ICS 93.

020

TRK STANDARDI

TS 7628/Kasm 1989

NDEKLER
0 - KONU, TARF, KAPSAM...................................................................................... 1
0.1 - KONU........................................................................................................................ 1
0.2 - TARFLER................................................................................................................. 1
0.2.1 - Betonarme iksa.................................................................................................................... 1
0.2.2 - Perde ................................................................................................................................... 1
0,2.3 - Kaplama Kaz ................................................................................................................... 1
0.2.4 - Keski (ark) ........................................................................................................................ 1
0.2.5 - Klavuz ereve .................................................................................................................. 1
0.2.6 - Tehizat ............................................................................................................................... 1

0.3 - KAPSAM ................................................................................................................... 1

1 - BETONARME KSA HESAP KURALLARI........................................................... 1

1.1 - GENEL ...................................................................................................................... 1
1.2 - YK KABULLER ...................................................................................................... 1
1.3 - TOPRAK BASIMCI .................................................................................................... 2
1.4 - EMNYET GERLMELER.......................................................................................... 2
1.5 - STABL OLMA........................................................................................................... 2
1.6 - BETONARME KSA YAPIM KURALLARI .................................................................. 2
1.6.1 - Genel ................................................................................................................................... 2
1.6.2 - Betonarme ksann Yapl ................................................................................................. 2

1.7 - BETONARME KSALARIN BAKIMI ........................................................................... 3

1.8 - BETONARME KSALARIN SKLMES................................................................... 3

ICS 93.020

TRK STANDARDI

TS 7628 / Kasm 1989

BETONARME KSA - HESAP, YAPIM, BAKIM VE SKM

KURALLARI
0 - KONU, TARF, KAPSAM
0.1 - KONU
Bu standard, betonarme iksa hesap, yapm, bakm ve sokum kurallarna dairdir.

0.2 - TARFLER
0.2.1 - Betonarme iksa
Betonarme iksa, elverisiz zemin artlarnda yaplan kazlarda kaz yzn desteklemek ve kaz
srasnda ortaya kan yeralt suyunun boaltlmasna yardmc olmak zere kaz hatt boyunca
kurulup, aklan betonarmeden yaplm dey elemandr.

0.2.2 - Perde
Perde, zvana ve lambal olarak yaplm betonarme kaplama kazklarn yan yana aklarak meydana
getirdikleri iksa blmdr.

0,2.3 - Kaplama Kaz

Kaplama kaz, elverisiz zemin artlarnda yaplan kazlarda kaz yzn desteklemek zere, kaz
boyunca dibe aklan, alt ular yass elik veya yuvarlak elik ile donatlm, dey betonarme iksa
elemandr (ekil-1).

0.2.4 - Keski (ark)

Keski (ark), betonarme iksay meydana getiren kazklarn ularnn krlmamas ve zemine rahatlkla
girebilmesi iin kazk ularna konan elik elemanlardr (ekil-1 E, ekil-1 F).

0.2.5 - Klavuz ereve

Klavuz ereve, kaplama kazklar veya betonarme iksalarn kurulmasnda klavuz olmak zere tabii
zemin zerinde yer alan ve ad geen kaplama elemanlarnn akma ilemi iin bir i iskelesi meydana
getirecek ekilde hazrlanan erevedir (ekil-2).

0.2.6 - Tehizat
Tehizat, betonarme iksa elemanlar iine denen demirlerdir.

0.3 - KAPSAM
Bu standard, kazlarda kaz yzlerinin desteklenmesi gereken durumlarda uygulanacak betonarme
iksa hesap, yapm, bakm ve sokum kurallarn kapsar.

1 - BETONARME KSA HESAP KURALLARI

1.1 - GENEL

1)

Betonarme iksa elemanlarnn llendirilmesi, malzemesi ve hesaplanmas TS 500 'e uygun

olmaldr.

1.2 - YK KABULLER
zel bir yk kabul yok ise, TS 498fde verilen deerler alnmaldr. Ayrca hareketli ykler (Ekskavatr
vb.) dikkate alnmaldr.

1) Bu standard metninde atf yaplan Trk Standardlarnn numaralar metnin sonunda verilmitir.

ICS 93.020

TRK STANDARDI

TS 7628 / Kasm 1989

Zemin yknn ve mukavemetinin hesab iin gerekli olan zemin deerleri TS 2519'dan alnmaldr.
Derinlii 4,5 m'den fazla olan kazlarda ilgili zemin mekanii deneyleri yaplmal TS 1900, zemin
kohezyonu iksann denge gvenliine tesir ediyorsa, kaz srasnda bal tabakann ak, damar
genilii ve kvam kontrol edilmelidir.

1.3 - TOPRAK BASIMCI

1.3.1 - Genel olarak iksa, aktif toprak basnc iin hesaplanr.

1.4 - EMNYET GERLMELER

1.4.1 - Betonarme iksalarn llendirilmesinde betonarme elemanlar iin; emniyet gerilmeleri yntemi
kullanlyorsa TS 500'de verilen emniyet gerilmeleri, tama gc yntemi kullanlyorsa TS 500'de
verilen yk ve malzeme katsaylar alnmaldr.

1.5 - STABL OLMA

1.5.1 - Tayc elemanlarn ayr ayr stabil olduunu hesapla gstermekle birlikte btn iksa sisteminin
stabilitesi de salanr.

1.6 - BETONARME KSA YAPIM KURALLARI

1.6.1 - Genel
Kaz yzlerini tutmak ve kaz srasnda ortaya kan yeralt suyunun boaltlmasn salamak zere
betonarme iksann meydana getirdii bir perde kullanlmas durumunda betonarme iksann boyutlar
ve malzeme zelikleri TS 500'e gre hesaplanarak imal edilmelidir.

1.6.2 - Betonarme ksann Yapl

Betonarme iksann nceden dkm esnemez bir altlk zerinde yaplmal ve kullanm yerine
tanmalar ve kurulmalar srasnda tutma yerleri iaretlenerek hasar grmemesi iin gereken tedbirler
alnmaldr.
Lamba ve zvanalar, elik tehizat ile gereince salamlatrmak artyla yamuk veya yarm daire
kesitli olarak (ekil-lA, ekil-1C) byk ekme kuvvetlerine kar koymak durumunda ise, lamba ve
zvana grevini stlenmek zere elikten yaplm ve betonarme iksa tehizatna balanm kilit
profilleri olarak yaplmaldr (ekil-1B).
akma ilemi srasnda zvanada meydana gelen srtnmeyi azaltmak zere lamba betonarme,
iksann yalnz alt ksmnda yaplr (ekil-1C). Bu durumda betonarme iksann lamba yznn geriye
kalan ksm zvana eklinde braklmal ve akldktan sonra dier iksann zvana ile arada kalan
boluk imento erbeti ile doldurularak betonarme iksa duvarnn su geirmezlii salanmaldr.
Betonarme iksann keski biiminde sivriltilmi olan ucu yuvarlak kesitli elik ile tehiz edilmeli (ekil1E), gerektiinde boyuna tehizata balanm zel bir elik ark (ekil-1F) giydirilmelidir.
Betonarme iksann keskisine tesir eden zemin direncinin daha nce aklm olana doru itilmesini
salamak zere keskiler ayn yne doru eimli olarak yaplr.
Betonarme iksann meydana getirdii bir perde yapsnn kelerinde zel ke elemanlar
yaplmaldr (ekil-1D).
akma ileminden nce betonarme iksalar zel bir kaldrma arac ile kurulup klavuz ereve ile
tutturulmaldr.
Kurulmas tamamlanan betonarme iksalar zel bir vurucu ile birer birer aklmal ve akma srasnda,
akma dorultusunun sapmamasna, lamba ve zvanalarn bozulmamasna gereken dikkat
gsterilmelidir.

ICS 93.020

TRK STANDARDI

TS 7628 / Kasm 1989

1.7 - BETONARME KSALARIN BAKIMI

Sulu zeminlerde kaz yzlerini tutmak zere meydana getirilen iksann uzun sre yerinde kalmasndan
betonda geirgenlik meydana gelir.
Geirgenlik olay iksa tehizatnda korozyon meydana getirir. Bu sebeple de beton ile tehizat ayr ayr
alacandan mukavemet der.
Zemin suyu iinde bulunabilecek slfatl sular iksa yzeyinde dklmeler meydana getirir. Geirgenlik
ve dalmay nlemek iin iksa yzeyi asfaltlanmaldr.

1.8 - BETONARME KSALARIN SKLMES

Betonarme iksalarn sklmesi srasnda zeminde kalacak boluun sebep olduu zemin
gevemesinin denge ynnden gvenlii tehlikeye drmemesi iin gereken tedbirler alnr.
bitiminde iksadan sklen malzeme, yeniden kullanlmak zere, gereince temizlenip onarlmal ve
istiflenmelidir.

ATIF YAPILAN TRK STANDARDLARI

TS
TS
TS
TS

498
500
1900
2519

ICS 93.020

TRK STANDARDI

EKL 1 BETONARME PALPLAN RNEKLER

TS 7628 / Kasm 1989

ICS 93.020

TRK STANDARDI

TS 7628 / Kasm 1989

EKL 2 ( a ) KAPLAMA KAZIKLARININ KURULMASINDA KILAVUZ EREVENN YAPILMASI

ICS 93.020

TRK STANDARDI

EKL 2 ( b ) KAPLAMA KAZIKLARININ KURULMASI

TS 7628 / Kasm 1989