PANDUAN PERNIAGAAN

PERKHIDMATAN TADIKA
HAKCIPTA TERPELIHARA
Semua hak terpelihara. Tiada mana-mana bahagian jua daripada
penerbitan ini boleh diterbitkan semula atau disimpan dalam bentuk
yang boleh diperolehi semula atau disiar dalam sebarang bentuk
dengan apa cara, elektronik, mekanikal, fotokopi, rakaman atau
sebaliknya tanpa mendapat izin daripada Kementerian Pembangunan
Usahawan dan Koperasi.
Penerbitan Oleh
INSTITUT KEUSAHAWANAN NEGARA
KEMENTERIAN PEMBANGUNAN USAHAWAN
DAN KOPERASI


KANDUNGAN
1. Pengenalan 1
2. Proses Penubuhan Tadika 3
3. Kajian Pasaran 7
4. Pendaftaran Tadika 14
5. Strategi Operasi Perniagaan Tadika 25
6. Strategi Pemasaran Perniagaan Tadika 30
7. Strategi Pentadbiran Perniagaan Tadika 37
8. Implikasi Kewangan Perniagaan Tadika 39
9. Faktor-Faktor Kejayaan 47
1
1 PENGENALAN INDUSTRI
1.1 Falsafah Pendidikan Kebangsaan
Matlamat utama Falsafah Pendidikan Kebangsaan
ialah untuk memastikan perkembangan murid yang
menyeluruh, bersepaduan seimbang. Bagi mencapai
tujuan ini, Kementerian Pelajaran memberi tumpuan
terhadap dua pertimbangan utama dalam menggubal
kurikulum prasekolah untuk kanak-kanak berumur
antara empat hingga enam tahun, iaitu:
Melengkapkan golongan kanak-kanak dengan
pengalaman kehidupan harian yang selaras
dengan tahap sperkembangan mereka.
Membekalkan asas persediaan untuk menjalani
pendidikan formal kelak.
1.2 Senario Pendidikan Pra Sekolah
Program pendi di kan prasekol ah memberi
pendedahan pengetahuan, kemahiran dan nilai murni
kepada kanak-kanak secara praktikal dan tidak formal
serta dalam suasana yang menyeronokkan melalui
pendekatan bermain sambil belajar. Pendekatan ini
merupakan satu kaedah yang fleksibel, dinamik,
komprehensif, interaktif dan pembabitan dalam aktiviti
bilik darjah yang mementingkan penerokaan serta
yang menggalakkan naluri ingin tahu di kalangan
kanak-kanak.
1.3 Definisi Pendidikan Pra Sekolah
Terdapat dua bentuk pengurusan pendidikan
prasekolah dalam negara, iaitu:
2
1.3.1 Pengurusan TASKA
Taska merupakan singkatan daripada Taman Asuhan
Kanak-Kanak. Mengikut Akta Taman Asuhan Kanak-
Kanak 1984 seksyen 2 mentakrifkan Pengurusan TASKA
sebagai mana-mana premis yang menerima masuk 4
orang atau lebih kanak-kanak di bawah umur 4 tahun, lebih
dari satu isi rumah untuk dijaga dengan upah. Di bawah
Seksyen 5 akta yang sama membahagikan taska kepada
2 kategori iaitu TASKA rumah yang menerima kurang dari
10 orang kanak-kanak dan TASKA institusi pula menerima
lebih dari 10 orang kanak-kanak di bawah jagaan mereka.
1.3.2 Pengurusan Tadika
Tadika merupakan singkatan daripada Taman Didikan
Kanak-Kanak. Takrif tadika tidak dinyatakan dengan jelas
dalam Akta Pendidikan 1961. Bagaimana pun pengurusan
tadika boleh difahamkan sebagai mana-mana premis yang
menerima masuk lebih dari 4 orang kanak-kanak berumur
5 hingga 6 tahun untuk tujuan menerima pendidikan dengan
upah. Matlamat utama pendidikan di peringkat tadika ialah
sebagai persediaan awal ke alam persekolahan formal
apabila kanak-kanak tersebut berumur 7 tahun.
1.4 Kandungan Program Prasekolah
Berdasarkan statistik Kementerian Pelajaran, bilangan
Taman Didikan Kanak-Kanak (Tadika) sehingga Jun 1999
ialah 2,380 buah dengan seramai 286,900 murid-murid.
Kementeri an Pel aj aran sedang mengkaj i untuk
mewajibkan pendidikan prasekolah di kalangan kanak-
kanak berumur lima tahun untuk membolehkan mereka
menamatkan alam persekolahan pada usia 18 tahun
berasaskan kepada si stem pendi di kan yang
diamalkan di Amerika Syarikat (Berita Harian, 2 Januari
2000).
Ada pasaran
Tidak Lulus
Tidak Lulus
Lulus
Lulus
Bab 5 - 8
Bab 4
Bab 3
3
2 PROSES PENUBUHAN TADIKA
2.1 PROSES PENUBUHAN
Proses penubuhan perkhidmatan tadika adalah
seperti berikut:
Usahawan
Melakukan Kajian Pasaran
Penetapan Premis/Lokasi
(Sewa/Beli/Dirikan)
Pendaftaran Perniagaan
(ROB/ROC)
Memohon Lesen Perniagaan
(Kerajaan Tempatan)
Memohon Kelulusan
(Pendaftaran Dengan Jabatan
Pendidikan)
Pelaksanaan
4
Terdapat lima langkah dalam proses penubuhan sebuah
tadi ka. Langkah pertama, seti ap usahawan perl u
mempersiapkan diri dari segi pengetahuan, kemahiran dan
tingkahlaku yang sesuai dengan ciri-ciri perniagaan
perkhidmatan tadika. Sila rujuk kepada faktor-faktor kejayaan
bagi sesebuah perniagaan tadika dalam bab 8.
Langkah kedua ialah melakukan kajian pasaran di kawasan
sasaran yang telah ditentukan. Kajian pasaran dilakukan
dengan tujuan untuk mengenal pasti sama ada terdapatnya
permintaan terhadap perkhidmatan tadika di kawasan
sasaran pasaran. Penerangan lanjut mengenai kajian pasaran
di nyatakan dalam bab 3. Kajian pasaran menerangkan
tentang aspek-aspek penting yang perlu diambil kira semasa
melakukan kajian pasaran.
Jika kajian yang dijalankan menunjukkan bahawa wujudnya
pasaran bagi perkhidmatan tadika, maka usahawan perlulah
menetapkan premis atau lokasi perniagaan. Mereka boleh
memilih sama ada untuk menyewa atau membeli bangunan
premis yang sesuai untuk dijadikan tadika. Jika usahawan
memilih untuk menyewa bangunan tersebut, satu ikatan
perjanjian sewaan perlu dibuat bagi menjamin hak penyewaan
dalam tempoh yang dipersetujui bersama di antara penyewa
dan pemilik bangunan. Jika usahawan mengambil keputusan
untuk membeli bangunan berkaitan, mereka boleh sama ada
menggunakan sumber kewangan sendiri atau mendapatkan
pembiayaan dari mana-mana institusi kewangan berdekatan.
Usahawan juga boleh mempertimbangkan untuk mendirikan
sendiri bangunan premis tadika. Bagi tujuan ini mereka perlu
memastikan bahawa mereka telah mempunyai tapak
bangunan yang sesuai.
5
Sebaliknya jika kajian pasaran menunjukkan bahawa tiada
pasaran terhadap perniagaan perkhidmatan tadika maka
usahawan perlu melakukan kajian pasaran di kawasan yang
lain. Beberapa siri kajian pasaran terpaksa dilakukan bagi
kawasan berbeza sehingga hasil kajian memberi keputusan
bahawa wujudnya pasaran bagi perniagaan perkhidmatan
tadika.
Langkah ketiga ialah memajukan permohonan pendaftaran
perniagaan/syarikat kepada Pendaftar Perniagaan atau
Pendaftar Syarikat. Jika usahawan memilih untuk menubuhkan
sebuah entiti perniagaan perseorangan atau perkongsian,
permohonan tersebut boleh dimajukan kepada pendaftar
perniagaan. Jika mereka memilih untuk menubuhkan sebuah
syarikat sendirian berhad maka permohonan tersebut perlu
dimajukan kepada Pendaftar Syarikat. Proses pendaftaran
perniagaan diterangkan dalam Bab 4.
Langkah keempat ialah memohon lesen perniagaan
dengan pihak kerajaan tempatan (majlis perbandaran/daerah).
Lesen perniagaan diperlukan bagi membolehkan sesebuah
perkhidmatan dapat dijalankan secara sah di tapak premis
yang ditetapkan.
Langkah ke lima ialah memohon surat kelulusan
menjalankan perkhidmatan tadika. Permohonan tersebut
hendaklah dimajukan kepada Jabatan Pendidikan Negeri. Jika
usahawan bercadang untuk menjalankan perkhidmatan tadika
berasaskan konsep pengurusan agama, maka permohonan
tambahan hendaklah dimajukan kepada pihak Jabatan Agama
Islam Negeri. Setiap pengurusan tadika adalah tertakluk
kepada garis panduan pengendalian tadika yang dikeluarkan
oleh Kementerian Pelajaran (sila lihat Lampiran I).
6
Apabila semua lesen dan surat kelulusan telah diperolehi,
barulah sesebuah perkhidmatan tadika dapat dijalankan
secara sah. Pengiktirafan sebagai sebuah entiti perniagaan
yang sah dari segi undang-undang mempunyai implikasi
penting kepada usaha untuk mendapatkan sebarang
pembiayaan dari institusi kewangan tempatan. Ini kerana pihak
pembiaya hanya akan membiayai mana-mana operasi
perniagaan yang sah dari segi undang-undang sahaja.
Dalam aspek pelaksanaan operasi perkhidmatan tadika,
setiap usahawan perlu mengamalkan kaedah pengurusan
yang sesuai. Bagi mendapatkan maklumat lanjut, sila rujuk bab
5 hingga bab 8 mengenai strategi operasi, pentadbiran,
pemasaran dan kewangan.
7
3 KAJIAN PASARAN
3.1 PENGENALAN
Sebel um usahawan menceburi perni agaan
perkhidmatan tadika, kajian tentang kewujudan
pasaran perlu dibuat terlebih dahulu. Kajian ini akan
dapat memberi gambaran menyeluruh mengenai
pasaran di lokasi yang telah dipilih. Di samping itu,
usahawan juga dapat membuat keputusan sama ada
perniagaan perkhidmata tadika boleh dijalankan
di lokasi berkenaan.
3.2 Metodologi Kajian
3.2.1 Fasa Pertama : Data Asas
Dalam fasa pertama ini, usahawan perlu meneliti
beberapa faktor asas yang kritikal bagi menjamin
kedudukan perniagaan/syarikat pada jangka masa
panjang. Sumber data yang dikaji boleh diperolehi
melalui data sekunder (secondary data) yang
disimpan di Jabatan Statistik, pejabat perbandaran
dan majlis daerah. Sekiranya data tidak dapat
diperolehi, usahawan mestilah mengadakan kajian
sendiri di lokasi yang dipilih Contoh format keperluan
data dinyatakan pada muka surat 11.
Perkara-perkara yang mesti dikaji dalam fasa pertama
ialah:
Profil isi rumah dalam lingkungan 10
kilometer
Antara data yang mesti diperolehi ialah jumlah
famili, pecahan mengikut bangsa dan data
penduduk mengikut umur.
8
Profil Persaingan
Di samping itu, usahawan perlu juga mengkaji
tentang kemungkinan wujudnya tadika yang sedia
ada. Data yang dikaji mesti meliputi jumlah
persaingan (disenaraikan semuanya mengikut
al amat), konsep pembel aj aran seti ap
tadika yang ada dan jumlah pelajar. Kelebihan dan
kekurangan pesaing boleh dikaji dengan
menemuduga pelanggan-pelanggan kepada
perkhidmatan tadika yang sedang beroperasi.
3.2.2 Fasa Kedua : Perincian Profil Pasaran
Sekiranya kajian fasa pertama mendapati bahawa
usahawan boleh membuka satu lagi perniagaan
perkhidmatan tadika di lokasi berkenaan, maka kajian
lebih terperinci hendaklah dibuat tentang profil pasaran
yang ingin dimasuki. Kajian ini seharusnya memberi
maklumat kepada usahawan untuk membuat keputusan
tentang strategi perniagaan yang akan dijalankan.
Contoh, pendapatan isi rumah atau ketua keluarga akan
memberi input kepada usahawan tentang harga
perkhidmatan yang hendak ditawarkan. Contoh format
dan soalan bagi kajian profil pasaran fasa kedua
dinyatakan pada muka surat 14.
Dalam fasa kedua ini, usahawan harus mengkaji sendiri
data yang diperlukan di lokasi yang telah dipilih, kerana
data yang berkenaan amat sukar diperolehi melalui data
sekunder. Sekiranya mampu, usahawan juga boleh
mengupah syarikat perunding untuk menjalankan kajian
berkenaan.
9
3.3 ANTARA FAKTOR YANG DIAMBIL KIRA BAGI
MEMULAKAN PERNIAGAAN PERKHIDMATAN
TADIKA
Populasi yang ramai berumur antara 4 tahun hingga
6 tahun.
Tiada persaingan langsung (belum ada perniagaan
tadika).
Ada persaingan tetapi masih belum dapat memenuhi
permintaan sepenuhnya.
Terdapat persaingan, tetapi hanya menawarkan
konsep pembelajaran yang t erhad. Misalnya, masih
ada ruang untuk menawarkan konsep pembelajaran
Montessori yang belum diperkenalkan lagi.
Ada persaingan, tetapi khusus untuk satu bangsa
sahaja.
10
FORMAT KAJIAN PASARAN
FASA I
A. PROFIL PASARAN
1 Jumlah Kampung/Seksyen di Kawasan Lingkungan 10 km.
Nama Kampung/Seksyen Bilangan Isi Rumah
1
2
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Jumlah
2. Data Penduduk Mengikut Bangsa
Bangsa Jumlah
1.
2.
3.
4.
5.
Jumlah
11
3. Data Penduduk Mengikut Umur
Umur Bilangan
I tahun
2 tahun
3 tahun
4 tahun
5 tahun
6 tahun
7 - 12 tahun
13 - 17 tahun
18 tahun ke atas
4. Data Persaingan
Nama dan Alamat Tadika Konsep Bilangan Pelajar
1.
2.
3.
5. Data Persaingan (Samb.)
Nama danlamat Tadika Kekuatan Kelemahan
1.
2.
3.
12
13
FORMAT KAJIAN PASARAN
FASA 2
1 Pendapatan isi rumah
Kurang RM 1000
RM 1001 - RM 1500
RM 1501 - RM 2500
RM 2501 - RM 5000
Melebihi RM 5000
2. Kenderaan yang dimiliki
Tiada kenderaan sendiri
Motosikal
Kereta
Lain-lain : Nyata
3. Adakah anda suami-isteri bekerja ?
Ya Tidak
4. Sektor pekerjaan ketua keluarga
Kerajaan
Swasta
Berniaga
5. Adakah anda merancang untuk menghantar anak anda
ke Sekolah
Tadika ?
Ya Tidak
6. Nyatakan jenis atau konsep pembelajaran yang anda lebih
minat untuk anak anda pelajar :
Konsep agama Montenssori KBSR
Konsep 3M Lain-lain, nyatakan
4. PENDAFTARAN TADIKA
4.1 Proses Penubuhan dan Pendaftaran Perniagaan
Syarikat
Terdapat tiga bentuk perniagaan yang boleh
ditubuhkan bagi mengendalikan perkhidmatan tadika,
iaitu perniagaan perseorangan (sole proprietorship),
perkongsian (partnership) dan syarikat sendirian
berhad (private limited company). Mengikut Akta
Pendaftaran Perniagaan 1956, semua bentuk
perni agaan perseorangan dan perkongsi an
dikehendaki mendaftar dengan Pejabat Pendaftar
Perniagaan (Registrar of Business - ROB) sebelum
memulakan perniagaan. Kaedah pendaftaran bagi
setiap bentuk perniagaan adalah seperti berikut:
Perniagaan Perseorangan
Sebelum memulakan pendaftaran perniagaan,
pengusaha dikehendaki mengisi borang carian nama
yang boleh diperoleh daripada ROB bagi memastikan
tiada pertindihan terhadap nama yang dipilih. Jika
nama tersebut di l ul uskan, pengusaha bol eh
meneruskan langkah-langkah berikut:
Dapatkan Borang A dari ROB
Lengkapkan Borang A
Borang Yang Telah Dipenuhi Hendaklah Disahkan Oleh
Pesuruhjaya Sumpah
Serahkan Borang A Dengan Menyertakan Kad Pengenalan
14
15
Pendaftaran perniagaan hanya sah untuk satu tahun sahaja
dan perlu diperbaharui setiap tahun. Jika terdapat sebarang
perubahan terhadap maklumat perniagaan seperti alamat,
rakan kongsi baru, cawangan baru dan sebagainya,
pengusaha hendaklah mengisi Borang B. Jika pengusaha
ingin menamatkan operasi perniagaan, pengusaha perlu
memenuhi Borang C yang boleh diperolehi daripada ROB.
Pengusaha juga dikehendaki memulangkan sijil pendaftaran
asal (Borang D).
Perkongsian
Lazimnya, kaedah pendaftaran perkongsian adalah serupa
dengan pendaftaran perni agaan perseorangan.
Bagaimanapun, setiap rakan kongsi dikehendaki mengisi
borang butir-butir ahli kongsi (Borang P.N.A. - 1A) secara
berasingan.
Syarikat Sendirian Berhad (Sdn. Bhd.)
Syarikat Sdn. Bhd. boleh ditubuhkan dan didaftarkan dengan
Pejabat Pendaftaran Syarikat (Registrar of Company - ROC)
berpandukan kepada langkah-langkah berikut :
Pilih Nama Syarikat
Dapatkan Kelulusan ROC Bagi Nama Yang Dipilih
Penuhkan Borang-Borang Yang Berkaitan
Penuhkan Lampiran A
16
Pemilihan Nama Syarikat
Serahkan Borang 13 A bagi mendapatkan kebenaran
menggunakan nama yang dicadangkan. Penggunaan
nama hendaklah seratus peratus dalam bahasa Melayu
atau seratus peratus Bahasa Inggeris dan tidak melebihi
50 huruf termasuk perkataan Sendirian Berhad atau Sdn.
Bhd.
Borang-Borang Yang Perlu Dikemukakan
Borang-borang berikut perlu dikemukakan semasa
menubuhkan syarikat :
Borang 6 : Surat akuan berkanun mengenai
pematuhan segala peraturan.
Borang 48 A : Akuan berkanun sebelum perlantikan
menjadI pengasas atau pengarah.
Memorandum dan Artikel Persatuan.
Salinan surat kelulusan.
Jika pihak ROC berpuas hati dengan permohonan yang
telah dikemukakan, sijil perbadanan akan dikeluarkan
dan syarikat boleh memulakan beroperasi menggunakan
nama yang didaftarkan.
Lampiran A
Lampiran ini hendaklah diisi dalam tiga salinan dan
dikembalikan kepada ROC bersama dokumen-dokumen
syarikat. Lampiran A memuatkan nama syarikat, objek
pertama, modal dibenarkan, alamat pejabat yang
didaftarkan dan butir-butir pengarah.
4.2 PENDAFTARAN DENGAN JABATAN PENDIDIKAN
Pendaftaran tadika adalah melalui proses-proses berikut
17
Mengemukakan Permohonan Penubuhan Kepada Jabatan
Pendidikan Negeri
Lawatan Kesesuaian Oleh Jabatan Pendidikan Negeri
Mengemukakan Borang Permohonan Pendaftaran
Kepada Jabatan Pendidikan Negeri
Jabatan Pendidikan Mendapatkan Pandangan dan Sokongan
Daripada Agensi-Agensi Berkaitan
Surat Kelulusan Dikeluarkan oleh Jabatan Pendidikan
Dengan Syarat-Syarat Tertentu
Jabatan Pendidikan Mengeluarkan
Sijil Pendaftaran Sekolah
Permohonan Kepada Jabatan Pendidikan Negeri
Pemohon hendaklah mengemukakan surat permohonan
kepada Unit Pendidikan Swasta, Pendaftar Sekolah-Sekolah
di Jabatan Pendidikan Negeri masng-masing. Pemohon
hendaklah menyatakan dengan ringkas tujuan penubuhan,
kaedah kursus ditawarkan dan alamat tetap lokasi yang dipilih.
Permohonan hendaklah disertakan :
Pelan lokasi lengkap (lakaran) kedudukan dan pandu
arah kawasan sekeliling.
Pelan tapak bilik-bilik lengkap berukuran (lakaran).
18
Nama tadika beralamat penuh 3 km sekeliling/300 buah
rumah (bagi kawasan taman perumahan).
Surat persetujuan jiran-jiran terdekat mengandungi nama,
nombor kad pengenalan, alamat rumah dan tandatangan
penghuni/tuan punya rumah tidak kurang daripada sepuluh
buah rumah jiran.
Surat perjanjian sewa bangunan (tenancy agreement).
Sijil Kelayakan Menduduki Bangunan (CF).
Kertas Kerja.
Lawatan Kesesuaian Oleh Jabatan Pendidikan
Satu surat jawapan penerimaan kertas kerja secara bertulis
akan dikeluarkan dan meminta pemohon menghubungi pihak
jabatan untuk menentukan tarikh lawatan..
Mengisi Borang Pendaftaran
Semua borang rasmi permohonan pendaftaran akan diberikan
kepada pemohon selepas lawatan.
Mendapatkan Sokongan Dari Agensi Berkaitan
Setelah borang permohonan disemak, bagi mendapatkan
pandangan dan sokongan, Jabatan akan mengeluarkan surat
kepada :
Pihak Berkuasa Tempatan
Jabatan Bomba dan Penyelamat
Pendaftar Perniagaan (ROB/ROC)
Surat Kelulusan dan Tawaran Syarat
Setelah menerima sokongan dari agensi berkenaan di para
5, surat kelulusan akan dikeluarkan kepada pemohon dengan
syarat-syarat tertentu.
Sijil Pendaftaran
Sijil Pendaftaran Sekolah akan dikeluarkan setelah pemohon
bersetuju dengan syarat yang dikenakan.
19
Format kertas kerja permohonan penubuhan tadika
dengan Jabatan Pelajaran dan permohonan pinjaman
dari institusi kewangan.
4.3 PERATURAN PIHAK BERKUASA TEMPATAN
Perancangan
Mengemukakan pelan-pelan clan clokumen-clokumen.
Pelan-pelan :
- Pelan tapak
- Pelan lantai
- Lukisan keratan
- Lukisan tampak
Urusan tanah/percukaian :
- Salinan hakmilik tanah yang disahkan oleh
Pejabat Tanah Daerah.
- Salinan cukai taksiran
- Salinan cukai tanah
Dokumen-dokumen lain :
- Gambar-gambar tapak
- Surat perjanjian/kebenaran dari pemilik bangunan
(jika disewa)
- Surat sokongan dari pemilik/penghuni bangunan/
lot bersebelahan
Kesesuaian Tapak
Jenis bangunan yang sesuai.
Rumah sebuah (banglo).
Rumah berkembar.
Rumah teres (lot tepi dengan kawasan lapang dan
tidak menyebabkan kesesakan dan gangguan
lalulintas).
Rumah pangsa (tingkat bawah).
Bangunan pejabat (tingkat 1 hingga 2 kecuali dengan
sokongan Jabatan Perkhidmatan Bomba).
Bangunan komersil (mengikut sokongan Jabatan
Perkhidmatan Bomba).
Bangunan kilang (mengikut sokongan Jabatan
Kesihatan dan Jabatan Keselamatan dan Kesihatan
Pekerja).
20
Kesesuaian Tanah
Tidak terletak di hadapan jalan utama. Jalan keluar masuk
sekurang-kurangnya 10 meter dari simpang utama.
Mempunyai kawasan permainan yang secukupnya di luar
bangunan pusat.
Kehendak Pengiklanan
Ditulis dalam Bahasa Melayu.
Kedudukan di tempat yang sesuai.
Kehendak Bangunan
Kehendak tangga (sekiranya bangunan bertingkat) :
- Mempunyai dua tangga (laluan) bagi masa kecemasan.
- Tangga kayu dan konkrit hendaklah di atas permaidani
atau bahan lembut.
- Tangga hendaklah dipasang dengan pagar (railings)
dengan ketinggian sesuai denganketinggian kanak-
kanak.
Kehendak Pengudaraan dan Pencahayaan
Pengudaraan boleh kawal hendaklah 20% daripada
keluasan lega lantai.
Pengudaraan bebas hendaklah 10% daripada keluasan
lega lantai.
Pencahayaan semulajadi hendaklah 20% daripada
keluasan lega lantai.
Kehendak Tingkap dan Pintu
Semua pintu dan tingkap hendaklah dibuka dari bahagian
dalam.
Tingkap jenis bebilah (louvres) tidak dibenarkan.
Semua pintu dan tingkap di tingkat atas bangunan yang
dipasang dengan jeriji hendaklah dari jenis yang boleh
dibuka.
Semua jeriji yang digunakan di tingkat bawah hendaklah
dari jenis yang tidak tajam dan merbahaya serta boleh
dibuka.
Menyediakan dua pintu yang berasingan (1 hadapan dan1
belakang).
21
Kehendak Kegunaan Ruang
Menyediakan ruang untuk kemudahan belajar dan
bermain.
Menyediakan ruang berasingan (sick bay).
Menyediakan ruang dapur.
Menyediakan ruang penyediaan makanan.
Mempunyai ruang penyimpanan makanan.
Pengasingan ruang antara bayi dengan kanak-kanak lain.
4.4 PERATURAN JABATAN PERKHIDMATAN BOMBA
DAN PENYELAMAT
Bangunan
Keadaan Bangunan Yang Dibenarkan
Mempunyai lebih daripada 1 tangga (bagi bangunan
bertingkat).
Tidak mengandungi bahan-bahan bahaya.
Kedudukan tadika tidak melebihi had kelengkapan
tangga jentera bomba (bandaraya 40 meter, bandar kecil
10 meter).
Bukan bangunan tingkat basement.
Ciri Keselamatan Bangunan
Berhampiran dengan tangga keselamatan bagi tadika
yang terletak dalam bangunan bertingkat.
Mematuhi jarak perjalanan maksimum (tiada sistem
sprinkler 30 meter, mempunyai sistem sprinkler 43 meter,
had jalan mati 9 meter, jarak minimum antara dua pintu 5
meter).
Mematuhi had maksimum mengikut bilangan pintu keluar.
Kehendak Teknikal Dinding
Antara tadika dengan bahagian lain (dinaikkan ke paras
tingkat)
- tempoh ketahanan api (TKA) 2 jam.
Bilik penyediaan dengan tadika (dinaikkan ke paras lantai
tingkat)
- TKA 2 jam.
Dinding pejabat (TKA 1/2 jam).
22
Kehendak Kemudahan Keluar dan Pengosongan
Premis.
Mengadakan tanda keluar lampu kecemasan jenis kuasa
tersendiri.
Mengadakan trolley nisbah 1:6.
Mewujudkan refuge area:
- Ruang lobi.
- Koridor.
- Kawasan terlindung dalam tadika.
Mengadakan alat pencegah kebakaran dari jenis yang
diluluskan:
- 2 unit 4.5 kg. alat pemadam api mudah alih jenis debu
kering.
- Alat pengesan asap jenis kuasa tersendiri.
Operasi
Kehendak Langkah Keselamatan
Tidak dibenarkan menggunakan lilin/pelita.
Tidak dibenarkan menggunakan ubat nyamuk.
Tidak dibenarkan merokok dalam premis.
Tidak dibenarkan pembakaran terbuka atau memasak.
Jika ada aktiviti, hendaklah dijalankan di kawasan
berasingan yang mempunyai ketahanan api yang
dibenarkan.
Tidak dibenarkan membawa masuk kanak-kanak ke
dalam ruang penyediaan.
Plug point yang rendah hendaklah ditutup dengan
kemas.
Tidak dibenarkan menggunakan penyambungan wayar.
4.5 PERATURAN JABATAN KESIHATAN
Persekitaran (Operasi)
Premis dan Kawasan Sekeliling Perlu Dalam Keadaan
Kemas dan Bersih.
Rumput dipotong dari semasa ke semasa.
Tiada bahan buangan serta botol/tin yang menakung air.
23
Bangunan
Kehendak Kemudahan Kebersihan
Menyediakan elbow tap.
Menyediakan susur tangan (handrails) untuk kanak-
kanak yang kurang upaya.
Mangkuk tandas tidak melebihi 150mm (6") tinggi dari
paras lantai.
Basin mencuci tangan dengan ketinggian tidak melebihi
600mm (2") hendaklah disediakan secukupnya.
Bangunan (Operasi)
Komponen Bangunan
Dinding di dalam dan di luar bangunan, siling dan lantai
hendaklah sentiasa dalam keadaan bersih dan
memuaskan setiap masa.
Lantai bilik mandi, tandas dan tempat buang air kecil
serta parit hendaklah sentiasa di dalam keadaan bersih,
tidak licin dan air tidak bertakung.
Mengadakan dapur, bilik mandi dan tandas yang sesuai
dan memuaskan serta bersih pada setiap masa.
Mempunyai ruang dengan kemudahan-kemudahan
membasuh yang lengkap.
Mempunyai tempat membuang sampah atau
menggunakan tong sampah dan karung plastik seperti
yang ditetapkan.
Mematuhi kehendak minimum keluasan lantai 3.5 meter
persegi.
Longkang di dalam kawasan tadika hendaklah ditutup
dengan
papan tetulang konkrit untuk keselamatan.
Peralatan/Perabot/Kemudahan Dalam Bangunan
Semua perabot, alat-alat elektrik dan sebagainya
hendaklah berada dalam keadaan bersih dan
memuaskan.
Mengadakan katil/tempat tidur yang sesuai dan
mencukupi.
24
Menyediakan barang-barang permainan yang elok dan
tidak berbentuk tajam.
Mengadakan kelengkapan permainan yang sesuai dan
selamat.
Mengadakan telefon di bangunan pusat.
Mengadakan buku daftar kanak-kanak dengan butir-butir
ibu/bapa/penjaga.
Mengadakan buku pelawat.
Kehendak Perubatan dan Kesihatan
Mengadakan peti kecemasan di tempat yang sesuai.
Mengadakan pegawai perubatan pelawat dan butir-butir
mengenai pegawai tersebut hendaklah dikemukakan.
Mengadakan seorang yang berkel ayakan dan
berpengalaman untuk menjaga kanak-kanak.
Mengemukakan laporan pemeriksaan perubatan tahunan
(X-Ray dan T.Y.B) bagi pelesen dan pekerja.
Orang yang menghidap sebarang penyakit dilarang masuk
ke dalam bangunan pusat.
Binatang-binatang peliharaan seperti anjing, kucing, burung
dan sebagainya tidak dibenarkan berada di dalam
bangunan.
Penyediaan Makanan
Menyediakan makanan yang seimbang untuk kanak-kanak.
Dilarang menyediakan makanan ringan kepada kanak-
Semua botol dan puting susu mesti dibasmi kuman.
Makanan halal hendaklah disediakan untuk kanak-kanak
yang beragama Islam.
Alat-alat yang digunakan untuk menyediakan makanan
hendaklah bersih.
Keadaan tempat menyediakan makanan hendaklah bersih.
Tempat stor bahan-bahan makanan mestilah bersih clan
selamat.
Kehendak Umum
Mengadakan peraturan keselamatan yang memuaskan.
25
5. STRATEGI OPERASI PERNIAGAAN TADIKA
5.1 PENGENALAN
Aspek ini merumuskan penemuan tentang perkara-
perkara seperti sumber pembekalan perkhidmatan,
aspek pekerjaan, kelayakan tenaga kerja, keluasan
ruang perniagaan dan maklumat pelajar.
5.2 Keperluan Bahan dan Suber
Bagi membolehkan perkhidmatan tadika dijalankan
dengan berkesan, seti ap usahawan perl u
mempertimbangkan untuk memiliki sumber bahan bagi
keberkesanan perkhidmatan yang ditawarkan. Di
antara bahan-bahan yang perlu disediakan ialah :
Bahan Sumber Perbekalan
Pembelajaran Al-Ameen Serve Holding Sdn. Bhd.
(Buku/nota) No. 8, Ground Floor, Jalan AUIA/4F
Tmn. Keramat Permai,
54200 Kuala Lumpur.
Tel :03-4575139/140
Fax : 03-4575132
Mahir Publications Sdn. Bhd.
No. 39, Jalan Nilam 1/2
Subang Square FTTS
Subang Hi-Tech Industrial Park
Batu Tiga, 40000 Shah Alam
Selangor
Tel : 03-7379044
Fax : 03-7379043
Bookman Sdn. Bhd.
No. 25, Jalan Maju 2/1
Taman Lembah Maju
68000 Ampang, Selangor
Tel : 03-4910200/012-3918715
26
Peralatan/Kemudahan Power Price Marketing
Pembelajaran (Meja/ No. 17/1, Jalan Tiara 3
kerusi/ papan putih dll.) Bandar Baru Klang
41150 Klang, Selangor
Tel : 03-3432909/012-2511324
Fax : 03-3432909
Peralatan/Kemudahan Power Price Marketing
Riadah (Play House/ No. 17/1, Jalan Tiara 3
play side dll.) Bandar Baru Klang
41150 Klang, Selangor
Tel : 03-3432909/012-2511324
Fax : 03-3432909
Pengangkutan Syarikat pengangkutan
berhampiran
5.3 BILANGAN PEKERJA
Secara purata bilangan pekerja sektor perkhidmatan
tadika ialah 7 orang. Bilangan pekerja terendah ialah 2
orang dan tertinggi ialah 21 orang. Pecahan bilangan
pekerja mengikut kategori sepenuh masa dan separuh
masa adalah seperti berikut :
Tertinggi Purata Terendah
Sepenuh Masa (orang) 15 6 2
Separuh Masa (orang) 6 1 0
5.4 KATEGORI PEKERJA
Secara purata, setiap perniagaan perkhidmatan tadika
mempunyai 7 orang pekerja. Pecahannya mengikut
kategori adalah lima orang guru atau jurulatih, seorang
pekerja pentadbiran clan seorang pekerja am.
27
5.5 KELAYAKAN GURU
Kebanyakan perniagaan perkhidmatan tadika mempunyai
guru atau tenaga pengajar yang kelayakan minima di
peringkat Sijil Pelajaran Malaysia. Bagaimana pun tenaga
pengajar yang mempunyai kelulusan yang lebih tinggi
seperti ijazah, diploma atau sijil tadika dapat membantu
kecemerlangan mutu perkhidmatan.
5.6 INSTITUSI LATIHAN PENGURUSAN TADIKA
Terdapat beberapa institusi yang terlibat dalam
memberikan latihan pengurusan tadika kepada mereka
yang berminat dalam bidang ini. Latihan tersebut terbuka
kepada pemilik perniagaan atau bakal pengusaha tadika
dan tenaga pengajar/pendidik perniagaan perkhidmatan
tadika. Di antara institusi latihan yang ada ialah :
1. Persatuan Tadika Malaysia
No. 58, Jalan SS 2/72, 47300 Petaling Jaya
Tel : 03-79574610 Fax : 03-79544610
2. Al-Ameen Serve Holding Sdn. Bhd.
No. 8, Tingkat Bawah, Jalan AU 1A/4F
Taman Keramat Permai 54200 Kuala Lumpur
Tel : 03-42575132 Fax : 03-42575132
3. Institut Pengajian Ilmu-Ilmu Islam
Kg. Sg. Ramal Dalam, 43000 Kajang,
Selangor Tel : 03-89265853 Fax : 03-89263213
u/p : Tn. Hj. Kamaruddin Musa
4. Tadika Sri Montessori Sdn. Bhd.
No. 91, Jalan Gasing, 46000 Petaling Jaya, Selangor
Tel : 03-79575755 Fax : 03-79563580
e-mail : admin@montessori.edu.my
5. Persatuan Taska Negeri Selangor
No.1, Jalan SS 18/2A, Subang Jaya
47500 Selangor
Tel/Fax : 03-7382735
u/p : Pn. Ismaliza Ismail
28
5.7 RUANG
Dari segi keluasan ruang, ia boleh dibahagikan kepada
dua aspek iaitu keluasan keseluruhan tapak perniagaan
dan keluasan ruang perniagaan. Keluasan keseluruhan
tapak perniagaan merujuk kepada keluasan ruang pejabat,
bilik darjah, ruang stor, ruang dapur dan kawasan riadah.
Manakala ruang perniagaan merujuk kepada keluasan
ruang pejabat, bilik darjah, ruang stor dan ruang dapur
sahaja.
Kebanyakan perniagaan perkhidmatan tadika mempunyai
keluasan purata tapak perniagaan sekitar 1,020 meter
persegi atau 10,979 kaki persegi. Keluasan terendah
adalah 500 meter persegi dan keluasan tertinggi ialah
2,000 meter persegi.
Dari segi keluasan ruang perniagaan pula, kebanyakan
perniagaa perkhidmatan tadika mempunyai keluasan
purata sekitar 285 meter persegi atau 3,068 kaki persegi.
Keluasan terendah ialah 200 meter persegi dan keluasan
tertinggi ialah 800 meter persegi.
5.8 BILANGAN BILIK DARJAH
Dari segi keperluan bilangan bilik darjah, didapati
kebanyakan perniagaan perkhidmatan tadika mempunyai
purata lima (5) buah. Bilangan bilik darjah terendah ialah
satu dan yang tertinggi ialah sepuluh buah.
5.9 PELAJAR
Bilangan purata pelajar bagi sesebuah perniagaan
perkhidmatan tadika ialah 88 orang. Jumlah ini secara
umumya bermaksud bahawa setiap bilik darjah diisi
dengan 16 orang pelajar untuk tujuan memberi keselesaan
dan perhatian kepada pelajar. Angka ini juga menunjukkan
29
bahawa purata 5 kelas adalah kadar minima jika tadika
ini dibuat secara komersil.
5.10 MASA OPERASI
Kebanyakan perni agaan perkhi dmatan tadi ka
menawarkan perkhidmatan pada hari-hari berkerja
sahaja. Masa beroperasi ialah dari jam 7.45 pagi hingga
5.30 petang.
Hari : Isnin hingga Jumaat sahaja
(Tiada kelas pada cuti umum dan cutimingguan)
Masa :Sesi Pagi 7.45 pagi hingga 10.30 pagi
Petang 2.45 petang hingga 5.30 petang
30
6. STRATEGI PEMASARAn PERNIAGAAN TADIKA
6.1 PENGENALAN
Aspek ini menerangkan tentang rangkaian produk
atau perkhidmatan yang ditawarkan, peratus
keuntungan yang diperolehi oleh industri, isu tentang
segmen pasaran, konsep perkhidmatan, penetapan
harga produk, strategi edaran lan promosi.
6.2 Rangkaian Produk atau Perkhidmatan
Senarai rangkaian produk atau perkhidmatan yang
melengkapi keperluan pasaran adalah antara isu
penting dalam menentukan keuntungan dan
kesinambungan sesebuah perniagaan perkhidmatan
tadika. Kebanyakan perniagaan perkhidmatan tadika
mempunyai senarai produk atau perkhidmatan tadika
meliputi perkhidmatan tadika, penjagaan kanak-
kanak, kelas bahasa, senilukis,muzik, agama dan
perkhidmatan pengangkutan.
Dalam industri ini, terdapat usahawan yang hanya
menawarkan produk tadika sepenuhnya. Sebahagian
kecil pula menawarkan produk tadika dan produk lain
secara serentak. Produk-produk lain meliputi
penjagaan kanak-kanak, kelas bahasa, kelas
seni l uki s, kel as muzi k, kel as agama dan
pengangkutan. Antara sebab utama ialah, di bawah
produk perkhidmatan tadika, pembelajaran tentang
kelas bahasa, senilukis, muzik, agama telah pun diberi
penekanan.
Kebanyakan pengusaha tadika tidak menawarkan
perkhidmatan pengangkutan sebagai sebahagian dari
rantaian produk mereka. Usahawan bidang ini lebih
cenderung menggunakan perkhi dmatan
pengangkutan yang disediakan oleh pengusaha
pengangkutan sedia ada di kawasan berdekatan.
Bagaimana pun jika usahawan yang terlibat dalam
perniagaan perkhidmatan tadika dapat menawarkan
31
perkhidmatan pengangkutan sebagai satu produk
tambahan, mereka mempunyai kelebihan bersaing
dengan pengusaha tadika yang lain.
6.3 Kadar Keuntungan
Dari segi peratus untung kasar, didapati di kalangan
perniagaan perkhidmatan tadika mencatat kadar yang
berbeza. Secara purata, kadar keuntungan kasar yang
diperolehi ialah 15% hingga 50% sahaja. Manakala kadar
keuntungan bersih pula ialah sekitar 5 hingga 30% sahaja.
Bagai mana pun kebanyakan pengusaha tadi ka
memperolehi kadar untung bersih sekitar 10% sahaja.
Kadar keuntungan (kasar dan bersih) yang diperolehi
memberi implikasi kepada pulangan pelaburan dan
kel angsungan perkhi dmatan yang di tawarkan.
Keuntungan yang diperolehi membolehkan perniagaan
diteruskan dan dikembangkan.
6.4 Segmen Pasaran
Bahagian ini menerangkan tentang aspek segmen
pasaran dari segi agihan segmen mengikut bangsa dan
umur. Kebanyakan ibu bapa menghantar anak-anak
mereka ke sekol ah tadi ka yang menawarkan
pembelajaran melalui bahasa melayu dan bahasa
inggeris. Namun demikian, bagi kaum Cina, mereka
mempunyai tadika yang dijalankan melalui bahasa mereka
sendiri.
Manakala dari segi umur pula, kebanyakan perkhidmatan
tadika mensasari pelanggan dalam kategori berumur 6
tahun dan 5 tahun. Segmen umur di bawah 5 tahun adalah
kecil. Begitu juga dengan peringkat umur 3 tahun. Ini
bermakna segmen pasaran berumur di bawah 5 tahun
sewajarnya diberi perhatian oleh pengusaha tadika di
masa-masa hadapan (jika kumpulan sasaran adalah
kanak-kanak 5 tahun ke bawah - perniagaan yang terlibat
ialah Taska).
32
6.5 Konsep Perniagaan Tadika
Pengurusan tadika sebagai sebuah entiti komersil diurus
berasaskan beberapa konsep yang tertentu. Di antara
konsep pengurusan tadika yang diamalkan ialah
berasaskan konsep agama, Montenssori, KBSR dan
Konsep 3M atau kombinasi di antara konsep-konsep
tersebut.
Pengurusan berasaskan konsep agama bermakna
operasi tadika tersebut dijalankan dengan menekankan
kepada pendidikan agama kepada pelajar-pelajar.
Kurikulum pendidikan yang digunapakai adalah
sebagaimana yang dikeluarkan oleh Jabatan Agama Islam
Selangor (JAIS) atau lain-lain persatuan agama seperti
ABIM (Angkatan Belia Islam Malaysia) atau JIM (Jemaah
Islam Malaysia). Kandungan kurikulum pengurusan tadika
berasaskan konsep agama meliputi :
Mengenal Diri dan Kesihatan.
Akhlak (Tauhid, Ibadat dan Sirah).
Bacaan asas Al-Quran melalui kaedah Qiraati atau Iqra.
Penekanan latihan dan bacaan jawi.
Asas tulisan dan membaca.
Asas mengira (Matematik).
Asas Bahasa Melayu, Bahasa Inggeris dan Bahasa
Arab.
Sains
Latihan sembahyang secara amali setiap hari.
Riadah.
Manakala konsep pengurusan Montessori pula adalah
satu pendekatan berasaskan falsafah pendidikan yang
diasaskan oleh Dr. Maria Montessori (1870 -1952) di mana
penekanan diberikan kepada persediaan pelajar untuk
memasuki sekolah rendah dan pembentukan keterampilan
diri. Pengurusan tadika Montessori disyaratkan perlu
mendapat didikan dan seliaan oleh Pusat Montessori
33
di London, di mana kurikulum yang digunakan adalah
berasaskan kepada kurikulum yang dikeluarkan oleh Pusat
Montessori di London. Bahasa pengantar utama ialah Bahasa
Inggeris kecuali pengajaran tentang Bahasa Malaysia/Cina
dan kelas agama. Di antara kandungan kurikulum pengurusan
tadika berasaskan konsep Montessori meliputi :
English Language (Thematic Approach)
English Reading Program
Phonics
Writing Skill
Mathematics
Art and Craft
Music And Movement
Computer
Health And Fitness
Cultural Studies
Bahasa Malaysia/Cina
Bahasa Malaysia/Chinese Reading Program
Islamic Studies/Moral
Pengurusan tadika berasaskan Konsep KBSR (Kurikulum
Baru Sekolah Rendah) memberi penekanan kepada
persediaan pelajar untuk memasuki persekolahan darjah satu.
Kurikulum yang digunakan ialah berasaskan kepada garis
panduan yang dikeluarkan oleh pihak Kementerian Pelajaran
Malaysia atau Jabatan Pelajaran Negeri. Di antara kandungan
kurikulum pengurusan tadika berasaskan konsep KBSR ialah:
Asas Bacaan - Bahasa Malaysia dan Bahasa Inggeris
Asas Mengira (Matematik)
Asas Kemahiran Hidup Dan Reka Cipta
Asas Pendidikan Islam/Moral
Asas Pendidikan Seni
Asas Pendidikan Muzik
Asas Sains
Asas Pendidikan Jasmani dan Kesihatan
Kelas Agama dan Fardu Ain
Konsep Pengurusan 3M (Menulis, Mengira dan
Membaca) pula memberi penekanan kepada pelajar-
pelajar tentang kemahiran menulis, mengira dan membaca.
Dari segi kandungan kurikulum pengurusan berasaskan 3M
tidak banyak bezanya dengan konsep KBSR, cuma
penekanan dalam konsep 3M diberikan kepada
meningkatkan kemahiran menulis, mengira dan membaca
di kalangan pelajar berbanding pengurusan berasaskan
KBSR - lebih kepada persediaan untuk memasuki sekolah
rendah. Setiap pengusaha perkhidmatan tadika perlu
mempertimbangkan untuk mengadaptasikan mana-mana
konsep pengurusan tadika yang sesuai. Keputusan untuk
memilih konsep pengurusan tadika tertakluk kepada
faktor-faktor berikut :
Pengetahuan dan asas pendidikan pengusaha
Keperluan pekerja yang berkelayakan
Faktor pasaran - wujudnya pasaran bagi konsep
berkenaan di sekitar jejari 10KM dari premis yang
dicadangkan.
6.6 Penetapan Harga Perkhidmatan
Pada dasarnya penetapan kadar harga produk/
perkhidmatan tadika adalah berbeza di kalangan
pengusaha tadika. Harga yang ditetapkan kebiasaannya
berdasarkan pakej produk, jangka masa pelajar berada
di premis dan daerah lokasi perkhidmatan ditawarkan.
Yuran bulanan dan tahunan dikenakan kepada setiap
pelajar. Yuran tahunan dikenakan sekali sahaja (sila lihat
perkara 6.3 untuk perincian).
6.7 Edaran Produk
Aspek edaran meliputi keluasan pasaran sasaran serta
perkhi dmatan pengangkutan yang di tawarkan.
Kebanyakan perkhidmatan tadika mensasari pasaran pada
jarak keluasan pasaran sekitar 10KM dari lokasi premis.
34
35
Hanya sedikit sahaja perkhidmatan tadika mensasari
pasaran melebihi 10KM. Ini bermakna pemilihan lokasi
sangatlah penting dalam menentukan dayamaju
perniagaan perkhidmatan tadika.
Dari segi kedudukan lokasi premis pula didapati
kebanyakan lokasi perkhidmatan tadika ialah di lot premis/
perniagaan tepi (corner lot unit). Walaupun tiada syarat
khusus yang mewajibkan sesebuah perniagaan
perkhidmatan tadika dijalankan pada lot tepi, tetapi
kecenderungan memilih lot tepi memberi kelebihan bagi
membolehkan keluasan mencukupi untuk ruangan bilik
darjah, padang permainan dan ruang pejabat.
6.8 Media Promosi
Akti vi ti promosi sangat penti ng dal am usaha
memperkenalkan produk dan seterusnya mempengaruhi
penggunaan produk tersebut. Walaupun pada dasarnya
perniagaan perkhidmatan tadika bukan berorientasikan
keuntungan bahkan lebih kepada memberi perkhidmatan.
Kebanyakan perkhidmatan tadika yang ada menekankan
kepada falsafah memberi perkhidmatan pendidikan
kepada masyarakat setempat berbanding kepentingan
keuntungan semata. Ini menyebabkan matlamat utama
aktiviti promosi dalam perniagaan tidak diberi penekanan
ketara. Di antara media utama aktiviti promosi meliputi
pengedaran brosur, sepanduk, aktiviti tahunan, kad
perniagaan dan word of mouth. Penggunaan media
moden seperti laman web dan elektronik tidak begitu
ketara. Penggunaan media moden dalam aktiviti promosi
perkhidmatan tadika wajar dipertimbangkan kerana skop
edarannya yang luas, kos efektif yang rendah dan tanda
keprihatinan kepada perubahan teknologi pendidikan.
6.9 BELANJAWAN PROMOSI
Peruntukan tahunan untuk aktiviti promosi adalah kecil jika
dibuat secara perbandingan. Ini menyebabkan aktiviti
promosi melibatkan penggunaan media dan kekerapan
aktiviti promosi yang terhad. Keadaan ini tidak sesuai
kerana aktiviti promosi sewajarnya dianggap sebagai satu
bentuk pelaburan untuk memperkenalkan produk dan
seterusnya menyakinkan pengguna tentang kepentingan
dan kebaikan menggunakan perkhidmatan yang
ditawarkan.
Kebanyakan perni agaan perkhi dmatan tadi ka
memperuntukkan perbelanjaan kurang daripada RM3,000
setahun untuk aktiviti-aktiviti promosi mereka.
36
37
7 STRATEGI PENTADBIRAN PERNIAGAAN TADIKA
7.1 Pejabat Pentadbiran
Dari segi keperluan pejabat pentadbiran, didapati
bahawa hampir kesemua perniagaan tadika di
Lembah Kelang memperuntukxkan sebuah ruang
pejabat dalam premis perniagaan mereka. Keluasan
ruang pejabat ini tidak penting kerana ia digunakan
hanya untuk menempatkan rak fail dan peralatan
pejabat.
7.2 KEPERLUAN PERABOT DAN PERALATAN
Peral atan yang di perl ukan untuk mentadbi r
perniagaan tadika terdiri daripada perkara-perkara
yang berikut :
Satu set perabot meja dan kerusi untuk pengurus
dan kerani
Sebuah komputer
Sebuah pencetak
Alat tulis dan rak-rak fail
7.3 TENAGA KERJA PENTADBIRAN
Tidak ramai tenaga kerja pentadbiran yang diperlukan
oleh perniagaan tadika. Kebanyakan perniagaan yang
ditemui mempunyai seorang pengurus dan seorang
kerani sahaja.
7.4 PERSATUAN TADIKA/TASKA
Sebagai pengusaha perkhidmatan tadika sewajarnya
setiap pengusaha menganggotai mana-mana
persatuan yang berkaitan. Dengan menyertai
mana-mana persatuan berkaitan, mereka dapat
menyalurkan pandangan serta mengemukakan
masalah dengan cara yang lebih berkesan.
1. Persatuan Tadika Malaysia
No. 58, Jalan SS 2/72, 47300 Petaling Jaya.
Tel :03-79574610 Fax : 03-79544610
2. Persatuan Taska Negeri Selangor
No. 1, Jalan SS 18/2A, Subang Jaya
47500 Selangor
Tel/Fax : 03-568382735
u/p: Pn. Ismaliza Ismail
38
39
8 IMPLIKASI KEWANGAN PERNIAGAAN TADIKA
8.1 PENGENALAN
Aspek ini menerangkan tentang aspek kos pelaburan
dan pendapatan bagi perniagaan tadika. Di samping
itu, aspek ini juga menganalisis pulangan modal bagi
perniagaan tersebut.
8.2 KOS PELAKSANAAN PROJEK
Kos pelaksanaan projek ialah segala kos yang
diperlukan bagi melaksanakan sesuatu projek
perniagaan. Kos ini meliputi kos pelaburan aset tetap,
pelaburan modal pusingan dan kos pra-operasi.
Jadual 8.1, 8.2 dan 8.3 menunjukkan purata kos
pel aksanaan proj ek dan peri nci annya bagi
perkhidmatan tadika. Purata kos pelaksanaan projek
bagi menjalankan perkhidmatan tadika dan penjagaan
kanak-kanak adalah sebanyak RM71,290. Manakala
kos pelaksanaan projek bagi perkhidmatan tadika
sahaja ialah RM69,028.
Jadual 8.2
Purata Kos Pelaksanaan Projek
Jenis Pelaburan Tadika & Penjagaan Tadika
Kanak-Kanak
Pelaburan Aset Tetap RM 60,980 RM 57,850
Pelaburan Modal Kerja RM 8,540 RM 9,153
Kos Pra-Operasi RM 1,770 RM 2,025
Jumlah RM 71,290 RM 69,028
Jadual 8.2
Perincian Kos Pelaksanaan Projek
(Tadika & Penjagaan Kanak-Kanak) (n = 26)
Kategori Kos purata minimum tertinggi
(RM) (RM) (RM)
Kos Aset Tetap 60,980 5,000 250,000
Modal Kerja (bulanan):
Kos Pentadbiran 4,947 1,300 13,300
Kos Pemasaran 450 0 5,000
Kos Operasi 3,143 0 14,000
Pra-0perasi 1,770 0 11,500
Bilangan Kanak-Kanak (purata) 88 orang
Jadual 8.3
Perincian Kos Pelaksanaan Projek
(Tadika Sahaja) (n = 20)
Kategori Kos purata minimum tertinggi
(RM) (RM) (RM)
Kos Aset Tetap 57,850 5,000 250,000
Modal Kerja (bulanan):
Kos Pentadbiran 5,096 1,300 13,300
Kos Pemasaran 563 0 5,000
Kos Operasi 3,494 0 3,530
Pra-Operasi 2,025 0 11,500
Bilangan Kanak-Kanak (purata) 87 orang
40
41
8.3 KOS PELABURAN
Kos Aset Tetap
Aset-aset tetap yang dimiliki terdiri daripada tanah,
bangunan, perabot dan kelengkapan dan kenderaan. Bagi
keseluruhan perniagaan (tadika clan penjagaan kanak-
kanak), pelaburan terhadap aset tetap, secara purata
bernilai RM 60,980. Bagi pengusaha yang menjalankan
perkhidmatan tadika sahaja, purata pemilikan aset tetap
bernilai RM 57,850.
Modal Kerja
Modal kerja (atau modal pusingan) merangkumi kos
pentadbiran, kos pemasaran dan kos operasi. Terdapat
j uga sebi l angan tadi ka yang menanggung kos
pra-operasi.
Kos Pentadbiran.
Kos ini merangkumi pembayaran gaji kakitangan, sewa
tanah dan bangunan, utiliti dan sebagainya. Secara
purata, kos pentadbiran yang terlibat bagi mengendalikan
perkhidmatan tadika dan penjagaan kanak-kanak ialah
RM 4,947 sebulan dan bagi tadika sahaja ialah RIM 5,096.
Kos Pemasaran.
Kos pemasaran ialah segala kos yang diperuntukkan bagi
membiayai segala aktiviti pemasaran perniagaan. Di
antara contoh perbelanjaan pemasaran ialah kos promosi.
Secara purata, kos pemasaran ialah sebanyak RM450
sebulan bagi tadika dan penjagaan kanak-kanak dan
RM563 bagi tadika sahaja.
Kos Operasi.
Kos operasi ialah segala kos yang diperlukan bagi
membiayai ssegala perbelanjaan operasi. Di antara
contoh kos operasi ialah pembelian bahan makanan,
bahan pengajaran dan utiliti.
Secara purata kos operasi ialah RM3,143 sebulan bagi
tadika dan penjagaan kanak-kanak dan RM3,494 bagi
tadika sahaja.
Pada keseluruhannya, secara purata jumlah modal kerja
ialah RM8,540 sebulan bagi perkhidmatan tadika dan
penjagaan kanak-kanak dan RM9,153 sebulan bagi tadika
sahaja (lihat Jadual 8.4).
Jadual 8.4
Jumlah Pelaburan Modal Kerja Bulanan
Jenis Kos Tadika & Penjagaan Tadika
Kanak-Kanak
Kos Pentadbiran RM 4,947 RM 5,096
Kos Pemasaran RM 450 RM 563
Kos Operasi RM 3,143 RM 3,494
Jumlah RM 8,540 RM 9,153
Kos Pra-Operasi
Kos ini membabitkan perbelanjaan yang ditanggung
sebelum memulakan operasi seperti pendaftaran,
ubahsuaian, pembayaran deposit dan sebagainya. Secara
purata, belanja pra-operasi yang ditanggung ialah
RM 1,770 bagi perkhidmatan tadika dan penjagaan kanak-
kanak dan sebanyak RM 2,025 bagi tadika.
8.4PENDAPATAN
Pendapatan utama perniagaan merangkumi yuran
pendaftaran, yuran pendidikan prasekolah dan yuran
penjagaan kanak-kanak.
Yuran Pendaftaran
Kebanyakan perniagaan tadika mengenakan yuran
pendaftaran sebanyak RM50.00. Yuran terendah ialah
sebanyak RM10.00 dan tertinggi berjumlah RM200.
42
43
Secara purata yuran yang dikenakan ialah RM60 setahun
setiap kanak-kanak (lihat Jadual 8.5).
Yuran Pendidikan Pra-Sekolah (Tadika)
Kebanyakan perniagaan tadika mengenakan yuran
bulanan di antara RM101 hingga RM150. Yuran terendah
ialah sebanyak RM80 sebulan dan tertinggi RM200
sebulan. Secara purata, yuran bulanan dikenakan
sebanyak RM149 bagi setiap kanak-kanak (lihat
Jadual 8.5).
Yuran Penjagaan Kanak-Kanak
Di samping pendidikan pra-sekolah, terdapat juga
perniagaan tadika mengendalikan penjagaan kanak-
kanak. Kebanyakan perniagaan tadika mengenakan yuran
di antara RM51 hingga RM100. Bagi kes tertentu, ada juga
perniagaan yang mengenakan yuran penjagaan melebihi
RM200 sebulan. Secara purata, jumlah yuran ialah RM218
sebulan bagi setiap kanak-kanak.
Pendapatan dan Kos
Terdapat dua faktor utama yang mempengaruhi untung, iaitu
jumlah jualan (sama ada dalam bentuk bilangan kanak-
kanak atau ringgit) dan jumlah kos (kos tetap dan kos
berubah). Pengiraan mudah bagi menentukan untung ialah:
Jualan - Jumlah Kos = Untung
atau
Jualan -[Kos Tetap + Kos Berubah] = Untung
Kos perniagaan boleh diklasifikasikan kepada kos tetap
dan kos berubah. Kos tetap merupakan belanja perniagaan
yang tidak berubah walaupun bilangan kanak-kanak
berubah, manakala kos berubah pula merupakan belanja
yang berubah secara langsung dengan kadar yang sama
dengan perubahan terhadap bilangan kanak-kanak.
Bagi tujuan analisis, kos bagi mengendalikan tadika boleh
diklasifikasikan seperti berikut:
Kos Tetap : susunilai aset tetap
kos pentadbiran
kos pemasaran
Kos Berubah : kos operasi
Titik Pulangan Modal
Analisis ini hanya membabitkan pengendalian tadika (pra
sekolah). Pengiraan titik pulangan modal membabitkan
pendapatan dan kos. Bagi membolehkan pengiraan dibuat
secara munasabah, pengusaha tadika dibahagikan
kepada dua kumpulan: (1) pengusaha yang memiliki
bangunan sendiri, dan (2) pengusaha yang menyewa
bangunan.
Bagi memudahkan pengiraan titik pulangan modal,
maklumat berikut perlu diketahui:
(i) pendapatan yang diperolehi daripada seorang kanak-
kanak,
(ii) Kos Tetap dan
(iii) kos berubah bagi seorang kanak-kanak.
Bagi tujuan analisis, hanya pengendalian pendidikan pra-
sekolah (tadika) sahaja diambil kira. Ini kerana pendidikan
tadika merupakan perkhidmatan utama yang ditawarkan.
Pendapatan dan kos bulanan secara purata bagi dua
kumpulan pengusaha ditunjukkan seperti di Jadual 8.5.
44
45
Jadual 8.5
Pendapatan dan Kos Bulanan
Bangunan Menyewa
Sendiri Bangunan
Pen dapatan dari seorang kanak-kanak RM 154 RM 154
Jumlah pemilikan aset tetap RM 180,000 RM 15,931
Kadar purata susutnilai tahunan 8% 10%
bangunan, kenderaan, perabot, peralatan)
Kos: Kos Tetap
Susutnilai aset tetap RM 1,200 RM 133
Kos pentadbiran RM 3,795 RM 5,257
Kos pemasaran RM 750 RM 500
Jumlah kos tetap RM 5,745 RM 5,890
-Kos Berubah
Kos operasi RM 5,525 RM 2,677
Kos berubah bagi setiap kanak-kanak , RM 63 RM 31
Kos pra-operasi tidak diambil kira dalam analisis ini kerana kos ini
merupakan kos permulaan yang dibelanjakan sebelum perniagaan
beroperasi. Oleh yang demikian, kos tersebut bukan merupakan
perbelanjaan dalam operasi harian tetapi merupakan perbelanjaan
modal yang dianggap aset kepada perniagaan.
Titik pulangan modal (x) merupakan titik di mana untung bersamaan
dengan kosong, iaitu :
Jualan - Jumlah Kos = RM0
atau
Jualan -[Kos Tetap + Kos Berubah] = RM0
46
Jadual 8.6
Pengiraan Titik Pulangan Modal
Memiliki Banpunan Sendiri Menyewa Bangunan
Jualan - [Kos Tetap + Kos Berubah] =RM0 Jualan - [Kos Tetap + Kos Berubah] = RM0
RM154 (x)- [RM5,745 + RM63(x)] =RM0 RM154(x)- [RM5,890 + RM31(x)] = RM0
RM154 (x)- RM63 (x) =RM5,745 RM154 (x)- RM31 (x) = RM5,890
91 (x) =RM5,745 RM123 (x) = RM5,890
Bilangan Kanak-Kanak (x) =63 Bilangan Kanak-Kanak (x) = 48
Jumlah jualan (63 x RM154) =RM9,702 Jumlah jualan (48 x RM154) = RM7,392
Bilangan kanak-kanak yang diperlukan bagi memenuhi jumlah kos ialah
seramai 84 orang (jika memiliki bangunan sendiri) dan 48 orang (jika
menyewa bangunan), manakala jumlah jualan yang diperlukan bagi
memenuhi jumlah kos ialah RM 12,936 sebulan (jika memiliki bangunan
sendiri) dan RM 7,392 (jika menyewa bangunan).
47
9 FAKTOR FAKTOR KEJAYAAN
9.1 PENGENALAN
Aspek ini merumuskan penemuan tentang faktor-faktor
penyumbang kepada kejayaan sebuah perniagaan
perkhidmatan tadika.
Faktor-faktor kejayaan ditakrifkan sebagai sebarang
penyebab utama menyumbang kepada kelangsungan
(continuity) dan keuntungan (profitability) sesebuah
perniagaan. Faktor-faktor kejayaan boleh dipecahkan
kepada dua kategori utama iaitu faktor yang berkait
dengan ciri-ciri usahawan dan faktor yang berkaitan
dengan ciri-ciri perniagaan itu sendiri.
9.2 Ciri-ciri Keusahawanan
Faktor ciri usahawan merujuk kepada perilaku atau
keperibadian seseorang semasa mengurus sesebuah
perniagaan. Perlaku atau keperibadian seseorang
memainkan peranan penting sama ada menyumbang
atau merosakkan urusniaga sesebuah perniagaan.
Kategori ciri-ciri usahawan dibahagikan kepada tiga
(3) komponen penting. Komponen tersebut ialah aspek
pengetahuan (knowledge), kemahiran (skills) dan
tingkahlaku (attitude).
Aspek pengetahuan meliputi ilmu atau maklumat yang
dimiliki oleh seseorang yang membolehkan mereka
mengurus sesebuah perniagaan dengan jayanya.
Manakala kemahiran pula merujuk kepada kebolehan
atau kepakaran yang dimiliki oleh seseorang usahawan
dan sangat berguna dalam membantu kebolehan
mereka mengurus sesebuah perniagaan. Tingkahlaku
pula merujuk kepada aspek dalaman diri atau
perlakuan seseorang usahawan semasa mengurus
perniagaan.
Jadual 9.1 menunjukkan tentang ciri-ciri penting yang perlu
ada pada seseorang usahawan dal am bi dang
perkhi dmatan tadi ka. Ci ri -ci ri tersebut menj adi
Penyumbang utama kepada kejayaan mengurus
sesebuah perniagaan perkhidmatan tadika
Dalam aspek pengetahuan - elemen ini meliputi
pengetahuan dalam bidang pendidikan tadika, tentang
perilaku kanak-kanak dan berpengetahuan dalam
perniagaan. Manakala elemen kemahiran meliputi
kemahiran dalam bidang komunikasi interpersonal dan
kemahi ran komuni kasi hubungan atau busi ness
networking. Dalam aspek tingkahlaku pula ciri-ciri seperti
ketegasan, keberanian, minat atau sukakan kanak-kanak,
kecekalan/kesabaran, kerja kuat, dedikasi dan peramah
menjadi resipi utama kejayaan pengurusan perkhidmatan
tadika.
Jadual 9.1 : Ciri-ciri Keusahawanan
Ciri Perincian
Tingkahlaku Minat atau Sukakan Kanak-kanak
Kerja Kuat
Dedikasi
Kecekalan/Kesabaran
Peramah
Ketegasan
Keberanian
Kemahiran Komunikasi
Perhubungan Awam/Business Networking
Pengetahuan Dalam Bidang Pendidikan Kanak-Kanak/Tadika
Tentang Perilaku Kanak-kanak
Berpengalaman Dalam Perniagaan
48
9.3CIRI PERNIAGAAN
Faktor kedua penting ialah ciri-ciri perniagaan itu sendiri.
Setiap perniagaan pada dasarnya adalah berbeza dari
segi sifat dan ciri-cirinya. Setiap usahawan perlu
mengesan ciri-ciri yang penting yang perlu ada pada
sesebuah perniagaan perkhidmatan tadika yang berjaya.
Ciri-ciri dominan bagi sebuah perniagaan perkhidmatan
tadika yang berjaya dipecahkan kepada empat kategori
utama iaitu program atau produk, premis, tenaga kerja
dan citra perniagaan(Business image). seperti di Jadual
9.2.
Program atau produk merujuk kepada sebarang bentuk
perkhidmatan yang ditawarkan kepada pelanggan.
Manakala premis pula merujuk kepada lokasi dalaman
dan luaran premis perniagaan. Kumpulan tenaga kerja
meliputi tenaga kerja di bahagian pendidikan, pekeranian
dan sokongan. Manakala citra perniagaan adalah merujuk
kepada good will atau nama baik perniagaan itu sendiri.
49
Dalam aspek program atau produk yang ditawarkan,
faktorkejayaan adalah terdiri daripada kurikulum terkini, aktiviti
tahunan, pemakanan dan kaedah pengajaran. Manakala
aspek premis pula merujuk kepada lokasi yang strategik,
hiasan dalaman perniagaan yang menarik, keluasan kawasan
premis dan kebersihan kawasan perniagaan. Dalam aspek
tenaga kerja pula tuntutan kepada keperluan mempunyai
kumpulan tenaga kerja terlatih, mereka sukakan kanak-kanak
dan semangat kerja berpasukan menjadi faktor terpenting.
Dari segi citra perniagaan faktor kejayaan yang dikesan ialah
orientasi pencapaian dalam perkhidmatan, rangkaian
perniagaan, mempunyai cawangan tambahan, reputasi sedia
ada dan perkhidmatan yang mesra.
Jadual 9.2 : Ciri-ciri Perniagaan
Ciri Perincian
Program Kurikulum Pendidikan
Aktiviti Tahunan
Pemakanan (Halal & Bersih)
Kaedah Pengajaran
Premis Lokasi Strategik
Hiasan Dalaman
Keluasan Kawasan Premis
Kebersihan Persekitaran (dalam dan luar premis)
Tenaga Kerja Mutu Tenaga Kerja (tenaga kerja terlatih)
Sukakan Kanak-Kanak Semangat Kerja Berkumpulan
Citra Perniagaan Orientasi Pencapaian Dalam Perkhidmatan
Rangkaian Perniagaan (Business Networking)
Cawangan Tambahan
Reputasi Perniagaan Sedia Ada
Perkhidmatan Mesra
50