Imperativul (Emir Kipi) -emir = porunca -Se reda cu ajutorul urmatoarelor sufixe: sg. ps.I: ps.

a II-a: -radacina verbala ps. a III-a: -sn, -sin, -sun, -sn (nu toate gramaticile accepta aceasta forma de ps. a III-a, este considerata forma conjunctivului) pl. ps.I: -(y) alm, -(y) elim ps. a II-a: -(y) n, -(y) in, -(y) un, -(y) n / -(y) nz, -(y) iniz, -(y) unuz, -(y) nz (forma lunga, mai respectuoasa) ps. a III-a: -snlar, -sinler, -sunlar, -snler Ex: -komak = a alerga -ko! = fugi! -kosun! = sa alerge! -koalm! = sa alergam! -koun! /kounuz! = alergati! -kosunlar! = sa alerge! Forma negativa -Se formeaza la fel, dar de la radacina verbala negativa. Ex: -grmek = a vedea -grme = nu vedea! -grmesin! = sa nu vada! -grmeyelim! = sa nu vedem! -grmeyin! / grmeyiniz! = sa nu vedeti! -grmesinler! = sa nu vada!

Balalar (Conjunctii)

- hem ... hem (si/sau/ori ... si/sau/ori/deasemenea) - ne ... ne (ce ... ce) - ya ... ya (sau/ori ... sau/ori) - belki ... belki (poate ... (sau) poate) Exemple: -Vaktim var, hem sana hem ona yardm edebilirim. (Am timp, si pe tine si pe ea va pot ajuta) -Hem Trkler hem de Araplar baharatl yemekleri ok severler. (Si turcii, dar si arabii iubesc foarte mult mancarurile condimentate) -Akama belki sinemaya belki tiyatroya gideriz. (Diseara poate mergem la cinema, poate la teatru) -Aylardr ne yamur ne kar yayor. (De luni ce ploaie, ce zapada?!/ Ioc ploaie, ioc zapada /Sunt luni de cand nu a mai plouat, nu a mai nins) -Kararn ver! Ya git ya kal! (Hotaraste-te! Pleci sau ramai! / Ori pleci, ori ramai!) -ok gzel bir kz. Ya mankendir ya da fotomodel. (E o fata foarte frumoasa. Este ori manechin, ori fotomodel)

Yeterlilik Eylemi (Abilitative Mood) Se formeaza astfel: -rad. vb. + (y)a / (y)e + verbul bilmek (bil + iyor/ecek/di/mi/ir + suf. vb. pred.) Ex: gelmek = a veni Ben gelebilirim = Eu pot veni Sen gelebilirsin = Tu poti veni O gelebilir = El poate sa vina

Biz gelebiliriz = Noi putem veni Siz gelebilirsiniz = Voi puteti sa veniti Onlar gelebilirler = Ei pot sa vina Exemple: -Sanrm yarnki partiye gidebileceim. (Cred ca voi putea veni la petrecerea de maine) -Ben Trkiye'de Trkeyi rahatlkla renebiliyorum. (In Turcia pot invata in liniste turca) -Sinemann nnde ok sra vard, ama yine de bilet alabildim. (Era coada foarte mare in fata cinematografului, totusi am putut sa iau bilet) -Aysun'un grdm, nihayet zayflayabilmi. (Am vazut-o pe Aysun, in sfarsit se pare ca a reusit sa slabeasca) -Bilim adamlarna gre, nmzdeki on yl iinde Istanbul'da byk bir deprem olabilir. (Conform oamenilor de stiinta, in urmatorii 10 ani in Istanbul poate sa fie un cutremur mare)

Negativ I Se formeaza astfel: -rad. vb. + (y)a / (y)e + myor/mayacak/mad/mam/ma/maz + suf. vb. pers. Ex: gelmek = a veni Ben gelemem = Eu nu pot veni Sen gelemezsin O gelemez Biz gelemeyiz Siz gelemezsiniz Onlar gelemezler

Exemple: -ok yemek yemiyorum, ama yine de kilo veremiyorum. (Nu mananc foarte mult, totusi nu pot da jos kilograme) -Size bu konuda daha fazla yardm edemeyeceim. (Nu va pot ajuta mai mult in privinta acestui subiect) -Doktorlar Sibel Hanmn hastalna hl bir tehis koyamamlar. (Se pare ca doctorii nu-i pot pune inca un diagnostic bolii doamnei Sibel) Dupa cum se observa, simplul sufix -(y)a/-(y)e adaugat radacinii unui verb insotit de negatie ne arata imposibilitatea savarsirii actiunii reprezentate de verbul respectiv. Negativul II Se formeaza astfel: 1. rad. vb. + ma + (y)a / (y)e + bil + geni zaman 2. rad. vb. + (y)a / (y)e + ma + (y)a / (y)e + bil + geni zaman Ex: gelmek = a veni Ben gelmeyebilirim / gelemeyebilirim = Nu pot veni / E posibil sa nu pot veni Sen gelmeyebilirsin / gelemeyebilirsin = Nu poti sa vii / E posibil sa nu poti sa vii O gelmeyebilir / gelemeyebilir = Nu poate veni / E posibil sa nu poata veni Biz gelmeyebiliriz / gelemeyebiliriz Siz gelmeyebilirsiniz / gelemeyebilirsiniz Onlar gelmeyebilirler / gelemeyebilirler Exemple: -Asla seninle konumayabilirim. (Nu pot vorbi niciodata cu tine) -Akama misafir var, yarnki snav iin yeterince alamayabiliriz.

(La noapte vor fi musafiri, pentru examenul de maine e posibil sa nu putem invata destul) Acest tip de negativ se formeaza doar in cazul aoristului.

Interogativ Exemple: -Megul msnz, girebilir miyim? (Sunteti ocupat, pot intra?) -Kendinize ok gveniyorsunuz, ama yapabilecek misiniz? (Aveti foarte multa incredere in voi, dar veti putea sa o faceti?) -ok merak ettim, dn onunla grebildiniz mi? (Sunt foarte curios, ieri v-ati putut vedea cu ea?) -Einle anlaabiliyor musun? (Te poti intelege cu sotia ta?) -Haberin var m, Sevgi snav kazanabilmi mi? (Ai vesti, Sevgi a putut lua examenul?) -Ehliyetini aldn, ama ehir trafiinde araba kullanabiliyor musun? (Ti-ai luat permisul, dar poti sa conduci masina in traficul din oras?)

Interogativ-negativ Se formeaza astfel: 1. rad. vb. +(y)a / (y)e + myor/mayacak/mam/maz + m + suf. vb. pred. ? 2. rad. vb. + (y)a / (y)e + mad + suf. vb. pred. + m ? 3. rad. vb. + (y)a / (y)e + mam + m ? Exemple:

-Biz hi byle bir evde oturamayacak myz? (Nu vom mai putea locui deloc intr-o astfel de casa?) -Byle basit konuyu anlayamyor musunuz? (Nu puteti intelege un subiect asa de simplu?) -Ka yldr nianllar, hl evlenememiler mi? (Sunt logoditi de cativa ani, inca nu se pot casatori?)

Pronumele de intarire Se formeaza cu ajutorul cuvantului "kendi" (insusi) la care se adauga sufixele posesive. sg. ps. I: - kendim (eu insumi / insami) ps. a II-a: - kendin (tu insuti / insati) ps. a III-a: - kendi (el insusi / insasi) pl. ps. I: - kendimiz (noi insine / insene) ps. a II-a: -kendiniz (voi insiva / inseva) ps. a III-a: - kendileri (ei insisi / insesi, insele)

Substantivizare (Adlatrma) Substantivizarea verbului se poate face prin doua modalitati: 1. indepartand terminatia -k a verbului la infinitiv Ex:

-uymak = a se adapta, a se supune -> uyma = adaptare, supunere, conformare -sylemek = a spune, a zice -> syleme = zicere -gelmek = a veni -> gelme = venire -okumak = a citi -> okuma = citire Exemple: -Trafik kurallarna uymak gerek. (Trebuie respectate regulile de circulatie) -Trafik kurallarna uymamz gerek. (Trebuie sa respectam regulile de circulatie / E necesara respectarea noastra a regulilor de circulatie; uyma + mz = respectarea noastra) -Baarl olmak herkesi mutlu eder. (Succesul face pe toata lumea fericita) -rencilerimin baarl olmas beni mutlu eder. (Succesul elevilor mei ma face fericit) -Yalan sylemek yanl bir davrantr. (Sa minti este un comportament gresit) -(Senin) Yalan sylemen hi ho deil. (Nu e deloc placut ca minti; syleme + n = spunerea ta ) -Ali'nin okumas iyi, ama yazmas biraz zayf. (Ali citeste bine, dar citeste un pic cam slab / Citirea lui Ali e buna, insa scrierea e un pic slaba; okuma + s = citirea lui; yazma + s = scrierea lui) -rencilerin derse zamannda gelmesi lazm. (Elevii trebuie sa vina la timp la curs / Venirea la timp a elevilor la curs este necesara; gelme + si = venirea lui)

2. adaugand la radacina verbala terminatiile: -, -i, -u, -

Ex: -anla + y + = anlay = intelegere (anlamak = a intelege) -bekle + y + i = bekleyi = asteptare (beklemek = a astepta) -dn + = dn = gandire (dnmek = a se gandi) -vur + u = vuru = lovire (vurmak = a lovi) -bak + = bak = privire (bakmak = a privi) -oku + y + u = okuyu = citire (okumak = a citi) -anlat + = anlat = povestire (anlatmak = a povesti, a relata) Exemple: -Senin okuyuunu beendim. (Mi-a placut cum citesti / Mi-a placut citirea ta. Are loc substantivizarea, apoi plasarea sufixului posesiv, iar verbul "beenmek" cere un acuzativ, deci s-a adaugat sufixul "u" ) -Onun anlat ilgin. (Felul in care povesteste e interesant / Povestirea lui e interesanta; anlat + = relatarea lui) -Onun baklar beni rahatsz ediyor. (Felul in care ma priveste ma deranjeaza / Privirile lui ma deranjeaza; bak + lar + = privirile lui) -Ders knda bulualm m? (Sa ne intalnim cand iesim de la curs? Sa ne intalnim la iesirea din curs?; k + = iesirea lui; k + + n + da = la iesirea lui) -Anlayn iin sana ok teekkr ederim. (Iti multumesc pentru intelegere; anlay + n = intelegerea ta) -Senin gln ok ho. (Rasul tau e foarte placut; gl + n = rasul tau)

Observam necesitatea sufixelor posesive. Detalii despre sufixul posesiv aveti aici. Astfel se formeaza si unele completive. Exemple:

-u adam almak ok istiyorum. (Vreau foarte mult sa iau acest barbat) -u adam almay ok istiyorum. (Vreau foarte mult sa iau acest barbat) -Seninle konumak ok istedim, ama eve ok ge zamanda geldim. (Am vrut foarte mult sa vorbesc cu tine, dar am ajuns foarte tarziu acasa) -Seninle konumay ok istedim, ama eve ok ge zamanda geldim. (Am vrut foarte mult sa vorbesc cu tine, dar am ajuns foarte tarziu acasa / Am vrut foarte mult "vorbirea" cu tine) -Babam benim doktor olmam istiyor. (Tata vrea ca eu sa fiu doctor) -Ahmet, Aye'yle evlenmemeyi dnyor. (Ahmet se gandeste sa nu se casatoreasca cu Aye. Verbul "dnmek" cere acuzativul) -Ankara'da yaamaya altm. (M-am obisnuit sa traiesc in Ankara. Verbul "almak" cere dativul) -Bana yalan sylemenden korkuyorum. (Mi-e frica ca ma minti. Verbul "korkmak" cere ablativul) -Annem sizinle dar kmama izin vermiyor. (Mama nu-mi da voie sa ies cu voi afara. / Nu-mi permite iesirea mea afara. Verbul "izin vermek" cere dativul) -retmenimiz bizim derse ge girmemize kzyor. (Profesorul nostru se supara ca intram tarziu la curs. / Se supara din cauza intrarii noastre tarzie la curs. Verbul "kzmak" cere dativul) -Yamurun durmasn bekliyoruz. (Asteptam sa se opreasca ploaia. / Asteptam oprirea ploii) -Bu film ok gzel. Sizin de seyretmenizi isterim. (Acest film este foarte frumos. Vreau sa-l vedeti si voi. / "Vizionarea" voastra o vreau) -Hava ok gzel. Couklarn bahede oynamasna izin verelim. (Vremea este foarte frumoasa. Sa le dam voie copiilor sa se joace in gradina)

Geni Zaman (Prezentul Simplu / Aoristul)

Acest timp corespunde timpului The Simple Present Tense din limba engleza. Indica: -o actiune regulata, obisnuita (Her gn seni beklerim = Te astept in fiecare zi) -amabilitate, politete (Bir ay rica ederim - Un ceai, va rog!; Pencereyi kapatr msnz? = Inchideti geamul, va rog?) -o actiune desfasurata in viitor (Yarn ofiste buluuruz = Ne intalnim maine la birou; Gorrz = Ne vedem) Sufixele sunt: - r -> atunci cand radacina verbala se termina in vocala: bekle + r = bekler (asteapta) - er / - ar -> cand radacina verbala e formata dintr-o singura silaba si se termina in consoana: bak + ar = bakar (priveste, are grija) - r, - ur, - ir, - r -> cand radacina verbala contine mai mult de o silaba si se termina in consoana: getir + ir = getirir (aduce) Exceptii! -al + r = alr (ia) -bil + ir = bilir (stie) -bul + ur = bulur (gaseste) -dur + ur = durur (se opreste) -gel + ir = gelir (vine) -gr + r = grr (priveste) -kal + r = kalr (ramane) -ol + ur = olur (este) -l + r = lr (moare) -san + r = sanr (crede) -var + r = varr (ajunge) -ver + ir = verir (da) -vur + ur = vurur (loveste) -affet + er = affeder (iarta) Iar apoi se adauga sufixele verbale personale.

Exemple: -yazmak = a scrie Ben yazarm = eu scriu Sen yazarsn O yazar Biz yazarz Siz yazarsnz Onlar yazarlar -Beni de bekleyin, birazdan gelirim. (Asteptati-ma si pe mine, vin mai tarziu) -Ilkbaharda doa canlanr, iekler aar, insanlar k olur. (Primavara natura reinvie, florile infloresc, oamenii se indragostesc) -Ali her hafta kitap okur. (Ali citeste in fiecare saptamana) -Her sabah kahvaltdan nce koarm. (In fiecare dimineata, inainte de micul dejun, alerg)

Forma negativa La persoana I sg. si pl. se adauga sufixul -ma /-me, la celelalte persoane se adauga sufixul maz / -mez + sufixele verbale personale. Ex: -yazmak = a scrie Ben yazmam = eu nu scriu Sen yazmazsn O yazmaz Biz yazmayz

Siz yazmazsnz Onlar yazmazlar -Dans etmeyi bilmem. (Nu stiu sa dansez) -Biz derse hi ge kalmayz. (Noi nu ramanem deloc pana tarziu la curs) -Dedikodu ve yalan hi sevmem. (Glumele si minciunile nu-mi plac deloc) -Sen bu konudan anlamazsn. (Nu povestesti despre acest subiect)

Interogativ -radacina verbala + sufixul aoristului + particula interogativa + sufix verbal personal Exc: ps. a III-a pl. : rad. vb. + suf. vb. pers. + part. interog. Ex: -yazmak = a scrie Ben yazar mym? = eu scriu? Sen yazar msn? O yazar m? Biz yazar myz? Siz yazar msnz? Onlar yazarlar m? -Hemen geliyorum, beni biraz bekler misin? (Vin imediat, ma astepti putin?) -Benimle dans eder misin? (Dansezi cu mine?)

-Bana biraz kendini anlatr msn? (Imi relatezi putin despre tine?)

Interogativ-negativ -sufixul negatiei -maz /-mez + particula interog. + sufix vb. personal Ex: -yazmak = a scrie Ben yazmaz mym? = Eu nu scriu? Sen yazmaz msn? O yazmaz m? Biz yazmaz myz? Siz yazmaz msnz? Onlar yazmazlar m? Obs: In limba turca colocviala la persoana I singular se foloseste: radacina verbala + sufix vb. personal + particula interog. : Ben yazmam m? = Nu scriu? -Onlar bu yemekten holanmazlar m? (Lor nu le place aceasta mancare?) -Ne kadar ok alyor, bu ocuk hi susmaz m? (Ce mult plange, acest copil nu tace deloc?) -Neden susuyorsun, sen hi konumaz msn? (De ce taci, nu vorbesti deloc?)

Pentru mai multe informatii accesati si acest articol in limba engleza sau in limba romana la corydalis.

Trecerea de la vorbire directa in vorbire indirecta "........." diye sor"........." diye cevap ver"........." diye dnExemple: 1. -Benimle evlenecek misin? (Te vei casatori cu mine?) 2. -Henz kararm vermedim. (Inca nu m-am decis) 3. -Bu kadn beni oyalyor. (Femeia asta isi bate joc de mine) 1. Erkek, kadna "Benimle evlenecek misin?" diye sordu. (Barbatul a intrebat-o pe femeie daca se va casatori cu el) 2. Kadn, erkee "Henz kararm vermedim." diye cevap verdi. (Femeia i-a raspuns barbatului ca inca nu s-a hotarat) 3. Erkek, "Bu kadn beni oyalyor." diye dnd. (Barbatul a gandit ca femeia rade de el)

Predicatul nominal cu nume predicativ in locativ la trecut nedeterminat -nume predicativ + locativ + imi Ex: -Ben dersteymiim (Se pare ca eram la curs) -Sen tatildeymisin (Se zice ca erai in vacanta) -O yoldaym (Se spune ca era pe drum) -Biz okuldaymz

-Siz iteymisiniz -Onlar bizdeymiler Forma negativa -nume predicativ + locativ + deil + imi Ex: -Ben evde deilmiim -Sen alverite deilmisin -O sende deilmi Forma interogativa -nume predicativ + locativ + particula interogativa + imi? Ex: -Biz Bkre'te miymiiz? -Siz Trkiye'de miymisiniz? -Onlar snfta mymlar? Forma interogativ-negativa -nume predicativ + locativ + deil + particula interogativa + imi? Ex: -Sen yolda deil miymisin? -Ben konferansta deil miymiim? -O uakta deil miymi?

Var si Yok la trecut nedeterminat -var imi = varm -yok imi = yokmu Ex: -Biraz nce masada bir dergi varm. (Se pare ca mai devreme pe masa era o revista) -Pazarda taze meyve ve sebze varm. (Se pare ca la piata erau fructe si legume proaspete) -Dn evde kimse yokmu. (Se pare ca ieri nu a fost nimeni acasa) Interogativ -var m imi? = var mym? -yok mu imi? = yok muymu? Ex: -Bir saat nce broda toplant var mym? (Cu o ora in urma a fost sedinta in birou?) -Sinemalarda gzel film yok muymu? (Nu a fost film frumos la cinema?)

Predicatul nominal la timpul trecut nedeterminat Se realizeaza cu urmatoarele forme verbale: sg.

ps. I: imiim ps. a II-a: imisin ps. a III-a: imi pl. ps. I: imiiz ps. a II-a: imisiniz ps. a III-a: imiler Ex: -Ben heyecanl imiim (Se pare ca eram emotionat) -Sen gzel imisin (Se spune ca erai frumoasa) -O sinirli imi (Se pare ca a fost nervos) -Biz retmen imiiz -Siz ocuk imisiniz -Onlar kk imiler Formele contrase in sufix sg. ps. I: -(y)mm, -(y)miim, -(y)muum, -(y)mm ps. a II-a: -(y)msn, -(y)misin, -(y)musun, -(y)msn ps. a III-a: -(y)m, -(y)mi, -(y)mu, -(y)m pl. ps. I: -(y)mz, -(y)miiz, -(y)muuz, -(y)mz ps. a II-a: -(y)msnz, -(y)misiniz, -(y)musunuz, -(y)msnz ps. a III-a: -(y)mlar, -(y)miler, -(y)mular, -(y)mler

Ex: -Ben mutlu imiim / mutluymuum -Sen akll imisin / akllymsn -O iyimser imi / iyimsermi -Biz memur imiiz / memurmuuz -Siz kt imisiniz / ktymsnz -Onlar konuksever imiler / konuksevermiler Forma negativa -nume predicativ + deil + imi Ex: -Ben fkeli deil imiim / deilmiim -Biz dikkatli deil imiiz / deilmiiz -Sen tembel deil imisin / deilmisin Forma interogativa -nume predicativ + particula interogativa + imi? Ex: -Sen kzgn m imisin? / kzgn mymsn? -Ben mutlu mu imiim? / mutlu muymuum? -Siz ks m imisiniz? / ks mymsnz? Forma interogativ-negativa -nume predicativ + deil + mi + imi?

Ex: -Sen iyi deil mi imisin? / iyi deil miymisin? -Onlar heyecanl deil mi imiler? / heyecanl deil miymiler? -Biz sakin deil mi imiiz? / sakin deil miymiiz?

Predicatul nominal la viitor Se formeaza cu ajutorul verbului "olmak" (a fi). Ex: -O bu yl retmen olacak. (El va fi profesor anul acesta) -Hava souk, ince giyinme, hasta olacaksn. (E frig, nu te imbraca subtire, te vei imbolnavi)

Forma negativa Ex: -Yarn okulda hi kimse olmayacak, cnk tatil. (Maine nu va fi nimeni la scoala, pentru ca e vacanta) -Hi arama, yarn evde olmayacam. (Nu ma cauta deloc, maine nu voi fi acasa)

Forma interogativa Ex:

-Bugn bo vaktiniz olacak m? (Astazi veti avea timp liber?) -Siz burada olacak msnz? (Veti fi acolo?) -Ben iyi bir insan olacak mym? (Voi fi un om bun?)

Forma interogativ-negativa Ex: -Sence ben bir iyi doktor olmayacak mym? (Dupa parerea ta, eu nu voi fi un doctor bun?) -Sen hi mutlu olmayacak msn? (Nu vei fi fericit deloc?)

Viitorul (Gelecek Zaman) Se formeaza cu sufixele: -(y) acak (a, , o, u) -(y) ecek (e, i, , ) Si apoi se ataseaza sufixele personale: sg. ps. I - m / - im ps. a II-a - sn / - sin ps. a III-a -

pl. ps. I - z / - iz ps. a II-a - snz / - siniz ps. a III-a - lar / - ler Ex: gelmek = a veni Ben geleceim = voi veni Sen geleceksin = vei veni O gelecek = va veni Biz geleceiz = vom veni Siz geleceksiniz = veti veni Onlar gelecekler = vor veni balamak = a incepe Ben balayacam Sen balayacaksn O balayacak Biz balayacaz Siz balayacaksnz Onlar balayacaklar

Forma negativa -radacina verbala + sufixul negatiei + sufixul viitorului + sufix personal Ex: oturmak = a se intoarce Ben oturmayacam = nu ma voi intoarce Sen oturmayacaksn O oturmayacak

Biz oturmayacaz Siz oturmayacaksnz Onlar oturmayacaklar

Forma interogativa -rad. vb. + suf. viitorului + particula interog. + sufixul verbal personal Ex: evlenmek = a se casatori Ben evlenecek miyim? = ma voi casatori? Sen evlenecek misin? O evlenecek mi? Biz evlenecek miyiz? Siz evlenecek misiniz? Onlar evlenecekler mi? Exceptie: la ps. a III-a pl. avem: rad. vb. + suf. viit. + suf. pred. pers. + part. interog.

Forma interogativ-negativa -rad. vb. + suf. neg. + suf. viit. + part. interog. + suf. pers. Ex: yapmak = a face Ben yapmayacak mym? = eu nu voi face? Sen yapmayacak msn? O yapmayacak m? Biz yapmayacak myz? Siz yapmayacak msnz? Onlar yapmayacaklar m?

Exceptie: la ps. a III-a pl. avem: rad. vb. + suf. neg. + suf. viit. + suf. pers. + part. interog.

Modul conjunctiv (Istek Kipi) Se reda cu ajutorul sufixului: -(y) a / -(y) e -> radacina verbala + sufixul conjunctivului + sufixul personal Sufixe personale: sg. ps. I - (y) m, - (y) im ps. a II-a - sn, -sin ps. a III-a - pl. ps. I - lm, -lim ps. a II-a - snz, - siniz ps. a III-a - lar, - ler Obs!!! Turcii folosesc pentru persoana a III-a singular si plural imperativul. (-sn, -sin, sun, -sn si -snlar, -sinler, -sunlar, -snler. Aiciva reamintiti imperativul) Ex: okumak = a citi Ben okuyaym = sa citesc Sen okuyasn = sa citesti

O okuya (okusun) = sa citeasca Biz okuyalm = sa citim Siz okuyasnz = sa cititi Onlar okuyalar (okusunlar) = sa citeasca

Forma negativa Ex: vermek = a da Ben vermeyeyim = sa nu dau Sen vermeyesin = sa nu dai O vermeye (vermesin) = sa nu dea Biz vermeyelim = sa nu dam Siz vermeyesiniz = sa nu dati Onlar vermeyeler (vermesinler) = sa nu dea

Forma interogativa Ex: gitmek = a pleca Ben gideyim mi? = sa plec? Sen gidesin mi? = sa pleci? O gide mi (gitsin mi) ? = sa plece? Biz gidelim mi? = sa plecam? Siz gidesiniz mi? = sa plecati? Onlar gideler mi (gitsinler mi) ? = sa plece?

Forma interogativ-negativa Ex: yazmak = a scrie

Ben yazmayaym m? = sa nu scriu? Sen yazmayasn m? = sa nu scrii? O yazmaya m (yazmasn m?) = sa nu scrie? Biz yazmayalm m? = sa nu scriem? Siz yazmayasnz m? = sa nu scrieti? Onlar yazmayalar m (yazmasnlar m) ? = sa nu scrie? Pekitirme Sfatlar (Intensificarea adjectivelor) Reduplicarea partiala a adjectivelor se realizeaza dupa cum urmeaza: -la adjectivele care incep cu o vocala are loc dublarea acelei vocale si intercalarea uneia dintre consoanele: m, p, r, s -la adjectivele care incep cu o consoana are loc reduplicarea acelei consoane cu vocala invecinata, dupa care se intercaleaza una dintre consoanele amintite mai sus Aceasta reduplicare partiala, ca si cea totala, exprima gradul foarte inalt al calitatii unui obiect sau al unei fiinte. Ex: -ac (iute) -> apac (foarte iute, extrem de iute) -ayr (despartit, separat) -> apayr (foarte despartit) -kolay (usor) -> kopkolay (extrem de usor) -dik (abrupt, drept, teapan) -> dimdik -eki (acru, amar) -> epeki (foarte acru) -dolu (plin, umplut) -> dopdolu (foarte umplut) -sk (comprimat, strans) -> smsk (foarte comprimat) -beter (rau) -> besbeter (foarte rau) -top (rotund) -> tortop (foarte rotund) -duru (limpezit) -> dupduru (foarte limpezit) -krmzi (rosu) -> kpkrmz (extrem de rosu, rosu ca focul) -ince (fin, delicat) -> ipince

-sar (galben, blond) -> sapsar -karanlk (intuneric) -> kapkaranlk (intuneric bezna) -taze (proaspat) -> taptaze -uzun (lung) -> upuzun -kara (negru) -> kapkara (negru ca taciunele) -ksa (scurt) -> kpksa -kuru (uscat, arid) -> kupkuru -canl (viu, insufletit) -> capcanl -tatl (dulce) -> taptatl (dulce ca mierea) -zayf (slab) -> zapzayf (slab mort) -diri (viu, neofilit, crud) -> dipdiri -irin (dragut) -> ipirin -slak (ud, umed) -> pslak (ud leoarca) -ak (deschis) -> apak -yeni (nou) -> yepyeni (nou-nout) -sivri (ascutit) -> sipsivri -beyaz (alb) -> bembeyaz (alb ca zapada) -bo (gol) -> bombo -scak (cald) -> smscak -yeil (verde) -> yemyeil -baka (alt) -> bambaka (cu totul altul) -yass (plat, turtit) -> yamyass -mavi (albastru) -> masmavi -koca (enorm) -> koskoca (ditamai) -mor (mov) -> mosmor -doru (adevarat, corect) -> dosdoru -baya (simplu, ordinar) -> basbaya -tamam (gata, terminat, ispravit, complet) -> tastamam -pembe (roz) -> pespembe -yuvarlak (rotund) -> yusyuvarlak -btn (tot, integral) -> bsbtn (complet) -temiz (curat) -> tertemiz (curat luna, curat ca lacrima) -abuk (rapid) - arabuk (iute ca vantul)

-sefil (sarman, nevoias) -> sersefil Obs. Exista adjective care, desi au o forma intensiva, primind a, e sau l, realizeaza forme paralele. Ex: -salam -> sapsalam / sapasalam -gndz (ziua) -> gpgndz /gpegndz (ziua in amiaza mare) -yalnz (singur) -> yapyalnz / yapayalnz (singur cuc) -evre (imprejurime, jur, imprejur) -> epevre / epeevre -plak (gol, dezgolit, dezbracat) -> rplak /rlplak (gol pusca) -dz (plat) -> dmdz / dpdz (foarte plat) -gen (tanar) -> gepgen / gepegen

Gradele de comparatie ale adjectivelor Adjectivul are 3 grade de comparatie: 1. pozitiv 2. comparativ 3. superlativ 1. Gradul pozitiv -arata o insusire, fara sa intervina vreun raport de comparatie Ex: -gzel kz -nemli mektup

2. Gradul comparativ

a. de egalitate -se formeaza cu: -kadar (cantitate) = cat -gibi (calitate) = ca, precum Ex: -Ali Metin kadar uzun boyludur. (Ali e inalt cat Metin) -Bu kays limon gibi ekidir. (Aceasta caisa e acra precum lamaia) b. de superioritate -numele obiectului cu care se face comparatia sta, de regula, in ablativ, iar adjectivul este insotit de adverbele: -daha -daha ok -daha fazla Ex: -Ankara Istanbul'dan daha sakin. (Ankara e mai linistit decat Istanbulul) c. de inferioritate -se realizeaza la fel ca si comparativul de superioritate, insa adverbul este: -az -daha az

Ex: -Ali Aye'den daha az alkan. (Ali e mai putin muncitor decat Aye) Obs: Cand apar ambii termeni ai comparatiei, folosirea adverbului "daha" este facultativa. Ex: -Kiraz viineden tatl / Kiraz viineden daha tatl. (Ciresele sunt mai dulci decat visinele) Obs: Cand lipseste termenul cu care se face comparatia, folosirea adverbului "daha" este obligatorie. Ex: -Kiraz daha tatl.

3. Gradul superlativ a. superlativ relativ -se exprima cu ajutorul lui: -en = cel/cea mai Ex: -Istanbul Trkiye'nin en gzel ehridir. (Istanbul este cel mai frumos oras al Turciei) b. superlativ absolut -se construieste cu ajutorul adverbelor:

-ok = foarte -pek = foarte -fevkalde = extraordinar, fantastic, exceptional -olaanst = extraordinar, exceptional -harikulde = minunat, superb, briliant, miraculos Ex: -Bu yaz ok scakt. (Vara asta a fost foarte calduroasa) -Olaanst bir arkadam var. (Am un prieten extraordinar)

Urmariti si acest cuprinzator articol in limba turca despre adjective. Si pentru mai multe explicatii in limba romana urmariti articolul lui Corydalis.

Ceasul 1. A. Saat ka? = Cat este ceasul? -Cat este ora / ceasul? = Saat ka (-tr) ? -Este ora 8 = Saat 8'dir. -Este ora 3:30 = Saat 3,30 (-tur) /(buuk = jumatate de ceas) (Saat buuk). -Observam ca, atunci cand e vorba de o ora fixa sau de jumatate de ora, se foloseste in acest caz sufixul predicativ de persoana a III-a sg la prezent. B. Saat kata? = La ce ora? -La ce ora vii? = Saat kata geliyorsun? -Vin la ora 9 = Saat 9'da geliyorum. -Vin la ora 9:30 = Saat 9,30'ta geliyorum. -La ce ora va intalniti? = Saat kata buluuyorsunuz?

-Ne intalnim la ora 3 = Saat 3'te buluuyoruz. -In acest caz, prepozitia "la" din romana se reda prin cazul locativ, atunci cand e vorba tot de o ora fixa sau de jumatate de ora. 2. A. Saat ka? = Cat e ora? (SI) -Saat ka? = Cat este ceasul? -Este ora 7 si 10 = Saat 7'yi 10 (dakika) geiyor. -Este ora 4:20 = Saat 4' 20 geiyor. -Este ora 4 si un sfert = Saat drd on be (dakika) / eyrek (sfert) geiyor. -Cand e vorba de prima jumatate peste (4 si 10, 5 si 20 de minute, 3 si 5, etc), numeralul care indica ora sta in acuzativ, cel care indica minutele sta in absolut, iar predicatul propozitiei este "geiyor" (de la verbul gemek = a trece) B. Saat kata? = La ce ora? (SI) -La ce ora vii? = Saat kata geliyorsun? -Vin la ora 6:20 (6 si 20) = Saat 6'y 20 (dakika) gee geliyorum. -La ce ora ati vorbit? = Saat kata konutunuz? -Am vorbit la 10:05 (10 si 5)= Saat 10'u be gee konutuk. -Pentru a reda "la ora" se foloseste "gee". 3. A. Saat ka? = Cat e ceasul? (FARA) -Saat ka? = Cat e ceasul? -Este 4:55 (5 fara 5) = Saat 5'e 5 (dakika) var. / Saat 5'e 5 (dakika) kalyor. -Este 8:45 (9 fara un sfert) = Saat 9'a eyrek (on be dakika) var / kalyor. -Cand se exprima jumatatea de ora fara, numeralul care indica ora va sta in dativ, cel care indica minutele sta in absolut, iar predicatul propozitiei este "var" (mai rar "kalyor", de la verbul

kalmak = a ramane). B. Saat kata? = La ce ora? (FARA) -Saat kata eve girdiniz? = La ce ora ati intrat in casa? -Am intrat in casa la ora 01:45 (2 fara un sfert) = Saat 2'ye eyrek kala eve girdik. -Saat kata telefon ald? = La ce ora a sunat telefonul? -Telefonul a sunat la 02:35 (3 fara 25) = Saat 3'e 25 (dakika) kala telefon ald. -Saat kata ie gidiyorsun? = La ce ora pleci la serviciu? -Plec la serviciu la 10:50 (11 fara 10) = Saat on bire on (dakika) kala ie gidiyorum. -Saat kata buluuyorsunuz? = La ce ora va intalniti? -Ne intalnim la 04:55 (5 fara 5) = Saat 5'e 5 (dakika) kala buluuyoruz. -Pentru a reda "saat kata" (la ce ora?), fiind vorba de jumatatea de ora fara, se foloseste "kala". Pentru mai multe explicatii consultati si articolul despre exprimarea orei a lui corydalis.

Sufixul -lk Pentru a respecta armonia vocalica, se vor folosi urmatoarele variante: -lk -lik -luk -lk Acest sufix, atasat unor cuvinte, formeaza substantive. Exemple: -tuz (sare) + luk = tuzluk (solnita) -mutlu (fericit) + luk = mutluluk (fericire) -akraba (ruda) + lk = akrabalk (rudenie)

-kalem (pix) + lik = kalemlik (penar) -sz (cuvant) + lk = szlk (dictionar) -p (gunoi) + lk = plk (cos de gunoi) -ocuk (copil) + luk = ocukluk (copilarie) -arkada (prieten) + lk = arkadalk (prietenie) -yol (drum) + cu = yolcu (calator) + luk = yolculuk (calatorie)

Postpozitia BAKA =in afara de (cere Ablativul) =alt, alta Ex: -Etmekten baka, tuz da aldlar. (In afara de paine, au luat si sare) -Benden baka sevgilin var m? (In afara de mine mai ai alta iubita?) -Sizden baka, o da geliyor. (In afara de voi, vine si ea) -Asya'dan baka, kimse yok. (In afara de Asya, nu mai e nimeni) -Ali ismim deil, bakadr. (Ali nu e numele meu, este altul) -Baka bir araba almak istiyorum. (Vreau sa-mi iau o alta masina) -Baka bir arkadala konutum. (Am vorbit cu un alt prieten) Timpul trecut determinat Se reda cu ajutorul sufixelor:

sg. ps. I: -dm, -dim, -dum, -dm ps. a II-a: -dn, -din, -dun, -dn ps. a III-a: -d, -di, -du, -d pl. ps. I: -dk, -dik, -duk, -dk ps. a II-a: -dnz, -diniz, -dunuz, -dnz ps. a III-a: -dlar, -diler, -dular, -dler Ex: anlamak = a intelege -anladm = am inteles -anladn = ai inteles -anlad = a inteles -anladk = am inteles -anladnz = ati inteles -anladlar = au inteles -p, , t, k, f, s, , h -> d > t Ex: imek = a bea -itim = am baut -itin = ai baut -iti = a baut -itik = am baut -itiniz = ati baut -itiler = au baut Forma negativa -radacina verbala + sufixul negatiei + sufixul personal predicativ

Ex: konumak = a vorbi -konumadm = nu am vorbit -konumadn = nu ai vorbit -konumad = nu a vorbit -konumadk = nu am vorbit -konumadnz = nu ati vorbit -konumadlar = nu au vorbit

Forma interogativa -radacina verbala + sufixul personal predicativ + particula interogativa Ex: zlemek = a-i fi dor -zledim mi? = mi-a fost dor? -zledin mi? = ti-a fost dor? -zledi mi? = i-a fost dor? -zledik mi? = ne-a fost dor? -zlediniz mi? = v-a fost dor? -zlediler mi? = le-a fost dor?

Forma interogativ-negativa -radacina verbala + sufixul negatiei + sufixul personal predicativ + particula interogativa Ex: susmak = a tacea -susmadm m? = nu am tacut? -susmadn m? = nu ai tacut? -susmad m? = nu a tacut? -susmadk m? = nu am tacut?

-susmadnz m? = nu ati tacut? -susmadlar m? = nu au tacut?

Numeralul distributiv Se reda cu ajutorul sufixelor: -ar / -er (pentru cele terminate in consoana) -ar / -er (pentru cele terminate in vocala) Ex: -birer = cate unul -ikier = cate doi -drder = cate patru -altar = cate sase -teker teker = unul cate unul (tek = unul singur) Numeralul ordinal Se reda cu ajutorul sufixelor: -nc, -inci, -uncu, -nc (pentru numerale terminate in consoana) -nc, -nci, -ncu, -nc (pentru numerale terminate in vocala) -inci = perla Ex: -birinci = 1. (primul; in limba turca se pune punct dupa) -ikinci = 2. (II.) -altnc = 6. (VI.) -drdnc = 4. (IV.)