'Tercman 1001 TEMEL ESER

Teretiman
1001 TEMEL ESER
fD
GAZAVAT-l
HAYREDDiN .
.
:
Ertutrul DtlZDAG
. BARIARDS
HAYRIODiN PASANI .
HADRAlARI

Tercman gazetesinde
bu eser Kervan
ofset tesislerinde
1001 Temel Eser'i
iftiharla sunuyoruz
Tarihimize m ana, . milli g ka-
tan ktphaneler dolusu birbirinden seme eser-
Iere sahip bulunuyoruz. Edebiyat, tarih, sosyo-
loji, felsefe, folklor gibi milli ruhu
yn veren konularda "Gerek eserler" .elimizin
Ne var ki, elimizin bu
eserlerden istifade edemeyiz. nk
devirler yol dil

Gzden ve gnlden uzak kalm unutul
maya yz tutmu -Ama deerinden hibir ey
kaybetmemi, ounluu daha da nem kazan
m- binlerce cilt eser, bir sre daha el atlmazsa,
tarihin derinliklerinde kaybolup gideceklerdir.
nk onlar derleyip - toparlayacak ve
gnmzn trkesi ile baskya hazrlayacak
deerdeki kalemler, gn getike azalmaktadr.
Bin yllk tarihimizin iinden szlp gelen
ve bizi biz yapan, kltrmzde
,f
Keta
M

vazifesi gren bu eserleri, tozlu raflardan kurta
rp, nesillere ulatrmay plnladk.
Sevinle karlayp, mitle alkladmz
"1000 Temel Eser" serisi, Mill Eitim Bakanl
nca durdurulunca, bugne kadar yaynlanan
66 esere yzlerce ek yapmay dndk ve
"Tercman 10011 Temel Eser" dizisini yaynla
maya karar verdik. "1000 Temel Eser serisini
hazrlayan ok deerli bilginler heyetini, yeni
yelerle genilettik. Ayrca 200 ilim adammz
dan yardm vaadi aldk. Tercmann yayn
hayatndaki geni imknlarn 1001 Temel Eser
iin daha da glendirdik. Artk karnza gu
rurla, cesaretle kmamz, eserlerimizi gzlere
ve gnllere sergilememiz zaman gelmi bulu
nuyor. Mill deer ve mnda her kitap ve her
yazar bu serimizde yerini bulacak, hi bir art
dnce ile deerli deersiz, deersiz de deerli
gibi ortaya konmayacaktr. nk esas gaye bin
yllk tarihimizin temelini, mayasn gzler
nne sermek, yere oturt-

Bu bakundan 1001 Temel Eser'den maddi'
hi bir kar beklemiyoruz. sadece gu-
iftihar, hizmet zevki
KEMAL ILICAK
Tercman Gazetesi Sahibi
DOKVZUNCU. FASIL,
ABDUllAH'IN HA YINLIGINA,
GANfMET GELEN TUN TOPA,
BURCU
CEZA YAPTIRILMASINA ve
KRALININ AHVALtNB
S
oydur eker, ..
Vaktiyle fitne ve. fesatla
Tlemsen Msut'a
ederek Yerine
geen Mesut nce bize dualar edip elli
bin idi. Sonradan Firavun
herzeler Kefere ile bir-
lik olup onlara zahire
Bunun zerine kk Abdullah bize
ona da ederek Mesut'u Tlem-
sen idik.
Abdullah da bize minnettar olup hediyeler gnde-
rip muhabbetnameler idi. Amma bir zaman
sonra o da diye isteyip de
yz gaziyi geri gnderdi. Halka zulme
Kefereye zahire fitnesinde onun ta
tuttu.
Bu haberler bize gelince, Abdullah'a bir mektup
gnderdim.
Eskileri sonra:
Bu Selim Han
hazretlerinindir. Narnem sana yenile,
dn. Hutbe ve sikkeyi efendimiz ze
rine eyle. senedir vergiili otuz
10
bin olarak de. Byle edersen ne aksi halde
seni beter ederim. Haber
ki tr bana ok beddua
sin. Sen beddua ama ba:pa gre
sanma ki ha berhurdar olur, ya boynu .
vurulur, ya berdar olur.
Diye sz bitirdim.
BllclqiDden blma
Bu mektup Tlemsen Beyi Abdullah'a vannca, iyi-
ce ve ileri gelenleri top-
hrmet edip, sonra:.
,._ Ey cemaat! bilirsiniz ki mi belde ba-
na miras Ancak
la arama girince Hayre(idin dedikleri herif
bana bir miktar idi. Ben de, o
ona bu kadar mal ve bediye gnder-
Onlarla vergiye
bir reAya ister. Sizler bu
Diye sordu.
Onlar da:
c- Sen bilirsin.
Dediler.
- Benim odur ki, o kendi vatanma hkm
eylesin. Olmaz, derse, iki el
bir iindir. Vaktine olsun. Ya taht ola ya
. baht. bozdum kellesini kestim, diye ba-
na kafa /
Dedi.
Mektubumu getiren habereiyi geri evirip :
ll
- Benim hutbe sikke
haset Benim vatamm Bug-
ne bugn lkemin okutup sikke
kestirsem ne gelir. Var. git syle, ge-
ri elinden geleni geriye
Dedi.
Onun batma quk gemlt.
Haberci bu hali gelip
c- Ey mel'un dilerim Allahtan ki,
dan beter
Diye beddua ettim.
Sonra tekrar mektup Tlemsen beyi Abdul
lah'a gnderdim:
cE1 iyilik bilmez namertl Sen bana baba dedin,
ben sana dedim. Eter zerine beddua
ise, dilerim Hazreti Allah'tan ki, sana da ken
di senin bana asi gibi asi olup elin-
den aciz Yine sonunda bana muhta
Abdullah mektubu okuyunca parala-

c- Onun Benim bedduadan
korkum yok. Hemen vaktine olsun.
Diye asker toplamaya
Seyyld Muhammed Shiki
Amma Seyyid Muhmmed Sluki
da bir isyan edip iki bin kadar
ile Tarare Birka kere
haber :
Bu dnya genten gence, dinten dincedir. Sen
ihtiyar oldun, var ol. Tlemsen'e ben sultan
olurum.

ise bunu istemezdi.
Seyyid Slftki, bizim Tlemsen zerine sefere ha
/
haber bir mektup gnderdi:
Benim efendim,
grdm ki yarar
bir yok. mmet-i Muhammed lrken o
panyol kafiri ile el birlik edip" gemilere doldu
rup kafir gnderir. Cihan efendimiz
hazretlerini kendi zerine hutbe oktltup sikke
Sen ona bu kadar iyilikler yine
asker senin zerine gelmek zeredir.
olmasa, oktan vcudunu dnyadan
Muhammedi zulmnden Ey efen-
dim, narnem size izniniz olurs.a, gelip
geri kalan mrm hazretlerinin emrinde ge
irmeyi dilerim.
Ey mel'un
Bu mektubu gelmesi iin haber gnderdim.
gn Cezayir'den Ver elini Tlemsen deyip
yola koyulduk.
Slftki eline geince pek
on ile
gelip yolda bana makbul
oldu.
Tlemsen Beyi Abdullah da byk
Nerdesin Cezayir deyip gelmekte idi.
13
Gnlerden bir gn cenge Hak
te!la bize etti. askerine gaziler yle
bir ki, askerine byle oynama-

tamamen edildi. Abdullah at boy-
nuna kaarken tutulup getirildi. '
- Ey mel'un namert! kendini grr-
sn. Seni ne lmle ldreyim.
Dedim.
Emr ettim, keskin usturalarla
yle azap ile ldrttm.
Sonra Seyyid Muhammed Sluki'ye kaftan
giydirip Tlemsen'e bey ve:
- grdn. Ne ld. Sen de yol-
dan babandan beter olursun.
Dedim.
Efendim Hayreddin
O konakta Sluki'yi drt yz gazi ile
Tlemsen'e gnderdim, O da geip
yerine . oturdu. Belde bir bir gelip Mbarek ol-
sun dediler.
gn olup Sluki'n'in geince belde
Ii yi
Onlara:
- Greyim sizi. Efendim Hayreddin
Yflmnda benim yzm ak edersiniz. Sizinle el
birlik edip efendime bir dzelim ki hi grl-
olsun. halde vaktimiz yok-
tur. Itemen her kimde gzel bir yadigar hediye olacak
varsa getirsin.
14
Dedi.
Hepsi:
- stne!
Deyip o kadar mal getirdiler ki kadar dol-
du. Sluki iki yz hayvan yk etti.
geldin da bin top-
Burdan anla ki Tlemsen ne zengin yer idi.
Yirmi bin bana mahsus, otuz bin Ocak'a ve
on bini de Sluki ile Tlemsen'e giden ve-
rildi. Herkesin gnln edip
kendi hazinesinden bir aka
Kimseye cebr etmedi. Herkes kendi istek ve
ile- getirdi. J}k ok zulmn
Sluki'nin gelip yerine
na sevindiler.
SUW'nin Jylllji
Sluki de onlara adaletle muamele etti. Halk onun
yemin edip, dua ile Kimseye
zulm edip fncitmezdi. zerine grrd.
Sluki ile beraber Tlemsen'e drt yz
cuma sonra veda edip ondan
lar. Beraberlerinde iki yz yk hediye ve elli bin
ile geldiler. Sluki'nin muhabbetnamesini
teslim edip halka adaleti
Hutbeyi Sultan Selim sikkeyi
dahi kendilerine ok iyi dav-
hep ifade ettiler.
Btn :

- Hayreddin ceddine rahmet olsun.
Bizi o zalim Seyyit S
luki gibi bir meliki bizlere bey gnderdi.
Diye, bize dua sylediler.
Bu haberlerden pek hazzettim. El Sluki
iin dua
Ferbat
O konaktan Cezayir'e grnek zere
iken iki geldi. Toza
- Ey efendimiz!
Ferhat pek ok asker Tlemsen
Abdullah'a etmek iin bu tarafa geliyordu. Se
nin kesip yerine
duyunca korkuya is-
tersen seni bir kestirme yoldan zerine gtre-
lim. Haddini bildir. Senin iin byk syler, Hayreddin
benim katilimdir, ben onda ko-
mam, derdi. ok daha mbarek yzn
grmeden
Diye haber getirdiler.
duyunca, kendini bilmezlere kendini bil-
dirmek gerektir, deyip yola koyuldum.
Ilgar ile yedinci gn seher vakti
gitti. Kaarken bizim askerin
iine zerine elli tfek birden evrilince
kurtulmak ihtimali yalvarmaya

- Beni ldrmeyin. Efendim Hayreddin
gtrn. ldrrse o ldrsn, azat ederse o etsin.
Dedf.
16
O zaman eke eke huzuruma getirdiler ..
- Ey mel'un, nice grdn kendini!,.
Dedim.
- sen bir merhamet sahibi devletlsn,
bana mrm olduka senin kulun klen ola-
Her ne istersen
Dedi.
Ayak teri oiarak
araya girip rica eylediler. Ben
de kabul eyleyip suunu Ferhat
gidip ayak teri olarak bize yirmi bin getirdi. n-
me koyup, elimi perek :
- yirmi bin ben kulundan
kabul buyur. Seneden seneye sana oh bin ve bin
deve bin ve iki bin koyun ve yz ka ve on
rak ve on at gndereyim.
Dedi.
Bu Bana bir daha asi ol-
mamaya t','be etti.
- Dinlendi, Ferhat ile tvbe ey-
ledin ise daima daha fesat
varsa arncan gibi yine benim elime
Dedim.
Biraz da
Oradan g edip Cezayir'e salimen geldik.
Kendi zevk olduk.
Aradan on gn geince tersaneye indim. Tek-
neleri er drder edip
gazaya gnderdim. Kendi mzegalereme Sinan Kap-
17
bindirip btn teknelerin zerine serasker tayin
ettim. Onun sznden tenbih et.
tim.
Bu sefere kendim gitmedim. Kalbirnden :
--. Elhamdlillah, inayeti ile nerde
man varsa ezdik. Bir yerde
Gaza yolunu da tek
neleri gnderdik. Ya cana cefa nedir, biraz da
kendi ha kahm.
Deyip
O gece ryada :
- Ya Hayreddini Yalan dnyada rahat olunmaz.
Rahat, cenneti a'lada olur. Sana mjde olsun ki Ada
fethi de Hemen gayret eyle. Allah'ni yar
sana yz
Deyip kayboldular.
Uykudan tvbe eyledim.
fethi demelerine ok sevindim. Bu Cezayir'in
bir ada idi. zerinde Gbekli Bur derler bir
kale Kafir elinde idi.
Kendi kendime :
- Grdn m erenterin yce himmetini! Biraz
da kendi istemediler.
Amma sz biz hata
Diyerek ok sadakalar doyurup
giydirdim.
tane tun top
fethi iin yapmaya
Bir gece kendi kendime :
F: 2
18
- yok. Oraya
buraya pek ok barut, Bu
adada ise ok kuvvet Ey sen

Diye zlerek
Ryamda:
- Ey Hayreddin! Sen kalbinden byle
leri niyetini halis tut. O fethi senin elin-
dedir.>>
Deyip kayboldular.
yzm yerlere srp, sabaha kadar iba-
det ile oldum.
Sabah olunca Sinan pare tekne ile .
her birinin birer ganimet bara olarak gel-
diklerini grdm. Baralar gibi idiler. Top
tfenk ederek limana girdiler.
Liman reisi gidip ykn geldi.
biri cephane ykl Barut, topta-
ve tane tun top Her biri
on sekizer yirmi drder okka srahi dalyan toplar idi.
yk, direk, seren, katran, zift idi.
tekiler de sof, zeytin, .peynir, bal,
ykl idiler.
Hepsinden ok cephane ykl olana sevindim.
- teala ada bizimdir. Bunlar hayra
alamettir.
Deyip
Sana on gn mhlet
Bu sefere otuz tekne hepsi de ganimet-
le yle ki Cezayir'in ii ganimet ile
19
doldu. gerekli yerlere
tirdim. gr ki bu da ya-
vaziyette beraberlerinde idi. Btn
aletlerini ettikden sonra olan
Kuvamador'a bir mektup gnderdim.
<<Sen ki ada kuvarnadorusun,
<<Selam Hda'ya uyanlara olsun. Narnem eline var-
bilip agah ki, sana on gnlk rnh-
let verdim. iinden bir hilal bile almadan salt
gidesiniz. Hak teala bu za-
kuluna eder de fetih rnyesser olursa hepi-
nizi esir ederim. Sonra bildik bilmedik derneyisiniz.
Diye
Bir
Kuvarnador mektubu okuyunca ba-
gitti.

- Var ile Ne isterse ver yok
deme zira bu Trk pek severler.
ak:;:a ile bitecek inat muhalefet etme.
Diyerek, bana eli gnderdi.
Papaz gelince divan Btn ga-
ziler, ileri gelenleri hepsi oldular.
Gazilere daha nceden tenbih ettim ki :
<<- sulh derse, siz bir
Biz dinirnize ile sulh
isterneyiz. Ya tek giderler, veya on gne
kadar gitrnezlerse vakitlerine olsunlar, der-
siniz.
20
Papaz sulh isteyince gaziler bu bir
yle ki gitti.
can ile burcun gcle tuttu.
Vay kl klflr
tutup Kuvamador'un gtrdler.
Bir zaman sonra gelince sordular:
- Ne haber, ne cevap verdi?
- elinde bir yok. askerin
elinde. ise ki: Ada Burcu ile
Sen Pavlo Burcunu aka ile daldursalar da bize
Bizim akaya yoktur. izni ile
ne zaman istersek onlardan yz bin riyal Amma
szmz szdr. On gne kadar salt
giderlerse, esirlikten halas olurlar, U.kin bir top dahi
atarlarsa, hepsini esir ederiz ... Dediler.
Bylece bilesin. .
bu zerine, vay ki kafir
kafir iken yahudi oldu.
- Ya benim onlardan korkum mu var!
Deyip pare top dikti.
Ben de yedi topu bir fitilden som bir
byiik sancak diktirdim.
Gr ki bizim taraftan yedi pare to-
. pun tanesinin biri kafirio bur zerine sanca-
rast gelip beraber
eyledi... Hak teata kafirl
1
eri daima eylesin,
amin.
Ejderha gibi burlar
Bundan sonra gn kte
kt kafirio yzn bir geri eviremedik.
21
Gerek Gbekli Bur gerek Sen Pavlo Burcu gayet
nk bu burtarla if-
tihar eder:
- Mslman beldesinde, gzleri nnde, liman
iki tane ejderha gibi
'' Derlerdi.
Kiltir keferenin iki olsa birini
sevap iin bu burlara vakf ederdi. Zengin kafirler
trl trl cenk aletleri vakf ederlerdi. Pazar
geceleri sabaha kadar bu burlardan iine top
dolu gibi idi. Bunu burlara cenk aleti
vakf eden kafirlerin habis sevap olsun diye
ederlerdi. O gecelerde mmeti Muhammed sabaha ka-
dar huzursuz olurdu. Sair geceler okluk atmaz, amma
bazan atarlardt. Fakat pazar geceleri muhakkak atar
idiler. Gndzleri ezan okunduka burlardaki katir-
ler topulara verip:
- Ezan okunurken devirene
kadar
Diye, topu katiriere yakitte minaretere top
Topu k.afirler de ininareleri edip
dolu gibi
izni, Peygamber'in mucizesi ve Bi-
lal-i ile bir mezzinin bile burnu-
nu bir minareden bir bile koparta-

isterlerse bile
amma Allah murat etmeyince Vu-
grnce de vaz getiler.
22
Mel'un hamur oldu.
-
bir mel'un, bir ki sa-
ile idi. Bu minaretere top atmaktan vaz
gemedi.
Vaz geenlei"le :
- Siz mslmanlardan korktunuz da ondan vaz
getiniz. Amma ben vaz geer miyim.
ile ya o bir kellesini
uurup minarelerini yahut bu

Diye alay ederek top doldurup etti. Top para-
ol katiri hamur eyledi. Ondan
topa eden on bir kafir de cehenneme gitti. Bl-
hamdlillah ...
O zaman kafirlerin oldu. Bir daha
. mezzin, minare
Ryadald Ihtiyar
Bu ay geti. bir
eser grlmedi. ,
Bir gece sabaha kadar ibadet taatte bulunup yal

- Ya alemin! sen
burlann fetbini ben kuluna kolay
Beni nnde hor hakir eyleme. Nusret ve
kuvvet verici sensin. sana, yari bana.
Diye dua ettim.
Sonra gaflet Ryamda nur .
bir ihtiyar grdm.
Bana:
23
_:_ Ey Hayreddin, kasvet edip elem eker-
sin? Gnln halas eyle. Her bir vakti saati var-
Saatsiz umaz. Uzaktan taktaka etmek de fay-
da vermez... Filan gece askerini teknelere doldur. Fi-
lanca saatte askeri Ada zerine gibi
girsinler. Filan tarafta kalenin kendi
O zabt edersiniz burlar sizindir.
izniyle ...
Deyip kayboldu.
yzm yerlere srdm.
Sizi gklere
Sabah olunca teknelerin hepsini incHrip pi-
rin geceyi bekledik. O mbarek gece gelince ye-
di bin gaziyi teknelere koydum. Gecenin te biri ge-
tikten sonra izni ile bir
pusu kt. Tekneleri avanta eyleyip adaya
vurup
Bir anda metris iine girdiler. burlann
buldular, zabt eylediler.
Sabah olunca kilfirler bur zerinden baksalar ki
ne Trkler metris iine
olan yeri de bulup zabt
Gaziler
- Mayna ederseniz Etmezseniz sizi gklere

Derlerdi.
Katirler:
- Halimiz ne olacak!
Diye
24
- Grdnz m
dn geeeki zulmat ne idi. Btn dnya olup
gz gz grmedi. o askeri dkp a-
damlar gibi ka-
dar zapt Bizler gibi uyuduk. Ba-
gklere mi mayna ederiz?
Diye
Bir kafirler:
- Niin mayna edelim? Trkler
belki azizierin ile Zira burcun
denizdir, toprak gibi ki
ledi. Koca pulat gibi kaya olan burcun hepsini
gklere Amma ne var ki,
bir Buna are yoktur. O
Trkler bulup girerler. Birimiz
kadar cenk ederiz.
Derlerdi.
fikri
kafirler bir tedbirde
Sonunda:
- Azizierin has kulu (yz gz pas kulu) din
ulusu papaza syleriz. O ne sylerse onun szn ya-

Dediler.
ikramla divana getirip, Kuvarnador'-
un oturttular.
- Sen ne dersin?
Dediler.
Papaz:
25
- Benim odur ki, eski
sznde salt gitmemize olursa a-
zizlerin iin bizden yok der-
se gklere Mayna ederiz.
Madem ki Elbette bizi burda komazlar,
aka ile olsun benim budur.
siz bilirsiniz. ahirette aziz efendimiz bana:
Benim niin ile oldun, di-
ye azap etmek isterse, ben de size syleyip
kendimi O zaman olacak size olur.
Diye fikrini syeyip ekilip gitti.
Sizinle drt cenk ederim.
Kuvarnador da,. teki belli byk kflfirler
de spzn
- Hele bir. kere syleriz.
bizi koyverirse ne gzel. ol-
mazsa o zaman aresiz halde mayna etmek
gerekir,>>
Dediler.
Burcun zerinden :
- Evvelki szn zerinde durur musun?
gidelim, tek bi-
zi esir eyleme.
Diye seslendiler.
- Bu sz evvelden O zaman size. name
gnderip on gn mhlet ben sizinle
drt buuk cenk ederim. Ya mayna edersiniz ya-
hut
verdim.
aresiz mayna edip burcun Gazi-
ler burca girip beden Muhammedi o
26
kudular. dikilip toplar Kale
Peygamber'in mucizesi olarak zabt u
rabt edildi.
Kafirlerin hepsi bin yediyz kafir olmak zere zin
dana kondu.
- burcun drt ay ok ek-
amma, sonunda kolayca fethi myesser oldu.
Diye ettim.
Sen Pavlo Burcunun
Sen Pavlo Burcuna gelince.
Gaziler ona da
- Ada Burcu gibi mayna eder misiniz? Yoksa
gklere
Dediklerinde, onlar:
- Biz Burcunun askerleri gibi korkak
liz. Papaz da Elinizden geleni geriye
k oma Zorla alabilirseniz szmz yok!
verdiler.
bak ki bu kafirlerin benim niyetime de
uygun geldi. Bu burcu ele geirirsem yerle bir edeyim,
1
diye nk bu burcun toplan her
ok zarar verirdi.
Burcu
O saatte burcun faz-
gklere tarumar oldu. Gaziler olup
burca girdiler. Allah! Allah! ayyuka' Ka-
fire yle bir ki, ya medet Allah! Mel'-
cehenneme git-
27
Geri da gaziler geirdiler. Bin
iki yz katirden drt yz kafir
Sen Pavlo Burcu da feth olunup beden
Muhammed! okundu. Yedi gn yedi gece
ler sslenip Burcu bfmllar
sancaklada lalezare dnd.
Emr edip, Sen Pavlo Burcundan kalan da
esir katidere
denen dkttp doldurttum.

Burlardan katirierden kuvarnador ve ku-
valyar gibi rtbeli katider tane idi. Bun
lar zindanda Asker kafirlerin ise
hepsi iki bin yz idi.
Her yirmi katir zerine bir rtbeli katiri mu-
temed tayin ettim. On gaziyi de ile ile
verdim.
Kafidere:
- Ey katirler, bu bomba ile ve top
ile viran eylediniz ise yine evvelkinden iyi
marnur Ve abad
Dedim.
Cezayir'in iinde ne kadar evvel zaman
dan kalma khne yer varsa hepsini yeniden yapmak
zere tamir ettirdim. Evleri tamire kudretli
olmayan fakirierin haneleri yenilendi. yle ki Ceza-
yir'in iinde ila iin arasan bir yer bulun-
Yeni bir oldu.
Hani o rtbeli kafirlerin el-
leri para para oldu. Derileri
28
tan btn soyuldu. Onlara gre bu azap lmden beter
idi. Amma ellerinden ne gelir.
Birgn kafirler bir zabt ede-
meyip gazilerden ayakla-

Ceza olarak o yirmi kafire mutemed olan ku-
valyar kafiri diri iken br kafirlere ib-
ret olsun diye kmr eyledim.
<<- Her yirmi kafire bir byk ' kpek tayin
ki, gzetsin. O gazinin
kuvalyar kafirin
. Dedim.
Bundan sonra daha dikkatli olup iyi
islama merhamet ile amma kafir-
bildirirdim.
Karnma sokup
haberi
hiddetinden pr olup bu haberi syleyen kafiri
karnma sokup gebertti.
Sonra:
- Bur kale gibi yerleri almak, gran senyr gibi
ulu gibi biz krallar gibi kuvvet . sahiplerine
mahsustur. Yoksa gibi bir insan a-
dam kor! dnyaya gelmeden o
burlar orada dururdu. Kimse etmeye ka-
dir ki gibi bir
Deyip, son derece kafir iken yahudi
oldu.
bulunan byk kpekterin hepsi
yere cevap vermediler.
"hiddeti biraz hafifteyince :
- Siz de syleyin Ne dersiniz hi bu
midir?
1
Diye sordu .
. Cenel1\lin szleri
Kaptan yani Ceneral
sz istedi. Bu kafir bilir tedbirli biri
Wi. .
--'Devletl desturunuz olursa kulunuz
dahi bir iki ift sz syleyeyim. Amma
na gidecek gibi mi olsun, yoksa cevap olsun.
Diye sordu.
Kral:
--' Hayir hemen cevap olsun. gidecek
'cevaptan bir gelmez.
Deyince, Kaptan yani Cenetal :
- Devletl ben sylerim amma
gnln
Dedi.
Kral bu sefer :
- yemin ederim ki, sa.na bir za.
dokunmaz, hemen syle
Diye tekrar tekrar izin verdi.
Ceneral iki dizi stne gelip :
- Dinlendi deyip de geiver-
me. yarar. Ejderha olur
derler. Kale ve bur almak benim gibi kuvvet
sahibi krallara deme. Bir vakti saati
gelince az sebep. olur, Az askerle ok as-
kerin garip
30
tedbirindedir. Sen, o burlar gibi burlarla Bar-
dersin. S-
zn gerektir. Amma oraya da alabanda
alabandaya Kuvvetli sahibi .olursa
bunu yapar... Amma bu korkusu
lm Kim bilir su uyur\
man uyumaz Gece vakti firkatelerle adaya
asker dkp, zabt olabilirler. by
le olduysa cenk bile gerekmez.
dur ki pare ektiriye zahire ve cephane korsunuz,
Cezayir'e giderler. Hem bir hizmet grrler hem
de bakarlar ki ne var, ne yok, bu haber mudur,
anlarlar.
Dedi.
Szn:
--'- devletl benim budur.
Siz daha iyi bilirsiniz.
Diyetek bitirdi.
pare ektiri olmaz!
Kral:
- Her sozun yerli yerinde Amma
pare ektiri gemisini gndermeni
nk biz ona pare ektiri gemisi gnder-
sek, bizim iin byk olur. ektiri gemileri an
cak byk hizmetlere giderler. da kendine
bir paye verir. benden
, burlara zahireyi bile olur olmaz gemilere
koyup gnderemedi. ektirilerle gnderdi diye iftihar
eder. karpuz olur. Hem de ektiri
gemilerin payesi kalyondan Sen bir de de-
31
niz Bu kadar haberin yok ...
Oraya evvelden beri zahire ve ceehaneyi bara gemileri
gtrr, yine onlar gtrsn. Bizim gibi
haydutlardan yoktur.
Dedi.
Gider ama, gelir ml?
Ceneral ise :
- Devletl bara gemileri gider amma,
geleceklerine kefil olamam.
verdi.
Bunun zerine Kral hiddetle :
- Gelmeyeceklerini nerden bildin?
Diye sorunca:
- bilirim ki otuz
pare kalitesi Senin paye ektiri
gemilerinden bile korkusu yoktur. Sen
....
Diye verdi.
Ceneralin bu szlerine ok Kral :
- bizim Ceneralin, ile bir akra-
var galiba, onun pek tutuyor. Veya kor-
kusundan bilemiyor. Ceneral! Ne ede-
yim ki, sana bir dokunmayacak diye yemin et-
tim. Yoksa senin de karnma
bre sylemez!
Diyerek Cenerali divandan
ONUNCU FASIL,
.... D A R D R
F: 3
K
ral on pare baraya zahire, cephane ve cenk
. aletleri koyup tenbih etti ki :
"- Cezayir'deki Ada Burcu-
na ve Sen Pavlo Burcuna Hem ba
ne zerindedir.
On adet bara gnlerden bir gn Barselona'dan
Cezayir'e gelmekte oldular. Amma gr hik
meti ki, baralar Barsaleno'dan gn
nce bir Cenova burun ttn ykleyip Ce
nova'ya dner Bu yolda bir Cezayir
korsan teknesi
gelmesinden nce Cezayir'e getirdiler.
Cezayir'e yeni gelen esir kafirlerinden ya tekne
reisierini veya sz anlar belli bir kafir varsa onu,
huzuruma getirtir, kafir havadislerinden ne var
ne yok gibi suat eder her haberdar olur-
dum.
Bu reisi ise btn
Huzuruma da, ne var ne yok diye sorunca hep-
sini
Tartana reisinin
Barselona'da Cenova zerine gi-
Ada Burcu. ile Sen Pavlo Burcunu benim al-
syleyen kafiri ile benim
tutup tahkir Ceneral'in
36
ona da zahire ve
cephane ykl on bugn Ce-
neralin ektiri gitsin, zira byk .kali-
teleri bir yz olabilir, Kra-
da onunla alay edip, bizim Ceneral'in ile
bir gerek, korkusundan meth
bilmiyor, ektiri byk mahsustur,
mana kendi elimizle paye mi verelim, ne biim feraset
sahibi Ceneralimiz diye
Ceneralin de Cezayir'e gnderirsin,
amma bu tarafa geleceklerine kefil olamam, Barbaro-
byk hediyedir, da gazaba ge
lip sana sz seni de ldrr-
dm diye btn olup biteni
bana hikaye etti.
Bu haberlerden ok memnun oldum.
Ceneral'e dua edip :
- Allah teala onu ile Bizim
iin ettiii himmet Hak katmda makbul olsun. Kral hu
zurunda dedikleri de gerek olup

Diye latife ederek zevklendim. kapta
rahat ettirdim.
Ada Burcuna ektlk.
On gn sonra bahsi geen on bara grnd.
Ada Burcuna bayraklan diktirdim. Baralar
burca kendi grnce sevindiler.
Sen Pavlo .burcunu gremediler.
Hava puslu Daha iyi seelim diye to]1
girdiler ve fundo edip
37
Daha nce on pare kaliteyi
suyunu levendini iine sefere et-

O saatte Sinan ve reisieri dua
ettikden sonra:
. .
- Haydi greyim sizi! Sizler nasip ara-
gidersiniz. elhamdlillah na'sip sizin
geldi.
Deyip, tartana onlara da
syledim.
On pare kalite gibi
Reisler o saatte on pare tekne olarak avan-
ta edip, gibi zerlerine szldler. Hava st
idi. Bizim tekneler baralara
ca burtan da indirilip tsHim sancak-
dikildi.
zerine .burtan yle bir top alabanda-
vurdular ki, maazalah denizi orba gibi kay-
kiminin sabadiresi, kiminin tiren-
ketesi, kiminin kiminin top
ile uup gitti.
Kafirler burcun zerindeki
eskisi gibi yine top Yk bo
kolay olsun diye byle ederlerdi.
Demir sonra ki, Sen Pavlo
Burcu yerinde . yok... O zaman kafirlerin
gitti. Hemen salpa etmek istediler. Amma ne fayda,
mum sndrecek kadar bile rzgar yoktu.
38

Baralar ise, her biri koca mefret filebotlar idi.
Olur olmaz rzgara ki Nuh
ola ...
Burtan zerlerine top alabandasi ise kol-
Bu toplarta isteselerdi
hepsini Ama ben tenbih edip:
..,;_ niyetiyle
Hemen atm. Zira iinde olan bize


Kaliteler, Allah iin cihad deyip her biri bir
haraya Yan gibi
na Gaziler paralara
kafirlere ettirdiler.
yedeklerine krekle srkleyip ge-
tirirlerken rzgar da Yelken edip abucak bara-
limana soktular. Byk oldu.
yle zahire, barut, top, palen-
kete, zincir, cenk aletleri ki koyacak
mahzen
Aka ile gelse bunlardan
belkim bir milyon aka ile ele gemezdi.
reisinf azat ettim.
Rabblalemine
sonsuz hamd eyledim.
<<- Yarabbi! Kuvvet ve nusret verici sensin. Ben
senin bir sen eyle!
Di:ve geceleri :vzm :vere ko:vup dua
39
On pare bararlan yz elli kafir ele ge
ti.
On zerine kaptan olan kafiri huzuruma
havadislerden sordum.
reisi ne dediyse, bunun da hep
ona geldi. Bunun zerine reisine
azathk verdim.
reisi va-
ve hakikaten ha
herini verdi.
benzi simsiyah kesilip
Bunun zerinde kftfir bir ye' s
matem koptu. Kafir-i ebediler gibi
gibi hortlamaya
Giderek bu haber Krala kapta
Kral'a gtrdler. O da ve on pare bar
a gemilerin bir bir
benzi simsiyah kesilip bir cevap
kadir
Gnlnden:
- Ceneral ne syledi ise O zaman szn

Diye Ceneral'in yzne baka
cak hali
Reis .
Sinan Kaptan on pare tekne sefere
cak iken, kendi gelen on pare zahire ve cephane ykl
ile limana
40
- Teknelerin bu mbarek Sefer-
leri
Diyerek bu on tekneyi sefere gnderecek oldum.
Amma Sinan Kaptan keyfini
Bunun zerine seferden diye,
Reis'i Sinan yerine mzegalere bin-
dirciim.
Bu Reis, gazi, dilaver bir reis idi. Derya
lerinde, ve Sinan Kaptan'dan
da ileri idi.
Reis'e:
- Baka Kaptan! Bu mbarek
Allah'a tevekkl et. uygun rzgar bulursa-
Sette gezersiniz. burada
olan yz ziyade yz edip mansur ve
muzaffer, ve ganimetle gelirsiniz. Hem
lah de
niz kadar Endlsl ge
tiresiniz. Hem bize ok var-

Diye, dua sem1 edip
Uygun Sette Oralarda ge-
zinirlerken pare byk haraya rast geldiler. On-
koyup Cezayir'e gnderdi-
ler.
Ykleri sofu idi. yz elli de
esir Onbirinci gn aktarmalar Cezayir'e geldi.
Reis oradan kesti. O
berbat eyleyip ky kent
Esirlerden . tekneterde atacak yer
Hatta tekneler ok fazla End-
41
lsl almak iin sefe-
re dediler.
Merkepler gibi
Kafirlerin ise bu seferden ok
Kiminin .esir kiminin ge-
. Bin kadar kafir,

- Bu elinden bizi Tek-
neleri gelip kymz kentimizi
dan, bykten kkten yedi sekiz yz hristiyan
Cezayir'e gtrdler. Bize bir derman edeceksen et.
Etmezsen hepimiz. rahat yer-
lere
Diye, merkepler gibi gibi hortla-
maya
ise heP.z Cezayir'de feth eyle-
Ada Burcu ile Sen Pavlo Burcunun ve zahire
ykl on kasaveti gi-
bi yuvalanip Bu de gelince,
gitti.
- Ey azizler bizden yine yz evirdiniz galiba!
sonra, byk katiriere dnp:
-:- Ey azizierin has (yz gz pas mel'un
ne dersiniz? Hristiyan olan diyavolo
zerine on pare ektiri gemisi gn
dersek, gitseier, bulduklan yerde teknesiyle haydu-
duyla birlikte yaksalar, olmaz ne dersiniz?
. Diye sordu.
Bizim
Kafirler ise kalplerinden:
- szne gre, ektiri
gitmesi desek, belki Ceneral'e gibi
bize de En iyisi huyuna suyuna gidelim. O hay-
dutlar ektiriye ne hacet, bizim
pcrktndeler hile gelir deriz. ne ola-
cak.
Diye geirdiler.
Sonra Kral'a cevap olarak:
,,_ Devlctl Kral efendimiz! Sizin de
r-uz zere, gibi hayduta cktiri gemisi gn
derrnek byk Hemen azizierin himmetiyle ele
geirseler, bizim kk perkende-
lcr bile bykler dursun.
Dediler.
Kral bunun zerine
<<- Azizler sizden olsun. Benim de siz iyi
hristiyanlardan bu cevap idi.
Dedi.
ise kendisini divandan
gnden beri meclise Kral da, gelsin, de-
mczdi. Kral, Ccmral il:.: dan
vim burnun Bir diye beklcrdi.
alclacck on parc
Ri.is'i de Ccneral iin-
den:
,,_ on pare pcrkende daha hc-
hristiyanlara ...
Divcnk
43
Amma kimseye sylemezdi. Hernan
eyle. dergahdan kpek gi
bi uzaktan seyr ederdi.
Bu herlf dlvane ml oldu?
Reis ise ile beraber bir adaya
gelip Sabahleyin Ce
zayir'e ekilip gitmeye niyet ettiler.
Sabah oldu. ki
hareket hi niyet yok. Bir gstermiyor.
- Be bu herif divanemi .oldu?
du. Daha yerinden Allah bilir ya, bu he-
rif kendisini Cezayir yatar Bu ne
biim deniz yoludur.
Oiye sylenerek, reisierin dokuzu pir-
den Reis'e gittiler.
- Allah bilir ya, sen galiba bu adadan
dm. Zira kaba oldu, daha gnln kalkmak
Gryorsun ki, teknelerimizde atacak yer
yoktur. dersen tkendi. Sefer edecek zaman
geti. Bir an evvel
Deyip sitem ettiler.
Rels'ln
Reis ise ibadet ile idi.
Reisiere:
- hareketimizi biraz daha gecik-
tirelim. olacak.
.Dedikten sonra o gece bir
- Ben bu gece gazilerin Hayreddin Pa-
efendimizi ryamda Bir yerde
44
elini ptrn.
edip Cezayir'e ekilip bizi
da dedim. Geri ekifrnek
beni elirnden tuttu. -Ey Reis, gzlerin
olsun ki daha fazla ganirnetle Cezayir'e
Amma sen na-
eda edip elini yzne
dan sizin zerinize on pare yelken gelse ge-
rek. Onlar tekneleridir. Mahsus sizi aramak
iin mertlik ile
Peygamber'in mucizesi ile onlarqan zer-
re kadar kalbinize korku gelmeye. Onlar sizin
tinizdir. Sen hemen Kaptan mavi .
tekneye aman zaman vermeylp nusret kuvvet
sizindir- deyip kere
bir kandura giydirdi. Elirne bir verdi,
kal- deyip deniz zerinde, sanki karada y-
rr gibi yryp kayboldu.
ben de gelecek olan nasiplerirnizi bek-
liyorum. Geldiklerinde ben kapudanesine a-
sizler de Nusrct bizim-
dir.

Rcis'ten bu szleri teki reis -ayak-
daha fazla
lar.
- pzevengin bu kadar
bir de gelecek nasip
diyor. Biz kendi o daha na-
sip ...
45
Onlar atar tutarlarken Reis
kimini gelirdi.
el belli mi olur? Allah
teala bir kulunu on adam zerine eyleme-
sin. Bilhassa firkateci milleti olursa zor haldir.
da' Reis'i gidemiyorlar-
nk Reis cmlesinin zerine kap-
tan idi.
Reis edip, el
yze ryada tara
on pare tekne grne
Hani o kalkmaya eden Reis hepsin-
den nce salpa eyleyip, a arslan gibi yel-
ken gitmeye
da yelken Reis'in
Amma. Reis'in mzegalere ziya
de gzden kaybe-
der gibi oldu. O zaman orsa alabanda
bekledi. Onlar da gayret edip gelip
tiler.
'
Reis de yrdklerine gre
yelken beraber gittiler. Kafirlerin zerine
szlp
Kafirler rzgar zerinden Reis'in stne pu-
pa sarada gelirler, Reis de ister idi.
Kafirler byle gelirierken birdenbire orsa eylediler.
Kafirler kamayi
kafirler Tck-
neler zerine kaptan olan kafir:.
-'- Muhakkak bu gelen ori pare tekne
nun tekneleridir. Kendisi de ilerde gelen mze-
galercye ne byk tekneler
oldugunu g7.UnUzle grdnz. Bunlar bizim
ya ektiriferine bi.le dururlar, degil ki bize, ..
di, azizierin yemin etmekten bUyk ol
maz. Benim ve budur Id. biz
on bu teknelerle yirmi tekne olsak
yine gelemeyiz. Cezayir'e .zahire
cephane gtren baralardan da fena: oluruz.
rzgar zerinde lken orsa edip gidelim.
azizter etmez de ellerine
se k, o zaman iki el bir iindir deyip kadir
muz kadar Oldu ne
Biz Cezayir'deki Ada Burcu ile Sen Pavlo Burcundan
kuvvetli Mayna ederiz...
..
Kafirler korkmakta idiler.
lar ki. Reis'in ..,...Allah
eylesin-:- benim diyen ektiri gemisinden bile
pervasi yoktu. On sekiz olmak zere ()n pare
tun top ile elli adet tun yzden fazla t-
Yirmi Uurma hep kafir idi.
yz elli gazi bulunurdu. teki gemiler
de onun gibi on sekizer, yirmi drder. oturak tekneler
di. da hep uurmalan idi. yz
gazileri Allah erenlerin yce himmetleri be-
ile kafirlerin tapalan
On pare kafir teknelerinin isem kumandaniyet-
leri on sekiz oturak tekne idi. On pareriin iinde
bundan yoktu.
Hem bu kafir bilir kendini tehli-
keye atmaz.
47
Reis teknenin girdi.
Kafir tekneleri bizimkiler kovalamaya

Rzgar da uygun esince kafir teknelerine ye-

Reis gibi ilerine pare
kafir teknesinin girip top el hum-
bela gibi stleri
ne Sonra dnp kafirlerin kapudanesine boy
boya kodu.
Gaziler olup kafir teknesine girdiler. y
le vurdular ki iki yz kafirden
ele geti. Onlar da mayna etmeselerdi, hepsini
Zaten kafire fazla yoktu.
Bizim tekneterde mslmandan ok esir kafir var
Amma tekneterde esirleri zapt edecek aletler ve d
zen de oktu. sancak ve , iskelede kelepeli
ve laleli tomruklar Oturak da bordaya
perinli zincirler bulunuyordu.

- Kim bilir su uyur uyumaz.
Gafil
Diye leventlere tenbih
Gaziler saatle pusath nbet bekler, bir an
gafiJ
Reis kafirlerin kapudanesini zapt ederken
tekiler de birer tanesini
Kafir teknelerinin dokuzu drd
de ile gayet de yrk oldukla-
kurtuldular.
Dokuz tekneden yz katir olarak
Gerisi hep geti.
Tekneleri selamet ve ganimetle, forsa
ve. dikip
na top tfek ederek Cezayir'e
geldiler. Sefere beri bir gn
idi.
Rels'l Kaptan tayin ettim.
Reis ile birlikte geldi. Hal ha
Hepsine izzet ikram edip ;
- mbarek olsun!
Diyerek yukandan sohbete
Amma Reis rya bana da sylemek
istedike ben sohbeti tarafa evirdim.
Sonunda Reis'e:
- Ey Reis! Gazi Sinan . Kaptan
merhum oldu. Hak teala garik-i rahmet eyleye. Sen da-
hi tavr hareketi belli pak divanesin ve
ihlas ile maruf bir gazisin. Seni merhumun yerine kap-
tan tayin ettim. Allah teala seni zerine man-
sur ve eylesin.
Diyerek hil'at giydirdim.
Dualar edilip, taamlar yenilip, kahveler
iildikten sonra Kaptan gelip elimi
((- kal . .
Deyip de . eliriden tutup

Sonra
-'- Kaptan! aleminde
grlr. aksine testim oJ. han
49
gi menzile ermek dilerse teslimlik ile erer. ci
had yolunda gezenlerde seyran eksik olmaz.
Dedim.
O zaman Kaptan da :
- Eyvallah Keremin var olsun.
Diyerek, mesrur olup gitti.
Bu gazadan ele geen ganimet mallan pay edildi.
Gaziterin cmlesi zengin oldular. iek gibi giyinip
zevk u bulundular.
Hnkir'a arz Iin
Bundan sonra, Sultan Selim Han hazrederine Ce
zayir'de olup arz etmek istedim. Denizde ve
karada fitneleri, ile
memleketine sku,
net iinde nizarn ve intizam bildirip bu ve-
site ile mazhar diledim.
Bunun iin on pare mkemmel tekne ettim.
bunlara serasker Fevkalade he-
diye ve dzdm, teslim et-
tim. yz adet krek esiri Ocak'tan hediye
olmak zere verdim.
Levent gazilerio en sekinlerinden her tekneye iki
yz gazi tayin ettim. mzegaleresi
hepsinden byk ona yz gazi verdim ..
Teknelerin her birini bir renk ile
Mzegalere dersen soni gibi
sslendi. Elimizde Venedik oktu. Tekneler ne
zaman Venedik krfezine gitseler, ganimet
ler eksik olmaz, Venedik
F: 4
50
Var evi, kerem evi derler. Hem o gnde olmasa bi-
le, tekneleri ziynetlemek nk Cezayir gibi
yerden altnak iin
giderler. Hem dosta byk
Hlasa, teknelere yle bir ziynet verdik ki, hemen
gya dudu dndler.
Bir bakan bir daha nazar etmek isterdi.
Gnlerden bir gn, bir mbarek saatte yo-
la revan Uygun rzgarla on yedinci gn Asi-
tane-i Saadet'e
Hikmeti gr Ii, Sultan Selim o gn
Teknelerin Sarayburnu nn-
de seyr eyleyip, azim mes-
rur Teknelerin ziynetlerini
Hnkar gelip
Kaptan da Hnkara ait olan hediye ve
lerin her birini bir esir kafirin ykledi.
On pare teknenin kaptanlan,
hocalan, hep temiz giyip
Hasekiler nlerine Ardlannda yz
kafir iki her birinin zerinde bir hedi-
ye olmak zere byle adab ve erkan ile
nazanna durdular.
Kaptan ile olan biz-
zat huzuruna diye
ferman olundu.
kendisi okudu.
Haseker, Kaptan ile
huzuruna gtrdler. Hasekiterin gibi
51
yedi yerde yerine getirip, ayak zre durdu-
lar.
diba bir kese iine olan be-
nim namemi .nne koyup geri e-
kildi.
Sultan Selim hazretleri ise, bize olan muhabbetin
den narneyi k.endisi okudu. Bitirince, el

- Allah olsun ...
Diye bana, Ocak'a ve Cezayir gazilerine dualar ey
ledi.
Kaptan'a yz ile bir son
kur ve bir drbn verip
hil'at giydirdi.
br dokuz kaptana yz daha
ra hocalara yilzer verip hil'at giydi-
i.
Ve
- bana yine burada
Diye ferman buyuruldu.
Onlar da padi$ahiyi 'yerine getirip,
huzurundan teknelerine dndler.
Adamlar reisierini orsa alabanda olarak beklerler-
ciL Gelince er kat daha edip Tersane-i
Amire'ye
Kaptanlar iin konaklar, leventler iin d-
verildi. yle bir ikram eylediler ki an-
cak olur.
iin de bir konak ve ta-
verildi. O da vezirlere ve byklere verilecek
,.e muhahbetnameleri hep verince
52
verdi. Onlar da yer yerden bize hediye d-
zp, muhabbetnameler teslim et-
tiler.
Yol eri yolda gerek.
Bylece bir ay kadar Asitane'de
vereceklerini verdiler. Sonra yol eri yolda ge-
rek deyip teknelerini ettiler.
Gnlerden bir, gn Tersane-i Amire'den
nne geldiler.
Hnkar'a ise evvelki gn,
, <<- Cuma'dan sonra Cezayir'li gide-
ceklerdir.
Diye Sahib-i Devlet haber idi.
Hnkar dahi Cuma eda ettik-
den sonra mahsus onlar iin
Hnkar gelip
Kaptan ile huzuruna
gtrd. Gerekli ta'zimi eda eylediler.
Hnkar Sultan Selim Han hazretleri ken-
di eliyle hmayun ile kaftan, ha
zineden cevahir kabzah bir kattare, cevahir
oturtma iki sorgu, som ayetler bir
sancak, ona gre bir verdi.
Tersane-i Amire'de yeni pare
yirmi dokuzar tekneyi. eski gaziler ve yeni
hediye eyledi. Bu pare tekne kal-
kadar silah pusat ile yle dolu idi ki, i-
lerinde gezecek yer yoktu.
Hnkar, Alem-penah hazretleri
bu emanetleri teslim eyledi.
53
Sonra da bir cevahir sor
gu soktu.
El bana O;::ak'a ve btn gazilere dua ve
sena eyledi.
Kaptan'la alem-pe-
nah hazrederine veda edip, edep ve h!f
zurdan teknelerine geldiler.
Her biri er kat ettiler. Sonra yelken
Sarayburnu'ndan uygun rzgarla,
- Getir elin, sultan Cezayir!
Diye ekip gittiler.
Alemde lksir dedikleri
Avlonya, lgn, Dira, Venedik krfezi, Kabo, San-
tomariya, Kalevra, Papa Sardunya diyerek Ma-
yorka'ya gelinceye kadar btn kafir eleye-
rek yirmi yedinci gn on ile Cezayir'e
ile dndi.iler. kasavetlerinden helak
olup mmet-i Muhammed oldular.
tekneyi hazretleri teberrk iin Ocak'a
hediye On aktarma da yolda gelirierken

Her aktarmada bir trl ganimet Kiminde
uha kiminde ipek, kiminde pirin, kiminde kahve,
kiminde kemha kiminde tfek, kiminde taban-
ispata, kiminde endam eri ka-
dar her
Ya bu nimetierin sebebi hep Al
lah teala, mmet-i Muhammed ze-
rinden eksik eylemeye ... Alemde uiksin> dedikleri
tevccch ve
54
Sen ki talam ...
Reis dpnce, byk divan top-
Btn gaziler, ileri gelenler, alimler ve halk ha-
oldular.
Divan durdum. Kap-
. tan'la beraber gelip, hma-
yununu hrmetle pp elime verdi. Ben de ipek
ptkden sonra divan efendisine vere-
rek okuttum.
ki:
din
Sen ki lalam Cezayir beylerbeyisi gazi
' .
Hayred-
.. Her ahvalin hsrevanemde gibi
malumumuz ... yz kefere esir
gelip Allah berekAt versin, ok makbule ge-
Allah teala seni zerine mansur ve mu
zaffer eylesin. Dnya ve ahirette yzn ak olsun. Ceza-
yir nnde iki bur feth gazan .mbarek ol-
sun. Ol iin sana iki. elenk gnder-
dim. Benim teberrkm olmak ras Kat-
tareyi beline cihaq edesin. Seni Allah'm
Hak teala sana mrler ihsan ey-
lesin.
Hmayun'un bitince bu byk ni-
mete hamd senalar eyleyip yeniden hayat buldum.
Benim gibi ve
fahireyi giyip, sollu' elenkleri
sokup, kattare:vi de boynuma
ss
Som ayetler ve
zerine diktir-
dim.
Btn halk gelip sancak ile ziyaret et-
tiler. Hepsi hayrette
olunca yine koyup

O gn giydim. ok memnun Bu
gn btn gazilere ve ahaliye, byk kk
herkese sofralar ekip ziyafetler verdim.
Havuzlar iinde ezildi. lene min-
net idi. Kahveler iene saUi idi. ok
yetim everip, yetim snnet ettirdim.
Daha }>una benzemez nice hasenatlar
nk benim gibi ve gnahkir bir kulun
. lulh\h'tan dua hep fukaranm dualan
dedir.
O gnlk burlardan gn:de
kere top olurdu. yle ki,
eriyip lslam askeri

Bylece evvelkinden bin: kat fazla kuvvet ve ihti-
sahibi olduk. Eller eminlik, beyler dzenlik, orta-
asiide hal zere herkes zevkinde oldular.
Geri nam amma yine eskisi gibi
tevazuyu elden Hak ol ki Huda inertebeni
eyleye ali Asla gururdan bir eser bulundur-

Geceyi e Birinci Kur'an
okur, ikinci ibadet eder, ncsnde uyur
idi m.
56
Barb&roto'dan lmdat!
Gelelim ahvlline... .
Kaptan iin on perkende
teknesi
- o nerde hemen
teknesi ile vurup deryaya gark edin.
Buraya getirmeyin!
..
Amma bu perkendeler Kaptan'a . rast gel-
diklerinde, Kaptari dokuzunu dr-
dn ikisini idi.
Bu iki tekne
kara haberini syleyince kafirler yasa l{.i-
minin kiminin kiminin esir ol-
Bunlar bir araya gelip, gibi
gibi hortlayarak tspanya
- elinden Nedir bu
Hall onun
Diye
O yine gitti. Ne ya-
bilemedi. .
Kral byk bir divan Hep b-
yk kpekler bir araya geldiler. _
Krallar maskara olduk.

...,.- Ey Mesih'in has kullan (ve melun yezitleri)l
Bu ile bizim. halimiz neye vanr. Bunca za-
. kimsenin Cezayir nn-
deki Bu Sonra on
adet cephane ve erzQ.k ykl Bu da
Sonra tekneleri gelip
kyleri berbat ve harap eylediler, bu kadar
57
kimisini ldrp kimisini esir Byle Ce-
zayir'e gtrdkleri hi yoksa bin candan On,
lar da
Ondan sonra on. perkende gn-
derdik. teknelerini bulup kimini
kimini bu
rinden dedik... Aksi ldu. On pAre
teknemizin dokuzunu drdn
de gelsin bize kara haber getirsin diye Do-
kuzunu drdn diyavololar, ikisini dahi
alamazlar ki, bu iki tekne var-
kara haber gtrsn de yrekleri diye al-
... Bun1ar dahi
yerimizde oturamaz olduk. Tccar teknelerini dersen,
kendi eliyle gibi gtrypr. iin
sof ykl da gtrd.
Hangi birini nakl edeyim ... krallar iinde mas-
kara oldu}{. bjr byk kral ola da, Bar
gibi bir haydut aciz derler.
1
Bilmezler ki ne bir diyavolodur.
Diyerek
Sonra:
- Ceneral'in syledikleri idi. Ej-
derha olur
elini perdim. Onun sznden
Amma bir kimsenin iken
ti bilinmez, lnce bilinJr.
Dedi.
FASIL,
DORYA MEL'UNA,
MACLUP VE OLDUGUNA,
MANASTIRIN BASILMASINA,
SULTAN SLEYMAN
SULTANIMIN ve
PAPAZLARlN YALANLARINA
DAtRDtR.
O
Ceneral zntsnden idi.
Onun yerine Andirya Dorya bir
Ceneral
Kral szne devam ederek:
<<- O diyavolo evvelden
grmedik. Bir ne olacak dedik. ise he
rif Gran da Bizimkilerden
yz esiri Gran Senyr'e hediye gtrp makbule ge-
ti. Gran Senyr de ok riayet
tane yeni ektiri gemisi
Yolda gelirken de on aktarma daha
Her birinde mal dolu Mesih'in yz
elli tane de esir .. Gran Senyr'e gtrdkleri
yz esir elli tane de
Bunlar bizim iin ok talihsizliktir. len Ce-
neral'in deyip de geiverme, ondan
rnek gerektir kadar Hele de Gran.
Senyr mazhar oldu ... yz esir
makbule geti diye, Cezayir'deki btn hristi-
daha ok nail deyu
hep ona hediye gndermeye kalkabilir. da
m!irleri hep ktirekte geecek demektir. O zaman
bu esirlerin bizi ne yapar ve biz Mesih efen-
dimize ne cevap veririz.
Dedi.
62
Sonra da:
-- Bu diyavolo sonunda muhakkak
Cencral olur. o zaman
metler kopacak demektir. nk bu kendi eli
gibi biliyor. olacaklar o zaman olur.
Deyip yine
O divanda bulunan byk kafirler ne
hi Hep Kral
Bu hale Hildetlenerek :
- Sizler de bir sylesenize! Hep ben mi
?
Diye
seni yer!
tekiler ise bizim yerde durmak
istt;mt::zlcrdi, bizden bahsetmek ... Hak
kafirlerin kalbine byle bir korku Mesela
layan bizimle korkutur:
- gelir de seni yer!
Derlerdi.
Yeni Ceneral Andirya Dorya, Kral'dan konu-
da bu yzden grn-
hemen pehlivan gibi meydana
Yer pp:
- Devletl Kral, elem ekme. Ben eski
Ceneral gibi Trklerden korkmam. Ben halis hristiya-
Ve lsa Mesih'in saf kuluyum. Azizterin himmet
leri ile yirmi ektiri Cezayir'i
dedikleri hristiyan diyavoloyu sana dipdiri
tutup huzuruna getireyim; O zaman ne lmle is
tersen yle ldr.
Dtdi.
63
biraz su serpildi. Yz gtmeye
Andirya Dorya da gidecek ne
varsa, laf u gzaf savurdu.
Amma benim bunlardan hep haberim oldu. Ne de-
Soran sormayan yabanda kal-

Her bilinmesi. bilinmemesinden iyidir. Hi
gafil tki tane habercim ki, onla-
gleri haber toplamak idi.
Ben de elime geen esirlerden, ahval bilir kimsele-
ri sorguya eker, haber
Bunlara sual stne sual sorup
dim. Bir acele etmez. Acele
teenni kaidesince tedbirle yrtr,
olur olmaz iin hiddete
Bir Trk korsan peycia oldu.
Efrenc name :
Sen ki Efrenc
Ben ki ve btn
ulusuyum. Namem sana bil ki,
biz vaz getik, sen dahi vaz ge! Yine evvel-
ki gibi Ve hem bilt'sin ki Cezayirli
bir Trk korsan peyda oldu. Bana
anlatmak mmkn gr-
dm ki ihmal ilc bir olmayacak.
halde elimizde on pare ektiriden
gemimiz yok. Sen de on pare ektiri gnder. Ce-
neral yirmi ektiri ile hem Cezayir'i hem de
zerine Bola\'
64
kim azizierin himmetiyle diyavolo ele geip hristi-
yanlar emin Bu hususta gerek sen
gerek ben, dinimizin hizmetinde bulunup byk sevaba
nail
Bu narneyi alan Efrenc da abucak on pare
ektiri gemisi gnderdi. Kral
ise Kendi gemilerini de hepsi yirmi
pare ektiri oldu. Andirya Dorya ceneral olmak zere
Cezayir'i almak ve bizi tutup gtrmek
ile yola
Andirya Dorya nce Mayorka gitti. Orada
bir Mayorka perkendesine rast geldi. Bu gemi Cezayir'-
den yeni Pasaporta ile daima Cezayir'e gi-
der gelirdi.
Andirya Dorya teknenin bizi sordu.
O da ne zere sonra :
- Senin nndeki iddiandan
nun haberi var. Sen, bana yirmi pare ektiri gemisi
ver, sana Cezayir'i hem de
yu tutup getireyim, O da bunun zerine, ben
Cezayir'deyken otuz pare tekneyi
Amma yle tekneler ki her biri yirmi drder, yirmi
yirmi yirmi sekizer, yirmi dokuzar
bank olmak zeredir. Her birinde yz, er yz
akmak yle ki her birisi tek byle bir
ektiriden yz evirmez. da
ye-rinde. Her yollu yolunda.

Kafirler kaygusuna
Sonra da:
- Biz vola bir gn nce Cerhe teknele-
. 1 -
65
rinden pare tekne geldi. Onlann da yimii se>
kizer, ikisi yirmi drder bank olmak zere iyi donan-
teknelerdi. Bu tek.nenin hepsi de Muslihiddin
bir kadar
dediler. Mahyla hizme-
tinde da Muslihiddin Kap-
yarar patrona tayin etti. El-
cmlesi pare tekne oldular. Uzun szn
bolay kim azizler size edeydi: Yoksa Bar
benim gzm
1
korktu.
. Diye ilAve
Andirya ise bu szleri at
Amma iddiadan
utanmamak iin, biz Cezayir'den Arap ya
bir yer bir miktar esir gtrmek
istedi.
Bahane edip:
-
Diyecekti.
Bunun iin geldi. Top menzili de-
mirleyip Sandallada karaya asker dktler.
Kalenin oturan mslmanlar geldik
lerini grnce olu.k kaleye
lar.
Kafirler varo,a gelince, acele ile
gtremeyip . apul etmeye
lar.
Kaledeki mslmanlar da onlann apul
bilip. olarak kaleden
Kafirlere yle bir ki, kafirler_ apulu
F: S
66
kaygusuna Kafir askeri
tos sergisi oldu .. abuk olanlar sandallara
kurtuldu. Aman diyenler de esir olup
r
lenlerden bin yediyz kafir esir Bir
bu da mrd ile gz
kadar iyi bir yz oldu.
Mrted klenin ettlll
Gemilere kaan kafirler ise iyice anaqaba
gnne dndler.
la balta kestiler. Allak bullak
yelkene bindiler. Amma kafirlerin bu derece korkma-
sebee olan Kaidi'nin klesi idi.
Bu kle mslman Kalbinden
/ ise eskisi kafir Andirya Dorya ektirilerle
oraya gelince kafir harekete geldi. An-
dirya gitti.
- Ben
Deyip din-i Cezayir'i al-
iin Andirya Dorya'ya klavuzluk edecekti.
Sonra kafirlerin yiyip de teknelerele
grnce :
- Eyvah, ya biz bu halinde tKen Hay-
reddin bu tarafa gelir de din askeri ile ektiri
lere ata korsa ... gzleri kor:ktu, ihti-
mal Hayreddin duramazlar. o zaman
olacak bana olur. Ana baba dinini tekrar'
mslman dersem, dininde olmaz. Bi-
zim kelle gitti demektir. Bari bura-
dan
Diye kara_ kara nk bizim de
pare tekne ile Andirya Dorya zerine ze-
67
re haberi
Bunun zerine Andirya damanna girip :
- Bunun duracak yerler
yeridir. Hemen bir ayak evvel buradan uzamaya
bak!
Diye onu
Bunun zerine Andirya elini
tuttu. demir almaya kalma-
balta demirlerini orada
Kandesin Andirya Dorya!
pare yelken ile deryaya
- Kandesin Andirya Dorya!
Deyip Cezayir'den Kafir bor-
daya' o gece rya aleminde:
- mel'un Gayet boz-
gun haldedir. senindir.
Dediler:
yzm yerlere srp:
- kafirlere kuvvetli
Diye dualar ettim.
Rzgar da karayele
- Tevekkelt alallah!
Deyip yneldik.
Bi-izni Huda ve mu'cizat Mustafa, kafirler demir-
lerini kesip henz yelkene iken
ki bunlann halleri birbirlerine bak-
gidiyorlar.
Sultan Selim hazretlerinin yadigar ye-
sancak ile diktim. Yedi pare top
ki kafirlerde bir yok. Neden sonra
kafirler tortop oldular.
68
ilerinde bir miktar yryen ek-
tiri onlardaki katirieri almak iin
Kafirleri ektirileri
Bunu gren gazilere iyice geldi.
Her bir ektirisine er er tekne Gazi-
ler ektirilere Kafir gemilerin-
deki msli.iman esir forsalar da demirlerinden
Neticede ile ektirilerin on
ni de evvelden kendileri Bu
byk teknemizden drt yz
gazi oldu ...
yirmi ektiri ile. pare
yelken bir olarak nne gelip
ektirilerden bin yediyz esiri
getirip tesim ettiler.
dua edip :
- Berhurdar olunuz, yznz ak olsun,
mbarek olsun!
Dedim.
Onlar da:
- Senin de gazan mbarek olsun, ey Allah yolun-
daki mcahitlerin reisi!
Dediler.
bin yedi yz esirin yedi yzn
re
ektirilerin kaarken kesip demirleri
denizden yerine koduk.
Yirmi pare ektiriden mrd olanlardan bin
dokuz yz kafir Bu teknelerden iki bin iki
}"Z mslman esiri Bu derdmendler krek
kerlerdi. ok sevindim.
69
- Elhamdlillah YarabbU ki Ummeti
Muhammed ltfunla
Diye ettim.
Kleyi cundaya
Bin kafir ektirisi alsarn bu mslman esir kann-
kadar sevinmezdim. Hepsine es-
vap. silah pusat verdim.
Kaiai getlp elimi pt.
- Gazan mbarek olsun
Dedi.
Sonra:
- Efendim bir byk gaza daha
onu da ederseniz AHali belki bu
niz gazadan daha makbul ola.
Diyerek, klenin mrted olup Andirya Dorya'nm
firar
- o kle mel'ununu grsen bilir misin?
Diye sordu.m.
- Evet bilirim!
Dedi.
Bunun zerine yirmi ektiriden kafirleri ge-
tirtip hep nnden geirdim. Daha elli kafir ge
meden mrted kle geldi. Kaid kleyi ta
Zira kle kafir
- o. mel'un kle budur!
Dedi.
Kleyi cundaya Gaziler pa
re pare eylediler. cehenneme olup, gitti.
70
Ey kulum sen elem ekme!
Bir mbarek saatte Cezayir'e gel
dik. Cezayir'e girerken yle bir oldu
ki, ancak olur. Bir hafta dommma eyledik.
Sonra
- Kaptan, bu mba-
rek ki bu pare yelken tekneleri
mizle seferi tamam edesin! Zira Cezayir'den
gn sonra yine Cezayir'e dndk. Teknelerin
bile kumanyalara ise daha hi
taze ekmeklerimiz bile tkenmedi. O din
Andirya Dorya dedikleri kafir yirmi ektiri ile hem
Cezayir'i alacak, hem bizi tutup ola-
cak mel'una gtrecekti. Amma Hak hazretle-
ri bu fakir kulunun izzetinde kabul
buyurdu: Ey kulum sen elem ekme! O Andirya Dorya
dedikleri katiri senin getirip kolayca
fetihler myesser edeyim, dedi. Elhamdlillah Mza
min fazli Rabbi!
Kaptan :
<<- stne!
Deyip pare tekne ile bir mbarek saatte Ce-
zayir'den gazaya tevecch eyledi.
Bezirgan tekneleri
rzgar ile Mayorka'ya oradan da
kafir Sette
ekilip gittiler.
Kafirler ise, Andirya Dorya yirmi pare ektiri ile
Cezayir zerine gelince:
71
- Cezayir'i tutar,
. Kral'a gtrr.
Diyerek
O zamana kadar bizden korkulanna limanlarda
bezirgan tekneleri:
- korku kendi ku-
yusuna
Deyu denize
Ne kadar bezirgan teknesi varsa, doyuroluk
gibi denizde
Bizimkiler, gavur ky, kent,
il, memleket bindep fazla kan esir


Barselona'ya bir byk
panya ondan byk zengin ve kafirler in-
dinde muteber kilise yok idi. Hatta b-
tn saray ile beraber bir kere gelip bu kili-
seyi ziyaret ederdi. Kiliseye byk sadaka g-
tazeletirdi. Kilisede seksen bulunurdu.
Gaziler bu da esir ey-
lodiler. Kilise'nin sadaka otuz
aka Kilise'nin kandillerinden de yirmi
kantar ele geti.
Sefere gn elli aktarma
ile selamet ve ganimetle Cezayir'e geldiler. Bu elli
her biri bir trl mal ile dolu idi. da
yaramaz diye ha aktarmalar da ...
Bu aktarmalar limana esir-
Iere kerestelerini gibi
72
Trl metalar Ceza
yir'in ii Hind'den verirdi. Tacirler buradan
ucuz teki gtrr bir
on olurdu.
Gaziler ganimet savurup pay eyle-
diler. yle ki hepsinin sucuk gibi
doldu.
Elbise, silah dersen hepsi iek gibi giyinip
Her bir gazinin er frenk

Esir dersen zindanlar doldu. Tahminen on on
bin esir
Sltan Sleyman bin SeUm
yz krek harici sekin esir he
diyeler dzp on pare ektiri gemi ile yine
. serasker edip, Sultan Sleyman bin Selim Han
hazrederine gnderdim.
O zaman Sultan Selim Han henz vefat
lu Sultan Sleyman Han yeni idi.
Bir mbarek saatte Cezayir'den
eyyamla yirmi yedinci gn Asitane'ye
Yine eski usul zere Kaptan,
hocalar; izni ile
hak-i paye yz srdler. narneyi
verdiler.
Sultan Sleyman Han hazretleri narneyi kendisi
okudu. Sonra el bana Ocak'a ve gazilere dua-
lar eyledi. ,
yz esir makbule geti. Zira o
Sultan Sleyman, Engrs zerine sefere
zere idi.
73
Hepsine hil'at verildi. kar
gerekli yerine getirip, veda ederek
Kaptanlar, hocalar, iin konaklar
nip tayinatlar verildi. Hadden fazla izzet ikram

Gaziler iin verilip, kazanlar kaynar idi.
Sultan Sleyman ektlrl ihsan eyledi.
Kaptan ile vezirlere ve ekabi-
re hediyelerini verip namelerini .. Onlar da
cmiesi bize a'la hediyeler dzp ve
Kaptan'a teslim eylediler.
Sultan Sleyman Han, Ocak iin ektiri gemi
ihsan eyledi. Her aletleri mkemmel idi. Hemen
zerlerine binmece idi. Sonra yeniden eskiden ektiri
leri Halattan, pusattan, mhimmattan her
ne isterlerse yirmi pare ektiriye doldurdular. Byle
bir ay kadar gayri oldular.-
Gnlerden l)ir gn Sultan Sleyman Han
hazretleri Kaptan ile huzura da-
vet eyledi. ektirHer dahi nne gelip Ay-
beklerler idi.
Sultan Sleyman bana emanetleri ve
hmayunu teslim eyledi. Tekrar el he-
pimize dualar etti.
Kaptan ile yedi yerde
yerine getirip veda ettiler.
ile ektiriye geldiler. er kat edip Saraybur-
nu'nda :
- Getir elini sultan Cezayir!
Deyip yola
74
Uygun rzgarla geldiler. Kalevre bir yer
yediyz esir Mayorka'ya
gelinceye kadar yirmi yedi para
ganimet ile birinci gn ve ganimetle,
ederek gelip Cezayir'e girdiler.
Cezayir'in Nevruz gecesi
Leyle-i Kadir'e dnd.
Reis, ve teki kaptanlar hep
birlik olup emanetleri bana getirdiler. Hepsine riayet
eyleyip
- mbarek olsun geldiniz
safa geldiniz!
Dedim.
Hmliylinu
Byk divan gaziler ulema ve halk
bulundu.
Kaptan ile ileri gelip Sultan
Sleyman hazretlerinin hmayun-u
pp bana verdiler. Ben de kere pp divan efendi-
sine verdim. O dahi perek ipek ve
okudu :
Benim sen ki lalam Cezayir-i Garb bey-
lerbeyisin. Gazi Hayreddin Duadan sonra ...
yz esir Allah
teala berekat-i Halil ve celil ihsan eyleye,
pek geti. Dnyada ve ahirette yzn ak ol
sun. Ve Hak teala seni zerine mansur ve mu-
zaffer eylesin. Dahi mr ile muammer eylesin.
pakimin gnnde ne aziz ve muhte-
rem isen, benim gnmde de ondan daha ok azizsin.
75
teberrk iin
ektiri sefineleri hmayunum
<<Hilat, sarnur krk ve bir cevahir saat ve bir ceva-
hir oturtma sonkur ve bir sancak ve bir fi-
Gazalar eyledike beni ha-
dua ile yad edesin.
hmayunun bitince sarnur krk
ve zerine hil'at-i fahireyi giydim. Saati koynuma so-
kup, belime Divan yerime otur
d um.
Somatlar taamlar ekildi. Yediler, pirler
dilinden ettiler. ve Yemen
can verici kahveler iildi. Keyifler tamam olunca her-
kes Yollu yolunca el pp:
- Mbarek olsun!
Diyerek gittiler.
:
- rnrn uzun olsun devletl, bin
Deyu
burcu barulardan gk grlts gibi top
kesilmiyordu. Mbarek . sancak ve
ise Herkes seyr
ya gelip:
- Acaba dnyada byle sancak, var

Diye hayrette Btn som idi.
. Byle bir hafta edildi.
Andirya Dorya zindanda
Cezayir'i almak ve beni bulup g.
trrnek Andirya Dorya dedikleri mel'unun,
76
Cezayir ferahta grp
eridi.
Bu bir haberi yok-
tu. Andirya bir haber bekler merak eder du-
rurdu.
Halbuki Aqdirya Dorya yirmi ektirisi ile elimize
Az sonra da Kaptan pare tekne
ile Mayorka'dan Sette kadar olan kafir yaka-
harab ve elli
aktarma ile Cezayir'e
' Reis'in bu seferde tutup Cezayir'e
binden fazla esir kafirlerin bir araya ge-
lip geldiler. Kral o Barselona'da
idi.
- Feryat elinden,
kimini ldrp, kimini
esir etti. Bu ne olmaz Bizim gayri sabra
miz
Diye gibi gibi
yatarlarken, teden bir kafir daha
Bunlar da kilisenin haber verip et-
tiler.
Azizler onlan kl eyler!
Amma Kral kilisenin
- bu, gz gre gre yalan! Hi azizler kili-
seyi O kiliseye yan bakan bir daha
yz grr m?
inat eyledi.
O zaman papazlar :
- Devletl Kral gibi, mslmanlar
o kilisenin bile gemeye kadir
77
Azizler kl eyler! Nerde ki; soysunlar. U-
kin Kral, bu hep srilp o kiliseye
gtrilrsnz.
Hem adetiniz zere ziyaret olursunuz.
Kiliseyi yine eskisi gibi bu
alem olsun diye, kilisenin
nk bunlar byle demekle, sanki azizler bir de-
de kiliseyi basanlara bir demek
isterler siz buna mukayyet teden be-
ri den dinimiz ifsat \
Dediler.
Putlann yzne ptslik
Kral da bu szlerini
iterin hepsini tutturup. ellerini Kral
ve maiyeti binip, kiliseye geldiler.
Gaziler kilise)'i iindekileri
Kaptan gazilere :
- Dtfi hacet edecek olanlar gitsinler, kilisenin
iinde etsinler.
Diye tenbill
Gaziler de kilisenin berbat
lerdi. yle ki insan tersinden geilmezdi.
Kafirlerin dzdkleri da
. yzne pislik
Birka de ettiklerinden,
gaziler da kellelerini
da pis cesetleri davul gibi kilisede .
. Kral ile papazlar kiliseye gelip de bu hali grnce,
hep yzleri zerine yoldu-
lar. Merkepler gibi
78
- Hay azizierin di
yavololar!
Deyip kendilerini yerden yere vurup feryad figan
ederek
O zaman gerek mel'un Kral ve gerek pa-
pazlann, eli sinesi kafirlerin ya-
yzleri kara oldu, mahcup
Allah teala dnyada ve ahirette yzlerini kara ey-
leyip, ah amin.
KiUsenln sadaka
papazlar ki gvendikleri azizler-
. den bir yzleri kara oldu.
teselli edip yine kfrn kuvvet-
lendirrnek iin :
- Devletl Kral elem ekme! Hem sana mjde
olsun ki, her kemalin. bir zevali
da talihinin dnmesinde sonunda bu kilise sebep .olsa
gerektir. Zira hristiyanlara ettikleri hep.
Amma bu kilise kalmaz. Azizlerin, bu so-
nunda bir sokmalan
Hem de msaade edip kilise-
yi gz yummatan sana biraz
gsterir. Zira geen sene kilisenin sadaka
gndermediniz.
Dediler.
O zaman Kral cevap verdi:
- Szleri9iz Geen seneki ve-
rilmeyip ihmal sebebi len ihtiyar Ceneral-
dir. Bana bir gn: Devletl Kral o kiliseye sadaka diye
senede otuz bin aka verirsin. Ondan ne fayda olur.
79
O hep papazlar yiyorlar. Oraya
on pare gemi fazla La-
olup da bulursun, idi.
mel'una!
Papazlar bu szleri duyunca, hemen bir uy-
durdular!
- Devletlp Kral! Biz demek bunun iin
kadar o iin Ama mesele
O buna
Dediler.
Kral:
- Ne gibi ?lll
Diye sorunca, papazlar :
- Devletl Kral, din ulusu patrik onu
azizler onun iin : len Ceneral bizden
sam dininde olsun. Biz ondan de-
O zamandan beri'. bak bu kadar ada-
ma son nefesinde azizler sahip acaba msl-
manlardan tarafa bir hata diye bu
ana gelinceye kadar zlr dururduk. var-
cehennemde
Dediler.
O zaman Kral da :
- Ya ben onu divanda da bu sebepten tr
ki daima meth
eder durur. Bak sonunda ne hal geldi. Bir hris-
tiyandan azizierin yz evirip, dininde
olsun, demeleri ne byk musibettir.
Dedi.
80
behey mel'una, dini sizin gibi mel'un
katiriere nasip olur mu?
Her neyse.
papazlar :
- Azizler dedi, byle poh yedi.
Diyerek, ahmak kafirleri kendi mai-

Kral:
- hemen biz da o kiliseyi evvei-
kinden iyi marnur eyleriz, gelirini de
Dedi.
Papazlar da zaten Kral'a bunu dedirtmek iin ko-
Geimieri buradan idi.
Kk domuzlan botandJr.
Cezayir'de esir zindanlar almaz
Halbuki ben esir kafirlerin aka ile is-
temezdim,
- Ko bu tarafta mrleri eziyetle gesin mel'un-

Diye, intikam ederdim.
ka kere eli gnderip esirleri aka
ile halas etmek istedi.
Bir gece rya aleminde :
- Ya Hayreddini kk domuzlan bo-
byk domuzlan ile zira
zapu gtr.
f
Deyip kayboldular.
Uykudan gaip erenlerin bu nasihatine hamd
ettim. ki, kafirlerin halas olmalanna ol
istemiyorlar.
- Yarab! Bu da senin lutf keremindendir.
Diye ettim.
81
Sabah olunca esirleri Nerde yaramaz,
hizmete kudreti ihtiyar, sakat esir varsa se-
ip Hepsi yz elli tane etti.
hasbeten Iiilah azat ettim.
ellerine verip
teketlerine
Ayakh tevirlh yollu
Kral o Barselona'da geirmek iin orada otu-
rurdu .. Gnlerden bir gn byk kafider ve papaztarla
kendi yani oturup Andirya Dorya'-
dan onu merak ederlerdi.
- Andirya gelip bir
haber yok. aydan beri
Diye
Bu azat esirlerin gemisi gelip Bar-
selona girdi.
. Liman reisi esirlerin iinden laftan anlar birini
1
gtrd. i
Bu esir, Andirya o
ile pare teknenin tekrar deryaya elli
aktarma daha . alarak yz
kafirin Sultan Sleyman'a
tanbul'dan dnerken yedi yz kafir
esir Sultan bizim iin Ced
dim gnnde aziz muhterem makbul ve mergup
isen benim da ondan ziyadesin
hep syledi.
yollu her
F: 6
82
Sonra da:
- Hayreddin sahibi Bizi
yZ elli esir azat etti. gemi
kadar verdi.
Diyerek bizi alaya
iki husus iin hillm
duyan tspimya nutku tutuldu.
Yeis ve hiddetinden kendini ldrmek istedi.
O zaman papazlarla kaptanlar :.
- Kral, topla. Giden gemi
olsun. Hemen senin olsun. Azizierin himme-
tiyle sen Sende gemi ok mal ok.
memleket, bur ok. Senin gemi tahtadan
demirden olur. vilayetine bir
giderse, bini birden gelir. Sizin iin dnyada
asla bir. glk yoktur. Byle ah li zar ile kendinizi liz-
meyin.
Diye teselli ettiler.
O zaman Kral:
- Ben gemi iin Aka ile bitecek
benim gztime fikrime gelmez. Ancak iki husus iin
halim Biri ki, Cezayir'in olan
o iki burlara lizlillirlim. Bu burlara bu kadar zaman-
kimse etmeyip Kra-
Cezayir'in iki tane ejder gibi
diye byk idi. Bu di-
yavolo gnnde Bu kadar hris- .
83
kimi ld, kimi esj r oldu. .Onlann gnahlan
hep bizim Hem o burlar durduka Ce-
zayir'i de yabca yabca bulur diye midi-
miz bundan da mit kestik. teki byk
derdiin de ki: bu Gran Sen-
yr'e Ceneral olursa o zaman olacak olur.
Diyerek
FASIL,
MEL'UNUN
HA YlN TLEMSEN
ENDLSLLERt YAKTIGINA,
ENGRS KRALI'NIN BOCULMASINA,
SULTAN SLEYMAN'IN
AGIRMASINA ve
DORYA'NIN

K
rai, bu olanlardan sonra tekrar Cezayir ze-
rine byk bir donanma toplamaya
Azizierin murdar yemin etti ki :
- Cezayir zerine kendim Ya
ele geirip etini kebap edip
1
yahut
Bize bu derece biler, etimizi yimek diler-
di. Poh yesin mel'unlar. Bir ki Al-
lah ola, var eyle ki ol ne ola!>>
mel'un, Cezayir zerine byk do-
nanma dzd. yle ki, otuz pare
Bugn hareket etmek zere iken Engrs
mektup geldi.
O zamanda gazi Sultan Sleyman Han hazretleri
Engrs zerine sefere
Mektupta Engrs :
<<Sen ki Narnem sa-
na olsun ki: Gran Senyr yer- gtr-
mez asker ile zerime gelmektedir. Sen dahi dinin hak-
iin bana gelip edesin. Din gayreti bu gnde
belli olur ... >>
Diye pek ok
Bir mel'unun tedbiri
Bunun zerine byk ve
kpeklerini onlara :
- Siz ne dersiniz Engrs
bizden istiyor. O diyavolo tali-
bini grdnz m? Biz bu onun iin dzdk,
oldu. Engrs
gitmezsek, Krallar byk olur. Hem de
dinimize asi oluruz. zama-
na desek, yine gelir harap eder.
Diyerek .
Bunun zerine ilerinden mel'unlukta usta bir k-
pek ileri :
- Devletl Kral bu ahval iin zlme. Bu
bir tedbirim olursa
Dedi.
Kral:
- Sylendi ne diyeceksin.
Diye izin verince : ,
- Devletli) usul odur ki, sen ihti-
karadan Engrs zerine imdada gider-
sin. Donanma da denizden gider. Byk olur. Kral-
lar olunca En
grs'e imdat gibi Kendi karadan gitti,
denizden gnderdi, derler. yzden
olursun. Hem Gran Senyr seferde
bulunuyor. yarar ahval bilir hep onunla
beraberdir. gelip bu
i bizim gibi biz de ada
yakar dahi dersen onun da ba
bir fitne O da kendi aresine ba
89
kar durur. O zaman biz de rahat rahat grrz.
Gelecek sene ise Cezayir'den ora-
O zaman Cezayir'i almak hi bir
dir.
Kral sordu:
- hangi fitne ile
. - Tlemsen Beyi'ne bfr miktar ile bir mik-
tar aka gnderir, bir de muhabbetname yazar,
ona paye verirsiniz. Mektupta dersiniz ki: ki te-
den beri, ceddinden sultan sultan ol da,
gibi bir izbanduta vergi ver, bu sana
bilesin ki, ben donanma ile Cezayir'e Sen
karadan ben denizden bir edelim.
Cezayir' i sana vereyim ... Byle olunca onlar bir-
birine Biz de rahatla grrz.
Kral mel'unu bu szleri gayet
- syledin!
Diyerek, bu tedbirleri almaya
reisi her syledi
Ben ise bir hayli kafir bir
havadis Bir yrk firkate Deli
Mehmet Reis'e:
- Var, Barselona geziil. Sana yirmi
gn mhlet, bana bir haber getir!
Diyerek firkateyi gnderdim.
Firkate gn Barselona nne Sa-
bah olunca, Barselona ykl bir
Ceneviz otuz kafir Ha-
ber iin iken Rabb'l alemin ganimet de ihsan
etti. Hem gibi haber de
90
Engrs ze-
rine da olup ada
na gidip berbat ve harap edecek-
lerini ve Tlemsen Beyi'ne de haber gnderilerek, onun
da ve bize asi hep
Habe.r iin firkate, tartana yedekte
olarak yedinci gn ederek Cezayir'e geldi.
Deli Mehmet Reis reisini huzuru
ma getirdi. Kiifir kadar,
panya ahvalini zikr beyan eyledi.
Bu haberlere ok memnun oldum.
getiren korsan Deli Mehmet Reis'e dualar ettim,

- Berhurdar ol Bu mevsimde bana ha-
ber, yz bin ganimetten daha
Dedim.
ne oldu ki. ..
Tartanadan ganimetin bu Reis'e ya-
da leventlerine verdim. Reis'e dahi
zengin edecek mal ve teki reisler ire makbul
ve mergup kimse oldu.
otuz adet esir katirlerin iinde bir
Ceneviz ki mahbuplukta emsalsiz idi. Onu
da bu firkate reisine
Deli Mehmet Reis bir miktar. mahbup-dost can idi.
Ceneviz kere elimi
bus eyledi.
Biz de bir zarif can idik.
Reis'e:
91
<<- Ya Ben sana
Miri iin bir Elimi
bu kadar pmedin. ne oldu ki
elimi bus edersin?
Deyp biraz latife eyledirn.
Sonra:
- Var olsun. Sencileyin
her bir onun gibi yz bin hizmetkar ge-
rektir.>>
Dedim.
Efendisinden byle ikrarn gren onun
kenc).ini atar, cesaretini Hirnrnet-r
rical, takla-l cibal bundan olur.
Keferenin niyetini Trk yerlerini kafir
korumak zere
tekne ettim. Bu teknenin yirrnisi
ektiri idi. Yiqnisi de rnezegalere, tekneler
idi. Bunlar da ektiriden geri
Tekneler, askerini, suyunu, zahiresini, cephanesini
tamarn gibi yelkenlerini camadi-
reoto eylediler. gn gideceklerdi.
Amma gazi Reis daha nce vefat
den daha kaptan tayin Herkes
benim olup sefere
Sefer gecesi Deli Mehmet Reis'i asraya
O gece sabah kadar Deli Mehmet Reis'e der-
ya gizli okuttum. Sabah olun-
ca Deli Mehmet Reis'i merhum Reis'in yerine
kaptnn nasp eyleyip serasker
O gn pare tekne :
- Getir elin Trk yerleri!
':)2
Deyip ekilip gittiler.
Tlemsen
Tlemsen Beyi akidesi zaten bozuk,
dan mektup ve hediyeleri
kendi kendine :
- Gerekten de benim Cezayir'e sultan olmam
Hem de muhakkak nk
kuvvet oktur. Hayreddin onunla
\
Deyip l
Konak konak Cezayir'e zerimize gelme-
ye
gzelce bir mbarek
saatte Cezayir'den
- Kandesin Tlemsen Beyi!
Deyip zerine gittim.
Bu herif bana ben de edip
bize eken Abdullah'tan ona
Kendini biraz kuvvetli bu da ha-
etti.
Onlar gelir biz gider, gnlerden bir gn kar-
geldik.
uzun srmedi. Az zamanda Araplardan
Jan tekiler gittiler ..
kheylan kuvveti ile bir mu
kyne

- Allah ve Resul olsun, beni efendim
Hayreddin ile mel'unun
93
hilesine :Bir daha mrm olduka ona kem
nazarla
Diye tvbe eyledi.
Eline kalan yznn oldu.
gelip Tlemsen Beyi'ni rica
ettiler.
- Rica mslman iin olur. Kafire rica olmaz.
kafiri ile el birlik edip benim zerime gelen
mel'unun ljimdr.
ile geri evirdim.
Amma ok ettiler. Benim
de yzm Sonunda Tlemsen Beyi Sluki,
bize seksen bin ayak teri, otuz bin gazilere
ve vermek ba-

hepsini getirip tamam teslim ettikden
sonra, Tlemsen Bey i 'ne huzurumda ve ni
yeniletip :
- Dinlendi mel'un, bu sefer hrme-
tine elimden eman ile kurtuldun. mslman ol-
dunsa Yok mslman yine kftfir dama-
harekete gelir de byle edersen, kendini yok
bil.
Diye ihtarda bulundum.
ve ganimet ve selametle Cezayir'e
dndk. Tlemsen Beyi tek otursa eline ne girer
di. on senelik vergiyi birden verdi. Hem yeni-
den geldi. Eline kalan .yznn ofdu.
94
Vur gidi! Tut gidl!
Deli .Mehmet Kaptan pare tekne ile Trk yer-
lerine Cezayir Andira
muhalif iin
girdiler.
Bir de ne baksalar ki bu li-
manda durur. Trk g-
rnce kalkan oldu.
Ama Deli Mehmet Kaptan alakoyup
bunlara geit vermedi. Sonra <<tevekkelt, alallah de-
yip kiifirin menhus Liman ge-
pare Cezayir teknesinin her biri
kftfire gz atan olup :
<<- Vur gidi! Tut gidil
Otuz kftfir teknesinin firar edip kurtul-
dular. Yirmi dokuzunu askeri mesrur ol-
du. Ol firar eden pare makhur ve mnhezim olarak
Barselona'da
Donanmainn bu hali kafir duyulunca
oldu.
ise bin asker ile Engrs
idi. O da Gazi Sultan Sleyman
Han hazretlerinden yle bir yedi ki, ancak kendi
ile kaarak g ile gelip vilayetine
Kral oldu.
da ve
renince:
Bu ekmekteuse lmek bana can alemi>>
Kavlince kasavetinden cehenneme gitti.
Yerine bir mel'un Kral oldu.

Bir ki Allah ola
Var eyle ol ne ulu ola!
Dedikleri budur.
sonunda:
...:_ bir intikam
Diyerek kasavetinden mrd oldu gitti.
95
Kafirlerin bizi Tlemsen Beyi ile
turup kolayca: idi. Amma ben de do-
gnderip Trk
nledim. Kafir yaktnn.
Tlemsen Beyi'nin de abucak verdim.
Ben kulun da ...
Deli Mehmet Kaptan gnlerden bir gn yirmi do-
kuz pare ektiri gemisi aktarma olarak
manhk ederek Cezayir' e geldi. Bir hafta: sslenip
bayram edildi.
Yzm yerlere srp :
Yarabbi! Bunlar hep senin lutf- kereminden.
Ben bir abd-i ikiz edip eyleyen sensin.
lam'a nusret ver. Ben kulunu din olan kafir-
lerin hor hakir eyleme. Ka-
firlerin kuvveti ben kulun
da cmle yolalan var eden, sen Erhamrrahi-
mine
Diye dualar eyledim.
Gerek hazinelerin gerek asker ve donan-
ma son derece kuvvet buldu. Skunet iinde ibadet
taat eylerdik. Gaziler dahi zevk idiler.
96
Endls tatfesini ne edelim?
Eski lspanya kasavetinden ceheneme git-
inesinden sonra yerine gelen Kral gnlerden bir gn
divan
vilayetlerin patriklerini ve ke-

- Bizim memleketimizde Endls taifesinden
mslmanlar var. Acaba bizim onlarla beraber
bir veya fayda var Sizler ki din
bana haber verin.
Diye sordu.
Papazlar:
- Devletl Kral, uzun olsun. Azizler sen-
den olsun. len Kral bu gibi asla bize sor-
Biz de sylemeye o-
hristiyanlara galip gelmesinin sebebi hep bu
Endli.is taifesinin nk bunlar da
gibi, derler. Hem de yledirler.
Hristiyanlara bir zarar olursa onlar sevinirler, biz
mslmanlara bir zarar gstersek bunlar zlrler. El-
lerinden gelse bizlerin ierler. bir ara-
va gelmez, dedikleri gibi, Adem devrinden beri biz
Muhammedilere Bu adavet asla
kalkmr.z. Nerde ki Bizim
Mesih kimse olmaya ...
Devletl Kral bu bir adetleri daha var-
ki gnde kere cemaat olup namaz Bu
ise bize ok dokunuz ... bizim vi-
layetimizde byk
Hemen Endlslere tenbih edersin, her kim hris
tiyan dinine dnerse ne gzel, dnemeyenleri hep
97
dersin. O zaman d()pen dner. Dnmeyeni ate
Senden -lep, Kral gibi ,b1J
de kepdi
hep. bozulur. Mstmanlar; Mesih . kendi-
lerine evirirler. Nizaru' ye intizam SQnra, ba-
na niin sylemedin1z, demeyesin: Zira syle
rnek bize vaciptir.
verdiler.
Hrlstiyan yakanm!
K.ral,.bp cehennemlik szlerini
ca, hemen o saatte emir ki:
Ne kadar ve erkek E.ndts varsa ana
ve hep kiliselere tak-
sim olunup Byklere de sylensin ki
Vay hristiyan dnmeyenin Kim hristi-
yan dinine hepsini
E.ndiUslerin hepsi
kafirlerin haberdar idilet. Silah-

bu haberini katirin bu'rnunu kula-
kestiler :
- Lanet olsun sizin dininize ve suraliiitt.a! Biz
vermeyiz. Kendimiz de lSIAm dini
zerine birimiz kalmayineaya kadar ederiz, .()le-
. nimiz ldrenimiz gazidir.
Ul).a byle syle! . '
Dediler.
Eli gelip Kral!a ifade kesik lte
gsterdi. Mel'un Kral hiddete gelip : "
- Cmlesini
1:', 7
98
verdi. . .. . . .
Hemen o saatte otuz ve yaya katir gi-
d.ip . . . .. . , .. ..
izni iJe galip geldi. Kafirlerin
. . geirip . ettiler.
nk . bir
yer idi.
Donanma
Endls op
kenanna inip, orada bir barkosunu
girip yelken edip Cemyit'e geldiler. Bu
olanlan bana
Verdikleri habere ok sevindim.
....... mbarek elsuni
. Dedim. .
otuz pare ektiriye Deli Mehmet Kap-
tayin edip gnderdim.
Gemiler . Endlsleri
Bu CezaYir' e
E:f!dlslerin seksen bini
Bun}ar gazilere hizmet edip bahe vi-
layeti marnur
Engiiriia Krah'nm ls
O zamanda saa'detl ruy-i zemin ve
Resul-i Rabbill alemin, ol g!zi Sultan Sleyman bin
Selim han hazretleri, Huda'nin ve.
mucizesi ile Engrs oldu.
Kafider. onun
rinda, Engis kendisini kurtarmak
at boynuna denen neh

99
re giden gazi askerler
bunu grdler. Gelip mehabetlU Sultan S-
leyman hazrederine bildirdiler.
Ol dahi emr eyledi ki :
-:- Vann, lsn Belgrad'a
gtrp orada napii.kinin defn
Bunun zerine Belgrad'a gtrp
rinin gmdler.
Amma bu hareket krallar ok makbule
geti.
_. Gran gibi yce ve kahhar bir pa-
Engrs lsn nehirden
Belgrad'a ecdadi defn ettirmesi byk ululuk-
tur!
Dediler.
O zamandan bei:i kafirler, efendilerimize
hrmet eder Gran Senyr diye tazirnde bulunurlar.
Onlar Ufir iken byle ederlerse, mmet-i Muham-
. med'den olan mslman vakitte
hazretlerine dua eylemek farz olur. Allah on-
lann glge.sini bir an zerimizden eksik eylemeye, A.min.
Her bir M"O.sa
Sultan Sleyman hattetleri gelip Asi
tfme-i Saadet'e girip, karar ey-
lediler.
Amma gnlerden bir gn mbarek kablerine
le geldi:
c-' dedikleri mel'un bu ,bdar.
u7..ak yerden Engrs iin bin kafir ile imdada
geldi. Hele Allah'a bin katirden biri kur
100
bile salt kaarak gitti. Amma
Allah ist.::rim ki de Engrs gibi bir
gstereydikb
Birgn v.:zirlcrinc ahvalini
'-'-- semtlerini bilir ve derya ted
bir sahihi<bil'
Dedi.
Bunun zerine vezirlcr :
- her Firavun'a bir Musa
dedikleri gibi ispanya
ol mcahitler reisi Cezayir-i Arap valisi gazi fJayreddin
Pa$a yle ki saadet
l gnleriride, memleketine kan
geliyor! diye, onunla
Bundan nceki cehen-
neri1e sebep de Hayreddin kuluquzdur.
Kral: hristiyan diyavolorlan bir intikam
diye diye, kasavetinden

Hulasa biziiU kefere ile ve fu;i Araplarla olan gaza-
ve : '
- her biri bir boy beyi olup, hutbe ve
sikkeyi kendi elerltrdi. Mcahit Hayreddin
ol Pa-
zerine sikke ve hutbe eylet-
Her vechile hizmete klJlunuzdur.
Tak va. ve ta. defalarca kerameti zahir
veli bir olan hizmetin
. Diyerek o derece bizi medh ki ancak
olur.
lOt
Sultan Sleyman han, son derece ferahlar
edip bize dualar
istanf,ul'a davet
Bundan sonra Sultan Sleyman han kendi mba
rek eliyle bize bir hmayun fahire
ile birlikte, Sinan ile Cezayir'e gnderdi.
Uygun rzgar ile Sinan yirmi yedinci gn Ce-
zayir'e geldi. Tazim ve tekrim ile divan ku-
rup huzuruma kabul eyledim: Kendisine hUrmeten

- geldiniz, safa geldiniz!
Diye izzet ve ikram eyleyip, hal sordum.
Sonra kahveler iildi. Galaba divan oldu.
Btn ulema, has am ve askerler huzurunda Sultan
Sleyman gelen humayun ile
.
ki :
Emirler emiri, kudret ve. sahibi
alem Cezayir-i Arap beylerbeyisi lalam Hayreddin
Selamdan sonra,
bilesin ki, inayet-i Rabhani olursa mu-
mel'una bir ver
rnek tir.
sen mcahit kulum, ol. ahvalini
biline kle, acele olarak sddei sa'
adetime gelip hak-i payime yz sresin.
Zira bu mhim bana kulumsun. Yerine
bir halife Ol gazi Ocak benim

102
hmayun olunup fJ.a efendi
mizin emr-i malum olunca :
- stne! Madem, ki ben
kulunu ferman efendimin!
Dedim.
Yab yab tedarik dilznieye
Sinan had ve fazla ikram eyleyip
.
. Andirya Dorya'nm
eski lp de yeQisi gelince An-.
dirya Cezayir'de .. esir haber
eliler gnderip byk verip is-
tedi.
Andirya Dorya ile beraber pek ok kafiri de aka
ilc sahverdim. Bir .sene iinde yedi sekiz bin kafir baba
ile azat oldu.
Zira evvelki gibi esirleri nk
hem bu kadar esirin apa:i:is ip.i, hem de ryada
byle tenbih
Andirya Dorya Cezayir'den yaka-
gelince onu yine Ceneral eylediler.
nnde byk iddiada bulundu :
- Devletl Kral, ben orada iken Gran Senyr'den
gelip, idi. Bar-
.Asitane'ye gitmek zeredir. Lakin ben kulun
yirmi otuz tekne 'ile Mu ton Kuron nnde yolu-
nu keser beklerim. A,zizlerin himmeti ile elime geerse,
hi aman vermeksizin huzura getiririm. Zira ben
onun halinde bir
103
yoktur. Onun bana ettiii eziyetleri hep burnundan ge-

Andirya Dox-ya, ve teki kAfirlerin
laf g:zaf sa vurup J!VVelkinden ziyade id
dialar eyledi.
Gerek ve gerek byk kAftrler :
......:. Andirya sz yerindedir. Zira Bar
eline geilirse belki
yese teskin olm....JZ. mesel
dir, merkebin geer.
Dediler,
Andirya Dorya ise :
- Devletl Kral, Asitane'ye git-
memesi iin bir tedbirim var. isterseniz edelim.
Zira gre Gran Senyr'n
davet etmekten onu Ce-
neral etmektir. Ceneral olursa bizlere zahmet ve-
rir. nk derya gibi bilir. Aynca bu
kendi evi gibi bilir. do-
nanma ile bu semtlere gelmek gre, bir-
Zira kumanda sahibi diyavolodur. Hemen
erkenden
Dedi.
Kral:
.. - Pekj, bunun ilaq nedir,
"- Bunun ki, bir yirmi otuz pare ek.:
tiri ederiz, Efren da haber gri.;.:
derirsiniz. O dahi, on pare ektiri ile bizlere yar-
geliyor diye bir haber Ondan sonra
gibi khne mslman
den yirmi otuz esire verip Cezayir'e gnderir-
104
.adetidir. Kafir
ne var ne yok, diye sual eder. Esirler de bu tarafta
tiklerini sylerler: byk top-
luyor, mutlaka Cezayir'e gelmektir, derler. O
dahi ).(endi diye kendi. ba-
kaygusuna . gitmekten. vaz. ge-
er . Yine de olur.
esirlerin sqzne itimat etmeyip gider ise
Vanr Muton Kuron nnde
beklerim. halidir, belki djyavolo
rast gelmeyip de elimelen kurtulur, yoksa rast 'gelir-
sem azizierin himmeti ile hi bir kurtulamaz.
Andirya .J?orya byle deyip esti savurdu.
Hepsi Andirya bu tedbirini tah-
sin eylediler.
Mslihnan estrlerl.
Ertesi Andirya Dorya ektirilere kalafat ve-
rip Kafidere de tenbih etti, onlara:
- Kral bu sene Cezayir zerine byk donanma
tedarikindedir. ki
dahi hristiyanlara hep bur-
nundan gelse gerek!"
Diye sylemelerini
Ol sefih kafirler de esirlerin
byle syleyip dertmend esirleri
Onun fazla syleyip
Mslmanlar ise kalplerinden :
- Ya Rabbel ruemiil! Din kafirlerin
re'y tedbirlerini eyle.
lOS
Diye dualar edip, kasavet ekerlerdi.
Bir zalT\an sonra otuz pare
eylediler.
O :zaman da:
-- Efrenc gelecek gemiler On-
lar da bizimle beraber gelip eyleyecekler.
Diye oldular.
davul byle
Bundan sonra Mslman esirlerden yirmi otuz ka
dar khne, seip bizim gibi
bir iine koyup Cezayir'e gnder-
diler.
reisine de :
,,_ Sen amazdan gz kulak ol, ne
zerinde olursa gel bize haber eyle.
Diye tenbih ettiler.
gelen tartana reisi
Tartana Cezayir't; esirleri getirdi. Bu zaVal-
selamete pek ok sevindim.
dzp verdim.
Bunlara:
<<- Kafir ne var, ne yok?
Diye sorunca, esirler de grp gibi
- - -
"- ..:. 'Z.'
- byk zerindedir.
Biz orada iken otuz eyledi-
ler. Efrenc da daha gelecek gemileri bekli-
Muhakkak Cezayir stne gelecekler. Hemen
Allah teala sana ihsan ey le sin.,
Diye hem hem dua ederlerdi.
106
Hali gibi ekip evirip ni-
zama koydum. Kafir esirteri yle ki :
- Hay o esirler bu haberi getirmeyeler-
di. mudur, yalan Bak me-

Deyip
Hendekler yle ki,
gelen reisi bu tedbirlerime ba
ve ferasetimi :
- Hakikaten tspanyonann senden feryad ettik-
leri kadar >>
Der
Bundan sonra tartana var-
Bizim tedarik ve tedbirlerimizi
- ok tedbir sahibi diyavolodurl
Diye bizi methetti.
Andirya yine atar gibi .oldu amma

Biz ise mdafaa iin he.r areye vurup btn
aletleri edip bekledik. Allah'a tevekkt olup
durduk.
ONONC FASIL,
MEHMET KAPTAN'IN GAZASINA,
PAPA'NIN
MSLMAN MEKTUBUNA,
KAFtR KAMA HAZIRLI(iiNA,
KALE KURDU(iUM TUZAGA,
SULTAN SLEYMAN'IN HUZURUNA IKTI(iiMA,
HALEP'E
KAPTAN-I DERYA OI"DUGUMA ve.
TUNUS'U ALDIGIMA
DAtRDtR.
. . . -
D
. e.li Mehmet K. a.p b.e. t.ek.ne ile ke-
ferenin bit taze haber almak
iin sefere gnderdim. Zira Deli Mehmet
haber hususunda
Hem gayet yarar gazi olmakla onu kap-
tan tayin . tim.
pare tekne ile deryaya ilk
otuz pare teknesinden yirmi
dokuzunu Ziyadesiyle
mbarek yarar idi, o-
nunla daima
Bir mbarek saatte Deli Mehmet Kaptan pare
tekne ile Cezayir'den mevsimleri
bunlan bir byk bir Pa-
pa semtleriqe gtrd, Hava o taraflarda
gezerken bir Pa pa ektirisine rast geldiler. Bunlar da
pare ekti ri iken br ikisi.
.
Deli Mehmet J(aptan bi-izniHuda ektiriye hi za-
man vermeyip vapp bpydan, boya sancaktan
ata kodu. brleri dahi iskeleden a-
ektiriyi dve dve feth edip .
ektirinin hep mslman esiri idL Cm-
lesi iki yz elli adet esirdi. Elhamdlillah kurtuldular.

Hem ektirinin esirler sebep ol-
Demirden gazilere eylediler.
Bu ektiride byk kan kafirler Hemen yir-
mi adet zincirli koroz sa-
hibi kuvalyar-zadeler yle ki gn yz grme-
taze civanlar idi. Birisi Rodos Kuvarnodoru'nun
Bunlar hep Papa'ya . tazelemek
iin
ektiride yirmi ake, 'kantar
sahan, tepsi, var idi.
hem byk ganimet hem ulu nam ettiler.
On sekizinci_ gn salimen ve ganimetlerle, ektiri
yedeklerinde olarak sultan Cezayir'e gelip dahil oldu-
lar. Dostlar safaya, cefaya gark oldu. J3iiyk
eyledi k.
Sevincimden, krkm Deli
Mehmet Kaptan'a giydirdim
. - safa Gazan mbarek ol-
sun. KocadivaneDeli Mehmet l(aptan!
Deyip
yukandan keferenin
gibi ifade eyleyip
SOnra ektirinin kafirlerini huzuruma getirdiler.
Kafirleri blk ettim. Bir koroz sahibi yirmi
ktivalyar-zadeler, bir onlardan olan
lar, nc de sultatlar idi. hepsi pa-
kMirler idi.
ektiriden iki yz elli mslman esiriri hiz-
mete yarar ulufeye esvap, si-
lah, pusat verdim. Hizmete iktidan olmayanlara y-
lll
verdim. Ocak'a isteyen
vilayetine gitti.
Ol yirmi kuvalyar en gzide ve .ral
na ki Rodos idi, onu Deli
Mehmet Kaptan'a hediye ettim.
ektiriden yirmi akadan pencik,
gemi ve masraflar sonra gazile-
re pay ettik. Ad'am er yz pay
Herkes tok doyum oldu. Silahlar urbalar zev
ldnde bulundu.

bu ektirinin olan iki tekne
Papa'ya bir de ki nc ektiri
yok... Oysam bir de haber geldi ki, Ceza
yir'e Cezayir'e
O zaman kafitler ye's materne kpekler gi-
bi uluyup gibi ..
- Ol, azizierin hris
tiyan
harabe verip, de bize
Diye yoldular.
Sonra ki, yar ele girmez. O za.
man bize bir haber gnderip :
- izniniolursa bize pasaporta gnderesin.
Biz de gelip esiderimizi .
Dediler.
- Gelsinler!,.
Diye cevap gnderince bir
teknesine girip Cezayir'e geldiler.
112
Neticede, ektiride ne kadar kefete varsa kuvaF
y:arlarla beraber; gtr pazar olmak zere hepsine iki
milyon ake verdiler. Ben milyon istedim. ]'apazlar
iki milyondan faila vermediler.
Papazlar gittiler.
}'apa'ya.giqince :
, , Aka niin muhalefet edip iste
.. .v,e:pnediniz. ,
Diye ok ai!a:r
Yine. gelip . 'milyoh ake verip esirleri
istediler. O zaman tedbitli 'kafirlerdel) .
- Gelinizindi, bu sene. Madem mil
yon akaya oldu) gelecek seneye kalsin.
yine izinize dnerseni:t; o zaman Batba
,drt milyon ak,e
Dedj. , ;,,
. Bu. uygun grijp gelecek seneye ,
baB
. , . . Ol , Stevee'deki mslman esir-
lerden mektup geldi.
ki :
Sul
Allah daima a'da,yt hasirin zerine man-
sur mbarek Plsun. o Papa
ektirlsihi gnden peri fantazy!llan-
bizden ki, hadden ve
eta cefa etmeye .. .
Hem duyduk ki, btn ektirinin kafiderini bir-
. . . )
biri stne . milyon akeye saliverecek
Devletl korozlu kuvalyar daya.
113
n.. ., olur baba ile Ol mil
: Jl salt bu yirmi vermeye kadirlerdir. He-
men pek
Bu mektubu da o
beyzadeleri Vardi
yaniara da tenbih ettim ki biraz eziyet cdeler ...
KA!irler neye bilemediler. Vardiyan-
dan yiyip de etleri olan katir:
- Beni huzuruna gtr, ona bir iki ift
szm
Diye vardiyana vurdu.
Vardiyan hi orah sonra oldu.
Gelip bana haber verdi.
Ben de:
. - Var getir ne poh yese gerek.
Dedim.
Vardiyan kuvalyan getirdi.
Kuvalyar huzura gelince :
- Sinyor . bu eziyeti bize niin edersin? mil
yon aka vermedik diye edersen, hemen senin mba-
rek olsun. milyonu veren milyonu da
vermeye kadir olabilir; Sen bilirsin. Bize bu
mertebe eziyet in,.af
.Dedi.
O byle deyince :
- Ya mel'un! Sizin. etikleriniz emri mi-
dir? Sizin memleketinizdeki mslman esiriere a su-
suz gece gndz eksik
trl cefalar etmek reva ne edersi-
niz ben dahi sizden ziyade ederim.
Dedim.
F: 8
114
O zaman kuvalyar :
c- Sinyor biz orda iken bu yok idi. Esirler
gzel geer idi. oldu ise bizim buna
yoktur. Bu yazar bildiririz.
Dedi.
Bunun ierin,e ne halde bildirdi
ler. mektubunu okuyan kafirlerin ba
gidip, kuvalyarlar eziyette diye bi-
zim esiriere ikramlar edip yalvarmaya
- Aman mektup eziyetimiz
yoktur, iyi geeriz, deyin!
Dediler.
Bizim esirler de bana mektup ki:
Hak teala senin bize gstermesin.
di elhamdlilla\1 sayende eziyetimiz yoktur. Hemen U
zun mr ile muammer
Diye dualar ederlerdi
. Bu mektubu
Bundan sonra yle oldu ki, kafir bir
kafir, esirine bir sille vursa, teki kafirler ona
olup
Derlerdi ki :
- Bjzim Cezayir'de bu kadar
bir diyavolo heriftir, burada her ne olursa
haber Sonra bizim esiriere neler eder!..
Byle bizden korkup mslman esiriere
oldular; Allah ziyade eylesin.
KAfirlerin kama
Kuvalyarlarla beraber zindanda bir Mayorkin per-
kcnde reisi de Onlara hizmet ederdi. Amma ga-
llS
yet mel'un idi. yle ki askeri tkense
kadir bir la'in idi.
Onu kuvalyarlar mahsus, kendilerine hizmet etsin
diye, bizden euroata ile Gayet
mukallit kafirleri
Bu reis bir Ben Cicel'de
mzegalereyi sonra ilk kafir ge-
misi bununki Yirmi drt bank bir perkendesi
var idi. ikiyz elli katiri Hatta
zaman perkendenin iinde elli kadar
mslman esir
O zamana kadar Arap yan-
ok kere tekneler onu tutmak iin mahsus
ele geiremezlerdi. Sonunda vakti saati
biz
oktur, bir zaman tekne sa-
hibi kaptan iken oldu.
bu Mayorkin Reisi bir gn kuvalyarlara eyitti:
- Bana ne verirsiniz? sizi pulsuz
isem... milyon la aka verip, onu
daha ok kuvvetlendirirsiniz ... .
Kuvalyarlar da :
- Sen bu bize edebilirsen,
milyon sana verip, da bir
tekne ekelim.
Dediler.
O zaman Mayorkin Reisi:
- Pek gzel!
Deyip, mekr ml'anetine
O vakit Cezayir'de bin esir El
dan birbirlerine haber gnderdiler.

Mayorkin Reisi mel'un:
- gn .. Sizler Trklere
koyup ederken ben
azizierin himmetiyle btn Trkleri Ce-
zayir'i zapt edebilirseniz, ne gzel. Bir edemezse-
niz, yine esirlik elde birdir. Esire firara ile
bir gelmez. Azizierin himmetiyle bolay kim
olursa ben
sizin birinizi de burada ko ma m. Kuvalyarlar Barbaro-
verecekleri milyon bana verecekler. Ben
sizin hepinizi buradan
Diye teki esiriere pasa verdi. Onlar da bu tedbi-
re hepsi oldular.
Cezayir. Kale dedikleri bir yer var idi.
Bunun zabiti Mayorkin Reisi'nin idi.
Ona mektup etti:
Mektubumu gerektir ki, bize filan
gnnde bir firkate Temnitos'un Mer-
Decac denen yerine gelesin. Bizi orada bekleye-
sin.
Diye tenbih eyledi.
Bu mektubu el Kale zabiti olan
iin Araplardan bir aramaya ..

Mahmut Reis'in oyunu
Ben ise kendi akrabamdan Mahmut Reis
bir ol yirmi zerine
vardiyan idim.
Bit gece rya aleminde grdm ki:
117
<<Yirmi tane sam s um kpekleri ki her biri mer-
kep gibi... Mahmut Reis
lar, paralamak isterler. ol yirmi kclbin elin-
den Mahmut Reis'i
O zamanda
<<- La havle ve la kuvvete illa billahil aliyyil
azim!
Deyip, kendi kendime tabir ettim:
<<- Bu rya yaramaz ryaya benzer. Amma Allah
teala bolay kim hayra tebdil ede. ya'leml gaybe
illallah. Bu ryada grnen ol yirmi kelpten mu
rat, yirmi kuvalyar kafirleridir. imdi bizim vardi-
yan Mahmut'a o kafirlerden bir zarar ola.
Amma. yi bizim elimizle def' ola, teala!
Sabah olunca, Mahmut Reis adeti zere elimi p-
meye geldi. ""
Elinden tutup :
,;_ Mahmut, Allah ihsan eyleye, bu
gece bir yaramaz rya grdm. Ol yirmi kuvalyar
kafirlerinden bir fitne benzer. Bir ba-
siret zere olup, onlara biraz meyil gster. Bolay kim
bir haber alabileydin.
Diye tenbih eyledim.
Vardiyan Mahmut da zindana gidip yerine oturun
ca iki elini yzne koyup, gya byk bir derdi
gibi, sylenmeye
<<- Hayreddin nesin! Senin
kadar ne grdm, bir de akraba ola-
cak. Zaten akraba akreptir, mi? Bizi <<n-
me bitme gitme
adamlara iyi verip riayet eder,
11.8
bize de kafir ettirir. mtmz byle
olup gidiyor!
Gibilerden geleni aleyhimizde
Sylemedik sz sonunda:
-- artar, dedikleri ger
ektir. iki milyon aka verdiler,
medi. Ya bu deniz halidir. Kimbilir onun da ne
hal gelir!
Diye bir miktar da kuvalyarlardan yana syleyip,
sustu.
Kale zabitine gidecek mektup
kuvalyarlar Mahmut Reis'in szlerini hep
dinlerler idi. Trki bilenler tekilere de sy-
lerlerdi.
Birbirine
....,...Acaba vardiyan gerekten
syler, yoksa bizim arar?
Derlerdi.
Amma vardiyan Mahmut Reis ile ga-
yet gel-
diler.
- Ey sinyor Mahmut Reis, bu gn gayet hiddeti-
niz ola?
Dediler.
Mahmut Reis :
- Ne olacak ile sizin yznzden kav .
ga ettim. Bu kuvalyarlar nan nimetle
iyi mancalara Bunlar pasaka ye.-
sirleri gibi Bakla ile mercimekle olmazlar.
Bunlara hi olmazsa haftada kere et, tavuk,
tayin eyle, yesinler isinler ... Yok br yesirler
119
ne yerlerse bunlar da onu yesinler dersen, iki milyon
al da nk bu lderse
sana zarar dedim. Amma szm dinlemedi.
Ben de, yahu herifler kasalar bile mukayyet olnia-
yam, dedim. Zaten benden yana hava
aresine sizden bin milyon aka da
alsa bana bir aka vermez. Amma Allah
size yol verip te selamete gidersenii, elbette ki, bize
adam iyilik ettiydi, diye ki beni unutmaz-

Dedi.
O zaman kuvalyarlar birbirine :
- Grdnz m, rast gitti. Vardiyan
da bizden yana oldu.
Diyerek, yirmi de vardiyana birer trl ar
verdi.
Sonra:
- Biz senin byle makul adam bilme-
dik. Az . bugnde senin tamam ede
cektik. Madem sen bize bu eyledin, ras
gelip beldemize sana biz biliriz.
Dediler ve:
- Lakin senden bir budur ki, mek-
tubu bir Arap eliyle Kale zabitine gnderiver.
da bize firkate gnderir.
Dediler.
Mektubu, vardiyan Mahmut Reis'in eline verdiler.
ile kaleye gndermesini istediler.
Kale zdbltine tuzak kurdum.
Pes imdi, vardiyan Mahmut mektubu
bana geldi. Ahvalin ne ve katiriere ne
dil dkp kendisini bir bir nakl beyan
120
eyledi ve mektubu verdi.
Hemen o saatte gazilerle zindana gittim,
gezdim. Esirlerin ikisini bir prangaya yatak-
Bir sr demir kesecek alet, pa
la, binyol bulundu.
Btn vurdurup yeni
lerini tayin ettim. Hepsinin da Mahmut Reis'i
Ol yirmi kuvalyar kafirin de
ikisini birer prangaya iyice muhafaza ey-
ledim. Fesat olan Mayorkin Reisi'nin de boyuunu
vurdurdum.
Sonra bir papaz getirtip kale zabi-
tine mektubu okuttum. Ne
sonra bir Arap buldurup eline otuz
vererek: .
-- ki Kale zabiti olan kap-
gtrp veresin. sana bu kim verdi,
diye sorarsa (Ben fakir ve ailesi bir
Bir gn zindan nnden geerken bir esir kafir bana bu .
vererek, -sen bir garip adama benzersin, al
mektubu, var kale zabitine gtr, sana biraz
veririm- dedi. Ben de aka kuvvetine mektubu
geldim) dersin. .
Diye tenbih ettim.
Arap mektubu gibi kale zabitjne g-
trp verdi. gibi de Zabit
ki, mektup ... ki:
Azizlerin himmeti ile iin
bir tedbirdir eyledik. Bizi filanca gnnde
Tenmitos'un i yznde
olmak zere tekne ile gelip bekleyesin. ras ge-
lirse verecekleri milyon bize
121
verecek, da bii: tekne ekecekler.
sana vereyim. Hemen firkateni edip, ol gn
. ol saatte yerde bulun. ihmal
etmeyesin, zira bu kelle
Bunu okuyunca, zabit de
Arap'a:
.
..,.- greyim seni, bu

eline de bir ok verdi.
Kendisi de firkate bulundu.
Flrkate yolunu
Arap gelip mektubu bana verdi. ka
okuttum.
ki:.
- Benim
Arap eliyle mektubu
malumuro oldu. Botay kim tedbirin, azizierin
himmetiyle vcud asan Firkate iin
elem ,ekme. vakitte orada He
men siz o gayret edesiniz.
Biare kafir bilmiyordu ki, bizim aziz-
Ierin himmetinden nce kellesini
turp gibi stelik mslman
vardiyaniara bile dokunup onlar da ecel iti
ler. Esiriere de bir fazla demir vuruldu ...
Hesap ettim, esirleri Temnitos'a gele
cek olan firkatenin kaleden vaktinden alt1
gn. nce, bir yrk firkate gnderdim. Gr
hikmeti sen ki,. o kuvalyarlan gelen tekne
henz yerde Cezayir'den
122
onun tekne gorunup izniyle
Cmlesini esir eyledi. yz seksen
--..
kafiri on uncu gn Cezayir' e ge-.
tirdi.
O zaman kuvalyarlarla istihza edi.p:
- gtrecek fir-
kate yolunu syledikleri yere bu-
raya
Diye' haber gnderdim.
Onlar da:
- Sinyor olsun! fazla
verip, gererek vihlyetimize
,gideriz. Ne edelim, natura
Dediler.
Amma bu ahval Papa'da duyulunca:
- cmle boyun
vurur!
Diye ettiler.
Hemen Cezayir'e gnderip milyon ak
a verip ve pasaka yesiderden
lar.
yolunda
Bu ben de seme yirmi tekneyi her
gibi
Divan btn gazileri, alim, salih, ve
davet ettim. Hepsiyle Yerime
Reis'i halife
Bir mbarek saatte:
- Getir elin bol!
Deyip yola.
123
Uygun hava ile giderken nc gn Trapane kr-
fezinde bir ras geldik. Benim
tekneye feth eyledik.
iinde Tunus'dan kaan kafir esirler
Bu yz kafir hazineyi de mal g-
Hepsi bize nasip oldu.
Gazilerden rica eyledim ki :
- bu ganimet
Cmlenizin izniyle
za ekeriz, mazhar oluruz.
Ben byle dedikte, gaziler dahi:
- Pek makuldr,
Dediler.
Buradan Preveze'ye geldik. Preveze
gelip bize tflzim_ ve ikram eylediler. Andirya Dor-
ya gn nce otuz pare ile burada
Preveze'de gn sonra
geldik. Amma girerken yle bir oldu
ki
hediyeleri yz kafirin omuzuna
vurup huzura t<!kdim eyledik.
Bir Hayreddin kulun geldi, sen ol
Sleyman'e,
Sana nemiz kabul eyle fakirane.
Sultan'm huzurunda
Hediyeler Sultan Sleyman indinde ok makbule
geti. Dualar edip, kere krk giydir-
di.
At Ahmed konak
di, ve ta} mat m verildi. bir
124
kara bize nedim ki, bizi ve
devlete dair
Amma. veziriazam Halep tamirine
idi. Bizim Cezayir'den pek
ziyade teessf ekip :
- gazi mcahit Hayreddin ile

Diye
Sonra ki :
- Acaba telhis etsem, Hay-
reddin bu tarafa gndereydf de, o-
nunla hem didar hem ne kadar olsa bi-
lir tecrbeli ederdik.
Hnkar'a telhis
Rnkar dahi bir cuma gn bana sqyledi:
-: Lalam siz gazi lalamla didar g
iin seni rica
ne dersin?
-:- stne; ferman
Diye cevap verdim.
Ertesi gn bir ektiri sefinesine binip Mudanya'ya
Qradan
- Kandesin Hal ep!
Deyip ekip
Halep'te lle
Gnlerden bir gn Halep'e olduk ta veziriazam
binip istikbalimize Birbiri- ,
mize olunca attan indim, vezir dahi indi.
hal hatfi:'
125
Tekrar binip, at beraber sohbet ederek, gelip
saraya girdik.
Sahib-i devlet ile kadar sonra
taamlar ekilip yenildi,
Sonra bir evahir oturtma eyer pusath bi-
nek ektiler. zerine binip sollu
evgenli yryp saltanat ile gel-
dim. Vezir benim iin bir konak d-
$enip idi.
Bu gn Halep'te sahip-i devletle ka-
hp zevk safa eyledik. Sonunda izin bir saat-i
ferah-fezada Veziriazam hazretlerine veda ettim. Asi
tane'ye azimet eyledim.
Yollarda her nereye fakiriere yemekler
yedirip, ihsanlar eyledim.
Konya'ya gelip Mo11a ziyaret ettim. Fu-
.ihsanlar edip, mazhar oldum.
Oradan sonra Bursa'ya geldim. Burda yatan
hur Emir Sultan ile ve
deleri hep yollu yolunca ziyaret edip iin hatm-i
Kur'an eyledim. Talebe-i olan ye-
timler ve kimsesiz gzetip ihsanlar
Bursa'dan gayetle hazzettim. mesire yeri
byk bir Burada bir ay safa-
eyledim. Trl meyveler yedim.
Sonra srp selametle Asitane-i saadete geldim.
Sultan Sleyman hazretlerine devle-
tine dualar eyledim. vezir ile
nicesine ikramda bir vechile kusur ko-
126
hadden ve efzun riayette bu-
nakl beyan

alem dahi ok memnun oldu. Krk kaf-
tan giydirip, beni Derya eyledi.
Ben de gayri Tersane-i Amire'ye nizarn verip, do-
nanma dzp gemiler
Katiristan iklimlerinde :
- _Gran Senyr'e Kaptan
Gznz bulduk!
Diye, kafirler kan
Allah teala ziyade eyleye.
Ben ise yabca yabca, kadar dz-
dm,
Elli ektiri ile daha ge
olunca, mbarek bir saatte nn-
den Sarayburnu'ndan yola revan olup git-
tik. Cezayir'den yirmi ektiri ile birlik-
te cmlesi seksen pare tekne idi.
rzgarla Misine geldik. Burada
Arile kalesi denen bir kale gayet zengin
bir viH\.yetti. Bu kaleyi askere ettirdim. Bun-
dan sonra da denen kale ile Anabolu'yu
o taraflarda herbad harap yer

Gem ilerde, mslmandan ok . esir oldu. O zaman
tekneye btn esirleri ve ganimetieri koyup
bol'a Hepsi on bin esir idi. on
sekiz kalEmin da gnderdim ve
Sultan Sleyman hazretlerine name eyittim ki:
127
duan bereketi ile hak-i pay-i
saadete on bin esir kafirle drtyz
mal Bu duadan
teala ta Sette
kadar
pare tekne ganimetlerle Asitane'ye na-
mem Sultan Sleyman hazretlerine vusul bulunca ok
memnun kahp bana olan muhabbeti hir iken bin ol-

Zira haset ederek:
- bu hususta gayet tizlik
eylediniz. Bir korsan donanma verip Kaptan
eyledinii. O evvelden bir iken bile kim-
seye ki bu kadar malik
oldu, onun bir Cezayir'dir.
Diyerek pek ok dedikodu
On bin esir ile drtyz aka
Asitane'ye yzleri kara,
oldu,
Sultan Sleyman hazretleri kendi mbarek eliyle
bir hmayun teknesi ile
gnderdi.
. hmayunda :
Sensin ki lalam gazi Hayreddin
Selamdan sonra ... bsrevaneme gn-
derilen on bin esir ile drtyz ak-
a name mucebince gelip vsul Berekat
versin. Hak teala seni zerine mansur ve
muzaffer

128
Benzerd Umanmda
pare tekne olma.k zere lenger
yola revan olduk. Uygun rzgarla Sar
dinya zerine Burada dahi }>yk gazalar ey
Ic dik.
Sonra Cezayir semtine ,gider olduk. Yolda bir
kaba bizi nne g-
trd. Benzerd g hal ile girdik.
O zaman kendi kendime :
- Ya alemin! Sana malumdur ki, ben g-
nahkar kulunun buraya yoktu. Bi-
zi bu tarafa getirmenin kimb-ilir nice hikmetleri var-
eylc.>>
Diye dua ettim.
O gece Benzerd'in nbetilik ve
ileri gelen birka firar edip Tunus'a
Bcnzerd'in nbetilik ve ahalisi de on-
evlerini
Sabah olunca on pare stnden gay-
ile kadar dolu olarak geldiler. yz
srp, hepsi bana biat ettiler.
Nbetilik ise Tunus'a da ahvali ifade
t.:dince, Tunus Beyi'nin gitti.
- sonra oldu bana olacak!
Deyip sahraya
Tunus askeri ve ahatisi beylerinin firar g
ri.ince, cmlesi bir yere gelip:
- Hayreddin evvelden bu az iyilik
etmedi. Lakin ol kstah Tunus Beyi, Hayreddin
ketm edip, trl mel'anetler eyledi. En k-
129
'
ts de Hayreddin ve merhu!Jl Oru Reis, iki ka
din edip 'Becaye ,kalesini mu'
hasara eylediklerinde, fethi iken
bitince bu taraftan barut istediklerinde barut verme
mesidir. Bu Hayreddin
ol etini nime nime yine suu
Bahusus ki Hayreddin bugne bu-
gn "bir veziridir, dahi
Kaptan Bize gre itaatten gayri bir are
yoktur.
Dediler. ,
Cmlesi bu fikri uygun grp, bana bir mektup

Devletl efendim hazretleri,
<<Duyduk ki, mbarek ile Benzerd!e
bu tarafa dahi zahmet pek
ok arzu etmekteyiz. Mektubumuzun son-
ra bir saat evvel biiis-i
Ol Tunus Beyi sizin Benzerd'e haber
firar edip kaybolarak esfeline
Hemen bir gn evvel bu tarafa gelmeye gay
ret edesiniz. Seni medihte bizim dilimiz acizdir. Hak
teala sen efendimizi uzun mr ile muammer eylesin.
Diye ok dualar eylediler.
Tunus'un
Benzerd'den Halkl Vact'e gelip Ka-
merhum Gazi Oru Reis ile Tunus'a ilk geldi-
Tunus Bey'i bizlere idi.
Tunus askeri, ahalisi ve Arap kabilelerinin byk
ve halde gelerek:
F: 9
130
(,_ Ey mcahiderin reisi efendimiz! Allah,
Sultan'a ve sana
Diye dualar
Sonra zengili, cevahir pusat bir
at getirdiler, bindim. Levent gazilerden iki bin
pr silah yrdler. Bir o kadar Tunus aske-
ri, Arap kabile ve da beraber olmak
zere bir alay eyledik bu darat
ilc;: Tunus'a girdim. Firar eden beyin
oturdum. gn boyunca Tunus asker ve ahalisi yer
yerden gelip, mbarek olsun, dediler.
Bu nizarn ve intizam verdim. Her-
kes zevk oldu.
derkelle ettirdim.
Amma Arap kabilelerinden bir :
- Eski beyimiz Hayreddin daha iyi idi!

hepsini derkelle edip ortadan
Amma bizim askerlerin de on tanesini hile ile
ldrdler. Misafirlik bahanesiyle evlerine gtrp yok
ederlerdi. Leventler bunu bellerine birer pa-
la birer sokup gezcr oldular.
Bir gn Baba Suyka semtinde bir levent ile bir Tu'
nus kavga ederlerdi. teki leventler de bunla-
zerine istediler.
Bu Tunus levende :
- Filam filan Hayreddin
k1tdar on tarrenize siftah eyle-
yip Amma ne
Hayreddin ve ne siz

1.31
O zaman zaten bu iin olan
yz levendin cmlesi birden olup
kellesini uurdular. huru edip Tunus as-
kerine ve Araplanna yle bir ektiler ki, ya medet

Gz kapayana kadar, drt yz
can Hele haber da binip
geldim. G bela ile leventleri Sebebini so-

Bu Tunus hileci ve
btn ahalisini ve askerini gala-
ba divan eyledim. . . .
- Her kim gZellikle geinmezse, sonra
vebali Muhakkak vcudu bu dnyadan
gibi birlik edesiz.
Diye tenbih ettim.
mektup
Bu kavgadan sonra bizim askerler ile Tunus
kedi kpek gibi, kerhen bir arada durabildiler.
dahi Tunus askerinin Cezayir gazilerine ek-
sik
Bundan sonra Tunus'un Arap beyle-
rine ve name herkesin mertebesine
gre hil'atler gnderdim.
ki:
Herkes eskiden beri ne ise yine yerli ye-
rindedir. Ancak sizlerden budur ki, firar eden
Tunus beyi her hanginizin gelip dahil
olursa reddedesiniz.
132
Onlar da nameleri okuyunca :
efendimiz,
gnderilen hil'atlar nameniz mucebin-
ce gelip buldu. Allah size versin. Ey Pa-
efendimiz bizler dahi bu vatanda cedbeced evvel
zamandan beri_ herati ile
her sene Tunus Beyi'nden surre Sen
dahi adet zere bunu gndermeklikte ihmal
sen biz can ile emrine Her ne hizmetin
olursa stne.
Diye cevap
mektubunu ben de cevap verdim:
Sizin her ne ise, eskisi gibi biz dahi
riayet ederiz. Hemen kalbinizi Namemi
gidip halka bildiresiniz. Onlara
hi bir zulm etmeyesiniz.
Dedim.
cmlesi bir araya gelip, bu hakimane
cevaplan Hepsi bana tabi oldular.
iki tanesi ayn Firari Tunus Beyi
iine girip
-
ONOORDUNCU FASIL,
GE1RD1G1ME,
TUNUS'A HOCUMUNA,
YAPTIGIMIZ BUYK
TUNUS'U TERK
ALDlCIM
SAHTE HAYREDDIN YAKILMASINA ve
tSPANYA KRALI'NIN RUMPAPA'YA
DAIRDJR.
C
ezayir'de yerime vekil Hasan
mektup geen ser-
ifade ve Cezayir gazilerinin cmlesi-
ne selam ve dualar hepsinin hal ve

Mektubum Cezayir'e divanda okununca on
pare tekne edip iine yz tvana gazi

Bunlar benim eskiden yar-i olan
ler idiler. ki: Cengaverlikte, ve tedbirde her
biri gaziler idi.
Gnlerden bit gn on pare tekne yoluyla
Cezayir'den Tunus'a geldiler.
hal Bunlardan stial ettim
ki:
- Ey siz kendi mi geldiniz
yoksa vekil adam gnderdi?
- Yok, biz kendi geldi. ki Tu-
nus askeri ile senin askerinin byk fesat be-
Biz dahi sen efendimize geldik.
bileydik, gelmezdik.
- Yok Ondan tr geldiniz
safa geldiniz, stnde yeriniz Ancak
kadar var ki, biz ol Cezayir'den nan nimet yedik.
136
serhaddir. Elimden gelse, bir on adam
edip, zerinden geen keserdim.
Cezayir'den bin yz
Hayreddin der.
Bu hal, Cezayir'e gece gndz bileyen kalp
kuvveti olur. Sizin yerinize iki bin yeni Ceza-
yir'e gndersem yetmez. nk bir ahvAI b.ilir eski
on yeni iyidir.
Cezayir gazilerine bu yolda nasihatlar edip, on
yine tekneleri ile geriye gnderdim. Yan-
da kendi leventlerimden yz yeni yol-

Cezayir'i bu mertebe gzetirim.
Ol on pare tekne Cezayir'e herkes );ana
dualar
hediyeler dZtip on pare tekne ile
Sultan Sleyman efendimize. gnderdim. Bu dev-
let zerine gidip, orada es-.
nalar idi.
Asileri gelrdtm.
Biz giden Tunus Beyi ise; yurdundan
gibi gezip, rast ka-
bileyi bizim zerimize fitne

Arap kabilelerinin bir adeti olsun
olsun, her ne var bahar gelince Kir-
van'a gidip, orada -
Bu hepsine mektup ve
tabi Kirvan'a gitmemelerini bildirdim.
137
Sonra her trl gnlerden bir
gn Tunus'tan Kirvan'a yrdm. eren-
lerini ziyaret eyledikten sonra beldenin iine girdim ..
Dost olanlar gelip ziyaret ettiler. etmeyeniere y-
le bir ektik ki ancak olur. Hepsi itaata gelip bize

Firari Tunus Beyi grd ki ahval salt
na yine kaybolup gitti. Aratmaktan
- Ey mel'un elbette elime geersin!
Deyip, Tunus'a dndm.
Tunus Beyi'nden mektup
alem-penah hazretleri, Acem zerine gi-
dip orada mel'un bundan fay-
dalanmak istedi.

- Acem iinde dahi
Tunus'ta Bu bir daha ele gemez.
di Ada berbad- harap ey-
leyecek
Diye donanma tirari Tunus
Beyi'nden mektup Name idi :
Sen ki dostum
duadan sonra, ola
ki: Gran Senyr senin iin iddia
eyledi. memleketlerini haraba vere-
yim, dedi. Seksen pare tekne ile Akdeniz'e onse-
kiz pare kale feth eyledi. Sonra gelip, len-
'
ger-endaz olup ,
pare tekneye on bin esir ile drtyz yir-
beyaz aka koyup, dahi bu kadar he-
138
diye ile birlikte feth onsekiz pare kalenin anah-
da Gran Senyr'e gnderdi. ziyadesiyle
makbule geti.
Gran Senyr, olan muhabbetinden,
bir gnderdi. Ve: Sen ki
gazi nam en mucebince
gelip vusul Berekat
versin, deyip dualar eyledi. Hulasa
qa kendisini aleme Sleyman zannedip gezer.
pare tekne ile bir
senin memleketlerini haraba vermek Sette bo
giderken Serdinye zerinden bir muha-
lif tufan ile Benzerd'e geldi. Benzerd'i
zapt eyledi. Sonra Tunus'a gelip Tunus'u dahi silah zo-
ruyla beni ot
gezerim. Kerem ve lutf eyleyip benim
Sana bu kadar gemiler do-
lusu zahire byle bun
demirnde icra edesin.
Sen filan gnnde donanma ile der
yadan gelip Halkl Vact'e Ben dahi elli
bin Arap gelip sana ederim.
Bolaykim ele geirip ieydim.
Pirari Tunus Beyi byle bir sr
pohlar Ol zaman kafirler dahi bir araya gelip
ettiler.
- Trk'e gitmekteuse Tunus'a gitmemiz
makuldr. nk bizim
yoktur. Azizierin Tunus'u
hem gelir 'hem de dostumuz
P<:.ki hPvi VPrinP hiivilk iviHk Ptmi<:. oln-
139
ruz, o da mr olduka bizim unutmaz. Tu-
nus elimizin olur. Her ne gndermekte
ihmallik eylemez. Bu bize gre iki taraftan iyi mas-

Diyerek Tupus zerine gelmeye karar verdiler.
tspanya Tunus Beyi'ne cevap casus
eliyle gnderdi:
Pek gzel, bizim Trk yerlerine git-
mek idi. Lakin madem ki senin bu felaket gel-
di, bizi Tunus'da bilesin. Sehin Barba- .
yine yerine oturtmak boyuuma bor ol-
sun.
Diye, onu teselli etti.
namesi Tunus Beyi'nin eline ge
ince, dnyalar onun olup gldere Ferah-
edip, el altmdaf! kabileleri Araplan
na toplamaya
zayi olmasm
Ben de o byk
yapmakta haber Yine o esna
larda ryalar da
Kendi kendime :
- Bu kafirlerin tedarik zere olup donanma ha-
ya Cezayir'e yahut da bu Amma
mutlak bize olmak gerek. Hem bu tedbir kafirlu kendi
fikri de Muhakkak o mel'un firari Tunus Be-
yi'nindir. Ben bilirim, Tlemsen Beyi'nin de bu
140
nun da bir an eksik ol--
maz.
Diye
alem-penah hazretlerinin
pare teknesi ile_ Cmlesi seksen idi,
amma yirmisi benim gaza ile gtr-
teknelerdi. tekneyi on bin esir ve drt-
yz aka ile gnderdimdi. On pare
tekneyi dahi Tunus'a gelip hediyeler
koyup gnderdim. Elimde miriden kalma on pare tekne
Bu te}(neleri de hediyelerle dodurup

Kim bilir, bir dostu varsa, on da
Bunlara olursa donan-
zayi e
bu hakir-i pr-taksir, devlete on o kadar do-
nanma yapacak kadar mal gnderdim idi. Amma hemen
iyisi
Bylece minnin geri on pare teknesini de
gnderdikten sonra, kendimin Ce-
zeyir'den yirmi pare tekneyi de ha-
eyledim.
da gnderdim.
Reisierine :
- Seferiniz tamam oldukta Cezayir'de
Size emrim gelince ona gre amel edersiniz.
Diye tenbih ettim.
Yirmi pare tekne bir mbarek saatte Sar-
dinya zerine ok ganimet Bir Vene-
dik gemisi ki gayet zengin idi. Yk hep ku-
141
erf idi. Hemen on iki bin Venedik
nakit
On aktarma ve drt yz esir kafir
ile selamet ve ganimetlerl.e Cezayir'e Ha
valar yolda Cezayir'i tutama-
Beled-i Unnab'a gelip girdiler. Orada tekneleri ka-
raya
i Ganimet savup gk nukut ettiler. Tek-
nelere benim mhrleyip
gaziler gibi aralannda pay ettiler.
Hepsi tok doyum, ihtiyatan beri oldular. Zevk safa

Tunus'a hcumu
Tunus'un drt hendekler, metrisler kaz-
Bahar gnleri birgn
panya seksen pare yelken' ile Halk-ul V ad
nne gelip vurdu.
Tunus Beyi ile vakit bu idi. Kafir bak-
ki, Tunus Beyi'nden bir nam yok. Halbuki
evvelki kavil zere elli bin Arap ile bek-
lese gerekti. kafirler ol kavilden bir eser bula-

firari Tunus Beyi ga-
kafir iken yahudi oldu.
Kafirler gn beklediler. Tunus Beyi'nden bir
haber karaya asker dkp cenge
Su burcunu muhasara etmek iin geldiklerinde,
iyice burtaki otuz pare top bir fitil
den kafirlerin zerine etti.
142
Kafirler alay kesimi gibi yerlere serildiler.
dan otuz bin gazi yryp kafirlerin kalp ce-
girdim. Kaba ikindi
vaktine kadar cengin kesilmedi. Neticede kafir-
ler geri pskrp gemilerini dar buldular.
Sabah olunca ise Kral mel'unu byk kuvvetlerini
ve Gelip Halk-l Vad burcunun
metris cenge
Otuz gn burcu dvd. Sonunda gaziler
lar. Bir gece burcu ekildik, gittik.
gn sonra kafirin yirmi drt bin askeri da-
ha geldi, gayet kuvvetlendiler. Ertesi gn de fesat men-
Tunus Beyi bin Arap ile gelip Kral'a
Hediye ve takdim etti.
Kral:
- Senin bu muydu? Az kisi-
ne geri dnp gidecektim.
Deyip ok laf syledi.
J
Araplar Bey'den yana dndler.
bu hale gelince Arap taifesinin hepsi eski Bey-
den tarafa dndler. bu bozuk fikirlerini an-
gnderip :
- Herkes yerinde dursun, bozgunluk etmesinler!
Dedirdimse de
O iki yzl sz kar etmedi. Hemen
ls dirisine binip hisara birbirini
kamaya Kafirler epey bozulmaya yz tut-
iken tekrar gayrete geldiler.
143
Ketldi donanma askerimden dner
. tunus'un Trk askeri bile Arap askeri ile be-
raber oldular.
Yirmi otuz bin donanma askeri candan, on bin can
Hep eylediler.
Yine bu on bin can; felek gibi d-
np:
- Elem ekme baba, birimiz
kadar biz seni hemen sen ol!
Derler idi.
Ben de:
- Berhurd:ar olun Hak teMa sizden ra-
.olsun. Dnyada ve ahirette yznz ak
Deyip dualar ederoim.
Eeel tenisi dOn blenli.
Vakta ki kafirler karabulut.gibi gelip O za-
man, hediyesi olan tig-i ya-
ettim. Allah iin kifirlerle cjhada niyet edip kafir-
Jerin kalp kendimi kartal gibi
O zaman gaziler dahi :
- Ya bizler ne gnmze dururuz!
Deyip,
Yar odur ki bun deminde yar ola,
her kim ola yar ola.
Ka viince onlar dahi, nce birer tfenklerini
kafirlerin kalp dal
olup kafire
ki:
asker birbirine yer penbe misali
144
Yerin gaziler dilinden birbir
verirdi
buuk saat ala ce.nk oldu. al kati ile la'l
rerik oldu.
gaziler serden geerdi. Ecel terzisi don
bierdi.
tig ederdi ser-nigun ol kafi-

Netice-i keH\m, sz ne ...
Kafir tepeler oldu. Kelle dersen bostan
kesimi gibi ayaklar
Kulak, parmak dlger gibi uup

Kafirin koptu. Gayri kAfirler
gazilerin darbesine takat getiremeyip

Amma dahi tozup cen
net-i a'lada buldular. on bin mcahit
ten dr_t bin. eli tutar
da lmlk idi.
nk bize gelen kimse yoktu. Tunus as-
keri Arapla uzakta seyrederlerdi. Amma
kffar askerinin kalmaz, yeniden yeniye yar-
gelip dururdu.
Bizim asker kafire gre az idi. Yine yle az iken,
kafirlerin dar ederlerdi. Hatta
kafirler bile, yitirmeyip:
- Bu ne sultat, bu ne
Diye takdir ederlerdi.
Tunus askerini ise
145
Hem o gn hava gayet idi. Cenk bir yana su
suzluk bir yana kilfirl.erin tab tvanlan kesilip geri-
ye ekilip gitmeye
Tunus'u terk ettik.
O bir de ki yana bir velve
ledir kopar. ahatisi aralannda :
- Kafirler oktur. Hayreddin
bu kAfirlerin gelemez. Tunus yine eski Bey
in eline geerse: Niin bana etmediniz, diye,
belki bizi incitir. En iyisi, biz ehlimizi iyalimizi,
muzu gidelim. Biz
Sonra her kangn galip olursa yine el
de bir.
Diye bu kavl karar zerine yz

Gaziler:
- Vanp .nlerini ev}relim.
Dedilerse de, gzlerimden
- Onlarda sonra biz de
takdiri byle yz
l szne itimat edenin hali bu olur.
Dedim.
Gazilerle gece yabca yabca
. syledim. ile elli alt
kadar girip hazi
neye gittim.
gtrmede hafif ne kadar cevher var
sa doldurduk. Heinen salt benim elimde hi yoksa
bir milyon cevher
F: 10
146
Gece sonra yola tuttuk.
yz Jdle bujday
Sabah olunca bizden kimseyi gremediler. O za
man eski Tunus Beyi mnank at boynuna ka
mjde eyledi.
- Devletl Kral bu gece
firar t\caba asker gnderelim mi, ne
dersiniz?
Dedi.

- Bizde yoktur.
gitsin. daha nce gideydb
ver4i.
Tunus Beyi yine evvelki gibi yerine oturup hku-
met etmeye Dahil ve hArite oturan herkes
gelip, mbarek Qlsun, dediler.
senede yz bin kile
bin kantar yz bin koyun vermek
zere kavil eylediler.
ise bir ay kadar Tunus'da
sonra ekilip vilAyetine gitti.
ona yanar ki
Tunus'u gece sonra terkedip elli
gazi ile karadan kalka UnnAb'a geldim. Burada bu.
lunan yirmi pAre teknenin reisieri ve gazileri

- geldiniz, safa geldiniz!
Diye izzet ikrAm eylediler.
Unnab ahalisi de yer yer gelip. bildir
dil er.
147
- Ey mbarek beldemiz
buldu.
Diye tazim ve ikram gsterdiler.
Konak hediye ve giril
mez oldu.
teselli edip :
- Hernan sen ol devletl giden Tunus
olsun. Senin mbarek seksen bin Tunus eder.
Derler idi.
Onlara:
-Sizin Tunus benim gozum yoktur,
da gelmez. Ancak bizim yolumuzda bu kadar
mmeti Muhammed telef oldu, ona yanar.
Diye cevap verirdim.
Byk kan
Teknelerin ganimet yz
yirmi kese da getirip teslim eylediler. O
Unnab beldesinde geirdik. Tunus'da olanlan
gibi Cezayir'e bildirdim.
Babarda tekneleri yirmi pare tekne ile
yine bir mbarek saatte Unnab'dan yaka
. gazaya
Sette git
tik. Gzel gnlere Faro
nlerinde gezinirken direksiz bir gemiye
pa.re top eker idi.
Hint gemilerinden Byk bir tutulduk-
Direkleri
148
ve yz kafirinden elli kiifir Hep has-

Hemen gemiyi zabt ey1edik. otuz
bin, sikke riyal ile kantar tibir
O kadar Hint ki ancak olur. mrmde bu
kadar kolay ve bu kadar zengin olan ganimet
grmedim.
bir de ailesiyle beraber olmak zere as.il-
zade katiri Gayet byk kan mel'un ka-
fir idi.
Tekneyi da alacak
yerimiz yoktu. Halbuki ok. gzel bir gemi idi. Top-
ise tun yan demir yarar

E traftaki adalardan. elden kadar direk se ren
yelken temin edip, her yerli yerine koyduk.
Cenab-1 Hakk'a dua ettim :
- Yarabbi, sefine-i ganimeti selametle Ceza
yir'e sen ey le!
Diye tazarruda bulundum.
Tekneyi Cezayir'e yola

Hak eyledi, sanki mbarek Nil'de
gidercesine doluzuncu gn ederek
Cezayir'e gelip dahil olduk.
Yerime vekil Hasan gaziler btn
ahali,. alimleri ve salihleri bize
ya dkldler.
Fevc fevc gelip:
149
""7" geldiniz; safa geldiniz, devletl baba!
mbrarek olsun. Elhamdlillah, yine dnya g-
z ile mbarek cemalini grdk.
Diye mesrur oldular.
olan kabile reisieri ve teki reaya.
her biri bayrakla gelip yz srdler.
- geldiniz.
"Dediler.
Cezayir'e onuncu gn yaliya indim:
for-
ma on ve on sekizer olmak zere gya bal
mumundan gibi tun bur-
lara. kodurdum.
Gemi dersen on alabanda idi. Bu ilk seferi
Yepyeni yle bir gzel tekne idi ki, resmini yapmakta
belki Behzad aciz Gemiye ftade oldum.
Yeni direkler diktirip gemiyi Tuti
dnd.
Ganimeti gibi
Yann yakaCap!
Tunus zerine gelip bizimle cenge
kafir bir sylentidir
- kesip hris-
tiyanlara galip .
,Diye, sylenip destan MslUman
esirler de ferah bulup
Mayorka bir mel'un kafir idi. Or-
Kral kara haberi bir hilebaz-
ile ortadan halk sylenmesin is-
. tedi.

Bunun iin kendi meydari yerine d.rt
direk diktirip eyledi. Sonra bir zift ike-. :
rine lme mahkum bir kafiri getirip 'Uze,-
rine bir dotama giydirip bir tlpent sa:hk

Sonra tellailar ki :
- Ey hristiyanlar! olsun ki,
azizierin himmeti ile Tunus'u Hristiyan
olan da dipdiri tutup bu tarafa
Biz dahi ibreti alem iin Barba-
yaksak gerek! Devletl ferma-
byledir. Her kim ki ne .
deyu grmek isterse, gelsin seyr
devletine dualar
Sahte Hayreddin
Kafirler bunu gerek ol gece yemeler ime-
ler festeler ettiler.
Saba:P oldukta ls dirisine binip, dahi
arabaya binip, dahi koltuk binip,
olan ocuklara kadar hepsi,
bizim seyr edip bulmalt iin grme-

O gn zindanda olan mslman esirleri ,de koyvei;-.
diler ki onlar da grp yrekleri yansm.
Bu mslman esirler ise evvelden bizi
medikierinden gerekteri Hayreddin deyu. fer-
yad edip derd-i hicranla yreklerini

- Eyvah Hayreddin gaza ve cihadla,
bir zaman yedi iklim drt tutup, ism-i pakin
151
yerde kafirler gibi titrerlerdil
mi lmn byle mi olacak-
hkm Ve sen yce bir
Amma biz mid ederdik, Allah sana
uzun mr versin de, senin sayende kafir
bir esir hepsi isH1m lkelerine
diye beklerdik. M kul olmaz, Allah
hepimiz leydik de seni bu halde gr-
meyeydik. .
Diye ah ekerlerdi.
Elleri ile gzlerini
- Tek bari gzmz seni bu halde grmesin!
Derler, bizim iin ye's matem ederlerdi.
Kafirler ise mslman esirlerin ile alay
ederek
- Grdnz m! Sizin bizim a
zizler ne hale kodular. hristiyanlara
edenin hali budur.
Diye ederlerdi.
Esirler ise kalplerinden sver sabredip susarlar-
Neylesinler, bktim galibindir. Bu hdl zor haldir.
Mslman esirler de:
- Allah sabredenlerle beraberdir.
Deyip, kazaya ettiler.
Daha sonra kafirler:
- Viva
Deyip sahte verdiler. ca
kl oldu.
Kafirler:
- kurtulduk!
Diye domuzlar kurban ettiler
152
Mslman esirler ise melul zindana gitti-
ler. ne bilsinler ki bunlar olup dururken Hay-
Cezayir'de zevk safa srmekte idi...
Yedi yz
Ben ise o gnlerde, ok teknemi, yeni al-
gemisini donatmakla idim.
Tekneyi on alabanda olmak zere
O gemi ile bir sefer vermeyi murad et
tim. yirmi tekne daha eyledik.
Mbarek bir saatte gazaya tevecch edip sefere

yeni teknem, evvelden
teknelerin iki gabya ile giderdi. Ben de bu ha-
li grnce idim.
Porta Magon zerine Gr hikmeti kim,
Porta Magon on iki adet bara var Al-
dahi Mayorkin gemisi idi.
Bunlar Tunus'un kafirler elimden a-
orada idiler. Tunus'u da Bey'e teslim
ettiklerinde, benim esir eylediklerini
bu on iki baraya esir bu
gtrmekte Havalar
muhalif gelip Porta Magon'a bura
da
Bizim Porta Magon'a bir gn
nce bu on iki pare tekne Ertesi sabah
vaktinde bizimle
ile on ikisini de aman zaman
vermeyip
153
Bir de ki Tunus'ta esir olup kalan
.jlerinde mi!
Hepsi yedi yz esir idi. gklere seede-i

- Yarabi olsun, ltfuna keremine!
Deyip hamd senalar edip, kurbanlar
Ben bu adamlar iin gece gndz
- Bu kadar mmet-i Muhammed bizimle bera-
ber kimi telef kimi esir oldular.
Der idim.
btn kafir feth eylese idim, bun-
zaman srt1ru
Esirler dahi yer yerden gelip, bana
- Gazan mbarek olsun. bu deme.
Dediler.
Ol gn zerinde Nevruz edip,
ta'anilar byk ziyafet Yiyip iip zevk
safalar eyledik.
Sabah oldukta ederek
selamet ve ganimetlerle Cezayir'e geldik.
Cezayir'in
- Gazan mbarek olsun!
Diye
yedi yz hepsini ulufeye ya-
silah. pusat, esvap, verip izzet ikram ile
Ganimet da hepsine birer pay
verdim. Bylece herkes zevk oldu.
154
Mel'un
Porta Magon vurup
on iki bir de Mayorkin korsan tekne-
si var idi. Hem bize uzak hem de yrk
. Amma on iki
da gz ile
Kaarak Mayorka girdi, ha-
ber verdi. O zaman iinden bir hayhuy
koptu.
nk esir .olan teknelerin tanesi Mayorkin ol-
kimisinin ve kimisinin ve ak-
hep esir Kafirlerve kafireler kpek-
ler gibi uluyarak, feryad figan ederek, yzlerini gz-
lerini yaparak, gya bizi yak-
yere
Burada o hileyi dzen Mayorka
yzne melamet eylediler.
- Cmlemiz seni Kral'a ederiz.
. yrekler yak-
makta, sen burada :t>ize sahteden yakar-
sm. Biitn maskara edersin.
Diye
Amma ol herif, inat edip ayak :
- biz .. Denizde Bar-
gayri korsan gezdirmez misiniz?
Derdi.
Sonunda Mayorkin teknesinin reisini su
al ettiler. gibi haberi syledi.
O zaman yzleri kara olup,
giin gibi meydana.
mslilman esirler ferah bulup:
- Hayreddin salim
Deyu eylediler.
Bfr giin$m
156
her sene Rumpapa'ya gitmek
adeti idi. Hem hava hem de tazelendirir-
di.
Bu sene de kendi kuruntusunca:
- Tunus'u
Deyu gururu pek ziyade
- Her bana
Diyerek, bu mit ile Papa'ya
Ayin-i zere hediye ve
ni gnderdi.
nc gn kendisi de ile araba-
binip huzuruna
Bir milyon safi dublin olmak zere beraber g-
. trp patriki olan ruhbana bir g-
olarak verdi. Patrik dahi
yz bin naz na'im ve imtinan ile zahmetler ekip g
bela ile: .'
- Bir
Diye eline tezkere. verdi.
Ondan sonra oturup hal Tamam
keyifleri olunca meclis buldukta
kendi bozuk zanlannca, din ulu-
su mel'unun tazim ile elini pt.
Pa pa:
- Bir mi diyeceksin?
Dedikte, Kral:
156
- azizierin ve siz din ulumuzun him
meti ile, silah zoruyla Tunus'u abp hristiyan
olan pabusuz K,aybolup gitti.
hali hristiyan
korkusuz kaygusuz gelmelerin
de gitmelerinde olurlar. Hatta bir rivayete gre Ma
yorkin Mayorka'da
derler. yle ise daha gzel. he
nz bir haber yoktur. Bolaykim gerek
Dedikten sonra :
- makul ise ben kulu
nuza ihsan oluna.
Dedi.
Papa dahi eyitti:
- Bana. yce efendimizin tenbihi byledir ki :'
Her kim ldrrse korona ona
olsun ... Geri sen Tunus'tan pabusuz
hakikaten Amma senin elin
de .. heldk zaten helak olup da belli
Lakin bunun usul ki: Sen bapa gn
mhlet ver. Ben hcremde halvet olurum.
Ol gn iinde bana emirler gelirse ona gre

kan
buna olup, herifin poh
yemelerini bekleyip durdu.
Sabahleyin ise Mayorka ge
)ip, Mayorka gerek Papa'ya gerek
ya ettiler.
157
Bize dzen etti, gUya siz Bar-
Tunus'da ele geirip tutup, eli sinesi
olmak Uzere Mayorka'ya Ve fer-
man ki: Bu hristiyan
yu ibret-i alem iin ve Mayorka iinde
tellallar .her kim ki grmedi
ise gelsin grsUn, devam-i devletine dualar
eylesin, deyesin. Biz de bunlar gerek sevindik.
BUtUn Mayorka ahalisi gelip Bar-
. ne yakacaklar diye seyr eyledi. Ve
hristiyanlar kurtuldu diye
onun bir lUme
kum hristiyan MUslUman koyup,
tlbent gUya diye
klnil savurdular. Herkes
yerli yerine gitti. U glin gemeden .
nun Porta Magon'dan on iki pare
haberi geldi. Mayorkin
gemileri idi. iindeki, Tunus'dan
yedi yliz mslman esiri de Cezayir'e
gtlirdli.
DedHer.
tekneyi de an
:
- sizin Hint gemilerinden filan
tekneyi kendine gemisi Bu gemiye ilk
seferi olmak zere fiUm Hint ehliyle ayaliyle
binip gelirken direkleri Faro nn-
de ise yirmi pare forsa ektiri ile
rast gelip kolayca alarak Cezayir'e Bu ge-
158
minin iinde otuz bin tapa riyal ile u
kantar tibir ve yle yrk gemi ki uan
hkm derler. olan
tekneleri iki gabya ile derler. sefe-
rinde on iki adet kendi
yedi .yz esiri devletlll Bar-
grd.iz/ki evvelkinden kuvvetli Ken-
disi ol Hint gemisine binip yirmi otuz pare
yrk forsa galereler olmak zere kan
gezmektedir. Sana gibi ifade eyledik makul
sen devletlll bilirsin.
Dediklerinde, Kral kAfir iken olup
yolmaya,
- Eyva.h! Biz yine etme-
o Hint gemisinden esir dn-
ya dolusu akaya vermez;
Diye
Hilebaz Mayorka hapse yerine
kaptan gnderdi.
Kral
Papa ise ol korona hususu iin Kral'a gn vade
verip hcresinde halvete Burada gya azizler
kendisine ne deyip ne poh yerlerse ona gre amel ede-
ceklerdi.
Bu geen ahval kendisine haber verilince
:
- Sen benden koro;na senin iin
gn halvet olup efendimize tspanya
kulunuz yine Krallar iinde byk ona
159
diyecek oldum. Bana bir azar ki, nere-
den bilmedim. Bana dedi ki:
- Evveli Krallara yalan sylemek Bar
Tunus'dan pabusuz Mayorka'da
di'Ye, Mayorka zabiti gibi o da yalan-
Tunus'un hazinesini
adamlar gibi gitti. Yerinde kurtar-
mak da eriikten evvelkinden ziyade orta-
sen ona syle ki
korona ister ise kesip, "da-
hi Cezayir'i O zan\an szmz yOktur. Korona
ona olsun. Yoksa kuru lif. ile biz adama ko-
rona vermeyiz.
byle kat'i kelim eyledi. Ona gre var
tedlrikini gr
Dedi.
Bu szleri papazlar hep kendileri dzp,
- Efendimiz poh yedi.
Diye ahmak kAfideri cehennem yoluna
gnderirlerdi.
Bunun zerine tspanya olup bs-
ran iinde vilayetine ekilip
FASIL,
SULTANIMIN TEKRAR AGIRDIGINA,
AVLONYA
DONANMASININ BASKININA,
KAtiGINA,
SULTANIN OLAN
ve
DORYA MISIR

F: ll
S
ultan Sleyman ' -Hazretleri o zamanda
Acem bozup, kanun-u Sleymaniyye
. zere sulh ve ihti-
Asitane'ye gelip hmayunlarma
eylediler.
HJmen ilk bizi Evvelce Tema
on bin esiri p'are tekne ile Asitane'ye
Sultan Sleyman hazretleri daha Acem
seferine idi. Amma ondan on gn sonra
Acem'e Fetihler eyleyip sulh sa-
lah olup Asitane'ye dnnceye kadar iki buuk
sene idi.
Bu ben de Tunus'a orada ol
Cezayir'e dnnceye kadar da aradan iki
buuk
Sultan Sleyman hazretleri ben kulunu sual edin
ce, vezirler, geen tek
tek Hnkara naklederek :
- 13elki Hayreddin
hicap edip bir daha bu semtlere gelmez.
Dediler.
Amma byle demekten gya Hn-
kar gazaba gelip :
164
- Ya herpan deryada Hayreddin gayri
deryanin gelecek adem yok mudur?
Deyip de verclirmekti.
Onlaqn buydu. nk biz gayet g-
znde olmaRla bize haset ederlerdi. Amma yabana sy-

Allah aziz eder ve zelil eder.
Hep bu Rabbl alemin'in kudret elin-
dedir. Bin haset bir akaya. Allah
ola. Var kwas eyle ki ol ne ola.
Dahi ki :
Gelmeli olucak devlet,
ekilir bir ile bi-minnet.
Gitmeli olucak eyleme tedbir,
Tutamaz onu nice zencir-i kemer-bend.
beni ..
O zaman Sultan Sleyman :
- Tiz
Diye fennnn huyurdu.
ile tayin olup Cezayir'e
gnderildi.
Gnlerden bir gn Cezayir'e geldikte
adet zere divan Hatt-t hmayun o-
lundti.
ki:
Sensin ki lalam Hayreddin
olan zre bir
saat sdde-i olmaya
acele edesin. Bana her vechile kulumsun.>>
165
Bu yce emri
- Duyduk ve itaat ettik!
Deyip, gayri yerak grmeye

Her trl !ev edip yeni teknemi
mheyya gn byk ziyafetler eyledim.
Ta'amlar cmle fakir fukaraya yedirip iirdim.
Yetimleri giydirip hasenatlar eyledim.
Sonra gitmezden gn nce divan Ce-
zayir gazileriyle
- cmlenizin nialfunudur ki
ketlll biz hak-i payine
sizin cmlenizi
Bir dahi kim bilir ya geliriz ye gelmeyiz. He-
men Hak teala koca Sultan Cezayir'in evvelinden ahi-
rini ve abadan eyleyip, kadar nain
mansur ve muzaffer
. ola!
Diyerek dualar ettim.
Sonra:
- hazinemiz bir doludur.
ile kaadir kadar, erenle-
rio Allah teala, Ralil-r
bereketi versin. Elhamdlillah Ocak iin gayret sarf
edip, daim birbirierinizle
lar gibi iyi ve gzel geinin.
otuz pare tekneyi ki hepsi kendi ga-
za
hatler olsun. Lakin gemiye ok muhabbet eyledim,
166
. cmlenizin Ocak . kl deyu,
bana hediyeniz olsun.
Dedijimde, hepsi :
- olsun,
Dediler.
Cfhad yurdu
Evvelki gibi, Hasan Reis'i yine yerime vekil
Tekrar btn ve ahali ile bir
mbarek saatte ile beraber olmak zere
sultan : Cezayir'den
Tamam Cezire burcunun
gelince borolya mayisUra tirenket eyleyip sobra eyle-
dik. Sonra on U birden alabora eyleyip, alt
st bir alahanda yle bir eyle-
dik ki ancak olur.
sancaklar dersen rengirenk som g-
kafll verip, dahi ona gre sslen-
suda srnrd.
Gemi desen btn olmak zere, he-
men gya bir tuti benzer idi.
Bur ve bArulardan da birer kat alabanda
- Var koca gazi Hayreddin
Deyip, Cezayir gazileri meh11
baka
Ben dahi, sultan Cezayir'e gzlerim-
den belA yatmuru gibi, akarken el kal
dua eyledim :
- Yr koca sultan Cezayir! Seni gayri son g-
Kendi bir saat senden
167
Cihad yurdu sensin, serhadierin sonu
sensin, dilerim Allah'tan ki kadar nam
dillerde destan olsun. senden kanlar
denizde ve karada cmlesinin zerine man-
sur ve muzaffer
Diyerek el yze aldtm.
AJi bu ne gemidir kl!
tirenkete eyleyip yola koyulduk. Muva-
ba-va ile on dok\lZlliKu gn halk cuma
camilerden forsa ekip
suda fora
ederek Sarayburnu'ndan ieri girdik.
Sultan Silleyman han dahi ol gn
kendi camisi olan Sleymaniye'de idi. Binek ta-
atma svar olurken bir- de baksa ki, bir gemi
forsa sancaklada yanar tter, alabanda ...
- Aya bu ne gemidir ldl
Deyu at stnde seyr ederken, bize teberrken ih-
san som ziya
vermesinden, tamdL
- Bu gemilalam Hayreddin Zira bu fi-
bizim ona: tebenke:n Cezayir'e
benzer.
Dedi.
Hnkar henz tamam etmeden.
mjdeciler
- Hnkinm, Cezayirli Hayreddin
geldi 1
Dedile':'.
168
Sultan hazretleri azim ferahlar eyleyip, sal-

- Tiz lalam hak-i paye gelsin!
Denldkte, alelacele bize geldiler. Bi-
zi gemiden hrmetle hmayu-
nuna getirdiler. Burada da hasekiler
huzuruna gtrdler.
geldin lalam!
gsterilecek adabl ve yerine
getirdim, ve devlete dua eyledim.
Sultan ilk sz, tebessm ederek:
- geldin lah1m!
Oldu.
Sonra:
-
Deyu eyledi.
nc defa edep ve zre
mektepesine diz kp oturdum.
Sonra flnkar hazretleri ile sohbete
dan geen sona kadar nakl beyan
eyledim.
dahi ahvale gibi olduktan
sonra:
- Hemen mcahit lalam!
Diyerek. krk giydirdi. Ve:
-
Deyu yerimde sabit
O zaman ben dahi alempenah
hazrederine bir inci tesbih ile bir pusulah elmas
169
yzk ve bir cevahir oturtma saat takdim <?Y
I edi m.
Bu hediye, gelip, beni alei-
acele gtrdklerinde koynurnda idi.
Bu ne sonradan on iki bin kese ake biil-

Geminin yk ve vezirler i'in hediye
idi. yle iken
Gemiyi getirip Tersane-i Amire'ye B-
tn halk, yer yerden gelip :
- Hayreddin mbarek gemisi dir!
Deyu ziyaret ederler!
- Tebarekallahu ahsenul Halikiyn!
Derlerdi.
Halk dursun bizzat Rnkar kendisi
gelip ziyaret eyledi.
yle ki bir gren, bir daha greyim derdi. Byle
'bir gemi idi.
Avlonya seferl
Derya ve Tersane-i Amire'ye nizarn ve in-
tiza_m vermeye Otuz pare gemiyi kendi tek-
nemin formasmda olmak zere 'ettirmeye
Eski gemilerden sefere yarar tamir et
tirdim.
Hlasa kadar yeni eski elve-
recek pare gemiler peyda eyledim.
Bahar gelip alempenah :
Avlonya zerine seferim
Buyurdular. ,
hmayun,
. 170
. Sonra Anadolu beylerbeYisi Mustafa Ue R.u-
meli Hsrev er tu#lu Yairler
. olmak zere bin asker ile ileri .
Ve:
- Deryadan bmlyun
Deyu ferman eyledi.
Ben dahi hmayunu eyleyip m-
barek bir saatte TersAne-i Amire'den nne
gelip, cuma gn namazdan sonra uiurJu bir saatte ,o.
la
Uygun Avlonya zerine vanp lenger-en-
dAz olduk.
asi Arnavutlada henz
di. Gnlerden. bir gn Mustafa i1e. Hsrev
haber gnderdiler :
<Filbca gn donanma askeri ile karaya -
muz, . beraber oblhm. ' .

Ben dahi onlara :
Beni karaya tayin eylemedi.
hmayun zerine tayin eyledi.
benim da laraya
deniz usOlne Kimbilir derya hali De. ola.
Herkes memur olduiu hizmetin zerinde
Hernan Hak teal& cmlemiZe ihsan
!eye
Deyu cevap. gnderdim.
Benden bu alan . biraz

171
Venedtk
Su uyur uyuroaz". Bir krfezde
Venedik kafiderinin otuz pare gemisi demir ze-
rinde. idi. Asi Arnavutlar isem Venedik
leriyle .idiler.
Venedik Ceneraline yani kaptan haber
gnderip, dediler kim :
- Ne gnnZe ol krfezin iinde
sunuz. donanma askeri ile karaya
sa gerek. Hemen gelip gemilerini srp g-
triin. Biz dahi bir hal yol ederiz. Hemeri siz
elden
bu haberi demirlerini bile
almaya , hemen balta vurup, yelken. zerine
'bindiler.
- Kandesin
. Deyip gelir oldular.
Ben ise o gece bir rya. grdm: Bir al at
elimde bir sng var. Bir sr domuz ba-
. na. Bunlann zerine at srp hemen
birinden birine soktum .. Otuzunu da helak ey-
'iedim.
hoca efendiyi tabir ettii<
dim. Hoca efendi gayet kamillerden idi.
Dedi ki:
-'- mjde size ki, bu' rya zafere
tir. O hareketidir. zerine .
al at ise murat zere sen onlara galipsin, demektir.
renginin al onlan

172
Hoca efendi daha szn bitirmeden Venedik ge-
mileri grnd.
Bizim donanma hep piko olmak zere idiler.
Amma Kalkmamaktan maksa-
kafirlerin daha ok tamaha gelmeleri idi.
Kafider:
- yelken
zerine binerlerdi. Demek karaya
Derlerdi.
Ben ise top aman diye kara
ya formadalar ederdim.
Kafider hala ve kara
askerinden iin formada anla-

Ceneral olacak mel'un :
- Bu pek diye meth
ederlerdi. Bunun bu bestiye Ben hi donan-
ma askerini karaya da, beni gelsin
diye bekler miyim? mrnde hi denize gir
adam bile, kendisine zarl;!n seer. Bu
ise bir de diye Bak borikolu
,
Demeye
Amma daha szn bitirmeden
hep birden yelken zerine grd.
Ceneral hem kaar ...
ile rzgar dahi bir anda bizden
tarafa geldi. Kafir rzgar stnde iken rz
gar
173
O zaman yedi pare topu bir fitilden som
dikip, onun da
koyverdim, yle ki suda srnrd. Evvelden kapak-
lar birden alabanda olundu-
toplar salpa olundu.
A kurt koyun srsne girerse, kafirlerin
kalp yle girdik. Kafirler daha olma
dan kat alabanda vurduk. Sonra
oldu.
'Katirlerin on pare gemisini kuru tekne kal-
olarak feth ettik. On drt paresini
pare tekne ise gayet yrk firar edip
elimden
Firar el::len alti pare kafir gemisinin 'biri Ceneral
gemisi idi.
Ceneral hem kaar, hem de bu fendimize kulak
ekip:
- Gerekten, bu diyavolonun
elinden kan kadar Ne oyuncu diyavo-
lo Bundan ekinmek gerektir.
Diye sylenirdi.
Kafirler bu ye's matem iinde ekilip
gittiler.
Koca gazi ibyn:tlrl.in
Karada olan ordu-yu hmayun askeri ve.
dahi bu cengi seyr ederlerdi. Gerek askerler ve gerek
hali grnce hayrette memnun oldular.
-,- Allah seni gzetsin,. koca gazi Hayreddin Pa-
Gerekten yedi iklim drt m1m
174
sevgisine mazhar kadar
sm!
Deyip tahsin eylediler.
birbirlerine :
- Grdnz m? Hayreddin
bizim gibi kat ile gezmez Bi
zim ona, donanma aske;inden karaya asker gel
sin bize etsin, diye haber bi-
zim gibi edip hali-
miz ne olurdu? byk yz ka
olacak Hele elhamdlillah byle oldu... Bi
zim ona bile Amma
Onlar elhamdlillah yz
biz dahi olup ontar gibi yz

Dediler.
Sabah olunca asi Arnavutla:ra Ha'K
teala eyleyip asilere yle bir ki
ancak olur. Tahminen otuz bin kelle kestiler. Ar
navutlar cizye vermeyi ve reaya kabul ettiler.
Elhamdlillah o mbarek senede gerek karada ge- ,
rek denizde gzel yz oldu.
Kara cenginden sonra filikama binip
saat kadar gri.i.stm. Birbirimize :
- mbarek olsun!
Dedik.
Sonra yine gemime dndm.
Kafirden pare hepsi'
isabetiyle direkleri kuru tekne
Bu on pare teknevi mmkn kadar ta-
mir ettik. donanmadan yirmi pare gemi ka-
175
sekiz bin esir, ile beraber gnderdim. On-
lar dahi selflmetie
alem-pe:riah hazretleri bu iki za
ferler iin :
,,_ Haza min fazli Rabbi!:.
Deyip hamd eyledi ..
Sen mcahit bbmetlnle
Aktarmalarla beraber yirmi pare gemi gnderdik
ten sonra kalan pare tekne ile oradan
Ada Birka vilayet cizyeye
Sonra ekilip sel!met ve ganimetle
bol'a gernileri Tersane-yi Amire'ye
hazretlerinin huzuruna bana
dualar edip :
- Gazan mbarek olsun, mcahit Hak
1
teala driya durduka sen gazi zerine
mansur ve muzaffer eylesin. Evvelden ok
elhamdlillah sen mcahit la-
mbarek ka.fir esirlerini koyacak yer

Diyerek kere hil'at giydirdi.
- Greyim seni gazi Hayreddin lalam,
kadar gemileri ek evir. Venedik kefereterine
ile haddini bildirelim. Zira Ceneral
olan kpek: beni Ben ona adam
gstereyim, der sen dahi ba-
siret zere
Buyurdu.
Ben dahi devlete dua edip :
176
- ben
. ile beraber olduktan sonra, rahman, din

verdim.
hazretleri tekrar dua :
- Berhurdar ol lala.
Dedi:
Bunun zerine ben de gittim.
Hased-i kalb-i aduv ...
Rnkar hazretleri, benim daima zr ve tevazu ile
enaniyet pek bu
yzden bana ziyadesiyle muhabbet
Arkarndan beni dua ile anar ve vezirlerin ya-

- Lalam Hayreddin daima ga
etse gerektir. Zira szn daima zr ile syler,
benlik srmez, .
Diye meth ederdi.
Amma taifesi be-
ni meth edip :
ademdir.
Demesindt;n okluk hazzetmezlerdi.
Hasetlerinin bulsalar beni bir
suda
Hased-i kalb-i aduv ile olmaz,
Senkte muzmer olan ab etmez eser.
Amma bu hasetiler ki,
dan, onlar da istemeye istemeye. uyup :
- yledir gibi, bir ve-
li kulunuzdur.
177
Derler idi.
Ben. ise babara kac;lar donanma nizarn in
tizam verip, kendim ibadet taatte oldum.
Andlrya Dorya ve
Bahar gelip yine seksen pare gemi ile
gazaya tevecch eyledim. Ramazan Bayra
'Gelibolu'da ve ulemadan olan
fakirler, yetim ve ,dullara ok hasenatta bulun-
dum.
Sonra feth ettim. Biz bura-
da iken bir haber geldi ki :
- Andirya Dorya otuz pare kalite ile hazi-
nesinin yolunu
O zaman donanmadan pare Salih
Reis'i serasker tayin edip gnderdim.
- Var ha2:inesidl al. ieri koyup,
'yine gel
Diye .tenbih ettim.
Salih Reis vanp hazine gemilerini bekledi.
gn sonra hazine gemilerine ras gelip onlan .
kadar selametle getirip
Bu hizmeti eda ettikten sonra dnp
bana
Salih Reis'e :
- Andirya Dorya'ya
Diye suat ettim.
- Yok bir grmedimi
Dedi.
Andirya Dorya hakikaten
hazine gemilerini beklemesine bekler Amma bi
F: 12
178
zim donanma ile Akdeniz'e duyunca
Venedik. krfezinde
En byk ik.sir
alem-penah hazretleri dahi ha-
zine gemilerinin iin pare gemi tayin
edip, hazine gemilerini bulup, selamet ile
na duydukta pek memnun indin-
de ok makbule geip bize hadsiz dualar
Ya nice bizim ras gelmesin ki, dnyada en
byk iksir dedikleri Hak teala y-
ce glgelerini her zaman mmet-i Muhammed zerin-
den eksik eylemeye, amin.
denen adada Krigolar otururdu.
Amma Frenk kabilesinden . dahi gelenler
Bunlar Krigolardan ev bark sahibi olmakla
adada Frenkler de
,Bunlara haber gnderdim ki :
<< Frenk taifesiyle
siniz. onlar da sizin gibi alem-penah
cizye kabul ederlerse Ak-
si halde siz de
Krigolar bu haberi :
- stne hazretleri!
Deyip, senede on bin Venedik kavl
karar eylediler.
179
senelik cizyelerini yirmi bin Venedik ol
, mak zere oradan
Bundan sonra teker teker adalara bu
seferde yirmi sekiz ada ve yedi kale Kimini ga-
zilere ettirip kimini cizyeye kestim. Yirmi bin
den fazla da esir
az ekilip
geldim. Burada eksiklerimizi giderdik.
ONALTlNCI FASIL,
PREVEZE
HNKARIN
KRANDOS NAM KAF1RE ve
AVRATI OLAN
DAtRDtR,
B
iz katider ise
panya, Papa, Venedik birlik olmak zere:
- Hayreddin geen sene bize et-
yahut cmle-
miz serden geeriz!
Diye mertlik bizi gelmekte
..
Ben ise Preveze'ye idim.
Kafir bizi haber kara-
kulak
Benim yrk bir Onu karaku-
lak olmak zere ok yiirk idi.
yle ki, uar hkmederdi. Dokuz oturak idi. Ke
restesi safi incir Reisi ise bir gazi
dilaver idi.
kafir bir haber getirsin di-
ye bunu gnderdim.
yola nc gn, kafir do-
ras Kafir teknesi .
murat Ol dahi gvenir idi.
Amma, el elden stndr
Katir bizim nnden bir
atmaya tutup Bize
getirdiler.
184
yirmi drt katiri Bunlardan haber
sordum.
- Ne var
Dedim.
Onlar da gibi sylediler.
- Biz donanmadan bugn sektz gndr.
Barbaro$o'nun Preveze'de, diye bir haber
geldi. Onun iin bizi gnderdiler. bu haber
gerek mi, diye. Geldik, tutulduk. Biz fi-
lan yerde gne kadar
Hepsi yz yirmi pare yeikendir. Venedik, Pa-
pa, birlik olmak zere seni ararlar. gereke-
ni sen bilirsin!
Dediler.
Bu haberi Hakk'a :
- Yarabbi sen nusret ihsan eyle, mmet-i Mu
hammed'e!
Deyu dua eyledim.
Reisierin
nc gn katirierinin syledikleri
gibi yz yirmi pare yelken kafir Preveze')'e
girip
Gemileri kale ektim. Kaliteleri ve tirkate-
leri yollu yolunca dizdim.
Amma reisierden o gn kale zerine
kafir seyr ederlerdi. Bunlann kalb-
lerine bir gelip :
- Bu kafirlerin yz yirmi pare gemidir.
Bizler seksen pare gemiyiz.
185
Mertlik edip geldiler. Bunlara dur
mak zordur. Hayreddin ise tamam olan
kafirden korkmaz, der. Kendi bir tedbir etmez, tedbir
edecek da dinlemez. Evveli burnun ucuna bir-
ka pare top tahkim eylemek
idi. Geceleyin kafirler sandal ve firkatelerle gelirse bir
yz
Dediler.
Her yerde karakulak eksik olmaz derler.
den biri bunlann bana O za
man divan eyleyip btn resileti
Reisiere dediklerlm
Hepsi gelip yollu yolunca oturup hal sorul
duktan sonra dedim ki :
-:- Peygamberin_ sn
netidir. Ve stndr. Her kimin gnln-
de, derya dair bir tedbir varsa, sylesin.
bizim kendi tedbir eyle-
mez ve tepbir edenin dahi dinlemez,
yolunda olan sze muhalefet etmem, isterse bir
ocuk sylesin. Siz cmleniz benim ve ka-
Ve lakin gazi de-
ki: bu kafir ehemmiyet
vermez, halbuki bunlar yz yirmi pare teknedir, bizler
isem seksen pare tekneyiz. bu katirierden ekin-
mek gerektir ... bu dedikodu e-
dip, bir miktar yrekleri
Onhinn o szleri gerektir, yalan
Benim kafirden yoktur. Yz. yirmi
186
pare gemi isterseler iki yz pare gemi olsunlar.
Benim Rabblalemin'e sadakatim gayet
edici odur, bak
vakit namazda dileyelim.
Yine ki: burun zerine bir ka pare
top Gzel bir tedbir., Lakin ben
hakirin gre, ol burnun ucuna top ekmek
zebunluk alametidir. Zira deniz yolunca iki
kavi korsan gemisi tiremola edip alabanda
vururlarsa, ikisi denktir, bir birlerinden per-
yoktur demektir ..
Amma vakta ki birinin iktidan
sentebarbadan top onun
gayri verilir. Onu teki ala
bilir. Elinden hi bir kurtulamaz, Hak
izin vermeye.
ol gazilerio burun ucuna top de-
mesi, buna benzer. ol gazilelin tedbirlerine g-
re, oraya top en evvela kafirler: Gr-
dnz m, korkuyor, diyecekler.
Kafidere kalp kuvveti
benim budur. Sizler dahi
syleyin. Ben hak cevaptan ka111am.
Her bir birer oldu.
Bu szlerim zerine hepsi :
- Devletl Hak teala senin vcudunu hata-
eylesin! Bizim cmlemizde bir syleyecek cevap
yoktur. Hep sana Bu rey ve
tedbir sen devletl Hak teala
187
ezeli takdirine uygun eylesin. Bizlere yz
ihsan eyleyip, rnmet:i Muhammed'i
ne muzaffer .. ; Ol burun ucqna top ted-
bir eden ve sen mcahit diline alan her kim
ise cmlesini haklanndan gel. Bizim bu
haberimiz yoktur. Katarda deve bir ter. Bunu
syleyenler nizarn ve bozacak
Haddini bilmeyene haddini bildirmek, ksze kaftan
giydirmek kadar
Dediler.
Hakikaten haberi yoktu. Bu szleri ecien.
ler reisdi. Bunlar da qjvanda idiler. bil-
halde,
- bizim . dedikodu edenler
lar
Deyip yzlerine
Kabahatlerini affedip gya syler gibi sy-
ledim. Amma yzlerine sylemekten u-
Her bir birer oldu.
Reisiere:
...: Hak teala sizin cmlenizden ola.
Benim de sizden bu idi, Lakin bu gece in-
gemilerimizi piko Seherde
rzgar ierden dnerse mukabil olu-
ruz. Allah teala ihsan eyleye. Greyim sizi er
gibi hareket edesiz: halinde bir
yoktur. Allah erenler bizimle qeraberdir. Kalbinizi safi

Dedim.
188
Divan savulup
1
reisler ve gaziler herkes, gemili ge-
misine gitti.
Seberde grdtUm riiya
O gece:
- kafider zerine kuvvetli
nusret ihsan eylel
'
Diye sabaha kadar tazarru ve niyaz eyledim. Se-
her vaktinde uyku ile grdm: .
kenannda sanki karada
bir ok serdin Amma ol
serdin iinde iki tane yank
l!eyr eder dururken, bir bir al ata
dolu dizgin geldi, ekip dur-
du. Bir dolusu elime verip: AI
bunu ya Halife-i ruyi zemin olan
l Sultan ver, dedi. Sonra
elime bir rik'a vererek kayboldu. Ben de
ki, beyaz zerine hat ile
-Nasrun min Allahi ve fethun karib ve m'mi-
nine ya_ Muhammed- deyu Bunu okuyup y-
zme gzme srdm.
- Sana hamd ve olsun ya Rabbi!
Diyerek uykudan
kendim tabir ettim:
....... ol kafir
firkateleri ve Erzak ve ganimetlerle
lam askerinin tok doyum ya-
nk ise kafirlerin Gaib bilinmez
amma, iinde olan katirieri firar Padi-
189
alem-penah hazretl.erine ver
mal dolusu
fetih haberi nk Pa-
alem-penah zerine
nusret ayetleri olan ri.k'a ise,
. mucizesi, enbiyalann
ile mansur ve muzaffer
Diyerek hamd senalar ettim.
ki nusret ierden dnmeye
O zaman:
- Bismillah, tevekkelt alellah, niyyeti gaza, kas-
kafir!
Diyerek mbarek bir saatte salpa' eyleyip, badhan
dkp, pupa rzgarla fecir vaktinde seksen pare
gemi olmak zere kafir zerine hcum
ettim.
Preveze
Kafir ise o gece zerine bir pus
kt ki birbirlerini grmez oldular. Benim limandan
ise hi
- bizden korktu, gayri limandan
ra
Derlerdi.
Zira kafirler gelip oraya lenger-endaz gn
Bizden bir hareket grmediklerinden
kanaat Amma, halin-
den bilmez, Bizim Preveze lima
yle olur olmaz rzgar ile idi.
O sebepten ierden bir m-
barek saate tehir idim.
190
Seksen parelik blk ettim.
Tenbih ettim ki :
- Bizim gemi kafirin olsun.
Bizim firkate kafirin firkate kalite
kafirin kalite mukabil olsun!
Bylece taksim edip at beraber donan-
kafir zerine gitmekte olduk.
Amma pusun . iinde, demir ze-.
rinde kendi havalannda idi.
Bizi srp oraya getiren nusret rzga-
kafir zerindeki pusu da

Kafirler grdler ki zerlerine
bindirip O zaman iinde, bir ana buba
gn bir bir rubulya koptu ki, demek olmaz!
Daha alaca demirlerini kesip
birbirlerinin zerlerine katir ms-
lman oldular.
Otuz pare geminin nnde olarak, forsa san-
dikip foralabanda arslanlar gibi yollu yolun-
ca saarak cenge
Kalite kafirlerin kalitelerini allak bullak
edip kimini kimini kimisini ise kcl-
tirler kamakta idiler.
Firkate dahi, kafir firkatelerinin kimini
kimini kara edip, kimini dahi gitmekte
idiler.
kafir mnhezim olup, asakir-i
mansur ve muzaffer oldu.
191
. Kafir gemilerinden sekiz paresi kuru tekne olarak
on tanesi yedisi
Kafir kalitelerinden yedisi cenk ederek, ikisi iih

dekilerin dokuz kalite
Kafir firkatelerinden on iki pare firkate
Netice-i kelam kafirlerin yz yirmi pare donanma
menhuselerinden otuz adet tekne
firar edip gittiler.
Pirkateler ve sandallar yznden katirie-
ri kimisi de cehenneme gitti.
bin yz kafir esir
Byk ziyafet verdim.
getirip limana koduk, sonra kendimiz
de selametle tekrar limana girip
Zira biz de saak olup, iler tutar ye
rimiz
olan gaziletin kimini deryaya kimini ise Pre
veze'ye defn ettik.
Seksen pare gemideki gazi askerlerden drt yz
sekiz yz
a
Bu byk iin yzm secdeye ko-
yup hamd senc}lar eyledim.
Sabah olunca kaptaniara ve gazilere byk ziya
fet Yeyip iip ettiler.
Bizler bu srur ve sevin iinde iken
fethi mjdesiyle geldi. ihtiya-
tan beri edip erdirdim.
Kaptaniara ve ve na-
aynen
192,
Sultan Sleyman han, ile gn
hmayunda ki:
Sensin ki lalani Hayreddin ,
Derya gazan m.barek olsun. mevsimi
dir. Gayri ayak ayak Asitane'ye .gelmeye acele edesin.
Burada refah ve islirahatinde
nc gn geri gnderdim. Cengin
ahvalini ve sair haberleri de eline verdim, Padi
hazretlerine bildirdim.
Kendim ise Preveze yirmi gn
katirden aktarmalan On-
larla beraber yz pare tekne olduk.
Kiflr Ceneral'ln dedlklerl
Bu kafir bir haber
mura:d ettim. gnderdim.
Ayamavra kei,
koyun, ykl bir tuttu. otuz ka-
fir kafir satmaya g-
Daha nce bir sefer ikinci sefe
rinde getirdiler.
Pek memnun oldum. gemilere pay et
tim, askerinin nasip oldu,
Reisi bir laf anlar kafir idi. Kafir donan-
Ceneralinin ahvalini bize nakl etti.
Bu Ceneral daha nce Avlonya nnde bozulup
tekne ile Bu sefer ise yz yirmi
pare tekne ile Venedik, Papa birlik ol-
mak zere mertlik edip, gelip intikam almak

193
Elhamdlillah evvelkinden beter olup
mertlik dava iken kaarak gittiler.
kurtulduktan reisierini
ve:
- Bu hristiyan sihirbaz iin
biz mertlik edip Amma yine evvelki gibi
edip bizim yere pus Ha-
berimiz yok iken gelip bizi demir zerinde
bu kadar yz eyledi. Neyse ki kaarak elinden
g bela kurtulduk. Asla bir poh yemeye kadir olama-
ne yzle gerek. Ge-
. lindi hi olmazsa

reisJ, kafir :
--'- ben bir liman
7
da Geen sefer yine kei ykle-
tip onlara idim. ok aka faide ta-
yine ykletip o tarafa
giderken, senin. Bizi sana
getirdiler.>>
Dedi.
Hem kendi halini hem de kafirlerin ahvalini bir bir
syledi.
Bunu duyunca sabahleyin oradan :
- Nerdesin
Diyerek 'yola
pek koAma zarar edersin.
Biz byle gelirken, kafir karakulak
haber Aletacele menhus Ce-
neral'e
F: 13
194
,,_ evvel seksen pare tekne idi,
tamam yz pare yelken olmak zere bu tarafa
gelmektedir.
Haberini alan kafirlerin gidip, qra-
dan hemen krfezde
Birka gn sonra yere geldik.
- Venedik buradan gideli gn ol-
du.
Dediler.
nce gitmeyi murat ettimse de, sonra:
<<--- Koyundu! pek zarar edersin, de-
Bu kadar yz oldu, elhamdlillah. On-
firar etmesi de, yine Allah teala hazretlerinin
hltf keremindendir. ok meydan yine

Diye hamd senalar ederek, vaz getim:
Zaten mevsimleri dahi olmakla,
eyledim. Selamet ve ganimetle Asitane'ye geldik.
lik ederek, berbad
eyledi.k.
Hnkar'a
.:._ geldin lalam, gazan mbarek ol-
sun.
Dedi, hil'at giydirdi.
ve debdebe ile gittim. Tersane-i
Amire'nin nizarn ve kendim taat
ibadetimde oldum.
O refah ve rahat iinde, kendi hanemde hare-
geirdim.
Bahar gnleri sefer geldikte, sek
sen pare gemi eyledim. Her
195
gibi dzp, mbarek bir saatte Akdeniz'e

O sene kafir Biz de kafir ya-
kan berbat ve harap eyledik. ok yz
oldu, ganimetler
Budin seferi
Biz derya yznde gezip dururken, o yani do-
kuzyz senesinin
alem-penah Sultan Sleyman hazretleri, Budin
zerine sefer eyledi.
Budin'i feth eyleyip Kran-
dos bir kilfiri Budin'e bey eyledi. Sonra da-
saltanat ve ile Asitane'ye dnd.
ise,
- Gran Senyr, Budin'e Alaman zerine
Diye haber hemen Alaman kara-
dan otuz bin sultat imdat iin
Amma gazi Sultan bu otuz
binden bir katiri bile hep
tan geiFildi.
Andirya Dorya ise otuz pare tekne ile Muton Ko-
ron zerine Bunun haberini
oraya gittim. Gnlerden bir gn Andirya Dorya'ya rast-
Azim cenk oldu. izni ile yirmi dokuz
pare teknesini Otuzuncu Andirya ken-
di kalite idi. Gayet yrk ve
dahi kurtuldu.
Bu iin hamd senalar . eyle-
dik. askerleri din zerine muzaffer
196
olarak, selamet ve ganimetle gelip
Asitane'ye dahil olduk.
lslambol'a yle bir gnde geldik ki ol gn btn
Budin'in fethi sebebiyle tezyini qilact sruri
ibad ile donanma idi.
Ben dahi btn hmayun gemilerinden
er kat alabanda ki, ol gn top sada-
ii ttt. mmet-i Muham-
med ferah ve srure olup, eylediler.
askeri o mbarek senede gerek karada ge-
rek deryada, zerine mansur ve muzaffer olup
kafirleri makhur ve mnhezim eyledi. Hak teala, dn-
ya durduka askerini karada ve denizde din
olan bedbahdlar zerine muzaffer eyleye,
eelaliyle eyleye, amin, bi-hrmeti sey-
yidil enbiyai vel mrselin.
Vanp alem-penah hazretlerine

-Gazan mbareR ola, Hakk'-
daim olsun.
Dedim, gereken edep ve tazirnde bulundum.
hazretleri dahi bana dualar edip :
- Senin dahi gazan mbarek olsun lala! . Hak
teala seni daima muzaffer eylesin!
Diyerek hil'at giydirdi.
ile gittim.
Sonra yine eskisi gibi hmayun ve Ter-
sane-i Amire ile leven-t _gazilere ait ekip evirip,
nizarn ve intizam vermekle oldum, ibadet
taatta ve devletimin duada bulunur oldum.
197
Krand.os kiflrln
Sultan Sleyman han hazretleri Rabb'in
ve kahhar kuvveti, ile Budin kalesini feth ey-
leyip bu kaleyi Krandos nam fire verip onu
bey idi.
Aradan ok gemeden bu Krandos katiri ld, ha-
his ruhu cehennemde karar
Fevt olan Krapdos kafirin yerine
oturup Budin'i idareye Pek ve tedbirli
bir avrat idi.
Amma Alaman Krandos:un mrt
haber dnyalar onun oldu. Hemen alelacele as-
ker ekip, vanp Budin kalesini muhasara eyledi.
Krandos'un eli ile :
Sen ki Krandos'un
eElim sana gerektir ki merasim ile ba-
na kalemi teslim edip, sonra gelip hak-i payime yz
sllresin, seni yine yabana bir ile
Amma ki inat ve muhalefet etmeyesin. Zira
sen bilirsin ki, bu kale evvelden benimdi. Gran Senyr
elimden kocana verdi. yolu ve
mal sahibi alabilir.
ve muhalefet etmeden kaleyi bana teslim e-
dersen ... Aksi halde kaleyi senin dar ede-
rim.
Diye haber gnderdi.
Eli Krandos'un bu ifade ey-
leyince. kan :
- Bu kaleyi benim erime Sultan Sley-
man verdi. Erim ld, bu kale bizde emanettir.
198
Bu kalenin sahibi alem-penah Sultan Sley-
man arz ede-
riz. Hali gibi ifade Kaleyi
Alaman teslim eylesin, zira kale evvelden onun-
dur, der ise ne ala, veririz. hazretlerin-
den her ne trl bir emr-i ali gelirse amel
ederiz.>>
Diye red verdi.
Tiz etr-i hmayun
Vay ki Alaman gayet hiddete gelip, kafir iken
yahudi oldu.
- Bak ok hilebaza, eksik etekli iken
bana ne cevap gnderdi!>>
Deyip, cenk cidali
Krandos'un el name keyfiy-
yet ve ahvalini Sultan Sleyman hazrederine bildirdi.
Name Hnkar'a gelince, son derece hidde-
te gelip:
- Tiz e tr-i hmayun Ol mel'unun
zerine seferim
Deyp, kendi bizzat gitmeyi murat eyledi.
Amma sonra nedimler, devlet ve saltanat
:
- senin bu kadar yarar la-
onlara emr eyle gitsinler. Senin dua ve
bereketiyle menhus et-
sinler. neden zahmet
Dediler.
dahi olup, seksen bin asker ile Fet-
tah tayin etti. Fettah dahi ile
199
Budin'e Alaman Wirine olup cenge du

ile teafire yle bit ki,
ancak olur. bin k.afirden kimse
cmlesi cehenneme gitti ..
Sonra Fettah ol Krandos'un tekrar
Budin kalesine bey edip, sa.bit ve deb
debe ile geldi.
Sultan Sleyman hazretlerinin de hiddetleri geip
memnun oldular. Hak teala din daima
makhur eyleye, amin.
BARQAROS HAYREDDiN
HATIRALARININ SONU
SON FASIL,
MOSONEGRO KARA HASAN AGA'YA,
HCUMUNA,
KAFiRLERiN KILITAN
OAKLILARIN HNKAR'I VE
ZiYARETiNE ve
HAYREDDiN VEFATINA

G
azi Hayreddin hazretleri, Andirya Oor-
Muton Koron nnde yirmi
dokuz gemisini Andirya Dorya salt
teknesi ile
Andirya Dorya'mn ve
gn, Alaman yar-
iin bin kafirin
haberi de
Kara haberlerin ikisi birden bir gnde gelmekle,
kafirler yeis ve Kpekler gibi
yup, gibi Hangi be-
Hiya nale ve feryat edeceklerini
Alaman'da, Sultan
bin sultata Andirya elin
den yirmi dokuz ektiriye mi?
kafirlerin yeis ve matemleri lye gelme-
yip, hemen gya sal stnde dndler ...
Hak teala daima hzn ve kederlerini ziyade eyleyip,
olsun. Ve mmet-i Muhammed
her halde zerlerine mansur ve muzaffer ol-
sunlar, amin.
Kafirler Hayreddin :
- Ol azizierin Bar-
elinden bizim halimiz neye varacak. Ceza-
204
yir'de iken bir intikam Hele
Ceneral oldu. Onu sonra
aziziere havale etmekten elimizden bir gel
mez.
Deyip, intikam almaktan gayri mitlerini
I erdi.
Sonra ise:
- Cezayir'i almak iin bir tedbir
Cezayir'i da kasa-
vetinden atlar.
Dediler.
da kumandan ve sz-
lerini makul buldu. Gayri Cezayir zerine sefer teda-
rikine
Mosonegro :Kara Hasan Ala
hazretlerinin emri Hayreddin
hazretleri sultan Cezayir'i feda edip Asitane'ye
gelirken yerine Kara Hasan idi.
Kara Hasan gayet mttaki, alim,
tavr hareketi belli idi. Geri cs-
sece uzun boydan bir miktar ufarak idi. Amma bir
idi. pek Hayreddin Pa
ve idi. mesele
lerde onun :rey ve tedbirine idi. bilir adam
Cmertlikte Hatem-i Tai gibi idi. Bir kimseye bir
ihsanda onu ihtiyatan beri Daima
adalet zere iyi ah-
h1kh bir adem idi.
Hayreddin gittikten sonra Ceza-
yir'i ekip evirdi. Nizarn ve Cezayir'
in ii ganimet ve esirlerle doldu. Kafir berbad
ve ha:rap eyledi.
.Gnlerden bir gn kosta kAfirlerinden iki yz
gelip, Kral'a Hasan
dan bulundular.
Dediler ki:
- Devletl Kral, biz gi,
dip Gran Senyr'e Ceneral ok sevi-
. nip mesrur hristiyan Barbaro-
kurtulduk der idik. Amma
yerine oturan Mosonegre, ki Kara Hasan demek-
'
.tir, rahmet okuttu. yine hris-.
deniz yolunca esir. eder, ldnnezdi: Bu Ma-
sonegro ise: Cezayir'de kafir ok, bana esir
deyu hepsini derkelle ...
duyan gitti.
- Hay diyavolo! Aman hemen ez-
Bunu da gibi nam sa-
hibi olmaya zira ejderha olur,
dedikleri gerektir. nam sahibi
hep bizim ihmalimizden oldu. Bir korsandan ne
olacak derken, sonunrui Qran Senyr'e Ceneral oldu.
bari bir byk kan o kadar
Yine dnd derdik. Amma bunun
nesli belirsiz. Midilli izbandut gidisi!.:.
Diyerek da, ol-
mayacak pohlar yedi.
206
Bu kafir kafirler bilmezler ki, ol devlet da-
nam hep Hak ... Ve tizz
men ve tzill men Bunu bilmezler de ken-
di dolu fikirlerince hasep nesep ederler.
Cezayir nnde
Kara Hasan kafideri derkelle ha-
beri kafir olunca, gayn Cezayir'e daha
ok bakar oldular.
- Azizierin himmetiyle, biz de Cezayir'i
ol Mosonegro dedikleri diyavolunun kellesini
kesip. Hristiyanlann kellelerini
kesrnek nice o haydutlara ibret olsun.
Diye laf gzaf
Dokuzyz sekiz senesinde byk
edip bahar gelince Cezayir zerine gittiler.
Rebilevvelin yirmi gn donan-
gelip. Temnitos nne Kral dahi beraber
idi.
- Hasan kendi elimle
Diye iddia ederdi.
Amma kul olmaz, Allah olur.
Nitekim ki:
dilden gelen elden geleydi,
Gedalar sultan
Kafir sabapa kadar g ile
Byle byk donanma ile Cezayir'e geldikleri olma-
Cmlesi drt yz yelken Gemilerin di-
rekleri gya gibi Temnitos nn
207
Kara Hasan ki renkleri

--'- Hemen sonra bizim bir Al
lah'a ondan bir inayet ola!
Diye byk
O zaman Kara Hasan galaba divan eyledi. As-
kerler, ulema ve belde byk kk hep ge
lip
Kara Hasan
Hasan aslan gibi yerinden bunlara
dedi ki:
- Ey babalar! Sizler cmle
niz bu ana kadar hep ve safada idiniz. Her
bir zoru ve her zorun bir
bu din mel'unlar gelip vilayetimiz
nne lenger-endaz bizlere dahi olan
ki: Gya hepimiz bugnk gnde dnyaya gel
dik ve yine bugnk gnde iip ahi-
rete bilelim. Hadis-i ze-
re, kendisini dnyada hemen misafir gibi bilmek
. gerektir. gelenin ecel imesi muhak
Hak: Btn nefisler lm
buyuruyor .. Baki ancak gayri kimse yoktur.
Madem ki byledir, bugnk gnde ne mala ne
rxzka ne de eviada hemen canla Allah
iin din-i mbin cihad-i fi sebilillah ede
lim. Ta birimiz kadar sizinle
Elhamdlillah ala din'il lenimiz ldre-
nimiz gazidir. edici ancak Si-
zinle bu bak
208
Zira az asker ile ok askeri_ bozmak, her
yin sahibi Rabbimizin ezeli bir adetidir.
kalbinize bir korku gelmesin. Allah
erenler bizlere mbarek toprak-
Sultan Cezayir'in gzcleri oktur.
avn-i Huda ve Mustafa ve ciharyar-i gzin-i
ve gaib erenlerin ve erenlerin yce him-
roetleri berekati. ile dinsiz: kafirlere yle -bir endam
keselim ki, ile efendimiz Hayred-
din bize tahsin ve aferinler Ve bizden
sonra gelecek tevarihlerimizi okudukta
rahmetle Nitekim kamiller de-
ki:
Er odur ki dnyada koya bir eser,
Esersiz yerinde yeller eser.
Kara Hasan byle dedikten sonra, gibi
kavrt karar zere Fatiha olunup el yze
Divan savulup gitti. Barc harfilar zeri-
ne pay olundular.
Er gibi
hikmeti bu ya, divandan evvel kalplerinde
bulunan korku, Kara Hasan va'z
sonra askerinin iinden gitti. Kalpleri ay
Geceleri Kadir, gndzleri Nevruz oldu.
Acaba kffar var yoksa yok
asla mhimlerine gelmezdi.
yarar cmleyi yarar eder, bir muhannes cm-
leyi inuhannes eder.

209
Ol mcahit Kara Hasan nkteleri nasihat-
askerini, gibi l iken yeni ha-
yata
Hasan da pak abdest iki rekat na-
maz
olan Hak'tan,
askeri iin dileyip:.
- kafirlere
Diyerek yzn yerlere srd,
- Ya Rabbel alemin! Ben senin aciz bir kulu-
num. Beni din olan' kafirlerin utan-
Yz ile ihsan eyle.
Deyu dualar eyledi.
Sonra Fatiha-i sure-i Yasin ve
leke suresini okuyup el yze

- Bismillahirrahmanirrahim, Allah'a tevekkl et-
tim, kafir ile gazaya niyyet eyledim.
Deyip boynuna
Muhammed-l tutunup, burc- ba-
rular zerine Tedbir ve tedarikle olup,
nizarn ve intizam verdi.
Burla.r zere alemler:i dikilip, ksler
Nara-i Allahekber alem
h er gibi aslan gibi bekler oldu-
lar.
Kffar-i haksar dahi gemilerden sandallarla sel gi-
bi karaya dklp ordusunu kondurdu. Metrisler ka-
kstebek gibi iine girdi.
F: 14
210
Gayri gemilerden bomba,
na gibi Gaziler dahi
hasirin zerine topuna top, ?omba

O gn kafirlerin on pare gemilerini
lar. nk kafir gemileri gayet top
di. Cezayir'in burlannda yoktur diye
hakir amma Hayreddin o ga-
yet muhkem edip toplar idi.
otuz on ve sekizer ol-
mak zere toplari var idi.
O gn ve bomba on pare
gemileri denize gark olunca, hemen alelacele top al-
da gayri
Cezayir oldu.
kt mel'un:
- Mosonegro denen Trkn bu
nu amma, bunu
adam diye yerine ise de bir adam de-
on adam ile benim kuvvetime dur-
mak ister, stnde seyirdip gezer. Ya ben
o gklere o zaman ne ya-
pacak. "'
Dedi. Hasan ile bir miktar zevklenip maska

Sonra Kral:
- bu negro diyanoloda Benim
buraya grnce hemen Cezayir kalesinin
boynuna mendil hak-i pa-
yimize gelip zr diler idi, Hem bu sebeple belki su
. 211
undan geip affederdik. Halbuki ona hi bir
lmden kurtulma yoktur. derkelle edip
ben de onun kendi elimle kesme-
ye yemin Byle iken' zr dileyip haddini
bilmesiyle ylne feragat olunur, bir.
miktar ile vilayetine gitmesine belki izin olurdu.
Amma ben ona bir edeyim ki, olun
caya kadar dillerde destan ola.
Deyip hiddetle geldi.
olan papazlar:
- Devletl Kral, hele evvel bir name gn-
sonu ne olur? sizin
gibi Cezayir'in boynu sine
hak-i pa ye getirip zrn dilerse, szmz yoktur. Aksi
zuhur ederse biz ekildik aradan gayri boynu-
na deriz. Gayri gibi tertip olunur.
Sizin gibi bir krala ne yapabilir? er-
byle ediyor. Yoksa senin bu
kuvvetine Gran Senyr bile olsa belki takat getiremez.
Kan de ki Kara Hasan
Dediler.
papazlar, Kral mel'una ol kadar paye ver-
diler ki, karpuz oldu.
O zaman:
- Ras syledinizi Trke olmak zere Hasan
bir name
Dedi.
Trke bir name gnderildi.
Krab'mn nAmesi
Namede:
Ben ki sen Cezayir kuvar-
212
nadoru Kara Hasan
Namem sana bilip agah ve
gzn pek yar ise
na mendil Cezayir kalesinin
beraber sonra gelip hak-i payime yz
sresin. Belki bu suretle suun affolunup kati olunmak
-tan halas Zira ben ki sen hristiyan kul-
denizde bulup Cezayir'de esir ok, be
nim esire yok, bana nam deyu
vurup ldrr Ben de senin ba
kendi elimle kesrnek iin azizierin yemin
Senin iin elimden kurtulmak
ki. gelip, zrler dileyip,
hak-i payimize yz sresin. O zaman belkim hem elim
den necat hem biraz ile seni
vilayetine gidesin.
Amma Cezayir'i zorla da elime
Btn askerini de ispatadan geiririm.
Sana nam ise, bana da nam Be-
nim stn kuvvete sahip bir kral bi
lirsin. Btn mmet-i zerine ve
ve btn hristiyan mem-
leketler zerine hkmm geer, Senin efendin olan
Tunus'dan papusuz
benden gzn pek Bu byk kuvvetle
bu tarafa gelmekten Cezayir'i Ce-
zayir'i almadan bakanlardan Askerim
ok zahirem ok, mahm dahi oktur. Asla bir
elemim yoktur. bunlar sana malum olsun, ona g-
re benden kork. Sonra bildim deyu zr ba
hane dinlemem
213
.
elisi bu narneyi getirip mcahit Kara Ha-
san'a verdi. Kara Hasan divan Gazi askerler
huzurunda hoca efendi. name okundu. Her-
kesin malumu oldu. Red yine elisi eliy-
le gnderildi.
Cevapta :
Evvela, ey ebedi mel'un ve sermedi
sensin ki, narneo geldi. Ve iinde pohla-
hepsi malumumuz oldu. n ile laf ile ben ada-
ma Cezayir'i ve senin gibi kelpten dahi pervam
yoktur. Elinden geleni koma. sen stn
kuvvetinle ben dahi yoktan var
eden Hem bilesin ki az
asker ile ok askeri bozmak gizlileri ve
Hak hazretlerinin ezeli adetidir. Kafider ile ,
cenk cidal ve harb eylemek
ve ve Allah yce derecelere
sebeptir. Senin gibi nice benlik sr-
mel'unlar Cezayir'i almak gelip
ve mnhezim olarak, ve
bir halde yzleri bakarak
Hazret-i Kibriya'dan ki,
sen onlardan beter olursun! Zira
intikam y-ce olan Hak -
... Sen kalma!.
Kara Hasan
Kara Hasan mektubu va-
da okununca, vay ki hiddete gelip
gibi ka.fir' iken yahudi oldu.
214
- Eh koca Negro, ben de seniQ haddini
mezsem adam
Deyip, gayri kte kt cengi
Amma Kara Hasan kafir
ordusunda gezerlerdi. Her ne grrlerse gelip haber
verirlerdi.
Bir giin katirlerin byk festesi oldu. O gn gemi
lerden sandaHiira o gece yeme
ime edip sabaha kadar glp
Ertesi gn de meclisleri ortada gibi

asla :
- Kimbilir, biz byle mest halde yatarken, belki
Negro Hasan bu gecelikte gelip eder.
Diye gelmezdi.
- Trkler bizim korkumuzdan, burlardan bir
ileri gelmeye kadir

Mcahit Hasan ise halinden gi
bi haberdar idL Hemen ganimet bilip gazilerle
eyledi.
On bin bilir cenk gaziyi
Gece sonra sabaha bir saatte gizli
Hasan nlerine yo-
lundan gittiler. Ay idi.
. yolundan kestirmeden, kafirlerin ordusu
zerine Hem hikmet-i ilahi o gece muhalif yel-
ler esip kafirlerin zerine pus ekti. Gz g-
z grmez oldu. dahi desticten dklr gibi
g?z
215
Bu alametler Allah askerleri .iin
idi. Gaziler ki, kafirler kimi mahmur
ve kimi kpekler gibi uyuyup, gibi
yle ki dnyadan habersiz idiler.
Halbuki gaziler kadar kifilere
idiler.
Hem gr hikmeti ki, kafirler tufan ka-
ve gz
iken askeri yoktu. asker-
leri katirieri grr, amma kafirler askerlerini
grmezdi.

askeri ise yle dzenlik ile gelirdi ki, ayak-
incinmezdi. Gazi Kara Hasan
on bin gazinin nnce gider, her o idare ederdi.
Kimseden bir ses herkes kendi
yere :
- Bismillahirrahmanirrahim, niyyet-i gaza,
kifir! .
1
Deyip, Hasan tfengini on bin gazi
birden tfenklerini haksar zerine
Kafirler dklp
gaziler ekip, kafirlerin kalp.
girdiler. Sere kartal, tarla
girerse, kafirleri yle
lar.
Kafider isem U gndr yiyip imeden ve
gzleri grmez halde. idiler.
Silaha pusata kendilerini buluncaya . kadar
216
gaziler kafirlerin oldular. Kafirlerin
otuz bin idi.
Kafirlerin iine bir bir
t ki, ancak olur. Biribirlerini
Ana buba gn olup, kafirler neye
bilmediler. bunun iin: der-
ler. Hele veya
gnlk mahmur olursa ...
sknceye kadar gaziler
Yirmi binden fazla kafir geti.
Drt bez yz ise esir koyun srs gibi
nlerine ile dverek
ve yrmeyeni yolda kerterek, selamet ve ganimetle
gelip burca girdiler.
Sabah olup, grnp, z nuroyla alemi ay-
kafirler grdler ki, ne
bela boydan ki, ka-
fir tepeler Kelle dersen bostan kesimi
gibi ayaklar ...
Bu grnce gayet ve ol-
dular. Zira asla Trk askerinin gece bur-
lardan edecekleri gelmezdi.

- Trkler kendi
esir
Deyu, kendi yemelerine, imelerine, ahenklerine
bakarlar idi.
- Hemen sonra Cezayir bizimdir!
Derlerdi.
217
RabbiAlemin'in
bile getirmezlerdi. Kendi okluklanna g
venirlerdi.
da bu kadar askeri ile
byle yz oldu,. diye
kafir yahudi oldu.
Ve:
- Bu iyi alArnet
Diye, kalbine korku
Derya gelip
Amma yine de kAfirlik gayretini elden
gemilerden tekrar asker evvelkinden ziyade
metrislere balyemez toplar ekip, o gn kadar
Cezayir'in stne gibi top
ezanma bir saatte, gkte bulutlar
akmaya Sert bir rzgArla
birlikte Alemi ve belA gibi
murlar Az zamanda sel sele
kafirlerin metrislerini doldurdu, kendilerini ise s:rlip
deryaya gark etti.
Bir ana buba gn ki, ya medet Allah! Hak
lutf edip, katirler zerine yumurtadan byk
dolu Kiminin delindi, kiminin gz
cehennemde Neye bil-
mediler.
Derya ise gelip tufana dnd. Kafir
gemilerini Temnitos krfezine kara eyledi. Or
da dahi nice kafirler helak oldular.
218
yz pare gemiden,
kurtulup, kafir yz
ile ekilip gitti.
askeri burlardan, kafirlerin gelen-
leri seyredip, hamd senalar eylediler.
Hepsi bir :
- Ey Rab}?imiz! Gerekten ltfun keremin ok-
tur. Kimsesiz daima elinden
Diye dualar ettiler.
olan gazi Kara Hasan Bey geceleri
koymaz, Hakk'a:
- Yarabbi! askerine sen edip, yz
myesser eyle. Yarabbi! Ben aciz yz kara
kulunu, dinsiz kafirlerin nnde eyleme. Se-
nin ve din-i m bin cihad iin
feda Biz medet ve ina-
yet eyle. Bu kafider gvenirler. Biz za-
senin fazl keremine gveniriz.
Diye yzn yerlere srp dua niyaz ederdi. Ya bu
kimsenin Allah niin mak
bul Hak, Kadi:m'inde:
vereyim, diye Amma yolunda bulunmak
ister.
Kafirlerin bu tufan gelince :
-
Dediler.
haber-
leri yoktu.
219
Yirmi bin esir
Gaziler ve ettikden, sonra, Gazi Ka-
ra Hasan on bin asker ile burtan Varlp ka-
firlere oldu. izni ve Peygamber'in muci-
zesi ile dinsiz katiriere yle bir ki, ya
medet Allah! suyu ile kafir sel
gibi pis cesetlerini deryaya gtrd.
kalanlar ise gazilerio saan kar-
takat getiremeyip firara yz tuttular.
giderim, neyleyeyim are yok,
nme gelir yoksa burun mu
Deyip kamaya
Gaziler dahi :
- Bre kafider nereye! Elimizdenkande can halas
olursunuz!
Deyu na'ra vurup, kovarak giderler iken
denen nehir nlerini kesti.
yzlinden sel halinde idi. Ka-
firlerin ilerde can havliyle kendilerini neh-
re vurdular. Hi biri hep helak oldular.
Tahminen on binden fazla kafir cehenneme gitti. Geri
kalanlar gayri kendilerini nehre atll)aya :
- Mayna sinyor!
Diyerek gazHere teslim oldular.
Gaziler de katirieri birbirlerine esir
edip Cezayir'e getirdiler. Hepsi yirmi bin kafir idi.
Bu kafidere metrislerde olan kara
olan gemilerin ve mhimmatlanm Ceza-
yir'e yle ki Sultan Cezayir eskisinden, Allah
erenler bereketiyle, on kat daha ziyade terakki bulup,
220
marnur oldu. Allah teala kadar marnur ve
zerine karada ve denizde mansur ve mu-
zaffer amin.
Hlasa, byle bir yz devr-i Adem'den beri

zafer mjdesi
Gazi Kara Hasan bu yz sona
kadar Sultan Sleyman hazretlerine
bir Bin kafir esiri de krek iin
gerek Hnkar'a ve gerek Hayreddin he-
diyeler dzd. Btn vezir vzeraya da hep yollu yu-
lunca eyledi.
gtrmek iin otuz pare m-
kemmel kalite her birine iki yz gazi
dilaver tayin eyledi. Her birisi pak ve pakize ola-
rak Asitane'ye gelecek esir katirieri otuz
pare kaliteye ikisini birer karineye ge-
celeri ise' ellerine dahi kelepek vurup dikkatle saat
bekleqiler. nk- bakar gafil olmaya
gelmez.
Gnlerden bir gn mbarek bir otuz pare
tekne Cezayir'den :
- Kandesin
Deyip yola revan oldular.
Uygun hava ile yirmi birinci gn selametle
bol'a O gn ii ile
ttt. .
Gelen otuz pare kalitenin seraskeri Hayreddin Pa-
kendi Deli Mehmet Kaptan idi. Gelip Hay-
221
reddin Hayreddin dahi eski
ok memnun oldu.
Deli Mehmet Kaptan, Kara Hasan
Hayreddin narneyi ve
Hnkar'a teslim eyledi.
Hayreddin o zaman Kaptan olmakla be-
raber Cezayir . bu her
ondan sorul\lr ve o da Ocak'a elinden gelen
ederdi. ve belki kendi b-
ok Cezayir severdi.
lle Cezayir buzurda
Yerine Hasan ise bu kadar yz
eylemesine ok sevindi, dnyalar onun oldu. Deli
Mehmet Kaptan ise Cezayir'in vaziyetini ve
Hayreddin bir bir O da gzlerinden se-
vin mbarek akarak dualar etti.
Hayreddin Cezayir'den Rnkar iin
gelen hediye \ve otuz pare kalitenin kaptan-
ve her birinden gazi al-
som elbiseleri iinde idiler.
Her birinin elinde bir Kendi
dan iftihar ve srurla atma binip Cezayir-
li gazilerio nne geti. hmayun divan ile
Saray avlusu iinde durdular.
alem-penah hazretlerine:
- Cezayirli hak-i paye yz srmeye
dil er.
Diye telhis olundukta, Rnkar hazretleri kafese ge-
lip Cezayir'li seyr eyledi. Sonra hepsine hil'at
222
giydirip yzer verildi. Kaptaniara
yz verildi.
Leventler gittikden sonra, birka hu-
zura girmesi davet olundu.
Hayreddin nlerine hu-
zuruna girdiler. ile Hayred-
din Rnkar hazretleri ile teklifsiz idi. Ge
reken edep. ve tazimi gsterdikten sonra Hasan
namesini koynundan Sultan'a takdim
etti.
narneyi bizzat okudu. Kafirlerin ne
ve hezimete
tafsilatiyle idi. Sonunda ise dev
letin dua edip bildiriyordu.
Namenin tamam oldukta, Rnkar haz
retleri gzleri el Ceza-
yir Hasan ve Hayreddin dua
'eyledi.
- ol mcahit lalam! Hakikaten medh
fazla Cezayir'de yerini koma-

Dedi.
Hayreddin ise :
- Cezayir kulunuz,
ben kuluna da yz kefere esir hediye
Ben kulun dahi hediye eyledim.>>
Dedi.
hazretleri dahi :
- Ya lala! Bize dahi krek iin bin adet esir gn-
berekat versin, dnyada ve ahirette yz ak

223
Deyip dualar eyledi.
- lala, greyim seni, ne yar-
edersin. Sen onlara olacak bilirsin.
Cezayir Tersane-i her ne verilir-
se
Dedi.
Rnkar hazretleri kendi eliyle hmayun ya-
Hasan Cezayir ihsan eyledi.
Bir cevahir oturtma elenk ve bir ve
bir sarnur krk ve bir cevahir saat ve bir sancak bir
gnderdi. On pare yeni kalite ihsan eyledi ki
her zerine binmece tamam idi.

Cezayir'li otuz her birine mahsus konak-
lar minden verildi. yle ki bakla-
vanncaya kadar gnderildi. Leventle-.
re de ikramda bulunuldu.
izni ile kalite asker topla-
.rnak iin Akdeniz'e gnderildi. dahi etrafa bay
raklar asker beklediler.
Tahminen iki bin kadar yeni
Gnlerden bir gn bulunan otuz
pare Cezayir kaliteleri Ocak'a ait mhimmat
teknelere doldurulup edildi. Bir mbarek saat
gzeterek ve Hnkar haz-
retlerine v a e.dip Sarayburnu'nda er kat ve
eyledikten sonra yola revan oldular.
Hiinkar dahi o gn gelip
seyr eyledi. El
Ocak iin ve gaziler iin dua
224
Tekneler ertesi g? tenger
endazolup Yeni teknelere alabildik-
leri kaQar doldurup, tamam adet
ka'lite olmak zere oradan yola tevan oldular.
hava ile on yedinci gn selimet ve gani-
metle sultan Cezayir'e O gn yle bir
eylediler ki ancak olur.
Ertesi sabah ga,laba divan Deli Mehmet
Kaptan gelip Hasan hal
lar.
Deli Mehmet I<;aptan,
hmayununu Hasan verdi. O dahi pp
koyduktan sonra hocaya verip okuttu.
hmayun idi :
Sen ki lalam Cezayir-i garp Gazi Hasan
Selamdan 'sonra, namen mikebince pay-i
bsrevaneme gnderilen ve bin kefere
Berekat versin .. Dnyada ve ahirette yzn ak olsun.
Daima lizerine mansur ve muzaffer
Dindar, yarar duydum. ol
man ile sana Cezayir-i garp verdim, m
barek olsun. Dahi on adet yeni kalite
Ve sana bir elenk
ras edesin. Dahi fahiremi
eynine ras devlete dualar edesin. Dahi sa-
na bir sarnur krk ile bir cevahir yzk ve bir
saat ve bir cevahir kabza sonkur ve bir alem ve
bir g?nderdim, bergzar edinesin. be-
line gazalar edesin. Ve bizi dua ile ana-
Hak teata olup elinden tutsun.
225
Berhurdar ol
O zaman Gazi Kara Hasan Cezayir-i garp bey-
lerbeyisi oldu. Adalet ile hareket edip Hayreddin Pa-
gibi nizarn ve intizam verdi.
Hayreddin' Kara Hasan
name ise idi :
Berhurdar ol benim
huzurunda yzm ak eyledin. Hak sen ka-
da iki cihanda yzn ak eylesin, dnya
durduka zerine muzaffer Bana gn-
yz kafiri hediye ey-
ledim.
Hayreddin Cezayir valisi Hasan onun
keferenin olarak iki kat fazla he-
diye Ocak iin ise o kadar mhimmat
gnderdi ki ancak olur. Mesela aka ile
gelse bin kese aka
devlet da her birinden Hasan
muhabbetname ve hediyeler geldi.
Ertesi gn mbarek Cuma olmakla, Gazi Hasan
pak giyinip berg-
zar gelen sarnur krk zerine giyip cevahir oturt-
ma. elengi Cevahir
geirip, gnl cevahir saati koynuna soktu. San-
cak ile stne dikti. yle som
gzel idi ki, bir gren adam bir daha grmek is-
terdi. hepsi Sultan Sleyman haz-
retlerinden Cezayir Valisi Hasan teberriiken

Hasan bu ile geip yerine oturdu. Yer
yerden biitiin alimler, sa1ihler, mcahit gaziler ve reis-
F: 15
226
ler, kabile ve yollu yolunca gelip,
mbarek olsun, dediler.
:
- Devletle bin
Deyu devlete dualar ettiler.
Sonra sumatlar taam. seb.il olmak zere fa
kir fukara yiyip itiler. gayri
ya kadar herkes doydu. ve
mis gibi kahveler nehir gibi iene minnet idi.
Koca gazi Hasan bu gn
olarak mslmanlara ziyafetler eyledi. Ve gtin bur.
lardan top ile sr\tr eyledi. Yetim
lere hasenatlar eyledi.
manlara kanlar
Kral zntilden
kendi z ile maj!l\tp ve
bir halde kftfir Gazi Hasan
Cezayir ve
bu kadar ve ltf mazhar ol
duyunca bir ah ekip :
- kurtulduk derken, yine belAya
duar olduk. Bu adam yerine vekil
bir sultat iken benim gibi bir ulu nam sa
hibi kuvvet kudretini ile berbat ey-
ledi. Salt gcle gelip yerimizi tuttuk. Bu
l;:adar hazine kesecek karada Karaya
gemilerimizin da yine
bizim askerlerimizden esir eyledikleri hristiyanlara ta
Hem esirlik, hem yz lp giden
ler de caba. Evvelden Cezayir bir iken bizim ma-
227
yUz kat kuvvetli Bi.Zoe bu ettikleri ise Oran
ok geip, bir adam
. iken Ce:&l:lyir'e vali nasb olundu. s.onra ny
bizim .

cehenneme
gitti. ,Yerine oitlu kral oldu.
Hak teala klifirleti ehH korkusu iin
ae karada ve denizde daima majtlp ve peri
ey1esitt, Ve lslftm askerini her zaman. Ufirler ze-
mansur ve muzaffer &nin ya Mu'in! Ve
Hak sultan Cezayir'i sonuna kadar
mur ve mesut eyleyip dnyalar durduka
amin .. '
son gUnlerl
hikayetirniz ol gaziler Hayreddin
gelsin :
Cezayir, va\isi Hasan otuz kalite ile
ketlll ltan hazrederine hediyeler gnderip,
.mazhar Cezayir'i almak iddi-
gelen ve ettik-
leri gaza ise ziyadesiyle gi-
derek! Cezayirli dualar ve Hayredi:lin
.
- Greyim la la seni! Cezayir benim
te H Ol Ocakla Allah ey
lesin senin dahi Onlara olacak
bilirsin. imdi Tersane-i onlara
olacaiC" veresin.
Deyu tenbih. idi. .
' 1 .
hikayesi idi. Amma bu
mahalde mUnasip tekrar zikr olundu ..
228
Hayreddin bu yce emre uyarak ve hem ger-
ekte kendi olmakla, hazretlerinin
ile Cezayir gerekli Cezayir tek-
.nelerine doldurdu. Onlar da Cezayir'e gittiler.
Epey bir zaman getikden sonra dedi-
kodu etmeye her yerde
komaz, derler. Devlet zmresinde Hay-
reddin sevmeyip haset edenler :
- ona, Cezayir bir
miktar ver demekle. mirinin btn ver de-
medi ya!
Demeye
Bu sz Hnkar
hazretleri :
- Lalam Hayreddin Cezayir her ne
verdiyse, benim hmayunum ile verildi. Lala-
nun benim kimse bu
masm!
Dedikte, zmresi kendi yzleri karasiyle
Bir Allah ola, var
eyle ki ol ne ola,
Hayreddin
Hayreddin hazretlerinin dedikodulardan
bir miktar idi. Hasta oldu. Dil
olmaz,
Eceli gelip vakit saat olmakla U gn sonra
vefat etti. Cuma ve Kadir gcesi idi. Bu fani alemden
cbedi aleme geti. lnna Iiliahi ve irma ileyhi rfidun.
Mbarek Hayatta olan
kaptan piridir. Zira AI-i Osman devletinde
229
ilk Kaptan olan odur. Devlet-i Osmaniyye'nin ?er
ya ve Tersane-yi Amire'ye nizarn veren odur.
hala I<.aptan hil'at giydiklerinde mer-
hum Hayreddin medfun makam-
da giyinir, dua ededer. Yemekler verilir, fakir fukara
yerler.
olsun. Defalara ve kera-
metleri bir veli, gazi, mcahit kimse idi.
Rahmetullahi aleyh.
Hayreddin y4d bu
mbtlreki, Seyyid Muradi Reis 941 sene-i hicriyye-
sinde merhum Hayreddin
dinleyerek tahrir idi. Zamanla
cihana bulunan eserin bir
da 1194 Cezayir'de sakin Alt Hasan
Kastamoni kaleme
1392 ise, mukim abd-i
pr mesavi Halil Mehmed
Bursavi, mezkur Trke-
sine ve ldtin Ve
esere vererek yeni bir
nsha eyledim. Allah, vali .
deynimize, btn
m'min ve m'minelere, mslim
ve mslimelere, ve
vefat gazilere,
mcahitZere ve
rahmet eylesin, amin,
bi-hrmeti seyyid il
mrselin. Temmet-
l kitab, b1-avni
M elik-il Vehhlib.
Zilka'de 1392

J 9 7 2.
ldTAP
Rii'ADE OLUHAN

Aktepe, Mnir
Ali Seydi
Arseven, Celal E'sad
Bayar, Mehti
M. Celalettin :
Afif
Cezar, Mustafa
Hami.
J!'erit
Duran, Faik Sahri

Gray; Ltfi
Halil
Hamid Vehbi
Hseyin K.apri

Enver Ziya.
Katip
Barbaros Hayreddin (Mey.
dan Larousse, c. 2)
O:.mani,
1330)
Sanat Ansiklopedisi, 1943)
1943)
Itallano - 'l'urco - (Mi-
lano 1968)
Den:iz Harp Tarihi, fe.
1970) ..
Tarihinde Levendler,
1965)
Tarihi Kronolo-
jisi, 1971)
. Trke Ansiklopedik
Lgat, (Apk. 1962)
Byk Atlas, (Viyana, ts.)
Akdeniz ve Trkler,
1933)
1968)

13211)
(c. 2 cz. 21,
1301)
Trk LgaU, 1928 1943)
1290)

libn Ansiklopedisi, c. 2)
Kibir F'i Esfar- :Qihilr,
1329)
234
Kou, lf;etat Ekrem

1'rllt
MeNally, Raftd.
M1!!bmed .S&ll.bi
Mehmtd
Necip
ngttr. :
Mehmet Zeki :
(Redhotstle, J. -w:>
Seyfi., AH J\tt:a.


S6.mi

Tietze, A.
crun nn K'I:U'Um\ll

HUseyin
Tilrk Kufam \le Sll1elime
Shltltll. talt)
Barbaroa tl&yre4d!n 'hfa, d.t.
'lts5)
XYJ, 1Uc GeUbo
lU, MMDWMI, -e. 5,
1181) .
w .
AU Bey'ln
lti&)
...... 'WDlld Atlal, (V&&..
iL) .
'Kaamh-l !118,
........ BaltJolnoe-1
(tft. 188t) .
.(Ta-
'Bnotlmeaf !Meema-
- . tst. mt)
8hMtiU.
'" Te.
rfm.Jerf 8111111. d.t.lM)
fhL)
B&tbares 1'111)
x.amts-1 'Balui, (ht . .J91'7)
A1lm, f.ht. '1815-
l'Slt)
(blllt7)'
XVI.
'DlH, fJI'uad 'Kipl'lll
s. ht. l'IU)
'XVI. Sldnde .Vemfef
IJ8t, e. t,
'W. 1111)
Tanala (A!IIL l'M3 -
JIW)
:onwwn Mertrez
lWlr!ye (Attk. tMl)
-1-
ne. m, AB.
Ab
hayat
Abdal
Acem
Acem
Amaz
Ada aralan
Adana
Adavet
din
Agah etmek
donariina
Ahfii.d
A.bmet

-A
su.
Hayat suyu, ltimszlk ikisi.
Garip,
2. Arap olmayan, Arap.
tan gayri.
tran torunu
Birinci Tahmasb. Irakayn Seferi
(1534 - 1536) bu-
lunuyordu.
Uzak,
Ege denizinde Trklere ait adala-

O tarihte Adana ve havalistnde
hkumet sren
Beyi. Trk Memllikleri
devletine , idi. .

Din
ikaz uyarmak.
Byk harp gemilerinden
kl donanma.
Torunlar.
At Barbaros'un mi
safir edildijti Ahmet
O
Derya. bu idi.
ok gzel, en gzel.
238

Aktarma


Alabanda
vermek,

,Aleyhillane
lll

Aman
Amel etmek
Anabolu
Andirya Dorya
' :
..
.
devrtnQ8 esJtt btrh
nu.
yfl.
(lekte gtUrUten .
Aktarma. aemfyl idarE!
mUrette):Jat. .
asil, en. iyi.
()emUerin ild yan ie-
gelen
:Haddini bildirmek, vermek.
(Metinde:> 'l'op yar
Hep birden
etmek.
Albura. Aksi tarafa evirmek.
dUrmak. '
Bayrak, sa.ncak. iin dUti
len
L4nttt olsun ona.

vmek;, dtm etmek. 2.
bUyk zMlara me
El sz ile
mrU devietinle bin
olsun,
olma senden
bUyk Allah var... gibi.
Eman, teslim olma. iste
me.
grmek,
di Rdmania, Nauplion. MO
do{tusundaki Nauplfa kr-
fezinin kuzey vs
kale. VenedikHlerin elinde bulu .
nuyo'rdu. . '
Apdria Otia 0468 - 156()).
hur amirat. Kendi he'&a
ve devletle
rin donanmatartria
maceraperest denizci.
Anka

A
"--
Avam
i eylemek
A'VIenya
Avn.J.Hud&
AyA




Azad

239
kut.
Gem1 borduma clerece
yandaa p1eA :Ur&Pr.
AfLP 't'canq.
xr.vutun 11)111A taklca. Ba.
teriQt t.iD .. J' toplao
)'atJfP dlrm'df"' ..
: . Qolc r pm.idfn
meydana plen wo.
Devle$ ec.\tlen
pllr, .-na&J.
1
.
!ula,
;eri e4epallot tzitr.
tlllm talim orcSuau.
Jk. Pertambesin

baffehri,
:Rahat, HIJSz;


.Atet libf , . .
eskidert Hipodrom
. denilen flmdikt Sultanahmet tner

Halk.
Yrtmek, ilerletmek.
Otranto,

. :

Acaba.
sUr'atH.
Aya M:avri, Santa Mauru. 'Yuna.
ve ll
bir ada.
Bozuk usul, Adet.

8rbest
YiyeCfJk.
240
Azim ,

Azizler
Aziz-n zntlkaam
Babasma
okutacak
Badbin
Bide
Babr
Baki
.Balyoz
Bank


Bar ko
Barselona


Byk.
yce.
Hristiyan (Metinde
teki kut-
sal mefhumlan da bu ibare Ile

Aziz ve intikam (olan Allah).
-B-
.beddua ettirecek,
evlat.
Yelken.

Deniz, derya.
ebedi.
Balyos. Venedik Cumhuriyetinin
Osmanh hkO.meti nezdinde bulu.
nan elisi.
Bk. Oturak.
Reis'e, (Hayreddin
hristiyanlann lakap.
(Ya2ma nshada daima bu
de gemekte, Barbaros, denilme
mektedir.) '
Daha ok yk kulla-
mli)n byk
gemi. dz olup, iinde top bu-
lunurdu.
Yelkenli bir
kuzey
kil eden Katalonya'mn Akdeniz
. safiilinde eski merkezi olan
hur
Geminin n ileri pruva.
Kumandan, reis,
kara etmek

Becaye

Beled-i Unnab
Belgratf
Bende ekmek
. Ber
Berhurdar ol
Bestiye

Biat
Bi-hrmeti seyyid-il
enbiya-i vel- mr-
selin
Bilal-i
Bile
Bi-minnet
241
Batmak veya eline
rnek tehlikesi kalan
geminin,
iin taraftan karaya bindiril-
mesi.
26 - 30 krekle yrtlen ve
her 6 - 7
ekilen harp gemisi. 600 kadar
ve kumandan
gemisi olarak
Cezayir'in Telis
(Dellys) ile Cicel (Djidjelli) ara-
krfezde li
man Bougie.
efsanevi ressam.
Bab-l Unnab. Tunus'la Cezayir
Sardinya g-
ney Bone.
Bugnk merkezi
olan Tuna ve Sava nehirle,
rinin yerde bulunur.
1521 - 1867 Trk idaresin
de
Bayrak .ekip teslim olmak .
Kara, toprak.
Nasibin ikbale
Aptal, ahmak.
semt.
Tabi olmak, hkm-
kabul etmek.
Nebiler ve resullerin efendisi
(olan Hz. Peygamber) hrmetine.
Hazret-i Peygamber
ilk okuyan zat.
birlikte, beraber.
Zahmetsiz.
F: 16
242
1194
1392


BGealamak



Bolaykim
Borikoluk

Byle
...
Bu din
B un
Burnunu eldirrnek
Biis etmek '
Byk kan
Cazuluk
Cem'an yekiin
Cemi'
Cemiyet
Cemiyet etmek
Ceneral
Miladi 780 tesadf eden
Hicri
Miladi 1972 - '73 tesadf
eden Hicri
Birer tane.
Kuzey Biskay krfezi-
ni iine alan eski bir eyalet.
Pocalamak, geminin geri dnme-
si.
Ege'de Anadolu'nun gney
liman.
ve Ge-
libolu ucunda hisar.
Romanya'da Moldavya eyaleti.
Ola ki, belki,
(?) Acemilik, cahillik,
koruyan ve
bakan
: Byle gnlerin,
da byle (berbat) olur (el-
bette).
Macaristan
Dar, zor,
Gururunu
pmek.
Asil.
-c-
Byclk,
Toplam olarak.
Btn, hepsi.
Topluluk.
Toplanmak.
General. ve Avrupa do-
amirali, kaptan
Cenova
Cerbe
Cerrah
Cezlre burcu
Ci eel
Cihad.
Cihar-yar-1 gUzin
Cizye
Cunda.
Cuma ta


Cmle
peneli
akmak.,
apul
ar



243

krfezde bulunan ta-
rihi 10 . .;.... 19. de-
vam eden Ceneviz Cumhuriyeti-
nin merkezi.
Tunus'un Gabes krfe
zinde sahile ada.
Tabip, 'doktor, operatr.
Cezayi;r'de Adakale.
Cicelli. Cezayir'de Becaye'nin do-
liman
Dini yaymak ve korumak iin ya

Hazret-i Peygamber'in drt se
kin dostu: Ebubekir, mer, Os-
man, Ali. '
devleti idaresi
erkeklerinden a
bir vergi.
: Yatay serenierin (bk.)
rica.
ayaklanmak.
Tahta otUrmak, sultan olmak.'
Hepsi, btn.
_,-
: Atmaca gibi cesur, kahraman.
tfek.
Yatma.
: . istemez. (Olacak olsa
rek ... beytinin Ne yapar
san yap, tizl veya ola:
cak olan. olur.)
casus. .
:. Casusluk etmek, ihbar etmek. '
ok vazifelerde
bir saray
i'
eki
ektiri
etr
evgen

uha
Dalalet

Denli .
Derkelle etmek
Dertmend
devlet

Diba
etmek
Din-i mbin
Dinlendi
Dira

saymak
Rum
Diyavolo
941
Odun vs. tartmak iin
byk terazi. Bir 250 kg.'

Hem krek, hem de yelkenle y.
rtlen gemi

bir. cirit.

2 km. gney

Yn
-D-
yolda bulunmak.

Kadar. Bu denli: Bu kadar.
kesmek.
Dertli.
'
Devletin deva-

Toplamak.

Gnl almaya
Hak ile . din,

Dinle,
Arnavutluk'un, Adriyatik denizi
ve Tiran
hir.
Uzak tutmak, esirgemek.
gemilerini birbirinden

Roma lkesi, Anadolu.

Miladi 1534 - 1535 tesa
df eden Hicri
945
948
Do lama
Don
Donanma
menhfise:


Dlger
. Ecel terzisi
E dna
Efrenc


Ehlen ve sehlen

Elhamdlillahi ala
din-il ve
tevfik-il iman
Elhamdlillahi
min Rabbi
EI-hiikm Iiiiah
245
Mila-di 1538 1539 tesa-
_, df eden Hicri
Mitadi 1541 .....:. .1542 tesa-
df eden liicri
ste giyilen, cbbeye benzer, n
elbise.
Elbise:
olmak, sslenme.
2. ok gemiden meydana
topluluk.
donanma, donan-

(bk.
Ezmek, topa tutmak, yap-
mak.
Marangoz.
-E-
Azrail.
avam.
Fransa Birinci Fransuva
(1515 - 1547).
stne, (bir
Ege denizinde Yunan
ok b-
yk ada.
geldin.
Gney sahilinde liman
Almeria.
Bize ve
Allah'a hamd olsun.
Hamd olsun bu Rabbimin ihsan-

Hktn takdir Al

246
Elindeki
...
.
....
Elini ekntek:
El-iyaz billah
Eman
Emir Sultan
felaket
Enaniyet
Enbiya
Endls
Engrs
Erhamerrahimin

Esselat vesselam
aleyke ya Re-
siilallah
. Etrak
Evliya
Evsaf

gam
sulh . iinde
.
Azalmak, bitmeye
2. ekinmek,
Allah'a
Teslim olma, 'isteme.
2. Emniyet,
Trbesi Bursa'dan
hur veli Mehmed Bu.
bari.
Felaket Dertler, bel;lar;
Benlik, gurur.
Nebiler, peygamberler.
sekiz ida
resinde kalan gney
Macar '0516 -
1526). Moha Meydan Muharebe"
sinde olarak kaarken
Tuna nehrinin bir kolu (metinde .
zerindeki Kara-
su ..
Son Macar
En merhametli olan (Allah).
helal

Salat ve selam sana olsun ey Al
Resl .
Trkler.
Veliler,
zellikler.
Demek,
Gam gnleri.
-F-
Fantazya
(Metinde:) intikam.
Fa ro
Fatiha
Fatiha etmek
Fecir
Fehva
celil-l kadr;
Fes te
Fetva
Fevc fevc


Fitkate
Fi-sebilillah
Fitne kaynatmak
Foa
Fora etmek
Forma
Formada
Formentera
.
' .
247
Bugnk Portekiz'in gneyinde
bir
Kerim'in ilk suresinin

karar verdik
ten sonra harekete gemeden Fa
tiha suresini okumak.
Tan yerinin
Mana, kavram.
Kadri _yce ferman, yksek
li emir.
Fiyeste, bayram,
Bir mesele huku-
ku aliminin h
km.

Btn yelkenleri kullanmaya m
sait rzgar.
Eskiden harp gElmilerinin byk
direklerine (grandi) ekilen ensiz
ve uzun sancak.
Her 2 - 3 ekti-
10 - 17 hafif donan-
ma harp gemisi. 80
Allah yolunda, Allah iin,

Fesat,
mak.
O tarihte
bir sancak olan Izmir'in krfez
bulunan
zmek, amak.
rnek, plan.
vermek.
Balear
biri. i biza
gneyindeki kk
i 248
Forsa
Forsa saneak.
Frenctstan
Frenk
Fund o
Gabya
. Gadlr
. Galaba.
Galere
Ganlmet
oark etmek

Gedi
Gen


.
Gidl
Giriftar.
Grne
Zorlu, kuvvetli, 2. H*'rp
gemilerinde krek eken. esider.
: ;Fors Geminin kime ait
gsteren sancak.
Fransa,. Avrupa.

.
:
.
. .
.
Mslman olmayan ..
olan demirin
iin verileri emir. Demir
atmak.
-G---
Ana direkierin seren-
ler
. zulnl .
Kalaba; ok, .
. Akdeniz'de, yelken ve krekle .y
ryen, altlan dz, gemi
Gali. .
mal!. 2. Bek-
leomeden gelen bir imkM.
. .
Din yolunda
Fakir, dilenci.

Kalbur, iri delikli elek.
gneyinde; Endls
devletinin
hir. ..
Gney Sierre Neveda
da silsile-
si. bu. ku-
zey
Namussuz, pezevenk .
mptela..
Grnmek, meydana
Gran Mastor
Gran Senyr
Gubar
Gulim .
GUctUe _ :
Giilbanki Muham-
medl
:
vermek
Habbe
HablM Ekrem
Hadden
yastan efzun
Hadis-i
Hak

Hakklyn
Hik ol ki Hudi ...
Halis
249
Grand Maitre. Rodos
nin reisi, devlet
a."2am: En. bUyk stad demek
olup, da bir
rtbedir.
Byk Bey, efendi. Av-
Sultaruna
verdikleri
Toz.
gzel erkek ocuk.
G ile, zorla, zahmetle.
Bir ve ahenkle ok.unan
dua .. yerlerde okUnan mU-
teaddit glbankler
olan
Hristiyanllkta, papazla.ra, insania-
nn gnahlanm affet-
me vereq,/bir Adet.
Ders vermek, haddini bildirmek.
-H-
ok kk zerre.
. Peygamber.
Hadsiz
Hazret-i Peygamber'in sz.
Toprak.
Byk zatlarm
huzuru.
iin, iin.
Beyit : Sen toprak gibi mtevazi.
ol ki, Hak senin mertebe-
ni yceltsin.
Kurtulma.
250
H alep
1W.i
Halife-i resiil-i Rab-
billalemin
Halife-i riiy-i zemin
Halk-ul Vid

Haramzade
:
Harem
Harf-i savm
Has bi
Hased-i kalb-i aduv
Hasekiler
kelam
Hatem-i Tai
hmayun
Ha vas
Ha
Hayreddin
Haza min fazh
Rabbi
Hazine
Hazinedar
ve bugn-
k Suriye iindedir. A-
nad.olu'dan Suriye ve Irak'a giden
yollar zerinde olup 1516 - 1918
bir vilayeti idi.
tenha.
Alemierin Rabbinin Peygamberi-
nin halifesi.
Yeryznn halifesi..
Tunus ve liman
burcu.
2. Muska.
Pi.
Mekke ve Medine
Aile
kelimesi.
cretsiz, beklemeden.
kalbindeki haset.
1. amirleri
olan, hizmetkar ve m'uha-
haseki , (2. Saray
cariyelerinde bir mertebe: Hase-
ki.)
Szn
ile efsanevi
bir
ferman.
Yksek tabaka.
Hain, ihanet eden.
Din'e dokunan.
Bu Rabbimin
1. Devletin mal ve ta-
2. Bir yerden gn-
derilen ok miktarda para.
mal ve
yeri idare eden ve koruyan me-
mur.
Hazine-i Amire
almak

Hidayet
Hilal
H,ll'at-i fahire
Himmet-r rical
takla-ul cibal
Hisar
. Hisar eri
perverdigar :

Hulle
Hutbe
Hsn- nazar
Ilgar
Ispata


251
De11Iet hazinesi, hazinenih bulun-
dugu yer.
zevce olarak nikahlamak.
Domuz.
yola bul-
mak, mslman olmak.
p, krdan.
Hkmdar veya vezirler
dan, birine sevgi ve mka-
fat olarak giydirilen kaftan.
Erierin devirir.
Kale.
Kale .
Besleyen ve terbiye eden Allah.
Yarasa.
Belden ve belden
hacaklara giyilen elbise.
tinde: Geminin hulle
gibi sslenmesi.
Cuma minher-
den sylenen szler. Hutbede za..

Gzel merhamet\ ve ltufla
bakmak, etmek.
-1-
Drt nala at
Spada,

-1-
Peygamber. Allah'a ima
sebebiyle Nemrut
gl bahesi ol-

252
lbrabim
lcizet

Hudi ve
Mustafa :
.....
donanma

. :
feta.bnMeke
siircst


nsa
(1493 - i535> Kanuni s-
leyman'a on e..
den Damat
de iken diye
edilince ccMaktub dendi. As.
.. Barbaros Hayred-
din Pwfa 1533'de gel-
. dijti zaman, ordu ile Halep'te bu.
lun,uyordu. Sadrazam ve seras
ker idi.
lzin, msaade.
En gzel en tesirli sebep,
hayat (bk.).
. ve Hz. Peygambe
rin mucizeleri (sayesinde>.
Hafif harp gemilerinden. meyda.
na gelen donahm.a, hafif
ma.
Preveze Aya.
mavra <Santa Maura)'
gney ucundaki .koy.
Porto-:figo.
Mora ile Yunan ara.
Korint krfezi' sahilinde
kale. Lepanto.
Kerim'in 48. silresi olan
Fetih sftresi. piz sana
bir zafer yolu di-
ye
Allah sabredeplerle beraberdir ..
Gzel ve edebi yazmak.
tri.det

-: Dilemek, istemek, arzu.
ince bir halat ile ucu-
na Denizin
ve dibin tes.
pit etmek iin
Iskandili elden
rakmamak




tspanya
lstanpa

lstihza
lstlndll
tamam etmek

Ilmam

.
.
.
..
253
olmak,
Geminin sol
Sancak).
Akdeniz ve Nil
nehri deltasmda bulunan
ve
Sultan Bayezid'in son ve
Yavuz Selim'in ilk derya-
..

Metindeki iki
birincisi: Katolik Per-
dinant (1452 - 1516) Endls
Devletini budur.
cisi: dir.
1516 - 1556. et-
1519'dan itibaren ise Alman-
ya imparatoru da
ve resim iin ba-
etmek: o.

Namaz belirli oku-
duktan sonra, ilgili
bir rya gnnek niyeti ile
iyi. veya kt
mana
Kmseme, alay.
istendi!. Ege adalarmdan.
boz'un gney bulunan
Tenos
ldrmek.
Krek ve yelkenle hareket eden
sr'atli tekne.
kuz;ey
Ege- Skyros.
Korsan, haydut.
254
-K-

Kaba :



K adir
Kadit
Kafir
Kafir iken

Kafir iken yahudi

Kaftan
Kahhar

Kalafat
KaJe
Kalite
Kaltaban
olmak ..
ok
orman.
adet
Her 4 - 5
ekilen 25 gemisi.
100 ve 13 topu
gemisi Gali veya
galer de denir..
Kadir gecesi, Leyle-i Kadir.
Kuruyup (Hayretten)
kesilmek.
islamiyeti kabul etmeyen.
Daha kt bir hale daha
berbat olmak.
:ak. Kafir Iken meclisi olmak.
En ste giyHen elbise,
en tari.
Kahr edici, <JZiei, yok edici.
fkelenmek.
Su girmemesi iin geminin gver.
te ve i kaplama
stp srp
tan sonra zerinin zift veya rei-
ne ile
Cezayir'de (Oran) 100
km. kadar ve Meske-
27 km. kuzey
vadi bir kasaba. Kal'a-i
Beni
19 - 24 donanma
harp gemisi olup 220 ta.
Galyot, kalyota veya galita
da denir.
Korkak, tembel,
Kalyon
bitse bir ...

Kande

Kandilisa
Kantar
1
Kapak

Kaptan
derya
Kaptan
Kapndan
Kapudane
255
Yelkenle hareket eden harp ge-
misi Karaka, bara,
la, burton gibi <;ok
nareket kabiliyeti
az daha ziyade
yat iin
Beyit: bu-
nu iyi bir sarur. Bilmez ki le-
alii.metidir .>)
kancaya benzer, ince donan-
maya dahil gemilerden . bir tekne.
on ifte k.reklisine
binerlerdi.
Nerede, nereye?
Kaftan gibi bir elbise, kan-
tura.
, Yatay ve serenlerle yan yel-
kenleri kullamlan ha-
latlar.
Bir ls. 62,5 kg. kadar
olup, bir eki drt
Kalyon gemi. st g-
vertenin .alta iki
batarya topu bulunan harp gemi.
si.
Saray amiri. Ma-
beyncilik gibi, m-
him de giderdi,
Reis.

Kaptan
bahriye de-
niz kuvvetleri Sonrala
n zamanda bahriye
Kaptan, reis.
Kaptan tekne.
2. Kaptan muavini, Ter-
sane
256
Karakulak

Karine
Kasavet

Katalan
Kat2,lonya

'kadim
Kelime-i tevhid
K elp
Kemha
Kerben
K enel
. Kertinek

Ketbda

\



la
Cas us.
bir cins
Geminin bedeni.
Keder, znt.
Herkesi gldren, sohbet;
maskara.

kuzey Bar-
blge.
Sz, fi}dr, hkm.
Kerim.
sz.
Kpek.
kadife, ve tel-
Ierle elbiselik ipek
istemeyerek.
Bir "ls.
ldrmek.

idare eden.
ve
run krfezi Anadolu'nun
bir olan byk ada. Ana-
yurta 44 mildir. 1570'de
feth olunarak 300 Trk idare.
sinde Trk.
Geminin arka sonu, pu-
pa.
Gerilemek, kamaya yz tutmak.
Hep birden
la hcum etmek.
Hafif haber-
ve karakol hizmetlerini ya.
pan harp gemisi. Ticaret 1in de

Askerin toplu halde
yer. sefere
oturulan yer.


Kale
Kirvan
Kitap .
Kitap kavn

Koltuk
' '
Komandor
Koro n
Korona
Koroz
Korsanbk
Kos ta
Koz
Kudfun
denl
Kulak clanek
Kul tilfesl
Kumana
hAksir
257
Cesaret edememek.
Erkek ocuk.
Karistos (?) :
un glineyinde msta.hkem mevki.
Kayruvan. TUnus'un gneyinde
bir. ' '.
Kur'an,
Kur'an'ni emri.

Koy, krfez.
Commandeur. zea.met sahibi
valye.
Mora'mn gney sahilinde ka.le.
Ta.
: Kontoz (?): Byk devlet adam,
-giydikleri bir stlk
elbise.
. deniz ticaret. ve fla
sekteyeugr&.tmalt veya m-
sait yaparak
zayiat verdirrnek ve
karmak iin deniz
sadece
ve soygun iin da
bu isim
.
Ceviz.
Ayak basmak, gelmek, vannak,
kadar. ok dolu.
Dinlemek, ehemmiyet vermek.
Devlete resmi asker ve :m:e.
murlar.
Kaloma '?> : Demir olan
geminin zincilinin denizde bulu-
nan
kafirler. Toza bu
katirler. ,
F: 17
258
Kll nefsiD
ziikatl mevt

U havle ve li kuv-
vete illi blllih-11
aUyyil azim
La la

lter nefis lUm (Kur'-
Kerim, Al-i sresi,
ayet.)
-L-
Muhasara edilen kalenin duvarla-
barutla uurup iin
.yer yol, tnel.
Kudret ve kuvvet ancak yce ve
byk olan
Tecrbeli devlet
da sevgi ve belirten bir ta.
bir.
Lenger- endaz olmak:
al renkli;
Demir atmak.
Levent.
teyle-i Kadlr

Limanlamak
Mibud-u bi-zeval

Mahsur
Mahzenlemek
Makhur
Makrama
Harp gemilerindeki deniz
eri.
Kadir gecesi.
Ganimet s edinilen li-
sahibine verilen pay.
Rzgann ve denizin sa- .

-M-
Zevalsiz, olmayan ebedi
olan
Kuzey Afrika lkeleri.
muhasara
Depo etmek.
Kahra
BUyk mendil, bir

Makul

Mansur
Mar
Martilm


Mayna
Mayorka
Mefhar-i mevcii.dat
M el ret
Mekan
Melamet
Mesih
Mesrur olmak
Metbii.
Metris
Meyyit

259
Akla uygun,
. Devlet hizmeti, yksek memurluk,
makam, mevki.
.
Kannca.
Martiko. da denilen bir
yelkenli gemi. ga-
gaya benzer idi.
Marsa- Scirocco (?):
Malta gney
liman.
Gemimn nden ikinci (grandi) di-
en altta bulunan ana. se-
ren.
Herhangi bir halat veya pa-
langa
2. Teslim olmak.
Balear
en
iftihar
yet. Hz. Peygamber).
Buyk, iri.
Bulunulan yer.
Azarlama,
Hazreti
Sevinrnek, memnun olmak.
Kendisine tabi olunan, idaresi al-
girilen.
Harp askerin korun-
iin toprak engel. Si-
per, istihkam.
l, ceset.
O tarihte ve Suriye'yi iine
alan Trk Memlkleri devletinin
sultam, Kansugavri (1501- 1516).
260
Mi dilli
Minorka

Mi ri
Misine
Miskc;!t
Mismar
gstermek
Mizan
Mizana
Molla Hnkar
Mosonegro
Muammer
Mustafa
Muhannes
Muin
Mukabil olmak

Mu ton
Muzaffer
Muzmer
Ege denizinde, Anadolu
Edremit krfezine
byk bir ada. 1462 -
1912 450 sene Trk idaresin.
de Trk
Balear
biri.
gs-
' teren ayna.
Devlet bey lik.
Mora
Sama kk
lar. misket bulunan glle-
ler de
ivi.
Ders vermek, haddini bildirmek.
Teraz,i, kantar,
Geminin nc ar-
ka direk.
Trbesi Konya'da bulunan
hur veli, Mevlana Celaleddin Ru-
mi.
Hayreddin Cezayir'de ye-
rine vekil Kara
Hasan tak.
isim. Kara Hasan demek

Uzun mrl.
Hz. Peygamber'in mucizeleri (yar-
ile).
Korkak,
eden. Hak.
durmak, gemek.

gney sahilinde ka-
le.
Zafer
Gizli, i.
etmek
Mcahit
Mheyya
Mlayimlemek

Mnezzeh olmak

Mrdolmak
Mrted
Kalesi


M zeyyen
Na-murad olma
diliL
Nan
Na pak
Nasara
Nasreddin
Nasrun minallahi ve
fethun karib
261

Cihad eden. Din ve devlet iin vu-
mtisltiman

yumu-
,
Fitneci, iki yzlti, hain.
olmamak, uzak olmak.
2. ve gnahlardan temiz bu-
lunmak.

lmek. insanlar iiri kulla

Mtisltiman iken dinden
Cezayir'de (Oran) 200
km. kadar kuzeyinde
ve kaiesi.

Allah'tan ' ve
mabud Allah'a ortak

Ziynetli, stislti.
-N-
Beyit: EY gntil gam
de mitsiz olma; fela-
ket . dalgalan geecek-

Ekmek.
Pis.
Hristiyan.
Dine olan.
Allah bir ve ya-
zafer Ey Muham-
med! Mminlere mjdele. <Saf
sresi, 13. afet)
26.:.
Na tura
Ne denl ...
Nemrut
Nevruz
N if ak

vermek

Nuh
N firun ali nur
Ocak
Ona ra
Onarma
Ordana
Ordine
Orsa alabaM:l
Orsa
Orta
Talih, 2. Tabiat, miza..
Beyit: <<rdek ve kaz ne kadar
ok olursa olsun, hepsine bir do-
yeter.
Hazret-i atan
kral.
Yeni gn.
Celali takvimiQ.e
Fitne, bozgunluk.
Fitne dedikoducu, anar-

Benzemelt,
N e elden ne gelir?
Nuh Peygamber b',n
sular
tufan.
Nur st nur. ok iyi, pek ala.
-0-
Yenieri Tunus
gibi askeri iin
Metinde bilhassa Ceza-
yir iin CGarp O-
Trablusgarp, Cezayir, Tu-
nus.)
Rast getire.
ldrme, grme.
Emir, ordine.
Emir, ordana.
Rzgan yandan yelkenleri
aksine aarak
vakit geirmek.
mmkn kadar
tarafa
rak gitmek.
.&s:keri birlik. Yenierilerde ta-
bur idi.
Orta
Orta

Oturak
263
Ortaya mensup leventlere
len yemek,
Ortadan yemek.

Gemilerde krekilerin oturdukla.
tahta bank.
-6-
teygn

ry-i zemin:
Palanka
Palas
Palenkete

Papa
. Papa semtleri
Pasaka
Pasaporta
Pa'sa vermek
Pastav

Pa ten te
Evvelki gn, geen gn ..
-. P-
Cihan
Yeryz .
Kale, 2. bendekle evrili
istihkam, siper. Palanga.
Saray.
gemileriniri direk, serert
ve tahrip etmek iin
birbirine zincirle
glleler. Makas glle.
Sicilya kuzeyinde
Palermo.
Hristiyanlann Romadaki dini

Roma taraflan (?)
AlelAde,
Pasaport, izni.
Haber vermek,
uha. topu.
(vali) hku-
met Tanzi.
mattan nce, Sadrazam dairesi).

264
Patrik
Patrona
Payas krfezi
Payzan
Penbe
Pencik
Perkende
. Pervi

Piko
Pocalamak
Porta Magon
Preveze

Pulat
Pul ya
Pupa rzgar
Pus
Pusat
olmak
Pryan
Yksek rtbeli papM:.
ikinci reis.
krfezi. Payas kasa.
krfezin iindedir.
Forsa (bk.).
Pamuk.
bir olarak vergi.
Yelken ve krekle hareket eden
hafif harp gemisi. ektiri
gemilerden olup 18 - 19 ift kU
reiti ve .
ekinme, Urkme.
Hediyeleri gtren memur.
(?)
Gemiqin geri dnmesi, bocala-
mak.
Minorka merkezi olan
Mahon
Nar.
da krfezi burnun ze-
rinde kasaba. Eskiden Yanya viill-
yetme bir sancak merkezi
idi.
: n ileri isti-
kameti.
elik.
gney Apu-
lia eyaleti.
Arkadan esen rzgar.
Sis, duman.


. et biryan.
aleyh
Ras

Reiyi
ReJs.J mficihldin
.. Renelde etmek
Revi
teili
aleyhlm

Rik'a
Rlyal
Rlyizat
Rodos
'
Rodos
RubUlya
Rz-1 cezi
265
-R-
rahmeti ona olsun.
Dogru, isabetli, uygun, 2. Tesa-
df etmek.

Bir hilltmdara tA-bi olup idaresi
altina girenierin hepsi.
reisi.
danltmak

Allah hepsinden ra-
olsun.
Tann erleri, veliler,
Bir

Oru ve vakit geirmek,
i.leye girmesi.
Ege denizinin gney dogusunda,
byillt a-
da. 1522 - 1912 390 sene
Trk idaresinde Trk ol-

Kendilerini iin
Sen Jan
tarikatinde idiler. Seferleri
ile geldikleri Suriye'den 1250'de
1291'de 1309'
da Rodos'a, 1522'den sonra ise
Malta'ya
btn ipten,

bir haydut idi.
(?) panik.
Ceza gn, gn.
266
Sacled.
Sabib-1 devlet
Sakabm saymak
samna ki ...

. Sallillihu aleyhi ve
seli em
Salpa
Salt
Samsum
Sancak
Santomanya
Sardunya.
Sayru
SebU
Sebilullah
Sefih
. Senk
Sentebarba
Serasker
-S-
Esas, konu.
Sadrazam.
yzn,
Beyit: Hainin ikbalde
zannetme, sonunda muhaJt.,
kak ya boynu vurulur veya

(Metinde:) Dalkavuk, haseti.
Salat ve selam ona: olsun:
Demirin deniz dibinden kurtu.
lup zincire
binmesi,. 2. Demir almak.
Sadece, tek
Av Samsom, sekson, san-
son.
Eski idare vila-
yet ile ile bir idari b-
lm. 2. Geminin (Sol

Preveze'-
nin ada, Ayamavra.
Akdeniz'de
Sardinya
Hasta.
Bk. Sebilullah.
Bol, ok. 2. Allah yolu(nda ve.
rilen
alak, .

Geminin



Serdinye
Se ren
Sln1lolm

&tta,Nit Uyub
Sette
Seyra
Sikke
Sildte
Sine
Sinyal
Sinyt
Sitte
Siyalt arpa

Bk. Sardunya.
267
Gemi direkleri zerinde, yelken
. ,
amak iin yatay olarak
(ince, dz ve uzun
ubuk) denir.
geen, macera.

rtc, gn.ahlan aftedi
ci, Allah.
Septe, Ce1Jeltank
1. Gezmek, seyr etmek, gitmek.
2. Rya, ve keramet.
ve ziyaret et-
mek.
Madeni para.
Tedaville konacak olan
stlerinin
Sikkelerin bir yzne de



Efendi, bey.
Bk. Sette
Bu ibarenin (31 a)da
dir: ile ykle-
tip Trablus'a geldi. Andan bugda
siyah 'arb ile)
Preveze'ye geldi. Anda
hem tekneyi ... Buna
gre yani k-
le)) veya bir mana da
kaydetmeliyim.
Serenieri (bk.), gemiyi hareketsiz
getirmek.
268
Sot
Sokunmak
So mat
Sorgu
Soyak soyak
Stevee
Sultan Cezayir
Sultan Korkut
Sultan Mehmed Han:
Sultan Selim Han
Sultan Sleyman bin
Selim Han
Sultan-l enbiya
Sultat
Stir
Surre avaidi
Sdde-i saadet
kei dokunan ku-

(sorgu vs.).
Sofra.
elenk. Beyaz
veya siyah ty, ty, al-
ve mcevherle ssl
nne Mu-
rassa' <mcevherli) sorgular bil-
yk
Arka arkaya,
Civitavecchia (?) : Ro-
kuzey sahil
ri.
Cezayir'e duyulan sevgi .se-
bebiyle bir ifade. <Sul-
Cezayir: Cezayir

Sultan II Bayezid'in ve Ya-
vuz Selim'in olan
dt:.
Fatih Sultan Mehmed (1451
1481).
Yavuz Sultan Selim ( 1512
1520).
Kanuni Sultan Sleyman ( 1520 -
1566).
Peygamberler (Hazret-i
Muhammed aleyhisselam).
Asker,
olan boru.
l etmeme-
leri iin gnderilen para.
Mutluluk saadetin
huzuru.
Sriir-i ibad
St
Svar olmak
ad
baz

Trablusu






kaaidi
Ta'am
Tabana tane
Tabanca


Tab tvan

269
sevinci.
yelkeni
kadar sakin
Binmek.

Memnun, sevinli.

ve gibi akmak,
parlamak.
Akdeniz li-
.man.
direkli bir gemi
:
islam dininin dnyaya ve ahirete
dair hkmlerinin
Kutsal mukaddes.

Av.
Cezayir'in ve Tenes ile
bulunan
beyi, hakimi.
-T-
Yemek.
Tabana kuvvet (kamak).
Tokat,
Silah, tabanca.
Vermek, takdim etmek. 2. u.

G, takat, kuvvet.

27<f
Takaza
Tann
atmak
Tapu
Tazai.TU
Ta'ztm
Tebarekalliltu
Sitem, ka.kma.
Allah. <Bu manada olarak }'azma
nshamn birka yerinde gemek-
tedir. Mesela 77 b'de: ((Sabaha ka-
dar ibMet taat ey.

Tepesi atmak, patlamak,
Yer, makam, vazife, hizmet.

hrmet gsterrnek.
ahsentil : en gzeli olan Al-
lah ne ycedir!
Tebbet

Tecdld-1 lman
Tecesss
Tehir etmek
Tekasl
Tekin olmamak
Telhis
Telis kalesi

Kurusun! (Ebu Leheb st1resind&-
ki ilAhi beddua).
olarak, ltuf ve hediye ola-
rak.
yenilemek. Dinden
tan sonra tvbe edip tekrar inan-
mak.
Casusluk, dikkatle
Geciktirmek.
ihmal,
Gizli kuvvetiere sahip olmak, er-
.
: zet olarak sunulan ha-
berler.
Cezayir'in 100 km. kadar
sunda nman ve kalesi.
Dellys.
Edincik
nahiye merkezinin yerinde eski
bir kalma tiyatro hara-
besine verilen isim.
Temmet-l kitab
bi-avni mellk-il
vehhab
Ten k
Tersanel Amire
Tevarih
Tevatr .
Tevazu
Tevekkelt alailah
Tezhip
Tezyin-i bilil.d
mektepesine
Tlbir
Tig
Tiremola

Tlemsen

Tozmak
Trapane krfezi
Tubfe
Turnan
Tunus
271
Her sahibi ve bol bol ilisan
edici olan
ile kitap bitti.
Dar, Teng.
,Hali'teki devlet tersa.
nesi
Tarihler.

sz.
-Alak gnlllk.
Allah'a tevekkill ettim, dayan-
glivendim.
Ss,
sslemek.
Mektep gibi.
tozti.

: Gemiyi evirmek.
Geminin pruva (n) en
altta bulunan ana seren.
Cezayir'in sahilden 48
km. ierde mstahkem bir
Vahran'a 116 km. mesafededir.
Glle.
lmek.
Trapani (?) : Sicilya ba-
burnunda sahil
Hediye, . ve gzel

Don, elbise,
Kuzey Afrika'da ve memle-
ket.
272
Tunus
Tunus Sultam
Turkuvaz etmek
Tutl
Tilrk
Tvana


Ukiibet
Ullelnr
Urba
Urban

Tunus'taki Trk
Garp Ocaklanndan <Trab-
lusgarp, Cezayir, Tunus) biri idi.
Sonradan bir valisi ta.
idare edildi.
Oru ve Reisierin Cerbe
gelip, da Halk-ul
Vid'de slendikleri Tunus'
un bulunan Beni Hafs
hanedamndan Abdullah
Muhammed.
Trk yapmak, mslman etmek.

Bu kelime, . bugn
manada olarak metnin pek ok
yerinde gemektedir. .
da geen kelimeleri yaz.
. ma nshada da mev-

Gen,
-U-
Krekiler, forsalar.
Gizli
Ceza.
Sultan, reis,
Elbise.
l
oCUk ..
-0
Ve.
Yugoslavya gney U
Dulcigno.
273
Vmmeti Muhammed: Hazret-i Peygamber'in yolunda
giden btn insanlar, mslman-
hepsi.

V
Vardakosta
Vardiya
Vardiya etmek
Vardiyan


Vened.ik
Ve tizz men
ve ...
Vlva
Yaban
Y abca yabca
Yad
--v-
ok.
Cezayir'de Tlemsen ile Tenes ara-
bullman Oran Tlem-
sen'e 116 km. mesafededir.
Sahil muhafaza gemisi.
Nbet.

Nbeti.
Nbeti
Bir kalenin mahalleler.
ve
Adriyatik denizinin Venedik kr-
fezini meydana getiren glckle-
ri 122 ada zerine
tarihi 16.
mstakil ve cumhuriyetle idare
olunan kuvvetli bir deniz devleti.
nin merkezi icU,
Ey Sen aziz
eder, zelil
CAl-i 26. Ayet).

-Y-

. sessizce, yab yab.
Anmak,
F: 18
'274
obfli'lama.k
Nail


Yiri
Yar .edur ki bun
;:oilendude.
\'.&sin


'flsa
Yuauf.
Yiiriik
'Yz
YZ karabit
Yiiz yoktur
Memnun olmak,
:sahil.
Sar;a.yburnu lle Sbkeci

]Jonanrnanm "Seffte
icra.
du .. 1lf70'de .
. veya
.v.e ucu.
Ertesi ;gn.
Dos tl 'lik.
::seyit: icDost :ona tietler . .Jd> .;tnsa.
na .dar 'li'ArGltir,""yOkSa,
bollukta ld:m olsa dost
: Xerlm'in 36. sO.resi.
.Hafif, kolay.

.

'!Esir .
. np .inkAr etnlek, .2. Kaybet-
mek.
hamle ha.mle ekmek.
Yakup Peygamberin otlu Yusuf
1ff.eti ve ile
Bir .iftira. :yztirtden

sr'atli.
hal, .. galibtyet, zafer.
hAle ..
biyet.
yoktur, bel-
li olmaz.
Zi.viye
ZaYI
:
Ze.tir-l :
.

Zira'
etmek
-Z-
K.Uk tekke.
Kaybetmek.
gsz.
Bele zincir.
K.aybolniak, yok olmak.
SUs.
275
75 - 90 santim
bulunan bir uzunluk l-
s.


1
HAYREDDiN
YAPRAKLAR
istanbul niversite Kii.t'ilphanesi
T'iirke Yazmalar Biilii.mii. 2639
nii.shadan ... -
i
.c
...


~ ~
. : ~ :
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
c 1
1
~
1
~
1
1
1
.o
1
1
Co
'1 Co
1

1
~
1
~
1
g
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
(j
1
<:::>
""'
..,
1
;o.
1
"' 1
Oo
O')
1
1
(:)
1
1
1
1
1
1
1
1

1
1
1
1
1
1
1
1
'
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
<
1
..... 1
1

""
1
1
1
.c 1
1
~
1
1
1
~ 1
}2
1
1
IS 1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
i
1
1
1
i
1
1
. 1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
'1
1
1
1
J
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
'
1
..
kapak dzeni ; NECATi ONAT
Y ATI: o TL. '