Politika Dergisi Sayi 7

Politika Dergisi
Say 7
iletisim@politikadergisi.com
01.09.2008
Editrlerimiz > Emrah ZDEMR > Gkhan DA Yazar Kadromuz > Ali hsan UUZ > Asaf MEK > Bilgin TRK > Burak NAN > Ceren YALDIZ > Cihat ERCOKUN > Emrah ZDEMR > Emre FDAN > Erbil DENZ > Erdal ALTUN > Evren YELKANAT > Frat ZDEMR > Gamze G. KONA > Gkhan DA > Kadir Levent BECT > Mira EVEN > Naile DUMAN > Osman ACAR > Osman BUDAK > zcan NEVRES > zgr Pnar IIK > Sevda EER > Takn YAYLA > Timur V. DORUOK > Yama KONA Redaksiyon > Mehmet Mustafa KAKI Kapak Tasarm > Selda OGALAN Not: Bu tabloda alfabetik sralama kullanlmtr.
Editrden...
Politika Dergisinin 7. says ile karnzdayz. Merhaba Deerli Okuyucular. ncelikle hepinizin gemi Zafer Bayramn kutluyorum. Bu saymzda da Politika Dergisine yakan bir say ortaya karmak iin ok abaladk. En byk temennimiz bu abamzda muvaffak olmaktr. Bu saymz zerine konumadan nce Politika Dergisinde yaanan kadro deiiklii haberlerini burada duyurmak istiyorum. Dergimiz kadrosuna, yaplan almalar sonras inandmz yazarlar kattk. Bu isimlerden ilki zcan NEVRES. Kendisi 1935 zmir Menemen doumlu bir gazeteci. Sayn yazarmz ayrca Politika Dergisinin geni kitlelere yayldnn ak bir rnei. Dergimize katlan bir dier yazar da Erbil DENZ. Dergimize katld gnden beri yapm olduu almalarla yanmzda olduunu hissettirdi. Kendisine teekkr ediyorum. Ayrca yazar araylarmz sonucu dergimize kattmz deerli bir isim daha var: Emre FDAN. Kendisinin bize ok ey katacana inanyorum. Dergimize katlan dier bir yazarmz da Osman BUDAK. yi bir okuyucu ve iyi bir yazar. Ben olduka faydal olaca inancndaym. Dergimize katlan dier bir yazarmz da Osman ACAR. Kendisi bir niversite rencisi. Kafkas niversitesi Kamu Ynetimi ikinci snf rencisi olan arkadamzn azmi genliimiz adna umut verici. Aramza katlan dier nemli yazarlarmz ise Ali hsan UUZ, Sevda EER ve Timur Veysel DORUOK. Gcmze g kattklarn dnyor ve almalarnn okurlarmza faydal olmasn temenni ediyorum.Ayrca deerli dostum, Ataturkforum.net (ki site u an yenilenmektedir.) sitesinin kurucusu Kadir Levent BECT de dergimizde yazlarn yaynlamaya balad. Ben onun yazlarn okurken byk keyif alyorum. Umarm siz deerli okurlarmzda ayn hazz yaarsnz. Ne yazk ki bir de zc haber vermek zorundaym. ok deerli arkadam Bar TINAY, Politika Dergisi kadrosundan ayrld. Kendisine verdii emeklerden tr teekkr ediyorum. Bize verdii destein devam etmesi de benim derin bir temennim. Dergimiz hakknda gurur verici bir olaydan da bahsetmelieyim. Biliyorsunuz ki dergimizin akademisyen bir yazar var: Gamze Gngrm KONA. Deerli hocamz son gnlerde youn bir ekilde ekranlarmzda grmekteyiz. Okuyucularmzn, hocamzn engin grlerinden yararlanmalar iin, hocamzn katlp yorum yapt programlar sitemizden duyuruyoruz. Duyurularmza kulak verip, hocamz ekranlardan takip eden okuyucularmza verdikleri destekten tr, hocamz ve dergimiz adna teekkr ediyoruz. Gzel bir gelimeyi daha siz deerli okurlarmzla paylaaym. Dergimizin okuyucu saylarndaki art bizi olduka mutlu ediyor. Tm okuyucularma teekkrler. Bu saymzda hangi konulardan bahsettiimizi kabaca belirtecek olursam u balklar sralamam mmkn; 30 Austos Zafer Bayram, Ergenekon Soruturmas, ran, PKK Terr, zelletirmeler, Siyonist basklar, sosyal diyalog ve daha birok konu. Peki, bu saymzda kimi arladk? Dergimizin kapanda da grdnz zere Politika Dergisinin 7. saysnn mlakat konuu Yurt Partisi Genel Bakan ve ileri Eski Bakan Sayn Sadettin TANTAN oldu. Sayn TANTANa i politik gelimeleri, Ergenekon Soruturmasn, Kafkaslarda yaanan durumu, yolsuzluklar, partisinin faaliyetlerini, PKK terrn sorduk. Kendiside itenlikle yantlad. Okuyucularmz iin olduka faydal olacana inandm bir mlakat gerekletirildi. Ben okunmasn tavsiye ediyorum. Dergimizin bu ayki konuk yazar da Sayn Emete GZGZELL. 8. saymzda bulumak dileiyle. Sayglarmla... editor@politikadergisi.com
Politika Dergisi
Say 7
01.09.2008
Gndeme Dair
Gkhan DA Byk Taarruz mant o gnden nce yeermi, o gn devam etmi ve bu gn de devam etmesi gereken bir mantktr. Bu mantalitenin bugn gnbirlik koullara indirilmesi, gnbirlik koullara indirenlere kar Byk bir Taarruzu gerektirir. Ulusal bayramlarmza skca sarlmak, ulusal varlmza skca sarlmakla e deerdir. Ulusal bayramlar ancak, ulusal varlklar olan uluslar kutlayabilir. Bu sebeple ulusal bayramlarmz bir gnle snrl tutmak yeterli deildir. Ulusal bayramlarmzn verdii bilin her zaman var olmaldr. Ksacas Varlmz, Trklmz, Trk Varlna Armaan Olmaldr.
Geen saymzda gndeme dair yorumlarm yaparken yazm yle bitirmitim: Bu saylk gndem deerlendirmesinde benden bu kadar; ama emin olun ki br sayya yazmak iin ok malzeme kacak. Gerekten de Trkiye gerekleri bu saymz iin de bir dolu malzeme kard. Anlayacanz gndem youn. Bugn burada dergimizin son saysnn k tarihine kadar gelien olaylar irdeleyeceim. Tabii kendimce. leriye dnk de birka ey sylemeyi eksik etmeyeceim. Tabii bu sylediklerim de kendimce. Gndeme dair konumaya balamadan nce bahsetmek istediim bir konu var. Bu konuyu yllardr sadece bir gn hatrlyoruz. ki uak gsterisi, bir Antkabir ziyareti, birka damla gzya dkene kadar ertesi gn oluyor. Ertesi gnden kastm 31 Austos. Peki, 31 Austoslarda ne oluyor? Her ey unutuluyor. Biz kendi ulusal bayramlarmz bile kutlamaktan aciz bir toplum olmaya doru gidiyoruz. Byk taarruzun yapld igalci kuvvetlerden, bugn fark olmayan insanlar lkemizde istedikleri gibi at koturuyorlar. Bir kendini bilmez kyor Atatrk sevmiyorum diyor. Biri kp Atatrk devrimleri travma yaratt diyor. Peki, sonu ne oluyor? 30 Austosta birlik ve beraberlikten konuuluyor. Ulusal bayramlar haricinde bu lkeyi sylediklerinle ger, sonra da birlik ve beraberlikten bahset. Bu olacak i midir? Deerli okurlar, Bakomutanlk Meydan Muharebesi (Byk Taarruz) yaand ve bitti, her 30 Austosta da kutluyoruz daha ne olsun demekle bu iler olmaz.
Genelkurmay Bakanmz Grevi Devrald Orgeneral Yaar BYKANITn Genelkurmay Bakan olarak emekli olmasndan sonra, Genelkurmay Bakan olarak lker BABU grevi devrald. Geleneksel olarak Trk Silahl Kuvvetleri Gn olmas sebebiyle 30 Austosta yaplan bu deiimin ncesinin Yksek Askeri ura (YA) kararlarna bal olduunu hepimiz biliyoruz. Son yaplan YA Toplantsna gre ordudan hibir ihra kararnn kmamas olduka ilgin bir olay olarak arivlerdeki yerini ald. Neyse... Yeni Genelkurmay Bakanmz lker BABU; 30 Austos sebebiyle imzalad Antkabir zel Defterine u cmleleri yazd: Ebedi nderimiz ve bakomutanmz Yce Atatrk, Yce Ulusumuzu bamszlk lks altnda birletirmek iin verdiin byk mcadeleyle kazanlan zaferin 86. yl dnmnde yksek huzurunda bulunmann gururunu ve heyecann yayoruz. Tm zorluklara ramen dman ordular karsnda elde ettiin tarihte eine az rastla-
Politika Dergisi
Say 7
01.09.2008
nr bir zaferle Trkiye Cumhuriyetinin temeli atlmtr. Ulus devlet, niter devlet ve laik devlet yaps zerinde ykselen Trkiye Cumhuriyeti Devleti, ilke ve devrimlerinin aydnlatt yolda yryne devam edecektir. Bu zaferle kurduun Cumhuriyetin temel niteliklerine yrekten bal personeli ve ada harp gcyle Trk Silahl Kuvvetleri, ulusunu bu kararl ilerleyiten alkoymak isteyen gler karsnda dn ve bugn olduu gibi yarn da en byk gvence olacaktr. Trk Silahl Kuvvetlerinin, en deerli emanetin olan Cumhuriyete sonsuza kadar sahip kacana olan sarslmaz inancmla, huzurunda saygyla eiliyorum. Ruhun ad olsun. Umarz lker BABUun bu yazd cmleler genel bir prosedr gibi kalmaz. nk o defteri bugn karalama defteri gibi kullanan, yazdklarnn bir ounun yalan olduunu bugn grdmz insanlar da yok deil. Ama ben Sayn lker BABUa sonuna kadar gvendiimi de belirtmek isterim. Hayrl uurlu olsun.
ABD, nsan Yardm amacyla, Uluslar aras Szlemeleri delerek, Trkiye Cumhuriyetinin boazlarndan sava gemileri geiriyor. NATO sava gemilerinin saysn arttryor ve Karadenize doru yelken ayor. angay Zirve Toplantsnda, Rusya ile in ahbaplklarn arttryorlar. Rusya, srailin ran vuraca tarihi syleyerek, belki de ABD dman ran yanna ekmeye alyor. Grcistann buradaki suu ne? Mihail Saakavili gibi bir devlet bakanna sahip olmak m? Sadece bu yeterli mi? Rusyann ba dmanlarndan eenler nerelerde? ABD zamannda Rusyaya kar savasn diye yaratt canavar yeniden arayabilir mi? Rusya yllarca savat Mslman insanlarla neden birlik olmak istercesine rana tyolar veriyor? Trkiye ne yapyor? Kimin yannda olduunu belli etmemeye mi alyor, yoksa taraf apak meydanda m? Ya da neden bir tarafn yannda? Yoksa bir tarafn yannda olmak zorunda m? Bu tr sorulara yant vermek tabii ki uzmanlk isteyen bir i. O yzden imdilik susuyorum.
Kafkaslarda Yaanan Durum Hakknda Dergimizin bu konudaki yetkin ismi Yrd. Do. Dr. Gamze Gngrm KONA varken bu konuda laf sylemek bana dmez ama ben yine de kendimce baz eyler syleyeyim. Madem Gndeme Dair dedik, o zaman gndemdeki konular gndem dna itmek yakksz kalr. Grcistan ile Rusya arasndaki gerilimin nedenlerini hepimiz biliyoruz. Durum aslndaki blgedeki bir bamszlk sorunuyla patlak verdi; ama durum bundan ibaret saylabilir mi? Grcistann, ABD desteini aldn artk bilmeyen yok. Ben Rusyann dolayl olarak ABD ile savatn iddia etsem bana ka kii kar kabilir? ABD yetkilileri prestijlerini kaybetmemek iin belki bana kar kabilir. Bir de ABDnin yardaklar.
Diin mi Var, Derdin Var! Sknts olan insanlara bilirsiniz ki, skntl denir. Ayn ekilde bela saan insanlara da belal denilmektedir. Son bir rnek vereyim. Dii olan insanlara da dili denilebilir. Bunu bir sfat olarak kullandnzda da karnza gl kelimesiyle tanmlanabilecek mecaz bir anlam gelir. Dili kelimesinin eitli anlamlar da mevcut. Bunlar batan sralayaym isterseniz. > Dili, dileri olan anlamna gelir. > Dili, dileri olan ark anlamna gelir. > Dili, ayakkabclk mesleinde kullanlan bir kerpetene verilen addr.
Politika Dergisi
Say 7
01.09.2008
> Dili, mecaz anlamda szn geirebilen gl bir kimse anlamna da gelir. > Dilinin bir dier mecaz anlam da beklenmedik olandr. > Dilinin en deiik anlam ise hayvan bilimindeki ad olan kaya baldr.
Bilmiyorum, deerli okuyucularmdan hi aban DLnin sitesine giren oldu mu? Ben girdim. cretsiz olarak reklamn yapaym. aban DLnin sitesinin adresi: www.sabandisli.org Siteye girdiinizde dikkatinizi eken ilk ey aban DLnin inci gibi dileri. Hemen sonra benim dikkatimi, Sayn Diliye ait hibir proje ve makalenin olmamas ekti. Ayrca siteye bir tane de anket koyulmu. Anket sorusu yle: Mevcut Hkmetin Performansn Nasl Buluyorsunuz? Anket 05.07.2007 tarihinde yaynlanm. Yani en son genel seimlerden 17 gn nce. zerine hkmet deiiklii yaanm; ama ankette bir deiiklik olmam. Anketi (bu yaz yazld srada) 479 kii oylam. Sonular; 165 kiinin (%34) ok iyi, 21 kiinin iyi (%4), 49 kiinin vasat (%10) ve 244 kiinin (%50) yetersiz eklinde oy kullandn iaret ediyor. Buradan anlalyor ki, aban DLnin partisinin hkmet politikalar aban DLnin sitesini gezenlere gre yetersiz. in komik yan ise tm oy oranlar toplandnda, toplamn %98 olmas. Yani %2 lik bir oy oran kayp. nandrc olmas iin sitenin bu halini fotorafladm. Yan tarafta bunu grmeniz mmkn. Bu arada oy kullandm da buradan belli oluyor. Ak syleyeyim ben yetersiz oyu kullandm. Gelelim asl meselemize. Rvet iddialarna ynelik herhangi bir aklamaya da rastlayamyorsunuz aban DLnin sitesinde. Unutmadan unu da syleyeyim. Sayn Dilinin zgemiinde AKPnin D likiler Bakan olduu yazarken stte Ekonomiden Sorumlu Genel Bakan Yardmcs yazyor.
Diliden bu kadar sz etmiken, e hazrda gndemden konuuyorken aklma nedense AKPnin Ekonomiden Sorumlu Genel Bakan Yardmcs ve Sakarya Milletvekili aban DL geldi. Hepimiz biliyoruz ki CHP Grup Bakanvekili ve CHP stanbul Milletvekili Kemal KILIDAROLU, aban DLnin rvet aldn belgelerle iddia etti. aban DLde doal olarak bunu yalanlad. Kemal KILIDAROLU yeni belgelerle ortaya ktnda ise aban DLnin sesi artk kslmaya balamt. Partisinin milletvekiline kar byle iddialar varken Babakan Recep Tayyip Erdoan nedense uzun mddet susmay tercih etti. Sonra konutu; ama bu konumasnda kulland kelimelerin aban Diliye mi ynelik olduu deerli basn mensuplarnn takdirine kald. imdi insann aklna u geliyor: Allah korkusuyla, Yaar Nuri ZTRKn dediine gre Allah ile aldatarak oy alanlarn bu tarz rvet sylemlerine maruz kalmalar ne derece dorudur? insan bunu bir dnyor nce. Sonra hemen akla bir baka soru geliyor: Eer bu iddialar doruysa, AKPnin Ekonomiden Sorumlu Gen. Ba. Yrd. Ekonomiden ne derece sorumlu olmutur? Bir dier soru da u: Bu iddialara kar ne zaman bir yaptrm uygulanabilecektir, dokunulmazlklar kaldrmamak daha ne kadar mantkldr? Sabahtan, akama kadar soru retebilirim; ama benim dikkatimi eken baka bir ey var.
Politika Dergisi
Say 7
01.09.2008
Bu olaya da bir anlam veremediimi belirtmek isterim. lerleyen gnlerde bu konuda ne olacak. Ben size ak syleyeyim. Kolay kolay bir ey olmayacak ya da Recep Tayyip Erdeoan elini vicdanna artk koyacak. Bunun baka bir izah yoktur. Bu lke nitelikli insanlarn kanlaryla slanmtr. Niteliksiz insanlar varsa bunlar cezalarn ekmek zorundadr.
szll ile birok kiiye ders verdi. Birok kiiden kastmsa, zde deil szde bir eyler olanlaradr. Nitekim bunlarn ou da tannm kiilerdir.
Erbakan affedildi Kayp Trilyon Davas sonras sulu bulunan Prof. Dr. Necmettin ERBAKAN, Cumhurbakanmz Abdullah GLn anayasal yetkileri sayesinde affedildi. Yorum yapmaya gerek yok. nk affedilmesinde bir gariplik de yok. Sonuta Cumhurbakanmz anayasal erevede bir yetki kullanmtr. Gariplikse onun da bu davada yarglanm olmas. Bu davada baka yarglanan oldu mu, olduysa ve onlar da sulu bulunduysa, affedilecekler mi ona bakmak gerekiyor.
Ahmedinejadn lkemizi Ziyareti Deerli okurlarm hatrlayacaksnz, geen gnlerde ran Cumhurbakan Ahmedinejad lkemizi ziyaret etti. Ak syleyeyim. Bu ziyaret Amerikann orta olan bir lkeyi resmen yerin dibine sokmaya niyetli olan bir insann ziyaretidir. Gelmeden nce ne dedi Sayn Ahmedinejad: Antkabire gitmem gnah Bir slam devletinin Cumhurbakan (nasl bir Cumhuriyetse) lkemize gelip, Atatrkn naan ziyaret eden tm Atatrkleri (ve zoraki giden tm sahte Atatrkleri) kendince gnahkar ilan etti. Peki, sonu ne oldu? Trkiye Cumhuriyeti bu konuda aciz kald. Dileri Bakan bu meseleyi ufak tefek bir ayrnt olarak grd. Aka Atatrke saygszlk iin dier devletlere de ak kap brakt. Ben Sayn Ali BABACAN knyorum. O makama da yakmadn dnyorum. Ahmedinejad iin stanbulun trafii uzun mddet kitlendi. Kimse ya acil bir hasta olurda, ona bir ey olur diye dnmedi. Ahmedinejad da benim lkeme gelselerdi ben byle karlamazdm diyerek resmen Trk yetkilileri kmsedi. Ahmedinejad bir iidir. Biliyorsunuz ki Ahmedinejad lkemizde bir Snni camisinde namaz kld ve bu davrann politik bir hamle olarak gsterdi. Din ile siyaset i iedir zaten dedi. Aka laiklie kar olduunu beyan etti. Ahmedinejad, bence her ne kadar lkemiz snrlarna girmeyi hak etmiyorsa da ak
Uluda niversitesi Rektrnn Davran Uluda niversitesinin yeni rektr Prof. Dr. Medet Mete CENGZ, rektrlk grevini Prof. Dr. Mustafa YURTKURANdan devrald. Hepimiz biliyoruz ki, yaplan rektrlk seimlerinde Sayn Mustafa YURTKURANn ei deerli Merih YURTKURAN en ok oyu olmasna ramen, YK tarafndan Cumhurbakanlna gnderilen listede kendisine yer bulamamt. Bu iin demokrasiyle ne kadar badamadn herhalde ki belirtmeme neden yok. Nitekim bu davrann onur krc bir davran olduunu da olayn ba aktrleri ifade etti. Bir ounuz bilecektir ki ben Uluda niversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi Kamu Ynetimi Blm 2008 yl mezunuyum. Benim zamanmda eski rektrmz Sayn Mustafa YURTKURANn son grev senesiydi. Kendisiyle hatrlayacak olursanz Politika Dergisi adna bir mlakat gerekletirmitik. Ne yalan syleyeyim kendisi beni, anlattklaryla olduka duygulandrmt. Mkemmel bir insan olduunu burada tekrar tekrar belirtmeliyim. Ayn ekilde Sayn Merih YURTKURAN da yle.
Politika Dergisi
Say 7
01.09.2008
Hepimiz biliyoruz ki bu tarz atamalarda iin iine siyaset karyor. Prof. Dr. Medet Mete CENGZ iin de bu tarz bir sylenti sz konusuydu; fakat ben byle bir duruma ihtimal vermek istemiyordum. Basnda yer alan haberlere gre Sayn CENGZ, bu durumu kutlamak iin bir ahsiyetin getirdii pastay kesiyor ve pastann zerinde Durmak Yok, Yola Devam slogan bulunuyor. Bu slogan son genel seimlerde hangi partinin kullandn ok iyi biliyoruz. Bu sebeple u anki rektrn davran yakkszdr ve Uluda niversitesinin laik, ada, Atatrk eitim sloganyla badamamaktadr. Sayn rektrmz daha dikkatli davranmaya davet ediyorum. Uluda niversiteli olmann gururunu her zaman yaamak istediimi de haykryorum. Neyse
olur veren hkmetle grsn. Gc esnafa m yetiyor? Bakn kendi bama gelen bir olay anlataym. Babam da ayn dayak yiyen Metin Tekin gibi esnaftr ve iki sat yapmaktadr; fakat yeni dzenlenen kanuna gre onunda iki satna son verilmitir. Yeni dzenlenen Kat, Mlkiyet Kanununa gre iskan olmayan yerlerde (Trkiyenin neresinde iskan varsa) iki sat yapabilmek iin tm apartman sakinlerinin muvafakatname (izin) vermesi gerekir. Eskiden bu oran oyokluuna tekabl ediyordu. Yeni dzenlemeyle iki ve kuruyemi sat yapan yerlere zorluklar kartlmtr. Umarz ki ama kk esnaf ldrmek ve slam Devleti deildir.
Metro Durana Verilen sim Gaziosmanpaada yaplan metro durana bir tarikat yuvasnn ismi verildi. Duran ad Mescid-i Selam. Aleykm Selamda, byle bir ada niye ihtiya duyulur. Metronun yapld yer Malkoolu Mahallesi ile Cebesi Mahallesinin civar. Bu iki mahalle adndan biri deil de neden byle bir isim tercih edildi. Gerekten ilgin deil, gerekten beklenen. nk slam Devletine gittiimiz bir gerek.
Yava yava yazmn sonlarna doru geliyorum. Aslnda irdelemek istediim daha birok konu var; ama yazm ok uzun tutup dier arkadalarmn haklarn yemek istemiyorum. Bu sebeple ksaca birka noktaya daha deinip yazma son vereceim.
Osman PAKSTn Ei Hakknda Keirendeki Durum Medyaya yansdnda hepimizi hayretlere dren bir olayla karlatk. Metin ahin adndaki bir esnafmz iki sat yapt gerekesiyle iddete maruz kald. iddet uygulayan zabtalar hakknda soruturma ald ama bunun bir de basna szmayan taraflar olamaz m? Keirende iki satnn yasak olduunu biliyor musunuz? Satan yerlerinde maruz kald basky bu olay patlak vermeseydi tahmin edebilecek miydik? Keiren Belediye Bakan; eer ikiye karysa, gitsin mcadelesini iki satna Osman PAKST, Anayasa Mahkemesi Bakanvekili. Ei Ergenekon soruturmas kapsamnda ifade veriyor. Olay tabii medyada. Ergenekon Savcs ise dertli. Olay bu kadar medyaya tamak zorunda myd diyor. Yakalanacaklar medya bas bas baryordu. Ona ise kimsenin bir ey dedii yok. Ah Benim Gzel lkem. Samsuna gidelim mi? Deinemediim konular iin zr. 8. saymzda grmek zere. Sayglarmla
gokhan.dag@politikadergisi.com
Politika Dergisi
Say 7
01.09.2008
NDEKLER
KltrSanat
P-Film: Bakalarnn Hayat PKitap: Sekiler P-DVD: Schindlerin Listesi
22
Gndeme Dair
GKHAN DAIN GNDEMDEK KONULARLA LGL DEERLENDRMELER 4 4NC SAYFADA.
Darbeler lkeyi Nereye Gtrr? (3)
24 45
Darbeciler, szde anariyi bahane etmiti; fakat asl amalar, lkedeki genliin bakaldrsn engellemek ve sanayi burjuvazisini egemen snf haline getirmekti. EVREN YELKANAT'IN YAZISININ 26 3. BLM 26'INCI SAYFADA.
PMzik: Kazm Koyuncu
50
Antkabire Yine Gereklemeyen Ziyaret, Kravatsz Cumhurbakan Mahmud Ahmedinejad, ran ve Aklma Taklanlar Uygulanacak olas uluslararas yaptrmlar, ran' yalnzlatracak ve bu yalnzlama, Mslman lkeler dhil, potansiyel yatrmc olabilecek tm devletleri ran'dan uzaklatracaktr.
PDOKUR
Kinetii Brak, Mekanie Bak! - Sevda EER
55
Politika DergisiSadettin TANTAN Mlakat Bugn yolsuzluklar legallemitir artk. Bir lkeyi yneten babakan, (.) kendi azyla rvetle benzin aldn syleyip; bunun zerine hibir adl soruturma almamsa, demek ki artk her ey legallemitir. ESK LER BAKANI VE YURT PARTS GENEL BK. SN. SADETTN TANTAN YAPTIIMIZ RPORTAJIN TAMA28 MI 28NC SAYFADA.
DR. GAMZE KONANIN YAZISININ TAMAMI 12NC SAYFADA.
12
Kafkasyada Neler Oluyor?

Bu yaanalar, bizlere; ezen ulus - ezilen ulus elikisini, yani merkez - evre elikisini bir kez daha hatrlatm ve doruluunu kantlamtr. BURAK NANINYAZISININ TAMAMI 20NC SAYFADA.
rticann Ayak Sesleri
20
Cambazn Son Gsterisi
Durum ne olursa olsun blgede hl gl bir devlet olan Trkiye, kendi karlar dorultusunda, denge devlet roln stlenebilir. ERBL DENZN YAZISININ TAMAMI 16INCI SAYFADA.
Bu lkeye irtica gelmez diyenler; Ankara Keirendeki olay iyi irdeleyin. Yava yava, snaya snaya altra altra gelmektedir. 23 ZCAN NEVRESN YAZISININ
TAMAMI 23NC SAYFADA.
Politika Dergisi
Say 7
Grmz Politika Dergisinin grs; genlerin ve gen dncelilerin kavga ile deil fikirlerle politik katlmn salamaktr. Politika Dergisi, Trkiye iin demokrasiyi; sadece seimlere zglenmi bir rejim olarak deil Trkiye Cumhuriyetinin temel esaslarna uyulmak artyla her kesimin katlmnn saland bir rejim olarak tanmlar.
01.09.2008
NDEKLER
zelletirme ile Yzlemek (1) Bazlar; o dnem gerekli olabilirdi; ama bugn eskimi bir modeldir diye, Mustafa Kemale dokunmuyor gzkp, bu temel ilkeyi yok etmek peindedir. Mustafa Kemal, eskiyebilir diye mi bu kavram temel ilkeleri arasna almtr acaba? OSMAN BUDAKIN YAZISININ TAMAMI 36'INCI SAYFADA. Ergenekon Nedir, Ne Deildir? Ben Vatandan Daniskasym Ben devletin kurumlarna gvenirim, hukuka inanrm. Ben vatandan daniskasym nk. Ya siz beyler, ya siz hanmefendiler? K.LEVENT BECTN YAZISININ TAMAMI 44'NC SAYFADA.
44
36
irinlik Muskas Her trl eyi yaparlar; ama lene kadar hep gnahszdrlar. Ne ansllar NALE DUMANIN YAZISININ TAMAMI 25'NC SAYFADA.
Grevimiz
1. Genlerin ve gen beyinlilerin politik dncelerine yer vererek, depolitize olmalarn engellemek ve bu yolla lkemiz politikasna bir ivme kazandrabilmek, 2. Cumhuriyetimizin, Trk devrimlerinin, insan haklarnn, demokrasinin ve laikliin z korunmak kayd ile fikir serbestsi sunabilmek, 3. Geni bir politik yelpazenin sunulmas ile okuru ok ynl dnmeye sevk etmek, 4. Tm bunlarn kazanmlar ile dnsel politizasyonu salayarak, gelecek iin gerek bir demokrasi oluturmaya katkda bulunmaktr.
Sre, AKP-TSK sava deildir. Aksine, AKP ve TSKnin imzalad Amerikan barnn resmidir. EMRE FDANIN YAZISININ TAMAMI 18'NC SAYFADA. Toz Bulutlar Dald Siyonist organize, Erbakan Hoca'y mutlaka susturmak ve siyaset dna itmek iin ellerinde bulunan btn gayr meru yollara bavurarak bundan da asla ekinmediler. ERDAL ALTUNUN YAZISININ TAMAMI 40'INCI SAYFADA.
25
18
len Sosyal Devlet lkemiz halen hak ve zgrlkler asndan 19. yzylda kalmtr. 20. yzyln modern sosyal devlet anlayn hibir zaman tam olarak uygulayamamtr. YAMA KONANIN YAZISININ TAMAMI 38'NC SAYFADA. PKKl Bombaclar Kim Eitiyor? PKKnn bildik ses duyurma veya korkutma amal bombal saldrlarndan farkl olarak artk daha ok kiiye zarar verme taktii ile saldrmas akllara baz sorular getiriyor. BLGN TRKN YAZISININ TAMAMI 51'NC SAYFADA.
38
40
Koyma Aklla Gideceimiz Yer

Rus askeri yetkilileri, ABDnin Polonyaya fze savunma kalkan kurmas zerine; Polonyadan bir saldr gelmese dahi, menei Amerikal olan bir saldrda Polonyann hedefleri olacan akladlar. Bilmem, daha ak konumaya gerek var m? EMRAH ZDEMRN YAZISININ TAMAMI 42'NC SAYFADA.
51
Politika Dergisi
Say 7
01.09.2008
indekiler
Unutulmayacaklar Sava vardr meydanlarda olur! Hele bir de komutann bizzat cephede, kendi askeriyle, kendi halkyla, omuz omuza, ayn keder iin, yurdunun onuru, zgrl iin mcadele ettii sava vardr. SEVDA EERN YAZISININ TAMAMI 53'NC SAYFADA. Siyasetin Elzem Kanunlar Siyasetin iki yz vardr. Bir yznde bahsettiimiz gibi atma, dier yznde ise uzlama bulunur. Bu yzden siyasetin z atmalarn zme kavuturulma sreci olarak tarif edilir. OSMAN ACARIN YAZISININ TAMAMI 46'INCI SAYFADA.
46
53
ekik Gz Efsanesi
inin ABDye baml durumda olmas gz nne alndnda Amerikan ekonomisindeki herhangi bir durgunluk sebebiyle Toplumsal deiimi srekli etkileyen ana in ihracatn bir bozguetkeni Giddens; fiziksel evre, politik rgtna uratmas kanlmaz olacaktr. lenme ve kltrel etkenler olarak belirler. A. Giddensa Gre Toplumsal Deimeyi Etkileyen Faktrler ASAF MEKN YAZISININ TAMAMI 49'UNCU SAYFADA. TMUR V. DORUOKUN YAZISININ TAMAMI 55'NC SAYFADA.
55
Politika Dergisi Say 6
49
lgin elikiler Baka ilginlikler de yok deil. Mesela burslu okuyan siyasilerin ocuklar i adam oluyor, gemicikler alyor. Burssuz okuyan fakir kesim u an isiz dolayor. Bu da ilgin bir eliki. GKHAN DAIN YAZISININ TA- 58 MAMI 58'NC SAYFADA.
Dnya Bar Gn Bu dnyada herkesin yaamaya hakk var. Herkes baba olmak; insanca bir ortamda yaamak, ocuklar oynamak, kadnlar sevdiklerine kavumak ister. AL . UUZUN YAZISININ TAMAMI 59'UNCU SAYFADA.
59
BU SAYIMIZA KONUK OLAN YAZAR; EMETE GZGZELL CVAN.
Blclerin snd tek kavram; Bar

.
60
Sayfa 12
Politika Dergisi
Antkabire Yine Gereklemeyen Ziyaret, Kravatsz Cumhurbakan Mahmud Ahmedinejad, ran ve Aklma Taklanlar
Gamze GNGRM KONA doktrininin Humeyniciliin en nemli unsuru olduu gereini belirtmemiz gerekmektedir. Eer bu doktrin olmasayd, Humeynicilik belki devrim dneminde slamc ideoloji olarak nderlik edebilecek; ancak ran ulusdevletini yeniden kuracak olan ayrcalkl bir devrim statsne kavuamayacakt. Velayet-i Fakih doktrini, ran toplumunu, ran Devriminde Ayetullah Humeyniyi izlemeye sevk eden balca itici faktr olmutur. (bkz. Gka, 1999, ss.373-381) kinci olarak; iktidarn tam kalbinde otoriter ve etkin bir bakanlk merkezinin olumas, ynetici bakann rann d politika gndemini, i politikasn ve nceliklerini devletin ulusal karlarna uygun olarak dzenlemesine imkan tand. Bu giriim, ayn zamanda, bir sonraki pragmatist eilimi de glendirdi. Bu gelimeyle birlikte, politikalar ve stratejiler, blgenin jeopolitik gereklerine daha duyarl ve gelimelerden daha etkilenir hale geldi. Bu durum, d politika dzeyinde, dier lkelerle arasndaki ideolojik farkllklarn fazla nemli olmadn ifade etme ve ranl yetkilileri blgedeki devletler ve rakip siyasal glerle diyalog kurmaya abalama eklinde kendini gsterdi. nc olarak; Sovyetler Birliinin dalmasnn ardndan ran, artk iki sper g (Sovyetler Birlii ve ABD) arasndaki denge problemiyle urama zorunluluundan kurtuldu. Bunun yerine, ranl yetkililer, bu yeni uluslararas dzende tek sper g olan ve ran slam devriminden beri rana dosta davranmayan ABD ile baa kabilmek iin stratejiler gelitirmeye gerek duydular. Drdnc olarak; petrol gelirlerine olan youn bamllktan ve ABD ambargosunun srmesinden kaynaklanan ekonomik sorunlar, slam Cumhuriyetini, ekonomisini iyiletirmek iin gerekli giriimleri balatmaya -bir anlamda- zorlad. Bu nedenle, Tahran, byle bir stratejinin baarya ulamas iin n koulun, d ilikilerde deiiklik ve uluslararas ekonomik sistemle belli oranda entegrasyon olaca gereini grd. Son olarak; Sovyetler Birliinin kmesi, eski Sovyetlerin jeopolitik alannda bamsz Mslman cumhuriyetlerin douu ve
rann d politikasndaki deiiklikler; 1980lerin sonunda Souk Sava dneminin sona ermesini takiben, uluslararas siyasal sistemdeki deiikliklerle ayn dnemde meydana gelmitir.
Sovyetler Birliinin dalmasnn ardndan ran, artk iki sper g arasndaki denge problemiyle urama zorunluluundan kurtuldu.
rann d politikasndaki deiiklikler; 1980lerin sonunda Souk Sava dneminin sona ermesini takiben, uluslararas siyasal sistemdeki deiikliklerle ayn dnemde meydana gelmitir. undan sz etmeden gememek gerekir ki rann d politikasnda 1980lerin sonunda ortaya kan deiikliklerin bir dizi i, blgesel ve uluslararas faktrn sonucu olduu kabul edilmelidir. rann d politikasnda deiimlere yol aan bu faktrler eitlidir: lk olarak; Ayetullah Humeyninin 1989daki vefat ve ardndan 1979 anayasasndaki reform, gl Bakan-Fakih (Rafsancani-Humeyni) ekseni etrafnda pragmatist ynetici liderliinin douuna ve Velayet-i Fakih doktrininin yeni batan deerlendirilmesine olanak tanmtr. Velayet-i Fakih nancnn Toplumsal Psikolojisi balkl makalesinde Dr. Erol Gka, Velayet-i Fakih doktrinini u szlerle aklamaktadr: Velayet-i Fakih, slami ynetim demektir. 1979 ran Devrimiyle birlikte bir doktrin olarak domutur. Rza ah dneminde rann toplumsal formasyonu, hzl sosyo-ekonomik byme; fakat yava ilerleyen siyasal gelime temeline dayanyordu. ran ynetimi, ran toplumundaki muhalefeti bask altnda tutan bir politika izliyordu. Rza ah, 1977de i sorunlar ve dardan gelen basklar sonucu baz siyasal serbestlik tedbirleri aldnda, siyasal rgtlenmesi ve deneyimi bulunmayan kimi laik aydnlar, gsteri dzenleyerek ve konumalar yaparak muhalefet etmeye alyorlard; ancak taraftar ve hayranlardan oluan Humeyniciler grubu, en gl ve iyi rgtlenmi muhalif grup olarak ortaya kt. Taraftarlaryla birlikte Humeyni, devrimci dnmler isteyen; ancak bunu gerekletirmek iin gerekli gc bulunmayan toplumsal gler zerinde liderliini kurdu. lk balarda, Humeyninin slami ynetim ideolojisi, din bilginleri ve rencilerden oluan ok snrl bir toplumsal snf tarafndan destekleniyordu. Humeyninin bu devrimci ideolojisi, sonradan siyasal slam olarak adlandrlmaya baland. ran slam devriminin ardndan yrtlen politikalar incelediimizde, Humeyni devriminin balca ilevinin, slamc ideoloji temelinde yeni bir ulus-devlet modeli kurmak ve bu ulusdevleti srdrmek olduu ak biimde anlalmaktadr. Bu noktada, Velayet-i Fakih
Say 7
Sayfa 13
Kuveyt Krizi, rann karsna ok sayda frsat ve ayn zamanda amas gereken bir dizi sorun kard. Hem Orta Asyada hem de uluslararas sistemdeki bu gelimelerle beraber, rann ulusal gvenlii ve blgedeki deiim ve istikrarszlk ortamnda lkenin oynad roln belirsizlii ile ilgili beklenmedik sorunlar ortaya kt. Bu sorunlar ve belirsizlikler, rann d politikasnda yeni baz stratejiler gelitirmesini gerektirdi. (Aras, 1996, p.169) Humeyni sonras dnemde, ran ynetiminin bu sorunlara tepkisi, bir giriimler kombinasyonu eklinde olmutur. Bu giriimler, rann d politikasnda kkl deiikliklere yol amtr. Bu deiiklikler unlardr: (Herzig, 1995, ss.9-11) ncelikle, ran ynetimi, dier devletleri rann uluslararas hukuku tanyan ve uluslararas normlar gzeten, bir tehdit olmaktan ok potansiyel bir ortak olan normal bir devlet olduuna inandrarak uluslararas alandaki yalnzln gidermek iin kayda deer bir aba gsterdi. ABD ile ilikileri gelitirme yollar arad. kinci olarak; ran ynetimi, kendini dnyaya entegre ederek; uluslararas alandaki yalnzlndan kurtulmak iin iki tarafl, ok tarafl ve blgesel balar kurdu. Ekonomik birlii rgt (ECO) ve slam Konferans rgt (OIC) gibi ok tarafl ve blgesel rgtlenmelere katlarak, grntsn iyiletirmek ve dier devletlerle ibirlii iinde almaya taraftar olduunu gstermek istedi. Bu nedenle, blgesel ibirlii ve ok taraflla verilen zel nemin, gnmzdeki ran d politikasnn belirleyici zellii olduu sylenebilir. nc olarak; Souk Sava yllarnda rann d politikada hede-
fi, kendi karlarna en iyi hizmet eden sper gleri dengelemek olmutur. Deiik oranlarda baarl olan eitli yaklamlar benimsenmitir. Bunlar, pozitif denge (her iki g karsnda bir takm dnler verme), negatif denge (hibirine ayrcalk tanmama), nc g stratejisi (sper glerin etkilerini dengelemek iin devreye dier Batl gleri sokmaya alma), glerden biri veya dieriyle ittifak kurma eklinde sralanabilir; ancak Sovyetler Birliinin dalmasndan sonra, ran artk sper gleri dengeleme zorunluluundan kurtulmutur. ki sper gle uramak yerine, imdi ran, ABD karsndaki zayfln telafi etmeye ve baka devletlerle blgesel ve ok tarafl gruplamalarda birlikte yer alarak ABDyi dengelemeye almaktadr. Bylece, Souk Sava dnemi boyunca ranl yetkililerce benimsenen bu drt yaklam, yerini dier devletlerle ibirlii kurarak ABDyi dengelemeye brakmtr. Drdnc olarak; ran, Souk Sava dnemi boyunca ranl yetkililerce sk skya izlenen d politika ilkelerinde baz kkl deiiklikler gerekletirmitir. ranl yetkililer, yeni dnya dzeninde; ulusalclk yerine uluslararascln, slama sk skya balln yerine ulusal karlarn ve ideoloji yerine pragmatizmin nemini vurgulamaya balamlardr. Beinci olarak; Humeyni dneminde, lkenin askeri adan yeniden yaplandrlmasna yatrm yaplmas, ABDnin etkisine direnebilmek iin Sovyetler Birliinden silah satn alnarak lkenin askeri olanaklar ve silah kapasitesinin artrlmas; ranl yetkililerce benimsenen en nemli gvenlik politikalar olmutur; ancak Souk Sava dneminin sona ermesinden sonra ve Ayetullah Humeyninin vefatnn ardndan, ran slam Cumhuriyetinin gvenlik politikas -byk ldekendine gvenmeye ve d glere baml olmakszn lke iinde silah retimine dayandrlmtr. ran, blgeden veya blge dndan gelecek tehditleri kontrol edebilmek iin blgesel gvenlik ibirlikleri oluturma giriimlerinde bulunmaktadr. Son olarak; ran, savatan sonra yeniden yaplanma giriimlerinin getirdii ar maliyetle, zellikle ran slam Devriminin ilk on ylnda izlenen hatal politikalarla, kt ynetim ve toplumsal yozlamayla, hzl nfus artyla, petrol fiyatlarndaki dle ve yabanc sermayenin nndeki engellerden kaynaklanan iddetli ekonomik sorunlarla kar karya kalmtr. Humeyni sonras ynetim, bu ekonomik problemleri dikkate alarak rann petrol d ihracat iin pazar bulma, dier Mslman ve gelimekte olan lkelerle ekonomik ve teknik ibirlii ve serbest ticaret blgeleri oluturma konularna zel nem vermitir. Yine Humeyni sonras ynetimler, ayn zeni d ekonomik ilikiler hususunda da gs-
ran ynetimi, kendini dnyaya entegre ederek; uluslararas alandaki yalnzlndan kurtulmak iin iki tarafl, ok tarafl ve blgesel balar kurdu.
Souk Sava dneminin sona ermesinden sonra ve Ayetullah Humeyninin vefatnn ardndan, ran slam Cumhuriyetinin gvenlik politikas -byk ldekendine gvenmeye ve d glere baml olmakszn lke iinde silah retimine dayandrlmtr.
Sayfa 14
Politika Dergisi
termitir. rann lke ekonomisinden sorumlu ynetim organlar, ok tarafl ekonomik organizasyonlar kurulmasn tevik etmilerdir. rann Ekonomik birlii rgtn (ECO) canlandrma giriimi, buna en bariz rnektir. Dnya ham petrol rezervinin %10'unu elinde bulunduran ran, OPEC bnyesinde, ikinci byk petrol reten lke konumundadr. ran, ayrca, in ve Hindistan gibi son yllarn en gl ekonomilerine sahip iki lke iin balca tedariki olma zelliine de sahiptir. Bunun yan sra, mevcut ran ynetimi, Irakl iiler arasnda olduka byk bir etkiye sahiptir. Tahran'n nkleer olmayan silah kapasitesiyle, tm Avrupa ehirlerini vurma gcne sahip olduu bilinmektedir. ran Atom Enerjisi Kurumu Bakan, ran'n herhangi bir Batl devletin ekonomik ya da teknolojik destei olmakszn kendi nkleer bombasn gelitirebileceini iddia etmektedir. Diplomatik adan ise ran in Halk Cumhuriyeti'ne byk bir gven duymakta ve ran medyas sklkla in mucizesine deinen yaynlar yapmaktadr. ran-in yaknlamas, pratikte de doruluunu kantlamaktadr. in petrokimya irketi ve ran'n, Yadavaran petrol sahasn gelitirmeyi hedefleyen 100 milyar dolar tutarndaki projeyi hayata geirmek zere olduklar dnya kamuoyu tarafndan bilinmektedir. te belki yukarda sralamaya altmz askeri, siyasal ve ekonomik nedenlerin birine ya da hepsine gvenen ran Cumhurbakan Mahmud Ahmedinejad, sklkla; Batllarn ran'a, ran'n Batllara duyduundan daha fazla ihtiya duymakta olduunu ifade etmektedir. ran, Ahmedinejad'n greve geldii dnemden itibaren, kendisini uluslararas toplumdan izole etmek iin aktif bir dizi nlem almaya balamtr. rnein, ran petrol ticaretini dolar baznda deil de avro baznda gerekletirmeyi salayacak olan yeni bir uluslararas petrol oluumuna katlmtr. Bunun yan sra, Cumhurbakan yardmcs Perviz Davudi, benzeri ran kapsamnda retilen yabanc tketim mallarnn ran slam Cumhuriyeti tarafndan ithalinin yasaklandn aklamtr. ran' uluslararas toplumdan tecrit etmeyi hedefleyen
Dnya ham petrol rezervinin %10'unu elinde bulunduran ran, OPEC bnyesinde, ikinci byk petrol reten lke konumundadr.
nc fiili nlem ise d yatrmlar nleyebilmek iin devlet sektrnn sorumluluk ve kapsama alanlarn genileterek, merkezden planlanan ve kontrol edilebilen endstriyi tevik etmek olmutur. Son dnemlerde uluslararas kamuoyunu ve diplomatik evreleri en fazla megul eden nkleer silah edinme abalar ve bu konuda tm devletleri ve uluslararas tm rgtleri hie sayan srar ise ran'n uluslararas toplum nezdinde kendini yalnzlatrmak iin uygulamakta olduu politikalara son rnek olarak gsterilebilir. ran slam Cumhuriyeti'nin, bata blge devletlerini, ardndan ise tm Avrupa devletlerini ve Amerika Birleik Devletleri'ni tedirgin eden bu keskin politik duruunun ksa ya da uzun vadede ran'a siyasal, sosyal ya da ekonomik alardan hi bir fayda getirmeyeceini ve bu keskin politik duruunu devam ettirmesi durumunda ran'n bir dizi glkle yzleeceini dnmekteyim. Bu politik srarn ran ekonomisine siyasal ve sosyal dzenine ykleyecei sorunlar u ekilde sralanabilir: -in ve Hindistan'n Amerika ve Avrupa pazarlarna ucuz mal ve hizmet temin etme kapasitesi, ran petrolnn desteine baldr. ran'a uygulanacak olas yaptrmlarn ran ekonomisine verecei zarar, petrol fiyatlarnn ykselmesine neden olacaktr. Bu tarz bir gelime ise in ve Hindistan ekonomileri zerinde byk bir ykm oluturacaktr. Bu ykmla birlikte, in ve Hindistan, ran'a u anda vermekte olduklar diplomatik destei vermekten doal olarak vazgeeceklerdir. Bu gelime, ran'n, mevcut konjonktrde olas stratejik mttefik olarak deerlendirdii bu iki lkenin de desteini kaybetmesine neden olacak ve ran' iyice yalnzlatracaktr. -ran'n petrol endstrisinin iyi durumda olmad ve mevcut artlar altnda ran'n 2020 ylna kadar petrol girdisini iki katna karma hedefini gerekletiremeyecei kesin gibi grnmektedir. ran'n petrol pompalama kapasitesi ise altyap yatrmlarnn devamna baldr. ran'a uygulanacak olas uluslararas yaptrmlar, ran'n teknolojik geliimini engelleyecek ve hedeflerini ertelemesine neden olacaktr. -Iran-Irak savann elektrik retim tesislerine, kprlere, retim alanlarna ve eitli altyap elemanlarna vermi olduu zarardan ran petrol endstrisinin tam anlamyla kurtulmu olduunu sylemek gtr. Mevcut petrol rezervlerinden tam kapasite gelir
ran Cumhurbakan Mahmud Ahmedinejad, sklkla; Batllarn ran'a, ran'n Batllara duyduundan daha fazla ihtiya duymakta olduunu ifade etmektedir.
ran'a uygulanacak olas uluslararas yaptrmlar, ran'n teknolojik geliimini engelleyecek ve hedeflerini ertelemesine neden olacaktr.
Say 7
Sayfa 15
-in, Rusya ve Pakistan'n yakn gelecekte birlikte hareket etmesini gerektiren hibir mantkl sebep bulunmamaktadr. Bu lkenin ran ile ticari ya da askeri bir birlik oluturmalar, bu lkelerin Amerika ve Avrupa ile mevcut karlarn zedelemeleri anlam tayacaktr. Bu lkeden hibirinin ABD ya da Avrupa ile kar karya gelme riskini stlenebilmesi mevcut artlar altnda ran, diplomatik adan inmmkn gzkmemektedir. -70 milyon ran nfusunun yaklak % 50'si, 25 yan altndadr. Bu saysal veri, ran'n %11 olan isizlik orann koruyabilmek iin her yl yaklak 1 milyon yeni i yaratmas anlamna gelmektedir. Olas yaptrmlar karsnda ran ekonomisinin yzleecei darboaz, bu hedefin ertelenmesini ve beraberinde toplumsal honutsuzluun artmasn getirecektir. -Resmi veriler, devrimden bu yana, ortalama yaam standardnn %20 orannda dtn gstermektedir. ran orta snf enflasyondan, yeterli olmayan istihdam frsatlarndan ve aylk kazancn azalmasndan ikayeti durumdadr. ran ekonomisindeki olas bir kriz, ran orta snfn daha zor bir duruma srkleyecektir. -ran'a uygulanacak olas yaptrmlar neticesinde, ortalama bir ran vatandanda belirecek hayal krkl, ran orta snfna srayacak; bu gelime ise Ahmedinejad'n mevcut politik konumunun sorgulanmaya balanmas ile neticelenecektir. ran'a uygulanacak olas uluslararas yaptrmlar neticesinde; ran'n ekonomik, siyasal ve sosyal alardan yzleecei olas gelecek ortamn yukarda verdiimiz rnekler kapsamnda aklamaya altk. Bu yaptrmlarn ran ekonomisine, ran halkna ve Humeyni sonras gelitirmeyi baard uluslararas toplumla bark, atma yerine uzlamacl tercih eden, ulusalclk yerine globallemeye nem veren, kktencilik yerine faydacl ilke edinen ran diplomasisine nelere mal olabilecei aktr. Bu yaz kapsamnda bu hususlara deinmenin mevcut soruna zm getirmeyeceini bilmekle birlikte, mevcut sorunlar zerinde kafa yormann olas gelecek ortamn imdiden ngrebilme frsatn yakalamak anlam tayacana inanyorum.
'e tamamen gvenmemelidir; nk in'in ekonomik geliiminin devam, in'in rettii mallara duyulan taleple paralellik arz etmektedir.
elde edebilmek iin, ran, petrokimya endstrisine ve petrol rnlerine yatrm yapmak zorundadr. ran'n yalnzlama politikas ise d yatrm engellemektedir. -ran'n rafine gaz ya retim kapasitesi, gnlk 40 milyon litredir. Oysa ran'n gnlk gaz ya tketiminin ise 64.5 milyon litre olduu tahmin edilmektedir. Bylece; ran'a uygulanacak olas uluslararas yaptrmlar, gaz ya dahil, rafine petrol rnleri ithal eden lke durumunda bulunan ran' bu rnleri ithal etmekten alkoyacak ve ran ekonomisi bu gelimeden byk zarar grecektir. -Uygulanacak olas uluslararas yaptrmlar, ran' yalnzlatracak ve bu yalnzlama, Mslman lkeler dahil, potansiyel yatrmc olabilecek tm devletleri ran'dan uzaklatracaktr. -ran, diplomatik adan in'e tamamen gvenmemelidir; nk in'in ekonomik geliiminin devam, in'in rettii mallara duyulan taleple paralellik arz etmektedir. Oysa bu mallara duyulan talebi Suriye, Kuzey Kore ve Venezella gibi Amerika kart devletler temin edemeyecek durumdadrlar. in'in, ran'n petrokimya ve petrol endstrilerine gstermekte olduu ticari ilgi aktr; ancak in'in kendi ekonomik bymesi pahasna ran' desteklemeyecei aktr. Bylece, ran'a uygulanacak olas yaptrmlarn neticesinde oluacak bir enerji krizi ve petrol fiyatlarndaki olas bir ykselme, in'in karlarna ters decek ve ran'a vermekte olduu destei kesmesine neden olacaktr. -Hatrlanaca zere, 1970'li yllardaki petrol krizi, petrol fiyatlarnn aa ekilmesi ve bylelikle Krfez blgesinde ve de zellikle ran'da byk lekli ekonomik krizlerin domas ile neticelenmiti. ran kkenli yeni bir petrol krizi, ran ekonomisine byk bir zarar getirecektir.
Uygulanacak olas uluslararas yaptrmlar, ran' yalnzlatracak ve bu yalnzlama, Mslman lkeler dahil, potansiyel yatrmc olabilecek tm devletleri ran'dan uzaklatracaktr.
gamze.kona@politikadergisi.com
ran orta snf enflasyondan, yeterli olmayan istihdam frsatlarndan ve aylk kazancn azalmasndan ikayeti durumdadr. ran ekonomisindeki olas bir kriz, ran orta snfn daha zor bir duruma srkleyecektir.
Sayfa 16
Politika Dergisi
Cambazn Son Gsterisi

Erbil DENZ
Petroln fiyatnn srekli dalgalanmas, dolarn deer kazanyor gibi gzkmesi; oysa -en iyi ihtimalle- yerinde sayyor olmas, nmzdeki son eyrek iin hi umut verici gelimeler iermiyor.
Getiimiz ay iinde yaanan politik ve askeri olaylar, ekonomiyi glgede brakt. Ham petroln fiyat ya da dvizin durumu pek kimseyi ilgilendirmiyor gibi gzkyor. Oysaki ekonomide yaananlar, gelecek iin kayg dolu ipular veriyor. Petroln fiyatnn srekli dalgalanmas, dolarn deer kazanyor gibi gzkmesi; oysa -en iyi ihtimalle- yerinde sayyor olmas, nmzdeki son eyrek iin hi umut verici gelimeler iermiyor. Her lke kendini nasl kurtarabilecei abasna dmken, farkl bir lemde yayormuasna, bizim yneticilerden ses seda kmyor. Belli konularda mutlaka almalar vardr; ama bunlar halkn yararna m, kendi menfaatlerine mi; tartlr. Byyen iktisadi delii farkl alanlarla kapatmak, Trkiye hari, btn lkelerin gndemlerindeki u an tek konu. Kimi ekonomik faaliyetler yerine askeri faaliyetlerle, kimi politik hareketlerle bu durumdan kurtulmaya alyor. Biz ise kendi kurduumuz dnyamzda tozpembe yaayp gidiyoruz. Salam bir ekonomimiz, sarslmaz hkmetimiz ve ahsna mnhasr yneticilerimiz var. Hibir sorun bizi skntya sokamaz diye gn geiriyoruz. Dvizin son bir ay iinde nasl dalgalandn ve bu dalgadan birilerinin byk paralar kazandn oumuz tahmin edebiliyoruz. Zira ayn durum petrol fiyatlar iin de geerli. Ayr bir konu ise borsamz. Borsa, kafasn kaldrmaya frsat bulamadan, tekrar boynunu bkmek zorunda kalyor. Neden? Cevap bekleyen o kadar ok soru var ki! Birileri bizi sorulara bouyor; biz cevap aryorken onlar amalarna oktan ulam oluyor. Cambaza bakmaktan gzlerimiz yoruldu belki; ama birileri hl cambaz gstermekte srar ediyor. Cambaz (piyasalar) ka defa dengesini kaybetti, saydnz m? Defalarca... Dmesi de yakndr. Siz altnda kalmamaya dikkat edin, yeter. Tabii, baarabilirseniz. Ekonomideki kt gidii srekli olarak d etkenlere balayanlara da gn dodu. Kafkasya, bunlar iin tam biilmi kaftan; ama bu defa pek heveslenmesinler. Sorun, gerekten d kaynakl (Her eyi da bal olan bizim iin ise, i kaynakl denebilir.). Rusya - ABD gerilimine bakalm biraz. Ekonomimize ve siyasetimize nasl etkiler yapar, dnelim!.. phesiz, Rusya ile Amerika Birleik
Durum ne olursa olsun blgede hl gl bir devlet olan Trkiye, kendi karlar dorultusunda, denge devlet roln stlenebilir.
Devletleri arasndaki gerilim de ekonomiyi olumsuz etkilemekte. zellikle de Rusya'nn sahip olduu petrol hakimiyeti, ABD'yi korkutmaya fazlasyla yetebilecek gte. Iraka girdikten sonra ekonominin daha byk knt yaamasn ancak petrol fiyatlaryla engelleyen ABD, Rusyann elindeki bu kozu grmezden gelemez. Rusya da bu gc sonuna kadar kullanmaktan geri durmayacaktr. Filler savarken, olan yine imlere olacaktr. Birbirlerine kar g gsterisini sklatracaklar kesin olan fillere kar ortada gidip durumu idare etmeye almak, baarsz bir politika olacaktr. Durum ne olursa olsun blgede hl gl bir devlet olan Trkiye, kendi karlar dorultusunda, denge devlet roln stlenebilir. Bu roln baka devletlerce tarafmza verilmesini beklemek ise tam bir ahmaklk olur. lkeyi ynettiini sananlar, bunu topluma inandrmak istiyorsa, byle durumlarda inisiyatif almal. Az bir bamszlmz kalmsa, onu kullanmann tam srasdr. Sadece Erdoann ciddiye ald Kafkasya Pakt gibi hayali birliklerle, sadece zaman kaybedilir. Geen bu zaman da, Trkiye hari, herkesin iine gelir. Yaplan yanl hep ayn. Gl olan kim, ona bakyoruz biz. Evet, u dnem iinde doru bir yaklam olabilir belki; ancak yle de bir sorun var: Gl sizin yannzda m? Cumhuriyet'in ilk yllarnda uygulanabilen (Gazi Mustafa Kemal Atatrkten sonra kara dayal olarak deien) bir d politikamz vard bizim: Blge merkezli d politika. Nedir bu peki? ncelikle snr komularnzla ve blge lkeleriyle ilikilerinizi sk tutmak zorundasnz. ABD de snr komumuz; ama bu corafyann temel unsurlarndan biri deil.
Ekonomideki kt gidii srekli olarak d etkenlere balayanlara da gn dodu. Kafkasya, bunlar iin tam biilmi kaftan.
Say 7
Sayfa 17
Olsun, biz o az da kapatmasn biliriz. diyenler kabilir. armam; ama bu gzel duygular, diplomaside ve d hesaplamalarda ie yaramyor, maalesef. Birinin azn kapatrsnz, be tarafn azn amak iin neden yaratm olursunuz. Tekrarlyorum: te, bu yzden nemliydi blge merkezli d politika anlay. Gnlk planlarla yaklak 70 yl dayanabildik; ancak evremizde olan olaylara gre her gn yeni pozisyonlar alamayz. Duruumuz net, kararllmz kesin olmak zorunda. Biliyorum, gnlk yaamaya alkn bir lke ve yneticileri iin kolay deil; fakat yarnlarda da var olmak istiyorsak, bunu birileri bir ekilde yapmak zorunda. Ekonominin gidii, finans piyasasnn k, mal varlklarmzn ounun satlmas i actc eyler; doru. Bunlar dzeltmek iin zaman gerekiyor. Bunun iin de ayakta kalmak ve daha fazla zaman kazanmak gerekiyor. Tabii, bunlar grebilecek gz ve alglayabilecek dnce yaps ynetenlerde var m, bilmiyorum. imdiye kadar, bu ynde bir emare gremedik. Tek temennimiz, baka kalplar arkasna saklanmay baarabilen takiyecilerin, byle bir fikri de saklayabilmi olmalar.
Gnlk planlarla yaklak 70 yl dayanabildik; ancak evremizde olan olaylara gre her gn yeni pozisyonlar alamayz.
Ne kadar gl olduunun bir nemi yok. yle bir resim izelim: Yllardr olduu gibi, yine ABDnin yannda olalm. Suriye, Rusyay desteklediini sylesin. ran ile ABD, her an savaacakm gibi davransn. Ermenistan, szde soykrm iin bastrsn. Biz tam ortada, gneydou komumuz ABD ile birlikte tek bamza kalalm ya da -tam tersi- Rusyadan yana tavr alalm. Komularmz ABD, Grcistan ve Ukrayna ne derler sizce? te, blge merkezli d politika anlay bu yzden nemliydi; ancak u an taraf seme durumunda deiliz. En aklc yaklam, denge devleti olabilmeyi baarmaktr. Bunu da, posta gvercini grevi grerek deil, salam durularla baarabiliriz. Aksi durumda, iktidarn srekli gsterdii ekonomi sopas da kendi elinde krlverir. Krk sopa da ne iktidarn, ne de komularmzn iine yarar. Elimizde gerek anlamda bir sopamz da olmad iin, pusuda bekleyen taraflarn aznn suyu akabilir.
erbil.deniz@politikadergisi.com
Sayfa 18
Politika Dergisi
Ergenekon Nedir, Ne Deildir?

Emre FDAN
ncelikle, Politika Dergisine yeni katlan bir yazar olarak, tm okurlara merhaba
Gemite, AKP ile TSK arasnda kimi srtmelerin kmas normaldir. TSKyi srtmeye iten ey, AKPnin vurdumduymaz tavrlar ve dinciliiydi.
imdi, Ergenekon srecini deerlendirmeye balayalm... Operasyon stne operasyon etelerle mcadele Demokratikleme Solun aknl Tm bunlar, Ergenekon srecinde karmza km olan baz balklar. imdi, genel bir deerlendirme yapmak gerekirse, Ergenekon diye bir rgt var m, buradan balayalm. Ergenekon diye bir rgt var m, yok mu; bilmiyorum. Zaten ilgilenmiyorum da; nk nemli olan, iin bu ksm deil. nemli olan, Ergenekon srecinin Trkiyeyi nereye gtrd ve gtreceidir. Bildiiniz gibi, ABDnin Ortadou halklarna ilikin en nemli projesi, lml slam projesidir. Trkiyede de projenin koullar adm adm oluturuldu, uygun ortam hazrland ve uak bulundu. Trkiyenin egemen devlet yaplanmas ve kadrolar, dnya konjonktrne ve sermaye gereksinimlerine uygun olarak, baz dnemlerde deitirilmitir. Sermaye birikimi yaratmaya allrken devleti, i pazar gelitirmeye alrken ithal ikameci, dnya emperyalist ve kapitalist sistemine eklemlenmeye alrken liberal ve sonunda uygun uakn da bulunmasyla dnya emperyalist ve kapitalist sistemine uygun neoliberal bir maa, emperyalizmin blgesel karlarnda n plana atlmaya hazr bir kle te, yaratlmaya allan budur. Egemen devlet yaplanmas deitiinde, bunun kadrolara sramamasn dnmek imkanszdr. Devletin kurumsallklar, u anda -en azndan kt zerinde- resmi olan Kemalist doktrine bal insanlarla denmitir; ancak u anki gereksinim, neoliberal bir yaplanmadr ve klf lml slamdr. Devlet yaplanmasndaki dnmde Kemalist kadrolar gzden karlm, konjonktre uygun olarak, daha Amerikanc ve daha AB yanls kesimler seilmitir. Ergenekon olay, bunun derin devlete yansmasdr.
gre ekillenir; ancak devlet yaplanmasnda dnm yaanan u srete, bu dnme ayak uyduramayanlar ya da ayak uydurmak istemeyenler ve hatta ABDde deil de baka mecralarda zm aramak isteyenler kmtr. te, yaanan Ergenekon sreci, bu sivriliklerin trplenmesidir. Sre, AKP-TSK sava deildir. Aksine, AKP ve TSKnin imzalad Amerikan barnn resmidir. ABDnin, sermayenin, dnya sisteminin verili koullarnn Trkiyeyi srkledii devlet yaplanmas; lml slam kabuuyla rlm neo-liberal bir yaplanmadr ve bu yaplanmaya uygun kadrolar; AKPnin kadrolama hareketiyle eitimde, salkta, medyada hkim klnmtr. Son olarak, TSK de olmazsa Rusyayla ittifak yaparz, NATOdan klmal diyen paalar Ergenekoncu yapp projeye balln gstermitir. Gemite, AKP ile TSK arasnda kimi srtmelerin kmas normaldir. TSKyi srtmeye iten ey, AKPnin vurdumduymaz tavrlar ve dinciliiydi. Bu konuda da her iki tarafn sivri ular (yani yeni dnemin ihtiyalarn karlayamayacak ve yeni dneme ayak ba olacak kiiler) trplendi ve bir Amerikan bar imzaland. Dincilik konusunda, yeni dnemde de baz srtmelerin kmas normaldir; ama bu srtmeler, AKP ve TSKy iki ayr kutba yerletirmeye yetmez. AKP ile TSK arasnda gerilimler bitmez, gr ayrlklar bitmez, rekabet de bitmez; ancak bu, Trkiyedeki taraflamay TSK ile AKP arasnda ya da TSK, yarg ve AKP arasnda kurmak iin yetmez. Byle bir taraflama yoktur. Trkiyede taraflama, ibirliki ve piyasaclarla emekten yana yurtsever gler arasndadr. (1) Szn ksas, Ergenekon sreci, asla bir demokratikleme sreci deildir. Amerikanclama srecidir, liberalleme srecidir.
Sre, AKPTSK sava deildir. Aksine, AKP ve TSKnin imzalad Amerikan barnn resmidir.
Devletin kurumsallklar, u anda -en azndan kt zerinde- resmi olan Kemalist doktrine bal insanlarla denmitir; ancak u anki Egemen olan sermaye gleri, ii snf gereksinim, neo-liberal bir yaplanmadr ve klf lml hareketlerini ve solu bomak iin derin devlete her zaman ihtiya duymu ve onu kulslamdr.
lanmtr. Sonuta, derin devlet de sermaye ihtiyalarn karlayan bir kurumdur. Bu kurum da var olan devlet yaplanmasna
Say 7
Sayfa 19
Amerikanclamaya giden bu yola akl olaca dnlen ya da bu yolda yryemeyecei dnlen kiiler yoldan karlm ve kadrolar bu yola uygun kiilerle doldurulmutur. Yoldan karlanlar iinde; gerekten eli kanl katiller ve halk dmanlar olmas, Ergenekon srecini demokratikleme olarak adlandrmamz gerektirmez. Egemenlerin, yoluna yeni katillerle devam edecei aktr. Solun aknl burada balyor. Bakyorlar ki devletin her alanna girebilmi -ama nedense darbe yapamambir hareket var ve AKP bunu tasfiye ediyor; yaptryorlar demokratikleme damgasn. Kimisi Nazl Ilcakla beraber darbeye kar yryor, kimisi Muhsin Yazcoluyla beraber darbeye kar demokrasi mcadelesi veriyor Solun, bu yolun gittii yeri grmesi gerekmektedir. Tasfiye edilen iddianamede belirlenmi ekliyle, asla bir ete deildir*. Tasfiye hareketi de bir demokrasi hareketi deildir. ABD projelerine okey vermeyenlerin yeni dnem iin elenmesidir. Bir baka yanlg ise solun -temel refe-
rans kayna olmas gereken- snfsall yitirmesindendir. ABD emrindeki gerici ve liberal tayfadan demokratikleme beklemek, bunun gstergesidir. AKP, Ergenekonun sermaye dzeniyle ban kopartp onu salt bir iktidar oda gibi gsteriyor. Bylece; gemite dincilerin, gericilerin ve halk dmanlarnn yapt btn kanl eylemlerin suu; sermaye, ABD, CIA sorgulanmadan Ergenekona atlyor ve dzen temizleniyor. Snfsal referansn kaybeden sol; Ergenekonun bir zamanlar sermaye dzenin ihtiyalarn karladn, Ergenekonu ortaya karanlarn da u an sermaye dzeninin ihtiyalarn karlyor olduunu anlamyor. Sermaye bandan ve ABDden koparlm, tek bana ve bamsz iktidar oda grnmndeki; gemiteki tm kanl eylemlerin sorumlusu olan Ergenekon grnts, solu yanltyor Yani, ilk grev, Ergenekonun muhasebesinin dzgn yaplmasdr. Solun bu sreci tartmas, deerlendirmesi ve aa karmas gerekir. Ancak bundan sonra oluturulacak diren noktalar Trkiyeyi bu yoldan dndrebilir
Solun aknl burada balyor. Bakyorlar ki devletin her alanna girebilmi ama nedense
*Burada kastettiim, Ergenekonun bir ete olmad deildir. Ergenekon bir ete rgt olabilir ve sermayenin gemiteki gereksinimlerini karlamtr; ancak bunun iddianamede geen haliyle bir rgt olmad aktr.
darbe yapamambir hareket var ve AKP bunu
Kaynaklar (1) Kemal Okuyan- Genelkurmay darbesi http://haber.sol.org.tr/yazarlar/880.html
tasfiye ediyor; yaptryorlar demokratik-
emre.fidan@politikadergisi.com
leme damgasn.
Bu Alana Reklam Verebilirsiniz.
n a l A m a l Rek
rtibat iletisim@politikadergisi.com
Sayfa 20
Politika Dergisi
Kafkasyada Neler Oluyor?

sonularn altn bir kez daha izdi: Burak NAN ncelikle, S.Huntingtonun medeniyetler atmas tezi uvallamtr. Ortodoks Grcler, Ortodoks Ruslara kar; azl Rus dman Mslman eenler, Grclere kar Ruslarn yannda; Protestan ABD, Ortodoks Grclerin arkasnda ve yine ounluu Ortodoks Osetler, Ortodoks Ruslarla beraber; fakat Ortodoks Grclere kar Etnik atma tezleri, ilk bakta, en geerli tez gibi gzkmektedir; fakat tpk din atmas tezlerinde olduu gibi, gerekten tutarl bir zemine oturmamaktadr. Keza Ruslarla yllarca arpm een ve erkezler, son krizde Rusya tarafnda savaa katlmlardr. Ayn ekilde, Mslman Grclerin ok olduu Acaristan blgesi de, Saakavilinin gl devrimine kadar bamszlklarn ilan etmi ve atma halinde yaamlardr. Bununla birlikte, dnemin Acaristan bakan Abaidze, Rusya yanls politikalar gtmesine ramen gerekli destei bulamayp Rusyaya gitmitir. Yaananlar ve tarih, bize ilerin ok kark olduu izlenimini veriyor. Hakllk pay da yok deil; ancak konuya vakf olmakla beraber, yaananlar kresel gelimeler erevesinde bir kez daha gzden geirdiimizde tablo yeniden netleiyor. Yaanan olaylar vastas ile Rusyann Grc topraklarna girmesi, nemli baz sonular dourdu. ncelikle; igalci ABDye yeniden katlan Rusya, gzmzn nnde bir igal gerekletirdi. ABDnin politik igaline, askeri bir igal ile cevap verilmi oldu. Burada dengeler yeniden kuruldu demek zor. Nitekim ABD, buna karn, Polonya ile fze kalkan projesini hayata geirmek iin jet hzyla anlama imzalad. Rusyadan kopan Ukrayna ve igali yaayan Grcistan, NATO kuvvetlerini ilk kez topraklarna davet etti. ABDnin yardm gemileri, ok tartmal bir ekilde, Montr Antlamasnn delindii iddialar ile boazlardan geti. Rus gazetelerinin, savan banda ve srecinde, Grcistana maddi destek vermekten ve Grcistann ordusunu eitmekten tr sulad baz lkeler oldu. Bunlarn banda srail ve Trkiye vard, keza Ukrayna. u anki durumdan sorumlu tutulan lkeler olmasnn yan sra; kamuoyunun bilmedii ey, Saakavili dneminde Trkiye ve srailden gelen yardmlarn ve hibe edilen askeri aralarn ne anlam tad idi. Rusya, bu lkelere ve bize aka tehditler savurdu. Blgenin Ermenistan ve Azer-
Getiimiz gnlerde, hepimiz, Rusyann Grcistana girmesini ve blgedeki scak gelimeleri takip ettik. Olaylarn geliim Grcistan, corafi konum aamasna ve baz tarihsel gerekleri de olarak nemli bir yerdedir: gz nne alarak yaanan krize bakmakta Hazar petrollerine giden yol fayda var.
stnde ve kaynayan kazan Kafkasyann iindedir.
Grcistann tarihi, Osetya ve Abhazya konusu Yz yllar boyunca ran, Rusya ve Osmanl Devletinin ekimesine sahne olan Grcistan, 1801den itibaren Rusya tarafndan ilhak edildi. 1918-1921 arasnda, Demokratik Grcistan Cumhuriyeti ad altnda bamsz bir devlet hkm srd. 1921de, bu lkeye Kzl Ordu girdi ve Grcistan, Sovyet cumhuriyetlerinden biri oldu. 1991 ylnda yeniden bamszln kazand. Gney Osetya, Sovyet dneminde, Grcistann kuzey kesimindeki zerk bir blge olarak kuruldu. Bu stat ve adndan dolay, Grcistan bamszln ilan ettikten sonra, Grc hkmeti tarafndan kaldrld. Sovyetler Birliinin dalma srecinde, Moskova ynetiminin desteiyle bamszln ilan etti. Lenin dneminde, S.S.C.B.yi oluturan 16 bamsz cumhuriyetten biri olan Abhazya; Stalin dneminde Grcistana balanarak zerk cumhuriyet stats verilmitir. 1994 ylnda bamszln ilan etmi; ama Abhazya Cumhuriyeti adn tayan bu ynetim bugne dein herhangi bir lke tarafndan tannmamtr. Grld zere; doal bir birlik ve ulus yaratma srecinden ziyade, yapay bir birliktelik oluturulmutur. lkenin gneyi de kuzeyi kadar sorunludur, burada da Acar ynetimi bulunmaktadr. Bu kadar ufak bir lkede (69.700 km2) bu kadar ok blnme ve kargaann nedenlerinden biri de budur. Grcistan, corafi konum olarak nemli bir yerdedir: Hazar petrollerine giden yol stnde ve kaynayan kazan Kafkasyann iindedir. Btn bu sebepler, yaanan olaylar aklamaya yeterli midir? Bizce deildir. Son Rus mdahalesi, enerji mcadelesinden daha fazla anlam tamaktadr; kanmzca, blgenin ve hatta dnyann geleceini ilgilendirecek gelimelere gebedir. Kriz ve ryen tezler! Grcistana Rus mdahalesi, nemli baz
ncelikle; igalci ABDye yeniden katlan Rusya, gzmzn nnde bir igal gerekletirdi. ABDnin politik igaline, askeri bir igal ile cevap verilmi oldu.
S.Huntingtonun medeniyetler atmas tezi uvallamtr.
Say 7
Sayfa 21
baycan gibi dman iki lkesinde, yeni durumda pozisyon almaya altlar. Buradan anlayacamz zere, igal, Kafkaslar -hi olmad kadar- ABDnin yanna itti. Trkiye ise komik ve gdml bir projenin peine dt. Komik; nk deil birlik kurmak, ayn semte uramayacak taraflara bar elilii yaplacak. Burada Trkiye maalesef- ABD elilii yapmaktadr; nk hazrlanan proje, Trkiyenin lehine deil. Aksine, BOP balamnda, blgenin gelecei iin son derece vahim bir projedir. ABD, bu projeye Kafkas Bar Evi diyor. Bar Evi yle kurulacak: Rus emelleri ve nkleer bir ran, Kafkaslardaki istikrara asl dman olarak ilan ediliyor. Dolaysyla; ABD, Grcistan, Ermenistan, Azerbaycan, Trkiye ve srail szde istikrar iin bir masaya oturtulacak. Tabii bunun iin Trkiye Ermenilerle uzlamak zorunda! Azeriler de Karaba brakacak. Ermenistan, bir iki kenti brakacak. Bar ilan edilecek. Bugn iin Rusya yanls gzken Ermenistan, bylelikle ABD saflarnda olacak. Grcistan, zaten fiilen ABD smrgesi haline geldi. Trkiye ise paralanma tehdidiyle o masaya zorla da olsa oturtulacak. Bu projede Azerbaycanda turuncu devrim denemesi yapan ABD baarl olamad, imdi olas bir ran saldrs ncesi Azerilerle de uzlamaya varlmak isteniyor. Buna karlk, ran Cumhurbakan Ahmedinejadn Suriye ve Trkiye gezileri de farkl bir anlam kazanmakta. Btn bunlarla; Kuzey Irakta kurulan kukla Krt devleti ve gneyde srail arasna bir nevi set ekilmi, ran saldrs ncesi btn kartlar tam manasyla kskaca alnm ve saldr ncesi przler ortadan kaldrlm olacak. Trkiye, kendisini byle bir duruma sokmamaldr. Zira bu, ayn zamanda, Byk Krdistan hayallerinin geree dnmesi demektir. Fze kalkan projesi ise bir kalkan olmaktan ok daha fazla anlam tamaktadr. Tek nkleer g olma isteindeki bir ABD, ok kutuplu nkleer gten ok daha tehlikelidir. Bu kalkan projesinde, Ruslarn nkleer gcn ve olas ran nkleer gcn etkisiz hale getirerek; kendisini yegane g yapma amacndadr. Bu, aslnda, savunmadan ziyade saldrgan bir politikann habercisidir; nk nkleer taraflardan biri dierini tehdit edemeyecekse, elindeki g ne olursa olsun, artk bir tehdit oluturmayacaktr. Gemiteki souk sava dneminde nkleer silahlarn kullanlmamasnn nedeni, bunu kullanmak isteyen tarafn kendi topraklarn da tehlikeye attnn bilincinde olmasdr. Yaananlar ile ryen bir tez de eski tip smrgeciliin bittii tezidir. Afganistan ve
Iraktaki durumu yllardr grmezden gelenler veya istisnai durum sayanlar iin, son igal ve sava, emperyalizmin hi deimeyen istilac ve smrc karakterinin yine deimediini ve igalin de hl en etkili metotlarndan biri olduunu gzler nne serdi. Sava delirmi ve ngrsz bir lider olarak sadece Saakaviliye mal etmek, gereklerin grlmesine de engel tekil edecektir; nk Saakavili bir ABD piyonudur ve herkes ok iyi bilir ki piyonlar en kolay harcanr. Bugn gerek Rusya, gerek ise ABD; deil piyon liderleri, piyon topluluklar bile gzlerini krpmadan harcayabilirler. Pekala, yaananlarn ad ne? Ezilenler, ezenler ve Trkiyenin yapmas gerekenler Btn bu aktardklarmz nda, meselenin, ABDnin emperyalist igal planlarndan ve tm dnyada tam hakimiyet planlarndan ibaret olduunu yazmak ok da abartl olmaz. Bu yaanalar, bizlere; ezen ulus - ezilen ulus elikisini, yani merkez - evre elikisini bir kez daha hatrlatm ve doruluunu kantlamtr. Dnyada ezilen ve ezen uluslar arasndaki mcadele dnda, bir de ezenler arasndaki mcadele vardr. Emperyalist paylam savalar buna rnekken, ulusal kurtulu savalar da dierlerine rnektir. Filler tepinirken yine imenler ezilmektedir. Trkiye, bu tuzaa dmemelidir, ABD politikalarnn aracln yapmak, bize ancak zarar verir. Rusyann ise her halkarda kendi karlarn koruyacan gz nne alarak ve sava esnasndaki tutumundan yola karak snlacak liman olmad anlalabilir. Zaten byle teslimiyeti ve mandac bir zihniyetle, bir emperyalistin elinden tekinin eline savrulur durursunuz. Sava; gerek Ortadou Kafkas hatt, gerek Krdistann kurulmas, gerek ran saldrs, gerek Kbrs hatt ve gerekse enerji ak bakmndan birok eyi deitirebilir. Trkiye, dik durmak zorundadr. Trkiye, paralanmann ve hatta igalin eiindedir ve gvenilecek kimse yoktur. politika ve siyaset mthi bir dezenformasyon ve propaganda ile kaosa srklenmekte; eriat, Krt, liberal ittifak ABD projesinin yan banda konumlanmaktadr. Trkiye, Atatrkn tam bamsz ve mcadeleci politikasna dnmedike; kurtuluu aramak olas deildir. Bizi bu kskatan ancak byle bir duru ve politika kurtarabi-
Fze kalkan projesi ise bir kalkan olmaktan ok daha fazla anlam tamaktadr. Tek nkleer g olma isteindeki bir ABD, ok kutuplu nkleer gten ok daha tehlikelidir.
Bu yaanalar, bizlere; ezen ulus - ezilen ulus elikisini, yani merkez evre elikisini bir kez daha hatrlatm ve doruluunu kantlamtr.
Trkiye, Atatrkn tam bamsz ve mcadeleci politikasna dnmedike; kurtuluu aramak olas deildir.
Sayfa 22
Politika Dergisi
lir; ancak bu ekilde zincirlerimizi krabiliriz. Yoksa, iler buralarda ok daha fazla karacak. Kimin elinin kimin cebinde olduu ok sakl deil; ama hl gremeyenler var. Bir zahmet uyanversinler. Zira, ayamzn altndan toprak kaymakta. Aydnlk yarnlar
burak.inan@politikadergisi.com
PFilm: Bakalarnn Hayat

Burak NAN Orijinal Ad: Das leben der Anderen Tr: Dram Sre: 137 dakika Ynetmen: Florian Henckel Von Donnersmarck Senaryo: Florian Henckel Von Donnersmarck Grnt Ynetmeni: Hagen Bodanski Mzik: Gabriel Binder Oyuncular: Martina Gedeck, Ulrich Muhe, Sebastian Koch, Ulrick Tukur, Thomas Thieme Yapm: 2006, Almanya Datmc: Chantier Films Film, Glasnostun ve Berlin Duvarnn yklndan be yl nce, 1984 Dou Berlininde balar; Dou Almanyann gizli polis rgt Stasi iin alan Yzba Gerd Wieslerin yava yava oluan d krkl anlatlr. Yzbann grevi, nl oyun yazar ve sanat ift Georg Dreyman ve Christa - Maria Sieland gizlice gzetleyip ihbar etmektir. Bakalarnn Hayat ilk sahnede olmasa da, zamanla seyirciyi olaylarn iine eken kurgusu ve ok iyi ilenmi karakterleri ile gerek bir seyir zevki sunuyor. Filmdeki Dou Almanyada siyasetin ve ynetimin nasl bir yanl sapmaya dt, paranoyak ve baskc bir rejimin insanlar zerindeki izdmleri gzler nne seriliyor. Bu arada yozlam yetkililer ve bask altnda seim yapmaya zorlanan sanatlarn, ksacas insann halleri,ciddi bir politik eletiri beraberinde sunulmu. Ar temposu balarda izleyiciyi skabilir. Ancak film ilerledike kendinizi filmin iinde buluyorsunuz. Costas Cavrasn Ameninde de oynayan ve getiimiz sene vefat eden, Gerd Wiesler rolnde izlediimiz Ulrich Muhe gerekten takdire ayan bir performans sergilemi. Sonu olarak, bol eliki ve eletiri barndran, gerek kurgusu gerek karakterleri ve gerekse verdii mesaj asndan izlenmeye deer bir film. Oyuncular ve ynetmen iyi bir karm. Son yllarda beenerek takip ettiim Alman sinemasnn, Elveda Lenin ve Das Experimentinden beri izlediim en iyi filmi. Kesinlikle tavsiye ediyoruz.
kultursanat@politikadergisi.com
Say 7
Sayfa 23
rticann Ayak Sesleri

zcan NEVRES Gkekin zmir Belediyesine satamas Sayn Babakan Recep Tayip Erdoann bu seimde zmiri almak istiyorum szlerine kar Babakann gzne girmek iin abalamasdr. ehir ime sularnda durum byleyken ieler ve damacanalar iinde almakta olduumuz sular ne derece salkl? Gemite en salkl su diye tantlan Niksar suyunun hi de yle olmad yaplan tahliller sonunda anlalmtr. Peki, aldmz ie sularnda, zellikle damacana sularnda bu konuda bilgilendirme var m? Bize nasl bir su iirdiklerini biliyor muyuz? Zaten en zararsz sularda dahi poliretan damacanalarn snrsz olarak kullanlmas sonucunda kanserojen etki olumuyor mu? Gemite membaa sular cam ielerde ve damacanalarda tketime sunulurdu. Camn krlgan oluu nedeniyle krlmaz olan poliretan damacanalar itibar kazanmtr. Su konusunda yaplan hatalarn neresinden tutulmas gerektiini bilemiyorum. Boalan damacanalar az kapatlmadan geri alnmaktadr. Su satcsna geri aldnz damacanalarn azn niye kapatmyorsunuz diye sorduumda ieleme merkezinde damacanalar atm be derece su ile ykanyor diyorlar. Ben de soruyorum. Ykadnz ne malum. Yere attnz kapa geri aldnz damacanaya taksanz olmuyor mu dediimde yant veremiyorlar. Hangi marka damacana suyunu aldysam bir ncekinin tadn tutmuyor. Bu da sularn salksz bir ortamda doldurulduuna iarettir. Bu nedenle artk geri dn olmayan be ve on litrelik sulardan alyorum. En azndan kabnn bir kullanmlk olduunu biliyorum. Bilmediim ise o suyun salkl olup olmaddr. Zira hi birinde teknik analiz verileri yok. Kurakla kar yaplacak en geerli alma yer alt sularn besleyecek kaynaklar yaratmaktr. Bu da dere yataklarnn uygun yerlerine bentler kurulmas ile mmkn olur. Bu i iin de zmir Menemendeki Deirmendere ve Asarlk aynda baraj almalar derhal balatlmaldr. lke genelinde yaplacak aratrmalarda ime ve kullanma suyu amal barajlar iin nice ay ve dere yataklar bulunur. Yeter ki iin ciddiyeti kavranlm olsun.
Bu lkeye irtica gelmez diyenler; Ankara Keirendeki olay iyi irdeleyin. Yava yava, snaya snaya altra altra gelmektedir. in tehlike boyutunu Amerikallar anlamlar ama ne yazk ki bizden henz anlayan yok. Henz o vaheti uygulayanlar hakknda hibir ilem yok. nmz ramazan. Neler olacan hep birlikte greceiz. aban Dili olayn rtbas etmek iin ramazann kutsalln bile kullanmalarna hi amam. Ramazan bahane edilerek oy deposu varolara zaten gnderilmekte olan kmr ve erzak torbalarnda mutlaka byk bir art olacaktr. ftar adrlarnn nnde varlkllarn ve hatrllarn arkasnda kendilerine sra gelmesini bekleyen gerek yoksullar, ne irticay dnr ne de Ankara Keirendeki bfe sahibinin yedii daya. Bir gn srann kendisine de gelebileceini aklna bile getirmez. A insanlar iin bir kap yemek ve bir byk para ekmek cennet nimetinin ta kendisidir. Gerisi hava cva. zmir Bykehir Belediyesi ile Ankara Bykehir Belediyesi arasnda arsenikli su sava srp gidiyor. Tava tencereye dibin kara demi. Tencere de seninki benden kara demi. Byle bir tartmaya en son girecek kii Ankara Bykehir Belediye Bakan Sayn Melih Gkektir. Ankara halkna iirdii olabildiince salksz Kzlrmak suyunu unutturmak iin televizyonlarda ov yapyor. Baknz stanbul Bykehir Belediye Bakan Sayn Kadir Topba Melen ayndaki olabildiince kirli suyu stanbullulara iirdii iin ve kendi tenceresinin de kara olduunu bildii iin bu tartmaya katlyor mu? imdi Tp Kurulunun vermi olduu rapora bir gz atalm. Ankaraya verilen Kzlrmak suyundaki arsenik miktarnn, kanser riski tad, Tp Kurumunun raporuyla da ortaya kondu. Suda, en dk dzey olan, 0.5 mikrogram/litre arsenik bulunmasnn bile 100 bin kii iin 10 binde bir kanser riski oluturduuna dikkat ekildi. Kzlrmak suyunun ham halinde 12.1 mikrogram/litre olan arsenik miktarnn, vedik Artma Tesisinden knda 1 mikrogramn altnda gsterildii ancak geleneksel artma yntemleriyle miktarn bu kadar drlemeyecei vurguland. Arsenik ile birlikte kadmiyum da en az arsenik kadar tehlikelidir. Buna ramen Ankara Belediyesi kadmiyum oranyla ilgili hibir bilgi vermiyor. Belli ki Sayn Melih
Bu lkeye irtica gelmez diyenler; Ankara Keirendeki olay iyi irdeleyin. Yava yava, snaya snaya altra altra gelmektedir.
Kurakla kar yaplacak en geerli alma yer alt sularn besleyecek kaynaklar yaratmaktr. Bu da dere yataklarnn uygun yerlerine bentler kurulmas ile mmkn olur.
ozcan.nevres@politikadergisi.com
Byle bir tartmaya en son girecek kii Ankara Bykehir Belediye Bakan Sayn Melih Gkektir. Ankara halkna iirdii olabildiince salksz Kzlrmak suyunu unutturmak iin televizyonlarda ov yapyor.
Sayfa 24
Politika Dergisi
PKitap: Sekiler
Mustafa Kemal ATATRK: Ben ocukken fakirdim. ki kuru elime geince bunun bir kuruunu kitaba verirdim. Eer byle olmasaydm, bu yaptklarmn hibirisini yapamazdm.
Bryan S. Turner Oryantalizm, Postmodernizm ve Globalizm nal Batu D Politika Kskacnda Trkiye Mumia Ebu-Cemal Biz zgrlk stiyoruz Michele Barrett Marxtan Foucaultya deoloji Server Tanilli Din ve Politika Harry Cleaver Kapitali Politik Olarak Okumak P. Nikitin Ekonomi Politik Angelo Colleoni Amerikan Emperyalizmin Tarihi
Kaan Arslanolu Politik Psikiyatri
Murat Paker Psiko-politik Yzlemeler
Derda Kkalp Politik Nihilizm: Nietzscheci Bir Tartma
Onur ymen k Yolu: D Basklara Kar Tam Bamszl Korumak
Bu Blme likin nerileriniz in: kultursanat@politikadergisi.com
Say 7
Sayfa 25
irinlik Muskas
Naile DUMAN koymuuz, bekr olumuz iin gelin aday olarak grmeye balamz, ahhh lar ekip uzanversem de dokunsam, dokunuversem de alp yanma getirsem trnden ulalmaz haline getirmiiz. irinlik muskas olmak ya da olmamak; ite btn mesele bu nk almayan kaplar amann, iyi yerlerdeki insanlarla balant kurmann; bu balantlar kullanarak bir ey olabilmenin yolu -ki hibir eyken- ancak ve ancak irinlik muskas olursanz mmkn. Hadi oradan, demeyin. Azck drst ve gereki olmak, inann sizden bir ey kaybettirmez. Hi mi yok etrafnzda, hi mi denk gelmediniz? altnz iyerinde sizden daha iyi deildi; ama kim terfi etti? irinlik muskas Siz daha iyi keman alyordunuz; ama kimi aldlar gruba? irinlik muskasn Siz daha iyi yazyordunuz; ama bir trl yer bulamadnz kendinize ortamlarda, kim buldu? irinlik muskas Siz daha iyiydiniz; ama kimse sizi iyi olarak bilmedi, sadece kimdi iyi olan? irinlik muskas Siz daha gzeldiniz, siz daha zekiydiniz, siz daha yetenekliydiniz, siz daha aktiftiniz, siz daha alkandnz, siz, siz, siz; ama ille de irinlik muskas diyenlere takld ayanz hep. Sonra bu irinlik muskalarn sada solda, orada burada grmeye baladnz; yle deil mi? Niye ardnz?! Onlarn tm abas bunun iin deil miydi? Bakn, baardlar. O glckle neleri hallettiler, siz rpnp dururken? O glckle siz amaya alrken- hangi engelleri saniyelerle katettiler? O glckle, hangi sert adamlar melek yaptlar; siz derdinizi anlatmaya alrken? Hi dndnz m? Dnmeyin, bo verin Ben de dndmden yazmadm bu yazy zaten. Umursadm sanacaklar Ha, bir de sanarak geirirler hayatlarn hep. Mkemmel olduklarn sanarak... Brakn dnmeyi, umursamyorum bile onlar Hayatta en ok gldklerim, irinlik muskalar Bazlar da ellerine yzlerine bulatrmyor mu, sormayn zleyin, gznze kestirip izleyin, ok elenceli. Ben de olurum, yolumu bulurum diyorsanz, size kolay gelsin. Bata da dediim gibi, bir rnek sein kendinize; izleyin, elenin, izleyin, elenin Bir de bakmsnz, sizi izlerken eleniyor birileri
Ben iddia ediyorum ki ne zaman irinlik muskas kvamna geldiniz, o vakit ansnz dnmeye balar; bayanlar. Nasl m? Vallahi nasln sormayn; etrafnzda rnekleri mevcut, gznze kestirin birka tanesini, gzlem tekniini kullanarak iyice irdeleyin. yle yzeysel deil, canm. lerine kadar girin Mesela; ilk olarak, azlarna koca bir glc takp akama kadar glckl yzlerini hi bozmadan nasl muhafaza ettiklerini veya poh poh kelimelerini yan yana ustalkla getirip farkl statlerdeki insanlar iin ayn ustalkla nasl kullandklarn Bu iki teknik kaplrsa, sanrm, irinlik muskas olmak yolunda nemli bir adm atlm olur. Vallahi, insann yazarken aklna getirmesi ne kadar zor; bir daha aklmda olsun, bu tr bir konuda yaz yazmaya karar verirsem, kendimi dar atp rneini bizzat gzme kestirip ona baka baka yazacam. Neyse, birazck daha silkeleyeyim bakaym, neler kacak hafzamda kalanlardan Evet, her kadn bakml olmay baarr ve her bakml kadn da illaki gzeldir mant dzdr ve bunu herkes bilir; ancak, irinlik muskas olmay baaranlar, bu konuda moda statlarn dahi amlardr. En bakml ve en gzel kadnlar, irinlik muskas olmay baarm olanlarmzdr. O yzden ki kendiniz iin bouna ok gzelim, ok bakmlym demeyin; hele hele ii abartp ayyy ne irinim, harikaym gibilerinden abartl tanmlamalar asla ve asla kullanmayn. irinlik muskalarna ayp olur, haklarn yemeyin gariplerin Unutmayn; siz irinlik muskas deilsiniz, isteseniz de olamazsnz; hem olmay da hi istemediniz aslnda Canlarm benim, ponpon kzlarn bym halleri O pskll topak eyleri ellerinden hi indirmeden, ritimli bir mzik eliinde hoplaya zplaya hayat yaamak ne elencelidir, kim bilir! Yzn tam ortasnda kocaman bir glckle, stelik Ne sevimli Nerede grseniz bu sevimli yaratklar; durup ylece seyredesiniz, yanlarna yaklap bir yanak, bir imza alasnz gelir Her trl eyi yaparlar; ama lene kadar hep gnahszdrlar. Ne ansllar irinlik muskasnn muskasndadr keramet, sanrm. Yaptklar her kt ey, bulatklar kt i, kt yaanmlklar; bir sre sonra unutulur. yle byle deil, dnn, toplum unutur. Hatta toplum, bu unutma iini bir abartr ki sormayn. Bir bakmsnz, irinlik muskas, evimizin kz oluvermi. Ba keye resmini
Ben iddia ediyorum ki ne zaman irinlik muskas kvamna geldiniz, o vakit ansnz dnmeye balar; bayanlar.
Her trl eyi yaparlar; ama lene kadar hep gnahszdrlar. Ne ansllar
naile.duman@politikadergisi.com
Bakn, baardlar. O glckle neleri hallettiler, siz rpnp dururken? O glckle siz amaya alrken- hangi engelleri saniyelerle katettiler?
Sayfa 26
Politika Dergisi
Darbeler lkeyi Nereye Gtrr? (3)

Evren YELKANAT
12 Mart sabah, cuntaclar szde- anariyi bahane ederek ynetimi ele geirdi. 12 Martlara gre, anarinin sorumlusu MDD'ci genlikti.
Bir nceki yazm, u szlerle bitirmitim: Latin Amerika ve in'deki silahl eylemler sonucu iktidarn devrilmesi 68 Kuan zaten derinden etkilemiken; kar devrimcilerin sistemli saldrs ve hkmetin de buna gz yummas, genlii silahl mcadeleye itmitir. Bu yazmda; 68 Kua ile 12 Martlar arasndaki mcadeleyi, 12 Mart'n snfsal karakterini ve cuntaclarn hangi sermaye snfndan yana tavr aldn ortaya koymaya alacam. Milli demokratik devrimci (MDD) genliin en byk hayali; smrsz, adil, eit paylam ekonominin merkezine yerletiren bir Trkiyeydi. Tekrar belirtme gerei duyuyorum; MDD genliinin eylem klavuzu, "Marksizm ve Leninizm'in Yce deolojisiydi (Bu syleni, Mahir ayan ve Deniz Gezmi tarafndan defalarca telaffuz edilmitir.). zerlerinde kar devrimcilerin, onlarla ittifak kurmu olan komprador burjuvazinin ve tarm burjuvazisinin basks vard. Kk burjuvazinin baz kesimleri hari, toplumdaki tm burjuva kkenli hareketler, MDD genliine kar tavr almt. MDD'ciler ise yalnzca Kemalistler ile ittifak yapacaklarn sylyorlard. Mahir ayan, Kemalizm'in sol bir felsefe olduunu u szlerle ortaya koyuyordu: "Kemalizm, emperyalizmin igali altndaki bir lkenin devrimci milliyetilerinin bir milli kurtulu bayradr. Kemalizmin z, emperyalizme kar tavr altr. Kemalizmi bir burjuva ideolojisi veya btn kk burjuvazinin veyahut asker, sivil, btn aydn zmrenin ideolojisi saymak kesin olarak yanltr. Kemalizm, kk burjuvazinin; en sol, en radikal kesiminin milliyetilik tabannda anti emperyalist bir tavr aldr. Bu yzden, Kemalizm soldur; milli kurtuluuluktur. Kemalizm, devrimci milliyetilerin, emperyalizme kar aldklar radikal, politik tutumdur." 12 Mart sabah, cuntaclar -szde- anariyi bahane ederek ynetimi ele geirdi. 12 Martlara gre, anarinin sorumlusu MDD'ci genlikti. Bunun sonucu olarak; Deniz Gezmi, Yusuf Aslan, Hseyin nan idam edildiler. Mahir ayan, Sinan Kazm zdoru, Hdai Arkan, Ertan Saruhan, Saffet Alp, Sabahattin Kurt, Nihat Ylmaz, Ahmet Atasoy, Cihan Alptekin ve mer Ayna; "namdier" 10'lar; havan toplu, roketatarl bir saldr sonucu ldrldler. ABD
Darbeciler, szde anariyi bahane etmiti; fakat asl amalar, lkedeki genliin bakaldrsn engellemek ve sanayi burjuvazisini egemen snf haline getirmekti.
ile omuz omuza yryen 12 Martlar, ABD'nin istedii diyeti, bu genleri ldrerek vermi oluyordu. 12 Mart'n nl isimlerinden Faik Trn, Mahir ayan'n cenazesinin gmlmesine bile kar kt; cenazeyi tayan aracn ofrn dvd. Denizlerin mahkemesini yrten ve onlar hakknda idam cezasn veren mahkemenin askeri hkimi Ali Elverdi ise yllar sonra Emin laan ile yapt rportajda; Emin laan'n kendisine: Hi kimseyi ldrmeyen gencecik ocuklarn idamna karar verdiniz. iniz cz ediyor mu? Pimanlk duyuyor musunuz? sorusuna, u cevab vermiti: Piman deilim. Onlar Marksist Leninistlerdi. Ben ise milliyetiyim. Darbeciler, szde anariyi bahane etmiti; fakat asl amalar, lkedeki genliin bakaldrsn engellemek ve sanayi burjuvazisini egemen snf haline getirmekti. Dayankl tketim mallarna olan talebin kesilmesiyle retimin kslmas birbirini izlemi ve 60'l yllarn sonunda Trkiye, kapitalizmin olaan krizlerinden biriyle; retim kriziyle tanmt. Krizden kabilmek iin, iki uygulama devreye sokulmutu: 1) Parann Deerinin (Devalasyon): Drlmesi
60'l yllarn sonunda Trkiye, kapitalizmin olaan krizlerinden biriyle; retim kriziyle tanmt.
1970 ylnda yaplan devalasyonla, krize yol aan stok artlarna ksmi zm bulunmu ve ihracat arttrlp ithalat azaltlarak stok artlarnn eritilmesi salanmt. Buna ramen, 1971 ylnda, sanayi rnleri stoklarnda %30 dolaynda art olmutu.
Say 7
Sayfa 27
2) i cretlerinin Drlmesi: i cretlerinin drlmesi ise direkt olarak deil; devalasyonla yaplmt. Devalasyon sonucu olarak tketim mallar fiyatlarnn hzlanarak artmas, buna karlk ii cretlerinde byle bir artn olmamas; ii cretlerinde reel de yol amt. Tahmin edebildiiniz gibi; ii cretlerinin drlmesinin nndeki tek engel, ii snf ve MDD genlii arasndaki ba koparmakt. Bunu baaramayan cuntaclar, MDD genliini ortadan kaldrma yoluna gitmilerdir. 12 Mart 1971 darbesiyle (kimine gre muhtra) birlikte; Silahl Kuvvetler Hizmet Talimat'nn anayasadan pratiktedaha stn bir belge olduu kantlanmtr. 12 Mart'tan sonra, Erim hkmeti (Nihat Erim'in Babakan olduu bu dnem, Erim hkmeti zaman olarak anlr.) iktidara geldi. Erim hkmeti; ilk nce, sanayi burjuvazisinin talepleri dorultusunda, bir toprak reformu program hazrlad. Bu toprak reformu; kktenci bir programn esi deil, sanayi burjuvazisinin tarm sektrn adalatrma talebinin bir sonucu idi. Buna ramen, Erim hkmeti, toprak reformunu gerekletiremedi. Zira byle bir reformu gerekletirmek, ancak belirli riskleri gze alp kktenci bir deiim salamay kendine vazife edecek bir dncenin eseri olabilirdi. MDD genlii de toprak reformunu savunmaktayd. Aradaki fark ise u noktadadr: MDD'cilere gre; aalk dzeni tmden yklmal ve byk toprak sahiplerinin topraklar, topraksz kylye datlmalyd. Zira milli demokratik devrim tezinin z de bu dncede yatmaktadr. Erim hkmetinde kkl bir reform yapacak g olmadndan, toprak reformunu gerekletirebilmesi de imkanszd. Byle bir reform, plan ve program isteyen, devrimci bir atlmd. Bu atlm ise ancak devrimciler yapabilirdi. Erim hkmeti daha kolay bir yol seerek, tarmsal destekleme fiyatlarnn drlmesi yoluyla, tarm sektrnden sanayi burjuvazisine kaynak aktarmaya balad. Bu aktarm, u yollarla yapmtr: 1) Kimyasal gbre, tarm ilac ve tarm makineleri gibi; kylnn piyasadan ald mallarn fiyatlarn arttrmtr. 2) Taban fiyat uygulamas sonucu, tarm rnleri fiyatlar hemen hemen sabit tutulmutur. Bu uygulamalar sonucunda, tarmn ulusal gelirdeki yeri %28,1'e dmtr. Bylece, 12 Mart darbesi ile birlikte, hkim snf yine sanayi burjuvazisi olmutur.
lk yazmda belirttiim gibi; darbeler, yntem olarak ayn olsa bile ierik ynnden farkl olabiliyorlar. Bu yzden; darbeler lkeyi 100 yl geriye gtrr gibi ezberleri bir kenara brakalm ve 27 Mays ve 12 Mart darbelerini karlatralm. a) ki darbenin de amac, ekonomi ve siyasette sanayi burjuvazisinin hkimiyetini salamaktr. b) ki darbeden de zarar gren, tarm burjuvazisi olmutur. c) Her iki darbe de ne antiemperyalist, ne de antikapitalist niteliktedir. d) ki darbede de Trkiye'ye gelen yabanc sermaye miktar artmtr (Darbelerden hemen bir sonraki yllarn istatistiine bakabilirsiniz.). e) 27 Mays, faist Demokrat Parti hkmetini iktidardan indirmi ve 61 Anayasasyla -ksmi de olsa- ii snf ve ezilen halk tabakalarnn rgtlenmesi yolunda olumlu atlmlarda bulunmutur. 12 Mart ile birlikte; 61 Anayasasnn uygulanmasn isteyen gler tasfiye edilmi, milli demokratik devrimciler katledilmi, iilerin grev haklar da ABD emperyalizmi ile btnleen cuntaclarca ellerinden almtr. f) 27 Mays -sanayi burjuvazisini yaratmak amacyla yola ktndan- emperyalizm ile btnlemi iken; 12 Mart, bandan beri emperyalizm ile ibirlii ierisindedir. 12 Mart darbesi, Trkiye'yi ABD'nin ileri karakolu yapabilmek iin gereklidir ve gcn bizzat ABD'den almtr. g) 27 Mays, zgrlk bir anayasa ortaya koymu iken; 12 Mart darbesi, Silahl Kuvvetler Hizmet Talimat'nn -pratikteanayasadan stn olduunu ortaya koymutur. Darbeler lkeyi Nereye Gtrr? yaz dizimi burada sonlandrrken, okuyucularma sormak isterim: Sizce, darbelerin veya hkmetlerin ilerici karakterini ortaya koyan olgular nelerdir? lerici karakter tamayan, hatta sivil darbe planlayan bir hkmet ile karlarsak ne yapmalyz? Orduya m sarlmalyz yoksa halkn oyuyla iktidara geldii iin ilerici nitelik tamayan hkmetin yannda m olmalyz? Cevab, kendiniz arayp bulacaksnz. Bu sarmaldan kabilmek iin, herkesi, Georges Politzer'in Felsefenin Temel lkeleri isimli eserini okumaya tekrar davet ediyorum. (BTT)
12 Mart'tan sonra, Erim hkmeti (Nihat Erim'in Babakan olduu bu dnem, Erim hkmeti zaman olarak anlr.) iktidara geldi. Erim hkmeti; ilk nce, sanayi burjuvazisinin talepleri dorultusunda, bir toprak reformu program hazrlad.
ki darbenin (27 Mays ve 12 Mart) de amac, ekonomi ve siyasette sanayi burjuvazisinin hkimiyetini salamaktr.
evren.yelkanat@politikadergisi.com
Bu sarmaldan kabilmek iin, herkesi, Georges Politzer'in Felsefenin Temel lkeleri isimli eserini okumaya tekrar davet ediyorum.
Sayfa 28
Politika Dergisi
Politika DergisiSadettin TANTAN Mlakat

Mlakat Gerekletiren: Gkhan DA Fotoraflar: ada ZKAYA Gmrklerden Sorumlu Devlet Bakanl teklifini kabul etmedi ve partisinden istifa etti. Ocak 2002'de Yurt Partisini kurdu ve 25 Austos 2002 tarihinde yaplan Olaanst Kongresi'nde Genel Bakanla seildi. Tantan, evli, 6 ocuk ve 5'de torun sahibidir. (Not: www.sadettintantan.com adresinden alnmtr.)
Sn. TANTAN: Gerek belediye bakanl yaptm dnemde, gerekse ileri Bakanl dnemimde Trkiyenin kimlikli bir siyasi yapya ihtiyac olduunu grdm. O maksatla Yurt Partisini kurdum.
Sadettin TANTAN Kimdir? 1 Ocak 1941'de Sapanca'da doan TANTAN, Polis Enstits ve Eskiehir ktisadi ve Ticari limler Akademisi, letme blmn bitirdikten sonra Bursa daresi Enstits'nde master yapt ve ngiltere'de dil eitimi grd. 1966'da komiser yardmcs olarak greve balad Emniyet tekilatnda, Eskiehir, Bursa, ve stanbul'da Narkotik ve Asayi ubelerinde alt. Giresun ve Tekirda'da l Emniyet Mdrl yapt. Tantan, ayn zamanda, 1980-1990 yllar arasnda, stanbul Gre htisas Kulb Bakanl, Aralk 1991 ve Aralk 1993 yllar arasnda da Gre Federasyonu Bakanl grevinde bulundu. 1990-1994 yllarnda Emniyet Genel Mdrl Tefti Kurulu stanbul Blge Bakanl yapt. 1994 ylnda emekli oldu ve ANAP'tan siyasete adm atarak Fatih Belediye Bakan seildi. 18 Nisan 1999 seimlerinden nce stanbul Bykehir Belediye Bakan adayl gndeme geldi. Ancak daha sonra milletvekilliine aday gsterildi ve Parlamento'ya girdi. DSP-MHP-ANAP koalisyonunun kurduu 57. hkmette ileri Bakan olarak grev ald. 2001 yl Haziran aynda ileri Bakanl grevinden alnmasn takiben nerilen
TRKYENN KMLKL BR SYAS YAPIYA HTYACI OLDUUNU GRDM.
Gkhan DA (G.D): Gemite Anavatan Partisinde iyi yerlere geldiniz, bakanla kadar ykseldiniz. ncelikle unu sormak istiyorum; ANAPtan neden ayrldnz, neden Yurt Partisini kurdunuz? Sadettin TANTAN: Biliyorsunuz, ben ileri Bakanlndan Gmrklerden Sorumlu Devlet Bakanlna kaydrlmay kabul etmeyerek partiden istifa ettim. Yurt Partisini neden kurdum; gerek belediye bakanl yaptm dnemde, gerekse ileri Bakanl dnemimde Trkiyenin kimlikli bir siyasi yapya ihtiyac olduunu grdm. O maksatla Yurt Partisini kurdum. G.D: Peki, Yurt Partisinin faaliyetleri nelerdir? Sadettin TANTAN: Yurt Partisi kurulduunda iki haftalk bir alma ile seimlere katld ve yzde 1e yakn oy ald. Hazrlkl deildi bu seimlere. Ondan sonra bir boluk dnemi oldu, o dnemde kendini gelitiremedi. imdi nmzdeki yerel seimlere hazrlanyoruz. Yerel seimlere katlabilmek ve temsil kazanmak iin alyoruz. Bu srete de Trkiyede siyasetin tkenmilii, gvensizlii, ihtiras; Trkiyede kimlikli bir siyasetin olumas konusunda byk skntlar da beraberinde getiriyor. G.D: Peki, Yurt Partisi yerel seimlerde iddial mdr? Sadettin TANTAN: Yurt Partisi en azndan 2002 seimlerinde birinci kt blgelerde, hedefe ulamak iin almalar yrtecek. Genelde ise halkn yerel ynetimlerden memnun olmad yerlerde aratrmalar sonucu ortaya kacak olan iyi adaylarla seime hazrlanacak. GD: Yurt Partisinin belirli partilerle birleme gibi bir dncesi var m?
Say 7
Sayfa 29
Sadettin TANTAN: u anda Trkiyede siyasi tercihler bakmndan parti birlemeleri diye bir ey yok. Parlamentoda temsil kabiliyeti olan partiler belli; parlamento d partilerden hibiri de ortada gzkmyor. Halkn birlemeye dnk arzusu var; ama partiler halk nezdinde itibar kaybettii iin afak birlemelerin faydasnn olmayaca da gzkyor. Burada nitelikli insan kaynan oaltmak ve bununla birlikte hizmet alanlarn geniletmek gerekiyor. G.D: Yurt Partisi ile ilgili son bir soru daha soraym. Sizce semenler neden Yurt Partisine oy vermediler? Sadettin TANTAN: Yurt Partisi aslnda semenlerden oy ald. Biz kendimizi halka anlatamadmz iin ancak bizi dar evrede tanyanlar oy verdi. Beni yolda evirip sana oy verdik diyorlar, ok deiik kesimlerden oy aldmz grdm. Halkn size oy verebilmesi iin kendinizi iyi anlatmanz lzm. Onlara vereceiniz hizmetleri anlatmanz lzm. Bu da insan kayna, ekonomik g ve teknolojik ara gere gerektirir. Yurt Partisi bu bakmdan alma ierisinde ama drt drtlk m; deil. SYASET BIRAKMIIM GRNTS VERMEK N ABALAR VAR G.D: Kendinizi tantamadnzdan bahsettiniz. Acaba burada nemli bir olan medyann size bak nasldr? Sadettin TANTAN: Medya tarafndan, teden beri bize kar bir ambargo var. Ortaya karttmz olaylarda bile ismimizden bahsetmiyorlar. Yok sayyorlar! Tantan siyaseti brakm, siyasette byle birisi yok grnts vermek iin abalar var. nemli deil bu. Onlar onu yapabilir, biz de sokakta seime gireceiz, bize destek olun diyebiliriz. Burada rgtl bir yap yok. G.D: ileri Bakan olduunuz dnemde yaptnz faaliyetlerin pek medyada yer almadndan bahsettiniz. ileri Bakanl dneminizde yaanan sorunlar bugn halledildi mi, yoksa byyerek devam m ediyor? Sadettin TANTAN: Trkiyede sorunlar hep var olarak geldi. O dnemdeki ekonomik sorunlar gvenlik zafiyetini de beraberinde getirdi. Sorunlardan zlenler oldu, zlemeyenler oldu. Tabi ki gelmi gemi tm iktidarlar sorunlar zmek byk abalar sarf ettiler; ama temelde zlemeyen sorunlar var. Bunun nedeni de Trkiyede temel altyaplarn eksik olmasdr. Hem ilkesel anlamda byk eksiklikler var, hem de kurumsal altyap eksiklikleri var. Klasik
anlamdaki siyasi anlaylarla bu sorunlarn zlmesi mmkn deildir. Dnya ileri teknoloji ile gerek ekonomik, gerek kltrel, gerek bilgi hareketlii anlamnda ok klmtr. Byle bir ak ve kapal sava ortamnda klasik anlaylarla lkemizi ve halkmz ynetemeyiz. O zaman daha farkl bir siyasi anlayla ortaya kmamz gerekiyor. Maalesef; Trkiye bu anlay gelitiremedi. Bunun gelitirilememesinin kimliksiz sermaye siyasi ve ekonomik gcn arttryor ve bunu da siyasi kadrolaryla salamaya alyor. O bakmdan, kimlikli sermaye geliemedii iin kimlikli siyaset yaplamyor. Trkiyenin byk sknts bu! Sorunlarn altnda yatan da, kavgann altnda yatan da bu. Trkiyede kirli ve kimliksiz sermayeyi kullanmak isteyen dtaki gler de bu gc ellerinden brakmak istemiyorlar. te bu kavgann galibinin halk olmas lzm. Yani kimlikli sermayenin, kimlikli siyasetin olmas gerekiyor. G.D: Peki, AKP kimlikli siyaseti ve sermayeyi gerekletirebiliyor mu? Sadettin TANTAN: AKPnin kuruluuna filan da baktmz zaman, zaten AKP kimliksizliin kimlii olan bir parti. O konuyu fazla konumaya da gerek yok. Muhalefeti de ayn gryorum.
Sadettin TANTAN: Medya tarafndan, teden beri bize kar bir ambargo var. Ortaya karttmz olaylarda bile ismimizden bahsetmiyorlar. Yok sayyorlar!
BYK BR HUKUK EROZYONU VAR G.D: Biraz da isterseniz Trkiyenin gndeminden bahsedelim. Bilgili olduunuzu dndmz, Ergenekon soruturmas hakknda konumak istiyoruz ama nereden balayacamz bilemiyoruz; iddianame hazrlanma sreci olsun, zanllarn yakalan olsun, iddianame aklanmadan bir takm medyada yer alan haberler olsun Bu konu hakknda genel bir deerlendirme yapabilir misiniz?
Sayfa 30
Politika Dergisi
Sayn TANTAN: Kamuoyuna yansyan olaylarn ortaya k sebebi, devletin temel yaplanmasndaki boluklardan dolay, yerli ve yabanc Trkiyeyi kullanmak isteyen bir takm glerin bu boluu ben dolduracam diye ortaya kmak istemesidir.
Sadettin TANTAN: Bunu Ergenekon olarak adlandrmamak lzm. Milletin bildii, kamuoyuna yansyan Ergenekon farkl; gerekler farkl. erik, kafalar kartrm vaziyette. yle olaylar var ki, gemite bunlar yazld izildi, kirli bilgilerin hkim olduu olaylar. Masa bana gelmi ktlarn medyaya yansm biimleri filan hepsi mahkemede aa kacaktr. Bu srete Trk hukuk sistemini zedeleyen bir sr davranlar var; yazl medyada olsun, grsel medyada olsun. Byk bir hukuk erozyonu var. Byk bir gvenlik ve hukuk zafiyeti var. Kamuoyuna yansyan olaylarn ortaya k sebebi, devletin temel yaplanmasndaki boluklardan dolay, yerli ve yabanc Trkiyeyi kullanmak isteyen bir takm glerin bu boluu ben dolduracam diye ortaya kmak istemesidir. Maalesef; saf, dzgn insanlarn da bu harekette yok olmas Yani ilerinde kullanlan, neden geldiini bilmeyen insanlar var. Zaten devletin arivine girdiiniz zaman btn bu insanlarn gemite ne yaptn, ne ettiini bilirsiniz. Bunlar devletin bilmedii eyler deil. Peki, bugne kadar bunlar niye kamuoyunun gndemine yansmad? te bunlarn hepsi nmzdeki srete ortaya kacak. Kimlerin ne maksatla kullanld filan ortaya kacak. Bunlarn temizlenmesi gerekiyor muydu; ounun temizlenmesinde fayda var. Tabi ki bu tr eyleri yaparken kiisel hak ve zgrlklere de sayg gstermek lzm. G.D: Ergenekon yaplanmas ile ilgili sormak istediim bir ey daha var; bakanlk yaptnz dnemde Uur Mumcu gibi faili mehul cinayetlerin zerine olduka gittiniz. Bugn, Ergenekon soruturmas bu faili mehul cinayetlerle ilikilendiriliyor.
Sadettin TANTAN: Btn o cinayetlerin failleri ortaya kt, arlatrlm mebbet cezalar verildi; her ey belli. Burada belli olmayan ne; bunlar kimler kullanyor? Aradan ok zaman gemiti. Akla u soru da geliyor; Trkiyede bu kadar terr rgtleri kol gezerken, faili mehul cinayetler olurken yaygn haber alma a ne durumda? Bilgileri var m; bunlar sorgulamak gerekiyor.
TRKYE KEND KENDN YNETEMEZ DURUMA GELD G.D: stihbarattan bahsetmiken, Gngrende meydana gelen patlama olsun, bulunan bombalar olsun; Trkiyede gvenlik ve istihbarat zafiyeti var diyebilir miyiz? Sadettin TANTAN: Gvenlik zafiyeti var; zellikle hukuk sistemimize baktmz zaman; gerek istihbarat glerimizin, gerek kolluk glerimizin, gerek mlki glerimizin Bat lkeleri ile mukayese edildii zaman yetkilerinin ok az olduunu gryoruz. Bu kadar kstlama ile Trkiyenin i ve d gvenliini salamak mmkn deil. Gvenlik sadece; yaam gvenlii, lke gvenlii, halkn gvenlii deil evre gvenlii, retim gvenlii, bilgi gvenlii gibi btn kapsayan bir kavramdr. Bu btn kapsayan kavram nitelikli bir ekilde salayabilmek iin hukuksal ve kurumsal altyaplarn olumas gerekir. Trkiyede ok fazla boluk var. Burada kt niyetliler kamuoyunu ynlendirip, durumu istedikleri gibi kullanabiliyorlar. Bunu nlemek iin halkn ok uyank olmas gerekmektedir. Baktmz zaman, Trkiyede byk eksikliklerin olduunu gryoruz. Ben zaman zaman dile getirdim; Trkiye temel altyaplarn yapmadan, temel altyaplarla birlikte kurumsal altyaplar an ihtiyalarna gre gelitirmeden bu blgede i ve d gvenliini; yaam, kimlik, finans, retim ve bilgi gvenliini salayamaz. Onun iin Trkiye; her gn ehit haberleri ile sarslyor, her gn evresindeki haberlerle sarslyor. Bunlarn sebebi, Trkiyenin kendi kendini ynetemez duruma gelmesidir. TRKYE ZELLETRMEY DORU YAPAMADI. G.D: zelletirmelerin gidiini nasl gryorsunuz? Gelen scak para, ekonomiyi dzeltmek iin yeterli mi? Sadettin TANTAN: Btn dnyada zelletirme furyas balad zaman Trkiyede de balamt. Karma ekonomik sistem gerekten baz noktalarda yetersiz kalyordu. Hizmetlerin birounu kamu gryordu; fakat baz sektrler var ki, kamunun bu sektrler-
Say 7
Sayfa 32
den kmas gerekiyordu. Bat bunu sratle yapt. Trkiye -maalesef- zelletirmeyi doru yapamad. Aslnda zelletirme neden yaplr? Kamu o sektrden ksn, hem de elde etii parayla yeni istihdam yaratc alanlara ynelsin diye Yeni istihdam yaratlamad gibi, kamu bor batandan da kurtulamad. Bat, baz stratejik noktalarn zelletirilmesine kar kt; bunlar yaptrtmad. Trkiyenin byle bir projesi olmad iin stratejik noktalar koruyamad. Trkiyenin bir ekonomik politikas, finans politikas yok! Trkiyenin ekonomi politikas IMFin istekleri dorultusunda oluturulan bir programdan ibaret. Kendine gre dzenlenmi bir retim politikas yok. Kendi ekonomik altyapsn korumaya ynelik politikas da yok. Trkiyenin en acil ihtiyac nedir? Ekonomik verilerin gl klnmas; nk dnyada byk bir rekabet var. Bunu kurabilmeniz iin yasal altyapy oluturmanz gerekiyor. Var m byle bir yasamz; yok! Niye karmyorsunuz; nk byle bir dnceniz yok. O zaman ne oluyor; rettiiniz ekonomik kimlik, birileri tarafndan yok ediliyor, dejenere ediliyor. RALSTONIN ATANMASI TRK TARH AISINDAN KARA BR LEKEDR. G.D: Ayrlk terre kar Trkiyenin ald nlemleri yeterli gryor musunuz? Kuzey Iraka yaplan operasyonlar vs. var. Yeterli mi sizce? Sadettin TANTAN: zellikle bu hkmet greve geldiinden beri terrle mcadele ok zayf. Mcadele etmemek iin direniyorlar. Terrle mcadelede Amerikal temsilci Ralstonn atanmas da Trk tarihi asndan bir kara lekedir. Bir lke gvenliini salayamyorsa o lkede bamszlktan sz edemezsiniz; o lke, tbi lkedir. Trkiye; gc, imkn, kabiliyeti ve kapasitesiyle terr bir anda parampara edebilir. i yasal adan deerlendirdiimizde; terrle mcadele edebilmek adna yasal altyaplarda byk boluk var; gerek kolluk kuvvetleri, gerek istihbarat gleri, gerekse gvenlik gleri bakmndan. Bu boluu planl bir ekilde doldurmuyorlar; nk PKK, DHKPC ve dier terr rgtlerinin arkasndaki Bat lkeleri ortaya kaca iin; hkmet bunlara kar irade kullanamyor. Kulland takdirde kendi kirlilikleri de ortaya kar ve pozisyonlarn kaybederler. G.D: Sizin bakanlnz dnemine rastlayan bir gelime var: Abdullah calann yakalanmas sonrasndaki idam sreci. Siz idama kar m ktnz? Sadettin TANTAN: Abdullah calann yakaland esnada ben bakan deildim;
Ecevitin seime giden koalisyonu vard. Ben bakan olduumda cezaevindeydi. O zaman kamuoyu onun idam edilmesini bekledi; fakat teslim ediliinden sonra ortaya kt ki Trkiye, yasal dzenleme yapacana gvence verdi. Zaten aa yukar 20 yldan beri, dier rgtlerin Trkiyedeki siyasetilere, iadamlarna, gvenlik glerine ynelik hareketlerinden dolay mahkemelerin idam hkmlerine ramen bu hkmler Mecliste bekletilirdi. 15-20 senelik bir uygulamayd zaten. G.D: dam zaten uygulanmyordu diyorsunuz ksaca. Sadettin TANTAN: Meclise geliyordu; fakat Meclis bunu uygulamyordu. HALK, 2 KLO PRNC ALIP YAAMINI DEVAM ETTRECE DNCESNDE OLURSA BU BAIMLILIK DEVAM EDER. G.D: Terrle mcadele konusunda deiik noktalar var. Mesele terr yllarca besleyen ran, birden terre dman kesildi ve Trkiye ile ortak politikalar izliyor. Bu gibi durumlar hakknda ne dnyorsunuz? Sadettin TANTAN: Trkiyenin siyasi ve ekonomik adan tutarszlamasn isteyen, Bat lkelerinden, Yunanistandan tutun; Suriye, ran, Ermenistan, Rusya ve hatta Grcistan ve Azerbaycanda bile PKKnn varl bulunuyordu; hatta bugn de var. Maalesef; Trkiye, gvenlik politikalarn belirleyemedi. Terrn Trkiyeye yaptklarn tam okuyamad, buna kar proje gelitiremedi; hem siyasetiler yapamad bunu, hem brokrasi, hem de iadamlar. Onun iin Trkiye byk deerler harcad, byk imknlar harcad; ok ey kaybetti. Hl da bunu okuyamamasnn skntlarn ekiyo-
Terrle mcadelede Amerikal temsilci Ralstonn atanmas da Trk tarihi asndan bir kara lekedir. Bir lke gvenliini salayamyorsa o lkede bamszlktan sz edemezsiniz; o lke, tbi lkedir.
Sayfa 32
Politika Dergisi
Sn. TANTAN: Trkiye u an kendi egemenlik ve gvenlik kua ierisinde kendini kullanan gcn hkimiyetini yaymak iin aba sarf ediyor.
ruz. O adan daha dne kadar PKKy destekleyen rann niye o zaman niye desteklediini, bugn niye kar ktn da biliyoruz. Bunlar bilinen eyler. Ortadouda hangi rgtlerin kime altn, kimlerin kimlere hizmet ettiini biliyoruz. Bu corafya, zor bir corafya. Aa yukar 200 yldr Batnn gelimiliini bu corafyann zafiyetlerinden elde ettiini gryoruz. Buraya hkim olmak istiyorlar; bu yeni bir ey deil.
G.D: O zaman aklmza u soru geliyor: ABD, Kuzey Irakta Krt ynetimini desteklerken biz nasl hl Amerikay mttefik olarak kabul edebiliriz? Sadettin TANTAN: Gerek siyasi, gerek ekonomik, gerek finansal adan baml hale gelmi durumdayz. Bamllktan kurtulmak iin, halk bilinlendirip, halkn yetki ve sorumluluunda btn bu bamll sona erdirecek almann iine girmemiz lzm. Halkn sahiplendii byle bir siyasi anlaya ihtiya var. Yani bugn halk, 2 kilo pirinci alp yaamn devam ettirecei dncesinde olursa, bu bamllk devam eder. Yani insanlar grecek ki; retmeden, almadan kimsenin geinme ans olamaz. Tabi ki alamayan insanlara hepimiz bakacaz; bunu bir iane olarak, bir siyasi yardm olarak grmemek lzm. Btn yurttalar bir eyler retecek; kpr yapacak, aa dikecek; olaya byle bakmak lzm. Byle bir anlayn yaygn hale gelmesi ve kabul grmesi gerekir. Trkiyede daha bu yok. Yurt Partisi olarak biz bunu salamak iin abalyoruz. Yurttalk Hareketini kurmamzn nedeni de bu. Yurttalk Hareketi; kendi siyasal iradesine sahip olup, bunu iktidara tayan bir Trkiye yaratmak projesidir. Byle olunca da otomatikman yabanc servislerin, yabanc glerin
kullanaca insan says ok aza der. O zaman Trk insannn iradesi bu blgede hkim olur ve Trkiye, bu blgeyle beraber gelierek, yaygn bir ekilde kendi egemenlik ve gvenlik kuanda hkim olur. Trkiye u an kendi egemenlik ve gvenlik kua ierisinde kendini kullanan gcn hkimiyetini yaymak iin aba sarf ediyor. Irakta, Suriyede, Filistinde, Lbnanda, Kafkasyada bunun etkilerini gryorsunuz; byle bir rezalet olamaz. Kafkas stikrar Pakt dediimiz zaman, adama kargalar gler. Bir istikrar pakt yapabilirsiniz; ancak Kafkasya tarihi asrlardan beri, ak ve net bir biimde Trk Tarihi olarak karmza kyor. O tarihi geri getirme ansmz yok; ama aralarnda byk kavgalar veren glerin sizi orada kullanmak istemesi bakmndan bunu salayabilme ansnz ok aza der. Yapmanz gereken farkl bir eydir. Trkiyeyi kuatan lkeler var. Trkiyenin ekonomik, kltrel ve siyasi hkimiyetini geniletebilmesi iin zne dnmesi gerekiyor, bu projeleri savunmas gerekiyor, oradaki halklar yanna ekmesi gerekiyor. Bizi kuatan lkelerle i ie yaamamz gerekiyor; kavgal yaadmz zaman onlar da kaybeder, biz de kaybederiz. Bizi ve o lkeleri kullanmak isteyen gler; bizi de, onlar da srekli tahrik ediyorlar. Otomatik olarak kavgay bitirmek iin farkl bir alma balatmamz gerekiyor; fakat Trkiyenin byle bir almas yok. Sizi insanlar neden kabul edecekler; sizden gven duyacaklar iin kabul edecekler. Trkler bize sahip kt, Trkler zor zamanlarmzda kendi ekmeklerini bizimle paylatlar; byle bekleyecekler. Biz de komularmzdan bunlar bekleyeceiz. Bu lafla filan olmaz. Bu, srekli uygulanabilecek projelerle olur. Siyasi partilerimizde byle bir proje var m; yok! Ben bunu yapmak iin bakanlk dnemimde ok aba sarf ettim; muvaffak olamadm. Trkiyede Sivil Toplum rgtlerinde de byle bir anlay yok. Trkiyede Sivil Toplum rgtleri, babadan ola geer gibi, herkesin makamna kurulduu bir alana dnm. Hlbuki Sivil Toplum rgtleri ne yapmaldr; halkn kendi hizmetlerini halkla paylamas iin ortaklaa kurduu rgtlenme olmas, halk iin hizmet yapmas gerekir; deil mi? Ama deil; tamamen ahslara hizmet eden bir yapya dnm vaziyette. KORKU TOPLUMU, NAN DEERLERN RADKALLETRR. Trkiyede korku toplumu yaratlmasnn en byk tehlikesi udur; korku toplumu, inan deerlerini radikalletirir. Toplum, her eye korku ile balanr; kafan saa evirme; su, sola evirme; cehennemlik filan diye korkuyla insanlar ekillendirirler. Trkiye byle byk bir tehlike ile de kar karya.
Say 7
Sayfa 33
Sadece Trkiye deil; Trkiyenin btnlemesi gereken, ayn inan deerlerindeki lkeler de bunlar yayor. Gryoruz yani. Kafkasya politikasnda Trkiye, zellikle, Grcistan Devlet Bakan Saakavilinin Acaristan politikasna kar ses karmad. Orada Trkiyenin garantrlk hakk vard; kullanamad. Hem inan, kltr ve tarih bakmndan hem de kara ve hava asndan Trkiye orada da kaybetti.
BOPUN EBAKANIYIM DYEN BR ANLAYITAN NE BEKLERSNZ? G.D: Trkiye, neden kullanmad garantrlk hakkn? Sadettin TANTAN: Trkiyenin bamsz bir politikas yok ki Bakyorsunuz; (Dileri bakanyken) Abdullah Gl Suriyeye gidiyor. Sonradan anlalyor ki Amerika emretmi; git unu yap diye. Byk Ortadou Projesinin ebakanym diyen bir anlaytan ne beklersiniz? BOP, Trkiyenin projesi mi; deil. Trkiyenin ortak olduu bir proje mi; deil. O zaman bamsz deilsiniz. Esasnda Anayasa Mahkemesine gidilmesi gereken en byk su bu ama bunlar yaplabiliyor ite. Bu, Trkiyenin bamsz ve geliebilir bir d politikasnn olmadn gsteriyor. Zaten Kuzey Irakta, Trk Silahl Kuvvetlerinin PKKya ynelik operasyonunun sratle kesilmesi ve Amerikann bunu dnya kamuoyuna bir tehdit arac olarak yanstmas, hem de gizli bir ekilde tertip etmesi Trkiyenin iinde bulunduu tehlikeyi ak ve net ortaya karmtr. BUNU BAKALARINA ANLATSINLAR G.D: Genelkurmay Bakanlnn kesinlikle ABDnin isteiyle kmadk, eklinde bir bildirisi var. Sadettin TANTAN: Bunu bakalarna anlatsnlar. u anda Rusya, Kafkasyadan hemen kyor mu? Bir sr gvenlikli alan brakarak ktlar; deil mi? Senin byle bir hakkn var. Bat, kendisine ynelik terr sava suu sayarken, her gn senin insanlarn ldryor. Senin byle bir doal hakkn da var; ama bu hakkn kullanabilmek iin yasal altyapya ihtiyacn var. Sava hukuku, istihbarat hukuku, gvenlik hukuku altyaplarna ihtiyacn var. Bu konuda da kurumsal altyaplara ihtiyacn var. Bilginin, ekonomik ve parasal gcn snr tanmamas sava tekniklerini de deitirmitir. lkeler artk gelip birebir savamyorlar; PKK, Batnn bize kar vekleten kulland bir sava rgtdr. Gerekli altyaplar oluturup; kolluk glerimizin, istihbari g-
lerimizin, gvenlik glerimizin ve hatta halkmzn kolay rgtlenmesini salamalyz. Trkiye'nin darda kullanabilecei rgtleri mantk zerine kurmak lzm. Klasik grlerden syrlp, operasyonel ve evrensel politikalar belirlemeliyiz. Byle bir zihinsel devrime ihtiya var. Onun iin bugnk parlamentoyu oluturan klasik siyasi zihniyet, Trkiyenin nn aamaz. Trkiye ok zaman kaybeder ve bamll devam eder. Bamszln ve zgrln bu anlaylarla elde edemez.
Sadettin TANTAN: (Dileri bakanyken) Abdullah Gl Suriyeye gidiyor. Sonradan
NSAN YARDIM SAVA GEMLERYLE M YAPILIR? G.D: Kafkaslardan sz etmiken; gndemde olan bir konu daha var. Trkiye, Montr (Montreux) Szlemesini arka plana iterek, Amerikan sava gemilerinin insani yardm amacyla Grcistana gitmesine izin verdi. Ne dnyorsunuz? Sadettin TANTAN: Amerika, yllardan beri hkmetlere ve silahl kuvvetlere bask yapyor; BLACKSEAFORa (Karadeniz Deniz Birlii Grev Grubu) girebilmek iin. Ancak Trkiye ve Rusya buna kar kt. imdi Amerika, Hazar havzasn tamamen kuatmken, ayn zamanda Trkiyeyi de kuatm vaziyette. Trkiyeyi nasl kuatyor Amerika? Geldi, gneyimizde Iraka yerleti; zaten Basra Krfezine yerlemiti. ncirlik desen, onlarn ss. Kbrsa yerlemek istiyor; oray da almak istiyor. Batda Bulgaristan ve Romanyaya yerlemek istiyor; Kosovaya yerleti zaten. imdi de Grcistana yerlemek istiyor. Burada en nemli yer; Batum. stanbul nasl Asya ve Avrupann birletii ve ayrt noktaysa, Batum da Hazar Havzasnn naya.
anlalyor ki Amerika emretmi; git unu yap diye. Byk Ortadou Projesinin ebakanym diyen bir anlaytan ne beklersiniz?
Sayfa 34
Politika Dergisi
Sadettin TANTAN: Enerjide Rusyaya bamlyz; br taraftan siyasi ve ekonomik anlamda Batya bamlyz. ki arada kalm vaziyetteyiz.
ABD, bu sava da bahane ederek, buraya kmak istiyor. Polonyas, Almanyas, Amerikas; hepsi Grcistana yardm ediyoruz bahanesiyle sava gemilerini oraya gnderdiler. Trkiye de Montry deldirmi oldu. Antlamada; ticari hkmler olduu gibi, Karadenize ky olan lkeler ile ilgili hkmler var. Peki, Amerika ky lke mi; deil, Polonya; deil, Almanya; deil. Peki, insani yardm sava gemileriyle mi yaplr? nsani yardm havadan da gtrebilirsiniz. Deil mi? G.D: En bata hastane gemisi geirilecei sylendi, ama sonra sava gemilerini geirdiler. Sadettin TANTAN: Evet, Trkiye maalesef; ortada byk bir tehlike ile kar karya. K ARADA KALMI VAZYETTEYZ. G.D: Biraz nce komularmz ile iyi ilikiler iinde olmamz gerektiini sylediniz. Bu sava gemilerinin gemesine izin vermemiz ile Rusyay karmza alm olmuyor muyuz? Sadettin TANTAN: Trkiyenin u an kimin yannda olduu belli deil. Tamamen tutarszlk iinde. Bir kere; enerji politikalar tamamen baml hlde. Enerjide Rusyaya bamlyz; br taraftan siyasi ve ekonomik anlamda Batya bamlyz. ki arada kalm vaziyetteyiz. Ne tarafa dneceimiz belli deil. G.D: Batumdan bahsederken aklma bir ey takld. Musul, Kerkk ve Batum Misak- Milli snrlarmz iersinde yer alyor. Musul ve Kerkk; Amerikan gdmnde, Krt ynetimi altnda bulunuyor. Batumda da Amerikann istekleri var. Bunlar, Atatrkn ileri grllnn bir paras olabilir mi?
Sadettin TANTAN: Misak- Milli, Osmanl Meclis-i Mebusannn ald bir karar. Kerkk ve Musulu o dnemim artlar gerei elimizde bulunduramadk. O dnemin gleri bunu engelledi. Kar kacak bir gcmz de yoktu; fakat garantrlmz vard. Biz garantrlk hakkmz Kerkk ve Musulda kullanamadk. Acaristan (Batum)da da kullanamadk. Bat Trakya ve adalarda da kullanamadk. G.D: Enerji politikalarnda Trkiyenin Rusyaya baml olduundan bahsettiniz. ranla bir enerji protokol imzalanmak istedik; ama Amerika buna kar kt ve Trkiye geri adm att. Sadettin TANTAN: Amerika, btn antlamalarn kendi kontrolnde olmasn istiyor. Amerika, Trkiyenin ran ile ibirlii yapmasna kar kyor; fakat kendisi rana, bilmem ka milyon ton buday satm. Baka lkelerin Trkiye ile ibirlii yapmasna kar kyor ama kendileri ekonomik glerini gelitirmek iin hep bir aba ierisinde. Bu bizim bamsz politikamz olmadndan kaynaklanyor. STANBUL TRAFNN KAPATILMASI YANLI G.D: Ahmedinejadn Trkiyeye olayl ziyareti var. Gnah olduu gerekesi ile Antkabiri ziyaret etmemesini ve stanbuldaki trafiin gvenlik yznden kesilmesini nasl deerlendiriyorsunuz? Sadettin TANTAN: lkelerin kendi kabul ettikleri simgeleri vardr. Her gelen yabanc ziyareti o simge aracl ile halka selam verir. Yani o lke neyi kabul etmise, ziyareti o simge aracl ile o lkeye ve halka sayg gsterir. Tarihten beri bu byledir. Biz de Ata olarak kabul ettiimiz simgeye sayg bekleriz. stanbul trafiinin kapatlmas ise yanl. Hem ekonomi ve finans merkezi olan; hem de uluslararas hava, deniz ve kara tamacl yaplan bir kentte byle bir uygulamann yaplmas son derece yanltr. Zaten Ahmedinejad da bunu Tahranda yaptrmazdm, dedi. Byk tehditler alm olabilirsin; ama gvenli bir ekilde bu organizasyonu yapabilirdin, zor bir ey deil bu. G.D: Bir nevi ov gibi dnlebilir mi? Ahmedinejad lkemize geldi, biz byle gvenlik nlemi aldk diye Sadettin TANTAN: Ahmedinejad; ben halkn arasnda gezmeyi seven bir adamm, dedi. Bu ekilde yaplmasndan ok memnun deildi yani.
Say 7
Sayfa 35
G.D: randa byle bir ey uygulamazdm, sylemi; bir nevi kk drmek gibi dnlebilir mi? Sadettin TANTAN: ranllarn kltr ok farkl. Asrlar boyunca Trk hakanlar oray idare etmi olabilir ama onlarn ia kltr ok farkl. Bir takm davranlar bize farkl gelebilir. Amerikallar ile nasl kltrel farkllklarmz varsa, ranllarla da farklyz. Bunu bu ekilde deerlendirmekte fayda var. BUGN YOLSUZLUKLAR LEGALLEMTR. G.D: Bizim zerine gitmek istediimiz nemli bir konu daha var. Sizin bakanlnz dneminizde stnde ok fazla durduunuz bir konu: yolsuzluk. Bugn Trkiye yolsuzluk bakmndan ne durumda? AKP Genel Bakan Yrd. aban Dili hakknda kan iddialar da gndemdeyken, siz nasl gryorsunuz durumumuzu? Sadettin TANTAN: Bugn yolsuzluklar legallemitir artk. Bir lkeyi yneten babakan, 18,5 milyar dolar petrol kaakl varken, bu paralarn nereye gittii bilmesine ramen, bu meblan vergilerle beraber 38,5 milyar dolar olduunu kendisi deklare etmi olmasna ramen, bu konudaki Meclis Aratrma Komisyonunun raporunun Barzaninin 135, PKKnn 250 milyon dolar kazandn belgelemi olmasna ramen kendi azyla rvetle benzin aldn syleyip; bunun zerine hibir adl soruturma almamsa, demek ki artk her ey legallemitir. Bu konuda hibir ey konumaya gerek yok! Arivlere baktmz zaman yolsuzluklar zerine binlerce dosya var. G.D: zerine gidilmemesinin nedeni ne olabilir? Sadettin TANTAN: Gidemezler; nk gittikleri takdirde kendilerini de yakarlar. G.D: O yzden mi dokunulmazlklar kaldrlmyor? Sadettin TANTAN: Dokunulmazl bile ayor konu. Babakan kendi azyla sylyor. Bakas sylese, neyse, diyeceiz de kendi azyla itiraf ediyor. Meclis Aratrma Raporu sylyor; bunu bir uzayl veya kahvedeki adam sylemiyor. Kendileri konuuyorlar. Peki, niye hesap vermiyorsun? Niye milletin hakkn savunmuyorsun? Niye haksz kazan elde ettiriyorsun? Milletin hakknn gasp edilmesi ekonomiyi kertir. Trkiyedeki en byk su ebekesi nedir; adaletsizlik. Her alandaki adaletsizlik Adaletsizlik neden geliir; Trkiyeyi yneten siyasetiler, iadamlar, brokratlar kural tan-
mazsa ve bundan yeralt ve yerst illegal rgtler g kazanp, buna kar ynetenler hibir ey yapmazsa byle olur. Bugn PKKnn sermayesi 10 milyar dolar am vaziyette; hem yeralt dnyasndaki hkimiyetini gelitirmi, hem Trkiye ve Trkiye dnda ekonomik, siyasi hkimiyetini glendiriyor ve buna kar bir ey yaplmyor. TRKYEDE BR GENLK POLTKASI YOK G.D: Politika Dergisi olarak biz, niversiteli genlerin kurmu olduu bir dergiyiz. Genlerin apolitik kalmasn engellemeye alyoruz. Bizlere neler sylemek istersiniz? Sadettin TANTAN: Trkiyede bir genlik politikas yok. Trkiyede nasl bir genlik politikasnn olmas gerekir; Trk insann doumundan lmne kadar bir yaam felsefesi kazanmas gerekir. Hem zihinsel, hem bedensel, hem inan anlamnda zgrce yetimesini salamak gerekir. Zihinsel anlamda doumdan lme kadar eitim verip; bedensel anlamda yine doumdan lme kadar kendi kabiliyetlerine gre geliimini salayaca bir sporu profesyonel bir anlay erevesinde o disiplini almas gerekiyor. nan deerleri bakmndan da hangi deerlere inanyorsak, onu zgrce okumas ve uygulayabilmesi gerekiyor. Trkiyede bunlarn hibirisi yok. Byle olduu iin de Trkiyede genlik mahvoluyor. Gre, yzme, atletizm vs. sporlar desteklenmedike gelimez. ocuun o mantkla, o kltrle yetimesi gerekiyor. Tabi, kendi kltrn de almas gerekiyor. Mzikte, edebiyatta, sporda o kltr alrken kendi kimliini de oluturacak o altyapy salamal. Bu eitimler o kadar nemli ki zerk kurumlara filan braklamaz. Genel, yerel, niversite hep birlikte yapacak bu eitimi. Tamamen devlet kontrolnde olmas gerekiyor. Halk da, kulpler de bu hizmetin iinde olacak ama tamamen devlet kontrolnde olacak. Bunu baka kuvvetlere brakrsak yozlamalar olur. Trkiye eer bu eitimi yapabilirse dnyada egemen bir g olur. Onun iin iteki ve dtaki baz gler Trkiyenin ilerlemesini engellemek iin yozlatrrlar. Sistemi paralamaya, ieriden blmeye kalkarlar. Bizim tarihimizde binlerce bu tarz rnek var. Onu srekli kontrol edecek bir yapya ihtiya var. Hizmetin gelimesi iin halk, devlet, zel sektr, niversite birbirini denetleyecek. Gkhan DA: ok teekkr ediyoruz. Sadettin TANTAN: Teekkr ederim, kolay gelsin.
Sadettin TANTAN: Bugn yolsuzluklar legallemitir artk. Bir lkeyi yneten babakan, (.) kendi azyla rvetle benzin aldn syleyip; bunun zerine hibir adl soruturma almamsa, demek ki artk her ey legallemitir.
Eski ileri Bakanmz ve Yurt Partisi Genel Bakan Sn. Sadettin TANTANa, deerli grlerini bizimle paylat iin teekkr eder; kendisine baarlar dileriz.
Sayfa 36
Politika Dergisi
zelletirme ile Yzlemek (1)

Osman BUDAK darboazda bile tm gcn irketlerin devletletirmesine harcamtr. Bunun tahlilinin iyi yaplmas icap eder. Kemalist kalknma anlay, ulusun dorudan varl ile ilgili yatrm alanlarnn devletin elinde olmas gerektiini kabul eder. Devletilii, alt temel ilkesinden biri olarak zaten bu yzden kabul etmitir. Bazlar; o dnem gerekli olabilirdi; ama bugn eskimi bir modeldir diye, Mustafa Kemale dokunmuyor gzkp, bu temel ilkeyi yok etmek peindedir. Mustafa Kemal, eskiyebilir diye mi bu kavram temel ilkeleri arasna almtr acaba? Byle bir iddia olduka samadr!
zelletirme -ifade edilen gibi- ekonomik deil, ideolojik merkezlidir. Bu ideoloji; ulus devletleri ortadan kaldrmay ve onlarn yerini ok uluslu irketlere brakmay hedefzelletirme -ifade edilen leyen, liberalizmin evrilmi srm olan gibi- ekonomik deil, ideoloyeni dnya dzenidir. Bu bakmdan; sojik merkezlidir. run, az gelimi ve de gelimekte olan, yani Kemalizm'in mazlum milletler diye nitelendirdii lkelerin ortak sorunudur.
Bazlar; o dnem gerekli olabilirdi; ama bugn eskimi bir modeldir diye, Mustafa Kemale dokunmuyor gzkp, bu temel ilkeyi yok etmek peindedir. Mustafa Kemal, eskiyebilir diye mi bu kavram temel ilkeleri arasna almtr acaba?
zelletirilen bu kurumlar olmadan kalknmak, gnmz dnyasnda imknszdr. Hatta bu kurumlar olmadan, gelimi lkelerin gelimiliklerini korumalar da pek mmkn gzkmyor. Nitekim bunun bilincinde olan gelimi lkeler, bizim gibi lkelerde zelletirme kavramn gklere karrken, kendileri bunun olduka uzandadr. Yabanclar; ngilteredeki irket hisselerinin %10'undan, Fransadakilerin % 20'sinden fazlasn alamazlar. Almanyada, demiryollar ve iletiimin byk blm devlet elindedir. Bir kamu kuruluu olan Resolution Trust Corporation, ABDnin en byk mal varlna sahip irketi durumundadr. Fransada, bnyelerinde 1,5 milyon ii altran 2498 devlet irketi vardr (1995). Bu irketlerin 17si tarm, 341i endstri ve 2140 ticaret, ulam, finansman, sigorta ve hizmet sektrnde faaliyet gstermektedir. Hkmet ve brokratlarmz, byle bir tablo karsnda zelletirmenin kutsallna neden bu kadar bel balamtr, bilinmez(!) Oysa ki bizim KTlerimiz bize zgyd ve pek ok lkeye de rnek tekil etmiti. Sayn Yama Kona, Politika Dergisi'nin 5. saysndaki zelletirilen Trkiye yazsnda: Belki imdi diyeceklerim ok uzak bir ihtimal olabilir; ama bunlar olaslklar. Bir sava srasnda ya Trk Telekom tm iletiim alarn kapatrsa, ya karayollar ve boazlar zelletiinde sava srasnda ulam engellenirse diyerek nemli bir noktaya parmak basm. Bu olaslklar ne ok uzaktr, ne de yaanmamtr. Bu, aslnda, Trkiye'deki demiryollarnn zelletirilmesinin sebebidir. Yani, bu durum yaanmtr. Mustafa Kemal, 20. Kolordunun Adana'dan getirilmesi ve eyh Sait Ayaklanmas'nn bastrlmasnda bu sorunlarla karlam ve ald ok kstl kredinin neredeyse tamamn yabanc irketlerin milliletirilmesine, yani devletletirilmesine harcamtr. Mustafa Kemal Trkiye'si, o
Mustafa Kemal'in Devletilii Mustafa Kemal, devletilik iin unlar sylyor: nemli ve byk iler; ulusun genel servetine, devletin rgt ve gcne dayanarak ve ulusal egemenlii koruyup gelitirmekle grevli olan hkmetin bu tr ileri olabildii kadar zerine almasyla gerekleebilir. Tercih edilmesi gereken yol budur. Baka devletler, bu tr ileri ikinci derecede grebilir ve bunlar bireylerin zel giriimine braklmasnda sakncal olmayan iler olarak grebilir; ancak bizim iin bu iler birinci dereceden nemli devlet grevleri arasnda saylmaldr. Bu, bizim iin yaamsaldr." Mustafa Kemal, yukardaki szlerinde; baka devletler diye kastettii gelimi devletler bunda saknca grmyor olabilir, diyor. Ne demek efendim? Hatta bizzat uyguluyorlar. Veriler yukarda!
Yabanclar; ngilteredeki irket hisselerinin % 10'undan, Fransadakilerin %20'sinden fazlasn alamazlar. Almanyada, demiryollar ve iletiimin byk blm devlet elindedir.
Say 7
Sayfa 37
Mustafa Kemalin bu kadar ak ve net olan grlerini arptmaya hi kimsenin hakk yoktur. Toplu ine bile retemeyen bir lkeyi devralm bu lider, devletilik sayesinde, tamam yerli uaklar uurabilmitir anavatan semalarnda. Hala bu gerekleri grmeyip de ahkam kesenlere, devletilii komnizm art ve Rusuluk olarak grenlere; gelecek kuaklarn ok sert yantlar vereceini kestirmek g deil.
Bankas verecek. Biz burada sadece araclk ettik. Onlarn gnderecei formata uygun ilem yaptk. Sonular gnderiyoruz. En ge 1,5 ay sonra karar bildirecekler. diyor 12 Kasm 1999da. Zannediyorum, onun da diyecek pek fazla sz kalmam. Ufuk Sylemez'den sonraki B bakan Uur Bayar da: Biz, IMF her geldiinde sylediimiz resmi tutturmu durumdayz. Bu yln birinci eyreinde unlar olacak dedik, oldu. kinci eyreinde unlar olacak dedik, oldu. nc eyrei iin ngrlen THY ve Erdemir'in srecinin baladn da gryorlar. Hardy (IMF heyeti bakan Martin Hardy) bana ben her geliimde byk bir i oluyor dedi. Ben de o zaman daha sk gelin karln verdim. diyerek byk gereklere k tutuyor. Mafya ile ilikileri basnda yer almas nedeniyle grevinden istifa eden Devlet Bakan Eyp Ak; Tekelin zelletirilmesi ile ilgili, Amerikan sigaralarnn Trk pazarnda rekabet edemedikleri Samsun sigarasnn neredeyse iki yllk krna satlmak istendii sralarda: Hala atl durumda bulunan ve bir ie yaramayan Tekel binalarn sembolik cretlerle eitli kurumlara devrediyoruz. Tekel'in -pne kadar- her eyini satacaz. Bana gre tek p braklmamaldr. demiti. Bizim zelletirmeler srerken, son sosyalist devleti de yktk, diye sevin lklar atan bir babakanmz bile oldu. O yzden; ne Bayar'n bu sevin kokan szlerine, ne IMF ile olan cilvelemelerine, ne de Ak'n plne pek kzasmz gelmiyor. Sevgili okurlar; gelecek saymzda, zelletirme ile ilgili, toplumda geni kabul gren baz yanl inanlar inceleyeceim. Smrsz yarnlarda grmek dilei ile
"zelletirme" Uluslararas Kurumlara Teslim Edilmitir Sayn Yama Kona, bizi zelletirmeye zorlayan olgular sormu ve cevap vermi: IMF! Sadece IMF olsa keke! IMF'sinden Dnya Bankas'na, oradan da bilmem ne belasna kadar hepsi d kkenli dayatmalar. Tabii, bizim yerli i birlikilerimizin de hakkn vermek lazm. zelletirme daresi Bakan olan Ufuk Sylemez, bu gerei 1995 ylnda ne de gzel dile getirmi! 2 Haziran 1995 tarihinde PTTnin bir tsini zelletirirken: Telekomnikasyon hizmetleri, Dnya Bankas'nn istekleri ve koordinasyonu dorultusunda, tm dnyada kabul edilmi uluslararas yntemlerle zelletirilecek. Biz burada, Dnya Bankas ve danman firmann ngrd yntemler dnda hareket edemeyiz. Her ey olabilir; ancak u aamada aklama yapamam. demi. Adam daha ne desin? Hatta PTTnin tsinin zelletirilmesinde seilecek danman firmann finansman iin Trkiye'ye 4 milyon dolar krediyi de ayn kurum verdi. Elimiz kolumuz o kadar bal ki Bir baka aklama da 57. hkmette Gmrklerden Sorumlu Devlet Bakan olan Mehmet Keeciler'den. Gmrklerin modernizasyonu iin otomasyon ihalesi aan bakanlk iin: Gmrk tekilatmz, ihalede arac rol stlenmitir. Son karar, Dnya
Eyp AIK: Hala atl durumda bulunan ve bir ie yaramayan Tekel binalarn sembolik cretlerle eitli kurumlara devrediyoruz. Tekel'in -pne kadar- her eyini satacaz. Bana gre tek p braklmamaldr.
Hala bu gerekleri grmeyip de ahkam kesenlere, devletilii komnizm art ve Rusuluk olarak grenlere; gelecek kuaklarn ok sert yantlar vereceini kestirmek g deil.
osman.budak@politikadergisi.com
Bizim zelletirmeler srerken, son sosyalist devleti de yktk, diye sevin lklar atan bir babakanmz bile oldu. O yzden; ne Bayar'n bu sevin kokan szlerine, ne IMF ile olan cilvelemelerine, ne de Ak'n plne pek kzasmz gelmiyor.
Sayfa 38
Politika Dergisi
len Sosyal Devlet

emiyorlar! Yama KONA iftilerin halini ele alalm. Ar ithalat nedeniyle iftiler madur. Trkiye'de sosyal devlet kavram maalesef lmekte. ncelikle sosyal devlet nedir onu kavramalyz. TDK szlnden szlk anlamna bakalm; Ekonomik ve sosyal alanlarda bireylere sosyal gvenlik ve adalet salayc politikalar reten devlet modeli. Sosyal gvenlik ve adalet. Bunlar nemli kelimeler. Sosyal devlet anlayyla bireyin sosyal durumu devletin gvencesi altndadr. Ayrca sosyal devlet anlay bireylerin kii haklarn dier bireylerden korur. Devlet tm bunlar sosyal ve ekonomik hayata aktif mdahaleyle gerekletirir. Toplumda dengeyi, refah, huzuru salayan ve koruyan. Emee deer veren. alann koruyucusu, sendikal faaliyetlerin destekisi. Toplumda snflamay kabul etmeyip bireylere gelirlerini adaletli biimde datan. Hukukun koruyucusu. Gszlerin savunucusu. Asgari yaam seviyesini bireylere salamakla ykml bir kavramdr. Bu kavramn Trkiye'de yok olmas faciaya yol aar. Sosyal devlet yok olduu takdirde zaten snrlarda yaayan bir halka sahip olan lkemiz ok byk darbe alr. lkemiz halen hak ve zgrlkler asndan 19. yzylda kalmtr. 20. yzyln modern sosyal devlet anlayn hibir zaman tam olarak uygulayamamtr. Gerek sava olsun, gerek beceriksiz iktidarlar olsun, gerek hain ve bencil iktidarlar olsun mutlaka Trkiye'de sosyal devlet anlaynn n doal ve beeri sebeplerden tr kesilmitir. Trkiye'de sosyal devletin lmekte olduunu anlamamz salayan birok gsterge vardr. Geni insan yaam iinde o kadar ok kk ayrntlar var ki sadece genel olarak ele alp birka rnek vereceim. Trkiye AKP zamannda ok sefalet grd, boyunu aan harcamalarla karlat.
1 yl iinde gdaya gelen ortalama zam 40%, bu yzdeye bakarak ve bu icraatlarn inceleyerek AKP'nin halk dndn nasl syleyebiliriz?
Son yllarda karlan eitli yasalarla ithalat kotalar ykseltildi, yabanc ihracatlara Trkiye'nin kaplar ardna dek ald. Kolaylk saland. Gereksiz yere yaplan ithalatlar hem kan rnn fiyatn arttryor hem de yerli reticiyi tamamen yok ediyor. Yerli retici ve tketici madur. Yerli reticinin maln devlet almyor ve hangi akla hizmetse bu ihtiyac ithalatla karlyor! thalatla da tketim mallarna fazladan cret ekleniyor. Bu durumda da tketici madur oluyor. Zaten fakir olan vatanda en temel ihtiyacndan, gdadan vurularak daha fukaralayor. 1 yl iinde gdaya gelen ortalama zam 40%, bu yzdeye bakarak ve bu icraatlarn inceleyerek AKP'nin halk dndn nasl syleyebiliriz? Tohum sektr de iftinin cann yakan baka bir faktr. Tohum sektr tamamen yabanclarn eline gemi bulunmakta, bu nedenle retici zaten kr edemedii, emeinin karln alamad rnnden daha da az kar etmek zorunda. Zaten devlete rnn satamayan ifti, satt zaman da hakkn alamyor, madur oluyor. Yerli retimi almayp 2 kat fiyatna ithal rn almaya merakl olan devlet, bunu yaparken lkenin yaptalarndan olan reticiyi madur ediyor. Bir sre sonra ithalat bir bamllk halini alacak. iftiler zamanla ilerini brakmaya balayacak, sonuta bir insann karnn doyurmas gerekir. Ve yerli retim sona ulaacak ve tekrar canlandrmak zor olacak. Tm bunlar sonucunda ne olacak; yerli retim tamamen bitecek, tam bir tketim toplumu rnei tekil edeceiz. retemeyen da baml olan, kendine yetemeyen bir lke olup kacaz. Ve bunu takiben emperyalist, yaylmac glerin kolay av olacaz. Baz hesaplar kapanacak, kapatmak isteyecekler, hep istediler... AKP, iktidar boyunca hep vurguncunun destekisi oldu. Herkesin, tm evresinin, yandalarnn halk soyup soana evirmesinde yardmc oldu. Ama madur rolne brnmekten hi vazgemedi, Halkmz maduru pek sever.... Bir dier eilmemiz gereken konu, toplu-
Sosyal devlet yok olduu takdirde zaten snrlarda yaayan bir halka sahip olan lkemiz ok byk darbe alr.
lkemiz halen hak ve zgrlkler asndan 19. yzylda kalmtr. 20. yzyln modern sosyal devlet anlayn hibir zaman tam olarak uygulayamamtr.
Bunun yannda halk, stne ken vahi Kapitalizm'in arkasndaki en byk destekinin AKP olduunu grd, belki de gremedi... Ama grmeli! Her ey ortada, kapitalist canavarlar, irketler ve iktidar hep birlikte halk soyma abasnda! En ufak frsat karmamaktalar. Halka nefes aldrmyor, halkn kann vampir gibi
Say 7
Sayfa 39
Cumhuriyeti Devleti'nin bir retmeni yoksulluk snrnda yaamakta. Burada bir kii gibi ele aldk, ama elbette bir ailesi olacaktr. Yine Trkiye Kamu-Sen Aratrma ve Gelitirme Merkezinin Temmuz ay verilerine gre 4 kiilik bir ailenin asgari geim haddi 2 bin 646 YTL'dir. Yani Trkiye genellemesine gre bir retmen ailesini geindiremez. Eer bir iktidar partisi retmenine bunu yapp meydanlarda halk kesiliyorsa, mutlaka ortada bir sorun vardr! Bu sorunun ad takiyeciliktir. Yazya sdrabileceim kadar rnei sdrdm. Ama elbette ki ok daha fazla rnek gsterilebilecek eyler var. Daha nice Trkiye gerei var... Umarm herkes anlayabilmitir Trkiye'de neden sosyal devlet anlaynn lmekte olduunu. Trkiye'de artk takiyecilik yaplmamas dileklerimle
Trkiye genellemesine gre bir retmen ailesini geindiremez. Eer bir iktidar partisi retmenine bunu yapp meydanlarda halk kesiliyorsa, mutlaka ortada bir sorun vardr! Bu sorunun ad takiyeciliktir.
mun temellerini oluturan; memur, emeki ve reticiler. AKP yedii haltlar kapatmak iin bir yandan memur, emeki ve reticilerin kemerini skyor. Onlarn srtna bindiriyor tm yk. Peki neden? nk IMF byle istiyor, IMF'ye gre gsz olan ezilmeli! Emperyalist anlaya gre yaplan bir ey. Emperyalist glere hizmet eden bir ey... Maalar artmyor, reticiler nemsenmiyor! AKP srtn dnm reticiye bir kere! Trkiye Kamu-Sen Aratrma ve Gelitirme Merkezinin Temmuz ay verilerine gre Trkiye'de yoksulluk snr bin 323 YTL. Bir retmenin ald maa nedir sizce? Ben cevaplayaym bin 334 YTL! Yani Trkiye
yamac.kona@politikadergisi.com
Sayfa 40
Politika Dergisi
Toz Bulutlar Dald

Erdal ALTUN Ne oldu bu 11 ayda da Trk halk iin sadece hkmetin istifas olarak grlen ama aslnda tm dnyay etkileyecek 28 ubat Darbesi oldu? Ya da olmas gerekti? Bu konuda ok kere yazlp izildi, ok belgeler ortaya atld, itiraflar yaynland en sonunda Ergenekon soruturmas da 28 ubata iaret etti. Trkiyenin ve Dnyann kaderini deitirecek admlarn atld 11 ayda unlar oldu; Trkiye Cumhuriyeti srail ile tm anlamalar askya ald. Peki, hain Siyonistler ne yaptlar? Erbakan'a iftira ederek srail ile en byk anlamalar o yapt diyenler, gerei bilmedikleri iin kendisine ok yklendiler. Oysa durum tam tersi idi ve Erbakan'n srail ile imzalad antlama kendisinden evvel paras denmi 54 Fantom ua ve tanklarn i modernizasyon antlamas idi. Siyonizmin emrinde ve kontrolndeki medya yine ii tersinden gstererek kamuoyunu yanltmay baarmt. Trkiye Cumhuriyeti Havuz Sistemi ile tant, bu sistem ile ranttan gelir salayan, haksz kazan elde eden ve bu yolla servet edinenlerin gelirleri kesildi. Bu ekilde kazan salayanlar asla halka hizmet etmeyen aksine halk zerinden beslenen, Siyonistlerin Trkiye iindeki temsilcileri idi ve havuz sistemi bu kesimlere darbe indirdi. Siyonistlerin en byk korkularndan birisi de ekonomik kalknmann yan sra manevi ynden de kalknm bir Trkiye idi. nk
Deerli okurlarm, Adalet ve Kalknma Partisi hakknda alan kapatma davas, kapatlmama ynnde karara balanarak neticelendi ve aylardr gndemi megul 54. Hkmet kurulduunda, eden bir olay da bu sayede gndemden bu, Trkiye iin sadece bir dm oldu.
iktidar deiiklii gibi grnen olayken, lkeleri kendi emellerine alet etmeyi, smrmeyi vazife edinmi Siyonizm iin bu kadar basit deildi.
Aslnda gndemden tam olarak dmedi diye dnyorum ben. Aksine yerini buldu ve yllarca tartlacak bir ekilde yerleti bu kapatma davas. Dikkat ettiyseniz kapatma davas neticelendikten sonra Ergenekon soruturmasnda bir yavalama grld. Aslnda bu soruturma 2007 Haziran aylarnda balamasna karn 2008 Nisan - Mays aylarnda hz kazand. Tesadf bu ya kapatma davas da ayn aylarda gndemdeydi. Sonu olarak unu iyi bilmemiz gerekir ki yaplan tm hareketler ve atlan tm admlar karlksz deil. Elbet bir sebebi var ve bunu biz zene kadar plan yapanlar sonuca yaklam oluyorlar maalesef. Buradan yola karak konuyu Trkiye Cumhuriyetinde yaplm darbelerden en kkls ve geni kapsamls olan 28 ubat Darbesine getireceim. 28 ubat halkmz yorumlamaya baladnda, lkemizin tm deerleri zellikle yabanclara satlm, ekonomi telafisi ok g tahribatlar alm, sosyal ve kltrel yozlama had safhalara ulam, manevi atmosfer toz duman oluvermiti. Yani bu gnlere gelinmiti. Ama halen tam anlam ile 28 ubatta neler yapldn anlayamayan insanlarmzn olmas harektn ne kadar derin ve etkili olduunun ispatdr. 54. Hkmet kurulduunda, bu, Trkiye iin sadece bir iktidar deiiklii gibi grnen olayken, lkeleri kendi emellerine alet etmeyi, smrmeyi vazife edinmi Siyonizm iin bu kadar basit deildi ve olamazd da. Trk halk iin siyaset sahnesinde yllardr mcadele veren, amac sadece iktidar olmak, belli noktalara kendi adamlarn yerletirmek ve bu amacna ulaabilmek iin eitli vaatler veren bir siyaseti sanlan Prof. Dr. Necmettin Erbakan, bakalar iin bu kadar basit ve hafife alnacak biri deil idi. Bu tezlerinden zellikle 54.hkmet kurulup sadece 11 ay kadar faaliyet gsterdiinde kesin emin oldular.
Halen tam anlam ile 28 ubatta neler yapldn anlayamayan insanlarmzn olmas harektn ne kadar derin ve etkili olduunun ispatdr.
T r k i ye C u m h u r i ye t i Havuz Sistemi ile tant, bu sistem ile ranttan gelir salayan, haksz kazan elde eden ve bu yolla servet edinenlerin gelirleri kesildi.
Say 7
Sayfa 41
zamannda gl maneviyat ile Milli Mcadeleyi balatan Atatrkn arkasnda toplanan bu millet 7 cephede birden savam ve hain dman pskrtmtr. Buna karn emellerinden vazgemediklerini ok rahat anlayabiliriz ki yllar boyu gzlerini her frsatta Trkiyemiz zerine dikmilerdir. IMFye olan bamllk bitti ve borlanma durdu. Cumhuriyet tarihinde ilk defa denk bte kartld. i ve memura %300e varan zam yapld ki bu da ekonomik ynden kalknmann halka yansmas eklinde ifade edilebilirdi. te btn bu olanlar Siyonistlerin smrge ve talan yapmak istedikleri bir lkede asla olmasn istemeyecekleri bir durumdu. Ama asl nemli unsur Prof. Dr. Necmettin Erbakann hep hayalini kurduu gelimi slam devletleri meydana getirmek iin ncln ve kuruculuunu Trkiyenin yapaca D-8i kurmak oldu. D8 gnmz siyasetileri iin bir ey ifade etmeyen ama zeki ve kafas alan Avrupal siyasetilerin Avrupa Birliine rakip olarak grd uluslararas ekonomik ve sosyal kalknma platformudur. Lideri de kozmopolit bir neme sahip olan Trkiyedir. Btn bu olaylar topyekn deerlendiren gelimi bat dnyas kendilerine rakip istemedikleri ve bu iin mimar, lokomotifi olarak Milli Gr Hareketini bilmeleri, onlar nlemlerini bu ynde almaya mecbur brakmtr. Prof. Dr. Necmettin Erbakan, Peygamber efendimize pervaszca yaplan Danimarka hakaretini telin iin alayanda dzenlenen ve milyonlarn topland mitingde halka yle seslenmiti; ne olur bir kere onlardan nce anlayn bizi burada onlardan kast Siyonistlerdi. nk onlar hocann ne yapmak istediini ok iyi biliyorlard. nk onlar bu milletin zaaflarnn farkndaydlar. O gnden bu gne bakldnda neler oldu? u anda hkmet kanad Siyonistler iin ne ifade ediyor? Ergenekon kavram nedir? Sorularna cevap verdiimizde ya da vermeye kalktmzda hite iyi eylerin olmadn syleyebiliriz. Ergenekon hadisesinin 54. hkmetin yklmasnda ve sonrasnda kaos ortam oluturulmasnda en etkili isimlerden Sleyman Demirele dayanmas an meselesidir. Zaten o mehur aile fotoraf yllar ierisinde dklm her biri teker teker lkenin kaynaklarn i eden hortumcular olarak deifre olmam myd.? Bu listede herhalde Sayn oban Slo akpak kalacak deildi.
Siyonistlerin sadece Trkiyede deil dnyada kendileri iin tehlike olarak addettikleri Erbakan iin bir ey yapmal ve yolunu kesmeli idiler. te Ergenekon bu ama ile kurulmu ya da bu amaca yneltilmi bir tekilatlanma olarak gsterilebilir. Hedefinde huzurlu ve inanl Trk halk vardr. Siyonizmin deifre edilmesi hususunda siyasi btn atlm ve konumalarnda Siyonistlerin sinsi ve hain plnlarn slm dnyasna anlatmak iin gereini yapan Erbakan Hoca'nn siyasi hayat onlar tarafndan bitirilmek isteniyordu. slm dnyasnda Siyonizmin btn sinsi oyun ve plnlarnn bilinmesini istemeyen Siyonist organize, Erbakan Hoca'y mutlaka susturmak ve siyaset dna itmek iin ellerinde bulunan btn gayr meru yollara bavurarak bundan da asla ekinmediler. Siyonistlerin kendilerine kar olan ve almalarndan holanmadklar herkes iin hazrladklar bir oyunu mutlaka vardr. Erbakan' da bu kategoride deerlendiren Siyonistler, onu halkn gznden drebilmek iin yerli ibirlikilerle temasa getiler. Fadime ahin, Ali Kalkanc ve Mslm Gndz geninde "te Mslmanlar ve onlar gibi dnenlerin kuracaklar idarelerde neler olabileceini imdiden dnn" senaryolaryla halkn gzn korkutmaya almlardr. Ergenekon etesinin bir senaryosu olduu bu gnlerde deifre edilirken, daha o dnemde oynanan oyunun ardndan gelien olaylarla Necmettin Erbakan'n siyasi hayatna son vermek amacyla "kayp trilyon davas" ortaya atlmtr. O dnemde Refah Partisinin btn il ve ilelerinden harcanan paralarn faturalar istenmi ve onlarda gndermelerine ramen Hakkari ve rnak il bakanlar kendilerine gnderilen paralarn harcama faturalarn gndermedikleri gibi "bize byle bir para gelmedi" eklinde beyanda bulunarak inkr yoluna gitmilerdi. Bunlardan biri fel oldu biri de trafik kazas geirdi. Kendileri ile gren arkadalara "biz Erbakan Hoca'ya iftira ettik Allah da bizi cezalandrd" eklinde bir itirafta bulunmulard. Grlyor ki bize gre sradan haber saydmz birok aktalite aslnda birilerinin ok nemsedii nlemlerin yansmalar olabiliyor. Ve genelliklede bizim ihmal ettiimiz tm unsurlar aleyhimize gelien bir sonu douruyor. Ne zaman ki milli uur kazanrz ite o zaman geliir ve gerek bamsz ulus statsne kavuuruz.
i ve memura %300e varan zam yapld ki bu da ekonomik ynden kalknmann halka yansmas eklinde ifade edilebilirdi.
Siyonist organize, Erbakan Hoca'y mutlaka susturmak ve siyaset dna itmek iin ellerinde bulunan btn gayr meru yollara bavurarak bundan da asla ekinmediler.
Siyonistlerin kendilerine kar olan ve almalarndan holanmadklar herkes iin hazrladklar bir oyunu mutlaka vardr.
erdal.altun@politikadergisi.com
Sayfa 42
Politika Dergisi
Koyma Aklla Gideceimiz Yer

Emrah ZDEMR
Rus askeri yetkilileri, ABDnin Polonyaya fze savunma kalkan kurmas zerine; Polonyadan bir saldr gelmese dahi, menei Amerika olan bir saldrda Polonyann hedefleri olacan akladlar. Bilmem, daha ak konumaya gerek var m?
D politikada beceriksiz ve bilgisizseniz ok gln duruma debilirsiniz. Hlihazrdaki hkmetimizin bu konudaki karnesi epeyce unutulmaz anlarla dolu; fakat gemii deerek hkmeti masaya yatrmak yerine Kafkaslardaki son durumu, bizim politikamz vs. yazmann yararl olduu kansndaym. Trkiye Cumhuriyeti, teden beri NATO yesidir; fakat baz konularda Amerikaya izin vermedii de bilinen bir gerek. rnein; Karadenizdeki olas Amerikan varlndan Trkiye, ulusal karlar adna rahatszlk duyar ve duymaktadr. Trkiye, blgedeki hibir savatan kazanl kmayaca ve siyasi gcnn de snrlar belli olduu iin, Trkiyenin u anki konumuyla olas sava engellemekten baka aresi bulunmamaktadr. Evet, atekes saland; ancak henz bir anlama salanamamtr ve blgede kimin lehine olaca bilinmez- deiikliklerin olaca su gtrmez bir gerek. Rusyann n artlar kabul ettirdii iin maa nde baladn da syleyebiliriz; fakat; bizi ilgilendiren aslnda tam bunlar deil. Biz ulusal, blgesel ve evrensel adan grebileceimiz zararlarn hesabn yapmalyz. Devlerin sava asla bizim iimize gelmez; doru. Evet, Trkiye atmay engellemeye alacak ama Kimin adna? bugn buna boyun emitir. Trkiye, Amerikaya ok kar olduundan buna kar kmyordu. Rusya ile savamak zorunda kalabilecei iin bunu istemiyordu. Ekonomik ve siyasi gcmz kstl olduu iin, u an yapmamz gereken; en azndan amar olan olmamak ve bamsz d politika izlemektir. Biz NATO yesiyiz, gibi aresizlik beyanatlar da birok alanda geerliliini yitirmitir. Fransa ve Almanya hem NATO yesidir, hem baka birlikleri vardr, hem de Rusya ile aralarndaki doalgaz anlamalarnn doal sonucu olarak, savaa -daha ok Fransa- mesafeli durmaktadrlar. Rus askeri yetkilileri, ABDnin Polonyaya fze savunma kalkan kurmas zerine; Polonyadan bir saldr gelmese dahi, menei Amerika olan bir saldrda Polonyann hedefleri olacan akladlar. Bilmem, daha ak konumaya gerek var m? Bizi I. Dnya Savana iten Almanc Osmanl zihniyetinin, bizlere dettii fatura ortadadr. Bugn bu paralelde, hibir ey yapamyorsak, (Elbette yapabileceklerimiz var.) tarafsz kalmal ancak bu savata saf almamalyz. Trkiyenin gereksiz maceraya verebilecei enerjisi yoktur. Aradaki ayrm iyi yaplmaldr: Rusyay gz nnde bulunduralm, derken Amerikancla vurgu yapmaktaym. Bu, demek deildir ki; Rusyann istediini yapalm. Bu ayrmdan sonra bir karmaa daha kabilir.
Sevgili Bilgin TRK, Avrasya Doalgaz Savalar ve Trkiye adl (http:// www.politikadergisi.com/node/162) yaz dizisini sonlandrrken; Trkiyenin, Avrupann anakln yapmamas gerektiini ve Rusya faktrn de gz nnde bulundurmamz gerektiini vurgulamt. Doru sze ne denir? Gnmz sava ortamnda da Avrupa yerine Bat yazarsak- yaplmas gereken bunlardr.
Trkiye, Boazlardan yardm (!) amal gemilere gei izni vererek byk bir yanllk yapmtr. Trkiye NATO ye olmasna karn, Amerikann Karadenizdeki egemenliine dn kar karken; bugn buna boyun emitir.
Trkiye ABDnin memurluunu yapamaz. Grcistann ne hale dtn grp, buradan ders karmak gerekir. Trkiye byk bir lkedir ve Kafkasyada bir ibirlii yapacaksa bamsz politikalar ile bu gndeme getirilmelidir. Nitekim Amerikadan alma koyma akl ile Trkiyeyi hibir lke dikkate almad. kinci olarak; Trkiye, Boazlardan yardm(!) amal gemilere gei izni vererek byk bir yanllk yapmtr. Trkiye NATO ye olmasna karn, Amerikann Karadenizdeki egemenliine dn kar karken;
Say 7
Sayfa 43
O da bamszlk ile ekimserlik arasndaki kavram karmaasdr. Efendim, biz gdml bir politika izlemeyelim derken; kemize kurulalm, demiyoruz. Biz, Trkiyenin ve blgenin karna olacak, ortak bir politika izleyelim diyoruz. Amerikan memuriyetine klf aramaya alanlar iin imdiden belirtmekte fayda var. Peki, Babakanmzn hamlesinin gdml olduunu nereden kardk? Bu soruya fazlaca uzun yant vermeye de gerek yok aslnda. Karaba igal etmi, 20.000 insan katletmi, 1 milyonunu da yurdundan etmi; soykrm iddialar ile uluslararas alanda Trkiyeyi zor durumda brakm bir Ermenistan ile mzakerede bu acele, eer Amerikanc anlaytan deilse, durum ok daha vahim demektir.
Kltrel aznlk haklarn,

lkeler ile -sorunlar zlrse- de masaya oturulabilir. Bugn, Ermenistanla anla demek, Azerbaycana apak srt evirmektir. Szn z; Trkiye vazifeden kamamal, ancak Amerika BDnin eliliini de stlenmemelidir. Amerika, Rusya ve dierleriyle gerekirse ayn masada zm tartlmaldr ama eit statyle Bamsz, bar, aklc ve tek tarafa balanmam; Atatrk izgisinin bugn de aynen tatbik edilmesi, blge ve Trkiye iin en dorusu olacaktr. Trkiye Amerikadan ald koyma akl ile deil; Mustafa Kemalden ve devlet geleneinden ald oyma akl ile politika yrtmelidir. Aksi takdirde; snr kaplarnda, Amerikan gdmnde elilik yapmak durumundan teye gidemeyiz. Yurtta ve dnyada bar dileimle
garantrlk haklarn bile kullanamayan bir Trkiye (u anki ynetim) mi blgeyi kurtaracak?
Grcistan gereinin bize gsterdikleri Parasal gce dayanarak; banba, uyumsuz, Atlantik tesi bir ynetim kurmak yeterli olmuyor. Demek ki Amerika-tanmaz gler de kabiliyor. Peki, olan kime oluyor? Evlerinden olan masum insanlara. Oradaki halka yazk olmamas iin, Krt blgesel ynetiminin Grcistan gereini grerek mantkl hareket etmesini diliyorum. Dousunda ran, batsnda Suriye, kuzeyinde Trkiye ve gneyinde Irakl Araplar bulunduu iin dikkatli olmallar. Amerika, daha nce biroklarn yapt gibi; ii bittiinde delie sprebilir. Olansa Trkmen, Krt, Arap halka olur. Benden sylemesi! Osetya krizinin ardnda byk lde Kosova olaylarnn olduu su gtrmez bir gerek; fakat son olaylar, artk Rusyann kurtlar sofrasna yeniden kurulduunu gsteren izlenimler de vermitir. Olayn biz de varz yn de gzden karlmamaldr. Ukrayna ve Grcistan ile dorudan Rusyay kuatan ABD, artk bu kadar rahat olamayabilir. Olan, kullanlan lkelere ve onlarn halklarna olur. Onun iin halklarn ynetimlerini seerken, biraz daha bamsz olmalar gerekmektedir. Kltrel aznlk haklarn, garantrlk haklarn bile kullanamayan bir Trkiye (u anki ynetim) mi blgeyi kurtaracak? zm ak ve nettir; bamsz, aklc ve en nemlisi ok ynl d politikadr. Souk Savan son bulmasndan sonra Orta Asyada, Ortadouda ve n Asyada gerekli olanlar yapmayan Trkiye; bugn bu scak ortamda bir nebze bunu yapabilir. Amerikan temsilcisi okullar ve mteahhitler bizi bu blgede ayakta tutmaz. nce snrlar gvence altna alp, daha sonra sorunlu
emrah.ozdemir@politikadergisi.com
Trkiye Amerikadan ald koyma akl ile deil; Mustafa Kemalden ve devlet geleneinden ald oyma akl ile politika yrtmelidir.
Sayfa 44
Politika Dergisi
Ben Vatandan Daniskasym

manlar bizlere hak, hukuktan bahsediyor. Kadir Levent BECT Kusura bakmasnlar da ben vatandan daniskasym. Bunlara inanmam Milletin vekili olmas gereken milletvekillerimiz ne yazk ki bizlerin vekili deil efendisi konumundalar. Bizlerin zerinde ince bir ul rtl iken onlarn zerinde kocaman bir dokunulmazlk zrh var. Bu zrhn kendilerini koruduuna yle bir inanm durumdalar ki o zrh sayesinde kendilerini lmsz grebiliyorlar. yle bir hal alyor ki bu tavrlar milletin kuruuna gz dikmekte bir saknca grlmyor. Ama unuttuklar bir ey var. Oy kurununa dayanabilecek bir zrh henz retilemedi ve retilemeyecektir. Hukukun stnlne inanm bir bireyin hibir ekilde dokunulmazla ihtiya duymas sz konusu olamaz. Ben nasl hukuk karsnda alnm ak bir ekilde duruyorsam, benim vekillerim de ayn ekilde durabilme cesareti gsterebilmelidirler. Ben devletin kurumlarna gvenirim, hukuka inanrm. Ben vatandan daniskasym nk. Ya siz beyler, ya siz hanmefendiler? Mecliste ceylan derisi koltuklarda el kol kaldrmak deildir milletvekili olmak. Ben ne yiyorsam, ben ne iiyorsam, ben ne giyiniyorsam sizler de aynsn yapabilmelisiniz. Ben nasl hukuk karsnda ancak hukukla korunuyorsam, sizler de yalnz hukuka snn. Benim zerimde nasl haklar var ise sizlerin zerinde de bunlarn dnda bir hak olmas doru ve etik deildir. Benim iilerim aylk 450 YTL asgari crete tbi iken 8 bin YTLden yksek maa alan ve bunu az bulan bir kii ne kadar bu milletin vekilidir? Vatanda olmak zor itir. Devletin her trl cefas srtlarna biner vatandalarn. Hayatlarnda denizi grmemi milyonlarca insan var bu lkede. Ama burs alarak okuyan bir renci, bir bakyorsunuz milyonlarn grmedii o denizin zerine milyon dolarlk gemi indirebiliyor 60 yana kadar gece gndz alp hibir birikim salayamayan milyonlarn olduu lkemizde 16 yanda bir ocuk irket sahibi olabiliyor. Tek dostu toprak olan iftilerimiz retim skntsndan bahsettiinde, birileri utanmadan, sklmadan onlara Gznz toprak doyursun. diyebiliyor. Vatan topraklarn korurken ehit den askerlerimizin ailelerine Askerlik yan gelip
60 yana kadar gece gndz alp hibir birikim salayamayan milyonlarn olduu lkemizde 16 yanda bir ocuk irket sahibi olabiliyor.
lk sylenince abesle itigal bir sylem gibi geliyor Ben unun daniskasym sz. Genel olarak halk arasnda kullanlan bu szck nem tekil eden konumalarda kullanlmamaya zen gsterilir. Yerine mkemmel, ala vb. sylemler kullanlr. Babakanmz Sayn Recep Tayyip ERDOAN getiimiz gnlerde Ben evrecilerin daniskasym dedi bir konumasnda. Bu yandan sonra biz Sayn ERDOANa ne ekilde konumasn retecek deiliz tabi ki, ancak insanlar bulunduklar yere gre hal ve tavrlar ierisinde bulunmaldr. evrecilerin daniskas olan Babakanmza bal olan ileri Bakanl kuruluu Emniyet Mdrl personelleri bu szn zerinden ksa bir sre gemesine karn eylem yapan evrecileri karga tulumba gzaltna aldlar. Yazy evrecilik boyutuna sktrmamz doru olmayacak, ayrca skc bir hal alacaktr. Balkta da belirttiim Ben Vatandan Daniskasym noktasn karnca kararnca ele almaya alacam. Neden bu sz syleme ihtiyac duyduumu belirtip konuya hemen girelim. lkemiz artk dnya yolsuzluunun anavatan durumuna gelmek zeredir. AKP Genel Bakan Yardmcs ile ilgili belgelerle ortaya konulan 1 milyon dolarlk bir yolsuzluk iddias zerine Meclis Bakanlna aban Dilinin malvarln aklamas iin bir bavuruda bulunuldu. Ancak Meclis Bakanlmz bu konuyu grme ihtiyac bile duymad. Bizlerin verdii vergilerle gnn gn eden insanlara hesap sormak hepimizin balca vatandalk grevidir. Bu grev gerei olarak bizlerin vekilleri olan(!) milletvekillerimizin, bizlerin bu vatandalk grevlerini yerine getirmek grevini de stlenmeleri gerekir. Lakin iinde bulunduumuz u gnlerde Babakan iin bile yolsuzluk dosyalar Mecliste ise bunun yaplmasn beklemek sanrm bir nebze topik olacaktr.
Ben devletin kurumlarna gvenirim, hukuka inanrm. Ben vatandan daniskasym nk. Ya siz beyler, ya siz hanmefendiler?
Tek dostu toprak olan iftilerimiz retim skntsndan bahsettiinde, birileri utanmadan, sklmadan onlara Gznz toprak doyursun. diyebiliyor.
Bir lke dnn ki; Babakan hakknda yolsuzluk iddialar var. Mevcut Cumhurbakan ile ilgili yolsuzluk iddialar var. Hatta Cumhurbakan devleti dolandran birisini affediyor. ktidar partisi vekilleri hakknda pek ok yolsuzluk iddias mevcut. Daha sonra da bu yolsuzluk iddialarnn kahra-
Say 7
Sayfa 45
yatma yeri deildir. denilebiliyor maalesef. Yanan ormanlar zerine Artk kene kalmad gibi komik bir yaklamda bulunulabiliniyor artk. lkemizin kurucusu Mustafa Kemal ATATRKn manevi mirasna sayg duymayan bir devlet bakan ile grmek iin kalkp bakentimiz dnda bir ehir seilebiliyor. Bunlarn zerine kp bizlere vatandalk dersi verildii bile oluyor ki bu olay gerekten acdr. Sizler bunlar yaptnz srece vatandalnz tartma konusudur. Beyler kusura bakmayn; bizler vatandan daniskasyzdr
kadirlevent.becit@politikadergisi.com
PDVD: Schindlerin Listesi

Osman BUDAK Bir kiinin cann kurtaran Dnyada geri kalann cann da kurtarr Oscar Schindler, Almanyaya i kurmak amacyla gelir. Nazi rantndan faydalanmak iin partiye ye olur ve pek ok SS subay ile yakn arkadal balar. Bu sayede fabrika da kuran Schindler, ok zengin olma emelindedir. Esir Yahudileri ii olarak kullanacaktr. Soykrm balamtr. Avrupann drt bir yanndan Auschwitzdeki kampa getirilen Yahudiler burada ciddi ikencelerden gemekte ve sistematik olarak ldrlmektedir. Bu duruma vicdan el vermeyen Schindler, artk amacn tamamen deitirir. Steven Spielberg imzal bu eser, 1993 ABD yapmdr. Soykrm ansna siyah-beyaz ekilen film, ayn yl En yi Film Oscar dl, En yi Ynetmen Oscar dl, En yi Senaryo Oscar dl, En yi Grnt Ynetmenlii Oscar dl, En yi Mzik Oscar dl, En yi Kurgu Oscar dl, En yi Sanat Ynetmenlii Oscar dl olmak zere 7 dalda Oscar dlne layk grlr. Bunlarn yannda Akademi, Altn Kre, BAFTA, Grammy dllerine de sahip olur. zgn ad: Schindler's List Sre: 195 dk. ekildii yer: Auschwitz, Polonya irket: Universal Picture Ynetmen: Steven Spielberg Oyuncular: Liam Neeson, Ben Kingsley, Ralph Fiennes, Caroline Goodall, Jonathan Sagall, Embeth Davidtz. Film mzikleri: John Williams Dil: ngilizce, branice, Almanca, Lehe Bte: 25 milyon $ Gsterim tarihi: ABD, 15 Aralk 1993
Sayfa 46
Politika Dergisi
Siyasetin Elzem Kanunlar

Osman ACAR
Siyaset Nedir? Siyaset Nedir? Aslnda bu soruya gemiten gnmze kadar insanlar eitli cevaplar vermitir. Bu tanmlamalar bir tahlilden geirildii zaman politikaya balca bir klf giydirilmitir. Bu gre ve anlaya gre politika toplumda yaayan insanlar arasnda bir atma, bir mcadele ve kavgadr. O zaman bu tanm zerindeki tasnifi en iyi ekilde Amerikal siyasal bilimci Harold Laswell yapar. Laswelle gre politika kimin, neyi, ne zaman, nasl elde ettiini belirleyen bir faaliyet olarak nitelendirebilir. (Kapani, 2005, 17) Siyasetin bu tanmna bakan insanlar atmann ortasnda bir siyasi alan canlandrr. Bu alann merkezine ise kendisini oturtur. Nitekim bylesi bir durumda atma olarak ele alnan siyaset, insanlar iin itici ve rktc olur. Onun iindir ki yllardr insanlarmz siyasetten uzak durulmasn tasvip eder. Hatta siyaseti ahlak d bir uygulama olarak ele alr; fakat siyaseti atma olarak gren insanlar bir eyi unutur: Uzlamay. Siyasetin iki yz vardr. Bir yznde bahsettiimiz gibi atma, dier yznde ise uzlama bulunur. Bu yzden siyasetin z atmalarn zme kavuturulma sreci olarak tarif edilir. (Trkne 2007, 6)
lkemizde ise siyasete pejoratif bir tanm biilir. zellikle siyaset genleri etkisi altna alan bir eytan olarak karmza kyor.
Siyasetin iki yz vardr. Bir yznde bahsettiimiz gibi atma, dier yznde ise uzlama bulunur. Bu yzden siyasetin z atmalarn zme kavuturulma sreci olarak tarif edilir.
dr. Zira lkemiz insanlar siyaseti kirli bir kelime olarak grmekten ileri gidemeyecektir. nanyorum ki globalleen dnyayla beraber lkemiz demokrasi adna byk gelimeler salayarak siyasetine uygun tanm bulacaktr. Demokratik Trkiye iin, daha yaanas bir Trkiye iin insanlarmz siyaseti kirli bir uygulama alan olarak grmemeli aksine, siyaseti kendisinin yarattn bilmeli.
Siyasetin Elzem Kanunlar a) Birey Aslnda birey diyerek insan kastettik. nsann, siyasi bilimler literatrne birey olarak girmesi ok eyi deitirmedi. nsan siyasi sahnedeki roln birey olarak yerine getirmeye devam etti. Siyasetin odanda birey vardr. Birey olmazsa, siyaset olmaz. Birey dnyaya geldikten sonra sosyal toplumla beraber siyasal topluma ait havay teneffs eder. Birey siyasi arenann odanda kendini bulur ve bu arenann iinde kendi kaderini tayin eder. zgrlk bir kimlikle siyasi arenann iinde yer alan birey kendi hr iradesini bedenine yanstmaldr. Birey siyasi tecrbelerini bata ailesinde, sonrasnda arkada grubunda ve okulunda edinir. Aile iinde birey baba iktidarn, arkada grubunda ve evresinde liderlik ruhunu veya sosyal grevini, okulunda ise lkesine ait siyasi sistemleri kavrar. Bireyin siyaset sahnesine girmesi belli bal tecrbeleri yaamasna baldr. Okulunda siyasi sistemleri kavrayan birey parti mitingleri, meclis konumalar, seim gnleri gibi siyasi bir kimlik arz eden alanlarda siyasal olana ait bilgileri beynine naklar. Aristo bu sreci ve bireyi zoon poitikon (insan yaradl gerei siyasi bir hayvandr) diye tasnif eder. Bireyin siyaseti ina ederken ve eyleme dntrrken iinde bulunduu pheci tavr bu sreten sonra da devam eder. Nitekim bireylerin oylaryla sandkta lider olan iktidar, siyasi patronaj salayarak, bir
lkemizde Siyaset Siyasi ritellerin dna kp siyasete sekler bir tanm getirirsek, siyaseti yneten ve ynetilen ilikileri, yani iktidar ilikileri olarak ele alabiliriz. lkemizde ise siyasete pejoratif bir tanm biilir. zellikle siyaset genleri etkisi altna alan bir eytan olarak karmza kyor. Siyaset bizim halkmzca ktdr; nk siyasi hayatmzn alkantl yllar gerekten de halkmz zerinde olumlu bir etki brakmamtr. nsanmz siyaseti hep sa ile solun atmas olarak beynine yazd. Bugn bile lkemizin insanlarna siyasetin ne olduu sorulduunda cevap hazrdr: Ktlk, atma, yorucu bir yaam perdesi. Siyasetin lkemizde ahlakna uygun tanm bulmamas bizim nmzde bir engel midir? Siyasetin tanmna gre siyaset ina eden toplumlarda siyaset ne derece salkldr? te bu sorularn k noktas olarak lkemizde siyasetin daha da salkl bir biimde alglanmas salanmal-
Siyasetin odanda birey vardr. Birey olmazsa, siyaset olmaz.
Say 7
Sayfa 47
diktatre dnerek, bireyin verdii gc bireye kar kullanr. Bylesi bir lider bireylerin gznde bir han, Hobbes gznde Leviathan oluverir. Fakat siyasetin demokrasiye glen yzyle bireyler hann bandan tacn da alabilir, han tahttan da indirebilir. Birey iin yaanas bir dnya korkulu bir siyaset merkezinden geer. Bu korkulu siyaset merkezi fiilen deil insann kendi i dnyasnda ekillenir. Zira siyaset eyleme dntrldnde yaanas dnyann merkez noktasndadr. Nitekim dnyay ve bireyleri Allah yaratmtr. Bireyler de Allahn yaratt dnyann iinde siyasi kolonlar zerinde bir dnya yaratr. Bireyler kendi dnyalarnda demokrasi sistemleri ve kendi kararlarna gre kh iktidara boyun eer, kh koalisyon diler. Birey yarattklaryla bir iek bahesinde de yer alabilir, bir diken tarlasnda da. Siyaset bu kadar bireyi iine sindirmiken bireyler de siyasete katlarak ona kar duyarlln gstermelidir. Bylelikle kendi yarattmz bir iek bahesinde kendimize zg bir ekilde yaarz. Yani siyasetin elzem kanunu: Birey kendi siyasi kararllyla, kendi kaderini tayin eder
ancak demokrasi ile olur. Demokrasi bir fazilet rejimidir szn, siyasetiler sk sk kullanrlar. Demokrasiyi, dier ynetim biimleri karsnda stn klan nitelikler nelerdir? Ayn zamanda demokrasiyi evrensel tek meru ynetim biimi haline getiren bu erdemler nelerdir? (Erdoan 1996, 187) Demokrasinin insanlarca yani bireylerce iine sindirilmesinin altnda demokrasinin erdemleri yatar. Demokrasi kendisini kullanan toplumlara ve bireylere belli bal erdemler kazandrr. Bu erdemler ise yledir:
Lincolne gre demokrasi: Halkn, halk tarafndan, halk iin ynetimi.
> Bireylerin kendi kaderini tayin edebilmesi > Farkl hayat tarzlarnn meruluu ve bar iinde birlikte yaama > Bireyin ve bireysel zgrlklerin deeri > nsann gelimesi > Adaletin salanmas > atmalarn zm (Trkne 2005, 193)
Demokrasinin insanlarca yani bireylerce
b) Demokrasi Demokrasi gnmzde halen srp giden tartmalara sahne olmaktadr. Bu sebeptendir ki demokrasiyi tanmlamak zordur. Bu zorluun ilk sebebi, demokrasinin saygn bir kavram olmasndan kaynaklanmaktadr. Bu kavramn arkasna snarak, zayf argmanlarla bile hakllnz ispatlamaya giriebilirsiniz. Nitekim demokrasiyle yakndan uzaktan bir ilgisi olmayan yneticiler bile demokrat olduklarn ispatlamak iin, akla zarar bir yn aba sarf etmilerdir. kinci sebep, kavramn tek bana kullanld zaman gerekte pek fazla ey ifade etmemesidir. Halkn ynetimini ifade eden kavram bize ynetim biimi ile ilgili bir prensibi vermelidir. Bu prensiplerin bir listesini kartmak dahi meakkatli bir itir: Siyasal demokrasi, sosyal demokrasi, oulcu demokrasi, anayasal demokrasi, katlmc demokrasi, parlamenter demokrasi vs. (Trkne 2005,188) Demokrasinin tabiat zerine konumak iin phesiz Abraham Lincoln un yapt bir tanm bilmemiz gerekir. Lincolne gre demokrasi: Halkn, halk tarafndan, halk iin ynetimi. Siyaset bireyi merkeze alrken, bireyin oluturduu topluluklara da demokrasi ile ulamay hedeflemitir. Demokrasi gnmzde bir ynetim biimi olarak en byk deere layk grlmektedir. nk siyasal iktidarn ve etkinin eit ekilde datlmas
Demokrasi gnmzde ynetim biimlerinin en fazla deer verileni ve en fazla rabet grenidir. nk gelien, reten, rettike satan, sattka byyen toplumlar ancak demokrasinin erdemleriyle insanlarna esiz gzellikler sunmakta ve onlara iyi bir refah seviyesi sunmaktadr.
iine sindirilmesinin altnda demokrasinin erdemleri yatar.
c) Devlet Devlete, farkl yaklaan teoremlerle farkl tanmlamalar getirilmitir. nsanlarn bir arada yaamaktan kaynakland sorunlarn zmek iin devletin icat edildiini ve kendiliinden bir sre iinde evrimle ortaya ktn savunanlarn yannda, onun kkenini insanlar arasnda atma potansiyelinde arayanlarda vardr. Yine devleti, ilahi iradenin rn olarak grenlerin yannda insanln veya evrensel akln geliiminde ulalan en yce kurum olarak alklayanlar da mevcuttur. (zipek 2005, 72) Devleti birey ve demokrasinin kaynat kamusal alan olarak da ele alabiliriz. Birey kendisine verilen haklarla demokrasiyi meydana getirir. Bylelikle demokrasi de devleti zorunlu klar. Devlet dediimiz kavram belli bal zelliklere dayanr. Andrew Heywood devletin be temel zelliini yle sralar:
Birey kendisine verilen haklarla demokrasiyi meydana getirir. Bylelikle demokrasi de devleti zorunlu klar.
> Egemenlik
Sayfa 48
Politika Dergisi
> Kamusallk > Meruluk > Hkmetme > Corafi Alan (zipek 2005, 77)
Fakat olumlu olumsuz tm yaklamlarla devlet, bizde kar gelinmez bir gtr.
te yandan devlet saygnlk snrlarn belirledii normlarn anayasasnda belirterek kanunlarna dikkat eker. Bu kanunlara uyulmasn belirtir. nsanlarda bu kanunlara dikkat ederek siyasetini demokrasisiyle btnletirir. Anayasas olmayan devletlerde ise kanunlar rf, adet ve geleneklerle belirtilmitir. Devlet, bireyin ve demokrasinin oluturduu ve yine bu oluturduuna sayg duyduu gtr. Birey ve demokrasi meydana getirdii devleti demokratik devlet, sosyalist devlet, liberal devlet, muhafazakr devlet vs. olarak tanmlayabilir. Devletin, bireyi ve demokrasi modelini sarsmayacak derecede norm koymas gerekir. En gzel devlet, fazla hkmetmeyendir mantnda ilerlenen bir devlet izgisi demokrasinin ve bireyin bal kald saygn bir kavram olacaktr.
Dnyann dikili talar zerinde, hangi koullar altnda ne yapacamz belirleyen siyaset bizi korkutmamal. Nitekim siyasetin insanlara hep kar atmas olarak anlatlmas bize uzlay dahi unutturdu. Birey bu sebeptendir ki hep siyasetten uzak durdu. Kendi kaderinin dizginlerini hep bakasnn eline verdi. Fakat siyaset bir mesire ortamnda ina edilmeli. Siyasetin kirli bir uygulama olarak grlmesi, siyasetin ahlak d bir eylem olarak kullanlmas onu bize yaklatrmaz, aksine onu bizden skp alr. Gnmzde siyasi yaps, siyasi sistemi salam olan toplumlar dnyaya yn vermektedir. Bizde bu gaye ile siyaseti hibir zaman kendimize uzak grmemeliyiz. Siyaseti bir kar arac deil, etik bir kavram olarak grmeliyiz. Siyasetin sunduu uygulamalara bakacak olursak, siyaset her zaman bireye hitap eder. Birey siyasetin iinde yer alr, demokrasi sistemi bireylere rahata davranacaklar bir ortam hazrlar, devlet ise birey ve demokrasiyi kaynatrr. Globalleen dnya artk insanlar daha fazla zgrletirmektedir. Siyasetin temel vurgusu olan birey, bu dnyayla beraber kendisine verilen haklar daha da inceleyecek, aratracak ve haklarn kontrol edecektir. Derken demokrasi onlara bu ortam salam bulunacak ve devlet bu iki kavram da kaynatracaktr. Siyaset belli bal kanunlaryla gzeldir. Bu kanunlar siyaset iin elzemdir. Yani birey, demokrasi ve devlet sentezlemesinden doan bir siyaset her zaman iin insanlarn yararna olacaktr. Tabii bireyler kullanmasn bilir ve siyaseti uzlama arac olarak grrse
Siyasetin insanlara hep kar atmas olarak anlatlmas bize uzlay dahi unutturdu. Birey bu sebeptendir ki hep siyasetten uzak durdu.
Trkiyede Devlet lkemizin ansl saylabilecek en gzel taraf, phesiz Osmanldan miras kalan merkeziyeti devlet geleneidir. Halkmzda bu merkeziyeti gelenein iinde devlete yaktrmalarda bulunmutur. ok elikili olarak ele alnan devlet, halkmzn sayg duyduu bir makam olarak insanlarca dile getirilmitir. Nitekim ya devlet baa, ya kuzgun lee diyerek devletin nemi de vurgulanmtr, devletin bast yerde ot bitmez diyerek devlete kar isyanda belirtilmitir. Fakat olumlu olumsuz tm yaklamlarla devlet bizde kar gelinmez bir gtr. Devlet ar aabey olmaldr, sevgisini gsterip sayg beklemelidir. nk gemiimizde ki bykler devlete atfta bulunarak birok szle devletin gerekliliine dikkat ekmilerdir. rnein; Yunus Emre bir niceye verdim emir, devlet ile srdm mr diyerek devletin vazgeilmez olduunu syler. Kanuni Sultan Sleyman ise halk iinde muteber bir nesne yok devlet gibi, olmaya devlet cihanda bir nefes shhat gibi diyerek devletin gerekliliini tekrarlar. eyh Edebalinin Osman Beye dnn bir parasyla lkemizdeki devlet anlayna nokta koymak gerekir. nsan yaat ki, devlet yaasn.
Kaynaklar > KAPAN, Mnci, (2005), Politika Bilimine Giri, Ankara: Bilgi Yaynevi > TRKNE MmtazEr (2007) Siyaset, Ankara: Lotus Yaynevi > ZPEK Bekir Berat (2007) Siyaset, Ankara: Lotus Yaynevi
osman.acar@politikadergisi.com
Yani birey, demokrasi ve devlet sentezlemesinden doan bir siyaset her zaman iin insanlarn yararna olacaktr. Tabii bireyler kullanmasn bilir ve siyaseti uzlama arac olarak grrse
Sonu ve Analiz
Say 7
Sayfa 49
A. Giddensa Gre Toplumsal Deimeyi Etkileyen Faktrler

Asaf MEK daki fikirlerinden daha az aydnlatcdr. nk Marx, insanlarn kendilerini, hayvanlarn yapt gibi, evrelerindeki artlara neredeyse hi uymadklar zerinde durur. (Giddens;2000:553) Karlkl dnceler; fiziksel evrenin insanlarn retimleri ve etkinlikleri zerinde ne kadar ve nasl etkili olduunu tartma konusu haline getirmitir.
Toplumsal deimeyi aklayabilmek iin birok etkeni gz nnde bulundurmak gerekir. nk toplumsal yaplar ilevsel olarak birbiriyle ilikilidir. Bu ilikinin kollar tarihsel srele daha da salamlamtr. Toplumsal deiimin temel dayana tarih olsa bile, tek bir nedene balamak deiimi anlamak iin yetersiz kalabilir. Giddensa gre hibir tek etkenli kuramn; avclktan, toplayclktan ve ky topluluklarndan, geleneksel uygarlklara ve son olarak da gnmzn olduka karmak toplum dzeylerine kadar, insann toplumsal geliiminin eitliliini aklama ans yoktur. Deiim srecinde dnemlik etkenlerin oluturduu tepkilerin, topluluklar zerindeki sonularn grmek iin uzun dnemde deimeyen ve sreklilik arz eden etkenleri de dikkate almak gerekiyor. Toplumsal deiimi srekli etkileyen ana etkeni Giddens; fiziksel evre, politik rgtlenme ve kltrel etkenler olarak belirler.
2. Politik rgtlenme Toplumsal yaplardaki deiimi olduka etkileyen ikinci etken, politik rgtlenme tipidir. Politik rgtlenmeler, toplumsal hayata hareketlilii salad iin, politik rgtlenmelerin glendii yerlerde toplumsal deime ok sk yaanr. Farkl anlaylar etrafnda birleen rgtlerin, birbirlerinden etkilenmeleri ve/veya sahip olduklar dnceleri uygulama abalar toplumsal deiimi hzlandran sonular dourur. Politik rgtlenmenin nemini Giddens yle aklamakta; Tayc ve avc toplumlarda, topluluu harekete geirecek hibir politik otorite olmad iin, bu etki en az dzeydedir. Bununla beraber, dier toplum biimlerinin hepsinde farkl politik znelerin varl efler, lordlar, krallar, hkmetler- o toplumdaki gelimenin gidiatn belirlerler. (Giddens;2000:553) Ayrca yine Giddens a gre, askeri g, ok sayda geleneksel devletlerin kurulmasnda, temel bir rol oynamtr. Askeri g sonu olarak, bu devletlerin, ayn derecede temel bir yolla yaamasn ve yaylmasn etkilemitir. Ayn politik rgtlenmeler, ayn ynetim biimini ve buna paralel birbirine yakn toplumsal deiimleri getirmitir.
Marx, insanlarn kendilerini, hayvanlarn yapt gibi, evrelerindeki artlara neredeyse hi uymadklar zerinde durur.
Toplumsal deiimi srekli etkileyen ana etkeni Giddens; fiziksel evre, politik rgtlenme ve kltrel etkenler olarak belirler.
1. Fiziksel evre Fiziksel koullarn ve meknlarn kukusuz toplumsal deime zerinde nemli etkisi vardr. zellikle iklim yani hava koullar insan yaamnn niteliini gstermektedir. Yaamn srdrld evreye uyumla, toplumsal geliim ve deiimin arasndaki iliki gz ard edilemez. nsann toplumsal rgtn gelitirmesinde, fiziksel evrenin okluk etkisi vardr. Bu insanlarn hava koullaryla ilgili olarak yaam biimleri dzenledikleri yerler olan evre koullarnda ok aktr. (Giddens; 2000:552) Giddensa gre, toplumsal deime zerine evrenin etkisi dorudan deildir. nsanlar ska, nispeten oturulamaz blgelerde, bir hayli retim bolluu gelitirebilirler. Gelien retim sistemleri ve evre arasnda, dorudan ok az iliki vardr. Demek ki evreye uyum hakknda evrimcilerin vurgusu, Marx n toplumsal deimeyi aklama-
3. Kltrel Etkenler Toplumsal deime zerindeki nc ana etken, liderlik, iletiim sistemleri ve dinin etkilerini de ieren, kltrel etkenlerdir. Kltrel etkenlerin baz unsurlar, toplumsal farkllamann yaanmamasna etkide bulunmutur. Bu unsurlar, sosyal yaamda yapsal deiimi ya frenler ya da yavalatrlar. Bu deiimde varolan kltr yaps kullanlarak, tepkilerin seyreltilmesi salanabilir. Giddens: Baz dinsel inan trleri ve uygulamalar, her eyden daha nemli ihtiya duyulan eyin geleneksel deerlere ve ayinlere skca sarlmak oldu-
Toplumsal deime, deiimi etkileyen etkenlerin iddetine gre yn alr.
Sayfa 50
Politika Dergisi
unu vurgulayarak deiim zerinde bir fren etkisi yapmlardr. Ne var ki, Max Weber in de vurgulad gibi, dinsel inanlar olduka sk olarak, toplumsal deiim iin basklarda harekete geirici bir rol oynarlar. dncesiyle bu basknn nemine dikkat ekmitir.( Giddens;2000:553-554) Giddens a gre, deiimin hzn ve karakterini etkileyen, zellikle en nemli kltrel etki, iletiim sistemlerinin yapsdr. letiim dzeninin dorular ve yanllar deiimi olumlu ya da olumsuz ynde etkileyebilir. Toplumsal iletiimin nemi kadar, bireysel iletiim de deiim zerinde byk etkiye sahiptir. Liderlerin iletiim yapsn aklc bir biimde kullanmas deiim tarih boyunca hzlandrmtr. Giddens n deyiiyle, kltrel etkenlere, iletiimi alt dal olarak kullanabilen liderlii de katmamz gerekir. nk tek tek liderlerin dnya tarihinde ok byk tesirleri olmutur. Dini lider olarak sa, politik lider
olarak Julius Caesar gibi isimler, kkl deiimlerin nderleri olarak tarihe gemilerdir. Liderlerin izledikleri tutumlar, toplumlarn yapsn gelitirmi veya deitirmitir. Gnmze kadar sregelen toplumsal deiimin belli evreleri yoktur. nk toplumsal deiimi etkileyen faktrler her dnem ayndr. nemli olan bu etkenlerin toplumu nasl etkiledii ve toplumun buna vermi olduu tepkidir.
Max Weberin de vurgulad gibi, dinsel inanlar olduka sk olarak, toplumsal deiim iin basklarda harekete geirici bir rol oynarlar.
asaf.simsek@politikadergisi.com
PMzik: Kazm KOYUNCU

Derleyen: Gkhan DA
Ben bir mzisyenim, ondan sonra Karadenizliyim, ama hepsinden nce bir devrimciyim. diyordu Kazm Koyuncu aramzdan ayrlmadan nce. Gerekten devrimci bir kimlii vard. Geleneksel Karadeniz mziini rock mzikle harmanlayarak kendi tarzn yaratmt, 1971de Artvin Hopada doduktan yllar sonra. 33 yanda Akcier Kanseri sebebiyle aramzdan ayrld. stanbul niversitesi Siyasal Bilgiler Fakltesi rencisi olup, buradan siyasi nedenlerle ayrlm, bir sanatdr. Mzikten bahsederken neredeyse hibir zaman politik sylemleri eksik etmemesi onun kiiliinin bir parasdr. arklar politikadan, kurumlardan, sistemden daha gldr. Hayatn sonuna kadar kalabilirler, temizdirler ve bir ok gzel eye sebep olabilirler. ktidarlar, sistemler yklabilir, devirler deiebilir, imdi dnyay ynetenler ksa bir sre sonra stelik btn ktlklerine ramen unutulabilirler.' beyanat da sylediklerimi destekler niteliktedir. Tarihe onun kiiliini gsteren bir beyanat da yledir: Bu arada; hi bamzdan eksik olmayan gkyzne, gnn karanlk saatlerine, ara sra kopsa da frtnalara, bir gn boulacamz denizlere, eski gnlere, neler olacan bilmesek de gelecee, ktlklerle dolu olsa bile tarihe, tarihin akn dze karmaya alan tm gzel yzl ocuklara, Donkiotlar 'a, ate hrszlarna, Ernesto "e" Guevara'ya, yollara-yolculuklara, sevgililere, sevimelere, sadece dleyebildiimiz olamamazlklara, rken snmalara, her eyden scak annelere, babalara ve tadn btn bunlardan alan arklara kendi scaklmz gnderiyoruz. Kt eyler grdk. Savalar, katliamlar, len-ldrlen ocuklar grdk. Kendi dilini, kendi kltrn, kendisini kaybeden insanlar, topluluklar grdk. Yanan kyler, kentler, ormanlar, hayvanlar grdk. Yoksul insanlar, alayan anneler, babalar, her gn bile bile sokaklarda lme koan tinerci ocuklar grdk. Biz de ldk. Ama her eye ramen bu yeryznde arklar syledik. Teekkrler dnya. Ben ne kadar aramzdan ayrld desem de Kazm KOYUNCU inatla aramzda yaamaya devam ediyor. Zaten ona da bu yakr. rnek olmas dileklerimle kultursanat@politikadergisi.com
Say 7
Sayfa 51
PKKl Bombaclar Kim Eitiyor?

Bilgin TRK apl bir patlamayla daha ok insann bomba blgesine toplayp 10 dakika sonra daha byk bir patlamayla 17 kiinin lmne 157 kiinin yaralanmasna neden PKK, bilindik bombal saldrsnn dna kmaya devam ediyordu. 7 Austos 2008de skdar Belediye binas yanndan Selimiye Klasna saldr dzenlenmek istendi. Karacaahmet Mezarlndan Selimiye Klasna havan topuyla saldr dzenlenmek istendii, ancak mermilerin klaya ulaamadan patlamas sonucu saldr baarszla urad. 21 Austos 2008de bu sefer zmir Konak Yahaneler de bomba ykl olarak park edilmi ara polisleri tayan midibs ile orduevine ait otomobilin Yeillik Caddesi'nden getii srada patlatld. Bunun sonucu 3' asker ile 7'si polis olmak zere 16 kii yaraland. Bu saldry gerekletiren bombaclarn sabkasz veya siyasi sulardan kaydnn olmamasna zen gsterilmesi ve ou kez nce kk daha sonra byk apl bombalar patlatarak daha fazla yaral ve lm olmasna allyor. PKKnn bildik ses duyurma veya korkutma amal bombal saldrlarndan farkl olarak artk daha ok kiiye zarar verme taktii ile saldrmas 1- PKKnn bu taktiini kim veya kimler deitirttiini 2- PKKl bu bombaclar kim veya kimler in eittii sorusunun aklmza gelmesine neden oluyor.
Son zamanlarda neredeyse her ay, bir kez, bir ilimizde PKKl terristler ya bomba patlatyor ya da patlatmaya ramak kala engelleniyor. 1999 ve 2001 arasnda neredeyse sfra inen terr olaylar zellikle AKP hkmeti dneminde Babakan RTEnin 2006 ylnda Tuncelideki konumasnda Krt Sorunu vardr demesiyle birlikte artt. PKK ve PKK yandalar iyice mararak terr olaylarn zirveye kardlar. zellikle ABDnin Irak igal etmesi ve Kuzey Irak da bir Krt ynetimine izin vermesi PKKnn Kuzey Irakta rahata hareket etmesine, dolaysyla lkemizde terr olaylarnn hat safhaya kmasna neden oldu. Artk gnmzde sava taktikleri; kent, ehir veya ara sokak savalar eklinde karmza kyor. spanyada ETA veya ABDde son zamanlar El Kaide gibi terr rgtlerinin sokak savalar vermesi, ayn ekilde lkemizde PKKnn da bu ekilde saldrlarda bulunmas bunun gstergesidir. Ksacas Douda ve Kuzey Irakta bu kadar rahat ortamda hareket eden PKKnn birde saldr eklini deitirdii grld. zellikle bombal saldrlarnda PKKnn bilindik saldr taktikleri dnda saldrmaya balamas akllara PKKl bombaclar kimler eitiyor? sorunu getiriyor. 22 Mays 2007de Ankara Anafartalar ars nnde meydana gelen patlamada 6 kii lm 80den fazla kii yaralanmt. Patlamann iddetiyle evrede ok byk hasar olumutu. 2 Ekim 2007de zmir Buca irinyerde bir alveri merkezi nnde terristlerin gece koyduu zaman ayarl bombalardan ilki saat 07.50'de temizlik iisi tarafndan alnp p bidonunu konulurken dzeneinin bozulmas sonucu erken patlad. lk patlamadan sonra evrede toplananlar imha etmek zere alnt motosikletin selesine konulan ikinci bomba zaman ayar dzeneinin devreye girmesiyle saat 11.25'de infilak etmesi sonucu 1 kii lm 19 kii yaralanmt. 3 Ocak 2008de Diyarbakrn Dakap semtinde Selahattin Yazcolu Caddesi'nden, askerleri tayan sivil plakal servis arac geerken, yol kenarna park eden aralardan birinin infilak etmesiyle 4 dershane rencisi 5 kii lmt. 29 Temmuz 2008 tarihinde stanbul Gngren de nce sanki yemmi gibi kk
PKK, daha nce kullanm olduu suikast tipini deitiriyor.
PKKnn bildik ses duyurma veya korkutma amal bombal saldrlarndan farkl olarak artk daha ok kiiye zarar verme taktii ile saldrmas akllara baz sorular getiriyor.
Yine stanbul da geen aylarda polisle atan PKKllarn polise havai fieklerle karlk vererek polisi pskrtmeye almas PKKllarn dnda biri veya birilerin akl verdii dncesi uyandryor. Keza PKKnn son zamanlardaki saldrlarnn veya eylemlerinin El Kaide ile benzerlik gstermesi Kuzey Irak kamplarnda PKKllarn El Kaide yeleriyle bir mi eitim alyor dncesinin artk daha gr bir sesle dile gelmesine neden oluyor Tabi ki PKKnn deien bu saldr sistemini izleyip El Kaide gibi veya daha baka yerlerden mi destekli olup olmadn greceiz
Suikastlarn tipi El Kaide ile benzerlik gsteriyor.
bilgin.turk@politikadergisi.com
Sayfa 52
Politika Dergisi
Sosyal Diyalog
Sosyal Diyalog kavram ksaca sosyal taraflarn gnlllk ilkesi ile bir araya geldikleri demokratik bir tartma ve karar alma sreci olarak tanmlanabilir.
Takn YAYLA sreci ifade etmenin ok tesinde, kendisinden daha birok anlam karlabilecek jenerik bir kavram olarak kullanld sylenebilir. Nitekim, sosyal diyalog kavram ile: -lk olarak, emek ve sermaye arasnda veya bunlarla hkmet arasnda kurumsallam ilikiler ifade edilmektedir. Bu anlamda sosyal diyalog; ancak sosyal ortaklk, tarafl ilikiler, politikalarn uyumlatrlmas, mzakereci demokrasi ve sosyal korporatizm gibi birok kavram ile birlikte dnlmektedir. -kinci olarak; sosyal diyalou ve sosyal diyalog srecinde ele alnan konular ekonomi politikalarndan ayrt etmek pek mmkn olmad iin, ekonomik ve sosyal politikalar arasnda bir uyumlatrma arac veya sreci olarak da dnmek ve tanmlamak mmkndr. -Nihayet son olarak da sosyal diyalog, siyasal ekonominin bir arac olarak tanmlanmaktadr. Bu balamda diyaloun varlk kazanabilmesi ve ilev grmesi iin de devlete, demokrasiye, ekonomiye ve taraflarn kurumsallamasna ilikin birok zelliin veya koulun varl gerekmektedir. Yukardaki paragraflarda, sosyal diyaloun ne olduuna dair bir zet yapm olduk. Esas konumuz olan, sosyal diyaloun tkand noktalara gelelim. Sosyal diyalog kavram, dnya zerinde, zellikle Avrupada ok iyi bir ekilde uygulanmtr ve uygulanmaktadr; ancak lkemiz iin aynsn syleyemeyiz. Konuyu lkemiz asndan ele aldmzda; Trk endstri ilikileri sisteminin, sosyal diyalog ynndeki uygulamalar bakmndan ok ksa bir tarihsel gemie sahip olduunu syleyebiliriz. lkemizde, sosyal diyalog adna bilinen ilk somut giriim, 1978 ylna dayanmaktadr. Bu tarihten de anlalaca gibi, bu kavramn yeni olmas ve zihinsel olarak benimsenmemesi ya da benimsenmek istenmemesi, uygulamada sorunlar karmaktadr. Bu kan sorunlar da lkemizin bu konuda geride kalmasna neden olmaktadr. zet olarak; sosyal diyalog kavramyla oluturulan baarl bir endstri ilikiler sisteminin, toplumun her alanna yansmalar olacaktr. Bu yansmalardan en nemlisi, ynetim alannda olacaktr. Toplum ve devlet arasndaki iliki, sosyal diyaloun balatt etkiyle, daha salam temellere oturacaktr. Bu yzden; sosyal diyalog, ok nemli ve kritik bir noktada bulunmaktadr. taskin.yayla@politikadergisi.com
nsanolunun yaratlndan beri zmeye alt en byk sorunlarn nedenlerinin banda, diyalog ve konsenss (uzlama) kavramlar gelmektedir. Diyalog, en genel anlatmla, iki ya da daha fazla kii arasndaki karlkl gr alverii ve/veya konuma olarak tanmlanmaktadr. Konsenss ise ideolojik uygunluk ya da uzlama kelimelerinin karl olarak, bu kelimelerle birlikte ya da yalnz bana telaffuz edilmektedir. amzda, diyalog ve konsenss kavramlar, kendi z anlamlarn koruyarak daha geni anlamlara brnmlerdir. Bu geni anlamlardan biri de konumuz olan sosyal diyalog kavramdr. Diyalog kavram sosyal diyaloun zn; konsenss ise temel zeminini oluturmaktadr. Sosyal diyalog kavramn daha iyi anlamak iin kavramn zne inelim. Sosyal diyalog, en genel tanmyla; demokratik siyasal rejimi benimsemi lkelerde, sosyal taraf olarak nitelendirilen ii ve iveren rgtlerinin, toplumda yer alan dier organize kar gruplar ile birlikte, temel ekonomik ve sosyal politikalarn belirlenmesi ve uygulanmasna katlmalar sreci olarak ifade edilmektedir. Sosyal diyalog kavram, ksaca, sosyal taraflarn, gnlllk ilkesi ile bir araya geldikleri demokratik bir tartma ve karar alma sreci olarak tanmlanmaktadr. Dier taraftan, baz yazarlara gre sosyal diyalog, Avrupa geleneinin ve Avrupa toplum modelinin bir zellii olarak ortaya kmakta ve bu koullar erevesinde ekillenmektedir. Bu balamda, sosyal diyaloun zellikle Avrupada ne kan anlam ise bir taraftan emek ve sermaye gibi temel toplumsal taraflarn kendi aralarnda ve hkmetle gelitirdikleri danma, bilgi alverii ve karar verme srelerinin btnn kapsayan kurumsallam ilikiler; dier taraftan da bu ilikiler araclyla farkl karlar arasnda belirli bir uzlama salamaya ynelik ve znde karlkl bilgi alveriine dayal geni kapsaml grme ve pazarlk ynetimi gibi ok boyutlu srelerin btnn tanmlamaktadr. Bu nedenle, sosyal diyalog tanmlanrken; gerekte siyasal ve ekonomik sisteme ilikin zelliklerden demokrasi ve ynetim anlayna, taraflar arasnda kurumsallamam ilikilerden ve bu ilikilerden sonu almak iin gereken temel bir uzlamaya kadar uzanan ok boyutlu bir kavram olduu gzden uzak tutulmamaldr. Bu bakmdan, sosyal diyaloun, Avrupada basit bir
Bu yazda Do. Dr. zlem Iokun Sosyal Diyalog kitabndan yararlanlmtr.
Say 7
Sayfa 53
Unutulmayacaklar
Sevda EER ise Yunan! Franszlar bizimleydi, Sovyetler Silahlarmz onlardan salamtk Yunallar ise haksz mcadelede yalnz Umut bizimleydi, inan, azim, yurtseverlik ak O bizimleydi Mustafa Kemal!
Sava vardr hanmlar Beyler Beyefendiler Ganimet iin, hrs iin, daha fazla smrecek topraklara sahip olmak iin girilir oluk-ocuk, gen-yal demeden kltan kurundan geirilir Sava vardr eref iin, onur iin, canla bala kazanlm haklarna zgrlne gz dikenlere kar durmak iin girilir oluk-ocuk, gen-yal demeden, klca kuruna gvdeler siper edilir
***** Sava vardr hanmlar Beyler Kknde ayaklarn uzatp tekilan yudumlarken, bomba yklettiin bir uak, haritada iaretlediin yere gider ve 46 saniyede o bombay brakr zerinden onlarca yl gemesine ramen kesin olmayan rakamlarla l saylar bildirilir 400.000 belki 450.000 ayn kesin olmayan rakamlarla sakatlar bildirilir 250.000 ya da 300.000 Sava da vardr ki meydanlarda olur! Hele bir de komutann bizzat cephede, kendi askeri kendi halkyla, omuz omuza, ayn kader iin, yurdunun onuru, zgrl iin mcadele ettii sava vardr ki Mustafa Kemal Atatrkn Bakomutanlk Meydan Zaferidir Halkn zgr, halkn tam bamsz bir gelecee kavumas iin verilen bu sava; istilaclara, emperyalist smrclere, global simsarlara atlm bir tokattr...
****** Bundan ok uzun yllar nce ve ok uzak diyarlarn birinde -ki belki de byle bir yer ve zaman hi olmad diye balayamam bir masal olmadka anlattklarm Tanklarn deil torunlar, evlatlar bile saken, uzun yllar nce diyemem Ne ki, diyemem ok uzak diyarlarn biri diye... Zira, bahsedeceklerim tam da bu yazy okuduunuz yerde gerekleti Deil mi ki, tm yurdumuzun igal altnda olduu yllar, bundan ok ok bir insan mr nceydi Byk bir pazar kurulmutu memleketin tam ortasna... Yllardan 1919. Hara mezat paylalmaktayd gzel yurdum nsaf, merhamet susmu ve satlmt tm memleket yok pahasna Tayla, toprayla, insanyla Bir eyler yaplmalyd acil Eller barda beklenemezdi Onuru iin savaarak lmek, onursuzca yaamaktan yedi Ve seferberlik ilan edildi kanl mcadelelerden, Paris ve Londrada ki szde bar grmelerinden sonra 15 Eyll 1921 nsanlar istilalardan, saldrlardan yorulmu ama ylmamt Hepsi Ya stiklal Ya lm diyen yurtseverlerdi 189919001901 doumlular silhaltna alnm evlatlard artk Ve sonrasnda geride kalan toplar cepheye kadar itecek olan analar, kardeleri, nineleri Bu sava farkl olacakt lm kalm savayd nk. nk bu sefer saldran Mustafa Kemalin ordusuydu. Kendini savunmak zorunda olan
Sava vardr meydanlarda olur! Hele bir de komutann bizzat cephede, kendi askeriyle, kendi halkyla, omuz omuza, ayn keder iin, yurdunun onuru, zgrl iin mcadele ettii sava vardr.
***** Sava vardr gzel hanmlar... Efendi Beyler... Savalarn sonular vardr... Bazen kendi topranda tutsak yaamak, bakalarnn topraklarnda srgn mlteci! Bazen ise kendi yurdunda hr, kendi topraklarnda bamsz yaamak... nsan gibi... Byk Komutan Mustafa Kemalin armaan tam da buydu... Bamsz bir millet, hrriyetini kazanm bir halk.
Sava vardr (), sava vardr. Unutulamayacaklar vardr.
Ancak trajiktir ki, savan sonular, istisnasz, o lke snrlar ierisinde yaayan herkes iin geerlidir! Ganimet hrriyetse; bu, hayatn hie sayarak savaan on iki yandaki yrekli bir ocuktan tutunuz da, cepheden kaan korkak iinde, halkn kurtulu umutlarn yok etmeye alan, Mustafa Kemal ve arkadalarnn yoluna ta koymak isteyen, Cumhuriyeti emperyalistlere ve tekkeci ulemalara peke ekmeye uraan kah bat yalakas kah Arap el-etekisi iinde kazanlm bir haktr...
Sayfa 54
Politika Dergisi
Tarih gsterecektir ki; ortalk durulduunda, sindikleri kelerden karak herkesten nce davranacaklardr kurulan zafer sofrasna... Herkesten nce pay isteyeceklerdir zgrlk, hrriyet, insanca yaama hakk ganimetlerinden, yzszce... Ve hatta riyakrlklar ylesine pervaszlaacaktr ki; bir gn meclise kadar gidip bizzat oradan satmaya kalkacaklardr yurdu, kh Avrupal kh Arap tccarlara... Kazanlmas uruna binlerce kan aktlan ilkeleri tartr olacaklar... Karanlk yzlerini insanlara gstermeye alanlar hain pusularda yaamdan ayrmaya cret edeceklerdir... Hrslarndan orduya, hrslarndan hukuka ve hatta hrslarndan Mustafa Kemal Atatrke saldracaklardr... Ama yine ayn tarih ahittir ki hanmlar beyler; baaramayacak ve unutulmayacaklar... Nasl kahramanlar yllar, yzyllarca gurur ve gzyayla anlyorsa; hainler de ihanet ve nankrlkleriyle sonsuza kadar hatrlanacaklar... Hibir zaman ocuklarna anlatacak aydnlk bir mazileri olmayacak... Yllar sonra evlatlar hangi kitab asa, atalarnn utan verici, ibirliki, karanlk ve satlm gemileriyle karlaacaklar... Mustafa Kemalin, halkn azim ve kararllyla kazanlan bamszlk zaferi ise daha ok uzun yllar boyunca anlatlacak! Kstlanan mfredatlara, sembolikletirme abalarna ramen her gelen nesil bir ncekinden daha iyi renerek yaatacak bamszlk mcadelemizi... Ve yllar sonraya tayacak yeni gelenler, halknn hrriyeti iin tm dnyaya kafa tutan Mustafa Kemalin zaferlerini
sevda.eger@politikadergisi.com
Say 7
Sayfa 55
ekik Gz Efsanesi
Timur Veysel DORUOK Kaarken var olan sermayeler de dar akm oldu. Kuomintag ABD destekli idi, Kuomintagn devrilmesinden sonra ba gsteren ABD ambargosu ile Kore Sava inin ekonomisine bir darbe daha vurdu. Artk yabanc sermaye de inden uzaklamak durumunda idi. Bu boluklar iinde inin Sovyetler Birlii ile iyi ilikiler iinde bulunmas, Sovyet teknolojilerini ine sevk etmeye, lkede oluturmaya ynelik istekleri dourmutu; bunlarn gerekletirilebilmesi iin lke ii rgtlenme gerekliydi. Devlet planlamas yoluna gidilmeliydi. Devlet planlamas ile hedef Sovyet teknolojisinin nimetlerinden faydalanarak in iinde gerekletirilecek retim ve sanayi oluumu idi. Bylece snf fark gzetmeksizin alt snfn da, ii snfnn da hakkn koruyan sosyalist kostm giyilmi olunacakt. retim devlet tekelinde ve ynetiminde iken ii snf devlete baml olacak ve isyanlar otomatikman nlenmi olacaktr. Kapitalizmin nclerinden Rong, 1956 ylnda iletmelerini devlete devretti, bunun karlnda 30 milyon yuan tazminat ald, 1966 Kltr devrimine kadar da devlete aktard iletmelerden kr pay almaya devam etti. inde sren ekonomik durgunluk in Komnist Partisi tarafndan da rahatlatlamamt, bu yzden Mao smrgeci ABD ile anlaarak in ekonomisinin byk lde darya almas gerektiini dnd ve bu grn savunarak davrand. ABD ile anlat temel konular ise ine yabanc yatrmclarn gelmesi ve inin gelimi lkelerle ekonomik ilikilerin glendirilmesi ile ilgili idi. 1976 ylnda len Maonun yerine gelen Deng ise da alma ile ilgili daha byk admlarn atlmas gerekliliini uygulad. 1979 ylnda kzl kapitalist Rong Yiren in Uluslararas Trst ve Yatrm irketinin bakanlna getirtildi. Bu irket, hkmetin yabanc yatrmclar ine ekmekle grevli kolu idi. ekilen bu yabanc yatrmlarndan elde edilen gelir ile serbest ticaret blgelerindeki alt yap gereksinimleri karland. Bu sayede retim yaplan yerlerde ilerin daha salkl yrmesi ve ticaretin hzlandrlmas aktif olarak salanm oldu. Rong iyi ynetici kiilii ile yabanc yatrmclar ile srekli kontak halinde idi ve yatrmclarn ilerini kolaylatrmakta idi. Rong 1993 ylnda in Devlet bakan yardmcl ile grevlendirildi. inde bir piyasa ekonomisi ve komnist politikann beraberlii sz konusudur gr burada
Siyasal Yap (1) 1949 Devriminden nce Stalinist rejimle in burjuvazisinin baz kesimleri arasnda var olan yakn iliki kzl kapitalist olarak da bilinen Rong Yirenin (inin en byk zenginlerinden biri) Mao Zedong tarafndan kurulmu olan Komnist Partiyi desteklemesinden dolay bilinmekteydi. Badatrc olmakla birlikte, 1949 Devriminin hemen ncesinde Rongun anghayda bir bankann bakan ve 20nin zerinde aile irketinin banda iken Komnist Partiye destek vermesi siyasi dncesini ortaya koymaktadr. in kapitalizminin geliim sreci, ekonomisinin emperyalist glere, krsal blgelerde yar-feodal yaplara baml olmasndan dolay ve gn gemeden srekli olarak byyen ii snfnn mcadeleleri tarafndan tehdit edilen bir yapya sahipti. Bu durumlar kapitalizmin tarihsel olarak devamnn tehlike iinde olduunun bir gstergesi idi. 1911 ylnda mparatorlua kar isyanlarla gerekletirilen devrim sonucunda bo kalan ynetimi ele geirmek isteyen blge liderleri, savalar, kaos ortamn kendi lehlerine eviren kiiler yznden snflar aras ekimeler ve kavgalar patlak verdi. Daha sonra Kuomintagn diktatrl ile bir yapsal boluklar dnemi meydana geldi. 1931 ylnda balayan ve 1937de tm ini etkisi altna alan Japon smrgesi ise byk felaketlere yol am oldu. 2. Dnya Savann ardndan Kuomintag ynetimi lkeyi bir arada tutmakta bile zorlanyordu, snf farkllklarndan dolay sosyolojik ve ekonomik durumlar iyice gerilemiti ve gerilemeye devam ediyordu. 1940 ylnda patlak veren hiper-enflasyon ve kredi sisteminin k in sanayisini derinden vurdu. Kuomintag ynetimi ekonomik krizi zemedi ve baz in kapitalistlerinin desteini tamamen kaybetti. Rong gibi baz burjuvakapitalist kesim, in Komnist Partisine yneldi ve yaplan sava ardndan Kuomintag iktidar devrildi. Eski Kuomintag iktidar kesimlerinden de yeni rejime katlanlar oldu. 1949 ylnda in Halk Cumhuriyetinin kuruluu ilan edildi. Fakat bu durumlar artk inin salam ekonomiye sahip bir lke olduunun, tabi ki, gstergesi deildi. Kuomintag rejimini benimseyen ou kapitalist Kuomintag diktatr an Kay-ek ile beraber Hong Kong ve Tayvana kat.
Kuomintag ABD destekli idi, Kuomintagn devrilmesinden sonra ba gsteren ABD ambargosu ile Kore Sava inin ekonomisine bir darbe daha vurdu.
Mao smrgeci ABD ile anlaarak in ekonomisinin byk lde darya almas gerektiini dnd ve bu grn savunarak davrand.
Rong 1993 ylnda in Devlet bakan yardmcl ile grevlendirildi. inde bir piyasa ekonomisi ve komnist politikann beraberlii sz konusudur gr burada ortaya konulmaktadr.
Sayfa 56
Politika Dergisi
ortaya konulmaktadr. Ekonomik Frsatlar Kurulduu 1949 ylndan itibaren HC ve ekonomisi hzl gelimeler kaydetmektedir. Da alma politikalarndan sonra in Halk Cumhuriyeti yatrmlar srekli kendine ekmektedir. Yabanc sermayenin lke iinde konumlandrlmasyla retimin artmas hedeflenirken mal-hizmet retim maliyetlerinin dk olmas yatrmclar tevik eden bir konudur. Ayrca devalatif dengede dk tutulan yuan ile de yatrmclar yksek faiz ile tehdit edilmemi olacaktr. Bilindii zere faizin dk olduu durumlarda yatrm iin tehdit yoktur. Ksa srede kr elde etmek iletmelerin temel amalarndan biri olduundan, ine yaplacak olan yatrmlarda dk maliyetlerdeki retimin yksek marjl ticari gelirlere neden olmas ile bu ama hi de uzak deildir. Bu durumda aslnda inin hangi adan bakldnda bir tehdit unsuru olduu incelenmelidir. Dnyann en hzl byyen ekonomisi ile in, kendinden hayli sz ettirirken, her yl %9luk bir byme yakalamken, yksek retim gc kapasitesinin olmasnn yanndaki yukarda saydm maliyet frsatlaryla in; dnyann en byk pazar payna sahip olduunu ispatlamtr. Bu durumlar karsnda Kapitalin yatrm olarak ine kaymas Kapitalin reel getirisini ve bymesini pekitirecektir. Bunu gren firmalar iyi bir byme politikas ile ine kaymaktadrlar. Bunlar arasnda tabi ki Trk firmalar da var. Akman Holding, Arelik, imta, Demirdkm, Garanti Bankas, Silk&Cashmere, Zorlu Tekstil gibi firmalar faaliyet kollarna gre ine yatrm yapm bulunmaktadrlar. (2) inin marka yaratma konusu zerinde giriimlere balad grleri ile inin artk tasarmlara da nem vermesi ve taklit retimden zgn retim anlayna gemeye odaklanmak zere olduu anlalmaktadr. Gittike byyen ekonomisi, GSYH oranlarndaki srekli artlar sayesinde retimine kaliteyi yanstmaya balayan in, d ticaretini de srekli olarak gelitirmektedir. Elde ettii gelirleri yatrmlara yanstan in, iletmecilik ve ekonomik byme prensiplerini beraber kullanarak emin admlar atmaya devam etmektedir. Tm bu saydmz ekonomik g ve byme hzyla ilgili olarak dnyann gzbebei haline gelen in ile ticari ilikiler sk tutulmaldr. Bugn saygn firma patronlarnn inden alveri yapmamak mmkn deildir temal ve bu anahat erevesi iinde yapm olduu aklamalar ile de anlald zere; ekonomik gelime srelerinde inin uygulad ya da in zerinden uygu-
lanabilecek faktrlerin iletmelere getirisi olduka byktr. Veriler (3) 2001 ylnda 15 yldr srdrlen DT mzakerelerinin sonulanmasyla birlikte, in hkmeti ticaret rejiminde ve ekonomide eitli yapsal deiikliklere gideceini ve uluslararas ticaret kurallarna uyacan taahht etmitir. Ardndan 2003te dnyann en byk 6. ekonomisi haline geldi ve GSMHsi 1 trilyon 400 milyar ABD dolarna ulat. Yl sonuna kadar kii bana den milli gelir 1.3 milyar nfusa sahip olmasna ramen 1000 ABD dolarn at. 2003te d ticaret hacmi ngiltere ve Fransay aarak ABD, Japonya, Almanyann ardndan 4. srada yer ald ve 850 milyar ABD dolarna ulat. 2003 sonuna kadar dviz stoku da 400 milyar ABD dolarna ulaarak Japonyann ardnda 2. olarak yerini ald. inin piyasa ekonomisine geii dnya pazar lideri olmasna ilk adm olmutur. Sonrasnda DT ile yapt anlama, yatrmlar, maliyet avantajlar inin srekli gelieceinin garantisi olarak grlebilmektedir. in Halk Cumhuriyetinin milli geliri 2004 ylnda, bir nceki yla gre 200 milyar ABD dolar artarak 1.649 milyar dolara ulamtr. Kii bana den gelir bu durumda 1.304 ABD dolardr. IMFnin World Economic Outlook Database balkl Eyll 2006 tarihli veri tahminlerine gre; 2005 ylnda 9 trilyon 412.4 milyar dolar olan inin S-GSYHsi ( Satn alma paritesine gre gayrisafi yurt ii hasla) 2006 ylnda 1 trilyon 105.9 milyar dolar artla 10 trilyon 518.2 milyar dolara ulaacak. Dnyann en byk ekonomisi ABDnin S-GSYHsi ise 661.7 milyar dolar artarak 12 trilyon 939.3 milyar dolara ykselecek. Bunlarn ardndan Japonya ve Rusya gelecek. Trkiye Cumhuriyeti ise bu tahminler dorultusunda 40.7 milyar dolarlk artla 17. srada gelecek. in 2006 ylnn ikinci eyreinde % 11.3lk bir dev byme gsterdi. Sanayi retimi %17.7 artan inin enflasyon oran %1.4e ykseldi.Yine ikinci eyrekte ihracat %25 artarak 428 milyar dolara, ithalat %21 orannda bir artla 367 milyar dolara ulat. in Halk Cumhuriyetinin ikinci eyrek d ticaret fazlas 61 milyar dolar oldu. Ancak ekonominin bu byme rakamlarnda srekli tutulamayaca bilindiinden biraz sakinleme-younlama yanls politika izlenmesi gerekmektedir. Hkmet bu durum iin zellikle yabanc inaat yatrmlarna kstlama getirmeyi dnmektedir. in ekonomisi bir nceki ylda %9.9luk bir byme gstermitir. GSYHsi ise 2.25 trilyondur, son 3 ylda ortalama %10luk bir by-
Kurulduu 1949 ylndan itibaren HC ve ekonomisi hzl gelimeler kaydetmektedir. Da alma politikalarndan sonra in Halk Cumhuriyeti yatrmlar srekli kendine ekmektedir.
Tm bu saydmz ekonomik g ve byme hzyla ilgili olarak dnyann gzbebei haline gelen in ile ticari ilikiler sk tutulmaldr.
2001 ylnda 15 yldr srdrlen DT mzakerelerinin sonulanmasyla birlikte, in hkmeti ticaret rejiminde ve ekonomide eitli yapsal deiikliklere gideceini ve uluslararas ticaret kurallarna uyacan taahht etmitir.
Say 7
Sayfa 57
me gsteren in ekonomisi; bu yl, Fransa ve ngiltereyi de geerek dnyann en byk 4. ekonomisi oldu. in; thalat-hracat Oranlar in Halk Cumhuriyetinin balca ihracat yaptg lkeler arasnda ABD (%21.1), Hong Kong (%17.4), Japonya (%13.6), Gney Kore (%4.6), Almanya (%4), Hollanda (%2.7) gibi lkeler ve oranlar gelmektedir. in Halk Cumhuriyetinin balca ithalat yapt lkeler arasnda Japonya (%18), Tayvan (%11.9), Gney Kore(%10.4), ABD (%8.2), Almanya (%5.9), Hong Kong(%3.9) gibi lkeler ve oranlar gelmektedir. in Halk Cumhuriyetinin balca ihra rnleri arasnda rafine edilmi petrol rnleri, yalama maddeleri, kimyasal rnler, alkoll ve alkolsz iecekler, bitkisel ve hayvansal yalar, elektrikli makineler ve ulam ekipmanlar, canl hayvanlar, ham ipek, kmr, ay, pirin, su rnleri, pamuk iplii, oyuncaklar, elektronik eya, demirelik rnleri gelmektedir. in Halk Cumhuriyetinin balca ithal rnleri arasnda muhtelif gda rnleri, elektrikli makineler ve motorlu tatlar, ham petrol, yalama maddeleri, kereste, pamuk, kauuk, elik mamulleri, plastik rnler gelmektedir. in Ekonomisindeki Riskler (4) Para isimli ekonomi dergisinde Sn. Erkan ahinzn in Ekonomide Neden Frene Bast balkl yazsndan etkilenerek son dnemlerde in-ABD uluslararas ticaretinden de bahsetmek istedim. inin en fazla ihracat yapt lkelerin banda ABDnin olduunu ithalat-ihracat oranlar balnda belirtmitim (%21.1). Bu ihracatn, inin ABDye baml durumda olmas gz nne alndnda Amerikan ekonomisindeki herhangi bir durgunluk sebebiyle in ihracatn bir bozguna uratmas kanlmaz olacaktr. Ayrca inde konumlandrlm olan yatrm fazlalar sayesinde de en byk ihracat gerekletirdii lke krizi oluursa, in retiminin arzna karlk gelecek satn alma istei oluamayacak ve yabanc sermayeli irketlerin satlarnda olumsuz ve ciddi dler yaanabilecektir. Uluslararas paralarn birbirlerine karlk deerlenmesinden de bahsedilmi olan makalede, Yuan ve Dolarn birbirleri karsnda deer kazanp/kaybetmesi nemli bir durum olarak anlatlmtr. in Merkez Bankasnn ciddi dolar rezervine sahip olmas az nce bahsettiimiz bir durgunluk sebebiyle bile olsa dolarn Yuan karsnda ciddi deer kaybna uramasnn ardndan, bu rezervlerin reel olmasa da, erimesi anlamna gelir.
Hatta durmakszn yllardr belirli seyir iinde artan rezervin, devam eden cari ilem fazlalarnn, sermaye yatrmlarnn artmasna sebep olduu bilinmektedir. Yaplan sermaye yatrmlarnn Yuann dolar karsnda deer kazanmas ile byk miktar getiri ile karlaacak bir durum olduu hatr saylr bir frsat olarak gze batmaktadr. Olmas gereken deerin altnda olduu bilinen Yuann, er ya da ge Dolarn karsnda deer kazanaca dnlmektedir. Fakat herhangi bir durgunluk sebebiyle ya da siyasi istikrarszlk ile deiiklik gsterebilecek ekonomik dengeler, Dolarn beklenilen deer kazanc yerine yuan karsnda biraz daha deer kaybetmesiyle tepetaklak olabilir. nemli Faktr Ar-Ge (5) Ekonomik birlii ve Kalknma rgt (OECD) tarafndan yaplan aratrmalar sonucunda hazrlanan rapora gre; in Ekonomisi Ar-Ge harcamalarn 2006da % 20 arttrarak 136 milyar dolara karacak ve Japonyay geride brakarak ABDnin ardndan ikinci byk lke olacak. indeki ArGe harcamalarnn bilimsel aratrmalardan ziyade rn gelitirmeye ynelik olduu da belirtilmitir. nemli bir nokta olarak deinmek gerekirse inin Ar-Ge alannda ksa zamanda gerekletirdii byk sramann batl lkeler arasnda kayg uyandrd da belirtilmitir. 1995-2004 arasnda inde bulunan aratrmac says %77 artt. 926.000 aratrmac ile in, 1.300.000den fazla aratrmacya sahip ABDden sonra ikinci srada yer alyor. Dipnotlar
(1) www.wsws.org/tr/2006/feb2006/chinf10_prn.html -zetlenmitir(2) http://www.ekodialog.com/other/cin_turk.html kaynagndan edinilmitir. (3) http://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87in kaynagndan iktibas edilen bilgiler. http://www.radikal.c om.t r/ haber.php? haberno=203032 kaynagndan iktibas edilen bilgiler. http://arsiv.sabah.com.tr/2006/08/22/ eko135.html kaynagndan iktibas edilen bilgiler. (4) Para Merkez Haftalk Ekonomi Dergisi 22 28 Ekim 2006 say:2006/25. Erkan ahinz (5) Dnya Ekonomi-Politika Gazetesi, Olmas gereken deerin 05.12.2006 syf. 5 D Haberler- kaynagndan altnda olduu bilinen iktibas edilen bilgiler Yuann, er ya da ge Dolarn karsnda deer kazanaca dnlmektedir.
926.000 aratrmac ile in, 1.300.000den fazla aratrmacya sahip ABDden sonra ikinci srada yer alyor.
inin ABDye baml durumda olmas gz nne alndnda Amerikan ekonomisindeki herhangi bir durgunluk sebebiyle in ihracatn bir bozguna uratmas kanlmaz olacaktr.
timur.dogruok@politikadergisi.com
Sayfa 58
Politika Dergisi
lgin elikiler
Gkhan DA sonras demokratik olmamakla eletiriliyordu. Hem de youn bir ekilde. Yine hatrlayacaksnz Sayn Gl, yapm olduu rektr atamalarnda en yksek oy alan rektrler adaylarnn nne gelmesine ses karmam, nne gelenler iinde en yksek oyu alan birok rektr adayn atamamt. Sayn SEZERi eletirenlerin hibirinin sesi kmad. Her ne kadar siyasi bir eliki gibi gzkt iin mazur grlebilecekse de eer ama demokrasi akysa bu sefer mazur grmenin ortadan kalkt utulmamal. Bu sebeple ben bu durumu ilgin bir eliki olarak niteliyorum. 17 Austos Depreminin zerinden yllar geti. imdi de uzmanlar daha byk bir depremi stanbul iin ihtimallendiriyorlar. Kimin umurunda. Hangi politikac bu durumu dnyor? Depremi en ok medya organlar deerlendiriyor. Fla stanbulda deprem olacak m? diye diye tm reytingleri onlar alyor. ktidarlar ise bu iten gelecek reytingi (oy diye de okuyabilirsiniz) hi dnmyorlar. Olas bir deprem sonras yaanacak bir felaketin onlara ne kadar reyting kaybettireceklerinden haberleri yok. u an sadece koltuklarn dnyorlar; ama bu kadar koltuk sevdals olup da olas bir felakette koltuklarn kaybedeceklerini bilmelerine ramen yine de nlem almyorlar. Bu ne yaman bir elikidir byle! Trkiyede yaplan gvenilirlik anketlerinde Cumhurbakanl makamna duyulan gvende belirgin bir d gze arpyor; fakat AKPnin yaplan semen analizinde oylarn hala eski seviyelerine yakn bir yerde tuttuunu gryoruz. Cumhurbakan aday olarak Recep Tayyip ERDOAN, adaymz Abdullah GL kardeimizdir demiti, hatrlanacak olursa. lgin olan adayn kazand makama gven azalrken, aday gsteren kurumun oylar ayn seviyelerde dolayor. Baka ilginliklerde yok deil. Mesela burslu okuyan siyasilerin ocuklar i adam oluyor, gemicikler alyor. Burssuz okuyan fakir kesim u an isiz dolayor. Bu da ilgin bir eliki. Daha neler var da, syleyemeye yer yok. 8. saymzda grmek dileiyle gokhan.dag@politikadergisi.com
Hepimizin bandan ilgin olaylar geiyor biliyorum; fakat bazen yle ilginlikler yayoruz ki bunlar gremeyebiliyoruz. Belki de grdmz halde grmek istemiyoruz. Bu yazdaki amacm politik alann faaliyetlerinin topluma yaatt ilginlikleri gstermek. Mesela Sayn Babakanmz Ben evrecilerin daniskasym diyor; ama yanan ormanlarla ilgili ormanlar yanm olabilir, iyi ynnden bakn, ne gzel burada hi kene kalmad diyen brokratna sen nasl evrecisin diyemiyor. evre bilincinden yoksun bu brokratn grevden alamyor. Peki Babakan, Nkleer Santral iin neden harl harl alyor? Deerli bymz, Milliyet Gazetesi yazar Sayn Melih AIKn kesinde yazd habere gre, AKP dneminde Trkiye, Amerikann Yale niversitesinin yapt evre temizlii aratrmalarna gre 150 lke iinde 72. sraya gerilemi durumda. AKP iktidara gelmeden nce Trkiye bu sralamada 22. srada bulunuyormu. Ama ne ilgintir ki toplumdan herhangi bir ses kmyor. Gelelim bir dier noktaya. Dindar devlet olmann verdii hazla vatandan byk bir blm alkol satan bakkaliyelerden alverii gnah sayyor. Hatta alkol satan bakkaliyeler zabtalar tarafndan dvlr hale geldi; ama ne hikmettir ki geim skntsna den, bu sz konusu halk, ucuz diye iki satan hipermarketlere koabiliyor. Yani nce din devletine gidiyoruz akln bana al denilen halka, daha sonra geim skntsn yaslayarak onlar elikiye drmekte bir ilginlik deil midir? Sanrz yledir. Hatrlarsanz Sayn Babakan R. Tayyip Erdoan yolsuzluk yapann kellesini keserim sylemleriyle, bir dnem olduka gzel hava atyordu. Hatta belki de bu yzden ak tayordu. Partisinin milletvekilinin yolsuzluk iddialarna kar brakn kelle kesmeyi, bu konuda herhangi bir aratrma yaptrd m? Aklarsa ok seviniriz. En azndan ilgin bir eliki daha ortadan kalkar. Birazda Cumhurbakanmz yapt rektr atamalarndan bahsedelim. Hatrlayacaksnz Eski Cumhurbakanmz Sayn Ahmet Necdet SEZER yapt rektr atamalar
Sayn Babakan o kadar evreci ki, kirlilie dayanamyor.
Baka ilginlikler de yok deil. Mesela burslu okuyan siyasilerin ocuklar i adam oluyor, gemicikler alyor. Burssuz okuyan fakir kesim u an isiz dolayor. Bu da ilgin bir eliki.
Acaba Babakan neden ak tayor?
Say 7
Sayfa 59
Dnya Bar Gn
Ali hsan UUZ
Alman ordular 01.Eyll 1939da Polonyay igal etti. Bylece 6 milyon insann yaamn yitirecei milyonlarcasnn sakat kalaca ve iki Japon kentinin atom bombas ile yok edilecei 2.Dnya savaa balam oldu. Dier adyla 2. Paylam Sava. nsanlk o tarihten itibaren bir daha savalar olmasn diye 1 Eyll gnn Dnya Bar Gn olarak ilan etti. Ancak bu abann ve bu emein ne kadar baarl olduu elbette tartlr. Mustafa Kemal Atatrkn Yurtta Bar Dnyada Bar slogan ile daha yllarca nce temelini att bu anlaml gn insanlk iin sadece bir umut olarak kald. nsanlar birbirlerini ldrmeye devam ettiler. Yine ocuklar savan en acmasz ynn yaadlar. ocuk gzlerinde korkular yine eksik olmad. Kadnlar yine ocuklar ile birlikte kucak kucaa ldler ya da sakat kaldlar. Generaller meydanlarda sadece bir heykel olarak kaldklar gn ite dnya o zaman gerek bara kavuacaktr sz maalesef bir temenniden te gidemedi. Kapitalizmin ve onun uzants olan emperyalizm olgusu yeryznden kaznmadka silahlarn glgesinde bar gnlerini kutlamaya devam edeceiz. Elbette dnyann iinde bulunduu bu kan ve ate ortamndan lkemizin de etkilenmemesi mmkn deildi. 30 yla yaklaan Gneydoudaki kan ve ate ortam da her iki taraftan can almaya devam ediyor. Nice yiitleri verdik topraa, nice analarn yrekleri yand. ocuklar babasz, eler dul kald. Yirmili yalarn baharn yaayan binlerce gencimizi topraa verdik. Maddi kayplar yz milyarlarca dolar. Oysa bu bedellerle bu lkede a, susuz insan kalmaz okuyamayan binlerce ocuk okuma olanana kavuur. Bu lke silah fabrikalarn zengin edeceine insanlarn mutlu edebilirdi. Oysa izlenen yanl politikalar iki halkn yan yana kardee yaamasna izin vermedi. Bedeli denmeye devam ediyor ve edecek gibi de grnyor. Yaplan sadece sivrisinekleri yok etmeye almak. Kimse batakl kurutmak iin aba gstermiyor. Halktan yana, emei dnen insanlarn bir arada kardee yaamas gerektiine inanan bir iktidar bu sorunu daha yllar ncesinden zebilirdi. Ancak Trkiyede iktidara gelenler nce halkna gvenip onun karlar iin politika izleyeceklerine srekli Trkiyeye kar bir koz olarak kullanlan ve bu sorunun zlmesini istemeyen evrelerin tutsa olup bu soruna bir trl neter vuramadlar. Artk yeter, bu lke ve bu lkede yaayanlar bunlar hak etmiyor. Hangi taraftan olursa olsun lenler nce insan ve bu lkenin vatanda. Bu dnya da herkesin yaamaya hakk var. Herkes baba olmak, insanca bir ortamda yaamak, ocuklar oynamak, kadnlar sevdiklerine kavumak ister. Yazmz Nzm Hikmetin iirinden kk bir blmle bitirelim.
Bu dnyada herkesin yaamaya hakk var. Herkes baba olmak; insanca bir ortamda yaamak, ocuklar oynamak, kadnlar sevdiklerine kavumak
alyorum kapnz, teyze, amca, bir imza ver. ocuklar ldrlmesin eker de yiyebilsinler
ister.
Herkesin DNYA BARI GN kutlu olsun.
ali.uguz@politikadergisi.com
Dnya Bar Gnn ne yazk ki silahlarn glgesinde kutluyoruz.
Sayfa 60
Politika Dergisi
PDOkur: Montr Antlamas ve Kafkaslar Gerilimi

manndaki kurallara uymak zorundadr. Tuncay KARTAL Savataki devletlerin gemileri Boazlardan geemezler (md.19). Savata ve Trkiye savaa girdii zaman sava gemilerinin Boazlardan gemesi tamamen Trk hkmetinin isteindedir. Montr ile; Lozan anlamasndaki Boazlarn askerlikten arnmas hususu btnyle kaldrlm ve Boazlar Komisyonu'nun btn yetkileri Trkiye'ye devrolunmutur.
Montr Antlamas 29 maddeden oluup, hem ticari gemilerin hem de harp gemilerinin geiini dzenler. Montrnn maddelerini de ksaca bir hatrlayalm;
nsani yardm amacyla (!) Boazlardan geen ABD Sava Gemisi
Ticaret gemileri barta, sancak ve yk ne olursa olsun, gece ve gndz Boazlardan serbest olarak geerler. Klavuz almak istee baldr (md.2). Trkiye, kendisini pek yakn bir sava tehlikesi ile kar karya grd zaman sulh zamanndaki rejimin uygulanmasna devam edilecek; ancak bu takdirde gemiler Boazlara gndz girecekler ve Trk makamlarnn gsterecei yollardan geeceklerdir. Trkiye isterse klavuzluu zorunlu klabilir (md.6). Savata ve Trkiye tarafsz ise gemiler sanca ve yk ne olursa olsun bar zamanndaki rejime tabidir (md.4). Savata ve Trkiye de savan iindeyse, tarafsz devletlere ait gemiler dmana yardm edici bir durumda olmamak artyla ve gndz Boazlara girerler ve Trk makamlarnn gsterecei yollardan geerler (md. 5). Savata szlemedeki snrlamalara uymak ve 8 gn nceden Trkiye hkmetine itibarda bulunmak artyla sava gemileri Boazlardan geebilirler. Szlemeye gre hafif su st gemileri, kk sava gemileri ve yardmc gemileri toplam tonajlar 15 bin tonu ve saylar 9'u gememek artyla Boazlardan geebilirler. Boazlardaki bir limana yaplacak nezaket ziyaretleri bu snrlamalara tabi deildir. Ayrca Karadeniz'de bulunan devletlerin sava gemileri de tonaj ve snf snrlamalarna tabi olmayan gei hakkna sahiptir. (md.1014). Trkiye, kendisini pek yakn bir sava tehlikesiyle kar karya hissettii zaman tam bir hareket serbestliine sahiptir. Gerekli btn tedbirleri alabilir. Ancak ald tedbirlerin yersizlii hakknda Milletler Cemiyeti Konseyi 2/3 ounlukla karar verir ve antlamay imza eden devletlerin ounluu da ayn fikirde bulunurlarsa Trkiye ald tedbirleri kaldrr (md.21). Savata ve Trkiye tarafsz olduu zaman tarafsz devletlerin gemileri bar za-
1936 ylnda ok zorlu geen grmeler sonunda Avrupaya kabul ettirdiimiz, boazlarda geii kontrol hakkmz bugnlerde AKP ve ABD sayesinde delindi.
1936 ylnda ok zorlu geen grmeler sonunda Avrupaya kabul ettirdiimiz, boazlarda geii kontrol hakkmz bugnlerde AKP VE ABD sayesinde delindi. (Yetkililer her ne kadarda Montr delinmedi dese de, okuduum bir haberde dilerinin tonaj hesabnn yanl yapld yazyordu.) Sadece Rusyaya mesaj vermek iin Trkiyenin krmz izgileri ile oynayarak yada trnak iinde krmz maddeleri ile oynayarak bizleri de iinden klmaz bir savaa srklyorlar. Ksacas Karadenizde sular epey snd. Grcistan-Rusya Sava yerini ABD-Rusya souk savana brakt. Peki, Trkiye bu durumda kimin tarafnda olmaldr? Bir yanda yllardr mttefikim dedii ABD! Bir yandan da komumuz olan Rusya. Bu i Trkiye iin aa tkrsem sakal yukar tkrsem byk olay gibidir. Rusya ile komuluk dnda doalgazn te ikisini Rusyadan allyoruz. Bununla birlikte elektrik santrallerinin yzde 52si doalgazla alyor. Sadece bu kadar deil. Bunun yan sra TV, bira, cam, bankaclk, telefon santrali, hazr giyim, alveri merkezleri gibi alanlar bunlardan bir ka. Grld zere Rusya ile pek ok alanda ticaretimiz var. Bu nedenle Trkiyenin, Rusya ile ABD arasnda daha dikkatli bir politika izlemesi gerektiini dnyorum. Eer Trkiye taraf olursa ok eyler kaybedebilir.
Say 7
Sayfa 61
PKonuk: Blclerin snd tek kavram; Bar

Emete GZGZELL CVAN
Ne ilgintir ki bar narasn
1 Eyll Dnya Bar gnym! Bunu frsat belleyen blc, ayrlk, teslimiyeti zihniyetler Demokrasi, bar, insan haklar diyerek Trk milletini aalama, hor grme, haksz yere itham etme yolunu gidiyorlar. Avazlarnn kt kadar da yaygara karma iiyle megul oluyorlar. Sanki de bir yerlerce komut edilmiler gibi... Hedefleri ise Trk milletini, Cumhuriyetini ve Ordusunu aalamak! yle ya 1 Eyll Dnya Bar Gn(!) Bunun iin de durmakszn Bar kelimesi kullanlarak her grup iine gelen talebini yerine getirmek iin bu kavramn arkasna snyor! Rumlar avazlarnn kt kadar Eski topraklarmza geri dnmek istiyoruz, igalden kurtulmak istiyoruz, gmenlerin eski mlklerine geri dnmesini istiyoruz vb cmlelerini sarf ederlerken, kuzeydeki kardeleri de Bar mcadelemiz ortak vatan yaratmaktr eklinde cevap veriyorlar. Bir de alt yap almalar var tabi. Bu bar kavram yle bildiiniz bar kavram deil nk. Bar olmanz iin Rumlar ok sevmeniz ve beraber yaayabileceinize inanmanz lazm. Bar olmanz iin Trk askerine kar bakaldrda bulunmanz ve orduyu durmadan aalamanz da gerek. Ve yine bar olmak iin batl mttefiklerinizi kendi rknzdan st grmeniz lazm. Ksaca bar olmak o kadar da kolay deil. Bir kere adnz faist milliyeti olarak 40a kmsa bar olmanz hayli zor. E hal byle de olunca pek tabii bizim de anlatacaklarmz var... Bilindii zere bu yl da lkemiz 1 Eyll Dnya Bar Gn kutlamalarna sahne oldu. Keke bu gsterilere katlanlarn hepsi iinde o bar sevgisini tayabilse. Kimisi PKK terr rgtnn nasl yasallaaca, nasl Trkiye Cumhuriyeti karsnda Kbrsllarla kol kola kar devrim balatacann hesaplarn yaparken bir ksm da Rumlarla birlikte hareket ederek Trkiyeye kar bakaldr yolunu tercih ediyorlar. Neymi efendim artk Trkiye elini kolunu bizden eksinmi, artk Trk askeri geri ekilsinmi. Bu zihniyetteki kiileri televizyondan da izlerken utan duydum! Ortaya kan tabloda u gerek vard ki adadaki Trk askerinin meru varln tartma konusu haline getirmeye alanlarn hepsi Rumlarla yakn temasta ve Amerikal ve Batl yetkililerle de sk sk diyalog halinde iki toplumlu etkinlikler ad altnda devamla temastalar. E durum byle olunca pek tabii baka trl siyasi duru sergilemeleri
atarak sokaklara dklenler halklarn kardelii

beklenemez. Ama ne ilgintir ki bu insanlarmza batl dostlar tarafndan soruna ilikin anlatlan areler hep bir pembe tablo ierisinde anlatlyor. O kadar ballandra ballandra anlatlyor ki neredeyse tm sorunlar bata Para ve Diyalog yolu ile zmlenecek. Yani iin znde, milletimizi Biz duygusundan arndrarak Ben duygusuna ynlendirmek. Bu Bar narasn atanlar yle bir kinle KKTC Devletine ve deerlerine kar duygular besliyorlar ki gerek Bat dnyas gerekse Rum taraf kendi yaadklar devlet ve topraklardan ok daha st ok daha refah seviyesi yksek yerler olarak beyinciklerinde alglanyor. Bunun bu ekilde olduuna inandklar iin de evrelerini buna inandrmaya alyorlar. Eskiler VE la havle ve kuvvete derlerdi veya Allahm sen sabr eyle. Sanrm bugn bizler de bunu demeye devam edeceiz. Zira iimizdeki blnme sanld kadar da u deil. Bugn kamuoyu yoklamas yaplsa halkmzn %90 ne Rumun ne de ABnin peinden gitme heveslisi deil. Artk kozlar oynand ve her ey apak ortada. Ama bu bizlerin rahatlamas anlamna gelmemeli. Dman uyumuyor ve zehirli inelerini genlerimize kadnlarmza, ocuklarmza sokmak iin eitli klflar aryor. Bunun iin de besledikleri veya yarattklar STler kullanlyor. Ne ilgintir ki bar narasn atarak sokaklara dklenler halklarn kardelii szlerini evresindekilere duyurmaya abalarlarken bir taraftan da emperyalistlere uaklk etme yoluna gidiyorlar. Bugn adada bar szcln yapan sivil toplum rgtlerinin AB ve ABDden ne kadar fonlarla destek aldn biliyoruz. Bunu Vurun Kahpe Kbrsa isimli kitabmda detaylca akladm. Ne zcdr ki bar kavramnn arkasna snanlar yce Trk milletinin z deerleri ve tarihi gereklerini grmezden gelerek,
szlerini evresindekile re duyurmaya abalarlarken bir taraftan da emperyalistlere uaklk etme yoluna gidiyorlar.
Bugn adada bar szcln yapan sivil toplum rgtlerinin AB ve ABDden ne kadar fonlarla destek aldn biliyoruz. Bunu Vurun Kahpe Kbrsa isimli kitabmda detaylca akladm.
Sayfa 62
Politika Dergisi
Acaba halkmz bar naralar ile avutma ihtiyacnda olan kesimler, mttefik olmak istedikleri Bat dnyasnn Bar nasl algladklarnn farkndalar m? Bir Irak igalinde milyonlarca Trkmen kardeimiz katledilirken Bat meydanlarda yoktu.
yaras olanlarn kuyruklar olmay tercih ederek blc kesimlere hizmet etmeyi kendilerine misyon belirlemilerdir. Bunun iindir ki kendi z kimliimizi, tarihimizi, anavatanla olan balarmz, ordumuzu ypratma peinde her yolu deniyorlar. Medyay son sratle kullanarak adaya barn birleik Kbrs ile geleceini iddia ediyorlar. Hal byleyken sormak lazmdr; Acaba halkmz bar naralar ile avutma ihtiyacnda olan kesimler, mttefik olmak istedikleri Bat dnyasnn Bar nasl algladklarnn farkndalar m? Bir Irak igalinde milyonlarca Trkmen kardeimiz katledilirken Bat meydanlarda yoktu. Terrn 1980li yllardan beri Trkiyede patlak verdii dnemlerde katledilen masum soydalarmz varken Bat dnyas yine kulaklarn tkamt. Kbrsta 1963-74 yllar arasnda Kbrs Trklerine kar katliamlar yaanrken yine Bat dnyas krd! Peki neden? nk karlar bu ekilde ngrd iin! imdi bu ok sevdikleri bar szcln stlenip de Kbrs Trkn sadece Kbrsl olarak gstermeyi kendilerine misyon belirleyen ahsiyetler, her gn aardnda bizleri nasl z tarihimizden, kimliimizden, deerlerimizden arndrrlar bunun hesabn yapyorlar. Bilindii zere 3 Eyllde adada taraflarn liderleri arasnda grmeler balayacak. Bu grmelerden medet umanlar ok. Ama gel grn ki Rumlar ve Yunanistan Trk ordusu karsnda olacak her etkinlikte kendi g gsterisini yapmak iin her ortam deerlendirmeyi frsat biliyor ve Bat dnyasn da arkasna alarak Trk milletine dayatmalar yoluyla kendi karlarn hayata geirme abasnda davranyor. Peki imdi Rumlar ve Yunanistann yeni Yazar Emete GZG- taktii ne? Adada grmeler baladktan ZELL CVANa verdii bir ka gn sonra 6 - 12 Eyll tarihleri aradestekten tr teekkr snda Yunanistan, Bulgaristan, Kbrs ve ederiz. Romanyann katlmyla Yunanistanda 1.200den fazla askerin katld bir askeri tatbikatta yer alacak. Bu tatbikatn amac da olas bir kriz durumuna yant vermek maksadnda. yle grnyor ki AB askeri yaplanmay Trkiyeyi evreleyen bu lkeler
kanad ile balatmak istiyor. te yandan, Tatbikat AB tarafndan desteklenecek ve Yunanistann Askos-Profitis blgesinde gerekleecek. Bu karar 29 Austosta basna yansm ve 30 Austos Zafer Bayramna denk den zamanda aklanarak taraflara bir mesaj verme yolunu tercih etmitir. Tabi bunlarn birliklerinden ekinecek bir ordumuz ok kr yok. Bahsekonu tatbikatta harekt ok ynl olaca belirtildi. Basnda yer alan haberde Yunanistan manevraya hava, lojistik ve istihkm birlikleriyle desteklenmi bir taburla, Bulgaristann bir hafif piyade birliiyle, Kbrs Rum kesiminden shhiye birlikleri ve askeri polisleriyle, Romanyann ise bir Nkleer-Biyolojik-Kimyasal mfrezesi ve bir Psikolojik Operasyonlar takmyla katlaca akland. Hal byleyken bugn Kafkaslarda yaanan istikrarszln sonucunda Trkiyenin yer alaca pozisyon da gelecekteki yerini de belirginletirecek vaziyette olacaktr. Amerikann arkasndan giderek stratejik ortaklk szde sylemine aldanrsa Rusya, in, ran gibi lkeleri karna alabilecektir. Ortaya kabilecek kaos ortamnda Kafkaslar daha da karabilecek ve bu karklktan Trkiye, Ukrayna, Krm, Moldova, Balkanlar ve Kbrs da etkilenir duruma gelebilecektir. Bunun iindir ki ilerleyen srete kurulan satran tahtasnda Trkiyenin nasl ve ne ekilde yer alaca ok nemlidir. Kafkaslarda cereyan eden olaylar frsat bilen iteki blc zihniyetlerin Trkiyede kar bir hareket balatma peinde olduklar dikkate alndnda, bar savunuculuunu stlenen taraflarn tevikleri ile bu ortam yaratmaya alacaklar dikkate alnmaldr. Amerikann esasen Ortadou, Orta Asya, Kafkaslar, Balkanlarda yeni haritalar izme hedefinde olduu ve doal gaz ve petrol kontrol etme hevesinde davrand gz nne alndnda KKTCnin bu nemli srete tannmas ynnde tavr taknacak bir siyasi iktidarn yer almay zcdr. Ne diyelim; sudur barda taran bir damla
www.aysekocaturk.com ayse@aysekocaturk.com
www.politikadergisi.com iletisim@politikadergisi.com
Genlie Hitabe
Ey Trk genlii! Birinci vazifen, Trk istikllini, Trk Cumhuriyeti'ni, ilelebet muhafaza ve mdafaa etmektir. Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegne temeli budur. Bu temel, senin en kymetli hazinendir. stikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek dahil ve harici bedhahlarn olacaktr. Bir gn, istikll ve Cumhuriyet'i mdafaa mecburiyetine dersen, vazifeye atlmak iin, iinde bulunacan vaziyetin imkn ve eritini dnmeyeceksin! Bu imkn ve erit, ok namsait bir mahiyette tezahr edebilir. stikll ve Cumhuriyetine kastedecek dmanlar, btn dnyada emsali grlmemi bir galibiyetin mmessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatann btn kaleleri zapt edilmi, btn tersanelerine girilmi, btn ordular datlm ve memleketin her kesi bilfiil igal edilmi olabilir. Btn bu eritten daha elm ve daha vahim olmak zere, memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dallet ve hatt hyanet iinde bulunabilirler. Hatt bu iktidar sahipleri, ahs menfaatlerini, mstevllerin siyasi emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr zaruret iinde harap ve btap dm olabilir. Ey Trk istikbalinin evld! te, bu ahval ve erit iinde dahi vazifen, Trk istikll ve Cumhuriyetini kurtarmaktr! Muhta olduun kudret, damarlarndaki asil kanda mevcuttur!
Teekkrler > Uluda niversitesi Eski Rektr Prof. Dr. Mustafa Yurtkurana > Deerli Hocamz Yrd. Do. Dr. Serta Serdara, > Yenia Gazetesi Yazar, Sayn Arslan Buluta > Deerli Eitimci ve Yazar Sayn Emre Kongara > Milliyet Gazetesi Yazar, ok Deerli, Sayn Melih Aka ve Tabii ki Haldun Erteme > Metin Tnay ve Verim Hostinge > Tm Emei Geenlere > Ve Tabii ki Desteini Bizden Esirgemeyen Tm Okurlarmza Politika Dergisi ne verdikleri destekten tr teekkr bir bor biliriz.
Gazi Mustafa Kemal ATATRK

20 Ekim 1927
Not Bu saymzda yazarlarmz Ceren YALDIZ, Mira EVEN, zgr Pnar IIK, Frat ZDEMR ve Cihat ERCOKUNun yazlar eitli nedenlerden dolay yaynlanamamtr. Okurlarmzdan zr dileriz.

Politika Dergisi Sayi 7

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Politika Dergisi Sayi 7

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Politika Dergisi

Darbeler lkeyi Nereye Gtrr? (3)

PMzik: Kazm Koyuncu

DR. GAMZE KONANIN YAZISININ TAMAMI 12NC SAYFADA.

Kafkasyada Neler Oluyor?

Koyma Aklla Gideceimiz Yer

Politika Dergisi Say 6

Blclerin snd tek kavram; Bar

Cambazn Son Gsterisi

Ergenekon Nedir, Ne Deildir?

darbe yapamambir hareket var ve AKP bunu

Kaynaklar (1) Kemal Okuyan- Genelkurmay darbesi http://haber.sol.org.tr/yazarlar/880.html

tasfiye ediyor; yaptryorlar demokratik-

Bu Alana Reklam Verebilirsiniz.

Kafkasyada Neler Oluyor?

S.Huntingtonun medeniyetler atmas tezi uvallamtr.

PFilm: Bakalarnn Hayat

rticann Ayak Sesleri

Kaan Arslanolu Politik Psikiyatri

Murat Paker Psiko-politik Yzlemeler

Derda Kkalp Politik Nihilizm: Nietzscheci Bir Tartma

Onur ymen k Yolu: D Basklara Kar Tam Bamszl Korumak

Bu Blme likin nerileriniz in: kultursanat@politikadergisi.com

Darbeler lkeyi Nereye Gtrr? (3)

Politika DergisiSadettin TANTAN Mlakat

TRKYENN KMLKL BR SYAS YAPIYA HTYACI OLDUUNU GRDM.

Sadettin TANTAN: (Dileri bakanyken) Abdullah Gl Suriyeye gidiyor. Sonradan

zelletirme ile Yzlemek (1)

len Sosyal Devlet

Toz Bulutlar Dald

Koyma Aklla Gideceimiz Yer

Kltrel aznlk haklarn,

Ben Vatandan Daniskasym

PDVD: Schindlerin Listesi

Siyasetin Elzem Kanunlar

Siyasetin odanda birey vardr. Birey olmazsa, siyaset olmaz.

Demokrasinin insanlarca yani bireylerce

iine sindirilmesinin altnda demokrasinin erdemleri yatar.

A. Giddensa Gre Toplumsal Deimeyi Etkileyen Faktrler

Toplumsal deime, deiimi etkileyen etkenlerin iddetine gre yn alr.

PMzik: Kazm KOYUNCU

PKKl Bombaclar Kim Eitiyor?

PKK, daha nce kullanm olduu suikast tipini deitiriyor.

Suikastlarn tipi El Kaide ile benzerlik gsteriyor.

Bu yazda Do. Dr. zlem Iokun Sosyal Diyalog kitabndan yararlanlmtr.

Sava vardr (), sava vardr. Unutulamayacaklar vardr.

Sayn Babakan o kadar evreci ki, kirlilie dayanamyor.

Acaba Babakan neden ak tayor?

Herkesin DNYA BARI GN kutlu olsun.

Dnya Bar Gnn ne yazk ki silahlarn glgesinde kutluyoruz.

PDOkur: Montr Antlamas ve Kafkaslar Gerilimi

nsani yardm amacyla (!) Boazlardan geen ABD Sava Gemisi

PKonuk: Blclerin snd tek kavram; Bar

Ne ilgintir ki bar narasn

atarak sokaklara dklenler halklarn kardelii

Gazi Mustafa Kemal ATATRK

You might also like