Cilt: 54

Say: 641 Mhendis ve Makina 27

malat
Additive Manufacturing
1
ve kaynaklanmasn gerektirdii iin,
bu emek-youn srete malzemelerin
byk bir blmnn skartaya k-
mas sz konusu oluyordu. imdi ise
parann bir kobalt-krom toz yatan-
dan retimi gerekleecek. Bilgisayar
kontroll lazerlerle yataa nokta atla-
r yaplarak istenilen blgelerde metal
alamlar eritiliyor ve bu yolla her biri
20 mikrometre kalnlnda katmanla-
rn tek tek oluturulmas olanakl olu-
yor. Makineler tam belirtilen srede i-
lem yapabildii iin karmak ekilleri
oluturma asndan bu sre ok daha
hzl ilerleyebiliyor. Ayrca aditif retim
genel olarak malzeme korunumunu da
salyor, nk yazc gereksiz artklar
ortadan kaldran biimleri ekillendire-
biliyor ve retimi tipik artklardan ka-
narak salyor.
u an sadece rakipleri deil GEnin di-
er departmanlar da bu sreci dikkatle
izliyor. Byk gaz ve rzgr trbinleri
imal eden GE Enerji & Su, aditif srele
retebilecei paralar imdiden belirle-
mi durumda. GE Salk Hizmetleri de
ultrason makinelerinde kullanlan paha-
Aditif malat
G
eneral Electric (GE) gelenek-
sel retim yntemlerinden
kktenci bir kopuu gerek-
letiriyor. Dnyann en byk jet mo-
torlar tedarikisi olan irketin havac-
lk blm, yeni bir uak motoru iin
retecei bir paray, yakt memesini
metal dkm ve eritme yolu yerine
lazer bask araclyla retmeye ha-
zrlanyor. rn malzemeye tek tek
olaanst ince katmanlar ekleyerek
oluturduu iin aditif retim ad veri-
len bu teknik, GEnin rettii, gaz tr-
binlerinden ultrason makinelerine dek
her eyde kullanlan ok sayda karma-
k paray tasarmlama ve retme bi-
imini byk bir dnme uratabilir.
3 boyutlu basknn endstriyel alandaki
uyarlamas olan aditif retim, tbbi imp-
lantlar gibi baz ni paralarn yapm
ile mhendisler ve tasarmclarn plastik
prototipler retmesi iin zaten kullanl-
maktayd. Ancak binlerce jet motorun-
da kullanlacak kritik bir metal alaml
parann seri retim kararnn alnmas,
bu teknoloji asndan nemli bir d-
nem noktas olma zellii tayor. G-
nmzde tketiciler ve kk giriim-
cilerde azmsanmayacak bir tannrlk
kazanan 3 boyutlu bask teknolojisinin
en nemli ticari etkisi gelecekte imalat
sektrnde grlebilir. (Bu konuda bkz:
The Difference Between Makers and
Manufacturers [Kendisi in Yapanlar
ile Piyasa in Yapanlarn Fark], Ocak/
ubat 2013, MIT Technology Review)
General Electric getiimiz sonbaharda
otomatikletirilmi hassaslkta metal
imalat alannda teknik bilgi ve uzman-
lk sahibi iki irketi satn ald ve hemen
1
MIT Technology Reviewde yaymlanan bu yaz dilimize Bar Gnlen tarafndan evrilmitir. Yaznn orijinaline http://www.technologyreview.
com/featuredstory/513716/additive-manufacturing/ balantsndan ulalabilir.
ardndan da bu teknolojiyi GE Havac-
lk operasyonlarna katma almalar-
na balad. Grubun bu yeni teknolojinin
geni lekte kullanlabileceini uzun
uzun sergilemeye yetecek kadar zaman
yoktu. GEnin Fransz Snecma ile m-
terek giriimi olan CFM International,
3-D baskyla hazrlanacak memeleri
LEAP jet motorunda kullanacak ve bu
motorlarn 2015in sonu veya 2016nn
banda uaklarda kullanlmas hedef-
lenmekte (CFM imdiden bu alanda 22
milyar $lk bir taahhtte bulunmu du-
rumda). Her motorda 10 ila 20 meme
kullanlacak ve GEnin yl ierisinde
yllk 25.000 meme retim ihtiyacna
ulamas bekleniyor.
GEnin memelerin imalatnda aditif
sreci tercih etmesinin altnda, bu tek-
nolojide allagelmi tekniklere oranla
daha az malzeme kullanlyor olmas
yatyor. Bu durum GEnin retim ma-
liyetlerini dryor ve paralar daha
haff olaca iin de uaklardaki yakt
harcamalarnda nemli bir d ola-
na salyor. Konvansiyonel teknik-
ler yaklak 20 kk parann lehim
Dnyann en byk imalatlarndan olan General
Electric (GE), jet paras retiminde 3 Boyutlu Bask
Kullanmaya balyor.
Uak motorlarnda kullanlmak zere tasarlanm fotoraftaki kelepe
prototipleri, aditif retim yoluyla btn ayrntlaryla tasarmlanm kar-
mak ekillerin retilebileceini gsteriyor.
Cilt: 54
Say: 641 Mhendis ve Makina 28
Realistic Simulation, On the Shop Floor
2
retim Blmnde Gereki Simlasyon
M
obil bilgisayarlar imalat
yazlmlar alannda hzl
bir gelime gsteriyorlar.
Getiimiz gnlerde Spring Technolo-
gies irketi, NC simlasyon yazlm ge-
litiricilerinin piyasaya srdkleri son
rn araclyla kullanclara ilk kez
mobil ilevsellik sunduunu duyurdu.
Ocak aynda piyasaya srlen (Win-
dows 8 Pro ve Intel sertifkal) NC Si-
mul Machine 9, Spring Technologies
irketinin makine simlasyonu alannda
en byk nem atfedilen yazlm prog-
ram. Gelitiricisi program yle tan-
tyor: Daha gereki, daha entegre ve
daha akll, malatlarn gerek ve
sanal makineyle ileme evrimlerinde
tam bir gerek zamanl senkronizasyo-
na ulaabilecekleri bir retim ortamna
ulamalar yolunda bir kilometre ta.
Artk operatrler, alan bir makine-
nin yannda durduklar koullarda bile,
gerek zamanl olarak makineyle ileme
srecinin ve dier ilgili verilerin ger-
eki bir grafk sunumuna ulaabiliyor
olacaklar.
Spring Technologies irketinin ABD
genel mdr Silver Proisyye gre
Birok durumda alet - ilenen par-
a arayznde ne olduunu grmek
imknszdr, kaplar kapaldr ve yksek
basnl soutucunun kabinin iinde et-
rafa arpma sesini duyarsnz sadece.
NC Simul 9 sayesinde diye devam
ediyor, mteriler Windows 8 ve
2
American Machinistte yaymlanan bu yaz dilimize Bar Gnlen tarafndan evrilmitir. Yaznn orijinaline http://americanmachinist.com/cad-
cam-software/realistic-simulation-shop-foor balantsndan ulalabilir.
l seramik problar olan g eviricileri
basmak iin bir yntem gelitirmi bile.
GEnin teknoloji ba sorumlusu Mark
Little bu durumu Bu yeni durum bizim
irket hakknda dnme biimimizi te-
melden deiiklie uratyor diyerek
deerlendiriyor.
Malzeme dkm ve makineyle ileme
gibi geleneksel imalat teknikleriyle tm
ilikilerini koparmak GE rn tasarm-
clarna ok byk bir esneklik tanyor.
Aditif imalat makineleri dorudan bir
bilgisayar modelinden hayata uzanyor,
dolaysyla insanlar varolan imalat s-
nrlamalarna dikkat etmek zorunda kal-
makszn tamamyla yeni biimler geli-
tirme olanana sahip oluyorlar. Little
bu durumu Daha nce yapamadmz
yaplandrmalar hayata geirebiliyo-
ruz diyerek vurguluyor.
GE mhendisleri u anda aditif imalat
kullanmn nasl daha geni bir me-
tal alam aralna tayabileceklerini
aratrmaya balam durumdalar, bu
aratrmalara zellikle 3 boyutlu bask
iin tasarmlanm baz malzemeler de
dhil edilmi durumda. rnein GE Ha-
vaclk titanyum, alminyum ve nikel-
krom alamlar kullanm olanaklarn
aratryor. Tekil bir parann ok say-
da alamdan yaplmas olas ve bu da
tasarmclarn malzeme karakteristik-
lerini kalp dkmde olanakl olmaya-
cak tarzda belirleyebilmesini mmkn
klyor. rnein bir motor veya trbin
kanad farkl malzemelerle yaplabilirse
eer, bu durumda kanadn bir ucu kuv-
vet dier ucu s dayankll optimize
edilecek ekilde retilebilir.
Tm bunlar tabii kt zerinde veya
rn gelitirme mhendislerinin bilgi-
sayar tasarmlarnda henz. u an iin
kesin olan u: GEnin motor memesi
(avu iine sacak kklkte bir par-
a), aditif imalatn yksek performansl
karmak rnlerin retilme biiminde
devrimci bir deiim yaratp yaratma-
yacann ilk byk snamas olacak.
Spring irketinin NC Playeri (NC si-
mlasyon grntleyicisi) yklenmi
dokunmatik tablet PCleriyle retim
blmnde yerlerini alabilir ve prog-
ramn tm zelliklerine; kesme takm
kitaplklar, mevcut kesme koullar,
simlasyon, dier para programlar ve
tm ilgili basl dokmanlara ulaabilir-
ler.
NC Simul Machine 9 kullanclar, makineyle ileme srecinin ve
takm tezghnda kullanlabilecek tm dier NC Simul rnlerinin
gereki bir grafk sunumuna sahip oluyorlar.
Bir makine simlasyon
program olan NC Si-
mul 9, artk NC Player
uygulamas kullanlan
dokunmatik tablet
PClerde alabilir
durumda. Programn
tm zelliklerine; kesme
takm kitaplklar,
mevcut kesme koul-
lar, simlasyon, dier
para programlar ve
tm ilgili dokmanlara
ulalabiliyor.