07.11.

2021 – TÜRKÇE (NURDAN GÜREL)

İsim+ DAn önce / İsim+ DAn sonra

İsim+ DAn önce (2,1) İsim+ DAn sonra (1,2)

Okuldan önce kahvaltı yapıyorum. Kahvaltıdan sonra okula gidiyor musunuz?

Okula gitmek 1. Cümle – Kahvaltı yapmak 1. Cümle (iş) eylem

Kahvaltı yapmak 2. Cümle Okula gitmek 2. Cümle (iş) eylem

Ödevden önce çay içtik. Sen partiden sonra eve gelmedin.

Ali yemekten önce televizyon izledi Tatilden sonra İstanbul’a gidiyoruz.

Alışverişten önce banyo yapıyorum. Ütüden sonra yemek pişiriyorum.

Maçtan önce çamaşırları yıkıyorum. Dersten sonra dinleniyorum.

Fiil + DIktan sonra / mAdAn önce

Fiil + mAdAn önce (2,1) Fiil + DIktan sonra (1,2)

Okula gitmeden önce kahvaltı yapıyorum. Kahvaltı yaptıktan sonra okula gidiyor musunuz?

Ödevden önce çay içtik. Sen parti bittikten sonra eve gelmedin.

Ali yemek yemeden önce televizyon izledi. Televizyon izledikten sonra uyuyorum.

Alışverişe gitmeden önce banyo yapıyorum. Müzik dinledikten sonra dans ettik.

2 1 1 2

Maç oynamadan önce çamaşırları yıkıyorum. Ders çalıştıktan sonra  dinleniyorum.

1- Kahvaltı – isim – dan önce

2- Kahvaltı etme (fiil) – den önce
 1- Kahvaltı - isim – dan sonra
2- Kahvaltı et – tikten sonra

1 – alışveriş- isim- ten sonra

2 alışveriş yap – fiil- tıktan sonra

Gel- di – bilinen geçmiş zaman - (Ali’nin dışarıdan geldiğini gördüm.) Ali dışarıdan geldi.
• Duyulan Geçmiş Zaman -mIş Zeynep duydun mu? Ayşe dün hastaymış.
Gel- miş – duyulan geçmiş zaman
 Arkadaşım dün Türkçe çalışmış.
 Annem ve teyzem dün sohbet etmişler.
 Reyhan müzik dinlememiş.
 Ayşe dün sabah erken uyanmış mı?
 Kardeşim ödev yapmadı ama film izlemiş.
 Kardeşim ödev yapmak yerine film izlemiş.
 Kardeşim ödev yapmamış ama film izlemiş.

Yağmur – yaamur – ğ (2)

Öğrenci – öörenci

Nerede? – Bir mekan .

Ne zaman?- Bir saat, gün, ay , yıl.
Kim? - Bir kişiden bahsedilir
Saat Kaçta?- Saat ifade eder.
Olumsuz – Fiil - ma/-me

ÖRNEKLER: Olumlu + Olumsuz + Soru + Olumsuz soru

 Biz sinemada film izledik.
 Biz sinemada film izlemedik.
 Biz sinemada film izledik mi?/mı? Mu?mü?
 Biz sinemada film izlemedik mi?
 DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN

Soru ------------------ isim + ma/me+mış/miş+kişi eki

ÖRNEKLER: (FİİL) Olumlu + Olumsuz + Soru + Olumsuz soru

 Onlar sinemada film izlemiş.
 Onlar sinemada film izlememiş.
 Onlar sinemada film izlemiş mi?
 Onlar sinemada film izlememiş mi?
ÖRNEKLER: (İSİM) Olumlu + Olumsuz + Soru + Olumsuz soru
 O öğretmenin çantasıymış. (başkasından duydum)
 O öğretmenin çantası değilmiş.
 O öğretmenin çantası mıymış?
 O öğretmenin çantası değil miymiş?

NOT:, “dağındaymış”, “sergisindeymiş” kelimelerinde olduğu gibi –de/-da ile –miş eki
arasına “y” ünsüzü girer.

 Dağında-y-mış – Dağında -y- dı.

 Sergisinde-y-miş – Sergisinde- y-di.
 Kapısında -y-mış- Kapısında-y-dı.

 Bir isim ünlü ile bitiyorsa -mış/miş ekinden önce -y- ünsüzü gelir.
Masal, hikaye, efsane gibi edebi metinlerde , giriş, gelişme ve sonuç bölümleri olur.
Tekerleme

Kelime Dünyası (Zaman Mekan )

“Öğrenci, ders anlattıktan sonra yerine oturdu.”

 Seyahat etmek için önce plan yapmamız gerekiyor.
 Eve geldikten sonra yemek yaptım./yapıyorum.
 Ellerini yıkadıktan sonra kahvaltı yaptım.
 Genellikle yatmadan önce birkaç dakika kitap okuyorum.
 Tatil planı yaptıktan sonra yola çıktık.
 Dersi anlatmadan önce öğretmen plan yapar.

Öz geçmiş (CV)
Göz atmak (kısaca bakmak)- deyim
Yabancı uyruklu
Kenara koymak (ayırmak)- deyim
Mülakat (işe başlamadan önceki görüşme)
Tercümanlık (çevirmenlik)
Aday – (kişi)
Vatandaşlık
Hazırcevaplık-

C. FARKLI ŞEHİRLER, FARKLI HAYATLAR

• Örnek: Tokyo, Dubai, Pekin, Brüksel, Londra, Moskova, İstanbul, Antalya, Paris,
Budapeşte…
• Bu şehirler hangi ülkelere aittir?
• Bu şehirlerden hangileri hakkında bilgi sahibisiniz? Anlatınız.
• Bu şehirlerden hangisini görmek ya da hangisinde yaşamak istersiniz? Niçin?
• Yaşadığınız şehrin en önemli özellikleri nelerdir?
• Yaşadığınız şehri en çok hangi özellikleriyle seviyorsunuz?

NOT: DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN (1. TEKİL KİŞİ) (DİLBKİTBI- 188)

 Şaşırma Durumu: (1.tekil)

Eyvah! cüzdanımı düşürmüşüm. (zaman geçti şimdi gördüm.

Eyvah! Cüzdanımı düşürdüm. ( o an olacak ve bunu göreceğim. )

 Sürpriz Olan Bir Durum:

Annem bana bir pasta yapmış. (haberim yok)

 Dedikodu Olan bir Durumda

Duydun mu? Selin sevgilisinden ayrılmış.
 Dalga Geçmek için: (1.tekil)

- Ben ona yalan söylemişim.

DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN (DİĞER KULLANIM ALANLARI)
 Masallarda kullanılır.
Bir varmış bir yokmuş….
 Efsanelerde kullanılır.
Şahmeran genç ve güzel bir kadınmış……
 Fıkralarda kullanılır.
Nasrettin hoca bir gün eşeğe ters binmiş…..
 Kelimeler:
- Özgüven sahibi olmak: Kendine güvenmek, bir işi yapabileceğine inanmak.
- Girişimci: Bir işi yapmaktan geri durmayan, öne atlayan kişiler.
- Uyumlu: Diğer insanlarla çok kolay iletişim kurabilen kişilere denir.
- İletişim becerisi yüksek: İnsanlarla çok kolay bir şekilde ortak noktada buluşabilen
kişiler. İkna yetenekleri çok yükseltir.
- Ekip çalışmasına yatkın olmak: Çalışma ortamında çalışma arkadaşları ile uyum
içinde olan kişiler.

- Lütfen trendeki yerlerinizi alınız. (oturmak)

- Tıraş takımını aldın mı? (var- yok)

- Orası soğuktur, kazağını valizden çıkar, yanına al. (giymek)

Kelimeler (tutmak)
(Topu) tutmak
Takım tutmak- futbol, basketbol, voleybol….
(ev) tutmak – ev kiralamak.

Adeta- özetlemek gerekirse, kısaca anlatırsak, (bağlaç).

Sosyal - Kültürel etkinlikler: kültürü yansıtan aktiviteler, tiyatro, sinema, festivaller,
konserler…
Spor alanı: Basketbol sahası, voleybol sahası, futbol sahası, yüzme havuzları, tenis
kortları….

Kelimeler:
Beceri: yetenek, uzman olunan bir konu …
 Tedavi: Hastalıkların iyileştirilme sürecinde kullanılan her şey.
Belirti: Hastalık ortaya çıktığında bizde bıraktığı yan etkiler.

Basit kelime Pekiştirme

temiz bir kilim tertemiz bir kilim

mavi gökyüzü masmavi gökyüzü

sıcak çay sımsıcak çay-

ince yol ipince yol

sağlam adam sapasağlam adam

yeşil gözler Yemyeşil gözler

güzel yemek güzel mi güzel bir yemek

yanlış bilgiler yalan yanlış bilgiler

PEKİŞTİRME

1- “m,p,r,s” ünsüz harflerinden uygun olan alınarak yapılır.

Masmavi, bembeyaz, yemyeşil,
 2-İkileme ile pekiştirme yapılır.
Mışıl mışıl, yavaş yavaş, adım adım

3- İkileme arasında mı/mi/mu/mü ile pekiştirme yapılır.

Kural:
a-ı – mı o,u- mu,
e,i- mi ö,ü- mü

güzel mi güzel- uzun mu uzun

KELİMELER
Reçete
Hastane
Muayene
Eczane
İlaç
Hemşire
İnatçı
Çarşaf
Hasta-hastalar
Geçmiş olsun!
Dokunmak- rahatsız etmek
Pekiştirme Örnekleri

Bembeyazgömlek Büyük büyük binalar yalan yanlış bilgiler 

Dipdiri surat Sıra sıra dağlar kırık dökük eşya

Tertemiz cadde yeşil yeşil  gözler  yarım yamalak bilgi (eksik)

Mosmor el küçük küçük arabalar  eğri büğrü yol –(düz değil)

Simsiyah saç mavi mavi gözler  abuk sabuk düşünce – (saçma, mantıksız)

Kapkara göz sarı sarı saçlar  süklüm püklüm çocuk- (içine kapanık)

Pespembe gömlek tatlı tatlı kavun  Doğru dürüst kelimeler

Yapayalnız adam (kimsesi olmayan) Avuç avuç para süklüm püklüm kadın

Sapasağlam duvar Buram buram gül-

(kokulu)
Cümle Örnekleri

 Adam, kıpkırmızı oldu.
 Rüzgar tatlı tatlı esiyor.(ikileme)
 Bazıları abuk sabuk konuşuyor. (ikileme)
 Perdeler bembeyaz oldu. (m,p,r,s)
 Yaptığı işten avuç avuç para kazandı. (ikileme)
 Yeni aldığı parfüm üzerinde buram buram kokuyor. (ikileme)
 Hastalığı sebebiyle yüzü sapsarı kesildi. (m,p,rs)
 Yemyeşil kırlar içerisinde saatlerce koştum. (m,p,r,s)
 Güzel mi güzel bir telefon almıştı kendine. (mI ile yapılan ikileme)
 Bu yemekten sonra kendimi özel mi özel hissettim. ( mI ile yapılan ikileme)
 Ona pespembe bir gül koparıp verdim. (m,p,r,s)
 Ayakkabılarını sımsıkı bağladım. (m,p,r,s)
 Dopdolu bir gün geçirdik. (m,p,r,s)
 

Kadar, Gibi
- Kadar- ölçüt anlamında kullanılır.
- Gibi – benzerlik anlamında kullanılır.

Kelime Hazinesi
 Fabrika atıkları çevre kirliliğinin en büyük sebebidir.
 Afganistan’da pamuk fabrikaları var.
 Yağmur havayı temizler.
 Ameliyat olduktan sonra katı yemekler yememeliyiz sıvı yemekler yemeliyiz.
 Çevre kirliliği çeşitli hastalıklara sebep olur.
 Fabrikadan atılan katı ve sıvı atıklar çevremizi zehirliyor.
- Suyuyla- suyu ile
Atıklarından dolayı – bu yüzden
Kelimeler
- Trafik- Ulaşım araçlarının olduğu alan.
- Trafik kuralları- Trafiğe çıkan kişilerin uyması gerektiği kurallardır.
- Trafik canavarı-trafik kurallarına uymayan kişi veya kişilerdir.
- Aracımızla sağlıklı bir şekilde bir yerden bir yere ulaşmamızı sağlayan en önemli
trafik kurallarıdır.
Trafik kurallarına uymak- Bizim aracımızla sağlıklı bir şekilde gitmek istediğimiz yere
ulaşmamızı sağlar.
Trafik kurallarına uymamak- Bizim yaralanmamıza ve ölmemize, başka insanlara zarar
vermemize neden olur. Kaza yapabiliriz.
Söylemezsen söyleme- umrumda değil

ben teşekkür et- -ma r mı Teşekkür ederim

sen ye -me -ar/-er mi Yemek yer misin?
o sev -maz -ır,-ir,-ur,-ür mu Korku filmini hiç sevmem.
biz koş -mez mü Her sabah yarım saat
koşarız
siz bul Kitabı kütüphanede
bulursunuz.
onlar al Ekmeği fırından alırlar.

Geniş Zaman Örnek Cümleler

 Her sabah okula giderim.
 Annem genellikle erken kalkar.