BYOGAZ ENERJS

Biyogaz Enerjisi

BYOGAZIN TANIMI VE ZELLKLER

Biyogaz, hayvansal ve bitkisel atklarn oksijensiz ortamda ayrmas sonucu ortaya kan bir gaz karmdr. Bileiminde % 60-70 metan (CH4), % 30-40 karbondioksit (CO2), % 0-2 hidrojen slfr (H2S) ile ok az miktarda azot (N2) ve hidrojen (H2) bulunmaktadr .

Biyogaz Enerjisi

BYOGAZIN TARHES
Biyogaz kullanmnn tarihesi Asurlulara dayanmaktadr. Asurlular ve daha sonra ranllar banyo stlmasnda biyogaz kullanmlardr. 17. yzylda Jan Baptita Van Helmont, organik maddelerin bozunumu ile gaz olutuunu, 1776da Alessandra Volta organik maddelerin bozunma hz ile, yanc gaz miktar arasnda bir paralellik olduunu ortaya koymutur. lk kez 1859 ylnda Hindistanda biyogaz retilmitir.
Biyogaz Enerjisi

FOTOSENTEZ BYOGAZ DNGS

Biyogaza Bataklk Gaz, Gbre Gaz,Gobar Gaz gibi isimler de verilmektedir. Biyogaz; renksiz, yanc, ana bileenleri metan ve karbon dioksit olan, az miktarda hidrojen slfr, azot, oksijen ve CO ieren bir gazdr. Genellikle organik maddenin %40-%60 kadar biyogaza dntrlr. Biyogazn genel bileimi %60 CH4 ve %40 CO2den olumakta ve sl deeri 17-25 MJ/m3tr. Geri kalan artk ise kokusuz, gbre olarak kullanmaya uygun bir kat veya sv atktr.
Biyogaz Enerjisi

BYOGAZ BLEM

BLEENLER
CH4: Metan CO2: Karbon dioksit H2S: Hidrojen slfr NH3: Amonyak N2: Azot NH3: Amonyak H2: Hidrojen

Hac. %si
4080 2050 0.00050,0002 0.00050,0001 03 05

Biyogaz Enerjisi

Biyogaz Enerjisi

Biyogaz retiminde kullanlabilecek baz atklar

Hayvanclk atklar
Zirai atklar Orman endstrisi atklar Deri ve tekstil endstrisi atklar Kat endstrisi atklar Gda endstrisi atklar (ikolata, maya, st, iecek retimi ) Sebze, meyve, tahl ve ya endstrisi atklar
Biyogaz Enerjisi

 Bahe atklar Yemek atklar Hayvan gbreleri ( bykba hayvanclk, kkba hayvanclk, tavukuluk) eker endstrisi atklar Evsel kat atklar Atk su artma tesisi atklar

Biyogaz Enerjisi

ETL KAYNAKLARDAN ELDE EDLEBLECEK BYOGAZ VERMLER VE BYOGAZDAK METAN MKTARLARI

KAYNAKLAR BYOGAZ VERM (l/kg) METAN ORANI (Hac.%si)

Sr Gbresi
Kanatl Gbresi Domuz Gbresi

90310
310620 340550

65
60 6570

Buday Saman
avdar Saman Arpa Saman Msr Saplar ve Artklar

200300
200300 290310 380460

5060
59 59 59

Biyogaz Enerjisi

Keten Kenevir imen Sebze Atklar Ziraat Atklar Yerfst Kabuu Dklm Aa Yapraklar Alg Atk Su amuru

360 360 280-505 330-360 310-430 365 210-290 420-500 310-800

59 59 70 Deiken 60-70 58 63 65-80

Biyogaz Enerjisi

Hayvansal Atklar :
Sr, at, koyun, tavuk gibi hayvanlarn gbreleri, insan dks, mezbaha atklar ve hayvansal rnlerin ilenmesi srasnda ortaya kan atklar

Bitkisel Atklar :
nce kylm sap, saman, msr artklar, eker pancar yapraklar gibi bitkilerin ilenmeyen ksmlar ile bitkisel rnlerin ilenmesi srasnda ortaya kan atklar. Biyogaz retiminde hayvansal ve bitkisel atklar tek bana kullanlabilecei gibi belli esaslar dorultusunda kartrlarak da kullanlabilir.
Biyogaz Enerjisi

BYOGAZIN DER YAKITLARLA KARILATIRILMASI

DOAL GAZ VE BYOGAZ ZELLKLERNN KARILATIRILMASI zellikler Bileim, hac. %si Mol Arl, kg/molkg Doal gaz 95 98 16.04 biyogaz 55 65 26.18

Younluk, kg/m3
Isl Deer, MJ/m3

0.82
36.14

1.21
21.48

Maksimum Tutuma Hz, m/san

Biyogaz Enerjisi

0.39

0.25

BYOGAZIN DER YAKITLARLA KARILATIRILMASI (BYOGAZ METAN MKTARI:%60)

YAKIT CNS ISIL DEER, kcal/kg BYOGAZ MKTARI KARILIKLARI
0.56 kg 0.46 kg 0.46 kg 0.46 kg

1 kg No:6 Fuel- Oil 1 kg Kark Dkme Gaz 1 kg Propan Dkme Gaz Svlatrlm Petrol Gaz-45 kg tp

9200 11000 11000 11000

1 kg Motorin
1 m3 Doalgaz

10200
8250

0.50 kg
0.62 m3

Biyogaz Enerjisi

BYOGAZIN KULLANIM ALANLARI

Biyogaz Enerjisi

 Dorudan yakma-Isnma ve stma Motor yakt olarak kullanm Trbin yakt olarak kullanm-Elektrik eldesi Yakt pili yakt olarak kullanm Doalgaz iine katk olarak kullanm Kimyasallarn retiminde kullanm

Biyogaz Enerjisi

Biyogazn stmada kullanm

Biyogazn yanma zellii bileiminde bulunan metan (CH4) gazndan ileri gelmektedir. Biyogaz, hava ile yaklak 1/7 orannda kart zaman tam yanma gereklemektedir.

Biyogaz Enerjisi

Biyogazn aydnlatmada kullanm

Biyogaz, hem dorudan yanma ile hem de elektrik enerjisine evrilerek de aydnlatmada kullanlabilmektedir. Biyogazn dorudan aydnlatmada kullanmnda svlatrlm petrol gazlar ile alan lambalardan yararlanlmaktadr.

Biyogaz Enerjisi

Biyogazn motorlarda kullanm

Biyogaz, benzinle alan motorlarda hibir katk maddesine gerek kalmadan dorudan kullanlabildii gibi ieriindeki metan gaz saflatrlarakta kullanlabilmektedir.

Biyogaz Enerjisi

BYOGAZ TESSLERNN TASARIMI

Kesik besleme yntemi:

Tesis hayvansal ve/veya bitkisel atklarla doldurulmakta ve alkoyma-bekleme sresi kadar beklenmektedir. Bu sre sonunda tesis tamamen boaltlmakta ve ilem srekli tekrarlanarak gaz retimi salanmaktadr.

Biyogaz Enerjisi

Biyogaz Enerjisi

Srekli besleme yntemi:

Tesis hayvansal ve/veya bitkisel atklarla doldurulmakta ve alkoyma sresi kadar beklenmektedir. Daha sonra biyogaz retim tanknn (fermantr) scaklna bal olarak gnlk beslemelere geilmekte ve srekli gaz retimi salanmaktadr.

Biyogaz Enerjisi

Biyogaz Enerjisi

Biyogaz Enerjisi

Biyogaz Enerjisi

Aile tipi biyogaz tesisleri dndaki dier tesislerin ounda biyogazn olutuu ortamn (fermantr) stlmas optimum biyogaz retimi iin gerekli olmaktadr.

Biyogaz Enerjisi

Biyogaz Tesislerinin Kapasitelendirilmesi

Biyogaz tesisleri projelendirilirken ncelikle kapasitenin tesbiti gerekmektedir. Bunun iin tesiste, sadece hayvan gbresi kullanlacaksa; gnlk ortaya kan gbre miktar, hayvanlarn beslenme ekilleri ve gbrelerin kat madde miktarlar bilinmelidir.

Biyogaz Enerjisi

Gnlk ortaya kan gbre miktar:

Hayvanlarn gbre verimleri cinslerine gre deiik miktarlarda olabilmektedir. Gbre miktarnn hesabnda; bykba hayvanlar iin 1020 kg/gn (ya) gbre verimi kabul edilebilecei gibi canl arln % 5-6s da gnlk gbre miktarna esas alnabilir. Ayn ekilde koyun ve kei iin 2 kg (ya)/gn veya canl arln % 4-5i gnlk gbre retimi olarak kabul edilebilmektedir. Tavuk iin gnlk gbre retimi ise 0.08-0.1 kg (ya)/gn veya canl arln % 34dr.
Biyogaz Enerjisi

Gbrelerin kat madde oranlar:

Optimum biyogaz oluumu iin tesis ii gbre-su karmnn kat madde orannn % 7-9 olmas gerekmektedir. Kat madde oranlar; sr gbresinin % 15-20, tavuk gbresinin % 30, koyun gbresinin ise % 40 civarndadr.

Biyogaz Enerjisi

20 bykba hayvan olan bir ifti ailesi iin gerekli olan biyogaz tesisinin kapasite hesab
Kabuller: Fermantr scakl : retilen gbre miktar : Gbrenin kat madde oran : 30C 10 kg (ya)/gn/hayvan % 20

Alkoyma-bekleme sresi :
Gbrenin younluu : Gnlk gbre retimi : Tesise gnlk beslemede verilecek su miktar :

30 gn
975 kg/m3 20x10 = 200 kg (arlk olarak)200/975 = 0.205 m3 (hacim olarak) 200 kg (% 10 kat maddenin salanmas iin gerekli su miktar)

Tesisin hacmi :

200 x 2 x 30 /1000 = 12 m3

Biyogaz Enerjisi

Yukardaki Tablo; 12 m3 kapasiteli bir biyogaz tesisinden yukarda belirtilen koullarda gnlk elde edilebilecek biyogaz miktar 6-7 m3 civarndadr.

Bu hesab tavuk gbresi iin yaptmz takdirde, yine tesisi 30 Cde altrdmz kabul edersek, 12 m3 kapasiteli bir tesis iin gerekli olan tavuk says yaklak 2000dir ve bu tesisten gnde 14-15 m3 biyogaz elde edilebilir.

Biyogaz Enerjisi

Aada tavuk ve bykba hayvan iletmelerinin hayvan saylarna bal olarak kurabilecekleri biyogaz tesislerinin; bykl, gnlk biyogaz retimleri ve bu gazn etkili edeer s karl LPG miktarlar verilmitir.

Hayvan Cinsi Hayvan Says (Adet) Sr Koyun-Kei Tavuk-Hindi 11.054.000 38.030.000 243.510.453

Ya Gbre Miktar (Ton/Yl) 40.347.100 26.621.000 5357207

Biyogaz Miktar (M3/Yl) 994.860.000

Ta Kmr Edeeri (Ton/Yl) 710613

1.901.500.000 1358215 487.020.906 347871

Toplam

292.594.453

72.325.307

1.672.030.906 2416699

Biyogaz Enerjisi

letmelerin Hayvan Says

Uygun Tesis Bykl (m3)

Gnlk Beslemeler in Gereken Gbre (kg(ya)/gn)

200 400

retilebilece k Biyogaz Miktar (m3/gn)

17 34

Edeer LPG Miktar (kg)

2.500 adet tavuk 5.000 adet tavuk

15 30

7 14

10.000 adet tavuk

20.000 adet tavuk

60
120

800
1600

68
136

28
56

Biyogaz Enerjisi

50.000 adet tavuk 5 adet bykba 10 adet bykba 50 adet bykba 100 adet bykba

300

4000

340

140

5 m3

75

2,5

10

150

50

750

25

10

100

1500

50

20

Biyogaz Enerjisi

Kabuller:

Fermantr scakl: 30 C, gbrelerin kat madde oran: bykba hayvan iin 15 kg (ya)/gn, tavuk iin 0.08 kg (ya)/gn, alkoymabekleme sresi: bykba hayvan iin 30 gn, tavuk iin 24 gn.

Biyogaz Enerjisi

Biyogaz Enerjisi

Biyogaz Enerjisi

Biyogaz Enerjisi

Biyogaz tesislerinin tasarmnda ele alnmas gereken dier konular ise;

tesisin kurulaca yerin seimi tesis inaat, tesisin yaltm tesisin stlmas, tesisin iletme koullar biyogazn depolanmas ve datm biyogazn tanmas, biyogaz kullanm aralarnn belirlenmesi, tesisten kan biyogbrenin depolanmas, tarlaya tanmas ve datm gibi esaslarnn nceden ortaya konmasdr.
Biyogaz Enerjisi

Biyogaz Enerjisi

Biyogaz Enerjisi

Btn bu temel konular hakknda yeterli teknik bilgiye sahip olmadan bir biyogaz tesisi yapmak ve iletmek mmkn deildir.

Biyogaz tesislerinden kan gbre (fermente gbre) sv formdadr.

Biyogaz Enerjisi

 Tarlaya sv formda uygulanabilir Granl haline getirilebilir. Beton veya toprak havuzlarda doal kurumaya braklabilir.

Biyogaz Enerjisi

LKEMZDE BYOGAZ RETM KONUSUNDA YAPILAN ARATIRMA VE UYGULAMA ALIMALARI

Trkiyede biyogaz almalar 1957 ylnda Toprak ve Gbre Aratrma Enstitsde balamtr. O yllarda son derece hevesli bir kadro bu i iin alm, daha sonra 1963-1969 arasnda Eskiehir Blge Topraksu Aratrma Enstitsnde olay ilerlemitir. 1982 biyogaz iin kritik bir yl. O srada lkemizde ciddi bir biyogaz projesi balatlm. Pilot uygulamalar gerekletirilmitir. Bu srada Trkiyenin biyogaz potansiyeli 2.8-3.9 milyar m3 olarak belirtilmitir. Daha sonra biyogaz, Merkez Topraksu Aratrma Merkezi -Ankarada imdiki adyla Ky Hizmetleri Ankara Aratrma Ensititsnde alma alan olmutur. O tarihte, her ile 3 tane, blge merkezlerine 5 adet biyogaz tesisi kurulumu planlanm, iletmeye almtr. Bu srada da mevcut zel giriimlere kredi ve teknik yardm salanm. Fakat ne yazk ki tesisler iletilememitir. nk yeterli bir eitim, reticilere danacak kurum ya da kii bulunamamtr.. Bu nedenle biyogaz retimleri olumlu bir sonu ile maalesef sonlanmamtr

Biyogaz Enerjisi

lkemizde biyogaz retimi ile ilgili aratrma almalar en youn biimde 1980-86 yllar arasnda Merkez TOPRAKSU Aratrma Enstitsnde (Ky Hizmetleri Ankara Aratrma Enstits) yrtlm ve biyogaz retimi ile ilgili birok temel bulgular elde edilmitir. Ayn zamanda, yaplan aratrma, uygulama, eitim ve yaym almalar baarl sonular vermi, kamuoyunun ilgisi ekilmi ve nemli dzeyde bilgi birikimi salanmtr.
Biyogaz Enerjisi

Biyogaz Enerjisi

1- Sr-Koyun-Tavuk Gbreleri ve Bunlarn Karmlarndan Elde Edilebilecek Biyogaz Verimleri.

Aratrma fermantr scakl 30 Cde sabit tutulan 1 m3 kapasiteli prototip biyogaz tesislerinde yrtlmtr. En yksek biyogaz verimi tavuk gbresinden elde edilmitir (1215.6 l./m3). Tavuk gbresinin karma girdii konularda biyogaz retimi artmtr.
Biyogaz Enerjisi

2- Ankara Koullarnda 12 m3 Kapasiteli TOPRAKSU Tip A Biyogaz Tesisinde Sr Gbresinin Biyogaz Verimi.

Aratrma sabit kubbeli (in Tipi) biyogaz tesisinde yrtlm, fermantr scaklna mdahale edilmemitir. Fermantr scakl 9 Cde biyogaz verimi 1.4 m3/gn, 20 Cd e 5.9 m3/gn olmutur.

Biyogaz Enerjisi

3- Ankara Koullarnda 28 m3 Kapasiteli Biyogaz Tesisinin Gaz Verimi

Bu aratrma, iftlik tipi stmal ve gaz depolama tank tesisten ayr olan bir biyogaz tesisinde, kartrma sistemlerinin karlatrlmas amacyla yrtlmtr. Tesis scakl 20 C ile 30 C arasnda tutulmu, mekanik kartrmal uygulamadan 9.97-25.05 m3/gn, bablgan (kabarck tfei) ile kartrmal uygulamadan ise 7.64-14.56 m3/gn biyogaz elde edilmitir
Biyogaz Enerjisi

4- Deiik Scaklklarda Sr ve Tavuk Gbrelerinden Elde Edilen Biyogaz Miktarlar Sr ve tavuk gbresinden 9-18-27 ve 36 Cde elde edilebilecek biyogaz miktarlar aratrlm ve sonular aada verilmitir.
Fermantr Scakl (C) Sr Gbresi Tavuk Gbresi (l./m3)

(l./m3)

101,4

253,3

18

339,7

448,0

27

509,8

1008,9

36

686,0

1266,2

Biyogaz Enerjisi

5- Deiik Besleme Aralklarnda Sr ve Tavuk Gbrelerinden Elde Edilen Biyogaz Miktarlar

Fermantr scaklklar 30 Cde sabit tutularak hergn, gnde bir, be gnde bir ve yedi gnde bir besleme yaplmtr. Sr gbresinden en yksek biyogaz verimi, be gnde bir beslenen konudan salanrken (785.7 l./m3) tavuk gbresinden en yksek biyogaz verimi hergn beslenen konudan elde edilmitir (1099.7 l./m3).

Biyogaz Enerjisi

6- 12 m3 Kapasiteli Biyogaz Tesisinde Tavuk Gbresinin Gaz Verimi Doal koullarda yrtlen aratrmada fermantr scakl 5-19 C arasnda gereklemitir. Tesisten 10 Cde 2.4 m3/gn, 15 Cde 4.8 m3/gn ve 19 Cde 6.9 m3/gn biyogaz elde edilmitir.

Biyogaz Enerjisi

Yaplmas gereken aratrmalarda ncelik verilecek konular aadaki gibi sralanabilir;

Biyogaz tesislerinin inaat tiplerinin blge koullarna gre gelitirilmesi, Ucuz ve yresel izolasyon materyallerinin saptanmas, Biyogaz kullanm aralarnn gelitirilmesi, Bitkisel atklardan da biyogaz elde edilmesi olanaklarnn saptanmas, Biyogaz tesislerinden kan gbrenin bitkisel retime ve toprak zelliklerine etkilerinin aratrlmas, Biyogaz tesislerinden kan gbrenin araziye tanmn ve datmn salayc mekanizasyonun gelitirilmesi, Biyogazn evre salna olan katklarnn saptanmas. Biyogaz retim teknolojisinin krsal kesimde yarataca sosyo-ekonomik etkilerinin aratrlmas.
Biyogaz Enerjisi

Ky Hizmetleri Ankara Aratrma Enstits tarafndan 1987 ylnda yaplan bir anket sonucunda yapm gerekletirilen biyogaz tesislerinin birounun aada zetlenen nedenlerden dolay iletilemedii tesbit edilmitir

Tesis inaat konusunda yeterli eitim salanamamas nedeniyle inaat hatalar yaplmtr. Tesis sahipleri teknik bilgi yetersizlii nedeniyle tesisleri iletememilerdir. Tesis iletmecileri danman bir kurulu bulamamlardr.

Biyogaz Enerjisi

BYOGAZ RETMNN YARARLARI:

Hayvansal ve bitkisel organik atk/artk maddeler, ounluklaya dorudan doruya yaklmakta veya tarm topraklarna gbre olarak verilmektedir. Bu tr atklarn zellikle yaklarak s retiminde kullanlmas daha yaygn olarak grlmektedir.

Biyogaz Enerjisi

Genel Olarak Biyogaz;

Ucuz - evre dostu bir enerji ve gbre kaynadr.

Atk geri kazanm salar.

Biyogaz retimi sonucu hayvan gbresinde bulunabilecek yabanc ot tohumlar imlenme zelliini kaybeder.

Biyogaz retimi sonucunda hayvan gbresinin kokusu hissedilmeyecek lde yok olmaktadr. Hayvan gbrelerinden kaynaklanan insan saln ve yeralt sularn tehdit eden hastalk etmenlerinin byk oranda etkinliinin kaybolmasn salamaktadr. Biyogaz retiminden sonra atklar yok olmamakta stelik ok daha deerli bir organik gbre haline dnmektedir Bu ekilde istenilen zellikte s retilemedii gibi, s retiminden sonra atklarn gbre olarak kullanlmas da mmkn olmamaktadr. Biyogaz teknolojisi ise organik kkenli atk/artk maddelerden hem enerji eldesine hem de atklarn topraa kazandrlmasna imkan vermektedir.

Biyogaz Enerjisi