A

U N IV E

UK AL

S JN1 9 7 5 T AB F OY I

- UTICAJ SUPSTRATA NA RAST I RAZVOJ PELARGONIJE (Pelargonia peltatum L.) PROIZVEDENE IZ REZNICA -

uak Uro

UVOD
Pelargonija vodi porijeklo iz June Amerike i pojasa Sredozemnog mora, gdje raste na suhim i sunanim poloajima. Rod Pelargonium broji oko 250 vrsta sa danas preko 6.000 noviteta Puzajua pelargonija (Pelargonia peltatum L.) ima tanko, puzavo stablo i na listovima 5 jasno izdiferenciranih renjeva. Listovi su sjajni, svijetlo zeleni ponekad slini brljenu. Mnogo se gaji zbog mnotva razliito obojenih cvjetova i veoma dugog perioda cvjetanja

Pelargonija se moe proizvoditi generativnim (sjetvom sjemena) i vegetativnim putem (reznicama). Proizvodnja iz reznica je veoma esto i dugo bila jedini nain proizvodnje. Reznice sa matinih biljaka se skidaju zalamanjem. Koritenje hormona za oiljavanje reznica kod ove cvjetne vrste nije neophodno, jer se ona vrlo dobro oiljava i bez hormona. Oiljavanje traje 20 25 dana pri temperaturi supstrata od 220C i temperature vazduha od 200C. Proizvodnja reznica se obavlja u periodu od juna do septembra i od januara do aprila

Priprema reznice Pelargonia peltatum L. za oiljavanje

MATERIJAL I METOD RADA

* Cilj ovog rada bio je da se pokae koliki je uticaj supstrata na rast i razvoj rasada cvjetne vrste Pelargonia peltatum L. Kao poetni sadni materijal koritene su ve oiljene reznice pelargonije forme peltatum-puzajua forma, koje su podjeljene u dvije grupe sa po 30 biljaka. Ukupno u ogledu je bilo 60 reznica Pelargonia peltatum L.
Oiljene reznice Pelarginia peltatum L. spremne za presaivanje

Prva grupa biljaka presaena je u komercijalni supstrat (treset -Baltisches substrat Hawita Baltic ) i imale su oznaku KS. Drugu grupu inile su biljke presaene u mjeavinu treseta i batenske zemlje u odnosu 2:1 i koritena je oznaka KS + .

Treset Baltisches substrat Hawita Baltic, u ogledu je koritena oznaka KS

Batenska zemlja + treset u odnosu 2:1 u ogledu koritena oznaka KS +

Tokom ogleda izvrena su mjerenja morfolokih pokazatelja rasta i razvoja biljaka (visina biljke, broj grana, broj listova, broj pupoljaka, broj cvjetova, broj cvjetnih grana)

Kako bi se ispitao rast i razvoj korjena i nadzemnog dijela rasada, pod uticajem razliitih supstrata, biljke su dopremljene u laboratoriju Poljoprivrednog fakulteta u Banja Luci.

Korjen je oien od supstrata i ispran s destilovanom vodom, potom osuen s papirnatim ubrusima,

nakon ega je izvreno mjerenje svjee mase nadzemnog dijela i korjena svake biljke posebno. Izvagani nadzemni dijelovi i korjenovi upakovani su u odvojene paprinate kesice, uredno oznaeni, i stavljeni u sunicu na suenje.

Suenje biljnog materijala trajalo je do konstantne mase na temepraturi od 70 C, nakon ega je izvreno vaganje suvog nadzemnog dijela i korjena. Masa svjee i suve materije izmjerena je s tanou na dvije decimale i izraena u gramima (g). Dobijeni podaci statistiki su obraeni analizom varijanse te su razlike izmeu koritenih supstrata odreene Ftestom koristei raunarski program VVSTAT.

Biljke nakon suenja

REZULTATI ISTRAIVANJA I DISKUSIJA

S ciljem utvrivanja uticaja supstrata na rast i razvoj rasada puzajue pelargonije (Pelargonia peltatum L.) kroz morfoloke pokazatelje biljke i kroz svjeu i suvu masu korjena i nadzemnog dijela, dobijeni su sledei rezultati.
Tabela 1. Morfoloki pokazatelji rasta i razvoja rasada Pelargonia peltatum pod uticajem razliitih supstrata (VB - visina biljaka; BL - broj listova; BP - broj pupoljaka; BC - broj cvjetova, BCG - broj cvjetnih grana) Table 1. Morphological indicators of growth and development pelargonia seedlings under the influence of different substrates (VB - plant height; BL - number of leaves; BP - number of buds; BC - number of flowers; BCG - number of flowering branches)
Varijanta tretiranja (A) Treatment variant (A) KS (A1)

VB (cm)

BL

BP

BC

BCG

12,91

9,91

1,47

0,24

1,43

KS+ (A2) Prosjek Average LSD

11,43

8,28

1,14

0,21

1,26

12,17

9,09

1,31

0,22

1,34

VB (cm)

BL

BP

BC

BCG

0,05

0,6854

0,6030

0,3243

ns

0,1565

0,01

1,1367

1,000

ns

ns

ns

ns = nije signifikantno (not significant); KS = komercijalni supstrat (commercial substrate); KS+ = komercijalni supstrat + batenska zemlja (commercial substrate + garden soil)

Tabela 2. Svjea i suva masa nadzemnog dijela i korijena rasada Pelargonia peltatum pod uticajem razliitih supstrata (MSVNDmasa svjeeg nadzemnog dijela; MSND-masa suvog nadzemnog dijela; MSVK-masa svjeeg korjena; MSK-masa suvog korjena) Table 2. Fresh and dry mass pelargonia seedlings above-ground part and root under the influence of different substrates (MSVND - fresh above-ground mass; MSND - dry above-ground mass; MSVK - fresh root mass; MSK - dry root mass)

Varijanta tretiranja (A) Treatment variant (A)

MSVND (g)

MSND (g)

MSVK (g)

MSK (g)

KS (A1)

35,48

4,73

2,81

0,42

KS+ (A2)

29,59

4,35

2,04

0,33

Prosjek Average

32,54

4,54

2,43

0,37

LSD 0,05

MSVND (g)

MSND (g)

MSVK (g)

MSK (g)

2,6076

0,2316

0,4726

0,0853

0,01

4,3248

ns

ns

ns

ns = nije signifikantno (not significant); KS = komercijalni supstrat (commercial substrate); KS+ = komercijalni supstrat + batenska zemlja (commercial substrate + garden soil)

ZAKLJUAK
* Cilj svakog proizvoaa je da se na tritu pojavi sa zdravim i kvalitetnim sadnim materijalom. Da bi se to postiglo, potrebno je biljkama obezbjediti optimalne uslove za rast i razvoj (temperatura, vlanost, svjetlost, obezbjeenost hranivima itd). * U svijetu je primjena i upotreba komercijalnih (gotovih) supstrata poznata jo prije mnogo godina. Borova kora i treset nastao razlaganjem Sphagnum mahovine, su dvije najee koritene komponente supstrata koje se trenutno koriste za proizvodnju hortikulturnih biljaka u jugoistonim zemljama SAD-a * U razvijenim zemljama se sve vie koriste alternativni prirodni supstrati. Razlog tome su velike cijene kotanja i dostupnost postojeih "gotovih" supstrata, kao i neplansko koritenje uma i unitavanje ivotne sredine * Bilo koja potencijalna zamjena za treset mora imati odgovarajue fizike i hemijske karakteristike, mora biti dostupan u znaajnoj koliini, ujednaen i ekonomski kompatibilan sa potencijalnim tritima, a jedan od materijala koji zadovoljavaju ove uslove su kokosova vlakna.

* Primjena komercijalnog supstrata (koji sadri sve potrebne makro i mikroelemente neophodne za rast i razvoj biljaka) u ovom istraivanju dalo je pozitivne rezultate, to se ogleda kroz masu korjena i nadzemnog dijela rasada puzajue pelargonije (Pelargonia peltatum L. ). Masa svjeeg i suvog nadzemnog dijela bila je vea kod biljaka koje su presaene i uzgajane na komercijalnom supstratu (treset)

* Svi praeni morfolokih pokazatelja rasta i razvoja rasada puzajue pelargonije (Pelargonia peltatum L) takoe, imali su znaajno vee vrijednosti kod biljaka uzgajanih na komercijalnom supstratu (A1) u odnosu na biljke koje su presaene i uzgajane na mjeavini komercijalnog supstrata i batenske zemlje (A2)

Na osnovu dobijenih rezultata moe se potvrditi opravdanost primjene komercijalnih (gotovih) supstrata u proizvodnji rasada cvjetne vrste Pelargonia peltatum L., iako je njihova cijena nabavke jako velika. U dosadanjim svjetskim istraivanjima uoeno je da su koritene razne zamjene za treset i borovu koru, ali ne i batenska zemlja koju smo u ovom radu pokuali primjeniti kao jednu od alaternativa, tako da oekivano nije dala dobre rezultate.

HVALA NA PANJI...