kof]u ug{ gx'g] M o; P]g adf]lhd pBf]un] k|fKt ug]{ ;'ljwf tyf ;x'lnotx? csf]{ k|of]hgsf] nflu k|of]u jf b'?kof]u ug{ kfOg] 5}g . @$= ;'ljwfsf] k|Tofe"ltM -!_ o; P]gn] k|bfg u/]sf] ;'ljwf tyf ;x'lnotsf ;DaGwdf s'g} ;+s'rg jf k|lts'n x'g]u/L cGo sfg'gL Joj:yf ul/g]5}g . -@_ o; P]g adf]lhd k|fKt x'g] ;'ljwf tyf ;x'lnotx? ;fdfGotof P]gdf tf]lsPsf] cjlw;Ddsf] nflu kl/jt{g ul/g] 5}g . kl/jt{g ul/Pdf pBf]u :yfkgf ubf{ hlt cjlwsf] nflu ;'ljwf k|bfg ul/Psf] lyof] ;f]
18

cjlw;Ddsf] nflu of] P]gdf ePsf] ;+zf]wg tyf kl/jt{gx? To:tf] pBf]usf] nflu nfu' x'g] 5}g . -#_ cf}Bf]lus Joj;fo P]g, @)$( cGtu{t cg'dlt k|fKt u/L jf btf{ u/L ;~rfng ePsf] pBf]un] cjlw lsl6Psf ;'ljwf tyf ;x'lnotsf ;DaGwdf ;f]xL P]g adf]lhd / cjlw glsl6Psf] ;'ljwf tyf ;x'lnotsf xsdf o; P]g adf]lhd ;'ljwf kfpg]5 . -$_ of] P]g k|f/De x'g' cl3 btf{ eO{ jf cg'dlt k|fKt u/]sf] t/ of] P]g k|f/De ePkl5 dfq Joj;flos pTkfbg z'? u/]sf] pBf]un] o; P]gadf]lhdsf] ;'ljwf kfpg]5 . t/ To:tf] pBf]u btf{ jf cg'dlt kfpbfsf avt sfod /x]sf] cf}Bf]lus Joj;fo P]gadf]lhd kfpg] cjlw lsl6Psf] ;'ljwf tyf ;x'lnot o; P]gn] k|bfg u/]sf] ;'ljwf tyf ;x'lnot eGbf a9L cjlwsf] ePdf jf o; P]gadf]lhd gkfpg] ePdf tTsfn k|rlnt cf}Bf]lus Joj;fo P]gadf]lhd ;'ljwf kfpg afwf kg]{ 5}g . kl/R5]b* ljljw @%= pBf]usf] /fli6os/0f gul/g] M o; P]g adf]lhd :yfkgf ePsf s'g} klg pBf]u /fli6os/0f ul/g] 5}g . @^= cf}Bf]lus hgzlQm M -!_ pBf]unfO{ cfjZos kg]{ hgzlQm g]kfnL gful/saf6} k"lt{ ug'{ kg]{5 . -@_ pkbf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg s'g} pBf]u g]kfnL gful/saf6 ;~rfng x'g g;Sg] ePdf To:tf] pBf]un] >d ljefusf] k"j{ :jLs[lt lnO{ a9Ldf kfr jif{;Ddsf] nflu ljb]zL gful/s lgo'Qm ug{ ;Sg]5 . To;/L lgo'Qm ul/Psf] JolQm g]kfnleq pknAw x'g g;Sg] ljlzi6 k|sf/sf] k|fljlws ePdf >d ljefusf] :jLs[lt lnO{ To:tf JolQmnfO{ yk tLg jif{;Ddsf] nflu k'gM lgo'Qm ug{ ;lsg]5 . -#_ pkbf -@_ adf]lhd s'g} pBf]udf sfo{/t kl/jTo{ ljb]zL d'b|f k|rngdf /x]sf] b]zsf] ljb]zL gful/sn] k|fKt u/]sf] tna, eQf, d]xgtfgf cflb /sdsf] a9Ldf krxQ/ k|ltzt;Dd kl/jTo{ ljb]zL d'b|fdf ltf{ n}hfg kfpg]5 . @&= pBf]u ljsf; sf]if ;DaGwL Joj:yfM -!_ g]kfn ;/sf/n] pBf]usf] ljsf;, k|j4{g Pj+ ;+/If0fsf nflu b]xfo adf]lhdsf sf]ifx/m nufot tf]lsP adf]lhdsf sf]if /xg]5g\ M -s_ n3', 3/]n' tyf ;fgf pBf]u ljsf; sf]if,
19

-v_ hf]lvd k"+hL -e]Gr/ Soflk6n_ sf]if, -u_ nufgL k|j4{g sf]if, -3_ /mU0f pBf]u k'g/mTyfg sf]if, -_ cf}Bf]lus nufgL ;+/If0f sf]if, -r_ k|ljlw ljsf; sf]if .

-@_ pkbkmf -!_ df pNn]v ePsf sf]ifdf hDdf x'g] /sd, tL sf]ifsf] Joj:yfkg / ;~rfng ;DaGwL sfo{ljlw / cGo Joj:yf tf]lsP adf]lhd x'g]5 . @*= ljj/0f pknJw u/fpg' kg{] M -!_ k|To]s pBf]un] pBf]u;u ;DalGwt tf]lsP adf]lhdsf ljj/0f k|To]s cfly{s jif{ ;dfKt ePsf] ldltn] b'O{ dlxgf leq ;DalGwt ljefu jf ;DalGwt pBf]u btf{ ug] { lgsfonfO{ pknAw u/fpg' kg]{5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ljj/0f pknJw gu/fpg] pBf]unfO{ ;DalGwt ljefun] jf ;DalGwt pBf]u btf{ ug]{ lgsfon] ;r]t u/fpg ;Sg]5 . -#_ pkbkmf -!_ adf]lhd ljj/0f tf]lsP adf]lhd ljB'tLo ;+rf/ dfWodaf6 ;d]t k7fpg ;lsg]5 . @(= Joj;flos ;fdflhs pQ/bfloTj M -!_ pBf]u ;+rfng ug]{ k| To]s pBf]uL Joj;foLn] pBf]u ;~rfng ug'{ c3L Joj;flos ;fdflhs pQ/bfloTj jxg ug]{ b[li6sf]0fn] of]hgf tyf sfo{s|d agfpg' kg]{5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] of]hgf tyf sfo{s|d cfkm\gf] pBf]u Joj;fosf] aflif{s of]hgf, ah]6 tyf sfo{s|ddf ;dfj]z u/L sfof{Gjogdf Nofpg' kg]{5 . -#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] of]hgf tyf sfo{s|dsf] Ps k|lt ;DalGwt pBf]un] ;DalGwt ljefudf pknAw u/fpg' kg]{5 . #)= pBf]u :yfgfGt/0fsf] nflu :jLs[lt lng' kg]{ M s'g} sf/0fn] pBf]unfO{ ;~rfng ul//x]sf] :yfgaf6 cGoq ;fg'{ kg]{ ePdf pBf]u btf{ ug]{ lgsfoaf6 :yfgfGt/0f ug]{ :jLs[lt lnP/ dfq :yfgfGt/0f ug'{ kg]{5 .

20

#!= pBf]usf] btf{ vf/]h ug{ lgj]bg lbg'kg ]{ M -!_ s'g} sf/0fn] pBf]u ;~rfng ug{ g;lsg] ePdf pBf]un] btf{ vf/]hsf nflu To:tf] pBf]u btf{ ePsf] lgsfo ;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhd pBf]usf] btf{ vf/]hsf nflu lgj]bg k/]sf]df To:tf] pBf]u btf{ ug]{ lgsfon] tf]lsP adf]lhdsf] k|lqmof k"/f u/L pBf]usf] btf{ vf/]h u/L ;f]sf] hfgsf/L ;DalGwt pBf]unfO{ lbg' kg]{5 . #@= pBf]u aGb u/]df hfgsf/L lbg' kg]{ M k|rlnt sfg"g adf]lhdsf] l/t k'ofO{ pBf]u aGb u/]df To;/L aGb u/]sf] ;ft lbgleq To;sf] hfgsf/L ;DalGwt ljefudf lbg' kg]{5 . ##= cfjf;, ejg agfpg jf j:tL a;fpg gkfOg]M of] P]g k|f/De ePkl5 :yfkgf ul/g] cf}Bf]lus If]q, ljz]if cfly{s If]q, cf}Bf]lus sf]l/8f]/, pBf]u cflbsf] ;Ldfgf eGbf tf]lsP adf]lhdsf] b"/Lleq cfjf;, ejg agfpg jf j:tL a;fpg kfOg] 5}g . #$= ;hfo ug{ ;lsg] M -!_ s'g} pBf]un] b]xfo adf]lhdsf] s'g} sfd u/]df ;DalGwt ljefun] cfjZos 5fgaLg u/L cfjZos sf/afxLsf] nfuL dGqfnodf n]vL k7fpg' kg]{5 M -s_ o; P]g adf]lhd cg'dlt lng' kg]{df cg'dlt glnO{ pBf]u :yfkgf u/]df, -v_ cg'dlt jf btf{ k|df0fkqdf pNn]lvt zt{ / k|s[of kfngf gu/]df, -u_ pBf]u btf{ u/L dgfl;j sf/0f afx]s tf]lsPsf] cjlwleq ;~rfng gu/]df, -3_ of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgodsf] s'g} s'/f pNn\3g u/]df, -_ of] P]gsf] bkmf @* adf]lhdsf] ljj/0f pknAw gu/fPdf, -@_ pkbkmf -! adf]lhd ;DalGwt ljefuaf6 n]vL cfPdf dGqfnon] b]xfo adf]lhdsf] ;hfo ug{ ;Sg]5 M -s_ krf;nfv ?k}+of;Dd hl/jfgf ug]{, -v_ pBf]u aGb u/fpg], -u_pBf]usf] btf{ jf cg'dlt vf/]h ug]{ .
21

-#_ pkbf -@_ adf]lhd sf/afxL ug'{ cl3 ;f] ljifodf ;DalGwt pBf]unfO{ :ki6Ls/0f k]z ug{ jf cf"n] u/]sf] e"n ;'wf/ ug]{ d'gfl;j dflssf] df}sf lbg' kg]{5 . -$_ s'g} pBf]unfO{ pkbf -@_ adf]lhd ;hfo ePsf]df ;f] sf] hfgsf/L ;DalGwt ljefun] ;DalGwt pBf]]unfO{ lbg' kg]{5 . -%_ pkbf -@_ adf]lhd dGqfnon] u/]sf] lg0f{o pk/ lrQ ga']df To:tf pBf]un] ;hfo u/]sf] hfgsf/L kfPsf] ldltn] k}+tL; lbgleq ;DalGwt k'g/fj]bg cbfntdf k'g/fj]bg lbg ;Sg]5 . #%= ljz]if cfly{s If]qdf :yflkt pBf]u ;DaGwL ljz]if Joj:yf M o; P]gdf cGoGq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ljz]if cfly{s If]qdf :yflkt pBf]usf] btf{, gjLs/0f, cg'udg / ;'ljwf ;DaGwL Joj:yf ljz]if cfly{s If]q;DaGwL k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g]5 . #^= af}ls ;DklQ ;DalGw Joj:yf M af}ls ;Dkltsf] clwsf/ tyf Joj:yfkg ;DaGwL Joj:yf k|rlnt af}ls ;DklQ ;DalGw sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd x'g]5 . af}l4s ;DklQsf] clwsf/;DaGwL ;du| sfo{If]q / lhDd]jf/LnfO{ ;d]6L af}l4s ;DklQ clwsf/sf] ;a} ljwfnfO{ PsLs[t u/L af}l4s ;DklQ ;+/If0f, lgodg / Joj:yfkgsf nflu 5'6\6}, ;Ifd / k| efjsf/L af}l4s ;DklQ ;+/If0f sfof{nosf] :yfkgf ul/g]5 .

#&= /mU0f pBf]u ;DaGwL Joj:yf M nuftf/ kfr jif{b]lv 3f6fdf ;~rfng eO{ s"n pTkfbg Ifdtfsf] aL; k|ltzt jf ;f] eGbf sd pTkfbg ug]{ pBf]unfO{ g]kfn ;/sf/n] plrt b]v]df g]kfn /fhkqdf ;"rgf k| sfzg u/L ?U0f pBf]u 3f]if0ff ug{ ;Sg]5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] pBf]un] To:tf] pBf]u lj:tf/ tyf ljljwLs/0f ug{sf] nflu cfoft ul/g] d]l;g/Ldf s'g} dx;'n, z'Ns tyf s/ nfUg] 5}g . -#_ g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L ?U0f pBf]usf] klxrfg / k'g?Tyfg tyf k'glg{df{0f ug{ ;DalGwt If]qsf ljz]if1x? /x]sf] Ps cfof]u u7g u/L ;f] cfof]usf] ;'emfjsf] cfwf/df ?U0f pBf]u ;DaGwL ;d:ofsf] ;dfwfgsf pkfox?sf] cjnDag ug{]5 . -$_ pkbkmf -#_ adf]lhdsf] cfof]usf] u7g, sfd, st{Jo / clwsf/ g]kfn ;/sf/n] lgwf{/0f ul/lbP adf]lhd x'g]5 . #*= cf}Bf]lus ;'/Iff M -!_ k|rlnt sfg"g adf]lhd :yfkgf ePsf pBf]usf] ;'/Iffsf] nfuL g]kfn ;/sf/n] cf}Bf]lus ;'/Iffansf] :yfkgf ug] {5 .

22

-@_ pBf]u If]qnfO{ cfjZostf cg';f/ tf]lsP adf]lhd ;'/Iff k|bfg ul/g] 5 . #(= clwsf/ k|Tofof]hg M -!_ of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod adf]lhd af]8{nfO{ k|fKt ePsf] clwsf/ dWo] s]xL clwsf/ cfjZostfg';f/ dGqfno, dGqfnosf] ;lrj, ljefu, g]kfn ;/sf/sf] /fhkqflt clws[t :t/sf] sd{rf/L, af]8{sf s'g} ;b:o jf af]8{n] u7g u/]sf] cGo s'g} ;ldlt jf pk;ldltnfO{ k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 . -@_ of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod adf]lhd ljefunfO{ k|fKt ePsf] clwsf/ dWo] s]xL clwsf/ cfjZostfg';f/ cGo s'g} ljefu, jf sfof{no jf g]kfn ;/sf/sf] /fhkqflt clws[t :t/sf] sd{rf/LnfO{ k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 . $)= g]kfn ;/sf/sf] clwsf/ M P]g tyf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgodfjnLsf] sfof{Gjogsf] nflu pBf]u k|zf;g;Fu ;DalGwt ;+:yfut ;+/rgfdf cfjZostf cg';f/ x]/km]/ jf yk36 ug]{ clwsf/ g]kfn ;/sf/sf] x'g]5 . $!= lgod agfpg] clwsf/ Mo; P]gsf] p2]Zo sfof{Gjog ug{ g]kfn ;/sf/n] cfjZos lgod agfpg ;Sg]5 . $@= afwf c8sfp km'sfpg] clwsf/ M o; P]gsf] sfof{Gjog ubf{ s'g} afwf c8sfp k/]df g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L cfb]z hf/L u/L To:tf] afwf c8sfp x6fpg ;Sg]5 . $#= o;} P]g adf]lhd x'g] M k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg of] P]g / o; P]g cGtu{t ag]sf] lgodx?df n]lvP hlt s'/fdf ;f]xL adf]lhd x'g]5 . $$= cg';"rLdf x]/km]/ jf yk36 ug{ ;Sg] M af]8{sf] l;fl/;df g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L cg';"rLdf x]/]/ jf yk36 ug{ ;Sg]5 . $%= vf/]hL / arfp M -!_ cf}Bf]lus Joj;fo P]g, @)$( vf/]h ul/Psf] 5 .

-@_ cf}Bf]lus Joj;fo P]g, @)$( cGtu{t eP u/]sf] ;Dk"0f{ sfd sf/afxLx? o;} P]g adf]lhd eP u/]sf] dflgg]5 .

23

cg';"rL! -bkmf # sf] v08 -s_ ;Fu ;DalGwt_ phf{df cfwfl/t pBf]u != hn;|f]t, @= jfo", #= ;f}o{zlSt, $= sf]O{nf, %= k|fs[lts t]n, ^= Uof;, &= jfof] Uof;, *= cGo ;|f]tx?af6 phf{ k}bf ug]{ pBf]u .

24

cg';"rL@ -bkmf # sf] v08 -u_ ;Fu ;DalGwt_ s[lif tyf jg k}bfjf/df cfwfl/t pBf]u kmnk"mn v]tLkmnk"mn k|zf]wg, vfB k|zf]wg, kz'kfng / kz' k|hgg, kz'k+IfL kfng / k|hgg, b'w pBf]u -b'wsf kl/sf/ pTkfbg ;d]t_, s'v'/fkfngrNnf sf9\g] Joj;fo, dT:o kfnge'/f pTkfbg, /]zd v]tL tyf /]zd k|zf]wg, lrof aufglrof k|zf]wg, skmL v]tLskmL k|zf]wg, v]tLhl8a'6L k|zf]wg,

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

10. hl8j'6L 11. t/sf/L 12. t/sf/L 13. xl/t

aLp lahg pTkfbg, v]tLt/sf/L k|zf]wg,

u[x :yfkgf / ;~rfng, -dx pTkfbg,k|zf]wg / k|hgg_,

14. df}/Lkfng 15. k'ik

v]tL -dfnf agfpg], ;hfj6 ug]{, u'R5f jgfpg] / jLp ljhg pTkfbg ;d]t_, Joj;fo,

16. g;{/L 17. /a/ 18. zLt

v]tL tyf /a/sf] k|f/lDes k|zf]wg, e08f/, jgsf] :yfkgf / Joj:yfkg,

19. ;xsf/Lsa'lnolt;fd'bfloslghL 20. gub]jfnLsf]

Joj;flos v]tL tyf k|zf]wg -h:t}M pmv', skf;, ;gkf6, ;lhjg, :jL6 ;/3d, :6]leof /]jf}l8Pg, ;'tL{, h'6, cn}+rL, cb'jf, s]z/, t]nxg / o:t} d;nfjfnL, bnxg cflb_,
25

21. j]t,

afF; v]tL / j]t afF;hGo pTkfbgx?, pBfg :yfkgf / Joj:yfkg, k|hgg\ Joj;fo -l6:;' sNr/ ;d]t_ .

22. jg:klt 23. jg:klt

26

cg';"rL#
-bkmf # sf] v08 -_ ;Fu ;DalGwt_

ko{6g pBf]u
1. 2.

ko{6s cfjf;, df]6]n, xf]6]n, l/hf]6{ tyf /]i6'/fF, 6fe]n Ph]G;L, 6'/ ck|]6/, 6'l/i6 ufO8, lxln ;]G6/, Sofl;gf], d;fh :kf, ;fxl;s ko{6g : l:sO, UnfOl8, jf6/ ofk\ml6, x6 Po/ Jofn'lg, Kof/f ;]ln, 3f]8r9L, xfQLr9L, aGhL hlDk , lxdfn cf/f]x/0f / canf]sg, uNkm sf];{, kf]nf], kf]gL 6]ls, kbofqf, u|fdL0f ko{6g tyf kof{ ko{6g, ;f+:s[lts, wfld{s, ;ef ;Dd]ng tyf v]ns'b ko{6g, dgf]/~hg kfs{ lgdf{0f tyf ;~rfng, jGohGt' cf/If, dfpG6]g km\nfO6 ;~rfng .

3.

4. 5. 6. 7. 8. 9.

27

cg';"rL$
-bkmf # sf] v08 -r_ ;Fu ;DalGwt_

lgdf{0f pBf]u -lgdf{0f u/L ;~rfng ug]{_


1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.

;8s, k'n, ;'?, /f]kj], /]nj], 6fd, 6lna;, s]a'n sf/, df]gf]/]n / :nfO{l8sf/, xjfO{ wfjg dfu{ ljdfg:yn, cf}Bf]lus ;+/rgf Pj+ k"jf{wf/ sDKn]S;, ;ef ;Dd]ng s]Gb|, 9n tyf 9n lgsf;, vfg]kfgL cfk"lt{ tyf ljt/0f, l;FrfO k"jf{wf/, phf{3/ tyf phf{ k|;f/0f nfOg, v]ns'b u[x, /zfnf, ;jf/L kfls{ :yn, kfls{ u[x, lgof{t k|zf]wg If]q, ljz]if cfly{s If]q, sfuf]{ sDKn]S;, ;f}o{ tyf jfo'af6 phf{ pTkfbg, b"lift kfgL k|zf]wg s]Gb|, 6]lnkmf]g 6fj/ lgdf{0f u/L ;~rfng ug]{ .

b|i6JoM pko"{Qm pBf]ux? lgdf{0f, :jfldTj / x:tfGt/0f, lgdf{0f ;~rfng / x:tfGt/0f tyf lgdf{0f / ;+rfngsf] k|f?kdf ;+rfng x'g'kg]{5 .

28

cg';"rL%
-bkmf # sf] v08 -5_ ;Fu ;DalGwt_

;"rgf tyf ;+rf/ k|ljlw pBf]u


1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.

6]Sgf]nf]hL kfs{, cfO l6 kfs{, jfof]6]s kfs{, ;k\m6j]o/ ljsf;, sDKo"6/ tyf ;DalGwt ;]jfx?, tYof k|zf]wg, ;fOj/ Sofk]m, l8lh6n Doflk, eL:of6, OG6/g]6 ;]jf, 6]lnkmf]g tyf ;]n'n/ 6]lnkmf]g ;]jfx?, df]jfOn 6]lnkmf]g, k]lh ;]jf, 6]lnlehg k|;f/0f -:of6]nfO6 tyf s]an 6]lnlehg k|;f/0f_ ;]jf, Pkm=Pd= /]l8of] k|;f/0f ;]jf, Od]n, EjfO; d]n, k\mofS;, cl8of]lel8of], l;=l8= /f]d /]sl8{ tyf pTkfbg, lk|G6 ldl8of pBf]u, ljlhg]; k|f];]; cfp6;f]l;{ (lj=lk=cf]=) .

29

cg';"rL^ -bkmf # sf] v08 -h_ ;Fu ;DalGwt_ ;]jfd"ns pBf]u Joj;fo
1. 2. 3.

oflGqs sfo{zfnf -js{zk_, 5fkfvfgf tyf 5kfO{ ;DaGwL ;]jf, k]zfut cg';Gwfg tyf ljsf;, Joj:yfkg, O{lGhlgol/ tyf l8hfOg, sfg"gL, n]vf, n]vfkl/If0f, lzIf0f k|lzIf0f, z}lIfs tyf k|fljlws k/fdz{ ;]jfx?, lhlg tyf a]ln Joj;fo, rnlrq lgdf{0f Joj;fo, k|bz{gL ;]jf, ;f+:s[lts tyf dgf]/~hgfTds Joj;fo, lgdf{0f Joj;fo, ;fj{hlgs oftfoft Joj;fo kmf]6f]u|fkmL, c:ktfn, gl;{ xf]d, lzIf0f Pj+ k|lzIf0f ;+:yf, k':tsfno, clen]vfno tyf ;Fu|fxno ;]jf, k|of]uzfnf, v]ns"b ;]jf, zLt e08f/ ;~rfng -u}x| s[lifhGo_, xfp; jfol/ On]S6Lsn lkml6 / dd{t, kmf]xf]/ d}nf ;+sng tyf ;/;kmfO{, 3/ hUuf v/Lb u/L e"ld ljsf; u/L ljqmL ug]{ Joj;fo, lgdf{0f ;DaGwL ef/L pks/0f -x]eL OSjLkd]06_ ef8f, dd{t tyf ;~rfng, kz' lrlsT;f ;]jf, Jof6L l/rflh{,

4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23.

30

24.

:jf:Yo k/LIf0f -PS;/], l;6L :Sofg, Pd=cf/=cfO, cN6f;fpG8 h:tf ;]jfx?_ tyf :jf:Yo k/LIf0f k|of]uzfnf, lgdf{0f eO{;s]sf k"jf{wf/x?sf] ;+rfng ug]{ -h:t}M ;ef ;Dd]ng ejg, vfg]kfgL cfk"lt{, O{Gwg tyf O{GwghGo UofF; cfk"lt{ ;DaGwL kfOk nfOg, uf]bfd3/ tyf e08f/0f, ljdfg:yn, a;kfs{, /zfnf, :kf]6{;\ sDKn]s;, /f]kj], ;8s, l;FrfO, ljB't k|zf/0f, ljB''t u[x, /]nj] ;]jf, sfuf] { sDKn]S;, OgNof08 lSno/]G; l8kf] -cfO{=l;=l8=_ cfbL ;]jf ;~rfng ug]{_ Joj;fox?, vfBfGg s'6fgL, lk;fgL, k]nfgL / Kofls ug]{ sfo{, sk8f tyf wfuf] /fO{, ;fOlh / sk8f 5kfO{ -sk8f a'Gg] pBf]un] cfk\mgf] k|of]hgsf] nflu u/]sf]df afx]s_, sfuf]{ Joj;fo, Kofs]lh, l/lkmln ;]jf -Pn=kL=hL= Uof+; l/lkmln / ;jf/L Uof+; l/lkmln ug]{ :6]zg ;d]t_, s'l/o/ ;]jf, 8fOlSnlg Joj;fo, Jo"6L kfn{/, cfGtl/s ;hfj6 -O06]l/o/ 8]sf]/]zg_, ;'/Iff ;]jf k|bfg ug]{ Joj;fo, k|sfzg ;]jf, lj1fkg ;]jf, lj1fkg ;fdu|L tof/ ug]{ ;]jf, ;dfrf/ ;Dk|]if0f ;]jf, 6]lnlehgaf6 k|;f/0f ug{ agfOPsf sfo{qmd / 8s'd]G6L 6]nLlkmNd pTkfbg tyf k|;f/0f, :jfOn 6]li6 ;]jf, :jf:Yo -x]Ny_ Snj, lkpg] kfgL 9'jfgL ;]jf, h'nf]lhsn kfs{ ;+rfng,

25.

26. 27.

28. 29.

30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39.

40. 41. 42. 43.

31

44. 45. 46. 47.

lhof]nf]lhsn kfs{ ;+rfng, Joj;fo ;Dj4{g ;]jf -ljlhg]; OGSo"j];g ;le{;_, Jofkfl/s sDKn]S; ;~rfng, j}b]lzs /f]huf/ ;]jf .

32

cg';"rL&
-bkmf % ;Fu ;DalGwt_

3/]n' pBf]u
1.

Xof08 n"d, k]8n n"d, ;]dLc6f]d]l6s n"d, sk8f jflk{, k/Dk/fut k|ljlwaf6 ul/g] /fO{, 5kfO{, l;nfO{ -tof/L kf]zfs afx]s_ / a'gfO{, pmg / /]zddf cfwfl/t xft] a'gfO{sf /f8L, kfvL, un}+rf, klZdgf, kf]zfs, xft]sfuh / ;f]df cfwfl/t j:t', k/Dk/fut snfdf cfwfl/t j:t', k/Dk/fut d"lt{snf, tfdf, lkQn, 9nf}6, sf+; / hd{g l;Ne/ h:tf wft'af6 x:tlgld{t ef+8fjt{g tyf x:tsnfsf ;fdfg, kmnfdaf6 ag]sf x:tlgld{t ef+8f jt{g tyf 3/fo;L k|of]usf rSs', r'n];L, v's'/L, x+l;of, s'6f], sf]bfnf] h:tf k/Dk/fut cf}hf/x?, ;'g rf+bLaf6 x:tlgld{t u/ uxgf, j:t', ef+8f jt{gx? -ax'd"No, cw{ jx'd"No tyf ;fwf/0f kTy/ h8fg ePsf ;d]t_, :jb]zdf pknAw lsdlt, cw{ lsdlt tyf ;fwf/0f kTy/ s6fO{ pBf]u, u|fdL0f 6\oflg5fnfaf6 x:t lgld{t j:t'x?, h'6, ;jfO 3fF;, rf]of, aflaof], ;'tL wfu]f, cNnf] cflb k|fs[lts /]zfdf cfwfl/t pBf]u, kTy/snf -9'+uf s'+bL agfOPsf ;fdfgx?_, kf}ef, yff lrq / cGo k/Dk/fut lrqsnf, d's'08f] -df:s_ tyf k/Dk/fut ;+:s[lt bzf{pg] k'tnL / v]nf}gf, k/Dk/fut ;+:s[lt, jfhfufhf / snf bzf{pg] ljleGg k|sf/sf x:tsnfsf j:t', sf7, xf8, l; tyf df6f], rfg / vgLhsf snfTds j:t'x?, ;]/fldS; tyf df6fsf efF8fs'F8f .

2.

3. 4. 5. 6.

7.

8.

9. 10. 11.

12. 13. 14. 15. 16. 17.

33

cg';"rL*
-bkmf ( ;Fu ;DalGwt_

/fli6o k|fyldstf k|fKt pBf]u


!= s[lif tyf jg k}bfjf/df cfwfl/t cg';"rL ! jdf]lhdsf pBf]u,

@= lgdf{0f pBf]u -lgdf{0f ul/ ;~rfng ug]{_ cg';"rL $ jdf]lhdsf pBf]u, #= hnljB't pTkfbg tyf ljt/0f nufotsf phf{d"ns pBf]ux?, $= lgof{t d"ns pBf]u,

%= k"jf{wf/ ;lxtsf] ;fxl;s ko{6g, u|fdL0f ko{6g, kof{j/0fLo ko{6g, uNkm sf];{, kf]nf], kf]gL 6]ls, kbofqf ko{6g, jf6/ ofk\ml6, ;ef ;Dd]ng ko{6g, v]ns'b ko{6g, wfld{s ko{6g, ;f+:s[lts ko{6g, dgf]/~hg kfs{ lgdf{0f tyf ;~rfng, jGohGt' cf/If0f, ^= vfgLhGo pBf]u, k]6f]lnod tyf k|fs[lts Uof; cGj]if0f tyf pTkfbg, &= :jb]zL r'g9'+f k|of]u u/L lSn/ tyf l;d]G6 pTkfbg ug]{ pBf]u, kNk tyf sfuh, lrgL, /f;foflgs dn -ld>0f afx]s_ w"nf] b'w, cf}ifwL pTkfbg, kmf]xf]/ d}nf tyf v]/ uPsf] j:t'sf] k|zf]wg, OGwg jrt ug] { pks/0f pTkfbg ug]{ pBf]u, k|b'if0f sd ug]{ pks/0f pTkfbg ug] { pBf]u / ckfx?n] k|of]u ug]{ ;fwg tyf pks/0f pTkfbg ug] { pBf]u, s[lif oGq pks/0f tyf cf}Bf]lus d]lzg/L agfpg] pBf]u, ljB'taf6 rNg] ;jf/L ;fwgx? pTkfbg ug]{ pBf]u, *= (= ;fj{hlgs kl/jxg Joj;fo, lzt e08f/ lgdf{0f tyf ;~rfng, kmf]xf]/ d}nf ; +sng, u|fdL0f ;"rgf tyf ;+rf/ k|ljlw ;Da4 ;]jf, sDKo"6/ ;6j]o/, sf7df8f}+ pkTosf, kf]v/f pkdxfgu/kfnLsf / t/fO{ If]qsf pkdxfgu/kflnsf tyf gu/kflnsf If]q jflx/ :yfkgf x'g] c:ktfn, gl;{ xf]d, kz' c:ktfn Pj+ lrlsT;fno, :jf:Yo kl/If0f ;]jf, :jf:Yo k|of]uzfnf, h}ljs cg';Gwfgzfnf / lzIf0f Pj+ k|lzIf0f ;+:yfx?,

!)= 3/]n' pBf]u, !!= xjfO{ pBf]u .


34

cg';"rL(
-bkmf !! sf] pkbkmf -!_ ;Fu ;DalGwt_

cg'dlt lng' kg]{ pBf]u


!= xftxltof/, uf]nLu6\7f, jf?b nufotsf lj:kmf]6s kbfy{ pTkfbg ug]{,

@= ;'/IffTds 5kfO{ -;]So'l/6L lk|G6L_, #= d'b|f tyf l;Ssf pBf]u, $= r'/f]6, lj+8L, v}gL, l;uf/ tyf ;"lt{ d'Vo sRrf kbfy{ x'g] j:t' pTkfbg ug]{ pBf]u,

%= ljo/ tyf dlb/fhGo j:t' pTkfbg ug]{ pBf]u, ^= k|rlnt sfg"g adf]lhd cg'dlt lng'kg]{ pBf]ux? .

35

cg';"rL!)
-bkmf !( sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -u_ ;Fu ;DalGwt_

clt cljsl;t If]q


!= afh'/f $= x'Dnf &= bfr'{nf !)= d'u' !!= !#=b}n]v !^=8f]6L !(= dgf ;f]n'v'Dj' @@= tfKn]h' @= hfh/sf]6 %= h'Dnf *= c5fd ?s"d !$= /f]Nkf !&= vf]6f @)= d':tf @#= #= 8f]Nkf ^= sfnLsf]6 (= aemf !@= ;Nofg !%= t]x|y'd !*= ;+v'jf;ef @!=

cf]vn9'f

cljsl;t If]q
!= j}t8L $= ef]hk'/ &= kfFry/ !)= /;'jf !#= kj{t @= 88]nw'/f %= Onfd *= Ko"7fg !!= l;Gw'kfNrf]s !$= bf]nvf #= DofUbL ^= l;Gw'nL (= afUn' !@= u'NdL !%= /fd]5fk

sd ljsl;t If]q
!= s}nfnL @= jlb{of #= $= kfNkf %= ndh' ^= &= c3f{vfFrL *= wgs'6f (= !)= bf !!= :ofhf !@= !#=pbok'/ !$= g'jfsf]6 !%= !^=sfe|]Kfnf~rf]s !&= slknj:t' !(= afFs] @)= wg'iff @@= ;Kt/L @#= ;nf{xL s~rgk'/ uf]/vf ;'v]{t tgx'F wflb !*= l;/xf @!=

/f}tx6

@$= dxf]Q/L

36

You might also like