Jaargang 3

nummer 17
30 september
V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T
2009

02 05 07 20
Award voor strijd tegen kanker Kamelenmelk gezonder Aanpak agressie CORPUS ‘reis door de mens’

Van Campen
Menselijk falen op KWF pleit voor
hoger accijns
Consulting
Zie pagina 8
Spoedeisende Hulp op tabaksproducten
KWF Kankerbestrijding pleit voor een accijns-
verhoging op tabaksproducten met minimaal
tien procent. Een dergelijke accijnsverhoging
is het meest (kosten)effectieve middel om het
Extra service: tabaksgebruik onder de Nederlandse bevol-
king te verlagen, vindt het KWF. Op termijn zal
op internet worden de daardoor het aantal mensen dat kanker krijgt
advertenties doorgelinkt dalen.

naar de eigen website Een verhoging van de accijnzen met vijftig

Bijna de helft van alle oorzaken is toe te schrijven aan afdelingen buiten de Spoedeisende Hulp, zoals het
laboratorium.
Als op de Spoedeisende Hulp onbedoeld de
veiligheid van de patiënt in het gedrang komt,
is bij zestig procent van de oorzaken sprake
van menselijk falen. Dit blijkt uit een publicatie
van onderzoekers van het NIVEL en EMGO+
van VUmc in het wetenschappelijke tijdschrift
www.medifix.nl - tel. 013-5111111 BMC Emergency Medicine.
Op de Spoedeisende Hulp in ziekenhuizen
loopt een substantieel aantal patiënten
onbedoelde schade op door de zorg. Een
kwart van deze gebeurtenissen betreft hape-
ringen in de samenwerking tussen de Spoed-
eisende Hulp en andere ziekenhuisafdelingen,
zo blijkt uit onderzoek van het NIVEL en
De facilitaire EMGO+. De meeste basisoorzaken blijken
zorgondersteuner te liggen bij menselijk falen (zestig procent),
gevolgd door organisatorische (25 procent)
en technische (elf procent) oorzaken. Bijna
de helft van alle oorzaken is toe te schrijven
aan afdelingen buiten de Spoedeisende Hulp,
zoals het laboratorium. Het onderzoek is ver-
richt op de Spoedeisende Hulp in tien Neder-
landse ziekenhuizen gedurende een periode
van acht tot veertien weken. Medewerkers
op de afdelingen werd gevraagd onbedoel-
de gebeurtenissen te melden, die werden
gedefinieerd als alle onbedoelde incidenten
die de patiënt hebben geschaad of zouden
kunnen schaden. Mede op basis van recente
patiëntveiligheidsonderzoeken loopt sinds
januari 2008 in de ziekenhuizen in Nederland
het veiligheidsprogramma ‘Voorkom schade,
werk veilig’.
cent (tien procent) op tabaksproducten levert
de overheid zo’n 200 miljoen euro extra finan-
ciële ruimte op. Desondanks is deze verhoging
niet opgenomen in het belastingplan 2010. Een
gemiste kans volgens KWF Kankerbestrijding.
Vooral groepen zoals jongeren en mensen uit
lage inkomensgroepen, twee groepen die het
speerpunt vormen in het gezondheidsbeleid
van het huidige kabinet, zullen minder gaan
roken na een accijnsverhoging. Een verhoging
van vijftig cent (voor een effect op het tabaks-
gebruik dient de verhoging minimaal tien
procent zijn) levert de schatkist zo’n 200 mil-
joen euro extra financiële ruimte op. Met de
accijnsverhoging wordt tegelijkertijd een ander
doel van het kabinet bereikt: minder rokers.

www.isshospitalservices.nl Derde van kankergevallen door ongezond eten

Tel: 030 - 24 24 800
Volgens hoogleraar voeding en gezondheid
Jaap Seidell van de Vrije Universiteit van
Amsterdam is een derde van alle kanker-
gevallen te wijten aan ongezond eten. Hij
zei dit voorafgaand aan een internationaal
congres dat afgelopen vrijdag is gehouden in
Warmenhuizen, bij Alkmaar. Het thema van
dit symposium was de relatie tussen kanker
en eten. Dat die relatie er is, is volgens de
hoogleraar al jaren bekend. Tijdens het con-
gres kwam ook aan de orde dat mensen, als
ze eenmaal kanker hebben, veel baat hebben
bij een goede conditie. Ze kunnen de behan-
Ongezond eten kan kanker veroorzaken. deling dan beter doorstaan.

CNV PUBLIE
K
WA
EZ

VERARGEBEU
AAK

HA RDE
L EN
WWW

IJN
.M

V AKB
OND.NL
 Nummer 17
30 september 2009 2 Actueel

Geslaagd Suikerfeest
Colofon
Uitgever:
in Flevoziekenhuis Award voor strijd
Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322456
Verschillende ziekenhuizen besteedden de
afgelopen weken aandacht aan de ramadan.
In het Flevoziekenhuis in Almere werd dit jaar
tegen kanker
F (0182) 322466 voor het eerst ook het Suikerfeest gevierd.
Eindredactie: Het was volgens het ziekenhuis een groot
Marja den Otter succes.
Opmaak en fotografie:
Gouda Media Groep B.V. Het ziekenhuis veraste vanwege het Suiker-
Druk: feest alle patiënten met een rode roos en er
Wegener NieuwsDruk Gelderland was een lunch met traditionele hapjes uit de
Verspreiding: Turkse, Marokkaanse en Indonesische cultuur.
DHL Amsterdam Alle hapjes waren door eigen medewerkers
Redactie-adres: gemaakt. Het Flevoziekenhuis wil ieder mens
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda respecteren in zijn of haar geloof of levens-
T (0182) 322456 wijze en waar dat maar kan rekening houden
E redactie@ziekenhuiskrant.nl met persoonlijke wensen. Juist in tijden van
Advertentieverkoop: ziekte en onzekerheid kunnen mensen daar
Gouda Media Groep B.V. steun aan ontlenen.
T (0182) 322 451
E info@ziekenhuiskrant.nl
Mw. Anneke de Pater
Mw. Laura Fuykschot

Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke

zorg is samengesteld, kan geen van betrokken
partijen aansprakelijk worden gesteld voor even-
tueel voorkomende fouten.
Algemene servicevragen:
maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;
telefoon (0182) 322 456 of mail naar:
info@ziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
adres: Crabethstraat 38-D
2801 AN Gouda
Tel: (0182) 322 456
info@ziekenhuiskrant.nl
Prijzen: per jaar 74,20 euro
Redactie/tips:
Tips voor de redactie, een redactionele tekst of
een persbericht kunt u mailen naar
redactie@ziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artike-
len niet te plaatsen of in te korten.
Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar ge-
steld in het personeelrestaurant van alle zieken-
huizen in Nederland. Daarnaast wordt de krant
toegestuurd aan leidinggevenden onder wie de
hoofden inkoop in de ziekenhuizen.
De oplage bedraagt 25.000 exemplaren.
Webkrant:
De webkrant is op de avond vóór het verschijnen
van de papieren krant beschikbaar op
www.ziekenhuiskrant.nl In de webkrant worden
enkele pagina’s dagelijks ververst.
Komende verschijningsdata 2009:
Tweewekelijks. Klik op:
www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322456
U zorgt: wij geven u de ruimte!
WWW.HOSPITALLOGISTICS.EU
Magazijnmedewerker Omar Behay schenkt Marok-
kaanse thee tijdens de viering van het Suikerfeest in
het Flevoziekenhuis.
Stijging van aantal
erfelijke ziekten in
Arabische wereld
Een aantal erfelijke ziekten neemt in de
Arabische wereld epidemische vormen aan.
Dat blijkt uit een onderzoek van het Arabische
Centrum voor Genomische Studies in Doebai.
Het centrum telde in de hele Arabische wereld
906 genetische ziekten. Daarvan komen er 200
in zes verschillende Arabische landen regel-
matig voor. Enkele van die 200 ziekten worden
in meer dan honderd personen gevonden op
een populatie van 100.000 mensen. Medisch
gezien betekent dit een epidemie. Het gaat
hierbij met name om ziekten als borstkan-
ker, het Down-syndroom, Thalassaemie en
suikerziekte. Volgens het Arabische centrum
zijn hiervoor twee belangrijke oorzaken
aan te wijzen. Het is in de Arabische wereld
gewoonte dat neef en nicht met elkaar trou-
wen. In Doebai trouwt zelfs veertig procent
met een neef of nicht. Een andere oorzaak is
dat vrouwen in de Arabische wereld tot aan
hun menopauze kinderen baren.
Vrouwen in de Arabische wereld baren tot aan hun
menopauze kinderen, en dat kan nadelige gevolgen
hebben.
Professor Lambin verdient deze prijs voor zijn baanbrekende werk in de strijd tegen kanker.
Professor Philippe Lambin van het onder-
zoeksinstituut GROW van de Universiteit
Maastricht en MAASTRO clinic kreeg op
21 september in Berlijn de prestigieuze
ESTRO Breur Gold Medal award uitgereikt.
Professor Lambin verdient deze prijs voor zijn
baanbrekende werk in de strijd tegen kanker.
Professor Lambin doet onderzoek naar
geïndividualiseerde oncologie met behulp van
een intelligent databasesysteem, dat helpt bij
keuzes maken voor een gerichte behandeling:
het Decision Support System. Tijdens de con-
ferentie hield professor Lambin een lezing
waarin hij zijn onderzoek naar ‘kankerthera-
pie op maat’ (Individualized Oncology and
Voxel Control Probability) toelichtte: “Door
een ongekende toename van inzicht in kanker
op moleculair niveau, een enorme verbetering
van de medische technologie en een explosief
groeiende hoeveelheid beschikbare data op
het gebied van kanker, worden artsen gecon-
fronteerd met een stortvloed aan digitale en
moleculaire data. Hierbij is de hoeveelheid
aan therapeutische mogelijkheden groter dan
Doorbraak in behandeling zestigplussers met
leukemie door hogere dosis chemo
Artsen kunnen levens redden door oudere
patiënten met acute myeloide leukemie een
veel hogere dosis chemotherapie toe te
dienen dan ze nu doen. Bij een deel van de
patiënten stijgt de kans op totale genezing
aanzienlijk. Bij wie de bloedkanker niet ver-
dwijnt, kan de hogere dosering de leukemie
wèl flink verminderen. Dat heeft een team
van internationale onderzoekers, van onder
meer het Erasmus MC in Rotterdam ont-
dekt. De wetenschappers hebben hun door-
braak gepubliceerd in het tijdschrift The New
England Journal of Medicine.
De ontdekking betekent een flinke stap voor-
uit in de behandeling van oudere patiënten
met acute myeloide leukemie, de meest
voorkomende vorm van acute leukemie. De
meeste mensen met deze ziekte zijn ouder dan
zestig jaar en door de vergrijzing dreigt het
aantal patiënten verder toe te nemen. Ouderen
hebben een kleinere kans op genezing omdat
ze minder goed reageren op de chemotherapie.
Bij de behandeling van acute leukemie is de
eerste klap een daalder waard. Het gaat er in
de eerste instantie om de leukemie bij zoveel
mogelijk patiënten terug te dringen, want dan
verdwijnen vaak ook klachten als infecties en
ooit.” Volgens de professor biedt een Decision
Support System uitkomst: “De nieuwe data
laten niet alleen zien dat patiënten en tumoren
onderling sterk verschillen, maar ook dat er
binnen een tumor grote verschillen zijn in
gevoeligheid voor bestraling en medicijnen.
Bijvoorbeeld omdat sommige delen van de
tumor genoeg zuurstof krijgen en andere
niet. Nieuwe ontwikkelingen op het gebied
van radiotherapie, zoals precisiebestralingen,
kunnen daar gebruik van maken en zo een
hogere kans op genezing bieden. Het is moei-
lijk voor medici om al deze informatie over de
patiënt en de tumor juist te wegen bij de keus
tussen de verschillende behandelplannen. Een
Decision Support System ondersteunt de arts
en patiënt bij deze keus.”
‘Therapie op maat’
Zijn ‘therapie op maat’ benadering heeft al
verbeterde resultaten getoond bij de behande-
ling tegen long- en borstkanker.
De uitreiking vond plaats tijdens de groot-
ste Europese kankerconferentie ESTRO 15/
ECCO 34 in Berlijn.
bloedingen. In tweede instantie willen artsen
zorgen dat de leukemie daarna weg blijft en
dus genezing voor meer mensen binnen bereik
komt. De behandeling bestaat uit het toedienen
van twee soorten cytostatica, middelen die de
deling van cellen kunnen stoppen. Al twintig
jaar worden deze middelen wereldwijd in een
bepaalde dosering gebruikt. De onderzoekers
hebben echter in een proef met 800 patiënten
tussen de zestig en 83 jaar de gebruikelijke
dosis van één van de cytostatica (daunorubi-
cin), verdubbeld. Het blijkt dat daardoor bij
meer patiënten de behandeling aanslaat. De
leukemie wordt veel krachtiger teruggedron-
gen en dat gebeurt al meteen na de eerste kuur.
Het succes is het grootst bij de jongste groep
(zestig tot 65 jaar). Bij bijna driekwart van hen
werd de leukemie met succes teruggedron-
gen, terwijl dit bij de oude dosis bij slechts
de helft van de patiënten gebeurde. Hoewel
soms de leukemie daarna terugkeerde, bleek
bovendien de kans op blijvende genezing toe
te nemen van 23 procent naar 38 procent. “Het
bijzondere is dat het verdubbelen van de dosis
niet leidt tot meer bijwerkingen bij de patiënt.
Ze betalen dus geen hogere prijs”, zegt Bob
Löwenberg, hoogleraar Hematologie bij het
Erasmus MC en coördinator van de studie.

Actueel
‘Maatregelen Klink
duperen patiënt’
Patiënten moeten eerst naar de huisarts voor een verwijsbriefje, anders draaien ze voortaan zelf op voor de
kosten.
De NVZ vereniging van ziekenhuizen is
verrast en ontstemd over twee maatregelen
die minister Klink van Volksgezondheid voor
de komende jaren in petto heeft. Patiënten
die zonder verwijsbriefje naar een polikliniek
gaan of zich melden bij de Spoedeisende
Hulp, draaien voortaan zelf op voor de kosten.
Daarmee dupeert de minister de patiënt en
creëert hij onwerkbare situaties in zieken-
huizen, aldus de NVZ.
In 2010 wil de VWS-minister 48 miljoen
euro besparen op polikliniekbezoeken. Dat
bedrag zou een jaar later naar 78 miljoen euro
oplopen. Patiënten die zonder verwijsbriefje
bij de polikliniek komen, moeten voortaan
zelf de rekening betalen. De NVZ verbaast
zich over deze plotselinge maatregel en kan
zich niet voorstellen dat de minister denkt
daar zulke grote bezuinigingen mee te kunnen
realiseren.
Spoedeisende hulp
Ook patiënten die de Spoedeisende Hulp
bezoeken zonder eerst langs de huisarts te
gaan, worden door de minister gedupeerd:
ze krijgen hun rekening niet meer vergoed.
Volgens de NVZ mag de patiënt niet worden
gestraft voor het feit dat voor hem onduide-
lijk is waar hij terechtkan. Bovendien komen
ziekenhuizen in een onmogelijke situatie als
Leveroperatie live te volgen in bioscoopzaal
Het Erasmus MC in Rotterdam organiseert de
Klinische les dit jaar in Pathé Schouwburg-
plein. Het thema van het publieksevenement
is ‘Kanker, innovatie in topzorg’. Het program-
ma zoomt in op behandelingen van kanker-
patiënten in Erasmus MC – Daniel den Hoed
Oncologisch Centrum. Daarbij wordt duidelijk
dat technische hoogstandjes mogelijk zijn
door teamwork van artsen, medisch onder-
steunende medewerkers en patiënten. De
Klinische les vindt plaats op dinsdag 13 okto-
ber. Belangstellenden kunnen zich aanmelden
via klinischeles@erasmusmc.nl.
Het publiek kan van 9.00 tot 12.00 uur live
een operatie volgen in zaal 4 van Pathé. Het
gaat om een leverresectie die wordt uitge-
voerd in Erasmus MC - Daniel. Het team in de
operatiekamer neemt de lever uit het lichaam
van de patiënt, om vervolgens een tumor uit
de lever te kunnen verwijderen. Daarna wordt
de lever teruggeplaatst. Een chirurg in de
bioscoopzaal heeft verbinding met de OK.
Hij geeft toelichting en beantwoordt vragen
van het publiek. Ook komen de patiënt en
medewerkers in ondersteunende functies aan
3 30 september 2009
ze de vele tienduizenden patiënten die zich
momenteel op de spoedeisende hulp laten
behandelen moeten gaan weigeren.
Duidelijkheid
Het komende begrotingsjaar wordt een cru-
ciaal jaar voor de branche. Ziekenhuizen zitten
midden in een aantal belangrijke ingezette
trajecten; die moeten nu eerst worden afge-
maakt. Een aantal van deze trajecten, zoals
kapitaallasten, het DBC-verbeterplan ‘DBC’s
onderweg naar transparantie’, prestatie-
bekostiging en uitbreiding B-segment, zijn
aan elkaar gekoppeld en kennen ook een grote
onderlinge afhankelijkheid. Daarom is de
branche er veel aan gelegen dat daarover snel
duidelijkheid komt en dat de einddatum van
1 januari 2011 wordt gehaald. Er is al sprake
van een tot twee jaar achterstand op het eerder
ingezette pad. Dat maakt dat in de overgangs-
situatie een aantal vreemde mengvormen
bestaat, met alle nadelen van dien. NVZ-
voorzitter Roelf de Boer: “Geef de sector het
vertrouwen, stel heldere kaders als regering,
bied zekerheid en laat betrokkenen niet in
onduidelijkheid over de richting waarheen we
gaan! De minister moet nu écht doorzetten
op een aantal ingezette trajecten, en het veld
de gelegenheid geven om hun werk daarin te
doen. Dat komt ons gezamenlijke doel, het
werken aan de kwaliteit van zorg, ten goede”.
het woord. ‘s Middags van 13.00 tot 15.00
uur vinden presentaties plaats van een zoge-
naamde ‘klinische trial’ en de ‘cyber-knife’.
Bij een klinische trial werken patiënten mee
aan wetenschappelijk onderzoek naar nieuwe
behandelingen van kanker. De ‘cyber-knife’ is
een geavanceerde laser waarmee tumorcellen
in het lichaam nauwkeurig bestraald en ver-
nietigd kunnen worden. Aan het woord komen
een patiënt, een arts-onderzoeker, een fysicus,
en een nurse practioner.
Speeddating
Scholieren en verpleegkundigen die zich
oriënteren op een (vervolg-)opleiding kunnen
in de lunchpauze (van 12.00 tot 13.00 uur)
speeddaten met verschillende functies in het
universitair medisch centrum, waaronder:
(gespecialiseerd) verpleegkundige, laborant,
operatiesassistent, anesthesiemedewerker en
geneeskundestudent. Het Erasmus MC orga-
niseert de Klinische les in het kader van de
nationale Kennismaand. Meer informatie op
www.erasmusmc.nl/klinischeles. Aanmelden
via klinischeles@erasmusmc.nl.
Nummer 17
Ontspanningsoefening via ziekenhuistelevisie
Kalmeringsmiddelen en slaapmiddelen wor-
den niet meer vergoed vanuit de basisver-
zekering. Uit onderzoek blijkt dat ontspan-
ningsoefeningen een goed en gezond
alternatief vormen. Het Sint Lucas Andreas
Ziekenhuis in Amsterdam start in oktober
daarom met het uitzenden van ontspannings-
oefeningen voor opgenomen patiënten, via de
ziekenhuistelevisie.
“Als een berg opzien tegen een onderzoek of
operatie, niet kunnen slapen, pijn, doodsangs-
ten uitstaan. Veel patiënten op de verpleeg-
afdeling Cardiologie kampen met dit soort
problemen”, vertellen psycholoog Ineke
Kersten en fysiotherapeut Ellis Averzaat van
de afdeling Cardiologie. Zij ontwikkelden
daarom een cd met vier ontspanningsoefe-
ningen. “Een ziekenhuisopname is een stress-
volle gebeurtenis. De ontspanningsoefeningen
Delftse kinderarts Van der Lely in Zweden voor
Europese alcoholaanpak
Kinderarts Nico van der Lely was gastspreker
tijdens de Europese conferentie over alcohol
en gezondheid, die op 21 en 22 september
door het Zweedse ministerie van Gezond-
heid en Sociale Zaken werd georganiseerd.
De conferentie moet bijdragen aan een lange
termijn strategie om alcoholgerelateerde
schade in de Europese Unie te verminderen.
Van der Lely sprak in Zweden over de multi-
disciplinaire werkwijze voor de behandeling
van jongeren met alcoholvergiftiging en de
landelijke registratie van alcoholvergifti-
gingen. Van der Lely zette in Nederland de
alcoholproblematiek onder jongeren op de
kaart. Samen met kinder- en jeugdpsycho-
loog Mireille de Visser ontwikkelde hij in
het Reinier de Graaf ziekenhuis in Delft een
protocol voor jongeren met een alcohol-
Van der Lely zette in Nederland de alcoholproblematiek onder jongeren op de kaart.
Opkomst vaccinatie wintergriep redelijk stabiel
De opkomst voor vaccinatie tegen de jaarlijks
terugkerende wintergriep onder risicogroe-
pen lag vorig jaar op hetzelfde hoge niveau
als in de jaren daarvoor.
De vaccinatiegraad tegen de griep van de
hoogrisicopopulatie bleef redelijk stabiel, zo
blijkt uit de griepvaccinatiemonitor van het
Landelijke Informatie Netwerk Huisartsen-
zorg (LINH) van IQ healthcare, het NIVEL,
LHV en NHG. Afgelopen seizoen kregen
voor het eerst ook gezonde mensen tussen de
zestig en 65 jaar een gratis griepprik aange-
boden. Hierdoor is zowel de omvang van de
hoogrisicopopulatie als de vaccinatiegraad
onder de totale bevolking toegenomen tot
respectievelijk 30,5 en 21,8 procent. In 2008
verminderen de stress en bevorderen het her-
stel. Ze helpen opgenomen hartpatiënten op
een goede manier met hun angsten en pijn
om te gaan,” lichten zij toe. In oktober start
het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis de proef
‘Beter in het ziekenhuisbed’, waarbij via de
ziekenhuis-tv 24 uur per dag de ontspannings-
oefeningen worden uitgezonden voor opgeno-
men hartpatiënten. Reageren deze patiënten
positief, dan worden vanaf begin volgend jaar
op alle verpleegafdelingen de oefeningen uit-
gezonden via de ziekenhuis-tv. Hartpatiënten
doen de ontspanningsoefeningen nu al bij de
poliklinische hartrevalidatie. Ellis Averzaat:
“Hartpatiënten gaven tijdens hun revalidatie
aan dat zij graag al tijdens hun opname van
de ontspanningsoefeningen hadden willen
weten. Ook vroegen ze om een cd waarmee ze
thuis konden oefenen. Nu komen we aan beide
wensen tegemoet.”
vergiftiging. Van der Lely: ”Het is goed dat
er in Europees verband interesse is voor onze
Nederlandse aanpak”. Onder de naam ‘voor-
kom alcoholschade bij jongeren’ wordt de
aanpak van de Delftse polikliniek voor Jeugd
& Alcohol momenteel in verschillende Neder-
landse ziekenhuizen getest op toepasbaarheid
waarna het concept in Nederland en eventueel
in het buitenland uitgerold kan worden. Het
Reinier de Graaf ziekenhuis en het Partner-
ship Vroegsignalering Alcohol (PVA) leiden
het project. Het ministerie van Volksgezond-
heid, Welzijn en Sport steunt en financiert het
project. Naast Delft zijn er ook poliklinieken
voor Jeugd & Alcohol in Medisch Centrum
Leeuwarden, het Westfriesgasthuis in Hoorn
en de combinatie Máxima Medisch Centrum/
Catharina Ziekenhuis in Eindhoven.
was 85 procent van de patiënten met hart- en
vaatziekten of diabetes mellitus gevaccineerd
tegen de griep en 75 procent van de patiënten
met een longaandoening. De vaccinatiegraad
onder de mensen van zestig jaar en ouder is
76,9 procent. Waarbij net als in voorgaande
jaren gezonde ouderen zich beduidend minder
laten vaccineren dan de ouderen die ook een
medische indicatie hebben (63,8 procent
tegenover 84,9 procent). Komende winter
krijgt men naast de reguliere wintergriep te
maken met de Mexicaanse griep (nieuwe
influenza A(H1N1). Daartegen wordt apart
gevaccineerd. De nieuwe vaccinatie wordt niet
gecombineerd met de vaccinatie tegen winter-
griep. Beide vaccinaties zijn belangrijk.
 Nummer 17
30 september 2009 4 Advertentie

NOOIT MEER DIKKER WORDEN. Wetenschappers bevestigen:

ARTSEN ONTDEKKEN HORMONEN
OORZAAK OVERGEWICHT.
Overgewicht en zwaarlijvigheid is
een ziekte, een stofwisselingspro-
ARTSEN DOEN bleem veroorzaakt door een dis-
REVOLUTIONAIRE balans van 3 hormonen insuline,
ONTDEKKING serotonine en het groeihormoon.
INTERNATIONAAL MEDISCH TEAM
Een international medisch team (waar-
onder cardiologen, gynaecologen, en-
docrinologen,…) leidde een internati-
onal onderzoek naar overgewicht en
zwaarlijvigheid.
Dit resulteerde tot de opmerkelijke
conclusie dat overgewicht en zwaarlij-
vigheid een ziekte is. Het heeft niets
te maken met een gebrek aan zelfdis-
cipline, maar een stofwisselingspro-
bleem, dat voortkomt uit een verstoord
evenwicht in de hormoonhuishouding.
Het medische team besloot dat de bes-
te manier om dit verstoord evenwicht
te herstellen de voeding was.
Ondertussen zijn talloze vrouwen en
mannen genezen van hun overgewicht en
weer gezond zonder dikker te worden.
Uw voeding is uw medicijn.
“zwaarlijvigheid is een
ziekte!”
DEELNEMEN IS SIMPEL! naar een maandelijks gewichtsverlies
tussen de 7 en 10 kilo. Zodra u 1 tot
Het TLC individuele dieetprogramma is
3 kilo van uw streefgewicht af bent,
een pilloze methode om gewicht te ver-
wordt opnieuw bloed geprikt en volgt
liezen. Allereerst wordt er via uw huis-
arts of laboratorium bloed afgenomen
een stabilisatieprogramma van 20 da-
en een analyse gemaakt. Aan de hand
gen om uw hormonen te stabiliseren,
zodat u na het programma weer nor-
hiervan stelt het team een persoonlijk
maal kan eten zonder dik te worden.
voedingsprogramma samen en legt een
Tijdens het hele traject worden deelne-
streefgewicht vast. Binnen twee weken
mers aan het voedingsprogramma des-
kan met het dieet gestart worden. Een
kundig begeleid.
smakelijk dieet dat afhankelijk van de
waarden bestaat uit bijvoorbeeld vis, Geen pillen, geen shakes,
vlees groente, fruit, kaas en yoghurt. geen injecties...
Wie zich hieraan houdt, kan uitkijken Uw voedsel is uw medicijn!
Mijn laatste dieet!

ARIENA VAN DER REE: “Veel mannen en vrouwen hebben evenals ik het ene na het
andere dieet tevergeefs gevolgd. Ik was gelukkig nog net niet moegestreden, toen ik
een medisch specialist leerde kennen bij het onderzoeksteam van TLC International.
Hij vertelde mij over het individuele dieetprogramma van TLC.
Enthousiast volgde ik mijn persoonlijk programma en verloor 32 kilo in 3 maanden.
Ik weet nu dat mijn eerdere pogingen niet berusten op een gebrek aan doorzettings-
vermogen maar aan onvoldoende inzicht in de werking van het menselijk lichaam”.

TLC Benelux - vestigingen Baarn, Budel, Eindhoven, Den Bommel,

>>`܈Ž]Ê,œÌÌiÀ`>“ÊEÊ-V…œœÀÊUÊÜÜܰ̏VLi˜iÕÝ°˜
iÊœvʓ>ˆÊۜœÀÊii˜ÊÛÀˆLˆÛi˜`ʎœÃÌiœœÃÊVœ˜ÃՏÌ\ 0800-8522667 admin@tlcbenelux.nl

Hammarplast medicijncupjes:
YHLOLJHQJHFHUWL¿FHHUG
Met medicijnen worden nog steeds veel fouten gemaakt.
De inspectie stelt daarom zware eisen aan de distributie.
Met medicijncupjes kan het volgende fout gaan:
- verwisselen van patiënten en deelrondes
- verkeerde doseringen
- laten vallen en vervuiling
De eisen van de inspectie, in heel Europa afgesproken, zijn daarom:
- juist gebruik van de materialen
- nauwkeurige aanduiding van mililiters
    FHUWL¿FHUHQYDQGHFXSMHVSHUVWXN
    HUNHQQLQJGRRUHHQFHUWL¿FHUHQGHLQVWDQWLH
Als u kiest voor de cupjes van Hammarplast kiest u daarom voor veiligheid:
    GHRI¿FLsOHFHUWL¿FHULQJKHHIWSODDWVJHYRQGHQ
- niveau aanduiding tot 30 ml
/2* , 0(',&$/ - meerdere kleuren per deelronde
Medische producten en informatie bij de patiënt

- CE-merk en nummer in de bodem van elk cupje

U kunt de cupjes bestellen bij
- dispensers, deelbladen en accessoires zijn ook verkrijgbaar
Logimedical B.V.
per stuk
YRRUKHHQ$]LPHG
€ 37,50
Molenbaan 6 nieuw:
2908 LM Capelle aan den IJssel
dispensers voor cupjes breed smal
T 010 - 258 29 29
F 010 - 442 30 04
I www.logimedical.nl

Voeding
Kamelenmelk is
mogelijk gezonder
dan koemelk
De gezonde eigenschappen van kamelenmelk hangen samen met hoge concentraties ontstekingsremmende eiwit-
ten: lactoferrine, immoglobulines, lysosime en lactoperoxydase. Deze kunnen een gunstige rol spelen bij het
voorkomen van maag- en darmklachten.
Melk van de eenbultige kamelensoort, de
dromedaris, wordt van oudsher geroemd om
haar gezondheidsbevorderende eigenschap-
pen. Sinds 2007 is onbewerkte kamelenmelk
ook in ons land te koop. Fontys Pedago-
gisch Technische Hogeschool Wageningen
onderzoekt in samenwerking met NIZO Food
Research, Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede
en Wageningen Universiteit hoe de gezonde
kenmerken die aan de melk worden toe-
geschreven de basis kunnen vormen van
nieuwe, gezonde en commercieel aantrekke-
lijke producten.
De dromedarissen worden gemolken met een
speciaal voor hen ontwikkelde melkmachine
die hun welzijn niet beïnvloedt. De melkpro-
ductie van de dromedarissen is des te beter
naarmate zij zich prettiger voelen. Dit is een
belangrijke reden dat er veel aandacht wordt
besteed aan het welzijn van deze dieren. De
gezonde eigenschappen van kamelenmelk
hangen samen met hoge concentraties ont-
stekingsremmende eiwitten: lactoferrine,
immoglobulines, lysosime en lactoperoxyda-
se. Deze kunnen een gunstige rol spelen bij
het voorkomen van maag- en darmklachten.
Doordat kamelenmelk minder snel stremt in
een zuur milieu, dus in de maag, dan koemelk
kunnen de ontstekingsremmende eiwitten
Commerciële belangen staan integrale aanpak
van overgewicht in de weg
Voedingsmiddelenbedrijven ontplooien ieder
voor zich initiatieven om een bijdrage te leve-
ren aan het oplossen van het probleem van
overgewicht. Ze zouden de handen ineen
moeten slaan, samen moeten werken met
andere partijen, stelt hoogleraar voeding en
gezondheid Jaap Seidell van de Vrije Univer-
siteit, één van de sprekers tijdens het VMT-
symposium Food for kids in Maarssen.
Het beleid rondom overgewicht is erg ver-
snipperd en er zijn te weinig linkjes, aldus
Seidell. Hij pleit al jaren voor een integrale
aanpak van overgewicht. Voedingsbedrijven
zouden geld in één pot moeten storten om het
probleem van overgewicht aan te pakken. Dit
komt echter nauwelijks van de grond, omdat
bedrijven bedragen moeten verantwoorden en
er niet direct iets voor terugkrijgen. En ver-
moedelijk ook omdat ze bang zijn voor hun
concurrentiepositie, stelt Seidell. Eenzijdige
initiatieven om overgewicht te bestrijden zijn
5 30 september 2009
makkelijker onbeschadigd in de bloedbaan
komen. Daarnaast bevat kamelenmelk geen
béta-lactoglobuline wat een belangrijke ver-
oorzaker is van koemelkallergie. En de struc-
tuur van béta-caseïne, die ook allergie teweeg
kan brengen, is heel anders dan die in koemelk.
Verder bevat kamelenmelk een insulineachtig
eiwit dat de melk geschikt kan maken voor
mensen met suikerziekte. Studenten van de
Fontys Pedagogisch Technische Hogeschool
Wageningen onderzochten welke ‘gezonde’
producten op basis van kamelenmelk op de
markt kunnen worden gebracht. Boter valt
af door de hoge kostprijs van kamelenmelk:
langdurig karnen levert slechts heel weinig
boter op per liter melk. Een fruit-(ontbijt)
drank blijkt wel haalbaar. Er wordt nu een
marketingonderzoek opgezet om na te gaan of
gezonde consumenten belangstelling hebben
voor de fruitdrank op basis van kamelenmelk.
Gerenommeerde Nederlandse onderzoeksin-
stellingen zijn bezig de gezondheidsclaims
van kamelenmelk hard te maken. In afwach-
ting van de resultaten zijn een grote brood-
fabrikant, banketbakkerij, kaasmakerij en
zuivelboerderij al bezig producten met of op
basis van kamelenmelk te ontwikkelen zoals
brood, bonbons, kaas, yoghurt en mousse.
Voor meer informatie: www.kamelenmelk.nl.
er genoeg. Bijvoorbeeld van Albert Heijn
die een speciaal programma voor lagere
scholen ontwikkeld heeft om scholieren aan
te zetten tot gezonder eetgedrag. En Coca
Cola ontplooit ieder jaar samen met NOC-
NSF Mission Olympic volgens eigen zeggen
een ‘niet-commercieel initiatief ’ waaraan
150.000 scholieren meedoen. Niet iedereen is
er echter van overtuigd dat dergelijke acties
niet-commercieel zijn en dat het eigen belang
geen grote rol speelt. Jaap Seidell conclu-
deert dat voedingsbedrijven op hun manier
veel doen om een bijdrage te leveren in het
terugdringen van overgewicht. Hij erkent dat
het soms moeilijk is om tussen commercie en
maatschappelijk verantwoord ondernemen te
balanceren. Volgens Seidell kunnen professio-
nele marketeers van voedingsmiddelenbedrij-
ven samen een grote rol spelen om kinderen
te stimuleren tot gezonder eetgedrag door een
gezonde leefstijl en voeding te promoten.
Nummer 17
Lichaam kent onderscheid tussen
light-frisdrank en gewone frisdrank
Al veel langer is bekend dat vloeibare
voedingsmiddelen, die snel kunnen worden
geconsumeerd, minder verzadigend werken
drinken van water met de zoetstof aspartaam.
En ook niet na het drinken van een oplossing
met maltodextrine, dat wel calorieën levert
dan vaste voedselproducten waarop moet
worden gekauwd. Daarom kan iemand die
snel veel zoete drank opdrinkt makkelijk in
maar niet zoet smaakt. In later onderzoek
toonde Smeets aan dat de afname in activiteit
van de hypothalamus veel minder was als de
korte tijd veel calorieën opnemen. Light-dran- suiker direct in de bloedbaan ingespoten werd,
ken worden wel aangeraden in de strijd tegen vergeleken met het drinken van een suiker-
overgewicht. Het is de vraag of dit verstan- oplossing. Blijkbaar is voor deze hersenres-
dig is omdat light-frisdrank mogelijk eerder pons dus zowel een zoete smaak nodig als de
honger oproept dan dat die verzadigend energie, die na de passage door het spijsver-
werkt. teringskanaal beschikbaar komt. In zijn meest
recente onderzoek zag Smeets dat één van de
Men weet uit ervaring dat snel opgedronken beloningsgebieden in de hersenen anders op
vruchtensap veel minder verzadigend werkt een limonade met suiker reageert dan op een
dan langzaam geconsumeerd vers fruit. Wie limonade met kunstmatige zoetstof. De herse-
niet gehaast eet en het voedsel met aandacht nen reageren dus anders op het drinken van
ruikt en proeft krijgt veel eerder van het kunstmatig gezoete frisdrank (light-frisdrank)
lichaam signalen om te stoppen met eten dan dan op gewone frisdrank. Smeets: "Normaal
iemand die snel veel zoete drank naar binnen gaat een zoete smaak gepaard met energie
slokt. Diegene zal makkelijk veel meer calo- voor het lichaam. Het lichaam kan daarop al
rieën opnemen dan zijn lichaam nodig heeft. anticiperen door het aanmaken van insuline na
Sommigen adviseren dan light-frisdrank te een zoete smaak. Bij light-frisdrank zou dat
gaan drinken. Interessant is nu dat uit hersen- averechts kunnen werken, omdat er vervol-
onderzoek met de functionele MRI-techniek gens geen energie vrijkomt. De bloedglucose
blijkt, dat het lichaam in staat is om onder- kan dan door de insulineproductie een beetje
scheid te maken tussen gewone frisdrank en dalen met honger tot mogelijk gevolg. Kees
light-frisdrank. Dr. Paul Smeets, onderzoeker de Graaf, hoogleraar sensoriek en eetgedrag
bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht, aan Wageningen Universiteit, benadrukt dat
paste dit type hersenonderzoek als één van het hersenonderzoek nog in een pril stadium
de eersten toe op voeding. Hij ontdekte dat verkeert en dat het nog te vroeg is voor prak-
de activiteit van de hypothalamus afneemt na tische adviezen. Maar het hersenonderzoek is
het drinken van suikerwater, maar niet na het volgens hem wel veelbelovend.
Dr. Paul Smeets ontdekte dat de activiteit van de hypothalamus afneemt na het drinken van suikerwater, maar niet
na het drinken van water met de zoetstof aspartaam.
Tentoonstelling over voeding
Bibliotheek Wageningen UR heeft tot 12 okto- preventie en het aandeel van een gezonde leef-
ber een tentoonstelling over voeding. In de stijl in een gezonde ouderdom zijn nu thema’s
tentoonstelling worden de oudste boeken in de moderne voedingswetenschap. Meer in-
over voeding, de zogenaamde kruidenboeken, formatie: www.wageningenuniversiteit.nl.
gepresenteerd. Deze kruidenboeken, die uit
het begin van de zestiende eeuw stammen,
beschrijven het gebruik van gewassen voor
allerlei medische doeleinden of eventuele
consumptie. Ook ziet men hierin al de eerste,
vaak heel summiere, recepten verschijnen.
Vanaf het midden van de zeventiende eeuw
komt het populaire kookboek in Nederland
op: van de verstandige kok en de volmaakte,
zuinige keukenmeid tot de plaatselijke kook-
school. Ook hiervan zijn in de tentoonstelling
voorbeelden te zien. Omdat de tentoonstelling
in het kader van het veertigjarig jubileum van
de leerstoelgroep Humane Voeding is geor-
ganiseerd, wordt er ook aandacht besteed aan
voedingsonderzoek en de geschiedenis van
humane voeding in Nederland. Eind negen-
tiende eeuw doet de wetenschap haar intrede
in de voedingsleer. Men ontdekt dat ziektes als
beri-beri ontstaan door vitaminegebrek en dat
juiste keuzes in de voeding en bereiding hierin Voeding staat centraal op de tentoonstelling in
essentieel zijn. Het voorkomen van ziektes, de Wageningen.
 Nummer 17
30 september 2009 6 Advertentie

Werken
in de
ZORG
Zoek een baan die bij je past!

‘Zelfstandige
in de zorg:
jouw toekomst?’
Maar hoe start je dan als zzp’er? wat komt er allemaal op je af en
wat moet je regelen? CareFirst helpt jou om deze vragen te
beantwoorden. Daarnaast bieden we jou de mogelijkheid om
binnen afzienbare tijd als zzp’er aan de slag te gaan!
INTERESSE OF VRAGEN?
Neem dan contact op met Pieter Koenis [tel. 030 - 229 60 12] of
Jolandi Schreuder [tel. 030 - 229 60 13] voor een vrijblijvend
gesprek om jouw wensen en mogelijkheden te bespreken.
Dolderseweg 2 | 3712 BP Huis ter Heide
www.carefirst.nl
Verpleegkundige/Verzorgende IG
Ben je gediplomeerd verpleegkundige niveau 4/5
of verzorgende ig? En ben je op zoek naar een
afwisselende baan in de zorg? Neem dan eens
Care4Care is detacheerbureau voor gekwalificeerd een kijkje op onze vernieuwde website:
personeel in de zorgsector. De combinatie van werving
en professionele begeleiding van zorgpersoneel vormt het www.care4care.nl
kloppende hart van Care4Care. Wij zijn op zoek naar jou en wij bieden uitstekende
arbeidsvoorwaarden!
Care4Care heeft verpleegkundigen, met en zonder
specialisaties en verzorgende individuele gezonheidszorg Teken jij voor een nieuwe baan in de zorg?
(IG) en leidinggevenden in dienst. Deze professionals
hebben verscheidene jaren werkervaring of zij komen net
van de opleiding. Bij Care4Care kunnen zij rekenen op
persoonlijke begeleiding of coaching bij hun loopbaan.
Met name voor medewerkers die net de opleiding hebben
afgerond, geeft dit uitstekende mogelijkheden.

Op basis van detachering plaats Care4Care haar

bet
rou P
wb ersoo
aar n
gemotiveerde medewerkers binnen zorginstellingen en
bedrijven in de Ranstad (regio Rotterdam-Den Haag en Werken of van
en lijk, regio Amsterdam) en in het midden van het land (regio

dpz werk veranderen

pro Utrecht). Care4Care zet zich in voor de opbouw, de
fess
io nee ontwikkelingen en het behoud van een team van
l! verzorgende IG, verpleegkundigen en leidinggevende.

direct personeel voor de zorg

Daarmee ondersteunt Care4Care organisaties bij het
optimaal vervullen van hun zorgtaken.
in de zorg?
Onze vacatures en diensten kunt u vinden op onze
DPZ is een toonaangevend personeelsbemiddelingsbureau
in de zorg. Voor verpleegkundigen en verzorgenden,
vernieuwde website: www.care4care.nl www.zorgvacaturesonline.nl
maar ook assisterenden en helpenden kunnen bij ons terecht. Telefonisch zijn wij te bereiken op nummer 010-44778140
Zoek je een baan in Limburg of Zuid-Oost Brabant?
Neem dan contact met
ons op en vraag naar de
mogelijkheden.
DPZ
Aan Vijftien 15, Nederweert
Postbus 2835, 6030 AC Nederweert
T: 0495-631301 F: 0495-622687
info@directpersoneelvoordezorg.nl
www.directpersoneelvoordezorg.nl
www.care4care.nl

Gespecialiseerd
verpleegkundige?
Hét uitzendbureau voor zorg en welzijn.
PlusZend biedt jou:
s :INVOLVERANTWOORDELIJKENAFWISSELENDWERK
OPDEDAGENDIEJIJWILT
s 6OLOPKANSENMETEENRUIMEKEUSAANFUNCTIES
s 7ERKENOPDEDAGENDIEJIJWILT
s 2UIMEKEUSAANFUNCTIES

Praktijkervaring opdoen tijdens je
studie in de zorg en/of welzijnssector
zoekt jou! met een bijbaan of vakantiebaan.
Denk ook aan:
7ERKENINDEKINDEROPVANG

Plaats nu je CV op Kortom een baan die bij jou past!

Kijk voor contact en onze

www.care2care.nl vacatures op www.pluszend.nl

Werken in de Zorg
Beurs rond aanpak
van agressie
Ook ambulancepersoneel komt regelmatig in aanraking met agressie.
Ambulancepersoneel heeft ermee te maken,
medewerkers op de Spoedeisende Hulp,
maar ook brandweerlieden en politieagenten
kunnen ermee in aanraking komen: agressie.
Veel werkgevers hebben al maatregelen
genomen om het geweld tegen hun mede-
werkers terug te dringen. Om organisaties
verder te helpen en om zichtbaar te maken
wat er in de praktijk al gebeurt, organiseert
het ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties op 8 oktober een Veilige
Publieke Taak Beurs in Amersfoort.
Deze beurs biedt dienstverleners kansen om
te kijken hoe andere organisaties het geweld
tegen hun medewerkers aanpakken. Niet
alleen enkele ziekenhuizen presenteren hun
aanpak, ook gemeenten, vervoerbedrijven
en anderen laten hier zien wat zij doen tegen
agressie. Geweld tegen dienstverleners kan
met acht maatregelen worden aangepakt, legt
Sjaak Krombeen, programmamanager Veilige
Publieke Taak uit. Van elke maatregel is een
stand te vinden op de VPT-beurs. Zo wordt
er aandacht gegeven aan de normstelling: de
werkgever moet vaststellen wat acceptabel
gedrag richting zijn werknemers is. In de
tweede plaats moet een werknemer agressief
gedrag altijd melden aan de leidinggevende.
Daarna moet het voorval worden geregis-
treerd. Alleen op die manier kan er binnen de
organisatie zicht komen op de problematiek.
Daarnaast is het belangrijk aangifte te doen.
Vaak gaat het bij agressie om een strafbaar
feit. Verder is het zaak de materiële en
psychische schade te verhalen op de dader.
Modeshow in het MCA
Medisch Centrum Alkmaar opende maandag 14 september de deuren van het nieuwe Hart-Long Centrum. De
medewerkers van het Hart-Long Centrum presenteerden hun nieuwe bedrijfskleding tijdens een wervelende
modeshow in het personeelsrestaurant.
7 30 september 2009
Men moet binnen 48 uur een reactie geven
op het agressieve gedrag. Het blijkt volgens
Krombeen namelijk uit onderzoek dat een
snelle reactie effectief is. Verder is het goed
om in de opleiding aandacht te besteden aan
geweld. Het helpt om medewerkers al tijdens
hun introductie voor te bereiden op het feit
dat ze met agressief gedrag in aanraking
kunnen komen. Tot slot is een goede nazorg
van belang. Juist ook bij kleine incidenten die
dagelijks voorkomen is het belangrijk die te
benoemen, bijvoorbeeld tijdens een beoor-
delingsgesprek.
VPT-Award
Bezoekers van de beurs kunnen bij de diverse
stands informatie verkrijgen. Daarnaast zijn
er workshops over recent geweld en de manier
waarop de organisatie dit heeft aangepakt.
Aan het eind van de dag wordt dit jaar voor
het eerst de Veilige Publieke Taak Award uit-
gereikt. Werkgevers met een publieke taak,
die erin slagen agressie en geweld tegen de
werknemers te verminderen, konden zich tot
31 augustus inschrijven voor de VPT-Award.
Minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken
en Koninkrijksrelaties stelt 25.000 euro
beschikbaar voor de meest succesvolle aanpak
van agressie en geweld. Op 8 oktober wordt de
cheque samen met de VPT-Award uitgereikt.
De VPT-Beurs wordt van 10.00 tot 16.00 uur
gehouden in de Rijtuigenloods in Amersfoort.
Bezoek aan de beurs is gratis. Meer informa-
tie over deze beurs is te vinden op:
www.veiligepublieketaak.nl
Nummer 17
Genomineerden Univé
Paludanus Prijs 2009
De jury van de Univé Paludanus Prijs heeft
drie projecten genomineerd die dit jaar voor
de kwaliteitsprijs voor zorg in aanmerking
komen. De genomineerden zijn het Theehuis-
project van Altingerhof Verpleeghuis in Beilen,
Grip op je dip-online van De Jutters, centrum
voor jeugd-GGZ in Den Haag en de Fast-Track
Polikliniek Angina Pectoris van Erasmus MC in
Rotterdam.
Univé reikt de Paludanusprijs dit jaar voor de
elfde keer uit aan een instelling, organisatie of
persoon die met zichtbaar resultaat een bijdra-
ge levert aan de verbetering van de kwaliteit
van de zorg, zoals patiënten en consumenten
die zélf ervaren. De ‘Fast-Track Polikliniek
Angina Pectoris’ van Erasmus MC in Rotter-
dam werd genomineerd omdat dankzij dit
project 95 procent van de patiënten met pijn
op de borst de diagnose nog dezelfde dag te
horen krijgt. Dat kan omdat alle onderzoeken
op een dag plaatsvinden. Voorheen duurde
dit gemiddeld 58 dagen. Uniek is het gebruik
van de CT-scan om de kransslagaders af te
beelden. Uit een enquête blijkt dat patiënten
zeer tevreden zijn met de snelle duidelijk-
heid. De jury, onder leiding van Pia Dijkstra,
koos de genomineerden uit een totaal van
43 ingediende projecten. De prijs bestaat uit
een onderscheiding, een film van alle drie de
genomineerde projecten en voor de winnaar
een geldbedrag van 10.000 euro. Op vrijdag
11 december maakt de jury bekend wie de
winnaar is. Voor meer informatie over de
Paludanusprijs en de genomineerde projecten:
www.unive.nl/paludanusprijs.
IVF-award St Radboud
Voor de vierde keer op rij heeft het IVF-
centrum van het UMC St Radboud in Nijmegen
de tweejaarlijkse Dutch Infertility Award in
ontvangst mogen nemen.
De prijs is bestemd voor het meest
patiëntvriendelijke IVF-team van Nederland.
Freya, de patiëntenvereniging voor mensen
met vruchtbaarheidsproblemen, riep de prijs in
het leven in 2002. De toekenning is gebaseerd
op een enquête onder patiënten van de Neder-
landse IVF-centra. Het Radboud scoort hoog
op de digitale IVF-poli. Maar ook de warme en
persoonlijke betrokkenheid van alle teamleden
gooit hoge ogen; de patiënten voelen zich niet
als nummer behandeld. Geënquêteerden waren
te spreken over de interactieve voorlichtings-
avonden voor IVF-paren. Namens het hele
team nam prof. dr. Jan Kremer, hoofd van het
IVF-centrum, de prijs in ontvangst.
Onderwijsmodule rond vrijheidsbeperking
Het toepassen van vrijheidsbeperkende maat-
regelen in zorginstellingen, zoals het fixeren
van patiënten, levert jaarlijks slachtoffers op,
soms zelfs met de dood tot gevolg. Uit diverse
onderzoeken blijkt echter dat deze vrijheids-
beperkende interventies in veel gevallen
voorkomen kunnen worden. Om verplegend
personeel te leren werken met de risico-
analyse, het zorgvuldig afwegen van de nood-
zaak tot fixeren en het overwegen van alterna-
tieven, heeft Noordhoff Uitgevers samen met
het Diaconessenhuis Leiden de onderwijs-
module ‘Vrijheidsbeperkende interventies’
ontwikkeld.
Met deze oplossing geeft de zorgsector
gehoor aan de oproep van de Inspectie voor de
Gezondheidszorg om het aantal vrijheids-
beperkende interventies terug te dringen en
als het toch noodzakelijk is, deze zorgvuldig
Mensen in de zorg
De Raad van Toezicht
van het Laurentius
Ziekenhuis in Roer-
mond heeft Jack
Thiadens (50) be-
noemd tot nieuwe
bestuurder. De
ziekenhuissector is
onderhevig aan veel
veranderingen. Ook het Laurentius Zieken-
huis staat voor grote uitdagingen. Na het
vertrek van Marcel Visser was het daarom
noodzaak een bestuurder aan te trekken
die de ambitieuze plannen ten uitvoer kan
brengen. De keuze viel op Jack Thiadens.
Tien jaar was hij voorzitter van de Raad
van Bestuur van het Martini Ziekenhuis in
Groningen. Tijdens deze periode realiseerde
hij onder meer de bouw van een innovatief
ziekenhuis. Jack Thiadens volgt Marcel
Visser op als bestuurder.
Adriaan Honig (1952), psychiater en
wetenschapscoördinator in het Sint Lucas
Andreas Ziekenhuis, is per 1 augustus 2009
aan het VU medisch centrum in Amsterdam
benoemd tot bijzonder hoogleraar Zieken-
huispsychiatrie, een nieuwe leerstoel. Honig
zal in deze functie onderzoek verrichten naar
de relatie tussen lichamelijke en psychia-
trische aandoeningen. Hij streeft naar een
betere inbedding van psychiatrische zorg in
ziekenhuizen. “Mensen met zowel een psy-
chiatrische als een lichamelijke aandoening
vallen nu vaak tussen wal en schip.” Als
bijzonder hoogleraar Ziekenhuispsychiatrie
aan het VU medisch centrum zal Honig zich
richten op de samenhang tussen psychische
en somatische ziektebeelden; deze relatie is
een speerpunt van de afdelingen psychiatrie
van zowel het Sint Lucas Andreas Zieken-
huis als het VUmc.
Met ingang van 1 januari 2010 is prof.
dr. Jan Harm Zwaveling (54) benoemd
tot lid van de Raad van Bestuur en van
het bestuurscollege van Máxima Medisch
Centrum (Eindhoven/Veldhoven). Hij volgt
prof. dr. Erik Heineman op die 1 juni MMC
heeft verlaten. Zwaveling is sinds 2005
hoogleraar intensive care geneeskunde aan
de Universiteit van Maastricht. Daarnaast
is hij voorzitter van het Stafconvent en
hoofd van de afdeling Intensive Care van
het Academisch Ziekenhuis Maastricht. Als
lid van de Raad van Bestuur krijgt Zwave-
ling onder meer patiëntenzorg, onderwijs,
opleiding (inclusief medisch specialistische
opleidingen) en wetenschappelijk onder-
zoek in zijn portefeuille
toe te passen. Vrijheidsbeperkende interven-
ties worden uitgevoerd wanneer patiënten
onrustig zijn of om medisch noodzakelijk
handelen mogelijk te maken. Uit een enquête
onder verpleegkundige panelleden van de
V&VN, het LEVV en het Nivel blijkt dat
van de verpleegkundigen die in het zieken-
huis werken, 72 procent wel eens een fixatie
uitvoert en twaalf procent fixatie ten minste
één keer per week toepast. In 2008 stierven
zeven mensen in verpleeg- en ziekenhuizen
als gevolg van het gebruik van een onrust-
band. De e-learningmodule richt zich in eerste
instantie op het voorkomen van vrijheids-
beperkende interventies. De module is ont-
wikkeld op basis van de landelijke richtlijn
van het Kwaliteitsinstituut voor de Gezond-
heidszorg CBO in samenwerking met ver-
pleegkundig specialisten geriatrie en psychia-
trie van het Diaconessenhuis Leiden.
 Nummer 17
30 september 2009 8 Advertentie

Gegarandeerd brengen wij uw

4IJDVOOR
ziekteverzuim terug naar maximaal 3%! UITDAGING
M
edewerkers zijn ons belangrijkste kapitaal en daar willen we zuinig
op zijn en goed voor zorgen. Dit geldt voor medewerkers in het
algemeen en in het bijzonder voor medewerkers die ziek zijn. Van
Campen Consulting heeft een eigen methodiek ontwikkeld om het verzuim
in organisaties terug te brengen naar maximaal 3%! Het is mogelijk om dit
verzuimpercentage te halen door een verzuimcultuur te creëren waarbij
oplossingsgericht verzuimmanagement vanzelfsprekend is.

Het veranderen van een verzuimcultuur vraagt een integrale aanpak; van
medewerker tot directeur, van personeelsbeleid tot inzet van de bedrijfsarts.
Ons uitgangspunt daarbij is steeds; wat goed is blijft bestaan en wat u zelf
kunt, hoeven wij niet voor u te doen. Om dat in kaart te brengen starten we
met het maken van een verzuimscan, dit geheel kosteloos. Deze scan is een
onderzoek van het verzuim van de afgelopen 2 jaar, op basis van verzuimduur,
-reden, medewerkers- en bedrijfskenmerken. *EHEBTEENLEUKEBAANENERGLEUKECOLLEGA´SMAARAFENTOEMISJETOCH
Op basis van deze scan maakt Van Campen Consulting vervolgens een plan
van aanpak voor uw organisatie met als einddoel gegarandeerd maximaal 3%
verzuim binnen uw organisatie. Dit plan richt zich op bestaand (langdurig)
verzuim, op nieuwe verzuimmeldingen en op het verzuimbeleid. Voor iedere
WELDEUITDAGING*EKUNTDANMETEENOPZOEKGAANNAAREENANDEREBAAN
MAARJEKUNTOOKDEUITDAGINGOPZOEKEN%-#!RTSENEN6ERPLEEGKUNDIGEN
BIEDTDEUITDAGINGDIEBIJJEPAST
7ATWILJIJ
langdurig verzuimer wordt een individueel plan van aanpak gemaakt met 7ILJIJUITDAGINGENAFWISSELINGINJEWERK:OEKJEEENNIEUWEBAAN
een te behalen benoemd resultaat. Nieuwe verzuimmeldingen worden vanaf TIJDELIJKWERKOFWILJEAFENTOEEENDIENSTWERKEN
dag één gevolgd en behandeld volgens de methode “oplossingsgerichte ver- +IJKVOORWERKDATBIJJEPASTOP%-#NL
zuimregie”, waarbij medewerker en leidinggevenden betrokken zijn.

Van Campen Consulting spreekt met u een verzuimresultaat van maximaal %-#!RTSENEN6ERPLEEGKUNDIGEN
3% af! ,OSSEDIENSTEN 7ERVING"EMIDDELING $ETACHERING

Uw garantie is dat wij werken op basis van no cure no pay. Voor meer
informatie kunt u contact opnemen met Ankie van Haren van Van Campen
Consulting op telefoonnummer 0413 -37 57 11.

PATIËNTEN MONITOREN
EN JE EIGEN CARRIÈRE BEWAKEN
TMI ZOEKT TMI BIEDT
UÊÛiÀ«ii}ŽÕ˜`ˆ}i˜ ­>i ëiVˆ>ˆÃ>̈iÃ) U Û>ÃÌ `ˆi˜ÃÌÛiÀL>˜`
U œ«iÀ>̈i>ÃÈÃÌi˜Ìi˜ U ÛÀˆ…iˆ` “iÌ `i âiŽiÀ…iˆ` Û>˜ ii˜ ՈÌÃÌiŽi˜` Ã>>Àˆs
U >˜iÃ̅iÈi “i`iÜiÀŽiÀs U “iiÀ iÀÛ>Àˆ˜} `œœÀ >v܈ÃÃii˜` ÜiÀŽ
U }ˆ«ÃÛiÀL>˜`“iiÃÌiÀs U ii˜ >ÕÌo Û>˜>f 28 ÕÕÀ «iÀ ÜiiŽ
U >LœÀ>˜Ìi˜ U ÃV…œˆ˜} o« maaÌ
U `œŽÌiÀ>ÃÈÃÌi˜Ìi˜
U >«œÌ…iŽiÀÃ>ÃÈÃÌi˜Ìi˜
U CSA “i`iÜiÀŽiÀs
U “i`ˆÃV… ÃiVÀiÌ>ÀiÃÃis
a …iÌ LœÛi˜}i˜œi“`i “iÌ ÀiVi˜Ìi âˆiŽi˜…ÕˆÃiÀÛ>Àˆ˜}

WiÀŽi˜ o« œÕÜ “>˜ˆiÀ!

i˜ Û>ÃÌ `ˆi˜ÃÌÛiÀL>˜` of ii˜ ä‡ÕÀi˜Vœ˜ÌÀ>VÌ.
TiÛi˜s Li“ˆ``iÌ TMI a >Ài˜ ۜœÀ <<*½iÀs. ˜ÌiÀiÃÃi?

KOM EENS PRATEN BIJ TMI .

DÉ DETACHEERDER IN DE ZORG. ÜÜܰ̓ˆ‡ˆ˜ÌiÀˆ“°˜

Werken in de Zorg
Verkiezing ‘mooie’
zorgmedewerkers
IZZ-directeur Bart Blanken: “Wij willen de mensen die dagelijks met veel inzet en bewogenheid hun werk doen
graag in het zonnetje zetten.”
Voor het derde jaar op rij organiseert zorg-
verzekeraar IZZ de Mooi Mens Verkiezing. Dit
jaar werden 191 zorgmedewerkers met een
bijzonder verhaal voorgedragen. De jury heeft
daaruit 25 mensen gekozen. Op hen kan tot
7 oktober een stem worden uitgebracht.
De Mooi Mens Verkiezing is door IZZ in het
leven geroepen om aandacht te vragen voor
het vele goede werk dat zorgmedewerkers
doen. IZZ-directeur Bart Blanken: “Vaak
worden de fouten die binnen de zorginstel-
lingen worden gemaakt breed uitgemeten
in de media, maar komen de mooie dingen
nauwelijks aan bod. Wij willen de mensen
die dagelijks met veel inzet en bewogenheid
hun werk doen graag in het zonnetje zetten.”
De Mooi Mens Verkiezing begint steeds meer
een fenomeen te worden stelt Bart Blanken
met tevredenheid vast. Inmiddels hebben al
ruim 7.000 mensen hun stem uitgebracht op
www.izz.nl/mooimens. Alle 25 kandidaten
Prijs zestigplussers Kindergeneeskunde
Zeven medewerkers van Meander Medisch
Centrum in Amersfoort, afdeling Kinder-
geneeskunde hebben de Aat van Rhijn-prijs
ontvangen. De Aat van Rhijn-prijs wordt jaar-
lijks uitgereikt aan één of meer medewer-
kers die zich op bijzondere, originele manier
inzet(ten) voor kindergeneeskunde.
Dit jaar is de prijs uitgereikt aan de zeven
zestigplussers die de afdeling Kindergenees-
kunde rijk is. Dit omdat deze mensen zich
jaar in jaar uit, met een enorme werklust,
passie en arbeidsethos hebben ingezet om het
9 30 september 2009
presenteren zich kort op deze site. De rede-
nen waarom zij werden voorgedragen zijn
heel divers. Er is iemand die haar zieke zus
lang verzorgde en later een stichting oprichtte
voor kankerpatiënten en hun nabestaanden.
Of een wijkziekenverzorgende die via Hyves
aandacht vraagt voor de zorgtekorten. Of
een diëtist die ervoor zorgt dat dieetadviezen
gegeven kunnen blijven worden, ook al stopt
haar ziekenhuis met de speciale polikliniek op
dit gebied. Alle kandidaten worden door IZZ
ondersteund met eigen campagnemateriaal,
zodat ze zoveel mogelijk stemmen kunnen
binnenhalen. Het aantal van 25 genomineer-
den zal uiteindelijk teruggebracht worden
tot drie. Op 8 oktober zal Lucille Werner in
Central Studios in Utrecht bekendmaken wie
van die drie de winnaar is geworden. Hij of
zij gaat naar huis met de Mooi Mens trofee
en krijgt daarbij een ontspannen weekendje
aangeboden.
de kinderen beter naar de zin te maken. De
groep bestaat uit vijf verpleegkundigen, een
voedingsassistente en een kinderarts. Samen
hebben zij meer dan 180 jaar voor Meander
gewerkt. Dit jaar hebben Margo Bergeik,
Sonja Woerdman, Ineke Kok, Marjan van
Soest, Wilma van Veldhuysen, Marijke van
Riemsdijk en Toos Huisman de prijs ontvan-
gen uit handen van Aat van Rhijn. Met het
uitreiken van deze prijs wordt duidelijk dat de
oudere medewerker in Meander een gewaar-
deerde medewerker is.
Nummer 17
CZO bewaakt kwaliteit, inhoud en continuïteit
Het College Ziekenhuis Opleidingen (afgekort
CZO) werd in 2003 opgericht door de Neder-
landse Federatie van Universitair Medische
Centra (NFU) en de NVZ vereniging van
ziekenhuizen om toezicht te houden op
functiegerichte ziekenhuisopleidingen. Het
CZO heeft als doel de kwaliteit, inhoud en
continuïteit te bewaken van medisch onder-
steunende en verpleegkundige vervolgoplei-
dingen die essentieel zijn voor het functione-
ren van een ziekenhuis.
Het CZO bewaakt de kwaliteit van de
medisch ondersteunende en verpleegkundige
vervolgopleidingen door middel van een
erkenningprocedure van de opleidende
ziekenhuizen. De opleidingen dienen aan
vooraf gestelde en gecontroleerde kwaliteits-
eisen te voldoen. De erkenning resulteert in
een landelijk gewaarborgd kwaliteitskeur-
merk en geeft opleidingen het recht om aan
cursisten een nationaal erkend diploma te ver-
strekken waarop een CZO diplomanummer
vermeld staat. Het gaat om de volgende
functiegerichte ziekenhuisopleidingen. Erken-
de Medisch Ondersteunende Opleidingen:
anesthesiemedewerker, gipsverbandmeester,
klinisch perfusionist, operatieassistent,
radiodiagnostisch laborant, radiotherapeu-
tisch laborant, ziekenhuishygiënist. Erken-
de Verpleegkundige Vervolgopleidingen:
dialyseverpleegkundige, IC-kinderverpleeg-
kundige, IC-neonatologieverpleegkundige,
IC-verpleegkundige, kinderverpleegkundige,
obstetrie- en gyneacologieverpleegkundige,
obstetrieverpleegkundige, oncologiever-
pleegkundige, SEH-verpleegkundige. Het
CZO ziet de kwaliteitsbewaking van de
medische ondersteunende en verpleegkun-
dige vervolgopleidingen als een gezamen-
Zilveren jubileum biomedische wetenschappen
De opleiding biomedische wetenschappen,
één van de drie academische opleidingen
van het UMC St Radboud in Nijmegen, viert
dit jaar het zilveren jubileum. Dit wordt groots
gevierd, onder meer met een wetenschap-
pelijk symposium, een studiebeurs voor een
talentvolle student, een feest, een reünie
en een jubileumboek. Op 2 oktober is de
uitvinder van de genetische vingerafdruk, de
geneticus sir Alec Jeffreys (Universiteit van
Leicester) de belangrijkste spreker op het
jubileumsymposium.
Het UMC St Radboud verzorgt drie acade-
mische opleidingen: geneeskunde, tandheel-
kunde en biomedische wetenschappen
(BMW). Deze laatste is de jongste en bestaat
25 jaar in 2009. Biomedische wetenschap-
pen, voorheen gezondheidswetenschap-
lijke verantwoordelijkheid van alle betrokken
partijen (ziekenhuizen, beroepsverenigingen
en opleidingsinstituten). Deze gezamenlijke
verantwoordelijkheid krijgt vorm door het
werken met commissies per opleidingen, waar-
bij inhoudelijke deskundigheid en bekendheid
met het werkveld van de commissieleden
vereist is. De commissies zijn samengesteld
uit afgevaardigden van de drie, bij desbetref-
fende opleiding, betrokken partijen (zieken-
huizen, beroepsverenigingen en opleidings-
instituten). De commissies beoordelen de
aanvragen tot erkenning van de ziekenhui-
zen en houden toezicht op het niveau en de
actualiteitsafstemming van desbetreffende
opleiding. Deze manier van werken schept
een breed draagvlak en garandeert dat het
CZO op de hoogte is en blijft van ontwikke-
lingen in de praktijk. Uitgebreidere informatie
over het CZO, de betreffende opleidingen, de
erkenningsystematiek en erkende zieken-
huisopleidingen is te vinden op de website
www.ziekenhuisopleidingen.nl. Het CZO
zal periodiek (vier keer per jaar) de nieuwe
erkende ziekenhuisopleidingen in deze
Ziekenhuiskrant publiceren.
Het CZO bewaakt de kwaliteit van de medisch
ondersteunende en verpleegkundige vervolgopleidingen
door middel van een erkenningprocedure van de oplei-
dende ziekenhuizen.
pen, vervult de maatschappelijke behoefte
aan professionals die medisch deskundig
zijn, zonder zelf arts te zijn. Ze slaan brug-
gen tussen het medisch-wetenschappelijk
onderzoek en de praktijk van de gezondheids-
zorg. De opleiding ontving in 1984 de eerste
studenten. Sindsdien hebben meer dan 1100
afgestudeerden hun weg gevonden op de
arbeidsmarkt in binnen- en buitenland. Even-
eens 25 jaar geleden ontdekte Alec Jeffreys in
zijn lab in Leicester (UK), dat men met stukjes
DNA van een individu een unieke genetische
‘vingerafdruk’ kan maken. De verstrekkende
gevolgen van zijn vondst staan model voor de
impact van biomedische wetenschappen op
de geneeskunde en de samenleving. Daarom
is Jeffreys uitgenodigd om het jubileum als
keynote speaker mee te vieren.
 Nummer 17
30 september 2009
Saxenburgh Groep neemt registratiezuil BSN
in Coevorden en Hardenberg in gebruik
Ze stonden al even in de hal van zowel het
Dagziekenhuis Aleida Kramer in Coevorden
als het Röpcke-Zweers Ziekenhuis in Harden-
berg, de zuilen waar patiënten zelf hun
Burger Service Nummer kunnen registreren.
Met ingang van 1 oktober kunnen ze echt in
gebruik worden genomen.
“De koppeling van de programmatuur van de
BSN-zuilen aan ons EZIS-systeem, ons interne
systeem waarin we alle patiëntgegevens regis-
treren, gaf aanvankelijk wat problemen, maar is
nu helemaal op orde. Het systeem is uitvoerig
Vaccin lijkt besmetting aids te remmen
Een experimenteel vaccin verkleint mogelijk
de kans op besmetting met het aidsvirus.
Dit blijkt uit een proef die in Thailand is uit-
gevoerd op meer dan 16.000 vrijwilligers. Bij
hen bleek de kans op besmetting met ruim
31 procent te zijn gedaald. Dat hebben
onderzoekers vorige week in Bangkok bekend
gemaakt. Dit onderzoek werd uitgevoerd
Medisch Spectrum Twente introduceert
computernavigatie bij operatie bekkenfractuur
Ziekenhuis Medisch Spectrum Twente heeft
met de introductie van computernavigatie bij
een operatie van een bekkenfractuur, naar
eigen zeggen een primeur voor Oost-Neder-
land. Slechts Rotterdam en Nijmegen gingen
MST voor bij deze bijzondere operatietechniek
Minimaal Invasieve Chirurgie (MIS) is de term
die wordt gebruikt voor chirurgische ingrepen
waarbij een veel kleinere snede gemaakt wordt
dan bij de klassieke methode gebruikelijk is.
Het doel van deze nieuwe techniek is om zo
min mogelijk schade toe te brengen aan de
zachte weefsels zoals spieren en pezen. Met
een computernavigatie systeem kan de chirurg
bepaalde oriëntatiepunten ‘zien’ die hij anders
‘Vitamine D tekort, hype of bedreiging?’
De R is weer in de maand. Hoe zit het met
de weerstand, zeker nu de Mexicaanse griep
op komst is? Wie te weinig vitamine D binnen-
krijgt, loopt onnodige gezondheidsrisico’s.
Deskundigen spreken op 2 oktober op een
congres van Meander Medisch Centrum in
Amersfoort over dit mogelijke ‘wondermiddel’
tegen spierklachten, moeheid, depressie en
andere gezondheidsproblemen.
De afgelopen tijd is vitamine D veelvuldig
in het nieuws gekomen. Het zou een wonder-
middel zijn bij osteoporose, spierklachten,
moeheid, kanker, depressie, hypertensie en
hartfalen, diabetes en auto-immuunziekten.
Ook voor zwangeren en jonge kinderen is
vitamine D noodzakelijk. De meeste vitamine
D maken mensen zelf aan onder invloed van
zonlicht. Een deel van de bevolking heeft extra
vitamine D nodig, als aanvulling op eigen
aanmaak en voeding (vette vis, margarine en
bak- en braadproducten). Het gaat hierbij
volgens de Gezondheidsraad om de volgende
groepen: kinderen beneden vier jaar, mensen
met een donkere huidkleur, vrouwen die
zwanger zijn of borstvoeding geven, vrouwen
die een sluier dragen, vrouwen boven de
vijftig en mannen boven de zeventig jaar.
Meander Medisch Centrum wijdt op 2 oktober
een symposium aan dit onderwerp. Onder de
titel ‘Vitamine D tekort, hype of bedreiging’
gaan sprekers uit binnen- en buitenland in op
recente onderzoeksresultaten en is er discussie
10
getest en werkt goed. Daarmee zijn we klaar
voor de ingebruikname van de zuilen”, zegt
Dineke Breukelman, projectleider invoering
BSN. Het ziekenhuis is wettelijk verplicht om
van iedere patiënt het BSN (Burger Service
Nummer) vast te leggen en te controleren.
Hiervoor is het nodig dat patiënten bij hun
bezoek aan het ziekenhuis of polikliniek een
geldig identiteitsbewijs meenemen. Tot op
heden registreerden de receptionisten het
BSN. Vanaf 1 oktober kunnen de patiënten dit
zelf doen bij de zuilen die tegenover de recep-
ties staan in Coevorden en Hardenberg.
door het Thaise ministerie van Volksgezond-
heid, ondersteund door het Nationale Instituut
voor Allergie en Infectueuze Ziekten en het
Amerikaanse leger. De directeur van het insti-
tuut toonde zich verrast over de uitkomst van
het onderzoek. Hij zei gematigd optimistisch
te zijn over de mogelijkheid een effectiever
middel te ontwikkelen, maar wees er wel op
dat er nog een lange weg te gaan is.
niet in één overzicht zou kunnen waarnemen.
Daardoor is het mogelijk om de operatie met
minstens net zoveel precisie als een klassieke
operatie met röntgendoorlichting uit te
voeren. “Een unieke manier van opereren bij
MST”, zegt chirurg prof.dr. A.B. van Vugt,
die de operatie heeft uitgevoerd. Hij heeft
deze techniek al met succes toegepast in het
Radboud Ziekenhuis in Nijmegen en daarvoor
in het Erasmus MC in Rotterdam. “Computer-
navigatie bij bekkenfracturen is een minimaal
invasieve techniek die maar enkelen in ons
land beheersen”, aldus chirurg Van Vugt. Het
grote voordeel voor de patiënt bij deze tech-
niek is dat er een kleinere operatiewond ont-
staat en dat de patiënt veel sneller herstelt.
over de landelijke richtlijnen voor vitamine-D
inname. Artsen, verloskundigen, diëtisten,
laboratorium specialisten en onderzoekers
bespreken onder meer het herkennen van de
symptomen, de relatie van de ziekten met
de vitamine D spiegel en de noodzaak van
(preventief) behandelen.
Vooral kinderen beneden de vier jaar hebben volgens
de Gezondheidsraad extra vitamine D nodig.
Eerste hulp aan
zwangere vrouwen
Valentine Geluk (links) en Eva van Horen.
Afdeling Triage Gynaecologie/obstetrie in het
Diakonessenhuis in Utrecht biedt eerste hulp
aan zwangeren en gynaecologische patiënten.
In veel ziekenhuizen melden deze patiënten
zich bij de algemene spoedeisende hulp. Zo
niet in Utrecht. Arts-assistent Eva van Horen
en Valentine Geluk, verpleegkundig team-
hoofd, werken samen op deze afdeling Triage.
Eva van Horen (1980) heeft geneeskunde
gestudeerd en werkt sinds januari als arts-
assistent op de afdeling Gynaecologie. Van
Horen houdt van actie en koos daarom voor
een snijdend specialisme en hoopt gynae-
coloog te worden. “Gynaecologie is een breed
vak, met het hele spectrum van ziekte en
geboorte. En hoe meer je ervan afweet, hoe
leuker het wordt.”
Valentine Geluk (1963) heeft verpleegkunde
A gedaan, specialisatie verloskunde, is 25 jaar
in het vak waarvan zeven jaar in het Diako-
nessenhuis bij de afdeling Verloskunde/Tria-
ge. “De uitdaging voor mij zit in de hectiek
en de intense contacten die je in heel korte
tijd met patiënten hebt. Je bent op bijzondere
momenten bij het leven van patiënten betrok-
ken. Soms zijn dat blije momenten, soms ook
heel verdrietige. Geen dag is hetzelfde.”
Welke competenties zijn belangrijk in dit vak?
Van Horen: “Je moet goed prioriteiten kunnen
stellen. Je moet kunnen switchen tussen
Advertorial
patiënten en omgaan met artsen. En continu
keuzes maken, wat is nu belangrijk en wat kan
later.”
Geluk: “Je moet zelfstandig zijn, beslissingen
kunnen nemen en daadkrachtig zijn. In mijn
functie werk ik mee in het team maar soms
moet ik er ook boven staan.”
Bij de triage bepalen arts en verpleegkundige
samen of een patiënt spoedeisende hulp
nodig heeft. Hoe gaat dit in de praktijk?
Van Horen: “In principe handelt de verpleeg-
kundige het verzoek telefonisch af en raad-
pleegt bij twijfel de arts. Soms neemt de ver-
pleegkundige een patiënt direct aan omdat ze
uit ervaring weet dat deze gezien moet worden.
Het komt wel eens voor dat je als arts toch een
beetje defensieve geneeskunde pleegt, ook al
denk je dat het geen spoedconsult is. Je wilt
zeker weten dat alles goed is.”
Geluk: “Officieel hoort het zo te zijn dat de
verloskundige of huisarts belt naar de dienst-
doende arts-assistent. In de praktijk gebeurt
dit op de Triage vaak door de verpleegkun-
dige. Wanneer er besloten wordt dat een
afspraak ook de volgende dag kan, dus geen
prioriteit heeft, kan dit patiëntonvriendelijk
overkomen. Echter, er wordt altijd een wel-
overwogen beslissing genomen. Soms laat je
Patiëntenzorg
een patiënt ook een paar uur later terugbellen.
Dit kan voldoende zijn om iemand gerust te
stellen. Men moet goed doorvragen, de situa-
tie inschatten en altijd goed naar het totaal-
beeld van de patiënt kijken.”
En als je het niet eens bent over een patiënt?
Geluk: “Er wordt meteen gereageerd als de
verpleegkundige het niet eens is met de arts.
Dan wordt er overlegd en beargumenteert
de verpleegkundige zijn standpunt. De arts
overweegt dit en gaat dan alsnog al dan niet
akkoord. De verpleegkundige heeft wel de
taak om goed te blijven observeren en rappor-
teren. Zeker de ervaren verpleegkundige weet
precies wanneer er alarm geslagen moet wor-
den. En omdat je elkaar kent, weet je precies
op welke wijze je met elkaar het beste kunt
communiceren.”
Van Horen: “Soms denkt de verpleging dat
een situatie ernstiger is dan de arts. Dit zijn
vaak de minder ervaren verpleegkundigen. Ik
luister naar hen en vraag waarom iemand iets
denkt en licht mijn standpunten toe. Dit is wel
lastig. Als er miscommunicatie is, benoem
ik het gewoon. En als ik het niet zeker weet,
vraag ik de gynaecoloog om mee te denken.
Als agnio heb ik juist veel geleerd van de meer
ervaren verpleegkundigen.”
Het Diakonessenhuis profileert zich op kwali-
teit van zorg en leren van patiënten. Ook staat
de mens centraal en niet de behandeling. Hoe
krijgt dit beleid gestalte?
Van Horen: “Op de Triage worden de
patiënten op bed gelegd, je gaat langs met een
verpleegkundige en vaak loopt een co-assis-
tent met je mee. Sommige patiënten vinden
dat prettig, anderen niet. De patiënt beslist
uiteindelijk over hoeveel mensen er om zijn
bed staan. Ik heb het idee dat mijn empathisch
vermogen wel redelijk ontwikkeld is. Hier-
door voelen mensen zich redelijk snel bij mij
op hun gemak en win ik hun vertrouwen.
Geluk: “Verpleegkundigen zullen altijd
kijken naar de voorgeschiedenis en achter-
grond van een patiënt. Wanneer een patiënt
plotseling vanuit zijn werksituatie hier wordt
opgenomen en alles los moet laten, houden
we ook daar rekening mee. Ook kan er altijd
familie komen. Als iemand zich alleen voelt,
kan er een vertrouwd iemand komen slapen.
Gynaecologen zitten wat meer op de behande-
ling, maar kijken ook naar het totaalbeeld van
de patiënt. Onlangs heeft een hbo-v studente
een onderzoek gedaan waaruit bleek dat
patiënten die eerder in de wachtkamer zaten,
later werden geholpen. Dit geeft wrijving.
Hiervoor hebben we nu een patiëntenfolder
gemaakt, waarin we uitleggen waarom je soms
wat langer moet wachten. En als je patiënten

Patiëntenzorg
Vervolg hoofdartikel
uitlegt waarom dingen op een bepaalde manier
gebeuren, accepteren zij ook een wat langere
wachttijd
Wanneer is uw dag “gemaakt”?
Van Horen: “Met een dag vol actie, is mijn
dag gemaakt. Dat kan bijvoorbeeld een
gecompliceerde bevalling zijn die tot een
Samenwerking tussen twee ziekenhuizen leidt
tot Hartcentrum Gorinchem/Dordrecht
Hartpatiënten uit het verzorgingsgebied
van het Beatrixziekenhuis in Gorinchem
kunnen voor een dotterbehandeling voortaan
terecht in het Albert Schweitzer ziekenhuis
in Dordrecht. De beide ziekenhuisdirecties
ondertekenden daartoe op 23 september een
formele samenwerkingsovereenkomst. De
eerste patiënten uit Gorinchem en omgeving
zijn inmiddels al gedotterd in het Hartcentrum
Gorinchem/Dordrecht, op de locatie Dord-
wijk.
Het Albert Schweitzer ziekenhuis beschikt
sinds 2008 over een vergunning voor dotteren
(percutane coronaire interventie (PCI)). Dit
is een behandeling waarbij vernauwde bloed-
vaten in het hart worden opgerekt. Dit jaar
worden hier naar verwachting 400 ingrepen
uitgevoerd. In 2010 zal dat aantal op zo’n 600
uitkomen, waarvan circa 200 bij patiënten van
het Beatrixziekenhuis. De maatschap Cardio-
logie uit het Beatrixziekenhuis is hiervoor uit-
gebreid met een zesde cardioloog. Deze inter-
ventiecardioloog zal twee dagen in Dordrecht
werkzaam zijn. "We zijn zeer blij met deze
samenwerking. De voordelen voor de patiënt
zitten in de snelheid waarmee ze gehol-
pen worden, namelijk binnen 24 uur", aldus
één van de Gorcumse cardiologen Piet van
Rossum. "Daarnaast streven we ernaar dat de
patiënt door de eigen behandelend arts wordt
gedotterd, tenzij dat een snellere behandeling
De directies en maatschappen Cardiologie toosten op de samenwerkingsovereenkomst.
Martini Ziekenhuis Groningen start met
vrouwvriendelijke sterilisatiemethode
In het Martini Ziekenhuis in Groningen kunnen
vrouwen sinds vorige week worden gesteri-
liseerd volgens de Essure®-methode. Dit
is een methode waarbij de eileiders zonder
buikoperatie worden afgesloten. De ingreep is
nagenoeg pijnloos, duurt slechts tien minuten
en geeft een meer betrouwbaar resultaat dan
traditionele sterilisatiemethoden.
“Wij zijn het eerste ziekenhuis in de provincie
Groningen dat deze methode aanbiedt,” zegt
gynaecoloog Kurniawan, die inmiddels is
opgeleid om de ingreep te doen. De Essure®-
methode is een definitieve vorm van anti-
conceptie voor vrouwen die vinden dat hun
gezin compleet is. De methode is tien jaar
geleden ontwikkeld en wordt sinds 2002
11
goed einde wordt gebracht. Maar ook als ik
het gezellig heb gehad met mijn collega’s.”
Geluk: “Mijn dag is gemaakt wanneer ieder-
een na een drukke dag zegt dat hij/zij prettig
en gezellig gewerkt heeft en dus tevreden naar
huis gaat.”
Door Patricia Buvelot
in de weg staat", licht Van Rossum toe. "We
zorgen ervoor dat we optimale kwaliteit, snel-
heid en service bieden." "Eén van de voor-
waarden aan onze vergunning was het aan-
gaan van samenwerking met een ziekenhuis
in aangrenzend gebied, om grotere aantallen
patiënten te bereiken,’’ vertelt cardioloog Arie
de Vries van het Albert Schweitzer ziekenhuis.
"Gorinchem lag voor de hand, omdat de
beide afdelingen Cardiologie al langer
samenwerken. We kennen elkaar goed.’’ Het
Hartcentrum werkt daarnaast samen met het
Erasmus MC. De Vries: "Enerzijds voor de
uitwisseling van kennis, maar ook als backup
bij eventuele complicaties. Dit is verplicht
voor dottercentra in ziekenhuizen zonder
eigen hartchirurgische afdeling.’’ In Neder-
land zijn nu 22 dottercentra met een vergun-
ning om te dotteren. De Vries verwacht dat
het Hartcentrum Gorinchem/Dordrecht uit-
eindelijk 800 tot 1.000 behandelingen per jaar
kan verrichten, waarvan structureel circa een
derde deel van het Beatrixziekenhuis afkom-
stig is. De Vries: "Een centrum als dit moet
in een paar jaar tijd tot wasdom komen. Zo
staat het ook in de richtlijnen van het ministe-
rie." De Vries is zeer tevreden over het func-
tioneren van het centrum tot dusverre. "Ieder-
een is enthousiast. Voor patiënten is het veel
prettiger om dichtbij huis deze ingreep en de
daarop volgende dagopname te ondergaan.’’
toegepast in Nederland. Gynaecologen
die deze behandeling willen aanbieden,
worden door ervaren collegae getraind. Bij
de methode brengt de gynaecoloog via de
vagina een kijkbuisje in de baarmoederholte.
Door dit kijkbuisje vult de gynaecoloog de
baarmoederholte met vloeistof waardoor de
openingen van de eileiders zichtbaar worden.
Vervolgens worden twee kleine flexibele veer-
tjes in de eileiders geplaatst. Deze veertjes
zorgen ervoor dat de eileiders binnen twaalf
weken definitief dichtgroeien. Daardoor is
bevruchting niet meer mogelijk. Essure® is
99,8 procent betrouwbaar en heeft in geen
enkele zwangerschap geresulteerd bij vrouwen
die al vijf jaar gevolgd worden.
Nummer 17
30 september 2009
Nieuw gen voor breekbare botten ontdekt
Onderzoekers van VU medisch centrum in
Amsterdam hebben een nieuwe erfelijke oor-
zaak van osteogenesis imperfecta, een ziekte
die gekenmerkt wordt door breekbare botten,
ontdekt. Fouten in het gen PPIB blijken een
ernstige vorm van osteogenesis imperfecta
te veroorzaken waarbij het kind al in de baar-
moeder gebroken botten heeft. De onder-
zoekers publiceren dit in het oktobernummer
van het tijdschrift American Journal of Human
Genetics.
Osteogenesis imperfecta is een aandoening
met grote verschillen in ernst. De zeer
ernstige vormen van deze aandoening komen
minder vaak voor dan de milde vormen. Naast
de breekbare botten kunnen met name voor-
komen: kleine lengte, blauw-grijs oogwit,
Kinderen met osteogenesis imperfecta breken extreem vaak hun botten.
Deventer Ziekenhuis opent Vulva poli
In het Deventer Ziekenhuis kijken en derma-
toloog én gynaecoloog voortaan samen naar
complexe klachten aan de vulva (uitwendige
geslachtsdelen bij de vrouw). De twee
medisch specialisten bundelen hun kennis en
kunde tijdens het gezamenlijke spreekuur.
Kloofjes, wratjes, jeuk door allergie voor
kledingstoffen of een condoom, of een onver-
klaarbare vochtafscheiding: het zijn veelvoor-
komende klachten bij vrouwen aan de vulva.
Meestal worden de eenvoudige problemen op-
gelost na het bezoek aan een huisarts. Maar
soms is de expertise van het ziekenhuis nodig.
Voor de meer complexe klachten aan de
vulva, is er nu een gezamenlijk spreekuur
van de dermatoloog (dr. Kees van Ginkel) en
Vlietland Ziekenhuis
opent observatorium
op longafdeling
Op de longafdeling van het Vlietland
Ziekenhuis in Schiedam is een observatorium
geopend.
Op het observatorium liggen patiënten ‘ter
observatie’, die via de Spoed Eisende Hulp
in het ziekenhuis zijn binnengekomen. Voor
de patiënt heeft de inrichting van het nieuwe
observatorium voordelen. Nadat op de SEH
alle noodzakelijke medische onderzoeken zijn
verricht, kan de patiënt in een comfortabel bed
en in een minder hectische sfeer wachten op
de uitslagen van de verschillende onderzoeken
en de door de specialist te bepalen vervolg-
behandeling. De familie kan in de tussentijd
bij de patiënt blijven en ook gebruik maken
van de televisie en het internet. Een bijkomend
voordeel is dat de wachttijd op de SEH door
de doorstroming niet te hoog oploopt.
tandafwijkingen en gehoorsverlies. Bij de
ernstige vormen ontstaan door de vele breu-
ken in de botten, vormafwijkingen en verkor-
ting van de botten. Er is al een aantal erfelijke
oorzaken bekend van osteogenesis imperfecta.
De VUmc-onderzoeksgroep van klinische
genetica (onder leiding van dr. Gerard Pals en
prof. dr. Hanne Meijers) is op zoek naar alle
erfelijke oorzaken van deze aandoening. Zij
onderzoeken de genen die een rol spelen bij
botvorming op mogelijke betrokkenheid bij de
ziekte. Dankzij deze nieuwe ontdekking kan in
volgende zwangerschappen van ouders die al
een kind hebben met osteogenesis imperfecta
in een zeer vroeg stadium onderzocht worden
of het kind de aandoening ook heeft. De kans
op herhaling is 25 procent.
gynaecoloog (dr. Annechien Bouman) in het
Deventer Ziekenhuis. Zij luisteren allereerst
naar het verhaal van de vrouw. Vaak blijkt uit
zo’n gesprek welke medicijnen, verzorgings-
producten, voorbehoedsmiddelen, of kleding
eventueel aanleiding kunnen zijn voor een
huidreactie. Maar soms is er een ontsteking
van de slijmvliezen in het vaginale gebied,
heeft de vrouw een chronische huidaandoe-
ning, horen de klachten bij astma of diabetes,
of is er een begin van kanker. De twee medisch
specialisten gaan in dergelijke gevallen over
tot nader onderzoek en stellen een behandel-
plan op.
BIOVAAS
Olivier van Noortlaan 55
3133 AP Vlaardingen
E. biovaas@gmail.com
T: 010 - 43 44 891
I: www.biovaas.nl
Biovaas
is een gepatenteerde wegwerpbare bloemenvaas
van bioplastic (biologisch afbreekbare kunststof)
 Nummer 17
30 september 2009
Even slikken.....
Gelijk aan de Bouwsteentjes geeft elke verstrekking van
Easy-to-Eat maar liefst 8 gram hoogwaardig eiwit!
Bij eten en drinken denkt men niet direct aan
de slikveiligheid. Men denkt in de eerste plaats
aan het gezellig samen tafelen. Eten en drinken
is vooral een sociaal en emotioneel gebeuren.
Omdat eten en drinken zo belangrijk is, zijn
voedingsproblemen direct van invloed op de le-
venskwaliteit.
Na hersenletsel (bijvoorbeeld een CVA, een on-
geval of een hersentumor), een aandoening van
het zenuwstelsel ( zoals Parkinson of ALS) of
na een operatie in het hoofd- halsgebied kun-
nen stoornissen in het slikproces ontstaan. De
gevolgen kunnen van medische aard zijn (bij-
voorbeeld een longontsteking, stikken, ernstig
verslikken, dehydratie of ondervoeding), maar
ook tot sociale problemen leiden.
Bij veel mensen met slikproblemen neemt de
eetlust af. Ze zijn te moe om te eten of ze eten
bewust niet, omdat het mogelijk verslikken tot
gevolg heeft. Veel van deze mensen schamen
zich als ze in gezelschap eten. Sommige knoeien
Het Bouwsteentje
Bouwsteentjes bestaan uit een zeer luchtig cakegebak met een zachte romige vulling.
Ze bevatten bestanddelen die een belangrijke bijdrage leveren aan het terugdringen
van ondervoeding. Bovendien bevorderen ze het herstel.
WETENSWAARDIGHEDEN
De energiewaarde van 100 gram Bouwsteentjes is 390 Kcal
Bouwsteentjes wegen ca. 55 gram per Vse > = 215 Kcal
Eiwitwaarde van 100 gram Bouwsteentjes is 14,6 gram.
Bouwsteentjes wegen ca. 55 gram per Vse > = 8,00 gram eiwit
12 Advertentie
of eten relatief langzaam. Aanpassing van het helpen bij het veilig slikken en is zeer geschikt
eten biedt technisch gezien een oplossing, ech- om meerdere malen te nuttigen als extra aanvul-
ter voelen veel mensen zich hierdoor nog meer ling op de dagelijkse voeding.
patiënt.
Easy-to-Eat is geschikt voor cliënten die dik WETENSWAARDIGHEDEN
vloeibaar en een fijn gemalen maaltijd veilig De energiewaarde van 100 gram Easy-to-Eat is 255 Kcal
kunnen eten. Veel cliënten zien Easy-to-Eat als Easy-to-Eat weegt ca. 55 gram per Vse > = 140.25 Kcal
een ware traktatie. Ze voelen zich minder patiënt Eiwitwaarde van 100 gram Easy-to-Eat is 14,8 gram.
Easy-to-Eat weegt ca. 55 gram per Vse > = 8,14 gram eiwit
en worden tegelijkertijd voorzien van een opti-
male aanvulling.
Verder is Easy-to-Eat uitstekend geschikt en
heerlijk fris om na medicijngebruik te serveren.
Per verstrekking bevat Easy-to-Eat hoog-
o Eat 8 gram hoog
waardig eiwit en draagt deze toevoeging bij aan
een verbeterende voedingstoestand.
stand. Juist men-
sen met een slikstoornis hebbenen behoefte
aan extra voedingstoffen waaronder
aaronder
eiwit en past Easy-to-Eat perfect
fect
in het SNAQ assortiment.
Easy-to-Eat heeft amylase-
resistente eigenschappen diee
Vroegtijdige herkenning van ondervoeding is Als slikken moeilijker wordt…
in veel zorginstellingen de prestatie-indicator. Ook het Bouwsteentje is door mensen met slik-
De SNAQ-score of de ‘MUST’ worden veelal problemen een traktatie. Zij die grof gemalen
als meetinstrument gebruikt. Volwassenen, maar voeding geserveerd krijgen kunnen een Bouw-
ook kinderen die onbedoeld afvallen, krijgen op steentje prima consumeren.
basis van deze score diverse tussendoortjes aan- Met name van deze groep krijgen wij lovende
geboden die rijk zijn aan energie en eiwit. reacties over het opbouwende gebakje.
Energie- en eiwitrijk Vriendelijk geprijsde traktatie
Het Bouwsteentje is een energie- en eiwitrijk ge-
U kunt dit gebakje op gastvrije wijze presente-
bakje, verkrijgbaar in de smaken banaan en aard-
ren aan uw cliënten door het in de menucyclus
bei. Beide smaken zijn ‘verassend lekker’ en een
op te nemen als nagerecht, of als traktatie bij de
welkome aanvulling op uw assortiment. Extra
koffie of thee!
energie, vitamines, mineralen en spoorelementen
worden aan de Bouwsteentjes toegevoegd
Voor vragen over het Bouwsteentje staan wij
graag voor u klaar.
Het Bouwsteentje is naast energierijk, opge-
bouwd uit hoogwaardige eiwitten die het herstel
bevorderen. Eén Bouwsteentje van ca. 55<>60
gram dat de afmeting heeft van een petitfour be-
www.bouwsteentjes.nl
vat 8 gram hoogwaardig eiwit. info@patisserieunique.nl

Gezondheid
Effect valklinieken
ouderen twijfelachtig
Ouderen die flink bewegen, blijken minder te vallen.
Het is de vraag of valklinieken voor ouderen
leiden tot vermindering van vallen. Onderzoe-
ker Geeske Peeters stelt daarom voor deze
behandeling niet zonder meer aan te bieden
aan ouderen die zijn gevallen. Peeters promo-
veerde vrijdag 18 september bij VU medisch
centrum in Amsterdam.
Vallen is een veelvoorkomend probleem bij
ouderen. Jaarlijks valt één op de drie 65-plus-
sers ten minste één maal. De gevolgen kunnen
ernstig zijn, zoals botbreuken of angst om
weer te vallen. De afgelopen jaren zijn overal
in het land valklinieken gestart waar ouderen
onderzocht worden op aanwezigheid van
risicofactoren voor vallen. Peeters onder-
zocht of dit ook tot minder vallen leidt bij
ouderen met het hoogste valrisico. Zo werden
ouderen na een val geselecteerd en in twee
groepen verdeeld. De ene groep werd in de
valkliniek van VUmc uitgebreid onderzocht
en behandeld. Voorbeelden van adviezen
Landelijk onderzoek gezondheid en leefstijl
Om gezondheidsproblemen van Nederlan-
ders in kaart te brengen is het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) deze
maand een omvangrijk onderzoek naar leef-
stijl en gezondheid gestart. Verspreid over
vijftien gemeenten ontvangen ruim 20.000
Nederlanders een uitnodiging om mee te wer-
ken aan het landelijk onderzoek ‘NL de Maat’.
Het doel van ‘NL de Maat’ is representatieve
gegevens te verzamelen om het gezondheids-
beleid en daarmee de gezondheidszorg en
-voorlichting in Nederland te verbeteren. Te
denken valt aan gerichte initiatieven op het
gebied van overgewicht, verhoogd choles-
terol, hoge bloeddruk en diabetes. Het onder-
zoek is opgezet in samenwerking met het
Julius Centrum (UMC Utrecht) en wordt
Hoe gezond leven Nederlanders? ‘NL de Maat’ moet dat in kaart brengen.
13
van de valkliniek zijn een verwijzing naar
de fysiotherapeut of oogarts of stoppen met
slaaptabletten. Bij de andere groep werd de
behandeling aan de huisarts overgelaten. Na
een jaar verschilden de groepen niet wat
betreft het aantal vallen. Peeters concludeert
in haar proefschrift dat deze aanpak bij oude-
ren met een hoog valrisico niet het gewenste
effect heeft. In de strijd tegen overgewicht en
hart- en vaatziekten stimuleren de medische
wereld en overheid lichamelijke activiteit.
Bij ouderen zou verhoogde activiteit echter
gepaard kunnen gaan met een hoger valrisico
doordat men vaker in valgevaarlijke situaties
komt. Peeters onderzocht deze veronderstel-
ling en vond juist het tegenovergestelde: voor
iedere 30 minuten meer activiteit per dag nam
de kans op herhaald vallen met vier procent
af. De overheid kan gerust doorgaan met het
stimuleren van lichamelijke activiteit onder
ouderen.
uitgevoerd in opdracht van het ministerie
van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Voor
het onderzoek is een steekproef getrokken
onder de Nederlandse bevolking van acht-
tien tot zeventig jaar. In totaal worden ruim
20.000 Nederlanders uitgenodigd, verspreid
over vijftien gemeenten. Deelnemers vullen
thuis een vragenlijst in en doen mee aan een
lichamelijk onderzoek in hun woonplaats.
In de verschillende gemeenten wordt nauw
samengewerkt met de regionale GGD’en.
Op de onderzoekslocaties worden bloeddruk,
lengte, gewicht en middel- en heupomtrek
gemeten. Ook wordt bloed afgenomen om het
cholesterol- en suikergehalte te bepalen. Alle
deelnemers ontvangen na afloop van het onder-
zoek hun persoonlijke uitslagen thuis, ‘NL de
Maat’ loopt door tot het najaar van 2010.
Nummer 17
30 september 2009
MC|Zuiderzee start Vermoeidheidpolikliniek
Mensen met ernstige en aanhoudende
vermoeidheidklachten kunnen binnenkort
terecht op de Vermoeidheidpolikliniek in het
MC|Zuiderzee in Lelystad.
De polikliniek is een onderdeel van het Ver-
moeidheidCentrum Nederland. “Voordeel
voor de patiënt is dat deze gebruik kan ma-
ken van alle ondersteunende faciliteiten van
het ziekenhuis”, aldus Loek Winter, voorzit-
ter Raad van Bestuur van MC|Groep “Op die
manier krijgt de patiënt een snelle diagnose
en behandeling”. Tot nu toe konden patiën-
ten met ernstige vermoeidheidsklachten voor
de intake en behandeling alleen terecht op de
huidige locatie van het VermoeidheidCen-
Zoutverbruik kan fors omlaag
Volgens professor Rob Hamer, wetenschap-
pelijk directeur van het topinstituut Food and
Nutricion, kan de hoeveelheid zout in onze
voeding met 25 procent worden teruggebracht
zonder dat mensen het verschil proeven.
In dit instituut werken bedrijfsleven, over-
heid en wetenschap samen. Een groep van
Nederlandse ondernemingen die voedings-
middelen maakt, heeft inmiddels patent op de
vinding, die naar verwachting breed beschik-
Marlies Dekkers bij Borstcentrum Máxima
Lingerie-ontwerpster Marlies Dekkers is op
zaterdag 3 oktober aanwezig bij de opening
van Borstcentrum Máxima.
De top-ontwerpster wordt geïnterviewd door
Catherine Keijl. Ook komt Dries Roelvink een
speciaal lied zingen voor mensen die getroffen
worden door kanker. Borstcentrum Máxima
Geschiedenis van de gezondheidszorg
De ampullendoos
Als een patiënt vroeger een geneesmiddel
nodig had, dat niet door het spijsverterings-
kanaal werd verdragen, dan werd dit met
behulp van een clysteerspuit rectaal toege-
diend. Tegenwoordig wordt zo’n medicament
ingespoten, dat kan subcutaan, intramus-
culair of intraveneus. Ook in spoedeisende
gevallen is het vaak noodzakelijk direct
werkende geneesmiddelen, parenteraal toe
te dienen. Vroeger had men de keuze uit een
beperkt aantal injecteerbare medicamenten.
Tegenwoordig heeft men de beschikking over
vrijwel alle geneesmiddelen in ampullen. De,
in onze ogen zo eenvoudige, glazen ampul
heeft Stanislas Limousin in 1886 uitgevon-
den. Het was een klein flesje van dun glas
dat eenvoudig met een vijltje kon worden ge-
opend. Dit flesje werd met een injectievloei-
stof steriel gevuld en daarna dicht gesmolten,
zonder dat het medicament hierdoor werd be-
invloed. Daarna kon dit geruime tijd steriel
bewaard worden. Vroeger werden ampullen
in de apotheek handmatig gemaakt. Hierbij
kwam ook nog een groot probleem naar
voren. Het loodhoudende glas gaf namelijk
bij verhitting een alkalische reactie aan de
vloeistof waarin het medicijn was opgelost.
Dit kon men voorkomen door hoogwaardig
glas eerst uit te koken met aangezuurd water,
alles bij elkaar een arbeidsintensief procédé!
Tegenwoordig worden deze medicamenten
uitsluitend in grote hoeveelheden in de
fabriek gemaakt en in ampullen afgeleverd.
De inhoud van een ampul is meestal een of
twee cc, maar er bestaan tegenwoordig ook
veel grotere ampullen. In het ziekenhuis heeft
trum, eveneens in Lelystad. Deze locatie heeft
echter geen laboratorium of mogelijkheden
voor verschillend aanvullend onderzoek. Het
grote voordeel van de nieuwe Vermoeidheid-
polikliniek is dat intake en onderzoek op één
locatie plaatsvinden. De Vermoeidheidpoli in
het MC|Zuiderzee is de eerste, in een zieken-
huis gevestigde, gespecialiseerde polikliniek
in Nederland op het gebied van ernstige en
aanhoudende vermoeidheid. Onderzoeken en
afspraken met diverse behandelaars worden
zoveel mogelijk gebundeld. Pierre de Roy,
directeur van het centrum: “Ons streven is om
één landelijk diagnosecentrum te hebben en
meerdere behandelcentra in het land, waarvan
binnenkort de tweede wordt geopend.”
baar komt. Dat is ook van belang omdat de
Gezondheidsraad vindt dat de Nederlanders
veel te veel zout eten. De nieuwe technologie
is vooral geschikt voor niet-vloeibare produc-
ten zoals brood, kaas, worst en snacks en kan
in beginsel ook worden toegepast bij allerlei
smaakstoffen. Als zout niet gelijkmatig in de
voeding wordt aangebracht, maar verdeeld
wordt over dunne laagjes met meer en minder
zout, kan men met minder zout toe zonder het
verschil te proeven.
is onderdeel van Máxima Medisch Centrum,
locatie Eindhoven. Om de opening te vieren,
wordt een lifestyle beurs gehouden voor ieder-
een die geïnteresseerd is in het onderwerp.
Marlies Dekkers, hét lingerie-icoon van Neder-
land, is bij de opening aanwezig. Verschillende
specialisten van MMC geven lezingen over
het thema ‘Een andere kijk op borsten’.
men op elke afdeling de beschikking over een
grote verscheidenheid van ampullen. Elke
huisarts heeft in zijn visitetas een ampulle-
netui met injectievloeistoffen die in spoed-
eisende gevallen kunnen worden ingespoten.
Soms was hierin zelfs ruimte voor een glazen
recordspuit. Aanvankelijk werden ampullen
met een speciaal driekantig zaagje geopend
of met een bijgeleverd plat zaagje dat in de
ampullendoos aanwezig was. Nu is in de hals
een breuklijn aan gebracht zodat de ampul
zonder problemen met de hand kan worden
geopend.
Bob K.P. Griffioen
Medisch Farmaceutisch Museum Delft
De ampullendoos bevat ook een paratus en een naal-
denkoker.
 Nummer 17
30 september 2009 14 Kliniek

Muurschildering voor Vlietland

Specialisten langs
de meetlat
Medisch specialisten in het Martini Zieken-
huis in Groningen starten met interne, onder-
linge evaluatiegesprekken. Elf specialisten
zijn opgeleid om de persoonlijke competen-
ties van een collega, zoals de manier van
zorg verlenen, de omgang met de patiënt, de
werkrelatie en managementvaardigheden,
jaarlijks te toetsen.
“De kwaliteit van de specialist is meer dan
alleen een goede medische behandeling geven.
De bejegening van de patiënt, de organisatie
van de zorg, je houding als collega, zijn alle-
maal ook erg belangrijk”, zegt voorzitter van
de medische staf, Hans de Boer. “We streven
naar toetsbare kwaliteit en daarom hebben
we ervoor gepleit evaluatiegesprekken in te
De Raad van Bestuur van het Vlietland Ziekenhuis in Schiedam nam op 10 september een muurschildering in voeren volgens de methode van de 360 graden
ontvangst van het Maassluisse bedrijf Dahlman Industrial Group BV. Een kleurige kikker siert de muur naast het feedback, waarbij ‘de omgeving’ van de spe-
auditorium op de vierde verdieping van het nieuwe ziekenhuis in Schiedam. Het schilderij werd geschilderd door cialist beoordeelt. In de ziekenhuispraktijk
‘Foundation for Hospital Art’, vrijwilligers uit de Verenigde Staten. Deze non-profit organisatie werd in 1984 is gebleken dat deze methode bij de medisch
opgericht en sinds die tijd hebben meer dan 500.000 vrijwilligers en patiënten meer dan 30.000 schilderijen specialisten de meeste resultaten oplevert.”
gemaakt in 190 landen en meer dan 2.000 ziekenhuizen. V.l.n.r.: Koos Krijthe (General Electric), Anne van der De raad van bestuur van het ziekenhuis waar-
Heyden (Vlietland Ziekenhuis), Frank Egas en Martijn Pons (Dahlman). deert dit initiatief; het is in lijn met de ontwik-
keling naar een excellerend ziekenhuis waarin
uitstekende medische zorg en goede service
RKZ laat verbouwplannen herberekenen samengaan. De specialist die zich aanmeldt,
geeft aan met welke disciplines hij intensief
samenwerkt. Uit deze disciplines worden een
tiental medewerkers gevraagd een vragenfor-
mulier anoniem in te vullen voor de betref-
fende specialist. Zelf maakt de specialist een
uitgebreide portfolio: wat heeft hij gedaan,
waar liggen zijn kwaliteiten, wat behoeft ver-
betering, hoe is de relatie met de patiënt. Bei-
de resultaten worden naast elkaar gelegd en
met de hiertoe opgeleide specialist besproken,
waarna een actieplan voor het komend jaar
wordt vastgesteld. Dit actieplan wordt door de
specialist uitgevoerd en is uitgangspunt van
het volgende jaarlijkse evaluatiegesprek.
Verplicht vrijwillig
De Boer geeft aan dat deelname aan deze
evaluatiegesprekken vrijwillig is. “Met een
verplichtend karakter: het is wel de bedoeling
dat uiteindelijk iedereen meedoet.” Momen-
teel zijn elf medisch specialisten opgeleid
in het houden van de evaluatiegesprekken.
Zij zijn gestart met de eerste ronde. Begin
2010 volgt een tweede groep specialisten de
opleiding. Het doel is dat eind 2011 iedere
medisch specialist in het Martini Ziekenhuis
is geëvalueerd.

De ramingen voor de interne verbouwplannen - zeker in combinatie met de huidige finan-

van het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk
vallen fors duurder uit dan verwacht. Dat
geldt zowel voor het interne renovatieplan,
als de tijdelijke aanbouw die is voorzien aan
de Velserweg. De plannen zijn daarom eerst
aan een extern bureau voorgelegd voor een
‘second opinion’. Op basis hiervan wordt op
korte termijn een nieuw plan van aanpak voor
de lange en korte termijn gemaakt.
Er zijn diverse redenen om zorgvuldig en voor-
zichtig te werk te gaan en de plannen opnieuw
tegen het licht te houden. Het oorspronkelijke
plan blijkt bijvoorbeeld niet compleet te zijn;
niet alle echt noodzakelijke aanpassingen in
het gebouw zijn meegenomen. Bovendien zijn
ziekenhuizen zijn sinds 2008 zelf financieel
verantwoordelijk voor hun gebouw. Dat maakt
ciële positie van het RKZ - dat een keuze voor
een forse investering op de huidige locatie
consequenties heeft voor de haalbaarheid van
de optie nieuwbouw. Er bestaat onduidelijk-
heid vanuit de overheid over de toekomstige
bekostiging van ziekenhuisgebouwen; het is
bijvoorbeeld niet bekend hoe de overgangsre-
geling van het oude naar het nieuwe financie-
ringssysteem er uit komt te zien en ook niet
of een ziekenhuis in de toekomst wel of geen
winst mag maken. De komende weken worden
keuzes gemaakt voor acties op de korte ter-
mijn en wordt een nieuw plan van aanpak voor
de lange termijn ontwikkeld. Uiteraard blijft
de eerder aangekondigde haalbaarheidsstudie
naar een nieuw ziekenhuis onderdeel van het
totale plan van aanpak.
Oogheelkunde Westfriesgasthuis negende
partner Oogzorgnetwerk
De vakgroep oogheelkunde van het Westfries-
gasthuis in Hoorn is op woensdag 16 septem-
ber toegetreden tot Het Oogzorgnetwerk. Het
ziekenhuis en de oogartsen zien dit als een
belangrijke stap om de continuïteit van kwali-
tatief hoogstaande oogheelkundige zorg in de
regio te waarborgen.
Het aantrekken van nieuwe oogartsen voor
het Westfriesgasthuis heeft prioriteit. “Wij
verwachten door deze toetreding nieuwe oog-
artsen aan ons te kunnen binden en de patiën-
ten excellente zorg te kunnen bieden”, aldus
Hugo Keuzekamp, lid Raad van Bestuur van
het Westfriesgasthuis. “Het Oogzorgnetwerk
biedt betrouwbare concepten om de organisa-
tie van oogheelkundige zorg te verbeteren, om
zo de patiënten nog beter en sneller te kunnen
helpen. Uitgangspunt hierbij is zorg dichtbij
als het kan, in het ziekenhuis als het moet.”
Het Oogzorgnetwerk is een initiatief van Het
Oogziekenhuis Rotterdam.

Financieel Alert
Is het al bijna Sinterklaas?
Heeft u al pepernoten gekocht? Nee hoor,
zullen de meesten zeggen, want het is nog
lang geen Sinterklaas. Nou, ik waag dat
te betwijfelen. Waarom zouden anders de
supermarkten de pepernoten op het schap
hebben? Als het om dit soort dingen gaat zijn
we er meestal als de kippen bij. Nog zo’n
voorbeeldje: In januari plannen we al onze
vakantie voor de zomer. Met vrienden is het
een geliefd onderwerp. Sterker nog, als je in
april nog niet weet waar je naar toe gaat word
je gewaarschuwd: “Pas op, je moet reserve-
ren, want anders kom je er niet meer tussen.”
Hoeveel pensioen gaat u krijgen?
Een half jaar voordat men stopt met werken,
weet 95 procent van de mensen nog niet wat
ze krijgen na pensionering. En daar hebben
we toch al jaren de tijd voor gehad. Jarenlang
heeft u post ontvangen van uw pensioen-
fonds. Ik geef toe, echt lekker leest het niet.
Met kunst en vliegwerk proberen pensioen-
fondsen het begrijpelijker te maken. Lang-
zaam aan wordt het beter. Maar verreweg de
meesten onder u kunnen de informatie niet
vertalen. Vertalen naar een totaal beeld wat
u mag verwachten als u met pensioen gaat.
Om dan nog maar te zwijgen over de hypo-
theeklasten die blijken door te lopen tot ver
na pensionering! Hoe komt het dat we dit
steeds maar naar voren schuiven? Ineens is
het zover en hoort u tot die 95 procent.
Advies
Koop eens die pepernoten terwijl het nog
hartje zomer is. U zult merken dat het sneller
Sinterklaas is dan u denkt.
Tim van Dasselaar (links) en Rick Wassenaar
Financiële Planning voor medici
info@vandasselaar.com
V.l.n.r. Hugo Keuzenkamp (Raad van Bestuur Westfriesgasthuis), Nynke Klaassen (oogarts) en Kees Sol (Raad van
Bestuur Het Oogziekenhuis Rotterdam).
Deel zorgpersoneel krijgt griepprik later
Zorgpersoneel in ziekenhuizen, ambulance- om te bepalen welk personeel in aanmerking
personeel, huisartsen en huisartsassistenten komt voor een vaccin. Klink wijst erop dat een
krijgen het eerst een prik tegen de Mexicaan- vaccinatie niet verplicht is, maar wel verstandig.
se griep. Daarnaast komen zorgmedewerkers
in verpleeg- en verzorgingshuizen, gehandi-
captenverzorgers, thuiszorgmedewerkers en
verloskundigen aan bod. Zorgmedewerkers Wassenaar & Van Dasselaar
die minder vaak in contact komen met kwets-
bare patiënten worden later gevaccineerd.
Dat heeft minister Klink (Volksgezondheid)
vorige week geschreven aan organisaties in
Financieel maatwerk
de gezondheidszorg. Binnenkort krijgen de voor de maatschap
geselecteerde beroepsgroepen een uitnodiging
om vaccins te bestellen bij het Nederlands
Vaccin Instituut (NVI). Het RIVM werkt aan Keerkring 61 - 2801 DG Gouda
een selectiecriterium voor zorginstellingen www.vandasselaar.com - Tel: 0182-692888

Kliniek
Patiënt digitaal door
hele zorgproces
Patiënten van het Flevoziekenhuis kunnen
sinds dinsdag 22 september hun zorg voor
een belangrijk deel achter het toetsen-
bord regelen. 24 uur per dag afspraken
maken, patiënteninformatie op maat, een
bevestiging via SMS, het online invullen van
vragenlijsten, het inzien van uitslagen en het
eigen patiëntendossier; het kan allemaal op
www.mijnflevoziekenhuis.nl.
‘MijnFlevoziekenhuis’ is een e-health concept
dat verder gaat dan het digitaal maken van een
afspraak. De patiënt wordt digitaal door het
hele zorgproces geleid. Dat begint al bij het
online inschrijven. Via een digitale vragen-
lijst wordt de patiënt naar de juiste vakgroep
en betreffende specialist geleid en maakt
online een afspraak. Deze afspraak wordt per
e-mail of SMS bevestigd. Als de afspraak is
gemaakt ontvangt de patiënt alle informatie
(zoals folders en plattegrondjes) die relevant
is om zich goed te kunnen voorbereiden.
De patiënt krijgt verder de mogelijkheid om
enkele vragen over het ziektebeeld online in
te vullen. Deze informatie wordt digitaal ver-
stuurd naar de specialist die zich optimaal kan
voorbereiden op het consult. Na het spreekuur
wordt de patiënt per SMS of e-mail uitgeno-
digd om digitaal uitslagen in te zien, het eigen
dossier te bekijken of een vervolgafspraak te
maken.
Uitbreiding
Het concept van ‘mijnFlevoziekenhuis.nl’
wordt later nog verder uitgebreid. Zo wordt het
Nieuwbouw Isala klinieken van start
Tijdens een feestelijke bijeenkomst op het
bouwterrein is de nieuwbouw van de Isala
klinieken vorige week officieel van start
gegaan. “De Isala klinieken hebben de
bijzondere positie als eerste ziekenhuis in
Nederland geheel zelfstandig, voor eigen
rekening en risico en op eigen kracht een
nieuw gebouw te realiseren”, aldus Marjanne
Sint, voorzitter Raad van Bestuur.
Het nieuwe ziekenhuis is opgebouwd uit vier
gebouwen, de zogenaamde ‘vlinders’. Elke
vlinder bestaat uit twee vleugels. De vlinders
zijn onderling verbonden met een gang die
aan de achterzijde van de gebouwen loopt.
Patiënten- en goederenstromen zijn geschei-
den; goederenverkeer vindt plaats via een
ondergrondse verbinding met het logistiek
centrum. Maar er is ook rekening gehouden
met het feit dat er tussen bepaalde afdelingen
onderlinge relaties bestaan. Dit heeft geleid
tot een logische indeling van de vier vlinders.
Artist impression van de nieuwe hoofdingang van de Isala klinieken, gezien vanaf de Dokter van Heesweg.
15
‘MijnFlevoziekenhuis’ is een e-health concept dat
verder gaat dan het digitaal maken van een afspraak.
mogelijk een samenvatting van een gesprek
(bijvoorbeeld een slecht nieuwsgesprek) met
de specialist thuis nog eens terug te kijken met
behulp van de webcam. Verder kan worden
gedacht aan het invoeren van een discussie-
forum voor patiënten of aan het bieden van
nazorg aan patiënten in de thuissituatie. Via
‘mijnFlevoziekenhuis’ zijn nu alle poliklinie-
ken van het Flevoziekenhuis online. Als doel-
stelling voor 2010 is opgenomen dat veertig
procent van de afspraken (en bijbehorende
correspondentie) via internet gaat verlopen.
Vlinder één kan omschreven worden als een
technisch gebouw, hier bevinden zich de
laboratoria, pathologie, klinische farmacie, de
centrale steralisatieafdeling en goederenont-
vangst. In vlinder twee en vier zijn poliklinie-
ken en verpleegafdelingen gevestigd. Klop-
pend hart van het ziekenhuis is vlinder drie:
hier bevinden zich de Spoedeisende Hulp, de
operatiecomplexen, de Intensive Cares en het
helicopterdek. Bij de Isala klinieken werken
circa 5.500 mensen. Het ziekenhuis heeft
momenteel verspreid over Zwolle drie loca-
ties die allemaal worden overgeheveld naar
de nieuwbouwlocatie. Het nieuwbouwproject
omvat 108.000 vierkante meter vloeropper-
vlak en wordt daarmee nagenoeg het grootste
ziekenhuis van Nederland. De ontwikkelingen
rond de nieuwbouw zijn de komende jaren te
volgen via de website www.isalabouwt.nl. Het
nieuwe ziekenhuis wordt naar verwachting
opgeleverd in 2013.
Nummer 17
30 september 2009
Feestelijke opening Huidlaserkliniek WZA
Met een druk op een grote rode knop en een Huidlaserkliniek WZA onder meer terecht
lasershow was de Huidlaserkliniek WZA vrij-
dag 18 september officieel geopend. Volgens
wethouder Henk van Hooft, die de opening
voor behandeling van ongewenste haargroei,
rimpels (huidverjonging), pigmentvlekjes,
couperose, verwijde vaatjes, (acne)littekens
verrichtte, bevestigt de komst van de Huidla- en het verwijderen van tatoeages.
serkliniek de reputatie van Assen als zorgstad.
“De oprichting van de Huidlaserkliniek WZA
past in de trend van patiënt- en aandoenings-
gerichte themapoli’s die in het Wilhelmina
Ziekenhuis Assen worden opgericht”, aldus
Boudewijn Ponsioen, Raad van Bestuur van
het WZA en mededirecteur van de nieuwe
Huidlaserkliniek. “Denk aan de Slaapkliniek
Noord-Nederland, de Mammapoli, de Valpoli
en de Geheugenpoli. Toch is de Huidlaser-
kliniek uniek omdat het een commerciële,
zelfstandige onderneming is binnen de muren
van het WZA, bovendien met een externe
samenwerkingspartner, de Hanzekliniek in
Groningen. Als WZA staan wij hier zeer voor
open.” De Huidlaserkliniek WZA is een zelf-
standig onderdeel van de polikliniek Derma-
tologie van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen.
De behandelaars hebben de beschikking over
een breed assortiment aan moderne appara- V.l.n.r: Boudewijn Ponsioen (Raad van Bestuur WZA,
tuur en voeren daarmee alle laserbehandelin- Wim Venema (dermatoloog) en Henk van Hooft
gen van de huid uit. Patiënten kunnen bij de (wethouder) die de knop indrukt.
Maasziekenhuis biedt mensen met diabetes
oogzorg dichter bij huis
Nederland telt naar schatting een miljoen Een jaarlijks, preventief oogonderzoek is
mensen met diabetes. Elk jaar komen daar een vast onderdeel in het behandelplan van
zo’n 70.000 mensen bij. Het aantal diabetes- mensen met diabetes. Zij hebben namelijk een
patiënten neemt dus flink toe en daarmee verhoogd risico op ondermeer retinopathie,
groeit de behoefte aan diabeteszorg. Om een aandoening aan de ogen die bij tijdige
deze groeiende vraag met goede zorg te signalering goed behandeld kan worden. Deze
kunnen beantwoorden, hebben de huisartsen controle werd uitgevoerd in het Maaszieken-
in de regio en het Maasziekenhuis (Boxmeer) huis Pantein. Dit kan nu nog dichter bij huis,
hun krachten gebundeld. want de huisartsen en het ziekenhuis zijn
een samenwerkingsverband aangegaan met
Samen hebben zij het initiatief genomen om Briljant Optiek. Sinds half september voeren
mensen met diabetes het jaarlijkse preventieve ervaren optometristen de jaarlijkse oogcontro-
oogonderzoek door deskundige optometristen les zowel in Cuijk als Boxmeer uit.
zo dicht mogelijk bij huis aan te bieden.
Kinderen op bezoek
Op bezoek gaan met jonge kinderen, het kan onweerstaanbaar. Even stiekem proberen, één
één van de hoogtepunten van de dag zijn voor keertje maar!
onze patiënten. Sterker nog, het kan bijdra-
gen aan een voorspoedig herstel. Kleintjes Houd er rekening mee dat jonge kinderen
moeten worden begeleid door iemand die zelf ook aandacht nodig hebben en deze
een oogje in het zeil houdt. Het is soms een eventueel drukte voor de patiënt meebrengen.
hele klus om de aandacht te verdelen tussen Misschien is het wel mogelijk om met elkaar
het kind en de zieke. Het gaat nog wel eens naar de recreatiezaal te gaan? Als u twijfelt,
mis. Tijdens het bezoekuur wordt er gebeld kunt u altijd overleggen met een verpleeg-
vanuit het toilet. Ik loop er heen, maar er is kundige. We geven u graag advies!
niemand. Een klein meiske met hoge nood
heeft clandestien gebruik gemaakt van het Vera
patiëntentoilet en aan het koordje getrokken. vera@ghz.nl
www.ghz.nl/weblog
De kleuter is geschrokken. Ik ben niet boos, Vera is verpleegkundige in het Groene Hart Zieken-
maar wijs haar ouders wel op de aanwezig- huis in Gouda
heid van de bezoekerstoiletten die op bijna
elke verdieping te vinden zijn. Het is hygië-
nischer als bezoekers geen patiëntentoiletten
gebruiken, en de bezoekerstoiletten even
opzoeken.
Weer wordt er gebeld, nu door een patiënt. Ik
loop naar hem toe en vraag wat ik voor hem
kan doen. Hij zegt: “Niets zuster, helemaal
niets. Ik vind het wel gezellig dat u komt,
maar ik heb niet gebeld hoor”.
De dader zit naast het bed. Hij kijkt zo
schuldbewust, dat kan niet missen! Nick is
met zijn moeder bij opa op bezoek. Terwijl
zijn moeder schone pyjama’s in het nacht-
kastje legt kijkt Nick naar de razend interes-
sante bel. Opa vertelde dat hij er niet aan mag
komen en dan worden die knopjes natuurlijk
 Nummer 17
30 september 2009 16 Advertentie

WIL JIJ EEN Roomservice in het GHZ

NIEUWE UITDAGING
Sinds 14 mei jl. is in het GHZ de vernieuwde room-
service gestart. Nu nog op vier afdelingen, maar
binnenkort ook op alle verpleegafdelingen van de
Bleulandlocatie en in de toekomst misschien ook in
het Jozef. Er is een aparte menukaart uitgebracht met
MET DE ZEKERHEID VAN daarop verschillende dranken, lekkere tussendoortjes
en speciale koffie- en theesoorten. Maar waarom

EEN VAST DIENSTVERBAND? deze extra mogelijkheid als de patiënten al dagelijks

voorzien worden van ontbijt, lunch en avondeten?
We vragen het Peter van Zetten, coördinator van
het GHZ-Restaurant & Banqueting. Hij is opgetogen over de herstart van deze service aan
patiënten en hun bezoekers: “Een eetmoment wordt een feestmoment waar je naar uitkijkt!”
TMI ZOEKT Wat is de meerwaarde van deze roomservice?

MEDISCH SECRETARESSES “Deze extra service is niet in het leven geroepen omdat de patiënten niet voldoende eten
en drinken aangeboden krijgen. Maar het gaat erom dat de patiënt nu zelf kan beslissen
wanneer hij iets lekkers kan bestelt. Iemand kan nu bijvoorbeeld zichzelf verwennen met een
luxe koffie die met een speciale serveerwagen op de kamer wordt bereid. Of hij kan zijn klein-
TMI BIEDT dochter onverwacht trakteren op poffertjes.”
U vast dienstverband Voor wie is het bestemd?
U vrijheid met de zekerheid van een uitstekend salaris “Iedereen die wil, is vrij om roomservice te bestellen. Het is net als met de telefoon en de
televisie: het is er, maar je mag zelf bepalen of je er gebruik van maakt. De mensen die lang
U meer ervaring door afwisselend werk in het ziekenhuis verblijven, willen we het uiteraard zoveel mogelijk naar hun zin maken.
Maar ook iemand die hier maar even is, kan er behoefte aan hebben, of maakt er gebruik van
U een auto vanaf 28 uur per week om zijn naasten te plezieren. De bezoekers zelf kunnen ook roomservice bestellen. Als mensen
twijfelen of hun keuze past in hun dieet of behandelplan, wordt ze aangeraden om het even
U scholing op maat te overleggen met één van de medewerkers van hun afdeling.”

Werken op jouw manier! Wanneer kan men bellen?

Een vast dienstverband of een 0-urencontract.
Tevens bemiddelt TMI al jaren voor ZZP’ers. Interesse?
“De roomservice is nog niet de hele dag beschikbaar. Omdat het ’s morgens al zo druk is met
de verpleging en de artsen die op de zaal aanwezig zijn en het reguliere ontbijt dat wordt
gebracht, is er minder tijd voor en behoefte aan. Daarom is ervoor gekozen om de roomservice
aan te bieden tussen 14:30 uur en 19:30 uur, van maandag tot en met vrijdag. Nadat er gebeld
is, serveert een medewerker van de afdeling Restaurant & Banqueting de bestelling op de

KOM EENS PRATEN BIJ TMI. kamer. Er kan worden betaald met pin/chippas of met contant geld.”

DÉ DETACHEERDER IN DE ZORG Bleulandlocatie:

Bleulandweg 10, 2803 HH Gouda

Jozeflocatie:
Graaf Florisweg 77, 2805 AH Gouda
www.tmi-interim.nl (poliklinieken en verpleegafdelingen)

Hij is er weer.

De Zorg Carrière Beurs: 27 & 28 november 2009 Passenger Terminal Amsterdam

De tweede Zorg Carrière Beurs staat voor de deur. Met nog meer banen, workshops en kansen om interessante werkgevers persoonlijk te spreken. Maar je
kunt er ook loopbaanadvies krijgen en een overzicht van alle opleidingsmogelijkheden. Ben jij toe aan de volgende stap in je zorgcarrière? Dan is dit de
gelegenheid om je te oriënteren, informeren, inspireren of gelijk te solliciteren. Meld je aan op www.zorgcarrierebeurs.nl voor je gratis toegangskaart.

Patiëntenzorg
Elkerliek ziekenhuis
start Prima Poli
Herre Kaam van de Vreelandgroep overhandigt Suzanne Jacobs, projectleider Elkerliek ziekenhuis, symbolisch
een gieter om de proeftuin Prima Poli tot bloei te brengen (foto Martijn van den Baar).
Op de poliklinieken van het Elkerliek zieken-
huis in Helmond en Deurne worden jaarlijks
ruim 285.000 afspraken ingepland. Het aan-
tal patiënten dat voor het Elkerliek ziekenhuis
kiest groeit nog steeds. Om al deze patiën-
ten nu en in de toekomst goed van dienst te
kunnen zijn, start het Elkerliek ziekenhuis met
het project Prima Poli. Teams gaan zelf aan
de slag om te bekijken hoe het werk rondom
het spreekuur het beste kan worden georga-
niseerd. Doel is meer tevreden patiënten en
medewerkers.
Prima Poli vindt zijn basis in de auto-indus-
trie. Uitgangspunt is dat medewerkers zelf het
beste weten wat er anders moet, maar een stuk
gereedschap nodig hebben om de knelpunten
bloot te leggen en oplossingen te bedenken.
Binnen het Elkerliek ziekenhuis heeft project-
leider Suzanne Jacobs, samen met organisatie-
adviesbureau de Vreelandgroep uit Baarn, een
bruikbaar instrument ontwikkeld. Daarbij zijn
ook polikliniekassistenten en afdelingshoof-
den actief betrokken. Suzanne Jacobs: “Met
een aantal instructieboekjes kunnen de mede-
werkers op de polikliniek, ondersteund door
het afdelingshoofd, zelf aan de slag. Meten en
observeren, van rol verwisselen (ook met de
patiënt), met elkaar in gesprek over gewoontes
Meander investeert in operatiekamers
Vier van de zes operatiekamers op locatie
Elisabeth van Meander Medisch Centrum in
Amersfoort worden in november technisch
aangepast. Dit betekent dat de vier operatie-
kamers in deze periode niet kunnen worden
gebruikt. Alle operaties kunnen binnen
Meander gewoon doorgaan.
Meander wil kwaliteit en veiligheid garande-
ren op de operatiekamers. In de huidige situatie
Rode Kruis Ziekenhuis start klinische geriatrie
Het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk start
op 1 oktober met een nieuw specialisme:
klinische geriatrie. Met de komst van klinisch
geriater Hilje Wind en verpleegkundige
geriatrie Caroline de Boer wordt onder meer
ingespeeld op de vergrijzing.
Klinische geriatrie is gericht op de behande-
ling van kwetsbare oudere patiënten, bij wie
een combinatie van problemen speelt. Zo
kunnen lichamelijke aandoeningen, maar
ook sociale, psychische en functionele klach-
17
en bestaande afspraken en nieuwe zaken kort
uitproberen om te bezien hoe het bevalt. En
dan behouden wat goed gaat en loslaten wat
niet werkt. Alles binnen het project Prima Poli
gebeurt uiteraard in samenwerking met de
specialisten, want je bent samen verantwoor-
delijk voor het reilen en zeilen op de poli.”
Meer verantwoordelijkheid
Polikliniekassistent Angela van Gaalen, nauw
betrokken bij de voorbereiding, geeft een
duidelijk voorbeeld. “Als een patiënt op dit
moment bij een specialist op het spreekuur
komt, heeft deze meestal niet alle gegevens
van de patiënt bij de hand. Soms moet nog een
foto worden gemaakt of bloed afgenomen. Als
de assistenten daar straks de verantwoording
voor kunnen nemen en ervoor zorgen dat dit al
is gebeurd, hoeft de patiënt niet nog eens terug
te komen. Dan kan de specialist snel verder
met de volgende patiënt. Dat betekent minder
lange wachttijden wat goed is voor zowel de
klantvriendelijkheid als de werkdruk. En meer
eigen verantwoordelijkheid maakt je werk
leuker.” De pilot van het project start in okto-
ber op de poliklinieken Cardiologie en Keel-,
Neus- en Oorheelkunde. In 2010 en 2011
volgen de andere poliklinieken.
op de vier operatiekamers van locatie Amers-
foort Elisabeth is die kwaliteit en veiligheid
alleen met veel inspanning en controle op het
gewenste niveau te houden. Daarom heeft
Meander besloten om, ook in aanloop naar het
nieuwe ziekenhuis eind 2012, te investeren in
de vier operatiekamers op locatie Elisabeth.
Daarmee kan Meander ook de komende jaren
kwaliteit en veiligheid op de operatiekamers
blijven garanderen.
ten een rol spelen. Klachten die bijvoorbeeld
aan de geriater kunnen worden voorgelegd
zijn: een onverklaarde achteruitgang in het
dagelijks functioneren, geheugenproblemen,
vallen, somberheid of het gebruik van veel
medicijnen tegelijkertijd. “Een klinisch geria-
ter kijkt naar de mens als geheel en ‘puzzelt’
totdat het probleem duidelijk is”, aldus Hilje
Wind. “Daarbij houden we rekening met de
kwaliteit van leven en de belastbaarheid van
iemand.”
Nummer 17
30 september 2009
Tergooiziekenhuizen start bekkenbodempoli
Tergooiziekenhuizen is op de locatie Hilver- en continentieverpleegkundige samenwer-
sum gestart met een bekkenbodempolikliniek.
Deze polikliniek, speciaal voor vrouwen, richt
zich op patiënten met onvrijwillig verlies van
ken, elk met hun eigen kennis en ervaring. Zo
houden de specialisten gezamenlijk spreekuur
en kan er door deze samenwerking en afstem-
urine, ontlastingsproblemen en verzakkings- ming sneller een diagnose worden gesteld
klachten (prolaps). Patiënten kunnen na en een behandelvoorstel worden gedaan.
verwijzing al binnen een week terecht. Voordeel van deze nieuwe polikliniek is dat
patiënten al na twee weken duidelijkheid
De bekkenbodempolikliniek is een multidis- hebben over de oorzaak van hun klachten en
ciplinaire polikliniek, waarbij de uroloog, de mogelijke behandelingen.
gynaecoloog, chirurg, bekkenfysiotherapeut
Nieuw operatiecomplex trekt veel bezoekers
De Open Dag in MC|Zuiderzee in Lelystad was een succes. Zo’n 1000 bezoekers, onder wie veel kinderen, namen
zaterdag 19 september een kijkje in het nieuwe operatiecomplex.
De baas
Ze kwamen samen binnen. Zij was langer en trouwens af, wie er van jullie de baas is”. De
breder dan hij en evenredig met dit volume dame liet een stilte vallen en de glimlach van
praatte ze bijna aan een stuk. Hij was de min- meneer verdween. Ik liet de stilte even duren
zaamheid zelve en wachtte keurig tot hem en moest mijn eigen voorzet nu gaan inkop-
een vraag werd gesteld. Met een glimlach pen. Ik keek hem aan en zei: “U neemt geen
bleef hij contact met mij zoeken. Zij kwam enkel initiatief meer om te vrijen. U bepaalt
snel to the point. De seks was al heel lang niet dus of en wanneer jullie seks hebben. U bent
meer zo goed en volgens haar had dat niets dus wat dat betreft de baas en uw vrouw
met seks te maken. Ik was verheugd over dit heeft daar dus kennelijk niets in te willen.”
inzicht en vroeg om opheldering. Ik meende te zien dat hij even opveerde, er
“Hij neemt geen enkel initiatief meer, de fut even blij mee was, hij leek een centimeter te
is er uit. Wel kijkt hij naar porno. En waarom, groeien. Zij was verbluft en was nog steeds
ik weet het niet. Hij zegt ook zo weinig!” stil. “De stand is dus 1-1”, zei ik. “Het is aan
Kennelijk zag ze nog niet dat zolang ze zijn jullie om met een gelijke stand genoegen
stiltes aan het vullen was hij ook niets hoefde te nemen of door te gaan met strijden en te
te zeggen. “U wilt dus beter contact met uw kijken of er iemand alsnog gaat winnen”. In
man?” “Ja”, zei ze, als hij maar meer gaat verwarring liet ik ze uit, het zal tijd nodig
praten en dat we dan weer seks hebben. Dat hebben of dit kwartje gaat vallen.
hij weer aandacht aan mij besteedt. Gewoon Peter Leusink
samen praten. Ik kan niet tegen die stilte.” Peter Leusink vormt samen met Patricia
Alle blikken wendden zich langzamerhand Heerbaart en Bas Nap, Praktijk de Huisarts. Deze is
naar hem. Als een geslagen hond lachte hij gevestigd aan de W. Barentzlaan 32,
me vriendelijk en gedwee toe. Mogelijk tel. 69 80 88.
hoopte hij op een akkoordje met mij: wat zou
u doen dokter als u zo’n vrouw had. Ik moest
hem teleurstellen. “En u, mist u het contact
met uw vrouw?” Hij zocht naar woorden en
draaide op zijn stoel. “Als zij minder de baas
zou zijn, dan zouden we het goed hebben.”
“De baas, de baas”, begon ze, “als jij eens
meer een kerel was dan hoefde ik niet bazig te
zijn.” Het ping-pongen ging zo nog even door
en voor beiden was er niets nieuws onder de
zon, dit deden ze al jaren. Hij wilde dat zij
veranderde, zij wilde dat hij veranderde. Een
beetje geven en nemen kan soms geen kwaad,
maar hier viel niets te veranderen. Beiden
hadden zich compleet aan elkaar aangepast
en waren geworden tot wie ze waren omdat
de ander was die hij was. Aan de inhoud ging
ik dus maar niet sleutelen. Misschien dat een
andere verpakking zou helpen. “Ik vraag me
 Nummer 17
30 september 2009 18 Zorgkalender

WIJZER
in de
ZORG
Congressen, seminars, cursussen
TNO & het VWS presenteren:
Typeservice Kruger
AGENDA Beurs Brandveiligheid in de Zorg

Maandag 28 september tot vrijdag 2 oktober 4 & 5 november

• Vakbeurs Elektrotechniek 2009
• Locatie: Jaarbeurs Utrecht (hallen zeven tot en met twaalf)
• Informatie: www.elektrotechniek-online.nl Jaarbeurs Utrecht, Mediaplaza Polarzaal
Gratis toegang!
Donderdag 1 oktober
• ‘Van het concert des levens…..’ www.brandveiligheidindezorg.nl
• KNMG Congres over medische zorg van wieg tot graf
• Locatie: Utrecht, Domus Medica
• Aanmelden: knmg.artsennet.nl
DE GOUDSE SCHOUWBURG Vrijdag 2 oktober
Hij is er weer.
in het Groene hart van Nederland • Symposium ‘Speekselklieren, wat heb je er aan? Haat of liefde’
• Najaarscongres van de Vereniging Medisch Tandheelkundige Interactie (VMTI)
Dé ideale locatie voor o.a. • Locatie: Amsterdam, AMC, Collegezaal 5, van 9.00 tot 17.00 uur
congressen, bedrijfsfeesten • Inlichtingen: www.amc.nl
en seminars
Vrijdag 2 oktober
Makkelijk bereikbaar met openbaar
• Congres: ‘Vitamine D tekort, hype of bedreiging?’
vervoer en meer dan 1000
parkeervoorzieningen binnen een • Locatie, Amersfoort, Regardz Eenhoorn, van 10.00 tot 17.00 uur De Zorg Carrière Beurs:
loopafstand van 5 minuten. • Organisatie: Meander Medisch Centrum 27 & 28 november 2009
• Kosten: 175 euro Passenger Terminal Amsterdam www.zorgcarrierebeurs.nl
Voor meer informatie kijk op • Informatie en aanmelden: www.meandermc.nl/vitamine-D
www.goudseschouwburg.nl
of bel: 0182-513353

Tot ziens in
Dinsdag 6 oktober
• Seminar ‘Gastvrijheid en Betaalsystemen in de Zorg’ Omgaan met
• Locatie: Leeuwarden, wijkzorgcentrum De Hofwijck, van 9.45 tot 13.30 uur
De Goudse Schouwburg!
•
•
Organisatie: Straight Systems
Aanmelden: www.straight.nl
agressie!
Woensdag 7 oktober
• Openingssymposium AIGHD (Amsterdam Institute for Global Health and
5 oktober 2009
Development)
• Locatie: Amsterdam, AMC, Collegezaal 1 (’s ochtends), en Lutherse Kerk 1 dag, € 365,-
(’s middags), van 8.30 tot 19.00 uur
• Inlichtingen: www.amc.nl
www.vilans.nl/cursus
Vrijdag 9 oktober
• Lof der Geneeskunst met als thema ‘Denken & Doen, de hersenen vertaald’

Adverteren? •
•
•
Locatie: De Doelen, Rotterdam, 14.30 tot 16.30 uur
Organisatie: Erasmus MC
Meer informatie: www.lofdergeneeskunst.nl
8ZDGYHUWHQWLHLQHHQ Concert- en congresgebouw
Donderdag 29 oktober
RSODJHYDQ • Symposium ‘De Kunst in contact’
H[HPSODUHQ" • Thema: De meerwaarde van kunst en wetenschappelijk onderzoek in relatie tot
ouderen met geheugenproblematiek
de Doelen
%HOYRRUPHHULQIRUPDWLHPHW
• Locatie: Amsterdam, Mozes & Aäronkerk, Waterlooplein 205, van 9.30 tot
Antwoordnummer 1544
$QQHNHGH3DWHU 3000 WB Rotterdam
16.30 uur
• Meer informatie: www.theaterveder.nl of www.verbeeldingsmethodiek.nl telefoon 010 2171700
9 ( 5 6 & + , - 1 7  * 5 $7 , 6  7 : ( ( : ( . ( / , - . 6  2 3  : 2 ( 1 6 ' $ *  , 1 $ / / (  = , ( . ( 1 + 8 , = ( 1  , 1  1 ( ' ( 5 / $ 1 '  ( 1  2 3  , 1 7 ( 5 1 ( 7

Bloembollenmarkt op Keukenhof Elektrotechniek

2009
JAARBEURS UTRECHT

16 t/m 18 oktober, van 10.00 tot 17.00 uur

Er worden plantdemonstraties gegeven

met nuttige tips en adviezen.
Rondleidingen worden verzorgd door
Keukenhofgidsen en een boomdeskundige.
 Nummer 17
Service 19 30 september 2009

CORPUS ‘reis door de mens’ is dé attractie van het menselijk lichaam

Het lichaam is de basis van álles, maar hoe
werkt dit ingenieuze CORPUS eigenlijk?
Wie ’s werelds meest unieke en interactieve
attractie CORPUS binnenstapt, maakt op
originele en informatieve wijze een spectacu-
laire ‘reis door de mens’. In het 35 meter
hoge lichaam voert de reis langs waanzinnige
5D-orgaantheaters om uiteindelijk te eindigen
in de hersenen.
Elke zeven minuten vertrekt een reis met
zestien personen via de roltrap de knie in. Via
de audiotour (die beschikbaar is in acht talen)
wordt de bezoeker geleid door het menselijk
lichaam. Test spelenderwijs uw gezondheid
en bewustzijn in de interactieve Medische
Infotheek als het om je eigen CORPUS gaat.
CORPUS is educatie, gezond leven, verant-
woord eten en veel bewegen!
De entreeprijs voor volwassenen is 16,50
euro. Voor kinderen en groe-
pen vanaf tien personen geldt
een prijs van 14 euro. Groeps-
reserveringen kunt u telefo-
nisch maken via nummer
(071) 751 02 00 (keuze 2).
Voor bezoekers van 65 jaar
en ouder is er een speciale
actie. Zij krijgen gratis koffie
of thee bij de aankoop van een
appelpunt (geldt van dinsdag
tot en met vrijdag buiten de
vakantieperiode).

CORPUS ‘reis door de mens’ Lezersactie

is gelegen aan de A44, afslag
7 Oegstgeest, volg ANWB
borden CORPUS. Adres:
Willem Einthovenstraat 1,
2342 BH Oegstgeest. Voor
meer informatie en reser-
veringen:
www.corpusexperience.nl
Voor lezers van de Ziekenhuiskrant heeft CORPUS een leuke actie. Beantwoord de vraag
‘Op welke dag verrichtte Koningin Beatrix de officiële opening van CORPUS ‘reis door
de mens’?’ en maak kans op twee gratis toegangskaartjes. Mail uw antwoord, met vermel-
ding van naam en adres, naar info@ziekenhuiskrant.nl. U kunt uw antwoord insturen tot
donderdag 8 oktober. De winnaars krijgen de vouchers thuisgestuurd. De winnaars moeten
van tevoren wel even bellen om te reserveren (071) 751 02 00 (keuze 2) en vermelden dat
ze in het bezit zijn van vouchers.

Wetenschappers onthullen hersengeheimen Tentoonstelling Longstories in Lievensberg

De hersenen laten mensen denken, bewegen,
praten, leren en waarnemen. Maar hoe doen
ze dat precies en wat gebeurt er als de verbin-
ding tussen de hersenen en andere lichaams-
delen niet (meer) goed werkt? Het ontrafelen
van dit soort mysteries is de passie van neu-
rowetenschappers. Op vrijdag 9 oktober vindt
in De Doelen in Rotterdam de Erasmus MC
publiekslezing Lof der Geneeskunst plaats,
dit jaar met als thema ‘Denken & Doen, de
hersenen vertaald’.
Prof.dr Chris de Zeeuw introduceert het
publiek in de taal van het brein. Vervolgens
laat ere-spreker prof. John Donoghue zien hoe
deze hersentaal het verloren contact tussen
denken en doen kan herstellen. Chris de
Zeeuw, hoogleraar en afdelingshoofd Neuro-
wetenschappen Erasmus MC heeft een grote
reputatie op het gebied van onderzoek naar dat
deel van het brein dat lichamelijke bewegin-
gen coördineert.
Neuronen
Voor bewegingen die op het eerste gezicht
heel simpel lijken leveren de hersenen veel
werk. Er gaan bijvoorbeeld miljarden neuro-
nen aan de slag om de spieren aan te sturen
bij het oppakken en leegdrinken van een kopje
koffie. De Rotterdamse hoogleraar onderzoekt
hoe die neuronen met elkaar communiceren
en hoe de hersenen die informatie opslaan.
Want als de hersenen informatie niet onthou-
den, zouden mensen elke dag opnieuw moeten
leren hoe ze moeten praten, lopen of een kop
koffie kunnen drinken. Het Erasmus MC
organiseert Lof der Geneeskunst op vrijdag
9 oktober in De Doelen in Rotterdam. Het pro-
gramma begint om 14.30 uur. Meer informatie
staat op www.lofdergeneeskunst.nl
De hele maand oktober is in het Lievensberg
ziekenhuis in Bergen op Zoom de expositie
‘Longstories’ te zien. In deze tentoonstelling
staan levensverhalen van longkankerpatiën-
ten en hun naasten centraal.
De tentoonstelling is naar Lievensberg
gehaald op initiatief van de gespecialiseerde
oncologieverpleegkundigen. Zij hebben
bewust gekozen voor oktober, de maand
waarin (op zaterdag 10 oktober) de lande-
lijke dag van de palliatieve zorg plaatsvindt.
‘Longstories’ is een bijzonder project waarin
bekende beeldende kunstenaars zich verdie-
pen in de levensverhalen van mensen met
longkanker. De eerste expositie reisde vanaf
november 2007 door het land. De getoonde
kunstwerken wekten bij de bezoekers veel
ontroering en inspiratie. Van de verhalen en
kunstwerken kan men nog altijd op de website
www.longstories.nl kennisnemen. De tweede
expositie gaat nu rond en is de hele maand
oktober te zien in de Binnentuin van Lievens-
berg (de verpoosruimte achter de ziekenhuis-
winkel). Aan ‘Longstories II’ verleenden elf
patiënten en kunstenaars hun medewerking.
De kunstwerken die worden getoond zijn
van: Astrid Bussink, Marenka Gabeler, Teun
Hocks, Anya Janssen, Willy Jolly, Danielle
Kwaaitaal, Renate Beatrice Munneke, Jans
Muskee, Viviane Sassen, Martine Stig, Wang
Zi Won. Longstories is een initiatief van het
Longkanker Informatiecentrum dat inhaakt
op het wereldwijde ‘November Lung Cancer
Awareness Month’. Dit informatiecentrum
ondersteunt patiënten onder meer door infor-
matie over longkanker beschikbaar te stellen
en toegankelijk te maken via de website
www.longkanker.info.

MediSign Oplossing lezersactie Farmaceutisch Museum

In de Ziekenhuiskrant van 16 september

Gebaart u mee?! stond een lezersactie waarmee men gratis

toegangskaartjes kon winnen voor het
Nationaal Farmaceutisch Museum De
Moriaan in Gouda. Op twee foto’s stonden
Auri Signum Mani leert u voorwerpen afgebeeld en de lezers werd
omgaan met doven, gevraagd waarvoor die vroeger werden
gebruikt. Het bleek heel moeilijk te zijn.
slechthorenden en De oplossing is als volgt:

anderstaligen Foto 1
middels gebaren Tinnen capsulevorm
De capsulevorm werd tot aan de steel onder-
gedompeld in een gelatinemassa. Vervolgens werd
Voor een work- de steel in een gaatje in het plankje gezet om zo
de gelatinemassa hard te laten worden waarna
shop of cursus de capsule voorzichtig van de vorm kon worden Foto 2
Bel 06-47177131 gehaald. Dan werd de hals afgeknipt en kon de
capsule gevuld worden met het geneesmiddel. Met Kurkenpers
of mail naar: een warm gemaakte pincet en een druppel gelatine, Deze kurkenpers, in de vorm van een salaman-
die op de rand van de capsule werd aangebracht, der, werd gebruikt om kurken passend voor de flesjes
info@aurisignummani.nl werd de opening van de capsule dichtgeknepen. te maken.
Nummer 17
30 september 2009 20