Univerzitet Sv.

Kiril i Medodij
Medicinski fakultet - Skopje

Institut za transfuziologija

Seminarska rabota na tema

Mehanizmi za uni{tuvawe na
patogeni od krvta i krvni
produkti

Izrabotile:
]ormemeti Aida 15436 B1
Azemi Majlinda 15376 B6
Milkovska Adriana 15445 B1
Simonovska Elena 15395 B6
Boltevska Ivana 15323 B6
 Institut za transfuziologija

April ,2009

Za{tita od infekcii na kleto~ni koncentrati, plazma

i plazma komponenti

Kako rezultat na napredokot na standardite za higiena , pravilniot

izbor na dariteli, napredokot vo laboratoriskite testovi i upotreba na
virusno inaktivirani proizvodi zna~itelno e namalen rizikot od
prenesuvaweto na virusi, bakterii i ponekoga{ paraziti preku krvta
kleto~ni komponenti i plazma proizvodite. Vo poslednite godini se
voveduva zadol`itelen karantin na plazmata {to ovozmo`uva
natamo{no namaluvawe na rizikot od infekcija. Zadol`itelna e i
procenkata na opastnosta od infekcijata kaj komponentite koi ne
mo`e da se inaktiviraat i preparatite kakvi {to se : albuminot,
imunoglobulinite, koagulacionite faktori {to se predmet na procesi, a
koi ovozmo`uvaat otstranuvawe i inaktivirawe na virusite.
Laboratoriskite testovi koi denes se
koristat poka`uvaat golema sigurnost no
sepak ne stoprocentna vo otkrivaweto na
infekcija so HIV. Hepatit B i C. Ako postoi
nova infekcija kaj daritelite, tie se
infektivni vo tekot na nekolku dena ili
nedeli pred infekcijata da se otkrie so
testovi koi se na raspolagawe, pa poradi
ova izborot na daritelot mora da pripa|a na
nerizi~na grupa, a preostanatite se
isklu~uvaat. Natamo{no namaluvawe na
rizikot od transmisivna bolest e vo
nadle`nost na strogite indikacii za upotreba na homologna krv i
primena na alternativni merki {to ja namaluvaat upotrebata na
daritelska krv.
Plazma proizvodite kakvi {to se albumin, imunoglobulini i
koagulacioni faktori se proizveduvaat od pulirana plazma. Site merki
za identifikacija i prevencija na virusna infekcija isto taka ja
zgolemuvaat bezbednosta na krvnite proizvodi preku namaluvawe
na virusnata koli~ina vo plazma pulot. Sigurnosta na preparatot
osobeno zavisi od efektivnosta na virus inaktivacionata postapka i
mo`e da eliminira virusna koli~ina koja mo`e da proizleze od
plazma, pulirana od pove}e od 1000 daruvawa. Eksperimentalnoto
testirawe na proizvodstveniot proces za krvni proizvodi dava va`ni
informacii za efikasnosta na metodite za frakcionirawe i inaktivacija.

Infektivni pri~initeli koi se prenesuvaat so krv

Vo krvta se prisutni mnogu virusi. Nekoi pri~initeli kakvi {to se

HIV, HCV i nekoi slu~ai na HBV, ne mo`at da se otstranat od krvta.
Drugi pak do`ivotno vo leukocitite perzistiraat i pokraj prisustvoto
na neutralizira~kite antitela. Vo transfuzionata medicina zna~ajni se

2
 Institut za transfuziologija
onie virusi koi davaat viremija bez klini~ki simptomi ili virusi koi
davaat kratkorajna viremija, no so visoka koncentracija.

HIV mo`e da bide uspe{no inaktiviran od organski rastvoruva~i

detergenti i toplina.
HBV mo`e da se inaktivira so organski rastvoruva~i na masti i so
toplina.
HCV e osetliv na organski rastvoruva~i i toplina.
Za Epstein barr virusot, herpes 6, 7 nema studii kako dokaz deka se
prenesuvaat so transfuzija.

"Window" period

Period na "prozorec" i mo`en rizik od prenos na infekcija - toa e

period vo koj ne e mo`na detekcija na infekcija (t.n. "prozorec" ),
iako e taa prisutna. Vremetraeweto na "prozorecot" zavisi od edna
strana od imunolo{kata reaktivnost na doma}inot po kontakt so
virusot, a od druga strana od vidot na upotrebuvaniot test. Vremeto
koe e potrebno za detekcija na virusnite antigeni i/ili za sinteza na
specifi~nite antitela e mnogu razli~na i zavisi od osobinite na
virusot, no i od imunolo{kite karakteristiki na inficiranoto lice.
Ako e testot poosetliv, pogolema e negova sposobnost da go
skrati periodot na "prozorec". Imaj}i vo predvid deka postojat
razli~ni varijanti na virusni antigeni, mnogu e va`na sposobnosta na
testot da otkrie {to pogolem broj na ovie varijanti. Deneska so
postojano tehnolo{ko usovr{uvawe na karakteristikite na ELISA
testovite vo rutinska upotreba kaj nas se testovite od ~etvrta
generacija. Zemaj}i go vo predvid obemot i vidot na testiraweto ,
kako i vistinskata incidenca na infektivnite komplikacii od transfuzija
na krv, mo`e da se presmeta i potencijalniot rizik od infekcijata, i vo
onie zemji vo koi obemot na testirawata e naj{irok, a tastovite se so
najvisok kvalitet ,ne e postignato nulto nivo na rizik od prenos na
infektivni agensi.
Krvta vo Makedonija zadol`itelno se testira na hepatit B, C, HIV i
sifilis.

Bakteriska kontaminacija na kleto~ni koncentrati

i plazma komponenti

Vo eritrocitnite koncentrati samo nekoi bakterii mo`e da se

razmno`uvaat pri ~uvawe na +4 0C. Brojot na mikrobi se
zgolemuva vo tekot na vreme po edna inicialna faza na adaptacija.
Prekinot na kontinuirano ladewe isto taka dava mo`nost za
rastewe na pove}e bakterii. Zatoa e va`no, precizno da se odr`uva
temperatura na ladewe. Prigotvenite EK za transfuzija treba da se
apliciraat spored upatstvata. Yersinia enterocolitica igra posebna uloga
bidej}i daritelot mo`e da e asiptomatski, a mikrobot poka`uva
dobar rast na +4 0C. Treponema pallidum pre`ivuva do 120 ~asa na
+40C.

3
 Institut za transfuziologija
TK se podlo`ni na bakteriska kontaminacija bidej}i se ~uvaat na
20-220C. Vo ovie uslovi i drugi bakterii kako Ytreptococcus, Staphylococcus
Propiobakterium species mo`e da se razmno`uvaat.

Avtolognata krvna donacija ne e za{titena od bakteriska

kontaminacija. Rizikot se zgolemuva so vremeto na ~uvawe.
Pacientite so bakteriska infekcija ne treba da bidat dariteli na
avtologna krv.
Izvesno vreme po daruvaweto krvta ima baktericidna aktivnost i
se postavuva pra{awe dali taa treba da se inkubira kratko na sobna
temperatura pred da se frakcionira so cel da se postigne sterilnost
na sadovite minimalno kontaminirani so bakterii. Natamo{na
mo`nost za otstranuvawe na kontaminira~kite mikrobi e
leukocitnoto otstranuvawe bidej}i nekoi od agensite mo`e da se
fagocitiraat, no nemo`e da se uni{tat.
Pri izborot na ovie proceduri treba da
se zeme predvid postoeweto na razli~ni
odbrambeni mehanizmi za razli~ni
agensi. Iako efikasnosta na
komplementot vo konzerviranata krv e
namalena poradi otsustvoto na slobodni
Sa joni, negovata uloga ne e celosno
otsutna. Apatogenite mikroorganizmi
(bakterii na ko`nata flora i od
nadvore{nata sredina) mo`e da se
liziraat direktno. Opsonizacijata so
prirodni antitela komplement i drugi opsonini ovozmo`uva
fagocitoza i destrukcija na drugi bakteriski vidovi glavno od strana
na neutrofilnite granulociti. Mikrobite rezistentni na fagocitoza
(Ytaphylococcus aureus nekoi vidovi Yerratia marcescens kako i Escherichia
coli) se otporni na baktericidnite mehanizmi bidej}i ne mo`e da se
opsoniziraat ili go odbegnuvaat intrakleto~noto ubivawe od
fagocitite.
Denes prakti~no nema kontaminacija na plazma proizvodi so
bakterii bidej}i preparatite se podlo`uvaat na filtracija niz filtri
nepropusni za bakterii. Na krajot od procesot se vr{i kontrola za
sterilnost na finalnite proizvodi. So filtracijata ne se otstranuvaat
pirogenite materii. Zatoa za site plazma proizvodi se prepora~uva
izveduvawe na pirogen test. Mo`na e posledovatelna kontaminacija
i infekcija, koja mo`e da se slu~i kaj pacientite kako rezultat na
gre{ka pri upotreba na plazma proizvodi.

Sve`o smrznata plazma

SSP mo`e da se smeta kako mnogu sigurna vo pogled na

kontaminacijata so bakterii zatoa {to ne doa|a do porast na bakterii
pri temperaturi na dlabko smrznuvawe. Literaturata ne poznava
slu~aj na bakteriska infekcija preku SSP po voveduvaweto na

4
 Institut za transfuziologija
zatvoren sistem za pribirawe krv no mora da se vnimava za sekoe
o{tetuvawe na plasti~niot konteiner. S/D plazma dobiena od
pulirana plazma se podlo`uva na filtracija niz filtri {to ne propu{taat
bakterii, no del od bakteriite koi na nekoi na~in vlegle vo krvnata
kesa mo`e da bide eliminiran so baktericidni merki.

Otkrivawe na nekoi bakterii vo krvnite kesi ne e mo`no ni vo

sobranata krv nitu vo sve`o proizvodenite koncentrati poradi
malata koncentracija. Isto taka ne e voobi~aeno rutinski da se
odreduva prisustvo na bakterii. Hemolizata i diskoloracijata mo`e da
se smetaat kako indikatori za bakteriska kontaminacija {to sekako
podrazbira golem broj prisutni bakterii.

Virusno inaktivirana plazma

Virusnata inaktivacija na plazmata mo`e da dovede do promena

na plazma proteinite, ~ie klini~ko zna~ewe ne e utvrdeno. Taa se
izveduva so:
1. Solvent detergent S/D virus inaktivirana plazma - so ova
postapka plazma pulot se obrabotuva so me{avina od
organski rastvoruva~ (tri – n-butyl – phosphate, TNBP) i
detergent (tween - triton) ~ie otstranuvawe se izveduva
naj~esto so hromatografska postapka. S/D postapkata
efikasno gi inaktivira virusite so lipidna obvivka, kako HIV, HCV
i HBV. No neobvienite virusi kako HAV , Parvo virusi B19
ostanuvaat intaktni i mo`e da se pro{irat vo site edine~ni
edinici od plazma pulot.
2. Metilensko svetlo sino (MB) inaktivirana plazma - vo
kombinacija so svetlina, fotoaktivnata boja metilensko sino gi
inaktivira virusite, plazmata e smrznata so cel da gi destruira
kletkite so osloboduvawe na prisutni intracelularni virusi, po
odmrznuvawe , MB se dodava vo koncentracija od eden mikro
M/L vo plazma kesa iradirana so 45000 lux za eden ~as .
Mehanizmot se sostoi vo toa {to nastanuva vrzuvawe na
fotosenzitivnata materija na virusnite strukturi koi se
destruiraaat od kislorodot proizvoden od pikornavirus
iradijacijata. Ova procedura e efikasna protiv obvitkani virusi i
nekoi neobvieni ( HAV ili Parvovirusi ne se inaktiviraat).

Drugi metodi za pro~istuvawe na krvta

Ekspertite za infektivnite zaboluvawa dizajnirale eden aparat

nare~en hemopurifier. Raboti re~isi so ist princip kako aparatot za
dijaliza , so upotreba na membrana za zafa}awe i otstranuvawe na
virusite od krvta. Hemopurifierot upotrebuva antitela za
otstranuvawe na virusite kako {to krvta pominuva niz filter. Toj e
dizajniran da gi filtrira virusite i toksi~nite materii pred tie da gi

5
 Institut za transfuziologija
atakiraat organite. Metodot e mnogu sli~en na onoj so dijaliza i
mo`e da bide upotreban kaj pacienti so HIV, hepatitis C, influenca,
mumps i dr.
Hemodijaliza- stanuva zbor za nadvore{no telesen oblik na
nadomestuvawe na bubre`nata funkcija. Se dobiva taka da krvta na
bolniot pominuva nadvor od teloto preku posebni linii niz eden filter
(dijalizator) vo koj preku proces na osmoza i difuzija se ~isti od
{tetnite produkti na metabolizmot. Za sproveduvawe na
hemodijaliza
potreben ni e aparat , dijalizator,
rastvor za dijaliza so poznat hemiski
sostav , igli i linii. Vnatre vo filterot se
nao|a polupropustliva membrana so
toa {to na edna strana pominuva
krvta ,a na drugata strana rastvorot
na dijalizata.Za da mo`e da se
sproveduva hemodijalizata , potreben
e soodveten krvosaden pristap.
Postojat tri pristapi : arteriovenska
fistula , arterio venski graft i centralen
venski kateter . Idealno bi bilo na
vreme da se formira arteriovenska
fistula vo sprotivno se stava kateter
na venata na vratot. Hemodijalizata se sproveduva tri pati nedelno
po 4-5 ~asa na den.
Pro~istuvawe na krvta od LDL holesterol. Ova e edna metoda
koja trae 2 do 3 ~asa i za koja ekspertite ka`uvaat deka ja
pro~istuva krvta od LDL holesterolot. Procesot se narekuva LDL
afereza. Na pacienti so visoko nivo na "lo{iot" holesterol im se
stava kateter vo vena preku koja se otstranuva krvta od teloto.
Potoa eden takanare~en aparat liposorber go absorbira LDL od
plazmata . Posle ova krvta se vra}a pak vo teloto.
Narodna medicina - Za pro~istuvawe na krvta od patogeni
treba sekoj den da se jade po 10-15 citrus nobilis lorus (mandarini) za
vreme od 20-25 dena.

6
 Institut za transfuziologija

Koristena literatura:

- Transfuziologija u~ebnik po op{ta medicina-Prof.Dr.S.Kostovska,

Prof.Dr. M.Blagoevska, Skopje 2009 ;
- Kleto~ni koncentrati i plazma komponenti-Doc.Dr.Voskresija
Stefanovska, AD "Mladost"-Ko~ani, 1997 ;
- www.wikipedia.com/bloodcleaning ;