1.

UVOD Franiza je privilegija ili dato pravo pojedincu ili grupi koja omoguava korisniku da sprovodi odreenu vrstu komercijalne aktivnosti. Legalni koncept franize datira od srednjeg vijeka, kada je vitez mogao da dobije pravo upravljanja odreenim dijelom vlastelinskog posjeda. Primjeri privatnih franiza su bezbrojni. Prodavci prodaju franize trgovcima, dajui im pravo prodaje njihovih proizvoda u odreenim podrujima. U skorije vrijeme najvei rast franiznih usluga zabiljean je u uslunom sektoru. Franize su stvorene kako bi ponudile usluge od raunovodstva, do tampanja i kopiranja, ienja kua, prodaje raunara i usluga, itd. Trenutno u svijetu postoji vie od 4.500 davalaca franiza koji posluju na vie od 600 hiljada lokacija. Svakih est i po minuta negde u svijetu se otvori nova franiza, dok je u SAD to malo sporije - tamo svakih osam minuta sa radom zapone nova franizna lokacija. McDonalds, Subway, Ford Motor Company i Coca-Cola, osim to su uspjene svjetske kompanije, povezuje jo jedna stvar - one su svi franize. Svoje ime i nain rada, ove firma su iznajmile privatnim preduzetnicima uz uslov da posluju po strogo utvrenim pravilima. Zbog takvog naina poslovanja danas se restorani McDonald's mogu nai u svakom dijelu svijeta. Franize postoje u razliitim granama, od umjetnikih galerija do stolarskih radionica, od kafea i prodavnica raunara do kozmetiarskih usluga i dr. Privlanost franiznog poslovanja je u tome to sam koncept franize olakava preduzetniku/poetniku ulazak u posao. Uz malo znanja i sree korisnik franize postie poslovni uspeh. Istraivanja pokazuju da vie od 70 posto privatno pokrenutih poslova bankrotira ve u prvoj godini poslovanja, a kod franize situacija je obrnuta. Anketiranje kupaca franiza u SAD-u pokazalo je da ih se vie od 94 posto osjea uspjenim, a 75 posto njih bi opet kupilo franizu.

~2~

2. HISTORIJSKI RAZVOJ FRANIZINGA Franiza datira jo od 1850. godine, kada je Isak Singer Isaac Singer, izumitelj koji je znaajno usavrio tada postojeu ivau mainu, elio na taj nainje da povea prodaju svojih ivaih maina. Njegov potez nije imao efekata na dui rok, ali ipak predstavlja jedan od prvih franiznih aranmana. Kasniji primjer franize koju je primjenio Don S. Pemberton je bio mnogo uspjeniji. Radi se o franizi uvenog napitka Koka Kola (Coca-Cola). Tu su jo i primeri telegrafskog sistema u Americi, kojim su upravljale razliite eljeznike kompanije, ali je u cjelini sistem bio pod kontrolom Vestern Juniona (Western Union). Moderni oblik franize se javlja 30-tih godina prolog vijeka sa razvojem tzv. franiznih lanaca restorana brze hrane. Osnovna ideja je bila da nezavisni preduzetnici koriste isto ime restorana, hranu, sirovine, logo firme, pa ak i dizajn objekta. Jedan on najuspjenijih primjera franize restorana brze hrane je McDonalds. Danas se franiza kao poslovni model koristi u vie od 70 razliitih djelatnosti i donosi godinji prihod od oko milijardu dolara godinje.

3. POJAM FRANIZE Franiza je sporazum ili licenca izmeu dva nezavisna pravna subjekta koja omoguava: - pojedincu ili grupi ljudi franizantima (franchisee) pravo da prodaju proizvod ili uslugu koristei trgovaku marku ili trgovako ime drugog poslovnog subjekta franizanta (franchisor) - franizantima pravo da prodaje proizvod ili uslugu koristei operativne metode poslovanja franizanta - franizeru da naplati naknadu za korienje franize (royalty fee) od franizanta - franizantu podrku i pomo u korienju franize od strane franizera

~3~

Franiza je vrsta sporazuma u kojem davatelj franize daje ekskluzivna prava korisniku franize za lokalnu distribuciju uz zamjenu za plaaje rojaliteta i pridravanje normiranih naina poslovanja. Osoba koja nudi franizu je vlasnik ili davatelj franize. Korisnik franize je osoba koja kupuje franizu, ime dobiva priliku za poeti novo poslovanje u veim izgledima za uspjeh nego to bi imala u sluaju osnivanja sasvim nove tvrke. Jedan od najvanijih prednosti kupnje franize je u tome to poduzetnik ne mora iskusiti sve rizike svojstvene pokretanju nove tvrtke. Korisnik franize obino ulazi u posao sa tvrtkom koja vec ima prihvaeno ime, proizvod ili uslugu. Kredibilitet postoji i temelji se na godinama postojanja franize.Korisnik franize ne mora troiti resurse pokuavajuci izgraditi vjerodostojnost tvrtke. Bitna prednost za korisnika franize je pomo u upravljanju koju mu davatelj franize stavlja na raspolaganje. Od svakog se novog korisnika fraize esto zahtjeva da proe program treninga za sve aspekte poslovanja. Neki davatelji franize zahtjevaju od svojih korisnika da rade s vlasnikom franize ili u trgovini ili u uredu vlasnitvu kompanije kako bi iz prve ruke stekli obuku.

4. TIPOVI FRANIZE 1. Distributivna franiza (product distribution franchise) predstavlja klasinu prodaju franizerovih proizvoda i ini je odnos dobavlja prodavac .Kod ove vrste franize franizer prenosi pravo korienja svoje trgovake marke i logoa franizantu, ali mu ne prenosi i cijeli prepoznatljivi sistem poslovanja. Ovaj tip franize se najee moe nai kod proizvodnje bezalkoholnih napitaka, prodaje automobila i benzijskih pumpi. Neka od poznatih preduzea koja koriste ovaj tip franize su: 1.Pepsi 2.Exxon 3.Ford Motor Company

~4~

Iako ovaj distributivni tip franize predstavlja najvei procenat od ukupne maloprodaje, veina franiza koje su raspoloive danas su franize poslovnog formata. 2. Franiza poslovnog formata ne sadri samo franizerov proizvod, uslugu i trgovaku marku, ve takoer i cijeli sistem poslovanja, kao to su marketing plan i poslovne instrukcije i uputstva. Ovaj tip franize je najzastupljeniji u svijetu. Po asopisu USA Today 10 najpopularnijih i najtraenijih franiza su u slijedeim privrednim oblastima: - fast food - maloprodaja - usluge - restorani - gradnja - poslovne usluge - odravanje i remont - auto industrija - maloprodaja hrane - rentiranje smjetaja

5. PREDNOSTI I NEDOSTACI FRANIZE Prednosti franize: 1. Posjedovanje franize omoguuje da uete u posao, ali ne sami 2. Franiza omoguuje franizantima da posluju samostalno do odreenog stepena 3. Franiza omoguuje ve afirmisan proizvod ili uslugu iji je brend ve prepoznatljiv i iroko prihvaen. Ovo prua korist primaocu franize u smislu ve formirane svjesnosti i obavjetenosti kupaca o datom proizvodu ili usluzi, za koju su inae potrebne godine da bi se izgradila.

~5~

4. Franiza poveava znaajno anse primaocu za poslovni uspjeh jer se radi o dokazanom i potrvrenom proizvodu i metodima poslovanja 5. Franiza privlai kupce nudei pouzdan nivo kvaliteta i postojanosti, jer na to primaoce franize obavezuje sam franizni sporazum 6. Franiza prua neophodnu podrku prije otpoinjanja poslovnog procesa: - odabir lokacije - dizajn i izgradnju - finansiranje - trening - program velikog otvaranja 7. Franiza prua podrku i u toku poslovanja: - trening - reklamiranje u zemlji i regionu - operativne procedure i podrku u poslovanju - supervizija u toku poslovnog procesa i podrka upravljanju - poveanje potroake moi i pristup kupovini po veleprodajnim cjenama Nedostaci franize su: 1. Franizer nije u potpunosti nezavisan. On je ugovorom o franizi uslovljen da posluje u skladu sa procedurama i ogranienjima unaprijed postavljenim od strane franizera u franiznom ugovoru. Ogranienja se uglavnom odnose na proizvode ili usluge koji se prodaju, formiranje njihovih cijena i geografsku teritoriju na kojoj e se prodavati 2. Pored inicijalne naknade za franizu, primalac moe plaati i naknadu za korienje franize za svaku godinu, kao i naknadu za reklamiranje 3. Franizant mora paljivo da uskladi ogranienja i podrku koju dobija od franizera sa svojim sposobnostima i raspoloivim kapacitetima za voenje posla 4. Ukoliko drugi franizanti loe upravljaju franizom ili se franizeru desi neplanirani problem to moe uzrokovati veoma negativnu sliku o cijelom poslovnom sistemu i svim poslovnim subjektima ukljuenim u franizni sporazum 5. Vremenski rok trajanja franize je uglavnom definisan i ogranien i franizant ima malo ili ni malo uticaja na odreivanje.

~6~

6. BUDUNOST FRANIZE Prema procjeni Amerikog Ministarstva za trgovinu sporiji rast ljudske populacije, migracija stanovnitva u velike gradove i razvoj novih tehnologija e omoguiti izgledne perspektive za dalji razvoj franiznog poslovanja. Menaderi i akvizicije e biti sve uestaliji jer e veliki franizeri preuzimati male. kole i univerziteti sve vie uvode predmet franizing u svoje nastavne programe. Ovi faktori zajedno sa injenicama o maloj stopi neuspeha u franiznom poslovanju, stabilnosti industrije, i zadovoljavajuom stopom povrata na uloena sredstva, uinili su franizing glavnom privrednom silom kako u Americi , tako i u ostatku svijeta. Sve je vei broj franiza koje nude klijentima dodatnu ugodnost, kao npr. usluga isporuka na vrata nudei pritom sve vrste usluga od hemijskog ienja i uvanja kunih ljubimaca, do pranja prozora i popravke namjetaja. Takoe, oekuje se da e franize u budunosti odnositi i na sfere obrazovanja i poslovnog treninga, prodaje koritene garderobe i pruanje zdravstvenih usluga.

7. McDONALDS FRANIZA Mc Donalds je amerika tvrtka prehrambene industrije i vodei svjetski lanac brze hrane sa vie od 30 000 lokalnih restorana u kojima usluuju oko 52 miliona ljudi svakog dana. Preko 70% restorana irom svijeta su vlasnitvo i njima upravljaju lokalni nezavisni pojedinci (Owner/Operator). Svega 15% restorana je u vlasnitvu same korporacije MCDonalds, dok je ostatak restorana u joint ventures aranmanima. To je jedan od najpoznatijih i najvrijednijih brendova na svijetu i dri najvei udio u segmentu restorana brze hrane u svakoj zemlji u kojoj posluje. Prvi restoran je otvoren 1940. godine u San Bernandinu od strane brae Dika i Meka Mc Donaldsa. Oni uvode Speedee Service System koji postaje osnova za sve restorane brze hrane kasnije. Prva maskota restorana je bio kuvar sa glavom u obliku hamburgera nazvan Speedee. Speedee je kasnije zamenjen Ronaldom McDonaldom, klovnom koji je i danas maskota ovog lanca restorana. Sadanja kompanija McDonalds nastaje otvaranjem devetog restorana pod franizom u Des Plaines-u, drava Ilinois pod vlasnitvom Ray Kroc-a U Aprilu 1955. godine. Kroc je kasnije otkupio vlasnitvo nad lancem od brae Mcdonalds i zapieo ekspanziju restorana irom Amerike, a ubrzo i svijeta. U sistemu franize McDonaldsa

~7~

trenutno posluje 2400 franizera u 118 zemalja irom svijeta.

Osnovne vrijednosti (Core values) kompanije : 1. Posveenost pruanju usluga klijentima sa jedinstvenim nivoom kvaliteta, usluge, vrednosti i istoe 2. Posveenost ljudima, jer raznolik tim sastavljen od dobro obuenih pojedinaca koji rade zajedno je klju za kontinuiran uspjeh 3.Vjerovanje u stolicu sa tri noge partnerstvo izmeu vlasnika franize, zaposlenih u kompaniji i dobavljaa. Da bi bili uspjeni sve tri noge ove stolice moraju biti, jednake, jake i stabilne. Odjeljenje kompanije McDonald's Field Operations and Franchising su zaduene za sve kontakte i poslovne odnose sa sadanjim ili potencijalnim vlasnicima franiza ove kompanije. Primarni zadatak ovog odjeljenja je da prua podrku franizerima u obezbjeivanju maksimalnog kvaliteta, usluge i istoe i time poveati prodaju i profit. McDonald's prua opsenu podrku u oblastima Marketinga i Advertajzinga. Da bi zadrali i iskoristili prednost liderske pozicije na tritu, svaki restoran je obavezan da uloi minimum 4% od bruto godinje prodaje na reklamiranje i promociju restorana. Postoji udruenje vlasnika McDonald's franize i same kompanije McDonald's pod imenom OPNAD (Operators National Advertising Fund) koja obavlja sve poslove u vezi reklamiranja i promocije brenda McDonald's (finansira snimanje reklama, zakupljuje termine na tv-u, istrauje javno mnjenje). McDonald's posjeduje jedinstveni sveobuhvatni trening sistem koji ukljuuje Hamburger Univerzitet i 21 regionalno odjeljenje za obuku i trening. Takoer, odjeljenje Lanac distribucije kompanije McDonald's je razvilo vrlo rairenu mreu najboljih svjetskih distributera sirovina i materijala neophodnih za rad restorana. Kompanija McDonald's radi neposredno sa tim dobavljaima kako bi snabdjela vlasnike franiza najkvalitetnijim proizvodima pod povoljnim cjenama. Trening za franizante i njihove zaposlene sadri slijedee aktivnosti : 1. Trening od 9 do 18 mjeseci u nekom od postojeih McDonald's restorana 2. Seminari, konferencije, i treninzi jedan na jedan

~8~

3. Uspjeh zasnovan na kompetencijama 4. asovi treninga od strane lokalnih trening profesionalaca 5. Petodnevna obuka na Hamburger Univerzitetu

8. MISIJA I VIZIJA McDonald's Zamislimo viziju kao mjesto na koje elimo da stignemo. Misija e nam tada biti sredstvo kojim emo putovati. McDonaldova vizija je da bude najbolji svjetski lanac restorana brze hrane. Biti najbolji to znai odrati prepoznatljiv kvalitet, servis, istou i vrijednosti, tako da svaka muterija u svakom restoranu bude nasmijana. Da bi ostvarili viziju, fokusirali su se na tri krucijalne strategije: Biti najbolji poslodavac (Biti najbolji poslodavac za nae ljude u svakoj zajednici irom svijeta) Uiniti usluge savrenim (Usluge isporuivanja uiniti savrenim za svaku nau muteriju u svijetu) Postii stalni rast profita (Ovo bi se postiglo konstantnim ulaganjem u nove projekte, inovacije i tehnologije)

8.1. Prednosti McDonald's franize 1. Posredovanje svoje franize i naknada za odgovorno poslovanje i uspjeh. Jedinstvenim pristupom treninga i obuke kompanije, vlasnici su u sopstvenom poslu, ali nikad nisu sami. 2. Korienje trgovinske marke i operativnog sistema kompanije sa najpoznatijim brendom na svijetu 3. Lokalna i globalna podrka iz oblasti operacija , treninga, obuke, reklamiranja, marketinga, ljudskih resursa, nepokretnosti, plaanja, izgradnje i projektovanja, kao i nabavka i odravanje pratee opreme. 4. Mogunost doprinosa franizanata boljoj veem uspjehu McDonald's-a, svojim savjetima i prijedlozima u vezi menija, opremanja lokala, reklama i drugo.

~9~

Kod kupovine franize budui vlasnik ima mogunost da bira da li e kupiti novi ili postojei restoran.

8.2. Finansijski zahtjevi Inicijalna naknada za kupovinu franize iznosi 40% kod otvaranja novog restorana i 25% kod kupovine postojeeg restorana ukupnih trokova. Ova naknada mora biti plaena iz sopstvenih sredstava vlasnika, tj. nesmiju biti pozajmljena. Poto ukupni trokovi franize variraju od restorana do restorana , minimum in da ima budui vlasnik franize da bi ispunio taj zahtjev icijalne franizne naknade iznosi 300 000 dolara.Odnosno, toliko sopstvenog novca mora da ima budui vlasnik franize da bi ispunio taj zahtjev. 8.3. Finansiranje Budui vlasnik mora platiti bar 25% inicijalne naknade kompaniji pri samoj kupovini restorana. Ostatak inicijalne naknade se moe otplaivati na rok do 7 godina.Iako se kompanija McDonald's ne bavi finansiranjem, ona ima uspostavljenu saradnju sa kreditnim institucijama irom svijeta i omoguava na taj nain buduim vlasnicima franize McDonald's finansijska sredstva po najpovoljnijim uslovima. Tekua naknada Tokom perioda trajanja franiznog sporazuma franizant je duan da plaa kompaniji McDonald's slijedee naknade: 1. Uslunu naknadu koja se plaa mjeseno, a obraunava se u zavisnosti od performansi i poslovanja restorana (4% od ukupne mjesene prodaje) 2. Rentu, mjeseno obraunatu koja takoer predstavlja procenat od mjesene prodaje restorana Franiza kompanije McDonald's se daje na 20 godina. Trokovi otvaranja restorana pod brendom McDonald's obino se kreu od 900 000 do 1 800 000 dolara. Trokovi zavise od veliine samog objekta, kuhinjskog prostora, zemlje u kojoj se nalazi, trokova pred otvaranje, inventara, izbora kuhinjske opreme, dekora, enterijera i eksterijera restorana, svjetleih reklama i logoa. Ovi trokovi se plaaju dobavljaima.

~ 10 ~

SAD GODINA FRANIZE 2008 2007 2006 2005 12 136 11 674 11 608 11 639

KANADSKE FRANIZE 1046 927 890 902

STRANE FRANIZE 12 283 10 498 10 056 9 894

VLASNITVO KOMPANIJE 6 502 8 078 8 269 8 135

Tabela 1. Trokovi franize1

9. MCDONALD'S KAO BREND McDonalds je jedna od najpoznatijih robnih marki irom svijeta. McDonalds kontinuirano tei izgradnji svog Brenda (svoje marke), tako to slua svoje muterije. On takoe ukazuje na tjesnu povezanost razliitih djelovanja u marketinkom procesu. Proces stvaranja prepoznatljive marke (brending) razvija osoblje za organizaciju, proizvod ili uslugu. Taj proces stvaranja robe prepoznatljive marke djeluje jedino kad se organizacija ophodi sa drugima na doslijedan nain i sebe isto tako predstavlja. Metode marketing komuniciranja kao to su istraivanje i promocija se koriste pri kreiranju boja, dizajna i oblika, to ovoj marki daje prepoznatljiv izgled. McDonalds je prepoznatljiv i po svom poznatom natpisu (logu) Zlatni luk - Golden Arches. Marketing ukljuuje definisanje potreba i zahtjeva kupaca i upoznavanje sa potrebama kupaca bolje od konkurenata. Na ovaj nain kompanija stvara vjerne, pouzdane, stalne muterije. Poetni zadatak jeste saznati ko su potencijalne muterije, nee svi eljeti ono to McDonalds nudi. Ljudi koji su vjerovatne muterije za McDonalds su poznati i kao kljuni posjetioci. Kada se potroaima nudi meni, vano je da im se ponudi velik izbor, jer potroai novac mogu potroiti na ogroman broj naina i mjesta. Zbog toga, McDonalds veliki znaaj pridaje razvijanju menija koji potroai ele. Istraivanje trita utvruje ta se tano treba nai na
1

~ 11 ~

meni-u.Meutim, potrebe kupaca se vremenom mjenjaju. Ono to je danas u trendu i privlano, sutra moe biti neprihvaeno. Marketing kontinuirano prati preferencije potroaa. Kako bi se susrele promjene u ponaanju potroaa, McDonalds uvodi nove a iskljuuje stare proizvode. McDonalds zna da e se pojedino jelo na njegovom jelovniku razlikovati po popularnosti. McDonalds-ova mogunost ostvarivanja profita e zavisiti od razliitih faza njegovog ivotnog ciklusa.

10. UTJECAJ McDONALD'S Ostvario je prvi put milijardu dolara prihoda. Kompanija McDonald bi ve i po tome bila jedinstvena da ne postoji i ona druga komponenta njenog postojanja - kulturna komponenta. Kompanija je napravila pravu revoluciju u amerikom ivotu jer je promjenila nain na koji Amerikanci obavljaju jednu od primarnih ljudskih funkcija - hranjenje. McDonald je omoguio da se mnogo ljudi oslobodi nude da jede kod kue jer je stvorio lanac jeftinih restorana kalorinih obroka. Skratio je vrijeme obroka ime je poveao vrijeme rada ili zabave. Smanjio je obveze ljudi da kuhaju pa omoguio ljudima da vie vremena borave izvan kue. Utjecao je i na razvoj turizma jer je omoguio putnicima i turistima da se jeftino hrane, da jedu hranu koju poznaju, kvalitetno i jednako pripremljenu. Napravio proboj u industriji prehrane jer ga nisu pratili samo drugi lanci za prodaju hamburgera nego i lanci za prodaju druge sline industrijalizirane hrane. Kroc je odigrao vanu ulogu i u amerikanizaciji svijeta. injenica je da se McDonald uspio probiti u Moskvi, Pekingu i u vodeim zemljama u razvoju. Danas gotovo nema velegrada na svijetu gde nema mree restorana McDonald. Lanac McDonald ima vie od 5000 restorana irom sveta.

~ 12 ~

ZAKLJUAK Franizni sistem poslovanja prua iroke poslovne mogunosti privrednicima. Amerike kompanije su ovakvim sistemom poslovanja zadrale svoj primat u razvoju i pruanju novih proizvoda i usluga. Takoer, franiza obezbjeuje razvojne mogunosti i snaan rast poslovanja za ene, nacionalne manjine, veterane i hendikepirane. Sve vie razliitih poslovnih aktivnosti se obavljaju preko franiznog sistema poslovanja. ta vie, franizne kompanije imaju najvei doprinos u razvoju menadmenta i tehnikih vetina koje su vitalne zaizgradnju iskusne radne snage koja je opet neophodna za izgradnju i jaanje nacionalnih ekonomija irom sveta. Obostano koristan odnos koji postoji izmeu franizera i franizanta ini franizu jedinstvenom u poslovnom svetu. Omoguava privrednicima ansu za brzo irenje poslovanja i postizanja razvojnih ciljeva, i to mnogo bre nego nekom drugom poslovnom aktivnou, i sve to sa mnogo manje rizika. Bez obzira da li su to finansije ili raunovodstvo, advertajzing ili odnosi sa javnou, kupovanje ili kontrola inventara, franizeri pruaju podrku i pomo jedan na jedan. Franiza kombinuje znanje i resurse sa preduzetnikim duhom i kreira jedan uspean i jedinstven nain poslovanja. Franizing je podruje velikih ekonomskih mogunosti u kojem svaka pojedinana osoba moe uspeno poslovati koristei svoju inicijativu, talent i posveenost. Naravno, ovaj nain poslovanja nije svemogu, ve samo prua veu ansu za poslovni uspeh nego drugi naini poslovanja. to se tie uspjeha korporacije McDonaldsa dovoljno je rei da kad se govori o franiznom sistemu uvijek pomislimo na primjer McDonalds franiznog sistema. Ako je franizni sistem budunost poslovanja onda je McDonaldsov nain zvezda vodilja biznisa u savremenom poslovanju. Iako postoji mnogo kontraverzi oko ovog brenda i same kompanije McDonalds, brojke pokazuju da se brend i dalje iri na globalnom nivou i da kompanija na pravi anticipira svetske poslovne trendove i donosi prave poslovne odluke. Takoe je bitno istai da su za uspjeh kompanije pored odlinog franizing poslovnog sistema, zasluna jo dva faktora, kontinuelna inovacija i stalno prilagoavanje trinim uslovima i trinim potrebama, odnosno kupcima. McDonalds ne samo da je preivio recesije i ekonomske okove i krize, ve je i doivio pravi bum u razvoju i to zahvaljujui blagovremenom reagovanju na trine trendove. Ovo je jedan od prvih lanaca restorana brze hrane koji je objavio nutricionistike informacije za svoj meni i koji nudi salate i drugu zdravu hranu kao dio redovnog menija.

~ 13 ~

LITERATURA [1] Kotler, P. (2000). Marketing Management, The Millennium Edition. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall. [2] Philip Kotler, Kevin Keller.(2006). Marketing management, Twelfth edition. Pearson Education, Inc., Upper Saddle River, New Jersey. [3] Shook, Carrie, and Robert L. Shook.(1993). Franchising: The Business Strategy That Changed the World. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall. [4] Webster, Bryce. (1986). The Insider's Guide to Franchising. New York: AMACOM [5] Ludden, La Verne L. (1999). Franchise Opportunities Handbook. Indianapolis, IN: JIST Works, Inc. [6] http://www.referenceforbusiness.com/encyclopedia/For-Gol/Franchising.html [7] http://www.franchise.org/industrysecondary [8] http://www.mcdonalds.com/content/corp/franchlanding.html

~ 14 ~