ITU Mustafa Inan Kutuphanesi Kitabi

Bilgiye Yatrm-Birlikteliin Gc
T Mustafa nan Ktphanesi

T.C.
STANBUL TEKNK NVERSTES
REKTRL
Say: 1639
1. Bask, 2008
Her hakk sakldr. Kitabn sahibi .T.. Rektrldr. Bu kitabn tamam veya bir ksm,
.T.. Rektrlnn yazl izni alnmakszn mekanik veya elektronik bir ekilde
oaltlamaz ve kopya edilemez.
Bask:
Punto Bask zmleri
Tel: 0212 231 30 68
www.puntops.com
T Ktphane katalou
Bilgiye yatrm-birlikteliin gc: Mustafa nan Ktphanesi /
[yay. haz.] Esin nan, Sevgi nce, Ayhan Kaygusuz stanbul:
stanbul Teknik niversitesi, 2008.
stanbul Teknik niversitesi Rektrl; say no. 1639
ISBN 978-975-561-313-0
1. Bilim-Bilgi Hizmetleri 2. stanbul Teknik niversitesi Tarihi
3. nan, Mustafa 4. Ktphaneler-Rehber kitaplar
I. nan, Esin II. nce, Sevgi III. Kaygusuz, Ayhan
Z710 .B55 2008 CIP
Mehmet Aksoyun Hezarfen Ahmet elebi heykeli tamamlandnda,
Mustafa nan Ktphanesinin nnde ziyaretileri karlayacak
4 BLGYE YATIRIM-BRLKTELN GC
Mustafa nan Ktphanesi projesine ncelik veren ve tamamlanmas iin youn bir aba
gsteren Sn. Rektr Prof. Dr. Faruk Karadoana, kamu kaynaklar ile tamamlanmas uzun
zaman alacak olan projenin daha erken bitirilebilmesi iin bata bulunan, adlar ve zge-
mileri kitapta yer alan T mezunlar ve T dostlarna, projenin mimarlar Sn. Prof. Dr.
Mine nceolu ve Sn. Yrd. Do. Dr. Hseyin Kahvecioluna, mobilya seimi ve ynlendirme
projesine destek veren Sn. Prof. Dr. Zafer Ertrke, ba almalar ve al treni iin yo-
un bir alma gsteren Sn. Sevgi nceye ve Sn. Ayhan Kaygusuza, projenin kontrolrl-
n yrten Yap leri ve Teknik Daire Bakanlnn ok deerli elemanlar adna Sn. Mim.
Mh. Hamit Dinibtne, evre dzenlemesi yapan stanbul Bykehir Belediyesi Bakanl-
adna Sn. Dr. Mim. Kadir Topbaa ve Park ve Baheler Mdrl tm elemanlarna, bu
bina ile balantl olarak tasarlanm Hezarfen Ahmet elebi Heykelinin yaratcs heykelt-
ra Sn. Mehmet Aksoya, bas Sn. Dr. Keskin Kesere, binann donatlmas iin yaplan
ihalelere katkda bulunan T Vakf yneticileri ve alanlar adna Sn. Maden Yk. Mh.
Atilla Yalna, projenin gelecek kuaklara aktarlmasn salayacak bu kitabn editrln
yrten ve kitab zenginletirici yazlar ile her aamada ok nemli katklar yapan Sn. Prof.
Dr. Esin nana, kitaba yazlaryla katlan Sn. Prof. Dr. Cell engr, Sn. Prof. Dr. Atilla Bir ve
Sn. Do. Dr. Mustafa Kaara, kitabn baskya hazrlanmasnda byk destek veren Sn. Derya
Bengi, Sn. Hatice Yazc ahinli ve Sn. Hakan Lokanoluna, binann resimlerini eken Sn. Dr.
Aras Neftiye, binann tamamlanmas, tanmas ve kullanma almas iin 2007 yln yo-
un bir almayla geiren Ktphane ve Dokmantasyon Daire Bakanlnn tm elemanla-
rna T kran duygularn iletir.
stanbul Teknik niversitesinden teekkr
nsz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
I. BLM - Mustafa nan Ktphanesi
Byk yar Sleyman Demirel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Mustafa nan ve Mustafa nan Ktphanesi:
Birlikten kuvvet nasl dodu? Faruk Karadoan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Mhendishaneden stanbul Teknik niversitesine:
Ksa mhendislik tarihimiz Mustafa Kaar ve Atilla Bir. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Bilgi anda bilginin nemi A. M. Cell engr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Bilgi anda Tnn bilgiye bak Ayhan Kaygusuz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Bir bilim sanats: Mustafa nan Esin nan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
Babam Mustafa nan Hseyin nan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
Mstesna bir kiilik H. Ayduk Koray . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Tnn bizlere ltfettii bir hazine Okan Grel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Hocalarn hocas Ouz Grsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
II. BLM - Mezunlarnn kaleminden T
Reis Feyzi anlatyor Feyzi Akkaya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Tl olmak Sevda Arkan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
Gen Tllere hizmet lk Arolu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
Gurur duyduum niversitem:
stanbul Teknik niversitesi Blent Demiren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Daha grkemli bir gelecek iin
dayanmaya devam Doan Hasol. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
stanbul Teknik niversiteli olmann
ayrcal zerine Ycel Erdem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
Ar rozetinin tarihesi Mukbil Gkdoan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Mhendis olmak istiyorsanz
Ty tercih ediniz Orhan calgiray . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
Anlamak, yaratmak ve retmek zzettin Silier. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Kurumsallama, dayanma ve T enol Utku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
Tl olmak bir onurdur Sedat rndl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
Mustafa nan Ktphanesi ve
kurumsallamayla ilgili dnceler Orhan Yavuz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
III. BLM - Bilgiye ve birliktelie gnl verenler
Adlar salonlara verilen baclar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
Adlar masalara verilen balar
Kiiler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
Snflar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
Kurumlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
Adlar sandalyelere verilen balar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
Ba kampanyasnn yks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
Bilgiye ve birlikteliin nemine gnl veren balar dizini . . . . . . . 224
iindekiler
1773 ylndan bu yana, Osmanl mparatorluundan Gen Trki-
ye Cumhuriyetine uzanan yllarda ve tesinde lkenin imarnda
ve geliiminde en etkili kurumlardan biri olan stanbul Teknik
niversitesi bugn mezunlarnn ve dostlarn destei ile gerekle-
tirdii Mustafa nan Ktphanesini hizmete amann gururunu
yaamaktadr. Birlikteliin gcn gsteren ve bilime, eitime, -
retim, aratrmaya saygnn gerek bir ant olan Mustafa nan K-
tphanesi iin hazrlanan bu an kitab ile T, mezunlarnn ve
sevenlerinin desteinden ald gururu ilerideki nesillere aktar-
mak, birlikten doan gc yeni nesillere anlatmak istemektedir.
T alanlarnn, mezunlarnn ve tm sevenlerinin katks ile
gerekleen Mustafa nan Ktphanesi Tnn dnyaya alan
kaps olarak her Tlnn gurur duyduu bir yap olacaktr.
Bu kitap blmden olumaktadr. Birinci blm bu ktpha-
nenin yaplmas iin byk ura veren, bunun iin tm Tl-
leri ve T dostlarn beraberlie aran rektrmz Sayn Prof.
Dr. Faruk Karadoann yazs ile balayp bilgi anda ktpha-
nenin nemini vurgulayan ve Mustafa nan Ktphanesinin
Tye sunaca yeni olanaklar tantan yazlarla devam etmekte-
dir. Bu yazlarn ardndan da ktphanemize ismi verilen unutul-
maz hoca, her Tlnn kalbinde sarslmaz bir yeri olan byk
insan Mustafa nan ile ilgili yazlar yer almaktadr.
kinci blm Tllerin ve Ty sevenlerin niversiteleri iin
yazm olduklar yazlara ayrlmtr. 1773 ylndan 2008 ylna ka-
dar geen uzun srede pek ok mhendis yetitiren, mezunlar l-
kenin her noktasnda grev yaparak Trkiyenin imarnda en n-
de yer alan Ty, kendi mezunlarnn anlarnn ve dnceleri-
nin yer ald bu yazlarla ok daha yakndan tanyabilirsiniz. Bu
ok deerli yazlar zevkle okuyacanza ve rencileri, mezunlar,
alanlar ve dostlaryla btnleen T ailesinin sevgi dolu bera-
berliinin gc ile gurur duyacanza inanyoruz.
Son blm balarmza ayrlmtr. Adlar salonlara, masalara,
sandalyelere verilen mezunlarmz ve Ty sevenlerin zge-
mileri bu blmde bulunabilir. Kiilerin yan sra, Mustafa nan
Ktphanesinin gereklemesi iin bata bulunan kurumlar, va-
kflar ve snflar iin yazlm yazlar da nc blmde yer al-
maktadr.
Bu kitabn hazrlanmas iin alan bizler, Esin nan, Sevgi nce ve
Ayhan Kaygusuz, gerek ba dneminde ve gerekse kitabn bask-
ya hazrlanmas srasnda Tl olmann ve T iin almann
onurunu her admda, her sayfada hissettik. Her yazyla, her zge-
mile, her snf ans ile o yllara geri dndk, mezunlarmzla be-
raber olup duygulu anlar yaadk. Byle zevkli bir ura iinde ol-
ma olanan elde ettiimiz iin ansl olduumuzu dnyoruz
ve Mustafa nan Ktphanesi ile daha da glenen Tye ve tm
destekilerine aydnlk yarnlar diliyoruz.
Esin nan, Sevgi nce, Ayhan Kaygusuz
nsz
I.BLM
Mustafa nan Ktphanesi
Kuruluunun 235. yln kutlamakta olduumuz stanbul Teknik
niversitesi, Trkiyenin uygarlk kprlerinden biridir. Bilim ve
teknolojinin zenginlik, g ve kudret olduu anlald zaman
domutur. Osmanl Donanmasnn dman gler tarafndan
yaklmas Devletin gcne gitmi, are aranmaya koyulunmutur.
Mhendishane-i Bahri-i Hmayun, artk bizim Devletin de lim
ve Fene gre hareket etmesi gereini anlam olmasnn iareti
olarak kurulmutur. lim ve Fen, asrlar boyu deerinden bir ey
kaybetmemi, hep g ve kudretin vazgeilmez aresi olmaya de-
vam etmitir. Mhendishane-i Bahri-i Hmayun, geen 235 sene
zarfnda alarn deien artlarna ve taleplerine uyarak, bilim ve
teknolojinin ada temsilcisi olarak isim deitirmi; Mhendis
Mektebi, Yksek Mhendis Mektebi ve 1944de de Trkiyenin
ikinci niversitesi olarak, stanbul Teknik niversitesi adn al-
mtr.
Mensubu olmaktan gurur duyduumuz bu byk kurum, 60 bin
mhendis ve mimar lkenin ve insanln hizmetine vermitir.
Trkiye Cumhuriyetinin kurulduu gnden itibaren Byk Ata-
trkn direktifi ile balatm bulunduu, yoksulluk, fakirlik, geri
kalmlk ile mcadele demek olan kalknma hamlesi, bu kurumun
yetitirdii deerli mhendis ve mimarlar n safta tutmutur. l-
kenin imar ve inas demek olan hamlelerde, bu deerli kadronun
aln teri, el emei, gz nuru, zihin gc, bilgisi, tecrbesi yannda,
fedakrl ve vatanperverlii zikre deer! Trkiye, tarihinin hibir
dneminde grmedii, imar ve inaya, daha sonra sanayilemeye
kavumutur. Bunda, ya gnn kutladmz kurumumuzun
nemli hissesi ve damgas vardr.
Bugn, stanbul Teknik niversitesi, 20 bini akn rencisi ve
2000i akn retim grevlisi ile Trkiyenin bir gurur messesesi
olarak ayaktadr. Mhendislik ve mimarlk biliminin btn fakl-
teleri, laboratuarlar, ktphaneleri, yerlekeleri ile dnyann say-
l niversiteleri arasnda bulunmaktadr. 20 bin dnya niversitesi
iinde, ilk 500 arasnda, 349. srada yer almaktadr. Bilim ve ara-
trmann en yksek dzeyde ve en iyi ekilde yaplmas, niversite-
nin bilimsel ve teknolojik itibarnn ve hretinin korunmas ve bir
cazibe merkezi olmaya devam etmesi, bu niversitenin btn me-
zunlarnn ve mensuplarnn ve gelecekteki kadrolarnn gayretle-
rine baldr.
Dnya, mthi bir yarn iindedir. Bu yar, bilim ve teknoloji-
de ehliyet sahibi olanlar kazanacaktr! stanbul Teknik niversite-
sinde, bilim ve teknolojinin en yksek dzeyde ve en iyi ekilde
yaplabilmesi, aratrma ve eitimin ona gre ekillenmesinin orta-
m, Birliktelikten Doan Ge geni apta bal olacaktr. Hepi-
miz, glerimizi, mensubu olduumuz bu kurumun baars, ge-
limesi ve ycelmesi iin birletirmeliyiz!
Sleyman Demirel, n48, 9. Cumhurbakan
11 MUSTAFA NAN KTPHANES
Byk yar
SLEYMAN DEMREL
Smerli air Ludingirra, iinde yaad toplumun ortak deerleri-
nin bilekesi olan kltrnn yitirilmesi, bakalarnca sahiplenil-
mesi gibi endielere kaplyor ve bundan 4000 yl kadar nce artk
lkesinin bakalarnca ynetilmeye baladn grnce bildikleri-
ni ve yaadklarn yazmaya balyor kil tabletler zerine ivi yaz-
syla. Ve baaryor; son 100 yl iinde byk ve zor uralardan
sonra, Anadoluda daha binlercesi olduu sanlan, mzelerimizde
byk emeklerle dzene konmu ve bilimin hizmetine sunulmu
tabletler okunuyor; Ludingirrann anlattklar bizlere ulayor.
Ludingirrann endiesi her dnemde sayg duyulacak kutsal bir
duygu dzeyinde.
Smer dilinde yazlm 23 tabletin okunabilmesi ve bugnlere k
tutmasnda baka nemli bir etken daha bulunmaktadr. Eer Lu-
dingirrann yazdklar, zamannda Akadaya evrilip okunmasay-
d ve deerli bulunup o zamann ktphanelerinde korunmam
olsayd ne Ludingirra bilinebilir, ne tarih daha ncelere gtrle-
bilir, ne de toplum dzeni, o zamann ahlak lleri, o dnemin
deerleri ve dinler arasndaki gizemli etkileim konusunda imdi-
ki bilgilere ulalabilirdi.
Ktphaneler elbette ncekilerin dndklerine dayanacak, el-
bette ileride dnleceklere kaynaklk edecek, elbette biim ve ya-
p deitirerek kil tabletlerdeki ivi yazl belgelerden elektronik
ortamda inanlmaz boyutlara ulam iletiim hzna ulaacak, ama
her zaman kutsal bir mekn olarak kalacaklar; insanlarn dnce-
lerine daha ok younlaabildikleri, dnmenin, yaratclnn
tadn almaya baladklar, her ynyle daha gzel meknlara d-
necekler.
Bundan yaklak 40 yl nce gen saylacak bir yata yitirdiimiz,
bu lkenin, gen cumhuriyetin rnek bilim insanlarndan Musta-
fa nan hocamz da bize, hl belleklerimizde yer alan anlar, hl
baslp yaynlanan kitaplar ile ulamyor ve aramzda yaamyor
mu? Adna roman* yazlm bu deerimiz, bu lkenin mhendis-
lik yaamnn unutulmamas gereken bir antdr. Gen Trkiye
Cumhuriyetinin kstl olanaklaryla svireye yollanm, orada
yapt baarl alma ile takdir toplayarak doktorasn almtr.
Atatrkn dedii gibi** kvlcm olarak yurtdna gnderilmi,
alev olarak dnmtr. evresine zel bir mknats gibi ektii
genlerle yeni bir bilim ordusunun olumasn salamtr. Onu
unutmadan gen kuaklarmza aktarmamz kltrmzn bir
parasna kar duymak zorunda olduumuz saygnn gereidir.
En aprak konular basite indirgeyip anlatarak aklmza yerleti-
rebilen, etrafnda yaratt sayg erevesinde dersi t kmadan,
soluk almadan dinlenen, derslerine daha iyi nasl anlatabilirim
dncesi, sorumluluk duygusu ve renciye sayg duygusu ile
hazrlanan Mustafa Hoca, notlar olmakszn her eyi srasyla ka-
fasndan anlatan, her zaman yannda tadn syledii ve ceketi-
nin n cebindeki kk hesap cetveli ile baz saysal ilem sonu-
larn hemen krsde dorulayan unutulmaz dersleriyle, davran-
laryla, babacanl ile belleklere kaznm bir ortak deerimizdir.
Tller onun ismi etrafnda derlenip toplanarak nemli bir
adm atmlar, birlikten nasl kuvvet doabileceinin rneini, k-
Mustafa nan ve Mustafa nan Ktphanesi:
Birlikten kuvvet nasl dodu?
FARUK KARADOAN
k kk birikimlerini bir araya getirerek gstermiler, ileriye y-
nelik bir hareketi gerekletirmiler, Mustafa nan Ktphanesi
iin alan kampanyaya katkda bulunarak, kurumsallamann bir
gstergesini oluturmak zere bu ktphanenin salon, masa ve
sandalyeleri zerinde isimlerini bulundurma hakkna istek gster-
milerdir. Sadece 400 T mezununun katklaryla toplanm olan
2 Milyon YTLlik birikim, 60 bin mezunun bir araya getirilmesi
halinde toplanabilecek olan birikim iin bir gstergedir.
Kitaplarn yllarca zenle ileyip gelitirdii notlardan oluturup
yaynlayan Mustafa Hocamzn, edebiyat, mzik, sanat ve sosyal
olaylarla da ilgilendii, bilimsel gelimeleri yakndan ve belki de
pek ok kimseden nce izledii, zerinde durduu bilinmektedir.
nsan ve Otomat adl almasn sunduu konferans, salonu
tklm tklm dolduran rencilerce dinlenmi ve yapt karla-
trmalar o zamanlar yepyeni olan bu konunun nemini aktard
gibi dinleyicileri dnmeye ynlendirmiti. O kuaklarn bilgisa-
yar programlamasnda baarl olduklar grlmektedir. Etrafn
olumlu ynlerde etkileyen bu bilim adammzn, yneticilik yap-
ma gereksinimi duymu olmas, dzenledii seminerlerde aratr-
maclar bir araya getirmesi, zgn aratrmaclara nem vermesi,
dilin zlemesine zen gstermesi, eleman yetitirmesi, mutlaka
unutulmu olabilecek dier zellikleri arasnda sadece bir kadr.
Mustafa Hocann gen kuaklara aktard d var ki bunla-
r bir kez daha tekrar etmek grev saylmaldr:
1. rendiklerinizle hibir zaman yetinmeyip daima yenilikleri iz-
leyiniz,
2. lmin ve bilimin kudretine inannz,
3. Sizi yetitiren kurumla balantnz koruyunuz, onun ilerleme-
sinde paynza decek grevi seve seve yapnz.
Grnnden davranlarna kadar her zaman ll bir rnek
oluturan bu byk insann ans nnde sayg ile eilmek ve onu
anmak erefli bir grevdir.
Prof. Dr. Faruk Karadoan, T Rektr
DPNOTLAR
* Ouz Atay, Bir Bilim Adamnn Roman, stanbul
** Abdullah Demir, Anlarla naat Sektr, Aralk 2006, Ankara
Mhendislik tarihimiz, sadece bir bilim ve eitim kurumunun ta-
rihinden ibaret deildir. O ayn zamanda Osmanl mparatorlu-
unun adalama tarihini temsil eder. Dier bir ifade ile Os-
manl mparatorluunda mhendishanelerin kurulu ve gelime-
si anlatlrken bir bakma imparatorluun adalama tarihi de ele
alnm olur. nk modernleme hareketi, 18. yzyln ilk eyre-
inde asker mhendislik sahasnda balam, bilim ve teknoloji
konusundaki birok gelime bu kurum evresinde gereklemitir.
Bilimsel aratrma ve incelemelerin zellikle lkemizde, toplumun
geni kitleleri tarafndan ilgi ve merakla takip edildii, okunduu
ve eletirildii sylenemez. Sosyal bilimler konusunda biraz daha
iyimser bir tablo izilebilir. Teknik eitim veren bir kurumun ta-
rihesini incelemek, bu bakmdan olduka riskli bir konudur. Do-
laysyla bu ekince ile konuyu, ariv belgelerine dayal, ancak oku-
yucuyu kronolojiye bomadan, genel hatlaryla vermeyi amala-
maktayz.
Osmanllarn, hatta genel olarak slam dnyasnn tarihte m-
hendislie bak, konunun daha iyi anlalmasnda bize ipula-
r verir. Osmanllar Batdan farkl olarak mhendislie aklc
bir adan yaklar. Zira mhendis kelimesi lmek kknden
lmc anlamna gelir. Batda ise mhendislik iin yaratclk
kknden tretilmi engineering kelimesi kullanlr. Bu kelime
engine (makine) kelimesinden gelir ve uygulamaya ynelik bir
yaklam sergiler.
Dnyada mhendislik eitimi
Dnyada modern anlamda mhendislik, Fransz Mareal Sbas-
tien le Prestre de Vauban (1633-1707) ile sanat olmaktan kurtu-
lup, bilim olma olanana kavuur. Rnesans sonras talyadan
yaylan yeni mhendislik rzgr, Vaubanda akademik bir disip-
lin halini alr ve sava mhendislii sahasnda, sava taktiklerin-
de, savunma ve hcum anlaylarnda, istihkmclk, topuluk ve
lamclk sahalarnda byk yenilikler getirilir. rnein hcum-
da tfek ucuna sng takma yntemini ilk defa uygulanr, bunun
sonucunda taarruzda yeni bir kuvvet arac oluur. Vauban btn
hayatn sava meydanlarnda geirir, hatta Fransz kanunlarna
muhalif olarak, hi sava ynetmedii halde kendisine sembolik
olarak mareal rtbesi verilir. Fakat asl eserlerini mrnn son-
larna doru verir. Bunlarn iinde en nemlilerinden biri olan
Trait de lAttaque et de la Dfense des Places adl hcum ve sa-
vunma zerine olan bir eseri, birok Avrupa dili yannda Sultan
III. Selimin istei zerine Konstantin psilanti tarafndan Darben
ve Defan Muhsara ve Muhrese-i Kla ve Husn- Meyyede
(Kalelerin kuatlmas, savunulmas ve istihkm) ya da ksaca
Usl- Harbiye (Sava yntemleri) adyla Trkeye evrilir ve
1209da (1794) stanbulda baslr. lmnden sonra yaynlanan
eserleri sayesinde yeni mhendislik akm btn Avrupaya yay-
lr. Vauban bir bakma mhendislerin piri kabul edilir. stihkm,
hcum ve savunma teknikleri konusundaki eserinde de belirttii
gibi Vauban, birok mhendislik kuram ve uygulamalarn Trk
aknlarn durdurabilmek iin gelitirir
1
.
Mhendishaneden stanbul Teknik
niversitesine ksa mhendislik tarihimiz
MUSTAFA KAAR - ATLLA BR
Vauban, asker mhendisliin yalnzca Fransada deil, ayn za-
manda Avrupada da yaylmasnda etkili olur. Harp sanat zerine
kk hacimli saysz eser yazan Vaubann sosyal konularda da
almalar bulunur
2
. Vauban, Fransada asker mhendislik eiti-
minin kurulmasnda da nclk eder. Nitekim Mziresdeki m-
hendislik okulu bunun iyi bir rneidir.
18. yzylda Osmanl Devletindeki bilim ve eitim hayatn daha
iyi anlamak ve bu dnemde klasik eitim messeselerinden farkl
yeni messeselerin fonksiyonlarn belirlemek iin, Osmanl bilim
anlay zerinde durmak gerekmektedir. slm uygarl ereve-
sinde klasik slm bilim ve eitim geleneini devam ettiren Os-
manllar, salam bir eitim sistemine sahiptiler. Devletin kurulu-
tan itibaren tesis ettikleri medreseler vastasyla, maddi ve manevi
konularda ihtiya duyduklar temel bilgilere ulamlard.
Bilindii zere Osmanl eitim ve bilim hayatnda en nemli kuru-
lu medresedir. Medreseler, imparatorluun kurulu dneminden
Trkiye Cumhuriyetinin ilanna kadar geen yaklak alt asrlk
zaman dilimi ierisinde, varlklarn byk deiiklikler geirme-
den srdrmeyi baarrlar. 18. yzyln sonlarna kadar da devletin
ve toplumun idar, adl, din ve ilm konularda ihtiya duyduu
personeli yetitirmede en nemli eitim messesesi olma zellikle-
rini tarlar.
Medreselerin ihtiyalar kendi vakflar tarafndan karlandn-
dan, mali ynden devletten bamszdlar. Buna ramen, ilmiye ri-
cali denilen medrese kkenli grevliler (mderris, kad, mft, ka-
zasker, eyhlislm, imam, vaiz, hoca ve saire), bir bakma devle-
tin resm politikas ve ideolojisinin temsilcileri olarak halk tabaka-
sna yn vermekteydiler. Bu nedenden dolay devlet yneticileri,
kendi iinde belirli bir hiyerarik dzene sahip olan medreselere
her zaman nem vermi ve bu kurumlarn i ilerine karmamay
yelemilerdir.
Medreselerin veya medrese eitiminin asl hedefi, bilgili mmin ve
d dnyadan gelecek dnsel hcumlara kar slmiyeti savu-
nacak Mslmanlar yetitirmekti. Osmanl Devletinde ilmiye s-
nfnn kayna olan medreseler, eitim ve bilim ihtiyacna cevap
verecek ekilde rgtlenmiti. 18. yzylda da Osmanl medresele-
ri, Kanuni Sultan Sleyman devrinden beri devam etmekte olan il-
miye snf hiyerarisi iinde eitim faaliyetlerini srdrmlerdi.
Yenilik teebbsleriyle balayan 18. yzylda ilmiye snf, yenilik-
lere taraftar, hatta nc olmutu
3
.
a takip edemediinden nemlerini yitiren medreselere alterna-
tif ilk eitim kurumu Mhendishane olmutur. Bu yazmzda m-
hendishanelerin kuruluu, gelimesi ve stanbul Teknik niversi-
tesine dnmne kadar olan tarihesi aktarlacaktr.
Fransz Mareal
Sbastien
le Prestre
de Vauban
(1633-1707)
18. yzyln ortalarna doru, klasik Osmanl eitim geleneinden
baz noktalarda ayrlan ve Avrupa ile temaslar neticesinde ortaya
kan yeni bir yaplanma gzlenir. Yenileme dnemi ad verilen
bu dnemde alan yeni tip eitim messeseleri, balangta klasik
eitim kurumlar yannda ve birbirine paralel ekilde devam eder
ve Avrupa bilimi ve teknolojisinin Osmanl dnyasna girii bu ku-
rumlar yoluyla gerekleir.
Osmanl mparatorluunda Bat bilim ve teknolojisinin transfe-
rinde ortaya kan meselelere ve bunlarn incelenmesine gemeden
nce, modern asker teknik eitimin Avrupaya, zellikle Osman-
lya etkisi nedeniyle Fransada nasl gelitii konusunda ksa bilgi-
ler vermek, Osmanlda asker teknik eitimin gelimesi konusun-
da bize baz ipular salar. Zira 18. yzylda Fransada kurulan
mhendis okullar ya da asker teknik eitim veren kurulularda
(Paris, Ecole Royale dArtillerie, kuruluu 1748) okutulan ders ki-
taplar ksa bir sre sonra Osmanl dnyasnda da tannm ya da
evrilerek ders kitab olarak okutulmutur. zellikle Fransann
byk okullarnda matematik hocal yapm olan Jacques Oza-
nam, Bernard Forest de Blidor ve Ettien Bzout gibi matematik-
ilerin kitaplarnn da Osmanl mhendishanelerinin ktphane-
lerinde bulunmas, Osmanl asker teknik eitiminde Fransz etki-
sini aka gsterir. Mhendishane rencileri tarafndan kullan-
lan bu kitaplar halen stanbul Teknik niversitesi, Mustafa nan
Ktphanesi, nadir eserler koleksiyonunda yer alr.
Franszlar, Rnesans anda, yeni istihkm sanatlarn talyan m-
hendislerinden renir. 1600l yllarda durum tersine dner ve
Franszlar istihkmclk sahasnda daha ileri giderek, XIII. Louis ve
sonrasnda Fransz mhendisleri tm Avrupaya yaylr. Portekiz,
talya prenslikleri, Venedik Cumhuriyeti, Polonya Krall, Alman
prenslikleri ve ngiltere Krall birok Fransz mhendisine alma
olana salar. Artarak devam eden Fransz etkisi, artk bir model ha-
lini alr ve Portekiz, Prusya, daha sonralar Napoli ve Amerika Birle-
ik Devletleri gibi devletler de Fransz modeline uyarak mhendis
birlikleri oluturur. 18. yzyl boyunca devam eden bu eilim btn
dnyada Franszlar lehine bir hayranlk uyandrr
4
.
Fransa, mhendislik sahasndaki ncln mhendislik okul-
larnn kurulmasnda da gsterir. Fransada asker teknik eitim,
1720 ylnda asker birliklerde kuramsal ve uygulamal eitim ve-
ren okullarn kurulmasyla balar. Bu okullar, gerek Pariste ge-
rekse dier byk ehirlerindeki asker birliklerde oluturulur ve
her birinin bana yksek maalarla bir matematik hocas ve
dersleri tekrar etmekle grevli bir yardmc tayin edilir. zellikle
topu birliklerinin eitimi iin klalarnda kurulan ve Salle de
Mathmatiques denilen matematik odalar eklindeki bu okullar-
da, haftada gn, sabah saat 8 ile 11 arasnda aritmetik, cebir,
geometri, koni kesitleri, trigonometri, mekanik, hidrolik, istih-
km, lamclk (maynclk), hcum ve savunma, topuluk ze-
rine dersler verilir. Bunlara ilaveten programlarda dans, eskrim,
yzme ve jimnastik gibi faaliyetler de yer alr. ou aslzade olan
gen renci bu okullara subay olarak yetitirilmek zere ncele-
ri snavsz olarak alnr, ancak 1751 ylndan itibaren snav uygu-
lamas getirilir
5
.
Fransada asker mhendislie zg eitim veren ilk kurum,
1748de Mziresde kurulan Ecole Royal du Gniedir. Bu oku-
lun prensipleri Fransadaki dier asker okullara da rnek tekil
eder ve eitimde yeni bir tek tip (uniform) sistem oluur. 10 Ma-
ys 1748de Mzires blgesi bamhendisi olan Chevalier de
Castillon, Fransz Savunma Bakanlnn istei zerine
Mziresde kurulacak mhendislik okulu ve burada okuyacak
gnll mhendislerin almalar konusunda bir tzk hazrlar.
M. le Comte dArgenson, hizmetlerine ara verilen veya izinli olan
devlet mhendislerinin, grevde olmadklar zamanlarda eitim
almak zere Mziresde kurulan mhendislik okuluna gnderil-
mesini kararlatrr. Burada aritmetik, geometri, trigonometri,
mekanik, hidrolik konularnn temelleri verilir, harita, plan i-
zimleri, teknik resim ve yer lmleri gibi pratik uygulamalar -
retilir. Bunlarn yannda projelendirme, fiyatlandrma, emek g-
c ve malzemelerin belirlenmesi gibi mhendislikte gerekli olan
tm bilgiler retilir. rencilere, pazar gnleri hari, haftann
alt gn eitim verilir. Bunun drt gnnde snf iinde kuram-
sal dersler ve izim dersleri verilir, kalan iki gnde de arazi ze-
rinde uygulama yaplr. Uygulamal dersler sabahlar; matematik,
geometri gibi kuramsal dersler ise leden sonralar verilir
6
.
Franszlar kurmu olduklar bu sistemle ksa zamanda ok sayda
asker mhendis yetitirmeyi baarr. Sadece yetimi elemanla de-
il ayn zamanda mhendislik konusundaki yaynlarla da dier
devletleri etkilerler. Bunun sonucunda mhendislik meslei Fran-
sadan dnyaya yaylr. Bu yaylmada kiisel olarak arlan Fran-
sz mhendisler yannda, Fransa hkmeti tarafndan gnderilen
mhendisler de bir rol oynar. Fransann yabanc devletlere m-
hendis gnderme uygulamasnn bir rneini de Osmanl mpara-
torluu oluturur.
Osmanllarn Batda gelien modern bilimlerden ve buna bal
olarak ortaya kan teknolojik gelimelerden ok ge haberdar ol-
duklar eklindeki yaygn kanaatin
7
aksine, Bat ile temaslarnn
akabinde Batda ortaya kan teknik yenilikleri seici bir tavrla
hemen alp uygulamaya koyduklar bir gerektir. Ancak bilim
transferinde ayn durumun sz konusu olmad phesizdir. Bu-
nun sosyolojik, din, kltrel ve ekonomik nedenleri vardr, bun-
larn ayrntsn burada girmek istemeyiz. nsanlarn tabiat gere-
ince gelimeler karsnda hayranlk, yeniliklere merak duyma
hislerinden hareketle, Osmanllarn Bat bilimine srf din kayglar-
dan dolay merak duymadklar varsaym doru deildir. Osman-
lnn Avrupa bilimi transferinde dier konularda olduu gibi he-
vesli grnmemeleri, ncelikle kendi ilm geleneklerinden kaynak-
lanr. Daha nce de belirttiimiz gibi, Osmanllar gelenee dayal
slm uygarlnda ihtiya duyduklar bilime zaten sahiptiler. 18.
yzyln balarnda Avrupa bilimi ile tanan ve yenileme dnemi-
ne giren Rusya ise bilimi Avrupadan transfer etme zorunluluun-
da kaldndan, Osmanllardan farkl bir yol izler.
Rusyada ar Petro (Byk Petro) dnemi ncesinde, kilisenin
idaresi altnda din eitimi veren okullar mevcut tek eitim kurum-
laryd. Bu okullarda arlkla din bilimi okutulmaktayd. Ayrca
lkede misyoner okullar de mevcuttu, bunlar dinsel ve din d
eitim vermekle birlikte daha ok Ortodoks halk mezhep deiik-
liine ynlendirmekteydi. Derslerde arlkla Bat Avrupann h-
manist felsefesi retilmeye allmaktayd. nc grup eitim
kurumlar ise, ar Petro tarafndan balatlan laik okullard. Bu
okullarda daha ok uygulamal eitim verilmekte, matematik, as-
tronomi, denizcilik ve baz temel doa bilimleri okutulmaktayd.
Hedef, devlet hizmetinde grev alacak personeli yetitirmekti. Pet-
ronun getirttii skoyal Henry Farquharson tarafndan 1701de
Moskovada kurulan Matematik ve Denizcilik Okulu (School of
Mathmatics and Navigation) bu tr devlet okullarnn ilk rnei-
dir. Okulda matematiksel bilimler yannda denizcilik ve temel as-
tronomi dersleri verilmekteydi. 1715 ylnda St. Petersburga ta-
nan okulun ad Naval Academi (Denizcilik akademisi) olarak de-
itirildi ve eitim programna aritmetik, geometri, topuluk, de-
nizcilik, istihkmclk, corafya ve izim dersleri eklendi
8
.
Rusya Devletinin Bat bilim ve teknolojisini Osmanllarla benzer
yollar ve aralardan tandklar grlr. Bunlar, yabanc uzmanlar
ve teknisyenler, Avrupay gren devlet adamlar, asiller, sefirler,
tccar ve misyonerler, kltrel deimeye yol aan kitaplarn evi-
risi gibi elerdir. Farkllklar ise kltrel deiim, Avrupa bilim
kurumlarnn uyarlanarak taklidi, bilim adamlarnn kiisel al-
malar ve Avrupa dillerini reten bamsz dil okullarnn kurulu-
u olarak saylabilir
9
.
Rusya, Bat bilimi ile temasa getiinde, Osmanldan farkl olarak
Avrupada gelien her trl yenilii alarak kurumlar taklit etmi,
belirli bir srete bilim transferini gerekletirmitir. Ancak ar
Petro ncesinde eitim ve bilimin tamamen din kurumlarn teke-
linde ve ok zayf olmas, Osmanl rneinde olduu gibi kkten
gelen gelimi bir bilim geleneinin olmay, Rusyann Bat bili-
mini ok kolay almasnda nemli bir etkendir.
Osmanl mparatorluunda mhendislik eitimi
Osmanllarn tarihi boyunca Avrupa ile srekli alveri iinde ol-
duu sahalarn banda sava teknikleri gelir. 19. yzyla kadar da
Osmanl-Avrupa ilikilerinin temelinde sava teknolojisi ve silah
retimi yatmaktadr. Osmanllarn ateli silah teknolojisini elde et-
me yollar, bata topuluk ve dier ateli silahlarda olmak zere ya
sava ganimeti olarak ya da satn alnarak elde edilen silahlarn, bir
mddet sonra ayn tarzda byk miktarlarda retilmesi eklinde
gelimitir. Dier taraftan, silah retiminde Avrupadan gelen uz-
manlar, ilk dnemlerde Hristiyan Bosnal ve Srplar daha sonrala-
r Avrupann uzak blgelerinden gelen talyan ve Alman uzman-
lar ve ileri tarihlerde saylar artarak Osmanl hizmetine giren
Fransz, ngiliz ve Hollandal teknisyenlerdir. Btn bunlarn ya-
nnda Sarayda Taife-i Efrenciyn adnda bir de teknisyen snf bu-
lunmaktayd. leri teknolojinin uygulamalarnda eitli asker ve
sivil projelerde Osmanllara hizmet eden, Avrupal olduklar anla-
lan teknisyenlerin kimlikleri hakknda geni bilgiye erimek zor-
dur
10
. Bununla birlikte Osmanl mparatorluunda silah retimi-
nin tamamen Avrupal elemanlar eliyle idare edildii de dnl-
memelidir. Osmanl, yabanc teknik elemanlar yannda kendi ele-
manlarnn yetimesine dikkat etmitir. Teknik eleman kullanm
ska karlalan bir durum olmakla birlikte, 18. yzyln balarna
kadar yksek rtbeli hibir yabanc asker danman Osmanl or-
dusunda grevlendirilmemitir.
Osmanlda grev almak isteyen ilk Avrupal uzman, Rocherfort
isimli bir Fransz subay olup, 1716da yeni bir eitim reformu pro-
jesi hazrlarsa da bu proje uygulanmaz. Bunun yannda ayn d-
nemde Mslman olup Gerek Davud ismini alan David adl bir
Fransz, Mslman olduu iin stanbulda tulumba tekilatn
kurma olanana kavuur
11
.
18. yzyln balarna kadar Osmanl-Avrupa ilikileri deerlendi-
rilirse, ilk nceleri Osmanllarn kendilerini Batdan stn gr-
dkleri gzlenir. Ayn ekilde 18. yzylda Osmanl kendini stn
kabul ederken, Bat stnln her sahada Osmanlya hissetti-
rir. Ancak 18. yzyla girildiinde, Osmanl dnyasnda baz dei-
iklikler meydana gelir. Birok tarihinin Osmanl tarihinde du-
raklama devri olarak kabul edilen bu devirde, Avrupann bilim ve
teknolojide hzla ilerledii ve Osmanly geride brakt grlr.
Bu yzylda Osmanl idarecileri, kendi dnda Avrupada meyda-
na gelen hzl gelimenin farkna vararak, devlet organizasyonun-
da birtakm yenilikler yapma yoluna girer.
1721 ylnda Fransaya giden Osmanl elisi Yirmisekiz Mehmed
elebi, hayran kald Avrupadaki gnlk hayat ve Osmanlda
bulunmayan gelimeleri, Osmanl sarayna ve devlet adamlarna
aktarrken, Avrupa dzeni ve Avrupann ynetim biimi ise bra-
him Mteferrika tarafndan tantlr. brahim Mteferrika, kendi
matbaasnda 1731de bast Usll-Hikem fi Nizml-mem
(Toplum dzeni iin erdemli yntemler) isimli telif eserinde Avrupa
dnce sistemini aklar, ayn zamanda Avrupa ordularnn baa-
r nedenlerini de sorgulamaya balar. Yeni padiah I. Mahmuda
(1730-1754) sunulan kitabnn hedefi, Osmanllarn Bat karsn-
da yeniden glenme yollarn iaret etmektir. Ayn zamanda bu
kitabnda Mteferrika, medeniyetleri aklarken, Osmanl yaznn-
da ilk defa ehirleme anlamna gelen medine dnda farkl kltr-
leri kastederek medeniyet-i beeriye (uygarlk) terimini kullanr
12
.
Yine bu devirde, Avrupann sava malzemeleri zerine koyduu
ambargo karsnda malzeme salanmas ve retim kalitesinin
ykseltilmesi ynnde eitli nlemler alnr. Orduda Avrupal su-
baylar grevlendirilir. Avrupallar, yzyllardr hayran kaldklar
Osmanl idaresini
13
daha nce belirttiimiz gibi artk zayf grme-
ye balarlar. Yzyln sonlarna doru, Avrupal uzmanlarn da et-
kisiyle, daha ok kendi bnyesine uygun ama klasik eitim kuru-
mu olan medreselerden farkl eitim veren kurumlarn kurulmas,
yenileme srecinin en nemli aamalarndan birini oluturur.
Osmanllar 18. yzyla Edirne Vakasyla
14
girer ve 1703 ylnda
saltanat deiikliiyle Sultan II. Mustafann (lm 1704) yerine
Sultan III. Ahmed (1703-1730), Osmanl tahtna oturur. Gerek
mparatorluk snrlar ierisindeki huzursuzluklar, gerekse Batda
Avrupada snr komular olan Rusya ve Avusturya, Douda ran
tarafndan yaplan saldrlarn olduu bir dnemde, Osmanllar iki
byk cephede savamak durumunda kalr. Bu savalarda her ne
kadar eski dnemlerdeki ihtiaml zaferlere ulaamasa da, Osman-
l ordularnn, dmanlar karsndaki yenilgileri az olur ve ou
zaman galip gelmeyi srdrrler: 1699 Karlofa antlamasyla el-
den kan Azak Kalesi ve Mora Adas gibi nemli topraklar, yzy-
ln balarnda Ruslardan ve Venediklilerden geri alnr. 1711 Purut
zaferi Ruslara kar kazanlm nemli bir galibiyettir. Osmanl or-
dularnn yenilgileri, devletin zayflndan deil sava taktiklerinin
yetersizliinden kaynaklanr
15
.
Osmanl ordusunda Avrupa modeline gre gerekleen ilk reform,
Fransz General Claude Alexandre de Bonnevalin (1675-1747)
idaresi altnda 1735te kurulan Ulufeli Humbaraclar Ocadr.
Osmanllarn Humbarac Ahmed Paa olarak tandklar Comte de
Bonneval
16
, daha ok askerlik ve sava sanatlar konusunda hret
kazanm dnyaca nl bir komutandr. Osmanl tarihinde, mo-
dern sava tekniklerinin kullanlmas ve asker alanda Batda geli-
en yeniliklerin uygulanmasndaki baarlaryla nemli bir yere sa-
hiptir.
1729 ylnda Osmanl mparatorluuna iltica eden Bonneval, n-
ce Bosnada daha sonra Gmlcinede ikamete ettirilmi, bu arada
slmiyeti kabul ederek Ahmed ismini almtr. Bonneval Ahmed,
Gmlcinede iken Sultan I. Mahmuda mektup yazarak durumu-
nu anlatm ve Osmanl Devletine hizmet etmek istediini belirt-
mitir. Bonneval Ahmed Paa, emri altndaki Fransz subay ile
birlikte, Bosnadan getirtilen 300 kiiye, stanbulda skdar Do-
anclar semtindeki Ayazma Saraynda
17
yeniden ina edilen bir
klada, kuramsal ve uygulamal savaa hazrlk eitimi verdirir.
Bylece yetenekli sekin genlerin, bir eit asker mhendis olarak
yetitirilmesi hedeflenir. Bununla Osmanl ordusunda ilk defa Av-
rupal uzman idaresinde oluturulan bir asker kuvvet, Avrupa sa-
va taktikleri eitimi grmeye balar.
Humbarac Ocanda izlenen eitim program, tam olarak bilin-
memektedir. Sultan I. Mahmudun bu ocakta zel olarak geomet-
ri retmek zere Mehmed Said Efendi, Cenk Mimarbas Selim
Aa ve teknik resim muallimi stanbullu brahim Hoca gibi hoca-
lar grevlendirmesi, ocakta geometri, teknik resim ve istihkm
eitimi verildiini kantlar. Ayrca ocakta geometriye dayal kale ve
tabya inas, top ve humbara tabyalarnn yapm gibi derslerin de
verildii anlalr
18
.
Burada okutulduunu tahmin ettiimiz Fnnul-Harb (Sava sa-
natlar) adl tercme eser ile Mehmed Said Efendinin eseri Resil-
i Saidiye (Saidin risaleleri) incelendiinde, ocakta bata geometri
olmak zere, cebir, trigonometri (lm-i Kys- Msellest), resim,
aritmetik, istihkm, topuluk, humbaraclk, irtifa (Ykseklik l-
m), astronomi, logaritma, istihkm, mhendislik aletleri yap-
m ve kullanm, mekanik gibi konularn retildii anlalr.
Comte de
Bonneval ya da
Osmanlda
bilinen adyla
Humbarac
Ahmed Paa
(1675-1747)
Humbarac Ocanda okutulan Fnunul-Harp adl kitaptan bir sayfa
Ocakta klasik Osmanl kaynaklarna dayal matematik eserleri ile
Avrupa dillerinden evrilen kitaplar bir arada kullanlr
19
.
Bilimlerin kuramsal olarak retildii Humbarac Ocayla birlik-
te, o gne kadar Osmanl medreselerinde okutulan veya zel ola-
rak hocalardan alnan matematiksel bilimlerin eitiminde
20
yeni
bir kurum daha ortaya kar. Bu yeni eitim kurumunun klasik
medreselerden fark ise bilim eitiminden deil daha nce grl-
meyen yeni konulardan kaynaklanr. Hedefi asker teknik eitim
grm subay yetitirmek olan bu anlay, 1770li yllarda n pla-
na kar.
Mhendishane-i Hmayunlarn kuruluu
29 Nisan 1775 tarihinde Tersane-i Amire bnyesinde kurulan
Hendesehane (Geometri evi) Osmanl asker eitiminde olduu ka-
dar, genelde Osmanl eitiminin modernlemesinde de nem ta-
r
21
. Bu kurumun bana stanbula 1770 ylnda gelip Sultann
hizmetine asker danman olarak giren, Macar asll bir aileye
mensup olan Fransz uzman Baron de Tott (1747-1802) getirilir.
Hendesehanenin kuruluu srasnda hedef, Avrupa benzerlerinde
olduu gibi donanmaya teknik eitimli, zellikle geometri ve co-
rafya bilen subay yetitirmektir. Hendese Odas olarak da adland-
rlan bu kurumun ad, Fransz belgelerinde Ecole des Thories (Ku-
ramlar okulu) veya Ecole des Mathmatiques (Matematik okulu)
olarak geer. Matematik dersleri, Baron de Tottun gzetiminde
Fransz teknisyen Sr. Kermovan ve aslen skoyal bir mhtedi
olan Campbell Mustafa Aa tarafndan verilir. Eyll 1775 tarihin-
de Sr. Kermovann lkesine dnmesi ile dersler eski nemini kay-
beder ve Baron de Tott da artk bu kurumla ilgilenmez
22
.
1776da Hendesehanenin Bat kaynaklarna uygun yeni kuram ve
yntemlerle matematik ve istihkmclk eitimi veren ilk Osman-
l eitim kurumu olduunu belirleyen bir nizamname hazrlanr.
Baron de Tottun stanbuldan ayrlmasndan sonra (Haziran
1776), Avrupal uzmanlarn idaresi altnda kurulan, ancak dne-
min Osmanl brokratik yapsnda tekilatlanan kurumun bana,
Donanma-i Hmayunda ikinci kaptan olan Cezayirli Seyyid Ha-
san Hoca getirilir.
Hendesehane 1781 ylndan itibaren Mhendishane olarak anlma-
ya balanr ve kuruluu srasnda olduu gibi on kiilik renci
kadrosuyla eitim faaliyetlerini srdrr. Reformcu vezir olarak
bilinen Halil Hamid Paann (1782-1785) sadrazaml srasnda
1784 ylnda Fransz-Osmanl ibirlii erevesinde asker yardm
ve istihkmlarn glendirilmesi iin stanbula gndermi olan
Yzba Lafitte-Clav ve Monnier Courtoise adl iki Fransz istih-
km subay, Mhendishanede topuluk ve istihkmclk dallarn-
da ders verir.
1735te kurulmu olan Humbarac Ocanda olduu gibi burada
da medrese hocalarnn grev aldklar grlr. 18. yzyln sonla-
rna kadar klasik Osmanl ders kitaplar yannda zellikle matema-
tik, astronomi, istihkmclk, ateli silahlar, sava teknikleri ve sey-
rsefer (Navigasyon) konularnda, bata Franszca olmak zere,
Avrupa kaynakl ders kitaplarndan yararlanlr. Rusyann bask-
syla bozulan Osmanl-Fransz ittifak sonucunda 1788de btn
Fransz uzmanlar stanbulu terk eder ve Mhendishanedeki ders-
ler yine Osmanl medrese hocalar tarafndan verilmeye devam
edilir.
III. Selimin (1789-1807) tahta kmasndan yl sonra 1792 y-
lnda balatt Nizam- Cedid hareketi erevesinde ilk olarak de-
niz ve kara mhendislik eitimi ele alnr. 1793 ylnda Tersane-i
Amirede bulunan Tersane Mhendishanesinde gemi inas, seyr-
sefer, haritaclk ve corafya dersleri verilmek zere hazrlklar ya-
plr. Bana Fransz deniz mhendisi J. Balthasar Le Brun getirilir.
Le Brunn Fransaya dnnden sonra onun yerine, yannda ye-
tien Osmanl deniz subaylar grevlendirilir. Humbaraclarn, la-
mclarn ve topularn eitimini salamak amacyla da yine 1793
ylnda Mhendishane-i Cedide (Yeni Mhendishane) adnda ikin-
ci bir mhendishane kurulur.
Yeni Mhendishanede dersler 1794 senesinde balar. Burada on
yl kadar nce Tersane Mhendishanesinde Fransz uzmanlardan
istihkm teknikleri dersleri grm olan yeni nesil Osmanl m-
hendis hocalar ders verir. Bunlar arasnda sonralar Mhendisha-
ne-i Hmayunun ilk bahocalna getirilecek olan Hseyin Rfk
Taman de bulunur. Mhendishane-i Cedidenin nizam da nce-
ki mhendishane gibi bir hoca, drt halife, on talebe ve dier g-
revlilerden oluur. Burada humbarac ve lamc ocaklar askerle-
rine geometri, trigonometri, irtifa alma ve keif konular retilir.
1801-1802 yllarnda Humbarac, Lamc Ocaklar ve Mimar Oca-
ndan seilen 100 kadar aday, Mhendishane-i Cedideye alnr
ve retim kadrosu bir hoca ile be halifeye kartlr.
1806 ylnda III. Selim tarafndan karlan bir kanunname ile M-
hendishane-i Cedidenin ad, Mhendishane-i Berri-i Hmayun
olarak deitirilir. Mhendishane-i Berri-i Hmayun bu kanunla
Avrupa-Osmanl karm bir yapya kavuur. Mhendishane, krk
kiilik talebe kadrosu, her on kii bir snf saylarak drt snfl ve
biri bahoca olmak zere drt hocal olarak yeniden yaplanr.
Drdnc snf balang snf, birinci snf ise son snf (mezuni-
yet snf) olarak kabul edilir ve bu drt snfta srasyla u dersler
grlr
23
:
Drdnc snf dersleri:
Resm-i hat (izim), mla (Dil bilgisi), Arkam (Aritmetik), Sanat-
ressamiye (Teknik resim), Arapa, Mukaddemat- hendesiye
(Geometriye giri), Hesap, Franszca.
nc snf dersleri:
Nihayet-i ilm-i hesap ve hendese (Aritmetik ve geometrinin kalan
konular), Corafya, Arapa ve Franszca.
kinci snf dersleri:
Corafya, lm-i msellesat- msteviye (Dzlem trigonometri),
Cebr vel-mukabele (Cebir), Tahtit-i arazi (Arazi lmleri), Fen-
i tevarih-i harbiye (Harp tarihi).
Son snf olan birinci snfn dersleri:
Fenn-i mahrutiyat (Koni kesitleri), Hesab- tefazl (Diferansi-
yel), Hesab- tamam (ntegral), lm-i cerr-i eskal (Mekanik),
lm-i heyet (Astronomi), Ameliyat- fenn-i remi ve lam (Hum-
Baron de Tottun
Trkler ve Tatarlar
Hakknda Anlar
konulu kitabnn
kapak sayfas
(yanda)
Fransz Harita
Mhendisi Kauffer
tarafndan izilen
Halite,
Tersanedeki
Mhendishane
binasn gsteren
stanbul
Planndan detay
(aada)
baraclk ve lamclk), Talim-i asker (Askeri talim), lm-i istih-
kmat (stihkm).
Snf geme esas klasik Osmanl brokrasisinde olduu gibi silsile-
ye tabi tutulur ve buna gre her snfta bulunan on talebenin an-
cak bir st derecede boluk meydana geldiinde snf geme veya
derece atlamas mmkn olur.
1808 Mhendishne kanunnamesi dhil o gne kadar eitimi ve-
rilen derslerin bir deerlendirmesi yaplacak olursa, bu derslerin
Osmanl bilim dnyasnn hi de yabancs olmad bilim dallar-
n ierdii grlr. Dolaysyla Osmanl yenileme dneminde bi-
lim asndan gelime yeni bilim dallarnn almasnda deil, Os-
manl matematik eitiminde snf gemeye dayal yeni bir sistemin
uygulanmasndadr.
Talebe saysnn daima on-oniki kii ile snrl tutulmas, Mhen-
dishanedeki eitimin imparatorlukta yaygnlamasn engeller.
Bunun balca nedenleri arasnda mhendishane talebelerinin ay-
n zamanda devlet hazinesinden maa alan ve her trl masraflar
karlanan bir nevi subay kabul edilmesidir. Eitimin on be yla
kadar varan sresi, ykselme ve atamalarn silsileye bal olmas,
Avrupadaki gibi her yl ok sayda mezun mhendis yetitirilme-
sini engeller. Bu durum Osmanllarn geleneksel eitim anlayna
ve mevcut asker, idar ve mal yapnn yeni bir oluuma olanak ta-
nmamasndan kaynaklanr.
18. yzyln sonlarna doru, subaylara modern bilimleri retmek
iin kurulmu olan Mhendishane-i Hmayunun hocalar, Ba-
tdaki asker teknik okullarda okutulan ders kitaplar arasndan
seilen bilim kaynaklarndan eviri ve uyarlama yoluyla kitaplar
yazarlar. lk bilimsel yaynlar, Hseyin Rfk Tamannin (. 1817)
astronomi, matematik ve corafya konusunda telif ve tercme yo-
luyla hazrlad on cilt kitaptan oluur. Bunu Tamannin talebesi
ve mhendishane bahocalnda halefi shak Efendinin (. 1836)
Bat ve zellikle Fransz kaynaklarna dayal olarak hazrlad 13
ciltlik yayn takip eder. Bunlar arasnda, drt ciltten oluan Mec-
mua- Ulum- Riyaziyenin zel bir yeri vardr. nk bu eser, Os-
manl dnyasnda birok bilim dalnda ilk geni kapsaml ders ki-
tabdr. Konular arasnda, matematik, fizik, kimya, astronomi, bi-
yoloji, botanik ve mineraloji saylabilir.
Sivil mhendislik hareketinin balangc
1873 ylnda dnemin Maarif Nazr Safvet Paa, Galatasaraydaki
Mekteb-i Sultan mdr Sava Paay, hazineye yk olmamak ko-
uluyla, yeni bir darlfnun kurmakla grevlendirir. Kurulmas
tasarlanan darlfnun, bu sefer, 1868den beri faaliyette bulunan
Galatasaray Mekteb-i Sultansinin temeli zerine oturtulmaya a-
llr. Bylece bir orta eitim kurumunun bnyesine bir yksek
eitim oluumu alanr.
Darlfnun- Sultan olarak anlan bu yeni mektep, hukuk, fen ve
edebiyat ubelerinden oluur ve bu ubeye resm yazmalarda
mektib-i aliye (Yksek mektepler) denilir. 1874-75 ylnda eitime
baland zaman Edebiyat, Hukuk ve Mhendisn-i Mlkiye (Si-
vil mhendislik) Mekteplerinden oluur. Mhendisn-i Mlkiye
Mektebinin ad birinci retim yl sonunda Fransadaki Ecole
Mhendishane-i Berri-i Hmayun Binas (1795)
Pontes et Chaussesye izafeten Turuk u Maabir Mektebi (Yollar ve
kprler) olarak deitirilir.
Tzne gre, Darlfnun- Sultande drt yllk retim gr-
dkten sonra, bilimsel bir tez hazrlayp bunu baaryla savunan
renciler doktor unvanyla mezun olurlar. Mezun olan hukuku-
lar Adliye Nezaretinde, mhendisler ise Nafia Nezaretinde grev-
lendirilirler. Edebiyat Mektebinden mezun olanlar ise muallim-i
edebiyat (Edebiyat hocas) olurlar. Tez hazrlamayan renciler,
doktoradan daha kolay bir imtihandan geirilirler ve Hukuk Mek-
tebinde ise dava vekili (avukat), Turuk u Maabir Mektebinde ise
kondktr (Makinist), Edebiyattan mezun ise ilkokul retmeni
olabilir.
1875-76 akademik yl sonunda 21 renci Hukuk Mektebinin,
26 renci ise Turuk u Maabir Mektebinin imtihanlarna katlr
ve baarl olur. Edebiyat Mektebinde ise derslere balanp ba-
lanmad hakknda bilgimiz bulunmamaktadr. 1881 ylnda
Hukuk Mektebi ve Turuk u Maabir Mektebi biri Adliye Nezare-
tine dieri Nafia Nezaretine balanarak faaliyetlerini bu bakan-
Mhendis Blnde askeri mhendisler uygulama srasnda
lklara bal bamsz birer mekteb-i li (yksek mektep) eklinde
baaryla devam ettirir.
19. yzyl sonlarna doru ilk ve orta eitim kurumlar sayca artar
ve eitim seviyeleri ykselir, bunun yannda mlkiye, tp, hukuk,
ticaret, sanayi, mhendislik ve mimarlk gibi sahalarda ihtisasla-
maya ynelik yksek eitim okullar devletin ve toplumun ihtiya-
larna cevap verebilecek seviyeye gelir
24
.
lkenin kalknmasnda eitim, salk ve imarn byk nem ta-
d ve bu konularda gerekli altyapnn hazrlanmas hususundaki
ciddi almalarn, Sultan II. Abdlhamid devrinde yeniden bala-
tld bugn birok tarihinin kabul ettii bir gerektir. Hakikaten
kaderine terkedilmi gibi grnen Mhendishane-i Berri-i Hma-
yun, II. Abdlhamidin bu kurumu tamir ettirmesi ve 1878de ba-
na nl Osmanl matematikisi Vidinli Hseyin Tevfik Paay
atamasyla adeta yeniden kurulmu gibi olur. Halcolundaki es-
ki binasna tanan Mhendishane ok gemeden sivil mhendis
mektebini de bnyesine katar. 1881 ylnda kurmay snflar yann-
da bir de mmtaz snf (sekin snf) ad altnda yeni bir snf tekil
edilir. Drt yl olan retim sresi be yla karlr ve her yl Har-
biye Mektebi son snf rencilerinden daha yksek renim gr-
mek isteyen ve yabanc dile yatkn olanlar bu beinci snfa alnr-
lar. 1900 ylnda retim sresi yla indirilen Mhendishane,
Topu Mektebi olarak tamamen Harbiye Mektebine bal bir
meslek okulu haline getirilir.
Mlkiye Mhendis Mektebinin
(Sivil Mhendis Okulu) kuruluu
Mlkiye Mhendis Mektebi veya Hendese-i Mlkiye Mektebi ku-
rulu safhasnda, askeri mhendishane gibi idaresi Tophane Neza-
retine balanr, ancak mezunlar Nafa Nezaretinin (Bayndrlk
Bakanl) kontrolne braklr. Bu ekilde asker makamlara bal
olduu halde mezunlarnn sivil sahalarda grevlendirildii bir ku-
rum haline gelir. 20 Haziran 1884 tarihli padiah iradesiyle kabul
edilen tzne gre mektebin eitim sresi drt yldr ve yatl
yz talebesi bulunur. Mektep ancak 1 Kasm 1884 tarihinde, Hal-
colunda, yukarda belirttiimiz gibi Mhendishane-i Berri-i
Hmayunun bir odasnda eitimine balar. Ancak ok gemeden
Mlkiye Mhendisleri iin yeni bir bina ina edilir ve sivil mhen-
disler bu yani binada eitimlerini srdrr. Yeteri kadar idadi (Li-
se) eitimi grm renci bulunmadndan Mlkiye Mhendis
Mektebi iin bir de yllk hazrlk snflar alr. Bylece yedi yl-
lk bir mektep olarak, yine Mhendishane-i Berri-i Hmayuna
bal, ancak yeni binasnda hem gndzl hem yatl olmak zere
100 kiilik kontenjanla eitimini srdrr.
Vidinli Hseyin
Tevfik Paa
(1838-1901)
Fransadaki Ecole des Pontes et Chaussesnin rnek alnd mek-
tebe Avrupadan birok hoca getirtilir. Bunlar arasnda 1889-1891
yllar arasnda burada hocalk yapan devrin nl hidrolikilerin-
den Avusturyal Prof. Dr. Philipp Forchheimer de bulunur.
Mektep ilk mezunlarn 1888 ylnda verir ve 13 kii olan bu me-
zunlarn tamam Nafa Nezareti tarafndan lkenin sivil birok
projesinde grevlendirilir. 1889da, 25 kiiden oluan ikinci yl
mezunlarndan bazlar stanbulda serbest almak iin bir bro
aar, ancak bu bro i hacminin azlndan dolay ksa zamanda
kapanr. Bu rnek 19. yzyln son yllarnda bile Osmanl toplu-
munda zel mhendislik hizmetine ihtiyacn azln kantlar.
Mhendis Mekteb-i lisinden
Teknik niversiteye uzanan yol
Osmanl Devleti 20. yzyla 1908de II. Merutiyetin ilan ile girer
ve bu yeni dnem mhendislik eitiminde de sivil anlay getirir.
Bu ortam ierisinde Hendese-i Mlkiye Mektebi, 1909 yllnda
Mhendis Mekteb-i lisi (Mhendis Yksek Mektebi) adyla askeri-
yeden ayrlarak Nafa Nezaretine balanr
25
. Refik [Fenmen] bu
mektebin ilk sivil mdr olur
26
. Mektep 1913te Tophanedeki
Askeri Sanayi binasna, I. Dnya sava srasnda da Notre Dame
de Sion okulunda eitim faaliyetlerini srdrr. Mtarekeden
sonra buradan da kartlarak Halcolundaki eski Mhendisha-
ne binasna tanr. gal srasnda binasz kalan Mhendishane,
nce bir mddet Gmsuyu Klasnda, daha sonra da Yldzda
kiralanan evket Paa Konanda faaliyetlerini srdrr. stan-
bulun igalden kurtuluu ile Mhendis Mektebi de adeta gebe-
likten kurtulur ve 1923 ylnda Gmsuyundaki eski binasna
tekrar kavuur.
Cumhuriyet devrinde, lkenin mhendis ihtiyacn karlayabil-
mek iin 1926dan itibaren eitli almalar yaplmaya balanr. 24
Mays 1928 tarihinde kabul edilen 1275 sayl 8 maddelik bir Yk-
sek Mhendis Mektebi Yasas karlr. Bu yasann en nemli mad-
delerinden biri de okula tzel kiilik verilmesidir. Okul her ne ka-
dar Nafa Nezaretine balln devam ettirmekteyse de, katma
bteyle idare edilmeye balanr. Yasann altnc maddesi gerein-
ce hazrlanan Yksek Mhendis Mektebi Nizamnamesi 12 Haziran
1929 tarihinde kabul edilir. Bu nizamnamenin 31. maddesine g-
re de Mektep Mdr, Rektr unvann alr
27
. Ayn yl Yksek M-
hendis Mektebinde Darlfnunda olduu gibi Mderrislikler a-
lr ve bu ekilde mektep stat ynnden stanbul Darlfnununa
eit bir seviyeye gelir.
Yksek Mhendis Mektebinin stanbul
niversitesine balanmas giriimleri
1932 ylnda stanbul Darlfnunu reformu gndeme geldiinde,
tasarruf kayglar ynnden Yksek Mhendis Mektebinin baz
ortak ksmlarnda okutulan dersler ile stanbul Darlfnunu Fen
Fakltesinde mevcut benzer derslerin ve yine Mektebin naat
ubesi ile Gzel Sanatlar Akademisine ait mimar ubelerinin bir-
letirilmesi dncesi ileri srlr. Ancak czi bir tasarruf elde
edilecek diye, kkl gemie sahip bu iki eitim kurumuna zarar
verilecei dncesiyle bu giriimden vazgeilir.
Bu srada 31.5.1933 tarihinde kan 2252 sayl yasayla Darlf-
nun, btn kurumlar ve kadrolaryla birlikte 31.7.1933te lavedi-
lir. Yasann ikinci maddesi, Maarif Vekletinin stanbul niversi-
tesi ad ile yeni bir yksek eitim kurumu kurmasn emreder. Yi-
ne bu kanunun nc maddesine gre de Yksek Mhendis
Mektebinin stanbul niversitesi bnyesine alnmas konusu Ba-
kanlar Kuruluna braklr. Yani Yksek Mhendis Mektebinin s-
tanbul niversitesinin bir fakltesi haline getirilmesi dnlr.
Hatta Fen Fakltesine bal Makine ve Elektrik Enstits Elektro
Mekanik ubesi adyla Yksek Mhendis Mektebine balanr. So-
nunda stanbul niversitesi alr, fakat 2252 sayl kanunun n-
c maddesi gereince Yksek Mhendis Mektebinin buraya ba-
lanmas fikri uygulanmaz
28
.
Daha nceleri mdrler, kurum retim elemanlar tarafndan se-
ilirken, 1935 ylnda kurumun bal olduu Nafa Nezaretince
dorudan tayin edilmesi kararlatrlr. 26.5.1926 tarihinde kabul
edilen Konya Ovas Sulama daresi ile Yksek Mhendis Mekte-
bi ve Ankara Yksek Ziraat Enstitsnn Muvazene-i Umumi-
yeye alnmasna dair 2984 sayl kanun ile mektebin tzel kiilii
kaldrlr ve bamszl elinden alnr. Mhendis Mektebinin ku-
ruluundan beri devam ede gelen bu kararszlk burada da gzle-
nir. Her eye ramen Trk eitim tarihinde olduu kadar, Trk sa-
nayi ve teknolojinin gelimesine de nemli katklar salayan M-
hendis Mektebi, kuruluundan beri bal olduu ve mezunlarnn
dorudan bnyesinde grevlendirildii Nafa (Bayndrlk) Bakan-
lndan ayrlarak 22.9.1941de 4121 sayl kanunla Maarif (Milli
Eitim) Bakanlna balanr ve ad Yksek Mhendis Okulu ola-
rak deitirilir.
Mektebin bu en hareketli yllarnda 1939da mdrlne tayin
edilen Ord. Prof. Dr. Osman Tevfik Taylan zamannda retim s-
resi alt yla karlr ve yatl renci says 566ya kadar ykselir.
Bu say 1942-43 retim ylnda 750ye ular. Yine bu dnemde
okulda Elektrik ve Makine ubeleri alr; ayrca Uak Mhendisli-
i ile Deniz naat Mhendislii ksmlar kurulur.
Nafa Nezaretinden ayrlarak, Milli Eitime balanan okul, daha
bamsz ve verimli almalar yapar. zellikle dnemin Maarif
Vekili Hasan Ali Ycelin, bu hususta nemli katklar olur. n-
k Hasan Ali Ycel, 4.2.1943 ylnda okuldaki btn profesrlerin
katld olaanst bir toplant yapar ve mektebin geleceini ve
gelimesini tartr.
Toplantda iki ana mesele konuulur: Bunlarn birincisi mevcut
programlar tadil ve tashih etmek, ikincisi ise okulu rasyonel esas-
lara gre yeniden yaplandrmaktr. Mektebin uzun yllar fizik ho-
caln yapm olan Ord. Prof. Dr. Salih Murat Uzdilek, renci-
lerin eitimde deil, sonrasndaki staj devresinde mhendislii -
rendiklerini belirtir ve dnyada byk sanayi kurulularnn da
byle altn ve Trkiye artlarna uygun bir mhendislik eiti-
minin yaplandrlmas yoluna gidilmesi fikrini ileri srer. Toplan-
tda Hasan Ali Ycelin Bunun bize gresi olmaz. leri memleket-
ler nasl yapyorsa ona uymak zorundayz. Bunun hakiki ad Poli-
tekniktir eklindeki yaklam ile okulun bir niversiteye dnt-
rlmesi fikrini ortaya atar. Okulun hocalar da bu fikri benimser.
20.7.1944 tarih, 4619 sayl kanunla stanbul Yksek Mhendis
Mektebi, btn hak ve vecibeleriyle birlikte stanbul Teknik ni-
versitesi olarak tekilatlanr. Kanun gerei mdrl sona eren
Prof. O. Tevfik Taylan, Teknik niversitenin ilk rektrlne ta-
yin edilir
29
. Artk istikrarl bir yapya kavuan, mhendislik eiti-
mine Gmsuyundaki binasnda devam eden Teknik niversite,
lkemizin birok asker ve sivil projelerinde vazife alr, dnyaya
mal olmu deerli mhendisler ve bilim adamlar yetitirir
30
. Bu-
gn Ayazaa, Gmsuyu, Maka, Takla ve Tuzlada olmak ze-
re be byk yerlekede 12 faklte, 5 enstit, 1 konservatuar, 1
meslek yksek okulu, 1 yabanc diller yksek okulu, 9 uygulama ve
aratrma merkezi ve rektrle bal 2 blm ile mhendislik ei-
timi yannda insan ve toplum bilimleri eitimini de baaryla sr-
drmeye devam ediyor
31
.
Mhendishane Bahocas shak Efendi:
Trkiyede modern bilimin ncs
Mhendishane-i Berri-i Hmayun Bahocas ve Trkiyede mo-
dern bilimlerin nclerinden shak Efendi, 18. yzyln sonu, 19.
yzyln ilk yarsnda yaam, Osmanl modernleme dneminde
hazrlam olduu telif ve tercme eserlerle modern fen bilimleri-
nin Osmanlya giriinde byk katklarda bulunmu nde gelen
mhendis ve bilim adamlarndandr. zellikle mhendislik yaz-
mnn olumasndaki katklar, o gne kadar eitimi yaplmayan
baz bilim dallarnda ilk defa ders kitab hazrlamas ve yeni bilim-
sel terimlerin tretilmesindeki ncl shak Efendinin, Trk
bilim tarihindeki yerini belirleyen nemli zellikleridir
32
.
shak Efendi, bugn Yunanistan snrlar iinde kalan Yanyann
Narda kasabasnda domutur. Aslen Musevi bir aileye mensup
olup, kk yata babasn kaybetmi ve kardei Esad Efendi ile
birlikte Mslman olmutur
33
.
lk eitiminden sonra kardei Esad Efendi ile yollar ayrlr. Esad
Efendi, sonralar Rumeli Ordu-y Hmayun Defterdarlna ka-
dar ykselirken shak Efendi, Osmanl Devletinin yenileme hare-
ketleri ile kurulan Mhendishane-i Berri-i Hmayuna renci
olarak girer. shak Efendinin branice, Yunanca bilmesi onun ev-
resi ve ailesi hakkndaki bilgileri dorulad gibi, Trke yannda
Arapa ve Farsa dillerini bilmesi ve daha sonralar Mhendisha-
nede sagoci (Klasik mantk kitab) okutmas da, kk yata med-
rese tahsili veya benzer bir eitim grdne delil oluturur.
1806-1815 yllar arasnda Mhendishane-i Berri-i Hmayunda
renci olan shak Efendinin, 25 Aralk 1806 tarihli Mhendisha-
ne silsilesinde (Terfi listesi) bu kurumun nc snfnda mlazm
(Aday) iken bir st snf olan ikinci snfa akird (renci) olarak
ykseldii grlmektedir. 1812de ise ayn snfta nc mla-
zmla ykselir. 1813te ikinci mlazmla, 1814te de mezuniyet
snf olan snf- evvele (Birinci snf) terfi eder.
rencilii srasnda zeks, bilgisi ve alkanlyla Mhendisha-
ne-i Berri-i Hmayun Bahocas Hseyin Rfk Tamannin dik-
katini eker. Kutsal binalarn tamirat ve inaat ileri ile grevlen-
dirilen hocasnn yannda Medineye gider. Hocas Taman
1817de Medinede lnce Haremeyn Aas (Mekke ve Medi-
neden sorumlu grevli), shak Efendinin onun yerine grevlen-
dirilmesini tavsiye eder. Ancak bu tavsiye dikkate alnmaz ve g-
reve Sultan II. Mahmud tarafndan stanbuldan baka bir m-
hendis tayin edilir, shak Efendi de onun yardmclna getirilir.
stanbula dnen shak Efendi, Mhendishanedeki eitimine kal-
d yerden devam eder.
Mhendishane-i Berri-i Hmayun hocalarndan ve Tercme Ka-
leminde tercman olan Bulgarzade Yahya Naci Efendinin lm
zerine, yerine Temmuz 1824te shak Efendi getirilir. Mhendis-
hanedeki kariyerine zarar gelmeden 1829 ylna kadar bu grevi
yrten shak Efendi, 1829 ylnn sonlarna doru Balkan sahille-
rindeki istihkmlarn kontrol ve tamirleriyle vazifelendirilir. Fakat
bu tayinin asl sebebi Sultan II. Mahmudun onun hakknda gs-
termi olduu ekimser tutumu ve bir nlem olarak shak Efen-
dinin Divan- Hmayun tercmanlk hizmetinden uzaklatrl-
masdr. Zaten bu grevi srasnda her ne kadar bir kusuru grl-
memi ise de kendisine tam olarak gvenilmemi ve devlet srlar
aklanmamtr. Ancak shak Efendi hakknda gsterilen tereddt
ve sulamalarn yersiz olduu ok gemeden anlalr. Bir yl son-
ra stanbula arlan shak Efendi, 1830 ylnn son aynda M-
hendishane-i Berri-i Hmayunun bahocalna getirilir. Bu gre-
vi 1834 ylna kadar fiilen, 1836 ylna kadar ise resmen devam et-
tirir
34
.
shak Efendinin almalar ve eserlerinin bir deerlendirmesini
yapmak gerekirse o, zellikle Mhendishane-i Berri-i Hmayun
bahocalna tayin olunduktan sonra, bu kurumda grlen aksak-
lklar dzeltmek ve eitimin seviyesini ykseltmek iin almtr.
Bahocala tayin olur olmaz burada birok deiiklik yapma ve
dzeni salama yoluna gitmi ve ilk olarak yetersiz hocalarn iine
son vermitir.
Mhendishanedeki dersleri ve retimi dzene sokmaya gayret
eder. shak Efendi, ilk i olarak talebelerin sandalyelerde oturarak
ders yapmas salar. Bahocal zamannda Mhendishane son s-
nfnda yaplan gnlk retimine ilikin Takvim-i Vekayi gazete-
sinde u ekilde aktarlr:
n Birinci snfta (son snf) biri uygulamal be ders yaplr.
n 36 mhendis aday her sabah erkenden ktphaneye gelerek
kendilerine ait sandalyelerine oturarak derse balar.
n renciler l takmlara ayrlr ve her takm nbetlee o gn-
k dersin hesap, yaz ve ekillerini snftaki byk kara tahtaya i-
ler.
n nce shak Efendi dersi anlatr, nbeti takm bunu tahtaya ya-
zar, talebeler de ellerindeki kk yaz tahtalarna bunlar kopya
eder.
n Daha sonra bunu hocann deerlendirmesi, ilemlerin yaplma-
s ve soru-cevap eklindeki altrmalar takip eder ve talebeler ikin-
ci derse kadar odalarna ekilir.
n shak Efendi, ilk derste Etienne Bzoutnun matematik kitabn-
dan (Cours de Mathmatiques) Franszca ksa bir metin evisinden
sonra yine bu kitaptan hidrolik konusunu iler.
n kinci derste ise shak Efendi, kendi eseri Mecmua-i Ulum- Ri-
yaziyeden lm-i cerr-i eskal (Mekanik) okutur.
n Camide le namazndan sonra nc derste sagoci kitab
okutur.
n Drdnc derste hocann yine kendi telifi olan Usul- Siya-
gadan (Top dkmcl) ders ilenir, beinci derste ise uygulama
yaplr.
shak Efendi, 1834 ylnda kutsal yaplarn tamiri iin gnderildii
Medinedeki grevinden dn yolunda skenderiyede ubat
1836da vefat eder. rencileri onun, hatrasna Haskydeki me-
zarlkta zerinde Divan- Hmayun sabk ser-halifesi ve Mhen-
dishane-i Berri-i Hmayun Bahocas el-Hac Hafz shak Efendi
ibaresi bulunan bir ta dikerler. Bylece 1816da Medinede bala-
yan resm grevi 20 yl sonra 1836da Medinede son bulur.
Divan- Hmayun tercmanl ve Mhendishane-i Berri-i H-
mayun bahocal gibi devleti iin ok nemli iki kurumun yeni-
den canlanmasnda etkili olan shak Efendi, kiilik olarak ok a-
lkan ve vaktini boa geirmeyen bir kimsedir. Kuran- Kerimi
ay gibi ksa bir zamanda ezberledii aktarlr. Hicaza ilk gidiinde
hac olur ve el-Hac Hafz shak Efendi olarak anlr. Gl bir ah-
siyete sahip olan shak Efendi, evresindeki kimselerin hayranl-
n kazanm bir bilim adamdr. 1831-32 yllarnda stanbulda bu-
lunan seyyah J. de Kay, onun iin shak Trkler arasnda ok tak-
dir edilen bir adamdr demitir
35
. Bu parlak ahsiyeti bir taraftan
da baz ekemezlerin dmanlna yol aar. Devrin kaynaklarn-
dan ve baz olaylarn analizinden onun hrsl olduu, paraya ve
hrete kar zayfl bulunduu anlalr. Bu iki yzyle shak
Efendi devlet adamlar tarafndan alkanl, bilgi ve yetenei ne-
deniyle takdir edilip grevlerinde desteklenirken, zayflklar sebe-
biyle de tam bir gven layk grlmez. zellikle Sultan II. Mah-
mud onun hakknda ekinceli davranmtr.
Dnemin kaynaklarna gre, Yavuz Selim semtinde, ukurbostan
mahallesinde kardei Esad Efendi ile birlikte bir evde oturan shak
Efendinin Baha ve Sami Efendi adlarnda iki olu ve Tercman
Halil Esrar Efendi ile evli bir kz ocuu vardr. Kendisine has ba-
z huylar ve meraklar olan shak Efendi, zellikle nargile imeyi
sever
36
. shak Efendi, dokuz sene gibi ksa bir zamanda dier va-
zifeleri yannda 13 cilt eser hazrlar. Yazd ok saydaki eseriyle,
rencilerinin yetimesine katkda bulunduu gibi Trk bilim ve
eitimine getirdii yenilikler, onu devrin dier bilim adamlarn-
dan ayrr.
Osmanl bilim ve eitimine fen bilimlerine ait temel ders kitapla-
rn eviri veya uyarlama yoluyla kazandrlmasnda byk katks
Ahmed Ziya Beyin
frasndan
Bahoca shak
Efendi
(Kandilli
Rasathanesi
Ktphanesi)
olan shak Efendi, eserlerini iki ayr dnemde yazar. Bunlarn b-
yk ksmn bahocal zamannda hazrlar. Ancak Rekz ve Nas-
bul-Hyam (Konaklama yeri belirlenmesi ve adr kurulmas, Der-
saadet 1242/1826) ve Tuhfetl-mera fi Hfz- Kla (Kale savun-
mas konusunda komutanlara bilgiler, Dersaadet 1243/1827) adl
iki eserini, Divan- Hmayun tercmanl srasnda hazrlayp
bastrr.
shak Efendi, Mhendishane bahocalna gelir gelmez hazrlad-
Medhal fil- Corafya (Corafyaya giri) adl eseri, 1831 ylnda
baslr. Bu eser, hocas Hseyin Rfk Tamannin astronomi konu-
sundaki kitabnn corafyaya ilikin ksmn zetler. Yine 1831 y-
lnda Franszca kitaplardan aktarma yoluyla hazrlad top dk-
m konusundaki Usuls-Siyaga adl eseri, Osmanl bilim yaz-
mnda bu konuda Osmanlca hazrlanm ilk eserdir.
shak Efendi hakl hretini, dnemin Avrupa fen kitaplarndan
faydalanarak hazrlad Mecmua-i Ulum- Riyaziye adl drt cilt-
lik byk eseriyle kazanr. Eser, 1831-1834 yllar arasnda II. Mah-
mudun emriyle Matbaa-y Amirede baslr. 1831e kadar yaym-
lanm Osmanl bilim yazn gz nne alndnda, matematik, fi-
zik, modern astronomi, biyoloji, botanik, zooloji ve mineraloji gi-
bi doa ve matematiksel bilimlerin basl Trke metinlerini bir
arada sunar. Eser, modern kimya konusunda Trkiyede baslan
ilk Trke makaleyi de ierir. Bilimsel adan Avrupada yaynlan-
m olan benzer eserlere yakn seviyede olan Mecmua-i Ulum- Ri-
yaziye, 1841-1845 yllar arasnda Msrda da baslr ve orada da
mhendislik eitiminde etkili olur.
shak Efendinin dier eserleri arasnda, 1832de tamamlayp an-
cak 1834te baslan ve Fransz matematiki Gulliaume Leblondun
Elments des Fortifications (Paris 1786) adl eserinden evirdii
Usul- stihkmat (stihkmclk) saylabilir. 461 sayfa ve 21 tablo-
dan oluan tek ciltlik bu eser, makale halinde dzenlenmitir.
Bunlardan birinci makalede harp sanat, muharebe, ordularn ku-
rulmas, ikinci makalede hafif istihkmlar ve nc makalede ise
ar istihkmlar ele alnr. Bu eser de Mhendishanede ders kitab
shak Efendinin tercme ettii Etienne Bzoutnun Cours de Mathmatiques eserinin giri
kapa ve shak Efendinin kitap kapana izdii eskizler (stte) shak Efendinin izdii ve
Sultan II. Mahmuda sunduu niann resmi Babakanlk Osmanl Arivi HH. 18293/1 (sol
altta) shak Efendinin E. Bzoutnun kitabna izdii nian eskizi (sa altta)
olarak okutulmutur. Yine 1832de yazd, 1835te baslan Aksl-
Mery fi Ahziz-Zevy adl kitab, 122 sayfa ve drt tablo ve
blmden oluur. Eser, oktant, sekstant ve daire-i inikas (Cercle
archomatique) gibi ykseklik ve uzaklk lmeye yarayan mhen-
dislik aletlerinin kullanm ile ilgili bilgileri kapsar
37
.
Yazma halindeki eserleri ise unlardr: Arazi lme kurallarndan
ve uygulamalarndan bahseden Kavaid-i Ressamiye (.T. Musta-
fa nan Ktphanesi, Nadir Eserler) zaman tespiti konusundaki
eseri Risale-i Ceyb (stanbul niversitesi Merkez Ktphanesi,
Trke Yazmalar, nr. 714) ve buharl gemilerin mucidi, ilk uskur-
lu (Arkadan pervaneli) denizalty yapan Amerikal gemi mhen-
disi Robert Fultonn (1765-1815) Torpedo war and Submarine
Explosions adl eserinin Franszcasndan (Le Torpode, ou moyen de
faire sauter en mer les navires ennemis) evirdii el-Risalat el-Barki-
ye fi Alat el-Radiyye (Kandilli Rasathanesi Ktphanesi, nr. 168/2
yap. 21b-49b)
38
.
Yirmi yla yakn bir sre ierisinde deiik grevlerde ve farkl ko-
numlarda grev yapan shak Efendi, 1830da bahoca olunca ken-
disi iin bir nian talep etmi, hatta madalyasnn resmini bizzat
kendisi tasarlayp padiaha sunmutur. Ancak II. Mahmud, daha
az gsterili bir baka madalya hazrlatp shak Efendiye verilme-
sini emretmitir.
Do. Dr. Mustafa Kaar, Edebiyat Fakltesi, Bilim Tarihi
Prof. Dr. Atilla Bir, T Elektrik Elektronik Fakltesi
DPNOTLAR
(1) K. Beydilli, Mhendishne, 181-183, 202-212.
(2) Anne Blanchard, Vauban, Fayard, 1996, 502-507.
(3) Mehmed pirli, lmiye Tekilat, Osmanl Devleti ve Medeniyeti Tarihi, edi-
tr. E. hsanolu, IRCICA yay. stanbul 1994, 247-279.
(4) Anne Blanchard, Les Ingnieurs du Roi, Montpellier, 1979, 400.
(5) Roger Hahn, Lenseignement Scientifique aux Ecoles Militaires et
dArtillerie, Enseignement et Diffusion des Sciences en France au XVIIIe, Sicle,
Ed. Ren Taton, Paris, Edition Herman, 1986, 513? 541.
(6) Anne Blanchard, Les Ingnieurs du Roy de Louis XIV Louis XVI, II, Thse Po-
ur le Doctorat dEtat Prsente lUniversite Paris IV, 1976, 814-817.
(7) Avrupa ile her sahada mnasebette bulunan Osmanllar onlarn yeni icatlar-
n gryorlar, fakat gavur icad diye hi birine temayl gstermiyorlar. Din taas-
sup, sosyal hayatta ba gsteren rehavet ve cahil ulemann menfaat kaygs Os-
manl Trklerini Avrupann yeni teknik bilgisi ile badamaya imkan vermiyor-
du, (aatay Uluay, Enver Kartekin, Yksek Mhendislik Mektebi, 11)
(8) Alexander Vucinich, Science in Russian Culture, A History to 1860, Stanford
University Press, 1963, California, 51-52.
(9) A. Vucinich, a.g.e, 16, 52.
(10) Rhoads Murphey, Osmanllarn Bat Teknolojisini Benimsemedeki Tutumla-
r: Efrenci Teknisyenlerin Sivil ve Askeri Uygulamalardaki Rol, Osmanllar ve Ba-
t Teknolojisi, 7-19.
(11) Niyazi Berkes, The Development of Secularism in Turkey, Montreal 1964, 31-
32; Mourad Wahba, Influences of Occidental Ideologies on the Ottoman Empi-
II. Mahmudun shak
Efendiye verilecek
madalya hakkndaki
Hatt- Hmayunu
Babakanlk Osmanl
Arivi HH. 18293
re, Economie et Socits dans LEmpire Ottoman (Fin du XVIIIe-Dbut du XXe si-
cle), ed. Jean-Louis Bacqu-Grammont et Paul Dumont, Paris 1983, 167.
(12) brahim Mteferrika, Usll-Hikem fi Nizml-mem, Darut-tbaatl-Ami-
re, 1142/1731, 2b, ayrca bk. brahim Mteferrika, Milletlerin Dzeninde lm Usl-
ler, Milli Eitim Bakanl yay., Trk Klasikleri nr. 32, stanbul 1990, 114 s; Niyazi
Berkes, a.g.e, 42.
(13) Luici Ferdinando Marsigli, LEtat Militaire de lEmpire Ottoman, Ksm II, Ams-
terdam 1732, tpk basm Graz Austria 1972, 33; Trkesi iin bk. M. Kaymakan
Nazmi, Osmanl mparatorluunun Zuhur ve Terakkisinden nhitat Zamanna Ka-
dar Asker Vaziyeti, Ankara 1934, 165.
(14) .H. Uzunarl, Osmanl Tarihi, IV/1, 29-46.
(15) 1784te Duc de Luxembourgun, Osmanl asker tekilatlanmasna dair ver-
mi olduu reform plannda Osmanl askerinin Avrupallarca eitilmesi teklifine
kar olduunu belirten Tarihi Ahmed Vasf Efendi, Avrupa ordularnn silah ve
donanm ynnden daha nceleri de Osmanllardan kuvvetli olduunu, ancak Os-
manllarn her zaman Avrupa ordularndan daha stn olduunu belirtmitir. Ah-
med Vasf Efendi, Mehsinl-Asr ve Hakaykl-Ahbr, haz. Mctebe lgrel, s-
tanbul 1978, 147.
(16) Claude-Alexsandre Comte de Bonneval, Fransann Limousin ehrinde 14
Temmuz 1675te domutur. nce bir cizvit okuluna devam etmi, babas ldk-
ten sonra, akrabas olan Mareal Tourvill tarafndan daha 12 yanda iken Fransz
donanmasna nefer olarak verilmi, 1688 tarihinde deniz temenliine terfi etmi-
tir. Daha sonra Mareal Tourville kumandasndaki Fransz filosunda, Dieppe, de la
Hogue, Cadix savalarna katlm ve gsterdii kahramanlklar onun hretini
arttrmtr. Bir eref meselesinden dolay donanmadan ayrlarak 1698de karac
olmutur. 1701de piyade alay kumandan olarak Mareal Catinatnn maiyetinde
talya savalarna katlmtr. 1706da Fransa ordusundan ayrlarak, nce Venedik
daha sonra talyaya snmtr. Fransaya kar savamak maksadyla Avustur-
ya ordusuna geen ve Prens Euqnenin idaresi altnda bulunan orduda vazife al-
mtr. Provence ve Dauphmu harplerinde Franszlara kar savamtr. Kuzey tal-
ya (1709) ve Flandre (1710-12) savalarnda bulunmutur. mparator VI. Charles
baarlarndan dolay kendisini genelkurmay heyetinde grevlendirmitir. 5 Aus-
tos 1716da Varadin (Peterwarden) muharebesinde Avusturya kuvvetlerinden bir
ksmnn kumandan olarak Osmanllara kar savam ve bu sava sonunda ma-
reallie ykseltilmitir. Fakat daha sonra Euqne ile aras ald iin btn rt-
beleri geri alnarak be yl hapse mahkm edilmitir. Affedilince tekrar Venedike
geen Bonneval burada bir yl kaldktan sonra 1729 ylnda mlteci olarak Osman-
l Devletine snmtr. (Biographie Universelle, Paris 1812, c. V, s. 153-136; Mey-
dan Larousse, c. I, s.179).
(17) emdn-zde Fndkll Sleyman Efendi Tarihi Mrit-tevrih, I, haz: Mnir
Aktepe, stanbul 1976, s. 35.
(18) Cenk Mimarbas Selim Aann arzuhali, bk. BA, MD, nr. 5941, s. 100 derke-
nar kayd.
(19) Mustafa Kaar & Atilla Bir, Ottoman engineer Mehmed Said Efendi and
his geodesical instrument (msellesiye), Multicultural Science in the Ottoman
Empire, Ed. E. hsanolu, K. Chatzis, E. Nicolaidis, Diversis Artibus, Brpols, Bel-
ika 2003, 71-90.
(20) C. zgi, Osmanl Medreselerinde Aritmetik ve Cebir Eitimi ve Okutulan Ki-
taplar, Osmanl Bilimi Aratrmalar, 129-158.
(21) Hendesehnenin al hakknda Fransz elilik raporlarnda LEcole de
Thorie a t ouvert le 29 Avril 1775 dernier lArsenal sous la Direction du Sr.
Kermovan et dun rengat anglais nomm Mustapha Aga avec la surveillance de
M. de Tott, St. Priestin 3 Mays 1775 tarihli raporu, AE, cp. Turquie, vol. 161, s.
171R.
(22) Hendesehnenin kurulu tarihi hakknda biri 1773 (Fevzi Kurtolu, Deniz
Mektepleri Tarihesi, stanbul 1941, s. 1-50), dieri 1776 olmak zere iki farkl g-
r ileri srlmtr. Son aratrmasnda Kemal Beydilli, bu messesenin kurulu-
u srasnda Reisl-kttb Rif smail Beyin (daha sonra paa) bu vazifeye tayin
tarihinin 1774 olduuna dayanarak bu messesenin kurulu tarihinin 1773 olama-
yacan, doru tarihin 1797 tarihli Kk Hseyin Paa Layihasnda Hendeseh-
nenin al tarihi olarak verilen 1190/1776 olmas gerektiini belirtmitir. Kuru-
lu tarihi olarak 1773 senesinin verilmesinin sebebini ise hakl olarak Toderi-
niden kaynakladn ve Toderininin (De la Litrature des Turcs, I, Paris 1789,
159-167) Baron de Tottun hatratndaki anlatm karmaasnn kurban olduunu
sylemektedir. Kemal Beydilli, Trk Bilim ve Matbaaclk Tarihinde Mhendish-
ne, Mhendishne Matbaas ve Ktphanesi 1776-1806, stanbul 1995, 23. Fran-
sz ariv kaynaklarnda ise bu kurumun 29 Nisan 1775 tarihinde ald yazldr.
(AE, cp. Turquie, vol. 161, s. 171R). Ayrca Hendesehnenin ilk hocalna tayin
olunan Cezayirli Seyyid Hasan Hocann, kendi telifi olan Sefinetl-Fikr Meh-
net fid-Drer (stanbul niversitesi Merkez Ktphanesi, TY. nr. 2740) adl eseri-
nin mukaddimesinde bu messesenin Sultan I. Abdlhamidin saltanatnda ve
Dervi Mehmed Paann nc sadareti zamannda (7 Temmuz 1775-5 Ocak
1777: bk. Uzunarl, Osmanl Tarihi, IV/2, 422-423) alm olduunu sylemesi
ile Hendesehnenin faaliyetlerine 1775 tarihinde balam, ancak 1776 tarihinde
kurumlam olduunu syleyebiliriz.
(23) M. Kaar, Osmanl mparatorluunda Askeri Teknik Eitimde Modernleme
almalar ve Mhendishanelerin Kuruluu (1808e kadar), Osmanl Bilimi ara-
trmalar II, Ed. Feza Gnergun, stanbul 1998, s. 69-137.
(24) Ekmeleddin hsanolu, Osmanl Bilim Kurumlar, Osmanl Devleti ve Me-
deniyeti Tarihi, c. II, RCCA, stanbul 1998, s. 325-328.
(25) E. hsanolu, a.g.m, s. 3286-287.
(26) Kazm een, stanbul Teknik niversitesinin Ksa Tarihesi, stanbul 1990,
s.36.
(27) aatay Uluay, Enver Kartekin, Yksek Mhendis Okulu, stanbul 1958, s.
282.
(28) Emre Dlen, stanbul Darlfnunu Fen Fakltesi Elektromekanik Enstits
(1926-1935), Trk Teknoloji Tarihi, Yay. Haz. Emre Dlen & Mustafa Kaar, Trk
BilimTarihi Kurumu Yay. stanbul 2003, 115-154.
(29) . Uluay, a.g.e, s.460-466.
(30) K. een, a.g.e, s. 40-41.
(31) Gncel bilgiler iin bk. www.itu.edu.tr .
(32) Ekmeleddin hsanolu, Bahoca shak Efendi (Trkiyede Modern Bilimin n-
cs), Kltr Bakanl Kaynak Eserler Dizisi, Ankara 1989.
(33) A. Galante, Histoire des Juifs de Turquie, c. V. stanbul, tarihsiz.
(34) Mustafa Kaar, Osmanl Devletinde Mhendishanelerin Kuruluu ve Bilim ve
Eitim Anlayndaki Deimeler, Bilim Tarihi Blm Doktora Tezi, stanbul 1996.
(35) J. de Kay, Sketches of Turkey 1831-1832, New York 1833.
(36) Mehmed Esad Efendi, Mirat- Mhendishane-i Berri-i Hmayun, stanbul,
1312.
(37) Kemal Beydilli, Trk Bilim ve Matbaaclk Tarihinde Mhendishane, Mhen-
dishane Matbaas ve Ktphanesi (1776-1824), Eren Yaynclk 1995.
(38) Mustafa Kaar, Osmanllarda Deniz Torpidolar Hakkndaki lk Tercme Eser:
Er-Risletl Berkiye F Altir-RaDiye, Trk Teknoloji Tarihi 1. Trk Bilim ve
Teknoloji Tarihi Kongresi 15-17 Kasm 2001, yay. haz. M. Kaar, E. Dlen, Trk Bi-
lim Tarihi Kurumu yay. stanbul 2003, s. 171-179.
niversite, bir ktphane etrafna toplanm binalardan ibarettir
Shelby Foote
1
(1916-2005)
z
Bilgi canl evriminin ayrlmaz bir parasdr ve insanlk ilk olutu-
undan beri bilgi anda yaamaktadr. Gnmzdeki bilgi a-
n deiik yapan, bilgi retim, depolama, kopyalama ve nakletme
srelerinde son birka on ylda meydana gelen ba dndrc ge-
limelerdir. Ancak bu gelimeler bir tehlikeyi de beraberinde getir-
mitir. Gnmzde bilgi retim hz o denli artmtr ki, depola-
ma, kopyalama ve nakletme sreleri bu hza yetiememektedir.
stelik bilginin ou sanal dnyada retilmekte, depolanmakta,
kopyalanmakta ve nakledilmektedir. Sanal dnyadaki bilgi alve-
rii son derece kk hacimler iinde gerekletiinden, bu hacim-
lerin ne kadar kolay imha edilebileceklerini dndmz za-
man bilginin gelecei iin tellanmamak mmkn deildir. Bu
nedenle tm bilgi depolama ilemlerinin yalnz ve yalnzca sanal
dnyaya emanet edilmesi akllca bir yol olarak grlmemektedir.
Geleneksel ktphanelerin, arivlerin ve mzelerin korunmalar,
en azndan grnrdeki gelecek iin, kesin bir zorunluluktur.
Giri: Bilgi hakknda
Bilgi, reme srecinin temelini oluturduu iin canllarn ortaya
kmasyla birlikte ortaya km bir zenginliktir. Her reyen can-
l, kendisini oluturan biyolojik program yavrusuna verir ve by-
lece bir bilgi ak oluturmu olur. Bilginin birebir naklinde mey-
dana gelebilecek her trl aksaklk, yavruda, atasna nazaran fark-
llklar domasna ve dolaysyla yavrunun atadan farkl bir canl
olmasna neden olur. Biyolojide mtasyon
2
dediimiz bu olayn
bir baka eidini kulaktan kulaa oyununu oynarken grebiliriz.
Srann ilk bandakinin yannda oturann kulana kak olarak
syledii kelime en son oyuncunun aznda mesel ak, k,
eek veya kk, kak, kee ekillerinden birine br-
np oyuncular hayrete drebilir. Kulaktan kulaa oyununda
oyunu elenceli yapan bilgi iletiiminde meydana gelen aksaklk-
lardr.
Bilgi iletiimindeki aksaklk, her trl eitliliin ortaya kmasn-
daki temel millerden biri, belki de en temelidir. Her muntazam
gelime, bilgi akndaki aksaklklarn etkisini giderek trplemek
suretiyle eitlilii azaltr. Bilgi akndaki aksakln azalmas, bil-
giyi nakleden mekanizmann karmakl ile ters orantldr. Basit
mekanizmalarn bilgi naklinde meydana gelebilecek bir aksaklk,
birdenbire yavruyu atadan ok farkl hale getirir. Bunun nedeni
udur:
Diyelim ki elimizde a ve b elerinden oluan bir ab mekanizmas
olsun. Bu kendini mkemmelen oaltt zaman baka abler or-
taya kacaktr. oalmada olabilecek herhangi bir aksaklk ay ve-
ya byi ortadan kaldrr, yavru da dolaysyla aa veya bb olarak or-
taya karsa, ata ile yavru arasndaki fark birdenbire % 50 olur. Bu-
na mukabil, oalmakta olan bir mekanizmann yaps on yeli
olup abcdefghij ile ifde edilebilirse ve mesel oalma nnda bu
on yeden yalnzca birinin oaltlmasnda bir aksaklk oluarak,
Bilgi anda bilginin nemi
A. M. CELL ENGR
diyelim ki yavru abcdefghi olarak ortaya karsa, ata ile yavru ara-
sndaki fark, yalnzca % 10 olur. Her iki durumda da yapnn yal-
nz tek bir esi deitii halde, deiiklik oranlar arasndaki fark
muazzam olmutur.
Sk yaplan bir gzlem, karmak yaplarn evrelerinde meydana
gelen deiikliklere, basit yaplardan daha zor ayak uydurabildikle-
ri, bu nedenle de deiikliklerden daha ok etkilendikleridir. rne-
in, Gney ngilteredeki Salisbury dzlnde bulunan Stone-
henge (bkz. ekil 1) astronomik tapna dnyada trnn bilinen
tek rneidir. Halbuki Stonehengei ina eden kltrn onun pek
ok benzerini yapt muhakkaktr. Ancak bunlar korunmamtr.
Buna mukabil ayn kltrn rettii tek paradan oluan monolit-
lerden bol bol bulunmaktadr. Bunun nedeni Stonehengeden bir-
ka tan kaldrlmas binann ilevini yitirmesi iin yeterli olduu
gibi, onu yaratmak iin pek ok sayda iri ta ktlesinin hazrlan-
mas, tanmas ve yerletirilmesi gerekmektedir. Bir monolit yap-
mak ise ok daha basittir ve monolitin orasndan burasndan ko-
pacak paralar onun ilevini yitirmesine neden olmazlar.
Ancak Stonehenge tr binalarn baarszl, yaplan baka bina-
larda, bina elemanlarn harla birbirine tutturma ve karmak bir
yapya bir monolit zellii kazandrma yollarn aarak yeni bina
trlerinin ortaya kmasna neden olmutur.
zetle bilgi ve bilgi nakli ilk canl ortaya ktndan beri olan ey-
lerdir. Bu adan gnmzn bilgi a olarak adlandrlmas
samadr, nk insanln bilgi a olmayan hibir a yoktur.
Bu mesel sanayi a terimi iin byle deildir, nk James
Watt buhar makinesini kefedene kadar fabrikalarda seri retim
yapabilecek makinelere hareket veren, yaygn kullanma msait
kk boylu ve pratik motorlar yoktu. Dolaysyla bir sanayi sefer-
berlii, dolaysyla bir sanayi a olamazd.
Ancak tm bunlar amza bilgi a adn verenlerce de bilin-
meyen eyler deildir. Peki ilk bakta bize sama gelen bu ad niin
seilmitir? Bunun basit nedeni, bilgi iletiiminde aksaklk meyda-
na gelmesinin, genellikle arzu edilmeyen bir durum olmasdr. Bu-
nun iin insanlar bilgiyi rettikten sonra en iyi ekilde depolamak,
kopyalamak ve nakletmek iin srekli aray iinde olmulardr.
amz gemi zamanlara nazaran ok zel yapan ey, bilgi depo-
lama, kopyalama ve nakletme mekanizmalarnda son birka on yl
iinde meydana gelen ba dndrc gelimelerdir.
Bilgi retimi
Bilgi retimi genellikle daha nce retilmi bilgilerin muhtelif ne-
denlerle deitirilmesi yoluyla olur. Yukarda dediim gibi, bu de-
ime mevcut bilgi kopyalanrken veya nakledilirken meydana ge-
len kazalar sonucunda istenmeden ortaya kan bir durumu
yanstabilir. Buna karn, bazen bilgi dediimiz eyden memnun
olmayabiliriz: Ya gerei yanstmad kansndayzdr ya da yan-
stt gerekten holanmamaktayzdr. O zaman bilgiyi deitir-
mek iin elimizden geleni yaparz. lk halde doru olmadn san-
dmz bilgiyi elimizden geldiince gerek bilgi haline dntr-
meye alrz. kinci halde de doru olduunu bildiimiz bilgiyi
bir yalana tahvil etmek iin urarz. Fakat her iki halde de bilgiye
ihtiyacmz vardr.
ekil 1, Stonehenge, ngiltere
nsanln ortaya kt 3 milyon yldan yaklak 6000 yl ncesine
kadar bilgi szle ifade ediliyor, duyularak veya grlerek renili-
yor ve insan beyninin hafza dediimiz ksmnda depolanyordu.
Genellikle bugn kabul edilen kurama gre, yaz ilk kez Smer
toplumu tarafndan ticaretin ulat dzeyin artk kiinin hafza-
snda tutulamayacak miktar ve karmakla varmas sonucu icat
edilmitir. Bu ise ancak tarm toplumunun ortaya kmasndan
sonra mmkn olmutur. Avc toplumlar, besin kaynaklarnn do-
as gerei, ok snrl sayda bireyin srekli hareket halinde oldu-
u bir cemiyet modeli oluturmulard. Bunlarda bilgi, ksmen ka-
ltmsal (avclk igds) ksmen de icat edilen ve renilen (av-
clk teknikleri, silhlar vb) imajlardan oluuyordu. Avcnn ocu-
u (veya ra), avcln igdsel olmayan ksmn babasna (ve-
ya ustasna) ve/veya babasnn grubundaki dier avclara bakarak
ve onlar taklit ederek reniyordu. Avclk iin gerekli beceri ge-
nellikle bir balerinin, bir akrobatn veya bir tiyatro artistinin -
rendiklerinden daha karmak ve yksek dzeyli deildir. Avcl
ve tekniklerini renmek iin insan hafzas yeterlidir. Ancak avc,
bilgisini yalnzca o bilgiyi bizzat tatbik ederek nakletmez. Mesel,
bir arkadana av yollarnn en uygun noktalarn gstermek iste-
yen bir avcnn bunu hele elindeki ilkel lisan imknlaryla yapma-
s ok zordur. Onun iin avc toplumlar ok erken zamanlarda re-
sim ve harita izimine balamlardr. Resimler, hangi av trnden
bahsedildiini, haritalar ise avn nerede bulunduunu ve oraya na-
sl ulalacan gstermede kullanlan haberleme yntemleridir.
Her ilkel toplumda bu tr bilgi depolama, kopyalama ve nakletme
vastalarn gryoruz
3
.
Tarmn icad, bir insann bilmesi gereken bilgi miktarn avc top-
lumlarndakine nazaran ok arttrmtr. Bunun nedenlerinin en
nemlisi tarmn insanlar yerlemeye ve bir arada yaamaya zorla-
mas olmutur. Bir arada yaama i blmn getirmi, i blm
de haberleme konularn eitlendirmitir. Mesel tohumlarn ne
zaman ekmesi gerektiini bilmek isteyen iftinin, ziggurat denen
tapnaklarda oturan astronom-rahiplerin rettikleri astronomik
verilere ve bu verilerden trettikleri takvimlere ihtiyac vard. Ha-
sadn toplayan ifti bu sefer bunu satmak zorundayd. Bu satma
ii, tartmadan paketlemeye, paketlemeden nakliyeye ve nakliyeden
muhasebeye kadar ok geni bir iler tayf sunmutu ona. Tm
bunlar bir kiinin kafasnda tutmas mmkn deildi. Hele bir
yerden dierine gnderilen mallarn karmamas iin sandklarn,
bohalarn, uvallarn vs. bir ekilde etiketlenmesi gerekiyordu.
Bu etiketleme ii iin, nakliyecilerin aklna ilk kez nakledilen ma-
ln resmini izmek gelmi olmaldr. Buday naklediliyorsa mesel
bir buday baann resmi iziliyordu ambalajn stne. Daha
sonra uvallar mhrlemek ihtiyac dounca mhrler zerine
muhtelif resimler izilmeye baland. lk logogramlarn, yani bir
kelimeyi resmederek yaz yazmann, ilk admlarnn bu ekilde
atld sanlmaktadr.
Logogramlardan sileber denilen hece sembollerinden oluan iaret-
lere gei daha karmak olmu olmaldr, ama bunun nasl olduu-
nu en gzel Msrn hiyeroglifleri gsterir. Hiyeroglifte izilen re-
sim srf bir kelimeyi deil, bir heceyi temsil ediyordu. Birka hiye-
roglif yan yana getirilerek kelimeler oluturulabiliyor, bu ekilde ses
bilgisi korunup, nakledilebilir hale getiriliyordu. Bunun tek art,
yazanla okuyann, hiyeroglif sembollerine karlk gelen seslerin ne-
ler olduunu bilmeleriydi. Bunun da ok zor olmu olmamas ge-
rekir: Bugn mesel eski Yunanllarn harfine bugnk gibi v de-
il de b deeri verdiklerini bir koyunun melemesini ile tasvir et-
melerinden anlyoruz. lk kez Rotterdaml hmanist Desiderius
Erasmus (1469-1536) tarafndan kapsaml bir ekilde kullanld
iin Erasmus yntemi denen bu yntemle pek ok semboln ses
deeri renilebilir. Hiyeroglifleri ilk okuyan Jean-Franois Cham-
pollionun (1790-1832), Rosetta ta zerindeki hiyeroglif metinde
bir dikdrtgen iine alnm bir kelimenin bir kral ad olabilecei ve
bunun da muhtemelen Ptolemaios olmas gerektiini tahmin etmi
olmas, tm zmn anahtarn oluturmutur.
Zamanla, sileberler ierisindeki semboller tek tek sesleri temsil et-
meye baladlar ve bu suretle ilk alfabeler dodu. Ancak Giritteki
n-Yunanllar okuma yazma iini ele alana kadar alfabelerde sesli
harfler kullanlmamtr. Bunun nedeni ayn alfabeyi kullanan in-
sanlarn zaten ayn dili konuuyor olmalar ve alfabe ile yazlan ke-
limelerin de nihayet o kelimeyi temsil eden ve bugn internet ze-
rinden chat iin kullanlan ksaltmalara benzeyen bir semboll k-
saltma olmasdr. Onun iin branice ve Arapa gibi sesli harfi ol-
mayan veya alef ve elif gibi bir tek sesli harfi olan ilkel alfabelerle ya-
zlm yazlarda, eer okuyucu yazlan kelimeyi daha nceden duy-
mam ve yazln grmemise okuyamaz. rnein Arapa da
mafsal (eklem) kelimesi ile mufassal (kapsaml) kelimesi ayn harf-
lerle yazlr. En tecrbeli Hebraist ve Arabistler bile eski metinlerde
hi tanmadklar bir kelimeyle karlanca bunu okuyamadklar
iin, transliterasyonu yalnzca transkripsiyon ile snrlamakta ve
nlerindeki sessiz harflerin kullandklar alfabedeki karlklarn
yazmakla yetinmek zorunda kalmaktadrlar. lk kez Yunanllar ses-
li harfleri de alfabeye ilve ederek gerekten okunabilir bir yaz
oluturmular, bunu da Romallar onlardan renmitir. Dolay-
syla, 1928de Trkiye, prensipte yalnzca yazya bal kalnarak
doru okunmas imknsz bir alfabeyi terk ederek, okunmas
mmkn bir alfabe sistemine gemitir. Arap harfi temelli eski Os-
manl alfabesinin, dilimiz iin gnmzdeki Ltin harfli Trke al-
fabeden daha uygun olduu iddialar yalnzca bir cehalet eseridir.
Yaznn ortaya kmas, ilk kez insan hafzasnn tutabileceinden
ok daha fazla bilginin depolanmasna imkn tanmtr. Bu da bir
insan aklnda tutulabilecek bilgiden ok daha fazlasnn elden ge-
irilerek deitirilebilmesini mmkn klmtr. rnein Aristo
mehur fizik kitabn yazmam olsayd, Galile yapt mekanik de-
neylerini yapmak ihtiyacn duymayacakt veya Batlamys (Ptole-
maios) mehur corafyasn yazmam olsayd belki de Ameri-
kann kefi yzyllarca gecikecek, Asya ile Avrupa birbirlerini ya-
kndan tanyamayacakt.
Kitabn yararn burada anlatmak gereksiz. Yaamnzda olumlu
ne gryorsanz onun temelinde, kkeninde, gelimesinde kitaplar
iinde bulunan bilgiler vardr. Ancak bugn her istedii konuda
her elini attnda bir kitap bulabilen bizler, bunun belki de hep
byle olmu olduunu sanrz. Halbuki bizim anladmz anlam-
da kitap ok ge kefedilmitir. Ninovada Sir Austen Henry La-
yardn (1817-1894) 1847de kefettii mehur Asurbanipal (M
685-627) ktphanesinde bulunan 22 bin ivi yazl tablet hemen
tamamen din, hukuk ve ticaret hakknda olup, halkn okumas iin
retilmi metinler deildi. Zaten ktphaneyi oluturan Asurbani-
pal lk ada okumas yazmas olan nadir krallardan biriydi. O za-
manlar halkn bilgisi hemen tamamen szeldi. Okuma-yazma,
devlet emrinde alan ok kk bir ktipler snfyla snrlyd.
Halk iin kitap retmek fikrinin ilk kez Atina tiran Peisistratosun
(olgunluu M.. 6. yzyl, bkz. ekil 2) aklna geldii sylenir. Pei-
sistratos, Karl Popperin bir yazsndan rendiim zere, yalnz
politikac deil, ayn zamanda yayncym da
4
. Bu yayncln ok
zel bir yan dnyada bilinen en eski yaynclk kuruluu olmas.
Tabi yukarda da deindiim gibi Peisistratostan nce de pek
ok kitap yazlmt. Ancak bu kitaplarn hemen tamam ya din-
sel ierikli kutsal kitaplard ve yalnzca belli bir ruhban snfna
hitap ediyorlard veya politik antlama, vasiyet vb metinlerle tica-
r tablolardan ibarettiler. Belli bir bilgiyi halka nakletmek amacy-
la kitap yaynlamak fikrini ilk kez Peisistratosun dnm oldu-
u sanlmakta. Peisistratosun yaynlatt kitaplar Homerosun
(M.. 8. yzyl) destanlarndan ve benzeri edebiyat eserlerinden
ibaretti. Ama bu kitaplar tm Yunanca konuan toplum tarafn-
ekil 2,
Peisistratos
dan iyi bilinen hikyelerden olutuklar iin, metinlerin devaml
olarak el altnda olmas, onlar hakknda dnmeye, onlar eletir-
meye ve onlarn belki benzerlerini retmeye insanlar tevik etti.
Ksa srede ilk nesir yazl eserler de ortaya kt. Croisetlerin me-
hur Yunan Edebiyat Tarihi adl klsik eserlerinde Alfred Croi-
setnin bir tezi, nesir yazsnn ilk kez eletirel dnmeyi yaratt
ynndedir. Croiset, nesrin yazl metinleri belirli ve sk tekrarla-
nan formllerden kurtardn, yazl metnin, dnlen ve/veya
gzlenen bir ey hakknda doru bilgi nakletmek amacyla yazld-
n vurgulamaktadr
5
. Nesir ile yaz, yalnzca bir din arac veya sa-
nat dal olmaktan karak bir haberleme arac haline gelmitir.
Haberleme arac olarak da yazl metin naklettii bilginin doru-
luu veya yanll nispetinde eletiriye maruz kalmaya balam-
tr. Yazl nesir metinlerinin herkesin satn alp okuyabilecei ki-
taplar haline getirilmesi, kanmca insanlk kltr tarihinin en
nemli aamasdr ve uygarln oluum ve geliimini mmkn
klmtr. Bu nedenle uygar toplumlar yazl nesir literatrleri en
zengin olan toplumlardr. rnein, zengin bir edebiyata sahip Os-
manl toplumunun nesir eserleri bakmndan son derece fakir ol-
duu gzlenmektedir
6
. Bu gzlem, bu imparatorluun on doku-
zuncu yzyl bana kadar bir Orta a imparatorluu eklinde
kalm olmas gzlemiyle uyum ierisindedir.
lgintir ki, bilim de halk kitab diyebileceimiz kitap trnn do-
umundan hemen sonra domutur.
Bu dnya ve alternatif dnyalar
Bilimin ortaya k, insanolunun, bilginin retilebilir ve sakla-
nabilir bir zenginlik olduunu kefetmesiyle balar. Bu keif dne-
mi ok, ama ok uzun srmtr. O kadar ki, bilimle yaadmz
dnemin yalnzca iki bin be yz yl olmasna karlk, bilginin re-
tilebilir, edinilebilir ve saklanabilir olduunun kefi sreci nere-
deyse milyon yl almtr!
Yukarda im ettiim gibi, insanolu insan olduundan beri bilgi
an yaamaktadr. Eer insan let yapan ve bunun yaplmasn
reten bir hayvan olarak tanmlarsak, insan ilk batan beri bilgi
retme, edinme ve depolama iini yapmaktadr. Ancak insan iin-
de yaad doann kendi dnda bir varlk olduunu kefettii
zamandan itibaren onunla temasa gelmeye alm, bata, bu do-
aya kendinde bildii zellikleri atfetmitir. iddetli bir frtnay
veya depremi fke, gzel bir havay ve bolluu cmertlik, kendine
snacak yer salayan maaralar tabiatn efkatli kuca olarak
yorumlamtr. Aslnda doann cansz ve dncesiz olduu, ilk
insanlarn dnmedikleri ve kendilerini koruma asndan d-
nemeyecekleri ve aslnda dnememeleri gereken bir gerekti.
Eer insan henz kendisini koruyacak hibir eyi olmad alar-
da iinde yaad doada yalnz olduunun bilincine varsayd, sa-
nrm korkudan yaamn srdremezdi.
te bu aamada insan aklnn evrimsel bir aamas olarak yalan
kefedildi. nsan, kendi aklnda senaryolar uydurarak bunlar ger-
ekmi gibi sunmann ve bakalarn buna inandrmann mmkn
olduunu rendi. Bu bir nevi alternatif dnya kurma ileviydi.
yle bir olay dnnz: Bir avc yakalad av ailesine gtrr-
ken ok houna giden ancak paylalmas gerektiini de bildii bir
ksm kendisi yesin. Grubunun tekdirine maruz kalmamak iin,
maarasna geldii zaman, eksik ksmn bir dalgnlk annda baka
hayvanlar tarafndan yenildiini syleyerek suunu azaltma yolunu
sesin. Bu i aslnda gerek dnyaya (yani eti kendisinin yedii dn-
yaya) alternatif bir dnya (eti aslnda olmayan bir hayvann yedii,
aslnda olmam sreci ieren hayal dnya) yaratma ilevidir.
Bu rnei mesel bir yldrm dmesi olayna da geniletebiliriz.
Yldrm doa iinde tesadfen meydana gelen bir elektrik olaydr.
Ama bunun zararn gren ilkel insan bunu kendi kafasnda yarat-
t alternatif dnyadaki bir gcn fkesine balar. Bilinli olduu
varsaylan bu g de bildii tek bilinli g olan insana benzetilir.
Sonra kafada yaratlan bu uurlu gce bir bir isim verilir: Mesel
Smerlerde Enlil, Yunanllarda Zeus, Romallarda Jpiter, Cer-
menlerde Thor... Bu ekilde bir yldrm dt zaman insan, ya-
ratt alternatif dnyada hemen bir neden de bulur: Yldrm d-
mtr, nk frtna tanrs kzmtr. O zaman tanrnn kzgnl-
n gidermek lzmdr (ki bir daha yldrm dmesin, bylece yl-
drmdan bir korunma mekanizmas gelitirilmi olsun). Bu nasl
yaplr? Kzm bir insann kzgnl nasl giderilir? Onu okayc
tatl szlerle, belki verilecek hediyelerle... nsan da kafasnda var
sayd hayal gc yattrmak iin ona dua etmeye, adaklar sun-
maya balar. Bu ekilde yalnz bir tanr deil, onun evresinde du-
a sistemleri, kurban ve adak yntemleri oluan, bunlar dzenle-
yen ruhban snflar meydana gelen koca bir din oluur. Bu ere-
vede, anne ve babasndan istekte bulunan ocuk gibi, bym bir
olgun insan da bu sefer tanrdan veya tanrlardan istekte bulunur.
Grdmz gibi, insann kafasnda yaratt alternatif dnya,
onun bu dnyadaki yaamna yn vermeye, yani onu etkilemeye
balar. Baz dinlerde hatt insan kurban edilmesi gelenei gelimi-
tir ki, bugn byk din kabul edilen Musevlik, Hristiyanlk ve
Mslmanln temelinde dah insan kurban edilmesi geleneinin
olduunu bu dinlerin kitaplarnda anlatlan brahim Peygam-
berin olu zak (Musevi ve Hristiyanlara gre) veya smaili
(Mslmanlara gre) kurban teebbsnden biliyoruz.
14. yzyldaki korkun kara veba salgnna kar hibir tedbirin al-
namamasnn nedeni, bu dnyada meydana gelen doal bir olaya,
alternatif dnyada alnan tedbirlerle kar kma teebbsdr.
Veba, bu dnyann doal bir olaydr ve bu dnyadan edinilecek
bilgiler zerine kurulacak bir tp bilimi ile bertaraf edilebilir (ki so-
nunda yle olmutur). Bunu alternatif dnyadaki hayal tanr ve-
ya tanrlara dua ile yapmaya kalkarsanz tabi hibir sonu elde
edemezsiniz. On drdnc yzyldan hemen sonra Rnesans ile
Avrupada dinin otoritesinin sallanmasnda, byk, kk, iyi, k-
t, inanl, inansz herkesi ayrm yapmadan etkileyen Kara lm
karsnda din adamlarnn aresiz olduunun grlmesi cidd bir
rol oynamtr.
Bilimin ortaya k
Bilimin ortaya kna, alternatif dnyalarn, bu dnyadaki yaam
kalitemizi arttrmada kifayetsiz olduunun fark edilmesi neden ol-
mutur. lk a Yunanllarnn, Zeusa ne kadar boa kurban edi-
lirse edilsin, frtnalarn karada ve denizde fetler yaratmaya de-
vam ettiini, Poseidona ne kadar yakarlrsa yakarlsn, depremle-
rin ehirleri insanlarn bana ykmay srdrdn grerek, bu
tanrlara ve szm ona onlara ulamay salayan dinlere olan
inanlar azalmtr.
Eski a literatr, Miletoslu Talesin (olgunluu M 575, bkz.
ekil 3) Msra gittiini ve orada, Nil sellerinden sonra kadastro-
cularn arazi tespitlerini yenilerken baz geometrik kurallar kullan-
dn grerek bunlarn aslnda ispat edilebilecek ilikilerin ifdele-
ri olduunu fark ettiini yazar. Tales ispat edilebilecek bu ilikileri
teorem haline getirmi, bu bilgiye de bu dnya dndan hibir
mdahale yaplmadan, yani alternatif bir dnyadan medet umul-
madan varldn gstermitir.
Bu ok nemli bir admd, nk Talese, bakalar tarafndan tan-
rlardan medet umularak zlmesi dnlen sorunlara da yal-
nzca insann olanaklarn kullanarak zme giriiminde bulun-
mak cesaretini vermitir. Bu ekilde Tales, frtnalara, depremlere
vb olaylara da doal zmler aramaya balamtr. Elimize geen
belgeler, Talesin depremlere yle bir neden nerdiini yazyor:
Dnya bir tepsi gibi dz olup her eyin temel unsuru olan su ze-
rinde yzen bir diskten ibarettir. Bu suda, yani okyanusta, iddetli
bir frtna olduu zaman bu disk de sallanr ve biz bu sallanty
deprem olarak alglarz.
Tales bu fikirleri kukusuz Msrdan ve Mezopotamyadan ren-
miti. Ama oralarda bu fikirler binlerce yldan beri geerliliklerini
koruyan dinsel efsanelerin paralarydlar. Talesin orijinallii, bu
fikirleri yalnzca varsaymlar olarak ele alp bunlarn gzlemle de-
netlenmesini istemesiydi. Bunu hemerisi, arkada ve hatt belki
de bir tr rencisi olan Anaksimandrosa
7
(olgunluu M 560,
bkz. ekil 4) anlatarak, Anaksimandrostan eletiri istemi olmal-
dr, nk Anaksimandros derhal biri gzlemsel dieri ise tama-
men mantksal iki itirazda bulunmutur: 1) Dnyamz oluturan
talar suda yzmezler. Dolaysyla dnyann su zerinde yzen bir
disk olduu varsaym bu gzlemle eliir. 2) Bir an iin bu gz-
lemsel itiraz dnmesek bile, dnyann altndaki suyu ne tut-
maktadr sorusuna nasl cevap verebiliriz? Ona bir cevap bulunsa
bile, bu sefer suyun altndaki destei tutan destek nedir sorusu kar-
mza kar. Bylece problemin, bir zme hi yaklalamadan
sonu gelmeyen geri ekilmesiyle karlarz ki bu mantkl bir yak-
lam olamaz. Bunun zerine Tales Anaksimandrosa kendisinin
bir zm olup olmadn sormu olmaldr ki Anaksimandros
u tarih cevab vermitir: Dnya bolukta duruyor. Tales niin
byle dndn sorunca Anaksimandros nk dnyann
oraya veya buraya gitmesi iin bir neden yok demitir.
Bu muhteem cevap, hi kukusuz, insan aklnn tarihte atabildii
en byk admdr
8
. Bu adm o kadar byktr ki yannda New-
tonun veya Einsteinin bulular bile pek mtevaz kalr. Anaksi-
mandros, Talesin dnyann suyun zerinde yzd fikrinin,
problemin zmne hi yaklalamadan sonu gelmeyecek bir
sorgulamaya neden olacan grerek ok radikal bir zm ner-
mitir. nerdii zm, byk dnrn aa, yukar, ya-
na, ne gibi kavramlarn tamamen bal kavramlar olduunu
kavrayarak dnya dndaki evrende bu kavramlarn hibir anlam
olamayacan anlam olduunu gsterir. Dolaysyla dnyann
alt, st, n, arkas olamaz. Bu nedenle de dnyann aa d-
mesi gibi bir ey bahis konusu deildir. Onun iin dnya bolukta
durabilir. stelik dnyann bolukta durduu fikri gzlemle de-
netlenebilir de. (Gerekten de bu denetleme daha sonra yaplm
ve doru olduu grlmtr.)
Dnyann bolukta durduu fikri o kadar muhteem bir fikirdir ki,
bunu daha sonra Tevratn Eyyb kitabnn 26. blmnn 7. bey-
tinde tekrar gryoruz:
Kuzeyi boluun zerine ekti
Dnyay hiliin zerine ast
Dinsel gelenee gre Tanrnn ilham ettii dnlen bu kitap,
gerekte Anaksimandrostan bir yzyl sonra yazlmtr ve hi
kukusuz, burada alntlanan beyit Anaksimandrosun szlerinin
bir iktibasndan baka bir ey deildir! Bunu uradan anlyoruz
ki, bu szler Eyybun kitabnda srtmaktadr. Eyyb kitabnn
yazar olan kii Anaksimandrosun yazdn bildiimiz kitabyla
Akdeniz dnyasna yaylan bu szlerini duymu ve bu kadar
muhteem bir dncenin ancak bir tanr tarafndan gerekleti-
rilebilecei dncesiyle bunlar kitabna almtr. Ancak kitab-
nn geri kalan ksmnn bu muhteem dnce dzeyinde olma-
d grlmektedir ki, zaten Tevratn deiik kiiler tarafndan
yazlan ve yer yer birbiriyle elien Ortadou putperest din gele-
neinin rn metinlerden olutuu on dokuzuncu yzyldan
beri yaplan detayl tarihsel ve metin eletirisi aratrmalaryla or-
taya karlmt
9
.
Ancak Anaksimandrosun zm, bu sefer depremlerin kkeni
sorusunu cevapsz brakmaktadr. Gerekte Anaksimandros bu so-
ruya Talesinkinden deiik fakat daha kapsaml bir cevap vermi-
tir. Bu cevap, ayn zamanda Miletos civarnda grlen fosillerin
kkenini de aklayan bir cevaptr. Anaksimandros, Miletos civa-
rnda bugn denizlerde yaayan canllara benzeyen canl kalntla-
rnn kayalar ierisinde bulunduu ve (Byk Menderes deltas-
nn srekli ilerlerlemesi nedeniyle ki bunu Anaksimandros bile-
mezdi) eskiden suyla kapl yerlerin karalat gzlemlerinden ha-
ekil 3, Tales ekil 4, Anaksimandros
reketle denizlerin srekli bir ekilme ierisinde olduklarn, bir di-
er deyile, dnyamzn giderek kuruduu kansna varmt. Bu
yzden kuruyan dnya giderek gevrekleiyor ve gevrekleip kuru-
yan kayalar zaman zaman ufalanarak kntlere ve depremlere
neden oluyordu. stelik bugnk srekli su ekilmesi, eskiden her
yerin sularla kapl olduuna iaret ediyordu. Eer bu byleyse, di-
yordu Anaksimandros, ilk canllar insan olamazlard. lk canllar
bir tr bala benzer eyler olmalydlar. Bunlar daha sonra kabuk-
lu kara canllarna dnm, onlardan da sonunda insanlar tre-
miti. Bu ekilde Anaksimandros yaamn evrimi konulu ilk kura-
mn da kurucusu olmutu
10
.
Anaksimandros, dnyamzn davul eklinde olduu kanaatindey-
di. Bu davulun ykseklii ile ap arasndaki oran 1/3 idi. Bu davu-
lun en gzel grafik bir betimlemesini Marcel Conche yaynlam-
tr: ekil 5te grlen tabak resmi silindirik bir kolon baln gs-
termektedir. Bu baln sanda bir kartal bir diree bal bir er-
kein cierini yemektedir. Prometheusu temsil ettii kukusuz
olan erkein bal olduu direk de hi kukusuz Prometheusun
Zeus tarafndan zincirlendii Kafkas dan, yani M altnc yz-
ylda Yunanllarca bilinen dnyann en dou ucunu temsil etmek-
tedir. Buna mukabil, kolon balnn solunda srtnda bir kre ta-
yan baka bir erkek vardr. Bu da hepimizin bildii Atlas, yani,
M altnc yzyl Yunanlsnn dnyasnn en batsndaki Atlas da-
dr. Anaksimandrosa gre davulun bir yznde biz yayorduk;
dier yznde yaayanlar olabileceine, ama bu konuda bilgimiz
olmadna da deindii sylenir Anaksimandrosun. Davulun alt
ve st yzeylerinde yaayanlar dncesi gene Anaksimandrosun
aa ve yukar kavramlarnn bal olduunu ne kadar temel-
li bir ekilde anladn gstermesi bakmndan ok nemlidir.
Anaksimandros astronomik bir model de gelitirmitir. Davul ek-
lindeki dnyann evresinde tekerlek ekilli ii bo borulara benzer
bulutlar farz etmi, bu bulutlarn ilerinin de atele dolu olduunu
varsaymt. Bu tekerlek ekilli, buluttan borulardaki deliklerden i-
lerindeki ate grlyor, biz de bunlar yldzlar olarak alglyorduk.
Anaksimandrosun fikirleri muazzam bir kozmoloji oluturur.
Anaksimandros tm mitolojilerin ve dinlerin kabul ettii dnya-
nn yaradl fikrini de mantksz bulmu olacak ki, reddetmitir.
Ona gre her ey snrszdan (=apeiron) geliyordu. Yani evrenin
ne balangc ne de sonu vard (herhalde balangcnn olduu fik-
rinin, balangtan nceki eyin balangc sorusunu davet ederek
gene problemi zme yaklatrmayan bir srekli sorgulama sre-
cini balatacan grm olmalyd).
Anaksimandros ayn zamanda doa olaylarnn belirli kanunlara
gre cereyan ettii fikrini de ilk kayda geiren insanoludur.
Bu ekilde Tales ve Anaksimandros, bugn bilim diye bildiimiz
faaliyetin ilk habercileri olmulardr. Onlarn kendimiz, evremiz
ve iimizde yaadmz evren hakknda sorulan sorulara verdikle-
ri cevaplarn, dinlerin, mitolojilerin vb verdikleri cevaplardan far-
k, bu cevaplarn kendi ilerinde mantken tutarl ve gzlemle de-
netlenebilir ifdeler olmasdr.
lgin olan, Yunan literatr tarihilerinin Anaksimandrosun ki-
tabn ilk nesir eser kabul etmeleridir
11
. Fikirlerini kitap haline ge-
tirerek yaymak dncesi hi kukusuz Peisistratostan yonyaya
ekil 5, bir davul olarak dnya
gelmi bir gelenektir. Atinada Homeros destanlarn halka ulatr-
mak iin ortaya kan halk kitab kavram, Miletosta bir bilim
insannn dncelerini halkyla paylamak iin bavurduu bir
vasta halini almtr. Anaksimandrostan sonra bilimsel kitap yaz-
ma gelenei hzla gelimi ve hemen her nemli Yunan dnr
bir veya birka kitap yazmtr.
skenderiye Ktphanesi ve Museion:
lk uluslararas aratrma merkezi
lkada Anaksimandros ve belki de ada Perekides gibi yazar-
larla balayan nesir kitap yazma alkanl sonucu gelien gelenek
ve Peisistratosun kurduu yaynclk gelenei birleerek Yunanl-
lardan nce hibir toplumda grlmemi bir okuma-yazma ve ki-
tap retme gelenei balatt. Bylece saylar hzla artan kitaplar,
belki de ilk kez Asurbanipalin farkna varm olduu bir sorun,
daha dorusu bir ihtiya ortaya kard: Bu kitaplarn ierdii ve
bir insan hafzasnn saklamasna imkn olmayan bilgi nasl depo-
lanacak ve insanlarn kullanmna en etkili bir ekilde nasl sunu-
lacakt? Bunun cevab byk bir ktphane kurmak ve onu tm
aratrclarn kullanmna amakt. M nc yzyl balarnda
kurulan muhteem skenderiye Ktphanesi ve onun yannda yer
alan aratrma kurumu Museion (=lham Evi) bu ihtiyac karla-
mak maksadyla meydana getirilmitir
12
.
skenderiye Ktphanesinin insanln entellektel tarihinde ve
kltrel gelimesinde esiz bir yeri vardr. Byk skenderin (M
356-323) imparatorluunun, kendisinin lmn takiben ordu
komutanlar arasnda paylalmasndan sonra Ptolemaiosun pay-
na Msr dmt. Burada, Ptolemaios Krallnn kuruluunun
hemen balarnda ya I. Ptolemaios (Soter) (M 367-283) veya II.
Ptolemaios (Filadelfus) (M 309-246) dev bir ktphane ve ara-
trma kurumu (Museion) kurdu. Bu kurum, kralln bakenti
olan skenderiyedeydi. Daha lk ada ktphanenin hreti
destansal boyutlara ulamt. lk a dnyasnn hemen tm eser-
lerinin burada topland rivayet edilir. Aratrma kurumunda a-
lan bilginler, en eski metinlerden balayarak tm kitaplarn ele-
tirel yaynlarn yaptlar ve bu suretle metin eletirisi geleneini
balattlar (basknn olmad toplumlarda, kitaplar elden ele kop-
yaland iin, yanllar srekli birikiyordu. Metin eletirisinin
amac, ilk yazarn elinden metnin nasl ktn saptamaktr). Son-
ra, gnn birinde bu dev ktphane bir felket sonucu tahrip ol-
du. Karanlk alarn bu ktphanenin (ve Bergamadaki gibi da-
ha kk benzerlerinin) ortadan kalkmasyla balad sylenir.
Gelgelelim, tarih aratrmalar, durumun gelenein bizlere bildir-
dii gibi olmadn ortaya koyuyor. Columbia niversitesi klsik-
ler ve tarih profesr Roger S. Bagnall, Amerika Felsefe Derne-
inin (American Philosophical Society) dergisinin (Proceedings)
Aralk 2002 saysnda yaynlad Alexandria: Library of Dreams
(skenderiye: Ryalarn Ktphanesi) balkl yazsnda ktp-
hanenin esiz nemini asla kmsemeden skenderiye Ktp-
hanesinin dilden dile dolaan ihtiamda olmu olmasnn imkn-
szln savunuyor
13
. Ktphanenin kitap stokunun 700 bin rulo-
yu (o zaman kodeks tipi, yani ciltli kitap henz icat edilmemiti)
bulduunu iddia edenler bile olmu (rn. Aulus Gellius, 125-
?180den sonra, bize ulaabilen tek eseri Attika Gecelerinde). K-
tphanenin rulo zenginliini dile getiren rakamlar genellikle 400
bin ile 200 bin arasnda deiiyor. Ancak, hretli bir tarihi eski
Yunanda retilmi eserlerin bize ancak krkta birinin ulatn
tahmin etmiti. Bu da toplam eser miktarnn 10 ile 15 bin rulo
arasnda olmasn gerektiriyor. Diyelim ki bunun on kat bir yanl-
g paymz olsun. Gene de skenderiye Ktphanesinin gelenekle-
rin bildirdii kitap saylarna ulaamyoruz.
Ktphanenin Sezarn (M 100-44) M.. 48de sevgilisi ve mt-
tefiki VII. Kleopatra (M 69-30) ile birlikte skenderiye limann-
da, Kral XIII. Ptolemaios (M 61-47) ve Kralie IV. Arsinoe (M
67-41) karsnda yapt deniz sava esnasnda kazayla yand
sylenir. Bakalar ise ktphanenin tahribi suunu cahil Hristi-
yan papazlarna ykler. slmn ikinci halifesi Hz. merin (581?-
644) skenderiye Ktphanesini imha ettirdiini iddia edenler bi-
le kmtr. Bu ykmn, insanlk tarihinin en byk felketi oldu-
u yaygn bir kandr. Ancak Bagnall ktphanenin tek bir sald-
ryla, hatt birka saldr veya kaza ile yok olmu olmas ihtimalini
zayf buluyor ve bu tezlere kar skenderiyenin nemli ikliminde
papirs rulolarnn bir veya iki yzyldan ok yaamasnn mm-
kn olmad tezini ileri sryor. Ktphaneyi ayakta tutabilmek
iin ok byk bir kopyaclar personeline ihtiya olduunu, papi-
rs rulolarnn srekli yenilenmesi gerektiini sylyor. Roma m-
paratorluk idaresinin Ktphaneye ihtiya duyulan miktarda per-
sonel temin ettiinin veya yeni kitaplar alnmas iin bte ayrd-
nn hibir verisi yok elde. Bagnallin vard sonu, skenderiye
Ktphanesini ihmalin ortadan kaldrd. Yani yonya Aydnlan-
masn Romann yaatamad. Giderek fakirleen ve barbar akn-
lar ve gleri altnda giderek ken Roma, ktphaneleri ve ara-
trma kurumlarn ihmal etti. Halk giderek entellektel faaliyetten
uzaklat ve sonunda koca Roma barbar kabilelerinin darbeleri al-
tnda ve Hristiyanln yalanc cennetinde yok oldu gitti. Avrupa,
Orta ada bir cahiller cehennemi oldu.
skenderiye Ktphanesinin bu ackl sonu, bana dnyamzn bu-
gn iinde bulunduu durumu hatrlatmaktadr. Aydnlanmadan
giderek uzaklaan dnya da ktphanelerini, niversitelerini,
aratrma kurumlarn ihmal etmeye balad; ihmal etmekle kal-
mad, onlar faal bir ekilde tahrip yoluna sapt ve aynen kte-
ki Roma gibi, halk, yazl ve szl medya, vurdumduymaz oldu;
baz i adamlar, ke yazarlar da bu tahribi planlayan hkmet-
lere alkta ifadesini bulan tam bir gaflet (ve ksa grl kar) ya-
rnda. Bu iin sonu nereye varr? Biz kendimizi batrmakta dire-
nirsek, bizi kim kurtarr? (En uygar bildiimiz Avrupa bile Jrgen
Habermas veya Paul Feyerabend gibi bilim ve akl dmanlarn
byk felsefeci diye alklar oldu!) te skenderiye Ktphanesi-
nin ve aratrma kurumunun rmesine izin veren Romann
ackl sonu. Tarih, ders almasn bilene derslerle doludur.
Sanal dnya
Ancak gnmzdeki tehlike, yalnzca cehaletin eline geen ve en-
tellektel kurumlar ihmal edilen dnya deildir. Bilgisayarlarn
son yarm yzylda gsterdii ba dndrc gelime bir baka
tehlikeyi ortaya karmtr: Sanal dnya
14
. On dokuzuncu yzy-
ln ortasnda lm olan byk doa bilimci Alexander von Hum-
boldtun (1769-1859) yaam boyunca elli bin mektup yazm ol-
duundan bahsedilir. Bunlarn bazlar Berlin iindeki arkadalar-
na ua Siegfried eliyle gnderdii ksa notlardan ibarettir; yani
bugnk telefon konumalarmza karlk gelirler. Gnderdii bu
mektuplarn pek ou saklanm, onlarn da hatr saylr bir mik-
tar derleme kitaplar ierisinde yaynlanmtr. Bugn Alexander
von Humboldtun mektuplarn okumak isteyen her aratrc, ya
bu eserlerde bu mektuplarn bazlarna kolayca ular veya biraz
daha zorlanarak mektuplarn korunduu mesel Mnihteki De-
utsches Museum ktphanesi gibi arivlere bavurarak yaynlan-
mam olanlarn kopyalarn edinebilir. Benzer bir ekilde Charles
Darwin (1809-1882) ile Alfred Russel Wallacen (1823-1913) 1857
ylnda jeolog Sir Charles Lyell (1797-1875) ve botaniki Joseph
Dalton Hookern (1817-1911) ortak abalar ile Linn Dernei
dergisinde yaynlanan a ac makalelerinin nasl ortaya kt,
yalnzca Darwin, Lyell ve Hooker arasnda teati edilen ve genellik-
le uaklar vastasyla tanan mektup ve notlar sayesinde anlalabi-
lir. Byk bir ans eseri bu mektup ve notlar korunmu ve yayn-
lanmtr
15
.
Fakat yaamnn hatr saylr bir ksmn internet zerinden elek-
tronik posta ile haberlemekle geiren bizleri dnnz: Ka ta-
nemiz yazdklarmz ve bize yazlanlar biriktirmekteyiz? Pek na-
diren, yerbilimleri dnyasnn en byk isimlerinden olan jeofi-
ziki Dan McKenzie gibi kiiler, bandan beri yazdklar tm elek-
tronik postalar arivlemek zahmetine katlanmlardr. oumuz
bunu yapmamaktayz ve o haberlemelerde teati edilen bilgilerin
ou yok olup gitmektedir. Kamz, yazdmz bilimsel makale-
lerin metinlerinin muhtelif aamalarn muhafaza ederiz? Yayn-
lanm bir almann bilgisayardaki ham metni bazen tek bir tu
vuruuyla bir daha ele gememek zere kaybolup gider.
Elektronik bilgi depolamak o derece kolay ve o derece ekonomik
bir hale gelmitir ki, milyonlarca ciltlik bir ktphane bugn bir
bavula sdrlabilir. Ama bir bavulu yok etmek, boyutlar nere-
deyse bir mahalle byklne ulam bir ktphaneyi yok et-
mekten ok, ama ok daha kolaydr. High-tec, yani yksek tek-
noloji, yaammza daha birka on yl ncesinde hatt hayl bile
edemeyeceimiz kolaylklar katmtr. Ama bu kolaylklar bir o
kadar da yksek risk faktrlerini beraberinde getirmektedir. Bil-
gi depolamak, kopyalamak ve nakletmek ne kadar kolaylamsa,
bilgiyi silmek veya sahte bilgiyle deitirmek de bir o kadar ko-
laylamtr. Gnmzn bilgi ann en nemli sorunlarndan
biri, hzla gelien ve toplum tarafndan renilme hz gelime h-
znn oktan gerisinde kalm olan teknolojinin, bilgi depolama,
kopyalama ve nakletme mekanizmalarn nasl etkileyeceini an-
layabilmektir. Bu nedenle teknoloji ne kadar geliirse gelisin, en
az birka eski stil ktphane ve mze her nemli kltr merke-
zinde korunmaldr.
Bugn ABD ve baz Avrupa lkelerinde nemli koleksiyonlarn
elektronik nshalar nasl olsa var bahanesiyle kelimenin tam
anlamyla sokaa atldn grmekteyiz. Ben buna ABDde, ngil-
terede, svirede ve Rusyada ahit oldum. Byle bir davrann
hibir zr olamaz ve kanmca bilgi depolarnn bu ekilde tahri-
bi, insanla kar ilenebilecek en byk sutur.
Unutulmamaldr ki, gelmi gemi en byk bilim filozofu adde-
dilen Sir Karl R. Popper, insan uygarlnn dnyann karlkl
etkileimi sayesinde ortaya kt tezini gelitirmitir. Bu dn-
yann birincisi, gzlem yapan ve dnen fiziksel insandr. kinci-
si, insann dncelerini ortaya karan mekanizmalardr. n-
cs de o mekanizmalarn rn olan dncelerdir. Dnceler-
den oluan nc dnyann (Popper daha sonra politik nc
dnya terimiyle karkla engel olmak amacyla buna Dnya III
adn vermitir) en byk zellii bir kere retildikten sonra, ken-
disini retenden bamsz bir yaam srmeye balamasdr. Ben
rettiim bir dncemi bir kez ortaya attm zaman, artk onu
alp eletirmek, onu reddetmek veya ondan yararlanarak baka d-
nceler retmek, onu rne dntrmek vs benden bamsz
olarak yaplabilir: Yeter ki o dnce korunsun ve bakalarna
ulatrlabilsin.
Bugn dnya nfusunun nemli bir kesiminin ortadan kalkmas
insan uygarlnn gelimesine nemli bir sekte vurmaz. Nasl ki
Kara lm denen vebann on drdnc yzylda Avrupa nfusu-
nun neredeyse yarsn ortadan kaldrm olmasna ramen, bu b-
yk lm Avrupann entelektel gelimesine hemen hibir etki
yapmamtr. Ama bir de ktphanelerimizin, arivlerimizin, m-
zelerimizin tamamnn ortadan kalktn bir dnnz. nsanlk
bir-iki nesil ierisinde maara devrine geri dner. Tm dnyada
rnein niversiteler daralan bteler karsnda ilk olarak ktp-
hane btelerini bimektedirler. Bu yaplabilecek en yanl hare-
kettir. Bir niversitede ktphane, bte daralmasndan en son et-
kilenen ksm olmaldr.
Sonu
Her ne kadar kulaa paradoksal geliyorsa da, gnmzn gelimi
bilgi ann en nemli sorunu bilgiyi depolamak, kopyalamak ve
nakletmektir. Bu ilemlerin en nemli ayaklar bugn hl ktp-
hanelerimiz ve mzelerimiz olmakla beraber, artk toplanan veri-
lerin oluturduu bankalar o boyutlara gelmitir ki, bunlarn de-
polanma, kopyalanma ve nakledilme sorunlar iin ok temelli -
zmlere ihtiya vardr.
Ktphanecilik, arivcilik ve mzecilik, daha birka on yl nce ak-
lmzdan asla geiremeyeceimiz yepyeni sorunlarla kar karyadr.
Bu sorunlarn zm ise insanln bekas ile temelden ilgilidir.
Prof. Dr. A. M. Cell engr, T Maden Fakltesi
DPNOTLAR
(1) Amerikal mehur yazar ve Amerikan Sava tarihisi
(2) Ltince deimek anlamna gelen mutare kelimesinden.
(3) lkel toplumlarn harita ve resim kullanarak gelitirdikleri bilgi depolama, kop-
yalama ve nakletme teknikleri hakknda etrafl bir alma iin bkz: Adler, B. F.,
1910, Karti Pervobitnikh Narodov: Trudi Geograficheskayo Otdleniya, Izvestiya
Imperatorskayo Lubitelei Estestvoznaniya, Antropologiya i Etnografiya, c. 119, VII-
I+679 ss. u eserde de bu konuda geni bilgi mevcuttur: Harley, J. B. ve Wood-
ward, D., yayna hazrlayanlar, 1987, The History of Cartography, cilt bir (Cartog-
raphy in Prehistoric, Ancient, and Medieval Europe and the Mediterranean), The
University of Chicago Press, Chicago, xxi+599 ss.
(4) Popper, K. R., 1987, Bcher und Gedanken: Das Erste Buch Europas: Auf der
Suche nach Einer Besseren Weltde, Piper, Mnchen, ss. 117-126. Popperin bu
yazs Trkeye de evrilmitir: Popper, K. R., 2001, Kitaplar ve dnceler: Avru-
pann ilk kitab: Daha yi Bir Dnya Araynda, eviren lknur Aka, Yap Kredi Ya-
ynlar, stanbul, ss. 115-125
(5) Croiset, A. ve Croiset, M., 1914, Histoire de la Littrature Grecque, 2. cilt, Lyris-
me-Premires Prosateurs-Hrodote, troisime dition, revue et augmente: Fon-
temoing et C
ie
,Paris, ss. 487 ve sonras.
(6) Kprlzade Mehmed Fuad (Kprl, M. F.), 1928, Trk Edebiyat Tarihi: Maa-
rif Vekleti, Devlet Matbaas, stanbul, 386 SS.+7 katlanr harita. Bu nemli eser
Ltin harfleriyle tekrar yaynlanmtr, ama bu bask ierisinde ne yazk ki harita-
lar konmamtr: Kprl, M. F., 1980, Trk Edebiyat Tarihi, gerekli sadeletirme-
ler ve notlar ilvesiyle yaynlayanlar Kprl, O. F. ve Pekin, N. tken, stanbul,
XXIV+437 ss.
(7) Bilimin ortaya kn anlamak iin lk a Yunan dnyasn ve zellikle Ana-
dolunun gneybat sahillerini oluturan yonyay, yonyann nemli ehir dev-
leti Miletosu bilmek gerekir. Bu konuda bkz. (I) Miletos iin: Gorman, V. B., 2001,
MiletosThe Ornament of Ionia: The University of Michigan Press, Ann Arbor, vii-
i+[i]+304 ss; Greaves, A. M., 2002, MiletosA History: Routledge, London,
xi+[i]+177 ss. (Bu eserin Trke tercmesi vardr: 2003, MiletosBir Tarih (evi-
ren: Hseyin nar ztrk): Homer Kitabevi, stanbul, 240 ss.; (II) Tales ve onu iz-
leyen yonya doa bilimcileri iin genel olarak bkz: A) Trke kaynaklar: Sara, C.,
1971, yonya Pozitif Bilimi (Temel Kaynaklar ve Etkileri): Ege niversitesi Arkeolo-
ji Enstits yaynlar No.1, Bornova, zmir, X+226 ss; Theil, P., 1979, Dnyamz Ku-
ranlar (eviren Smih Tiryakiolu): Faydal Kitaplar serisi, no. 181, Varlk Yaynla-
r, say 1921, stanbul, 160 ss; Kranz, W., 1984, Antik FelsefeMetinler ve Akla-
malar: Dnya Kltr Klasikleri Dizisi: 1, Sosyal Yaynlar, stanbul, 232+[III] ss;
Thomson, G., 1988, lk Filozoflar (eviren M. Doan): Payel, stanbul, 439 ss; Gk-
berk, M., 2002, Felsefe Tarihi, 6. Basm: Byk Fikir Kitaplar Dizisi: 38, Remzi Ki-
tabevi, stanbul, zellikle SS. 20 ve sonras; Tales ve Anaksimandros iin ss. 20-
23. B) Yabanc dillerde kaynaklar: Heidel, W. A., 1910, A study of the
conception of nature among the pre-Socratics: Proceedings of the American Aca-
demy of Arts and Sciences, c. 45, ss. 79-132; ayn yazar, 1933, The Heroic Age of
ScienceThe Conception, Ideals, and Methods of Science Among the Ancient
Greeks: The Williams & Wilkins Company, Baltimore, vii+203 ss; Rey, A., 1933, La
Jeunesse de la Science Grecque: La Renaissance de Livre, Paris, XVII+537 ss; Far-
rington, B., 1944, Greek ScienceIts Meaning For Us (Thales to Aristotle): Pengu-
in Books, Harmondsworth, 143 ss; Sarton, G., 1952, A History of ScienceAnci-
ent Science Through the Golden Age of Greece: Harvard University Press, Cam-
bridge, xxvi+646 ss; Schrdinger, E., 1954, Nature and the Greeks: Cambridge
University Press, Cambridge, [i]+97 ss. (Evet, bu kuantum fiziinin babas olan
mehur Schrdingerdir!); Sambursky, S., 1956[1987], The Physical World of the
Greeks: Routledge & Kegan Paul, London, xv+255 ss; Lloyd, G. E. R., 1970, Early
Greek Science Thales to Aristotle: W. W. Norton & Co., New York, [viii]+156 ss; Bar-
nes, J., 1981, The Presocratic Philosophers, revised edition: Routledge & Kegan
Paul, London, xxiii+703 ss; Kirk, G. S., Raven, J. E. ve Schofield, M., 1983, The Pre-
socratic Philosophers. A Critical History with a Selection of Texts, 2
nd
edition:
Cambridge University Press, Cambridge, 501 ss; Stckelberger, A., 1988, Einfh-
rung in die Antiken Naturwissenschaften: Wissenschaftliche Buchgesellschaft,
Darmstadt, X+214+[3] ss.+VII levha; Heuser, H., 1992, Als die Gtter Lachen Lern-
ten: Piper, Mnchen, 330 ss; Lindberg, D. C., 1992, The Beginnings of Western
ScienceThe European Scientific Tradition in Philosophical, Religious, and Insti-
tutional Context, 600 B.C. to A.D. 1450: The University of Chicago Press, Chicago,
xviii+455 ss. bilhassa yeni balayanlar iin kolay ulalabilecek ve anlalmas ba-
sit bir kaynak u eserdir: Barnes, J., 1987, Early Greek Philosophy: Penguin, Lon-
don, 318 ss. French, R., 1994, Ancient Natural History: Routledge, London, xxi-
i+357 ss. C) Tales iin bkz: Costantini, M., 1992, La Gnration Thals: Criterion,
Paris, 210 ss (bu eser Tales ve zamann genel olarak ele alr); OGrady, P. F., 2002,
Thales of MiletusThe Beginnings of Western Science and Philosophy: Western
Philosophy Series, Ashgate, Aldershot, Hants, XXII+310 ss.
(8) Anaksimandros belki de gelmi gemi en nemli insanoludur. Bu byk
adam, yaam ve eseri hakknda bkz: Heidel, W. A., 1921, Anaximanders book,
the earliest known geographical treatise: Proceedings of the American Academy
of Arts and Sciences, v. 56, pp. 239-288; Kahn, C. H., 1960, Anaximander and the
Origins of Greek Cosmology: Columbia University Press, xiii+[i]+249+[1] ss; Conc-
he, M., 1991, AnaximandreFragments et Tmoignages: pimth, Presses Uni-
versitaires de France, Paris, 252+[1] ss; Schmitz, H., 1988, Anaximander und die
Anfnge der griechischen Philosophie: Bouvier, Bonn, V+79 ss.
(9) Eyyb kitabnn eski brani iir geleneinin en gzel rneklerinden biri olduu
sylense de, metnin elimizdeki durumu, papirs ve deri zerine yazlan metin par-
alarnn daha sonra bilgisiz kopyaclar tarafndan geliigzel oaltlm olmas
nedeniyle ok fenadr. Eyyb, Tevratn peygamberlerden sonra gelen azizlerle il-
gili ksmnda (=Ketubim) yer alr, ancak deiik Tevrat geleneklerinde Ketubim
iindeki yeri deiiktir. Aslnda Eyyb diye bir kiinin yaayp yaamad bile bel-
li deildir. Babil Talmudunun Nesikin (=Zararlar) ksmnn (=sedarim) Son Ka-
p (=Baba Bathra) ad verilen blmnde (Mina risalesi) bildirilen bir gelenee
gre, Eyyb hikyesi ders alnmas gereken bir masal olarak sunulmutur... Tm
bu belirsizliklere ramen, kitabn M 4. yzylda yazld kesindir. 26. blmde-
ki 7. beytin kendisinden nce ve sonra gelen beyitlerde de Anaksimandrosun fi-
kirlerine benzeyen, ancak onlarn yanl anlalmasndan tredii izlenimini veren
ifdelerin yer almas (rnein, Ay tutulmasnn bulutlarn Ay rtmesiyle aklan-
mas), kozmoloji ile ilgili beyitlerin Anaksimandrosun eserinden mlhem olduu
izlenimini glendirmektedir. Eyyb kitabnn metnindeki sorunlar iin bkz: Torcz-
yner, H., 1920, Das Buch Hiob eine kritische Analyse des berlieferten Hiobtex-
tes: R. Lwit Verlag, Wien ve Berlin, IX+[I]+342 ss. Genel ve gzel bir yorum iin
bkz: Dhorme, P., 1926, Le Livre de Job, deuxime dition: tude Bibliques, Libra-
irie Victor Lecoffre, Paris, CLXXVIII+611+[I] ss. Eyyb kitab en geni olarak M
600 ile 200 arasna tarihlenmekte ise de en yetkili tarihiler, bu aral 400-300
olarak kabul ederler. Bu konuda bkz. Fox, R. L., 1991, The Unauthorized Version
Truth and Fiction in the Bible: Vintage Books, New York, zellikle ss. 88 ve 410.
(10) Bu konuda benim u kitabma bkz: engr, A. M. C., 2004, Yaamn Evrimi
Fikrinin Darwin Dnemi Sonuna Kadarki Tarihi: T Yaynevi, stanbul, 187 ss.
(11) Aslnda bu konuda on dokuzuncu yzyla kadar inen bir tartma vardr. Tar-
tmann temeli, Anaksimandrostan nce Perekides veya masals bir kahraman
olan Kadmusun ilk nesir yazsn yazp yazmadklardr. Ama elimizdeki kesin ta-
rihsel veriler Anaksimandros ile ilgilidir. Bu konuda da Croissetlerin eserinde ia-
ret edilen sahifelere bkz.
(12) skenderiye Ktphanesi iin bkz: Canfora, L., 1990, The Vanished Library
A Wonder of the Ancient World: University of California Press, Berkeley, IX+205
pp. Eski skenderiyenin ve tm ierdiklerinin en gzel ve en kapsaml tasviri Pe-
ter Fraserin muhteem kitabdr: Fraser, P. M., 1972, Ptolemaic Alexandria, c. I
Text (xv+[i]+812 ss.+ 1 katlanr harita); c. II Notes (xiii+1116 ss.); c. II-
I Indexes ([i] +157 ss.): At the Clarendon Press, Oxford. lk a ktphaneleri iin
genel olarak bkz: Balc zade Tahir Harimi, 1931, Tarihi Medeniyette Ktphaneler:
Vilayet Matbaas, Balkesir, 571 ss.; Yldz, N., 1985, Eskia Ktphaneleri: Mar-
mara niversitesi Yaynlar No. 421, Fen-Edebiyat Fakltesi Yaynlar No. 3, stan-
bul, XV+460 ss.
(13) Bagnall, R. S., 2002, Alexandria: Library of Dreams: Proceedings of the Ame-
rican Philosophical Society, v. 146, pp. 348-362.
(14) Bu konuda bkz: "Essay on Benefits and Dangers of Virtual Reality." 123Help-
Me.com. 19 Jan 2008, http://www.123HelpMe.com/view.asp?id=11033
(15) Bu konuda knyesi yukarda 10. notta verilen benim kitabma bkz.
Gelecein cahilleri okuma yazma bilmeyenler deil,
bilgiye nasl eriileceini bilmeyenler olacaktr.
The ignorants of the future are not going to be the ones who do not
know how to read and write but those who do not know how to find
and get access to relevant information.
Alvin Toffler
stanbul Teknik niversitesi bilginin eitim, bilim ve toplum yaa-
mndaki nemini bilen ve bu dorultuda yaplanan 235 yllk kk-
l bir kurumudur. Tde ktphanenin tarihesi Mhendisha-
nenin ve Mhendishane Matbaasnn gelimesine paralel bir iz-
gi izler. Mhendishane-i Bahri-i Hmayundan sonra 1795te ku-
rulan Mhendishane-i Berri-i Hmayunda stanbul Teknik ni-
versitesinin ilk ktphanesi oluturulmutur. Mhendishane
Matbaas ile Mhendishane Ktphanesinin kuruluu ayn tarih-
te, 1797 ylnda olmutur. Mhendishanenin kuruluundan iki yl
sonra rencilerin ve hocalarn kitap ihtiyalarn karlamak iin
kurulan Mhendishane Matbaas bu dnemde bal bana nem-
li bir olaydr. 1727 tarihinde brahim Mteferrika tarafndan kuru-
lan ilk matbaa 1745te brahim Mteferrikann lm ile sekteye
uramtr. 1990lara kadar bilginin ve fikirlerin yaylmasnda en
nemli rol oynayan, 1990larda bilgisayar ve iletiim teknolojile-
rinin hzla gelimesine ramen bu nemini kaybetmeyen matbaa
200 yl nce ok daha byk bir neme sahipti. 1797de Mhen-
dishane-i Berri-i Hmayunda alan matbaada baslan kitaplar
bugnk Mustafa nan Ktphanesinin ekirdeini oluturmu-
tur. Bu nedenle bugnk ktphanenin temelinin 1797de atld-
n syleyebiliriz. Yine 1797de ktphane ynetmelii anlamna
gelebilecek ilk ktphane nizamnamesi karlmtr. Bu nizamna-
me ile Mhendishanede bulunan kitaplarn kullandrlmas, yeni
kitaplar satn alnmas ve Mhendishane hocasnn ayn zamanda
hafz- ktb (ktphaneci) makamnda olmas da karara ba-
lanmtr (1). Bu tarihte Mhendishane Ktphanesinde ok az
kitap bulunmakta, kitaplar kilitli bir dolapta muhafaza edilmekte
ve Mhendishane hocasnn izni ile kullanlmaktadr. Hocann bu-
lunmad durumlarda ktphanenin de kapal kalmas nedeniyle
ortaya kan sorunlar 1804 ylnda sadece ktphane iiyle uraa-
cak bir ktphaneci atanmasyla zlmtr. Kaynaklara gre ilk
ktphaneci Haskyl Ali Veled-i Abdullah adnda bir gentir.
Ktphanecinin gvenilir bir kii olduu zel olarak vurgulan-
mtr. Ktphaneciye 15 kuru maa balanr ve mlazmlk yev-
miyesinden de yararlanmas salanr. 1795te Mhendishanede
bulunan kitap says 14 kitaptan toplam 20 cilttir.
Aradan geen sre ierisinde Mhendishanenin geirdii evrim ve
lkenin iinde bulunduu koullara paralel olarak ktphane ok
sayda mekn deitirerek bugne ulamtr. Bugn Tde bilgi
hizmetleri be yerlekede 7 ktphane araclyla srdrlmekte-
dir. Ktphane hizmetleri Ayazaa yerlekesinde Mustafa nan
Ktphanesi ve Maka, Takla, Gmsuyu ve Tuzla yerlekele-
rindeki alt ube ktphanesi araclyla verilmektedir. T mer-
kez ve ube ktphanelerinde ada teknolojinin btn olanakla-
rndan yararlanlmakta ve ada bir niversite ktphanesinde
sunulan btn hizmetler sunulmaktadr.
2007 ylna kadar 4500 metrekare byklndeki binasnda hiz-
met veren Mustafa nan Ktphanesi 2007 ylnda yeni binasna
Bilgi anda Tnn bilgiye bak
AYHAN KAYGUSUZ
tanm 10 Eyll 2007 tarihinde yeni binada hizmet vermeye ba-
lamtr.
Yeni ktphane binasnn en nemli zellii bu binann tamam-
lanmasnda niversitenin genel btesinin yan sra, renci sosyal
hizmetler, dner sermaye ve en nemlisi T mensup, mezun ve
dostlarnn balarnn kullanlm olmasdr. Kamu kaynaklar ile
tamamlanmas uzun zaman alacak binann tamamlanmas iin
2005 yl sonunda mezunlara gnderilen mektupla katklar isten-
di ve 22 ubat 2007 tarihinde mezunlarla yaplan bir toplantda
konunun ayrntlar anlatld. zleyen tarihlerde mezunlara yeni
mektuplar gnderildi, tantm kitapklar hazrland, mezunlarla
eitli illerde ve KKTCde toplantlar yapld, zel bir web sayfas
hazrland, balarn isimlerinin salonlara, masalara, sandalyele-
re yazlmas iin zel almalar yapld. T mensup, mezun ve
dostlarnn bilgiye verdii nemi gelecek kuaklara aktarmak ama-
cyla, balarn zgemilerinin de yer ald bu kitap hazrland.
Byk bir aba ve katlmla tamamlanan yeni Mustafa nan K-
tphanesinin fiziksel zellikleri ve blmleri hakknda ksa bilgiler
aada sunulmutur.
Mustafa nan Ktphanesi
kimlik kart:
Mimari proje: Prof. Dr. Mine nceolu, Yrd. Do. Dr. Hseyin Kah-
veciolu
Kat says: Alt kat dahil 5 kat
Kapal alan: 10.000 metrekare
Oturma kapasitesi: 1250
Raf uzunluu: 13.444 metre, (13.4 km)
Raf kapasitesi: 500.000 cilt
Kullancya ak bilgisayar says: 61
nternet eriimi: Btn katlarda kablosuz a
Toplant salonu says: 2
Toplant salonlar oturma kapasitesi: 34+79=113
Sergi salonu: 1 adet
Kafeterya: 1 adet
Gvenlik ve konfor altyaps: 30 kamera ile internet zerinden izle-
me, acil k kaplarnda sesli uyar, gazl ve sulu yangn sndr-
me, depremde gaz kesici sensr, jeneratr, 45 kwa kesintisiz g
kayna, stma, soutma ve havalandrma otomasyonu, kesintile-
re ve yangn tehlikesine kar su deposu.
Mustafa nan Ktphanesinin ilevleri katlara gre aada zet-
lenmitir.
Alt Kat
Alt katta toplant ve konferans salonlar, geni bir fuaye alan, ki-
tap deposu, teknik birimler, bilgi ilem atlyesi, mutfak ve makine
daireleri bulunmaktadr. Bu kat daha ok teknik hizmetlerin yr-
tld ve teknik birimlerin bulunduu bir blm olup kullanc-
lar iin nemli olduunu dndmz blmler hakknda ksa
bilgiler aada sunulmutur
Toplant salonu: Toplant salonunun kapasitesi 34 kiiliktir. Salon,
Mustafa nan Ktphanesinin giri kaps
ktphanedeki bilgi kaynaklarnn kullanlaca grup etkinlikleri
ile mesleki ve kurumsal kk toplantlar iin dzenlenmitir.
Salonda internet balantl bir bilgisayarla birlikte DVD, VCD,
VHS izleme olana bulunmaktadr. Bu salonda mono ses sistemi
vardr ve kaynaktan alnan ses bir amfi yardmyla salonun drt
kesine yerletirilen kolonlara datlmaktadr. Her iki salonda da
kablosuz a balants bulunmaktadr.
Grsel-iitsel bilgi kaynaklarndan bireysel olarak yararlanmak iin
lk-Ersin Arolu Grsel itsel Blmnde bulunan kabinler
kullanlabilmektedir. DVD, VHS, VCD gibi bilgi kaynaklarna y-
nelik, be kii ve zerindeki toplu kullanm talepleri iin toplant
salonu kullanlmaktadr. Salonlarn kullanm ile ilgili bir randevu
sistemi oluturulmutur. Randevu sistemi ve salonlarn kullanm
ile ilgili detaylar www.kutuphane.itu.edu.tr sayfasnda bulunabilir.
Konferans salonu: Mustafa nan Ktphanesindeki konferans sa-
lonu 79 kii kapasitelidir. Salonda konumaclar iin 3 adet kab-
lolu, izleyiciler iin 1 adet telsiz mikrofondan oluan mikrofon
sistemi, 5+1 ses sistemi, internet balants, sunum "mouse"u,
elektronik yaz tableti gibi teknolojik olanaklar bulunmaktadr.
Salonda yer alan projektr sistemi toplant ve film gsterimleri iin
olmak zere iki ayr konumda tasarlanmtr. Krsde yer alan
mikrofon sistemi, bilgisayar balantlar ve projeksiyon cihaznn
balantlar salonun arka tarafnda yer alan kumanda dolabnda
birlemektedir. Bu sayede salondaki donanm kullanclar ve ko-
Toplant ve konferans salonlarnda gerekli her trl teknolojik donanm mevcuttur
Toplant ve konferans salonlarnn bulunduu alt katta geni bir fuaye alan vardr
numaclar rahatsz etmeden tek bir noktadan kontrol edilmekte-
dir. Konferans salonunda kurulu bulunan donanmla yksek ses
kalitesinde DVD, VCD izlenebilmekte, etkileimli toplantlar d-
zenlenebilmektedir.
Tantm, Organizasyon ve Akademik likiler Ofisi
Mustafa nan Ktphanesi giri kat
Tel: (0212) 285 66 25
E-posta: keskinf@itu.edu.tr
Giri Kat
Giri katnda Trk Loydu Vakf Gazete-Dergi Okuma Salonu, Fey-
zi Akkaya Salonu, Danma kaynaklar ve tezler, indeks-zet kolek-
siyonu, lk-Ersin Arolu Grsel itsel Blm, danma, yne-
tim birimleri, sergi salonu, kafeterya, tuvaletler, renci dolaplar
bulunmaktadr.
Birinci Kat
Ktphanenin en geni kat olan birinci katta kitap koleksiyonu
yer almaktadr. Bu katta oluturulan 4 salona T mezunlarnn
adlar verilmitir. Bunlar Trk YTONG-Blent Demiren Salonu,
Hseyin Ekrem Elginkan Salonu, brahim Tusuz Salonu ve H.
Trk Loydu Vakf Gazete Dergi Salonu lk-Ersin Arolu Grsel-itsel Blm
Feyzi Akkaya Salonu Danma Masas
Trk YTONG-Blent Demiren Salonu
Ekrem Yavuz Rezerv Yaynlar Salonu
Hseyin Ekrem Elginkan Salonu
brahim Tusuz Salonu H. Ayduk Koray Salonu
Ayduk Koray Salonudur. Birinci kattaki bu salonlardan ayr olarak
rencilerin grup almas yapabildii ve ders kitaplarnn bulun-
duu Ekrem Yavuz Rezerv Yaynlar Salonu bulunmaktadr. dn
verme bankosu ve fotokopi birimi de bu katta yer almaktadr.
kinci Kat
kinci kat Elektronik Kaynaklar ve Sreli Yaynlar Blm olarak
dzenlenmitir. Bu katta Orhan calgiray Salonu yer almaktadr.
kinci katta sunulan en nemli olanaklardan biri de bireysel al-
ma alanlardr. Bu alanda yksek lisans ve doktora rencileri ile
akademik personelin kullanabilecei 6 adet 3 kiilik oda ile herke-
sin serbeste kullanabilecei 20 adet tek kiilik alma alan bulun-
maktadr.
nc Kat
nc katta Nadir Eserler Birimi, T Yaynlar Arivi, Eski Tek-
nik Yaynlar Harita ve Sanat Koleksiyonu salonlar bulunmaktadr.
Ayrca ikinci kattaki sreli yayn koleksiyonunun devam bu katn
genel salonunda ak raf sistemi ile hizmete sunulmaktadr.
T Ktphaneleri: Hizmetler,
olanaklar ve teknik altyap
Katlardaki fiziksel olanaklarn ksaca tantmndan sonra aada
T Ktphanelerinde sunulan hizmet ve olanaklar zet olarak
verilmitir. Hazrlanan altyap ile ktphane ak olmad zaman-
larda bile hizmetlerinin nemli bir ksm sunulmaktadr.
Bireysel alma kabinleri ve odalar
Orhan calgiray Salonu
nc kat salonu
n Ktphane ve Dokmantasyon Daire Bakanl be yerlekede,
Mustafa nan Ktphanesi ve alt ube ktphanesi ile hizmet ver-
mekte, bylelikle 21 bin kullancya ulaabilmektedir.
n Ktphaneler haftada alt gn, toplam 72 saat aktr.
n 7/24 internet zerinden online eriim mmkndr.
n T ktphanelerinde 32si uzman olmak zere 69 personel a-
lmaktadr.
n 2.800.000 YTLlik yayn alm btesi vardr.
n T ktphanelerinde snrsz kitap siparii olana bulunmak-
tadr.
n 2007 yl itibariyle 500 bin ciltten fazla kitap ve dergi koleksiyo-
nu mevcuttur.
n Dnyann en nemli yaynclarnn 15 binden fazla basl ve
elektronik dergisine T yerlekelerinden ve yeler iin evlerinden
eriim olana vardr.
n niversitenin konu alanlarnda 103 veri tabanna abone olun-
mutur.
n Yaklak 7000 Osmanlca ve Latin harfli nadir eser bulunmakta-
dr.
n Btn dnyadan 450 bin adet tam metin ile yksek lisans ve
doktora tezine eriim olana vardr
n 50 bin elektronik kitap, 1050 elektronik harita, 3000 elektronik
elkitab (handbook) ile DVD, VCD, video kasetten oluan film ve
mzik koleksiyonu bulunmaktadr.
n Yaklak 15.000 gncel ASTM standard, havaclk konusunda
400.000den fazla gncel belge, elektrik elektronik konusunda
1600 IEEE standard, 1700 balkta 700 binden fazla konferans bil-
dirisi, TS, ASCE, NFPA, ATTCC, ASHRAE, ISO, BS, ASME, IEC
standartlarna abonelik T ktphanelerinde sunulan hizmet ve
kaynaklardan bazlardr.
n Dier ktphane ve bilgi merkezlerinden online kitap ve maka-
le istenebilmektedir.
n Web zerinden kitap ayrtma ve dn alnan kitaplarn srele-
rinin uzatlmas mmkndr.
n Gecikme cezalar elektronik kimlik kartlar ile sanal olarak de-
nebilir.
n Geciken yaynlar ile ayrtlan yaynlar konusunda okuyucular e-
posta araclyla ktphanenin ak olmad zamanlarda da bil-
gilendirilmektedir.
n eitlenen ktphane materyalinin (CD, video, ses kaseti, slayt
vb) kullanm iin gerekli her trl cihaz Grsel-itsel Blmde
mevcuttur.
n Bu yaynlarn hizmete sunulduu tam donanml toplant ve
konferans salonlar mevcuttur.
n T mensuplarnn istedii btn kitaplar ktphanelere sa-
lanmakta ve kullanclar siparileri hakknda e-posta araclyla
bilgilendirilmektedir.
n Kullanclarn kendi kendilerine dn kitap almalarna olanak
salayan ve lkemizde ilk defa T Merkez Ktphanesinde hiz-
mete konulan shelf checkout sistemi ile kullanclar kendi kendile-
rine dn kitap alabilmektedirler.
n Tde yaplan doktora tezlerinin bibliyografik kimliklerinin yan
sra tez zetlerinin de sisteme aktarlarak okuyucularn ktphane-
ye gelmeden tezler hakknda detayl bilgi edinebilmeleri gibi hizmet-
ler T ktphanelerinde sunulan hizmetlerden bazlardr.
T merkez ve ube ktphaneleri akademik yl boyunca haftada
72 saat hizmet vermektedirler (Pazartesi-Cuma 9.00-22.00, Pazar
12.00-19.00). Bylelikle youn bir alma ierisindeki retim
elemanlar ile ounluu alan yksek lisans ve doktora renci-
lerinin akamlar ve hafta sonlar da ktphanelere giderek aratr-
ma yapmalarna olanak salanmaktadr. T ktphanelerinden
T mensuplar ve mezunlarnn yan sra dier niversitelerin
yksek lisans ve doktora rencileri ile akademik personeli ve ara-
trmaclar ye olmak kouluyla yararlanabilmektedirler.
T Ktphaneleri 500 bin ciltten fazla basl kaynaa sahiptir.
1795te Mhendishane-i Berri-i Hmayunun kuruluuna hazrlk
amacyla toplanan 14 kitap (20 cilt) ile ie balayan Mhendishane
Ktphanesi bugn 500 binden fazla yayn bnyesinde bulundu-
ran, Trkiyenin en iyi ktphanelerinden biri haline gelmitir.
Bu kaynaklarn ynetimi 1997 ylnda kurulan ve her yl daha da
gelitirilen INNOPAC ktphane otomasyon sistemi araclyla
yaplmaktadr. Bu otomasyon sistemi dnyann en nemli ktp-
hane yazlmlarndan biridir ve 10 yldr Tde baaryla kullanl-
maktadr.
T Mustafa nan Ktphanesinde bulunan 7000 civarnda nadir
eser ayn zamanda T ktphanesinin farkn ve Tnn nasl
kkl bir kurum olduunu kantlamaktadr. 1999 ylna kadar ta-
mamen havasz bir depoda, sunta raflarda st ste ylm halde
duran bu koleksiyon bu tarihte balatlan bir almayla nce daha
salkl bir fiziksel ortama kavuturulmu, daha sonra kitaplar tek
tek elden geirilerek kayt ve kataloglama ilemleri yaplmtr. Fi-
ziksel dzenlemeden sonra kitaplar tarihlerine ve dillerine gre ay-
rlm, 1928 ncesi Latin harfli eserlerle Osmanlca yaynlar iki ka-
tegoriye ayrlarak teknik ilemleri yaplmaya balanmtr.
Bu proje ile ilk aamada 5000den fazla nadir eserin bibliyografik
knyeleri bilgisayar ortamna aktarlm ve web zerinden aratr-
maclarn kullanmna almtr. 2006 ylndan itibaren belirlenen
ncelikler dorultusunda eserlerin tam metin olarak bilgisayar or-
tamna aktarlmasna balanmtr. Bylelikle Tnn geirdii
evrelere paralel olarak ok eitli meknlar dolaan ve bu dnem-
lere tanklk eden yaynlar gn yzne karlm ve kullanclarn
yararlanmasna sunulmutur. Bu alma Tnn 235 yllk mira-
snn gn na karlmas ve kayt altna alnmas asndan son
derece nemlidir.
2008 yl itibariyle kataloglanarak bibliyografik knyeleri bilgisayar
ortamna aktarlan nadir eser says 6977dir. Bu eserlerin dijital
ortama aktarlmas ilemi son model teknik ekipman ve uluslara-
ras standartlara uygun olarak srdrlmektedir.
Bu eserlerden;
166 adedi 1420-1800,
2697 adedi 1801-1900,
3173 adedi ise 1901-1928 yllarnda yaynlanmtr. Bu kitaplardan
941 adedinin ise tam tarihleri bilinmemektedir. 6977 adet kitabn
1976 adedi Osmanlca, 5001 adedi ise Latin harflidir. Osmanlca
eserlerin transkripsiyonunda Sn. Mehmet Bilgenin ve Sn. Aras
Neftinin uzun ve gayretli almalarnn katks ok byktr.
Nadir eserler koleksiyonu hakknda bir fikir vermesi asndan aa-
da birka rnek verilmitir
Mhendishanenin bahocalarndan shak Efendini 1834 tarihli
Osmanlca elyazmas Kavaid-i ressamiye adl eserinden birka
sayfa sa yanda rnek olarak sunulmutur. Son derece iyi durum-
da olan bu eser T Mustafa nan Ktphanesinde zenle korun-
makta ve elektronik kopyas hizmete sunulmaktadr.
Benzer bir rnek de Yahya Nacinin 1816 tarihli Hikmet-i tabii-
ye (Fizik) kitabdr. Bu kitaptan baz sayfa rnekleri ilerleyen say-
falarda yer almaktadr. Kitabn hattat ise Mhendishane hafz-
ktblerinden (ktphaneci) skdari Binyzc Hafz Ahmed
Hafzdr.
Hoca shak Efendinin bir baka eseri olan 1832 tarihli Aksl me-
Nadir Eserler Birimi
Kavaid-i Ressamiye kitabndan sayfalar
Hikmet-i
Tabiiye (fizik)
kitabndan
sayfalar
1832 tarihli Aksl
meraya f ahzz
zevaya adl kitaptan
sayfalar
raya fi ahzz zevaya (Ters al prizmalar) adl elyazmas eserin-
den baz sayfalar sol yandadr.
Nadir Eserler Biriminde Osmanlca eserlerin yan sra ok sayda
Latin harfli eser de bulunmaktadr.
Bunlardan en eski olanlarna rnek, 1684 tarihli Ioannis Mevrsi-
inin Theseus: sive de ejus vita rebusque gestis adl kitabdr.
Nadir eserler koleksiyonunun yan sra Tnn bilimsel mirasn
gelecek kuaklara aktarmak amacyla Mhendishaneden beri T
tarafndan yaynlanan kitaplarn tamamna yaknnn birer kopya-
s T arivinde korunmaktadr.
T Yaynlar Arivinde bulunan yaynlarn;
47 adedi Mhendishane-i Berri-i Hmayun,
62 adedi Yksek Mhendis Mektebi,
110 adedi Yksek Mhendis Okulu (Teknik Okul),
2815 adedi stanbul Teknik niversitesi yayndr.
Thesus: Sive de
ejus vita
rebusque gestis
kitabnn
ilk sayfalar
Toplam olarak 3034 adet kitap bulunmaktadr.
3034 T yaynnn 2992 adedi Trke, 52 adedi Osmanlcadr.
T yaynlarnn listesi www.kutuphane.itu.edu.tr adresinde bu-
lunmaktadr.
T yaynlarnn korunmas ve gelecek kuaklara aktarlabilmesi
iin Mustafa nan Ktphanesinde bulunmayan fakat T mezun
ve mensuplarnn elinde bulunan yaynlar T Ktphane ve Do-
kmantasyon Daire Bakanlna vermeleri bu koleksiyonun bir
btn olarak gelecek kuaklara aktarlmasna olanak salayacaktr.
Elektronik yaynlar
T Ktphaneleri basl koleksiyonunun yan sra ok sayda
elektronik yayna da eriim olana salamaktadr. Bunlar
Tnn eitim, retim ve aratrma alanlar ile ilgili indeks ve
zet veri tabanlar ile tam metin veri tabanlardr. Bu sayede k-
tphane kullanclar T yerlekelerinden kendi alanlar ile ilgili
literatr taramas yapabilmekte ve 2008 yl itibariyle 15 binden
fazla elektronik dergiye tam metin olarak eriebilmektedirler.
Elsevier, Springer, Wiley, Blackwell, Taylor & Francis, Sage, Ox-
ford University Press, Cambridge University Press, IEEE, Insti-
tute of Physics, American Society of Civil Engineering, Ameri-
can Society of Mechanical Engineering, American Institute of
Physics, American Chemical Society, American Geophysical
Union, American Institute of Aeronautics and Astronautics vb.
gibi dnyann en nemli bilimsel dergi yaynclarnn btn
dergilerine T yerlekelerindeki herhangi bir bilgisayardan eri-
im mmkndr. Ayrca ok sayda standart, kitap ve el kitab-
na (handbook) da T yerlekelerinden online eriim mmkn-
dr. Ktphaneye ye olan mensuplara bu olanak evlerinden de
salanmaktadr.
stanbul Teknik niversitesi ktphanelerinin abone olduu ve
btn T yerlekelerinden eriilebilen veri tabanlarndan bazla-
r aada sralanmtr.
n Web of Science
n Science Citation Index 1970-2008
n Social Science Citation Index 1970-2008
n Arts & Humanities Index 1975-2008
n Engineering Village 2
n Compendex 1970-2008
n ABI INFORM Global
n Expanded Academic ASAP International
n MathSciNet
n Proquest Digital Dissertation
n The New Grove Dictionary of Music & Musicians
n Applied Science & Technical Index
n Architectural Publications Index
n Chemical Abstracts
n Ebcohost
n Econlit
n Food Science & Technology Abstracts
n Georef
n Iconda
n ISC Bulletin
n Journal Citation Reports
n Official Methods of Analysis of AOAC
n Transportation Research
Elektronik dergi veri tabanlar:
n ACM Digital Library,
n American Institute of Physics
n American Chemical Society
n ASCE
n ASME
n Blackwells
n Cambridge University Press
n Elsevier
n IEEE
n Institute of Physics
n Oxford University Pres
n Sage,
n Springer,
n Taylor & Francis
n Wiley
Dier Tam Metin Elektronik Yaynlar:
n ASTM, ASCE, API, ASHRAE, ASME, AATCC, BSI, EU/EC, EU-
RO, GPA, IEC, ISO, NFPA, TS standartlar
n Ebrary
n Safari
n Springer
n Engnetbase
n Foodnetbase
n Chemnetbase elektronik kitaplar
n Digital Dissertation tez veri taban
n Global Books in Print gibi piyasada bulunan kitaplar ile ilgili bil-
gilerin yer ald veri taban.
Gelien teknoloji sunduu bu olanaklarn yan sra bu olanaklarn
nasl kullanldn tespit etmeye ynelik aralar da birlikte sun-
maktadr. Bu amala abone olduumuz elektronik yaynlarn her
ay ne kadar kullanldn tespit etmekte, kullanmla ilgili sorunlar
varsa gerekli nlemleri almakta ve bu sonular T camias ile
paylamaktayz.
Ktphaneye gelmeksizin T yerlekelerindeki herhangi bir bil-
gisayar araclyla yararlanlabilen elektronik veri tabanlar hem
bilgiye eriimi kolaylatrm hem de ktphane kaynaklarnn
kullanmnn artmas sonucunu dourmutur.
rnein 2000 yl ncesi sadece 147 adedine ktphaneye gelmek ve
fotokopi ekmek yntemiyle eriilebilen Elsevier dergilerinin tama-
mna (2008 yl itibariyle 1800den fazla) tam metin olarak T yer-
lekelerinden ve yeler iin istedikleri her yerden web zerinden eri-
ilebilmektedir. T mensuplar 2007 ylnda bu veri tabanndan
274.424 makale indirmilerdir. Basl kullanma ilave olarak bu ka-
dar youn bir elektronik kullanmn gelecek yllarda eitim, retim
ve aratrmaya yayn ve kalite art olarak yansyaca aktr.
Yine btn dnyada yaplan 2 milyon teze ait bilgilerin yer ald
ve bunlardan 450 bin adedine tam metin olarak eriim salanabi-
len Digital Dissertation adl veritaban T yerlekelerinden snr-
sz olarak eriime aktr. Bu veri taban araclyla mensuplarm-
zn btn dnyada her alanda yaplan akademik almalar izle-
meleri son derece kolaylamtr.
T tarafndan satn alnan ve abone olunan basl ve elektronik
kaynaklarn yan sra lke ii ve dndaki ktphane ve bilgi mer-
kezlerinden de yararlanlarak kullanclarn btn bilgi ihtiyalar
karlanmaktadr.
T Ktphaneleri ile ilgili 1996-2008 yllarn kapsayan baz veri-
ler aada sunulmutur.
Yayn alm btesi
stanbul Teknik niversitesi ktphanesine ayrd bte byk-
l asndan Trk niversiteleri arasnda nc sradadr. 2008
ylnda bteden ayrlan 2.8 milyon YTL bteye ilave olarak T
mezunu Orhan calgiray tarafndan yayn alm iin 225.000 YTL
balanmtr. Ayrca 2007 ylnda yaklak 500.000 YTL tutarn-
daki elektronik kaynak demesi ULAKBM tarafndan yaplmtr.
Ayn tutardaki deme 2008 ylnda da yaplacaktr. Bylelikle 2007
ylnda gerekleen ktphane btesi 3.1 milyon YTLdir. 2008
ylnda ise ba ve ULAKBM demesi ile birlikte toplam ktp-
hane btesi 3.5 milyon YTL olacaktr.
Satn alnan yayn says
T retim elemanlar ve rencilerinin alnmasn istedii b-
tn kitaplar satn alnmaktadr. 2007 ylnda satn alnan basl ve
elektronik kitap says 10.000i amtr. Abone olunan kitaplar bu
sayya dahil edilmemekte, basl ya da elektronik sadece sahip olu-
nan kitaplar sayya dahil edilmektedir.
Abone olunan dergi says
T Ktphaneleri dnyann en byk ticari yaynclar ile nem-
li dernek ve kurulularn btn bilimsel dergilerine abonedir. T
ktphaneleri araclyla eriilebilen basl ve elektronik dergi sa-
ys 2008 yl itibariyle 15 binden fazladr. Elektronik yayncln
ve internet teknolojisinin gelimesi ile birlikte bu saynn ksa sre
ierisinde hzla artmas beklenebilir. Bu art Tnn bilimsel ya-
yn saysn ve eitim-retim kalitesini daha da ykseltecektir.
dn alnan yayn says
T ktphanelerinden dn alnan yaynlarn kaytlar otomas-
yon sisteminin kurulduu 1998 ylndan beri salkl olarak tutul-
maktadr. Bu tarihten itibaren dzenli biimde artan dn alma
saylar elektronik kitap ve dergi saysnn artmasyla birlikte d-
me eilimine girmitir.
Science Direct veri tabanndan indirilen makale says
T ktphanelerince abone olunan veri tabanlarndan en ok
kullanlan, iinde Elsevier yaynevinin 1800den fazla dergisi bu-
lunan Science Direct veri tabandr. Bu veri tabannn kullanm
2002 ylndan beri dzenli olarak artmaktadr.
Atf indekslerinin kullanm (SCI, SSCI, A&H Index)
niversitelerimizde atama ve ykseltme ltleri asndan nem-
li bir kaynak olan atf indeksleri Tde olduka youn biimde
kullanmaktadr.
IEE, IEEE yaynlarnn kullanm
IT IEE, ve IEEE yaynlarn en ok kullanan iki niversiteden bi-
ridir.
Tam metin veri tabanlarndan indirilen makaleler
2007 ylnda tam metin veri tabanlarndan indirilen makale say-
s: 721.782 makale, tez, standart.
T ktphaneleri araclyla 2008 yl itibariyle 103 adet tam me-
tin ve zet veri tabanna eriilebilmektedir. Bu veri tabanlarndan
istatistikleri alnabilen 19 adedinden 2007 ylnda 721.782 makale,
tez, standart ve kitap blm indirilmitir. Bu say her yl katlana-
rak artmaktadr.
Btn bu gelimeler Ktphane ve Dokmantasyon Daire Ba-
kanl personelinin profesyonel, disiplinli ve kesintisiz almala-
r ve stanbul Teknik niversitesinin deien ynetimlerle kesin-
tiye uramayan ktphane niversitenin kalbidir anlaynn bir
rndr. Daha iyisi her zaman vardr anlayyla ada dnya-
daki gelimeler srekli izlenmekte ve yeni uygulamalar kullancla-
rn hizmetine sunulmaktadr.
Bir ksm yukarda ayrntl aklanan hizmetlere, ktphanenin
http://www.kutuphane.itu.edu.tr adresindeki web sitesinden erii-
lebilir.
Ayhan Kaygusuz, Ktphane ve Dokmantasyon Daire Bakan
YARARLANILAN KAYNAKLAR
Beydilli, Kemal. Trk bilim ve matbaaclk tarihinde Mhendishane Mhendisha-
ne matbaas ve ktphanesi (1776-1826). stanbul: Eren Yaynclk ve Kitaplk,
1995. ISBN 975-7622-31-1.
Uluay, aatay - Kartekin, Enver. Yksek Mhendis Okulu: Yksek mhendis ve
yksek mimar yetitiren messeselerin tarihi. stanbul: stanbul Teknik niversi-
tesi, 1958. T.C. stanbul Teknik niversitesi Ktphanesi Say: 389.
een, Kazm. stanbul Teknik niversitesinin ksa tarihesi. stanbul: T Bilim
ve Teknoloji Tarihi Aratrma Merkezi, 1990. T Bilim ve Teknoloji Tarihi Aratrma
Merkezi yayn no: 7.
Ayrca T Ktphane ve Dokmantasyon Daire Bakanlnn verilerinden yarar-
lanlmtr.
Mays 2007 banda Ankara niversitesinde yaplan bir toplant-
ya davet edilmitim, Mustafa nan anlatmam istemilerdi ben-
den. Celal engr de davetliydi ayn toplantya. O da hsan Ketin
hocay anlatacakt. kimizin konumas ayn gndeydi. Onunki sa-
bah saatlerinde, benim konumam ise leden sonra. Ben bir gn
evvel gitmitim Ankaraya, dier konumalar da dinlemek istiyor-
dum. Bizim konumalarmzn olduu gn erken saatlerde gittim
niversiteye. n sralarda oturuyordum, Celal ortada yoktu he-
nz, ama konumalara ara verildiinde arka sralarda bir hareket-
lenme oldu ve ardndan Celalin gr sesi duyuldu. Biraz sonra gel-
di, yanma oturdu ve beraberce konumalar dinlemeye baladk.
Merak ediyordum sunumunu. hsan Ketin hocay tanyordum
kukusuz, ama alma konum farkl olduu iin onun bilim dn-
yas iindeki yerini tam olarak kestiremediimi itiraf etmeliyim.
Bir sre sonra sras geldi ve Celal krsdeki yerini ald. Bilgisinin,
aklnn, dilinin duruluu ve ayn zamanda cokusu ile konumaya
balad. Ksa bir srede salonu etkisi altna ald. nsanlar t kar-
madan Celali dinliyorlard. Bir an iin biraz gerilere gittim ve Ce-
lalin 1999 ylnda University of California, Berkeleyde 1000i a-
kn bilim insannn olduu ok byk bir salonda konutuu g-
n anmsadm. Yine salonu dolduran insanlar tek kulak olmular
Celali dinliyorlard. O konuma bilimsel bir konudayd, dnyann
konusundaki devleri Celali nefeslerini tutarak dinliyorlard. Ko-
numa sonunda byk bir alk koptu ve tartmalarda da kesin bir
Bir bilim sanats: Mustafa nan
ESN NAN
Mustafa nan
stnlkle yantlad Celal tm sorular. ok ama ok gurur duy-
mutum Celal ile o zaman. Ankaradaki toplantda dorudan yer
bilimlerinden sz etmiyordu ama hsan Hocay yer bilimine yap-
t katklarla anlatrken son derece dozunda bilgiler de veriyordu
herkesin anlayabilecei ekilde. Bu arada bir bilim insannn bilim
dnyasndaki yerini anlayabilmek iin ok ilgin bir lt verdi:
karn o insan bilim dnyasndan, hi yaamam varsayn ve
onun yokluu nedeniyle doacak olan bolua bakn, dedi. O bo-
luun bykl o kiinin bilim dnyasndaki yerini anlatan en iyi
ldr. O kiinin bilim dnyasndan karlmasyla herhangi bir
boluk olumuyorsa, o kiinin varl ile yokluu bilim dnyasnda
hi bir eyi deitirmiyorsa bo verin gerisini, brakn daha fazla u-
ramay, unutun gitsin. Ve eer hsan Ketin bilim dnyasnda yer
almasayd yer bilimlerinde ne denli byk bir boluk oluacan,
pek ok konuda ne kadar ge kalnacan salonu dolduran tm ki-
ilerin akllarnda hi soru brakmayacak ekilde anlatt.
Doal olarak dnmeye baladm. Mustafa nan bilim dnyasn-
da yer almayp, yaknlarnn beklentileri dorultusunda mteahhit
olsayd acaba nasl bir boluk olurdu bilim dnyasnda diye. Mus-
tafa nann neler yazp izdiini aratrmak ok kolay. nternet her
konuda olduu gibi bu konuda da ilk yardmc. Oradan Hocann
kitaplarn ve makalelerini hemen renmek mmkn. lmn-
den bu yana 40 yl getii halde gncelliini kaybetmemi olan ki-
taplar ve hl rencilerimize onun bize gsterdii yol dorultu-
sunda ulayor olmamz yukarda sz edilen boluun mertebesi
hakknda bir fikir verebilir ama ok daha nemli baka bir nokta
var. Acaba Mustafa nan bilim dnyasnda yer almasayd bugn
tm dnya mekanikileri tarafndan kabul edilmi olan Trk me-
kanikileri bugnk yerlerinde olabilirler miydi? Hi zannetmi-
yorum. Ne zaman yurt dnda bir toplantya gitsem Trk meka-
nii ve mekanikileri ile gurur duyarm. Sorarlar hatta sizde ne-
den mekanikte bu kadar ok tannm bilim insan var da dier
dallarda yok, diye. Bilindii gibi Mustafa nan lmnden drt
yl sonra TBTAK Hizmet dl almt. Genelde TBTAK ta-
rafndan Hizmet dl, bilim insan yetitirmek, kendi bilim dal-
n kurumsallamasna katkda bulunmak, bilimsel kurum kurmak
yoluyla bilime stn hizmet edenlere verilmektedir. Mustafa
nana lmnden drt yl sonra verilen Hizmet dl plaketinin
stnde Tnde 1944lerde balayp, 1967de vefatna kadar tatbi-
ki mekanik dalndaki bilimsel almalar, esiz hocal ve ok say-
da gen aratrc ve bilim adam yetitirmek sureti ile modern an-
lamda bir ekol kurmu olmasn dikkate alarak 1971 Yl Hizmet
dlnn verilmesini kararlatrmtr, yazyordu. te Mustafa
nan bilim dnyasndan karrsak doacak olan boluk, onun
kurmu olduu ekoln yoksunluu ile dnya biliminde doacak
olan ok byk boluk olacaktr.
Erdal nnye gre Mustafa nann en ilgin taraf sanat yn-
nn ok baskn olmasym. ok doru. Aslnda bir aratrcnn
sanat ruhuna sahip olmas olay btnleyen bir unsurdur. Ara-
trmaya deer konular bulabilmek, problemleri sonuca gtren
almalar yapmak ve yaptrmak yalnzca kuru bir bilim adam iin
olanakszdr. Bunun iin yaratc olmak, bir anlamda sanat ruhu-
na sahip olmak gerekir. te Mustafa nanda bu ruh vard. Bu ruh-
la da dnk alt, altrd ve bir ekol kurdu. Bugn hi abart-
madan syleyebiliriz ki Mustafa nann kurduu ekolle gelien
Trk mekanii, dnya mekanii iindeki saygn yerini almtr.
T topluluu iinde Mustafa nan adn duymayan yok gibidir.
Herkes onun hakknda bir eyler bilir. rnein;
n Tm okullarn birincilikle bitirdi.
n Herkes yeterlikle yetinirken Mustafa nan niversiteyi bitirince
svireye doktora yapmaya gitti; hem de bin bir trl maddi skn-
t iindeyken bilim adam olmay seti ve mr boyu parasal skn-
t iinde yaad.
n Ender rastlanan bir hocayd, ders anlatrken bir kez bile snfa
notla girmedi.
n ann ok ilerisinde yaayan bir insand.
n Mthi bir hafzas vard, bir duyduunu bir daha unutmazd.
n niversitede ba skan ona koard, gibi zelliklerini arttrmak
ok kolay.
Bunlarn ouna ve belki de yenilerine ilerleyen satrlarda yer ve-
receiz. Ama nce ksaca Mustafa nann yaama nasl balad-
n anlatmak istiyorum.
Bu gz kamatrc insan hi de yle parltlar iinde balamam bu
dnyadaki servenine. Kukusuz doumuna ok sevinmi ailesi. Bir
sr kzdan sonra gelen erkek ocuu olduu iin sevinle karlan-
m Mustafa bebein gelii. Birka gn sonra dosaym Ramazan
ay iinde domu olacak ve ad Ramazan olacakm. yi ki acele-
cilik etmi de bir ka gn erken gelmi dnyaya. Ramazan nan
Ona da alrdk belki ama Mustafa nan daha iyi. Ondan evvel
doan erkek ocuklar yaamadklar iin nazar demesin, bari bu
yaasn, diye Mustafann geliine sanki hi sevinmemi gibi dav-
ranm annesi ve babas. Yeni hibir ey almamlar ona, ablalarnn
eskileri ile bym. Bu arada Kurtulu Savanda iki buuk yl ka-
lacaklar Konyaya g etmiler. (Jale Hanmn bu g ile ilgili ola-
rak anlatt ok ho hikayeler var ama onlarn hepsini yazmaya kal-
karsam ikinci bir Mustafa nan roman daha kacak ortaya. O ne-
denle yalnzca satrbalar ile yetinmeye alarak devam edeceim.)
Kurtulu Sava bittikten sonra Adanaya geri dnmler.
Ge gitmi ilkokula Mustafa. Damdan dm nk. Scak Ada-
na gecelerinde serin olduu iin damda yatarlarm. O sralarda
drt yalarnda olan kk Mustafann bir gn gz arm, an-
nesi de kendine gre bir ila, daha dorusu bulama hazrlayp
srm Mustafann gzne ve komularnn nerdii gibi de ba-
lam ocuun gzlerini. Sabah olunca erken kalkp ie koyulmu
anne Rabia Hanm. Bir sre sonra gz pencereye taklan Rabia
Hanm beyaz bir araf yumann yere dtn grm. Bu yu-
man iinde Mustafann da olduu dnen Rabia Anne feryat
iinde dar frlam ve Mustafann kanlar iindeki kafasn g-
rnce baygnlklar geirmi. Jale Hanm byle anlatyor olay.
Mustafa Hocann yakn arkada Ekrem Bayazt ise farkl bir ekil-
de yazm bu damdan dme olayn. O zaman Mustafann iki ya-
nda olduunu yazyor Sayn Bayazt. Sabah tela iinde ocuun
dtnden ailenin haberi olmam balangta. Daha sonra yol-
dan geen bir adam kapy alm ve Rabia Hanma bu sizin ga-
liba, diye beyaz bir yumak vermi. Rabia Hanm, dn kurumas
iin ast araflardan biri dt de onu getirdi herhalde adam, di-
ye dnerek alm kendisine uzatlan beyaz paketi. Bu hikayeyi
Mustafa nan ve Ekrem Gksu Mustafa ve Jale nan
anlatrken belki o gece dmeseydim aklm yerine oturmazd der,
tatl tatl glermi Mustafa Hoca. Bu olaydan sonra ok korkmu-
lar ve pamuklar iinde korumaya almlar Mustafay. Yorulma-
sn diye de ilkokula ge gndermiler.
lkokulu ve ortaokulu Adanada bitirmi. Daha sonra parasz yat-
l snavn kazanarak liseyi yatl okumu. Burada giderek dikkat
ekmeye balam ve zamanla Matematiki Mustafa diye anlma-
ya balam. 1931 ylnda yatl okulu birincilikle bitirmi.
Ailesinin maddi durumu iyi olmad iin hemen hayata atlmak
amac ile Fen Fakltesine kaydolmu. Ama arkada Ekrem Baya-
zt, Mhendis Mektebine (imdiki T) gir, diye ok srar etmi.
ki yl daha fazla okur, lise yerine yksek mektep hocas olursun,
demi. Maddi durumu iyi olan enitesi Nedim Kozacolu da
desteklemi bu fikri ve bu arada ailene ben bakarm. Sen oku,
demi. Bunun zerine Yksek Mhendis Mektebi iin yaplan s-
nava girmi Mustafa. O arada stanbullu bkn delikanllar bu-
ralar sizin bildiiniz okullardan farkldr. Adanadan gelip bu s-
nav kazanmak kolay deildir, demiler. Mustafa nann dene-
yek bakak dedii sylenir. Denemi ve birinci olmu o giri sna-
vnda.
Okulu bitirdikten sonra enitesi beraber alma nerisinde bu-
lunmu. Ama Mustafa nan bu neriyi kabul etmemi. Sen be-
nim mecburi hizmet param desen de ben devlete olan borcumu
deyemem. Bu kadar yl bakt bana, bu okulda okuttu, bunca yat-
rm yapt. Onun karl parayla denemez, demi ve mteahhit
olmam, 1939 ylnda svire-Zrihe gitmi ve Eidgenssschen
Technischen Hochschulede (ETH) doktora yapm. svirede
kendisine verilen burs parasndan her ay bir miktar ayrarak an-
nesine gnderirmi.
Doktorasn bitirdikten sonra ETHdan orada kalmas iin neri
gelmi. Gitme, kal burada, demiler. Sen ok iyisin. Bilim basa-
maklar hzla trmanrsn, bu arada bizim de admz duyulur. Ol-
maz, demi Mustafa nan. Kalamam, orada bana daha ok gerek-
sinim var. Ayrca devletim bana yatrm yapt, gitmeliyim. Ve Tr-
kiyeye dnerek mezun olduu Mhendis Mektebine muallim
muavini olarak girmi Mustafa nan.
Bundan sonra Mustafa nann Tl gnleri balyor. 1944 yln-
da arkeolog Dr. Jale Ogan ile evlenir Mustafa Hoca. 1944 ylnda
Yksek Mhendislik Mektebi stanbul Teknik niversitesi olur ve
Dr. Mustafa nan doentlik kadrosuna atanr. 1945de Hseyin
doar ve o sene Mustafa nan profesr olur. Bundan sonraki satr
balarn hzla geecek olursak;
n 1954-1957 yllar arasnda naat Fakltesi Dekanl yapar.
n 1957-1959 yllar arasnda Rektrlk grevinde bulunur.
n Milli Birlik Hkmeti kurulunca Milli Eitim Bakanlna a-
rlan Mustafa nan teklif edilen Teknik Eitim Mstearln ka-
bul etmez.
n Bundan ksa bir sre sonra da Cemal Grselin Bayndrlk Ba-
kan olmas iin yapt teklifi de kabul etmez. (Kibarca iyi bir bi-
lim insan ve hoca olmak iyi bakan olunaca anlamna gelmez. B-
raknz ben iyi yaptm sylenen eyleri yapaym, der.)
n 1961 seimlerinden sonra Trkiye Bilimsel ve Teknik Aratrma
Kurumunun (TBTAK) kanunu karldktan sonra oluturulan
bilim kurulunda grev alarak bunu vefatna kadar srdrr.
n 1966-1967 ylnda hastalanr Mustafa nan. lk yaryl derslerine
girer ama ubattan sonra kendisini iyi hissetmiyordur. niversite-
ye ok az gelir.
n 1967 yl Mays aynda tedavi iin Almanyaya, Freiburga gider.
(Hocann okuldan son ayrld gn bugn gibi anmsyorum. Ya-
nlmyorsam 5 Mayst. Taklann at katndaki odasndaydk.
Jale de tutturdu gidelim diye, hi gerek yok oysa, demiti. Kolay ol-
mamt Hocay Almanyaya gitmeleri iin ikna etmek. Hastaln
bilmiyordu. O zamanlar Gureba hastanesinde ihtisasn yapan dok-
tor ablamdan renmitim ben durumunu. Kendimizi kontrol etme-
ye alarak sanki yurt dna bir haftalk bir geziye gidiyormu, biz
de onu geiriyormu havasn vermek istiyorduk. Ama bunda pek de
baarl deildik sanrm. Yaknda geleceim canm, bu kadar tela-
lanmayn, dedi bize. Krsnn kapsna kadar beraber yrdk,
yanndan ayrlamyordum bir trl. Hadi, abartma, iinin bana
dedi bana. Tamam, dedim ama yerimden kmldayamadm. ap-
kasn giydi. Merdiven bana kadar gitti. Dnd tatl tatl bakt bi-
ze, apkasn karp tekrar selam verdi ve gitti. nallah bu koridor-
dan tekrar getiini grrm hocann demitim iinden. Ama olma-
d. Ondan sonra yllarn geirdii Takla binasna yalnzca bir ke-
re geldi, daha dorusu getirildi ve o gn onu son yolculuuna uur-
ladk.)
n Jale Hanm ile beraber Amerikaya gidecekti. 1 Eyll 1967 tari-
hinde Princetonda bilimsel ve mesleki incelemeler yapmak iin 6
ay sreyle grevlendirilmiti. Ama gidemedi.
n 5 Austos 1967 gn sabaha kar 04.30da vefat etti.
n 10 Austos 1967 gn stanbul Teknik niversitesinin Takla
binasnda yaplan bir trenin ardndan son kez Takladan eller
zerinde kt ve Zincirlikuyu Mezarlna defnedildi.
te sradan olmayan bir yaam burada noktalanyor ama Musta-
fa nan bitmiyor. 10 Austos 1967den sonra da Mustafa Hoca ya-
ammzn iinde yer almay srdryor, nasl m? Araya bir ufak
an sktrarak yine satr balar ile veriyorum bunlar aada.
n TBTAK, Hocann yaamnn roman eklinde yazlmas iin
Jale Hanma bir proje nerdi. (Bu projenin gerekletirilmesi ok
da kolay olmad. Bu romanla genlere bir mesaj vermek isteniyordu.
Adanada mtevaz bir ailenin bebei olarak dnyaya gelen ve drt
yanda damdan dp ilkokula ok ge balayan Anadolu ocuu-
nun nasl Mustafa nan olduu anlatlacak ve genler iin yreklen-
dirici bir roman olacakt. Dolaysyla amalanan noktaya ulaabil-
mek iin yazar olarak seilecek kiinin hem hocay tanmas, onu ok
iyi hissetmesi, hem de iyi yazmas gerekiyordu. Bu unsurlar dozun-
da olmazsa hem hocann ansna saygszlk olacak hem de amaca
ulalamayacakt. nceleri Haldun Taneri dnd Jale Hanm.
Koullar salanyordu. Haldun Taner, Hocay yakndan tanyor-
du, hem de iyi yazyordu... Yazarmz Ortakydeki eve davet edildi.
Taner bu neriden gurur duyduunu syledi ama kabul edemedi.
nk o aralar ok youn alyordu, Devekuu Kabareye angaje
olmu, onlarn oyunlarn yazyordu. Bir sre proje askda kald, ne
yapsak acaba sorular arasnda yaand. O sralarda Ouz Atayn
Tutunamayanlar adl roman TRT dil dl almt ama mutsuz-
du sevgili Atay. nk kimse roman hakknda bir ey yazmyor, tar-
Mustafa nan ve Mehmetcik Bayazt
tmyordu. Deiik gelmiti edebiyat dnyasna Ouz Atayn tarz.
dl ald iin olumsuz bir ey yazmyorlar ama olumlu da konu-
muyorlard. Bir akam Hseyin ile Profesr Erdoan uhubilere ye-
mee gitmitik. Tesadfen Ouz Atay da oradayd. uhubi ile Ouz
Atay Tden snf arkadaydlar ve ok iyi dosttular. O akam soh-
bet ediyor ve Tutunamayanlardan sz ediyorduk. Bir ara Hseyin
kulama eilerek babamn kitabn yazmas iin neden Ouz Beye
neri gtrmyoruz, dedi. Harika bir fikirdi. Eve gelip hemen Jale
Hanma syledik. O da ayn heyecanla karlad bu fikri ve olaylar
ksa zamanda gelierek, bugn pek ok gencin okuyup etkilendii
Bir Bilim Adamnn Roman ortaya kt. Kitap edebiyat evrele-
rinde de olumlu eletiriler ald. Bir ocuk douyor, byyor, bilim
adam oluyordu, anlamas zor deildi Ouz Atay hep bu tr yaz-
sn diyenler bile kt. Glmseyerek karlad Ouz Atay bu ilgin
yorumlar.)
n T, ktphanesine onun adn verdi.
n 1971 ylnda TBTAK Hizmet dln ald.
n Ankara-stanbul otoyolu zerindeki en yksel viyadke onun
ad verildi.
n Ve bugn ben, lmnden 40 yl sonra sizlere onu anlatyo-
rum
1967 yl Austos aynda Prof. Dr. Mustafa nann lmnn ar-
dndan naat Mhendisleri Odas tarafndan karlan Trkiye
Mhendislik Haberleri adl derginin zel saysnda hocay yitir-
menin acs iinde yazlm ve onun gibi stn bir varl bu ka-
Ouz Atayn Bir Bilim Adamnn Roman kitabnn 1975 tarihli ilk basksnn (Bilgi Yaynevi) ve daha sonraki basklarndan birinin (letiim Yaynlar) kapa ve i sayfas
dar gen yata kaybetmenin yaratt isyanla dile getirilmi yaz-
lar vard. Bunlardan bir tanesi ok gzel bir gerei dile getiriyor-
du. Trk Mhendislik alemi zaman getike efsane haline gelecek
aziz bir varln kaybetti diyordu. Bugn, yani 40 yl sonra bu
szlerin abart m yoksa gerei tam olarak yanstan szler mi ol-
duuna rahatlkla karar verebilecek durumdayz. Hl gncellii-
ni yitirmemi olan kitaplar ile, yurdun ve dnyann eitli yerle-
rine dalm olan rencileri ile bugnn genlerine her an on-
dan bir eyler aktarlyor. Bu aktarlan ey tek bir ey deil. Yani
yalnzca bilgi veya mhendislik veya mukavemet deil. Aktarlan,
tm bunlarn bir bileimi ki ite bu ahenkli bileim Mustafa Ho-
cay farkl yapan kiilii oluturuyor.
Nedir Mustafa nan bu kadar farkl yapan? Mustafa nan belki
ok akll idi, ok zeki idi, hafzas inanlmayacak kadar kuvvetli
idi. Ama bu niteliklere sahip onlarca insan birka dakika iinde
bulup rnek gsterebiliriz. Mustafa nan efsaneletiren bu ve sa-
yabileceimiz dier zellikleri deil, bunlarn bileimi ile insana
ulamann yolunu, sanatn bilmesi ve bu sanat oya gibi ileyerek
her konuda ortaya koymas idi. Ders anlatrken, sohbet ederken,
idareciliin skc dertleri ile boulurken de bu sanat byk bir us-
talkla icra ediyordu. nsana ulamak hi kolay deildir. Yalnz
akl ve zeka ile lemin realitelerine erimek kabil deildir, der Mus-
tafa nan. Mustafa nan zeks akl, kltr ile karsndaki insan-
la arasndaki kpry gerektii gibi kuruyor, bunun zerinden de
Mustafa nan (ayakta, sol bata) Tde bir tren esnasnda
gerekli aktarmlar ok akllca ve ok nazik bir ekilde yaparak ona
istediini veriyor ve o kiiyi kesinlikle etkisi altna alyordu.
Mustafa nana balk altnda yaklaabiliriz:
1. Bilimsel kiilii, bilimsel almalar,
2. Hocal,
3. lgi alanlar (Sanat, kltr, edebiyat).
Bilimsel kiilii: Hocann bilimsel kiiliini ve bilimsel almalar-
n anlatrken mekaniin ayrntlarna girip orada ne harikalar ya-
rattn, ka tane kitap yazdn, makalelerinde nelere deindii-
ni bu ksa yazda vermem hi gerekli deil. Bu tr bilgileri interne-
te girip herkes istedii anda bulabilir. Mustafa nan anlayabilmek
iin yalnzca bir sre iin o gnlere geri dnmek gerekebilir. Mem-
leketin 40lardaki genel durumunu, niversite anlayn, bilimin
alglann veya alglanamayn anmsamak bize bu konuda yar-
dmc olabilir. Gerekte o yllarda Trkiyede niversitenin ne
demek olduu tam olarak anlalamamt bile. Yani gerek anlam-
da niversite yoktu o zamanlar Trkiyede, yalnzca baz okul-
lar vard. Orada bir takm kiiler rencilere bilgi aktaryorlard.
Bu hocalar belki iyi hocalard. zellikle Mhendis Mektebindeki
hocalar gerekten bilgiliydiler. Ama yaptklar, bir aktarmdan ba-
ka bir ey deildi. Bilgi abuk tkenen, yenisi retilmedike zaman
iinde yok olan veya yararsz hale gelen bir kavramdr. O gnlerde
bunu hisseden ok az insan vard niversitelerde veya yksek okul-
larda. Mustafa nann mezun olduu okul da dierlerinden ok
farkl deildi. Bu eksiklii ok iyi anlayan Mustafa nan kendisine
hi yol gsteren olmad halde, etrafndaki kiiler yalnzca yeter-
likle yetindikleri halde, ailesi bir an evvel mezun olup mteahhit
olmasn ve aileye bakmasn istedii halde, o kendi iradesiyle, ken-
di istei ile svireye doktora yapmak iin gitmeye karar verdi ve
gitti.
ETHda doktora yapp Trkiyeye dnen ve almaya balayan
Mustafa nann skntlar bitti mi? Kukusuz bitmedi. Szn
ettiim bu skntlar yalnzca maddi, yani parasal dertler deil.
Ailesini geindirecek kadar para kazanamamann verdii glk-
lerin yan sra Mustafa nann dnyas ile iinde yaamak zorun-
da olduu dnya arasndaki farklar onu ok rahatsz ediyordu.
Trkiyeye dndkten sonra iki u arasnda kald Mustafa nan.
Bunlardan birisi Batnn getirecei deiikliklerden rkerek ko-
numunu koruma abas iine girenler, dieri ise (bu daha kk
bir grup) bu i byle yrmez gr ile dorudan doruya Ba-
tdan ithal mal bilim getirmek isteyenlerin oluturduu grup.
Bunlardan o gnlerde ok daha etkin olan birinci grubu anlamak
kolay. nsanlar anlamadklar, alglayamadklar eylerden kor-
karlar. Bu niversitelerde de geerli. Bat dnyasnn gelien ve
ilerleyen bilimsel atan izleyebilecek alt yapdan yoksunsanz,
geliime ayak uyduramyorsanz bunu zmleyip koullara uya-
myorsanz bir anlamda boluk iine dersiniz. Bu boluk ok
rktc bir boluktur, korku verir ve korkunun doal sonucu
olarak mdafaaya ekilirsiniz. Mdafaann en iyi yolu kaln du-
varlar rp kendinize zg bir dnya yaratmaktr. Bu dnyann
iinde giderek mutlak hakim siz olursunuz ve zamanla bu hou-
nuza da gider. Bu manzaray ltfen o gnn yksek okullar ve
daha sonra da niversiteleri ile karlatrnz. Yanna yaklalma-
yan hocalar, syledii tartlamaz profesrler, onlarn hazrla-
dklar ynetmelikler
Mustafa nan bunlar gryor ve mutlak olarak deimesi gerekti-
ine inanyordu. Ama bu deiim yukarda szn ettiim aznlk-
taki ikinci grubun dnd gibi yapay zmlerle yaratlmama-
lyd. Yani deiim yalnzca ithal mal bilim ile olmamal, ada
bilim Trkiyeye gelmeli, etkinlikle uygulanmal, yaam biimi bu-
na gre ekillenmeli diye dnyordu. Aslnda btn bu dei-
imleri isteyen, gerekletirmek iin uraan Mustafa nan i dn-
yas ile Douya tmyle bal idi. Lise yllarnda balayan bir me-
rakla Divan edebiyatn ok severdi. Divan edebiyatnn gelenekle-
rine hayrand. Geleneksiz olunca hibir yere varlmayacana ina-
nrd Mustafa Hoca. te bu noktada tmden ithalci ikinci gruptan
ayrlyordu. Matematiin de, mhendisliin de kurulacak bir bilim
gelenei iinde gerek yerini alacana, evrensel gzle bakmak ge-
rektiine ama bunun yan sra geleneksel yapy tmden gz ard
etmeden iten kalknmann gerekliliine inanyordu.
Seminerler balatt Mustafa nan T naat Fakltesinde. Her-
kes alsn, her hafta birisi gelsin, bize yaptklarn anlatsn, dinle-
yelim, sorular soralm, tartalm, grlerimizi syleyelim, dedi.
1940lar iin grlmemi, allmam bir balangt bu seminer-
ler ve hl sryor. nceleri Tatbiki Mekanik Seminerleri idi bu
serinin ad. Hocay yitirdikten sonra Mustafa nan Tatbiki Meka-
nik Seminerleri demeye baladk o toplantlara. Her yl bahar ya-
rylnda yaplyor bu seminerler.
Hoca TBTAKtan Hizmet dl almt yukarda deindiim
gibi, her eyin yan sra Mekanikte bir ekol kurduu iin almt
o dl. Bugn tm dnyada ad duyulmu mekanikilerimizin
pek ou ilk almalarn o seminerlerde anlatp tartmlardr.
Ben de ilk seminerimi orada anlattm 1967 ylnda. ok zorlanm-
tm hazrlanrken. Moral bozukluu iinde kmyor bu diye s-
kntyla hocann odasna daldm bugn gibi anmsyorum. Ho-
caya nerede takldm anlatmaya alrken o benim katlarma
bakmyordu bile. Bu probleme sen benden daha hakimsin u an-
da. Ayrca plastik mafsaln nerede kaca o kadar da nemli de-
il. Onu neden aradn, bulursan ne yapacan nemli. Bunu d-
n ncelikle, dedi. Bu arada onu da bulursun merak etme, de-
yip bana bir konuyu sunarken nerelerde vurgu yapmam gerektii-
ni, gereksiz ayrntlar hi kimsenin merak etmediini anlatmt.
Bir sre sonra sanki problemi zm gibi kmtm hocann oda-
sndan. Sonrasnda da ok uratm kukusuz, ama ne aradm
ok daha iyi biliyordum o andan sonra.
Yukarda deindiim gibi Hoca bir sr kitap yazd hl gncelli-
ini koruyan. Mukavemet, Dzlem Elastisite, Statik, Balang De-
erleri Metodu gibi. rnein Mukavemet kitabn ele alalm. Her
mhendislik dalnda okutulan bir konudur mukavemet. u anda
piyasada yzlerce mukavemet kitab var, her gn de yenileri bas-
lyor Trkiyede ve darda. Ama onun kadar derli toplu, renci-
ye nasl ulalabileceini bilen bir ikincisi yok. Aslnda dzeyi ol-
duka yksek bir kitap, ama renciyi fazla yormadan ne demek
istediini anlatyor Hoca bu kitapta. O nedenle de aradan krk yl
getii halde hl kullanyoruz.
Geliime Mustafa nan kadar heyecanla yaklaan insana az rastla-
nr. Biraz da Doulu yapsndan kaynaklanan drt ile abuk he-
yecanlanrd. Bir gn Hoca bana, al sana bir problem, z baka-
lm, diye sze balayp heyecanla srdrmt konumasn. -
rencilik yllarndan sonra Mustafa nan tutkusu ile asistan olarak
girdiim, Teknik Mekanik ve Genel Mukavemet krssnde yap-
m olduum ilk alma Mustafa nann bu szleri ile balamt.
Bu benim yaptm ilk, onun da ynettii son almayd. Basit bir
denge problemiydi aslnda. Hoca problemi bana anlatrken ylesi-
ne heyecanland ki balangta ne yapacam bilemedim. Olup
olaca ubuk, iki d kuvvet vard sistemde; belirli oranlarda
kuvvetleri deitirdike denge formu deiiyordu sistemin. Prob-
lem ok basitti ama nonlineerdi. Hoca heyecanla olaslklar sral-
yor, bana sorular soruyor, sanki fikrimi alyormu gibi beni konu-
turmaya, konunun iine ekmeye alyordu. Giderek ben de he-
yecanlanmaya balamtm. Ve sanki ok nemli bir i yapyormu-
um gibi byk bir hevesle almaya baladm. Sonunda anladm
o problemi bana vermesinin nedenini. Gerek amac niversite-
mize yeni gelmi olan IBM 1620yi kullanmak iin bir olanak ya-
ratmakm.
O bilgisayarn niversiteye geliinde hocann ocuklar gibi sevin-
diini ve heyecanlandn sylerler. Her trl geliim ve ilerleme
hocay heyecanlandrrd. Her trl yenilie akt.
Hocal: Bu gerekten inanlmazd. Yukarda, tm satr aralarnda
deindiim gibi insana ulamann yolunu Mustafa nan kadar iyi
bilen bir ikinci kiiye daha rastlamadm. Bunu onu tanyan herkes-
ten duyabilirsiniz. Bu byk hocann hocal konusunda size bir-
ka an aktarmak istiyorum.
Teknik niversitede 1943 ylnda Profesr Rankine tarafndan
Elastisite konusunda verilen seri konferanslarn Trkeye evril-
mesi gerekmi. Sen evir, demiler Mustafa nana. Nasl olur,
ben ngilizce bilmem, demi. Ama konuyu biliyorsun, sen bece-
rirsin demiler. aresiz raz olmu Mustafa nan. Rankine anlat-
yor, yazyor ve Mustafa nann evirmesi iin de ara veriyormu.
Hoca bu sreler ierisinde, yazlanlar kendine gre aklayarak
anlatyormu. Salonda ngilizce bilen dinleyiciler bir sre sonra
durumu fark etmiler. Mustafa nann syledikleri ile Rankinenin
syledikleri arasnda birebir uyum yokmu ama hi ses karma-
mlar. nk eviri o kadar akc ve iyi gidiyormu ki araya girip
hocann anlatn bozmak istememiler. Sanki konferans veren
Rankine deil Mustafayd. Mustafa Trke anlatyor ve Rankine
de bunu ngilizceye eviriyordu, dedikleri sylenir.
Benzer bir olay 1952 ylnda stanbulda dzenlenen byk IU-
TAM konferansnda da olmu. Dokuz sene sonraki bu olayda ho-
ca daha da ustalam kukusuz. O konferansta Mustafa Hoca Ba-
sit eilmeye maruz silindirik eritlerin vurgu stabilitesi isimli Al-
manca bir bildiri sunmu. Konumann bitiminde orada bulunan
tannm bir Alman mekanikinin konu ok gzel ama asl ken-
disi ok byk ve gzeldi dediini sylerler.
Hoca iin ders anlatmak, bir renciye bir eyler aktarmak kutsal
bir olayd. Rasgele yapamazsnz bu ii, derdi. Karnzdaki -
rencinin karn aryabilir, can sklabilir, ders dinlemek istemeye-
bilir, dalar gider, snftan kopar. Bu duruma izin verirsen bir nu-
maral sulu sen olursun. Sen tahtada o ocuk ile bilgi arasndaki
kprsn. Onu alacaksn baka yollara gitmesine izin vermeden
bilimin, bilginin gzelliini hissettirerek o kprden geireceksin.
Bunu yapabilirsen ite o ocuk tatt lezzeti hep almak isteyecek-
tir. Bunu yapabilmek iin kendin konuyu ok iyi bileceksin. Yan-
na not, kitap almayacaksn, rencinle arana tahta ve tebeirden
baka bir ey sokmayacaksn. Bu doru, biz Mustafa Hocann ya-
adn ve bizi yaattn derste hissederdik. Bu noktada kendi iki
anm aktarmak istiyorum.
Teknik Mekanik I dersinin Statik ksmn okurken kablolar an-
latyordu Hoca. Anlatmann ok eitli yollar vardr. Denge koul-
larn yazarsnz, kablo denklemini kartrsnz, bir iki ilem ya-
parsnz, biter. Benim bu sunu biimimle hi heyecanlanmaya ge-
rek olmad ortada. Ama Hoca dersi bitirip dar ktnda snf-
taki heyecan dzeyinin yksekliini hangi biimde lerek iletece-
imi bilemiyorum. Hepimiz kendimizi o anda dnyadaki tm as-
ma kprlerinin en ince ayrntsn hesaplayabilecek inaat m-
hendisleri olarak gryorduk.
Ayn dersin izleyen blm olan Dinamikte hoca yapay uydula-
r anlatyordu. Yaklak krk be yl evvelinden sz ediyorum. Pek
ok ey yeni bizler iin. Uzay aralarn, gk mekaniini yalnzca o
zamanlar okuduumuz izgi romanlarndan biliyoruz. Ayrca
ikinci snf rencisiyiz. Pek fazla matematik bilgimiz de yok. Ho-
cann ii zor, bu karmak konuyu anlayabileceimiz dzeye ine-
rek bize vermesi gerek. Hoca dersi anlatmaya balad. Krsde, ro-
ln virglne kadar dikkat ederek oynayan bir aktr gibi konuyu
sundu ve snftan kt gitti. Hocann hibir hareketini ve szn
karmamak iin tek kelime not tutamadm. Snfta gene heyecan
dzeyi ok yksekti. Bir sre sonra uzayda ktmz noktalardan
k hzyla geri gelerek yaadmz dnyaya dndk ve durumu-
muzu fark ederek birbirimizden not istemeye baladk. Ama her-
kes ayn durumdayd, kimse not tutamamt. O zaman kitap falan
da yok. Biraz zorluk ektik aslnda. imdi ben ayn dersi veriyo-
rum. zellikle yapay uydular uzaya frlatrken hep Hocann be-
nimle beraber snfta olduunu hissediyorum.
Mustafa Hocann hemen hemen her rencisinin bunlara benzer
ans vardr. rnein Prof. Dr. Gnay zmen; Hocay dinlerken
kendimi Kepler sanyordum diyor. Daha sonra Newton gibi his-
settii de olmu. Benzer ekilde Prof. Dr. enol Utku 1950/51 yl-
larnda Hocadan mekanik okumu. Eski Mezopotamyadan ba-
layp Newtonda gerekleen bu geliimi Mustafa nandan dinle-
mek mrmn en ilgin ve heyecan veren gzeliklerinden biridir,
der. Sevgili dostum zzettin Silier ok sevmemi mhendislii, faz-
la nem de vermemi, arkadalar ile inatlap, drt senede bitiri-
rim deyip hukuk fakltesini de bitirivermi Tde okurken. Yani
pek balanmam mhendislie. Tnn mezunlar iin kardk-
lar bir kitapta okumutum. Benim iin TUl olmann en byk
ncelii ve onuru Mustafa nan gibi bir insan tanm olmamdr,
diye yazm zzettin Silier.
nternete girerseniz Sayn Sleyman Demirelin hoca ile ilgili sy-
lediklerini bulabilirsiniz. Benzer eyleri Sayn Turgut zal iin de
syleyebilirim. Sayn zal Ty pek ok kez ziyaret etti, konu-
malar yapt. O dnemlerde ben de idareciydim, Tde veya da-
rda eitli toplantlara katlmak durumundaydm. O nedenle pek
ok konumasn dinledim Sayn zaln. Benim dinlediim hibir
konumas yok ki Mustafa nandan sz etmesin. Hafta arkadalar-
la iddialardk bu sefer de Mustafa Hocadan sz edecek, yok, ha-
yr etmeyecek, diye, ama mutlaka ederdi. zellikle kendisini
Mustafa Hocann ok beendiini, ille de brak elektrii mhen-
disliini, inaata gel, dediini vurgulayarak sylerdi. Yani bir Tr-
kiye Cumhurbakan iin Mustafa nan tarafndan beenilmi ol-
mak byk gurur nedeniydi ve bunu her olanakta yineliyordu.
lgi alanlar: Mustafa Hocann kiiliini anlatmaya alrken en
ok hocalndan ve bilimsel yaklamlarndan sz ettik. Onun
renkli ve stn kiiliini, zengin dnyasn biraz daha yakndan
hissedebilmek iin yalnzca baz konferanslarnn balklarn ver-
mek yetebilir.
n Din ve ilim,
n Dil ve matematik,
n dare ve matematik,
n Tolerans ve tabiat,
n Yurdu terk eden kabiliyetler,
n Akl, hareketlerimizin tek rehberi olabilir mi?
n nsan ve otomat,
n Nefis kontrol,
n Byk Arya-Drahma (Hindu Dini),
n ABDdeki Kzlderililerin bugnk durumu,
n Tarih ve fizik.
Ayrca Mustafa nann
n Mhendis nasl yetitirilir,
n Kalknmada eitimin rol,
n Mhendislik eitimine ait mfredat programlar, gibi eitim-
retimle ilgili konferanslar ile
n Fizik ve kronoloji,
n Dnme zerine baz dnceler,
n Mzik ve matematik,
n Kibernetik,
n Soyad alrken takip edilen yollar,
balkl el yazs ile hazrlanm konumalar da vardr. Mustafa
nann dnme yelpazesinin zenginlii hakknda baka sz sy-
lemeye gerek olduunu sanmyorum. Bu konumalar T tarafn-
dan bir kitapta topland. ok keyifle okunuyor.
Yukarda yalnzca adn verdiimiz konferans konular ile zengin-
leen dn dnyasnda; brakt eserler, kurduu mekanik grubu
aratrclar ile bilim dnyasnda; tm snf etkisi altna alarak ka-
ra tahtann banda elinde tebeiri ile bir tiyatro sanats incelii
ile ders anlatmasyla Mustafa nan gerek bir bilim sanatsyd.
Prof. Dr. Esin nan, naat 1966
Babam 22 yanda kaybettim, lmnden nceki drt ylda da
yksek renim iin yurtdnda olduumu dnrsek, saln-
da onun stn kiiliini tam anlayacak olgunlukta olmadm or-
tadadr. Onu ileri yllarda bakalarndan tandm, bu da bana her
zaman hzn vermitir.
Mustafa nan ile ilgili birok yayn yapld. Bunlarn banda Ouz
Atayn Bir Bilim Adamnn Roman Mustafa nan adl eseri var-
dr. Ayrca lm tarihini izleyen gnlerde bata Cumhuriyet ol-
mak zere tm gazetelerde, naat Mhendisleri Odas yayn orga-
n Trkiye Mhendislik Haberlerinde (Eyll 1967) ve TBTAK
ile Tnn farkl yaynlarnda Mustafa nann yaam ve meslek
hayatna ait makaleler yer almtr. Ayrca verdii konferanslar
T tarafndan bir kitapkta toplanmtr.
Ben ise burada Mustafa nan evde ve yakn evresinde geen ve
hafzamda canlanan baz anlar ile bir mozaik olarak sunmak iste-
dim. Haydarpaa Numune Hastanesinde 11 Austos 1945 ylnda
domuum. Harp yllarnn yokluklar nedeni ile babam, doum-
dan sonra, gece yarsnda, o tarihte oturduklar atalemedeki
dedemlerin evine yryerek gitmek zorunda kalm.
ocukluumda babam disiplinli ve sert tavr ile hatrlyorum; k-
saca babamdan korkardm. Babam, aileden gelen eker hastalna
meyilli oluu ve ok youn i temposu nedeniyle eve geldiinde to-
lerans tkenir, ufak aksaklklara tepki gsterirdi. Yemein hazr
olmamasna sinirlenirdi, hazr olmasa bile hazr denilse, o arada
almaya dalar, yemei unuturdu.
Merak konularndan biri iyi yemekti. Katld davetlerde en ok
beendiklerini evde tarif ederek yaptrrd. Bir seferinde evde su-
cuk dahi yaptrmt. En ok babaannemin yapt Adana usul
(halama) ili kfteyi severdi. Sabahlar ay barda, iinde ka
dahil stlm, ekmek kzarm ve rafadan yumurta kvamnda pi-
mi olmalyd. Bu arada hemen belirteyim kk ay bardaklarn-
dan hi holanmaz; bunlar krmak yetmez, Paabahedeki kalp-
larn krmal derdi. Sabah kahvaltsndaki ahenk (her eyin ayn
anda ve scak olarak hazr olmas) aksadnda annemi sorumlu
tutarak sen bu evde pansiyonsun diye taklrd pansiyoner de-
yimini kasten yanl kullanarak... Ancak, annemin de babam kadar
youn bir meslek hayat vard. Annem kadnlndan beklenmeye-
cek bir ekilde teknik ilerin stesinden gelirdi ve pratik zmler
retirdi.
Babamn el melekeleri ok zayft, hatta sakar denilebilecek kadar.
Teorik olarak olay ok iyi bilir, ancak elle yapamamann sknts-
n yaard. Bu nedenle hibir zaman araba kullanmay istemedi.
Annem, cann diine takm; ehliyet alm, yurt dndaki kazan-
larn belgeleyerek 1962 ylnda bedelsiz ithalattan, kullanlm
1960 model bir Volkswagen getirmiti. Byk bir gayretle, bir gn-
de ve gmrk komisyoncusu olmadan arabay geminin zerinden
indirtmi ve gmrkten karmt.
Akam annem arabay getirdi, ancak evin nndeki dar bolua
Babam Mustafa nan
HSEYN NAN
bir trl park edemedi. O zamana kadar yalnzca kitaplardan oku-
yarak ve bakalarn izleyerek edindiim bilgilerle arabay tek ma-
nevra ile park ettim. Bu becerimden dolay ou kez akam davet-
lerine beni de gtrrlerdi; arabay gidite ehliyeti olduu iin an-
nem kullanr, ben gidilen yerde park ettikten sonra otobsle d-
nerdim. Bylece gidilen yerde annemin park etme sorunundan
dolay babamn sinirlenmesi nlenmi olurdu. Araba bilhassa ya-
l havalarda sk sk stop eder, buna kar jigle ile (ou zaman
ben arkadan uzanarak) ayar yaplrd. Babam sorun yaamak iste-
mezdi, hatta annemin onu baz yerlere araba ile gtrmesine itiraz
eder; keden dolmua binip bir lira veriyorum, istediim yere
gtryor; ne jigle derdi var, ne park etme sorunu var! derdi.
niversiteye Tevikiyeden yaya giderdi. Yol boyunca genellikle, ya
Yahya Kemalin bir iirini ezberler, ya da merak ettii bir konuyu
basit bir ekilde genel bir dinleyici grubuna nasl anlatacan d-
nrd.
Tatil iin svireden geldiimde (stanbulda smestr yeni bala-
mt), bir gn, babam derse giderken, annem sen de git, bir din-
le dedi. Ben de Taklann mehur amfili dershanesine, babam-
dan nce gittim, ortalarda bir yere oturdum. Babam geldi, balad
dersi anlatmaya.
Dersin konusu zincir erisi idi. Ders baladktan sonra kap gr
ederek ald ve gecikmi bir talebe ieri girdi. Arkadan bir daha,
bir daha. Babamn yava yava tolerans snrnn zorlandn ben
anlyordum. En sonunda Beyler, biz sizlerden nce derse geliyo-
ruz, yoklama yapmyoruz; gelmeye mecbur deilsiniz diye tepki-
sini gsterirken, bunlardan bihaber birisi daha snfa girmeye yel-
tenirken, renciler iaretlerle girmesini nlediler. Sonra da ge
gelenin snfa girmemesini ihtar eden bir yazy kapya astlar. Der-
si hi not kullanmadan, tahtay hi silmeden ve tam saatinde ko-
nuyu tamamlam olarak bitirdiini hatrlyorum. Tm renciler
ve ben adeta bylenmi gibiydik.
Babam ile annem maddi adan hi bir zaman ok rahat bir yaam
srmediler. kisi de devlet memurluunun mtevaz artlar ile
mutlu olmaya altlar. Bugnlerde herkesin tabii bir hak olarak
grd konut edinme bile onlar iin hayli zor gerekleti.
Annem Prof. Dr. Jale nan, 1946-1994 yllar arasnda Antalyann
eitli kentlerinde kaz ve restorasyon almalar ynetmiti. Si-
dedeki kazlar srasnda uzun yllar adrda yaayan anneme ky-
ller zorla bir arsa satarak oraya yerlemeye tevik etmilerdi. Yaz-
lk evin inaat bin bir trl zorluklarla drt-be senede tamamla-
nabildi. Babam bu olay yle anlatrd: akn rdek ban bra-
kp kndan dalarm misali, biz stanbulda kirada otururken 800
km. uzakta, ylda ancak bir ay oturabileceimiz bir ev sahibi ol-
duk. Ayrca bir mukavemeti olarak evin ok kaln ta duvarlar-
n yadrgard. Sidede kyllerle uzun sohbetler yapar, onlarn
kendilerine has ive ve espri anlaylarn ve hadiselere basit yakla-
Mustafa nan ve olu Hseyin nan
mlarn ilgi ile izler, onlara her konuda tler verirdi. Side M-
zesi eski bir Roma Hamamnn orijinal duvarlarnn zeri kapat-
larak elde edilmi bir mekndadr. Hamamn at restorasyonun-
da orijinal halindeki tonozlara benzetilmek iin dtan nervrl bir
betonarme kabuk ngrlmt. Tam beton dklecei srada us-
taba, nervrlerin altta olmas gerektiini syleyerek annemi ka-
rarszla sevk etmi. O anda anneme evlilik yldnmlerinde sr-
priz yapmak iin habersiz Sideye gelen babam duruma mdahale
edip projede hata olmadn syleyerek nceden karlm betonun
gecikmeden dklmesini salam ve annemi mkl durumdan
kurtarmt.
Daha sonralar stanbulda kiradan kurtulmak iin Ulusta bir dai-
re almaya niyetlenmilerdi. Babamn birilerinde alaca varm,
daire iin lazm diye kendisine deme yapmalarn istemi. Ho-
ca, Boazda Ortakyde bir arsamz var, sana para vermeyelim,
nayak ol, oraya bir apartman yapalm, ortak olalm demiler.
Arsann yeri gzel, Yzme htisasn tam karsnda idi. Arsa birka
kardee ait; kardelerden biri mteahhit ve mimar; inaat balam
ama ihtilaf ve sorunlar da beraberinde. naat be yl srd; babam
iin banda sorunlar knca konu ile ilgilenmeyi brakt, hatta
problemlerin evde konuulmasn dahi yasaklamt. Be yl bo-
yunca annem, ustalar ve dier tm sorunlarla urat ve bylelikle
1966da babamn vefatndan bir yl nce bu daireye tandlar. Da-
ha sonra 1969 ylnda bina, Karayollarnca istimlk edildi ve uzun
yllar hizmet binas olarak kullanldktan sonra ykld. Biz ise ba-
bamn dostlarndan birinin yardm ile Bebekte bir daireye getik.
Babamla ilgili birok yazda ortak nokta, onun uzmanlk alann-
dan baka, ilim ve sanatn farkl ynleri ile ilgilenmesi ve bu konu-
larda aratrmalar yapmasdr. Alafranga ve alaturka mzik, edebi-
yat, yerli-yabanc iir en ok zevk ald sanat dallaryd.
Trk sanat mzii, zellikle Dede Efendi hayranyd. En ok sevdi-
i, Tanburi Mustafa avuun Hisarbuselik arksyd:
Dk zlfn meydane gel
Sr atn ferzane gel
Al dayreni hengame gel
Blbl senin glen senin
Yar aman aman
Aknam hayli zaman
Dil muntazr terifine
Gel aman gel
Mzik ve matematik konusunda el yazs ile kaleme alnm bir
konferans notu var, ancak metin ksm tamamlanmam olduu
iin takip etmek g.
Kendisinin iir defterinde divan edebiyatndan Orhan Veliye ka-
dar saysz iirler var. Pek ok yabanc airin, zellikle Goethenin
iirleri de. Ancak Yahya Kemal iirlerine zel ilgisi ve kendisiyle ya-
kn dostluu vard. stadn iirlerini en iyi okuyan kii olarak,
Yahya Kemalin zel meclislerinde ou zaman hazr bulunurdu.
nl oryantalist Prof. Annemarie Schimmel aile dostumuz idi.
Jale ve Mustafa nan ifti
Kendisi klasik bat dillerinin yan sra Trke, Arapa, Farisi ve Ur-
du dillerine, edebi tercmeler yapacak dzeyde hkim idi. Trke-
den divan edebiyatnn ve yakn zamanmzn iirlerinin en gzel
rneklerini Almancaya tercme etmiti. Bu tercmelerinde ou
kez babama danm, kitaplarndan birini ona ithaf ederek de bu
yardmlarndan dolay krann belirtmiti.
Hi bilmedii konular kendi kendine zmlemek iin aba har-
camak, babamn hobilerindendi. Evde inceledii Rusa bir meka-
nik kitabn grnce annem Rusay nerden biliyorsun? diye so-
rar. Babamn cevab: Rusa bilmiyorum ancak kitab anlyorum
Rusay mekanik bilgisi ve karine ile skerek anlayabilmekte idi.
Dini inanlar glyd. Konyada bulunduu srada dini eitim
almt. Ancak ritel (ibadet) konusunda farkl dnrd. Tole-
ransa ok nem verirdi. Dier din mensuplar ile tartr, mukaye-
seler yapard. Dogmac deildi, dayatmacla karyd. Sadece do-
muz eti yemezdi, ancak koyun etini de yal oluundan dolay sev-
mezdi. Ben yllar sonra svirede pansiyoner olarak kald ev sa-
hibesi ile tantm ve domuz eti konusunu sordum; o yllar harp
iindeydik, yemeklerde ne bulursam onu kullandm ve o da bun-
lardan yedi, fazla ayrm yapacak lksmz yoktu dedi.
lgin benzetmeleri vard. rnein, bir konumasnda Amerika ile
Adanann arasndaki benzerlie iaret ederek:
Dnyada iki yer vardr ki asimilasyonu ok kuvvetlidir. Bunlar-
dan biri Amerika, dieri Adanadr. nk buraya hicret eden ve
yerleen kimseler kendini bir nesil sonra oral zanneder. Mesela
Sabanclarn Kayserili olduunu ok kimse hatrlamaz derdi.
Babamdan Sleyman Demirel ile ilgili politik bir an aktaraym:
Sayn Demirel babamn baarl bir rencisi ve Ankara seyahatle-
rinde grt bir dostudur. Bir defasnda Sleyman Demirelin
Adalet Partisine girecei sylentileri dolarken Ankarada kar-
larlar. Babam,
Yahu Sleyman, sen akl banda adamsn, iyi mhendissin, siya-
setle ne iin var? diye sorar. Demirelin cevab: Hocam yle bir
ey olsa, size danrdm olur.
Bir zaman sonra Demirelin Adalet Partisi Bakanl bombas pat-
lyor. Ankarada bulutuklarnda babam: Yahu Sleyman, ben sa-
na ne dedim, sen ne yaptn?
Cevap: Sormayn hocam, krk ylda bir size danmadan bir i
yaptm.
Sayn Demirelden bir baka Mustafa nan ans:
Teknik niversitenin 5. ylnda (Yksek Mhendis Mekte-
binin 6.yl) son smestr diploma projesi yaparken, sonradan
konulmu olan 16 saatlik Hararet Makineleri dersine girmedik.
Bunun zerine bize diploma projenizi kabul etmiyoruz, bu der-
si okumadan da sizi mezun etmiyoruz dediler. Bir are buluruz
midiyle snf mmessilimiz Hasan Vardarla Hocaya gittik. Ho-
ca, bakn, nihayet T bu sene mezun vermemi olur; bu hare-
ketiniz yanltr, alt ay sonra gelin dedi ve biz ondan medet
umarken bizi nasihat ile gnderdi. Esasnda Hoca haklyd.
Sidede mze alnda
Annem 26 ubat 2001 tarihinde vefat etti. Btn kitaplarn, vasi-
yeti zerine Antalya Mzesine teslim ettik. Antalya Mzesindeki
kitapla Prof. Dr. Jale nan adn verdiler. Kitapln iine anne-
mi tantan bir vitrin yerletirdik. Ayrca ders notlar, ayrbasm ko-
leksiyonu, dia ve fotoraf arivini de Mimar Sinan niversitesi ve
Akdeniz niversitesine verildi.
Babamn Cisimlerin Mukavemeti kitabn da T Vakfna ba-
ladk. Geliri ile rencilere burs veriliyor. T Merkez Kitapl-
na babamn ismi verildi ve imdi de yeni bina ayn adla anlacak.
Kendi alanlarnda byk ne kavumu anne ve babann olu ol-
mak ok gurur verici. Geriye baktmda onlarn birok konuda
birbirlerine benzediklerine daha ok inanyorum. Ayr ayr prog-
ramlarda her ikisi de TRTnin Cumhuriyete Kanat Gerenler di-
zisine, hayat hikayelerinin bakalarna rnek olmas iin, konuk
oldular. Braktklar eserler kendilerinin feyiz aldklar kurumlara,
kendi sahalarnda yetiecek genlere eitim imkan ve burs veril-
mesi iin baland. simleri viyadklere, ktphanelere, seminer-
lere ve an kitaplarna verildi. Neden diye soracak olursak:
Btn bunlar onlarn yaam boyu kendilerini adadklar ayn ama
iin yapld; lmin Mealesi yeni nesillerin yolunu aydnlatsn ve
kendi servenleri ve baarlar genleri bu yolculuklarnda yrek-
lendirsin diye.
Hseyin nan, Makine 1970
nan ailesi
nce T naat Fakltesinin dekan (1954), sonra niversitemi-
zin rektr (1957) olan Prof. Dr. Mustafa nan hocamz, gelecek
kuaklara, nce insan, sonra da mhendis olarak, yaamyla ve
yaptklaryla dersler veren mstesna bir kiiliktir. Vefatndan bun-
ca yl sonra dinmeyen vg ve sevgiyle anlmas, derslerini ldk-
ten sonra da hl vermekte olduunu bunun en gzel kantdr.
Hocamzn kiilii de gven verici ve inandrcyd. Herkese yar-
dmcyd. rettii her eyi ok iyi bilir ve ok iyi anlatrd. Olaa-
nst iyi yrekli ve yardmseverdi. Mtevaz ve gler yzlyd.
Ayrca Mustafa nan hocamz, lkemizin, Anadolumuzun da sev-
gisini, yreinde mr boyu saklayan bir kii olmutur. Her trl
onuru kazanm, ancak hi ayrcalkl havalarna girmeden bu top-
lumun hep sade bir bireyi olarak kalmtr.
Mustafa nan hocamz yeni mezun mhendis iken, svirenin Z-
rich ehrindeki dnyaca nl ETHya gittiinde "orada kalma ve
orada ilerleme nerilerini kabul etmemitir.
Bu kararnn nedenlerini vefatndan drt yl nce, yle aklam-
t: "Birlemi Milletler, Avrupa Konseyi gibi organizasyonlar saye-
sinde milletler birbirine ok yaklamtr, snrlar gevemitir"...
Bir ilim veya meslek adamnn kendi yurdunda veya baka bir
yerde alm olmas, bir problem tekil etmemelidir"... "Kendi
kabiliyetlerini kaybeden milletlerin seviye farkn kapatmalar, hi-
bir zaman beklenemez, dolaysyla da dnya barna hizmet edil-
mi olamaz."
Mustafa nan Hocamz bu dnce biimiyle, vatanseverlik ve fe-
dakrlk konusunda da ders vermi bulunuyordu.
te yandan: "Biz ziyan olmu bir nesle mensubuz" diyerek bu fe-
dakrl kabullenmi olmasnn da iaretini vermitir.
Vefatndan drt yl sonra, Trkiye Bilimsel ve Teknik Aratrma
Kurumunun, kendisine dl verme nedenleri ok ilgintir:
stanbul Teknik niversitesinde 1944lerde balayp 1967de ve-
fatna kadar tatbiki mekanik dalndaki bilimsel almalar, esiz
hocal ve ok sayda gen aratrmac ve bilim adam yetitirmek
sureti ile modern anlamda bir ekol kurmu olmasn dikkate ala-
rak, 1971 yl Hizmet dlnn verilmesini kararlatrmtr."
Mustafa nan hocamz, mhendislikteki engin grlerine ve baa-
rlarna ramen, bu ok geni ereveye de smamtr. Arkada-
larna srekli olarak: Okumalsnz derdi. Astronomiyi, Kep-
leri, Koperniki renmelisiniz".
Yahya Kemalin ynettii nl edebiyat toplantlarnda, air,
hep Mustafa nana mutlaka haber verilmesini isterdi. Kimse
Yahya Kemalin iirlerini, nan hocamz gibi ezberleyemez ve
duyarak okuyamazd. nan hocamzn sevimli kiilii, zevkli
sohbeti, ayrca stn hafza gc, hayranlk uyandrrd. te
Mstesna bir kiilik
H. AYDUK KORAY
yandan Nedim, Baki ve Fuzuliden, sras geldike, o ana uygun
rnekler verirdi.
Mustafa nan hocamz nesillere rnek bir insan olmasnn yannda
olaanst mkemmel bir bilim adamyd. stelik kendisi, bili-
nenleri tekrar eden bilim adamlarndan deil, bilime katklarda
bulunan, mstesna bir kiilikti.
Vefatndan bunca yl sonra kendisini hl artan bir sevgi ve vg
ile anmamz, Mustafa nan merhumun, ok mstesna hocalar-
mzdan biri olduunun kantdr.
Belirli ereveler iinde kalmayan, girdii erevelere smayan
Mustafa nan hocamzn 1911-1967 yllar arasndaki sadece 56 yl-
lk mr, hak edilmi deyimiyle, gerekten erken lmdr. Hatta
ok erken lmdr.
Daha uzun yaasayd daha neler yapabilecek olduunu, ancak ken-
disi bilebilirdi.
H. Ayduk Koray, naat 1949
Hocamz Mustafa nan (1911-1967) Tnn bizlere ltfettii bir
hazineydi. 1953 mezunlarn yaynlad Ar kitabnda talebelerin
mezuniyetinden duyduu sevinci kendileriyle yle paylayordu:
Biz hocalar iin her ders yl sonu bir hasat mevsimidir. yi ve bol
mahsul daima yetitireni memnun ettii gibi bizler de yeni yetien
gen mhendislerle iftihar ederiz. Esasen hoca olmann en byk
zevki de bu olmaldr ki eitli zahmet ve emekler hep byle mesut
devrelerde fazlasyla denmi olur.
nemli noktaya temas ederken:
1. rendiklerinizle katiyen iktifa etmeyip daima yenilikleri takip
etmelisiniz,
2. lmin ve bilginin kudretine inanmalsnz,
3. Sizi yetitiren messeseyle irtibatnz daima muhafaza edip,
onun ilerlemesinde hissenize decek vazifeyi severek ve isteyerek
yapnz, diye yuvadan uacak nesillere tte bulunuyordu. Mus-
tafa nan bir mhendis (hendese bilen) idi ve bu noktay kendi-
sine de uygulard.
Fransz maden mhendisi (ingenieur deha sahibi) Henri Poin-
car (1854-1912) dinamik analize en youn bulular getirmi bir
yazardr. Eserleri 11 ciltlik Oeuvres olarak dnya ktphaneleri-
ni zenginletirmitir. ngilizce dilinde mhendis engineer (makine
ileten) olarak tanmlanr. Rus asll Stephen Timoshenko (1878
1972) Amerikaya g edip, oradaki mhendislie yeni bir anlam
vermiti. Emekliliinden sonra, kurduu mhendislik blmnn
bakanln damad ngiliz elastisite uzman James Norman Go-
odier (1905-1969) stne almt. Timeshenkoyu ve Goodieri
Tllere tantan Mustafa nan olmutu. Mustafa nan bilgisini
ve dncelerini rencileri ve meslektalar ile paylamak amac
ile kitap basmann gerektiine inanyor, bunun gln biliyor-
du. TBTAK Bilim Kurulu Bakan iken bir sohbet srasnda, biz-
lere byk bir baarsndan bahsetmiti. ok g bir ii baarabil-
miti, kitabn Tde bastrm olmaktan byk bir kvan duyu-
yordu [T Library : QA9311.T56tp 1964 ve QA931.I53.1964]. Bu
Tye getirdii yenilikler yannda onun iin en nemli olanlarn-
dand.
Okan Grel, naat 1954
(Okan Grelin, naat 54 mezunlarnn karm olduklar 50 Yln Ardndan Sesle-
ni adl an kitab iin hazrlam olduu yazdan alnmtr.)
Tnn bizlere ltfettii bir hazine
OKAN GREL
Muhterem hocamzdan rendiklerimizi meslek hayatmz boyu-
ca kullandk. Elastik zemine oturan mtemadi smeller tatbikatn-
da birok takdirler aldk. nk derin problemlerin basite, kavra-
nabilir terimlere indirgenmesi Tanr vergisi yetenei, onu olaa-
nst bir hocalar hocas yapyordu.
Trkiyenin baka bir, Mustafa nan grmesi pek olas deildir.
Ouz Grsel, naat 1955
Hocalarn hocas
OUZ GRSEL
2.BLM
Mezunlarnn kaleminden T
1926 senesinin Eyll aynda Yksek Mhendis Mektebine tam 120
kii girdik. Sezai Trke, o zaman 18 yanda, lise diplomal ty
sklet bir delikanlyd. Bense 19dan 20ye ynelmi, orta mektep
diplomal, akn bir skdarlydm.
Hi snfta kalmadm, kt bir renci de deildim fakat orta mek-
tebin 8. snfn, 19 yamn sonlarna doru bitirebildim. Bu hava-
ya giden seneleri, Birinci Cihan Harbinin darlkl gnleri srasn-
da durmadan mektep deitirmem yznden kaybetmi olmal-
ym. Bir aralk Alman Mektebine de gittiimi hatrlyorum. (Nasl
unuturum: Das ist ein Mann aus Schnee... Er hat keine Beine...)
Mtareke olunca bizi oradan da dehledilerdi.
aknlm, drt sene gecikmeyle elime aldm orta mektep dip-
lomasyla balad: Hangi mektebi seeceim? Marangoz Servet ve
Balk Sait hari, arkadalarmn ou Ticaret Mektebine kaydol-
dular. Akta serseri gezen bir ben kaldm! Nihayet, haftalar sonra,
skdar vapur iskelesinde, arkadam Necatiden rendim ki,
Trkiyede bir mhendis mektebi mevcuttur. Buraya liselileri do-
ruca alyorlar, eksii de orta mekteplileri snavdan geirip tamam-
lyorlar. Karar vermek iin dndm hatrlamyorum. Baka
sual de sormadm. Hatrladm ey, yldrm hzyla evden evrak-
m alp mektebe, Gmsuyuna kotuumdur. 22 numarayla ge-
ici kaydm yaptrdm. ki ay Gmusuyundaki hazrlk kurslar-
na devam ettim. Austos sonlarnda yaptklar szl ve yazl s-
navlar kazandm. 825 numarayla Yksek Mhendis Mektebine
kabul olundum. Ben amayaym da kim asn?
Ben, size rencisi olduumuz Mhendis Mektebi Alisini anla-
taym:
Cumhuriyet ilan edileli, sene daha yeni doluyor. Gmsuyu
Klasnn te biri Mhendis Mektebi, te biri Fen Mektebi, -
te biri de harp srasndaki yangn tarafndan paylalm durum-
da... Bizimle beraber klaya inaat da girdi ve diploma almzdan
bir sene evvel bitti. Mektebin, Milli Eitim Bakanlyla hibir ili-
kisi yoktu. Tam yatl ve tam parasz olmak zere Bayndrlk Ba-
kanlna (eski ismi ile Nafia Vekaletine) balyd. 10 senelik mec-
buri hizmet senedini peinen imzalam olan bizlere, vekalet her
sene birer kat elbise, palto, kundura, amar, havlu, pijama veri-
yor, kalem, kat ve ders malzemesini bedava salyordu. (Dikkat!..
etelede kitap yok... nk kitap zaten yok!..)
Yangn yerindeki bu cennetin esrarn, hemen ilk gnlerde ren-
dik. Evvela grdk ki bizim bir stmzdeki 2. snfn mevcudu
45dir. Onlar da 120 kii girmiler, 45 kalmlar. (Biz de ikinci s-
nfta 50 nin altna dmtk.) st snflarn mevcuduysa ya 5, ya
6 kii... Sonra elimize, bir el ilan geti... Hani u kenar mahalle ti-
yatrolarnn, sokaklarda herkesin eline tututurduu, artistleri ve
program metheden, tek sayfa reklamlar vardr ya, ite onlardan...
Bir tanesini saklamtm. Diyordu ki:
Mektebimiz, Gmsuyunun abu havas latif bir yerinde kain
olup, Boaza kar...
87 MEZUNLARININ KALEMNDEN T
Reis Feyzi anlatyor
FEYZ AKKAYA
ae ve ibade mektebimize ait olup bila bedel, her sene bir kat el-
bise...
Muktedir a kadrosuyla bol ve muganni yemek...
Diploma alanlar, kura ile vilayete, aylk 84 lira maa asl ile...
senede bir, bir st dereceye terfi...
Vilayatda emrine bakml bir at ve seyis tahsis ile yem bedeli ola-
rak vs.
Mektep methediliyor, ana babalara ocuklarn korkmadan kay-
dettirmeleri tavsiye edilip cesaret verici szlerle ilan sona eriyordu.
En sondaki cmle uydu:
Mektebimize Hamidiye suyu da alnmtr.
Esrar zen ve memleketin o gnk halini gsteren bu zc ila-
na o zaman glmtk. Halbuki bu ilann: Mektep ok zormu,
girenler verem oluyorlarm dedikodularn nlemek ve yanm
yaklm, bahtsz memleketin iddetli ihtiyacn karlamak iin
rpnanlarn elinden ktn pekl anlyorduk, fakat o yata
genler her eye glerler. Hikyemize dnelim: 120 kiilik birinci
snfta, kimse kimseyi tanyamad, fakat 2inci snfta mevcudumuz
50nin altna dnce, tm snf birbirine snd. Vefal, Kabatal,
Kbrsl gruplar eridi, yerlerine daha kk, kafa dengi gruplar
olutu. Tadna doyulmaz gece yats hayatnn salad samimi ha-
va, bizi alt sene sard.
Daha ikinci snfta gerekli grlenlere gerekli lakaplar taklmt:
Fosfor Necdet, Jandarma Necati, Papaz Salih, Boaz Ziya, Hacba-
lk Hulusi, Fil Sedat, Ali Bey (asl ad Ahmet kr) gibi... Sezaiyle
bana; Darling Sezai, Reis Feyzi mnasip grlmt.
Sezainin iki grubu vard; Pokerciler ve sporcular... Poker partileri,
geceleri yatakhanede, karyola stnde, gndzleri arka sralar ara-
snda, yere bada kurarak, alt sene devam etti. Biz, ancak futbol-
da veya deniz partilerinde beraber olabiliyorduk. Son sene,
bunlara mektepten gece firarlar da eklendi. (Dizi burkulduu
gnlerde onu kapnn stndeki darack vasistastan nasl arr-
dk?) O gecelerde muvazene sihirbazlklar gsterirdik!
nc snf, hatr saylr srprizlerle geirdik. O sene snfn en
banda gelenlerden Hulki Yanat, Halterci Mmin, Fosfor Nec-
det vekletin teklifini kabul ederek Fransaya uak mhendislii
tahsiline; Emin Onat, Fuat Klnk, Hilmi leri de, dnlerinde
mektepte asistanl taahht ederek Zrich niversitesinde tah-
sillerini ikmale gittiler. Snf niform hale geldi, rahat ettik, daha
sk kaynatk. Sras gelmiken syleyeyim ki bu iki teklifi geri
evirmemdeki sebep kaldrm mhendisliine olan akm deil-
di. Bu, uur altndaki d memleket fobisi olmal... Bununla be-
raber, gidenlerin setikleri mstakbel mesleklerini de onaylam-
yordum. Uak mhendislii o gn iin memlekette bir hayaldi.
Mektepte hocalksa pek pasif... Bu parlak zekalar arasnda bu gn
yalnz Fosfor Necdet hayatta... Onlar, Fransadan dndkten
sonra, mektepte hocala talip oldular. Yakrlard da... Fakat ol-
mad. Hulki, uzun mddet MKE Genel Mdrl yapt. Nec-
det, hocal biraz denedi, fakat bir profesrn gzn morartp
iki diini krd iin abuk ayrld. Uzun seneler Amerikada
New Orleansta niversitede profesrlk, harp sralarnda da
Montgomerynin ordusunda irtibat subayl yapt. (Orada ba
belaya girmediine gre Elalemeyndeki orduda bir profesrle
karlamad demek!)
nc snfn son srprizi yol, su, yap ubelerine ayrlmamz ol-
mutur. Seimi, istee bal braktlar. Hidrolikiden korkanlarn
hepsi Suya ayrldlar. Sucu Burhann kuyruunun altna sn-
may daha emin grdler. Yapya drt kiiden fazla rabet
eden kmad. Geri kalanlar, Sezai dahil, hibirimiz taban delik
kaldrm mhendisliinden ayrlmadk. Ayrlmak, bana o zaman
vefaszlk gibi grnmt! ktisat Tevfik Bey, Kimyac Nurettin
Mni, st kategoridendi... Kimyac, Girit ivesiyle konuurdu: Fe-
nol ftalein!.. Mavimitrak, yeil mavi, sar, krmz, mor!
Elektriki Burhan Hocay unutmayalm. Kafasnda bilgisi ok,
fakat renmeye yetenei yok olanlarn banda gelirdi. Hocann
hibir ey retememesini fakat, retmek iin rpnmasn zn-
tyle hatrlyorum. Anlatacam u ksa hikaye beni senelerce
utandrmtr:
O sene elektrie, ikinci devre snavlarnda girmitim. Snav odasn-
daki kara tahta banda iki kiiyiz. Kapya yakn tahtada mehur
ene elik, kulak delik Mithat var. Hoca bana ok basit fakat, ce-
vab ok ksa olan bir soru sordu:
- Trifaze bir motoru devreye bala...
Bu soru benim hi houma gitmedi. nk bu sorunun ksa yan-
tndan sonra, arkasndan baka sorularn gelecei muhakkakt ve
ben bunlar bilmeyebilirdim. Bu tek soruyla kurtulmann aresini,
basit bir elektrik motoru yerine, Sliprin bir motor semekte bul-
dum. Renkli tebeirlerle motorun i sarglarn gerektii kadar
yavatan alarak izmeye baladm. izgi bir saat srd ama gzel
oldu. Hoca ok memnun kald, teekkr etti. Kapya yaklatm
zaman arkadan seslendi:
- Sen elektrii nerede rendin?
- Tatil boyunca, kitaplardan... Evet, bu mektepte...
dedim ve uyandm! Keke enem tutulsayd!..
Kapdan kncaya kadar Mithat, szde fsltyla beni geirdi:
- Eek!.. Eek!.. Zat- alinizden rendim efendim, diyeceksin,
eek!..
Hocann bu fsltlar duyduuna yzde yz eminim. Hepsi gt-
ler... Hepsinin ruhu revanlar ad olsun!
Son snfa 32 mevcutla ulamtk. Sene sonu snavlar gelip att
zaman, bata Papaz Salih olmak zere herkes baryordu:
- Herkes sz versin... Herkes haziranda, birinci devrede btn s-
navlara girecek. kinci devreye snav brakmak yok...
- Eylle snav brakan namerttir.
- 1932de 32 mhendis!..
1932de 32 kii deil, 27 kii diploma alabildik. Vekalet, alt sene-
lik almay pe atmaya kyamad. Onlara diploma yerine M-
hendislik Ruhsatnamesi ad altnda birer kat verdi. Bunlardan
birisi de 1932de 32 mhendis diye en ok baran Papaz Salihti.
Rahmet olsun, midi krldktan sonra nianlsna kendisi haber
vermeye cesaret edememi, beni yollamt. Kz beni kapda grr
grmez:
- Anladm, akt deil mi? diye karlamt.
Sarlmadan kz teselli etmek de ok zormu!
Bu arkadalarmz zamanla kudretlerini ispat ettiler. lerinde,
uzun seneler Demiryol Genel Mdrl yapanlar, byk barajlar
ve ar iler taahht eden inaat irketlerinin bana geenler oldu.
Feyzi Akkaya, naat 1932
(Bu rportaj T Mezunlar Dergisinin 1992 yl yaz basksndan alnmtr.)
inde bulunduumuz 2008 ylnda, bu esiz okula gen bir T
rencisi olarak gireli tam 45 yl, deneyimsiz bir Kimya Yksek
Mhendisi olarak mezun olal ise 40 yl gemi oldu. 1963 yln-
da niversitemizin ilk Kimya Mhendislii Fakltesi alm ve
biz tam 60 gen fakltenin ilk rencileri olmutuk. Bu gen fa-
kltenin her sene son snf rencisi olmak gerekten gzeldi. Sa-
dece fakltemizin kurucular deerli kimya hocalar deil tm
Makine, Elektrik, Maden Fakltesi hocalar da tm bilgi hazine-
lerini bize aktarmak iin adeta yaryorlard. Ve bizler de T
Kimya Yksek Mhendisi olma yolunda aha kalkm, tm ener-
jimizle Gmsuyu, Takla ve Maka geninde sabah
09:00dan akam 17:00ye kadar oradan oraya koturup bu ans-
mz deerlendirmeye alyor, adeta bizden sonra geleceklerin
nc kuvvetleri gibi kimya mhendislik eitiminin yolunu a-
yorduk. Bu maraton tam be yl srd ve hayatmzn en unutul-
maz, en gzel yllar oldu.
Getiimiz 45 yl boyunca sevgili okulumuzun gerek alt yap ge-
rekse faklte eitlilii ve eitim ve retim zenginlii bakmndan
gerekten byk bir geliim gsterip adna ve kendine layk bir
noktaya geliini dikkatle izledim ve mutlu oldum. Okulumuzun
bugnlere gelmesinde bata saygdeer hocalarm ve kymetli me-
zunlarmz olmak zere tm emei geenlere teekkr etmeyi bir
bor biliyorum. Hayatta baarya ulamak iin en geerli olan, bil-
gi, alkanlk, disiplin ve drstlk ilkelerini Tdeki eitimimin
saladn ak yreklilikle sylemek isterim.
Tdeki eitimimin bana salad dier nemli deer de mate-
matiksel dnce ve analiz becerisidir. Gerek i gerekse zel hayat-
ta karlalan problemlere matematiksel dnce ile yaklaldn-
da ok ksa zamanda doru zme ulaldna inanyorum. Ha-
yata atldmda okulumuzda edindiim tm bilgi hazinemin ya-
nnda en az o kadar deerli, belki de daha fazla, bir baka deerle
kimliklerimizin yorulduunu fark ettik. Hepimiz lkesini seven,
ona ak, son nefesine kadar ona hizmet etmeye azmetmi adeta bi-
rer neferdik. Kendisi de Tl olan kzma mezuniyetinden yllar
sonra bugn Tl olmak nedir, diye sordum. Aldm cevap u
oldu:
T prestij demektir.
Ve devam etti:
T gven demektir ve mezunlarnn hayatlar boyunca byle bir
okuldan mezun olduklar iin gurur duyduklar bir ilim yuvasdr.
Sevda Arkan, Kimya 1968
Tl olmak
SEVDA ARIKAN
Ben stanbul Teknik niversitesi naat Fakltesi 1963 yl mezun-
larndan lk (Ulu) Aroluyum. Liseyi bitirirken Teknik ni-
versite naat Fakltesine girmek idealimdi. Ancak bu o kadar da
kolay bir i deildi. O zamanlar meslekler hakknda bilgi verecek
rehberlik servisleri yoktu. niversiteler de liselere ynelik herhan-
gi bir bilgilendirme program yapmazlard. Bizler etrafmza baka-
rak kendimize idealler belirlerdik. Ancak o zamanki genler olarak
bizler de heyecanl, kendinden emin ve idealisttik. Cumhuriyet -
retmenleri en byk modellerimizdi. Ailelerimiz de bizlere ok g-
venirdi. Bu ortamda 180 rencili inaat blmnn tek kz -
rencisi olarak Taklada renim grme ansn yakaladm. 44 yl
sonra yazdm satrlarda idealine erimenin mutluluunu ve gu-
rurunu yansttm dnyorum.
naat mhendisliini geni perspektifi, dinamizmi, yaratcl,
renmeye akl ve yapcl asndan semitim. Kararmdan
hep ok mutlu oldum. Bugn de ben bir inaat mhendisiyim
demekten vn duyuyorum. niversitem bana prl prl, cvl c-
vl bir meslek yaam sundu. Mesleim ise ok sevdiim takm a-
lmasn retti. Eer ynetimde bir eyler yapabildiysem bunu
mesleimin projeler reten yapsna borluyum.
Teknik niversiteye teekkr ederken unu da belirtmek isterim.
Bugnn stanbul Teknik niversitesi benim okuduum dnem-
den ok daha ileri gitmi ve gelimi bir niversitedir. Bugn ngi-
lizce reten, daha iyi ktphane, laboratuar, aratrma, sanat,
kltr ve kamps olanaklar sunan bir dnya niversitesi var kar-
mzda...
Yeni Mustafa nan Ktphanesi bunun en gzel rnei...
niversitemizin mezun ilikileri de en iyi dzeyi hedeflemektedir.
Mezunlar da yetitikleri yuva etrafnda daha ok kilitlenecek.
Mensubu olduum Yap Merkezi Kurumu bana Mustafa nan K-
tphanesinin grsel-iitsel blmne sponsor olma imkan verdi.
Yap Merkezi eim ve snf arkadam Ersin Arolunun 1965te
kurduu bir mhendislik irketidir. Bugn ailemizdeki 7, irketi-
mizdeki 80e varan Tl ile lkemizin ve dnyann byk proje-
lerinde yer almaktayz. Her yl en az 10 Tl renciye burs ve-
rerek ailemizi geniletiyoruz.
Yap Merkezi Grsel-itsel Blm gen Tllere hizmet ettii
srece, bizler de Tde yaayacaz...
lk Arolu, naat 1963
Gen Tllere hizmet
LK ARIOLU
Mezunu olmakla byk gurur duyduum stanbul Teknik niver-
sitesinde hocamz merhum Prof. Dr. Mustafa nann ismini ta-
yacak bir merkez ktphanesinin kurulmakta olduunu, bunu
mezunlarmza bildirecek bir yayn hazrlanmakta bulunulduunu
bildiren ve benden burada yaynlanacak ksa bir yaz isteyen Sayn
Rektr Faruk Karadoana teekkr ederim.
Benim stanbul Teknik niversitesine olan sevgi, sayg ve ball-
m ok uzun yllarn gerisine kadar uzanr.
1933 yl yaznda Yalovada yaplan bir ocuklar gecesini ereflen-
diren Atatrk, elini pmek frsat ve mutluluuna eritiim zaman,
bana nerede okuduumu ve ileride ne olmak istediimi sormutu.
Okulumun Sen Josef olduunu ve ileride mhendis olmak istedi-
imi syleyince, Aferin, iyi al, lkenin lisan bilen mhendisle-
re ihtiyac vardr ve bu ihtiya ileride daha da artacaktr, demiti.
Ben bu byk emirden kuvvet ve ilham alarak okulumu ikincilik-
le bitirdim. 1940 ylnda Yksek Mhendis Mektebinin giri ve
ikinci snfa atlama snavlarn da baar ile geerek, leyli mecca-
ni yani yatl ve parasz olarak mhendislik eitimine baladm.
O yllarda renciler yemekhanede okula giri snavna gre ay-
rlan drder kiilik masalarda yemeklerini yerlerdi. Bizim masa-
da oturanlar:
n Son grevi Devlet Su leri Genel Mdrl olan merhum Sa-
bahattin Sayn,
n Devrin Cumhurbakannn olu olan merhum mer nn,
n Son grevi USA, Lucent Technology irketinin ynetici genel
mdrl olan Yako Yafet
n Ve halen Trk Ytongun bakanln yrtmekte olan, benden
ibaretti.
Bizler, 1940-1945 yllar arasnda kinci Dnya Savann sebep ol-
duu glklerle geen renim hayatmzda Salih Murat, Kerim
Erim, Ali Yar, Hatip Berker, Mustafa nan, Feridun Arsan, Abdul-
lah Trkmen, Tevfik Taylan, Hamdi Peynirci, Fikret Narter, hsan
nan, Burhanettin Berken gibi hocalarmzdan feyz aldk.
Yetimemizi ve baarlarmz bir lde borlu bulunduumuz s-
tanbul Teknik niversitesi, Cumhuriyet tarihinde, lke geliimin-
de yapm olduu hizmetlerle, ok mutena bir yer igal etmi bu-
lunmaktadr.
Halen yksek ve teknik eitimde lkemizde en bata gelen bir m-
essese olan stanbul Teknik niversitesi mezun says, bugn alt-
m bin mertebesindedir.
Mezunlarnn gsterecei ilgi ve katklarla, stanbul Teknik ni-
versitesinin nmzdeki yllarda, lkemize ok daha byk hiz-
metlerde bulunacandan kukumuz yoktur.
Blent Demiren, naat 1945
Gurur duyduum niversitem:
stanbul Teknik niversitesi
BLENT DEMREN
Okul ikinci ailedir.
Abdurrahman eref Bey
Liseyi bitirdiimiz yllarda T, lise mezunlarnn gzde hedefiy-
di. O yllar lkenin sanayileme ve yeniden yaplanma yllaryd
ve o srete Tl olmak eriilmesi g bir ayrcalkt. Sonraki
dnemde bata eski cumhurbakanmz Sayn Sleyman Demirel
olmak zere, lkenin kaderinde ve st ynetiminde uzunca bir
sre sz sahibi olacak kiiliklerin T mezunlar arasndan olma-
s bir rastlant deildir. 1950lerde lkede niversite says azd,
girite istemin ok olduu faklteler iin yine snav vard. Her
niversite kendi giri snavn yapard. O gnlerde YK de yok-
tu, SS de.
1956-57 dneminde, giri iin yanlmyorsam yaklak 3 bin lise
mezunu bavurmutu Tye... 5 faklteye alnacak toplam -
renci says 650 idi. Faklteler inaat, mimarlk, makine, elektrik
ve madenden ibaretti. Bir akamst Taklann giri holne
aslm listede Mimarlk Fakltesini kazananlar arasnda adm
grdmde heyecandan neredeyse uacaktm. Takladan Ka-
bataa kadar bir solukta kotum. Bir an nce skdara, eve ula-
p sevincimi ailemle paylamak istiyordum. Aslnda, girmeye hak
kazandm nc okuldu T, ilk ikisinin sonucunu daha nce
renmitim, ancak beni en ok sevindiren T Mimarlk Fakl-
tesi olmutu.
Sonraki gnlerde, renci olarak be ylm geireceim o grkem-
li binay, Taklay iime sindire sindire gezmitim. Daha tatil bit-
memiti, ancak btn sszlna karn insan saran byl bir ha-
vas vard Taklann. O byl havay yalnzca rencilikte de-
il, okul sonras asistanlk grevim boyunca da solumak olanan
bulacaktm. Bugn de Takla her gidiimde beni bir kez daha b-
yler ve eski yllara gtren bir nostalji tapna olur. Taklann
grkemli koridorlarnda okul arkadalarm, hocalarm hayal
eder, yeniden grm gibi olurum, iim sevinle dolar.
O zamanlar naat, Mimarlk ve yeni kurulmu olan Maden fakl-
teleri Takladayd. Rektrlk de oradayd; Takla Tnn
amiral gemisiydi.
1980lerde Taklann her trl duyarllktan uzak bir kararla, pa-
ra uruna otele dntrlme macerasn biraz fke ve ok zn-
tyle anmsar, bu badireyi atlatm olmasna hep krederim.
Kendimi her zaman Tye borlu hissederim. T sahip olduu
btn olanaklarn sonuna kadar sunarak bizleri meslek adam
olarak yetitirdi. Meslek yaammzdaki baarlarmzn pek ou-
nu okulumuza borlu olduumuz bir gerektir.
Burada baka bir geree daha deinelim. Bir okul yalnzca re-
tim kadrosu ve rencilerden, altyap ve styap olanaklarndan
ibaret deildir. O toplama, mezunlar eklemek, onlarn varln
hi gz ard etmemek gerekir. Mezunlar ailenin erginleip hayata
atlm bireyleridir; yuvadan ayrlmlar ama kopmamlardr.
Kopmamaldrlar. Onlarn yaam boyu baarlar okullarnn baa-
rlarna eklenecektir. Onlar okullaryla, okullar onlarla gurur du-
yacaktr. Tpk ailelerde olduu gibi her zaman niversitenin, me-
zunlarn gl desteine gereksinmesi olacaktr.
Daha grkemli bir gelecek iin
dayanmaya devam!
DOAN HASOL
Dnyann nl pek ok byk niversitesi, mezunlarnn baar,
destek ve katklaryla byk olmulardr. stanbul Teknik ni-
versitesi son yllarda bu potansiyeli devreye sokma becerisini gs-
termi ve yeni atlmlarla, hakk olan grkemli yerine yeniden ula-
mtr. Katklar arttka gelimenin daha da hzlanarak artaca
kukusuzdur. te, Prof. Dr. Mustafa nan Merkez Ktphane-
sinin bitirilme srecinde yaanan deneyim de dayanmann en
gzel rneklerinden birini oluturmutur.
Daha grkemli bir gelecek iin dayanmaya devam!
Doan Hasol, Mimarlk 1961
stanbul Teknik niversiteli olmak biz ikinci kuak cumhuriyet
genlerinin en byk ideali idi. niversiteye baladmz 1954
ylnda, Anadolunun farkl noktalarndaki liselerin en iyi ren-
cileri olan bizler, bizden nceki aabeylerimiz gibi mhendis ol-
maktan nce Tl olmak iin her trl zorlua razydk.
Tl olmann ayrcaln yaadmz be yl boyunca Tak-
lada Prof. Dr. Mustafa nann, Prof. Dr. Turgan Sabisin, Prof.
Dr. Hamdi Peynirciolunun ve dier deerli hocalarmzn -
rencileri olarak hem ok iyi bir eitim aldk, hem de yllar boyu
Anadolunun en cra kelerinde Trkiyeyi ina ederken omuz
omuza alacamz mhendis aabey ve kardelerimizle kkl
dostluklar balattk.
stanbul Teknik niversitesi mensubu olmak bir ayrcalktr. Zira
T sadece Trkiyenin bilfiil inasnda nemli emei olan m-
hendisler yetitirmekle kalmamtr. Ayn zamanda Cumhuriyet
tarihinin Ty dnda brakarak yazlamayaca en st st d-
zeyde kamu yneticilerini Cumhurbakanllarn, Babakanlar,
saysz Bakanlar, teknokrat ve brokratlar yetitirmi bir ku-
rumdur. Bu nedenle Takla, Gmsuyu ve Maka kampsleri
sadece Trkiye mhendislik tarihinin kayna bir eitim kurumu-
nun yaplar olma nemini tamazlar; ayn zamanda siyasal tarihi-
mizin nemli kiilerinin entelektel gelimelerine tanklk etmele-
ri asndan da simgelemi yaplardr. Trkiyenin Mlkiyeliden
ok Tl (yani Taklal ve Gmsuyulu cumhurbakanlar ve
babakanlarla) ynetilmi olmas da ayrcalkl bir durumdur.
Bu noktada; bayra devredeceimiz gen karde ve meslektalar-
mza hatrlatmak istediimiz bir ey var: Ayrcalklar ancak farkn-
dalklarla anlam kazanr. Tnn kurum olarak kkl gemiinin
farknda olmak, bugn salad ada koullarn ve nc eiti-
min farknda olmak, Tl olmann sadece niversite rencisi
ya da mezunu olmann tesinde olduunun farknda olmak, iin-
den getiiniz Taklann ya da Gmsuyunun sadece gemiin
ve bugnn deil gelecein de liderlerini yetitirme potansiyelinin
farknda olmak gibi...
Ycel Erdem, naat 1959
stanbul Teknik niversiteli
olmann ayrcal zerine
YCEL ERDEM
Yl 1926. Mhendis Mekteb-i alisi, Gmsuyunda al-u-havas
ile mehur yerde, Nafia Vekaletine bal parasz yatl, her yl el-
bise, palto, ayakkab, amar ve okuma malzemesi veren bir ku-
rulu. Fakat, pek tannmam olacak ki, basl el ilanlar ile talebe
arama peinde. O senelerde 6 yllk mektebin mezun says 9-10u
gemiyor.
te 1925 ve 1926 senelerinde st ste 90 talebelik ve seme imti-
hanl giriler mektep mevcudunu kat kat arttrm ve kk snf-
larn (1, 2, 3) ekseriyetini salamt.
dman Oca ve dman Yurdu adl iki spor kulb ile bir de Tale-
be Cemiyeti vard ve her , ekseriyet iinde ye kaybetmek iin
yarrlard.
Bu sralarda bir rozet konusu Talebe Cemiyetince ortaya atld.
4. snfta skdarl Cevat adl bir aabeyimiz baz eskizler yapp
dolatrd. Ar ve rmcekli desenleri hatrlyorum. Her snfta
sanata merak olanlarla da fikir alveriinde bulunuldu. Nihayet
cemiyet, Beyolu Yksek Kalkndrma, Viyana ile mnasebeti
olan bir hakkaka, anlaarak ardan bir numune yaptrd. Bu
yaklak 2x3 cmlik mavi zeminli bir elips iinde, imdikine ben-
zer bir ar idi. Beenilmedi, byk bulundu, mavi yerine beyaz is-
tendi ve rnek talep edildi. Arnn resim olarak deil de projeksi-
yon olarak geometrik izimi de bu devrede mzakere edilmi, ka-
bul edilmemitir.
Bu gelmeler gitmeler, semeler birka kere srd ve sipariin sonu,
biz drdnc snfta iken, Hidrolik okurken, 1929da geldi ve ro-
zetleri hocalarmza da taktrmak zere ekipler halinde harekete
getik. Ben rahmetli Sucu Burhan ve Suphi hocalara musallat ol-
mutum. Rozetin zerindeki tarih 1883 idi ve ilk yaplan modeller-
de o ekilde devam etti. Rozetin bugnk daha kltlm hali
ve tarihin 1773 olmu hali rahmetli Ord. Prof. Hamdi Peynircio-
lunun ettlerine gre ve rektrl zamanndadr. Maalesef mali-
yet hakknda, hafzamda bir ey yok. Arivde, Talebe Cemiyeti ev-
rakn aratrabilirsiniz.
60 yan dolduran T Arsnn sonsuza kadar yaamasn, ta-
yanlarn da T Ruhunu kardeliini yaatmalarn can ve yrek-
ten Ulu Tanrdan niyaz ediyorum.
Mukbil Gkdoan, Mimarlk 1932
(Bu yaz Tden Haberler, 1989, no: 22den alnmtr.)
Ar rozetinin tarihesi
MUKBL GKDOAN
Bugn T, 20 binden fazla rencinin, 12 faklte ve 5 enstitde,
derslerinin en az %30unu ngilizce olarak ald ada bir niver-
sitedir. 1947 mezunu bir Tl olarak, mhendis olmay isteyen
genlere tavsiyem, Ty tercih etmeleridir.
Dnya ile yaracak laboratuar ve aratrma alt yapsna sahip bir
niversite olarak T, lisans ve lisansst rencilerine sonsuz im-
knlar sunmaktadr. Benim de ahsi bamla 2004 ylnda kurul-
mu olan Molekler Biyoloji-Biyoteknoloji ve Genetik Aratrma-
lar Merkezinde halen 85in zerinde renci lisansst eitim
grmekte ve her yl 10un zerinde renci ABD bata olmak ze-
re birok lke ile renci deiim program erevesinde AR-GE
ve akademik kariyere ynelik almalar yapmaktadr.
T gibi modern bir niversitede alacanz iyi eitimin zerine;
her ii iyi etd etmek, rakiplerinizi iyi tanmak, kendinizle muka-
yese ederek eksiklerinizi gidermek, dnyadaki gelimeleri yakn-
dan takip etmek, mesleinde ilerleme hrsna sahip olmak ve her
eyden nce szne gvenilir ve drst bir insan olmak nitelikle-
rini de eklerseniz, hayatta baarl olmanzn temellerini atm
olursunuz.
Orhan calgiray, Makine 1947
Mhendis olmak istiyorsanz
Ty tercih ediniz
ORHAN CALGRAY
Her ey 1946da stanbul Teknik niversitesi naat Fakltesine
girmemizle balamt. oumuz birbirimizi lise iftihar kitaplarn-
dan veya o gnlerde neredilen Matematik-Fizik-Kimya dergisin-
de yaynlanan isimlerden tanyorduk.
Biz Teknik niversiteye ok ey borlu olduumuzun bilincinde-
yiz; ycelmemizde, olgunlamamzda onun byk pay olduunu
hibir zaman unutmadk. rencilik gnlerimizde Teknik niver-
siteden hakl-haksz ikayetlerimiz oldu kukusuz. Bizim snf
Teknik niversitenin daha iyi bir eitim yapmasnn gerektiini
resmen vurgulayan ilk snf oldu. Gayemiz daha iyi yetimektir
slogann tayan tabelann arkasnda yryenler bizim snfmzn
rencileriydi.
Belki de gnler, aylar, yllar geip baz eylere uzaktan bakmaya
baladka, zerimizdeki etkisi giderek byyen hocalarmz daha
iyi anladk ve imdi onlar byk bir saygyla anyoruz. O Mustafa
nan ki bize okul sralarndayken mhendisliin ne demek olduu-
nu hissettiren, her bilgimizin altnda yatan matematiin, fiziin,
bilimsel dncenin i ie nasl gelitiini bize tatl tatl anlatan
byk insan, dersin sonunda rnein boynu kaln olann gnah
ok olur, esprisiyle dersinin zetini kafamza akard. Yalnz
Mustafa nann renciliini bize sunsayd bile stanbul Teknik
niversitesinde be yl okumaya deerdi.
Teknik niversiteli olmak bir onurdur. Biz Tde edindiimiz
kaliteleri srekli kullandk. Altml yllardan sonraki 35-40 yl
iinde Trkiyenin yalnz teknik deil toplumsal, ekonomik ve po-
litik hayatna da Tller damgasn vurmutur. Btn byk
eserlerin altnda Tllerin hizmetleri ve imzalar vardr.
Sonralar T mezunu olarak bize retilenleri dorudan kullan-
madmz bir sr sorunu zmek durumunda kaldk. Ama
Tde kazandmz kaliteden dolay onlar zmenin yntemini
kolayca belirledik ve bize gsterilen gveni hak ettik. Arkadalar-
mzn byke bir blmnn pr mhendislik saylan alanla-
rn dna kaymas ve oralarda da baarl olmalar bu kalitenin bir
gstergesidir. Anlamak, yaratmak, retmek, en iyi olduu-
nu hissetmek insanlarn pek azna nasip olan byk mutluluk
kaynaklardr. Biz Tden mezun olduumuz gn bunlara rahat-
a eriebilecek uzaklkta olduumuzu grdk.
Bizler Atatrk devrimlerinin sona erdii yllarda okullar doldur-
duk. Atatrk, idealist retmenler tarafndan yetitirildik.
1948de bir stanbul Teknik niversiteli olarak, ilk stajm yapmak
frsat knca, kapsn aldm Karayollarndan beni Anado-
lunun en uzak blgesine gndermelerini istemi, oraya varnca da
en uzak ubede almak istemitim. Bylece, Diyarbakr blgesi-
nin Van ubesine gnderilmi mhendis aabeylerimle Van-Hak-
kari Devlet Yolunun, Zap ay kenarndan geecek yeni gzerg-
hnn ilk kazklarn akmakla uramtm. O yl hkmet Do-
uyu Kalkndrma Programn ilan etmiti. Yannda altm
mhendisler, bu amala oraya gnderilmiti. Kaldklar adrda
tek battaniye ile yattklar iin, sabahlar souktan ayaa kalkamaz-
lar, ift battaniye ile gelen benim, yataktan kalkp battaniyelerimi
Anlamak, yaratmak ve retmek
ZZETTN SLER
onlarn stne paylatrmam beklerlerdi. Btn snf arkadala-
rm gibi ben de, mezun olduktan sonra, adrda veya antiye bara-
kalarnda yaadm; stelik, memleketimiz iin bir eyler yarattm
inanc ile mutlu oldum. 1958 ylnda, Karayollarnn Kzlcaha-
mam antiyesindeki mhendisleri iin buzdolab alndn du-
yunca, bu israfla Devleti batrrz, diyenlerin iinde ben de var-
dm. Tek kuruun kt harcanmamas iin, her trl zveriye ha-
zrdk.
O gnlerde, nemli mhendislik ilerini, yabanc mteahhitler ve
yabanc mhendisler yapard. Basit bina ilerinde bile, bize gz-
lemcilik veya raklk derdi. Adm adm onlarn ilerini devral-
dk. 1973de naat Mhendisleri Odas Bakan olarak, brakn
asma kpry Trk mhendisleri yapsn, dediimde, kendi mes-
lektalarm dahil, ok kiiden byk tepki almtm. Gnler geti,
1980lerde Trk mhendisleri, ikinci asma kprde ortak alt-
lar; nc asma kprye tek balarna teklif verdiler; 1990larda,
Trk mhendisleri, dnyann en ileri teknolojilerini kullanarak,
dnya piyasalarnda i yrttler.
Yukardaki anlattklarm yeniden hatrlaynca, duygulanyorum,
gzlerim yaaryor. Bizler destanms bir hikayenin kahramanlar
olmuuz.
Bizler, hemen hepimiz, mutlu aileler kurduk, elerimize sayg ve
sevgi ile bal kaldk; ocuklarmza zverili ve efkatli birer baba
olmay baardk. niversite yllarmzda, bu neticeyi almak, rya-
larmza girdiinde bile kuku ile karladmz bir mitti. Artk,
kendimiz iin daha fazla bir ey isteyebilecek durumda deiliz. Ba-
balarmz kendi hayatlarn yaayarak mrlerini bitirdiler; ocuk-
larmz da kendi yaamlar iinde olacaklar. tesi ayrnt...
zzettin Silier, naat 1951
2002de emekli olup eim Bislayn Bandrmada ina ettii evimi-
ze yerletiimden beri, stanbul Teknik niversitesinin (T) Mas-
lak yerlekesini, her ay, en dk kotlu yerinden (T Etiler Kaps
denen Kanlkavak girii) en yksek kotlu yerine (stanbul Metrosu-
nun yaknda alacak Teknik niversite stasyonu) kadar, yryerek
dolamak yaammn en zevkli anlarndan biri haline geldi. On sekiz
yanda ufak tefek elimsiz bir gen olarak, 1949 ylnda, Tnn
imdiki Gmsuyu yerlekesindeki A500 amfisinde yz akn
yatmla baladm eitilme yolculuum, Tnn imdiki Tak-
la yerlekesinde, beraberlik ve paylamann kuvvetini, bilim ve tek-
nolojinin insanln ciddi zorluklarn yenmedeki nemini, dzenin
ve organize olmann verimli ve bar iinde yaam iin kanlmaz
olduunu bir daha silinmemek zere bilincime yerletirerek devam
etti. Maslak yerlekesinde, yoku yukar ve terleyerek yaptm aylk
yrylerim srasnda mutlulukla izlediim gibi, bu esiz eitim
hl baar ile ve imrenilecek ekilde devam ediyor.
naat Fakltesinin imdiki yerinin hemen batsnda balayan Bal-
taliman Deresinin dar ve derin vadisinde tarihi Kanlkavak suyu
kaynann yanndan geerek dzgn ve tatl eimle trmanan yol,
son iki ylda, salklarna dkn yeni nesil iin, esiz bir eksersiz
yolu olmu. Yolun bitiminde Uzay ve Uak Bilimleri Fakltesinin
subsonic ve supersonic rzgar tnelleri yer alyor. Hemen karda
Tnn yaplmakta olan yeni futbol ve atletizm stadyumu ve az
stnde T kapal Spor Salonu ve gerideki kz renci yurtlar,
siz potansiyel ziyaretiyi, Tdeki beraberlik ve paylamann ha-
rika yapt, yeni Mustafa nan Merkez Ktphanesine getirir. De-
vam ederseniz olimpik ldeki T Kapal Yzme Havuzuna,
modern teknolojinin harikas olan Uydu Gzlemlerini Deerlen-
dirme Binasna ve ona bal uydu iletiim antenine, Gemi naat
Fakltesi bina ve laboratuarlar yanndan beraberlik ve paylama-
nn dier rneklerinin bulunduu Glet renci Yurtlar ile orta-
larndaki her zaman hizmette olan renci kantinine varrsnz.
Buradan istediiniz ekilde hazrlanabilen kumanyanz satn alp
esiz manzaral Glette doa ile ba baa piknik yapabilirsiniz. De-
vam ederseniz orman iindeki toprak yoldan yine beraberlik ve
paylamann T felsefesi ile eitimi ana, ilk ve orta retime uzat-
t okullara ve Enerji Enstitsne gidersiniz. Bakaca, Mustafa
nan Ktphanesi yanndan, isterseniz Elektrik Fakltesi komu-
luunda genlerle beraber bir eyler yemek iin 75. Yl renci lo-
kali kantinlerine uradktan sonra Elektrik ve Maden Faklteleri
kompleksine, oradan da Sleyman Demirel Kltr Merkezine
(SDKM) urayp sper menl ve servisli Petek lokantasnda
zevkli bir le yemei yiyebilirsiniz. Bilmelisiniz ki SDKM de bera-
berlik ve paylamann gzel bir rneidir. Buradan yerlekenin en
yksek yerindeki, niversitede dzen, verimlilik, bileenler arasn-
da ahenkli almay ve en mhimi, her anlamda ehirde, lkede ve
dnyada Tye gveni temsil eden T Rektrl ve onun yeni
binasn ziyaret edip, ok yaknda alacak olan stanbul Metrosu
Teknik niversite stasyonunda gzel ve esiz stanbulun dier
noktalarna sratle ulaabilirsiniz.
Sevgili snf arkadam ark Tarann her zaman dedii gibi gzel
ve faydal eylere sahip kmak gerekir. Sahip klmayan gzel bir
Kurumsallama, dayanma ve T
ENOL UTKU
niversiteye olabilecek ktlklerle baarl ekilde mcadele et-
mi olan sayn eski Rektr Glsn Salamer bunu gayet iyi bilir.
Ben btn T ailesinin niversitemize sahip kp onun dnya-
nn sayl niversiteleri arasna girme potansiyelini her frsatta art-
trmaya alacandan eminim.
Aklmdan geenleri, Cumhuriyet gazetesinin gen yazarlarndan Sa-
yn Mustafa Balbayn (bence soyad Bal-Bay olmal) 2007 ilkbaha-
rnda, Tandoan ve alayan Mitinglerinden nce, Bandrmadaki
Cumok Toplantsnda anlatt gzel hikaye ile bitireceim.
Bayburt civarndan elli kadar kyl ehirde toplanp beraberce
Gmhaneye al verie giderler. Aldklarn yklenip Bayburta
dnerken yksek dalarda silahl kii tarafndan soyulurlar. El-
leri bo olarak Bayburta dndklerinde, ehirli hayrola, niye eli
bo geldiniz? diye sorar. Dada ekya bizi soydu der kyl-
ler. Nasl? sorusuna yant onlar kii beraberdi, biz ise elli ki-
i yalnzdk olur.
Yeni Mustafa nan Ktphanesinin, stanbula Trkiyeye, dnya-
ya ve bilhassa ondan yararlanacak btn Tllerle, Tde ei-
tim gren ve grecek btn kuaklara hayrl ve faydal olmasn
dilerim.
enol Utku, naat 1954
Maslak yerlekesinde bir gezinti: stte Sleyman Demirel Kltr Merkezi, altta T Gleti,
Rektrlk binas, Teknoyol
Yksek Mhendis Mektebine giriimden, T mezunu olup bu-
gnlere gelite 60 yl aan bir zaman gemesine ramen halen
kendimi bir T mensubu olarak niversitenin iinde addediyo-
rum. Mesleki faaliyetimin ok youn olmasna ramen Tnn
vakflar ve dernekleri ile ilgimi zamanmn elverdii nispette de-
vam ettiriyorum. T atlm programna maddi ve manevi destek-
lerim srmektedir. Bu meyanda merhum Profesr Dr. Mustafa
nan Merkez Ktphanesinin al dolaysyla orta bulundu-
um Trk Ytong A.nin bu konudaki katks da bulunmaktadr.
Sedat rndl, naat 1946
(Bu yaz T, Haberler 2000, say 61, Mezunlarmzn Dilinden sayfasndan aln-
mtr.)
Tl olmak bir onurdur
SEDAT RNDL
rencileri olan bizleri btn ynlerimizle tanyan, ender de olsa
yrngesinden km baz davranlarmza sevgi ve efkatle yn
veren, bilim adaml yannda engin kltr ile gnllerimize hay-
ranlk lsnde taht kurmu Prof. Dr. Mustafa nan; hayatlarm-
za, kimliklerimize yn verdin. Beyin hcrelerimize mhendislik
mesleinin temellerini attn.
rencileri olmakla gurur duyan biz mezunlarn hocalarna olan
borlarnn kk bir blmn demek amacyla tamamladkla-
r Mustafa nan Ktphanesinde, bugnn rencileri esiz hoca-
mz rnek alacaklar, ona ulamaya alacaklar.
Elimizde zamansz yitirdiimiz rencilerinden Y. Mh. Ouz
Atayn hocamzn hayatn konu alan Bir Bilim Adamnn Roma-
n eserinin yirmi drdnc basks var.
Nobelli yaptlarn dahi ulaamad bu olaanst ilgi phesiz
toplumumuzun rnek bir bilim adamnn kiiliine duyduu me-
rak, saygy yanstyor. Gelimi toplumlarda dahi benzerine ok
ender rastlanan bu ilgi ve merak grsel yayn yoluyla eitim alan-
na yanstmak hocamzn kiiliini ve reticiliini yeni kuaklara
tayarak lmszletirecektir.
Vakfmzda grevli olduum dnemde, tannm bir film yapmc-
s, Ouz Atayn kitabndan ok etkilendiinden bahisle hocamzn
hayatn beyaz perdeye yanstacak bir film iin senaryo dahil btn
almalarn son aamaya geldiini belirterek, ibirlii yapmak
amacyla bavuruda bulundu.
n hazrlklar inceledik. Olduka ciddi bir alma yapldn
grdk. ekimlerin bir blmnn niversitemiz ortamnda ya-
plmas planlanmt. Ayrca ksa pasajlarda hocamzn yakn arka-
dalarna, rencilerine de yer verilmiti.
Vakfmz bu teklifi bata niversite ynetimi olmak zere vakf,
dernek gibi yan kurulularmza iletti. Anadolumuzun barndan
km, bilim snrlarn am, incelemeleri ile Din ve lim, Dil ve
Matematik, dare ve Matematik, nsan ve Otomat, Nefis Kontro-
l vb. gibi toplum ve kltr konularna da ynelebilmi hocamz
konu alan grsel yapt giriimi phesiz ki gen katmanlara sanal
ortamda hocalk yapma ilevini de stlenecek bir nitelik tamak-
tayd.
Bu lde duygusal yn de olan proje iin yaptmz yazl ba-
vuru, zlerek belirtelim ki, niversite ynetimince el yazs notu
eliinde gereksiz szc ile iade edildi. Proje imdilik diye-
lim baarszlkla sonuland.
Giriim aamasnda baarszlkla sonulanm bu ve benzeri pro-
jelere verdiimiz bir rnekle yetinip, iletiim eksikliinin yaratt
ve yarataca olumsuzluklara olanak tanmamak amacyla niver-
sitemizde kurumsallamann gerekletirilmesi iin kapsaml
bir almann balatldn mjdeli bir haber olarak duyurmak
isterim. Kurumsallam bir ynetim yapsna ulamak iin ni-
Mustafa nan Ktphanesi ve
kurumsallamayla ilgili dnceler
ORHAN YAVUZ
versite ynetiminin balatm olduu almalar bu konuda hakl
bir ne sahip Prof. Dr. Haluk Erkut hocann ynetimi altnda
niversite-mezun ibirlii ile devam ediyor. Her toplantda kat-
lm gittike artyor. Katlanlarn heyecan ve kararll mitlerimi-
zi glendiriyor.
Bu toplantlarda bir kurumun gelimesine engel saylabilecek her
trl uygulama, alkanlk, olumsuz kiisel amalar ve reflekslerin,
bilimsel tabiri ile tehdit olarak adlandrldn reniyoruz. Ku-
rumsallamann gerekletirilmesi bu tehdit unsurlarnn orta-
dan kaldrlmas ve yenilmesi iin alnacak nlemler, almalarn
odanda yer alyor.
Kurumsallama almalarnda i stnlkler blmnn
mevcut mezunlarn yaratt potansiyel bal, niversitemizin
mezunlarndan pek ok alanda ilgi beklediini vurgulamaktadr.
Bu beklentinin, mezunlarn bir kurusallam yap iinde ve birlik-
te niversitelerine sahip kmalar ile karlanabileceinden kuku
duymamak gerekir. Bu dncelerle; niversitemizin bu kapsaml
almalarna paralel olarak, vakf, dernek gibi mezun kurumlar-
nn da niversitelerine destek olabilmek iin kurumsallama al-
malarna katlmalarn, hangi etkenler ortamnda olutuunu an-
layamadmz, niversiteleri ile yarg sistemine kadar ulam olan
ilkelerden yoksun maddi faktrlerin yer ald anlamazlklara, bir
kardelik anlay iinde son verilmesini dileyerek bir neride bu-
lunmak istiyorum.
Bilindii gibi katmanlar arasndaki ilikilerin yaamsal nemde ol-
duu kurumlarda, bu ilikileri dzenleyecek olan kurallar, rnein
Aile Anayasas, irket Anayasas adlar altnda yer almaktadr.
Bu rneklerden hareketle niversitemizin de ynetim, renci,
mezun, yan kurumlar arasndaki ilikileri, yardmlamay dzenle-
yerek, karlkl sevgi ve saygyla pekitirecek, disiplinleri sergileye-
cek tabiri caiz ise bir T Anayasasna her zamandan daha fazla
gereksinim duyulmas gerektii dncesiyle bu ynde bir yapla-
mann kurumsallama almalarnda gndeme alnmasn neri-
yorum.
Mustafa nan Ktphanesi konusunda niversitemiz ynetimi biz
mezunlarndan ilgi istedi. Tamamlanmam yapnn imece usuly-
le sonulandrlmas amaland. Balar simgeleyen isimlere ge-
reksinim duyulunca niversitemiz 1. snfndaki rencilii dne-
minde vefat eden kardeim Ekrem Yavuzun adnn kitapln uy-
gun grlecek bir yerinde yer almasnn daha anlaml olacan
dndm.
Mzik alannda olaanst denilebilecek lde yetenee sahip
1511 numaral T rencisi kardeim Ekrem Yavuz mzik eiti-
mine ynelmek isterdi. Konservatuara da kabul edilmiti. Mhen-
dislii tercih etti. Tanrnn rahmeti zerinde olsun.
Bana bu duygu ve grlerimi aklama frsat veren Sayn Rekt-
rmz Prof. Dr. Karadoana teekkr ederken yazm hocam
Prof. Dr. Mustafa nann 1964 ylnda yapt bir syleisinden al-
dm aadaki lkle sonlandrarak hocama rahmetler diliyo-
rum. Nur iinde yatsn.
Akl ve hikmet hareketlerimizin ruhlar olsun
Kuvvet onu tamamlasn
Gzellik onu sslesin.
(Mustafa nan, 03.05.1964)
Orhan Yavuz, naat 1949
Mustafa nan Ktphanesinden gece ve gndz manzaralar
3. BLM
Bilgiye ve birliktelie
gnl verenler
FEYZ AKKAYA n32
Yksek Mhendis Feyzi Akkaya 23 Aralk
1907de Osmanl Paalarndan Tatar Osman
Paann torunu olarak stanbul skdarda
domutur. 1926da girdii stanbul Yksek
Mhendis Mektebinden 1932 Hazirannda
naat Yksek Mhendisi olarak birincilikle mezun olmutur.
Tde naat Mhendisliinde okurken tand snf arkada
Sezai Trke ile aralarndaki dostluk, 1998de Sezai Trke lene
kadar mr boyu srecek fikir ve i ortaklna dnmtr.
1932-1935 yllar arasnda Feyzi Akkaya Bayndrlk Bakanlnda
bir sre altktan sonra ilk askerliini yapmtr. 1934de Sezai
Trke zamann tannm mteahhitlerinden Sadk Diri-Halit Kp-
rc naat Kolektif irketinde alrken 1935de Feyzi Akkaya
da ayn firmaya Teknik Bro Mhendisi ve antiye efi olarak gir-
mitir. 1938lerde her ikisi ortak olarak ayn firmaya taeronluk
yapmaya balamlardr.
1943 ylnda Feyzi Akkaya ikinci askerliini yaptktan sonra isim-
lerinin ba harflerini kullanarak ST-FA naat Mteahhitlii un-
vann almlar ve 1976da kurulan ve zaman iinde ats altnda
43 irket toplayan STFA Holdingin de temelini atmlardr.
1943-1973 dneminde, yurt sathna yaygn eitli kpr, iskele,
liman, baraj, tnel ve yksek gerilim hatlar Sezai Trke-Feyzi
Akkaya tarafndan ina edilmitir. Bu faaliyetlere rnek olarak:
1- Sivas-Erzurum demiryollar kprleri,
2- Kuadas, Bartn ve Ereli limanlar,
3- Kadnck hidro-elektrik santraln saymak mmkndr.
Sezai Trke ve Feyzi Akkayann Trk mteahhitlerine en nemli
katks, o tarihlerde Trkiyede genellikle yabanc firmalar eliyle
yaptrlan ar inaat sektrnn yerli mteahhitlerimize alma-
sdr. kinci nemli katk da yurtdna giden ilk mteahhitler ola-
rak Trk mteahhitlerine yabanc lke kaplarn amak olmutur.
Sonralar, STFA adyla bilinen Sezai Trke, Feyzi Akkaya ortakl-
hzla, yaptklar ilerdeki yksek kalite, taahht ettikleri her ii
mutlaka zamanndan nce bitirmeleri, modern teknoloji ve usul-
leri hzla Trkiyeye getirmeleri, mhendislik bilimleri dallarnda
zellikle inaat kesiminde literatre geen yeni usuller, makine-
ler, prosesler bulmalar ile dikkati ekmitir.
Firma faaliyetlerini nceleri kpr inaatlar ve temel kazklar ih-
tisas alanlarnda younlatrm, sonraki yllarda ar inaat sa-
halarna, liman inaatlarna, temel kazklar stndeki derin su ti-
pi iskelelere, anahtar teslim endstri tesislerine ve enerji nakil
hatlar inaatlarna girmitir. STFAnn tamamlad her byk i-
te bir teknik ve bilimsel orijinalite vardr. Trkiyenin 1940-1960
dnemindeki bayndrlk hamlesinde STFAnn ve zellikle Feyzi
Akkayann stn teknik yeteneklerinin nemli bir yeri vardr.
rnein, Feyzi Akkaya, Erzincan demiryolu inaatnda 44 nolu
kprye keman telleri balayp la sesine akort ederek elik ele-
manlarnn fazla gerilip gerilmediini izlemesi, bugn ayn i iin
kullanlan Meihak Gaugelerin ilk habercisiydi. Zemin inceleme
sondajlar ve kazk aklmas ile ilgilenmeye balaynca Zorluk
Emsalini ortaya atm ve uzun yllar baar ile kullanlan ve kazk
boyunun pratik olarak ve byk bir isabetle tayinini salayan bir
yntem oluturmutur.
Sezai Trke - Feyzi Akkaya ikilisi, i hayatlar boyunca mhen-
dislik sektrnde 500n zerinde yeni bulu getirdiler. Bu bulu-
larn bir ksm mhendislik literatrne geti, bazlar ise Trk te-
zi olarak tannd.
109 BLGYE VE BRLKTELE GNL VERENLER
adlar salonlara verilen balar
Memleket ekonomisinin zor duruma dmeye balad 1970 y-
larnda, geni ve tecrbeli personel kadrosu ile makine parkndan
oluan potansiyeli atl brakmamak ve memleket ekonomisine de
katkda bulunmak amac ile d lkelere almann kanlmaz ol-
duunu grdler ve 1972 ylnda Libyada Trablus Liman naat
halesine katldlar ve byk uralar sonunda 1973 banda ilk
yurtd szlemesini imzaladlar. Bylece inaat sektrmzn
yurt dna almasnda, bir nclk vazifesini de yerine getirdi-
ler. Bu tarihten sonra, Libya, Suudi Arabistan, ran ve Tunusta
nemli iler aldlar.
1970-1980 arasnda yurtdnda alnan iler arasnda Libyada
Trablus Liman 1+2, Tobruk Liman, Sidi Belal Liman, Fiat kamyon
ve otobs fabrikas, Misurata liman; Suudi Arabistanda Mekke
yresinde toplam 10 bin metre uzunlukta eitli tneller, Yanbu
skelesi, Kassm imento Fabrikas montaj ve iletmesi saylabilir.
1982den sonra STFA Grubu dikkatleri yeniden Trkiyeye evire-
rek kinci Boaz Kprs ve evre yollar, Orhaneli Termik Santra-
li, Hali Tnelleri, Galata Kprs gibi ok nemli konularda tek-
nik yeteneini Trkiyenin hizmetine sunmutur.
stanbul Teknik niversitesi mhendislik bilimlerine yapt b-
yk katklar, modern teknolojinin lkemize getirilmesi, Trk Tek-
nolojisinin da tantlmas ve bylece, teknik ve ekonomik gc-
mz uluslararas sahaya almasnda stn hizmetlerini takdir
ederek Feyzi Akkayaya 25 Mart 1976 tarihinde Doktor unvan-
n vermitir. Benzer ekilde, 17 Haziran 1989 tarihinde Boazii
niversitesi tarafndan Fahri Doktor unvan tevcih edilmitir.
Trkiyede ilk defa Devlet stn Hizmet Madalyas 18 Nisan
1990da Sezai Trke ve Feyzi Akkayaya verilmitir.
Feyzi Akkaya Paris Eyfel Kulesinin 100.Yl Kutlama Trenine Trk
mhendisliini temsil ederek katlmtr.
Feyzi Akkayann engin mhendislik birikimini gen kuaklara
nakleden antiye El Kitab ad altnda yaynlanan 11 ciltlik seri
eseri ve mrmzn Kilometre Talar ad altnda yaynlanan
STFAnn Hikayesini kaleme ald bir kitab da bulunmaktadr.
Sosyal Hizmetler alannda ise yurdun iyi yetimi teknik eleman-
lara olan ihtiyacna katkda bulunmak amac ile Feyzi Akkaya
1978 ylnda Feyzi Akkaya Temel Eitim Vakfn kurarak servetinin
tamamna yakn bir ksmn bu vakfa balamtr.
Bu vakf, orta dereceli teknik okullarda eitim grenlere karlk-
sz burs temin etmektedir. Vakfn kurulduu 1978 ylndan bug-
ne kadar, yaklak 50 bin renciye burs verilmitir. Vakf ayrca
biri Bayramolunda, dieri Malazgirtde olmak zere iki endstri
meslek lisesi ina edip, donatarak, Milli Eitime devretmitir.
ERSN ARIOLU n63
LK ARIOLUn63
lk Arolu: Orta retimdeki rencilik yllarnda ideali olan s-
tanbul Teknik niversitesi naat Fakltesi Betonarme Bl-
mnden tek kz inaat yksek mhendisi olarak 1963 ylnda me-
zun olmutur. Ksa bir sre devam eden Bayndrlk Bakanl Ya-
p mar lerindeki grevinde pek ok okul ve hastane projeleri-
ne imza atmtr. Daha sonra Yap Merkezinde mhendislik pro-
jelerinde grev almtr.
1965 ylnda faaliyete geen Yap Merkezi Beton Laboratuarn ku-
rarak, Kalite Kontrol ve Beton Karm Tasarm zerinde uzman-
lamtr. Laboratuar almalar ile balayan kalite yolculuu, Ya-
p Merkezi Grubu irketlerinden YM Prefabrikasyon A..nin Tr-
kiyedeki inaat sektrnde, gruba ait olan Irmak Okullarnn da
eitim alannda ilk ISO 9001 belgelerini almasyla devam etmitir.
Proje ve irket ynetim kademelerindeki tm sorumluluklarnda
Kalite Ynetimini n planda tutmutur. Grubun inaat, prefab-
rikasyon, konut ve eitim konularnda faaliyet gsteren irketle-
rinde Ynetim Kurulu yesidir. Beton, kalite, ynetim ve eitim
konularnda eitli tebli ve makaleleri yaynlanmtr. Dr. Ersin
Arolu ile 1966 ylnda evlenen lk Arolu erkek ve bir kz
ocuk sahibidir.
MIT mezunu olan byk olu dnda dier iki olu T mezunu-
dur. stanbul Teknik niversiteli olmann ayrcaln tm yaa-
mnda hissetmitir ve halen de hissetmektedir.
2007de T Mezunlar Topluluunun birleiminde grev almtr.
T Mezunlar Kurulunun Yrtme Kurulu Bakanl grevini ifa
etmektedir.
Dr. Ersin Arolu: 1940da stanbulda doan Ersin Arolu, 1963
ylnda stanbul Teknik niversitesi naat Fakltesinden naat
Yksek Mhendisi olarak mezun olmutur. 1969 ylna kadar ayn
fakltenin yap statii krssnde asistan olarak akademik haya-
tn srdrmtr.
1965 ylnda Yap Merkezi naat ve Sanayi A..ni kurmu ve
1969dan Kasm 2002 ylnda milletvekili seilene kadar YM Gru-
bunun bakanln yapmtr. Halen Yap Merkezi Grubu Onursal
Bakandr.
Ynetim Kurulu Bakan olarak Ersin Arolu, aratrma ve geli-
tirme, mhendislik, tasarm ve mavirlik, genel inaat mteah-
hitlii, eitim ve sanayi alanlarnda faal, 10u ulusal ve ikisi ulus-
lararas kurulu olmak zere 12 irketi ynetmitir.
Ersin Arolunun uzmanlk sahalar inaat mhendislii, beton
teknolojileri, inaat metotlar, ulam sistemleri, deprem mhen-
dislii, yaplarn tamir ve glendirilmesinden olumaktadr. Y-
netim uzmanl ise proje gelitirme, finansman, projelerde yat-
rm-uygulama ve inaat mhendisliinde katma deer yaratm
sahalarndadr.
Ersin Arolunun muhtelif yerli ve uluslararas teknik dergilerde
80den fazla makalesi yaynlanm olup, Yapsal Dinamikler konu-
lu bir de kitab vardr.
Ersin Arolu, eitli alanlardaki katklar dolaysyla nianlar ve
zel beratlarla takdir edilmi ve Fahri Doktor Derecesi ile taltif
olunmutur. 1995-2002 dneminde stanbul Bilim Merkezi Vak-
fnn Bakanln yapmtr. 1996da Slovenya Cumhuriyetinin s-
tanbul Fahri Konsolosu olarak atanmtr. 1997de Uluslararas
Kriz Gurubunun Ynetim Kuruluna girmitir. 1997de Marmara
niversitesi Mhendislik Fakltesi, inaat mhendisliinde kali-
te gelitirilmesi ve Trkiyede bilim merkezleri fikrinin tevikinde
gsterdii liderlik dolaysyla Fahri Doktor nian ile dllendiril-
mitir. Kasm 2002de Cumhuriyet Halk Partisinden stanbulu
temsilen TBMMne milletvekili olarak seilmitir.
Aroluna 2004de Slovenya Cumhurbakan tarafndan, Sloven-
ya-Trkiye arasnda ekonomik ibirliini gelimesine deerli hiz-
metlerinin takdiri olarak, yabanclara verilen en itibarl Silver
Honorary Order of the Republic of Slovenia nian verilmitir.
Mhendis olarak ald en son dl; El Mek Nimir Kprsnn
yapm ile ilgili olarak Sudan Cumhurbakan Omar Hassan Ah-
med Albasheer tarafndan kendisine takdim edilen Devlet nia-
ndr.
Yap Merkezinin yks: Yap Merkezi Eyll 1965te Ersin Aro-
lu ve Kksal Anadol tarafndan kurulmutur. Kurulu amac o gn-
ler iin hayli nc saylacak iki motto ile zetlenmitir:
Yapda Bilim
Toplumumuza ve amza Sorumluyuz.
lk ii Galata Kulesi Restorasyon Projesidir. Balangta bir yan-
dan eitli binalar, ulam yaplar, kavak zmleri ve otopark
tasarmlar yaplrken dier yandan beton, betonarme ve deprem
konusunda aratrma projeleri gelitirilmi; tebli, makale ve ki-
taplar yazlmtr. 1986da genel mteahhitlik hizmetleri balatl-
m, arkasndan prefabrikasyon ve ngerme-ardgerme teknoloji-
leri ile desteklenmitir.
1975 ylnda Stleme Tren stasyonu ve Viyadklerinin
projelendirilmesi ile retilen Rayl Sistem bilgi birikimi,
1989da stanbul Hafif Metrosunun anahtar teslimi iini dour-
mu ve kurumun nnde yeni bir uzmanlk alan almtr.
Bugn stanbulda alan rayl sistemlerin ou Yap Merkezi ta-
rafndan ina edilmitir.
zmir Metrosu, Eskiehir ve Kayseri Rayl Sistemleri, Taksim-T-
nel Nostaljik Tramvay, Konya ve Antalya Tramvay Yap Merke-
zinin anahtar teslimi projelerinden rneklerdir. UITP Uluslararas
Toplu Tan Birliinin 2004 Dnya Rayl Sistem dl, Yap Mer-
kezinin Estram (Eskiehir Rayl Sistemi) projesiyle Trkiyeye ve-
rilmitir.
Bugn ray teknolojileri ve sinyalizasyon konusunda da Yap Mer-
kezi dnya markas olma yolundadr. Dubai Metrosu ve Cezayir
Rayl Sistem projeleri devam etmekte olan uluslararas projeler-
dir. Ankara-Konya Hzl Tren Projesi de rayl sistem deneyiminin
yeni halkas olacaktr.
2005te yeni bir uzmanlk alan kprler olarak seilmi ve Su-
dan-Hartumda El Mek Nimir Kprs baaryla tamamlanmtr.
Grup irketleri olarak CTP boru reten Subor ve eitim sektrn-
de Irmak Okullar da kendi alanlarndaki zgn faaliyetlerini sr-
drmektedirler.
Ar-Ge Blm 7 gnlk beton dayanmn 2346 kgf/cm
2
ye ula-
trm ve k geiren betonu retmitir.
Yap Merkezi tm retimlerinde daima Trkiyenin kalknmasn,
dnya uygarlnn gelimesini, insan mutluluunu, alanlar-
nn ve mterilerinin memnuniyetini n planda tutmay ilke edin-
mitir. Ald her ii zamannda, btesinde ve kalite deerleri
iinde bitirmitir.
Yap Merkezi; bilgi birikimine, bilgi ilemeye ve teknoloji gelitir-
meye zel nem vermektedir. Mhendislik baarlar yurt ii ve
yurt d bilimsel evreler ve i yapt kurumlar ya da devletler
tarafndan dllendirilmitir.
Mutluluk ina ederek mutlu oluruz.
Yap Merkezinin faaliyetlerinden rnekler: Kprler ve rayl sistemler
BLENT DEMRENn45 (TRK YTONG)
14 Eyll 1923 tarihinde stanbulda domutur. lk, orta ve lise -
renimini Kadky, St. Joseph Lisesinde tamamladktan sonra
1940ta 6 yllk Yksek Mhendis Mektebinin giri ve birinci snf
imtihanlarn baaryla vererek, dorudan 2. snfa kabul edilmi-
tir. Bu tarihten sonra kurulan T, naat Fakltesinin 5 yllk ilk
mezunlarndan olarak, Haziran 1945 tarihinde, naat Yksek M-
hendisi diplomasn almtr.
hayatna, Cumhuriyet dneminin ilk demiryolu mteahhitlerin-
den olan babas Yk. Mh. Ahmet Sait Demirenin yannda bala-
yarak, Maltepe betonarme iskelesi, Zonguldak-Balksk demir
kprs, Kozlu Kmr iletmeleri elik konstrksiyonlar, Kara-
bk fabrikalar temel inaatlar, Devrek-Dorukhan karayolu ve
kprleri, Kokaksu-Bartn karayolu, Ankara kanalizasyonu, stan-
bul Hilton oteli inaat taahhtlerinde, antiye mhendisi, anti-
ye efi, yetkili temsilci ve ortak mteahhit olarak almtr
(1945-1955).
Memleketimizde ivi, imento gibi en mbrem inaat malzemele-
rinin henz ithal edildii bir dnemde, Yunanl bir sanayicinin te-
ebbs ile Mmtaz Taylan ve Trkiye Sanayi Kalknma Bankas
itiraki ile kurulan, Trk Demir Dkm Fabrikalar inaatn B. De-
miren deruhte etmi ve Alman Hilden Lisans ve bilahare Vehbi
Koun da itirakiyle, lkemizde ilk olarak Dkm Radyatr reti-
mi 1956da gerekletirilmitir.
1953 ylnda antiye ef yardmcl yapt Hilton Oteli inaat s-
rasnda temelde tesadfen kan teknik bir sorun ve bu sorunu
zmek iin yaplan teknik aratrmalar Blent Demireni, bugn
btn dnyada ok nemli olan enerji konusunda, tasarruf sala-
yc bir malzeme olarak ortaya kan Ytong ile karlatrmtr. s-
tanbul Teknik niversitesi laboratuarlarnda hocalarmz Rfat Ya-
rar ve Bekir Postac ile yapt almalar sonunda, bugn drt
fabrika ile lkeye saladklar kazancn 6 milyar $ mertebesine
ulam bulunduunu sylenebilir.
Yapt incelemelerle Blent Demiren, mar ve skan Bakanl
dlne layk grlmtr. Gazbeton ve s yaltmna dair aratr-
ma ve yaynlar, DIN normlarnn lkemizde tatbiki ve TSE Gazbe-
ton Standartlarnn tanzimi ile Konutlarda Enerji Tasarrufu konu-
lar, almalarnn esasn tekil etmitir.
Daha sonra nn Bakanlndaki Bakanlar Kuruluna, Blent De-
mirenin verdii zel bir birifing neticesi 19.12.1963 tarih 6/2516
sayl Bakanlar Kurulu kararyla Trk Ytong Sanayi A. Pendik fab-
rikas kurularak, Trkiye imtiyaz alnan Ytong adndaki ada
malzemenin retilmesine 1965te balanmtr.
Bu arada stanbul, Kocaeli, Tekirda, Antalya, Gaziantep olmak
zere, memleketin be merkezinde kurulan Ytong fabrikalarndan
2008 ylna kadar 14 milyon m
3
Ytong retilmi ve duvar, deme
ve at malzemesi olarak kullanma arz edilmitir. Yaklak 500
bin konutun yaplm olduu bu miktar Ytong ile, enerji tasarru-
fundan dolay, memleketin dviz kazanc 6,5 milyar $ seviyesine
ulamtr ve bu mebla her yl yaklak olarak 150 milyon $ art-
maktadr.
Blent Demiren, merkezi Ankarada bulunan Trk Gazbeton re-
ticileri Birliinin (TGB) 1990 ylnda kurulmasnda nclk ve
Bakanlk grevini yapmtr. Ayrca srarl takipler neticesi, mem-
leketimiz Avrupa Birliine dahil olmad halde, Trk Ytong ve
Trk Ytongun kurduu Trk Gazbeton reticileri Birlii (TGB),
(EAACA) Avrupa Gazbeton reticileri Birliine ye olarak kabul
edilmitir. (1993)
Daha sonra (1998-2001) 2 dnem sresince B. Demiren, merkezi
Brkselde bulunan EAACA (Avrupa Gazbeton reticileri Birlii)
Bakanlna seilmi ve bakanl sresinde, EAACA statsn-
de nemli deiiklikler yaptrmtr.
Blent Demiren, halen ynetim kurulu bakan bulunduu Ytong
irketinden baka, Trk Demir Dkm Fabrikalarnn kurucu or-
tadr. Ayrca 1976da Sifa ve Polylen irketleri ortaklnda bu-
lunmu ve bir mddet bakanln da deruhte etmitir.
Blent Demiren 1985te Nixdorf Computer (bilahare Siemens Nix-
dorf ) Alman irketi ile yar yarya Trk Nixdorf Bilgisayar irketi-
nin kurulmasn salamtr ve bakanl srasnda, Banka-
snn ve Maliye Bakanlnn bilgisayarl reorganizasyonlar ya-
plmtr.
Halen, birok Alman firmasnn Trkiye temsilcisi olan Taylan Et-
ker ve Demiren Holding aile irketlerinin de Ynetim Kurulu Ba-
kandr.
Blent Demiren Trk-Alman ilikilerine yapt katklar dolaysy-
la Federal Alman Devlati Liyakat Nian ile dllendirilmitir
(1998).
TMMOB naat Mhendisleri Odas, Rotary, Golf, Moda Deniz ve
Byk kulplerin de yesi olan Blent Demiren, Franszca, Al-
manca ve ngilizce bilmektedir.
Perihan Demiren ile evli ve 2 ocuu, 3 torunu vardr. Olu, Maki-
ne Yksek Mhendisi Selim Demiren (49), kz Bilgisayar Yksek
Mhendisi Nkhet Demirendir (45).
HSEYN EKREMELGNKAN Mak48
Hseyin Ekrem Elginkan, 31 Mays 1924 tarihinde zmirde dodu.
Lise tahsilini 1942 ylnda zmir nn Lisesinde tamamlad. 1948
ylnda stanbul Teknik niversitesinden Makine Yksek Mhendi-
si olarak mezun oldu.
Trk sanayiine hizmet veren birok i dalnda ilk retimi yapmann
gururunu tayan Elginkan Topluluunun temeli, 1950 ylnda Ek-
rem Elginkan Mhendislik Brosu ile atld.
1957 ylnda, Ahmet Elginkan ile oullar Ekrem ve Cahit Elginkan
tarafndan, isimlerinin ba harflerinden oluan E.C.A. Presdkm
Sanayii Limited irketi ad ile sanayiye ynelen topluluk, shhi te-
sisat armatrleri retimine balad. Kurduu fabrikalarla Trk sa-
nayiinde pek ok atlma nclk etti.
Trk sanayiinin en kkl topluluklarndan birini yaratan Elginkan ai-
lesi, yarm asrlk irket kltrnn daha ilk yllarnda ok nemli bir
karar almtr: Vakf kurarak, irketlerden elde edilecek gelirlerle
Trk insannn eitimine ve kltrel gelimesine katk salamak. Bu
amala Elginkan ailesinin kurmu olduu sanayi kurulularn ebe-
diletirmek ve Trkiyenin her alanda ada bir anlayla ilerleme-
sine destek olmak amacyla 1985 ylnda Elginkan Vakf kuruldu.
Bugn eitli sektrlerde yaklak 3000 alan ve 19 irketi ile fa-
aliyet gsteren Elginkan Topluluunun kurucusu Hseyin Ekrem
Elginkan 2 Nisan 1999 tarihinde ebediyete intikal etmitir.
Elginkan Vakf, kurucularnn adn yaatmak amacyla, Elginkan
Vakfna intikal eden tm malvarln, Vakfn amalar dorultusun-
da Trkiyenin her alanda ada bir anlayla ilerlemesine destek
olmak iin kullanmaktadr.
Elginkan Vakf lke sanayinin ihtiya duyduu vasfl igcnn ye-
titirilmesine ve bylelikle lke genelinde istihdam imkanlarnn
arttrabilmesine katkda bulunmak amacyla; Manisa, Bolu ve z-
mitte kurduu Mesleki ve Teknik Eitim Merkezlerinde, allarn-
dan bugne kadar 150 bin kiiye verdii cretsiz eitimlerle faali-
yetlerine devam etmektedir.
Ayrca, Milli Eitim Bakanlna balad, zmit Cahit Elginkan
Anadolu Lisesi ve mraniyede iki derslikli Elginkan Vakf Anasnf
binas ile T Maslak kampsnde yaplp T Rektrlne ba-
lanan T Ekrem Elginkan Lisesi, eitim alannda yapt birok fa-
aliyetten bazlardr. Hepsi iki yl iinde gerekletirilen bu okulla-
ra, Eyll 2008de eitime gemesi planlanan Maltepe E.C.A. Elgin-
kan Anadolu Lisesini de eklenecektir.
Bunun dnda Vakf, T, ODT, EGE, ve Boazii niversitele-
rinde renim gren, maddi durumu yetersiz ve baarl lisans -
rencilerine burs imkan salamaktadr.
Vakf, 2006 ylnda ilki gerekletirilen Trk kltr ve teknoloji
alanndaki aratrma, alma ve hizmetleri Trk Kltr Aratr-
ma dl ve Teknoloji dl olmak zere iki dlle destekle-
meye balamtr.
Trk Dil Kurumu ile ibirlii ierisinde Trk Dili ve Edebiyat alann-
daki almalarn desteklenmesi amacyla bu alanda renim g-
ren doktora rencilerine ynelik burs programn uygulamaya
koymutur.
Ayrca, T Rektrlnn Mustafa nan Ktphanesinde Vakfm-
za ihdas edilen salona Hseyin Ekrem Elginkan isminin verilme-
si iin 150.000 YTL bata bulunmutur.
Elginkan Vakf, kurucularnn vasiyet ettii gibi ve kurulu amalar
kapsamnda; Trk insannn eitimine ve kltrel gelimesine katk
salamak, Elginkan Ailesinin kurmu olduu sanayi kurulularn
ebediletirmek ve Trkiyenin her alanda ada bir anlayla ilerle-
mesine destek olmak amacyla faaliyetlerine devam etmektedir.
H. AYDUK KORAY n49
1927 stanbul doumluyum. Baba tarafm Mabeynden Esat
Beye, anne tarafm Prizren ve Erenkyl Albay smail Hakk Beye
dayanr. Babam Bankas mdrlerinden merhum Sait Koray,
Annem merhume Cemile Koraydr.
lk, orta ve lise tahsilimi, zamann koullar ve 2.Dnya Sava
karmaas nedeniyle yedi deiik okulda yaptm. 1944de Ankara
Atatrk Lisesinden mezun olduum iin ok nl retmenleri-
miz oldu.
Tnn Gmsuyu binasnda, naat Fakltesinde ou efsa-
nelemi olan Prof. Mustafa nan, Prof. Cahit Arf gibi hocalarmz
oldu. 1950 ubat dneminde Tden mezun olup derhal askere
gittim. 1951 sonunda terhisimi mteakip Ankarada Metcalfe-Ha-
milton inaat irketinde bro mhendisi olarak almaa bala-
dm. niversite yllarnda ve sonrasnda basketbol oynadm. T
Spor Kulbnn kurucular arasnda yer aldm. T, Fenerbahe,
Harp Okulu takmlarnda oynadm. Trk Mill Takmnda da 26
kez mill oldum.
1952 ylnda Nurcan Trsenle evlendim. Bir kzm ve iki olum ol-
du. Evliliimizi 55 yldr mutlulukla srdryoruz. Damadm Erdo-
an Turgut ve oullarm Murat Koray ve Selim Koray, Koray irket-
lerinin ynetiminde grev yapyorlar. kz ve bir erkek torunum
var.
1953 yl banda Haymil n. Ltd.tinde grev alp zmit ve Anka-
ra antiyelerinde 1956 ylna kadar antiye mhendisi olarak g-
rev yaptm. 1956da kendi ahs firmam kurup serbest olarak a-
lmaya baladm. Bu dnem 1976ya kadar srd ve Ankarann
iddial mimar yaptlarnn yan sra zmir Er E. tesisleri ve Bar-
tn/Amasra NATO tesislerini, skenderun Demir elik Fabrikalar
elikhane ve Haddehanelerini, Adyaman imento Fabrikasn,
Manisa Coca-Cola tesislerini (halen Vestel) mteahhit olarak st-
lenip gerekletirdik. Ankarada iddial mimar yaptlar arasnda
Bankas Genel Mdrlk gkdeleni, DS Genel Mdrlk bina-
s, Ziraat Bankas Genel Mdrlk ilve binalar, Sanayi Bakanl-
binas, Yap Kredi Bankas Kzlay binas, Amerikan Tuslog Bal-
gat Tesisleri, Akbank Yeniehir binas, birok banka ube binala-
T Ekrem Elginkan Lisesi
r, konut ve i merkezleri inaatlar yer ald.
1976 ylnda yakn ve gen mhendis arkadalarmla Koray Yap
A..yi kurduk. Takip eden yllarda yurtiinde, halen T.C. Dileri
Bakanl binas olarak kullanlmakta olan DESYAB Genel M-
drlk Binas, T.imento Sanayi Genel Md. Binas, T.C. Ziraat Ban-
kas Tandoan Genel Md. Binas inaatlarn yaptk. Daha sonra
Zorlu Holding gkdeleni, Yap Kredi Bankas Genel Mdrlk bi-
nas, Demirbank, Finansbank ve SYKB Genel Mdrlk binalarn
yaptk. Ankara T.E.K. Genel Md. Binas ve Milliyet gazetesi tesis-
leri, Yap Kredi Plaza, Sabanc Center gibi i merkezlerinin yan s-
ra Karum Ticaret Merkezi gibi i ve alveri merkezleri, Ankara
Sheraton ve Adana HiltonSA otelleri ve Bebek Eliyeil Villalar,
Vaniky villalar, stanbul-stanbul, Zen Konutlar, Kasaba Projesi
ve Elit Residence gibi lks konut siteleri, Metin Sabanc Spastik
ocuklar Rehabilitasyon Merkezi ve Sabanc niversitesi gibi ei-
tim tesisleri de yapm olduumuz iler arasndadr.
Yurtdnda ise Suudi Arabistann Mekke ehrinde Ajyad-Mekke
Intercontinental Oteli, Rusya Federasyonunda Moskova Vergi Ba-
kanl, Ekonomi Bakanl, Saytay binas, Neftagas, Mlkiyet
Fonu dare Binas ve IKEA Mos Alveri Merkezi gibi nemli pro-
jeler gerekletiren bu firma, zellikle yksek binalarn ve prestij-
li projelerin ntasarmndan anahtar teslimine uzanan yapm s-
recinde yer alan tm hizmetleri tek at altndan verebilen bir ge-
nel mteahhitlik firmas olarak, Trkiyenin inaat sektrnde
nemli bir yer kazand.
1995 ylnda, baz byk bankalarn kurumsal kimlik yenileme a-
lmalar dorultusunda renove etmeleri gereken ubelerinin re-
novasyon ilerini stlenmek zere bir alma grubu oluturduk.
Trkiyenin eitli illerinde ayn anda 750den fazla banka ubesi
renovasyonu ve blge mdrlk binas inaat gerekletiren bu
grup 2003 ylnda kurulan Koray naat A..nin ekirdek kadro-
sunu oluturdu. Bu yeni irketimiz de ihtisaslat renovasyon ve
restorasyon ilerinin haricinde, Evidea, Neo Alveri Merkezi,
Gcek Portville gibi nemli projeler stlendi ve rdnde, rdn
Kralnn himayesi altnda gerekletirilen Kraliyet Akademisinin
yapmn baar ile bitirdi.
1980li yllardan bu yana T Vakf, T. Eitim Vakf, T. Eitim G-
nllleri Vakf, TEMA Vakf kurulularnn Mtevelli Heyetlerinde
yer aldm. Halen TEMA Vakf Ynetim ve cra Kurulu yesiyim.
2007 yl itibariyle Koray Yap A..nin Ynetim Kurulu Bakanl-
n srdryorum.
Hobi olarak kendi teknemle urarm. Yazlar Marsilyadan Girite
kadar olan denizlerde, Bat Akdeniz-Adriyatik-Dou Akdeniz ve
Egeyi ailem ve dostlarm ile defalarca dolatm.
Fenerbahe Spor Kulbnn de 60 yllk yesi ve 70 yllk hara-
retli bir taraftarym.
. ORHAN CALGRAY Mak47
. Orhan calgiray 13 Austos 1922de stanbulda dodu. stan-
bul Erkek Lisesi Fen ubesinden mezun oldu.
1947de T Makine Fakltesinden mezun olduktan sonra, 1948-
1956 aras Smerbank Merinos Ynl Sanayi Messesesinde,
1956-1976 aras Benal Mensicat A..de Teknik Mdr ve Mdr
olarak alt.
Kurmu olduu firmalar tarih srasna gre aada verilmitir.
1960da Yksek Mhendis Orhan calgiray Mmessillik ve M-
avirlik A..
1968de Orimpex Tekstil thalat ve hracat Ticaret A.. (Ticaret)
1971de Oray El rg Ynleri A.. (Ticaret)
1976da Ormo Yn plik Sanayi Ticaret A.. (Sanayi)
1983de Oran Tekstil Sanayi A.. (Sanayi)
1984de Ortops Yn Tarama Sanayi A.. (Sanayi)
2003de Nako El rg Ynleri Ticaret A..yi satn ald. (Ticaret)
2003 2006 yllar arasnda retim irketlerini tek isim altnda
birletirerek d pazarlamada Ormo Yn plik Sanayi Ticaret A..,
i pazarlamada da Nako El rg Ynleri Ticaret A.. ad altnda
toplad.
2000 ylnda calgiray Yatrm Holding A..yi kurdu.
1976da kurulan Ormo Yn plik Sanayi A..nin sanayi tesisi ken-
di brannda dnyann en byk retim kapasiteli fabrikas olup,
kurulduu gnden itibaren retiminin %60 - %75i be ktaya ih-
ra edilmektedir.
2006da Kolza Biodiesel Yakt ve Petrol rnleri A.. ile Bionano
Teknoloji retim A..yi kurup, halen bu irketlerin Ynetim Kuru-
lu Bakanln yapmaktadr.
Bunlarn yan sra, stanbul Teknik niversitesi Gelitirme Vak-
fnda ve bir dnem Ynetim Kurulu Bakanl da yapt Vakf i-
tiraki Ar Teknokent A..de Ynetim Kurulu yelikleri devam et-
mektedir.
Yine T Gelitirme Vakf itirakleri olan Kltrel A.. ve Ar Klt-
rel A..de Ynetim Kurulu Bakanl yapmaktadr.
Saadet Hanm ile evli olup, Handan Meng (1947) ve Adnan cal-
giray (1951) isimli iki ocuu, Emre Meng (1976), Giray calgiray
(1977) adl iki torunu ve bir de D. Orhan calgiray isimli, torunu-
nun olu vardr.
BRAHM TUSUZ Mak63
1937 ylnda Besnide dodu. lk ve ortaokulu Besnide tamamla-
d. 1955 ylnda stanbul Erkek Lisesini bitirdikten sonra Tye
girdi. 1963 ubatnda Tden Makine Yksek Mhendisi olarak
mezun oldu.
TCDD Genel Mdrlndeki ksa dnem proje mhendisliini
takiben askerlik hizmetini Deniz Kuvvetleri Kumandanl, sken-
derun Deniz Fabrikasnda Plan ve Dizayn Mhendisi olarak ta-
mamland.
1965 yl Ekiminden 1970 ylna kadar DS Genel Mdrl em-
rinde Keban Baraj inaatnda eitli inaatnda eitli kademe-
lerde alt. DS tarafnda ngilizce eitimini takiben Amerikada
termik ve hidroelektrik santralleri konusunda incelemelerde bu-
lundu.
1971 ylnda Gaziantepte kendi irketini kurarak i hayatna atl-
d. lk nce tesisat taahht ileri ile kalorifer ve buhar kazan re-
timine balad. Daha sonra ar makine imalat ile taahht ileri-
ne yneldi.
zellikle baraj hidromekanik donanmlar, cebri borular, radyal ve
tekerlekli kapaklar, vinler, byk apl vanalar, termik santral,
buhar kazanlar, elik yap ve tehizatlar, imento sanayi, petrol
ve petrokimya sanayiine ynelik ar makineler, tanklar ve boru
hatlar, vin imalat ve montaj ileri yapt.
Hidromekanik makine ve tehizatnn imal ve montajn gerek-
letirdii projeler arasnda Karakaya, Atatrk, Batman, Sr, Bire-
cik ve Karkam barajlar ile randa Jiroft Baraj ve Pakistan Pehur
sulamas kapak ve elik yaplarn sayabiliriz.
Bunlara ilaveten suni deri sanayi, tekstil sanayi yatrmlar ile tu-
rizm sahasnda Gaziantepte be yldzl otel yatrmn gerekle-
tirdi.
Nazan Hanm ile 1968 ylnda Ankarada evlenen brahim Tu-
suzun 1969 doumlu Elvan, 1974 doumlu Evren Aye isimli
kzlar ve 1986 doumlu Mehmet Can isminde erkek ocuu
vardr.
TRK LOYDU VAKFI
Trkiyenin ulusal klas kuruluu olan Trk Loydu Vakf 1962 yln-
da TMMOB Gemi Mhendisleri Odas tarafndan Trkiye Sigorta
ve Reasrans irketleri Birliinin katklar ve Trkiye Odalar ve
Borsalar Birlii (TOBB), Deniz Ticaret Odas, stanbul Sanayi Oda-
s, TMMOB Makine Mhendisleri Odas, Elektrik Mhendisleri
Odas, Gemi Makineleri letme Mhendisleri Odas, T, Arma-
trler Birlii, Gemi na Sanayicileri Birlii, Kazan ve Basnl Kap
Sanayicileri Birlii vb. gibi kurulularn da katlmyla kurulmu
bamsz, tarafsz, gvenilir ve uzman bir klaslama, belgelendir-
me ve muayene kuruluudur.
Gemi ve her trden yzer ara klaslama, klas srveyleri ve bayrak
devletleri adna srveyler, endstrinin her alannda rn/perso-
nel belgelendirme, nc taraf kontrollk hizmetleri ile ynetim
sistem standartlar kapsamnda ISO 9001 Kalite, ISO 14001 ev-
re, OHSAS (TS) 18001 Gvenlii ve Sal, ISO 22000 ve HACCP
Gda Gvenlii, ISO 27001 Bilgi Gvenlii Ynetim Sistemleri bel-
gelendirmesi ile Avrupa Birliince 1785 kimlik numaral onaylan-
m kurulu olarak faaliyet alannda yer alan rnlerde CE iareti
kapsamnda uygunluk deerlendirmesi hizmetleri vermektedir.
EN ISO/IEC 17020 ve EN45012 standartlarna gre akredite bir
kurulu olarak alannda uzman ok sayda personeli ile klasla-
ma, muayene, belgelendirme ve gzetim hizmetlerini yurtii ve
yurtd yerel kaynaklar da deerlendirerek baaryla srdr-
mektedir.
Gerekletirdii almalardan elde ettii gelir fazlas Trk Loy-
du Vakf tarafndan, eitimin ve AR-GE faaliyetlerinin desteklen-
mesi, renci burslar, tesis kurmak gibi ulvi amalar iin har-
canmaktadr.
EKREM YAVUZ renci 46, No:1511
(Aada, T rencisiyken gen yata yitirdii kardei Ekrem Yavuz adna ba-
ta bulunan Orhan Yavuzun zgemii verilmitir.)
Orhan Yavuz 1924 ylnda Afyonkarahisarda dodu. lk, orta ve li-
se retimini Afyonkarahisarda tamamlad. 1942 ylnda Yksek
Mhendis Mektebinde mhendislik eitimine balad. 1949 Yln-
da stanbul Teknik niversitesi naat Fakltesi Su Blmnden
mezun oldu.
1953 ylna kadar Karayollar Genel Mdrlnde grev yapt ve
ayn yl serbest alma hayatna balad. naat mteahhitlii
alannda faaliyet gsterecek firmasn kurdu.
Mteahhitlik almalarnda lkemizin muhtelif yrelerinde yol-
lar, demiryollar, hava alanlar, petrol boru hatlar, kprler, ime
suyu tesisleri, snai yaplar vb. projeleri gerekletirdi.
1954 ylnda aylk olarak yaynlanan Trkiye Mhendislik Haber-
leri dergisini yayn ve meslek hayatmza kazandrd. Mhendis-
liin toplumla ilikilerini gelitirmeyi amalayan bu dergi iki yl
srede Orhan Yavuz editrl ve sekin bir yayn kurulu yneti-
minde yaynlarn srdrmtr.
Trkiye Mhendislik Haberleri dergisi Orhan Yavuzun yeleri
arasnda yer ald naat Mhendisleri Odas Ynetim Kurulunun
srarl istekleri dorultusunda, programnda deiiklik yaplma-
mas kayd ile btn arivi, yayn hakk ve aboneleri ile birlikte n-
aat Mhendisleri Odasna hibe edilmitir.
Bu dergi gl programn muhafaza edilerek (kurucusu: Orhan
Yavuz) bal altnda krk yl yaynna devam ederek bu gne
ulam olup lkemizin en uzun mrl aylk yayn organ olarak
grevini srdrmektedir.
1954-1958 Yllar arasnda naat Mhendisleri Odas ve oday
temsilen TMMO Birlii ynetim kurulunda grev yapt.
1964 ylnda "Trkiye naat ve Tesisat Mteahhitleri veren Sen-
dikas" (NTES) kurucular arasnda yer ald. Ynetim Kurulunun
ilk bakan olarak grev stlendi.
1967 ylnda "mran elik Boru Sanayii A.." ad altnda kurduu
tesisle endstri alanna girdi. Halen Orya Holding Anonim irke-
tine bal elik boru, gda, kara ve deniz tamacl, inaat sek-
trlerinde alan firmalarn ve Belikada elik boru reten Tu-
be Meuse Industry firmasn ynetmektedir.
stanbul ve Akakoca tesislerinde petrol, gaz, su, kazk borular
reten mran elik Boru Sanayii Anonim irketi 500 byk sana-
yi kuruluu sralamasnda 168. srada yer almaktadr. Yurt iinde
ve dnda pek ok boru hatt projelerinin boru salaycs olan
mran son olarak Bak-Ceyhan petrol boru hatt projesinin
nemli blmnn borularn retmitir.
Firmalar arasnda bulunan mran Tamaclk Anonim irketi 50
adetlik tr filosu ile yurtii karayolu boru tamacl, skomrin
Anonim irketi gemilik filosu ile ihra edilen borularn deniz
tamacln yapmaktadr.
Orhan Yavuz Ankara Eitim Vakf, Afyon Eitim Vakf, T Vakf,
Atatrk Vakf, Ankara Teknik niversitesi Vakf, TEMA Vakf, kti-
sadi Aratrmalar Vakf, Deprem Vakf, Trk Musikisi Vakf kurucu-
lar arasnda yer ald. Bu vakflarn bir ksmnn ynetim kurulla-
rnda grev yapt. 2000-2002 yllar arasnda stanbul Teknik ni-
versitesi Vakf ynetim kurulu bakanl grevinde bulundu.
Afyonkarahisarda Ekrem Yavuz, stanbulda Ahmet Yavuz, Aka-
kocada Gnl Yavuz lkretim kurumlarn, Akakocada Aye
Hanm salk tesisini toplumumuz hizmetine sunan Orhan Yavuz,
Trkiye Kzlay Dernei ve NTESin onur yesidir.
Halen, ei Gnl Yavuz, ocuklar Aye Budayc, Murat Yavuz,
Bilge Rzvani, torunlar Kerim, rem, Orhan, Selim, Cem ve Ka-
andan oluan aile bireyleri erevesinde aktif alma hayatna
devam etmektedir.
AHMET AIKGZ n51
1952 ylnda T naat Fakltesinden mezun oldu. 1952-1954
arasnda ller Bankasnda alt. 1954-1955 yllar arasnda as-
kerlik grevini yapt. Daha sonra 1955-1956da Trkiye eker Fab-
rikalar Erzurum antiyesinde alt. 1956-1998 yllar arasnda
serbest alt, taahht ileri yapt, ticaret ve sanayide alt.
1998de emekli oldu.
FAHAMETTN AKING n50
naat Yksek Mhendisi ve stanbul Kltr niversitesi Mtevel-
li Heyet Bakan ve Kltr Okullar Ynetim Kurulu Bakandr.
8 Ocak 1926 ylnda stanbulda dodu. lk, orta ve lise renimi-
ni, babasnn grevi nedeniyle bulunduklar Eskiehirde tamam-
lad. 1943 ylnda Yksek Mhendis Okuluna girdi. renimi sra-
snda stanbul Teknik niversitesine dnen okulun naat Fa-
kltesini 1950 ylnda bitirdi. Askerlik hizmetini tamamladktan
sonra, stanbul Teknik niversitesi Proje ve naat Dairesinde
mhendis ve bro efi olarak iki yl alt. Daha sonra kendi m-
teahhitlik firmasn kurdu. 1958 yl sonuna kadar eitli binalarn
ve tesislerin mteahhitliini yapt.
1960 ylnda Kltr Kolejini kurarak retime at ve bundan son-
raki almalarn yalnzca eitim sektrne yneltti. 12 yl boyun-
ca Kltr Kolejinin mdrln de yapan Fahamettin Akng,
bu okulda eitim asndan birok ilki gerekletirdi. Bu abalar
sonucu Kltr Koleji, gerek eitim-retim bakmndan gerekse
renci says bakmndan nde gelen zel okullardan biri oldu.
1978 ylnda, Kltr Koleji renime ara vermek zorunda kald. Bu
dnemde Fahamettin Akng, Yayn Basm Eitim Ara ve Gere-
leri (YA/BA) Ticaret Ayi kurdu. Bu irketin yneticisi olarak, o-
cuk kitaplar, ilkokullara ynelik nitelerle Be Yl ve SYSye ha-
zrlk amal Basamak dergilerini yaymlad. Bu dergilerin yaym-
n 1993e kadar srdrd.
1980de Kltr Kolejini yeniden faaliyete geiren Fahamettin
Akng, bu yeni yaplanma iinde Kltr Okullar Genel Mdr
olarak grev ald. Bu dnemde uzun yllar zel Okullar Dernei
Ynetim Kurulu Bakanl yapt. 1989 ylnda, ailesi ile birlikte
adlar masalara verilen balar
kiiler
Kltr Koleji Vakfn (KEV) kurdu, Vakfn bakan oldu. Bu Vakf
tarafndan finanse edilen stanbul Kltr niversitesinin kurulu
almalarn yrtt. 1997 ylnda Kltr Okullar Genel Mdrl-
n kzlarna devreden Fahamettin Akng, almalarn bu ta-
rihten itibaren Kltr Okullar Ynetim Kurulu Bakan ve stan-
bul Kltr niversitesi Mtevelli Heyet Bakan olarak srdr-
mektedir.
MEKO AKOVA n73
06.04.1949 tarihinde Karada Cumhuriyeti Biyelopolje (Akova)
ehrinde dodu. lkokulu oradaki Rodiyelja okulunda okudu.
22.09.1960 tarihinde Trkiyeye g ederek sras ile ehremini
Ortaokulu, Pertevniyal Lisesi ve T naat Fakltesinden mezun
oldu. Mart 1979da T Mhendislik-Mimarlk Fakltesinde dok-
torasn tamamlad.
1974 Nisan banda Mhendislik alma hayatna TCK 17.Blge
Mdrlnde balad ve ksa sre sonra o zamanki stanbul
DMMAda naat Blmnde asistanlk ve 1978-1982 yllar ara-
snda da Balkesir DMMAda retim yeliinde bulundu.
YK kanununun kmas ile birlikte niversite alma hayatna
son verdi ve zel sektrde eitli proje ve irketlerde yneticilik
yapt.
Bunlarn arasnda sras ile, Libyada yol inaatlar, Kemerky Ter-
mik Santrali antiye efi Vekillii (Enka), Knal-Sakarya Otoyolu
kinci Boaz Kprs naat Lot 2B Teknik Mdr ve antiye ef-
lii (IGL-STFA J.V), Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolu Proje Mdr-
l (Tekfen-mpresit J.V.), Bayndr naat otoyollardan sorumlu
Genel Mdr Yardmcl, Bayndr-Yksel Ortakl Genel M-
drl (Ankaray Projesi), Astald Trkiye Genel Mdrl, En-
tes-Kolin Ortakl Genel Mdrl, Glsan naat Yurtd leri
Genel Sorumluluu bulunmaktadr.
Bu arada 2002 yl banda Arten naat Jeoloji ve Ticaret Anonim
irketi Ynetim Kurulu bakanlna getirildi ve halen bu grevi
srdrmektedir.
Meko Akova 1976 ylnda Avukat Sadiye Selma Akar ile hayatn
birletirmi ve Deniz Gnal (1978) le Emre Akova (1982) adnda
iki ocuk sahibidir.
Arten naat, ukurova naat ile J.V. olarak Afganistanda, 3500
kotundaki dnyann en yksek ve o ykseklikte en uzun tneli
olan ve Mezar erif-Kabil arasndaki yegne geit olan Salang
Tneli yapm ve tamir iini, sava sonras zor artlarnda baar
ile bitirmitir.
Ayn zamanda yklma tehlikesi altndaki Sar-e-Haus Baraj tamir
iini de baar ile tamamlayan Arten naat, daha sonra yine Afga-
nistanda eitli yol projelerinin yapmn stlenerek baar ile ta-
mamlamtr.
Arten naat halen Data-Mulada bir turistik tesis ve konut-tica-
ri yap inaat faaliyetini srdrmektedir.
ERDAL AKSOY Elektrik 67
1943 ylnda doan Erdal Aksoy lise renimini Kabata Erkek Li-
sesi, yksek renimini stanbul Teknik niversitesinde Yksek
Elektrik/Elektronik Mhendisi olarak tamamlamtr.
Erdal Aksoyun uzun yllara dayanan Trkiye enerji sektr tecr-
besi 1971 senesinde akaryakt ticareti ve Mobil Oil bayilii ile ba-
lamtr. Ayn zamanda deniz tamacl sektrne giren Erdal
Aksoy Trkiyenin en byk filolarndan birine sahip armatrlk
irketlerini 1980 ylnda Aksoy Holding A.. ats altnda topla-
mtr. Erdal Aksoy, uluslararas petrol tamacl ve ticaretine
1983 ylnda Enka Holding ile eit ortaklk baznda kurduu Enak
Pazarlama Depolama ve Nakliyat A.. ile girmitir.
1980li yllarn banda yerli ortaklaryla birlikte bugn Turcas
Petrol A.. olarak faaliyet gsteren Taba Petrolclk A..yi kur-
mutur. Erdal Aksoy halen petrol, elektrik ve doalgaz sektrle-
rinde itirakleriyle faaliyet gsteren Turcas Petroln ve bal or-
taklklarnn Ynetim Kurulu Bakanln srdrmektedir. Ayn
zamanda Aksoy Holding, Aksoy Petrol, Enak Yapnn Ynetim Ku-
rulu Bakan ve Shell & Turcas Petrol A.. ile Socar & Turcas Ener-
ji A..nin de Ynetim Kurulu yesidir.
Erdal Aksoy 1992 senesinde iletmeye alan Conrad stanbul
Otelinin de kurucusu, ana orta ve Ynetim Kurulu Bakandr.
1980-1985 yllar arasnda Trk Armatrleri verenler Sendikas
Bakanl, 1982-1986 yllar arasnda Deniz Ticaret Odas Kimye-
vi Madde ve LPG Yk Gemicilii Meslek Komitesi Bakanl, 1986
ylnda TSK Ynetim Kurulu yelii, 1976-1990 yllar arasnda
Saryer Spor Klb Bakanl, 1993-1997 yllar arasnda Anava-
tan Partisi stanbul l Bakanl yapan Erdal Aksoy, 1998 ylndan
beri Trkiye Sanayici ve adamlar Dernei (TSAD) yesi ve
2000 ylndan beri Trkiye Ekonomik ve Sosyal Ettler Vakf (TE-
SEV) Yksek Danma Kurulu yelii yapmaktadr.
Erdal Aksoy ayrca Eduard Shevardnadze Trkiye Grcistan -
birlii Vakf ve Trk Grc Eitim ve Kltr Vakfnn kurucula-
rndandr.
Erdal Aksoya verilen dller arasnda, 1980 ylnda TO Trki-
yenin en yksek gelir vergisini deyen 5. mkellef olarak altn
madalya, 1996, 1997, 1998, 2002, 2003, 2004 ve 2005 yllarnda
ana orta ve Ynetim Kurulu Bakan olduu irketler adna s-
tanbul ve Trkiye apnda en yksek vergi demeleri, yksek d-
viz girdisi, altn plaketler, altn, gm, bronz madalyalar ve tak-
dirnameler bulunmaktadr.
ngilizce ve Almanca bilen Erdal Aksoyun 1975 doumlu Banu Ak-
soy Tarakolu isimli bir kz ve 1977 doumlu S. Batu Aksoy
isimli bir olu vardr.
EROL AKSOY Mim65
1942 Erzurum doumlu olup evli ve 2 ocuk babasdr. lk ve orta
renimini Saryer ve Erzurumda tamamlamtr. 1964-65 yl T
Mimarlk Fakltesi mezunudur. Askerlik grevini 77. dnem piya-
de yedek subay olarak Deniz Kuvvetleri Glck naat Emlak Da-
iresinde tamamlamtr. Yeditepe Beynelmilel Otelcilik Turizm ve
Ticaret A.. (Conrad Otel) ynetim kurulu yesi ve kurucu orta,
Aksoy naat ve Ticaret A..nin sahibi ve ynetim kurulu baka-
n, Aksoy Group Batumi irketinin sahibi ve ynetim kurulu ba-
kandr.
Mesleki hayatnn nemli eserlerinden bazlar; Garanti Bankas,
mar Bankas ve Yap Kredi Bankasna ait birok sayda ubenin,
genel mdrlklerin projelendirilmesi ve inaatlar, Grundig Fab-
rikas, Demirer Kablo Bozyk Fabrikas, Conrad Oteli projesi,
Pepsi Cola orlu fabrikas ve Tamek Holding dari binas, muhte-
lif konut ve iyerlerinin projelendirme, inaat ve dekorasyonu
eklinde sralanabilir.
Halen mimarlk mesleinde turizm ve konut projeleri zerinde a-
lmaktadr.
Mimarlar Odas, stanbul Ticaret Odas, Fatih Rotary Kulb, 1907
Fenerbaheliler Dernei, Trkiye-in Dostluk Dernei yesidir.
Trk Tantma Vakf, Trkiye Turizm Yatrmclar Dernei, Yldz Sa-
ray Vakf, stek Vakf ve Nevin Baykent Salk ve Eitim Vakf y-
netim kurulu yesi, Geyre Vakf onursal yesidir.
MEHMET ALTINTOP n66
1942 ylnda Malatyada dodum. lk, orta ve Lise tahsilimi Malat-
yada yaptm. 1966 ylnda T naat Fakltesi Tatbiki Mekanik
Blmnden mezun oldum. 1966-1970 yllar arasnda DSnin
muhtelif blgelerinde, 1970-1978 yllar arasnda zel sektrde
proje mdr olarak altm. 1980 ylndan beri kendi firmamda
genel mdr, ynetim kurulu bakan olarak almaktaym. Evli,
bir kz bir erkek, iki ocuk babasym.
Proje, altyap inaatlar, hidroelektrik santralleri inaat ile ilgili;
1- MA Mhendislik naat ve Ticaret Ltd. ti.
2- ZMA naat Sanayi ve Ticaret A.
3- MA Proje Mavirlik Mteahhitlik A.
4- YAAM Enerji Ltd.ti.
adnda drt adet irketim mevcuttur.
ALTAY ALTU
1925 Balkesir doumludur. Ortaokul ve liseyi zmirde okudu
(Namk Kemal Lisesi). ocukluk ve genliini zmir Karyaka sa-
hilinde denizle i ie geirerek yaad. Liseyi bitirince yksek tah-
sil iin stanbula gitti. Denize olan yaknl ve sevgisinden stan-
bul Teknik niversitesine gitti, orada gemi mhendisi olmak isti-
yordu. nk ilkokul 4. snftayken kat ve kartondan tekneler
yapar, park havuzunda yzdrrken, tenekeden yapt bir tekne-
ye annesinin alar saatini takp bir de pervane ekleyerek bir mo-
tor yapm ve yine havuzda yzdrmt. Memleketin kaymaka-
m bunu grdnde evladm sende bu istek ve hner varken
byynce gemi mhendisi ol, gemi yap, demiti. te bu sz
onun iinde kalm, hi kmamt.
stanbula geldiinde Teknik niversite ile Yksek Denizcilik Oku-
lu arasnda bir bocalama geirdiyse de talih onu Yksek Denizci-
lik Okuluna gtrd. 1952 ylnda mezun oldu. Gemilerde alt.
Son grevini zmir Liman Ba Klavuz Kaptan (ef ) olarak yapt.
ocuklarn da ayn okulda okutarak denizci yapt. Baba ve ocuk-
lar beraber alyor. Denizcilii o kadar seviyorlar ki; denizden
aldklarn yine denize yatrm olarak vererek, ocuklar gibi sevi-
niyorlar.
Fakat Teknik niversite Denizcilik Fakltesini hibir zaman unut-
mad. Nihayet bu merak neticesinde 72 yandan sonra gemi in-
asna atld. Sahibi olduu Uzmar zel klavuzluk ve rmorkrc-
lk hizmetleri iin rmorkr yapmaya ve yurtdna ihra etmeye
baladlar.
Yine oullar Kaptan efik Kaan Altu ve Gemi Makine letmele-
ri Mhendisi Ahmet Noyan Altu ile beraber hem yardmc gemi
yapmaktalar, hem de u sralarda Kocaeli Serbest Blgesindeki 7
adet tersaneden birisine sahip olup Uzmar Tersanesi inaatn ta-
mamlamaya almaktadrlar.
Ve sonunda, Bu memleket bizi denizler iin, denizlerin ocuklar
olarak yetitirdi. Her ey denizciliimiz ve bizi bu hale getiren
Yksek Denizcilik Okulu veya stanbul Teknik niversitesi Deniz-
cilik Fakltesidir, diyorlar... Ne mutlu onlara
ATTLA AKAR n66
1966 ylnda stanbul Teknik niversitesi naat Fakltesinden
mezun olan Attila Akar 1969 ylnda Princeton niversitesinden
doktora diplomas ald. Bir sre ABD-Brown niversitesinde dok-
tora sonras almalar yaptktan sonra Trkiyeye dnen Attila
Akar nce TBTAK Marmara Aratrma Merkezinde aratrmac
olarak alt, daha sonra Boazii niversitesine geti. Boazii
niversitesinde Matematik Blm retim yelii ve Blm
Bakanl, Temel Bilimler Fakltesi Dekan Yardmcl, Senato
yelii yapt. Bu arada eitli zamanlarda Paris ve Princeton ni-
versitelerinde, Max-Planck (Gttingen) ve Royal Teknoloji (Stock-
holm) Enstitlerinde ziyareti profesr olarak bulundu.
Attila Akar, 1993 ylnda kurulan Ko niversitesinde be yl s-
re ile Fen-nsani Bilimler ve Edebiyat Fakltesinin ilk Dekan ola-
rak, yl sre ile akademik ilerden sorumlu Rektr Yardmcs
(Provost) olarak alt. Halen Ko niversitesinde Rektr olarak
grev yapan Prof. Dr. Attila Akar Trkiye Bilimler Akademisi asli
yesidir ve TBTAK Bilim dl, TBTAK Tevik dl ile Kltr
Bakanl tarafndan verilen "Bilgi a" dlleri sahibidir.
Attila Akar, Elsie Nicole Vance ile evlidir. 31 yanda Kemal Akar
isimli bir olu vardr.
TEMEL ATAY Mak63
stanbulda 1940 ylnda dodu, orta renimini Saint Joseph Li-
sesinde tamamlad, stanbul Teknik niversitesi Makine Faklte-
sinden 1963 ylnda mezun oldu.
Ko Topluluundaki almasna 1966da Otosan fabrikasnda
rn gelitirme mhendisi olarak balad. Daha sonra yl sre-
since Ford Motor Company - Detroit Amerikada rn gelitirme
mhendisi olarak alt, bu srede Wayne State Universityde i-
letme master programna katld. Tekrar 1972 ylnda yurda dn-
dkten sonra Ko Topluluunda Otomotiv Grubunda almaya
balad, srasyla Otoyol Genel Mdrl, Tofa Genel Mdrl-
, Ko Holding Otomotiv Grubu Bakanl, Ynetim Komitesi
yelii ve Ynetim Kurulu Bakan Vekillii pozisyonlarndan son-
ra 2000 ylnda Ko Holding CEOsu oldu.
Daha sonra 2002 ylnda ya haddinden CEO pozisyonundan ay-
rlmakla beraber halen Ko Holding Ynetim Kurulu Bakan Vekil-
lii ve Ko Ailesi Ofisi Sorumlusu grevlerini srdrmektedir.
Prof. Dr. ADNAN AKIROLU
6 Temmuz 2001 gn, stanbul Teknik niversitesinin ve yurdu-
muzun yetitirdii, ender bilim adamlarndan ve naat Mhen-
disliinin en byk ustalarndan birini son yolculuuna uurla-
dk. Acmz tarif edilemeyecek kadar byktr. Ancak inanyorum
ki, o byk adam ld gn bile, hi birimizin, hele yaknlarnn
zlmesini istemezdi. Gerek bilimsel alanda, gerekse insan ola-
rak paylatmz gemi gzel gnleri anmsamamz, onun biz-
lere yaatt gzelliklerin tekrar tadn karmamz isterdi. Ger-
ekten de, gemie baktmda, iyi ki Adnan aabey varm ve bi-
ze o gzel gnleri yaatm, sonsuz bilgisinden alabildiimiz k-
rntlar aktarm diyorum.
Onu ilk kez, T naat Fakltesinde bir renci iken, gen, yete-
nekli, bilgili, sevecen ve hogrl bir doent olarak tanmtm.
O zamanlar onun bize rettiklerinin, Yap Statii ile ilgili klasik
bilgiler olduunu, Adnan Beyin katksnn sadece, bu bilgileri d-
zenli ve becerili bir biimde bizlere aktarmaktan ibaret olduunu
sanyorduk. Gerek durumu faklteyi bitirip Yap Statii Krss-
ne asistan olarak girdiim zaman rendim. Bize anlattklarnn
byk ounluu, tamamen kendi zgn bulularyd ve pek o-
u Yap Statii bilim dalnda devrim yapacak nitelikteydi. Ama o,
bilinen mtevaz slubu iinde, teoremleri numaralandrm, ken-
di gelitirdii zgn yntemlere, ndirekt Matris Deplasman Me-
todu gibi tanmlayc isimler takmt.
Gen asistanlar olarak, elbette kafamz kurcalayan baz sorular,
zmn merak ettiimiz problemler vard. Bunlar ona sordu-
umuzda, nceleri, her soruya ayrntl yantlar almamz, pek ok
problemle ilgili ayrntl bir aratrma dosyas ile karlamamz
bizleri artmamt. Ama sonralar grdk ki, genel olarak na-
at Mhendislii, zel olarak da Yap Statii konularnda, akla ge-
lebilecek hemen her sorun ile ilgili, bazlar tamamlanm olan
aratrmalar, Adnan Beyin ekmecelerindeki dosyalarda, gn -
na kmay bekliyorlard.
O yllarda, hepimizin bilimsel yaamn bir gne parlakl ile et-
kileyen ve sonradan Mustafa nan Seminerleri adn alan bilim-
sel seminerler, iki byk ustann, Prof. Dr. Mustafa nan ile Prof.
Adnan akrolunun ynetiminde dzenli olarak srdrlyor ve
her yeni bilimsel yaklam olabildiince geni olarak tartlp ir-
deleniyordu. O seminerlerin Trkiyedeki Uygulamal Mekanik
almalarna katklar, herhangi bir baka alma ile karlatr-
lamayacak kadar deerli, kapsaml ve etkiliydi.
Hocamz, 1944 ylndan itibaren, kesintisiz olarak, yarm yzyl
akn bir sreyi kapsayan aktif eitimcilik ve aratrmaclk yaa-
mn, 1987 ylnda emekli olduktan sonra da, hzn hi kesmeden
srdrebilmi nadir bilim adamlarndan biriydi. O kadar ki, l-
mnden birka gn nce bile, kendi yetitirdii gen bilim adam-
lar ile nmzdeki yarylda amay dnd yeni bir dersin
ieriini tartyordu. akrolu, uzun ve verimli bilimsel yaam
boyunca, yaklak on bin renci yetitirmi, bunlarn byk bir
blm aktif mhendislik yaamlarnda ok nemli grevlere
gelmiler ve byk baarlara imza atmlardr. Hocamzn hiz-
metleri yalnz yakn evresini ve rencilerini etkilemekle kalma-
m, naat Fakltesinde, Tnn dier fakltelerinde, Trki-
yenin eitli yrelerinde ve hatta yurt dnda grev yapmakta
olan gen bilim adamlarnn yetimelerine dorudan veya dolayl
olarak byk katklarda bulunmutur.
Yaynlam olduu 10 kitabn her biri, naat Mhendislii alann-
da birer ant niteliindedir. Bilimsel uygulamalarda allagelmi
yntemin, nce zgn aratrmalarn sonularn ieren makale
ve bildiriler yaynlamak, daha sonra bunlardan kalc olanlar ki-
taplar haline getirmek olduu bilinir. Oysa Adnan Beyin kitapla-
rnn her birinin iinde, ayrca yaynlanmam zgn yntemleri
ieren blmler bugn bile deerlerini korumaktadr. Yaynlad
70ten fazla makale ve bildirinin tm de uluslararas nitelikte
olup lkemizde yap mhendisliinin gelimesine nemli katkla-
r olan eserlerdir.
stn yeteneklerinin ve zverili almalarnn doal sonucu ola-
rak, Trkiye Bilimsel ve Teknik Aratrma Kurumu, 1969 ylnda
verdii lk Bilim dlne Prof. Adnan akrolunu layk gr-
mtr. Daha sonra ayn kurum tarafndan verilen Hizmet d-
ln de alan hocamz Bilim ve Hizmet dllerini birlikte alan ilk
bilim adamdr. Kukusuz, ar llere varan tevazuu olmasa,
dnyada da pek ok dle layk grlebilecek bir bilimsel kiilik
olacakt.
Prof. Adnan akrolu, sekin bilimsel nitelikleri yannda, zveri-
li, hogrl, sevecen ve mtevaz kiilii ile, tm rencilerinin
ve yurdumuzdaki tm inaat mhendislerinin sevgi ve sayg ile
anaca bir Ulu nard. Nur iinde yatsn.
(Bu yaz, rencisi Prof. Dr. Gnay zmen tarafndan yazlmtr.)
(Bata bulunanlar: Nuray Aydnolu, Sera nce, Faruk Karadoan, Er-
kan zer, Gnay zmen, Sumru Pala, Ahmet Saygun)
NAFZ UBUKUElektrik 62
SEVG MOLVALILAR UBUKUElektrik 60
Sevgi Molvallar ubuku: 1936 ylnda Burhaniyede doan Sev-
gi Molvallar ubuku 1955 ylnda Erenky Kz Lisesinden (stan-
bul) mezun olmu ve T Elektrik Fakltesine girmitir. 1960 y-
lnda Tden Elektrik Yksek Mhendisi olarak mezun olan Sev-
gi ubuku 01.08.1960-01.02.1962 tarihleri arasnda T Elektrik
Fakltesinde aratrma asistan olarak almtr. Daha sonra,
01.02.1962-01.04.1988 tarihleri arasnda, PTT Genel Mdrl-
nde elektrik yksek mhendisi olarak eitli grevlerde bu-
lunmu ve Telsiz Grup Bamhendisi iken emekli olmutur. Halen
20.10.1989 gn ortak olduu Aktel Yap Sanayi ve Ticaret Ltd.
tinde grev yapmaktadr.
Nafiz ubuku ile evli olan Sevgi ubukunun Arzu Aye ve Erol
isimli iki ocuu vardr.
Nafiz ubuku: 1934 ylnda Kadirlide doan Nafiz ubuku 1955
ylnda Adana Erkek Lisesinden mezun olmu ve T Elektrik Fa-
kltesine girmitir. 1962 ylnda Tden Elektrik Yksek Mhen-
disi olarak mezun olan Nafiz ubuku 1962-1964 yllarnda, as-
kerlik grevini yedek subay olarak yapmtr. 1964-1966 yllar
arasnda NATO Enfrastrktr Dairesinde Elektronik Yksek M-
hendisi olarak alm, 1966-1970 yllar arasnda TRT Genel M-
drlnde Tesis Cihazlandrma Mdr olarak grev yapmtr.
01.12.1970-26.06.1974 arasnda PTT Genel Mdrlnde Ba-
km ve Planlama-Aratrma Grup Bamhendisi olarak grev ya-
pan Nafiz ubuku 26.06.1974 - 24.07.1978 arasnda Ulatrma
Bakanl Haberleme Genel Mdr olarak almtr. Daha
sonra 25.07.1978 - 01.02.1982 (istifa gn) tarihleri arasnda
Ulatrma Bakanlnda Bakanlk Maviri olarak grev yap-
mtr.
1982den 1986 ylna kadar serbest alan Nafiz ubuku
25.08.1986 gnnden bugne kadar kurucu orta olduu Aktel
Yap Sanayi ve Ticaret Ltd. tinde, irket Mdr olarak grev
yapmaktadr.
Aktel: Aktel irketi 1986 ylnda Adanada kurulmutur. irket or-
taklar Nafiz ubuku, Erol ubuku ve Sevgi ubukudur
Aktel kuruluundan itibaren altyap taahht sektr arlkl ola-
rak faaliyet gstermitir. lk ileri 1987de Ceyhan (Adana) PTT Te-
lefon ebekesi, PTT Kayseri Blge Bamdrl ve PTT Adana
Blge Bamdrlnden ald grup ihaleleridir.
1990 ylnda ASK Genel Mdrlnden Macun Mahallesi Pissu
Kan. n iini Ekita A.. ile ortak olarak alm ve tamamlamtr.
eitli ortaklklarla 1991 ylnda Eskiehir-Ktahya-Bilecik, 1996
ylnda Adana II. Blge Global ehirii Telefon ebeke naat ile-
rini almtr.
Daha sonra 1998da Uzunkpr (Edirne) Kanalizasyon ebeke n-
aat ve Kean (Edirne) mesuyu Tesisi naat ilerini alm, ar-
dndan Taldere Vadisi Islah 1. Ksm S.E. n. iini, 2002de de
ZSU Genel Mdrlnden kanalizasyon ve dere slah ilerini
yklenmi ve bitirmitir. (Bu alandaki etkinlii artrmak zere, z-
mir Blgesindeki Mordoan Gleti ve Sulamas naat ii ve g-
letin ime suyu barajna dntrlmesi ii alnarak geici kabu-
le hazr hale getirilmitir.)
Trk Telekom A.. ile Fiber Optik Kablo Tesisi iinin bir blmn
stlenen Trk Kablo A.O. iin gnmze kadar 600 kmnin zerin-
de fiber optik telefon ebekesi Aktel firmas tarafndan tesis edil-
mitir.
05 ubat 2002 tarihinde Adana-Hatay-Osmaniye Eriim ebeke-
leri global ihalesi, 2005 yl banda, Kocaeli ve Sakarya illerinde-
ki eriim ebekelerinin yapm ii alnm ve tamamlanmtr. Son
olarak telekomnikasyon alannda Trk Telekomun 1.805 km Fi-
ber Optik Kablo Temin ve Tesisi ii, Abdurrahim Temiz ile ortak
olarak (Aktel hissesi %51 olup, pilot ortak konumundadr) aln-
mtr.
irketin devam eden ileri: Uzunkpr (Edirne) Kanalizasyon e-
bekesi, ak kanall Cimra Ovas Sulamas, Telmeta Sulamas, Ke-
an Belediyesinin Kanalizasyonu, Organize Sanayi Blgelerinin
altyaps, Malatya II. OSB Altyap Yapm eklinde sralanabilir.
CELAL ECE n61
09.09.1935 tarihinde Kastamonu ili Cide lesi Ece Mahallesinde
dodu. (Celal Ece nfus czdann ilkokula kayt yaplmas iin ih-
tiya duyulduu zaman, kendisi bizzat nfus memurluuna gide-
rek ald. Doum tarihindeki ay ve gn nfus czdannn alnd
tarihtir. Yl ise babasnn beyanna gre yazlmtr). lkokulu Cide
Cumhuriyet lkokulunda 1948 ylnda tamamlad.
O tarihte Cide de ortaokul olmad iin tahsiline devam edeme-
di. 1951 ylnda, ortaokul almasndan sonra tahsiline devam et-
me olanan buldu.
Okul mdrnn ynlendirmesi ile devlet parasz yatl (leyli
meccani) imtihanna girdi ve kazanarak,1953 ylnda Kastamonu
Abdurrahman Paa Lisesine parasz yatl renci olarak balad.
1957 ylnda liseden mezun oldu. Ayn yl snavla stanbul Teknik
niversitesi naat Mhendislii Blmne girdi ve 1961 ylnda
mezun oldu.
1963 ylnda Emel Gn ile evlendi. ocuklar Sema (1965), Cneyt
(1967) ve Ercment (1971) Ecedir.
Mezuniyetini takiben ller Bankasnda kontrol mhendisi olarak
ie balad. Muhtelif kentlerin altyap inaatlarnda kontrol m-
hendisi olarak grev yapt.1965 ylnda ller Bankasndan kendi
istei ve zel sektrde alma amacyla ayrld. Birok ehrin i-
me suyu ve kanalizasyon inaatlarnda antiye efi olarak al-
t.1972 ylnda kendi adna "Celal Ece - naat Mhendislii fir-
masn kurdu ve kentsel altyap projelerinde yklenici olarak ie
balad.1980 ylndan sonra da Ynetim Kurulu Bakan olduu
Ecesan A., Eceta A., Beyata A. ve Ece Gaz A. irketlerini
kurarak, birok kentsel altyap projesini yklenici olarak tamam-
lad. 2000 ylnda lkemizin uluslararas tantmna ve yat turizmi-
ne katk salamak maksadyla Fethiye/Mulada (Ecesaray Mari-
na & Resort) marina ve butik otel iletmecilii alanlarnda yat-
rmlar yapt. Halen yklenici olarak ime suyu ve kanalizasyon gi-
bi altyap inaatlar, bu projelerin ihtiyac olan uluslararas stan-
dartlarda boru retim tesisleri ve turizm alannda ayn konularda
i hayatna devam etmektedir.
ARZU ERDEMMim83
YCEL ERDEMn59
Arzu Erdem: 1961 ylnda Ankarada dodu. lkokulu TED Ankara
Kolejinde, ortaokul ve liseyi skdar Amerikan Kz Lisesinde
bitirdi. 1983 ylnda T Mimarlk Fakltesinden dnem nc-
s olarak mezun olduktan sonra, 1985te Tde yksek lisans
eitimini tamamlayarak Yksek Mimar, 1995te ise doktora al-
masn tamamlayarak Doktor unvann ald. 1991-1992 yllar ara-
snda Amerika Birleik Devletleri, University of California, Los
Angelesta misafir retim yesi olarak mesleki incelemelerde
bulundu. 1985-1989 yllar arasnda STFA Yap Yatrmlar A..de
alt. 1989 ylndan bu yana T Mimarlk Fakltesinde retim
yesidir.
Dr. Ycel Erdem: 1939 Ylnda Karsta dodum. 1958-1959 ders y-
lnda T naat Fakltesinden naat Yksek Mhendisi olarak
mezun oldum. 1997 ylnda ktisat Fakltesinde doktora al-
mam tamamladm. Avusturya Cumhurbakan, 1995 ylnda m-
hendislik alannda ve zellikle Yeni Avusturya tnel ama meto-
dunun (NATM) uygulamas ve gelitirilmesi konusundaki katk-
larm dolaysyla bana Avusturya Federal Cumhuriyetinin Byk
eref Madalyasn tevcih etmitir. ngilizce biliyorum.
tecrbelerim aadaki gibi sralanabilir:
1959-1972: Karayollar Genel Mdrl bnyesindeki eitli bi-
rimlerde eflik, blge mdrl grevleri,
1970-1972: zel sektr: Ekinciler A.. - Genel Mdr,
1972-1975: skenderun Demir ve elik Fabrikalar; naat ve mon-
tajdan sorumlu messese mdr muavini,
1975-1977: Ermaksan A.. - Genel Mdr,
1977-1983: Enka naat ve Sanayi A.. Genel Mdr ve Enka Hol-
dinge bal baz irketlerde ynetim kurulu yelii,
1983-1987: Mimta A.. ve Mimeks A.. ynetim kurulu yesi (or-
tak) ve Maya A.. ynetim kurulu yesi.
Ocak 1987de Erer Mavirlik, Mhendislik ve Mteahhitlik
A..yi kurduk. Halen bu irketin orta ve ynetim kurulu murah-
has yesiyim.
1987 ylndan bugne kadar ynetim kurullarnda grev aldm
firmalar:
1. Sezai Trke - Feyzi Akkaya Holding:
Yap Yatrmlar A..: Ynetim Kurulu Bakan
Temel Kazklar A..: Ynetim Kurulu Bakan
Temel Mhendislik A..: Ynetim Kurulu Bakan
2. Enka Holding:
Set A..: Ynetim Kurulu Bakan Vekili
Enta A..: Ynetim Kurulu yesi
3. zkseolu irketler Grubu:
Entes A..: Ynetim Kurulu yesi
Balfour Beatty - Entes J.V.: Ynetim Kurulu Bakan
4. T.M.L. A..: Ynetim Kurulu yesi
5. Erer A.. Grubu:
Erer Mavirlik, Mhendislik ve Mteahhitlik A..: Ynetim Kuru-
lu Murahhas yesi
Erer - Mayreder (Avusturya) - Geoconsult (Avusturya) J.V.: Yne-
tim Kurulu yesi
6. Erdem naat, Sanayi ve Ticaret A..: Ynetim Kurulu Bakan
7. CGR: Kredi ve Ynetiim Deerlendirme Hizmetleri A.. Yne-
tim Kurulu Bakan.
yesi olduum kurulular:
1. Yollar Trk Milli Komitesi (Bakan Yardmcs)
2. International Tunnelling Association (IRF-Cenevre Program
Merkezi Ynetim Kurulu yesi ve Dnya Board Ynetim Kurulu
yesi)
3. T Vakf Ynetim Kurulu yesi
4. ktisat Fakltesi Mezunlar Dernei
AHMET COKUN EREL n56
27.06.1932 zmir-Alsancak doumluyum. Evli ve 3 ocuk babas
olup mezuniyeti mteakip 30 yl sre ile resmi ve zel taahht i-
lerinde altktan sonra, 22 yldan bu yana ithalat irketimiz va-
stasyla ocuk-bebek gereleri konusunda deiik Avrupa ve in
firmalarnn Trkiye distribtr olarak faaliyet gstermekteyim.
MUSTAFA GEDKTA Mak54
TLN GEDKTA
Tlin Gedikta: 1953 ylnda stanbulda dodu. lkrenimini
Harbiye lkokulu, Orta renimini de Feyziye Mektepleri Vakf
zel Ik Lisesinde tamamlayarak 1970 ylnda mezun oldu. 1972
ylnda T Makine Fakltesinde Dekan Sekreteri olarak greve
balad. Ayn zamanda yksek renimine (gece retimi) devam
ederek, 1979 ylnda Marmara niversitesi ktisadi ve dari Bilim-
ler Fakltesi Kamu Ynetimi Blmnden mezun oldu ve ayn yl
T Makine Fakltesine Faklte Sekreteri olarak atand. 1997 u-
bat aynda emekli oldu. Emekli olduktan sonra, F.M.V. Ik niver-
sitesinde Yaz leri Daire Bakan olarak be yl grev yapt.
26.12.2002 ylnda Prof. Dr. Mustafa Gedikta ile evlendi ve Ik
niversitesindeki grevinden ayrld.
Mustafa Gedikta: 1932 ylnda stanbulda dodu. lk ve orta -
renimini stanbulda tamamlayarak, 1949 ylnda Vefa Erkek Lise-
sinden mezun oldu. Ayn yl T Makine Fakltesine girdi ve 5
yllk Yksek Mhendislik renimini tamamlayarak 1954 ylnda
Makine Yksek Mhendisi unvann ald. Mezuniyetini mtea-
kip Makine Fakltesi, Makine Elemanlar Krssne asistan ola-
rak girdi, 1957 Ekim aynda Almanyaya Stuttgart Teknik niversi-
tesine gnderildi. Stuttgartta 1961 ylnda Dr.- Ing. unvann ald
ve stanbula dnerek tekrar Makine Elemanlar Krssndeki
asistanlk grevine balad. Askerlik grevini 1962-1964 yllar
arasnda Heybeliada-Deniz Harp Okulunda teknoloji ve teknik re-
sim retmeni olarak yapt. Askerlik grevini tamamladktan son-
ra niversiteye dnd ve 1966 ylnda Makine Elemanlar Krs-
snde Doent, 1971 ylnda da Profesr oldu. retim yeli-
i sresince, T Gemi naat, Maden, Elektrik Faklteleri ile
Trabzon Karadeniz Teknik niversitesinde de dersler verdi. Ken-
di bilim alannda aratrma ve makaleleri, telif ve tercme kitap-
lar mevcuttur.
1972-1980 yllar arasnda T Makine Fakltesi, 1983-1988 ylla-
r arasnda da T letme Fakltesinde Dekan olarak grev
yapt. 1974-1998 yllar arasnda T Standartlar Merkezi Mdr-
l ve Trk Standartlar Enstits (TSE) stanbul ubesi Belge-
lendirme Komisyonu yelii, 1976-1980 yllar arasnda da ni-
versite-Sanayi likileri Kurulu Bakanln yapt.1975-1977 ylla-
rnda T Otomatik Kontrol Kurumu Bakanl grevini yrtt.
Uzun sreler TBTAK Danma Kurulu yelii, Sanayi Eitim ve
Gelitirme Merkezi (SEGEM), Trkiye Sanayi Sevk ve dare Ensti-
ts (TSSDE), Takm Tezgahlar Sanayi A.. (TAKSAN) Ynetim
Kurulu yelii, T Makine Fakltesi Danma Kurulu yelii yap-
t. 1972-1974 yllarnda da Makine Mhendisleri Odas stanbul
ubesi Bakanl yapt.
2000 ylnda emekli oldu. Emekli olduktan sonra iki yl Dou
niversitesinde ders verdi. 2002 ylnda Tlin Gedikta ile evlen-
di. 21 Eyll 2005 tarihinde vefat etti.
AML GRGNMak66
1943 zmir-Tirede dodum. 1966 T Makine Fakltesinden me-
zun olduktan sonra letme ktisadi Enstitsn bitirdim. Asker-
lik dn zmir Rafinerisinde yedi yl altm. 1976 ylnda G-
MAS firmasn kurdum. GMAS, rafineri, petrokimya, imento fab-
rikalarnn makinelerini yapmaktadr. retimin %80i Avrupa ve
Amerikaya satlmaktadr. Meslektam olan bir olum, Endstri
Mhendisi olan bir kzm ile aile irketi olarak almaktayz.
OUZ GRSEL n55
Ouz Grsel 1932de domu, 1955de T den mezun olmutur.
Okuldan sonra serbest mhendislik yapm olup, 1966da kuru-
lan Kiska irketinin bana getirilmitir. Bu irket yurt iinde, Or-
tadou, Rusya ve Amerikada inaat ileri faaliyetinde bulunmak-
tadr. Daha sonra bu irket grup haline dnm ve kire imala-
t, kimya sanayi, arap retimi ve otelcilik (The Marmara) sahala-
rnda da gelimitir. Antalyada tmyle yzerek dnen otel de
grubun eseridir ve dnyada emsali yoktur.
Evlidir ve Bike, Kaan, Ard adlarnda ocuk sahibi olup ta-
ne de torunu vardr ve 2006dan beri ileri devralmaktadrlar.
Ayrca kendisi 30 yl sre ralli sporu ile uram ve kros dalnda
defa Trkiye birincisi olmutur.
AYSEL HACALOLU TO Mim62
CEVDET HACALOLU TO Mim63
Aysel Hacalolu: Fethiyede dodu. lkokulu Malatya Barbaros l-
kokulunda, ortaokulu Ankara Anafartalar Ortaokulunda okudu.
Lise renimine Ankara Kz Lisesinde balad. Lise iki ve nc
snflar Kars Lisesinde okuyarak 1958 ylnda bu liseden mezun
oldu.
1958 ylnda T Teknik Okulu Mimarlk ubesine girdi. 1962 y-
lnda mimarlk diplomas ald. 1963 ylnda Yldz Teknik Okulu
Yksek Lisans blmn bitirerek yksek mimarlk diplomas al-
d. Bir mddet Yksek Mimar Ylmaz Sanl proje brosunda al-
t. Daha sonra T.C. Emekli Sand Emek naat letme A.. proje
brosuna girdi. 1966 ylnda evlendi.
1967 ylnda Bayndrlk Bakanl Byk Yaplar Proje Mdrl
proje brosunda almaya balad. Bu broda Yksek Mimar Dr.
Hayati Tabanlolu ile birlikte Atatrk Kltr Merkezi naat ve
Yeilky Atatrk Havaliman eski D Hatlar imdiki Hatlar Ter-
minali avan projelerinin hazrlanmasnda grev ald.
1973 ylndan itibaren Hacalolu naat A..de almalarna de-
vam etti. 1984-1992 yllar arasnda eiyle birlikte kurduklar, Av-
rupa lkelerine ihracat yapan firmalarnn planlama ve imalat i-
lerini yrtt.
Cevdet Hacalolu: 1934 ylnda Fndkl-Rizede dodu. lkokulu
alayan kynde, ortaokulu Pazar ilesinde, liseyi Trabzonda
bitirdi. 1963 ylnda T TO Mimarlk blmnden mezun oldu.
ki dnem Mimarlk ubesi Talebe Cemiyeti Bakanl yapt. Tr-
kiye Milli Talebe federasyonu Ynetim Kurulu yelii, Genel Ku-
rul Bakanl ve 3 ay TMTF bakanl yapt.1963 ylnda Trkiye
Milli Genlik Tekilat Genel Mdrl proje blmnde alt.
1964-66 aras yedek subaylk yapt.
1966 ylnda snf arkada Aysel Hacalolu ile evlendi. Her ikisi
de lisansst eitimini yapm bir kz ve bir olu vardr. Sevgile-
rin en gzeli torun sevgisini Eda ve Serra ile tattlar.
1973-80 aras iki dnem stanbul Belediyesi Meclis yelii ve ye-
di yl mar Komisyon Bakanl yapt.
1966 ylndan itibaren kaynbiraderi Yksek Mimar Hilmi Aydn ve
ei Yksek Mimar Aysel Hacalolu ile kendi irketlerinde apart-
man, iyeri, han ve okul inaatlar yaptlar. 1984-92 yllar arasn-
da konfeksiyon ihracat yapan anonim irket faaliyetlerinde bu-
lundu. Mimar odas ve eitli dernek ve vakflarda uzun yllar y-
neticilik ve bakanlklar yapt. Kayak, su alt sporu, deniz ve kara
avcl hobilerindendir.
MEHMET TEKN HASEK Kimya 80
1957 Ceyhan doumlu Mehmet T. Haseki, babas Erturul Hase-
kinin tp doktorluu grevi dolays ile 1960-66 yllar arasnda
Almanyada bulundu ve ilkokula orada balad. Trkiyeye dn
yaptktan sonra ilkretimine drdnc snftan devam etti ve
Adana Erkek Lisesinden 1974 ylnda mezun oldu. Ayn yl stan-
bul Teknik niversitesi Kimya Mhendislii blmne girdi. 1980
ylnda Kimya Mhendisi olarak mezun olduktan sonra ABDnde
bir yl Columbia niversitesinde yabanc dil ve iki yl New Hamp-
shire Collegede i idaresi zerine yksek lisans yaparak MBA-
Master in Business Administration derecesini ald.
1983 ylnda askerliini tamamlamak zere Trkiyeye dnd.
Akabinde kendi ii; Mikro Bilgi Kayt ve Datm A..yi kurarak
Teknik Bilgi Veri Tabanlar konusunda yurtd yaymc firmalarn
temsilciliini yapmaya balad ve gnmze kadar ayn konuda
almaya devam etmektedir.
1989 ylndan beri Kamuran Haseki ile evli ve 1991 ylnda doan
Cann babasdr.
IT Mezunlar Dernei, TMMOB Kimya Mhendisleri Odas, Trki-
ye Biliim Dernei ve stanbul-Levent Rotary Kulb yesidir.
AYE HAYZURAN HASOL Mim61
DOAN HASOL Mim61
Aye Hayzuran Hasol: 1938de dodu. 1956da Atatrk Kz Lise-
sini, 1961de T Mimarlk Fakltesini bitirdi. 1961 ylnda stan-
bul Belediyesi Planlama Mdrlnde grev ald ve daha sona
Surii stanbul Blgesi eflii grevine getirildi. 1964-69 yllar
arasnda Ik Mhendislik ve Mimarlk Yksek Okulunda asis-
tanlk yapt.1969-71 yllar arasnda Ankara niversitesi naat
Dairesinin Diyarbakr ve Ankara brolarnda proje mimar olarak
alt.
Ei Doan Hasol ile birlikte tasarlad projelerden bir blm
dergilerde yer ald ve sergilendi, katld proje yarmalarnda
eitli dl ve mansiyonlar kazand. Yine eiyle birlikte, yap da-
lnda, Mimar Odasnn 1990 Ulusal Mimarlk dln kazand.
Serbest mimarlk almalarn ei Doan Hasol ve kzlar Aye
Hasol Erktin ile 1985 ylnda kurduklar Has Mimarlk Grubu iin-
de srdrmektedir.
Doan Hasol: 1937de dodu. 1956da Galatasaray Lisesini,
1961de T Mimarlk Fakltesini bitirdi, bir sre ayn fakltede
asistanlk yapt. 1961de daha renciyken Mimarlk ve Sanat Der-
gisini karan gruba katld.
1965-66da Mimarlar Odas stanbul ubesinin Sekreter yeli-
ini, 1966-69 arasnda da Odann dergisi Mimarlkn Yaz leri
Mdrln yapt. Oda Ynetim Kurullarnda grev ald.
1968de bir grup arkadayla birlikte, yap alannda bir bilgi mer-
kezi olan Yap-Endstri Merkezinin kuruluunu gerekletirdi.
YEMin yesi olduu Uluslararas Yap Merkezleri Birliinin
(UICB) 1989 ve 1992de er yllk dnemler iin bakanlna se-
ildi; bakanl sona ererken kendisine UICB Genel Kurulunca
Onursal yelik verildi.
Yaklak krk yldan beri Yap-Endstri Merkezinin banda olan
Doan Hasol, bu kurumun bilgi merkezi ilevi dorultusunda Ya-
p Dergisinin yan sra, meslek kataloglar ve mimarlk kitaplar-
nn yaymlanmasna, kurslar, konferanslar, seminerler, sergiler
dzenlenmesine nclk etti. Yayn etkinlikleriyle, Trk Serbest
Mimarlar Derneinin 1994/95 dnemi Basn-Yayn dln ka-
zand.
Serbest mimarlk almalarn ei A. Hayzuran Hasol ve kz Aye
Hasol Erktin ile birlikte kurduklar Has Mimarlk grubu iinde sr-
drmektedir. Bu kapsamda ei ile birlikte, yap dalnda, Mimarlar
Odasnn 1990 Ulusal Mimarlk dln kazand.
Dokuz kez baslan Ansiklopedik Mimarlk Szl ile daha
sonra yaymlanan ngilizce-Franszca-Trke Mimarlk ve Yap
Szl nemli kaynak yaynlar olmutur. ngilizce-Franszca
olarak hazrlad bir szlk Fransz yaynevi Le Moniteur tarafn-
dan Architecture et Btiment/ Architecture and Building ad al-
tnda 1997de Pariste yaymland. Hasolun ayrca, Yama Var!
(1997), Her eyin Mimar Var (1998) ve Mimar zlenimler
(1999) adl kitaplar ve ok sayda mesleki makalesi bulunmak-
tadr.
Hasol, 1990-96 arasnda Galatasaray Spor Kulb ynetiminde
2.Bakan olarak grev alm, Cumhuriyet gazetesinde de spor ya-
zlar yaymlanmtr.
Kendisine, 1998 ylnda stanbul Teknik niversitesince, 1999da
Yldz Teknik niversitesince Onursal Doktor unvan, 2000de de
Mimarlar Odasnca Meslee Katk Baar dl verilmitir.
HSEYN NAN Mak70
MARIONA, ESRA, JAN VE MARK NAN
Jale ve Mustafa nann olu Hseyin nan 11 Austos 1945te s-
tanbulda dodu. Orta renimini stanbul Alman Lisesinde ta-
mamladktan sonra makine mhendislii eitimine Eidgenssisc-
he Technische Hochschule Zrichte balad. Babasnn vefatn-
dan sonra yurda dnd ve Tden 1970te Makine Yksek M-
hendisi olarak mezun oldu. zel sektrde mteahhitlik ve meru-
bat firmalarnda alt. 2003te ailesi ile Barselonaya yerleti.
Halen orada elik profil retim ve datm yapan bir irkette y-
netici olarak almaktadr.
Mariona de Perez-Cabrero Batllo 9 Aralk 1962de Barselonada
dnyaya geldi. renimini tamamladktan sonra okuluslu ir-
ketlerde ynetici asistan olarak alt. Barselona niversitesin-
de Sanat Tarihi eitimine balad. Bizans sanatna olan merak
onu stanbula ynlendirdi. Hseyin nanla evlendikten sonra yo-
un olarak Trke renip Mimar Sinan niversitesinde Sanat Ta-
rihi eitimini srdrd. Halen Barselonada Trke sertifikal tek
resmi turizm rehberi olarak almaktadr.
Esra nan 26 Eyll 1972de stanbulda dodu. Orta eitimini s-
tanbul Erkek Lisesinde tamamladktan sonra Boazii niversite-
sinde Endstri Mhendislii blmn bitirdi. niversitede ma-
aracla olan merak onu Jeoloji bilimine yneltti. ABDde Stan-
ford niversitesinde Master diplomasnn ardndan ayn niversi-
teden Doktor unvann ald. Halen Houstonda Shell irketinde
aratrmac olarak almaktadr.
Jan nan 18 Austos 1997de Barselonada dodu. Halen ilkreni-
mini srdrmekte, ana lisan spanyolca, baba dili Trkeden
baka Katalanca da biliyor, ayrca ngilizce ve Almanca renmek-
te. Judo, bisiklet ve kayak sporlar ilgisini ekiyor. lerde babas ve
dedesi gibi mhendis olmay arzuluyor.
Mark nan 03 Kasm 1999da Barselonada dnyaya geldi. O da
aabeyi ile ayn okula devam ediyor. spanyolca, Trke ve Kata-
lanca konuuyor. Okulda ngilizce de reniyor. Futbola ok me-
rakl, okulundaki takmda kalecilik yapyor; ayrca kayak sporunu
seviyor. Bydnde kif olmak istiyor.
Babamz ve dedemizin ad ile anlan bu ktphaneye kk bir
katkda bulunmu olmak bizlere byk mutluluk veriyor. Mustafa
nan ok kstl olanaklarla stn bir bilim adam olmay baarm
ve ok sayda renci yetitirmiti. rencileri onun lmnn
zerinden 40 yl gemi olmasna ramen adn yaatyorlar.
Umuyoruz ki Mustafa nann renme ak, yetien genleri etki-
lesin ve bu kitapln salad stn imkanlarla onlar ada bi-
lim alannda daha ileriye ulasnlar.
Prof. Dr. JALE NAN
Prof. Dr. Jale nan, Aziz ve Mesture Ogann kz olarak stanbul
Erenkyde dnyaya gelmitir. stanbul Arkeoloji Mzelerinin
kurucusu olan ressam-arkeolog Osman Hamdi Bey, Aziz
Ogannn Gebzedeki yazlk evlerinden komusu olup, onun g-
zel sanatlar ile eski eserlere olan ilgi ve yeteneklerini sezmi, bu
konularda almas iin ynlendirmitir. Aziz Ogan Sanay-i Ne-
fise Mektebinde resim eitimi aldktan sonra Asar- Atika Mze-
lerine girerek uzun yllar hizmet vermitir.
Cumhuriyetin ilk aydn kuann bir temsilcisi olan Aziz Ogan
be ocuunun da eitimine nem vermitir. Kz Jale, babasnn
farkl grev yerleri nedeniyle orta eitimini zmir Fransz Mekte-
binde, lise eitimini ise stanbul Erenky Lisesinde tamamla-
mtr. 1933 ylnda lise eitimini tamamlayan Jale Ogan, ocuk
yalarndan itibaren tand arkeolojiyi kendine meslek olarak
semee karar vermitir. O yllarda Trkiyede henz arkeoloji
eitimi verecek bir kurum olmadndan, arkeoloji eitimine
balamak zere Alexander von Humboldt bursuyla Berline git-
mi, bir yl sonra Trk hkmetinin verdii devlet bursuyla ei-
timine Almanyada devam etmitir. Jale Ogan Almanyada zoru
baarm, bir yaryl gibi ksa bir srede Almancann temel gra-
merini kavram, daha sonra bu Almancas ile Greke ve Latince
renmitir. Daha sonra 2. Dnya Sava srasnda en fazla
+10
0
ye kadar stlan ktphanelerde alm, bombardmanlar
srasnda elinde doktorasyla snaklara komu ve bu ar
artlar altnda 1943 ylnda Prof. Dr. G. Rodenwaldtin yannda
arkeoloji eitimini doktor unvanyla tamamlamtr.
1943te stanbula dndnde, stanbul niversitesinde he-
nz arkeoloji blm olmadndan, lka Tarihi Blmnde
Prof. Dr. M. Emin Boschun yanna asistan olarak atanm ve Ro-
ma Sikkeleri zerine aratrmalar yapmtr. 1944 ylnda bugn-
k ad stanbul Teknik niversitesi olan Mhendis Mektebinin
doentlerinden Mustafa nan ile evlenmi ve bir sre sonra biri-
cik oullar Hseyin nan dnyaya gelmitir. 1946 ylnda yeni
niversite kanunuyla stanbul niversitesinde Prehistorya ve
Arkeoloji Blm kurulmu, Prof. Dr. A. Mfit Mansel, Blm
Bakanlna atanmtr. Dr. Jale nanda onun yannda asistan
olarak almaa balamtr. Ancak kurulu aamasnda b-
lmde sadece iki kii olduklarndan, Jale nan bir yandan ders
verirken, dier yandan da Trke kaynak bulma skntsnda
olan rencilerin evirilerine yardmc olmu, Blm Kitapln
ve Fotoraf Laboratuarn kurmu, hatta Prof. Dr. A. Mfit Man-
selin derslerinde projeksiyonu kullanmtr.
Ayn yl Pergede balatlacak kazlarn n hazrlklarn yapmak
zere Prof. Dr. A. Mfit Mansel tarafndan Antalyaya gnderil-
mitir. Bunu ertesi yl Side kazs takip etmitir. Sava sonras
yllarda arkeolojik almalar gerekletirmek byk zorlukla-
rn almasn gerektiriyordu. O gnlerin zorluklarn Jale nan
Sidenin Roma Devri Heykeltral kitabnn nsznde y-
le dile getirir: Bu iler bugnk gibi pek kolay deildi. Aksu
Ky Enstitsnden saladmz bir kamyonetle kaz malzeme-
sini de yanmza alarak bir le yemeinden sonra yola ktk.
Jale nan, 30lu yllarda arkeoloji mesleine adm att
Yollar ok bozuktu, srat yapamyorduk. Peri Kprs km
olduundan rmak yatan amak zorunda kaldk; bu srada
kamyonet arza yapt, saatlerce orada kaldk ve ancak karanlk
bastnda Sideye varabildik. Sideliler, daha nceden haberli
olduklarndan, ky meydannda toplanmlar, merak ve heye-
canla bizi bekliyorlard. Kamyoneti elbirliiyle boaltp kamp
iin uygun grdkleri byk liman tarafndaki kumsala iki adr
kurarak yatacak yerimizi saladlar.
Jale nann 1946 ylnda balayan kaz hayat, 1975 ylndan son-
ra resmen kaz bakanln da stlendii Perge, Side kazlarnn
yan sra Kremna, Boubon, Lyrbe-Seleukeia kurtarma kazlaryla
devam etmitir. alt tm antik kentlerde restorasyon al-
malarna nem vermi, akrabas Selma ve Ragp Devresin mad-
di katklaryla 1962 ylnda Side Mzesinin kurulmasn sala-
mtr. Ayn ekilde Sidedeki Vespasian Antnn onarmn ve
yine Sidedeki Apollon Tapnann Anastylosisini (ksmi aya-
a kaldrma) gerekletirmitir.
Meslek hayatnda ok sayda yayn yapan Jale nann en nem-
li uzmanlk alan heykel sanat olmu, bu konuda ok sayda
deerli eser vermitir. Heykel sanat konusundaki ilk aratrma-
lar, 1947 ylnda balayan Side kazlarnda heykeltralk yapt-
larnn yaynnn Prof. Dr. A. Mfit Mansel tarafndan kendisine
verilmesiyle balam, bu da mesleki yaamnda bir dnm
noktas olmutur. Berlindeki renimi srasnda byk ilgi duy-
duu bu alanda alma ans onun zaman iersinde dnyaca
nl bir heykel uzman olmasn salamtr. zellikle heykel
paralarnn birletirmesindeki yetenei, 80li yllarda Per-
geden Bostona karlan bir Herakles Heykeli parasn foto-
raflardan tespit etmesini salamtr. Jale nan Antalya Mze-
sinde bulunan bu heykelin alt parasnn mlajn alp, Bos-
tona giderek paralar birletirmi ve bu ekilde eserin Trki-
yeden karlm olduunu ispatlam ve heykel parasnn ia-
de edilmesini iin yasal sreci balatmtr. Fotorafla belgele-
me arkeolojik almalarn ilk ve en nemli aamalarndan biri-
dir. Bu konuya ok nem veren Jale nan zellikle ekimlerde
ok titiz davranm ve arkeoloji dnyasnda baarl fotoraf-
lyla tannmtr.
Arazi almalarnn ounu Antalya Blgesinde gerekletiren
Jale nan, Antalya Arkeoloji Mzesinin gelimesine de, bizzat
Side kazs yllarnda
2. Dnya Sava yllarnda, Almanyada
katkda bulunmu, hatta zengin kiisel kitapln da bu kuruma
balamtr.
stanbul niversitesinde krk yl hizmet vermi olan Jale nan,
iki nesil boyunca ok sayda arkeologun yetimesine katkda
bulunmu, yaam boyunca gerekletirdii ok ynl alma-
laryla da arkeoloji dnyasn damgasn vuran bir kii olmay
baarmtr.
(Bu yaz N. Atik ve A. ztrk tarafndan hazrlanmtr.)
Pergeden Bostona karlan Herakles Heykeli zerinde alrken
Jale nan arkeoloji dnyasnda baarl fotoraflyla da tannd
RUH KAFESOLU Mim43
8 Ocak 1919da Kayseride dodu. lk renimini Kayseride orta
renimini Sivasta tamamlad. 1937de Yksek Mhendis Mekte-
bine girdi. 1943 Hazirannda mezun oldu. Evli ve iki ocuk baba-
sdr.
Ekim 1947de T Mimarlk Fakltesi Yap II Krssnde asistan
olarak greve balad. 1949da yeterlilik almasn tamamlad,
1954de doent, 1965te profesr oldu. 1986da emekli oldu.
1955-1957 arasnda uzun sreli inceleme aratrma program er-
evesinde Bat Almanyaya gitti. Hannover THda Prof.Graubner
ile yap ve malzeme derslerinin uygulamalarna ve Institt fr
Bauforschung e.V.de aratrma almalarna katld.
1957de Tdeki Mimarlk rencileri iin oluturduu Yap Mal-
zemesi dersinin yrtlmesini stlendi. Eitim amal bir malze-
me arivi ve eitim ve aratrma amal bir malzeme laboratuar
kurdu. T Teknik Okulu, zel Ik Mhendislik Okulu ve Trabzon
Teknik niversitesi mimarlk blmlerinde de malzeme derslerini
yrtt.
Kurucular arasnda bulunduu Yap Endstri Merkezi 1968de
ald.
T Mimarlk Fakltesi Yap Aratrma Kurumu genel sekreterlii
ve bakanl srasnda konut, okul ve deprem konularnda disip-
linleraras periyodik paneller dzenlenmesini salad.
TBTAKn MAG 505 kodlu, Topran Al ile Stabilizasyonu
konulu temel aratrma projesi Haziran 1980de tamamland.
Bu temel aratrmaya dayanlarak deiik koullarda uygulama
olanaklarna ynelik aratrmalar gnmze kadar srdrlmek-
tedir. Emekli olduktan sonra Do. Dr. Bilge Ikn yrtt al-
malara danman olarak katlmaktadr.
lkede alnn daha yaygn kullanlmas, retimin gelitirilmesi
amacyla 1995te Al reticileri Derneinin kurulmasna nclk
etmi ve dnem ynetim kurulu bakanln yrtmtr.
Yurt iinde ve dnda birok seminer ve kongreye bildiri ile katl-
d, konferanslar verdi, gazete ve dergilere yazd. 5 kitap, 50nin
zerinde bildiri ve makale yazardr. Proje yarmalarna katld,
eitli dller ald ve mesleki uygulamalar yapt.
Emekli olduktan sonra Yap Endstri Merkezinin teknik dan-
manln yapt; eitli kongre ve seminerlere katlarak almala-
rn srdrd.
Tnn Kuruluu ve Yetmi Sene ncesinden Birka An ve iz-
gi isimli kitab tamamlanma aamasndadr.
MUSTAFA KALELOLU n73
1949 ylnda orumda dodu. 1973 ylnda Tden Yksek naat
Mhendisi olarak mezun oldu. 1975 ylnda Evren Mhendislik
adyla ilk firmasn kurdu ve uzun yllar proje ve mavirlik hiz-
metlerinde bulundu. 1981 ylndan itibaren Evren naat ve M-
hendislik irketiyle taahht sektrnde faaliyet gstermeye ba-
lad. 1997 ylnda Eser naat ve Ticaret Ayi satn alarak ulusla-
raras altyap projelerini faaliyet alanna ekledi. Kurucusu ve Y-
netim Kurulu Bakan olduu Evren Group, bugne kadar 1 milyar
USDnin zerinde projeye imza atm ve halen 3 ktada, birok l-
kede faaliyetlerine devam etmektedir.
Referanslar arasnda Formula 1 stanbul Pisti, Siemens stanbul
Genel Mdrl, Ege elik, Assan Alminyum, Bank Ukraine,
DTM Fuar Merkezi, Trk Hoechst la gibi birok anahtar proje
bulunan Evren Group, 10 irket, 1500n zerinden alanyla,
Trkiye, Romanya, Cezayir, zbekistan ve Kazakistan bata ol-
mak zere yurtii ve yurtdnda eitli konut, ofis, endstriyel te-
sis, kpr, baraj ve ehirsel altyap projelerine devam etmektedir.
Hizmetleri ISO 9001 belgesine sahip olan grubun bayrak gemisi
grevini stanbul merkezli Evren naat ve Mhendislik (www.ev-
rengroup.com) ve Ankara merkezli Eser naat ve Ticaret A
(www.eserconstruction.com.tr) yrtmektedir. Evren Group ir-
ketleri Trkiye Mteahhitler Birlii (TMB) ve Trkiye naat Sana-
yicileri veren Sendikas (NTES) bata olmak zere birok yurti-
i ve yurtd yelie sahiptir.
EMN KAPLAN n73
1 Ocak 1951de (nfusta byle yazyor!) Konya ili Doanhisar ile-
si Karaaa kasabasnda bir ii/ifti ailesinin ocuu olarak
dodu. lkokulu kyn ilkokulunda orta 1 ve 2yi Doanhisar or-
taokulunda okudu. Ortaokul 2.snftan sonra devlet parasz yatl
snavlarn kazanarak orta 3 ve liseyi Nide lisesinde parasz yat-
l olarak okudu. 1968 ylnda Nide lisesinden birincilikle mezun
oldu. 1968-69 retim ylnda T naat Fakltesinde eitimine
balad ve 1973 ylnda naat Fakltesi tatbiki mekanik dalndan
mezun oldu.
Mezuniyetten sonra proje ve mhendislik firmalarnda almaya
balad. 1974 ylnda Sistem Planlama Proje ve Mhendislik Limi-
ted irketine girdi. Daha sonra bu irketin ortaklar arasnda yer
ald. Uzun sre eitli mhendislik yaplarnda proje mhendisli-
i yapt.
1977 ylnda sistem planlamadaki ortaklar ile sistem Yap naat
ve Ticaret A.. ve sonrada Sismat A., Sispa Ltd ti gibi sistem
grubu irketlerinin kurucu ortaklar arasnda yer ald.
Sistem Grubu, evre koruma teknolojileri ve endstriyel tesisler
konusunda anahtar teslimi mhendislik, imalat, mteahhitlik ve
ticaret hizmeti vermektedir.
Emin Kaplan halihazrda Sistem Yap naat ve Ticaret A.. ile di-
er Sistem Grubu irketlerinde icra kurulu ve ynetim kurulu ye-
si olarak grevine devam etmektedir.
H. FARUK KARADOANn66
Hseyin Faruk Karadoan Mersinlidir. 1944 ylnda Mersinde
dodu, Kasm aynn on nc gn.
1966 Hazirannda Tden naat Yksek Mhendisi olarak me-
zun oldu; 21ini doldurmamt.
Askere gitti. Motorlu Topu oldu. ki yl askerlik grevini tamam-
larken resim yapacak vakit de buldu, inaat mhendislii yapa-
cak vakit de ve okuyacak.
Sonra bakt ki retim yesi olma istei ar basyor, aranmaya
balad. Aray KTden Tye tad Faruk Karadoan.
te o sralarda nemli bir olay gerekleti ve Hlya Saraolu ile
yaamn birletirdi ki Bar, Yaln, Sofia, Lara, Sinan, Ayla, Alp
dnyaya gelsin. Bunlardan ilk ikisi prlantann pylantas, son be-
i pylantalarn pylantalar. Ondan sonras teferruat. Doktora,
Doentlik, Profesrlk ve yneticilik vs.
Sene 2008, alyor; sabah sekiz akam sekiz.
AYSEL KARAS Mim76
SMAL KARAS n75
Aysel Karas: 11.10.1953 tarihinde Kbrsn Mousa (Geitkale)
kentinde dodum. lkokulu Atatrk lkokulunda (Lefkoa), orta-
okulu ve liseyi Lefkoa Trk Kz Lisesinde okudum ve 1971 ylnda
mezun oldum. zleyen senede T Mimarlk Fakltesine kayt ol-
dum.
Mimarlk Fakltesinden (1975-1976) mezun olduktan sonra Kb-
rsta bir devlet dairesinde ve bir sre zel mimari broda proje
mimar olarak altm. Daha sonra aile iletmesinde almaya
baladm. Mimarlk-mhendislik d uras olan bu iletmede
halen yneticilik yapmaktaym.
Eim smail Karas inaat mhendisidir ve iki kzmz var.
smail Karas: 20.04.1952 tarihinde Kbrsn Mousa (amlca)
kentinde dodum. lkokulu amlca lkokulunda, ortaokulu Gn-
dere Ortaokulunda okuduktan sonra 1970 ylnda Lefkoa Trk
Lisesinden mezun oldum. Ortaokul (2 yl) lise ve lise sonras bir
yl olmak zere toplam alt yl mcahitlik hizmeti yaptktan sonra
1971-1972 ders ylnda T naat Fakltesine girdim.
naat Fakltesinden (1974-1975) mezun olduktan sonra TC Kara-
yollar Gebze-Hereke aras (E5 Karayolunu) ngerilmeli Sanat Ya-
plar inaatnda (ENKA naat irketinde) iki yl antiye Mhen-
disi olarak altm.
1977 ylndan gnmze dein KKTCde Bayndrlk ve Ulatrma
Bakanlna bal kamu kurumlarnda mhendislik hizmetlerinde
altm. Kamu grevim srmektedir. ngilizce biliyorum.
KESKN KESER Mak63
Keskin Keser,1940 ylnda Antakyada dodu. lk ve orta renimi-
ni orada tamamlad. 1958 ylnda girdii T Makine Faklte-
sinden 1963 Hazirannda mezun oldu. Askerlik hizmetini tamam-
ladktan sonra dorudan sanayi hayatna atld. 1970 ylnda
Tden bir snf arkada ile birlikte kurduklar ve sonradan ano-
nim irkete dnen MA-PA Kolektif irketinde balant eleman-
lar ve otomotiv paralar retimine balad. Sanayimizin ithal
ikamesi aamasnda birok balant eleman ve otomotiv paras-
nn Trkiyedeki ilk retimini gerekletirdi. Daha sonralar t-
myle kendi ynetimine geen MA-PA Anonim irketinde AR-GE
yatrmlarna, niversite ile ibirliine ve firma ii eitime arlk
vererek firmasn kendi teknolojisini yaratr konuma getirdi ve bu-
gnk ada fabrikasna tad. Burada kendi gelitirdikleri ma-
kineler, test cihazlar ve otomasyon sistemleri ve yine kendilerine
ait tasarm ve teknolojiler kullanlarak retilen debriyaj setlerinin
byk ounluu dnyann drt yanna satlmakta ve snrl say-
daki uluslararas firmalarla rekabet edilmektedir.
Keskin Keser halen T Makine Fakltesi Danma Kurulu, T
Vakf Mtevelli Heyeti ve T Mezunlar Dernei yesidir. Eitim
imkanlarnn gelitirilmesi ve Trke teknik literatrn zenginle-
tirilmesi konularnda aba harcamaktadr.
AL KR KIRAN Mak71
1949 ylnda stanbulda dodu. Vefa Lisesinden mezun olduktan
sonra stanbul Teknik niversitesi Makine Fakltesine girdi. 1971
ylnda bu blmden mezun oldu. Tde Endstri Mhendislii
konusunda Doktorasn yaptktan sonra retim Ynetimi konu-
sunda retim grevlisi olarak Tye hizmet etti.
1980 ylnda retim grevlisi olarak ABDne giderek, Profesr-
lk unvann kazand. Akademik kariyerine ABDnin belli bal
niversitelerinden Texas Technical University ve University of So-
uthern Californiada devam etti. Tayvann nde gelen niversite-
lerinden olan Dai-Yeh Institute of Technologyden ald davet
zerine 1990-1991 yllarnda, niversitenin Endstri Mhendisli-
i blmnn kurucu bakan olarak, akademik almalarna
devam etti.
Ayn zamanda 1990 ylnda, ABDnin Kaliforniya eyaletinde, San
Diego ehrinde Kran Consulting Group ad altnda kendi dan-
manlk firmasn kurdu. Firmann mterileri arasnda Disney,
Universal Studios, General Motors, General Electric, IBM, Com-
paq, Hewlett Packard ve Dell gibi Fortune-500 irketleri yer al-
maktadr.
Ali kr Kran, 2001 ylnda ikinci irketi olan ve yazlm konu-
sunda faaliyet gsteren Exametrici kurdu. irket zellikle banka-
clk alannda gelitirdii yazlm ile dikkatleri ekti. Exametricin
gelitirdii yazlm Wells Fargo Bank, Bank of America, HSBC, Na-
tional Australia Bank gibi dnyann nemli bankalar tarafndan
kullanlmaktadr. Exametric irketinin gelimesine yapt katk-
lardan dolay 2004 ylnda Ernest & Young tarafndan verilen Y-
ln Giriimcisi dln kazand. Bir yl sonra 2005 ylnda, firma-
nn gelitirdii yazlm San Diegoda En yi Yazlm dlne layk
grld. 2006 ylnda ise Exametric firmas dnyann en byk
yazlm firmalarndan biri ile birleti.
2008 ylnda Kran Analytics adnda yeni bir yazlm firmas kuran
Ali kr Kran, halen hem Kran Analytics hem de Kran Consul-
ting Group firmalarnn Ynetim Kurulu Bakan olarak profesyo-
nel hayatna devam etmektedir.
ABDdeki Trk topluluunun sevilen bir simas olan Ali kr K-
ran, iki yldr San Diegodaki House of Turkey derneinin bakan-
ln yapmaktadr.
Evli, ocuk babas olup Kaliforniya-San Diegoda yaamaktadr.
Bu ba San Diego Foundation altnda faaliyet gsteren Ali ve
Linda Kran Vakf tarafndan yaplmtr. San Diego Foundation,
zel ve tzel kiilerin oluturduu vakflar yneten bir kurulu
olup 1000den fazla vakfn ynetimini yapmaktadr.
NAC KOLOLU n68
1946 ylnda Elazda doan Naci Kololu, 1968 ylnda stanbul
Teknik niversitesi naat Fakltesinden mezun oldu.
1968-1972 yllar arasnda, DS Genel Mdrl 7. Blge M-
drl Doankent Hidroelektrik Santrali kontrol mhendislii
ve ube bamhendislii, Hasan Uurlu Baraj mukavele tatbikat
ba mhendisi olarak grev yapan Naci Kololu, 1974 ylnda in-
aat taahht firmasn kurdu. 1977 ylnda inaat sektrnde fa-
aliyet gstermek zere Kolin naat A..nin kurucu orta oldu.
Halen, bata inaat olmak zere; enerji, liman iletmecilii, tu-
rizm ve madencilik sektrlerinde faaliyet gsteren, Kolin irket-
ler Grubuna bal 27 irketin kurucu ortadr. 1984-1988 yllar
arasnda Elaz Sanayi ve Ticaret Odas Bakanl yapmtr.
Kolin naat, yurtiinde ve yurtdnda 74 ulatrma, tarm ve
enerji, bina-konut-endstriyel tesis projesini tamamlam, halen
29 yeni projeyi devam ettirmektedir. Merkezi Ankarada bulunan
Kolin Grubu, yurtiindeki antiyeleriyle birlikte, yurt dnda, Ba-
k, Tripoli, Kabil, Amman, Lefkoa ofislerinde grev yapan uzman
ve deneyimli bir kadro ile almalarn yrtmektedir. Birok y-
neticisi ile Uluslararas Yol Federasyonu, Dnya Su Konseyi gibi
kurulularda temsil edilmektedir.
Kolin Grubu sosyal sorumluluk projelerini, eitime destek vere-
rek gerekletirmitir. Samsunda bir ilkretim okulu yaplm,
Elazda Trkiyenin en nemli eitime destek projelerinden bi-
ri tamamlanmtr. Uluslararas standartlardaki imknlar ile
niversite kamps niteliindeki eitim kompleksinde; Anado-
lu lisesi, kz yurdu, sosyal ve spor tesisleri bulunmaktadr. Bu
okullarda yaklak 1000 renci eitim retim grmekte,
150ye yakn kz renci yurtlarda kalmakta ve burslarla destek-
lenmektedir.
Kolin naat ve Kolin Grubu irketleri, gerekletirdii projeler,
yatrmlar, yaratt istihdam olanaklar ile lke ekonomisine
katk salamaktadr. Kolin Grubunun, 31 yla dayanan ulusal ve
uluslararas baarsnda byk rol oynayan Naci Kololu, m-
hendislik, yneticilik, ulusal yatrmclk, toplumsal konulara
duyarll ile lkemizin nemli iadamlar arasnda yer almak-
tadr. naat Mhendisleri Odas, T Yksek Mhendisleri Birli-
i yesi olan Kololu, evli ve iki ocuk babasdr.
CENGZ KK Mak71
10.06.1949 ylnda atalcada dodum. Kaleii lkokulu ve atalca
Ortaokulunu bitirdikten sonra 1963 ylnda Kabata Erkek Lise-
sine girdim. Liseyi zamannda bitirdim ve 1966 ylnda T Maki-
ne Fakltesine girerek 1971 ylnda Makine Yksek Mhendisi
olarak piyasaya ktm. Ayn yl Akimento San. ve Tic. A.de a-
larak 1972 ylnda askere gittim, 1973 ylnda askerden geldik-
ten sonra Alarko Holdingin Bursa Tofa tesislerinde antiye efi
olarak altm ve 1976 Ekim aynda tekrar Akimento San. ve Tic.
A.de almaya baladm. 1980 Haziran aynda irketten ayrla-
rak Termot Mh. irketini kurdum. 1983 ylnda ise Ceta Mak.
San. ve Tic. A.nin orta olarak ie baladm ve halen irket y-
netim kurulu yesi olarak almaktaym.
CETA en son dnya teknolojisini ve Trk mhendisliini kullana-
rak yurtii ve yurtdnda yksek kaliteli rnler ve mhendislik
hizmetleri sunmay hedefleyen bir kurulutur. 14.000 m
2
alana
yaylan Bykekmece Tesisinde aylk 800 ton elik imalat kapa-
sitesi olan CETA, 21 tecrbeli mhendis, 23 sertifikal teknisyen,
toplam 257 alandan oluan yetenekli bir kadroyla mterileri-
ne hizmet vermektedir.
Mteri ihtiya, art ve isteklerini n plana alan alma dzeni-
miz problemlere taahht edilmi zamanlama ile en yksek kalite-
de zmler getirir. Kalite ynetim sistemimiz uluslararas kabul
grm ISO-9000 standartlar baz alnarak oluturulmu ve za-
mann artlarna ve teknolojisine uygun olarak srekli gelitiril-
mektedir.
CETAnn tarihesi:
1981: CETA kuruldu; hedefimiz en son dnya teknolojisini ve Trk
mhendisliini kullanarak yurtii ve yurtdnda yksek kaliteli
rnler ve mhendislik hizmetleri sunmak.
1981: lk yurtd iimizi Libyada aldk.
1987: imento fabrikas bakm ve iletme hizmetlerine baladk.
lk mterimiz Akimentoya (imdiki ismi ile Akansa) hizmet
vermeye hl devam ediyoruz.
1988: Partner programmz kapsamnda ilk temsilciliimizi aldk.
Bugn temsilciliklerimiz sayesinde mterilerimize yksek kali-
tede ve en son teknoloji rnleri salyoruz.
1991: Fabrika elektrifikasyonu ve otomasyonu alannda elektro-
nik mhendislik hizmetleri verebilmek amacyla karde firmamz
Cimes kuruldu. Bu sayede mterilerimize otomasyon dahil
anahtar teslim tesisler kurabilmek iin gerekli olan tm hizmetle-
ri sunmaya baladk.
1993: 2005e kadar genel merkezimiz olarak hizmet veren Le-
ventteki binamza tandk.
1993: Bykekmece tesisimiz 500 m
2
kapal, 2000 m
2
ak alan
ile imalata balad.
1999: Kurumsallama yolunda irket ynetimimiz profesyonel
yneticilere teslim edildi ve ilk profesyonel genel mdrmz i-
ba yapt.
2000: Bykekmece tesisimizin kapasitesi aylk 800 ton imalat
yapabilecek ekilde arttrld. Kapal alanmz 5657 m
2
ye, ak
alanmz da 8238 m
2
ye karttk ve de makina parkmz gnn
ihtiyalar dorultusunda en son teknolojiyle yeniledik.
2003: CETA, Alman Kaynak Enstits SLV Berlin-Brandenburg ta-
rafndan DIN 18800 ve DIN 4133 Sertifikas ile belgelendirildi.
2004: CETA, bamsz denetim kuruluu BVQI tarafndan ISO
9001:2000 Sertifikas ile belgelendirildi.
Gnmzde Ceta 257 alan ile yurtii ve yurtdnda yksek ka-
liteli rnler ve mhendislik hizmetleri sunmaya devam etmekte-
dir. Bugn de yeni teknolojileri renmeye devam ederek rnle-
rimizi, hizmetlerimizi ve srelerimizi gelitirmeye devam ediyo-
ruz.
CETA: Kaliteli Hizmet, Mutlu Mteriler.
AHMET GRGN NECAT Mak63
1940 ylnda Lefkoa-KKTCde dodu. lk, orta ve lise renimini
Kbrsta tamamlad. 1958de T Makine Fakltesine girdi ve
1963 Haziran dneminde mezun olup 1964-1966 yllarnda Al-
manyada Hannover Teknik niversitesi, Motorlu Tatlar Krs-
snde doktora almas yapt.
1967-1967 yllarnda ayn krsde teknik aratrmac olarak grev
ald. 1969 ylndan emekliye ayrld 2004 ylna kadar Kln-Al-
manyadaki Ford Otomobil Fabrikas aratrma-gelitirme bl-
mnde, bata ar-ge mhendisi, daha sonralar ynetici olarak a-
lt. Balca grev alanlarn saymak gerekirse; gelecekteki ara-
ba konsepsiyonlarnn gelitirilmesi, tat dinamii, tat aerodi-
namii, termodinamik problemlerin (motor, anzman, fren vs.) ve
tat ii stma, havalandrma, A/C performanslarnn rzgar tne-
li ve yol testleriyle gelitirilmesi, tat NVH (titreim ve grlt)
problemlerinin zm, ileri NVH ve aerodinamik test metotlar-
nn gelitirilmesi almalar saylabilir. Ayrca, Fordun itirak et-
tii muhtelif Avrupa Birlii mterek teknik ar-ge projelerine fir-
mas adna katld. Teknik aratrma sonularnn bir ksmn Al-
manya ve uluslararas dzeydeki teknik kongrelerde bildiri olarak
sundu.
Canan Necati ile evlidir. Hukuk tahsili ve doktoras yapm olan
kz Lale halen Almanyada hakim olarak grev yapmaktadr.
SELM NMET NEJADn66
Tatbiki Mekanik kolundan mezun olduktan bir sre sonra svi-
reye giden Selim Nimet Nejad daha sonra Londraya tand. u
aralar New Yorkta oturuyor. Uzun yllar kendisinden haber ala-
madk ama Otuzuncu Yl kitapn hazrlarken izini bulduk, tele-
fonla konutuk, ok ilgi gsterdi ve snf toplantsna katld. Kr-
knc Ylda plaketimizi alrken de Selimi aramzda grmek iste-
dik. Birok kez kendisini aradmz halde baarl olamadk ama
Faruk Karadoan denemelerinden birinde kendisini bulabildi ve
13 Maysta paket trenine geleceini syledi ve gerekten geldi.
Youn ileri nedeniyle yalnzca 24 saat kalabildi stanbulda. Me-
zun olduktan sonra en az grme olana bulduumuz arkada-
lardan biri olmasna ramen dostluun ve arkadaln scakl-
n derinden hisseden ve hissettiren Selimi tekrar grebilmek tm
arkadalarn sevindirdi.
T naat Fakltesinde okuyan rencilere verdiimiz 66 na-
at Bursunun bugne dek srebilmesinde ok byk katky Sev-
gili Selim yapt. (Bunu burada yazmamzdan hi holanmayacak
ama biz gene de yazalm istedik). Bize bugne dek neler yapt
konusunda bilgi gndermedi ama Vida ile evlendiini Anetta
adnda bir kz ve Rom, Michell adl iki olu olduunu biliyoruz.
Belki torunu da vardr ama o konudaki bilgiyi henz elde edeme-
dik. 50. ylmz iin geldii zaman daha ok bilgi alrz kendisin-
den.
66 naat Bursuna gstermi olduu yakn ilgiyi Mustafa nan
Ktphanesi iin yaplan ba arsnda da gsteren Selime ve
Nejad ailesine esenlikler dileriz.
(Yaz, snf arkada Esin nan tarafndan hazrlanmtr.)
ZKAN OLCAY n59
1934 ylnda Samsunda dodu. 1954te Galatasaray Lisesinden,
1959da stanbul Teknik niversitesi naat Fakltesinden mezun
oldu.
Evli ve iki ocuk babas olan Olcay, ngilizce ve Franszca bilmek-
tedir.
1959 Haziran-Aralk arasnda Eralko Statik Brosunda Statiker
olarak alan zkan Olcay 1960-1961 arasnda yedek subay ola-
rak askerlik grevini yapt ve daha sonra 1961-1963 arasnda En-
ver Ayanlar Ahmetli Ovas Sa Sahil 2.Ksm naat arazi mhen-
disi (DS Genel Md.) olarak alt. Bu tarihten sonra Pekin na-
at irketi orta ve antiye efi olarak almalarn srdrd. Bu
almalar aadaki gibi sralanabilir:
1963-1964: zmir Seydiky Subay Lojmanlar inaat (DS Genel
Md.)
1964-1966: Antalya Dden Ovas Sulamas ana kanallar inaat
(DS Genel Md.)
1966-1968: Bolu Ovas Sol Sahil Sulamas inaat (DS Genel
Md.)
1968-1973: Adana, Aa Seyhan Ovas (1-3-5 TP) Projesi (DS Ge-
nel Md.)
1973-1975: Ktahya-avdar Hisar Sulamas inaat (DS Genel
Md.), Bursa-Orhangazi Keramet Sulamas inaat (DS Genel
Md), Bursa-Yeniehir Pompaj Sulamas inaat (DS Genel Md.)
1974-1977: Dzce Ovas Sa ve Sol Sahil Sulamalar inaat (DS
Genel Md.)
zkan Olcay 1974 ylndan bu yana Pekinta A. Ynetim Kurulu
Bakan olarak grev yapmaktadr.
Pekin irketler Gurubu bnyesinde yer alan prefabrike ngeril-
meli prefabrike beton sanayinde (1974) ylndan beri faaliyetleri-
ni srdrmekte olan Pekinta (Dzce) Tesislerinde bu gne kadar
toplam (3.000.000 m
2
) kapal alanda muhtelif endstriyel yaplar
gerekletirilmitir. Ayrca hasr elik ve souk ekme Z profil
imalat yaplmaktadr.
zkan Olcay ayrca, grup bnyesinde yer alan ve 1997 ylnda
sandwich at ve cephe elemanlar retmek zere faaliyete geen
Aluform-Pekinta A.nin kurulduu gnden bu yana Ynetim Ku-
rulu Bakan olarak grev yapmtr. zkan Olcay bu grevini ha-
len srmektedir. Tesislerin yllk kapasitesi 1.000.000 m
2
dir.
zkan Olcayn sportif ve sosyal almalar aadaki gibi zet-
lenebilir:
Trkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK) asli yesi.
Trkiye Futbol Adamlar Dernei (TRFAD) yesi.
Galatasaray Spor Kulbnde stlenilen grevler:
1982-1986: Prof. Ali Urasn Bakanlk dneminde Galatasaray
Spor Kulb Tesislerinden Sorumlu Asbakan.
1986-1988: Ali Tanryar Bakanlk dneminde Galatasaray Spor
Kulb Asbakan.
2002- 2004: (zhan Canaydn Bakanlk dneminde Ynetim Ku-
rulu yesi.
Tesisleme faaliyetleri:
Florya Tesisleri bnyesindeki Kapal Spor Salonunun yaptrlma-
s (byk lde kendi olanaklar ile),
Florya Kompleksinin Genel Planlamas ve gerekletirilmesinde
Teknik ve dari Sorumlu olarak grev almtr.
Trkiye Futbol Federasyonunda stlenilen grevler:
1989-1991: Trkiye Futbol Federasyonu Ynetim Kurulu yesi.
1991-1997: Trkiye Futbol Federasyonu Asbakan.
1997-5.9.1997: Trkiye Futbol Federasyonu Bakan.
Tesisleme faaliyetleri:
Beylerbeyi Atatrk Spor Tesisleri genel planlamas ve gerekle-
mesinde Teknik ve dari Sorumlu olarak grev almtr.
Trkiye Futbol Federasyonu Levent Merkez Binas (Perili Kk)
tahsis ilemlerinden projesine, ihale, gzetim ve denetiminden
alna kadarki btn aamalarnda Teknik ve dari Sorumlu ola-
rak grev almtr.
Riva-Milli Takmlar Kamp ve Eitim Tesislerinin arazi tahsisinden
plan ve proje almalarna ihale gzetimi ve denetiminden tesi-
sin hizmete alna kadar her kademede Teknik ve dari Sorum-
lu olarak grev almtr.
Federasyon grevinden ayrldktan iki sene sonra, Haluk Ulusoy
Bakanlndaki TFF Ynetim Kurulu karar ile tesislere zkan
Olcay Kamp ve Eitim Tesisleri ad verilmitir.
Prof. Dr. EMN ONAT
Prof. Dr. Emin Onat cokulu bir mimar, parlak bir hoca ve stn
baarl bir yneticidir.
1926da Yksek Mhendislik mektebine giren Emin Onat renci-
liindeki stn baars zerine hkmet tarafndan yurt dna
gnderilmi ve Zrihteki ETHyi birincilikle bitirmitir.
1935 ylnda, 27 yanda, Yksek Mhendislik Mektebi Mimarlk
ubesinde doent olarak greve balayan Emim Onat 30 yanda
profesr olmutur. 34 yanda iken Orhan Arda ile birlikte ulusla-
raras Antkabir yarmasn kazanmtr. Daha sonra Sedat Eldem
ile birlikte stanbul niversitesi Fen ve Edebiyat Fakltesi ve s-
tanbul Adalet Sarayn ina etmitir.
T de Mimarlk Fakltesinin kurucusu olan Emin Onat, faklte-
nin ilk dekan olmu, daha sonra 1951-1954 yllar arasnda T
Rektr olarak grev yapmtr. Pek ok renci yetitirmitir. -
rencilerinden bir ksm da daha sonra Mimarlk Fakltelerinin -
retim yeleri olmutur. Faklteye, niversiteye byk hizmetleri
gemitir.
1954-57 yllar arsnda Milletvekillii de yapm olan Emin Onat,
1961de 53 yanda, kendisinden daha byk hizmetler, baarlar
beklenirken aramzdan ayrlmtr. Sevecen, zeki ve zverili kiili-
i ile parlak bir hoca olan Emin Onat rencileri ve meslektalar
tarafndan ok seviliyor ve saylyordu.
Kendisine Mimarlar Odas kuruluunda oybirlii ile 1 numaral
yeliin verilmesi, bu sevgi ve saygnn sonucu olmaldr.
(Emin Onatn zgemii ba yapan rencisi Doan Tekeli tarafndan
hazrlanmtr.)
AHMET NHAT ZSAN n53
1930 ylnda Bursada dodu. Subay olan babasnn grevi dolay-
syla ilkokula Bursada balad, Lleburgazda devam etti, Kon-
yada bitirdi.
Orta renimine stanbulda Saint George Lisesinde balad. II.
Dnya Sava dolays ile okul kapannca orta 3. snfta okulunu
nakletti ve Ankara Atatrk Lisesinden mezun oldu.
T naat Fakltesine 1948 ylnda girdi. 1953de Yksek Mhen-
dis olarak mezun oldu.
Byk organizasyon kabiliyeti ve giriimcilii nedeniyle snf ar-
kadalarnn ayc Nihat, dost canls, iyiliksever karakteri ne-
deniyle i arkadalarnn Baba Nihat oldu.
stanbul Hilton Oteli inaatnda ve Almanya Hamburg Strom und
Hafenbau idaresinde ksa srelerle alt. 41. dnemdeki asker-
lik hizmetini takiben 1956 ylnda taahht sektrnde serbest
olarak almaya balad.
Meslek hayatnn ilk yllarnda ller Bankasna ime suyu projele-
ri mteahhitlii yapt. Daha sonralar stanbul Belediyesinden
alnan iler geldi.
ahs firmasn 1983 ylnda alanlarn itiraki ile kendi adn ta-
yan Anonim irkete dntrd.
Gerek ahs firmas gerekse Anonim irket olarak stanbul Bele-
diyesi, Karayollar Genel Mdrl, D.S.., Demiryollar, Liman-
lar ve Hava Meydanlar naat Genel Mdrl, D.H.M.., Milli
Savunma Bakanl, Petkim, T.K.., T.E.K. gibi messeselere eit-
li inaat taahht ilerinde bulundu.
Ynetim kurulu bakanln 1976-1996 yllar arasnda yrtt
ve yar hissesine sahip olduu Tanksan A.. ile Tpra, Petkim,
Gbre Fabrikalar, Delta gibi eitli mterilere akaryakt depola-
ma tanklar, boru hatlar inaatn taahht etti ve bitirdi.
Karaky Meydan Yeralt Geidini, eitli boru hatlar inaatlarn,
Levent Altgeit Kprsn ve Zincirlikuyu stgeidini, Bakrky
ve Yenibosna stgeit Kprlerini, Yeilky Hava Liman Kargo
Tesislerini, Erzincan, Diyarbakr, Eskiehir, Kayseri Havaalanlar-
n, Yunanistan snrnda psala Kprlerini, Nahivan snrnda
Hasret Kprsn, Manavgat kprsn gerek ahs olarak ge-
rekse ynetim kurulu bakanln yrtt irketler yoluyla ta-
ahht ederek tamamlad.
Terristlerin antiyesini basarak personelini ehit etmeleri nede-
niyle idarenin onay ile devrettii Dicle-Dibni kprleri ii dnda
taahht ettii btn ileri baar ile bitirdi.
Kuruluundan vefatna kadar Ahmet Nihat zsan naat Sanayi
A..nin Ynetim Kurulu Bakanln yrtt. T Gelitirme Vak-
fnn mtevelli heyeti yeleri arasnda yer ald. T Mhendisler
Birlii Vakf, stanbul Mikrocerrahi Vakf, ntes Yksek Danma
Kurulu yeliklerinde bulundu.
Birok kez Trkiye ve stanbul vergi rekortmenleri arasnda yer
ald.
zel nem verdii, tasarmndan montajna kadar bizzat ilgilendi-
i Manavgat kprs TMMOB naat Mhendisleri Odasnn ku-
ruluunun 50. ylnda Trkiye Cumhuriyeti naat Tarihinin en ba-
arl 50 eseri arasna seildi
1959 ylnda Alev zsan ile evlendi. Yusuf Can, Ethem Alp ve Ay-
egl adnda ocuu, Glnaz, Aye, layda, Dilara ve Alara ad-
larnda be kz torunu oldu.
18 Kasm 2006 tarihinde vefat etti.
LHAM ZSOY Mak71
zsoy Mhendislik Ticaret A..nin Ynetim Kurulu Bakan lha-
mi zsoy, 17.01.1950 ylnda Karabkte dodu. 1966 ylnda De-
mir elik Lisesini bitirip 1971 ylnda stanbul Teknik niversitesi
Makine Fakltesinden Makine Yksek Mhendisi olarak mezun
oldu. lk olarak 02.01.1972 ile 30.06.1972 tarihleri arasnda Eti-
bank Seydiehir Alminyum Tesisleri merkezi teshin antiyesinde
39 at 300 ton/saat toplam 4 adet kazan ve su hazrlama ilerin-
de Makine Mhendisi olarak alt. Askerlik dn, 12.02.1974
ile 30.07.1976 tarihleri arasnda Alarko Sanayi ve Ticaret A.. Zin-
cirlikuyu-stanbuldaki Aygaz ve Tofa Genel Mdrlk binalarnn
komple HVAC ve shhi tesisat ilerinin antiye efliini yapt.
1976 ylnda kendi iini yapmaya karar verdi ve zsoy Mhendis-
liki kurdu.
zsoy Mhendislik Tic. A.. endstriyel tesislerin enerji dn-
mleri ve tesisat ileri konusunda uzmanlam ve bu konuda
lkemizde ilk ISO 9001:2000 sertifikasn alabilmi mhendislik
irketidir.
32 yl aan tecrbesiyle, Trkiyenin birok zor artlara sahip
blgelerinde, zsoy aadaki alma alanlarnda aranlan firma
olmutur.
Ana alma alanlar:
Organize sanayi blgelerinin doalgaz, ime suyu, atk su gibi
altyap ileri,
Endstriyel tesislerin doalgaza, LNG ve LPGye dntrl-
mesi,
Endstriyel tesislerin buhar, kaynar su, kzgn ya, basnl ha-
va, soutma suyu, vakum vb. tesisatlar,
Istma, soutma, havalandrma sistemlerini ieren mekanik te-
sisat ileridir.
Evli ve ocuk babas olan lhami zsoy, kendisine meslek edin-
diren stanbul Teknik niversitesine minnetini gsterebilmek ve
niversitenin srekli ilerlemesi salamak amacyla her trl yar-
dmlama kampanyasna destek verebilmeyi bir bor bilir.
NAM PEKTA TO n62
1940 doumlu olan Naim Pekta, ilk, orta
ve lise eitimini Malatyada tamamlamtr.
1958 ylnda kazand T naat Mhen-
dislii Blmnden 1962 ylnda mezun ol-
mutur. eitli inaat firmalarnda deneyim
kazandktan sonra, serbest almaya balad dnemde kpr,
i merkezi, konut, fabrika gibi projelere imza atmtr. Kalknma-
nn tek yolunun retim ve sanayiden getiine inanan Naim Pek-
ta, Trkiyenin ilk rulman fabrikasn, oluturduu ortaklk yap-
snda projelendirerek, 1987de Ankara-Polatlda faaliyete geir-
mitir. 1995 ylnda, bir jakarl dokuma tesisi olan Pekta Teks-
tili, Tekirda-orluda kurmutur. Kendisi gibi mhendis olan o-
lu ve kz, halen Pekta Tekstilin ynetimini yrtmektedirler.
Gl analitik dnme yeteneini mteebbislikle birletiren
Naim Pekta, kalknm ve mreffeh bir Trkiye idealiyle ok a-
lmtr. Ekonomi, tarih, edebiyat ve zellikle Trk mzii konu-
sunda derin bilgi ve tutkuya sahip olmu, ok ynl kiiliiyle
gerek bir kltr insandr. Yakaland hastal yenemeyerek
2006 ylnda vefat eden Naim Pekta, bata ailesi, arkadalar,
alanlar olmak zere onu uzaktan yakndan tanm camia iin-
de daima sevgi, sayg, hayranlk, minnettarlk ve zlemle anl-
maktadr.
GAZANFER SANLITOP Mak63
28 Mays 1940da Glmarmarada dodum. 1951de ilkokulu,
1954de Ankara Cebeci Ortaokulunu, 1957de Manisa Lisesini bi-
tirdim. Bir yl Tpta oyalanmann ardndan girdiim T Makine
Fakltesinden 1963te mezun oldum. Devlette 10 ay altktan
sonra zel sektre getim. 26 Austos 1966da Sevgili Cavide ile
evlendik. Murat, Asl ve Hulki Can isimlerinde iki olumuz, bir k-
zmz var. Arda ile 66 yanda torun mutluluunu yaadm.
EMAS grubu olarak 1 Ocak 1969dan beri elektroteknik ve otomo-
tiv konularnda faaliyet gsteren eitli firmalarmz yannda,
bask dalnda Avrupa dll Esen Ofsette almalarm srdr-
mekteyim.
iire ilkokulda baladm. Ortaokulda gurbeti, lisede genlik he-
yecanlarn kaleme aldm. niversite dnemim, stanbul coku-
suyla yazlm dizelerime yansd. hayatna atlmamla birlikte,
iirden koptum. Aralk1992de kanserle tantm. 32 yl aradan
sonra tekrar iire balaym, Kbede tavaf esnasnda, dua niye-
tine sylediim szcklerden oluan Pervane iledir. 1997de
Bir Katre Sevgi, 2000de Burada Sevgi var ile Pervane adl
kitaplarm yaymland.Mutluluun ifreleri ile yaanm olay-
lardan yola karak, mutlulua giden yollar anlatmaya altm.
Kuvzde ocuk Bytmek krk yl akn i deneyimlerimi gen
deneyimcilere aktarma amac tayor. anakkale Geilmedi bir
gazete tarafndan 150 bin adet baslarak 18 Mart 2006da datl-
d. Son kitabm yakalandm hastalktan sonra karlatm zor-
luklar, bazen dn, bazen gn yaayarak arada bir de olsa ya-
rnlarn hayallerini kurarak bugnlere geliimi anlatmaya alt-
m Benim Kanserim oldu. Kitaplarmn tm geliri sosyal ama-
l vakf ve derneklere balanmtr.
Btn hzmla almay ve yazmay srdryorum.
Dur yce emrine kadar!
AL SELUK n90
1969 ylnda Elazda dodu. lk ve ortaokulu Karakoanda, lise-
yi Kartal Lisesinde okudu. 1990 ylnda, Tden, naat Mhen-
dislii blmnden mezun oldu. niversite mezuniyetinden son-
ra STFA naat ve Balkar Mhendislik (rfan Balolu) firmalarnda
inaat mhendisi olarak altktan sonra 1993 ylnda Dost na-
at ve Proje Ynetimi A..yi kurdu ve inaat mteahhitliine ba-
lad. 1998 ylnda Teknosel Teknolojik Yap rnleri A..yi kurdu.
Bu firmayla birlikte deiik lkelerde, eitli inaat malzemeleri
reticilerinin Trkiye temsilciliini ald. 2004 ylnda Balans Mu-
sic & Performance Hall unvanlyla faaliyetinde olan Bohem Tu-
rizm A.. firmasn kurdu. 2008 ylnda Rua Danmanlk Ltd. ti.
unvanl firmay da kurmu olup, alma hayatna devam etmek-
tedir.
Ali Seluk un ye olduu kurulular; Trkiye Deprem Vakf, s-
tanbul Teknik niversitesi Mezunlar Dernei, stanbul Ticaret
Odas, naat Mhendisleri Odas, at Sanayi ve Adamlar Der-
nei eklinde sralanabilir.
Umut Seluk (1999) ve Roza Seluk (2005) isimli iki ocuu olan
Ali Seluk ngilizce ve Almanca dillerini bilmektedir.
ZZETTN SLER n51
zzettin Silier 1929 ylnda Malatyada dodu, 1946 ylnda Malat-
ya Lisesini bitirdi ve T naat Fakltesine girdi. 1952de naat
Fakltesini bitiren zzettin Silier ayn zamanda stanbul niversi-
tesi Hukuk Fakltesine de devam etti ve 1955 ylnda bu faklte-
den de mezun oldu.
1952-1957 arasnda inaat taahht ileri yapt. Bu arada avukat-
lk stajn tamamlayarak (1955-1956) Ankarada avukatlk yapt
(1956-1960). Daha sonra yine taahht ilerine dnd (1960-
1997).
1967 ylnda stanbulda Fen Bilimleri Merkezi isimli eitim kuru-
munu kurdu ve burada ynetici olarak 1997 ylna kadar alt.
1957-1974 yllar arasnda T.M.M.O.B. naat Mhendisi Odas s-
tanbul ubesinde ve Anakaradaki Oda Merkezinde dnem d-
nem ynetim kurulu yelii ve bakanl yapt.
1997-2000 yllar arasnda Bilim Merkezi Vakf Kurucusu ve Genel
Sekreteri olarak grev yapt.
Evli ve bir erkek ocuk babasdr.
YILMAZ SOYAK n55
1932 ylnda Refahiyede dodu. lk tahsilini Erzurumda orta ve li-
se tahsilini stanbulda tamamlad. T naat Fakltesinden Ha-
ziran 1955 dneminde mezun oldu.
1955 ylnda Bilge Soyak ile evlendi. Glden, Ayfer ve Erkut adn-
da ocuu oldu. erkek ve kz olmak zere alt torunu var-
dr. Erkek torunlarndan birisi halen Amerikada niversitede oku-
makta, dieri Amerikaya gitmek zeredir.
1959 ylna kadar bir sene Ankarada devlet dairesinde alt.
sene Antalyada Dokuma Fabrikas naat mteahhit mhendisi
ve antiye efi olarak alt. Yedek subaylk hizmetini 1961de z-
mitte bitirdi. Ayn yerde brosunu aarak mteahhitlie balad.
Ky okullarndan balayarak okullar, askeri tesisler, garnizonlar,
hastaneler, lojmanlar fabrikalar ve konut projeleri yapt ve halen
yapmaya devam etmektedir.
1967 ylnda sanayi iine girdi. Demir dkm ve kat zerine te-
sisler kurdu.
1975 ylndan sonra yurtdnda Libya, Cezayir, Suudi Arabistan
ve Rusyada birok projeler gerekletirdi. Yurt ii ve yurt dnda
inaat projeleri ve sanayi projelerini iyi bir tahsil yapm ve tecr-
be kazanm ocuklar ile beraber yrtmektedir.
Halen Soyak Holding Ynetim Kurulu Bakanl yapmaktadr.
Soyak Holding:
1961 ylnda inaat mhendisi Ylmaz Soyak tarafndan kurulan
Soyak, ilk nemli projesini 1962 ylnda Tuzla Piyade Okulu yatak-
hanesi ve subay lojmanlarn ina ederek gerekletirdi.1960l
yllarda eitli fabrika ve sosyal tesis projeleri ve 1975 ylnda Lib-
ya projeleriyle adn uluslararas alanda da duyurmaya balad.
1970 ylnda ilk konut projesini gerekletirdi. 2000li yllarda ise
artk konut denince akla gelen ilk marka olan Soyak, gerekle-
tirdii projelerle ada yaam alanlar sunmaya devam etti ve bu
zamana kadar 50 bin kiiyi ev sahibi yapt.
Soyak, ulusal ve uluslararas boyutlarda edinmi olduu gveni-
lir ve istikrarl yapsndan taviz vermeden kalc hizmetler sunma-
snn yannda; Trkiyenin eitimde tm sorunlarna zm sa-
lanmas amacyla Milli Eitim Bakanl tarafndan Eitime %100
Destek projesinin balatlmasyla Ylmaz Soyak lkretim Oku-
lu, Bilge Soyak lkretim Okulu ve Erkut Soyak Lisesi projelerini
gerekletirerek eitime kazandrmtr.
Baarsnn temelinde mteri ve tedariki memnuniyetinin oldu-
u Soyak, gerekletirdii Soyak Team ve Gelecee Bir Damla
Sakla gibi kurumsal sosyal sorumluluk projeleri ile kazancn
topluma geri vermeyi hedef edinmi, bu bilinle hareket etmi
sektrnn lider bir markasdr.
Bu baarllarn 2007 yl ierisinde Ulusal Kalite Baar dl
ve Yurtd Mteahhitlik Hizmetleri Baar dl alarak talan-
drmtr.
Bugn itibaryla Soyak Holding; inaat grubu, hizmet ve ticaret
grubu ile enerji grubunu bnyesinde barndrmaktadr.
ALYE AHN
DOAN AHN n55
Doan ahin: 04.02.1931 stanbul doumlu olan M. Doan ahin
Vefa Lisesi (1948) ve Fen Fakltesini takiben 1949da girdii
T naat Fakltesinden 1954 Hazirannda mezun oldu.
1954 ylnda TMO Haydarpaa Silosu inaatnda ksa bir sre a-
ltktan sonra ayn yl girdii T Teknik Mekanik ve Mukavemet
krssnden askerlik grevi nedeniyle 1959da ayrld.
Deniz Kuvvetlerinde Balk Adam ve Mhendis olarak Hali Tak-
zak Tersanesi Tekne Fabrikas onarmyla grevlendirildi.
1961 ve sonras aile irketleri, Mansur ahin Ltd. ti. ve daha son-
ra M..M. Ade ortak ynetim kurulu yesi ve mhendis olarak
alt. alm olduu yerler:
Dz. Kuvvetleri Glck / Ereli depolar iklimleme tesisat,
Urfa / Ceylanpnar D.U. iftlii pompa istasyonlar sulama tesi-
si ve elektrik santrali inaat,
Bursa / Yeniehir (NATO) Hava Meydan ikmal inaat,
Erzurum (NATO) Hava Meydan Uak Hangarlar - Apronlar ve
F.L.B inaatlar,
M..M. A.. Bykdere Fabrika ve tesisleri ile ahin elik A..
Tuzla Tersanesi ve ekek yeri inaatlar,
M..M. A..nin Rhtm ve Konteyner Kreynleri imalat, montaj-
lar,ynetimi ve denetimi ile muhtelif imalat ve inaat ileri olarak
zetlenebilir.
1967 ylnda ekerci Hac Bekir firmasna girerek Hac Bekir San.
A.nin kurucu orta oldu ve mhendis olarak Pendik Dolayo-
badaki ekerleme fabrikas inaatn yapt. Daha sonra kiisel
olarak da baz inaat ileri yapt.
Halen Hac Bekir ekerli Mamuller Sanayi A. ve Ali Muhiddin Ha-
c Bekir ekercilii Ticaret A.. murahhas azasdr.
Mesleki faaliyetleri dnda maraton yzme sporunda uluslarara-
s isim yapmtr. Fransadan ngiltereye 14 saat 21 dakikada y-
zerek geen Trkiye rekortmeni ve Trkiye Olimpiyat Komitesi
yesi olup TMOK ve Avrupa Fair Play dlleri sahibidir.
Halen dul olup, letme Mhendisi olan Emine Hande Celalyan
ve Nazl Nilfer mre isimli iki kz ve Alis Leyla Celalyan ve Kaya
ahan Celalyan isimli iki torunu vardr. Mustafa nan Ktphane-
sinde kzlar ve torunlar iin de birer sandalye alm bulunmak-
tadr.
BRAHM ENCAN n53
1931 ylnda Bucakn rktl kynde dodum. Antalya lisesin-
den mezun oldum. 1953 ylnda T naat Fakltesini bitirdim.
Kasm 1953de Antalya Ticaret ve Sanayi Odasna kaydolarak ta-
ahht ilerine baladm. 2003 ylnda Antalya Ticaret Odasndan
Ticarette 50. Yl ve T Rektrlnden de Mhendislikte 50. Yl
rozet ve plaketlerini aldm.
yaamm ksaca aadaki gibi zetlenebilir.
Kasm 1953den beri, Y. Mh. brahim encan firmas (lk taah-
ht iini Kasm 1953de DSden almtr)
Nisan 1976dan beri allolu naat A.. - Antalya
Mays 1982den beri allolu Prefabrik A.. - Antalya
Kasm 1991den beri allolu Beton A.. - Antalya
Kasm 1995den beri ap naat A.. - stanbul
Bu irketler vastasyla zellikle Antalya, Burdur, Isparta, Afyon,
Aydn ve Hatayda sulama tesisleri, barajlar, kprler, bina ina-
atlar ile stanbul, Antalya, Burdur, Isparta ve Eskiehirde muhte-
lif sanayi tesislerinin prefabrik karkas inaatlarn yaptm.
zellikle, 1981 ylnda kzm T naat Fakltesini, 1988 ylnda
olum Boazii Endstri Mhendislii blmn bitirdikten ve
T mezunu damadmn da 1987de aramza katlmasndan sonra
grubumuz daha da glenmitir.
ocuklarmdan her biri irketlerden birinin ynetimini stlenmi-
lerdir.
Tarih srasna gre sosyal yaammn zeti de aada verilmitir:
1968-1970: AP (Adalet Partisi) Antalya l Bakan
1973-1977: Antalya Belediye Meclisi ve Ticaret Odas Ynetim Ku-
rulu yesi
1993 Nisan-2001: Kasm NTES veren Sendikas Bakan
2002 Ekim-2005: Kasm NTES Yksek Danma Kurulu Bakan
1995 Aralk-2001: Aralk TSK Ynetim Kurulu yesi
1996 Austos-2000: Ocak TSAD yesi
1998 Temmuz-1999: Haziran AGH (Antalya Gbirlii Holding) Ku-
rucu Bakan
1995: Amatr allspor Satran Kulb kurucusu (kulp halen
Trkiye Satran 1. liginde ampiyonluk mcadelesi vermektedir)
1968: allolu Camii ve Klliyesi Vakf kurucusu ve Mtevelli He-
yet Bakan olarak caminin inaatn gerekletirdi.
1995 Nisan-1999 ubat: Belky A.. (Antalya Beldibi Turizm Yat-
rmlar ve letmecilii A..) 234 ortakl halka ak bu irketin ba-
kan olarak 1600 yatakl Club Belky tatil kynn yapmn ta-
mamlad.
2001: Antalya-Manavgat Odan kynde kendi adn alan 15
derslikli ilkretim okulunu yaptrd.
2003: Antalya-Dzleram pek encan Salk Ocan yaptrdk.
21 Eyll 1958de pek encan (Selekler) ile evlendik. 1959 da kz-
mz Nur dodu. O da
T naat Fakltesini bitirdi ve n. Mh. Tahsin Aksoy ile evlen-
di. 1964te olumuz
Mehmet dodu. Mehmet Boazii niversitesi Endstri Blm-
n bitirdi ve Mimar Renk encan (li) ile evlendi. Torunlarmz
Hande Aksoy (1989), pek Aksoy (1996), Sinan encan (1997),
Murat brahim encan (2000) ve Levent encan (2004) ailemizin
nee ve mutluluk kaynaklardr.
ARIK TARA n54
1930da skpte dodu. 12 yanda Trkiyeye gmen olarak
geldi. ili Terakki Lisesinden sonra 1954te T naat Faklte-
sinden mezun oldu.
Haydarpaa Souk Hava Deposu ve Arnavutky Rhtm naat
antiye eflii yapt. Mteahhit olarak stinye Kprs temel in-
aatna 1957de enitesi, snf arkada Sadi Glelikle balad ve
Enkay kurdular. Trkiyede otoyollar, silo, baraj, rafineri, petro-
kimya ve sanayi tesisleri, kat ve baka birok fabrika inaat gi-
bi byk iler yaptlar. Trkiyedeki en byk ileri Ankara evre
Yolu ve Ankara-Gerede otoyol inaatdr.
1971de yurtdna aldlar. Libya, Suudi Arabistan, Irak, rdn,
Rusya, Beyaz Rusya, Kazakistan, Krgzistan, Almanya, Etiyopya,
Cezayir, Hrvatistan, Romanya, Mali, Sierra Leone, Kamerun, Gu-
ineada altlar ve almaktadrlar. 25 lkeden 100n stnde
firma ile ortaklk yaptlar.
Moskovada devlete ve zel sektre ait 71 bina inaat yaptlar.
Halen Hollanda da 800 NWlk, anahtar teslimi bir elektrik santra-
li yapmaktalar. Atlas Okyanusundan Pasifik Okyanusuna, St. Pe-
tersburgdan Orta Asyaya, Orta Asyadan Ekvatorun altna kadar
olan blgelerde 25in stnde antiyeleri faaliyet halindedir. Hr-
vatistan, Romanya, Moskova, Sibiryann dousunda Sahalin
Adasda, Kazakistan, Tengiz petrol arama blgesinde alrken,
Libyada konut, Cezayirde baraj inaat, Mali, Sierra Leone, Ka-
merun, Guineada ABD Bykelilikleri inaatlar yapmaktadrlar.
Enka Grubu bugn Moskovada Ko Grubu ile eit artlarda top-
lam 230.000 m
2
alan olan 5 hipermarket ve alveri merkezi ile
20 spermarketin sahibidir. Ayrca Moskovada 276.000 m
2
kira-
ladklar ofis binasna sahiptirler. Ayrca sahip olduklar 234.000
m
2
lik bir bina kompleksi inaat da devam etmektedir.
Trkiyenin elektriinin %21ini karlayan ve 32 Milyar/KWs
elektrik reten zmir, Gebze, Adapazar santrallerinin %74ne
Yap-let modeliyle Enka sahiptir.
Enka grubunda Pima, Kelebek, imta gibi sanayi tesisleriyle
beraber 40 irket vardr. Enkann senelik cirosu bugn 3,5 milyar
dolar gemi bulunmakta ve bnyesinde 18 bin kii almakta-
dr. Enka bugne kadar yurtdna 156 bin kiiyi almak zere
gndermitir.
ark Tara Enka Spor, Kltr ve Eitim Vakfnn Kurucu Bakan
olarak grevine devam etmektedir. Enka Spor kulbn kurdu,
bakanln yapt. stinye Enka okullarn ve 1999 Adapazar dep-
reminden sonra ana babasn kaybeden ocuklar iin Adapazar
Enka okullarn kurdu. Trk-Japon Konseyinin 15 sene kurucu
bakanln yapt. Trk-Yunan konseyinin halen bakandr. Ulus-
lararas birok cemiyete yedir. Birounda ynetim kurullarnda
bulundu. World Economic Forum, Apsen Roma gibi. Finlandiya es-
ki cumhurbakan M. Ahtisaari ile birlikte Kuzey Avrupa-Gney
Avrupa ilikilerini gelitirmek zere North-South Economic Fo-
rumu kurdu.
dlleri: Tden Fahri Doktora, Moskova Tp Akademisinden e-
ref Doktoras, Gebze Yksek Teknoloji Enstits Senatosu let-
me Fakltesinden Fahri Doktora, TC Devleti stn Hizmet Madal-
yas, Dileri Bakanl stn Hizmet dl, Trkiye Gazetesi Y-
ln Adam dl, Polonya Halk Cumhuriyetinden Altn Madal-
ya, Japon mparatoru Kutsal Hazine Altn ve Gm Hizmet Ma-
dalyas, Uluslararas Mteahhitler Birlii Baar dl, T Altn
Ar dl, Abdi peki Bar ve Dostluk dl
SUAY UMUT
Y.D.O. 1958-59 yaz dnemi Gemi Makine mezunu olan Suay
Umut, mezuniyetten sonraki drt yln denizde geirmitir. D.B.
Deniz Nakliyatta altktan sonra bilahare vatani hizmetini Yass
Adada yapm, Kotu messesesinin Bodrum gemisinde hiz-
metlerde bulunmutur.
1963 Eyllnde Petrol Ofisi, Madeni Yalar ubesinde teknik ele-
man olarak greve balayan Suay Umut, denizcilik, hava ikmal
hizmetleri, baz yeni fabrikalarn kurulmas gibi konularda nc-
lk etmitir. Bu arada Ticaret Dairesi Bakanlna ykselmi,
Yaktlar ve Yalar adl bir kitap karm, yurtdnda yabanc
petrol irketlerinde ABD, Hollanda ve ngilterede eitim ve kurs-
lara katlm, bunlar takiben 1971 ylnda kendi arzusu ile bu ir-
ketten ayrlmtr.
Yaknlarnn itirazlarna ramen, ayn yl Londraya yerlemeye
karar veren Suay Umut, 1973 Maysnda Trk petrol piyasasn ve
denizcilik sektrn tanmann verdii avantajla ilk irketi olan
Ganmount Limitedi kurmutur.
Bugn ad Ganship International Ltd. olan Londradaki irket
1985de Trkiyede kurulan Dnya Denizcilik ve Tic. A..nin Lon-
dra temsilciliini yapmaktadr.
Dnya irketler Grubunun Ynetim Kurulu Bakan olarak Suay
Umut bugn, 9 tankerden oluan yaklak 400.000 DWTlik filo-
suyla ve de sipariteki tankerler ile birlikte toplam 1 milyon 190
bin DWTonluk bir filoya sahiptir.
Kendisi ayn zamanda Intertanko Executive Committe (toplam 14
kii) (www.intertanko.com) ve The Swedish Club Board yesidir
(toplam 22 kii). (www.swedishclub.com).
BRAHM HAKKI UYSAL Mak66
05.12.1944 tarihinde Trabzonun Srmene ilesinde dodum.
1946 ylnda ailemle birlikte stanbula getim. lk, orta ve lise
tahsilimi stanbulda tamamladktan sonra 1961 ylnda stanbul
Teknik niversitesi Makine Fakltesinde eitim grmeye bala-
dm. 1966 ylnda niversitenden mezun olarak T.C. Karayollarn-
daki Makine kursuna katldm. Askerlik sebebiyle kta hizmetini
zmirde gerekletirdikten sonra astemen rtbesiyle Erzincan
Ar Bakm fabrikasnda mdr yardmcs olarak vatani grevimi
tamamladm.
Askerlik dn Profilo-AEG firmasnda ar-ge mhendislii ve
plastik fabrikas mdrl yaptm. 1971 ylnda Tm Plastik
adyla kendi firmam kurudum. Yan sanayi rnleri retimi ile
balayan firma almalar her geen gn gelierek 1985 ylnda
kurumsallaarak Tm Plastik Ltd ti. unvann almtr. Tm Plas-
tik Ltd. ti. tescilli Nozbart (Trabzonun tersi) markas altnda yz-
me-ss havuzu, atk su artm ve her nevi akkan transfer hatla-
rna ynelik plastik; pompa, kresel vana, kelebek vana, ekvalf,
rakor, filtre, fittingsler dhil olmak zere btn tesisat ve balan-
t ekipmanlarnn tasarm, imalat ve sat konusunda lkemizin
lideri durumuna gelmitir. nsanlarmz iin salkl, kaliteli ve g-
venilir zgn rnler retip lke ekonomimizin kalknmasna kat-
k salamaktadr. 42 lkeye ihracatmz artarak devam etmekte-
dir. 2000 ylnn banda lkemize ve dnyaya daha geni hizmet,
kaliteli rn sunabilmek amacyla orluda 20.000 m
2
arazi ze-
rinde 7.000 m
2
kapal alandaki modern fabrikamzda; polyester
filtre retimi konusunda Evren Sanayi Sitesinde, sat ve merkez
depo olarak Merter Keresteciler Sitesinde hizmetlerimize devam
etmekteyiz.
Evli, kz ve be torun sahibiyim.
SMET NER Mak63
Gemi na sektrnn yeniliki birok ilkine imza atan smet ner
1939 ylnda ankrnn erke ilesinde dnyaya geldi.
1963 ylnda T Makina Fakltesi Gemi naiye blmn bitiren
smet ner, askerlik grevini 1966 ylnda Deniz Kuvvetleri Komu-
tanl Plan Keif Broda tamamlad.
Bureau Veritas ve Denizcilik Bankas Hali Tersanesinde profes-
yonel olarak altktan sonra sanayici kimliini gstererek 1969
ylnda kurduu ilk irket ile gemi ina ve donatm ilerine bala-
d. Srekli yatrm ve byme felsefesini ilke edinen ner, ksa
srede irketini ortaklklar ile gelitirerek 1977 ylnda Gemak n-
aat Sanayi ve Ticaret A..yi kurdu. Bu irket ile ar-ge almala-
rna hz verdi ve irketini sektrde saygn ve bilinir bir marka ha-
line getirdi. Gemi onarm ve bakm kapasitesinde ulalan hedef
ve baarya yeni inaatta da ulamannn gerekliliine inanan
ner 2000 ylnda Tuzla Gemi Endstrisi A..yi Gemak Tersanesi
bnyesine katarak, bu amaca ulama yolunda en nemli adm at-
mtr. Yeni irkette de ar-ge, yatrm ve organizasyon almalar-
na arlk veren smet ner halen bu amala kurulan ekibin ban-
da yer almakta ve inovasyon iin mesai harcamaktadr. smet
ner denizcilik sektrnn nde gelen meslek oda ve birliklerine
aktif katlmyla dikkat ekmekte ve sektrn gelimesine ynelik
almalar srmektedir.
Evli ve iki ocuk babas olan ner ingilizce bilmekte ve halen Ge-
mak Gemi naat Sanayi ve Ticaret A.., Tuzla Gemi Endstrisi
A.., Pnar Denizcilik ve Ticaret A.. ve Promak n. Gem. Den.
Ara. l. San. ve Tic. A..nin Ynetim Kurulu Bakanl grevini
yrtmektedir.
T 48 MEZUNLARI
Grubumuzun nvesini 1942 ylnda, o zaman 4 blmden oluan
Yksek Mhendis Okuluna girerek 6 yllk eitimle 1948 devresin-
de stanbul Teknik niversitesinden Yksek Mhendis Unvan ile
mezun olanlar oluturmaktadr. Okulun niversiteye dnm
srasnda Blmler Faklte oldu, ayrca Uak ve Gemi Blmleri
ald. Bu arada 6 yllk retim 5 yla indirildi fakat bu bizim s-
remizi etkilemedi. Bu deiimler srasnda naat Fakltesine ko-
nan ihtisas d ek bir ders zerinde kan bir anlamazlk nede-
niyle bu fakltedeki arkadalarmz bu dersi son snftan sonraki
yarylda okumak zorunda kaldlar. Bu grup 5 yllk retimi hi
snfta kalmadan 7 ylda bitirdiklerini belirterek kendilerini 7 in-
aat rencisi olarak tanttlar. Doal olarak bu grup 48'liler
iindedir.
Ayrca 1943 ylnda giri snavn kazananlardan 25 kiilik st s-
nfa nakil kontenjanna girme beceri ve ansna sahip olan olarak
tannanlar, bizimle birlikte 5 yl okumu ve ana guruba dhil ol-
mulardr. Bunun ilerisinde 48'liler byk snf, bizimle bir sre
okuduktan sonra renimlerini yurt dnda tamamlayanlar ve bi-
ze st snflardan hediye olanlar da kapsamaktadr.
Eer ekirdek grup ile byk snfn saylar hakknda kaba bir fi-
kir vermek gerekirse giri kontenjannn 4 faklte iin 170 iken,
listemizdeki toplam saynn 250 olduunu syleyebiliriz.
T 48liler yurt iinde ve dnda baarl mhendislik faaliyetle-
rinde bulunmalar dnda siyasette, bilim hayatnda, i hayatn-
da ve brokraside isimlerini duyurarak yurdumuza hizmet etmi-
lerdir. 4 faklte rencisinden oluan bizlere Mukavemet dersi
veren ve hepimizin idol olan byk hoca Mustafa nann ansn
yaatan bu ktphaneye destek vermekten onur duyuyoruz.
Bugn aramzdan ebedi olarak ayrlm olanlarn saylar %
50'nin zerinde olmasna karn biz kalanlarn, feyiz aldmz
niversitemize maddi ve manevi katklarmz devam etmi ve m-
rmz olduka devam edecektir
1948 yl T mezunlar adna Cahit zgr
snflar
NAAT 54
T bize mesleimizi kazandrm, kolumuza altn bilezik, zihni-
mize bilgi hazinesi takm ve hayat yolunda nmz daima ay-
dnlatan bir meale olmu dnyaca nl bir ilim ve irfan yuvasdr.
Mekanik, Mukavemet, Yksek Mukavemet, Elastisite ve Plastisi-
te derslerini veren Hocamz Mustafa nan ise, snrsz bilgi zengin-
lii, eine ender rastlanlr bir retme kabiliyeti ve mstesna in-
sani deerleri ile hepimizin kalbini fethetmi bir sevgi ve sayg
abidesidir. Tnn kitaplna, feyiz ve rnek aldmz bu muh-
teem hocamzn isminin verilmi olmasndan dolay, ok engin
vefa, gurur, iftihar ve kran duygular ile ykl olduumuzu be-
lirtmek isteriz.
Snf arkadalarmzn (171 kii) istisnasz hepsi, mrleri vefa et-
tii srece, yurdun her kesini kar kar gezerek, da ta de-
meden su, yol, demiryolu, kanal, baraj, tnel, liman, okul, hasta-
ne, otel, kpr, meydan, boru hatt, bina, fabrika vb ina ederek
Trkiyenin ekonomik kalknmasnda ve zellikle inaat sektr-
nn gelimesinde 54 yldan beri aln teri dktler. Projeci, mte-
ahhit, kontrol, mavir, mteebbis, sanayici, akademisyen, y-
netici, politikac olarak snf arkadalarmz, sadece ulusal arena
da deil, be ktada parmakla gsterilecek ve hepimizin gururla
anaca hizmetler verdiler ve eserler yarattlar. Snf arkadalar-
mzn meslek servenlerini, sosyo-kltrel yaamlarn tm ayrn-
tlar ile 50inci Yl kitabmzda (Y . . Eitim ve Aratrma Vakf,
ISBN 975 - 93 005 - 2 - 4, www.egitim-arvakfi.org ve tezokan@su-
peronline.com, Eyll 2004) bulabilirsiniz.
Siyasi arenada; Gda Tarm Hayvanclk, Ticaret Bakan Fehim
Adak, mar ve skn, Ulatrma Bakan, Senatr Selhattin Ba-
brolunu, Bayndrlk ve skn, Milli Savunma, Dileri Bakan
Safa Giray, Senatr Kzm Karaaalolunu, milletvekilleri
Gurhan elebican ve Abdurrahman nsal,
Taahht ve sanayi arenasnda; Cevdet Akan, Cevdet Aksoyu,
Hikmet Arutan, Ali Nihat Baran, Ergun alar, Edip Erteni, Or-
han Evini, Sadi Gleliki, Ouz Grseli, Cokun Gen Hazeri,
ark Taray ve Nejat Varolunu,
Akademik arenada; Fevzican Akyz, Enver etmeliyi, Okan G-
reli, Fazl Kipi, Blent vn, Mustafa z, Tevfik Tarmco-
lunu, enol Utkuyu ve Ender zden Yazar,
Spor arenasnda; zkent Akbileki, Yldrm Altav, Sadi Gle-
liki, Ouz Grseli, Faruk Keskineli, Fazl Kipi, Doan ahini ve
Nahit Turhan,
Sanat arenasnda; Eref Denizhan ve Okan Greli,
iir arenasnda; Ber Araz, Gurhan elebican, Hayri Erieni ve
Natk leni, rnek gsterebiliriz.
Yaammzdaki bu eitliliin olumasnda nemli rol olan Mus-
tafa nan Hocamzn ruhu ad olsun
1954 naat mezunlar adna Semih Tezcan
50 Yln Ardndan Sesleni: T naat Fakltesinden mezun ol-
duktan sonra geen yarm asrlk bir dnemi tamamladk. niver-
site hayatmzn byk bir blm ok partili sisteme geiin so-
nucunda, Trkiyede yaanan altn yllara rastlad. Biz, daha tale-
belik yllarndan balayan ve daha sonra uzunca bir sre devam
eden ansl bir dnem iinde gelime olana bulduk. Hemen b-
tn arkadalarmz bu olanaklarndan yksek cretler almak ve
st mevkilere erimek eklinde yararland. Bir blmmz ise,
yaratclklarn, zaman ve beklentileri doru olarak deerlendi-
rip mteahhitlie ynelerek byk atlmlar yaptlar. Ancak, bu
baarlara ulama azmi zaten onlarn genlerinde vard. Bu arka-
dalarmzn bugnk artlarda mezun olup hayata atlmalar ha-
linde dahi, ayn baarya ulaacaklarna btn kalbimle inanyo-
rum.
Tabiat ile baarlar, sadece mteahhitlik sektryle snrlamak
doru deil. Ben baarlarn her konuda gsterilen performans ve
elde edilen sonulara gre deerlendirilmesinin daha doru ola-
cana inanyorum. Bugn, akademik kariyeri seenlerimizin gel-
dii konumlar ile veya projelendirme sahasnda isim yapan arka-
dalarmzla, baarlarn paylamaktan te, ayr bir zevk alarak
vnyoruz. Onlar bilgilerini, almalarn ve yaratclklarn bu
ynde deerlendirdiler.
Genlerinde teebbs ruhu yerine yneticilik ve hizmet anlay
yer alanlarmz ise, devlet veya zel sektrde grev aldlar. Gel-
dikleri st mevkiler, almalar ve verimlilikleri ile yurt iinde ve
dnda nemli projelerin ve eserlerin gereklemesine katkda
bulundular ve baarlar anonim oldu. lerinde politika atei ya-
nanlar ise, Milletvekili, Senatr ve Bakan olarak lkemizin yne-
timinde devreye girdiler uzun yllar baarl hizmetler verdiler ve
siyasi tarihimizde iz braktlar.
Bence bizim en byk baarmz, elerimizi de yanmza alarak,
bir 54ller ruhu yaratmamz ve 25 yldr srdrdmz toplan-
tlarla bir araya gelebilmemizdir. Bilvesile, bu giriimleri bala-
tan, srdrlmesine de maddi ve manevi katkda bulunan arka-
dalarmza, candan teekkr ve sayglar sunma durumundayz.
kinci olarak, niversitemize ve tedrisat sistemimize deinmek is-
tiyorum. 54ller olarak bizim belki Tnn yetitirdii en iyi m-
hendisler olduumuza inanmamz iin birok neden var. Mezuni-
yetimizden sonra T tedrisatnda da byk gelimeler olduu ve
bizden sonra gelenlerin bunlardan daha fazla yararlanma olana
bulduklar da phesizdir.
Her ne kadar bizim devremizde eitim veren edeer retim ku-
rumlar snrl idi ise de, T isminin sadece Trkiyede deil, tm
dnyada en n sralarda yer almas ve niversiteye girmek iste-
yen tm rencilerin ilk tercihi olmas da, dier nemli bir husus-
tur. Ancak, geenlerde bir arkadamzn snf toplantsnda ak-
lad gibi, T ile ilgili bu ilk sradaki tercihin artk dokuzuncu s-
raya dtn, (ben daha nceleri on birinci olarak duymu-
tum), renerek zldk. Geri tercih asndan, teknik eitim d-
nda, yurt temini, burs verilmesi, lisan retilmesi yurtd ola-
naklar gibi baka kstaslar saylabilirse de sralamada Tnn
bu kadar gerilere gitmemesi gerektii ve dzeltileceinin inanc
iindeyim.
(Bu yaz naat 54 adna Nurhan Motugan tarafndan 50. yllar iin hazr-
lanmtr.)
NAAT 56
T naat Fakltesi 1951 girili rencileriz bizler:
Sene 1951, Eyll veya Ekim ay, Gmsuyunda byk giri kap-
snda balad maceramz.
Yl ortasndayz, gnlerden Pazartesi, byk kapnn nndeyiz.
Tm arkadalar not defterlerine eilmiler fizik alyorlar, imti-
han var. Birden tm dikkatler yokutan aa gelen snf arkada-
mz Zpe kayd. nk fizik imtihanna resim tahtas, T cetveli,
resim katlar getirmiti. Kabahatin onda olmadn herkes bili-
yordu. Kabahat Pazartesi ne imtihan var? diye sorduu arka-
damzda idi. Arkadamz her Cumartesi trenle Ankaraya gider,
Pazaresi gn bulabildii express, yk katar, ne bulursa binerek
derse, 2. ders, 3. ders muhakkak yetiirdi.
kinci yl Taklaya tandk. avluda yaplan ve aylarn futbol
ma diye adlandrlan korkun futbol malarn ilan eden, 1952
ylnda tebeirle yazlm duvar yazsn, 1995de tekrar grd-
mzde ok sevinmitik. Okulumuz bizi unutmam ve duvarlarn
krk yl boyatmamt.
Baz arkadalarmz hem okur hem alrlard. Birisi geceleri so-
kaklar dolar yanmayan sokak lambalarnn direk numaralarn
Belediyeye bildirirdi. Bir mddet sonra ryasnda grp bildirdi-
i direk numaralarnn daha doru ktn kefetti ve rahat etti.
st kattaki amfideyiz. Hocamz Cemil Ilgaz ders anlatyor. Bu s-
nflar sonradan amfi olarak yapldklar iin arka kaplarn at-
nzda karnza tahtadan bir duvar kard. 150-160 cmden sonra-
s akt. Biraz zor olmakla beraber stteki delikten hocaya grn-
meden snfa girerdiniz. Snf sessiz, (kular) n sralarda not tu-
tuyorlar, saat 9:30- 10:00. Arka kap ald. Abisi lakapl, gr ses-
li bir kula az duyduu iin konumalarda ton ayar yapamayan
bir arkadamz giri operasyonuna balad. Ayandaki son mo-
del burnu dz ayakkablar gerekli sesleri karyorlard. Abisi k-
t, arka sraya otururken Hoca dnd bakyor, btn kular da ya-
r bellerine kadar geri dndler. Abisinin akortsuz sesi nlad s-
nfta: Ne bakyorsunuz? Btn kular ve Hocamz da nlerine
dnerek derse devam ettiler.
Hemen herkesi bir lakab vard. Sapl, Pimi, Abisi, Sasakal, Ho-
af, Kreki, Vatman, Zozo, Haybeci, Arnavut, Su Takm, Baldu-
dak, Turgut Abi, Balk Surat, Kaptan, Klkatar, Dondurmac, Bey,
Hsam, Safi Sinir, Mercimek, Zp ve daha hatrlayamadm bir-
ok isim.
130 kii kadardk, tek kz arkadamz vard, Sheyl ilk bata biraz
tedirgindi. Sonra bize alt, uydu.
Btn dersleri birlikte okurduk. En gzel gnlerimizi yazlar gitti-
imiz stajlarda geiriyorduk. Bizden bir snf bykler aabeyi-
miz, kkler kardeimizdi. Yurttakilere gpta ederdik. Ama bizler
de vapur veya trenlerde buluur, beraber seyahat ederdik.
Snfmzdan birok bilim adam, profesr, yazar (Ouz Atay), Ata-
trk baraj mteahhitleri, baraj, demiryollar, karayollar ve daha
yzlerce ii yapanlar kt.
Trkiyenin kalknmasnda katkmz olduuna inanyorum. Yaan-
tmz okulumuza, hocalarmza borluyuz.
Mustafa nan Ktphanemizi, yeni yatrmlarn takip edeceinden
eminim.
Hikayelerimiz o kadar ok ki, onlar yeni yatrmlarmzn kitapla-
rnda yazacamz dnyoruz. Bu arada, burs ihtiyac olan ok
sayda rencimizi olduunu hatrlatmak isterim.
Tm arkadalara teekkr ederken bizlerle beraber ktphaneye
katkda bulunan Yaar Teoman Atan ve Doan Dlgel in elerine
zellikle teekkr bir vazife sayarz.
NAAT 61
naat Fakltesi 1961 mezunlar, be yllk retimlerini Tnn
efsaneleen altn dneminin onur ve gururuyla yaamlardr.
1956da balayan Tllk kader ve mutluluklarn yarm asr
aan bir sreden beri paylayorlar.
Yalnzca biri kz olmak zere 150 kii Taklann 111 numaral
dersliinde olaanst gzellikte bir yolculua baladk. Snf-
mzda komu lkelerden gelen yabanc renciler de vard. Belki
de son derece basit nesneler ve olaylar bizi derinden etkiliyordu.
rnein, Almanyadan aylarca sren bir bekleyiten sonra gelen
Aristo srgl cetvelleri renciliimizin en deerli dl ol-
mutu. Baz kitaplar, aydngeri ve izim aralarn edinmemiz ko-
lay olmuyordu. Fakat onlar elde edince ocuklar gibi seviniyor-
duk. Bir rya gibi geip gitti 5 yl.
lkenin bayndrl ynndeki youn abalar iinde mezuniyeti-
mizin yaklat gnlerde Karayolu ve Devlet Su leri bata ol-
mak zere kamu kurulularnn, bizleri kendi kadrolarna almak
zere yaptklar arlar ve dzenledikleri gezi programlar ilgin
anlarmz arasnda. ounlukla kamu kurulularnda lkenin
drt bir yanndaki antiyelere dalan arkadalarmz, birok b-
yk yapta aln terleriyle imzalarn attlar. Daha sonra kendi ile-
rini kuranlar, byk baarlar kazandlar ve yurtd inaat m-
hendislii almalarnn ncln yaptlar. 1961 naat, 6 ki-
iyle, o gnlerin, akademik yaama en byk katlm salayan
naat Fakltesi dnemi olabilir.
Mezuniyetimizi izleyen yllarn yaam mcadelesinden sonra, ilk
birlikteliimiz 20. ylda stanbulda Tarabya Otelinde oldu. Sanki
ondan sonra da hi ayrlmadk. Her yl ok katlml toplantlarda
bir araya geldik. stanbulda ise her ay toplanma geleneimizi
srdryoruz. Gerekten kaynam bir aile oluumuz, snf ola-
rak ndmz ve rnek olmasn dilediimiz nemli bir zel-
liimizdir. Bu kaynamada, elerimizin olaanst katklarn
kranla anmamz gerekir. Onlarn iten dostluklar olmakszn
bylesine scak aile ortam oluturulamazd. Ayrca, baz arka-
dalarmzn olanaklarn birlikteliimiz iin seferber etmelerinin
katklarn da unutamayz.
naat Fakltesi 1961 mezunlarnn, belki de belirleyici nitelii,
niversitelerine ballklardr. Bu balamda, olanaklar kstl -
renci kardelerimize destek verme konusunda ilk ya da ilk rnek-
lerden olduumuzu dnyoruz. 1984 ylndan itibaren, esas
olarak lisans rencilerine olmak zere, ylda 5 ile 12 arasnda
deien, 23 yl sresince ise toplamda yzlerce naat Mhendis-
lii rencisine burs salanmtr. Yine ayn blm rencilerin-
den birinci, ikinci ve nclere dller verilmitir. Bu abalar
srmektedir, daha uzun bir sre srdrlebilmesi en byk dile-
imizdir. Bu amala, uygun grlerek uygulamaya konulmas d-
nlen forml, niversitelerine bal hayrsever arkadalarm-
zn katklar ile oluturulan 1961 naat Fonunun nmzdeki
yllarda artl ba olarak T Vakfna devredilmesidir.
naat Fakltesi 1961 mezunlar olarak, dileimiz Tnn tm
mezunlar ile dayanma iine girme abasnn hzla amacna
ulamas, bu sayede gcnn katlanarak artmas ve sonuta z-
lemini duyduumuz tarihsel nderlik zgrevini (misyonunu) ye-
niden stlenmesidir.
1961 naat mezunlar adna Gngr Evren
(Bata bulunanlar: Hsn Akn, Akman Alkumru, Uur Arman, Metin
Erdemli, Ergun Generen, Orhan Gven, hsan lier, Ceyhan Kalafat,
Orhan Kalayl, Metin Latifolu, Ahmet Srmac, Reat amaz, Gnl
Talu, Barlas Turan.)
NAAT 62
Yurt ii ve yurt d eitli liselerden mezun olan ve snflarnn en
gzde rencileri bulunan arkadalarm 1957 ylnda yaplan kla-
sik snavlardan geerek stanbul Teknik niversitesi naat Fakl-
tesine girmeyi baarm, be yl bu kutsal yuvada renimlerini
srdrm ve 1962 ylnda Yksek naat Mhendisleri olarak
mezun olmulardr. renim dnemimiz politik ve renci olayla-
rnn balamad zamana rastlam, huzurlu bir renim hayat-
mz olmutur.
naat fakltesi 1962 mezunu snf arkadalarm, devlet hizmetle-
rinde ve i dnyasnda nemli yerlere gelmilerdir. niversiteler-
de bir elin parman amayan arkadamz olmasna kar, mum
dibine karanlktr rnei, nedense stanbul Teknik niversite-
sinde kalan arkadamz olmamtr. Gene nedense politik haya-
ta atlan da bulunmamaktadr.
Mezuniyetimizden bu yana birbirimizden kopamadk. Yllarca bir-
likte olmamz salayan imento grevi yapan arkadalarmz ol-
mutur. Bunlarn banda hala bu ar ve onurlu grevi Anka-
radan yrten Necdet Ersoy gelmektedir. Bu sayede tm snf ar-
kadalarmz her yl Cumhuriyet Bayramlarnda eleri ile birlikte
gn bir arada olmulardr. Bu arkadamzn giriimleri saye-
sinde naat Fakltesinde okuyan rencilere bir sre burs veril-
mi ve aniden aramzdan ayrlan ve kirada oturan bir arkadam-
za ev alnmasnda yardmc olmutur. Bunu vnle belirtiyorum.
Snf arkadalarmz arasnda en kalabalk grubu yaklak 60 kii
ile stanbul grubu oluturmakta, bunu yaklak 30 kii ile Ankara
grubu, yaklak 15 kii ile zmir ve Ege grubu takip etmektedir. s-
tanbul grubu olarak 2000 ylndan beri her ayn son Perembesi
saat 12:00-16:00 aras birlikte olmaktayz. Bu birlikteliklerimizin
salanmasnda arkadamz Rana Vedat Ekicinin ok gayretleri
olmaktadr. Ayn ekilde e zamanl olarak Ankaradaki arkadala-
rmz toplanmaktadr. Bizim iin unutamayacamz gnler 1957
ylnda zor snavlar aarak T rencisi olmak, ikincisi 1962 yln-
da T naat Fakltesi mezunu olmak ise, ncs de 10 Mays
2002 tarihinde mezuniyetimizin 40 yl plaketlerini ve rozetlerini
Sayn Rektr Prof. Dr. Glsn Salamerin elinden almak olmu-
tur. Bu trenlere eitli kentlerden gelen yaklak 100 arkada-
mz katlm ve biyografilerimiz stanbul Teknik niversitesi
229.Yl kitabnda yaynlanmtr.
Dier niversitelerde ok az grlen ve niversitemizde kkl bir
gelenek haline gelen byle bir yayn iinde bulunmak bizlere b-
yk mutluluk vermektedir.
Bundan ayr olarak mezuniyet ncesi karlm Ar Yll (1962),
arkadalarmz Necdet Ersoyun gayreti ile mezuniyetimizin 20.
ylnda ve 30. ylnda karlm albmler yer almaktadr. zellikle
30. yl albm iinde renkli aile fotoraflarmz bulunmaktadr.
Bunlarn dnda ben Mehmet Bildirici tarafndan da CD ortamn-
da hazrlanm Krk yln tesinden, hocalarm ve snf arkada-
larm isimli bir alma bulunmaktadr. Burada karnca kararn-
ca bizleri yetitiren deerli hocalarmzn hayat hikayeleri, snf
arkadalarmzn adresleri, rencilik yllarna ait anlar ve kay-
bettiimiz yaklak 20 arkadamza ait derlenen bilgiler yer al-
maktadr.
Son olarak da Sayn Rektr Faruk Karadoann tevikleri ile biz-
leri yetitiren hocalarmzn en banda saydmz Mustafa nan
adna kurulacak Ktphane iin tm snf arkadalarmz adna
ok kk bir katkda bulunmamz bir onur sayarak kabul ediyo-
ruz.
62 naat mezunlar adna Mehmet Bildirici
(Bata bulunanlar: Hasan Ali Acar, Cemal Aca, Mehmet Bildirici, Bu-
lut Buharal, nder Datan, Teoman Dota, Rana Vedat Ekici, Gngr
Ergin, Necdet Ersoy, Hayati Ertan, Ali Rza Gencer, Mehmet ndap, Hilmi
Mehmet , mr nder, Tuncay Orhan, Muhammed zkavaf, Mehmet z-
l, Doan Ramazanolu, Mustafa Sayar, rfan Salam, ahin Sevin, en
Sln, Mehmet Taba, lk Tatldil.)
NAAT 63
Ksaca biz kendimize 63ller deriz. T naat hepimiz en yce
ideal olarak istedik. Tutku ile hazrlandk ve snava girdik. Kazan-
dmz rendiimizde duyduumuz sevin hepimizin yrein-
de hale taptazedir.
Saymz azalsa da senede bir kere mutlaka toplanrz. Bedirhan
Tuncer, bizlere dokunakl ve anlam ykl iirlerini okumaya ba-
lamadan mutlaka hatrlatr:
Bizler Trkiyenin 1957-58 ylnda yetitirdii en iyi fizik ve mate-
matik bilen genleriyiz, vnmek bir yana O yllarda eitim 5
yld, uzmanlkla birlikte tamamlanr ve mezunlar Yksek Mhen-
dis unvann alrd. Her gn 09.00-16.00 arasnda, cumartesileri
de 09.00-13.00 arasnda dersler srerdi. yi havalarda Tak-
lann 111 nolu amfisinde sralar boalsa da genelde hep birlikte,
uzun okul gnlerinde scack bir arkadalk yaanrd. Gzel sesli
arkadalar teneffs aralarnda moda arklar seslendirirler, k-
k gruplarda eitli konular tartlr, 217 nolu salonda hzl pa-
ra malar yaplrd.
stanbulun nfusu henz 1 milyonlar bulmamt. Beyolunda
iyi tiyatrolar, filmler ve konserler icra edilir, bizler de elimizden
geldiince ehrin kltr olanaklarndan yararlanrdk. Hepimiz l-
kemizi, bayramz, Atatrk ok severdik. deallerimiz, iyi bir
eitim alp lkemizin bayndrlnda nemli grevler yklenmek
heyecannda birleirdi.
1960 ihtilalinde 3. snftaydk. Baz arkadalarmz olaylarn gele-
cek iin nemini daha derinden anlamt ve stanbul niversite-
sindeki harekete etkin destek koymutu. 60l yllarn lkede ya-
ratt aydnlk, mezuniyet iin gsterdiimiz abann zorlu mca-
delesinde bize g ve mutluluk vermiti.
Gerekten 180 iyi niyetli, kapasiteli, alkan, heyecan dolu y-
rekti koan. Mutluyduk, Tl olmaktan gururluyduk. Ortak bu-
rukluumuz eitimin daha iyi olmasn beklediimizde birleirdi.
Daha bilinli almak, daha iyi yetitirilmek isterdik. Daha iyi ki-
taplar, daha iyi laboratuarlar, daha iyi yabanc dil, daha iyi stajlar
ve konferanslar beklerdik
Gene de mezuniyetten sonra hepimiz bir yana heyecanla dal-
dk. Kendimize gveniyorduk. Karayollarnda, DSde lke snrla-
rn zorlayan arkadalarmz nemli grevlere ykseldiler. Baraj-
lar, kprler, yollar yaptlar. zel sektr seenler de ayn heye-
canla mteebbis ya da profesyonel olarak lkemizin nemli ile-
rine imza attlar. Akademik hayat isteyenlerimiz hala yeni m-
hendisleri yetitirmenin heyecann yayorlar. Uluslararas olma-
y dileyenlerimiz de oldu. 40. Mezuniyet trenimiz 2003te idi.
Saymz yardan azd. Mutlaka meslekte umduunu bulamayan-
lar oldu. Gelmeyenlerin bir ksmn onlar olutursa da, erkenden
ebediyete genlerimiz vard. Onlar sevgi ve rahmetle anyoruz
ve de zlyoruz
Bugn kazandmz her eyi ve kymetini daha iyi anladmz ar-
kadal bize stanbul Teknik niversitesi verdi. Sevindiricidir ki,
niversitemiz gittike byd. Bugn daha gl. Bizim beklenti-
lerimizin ounu rencilerine verme olanana sahip. Biz 63l-
ler de her zaman niversitemizin yannda olmaktan mutluyuz, k-
tphanemizde bir masa sahibi olmak grevimizdi.
Deerli hocamz Mustafa nan adna gerekletirilen ktphane
yatrm, niversitemiz iin ok nemlidir. ada bilgi, rencile-
rimizin elinin altndadr artk. Bizim gelimemizde eksikliini duy-
duumuz unsurlar onlar iin sz konusu olmayacak. Bizim n-
mzde Trkiye vard, onlarn nnde dnya var
Her trl olumsuz artlar iinde dahi her Tl; bilginin, lkesi-
nin cumhuriyetinin ve Atatrkn yolunda gelierek yryecek
Ne mutlu Tl olanlara, Tl olmay yrekten duyanlara
1963 naat mezunlar adna lk Arolu (Ulu)
(Bata bulunanlar: Engin Arif Aksz, Ersin Arolu, lk Arolu, Nu-
man Atasayar, mer Aydn, lhan Bakryol, Muharrem Balat, Ali Rza Boz-
kurt, Cavit etinbahadr, Zeki Demirci, Mete Galatal, nal Gken, Meh-
met Gknur, Atilla Grpnar, Sera nce, Huriye Zeynep Kumcuolu, kr
Krkolu, Akn zay, Fahri zparlak, Ylmaz Seven, Bedirhan Tuncer,
Suner Utku, Dndar nl, Ahmet Yavuz, Hasan Yldrm)
NAAT 66
135 (+15 yabanc uyruklu) kiiydik, 1961 ylnda ilk kez bir araya
geldiimizde. Trkiyenin en iyi niversitesinin en iyi fakltesini
kazanm olmann gururu ve yakamzda ar rozetleri ile Tak-
lann 111 numaral amfisinde toplanmtk. Hepimiz ok heyecan-
landk ders ylnn o ilk gnnde ve biraz aknlkla dinlemitik
Selma Hanmn anlatt ilk Yksek Matematik I dersini. ok a-
buk geti 5 yl, gz ap kapayncaya kadar. Mezun olduk, her bi-
rimiz bir taraflara gitti geleceini aramak iin. Ama bizim aramz-
daki ba hi kopmad. Sklkla bir araya geldik.
Artk 135 (+15) deiliz ne yazk ki. Yitirdiimiz arkadalarmzn bu
sayfalar okuyamayacak olmalar iimizi burkuyor. Tm toplant-
larmzda onlar sevgi ve zlemle anyoruz.
Ankara ve stanbulda yaplan aylk toplantlarn yan sra zaman
zaman tm snf bir araya gelmeye alyoruz. Hepimizin youn
alma temposu nedeniyle, ok istememize ramen her yl snf
toplants yapamyoruz ama bu toplantlarmzn arasnn iki yl-
1963 yaznda Ayvalk Toporafya kampnda: Can, Aydeniz, Yaln, Esin, Tamer, Mustafa,
Hamit, Yaln ve oturan Sayn Rektrmz Faruk Karadoan
dan daha fazla uzamasna da izin vermemeye alyoruz.
Yetmili yllardan birinde Uludada yapm olduumuz bir top-
lantda bu beraberliimizi yararl bir sonuca gtrelim dedik ve
T naat Fakltesinde okuyan gen arkadalarmz destekle-
mek iin burs verme karar aldk. O tarihten bu yana her yl T n-
aat Fakltesinde okuyan be ile on arasnda renciye 66 n-
aat bursu veriyoruz. Umarz o arkadalarmz da yllar iinde bir
araya geldiklerinde benzer bir uygulama ile kendilerinden sonra
gelenlere ellerini uzatrlar ve kurumlar ile olan balarn hi ko-
parmazlar.
Yukarda deindiim gibi her yl bir araya gelemesek de sklkla
beraber olduk ve 25inci 30uncu ve 40nc yllarmzda birer an
kitab kardk. Bo zamanlarmzda sayfalarn evirip yllarn
tesine gidiyoruz.
Mustafa nan hocamz Teknik Mekanik I, Teknik Mekanik II ve
Elastik Teorisi derslerine gelerek 10 yaryllk niversite yaam-
mzda tam 5 yaryl bize hocalk yapt. Statii, Dinamii, Mukave-
meti, Elastisiteyi, Plastisiteyi biz ondan rendik. Mukavemet
yani Teknik Mekanik IInin ilk dersinde Mukavemetin temel ilke-
lerini sayarken gvenlik ve tasarruf demiti, bunlarn uygun
bileimi ile yaplarmz boyutlandrmalsnz. Ama hibir zaman
estetii unutmayacaksnz. Ucuz ve salam yapacam dn-
cesiyle ortaya irkin bir yap karp insanlarn ruhunu karartma-
malsnz, diye ekleyerek yaam felsefemizin ilk talarn yerle-
tirmiti.
Snf arkadamz Prof. Dr. Faruk Karadoann Rektrl dne-
minde Mustafa nan Ktphanesinin ada bir bilim, bilgi ve
kltr yuvas haline dntrlmesi 66 naat iin zel bir gu-
rur kayna olmutur. Mustafa Inan Ktphanesinin yenilenmesi
iin katkda bulunan tm Tllere teekkrlerimizi ve sevgileri-
mizi yolluyoruz.
1966 naat mezunlar adna Esin nan
(Bata bulunanlar: Mehmet Altntop, Mehmet Bakiolu, Tamer Bilgi-
er, Sezgi Canpolat, zzet Nedim Dursun, Oktay Erturul, Yunus Gk, Yet-
kin Grsel, Esin nan, Faruk Karadoan, Yusuf Karasulu, Necati Kr, Akn
Oyat, etin Peker, Selahattin Seyis, Hamit Suyabatmaz, Doan Yemien.)
1964de Taklann orta bahesinde, Blent, lter, Yldrm, Refik, Yavuz, Pier, Esin
NAAT 67-68
Bizler Tye 1962 ve 1963 yllarnda girmi, 67, 68 ve sonrasn-
da mezun olmu naat Yksek Mhendisleriyiz. niversiteye
giri ve mezuniyet yllarmz farkl olsa da, bu kitapta kendimizi
tek bir grup olarak anlatma ihtiyac duymamzn nedeni ok
nemli bir ortak noktamzn olmasdr: 50ye yakn ortak snf
arkada.
1962de getirilen ve sadece o yla zg olarak kalan baraj uygu-
lamas, st snflara devam edebilmek iin ikinci snf sonunda
tm derslerden gemeyi art kouyordu. Bylece 1962 girili 50
arkada bu da snfn kabaca te biri demekti baraja takld ve
renimine 1963 girililerle devam etti.
Ama bizim tek ortak noktamz bu deildi. 1967- 68, Trkiyede si-
yasal iklimin deitii, renci hareketlerinin, boykotlarn, igal-
lerin, kutuplamalarn younlamaya balad yllard. Tde,
ykselen bu renci hareketlerinin sivrilen bir ncs, nce n-
aat Fakltesi Talebe Cemiyeti bakanl, sonra T Talebe Birli-
i bakanl yapan, iki snfn ortak arkada olan ve ne yazk ki
ok erken kaybettiimiz Harun Karadeniz oldu. Gmsuyu Yur-
dunun Milli Trk Talebe Birlii yelerince baslmas, bunun kar-
lnda Tllerin Milli Trk Talebe Birliini basmas, 6. Fi-
lonun denize dklmesi, Gmsuyu yurdunun polise basla-
rak ilk kez bir niversitenin zerkliinin ihlal edilmesi o dnemin
nemli olaylarndandr.
Bizler rencilik yllarnda, bilgisayar yle dursun, elektronik
hesap makinesini bile tanmam, olsa olsa kollu, mekanik Facit
hesap makinesiyle tank, ama ounlukla onu bile bulamam
ve neredeyse btn hesaplarn srgl hesap cetveliyle yapm
bir kuaz. Bizim iin okul hayatmzn en zor dnemi olan
kamplar bir o kadar da elenceli ve her snf kendi iinde kay-
natran ok nemli etkinliklerdi. Biz T naat Fakltesinin bu
kaynamay yaam, son demesek de son yakn ansl kuakla-
rndanz. O nedenle, ne zaman bir araya gelsek topografya kam-
p anlar anlatmaktan kendimizi alamayz ve bu anlar tpk as-
kerlik anlar gibi, anlatmakla bitmez.
Biz 1967-68lilerin bir ortak zellii daha var, o da yeni ktpha-
nemize adn veren ok deerli hocamz Prof. Dr. Mustafa nan-
dan ders dinlemi son T rencileri olmamz Bu ayrcalk, ne
kadar ansl bir kuak olduumuzun gstergesidir.
Bu ansl kuak okulu bitirince neler yapt? Arkada ad vermeye
sayfalar yetmeyecei iin, isim vermeden sadece birka tanesini
analm:
Kuleleri, Akmerkez, Moskova Kulesi gibi yaplarn proje mel-
lifleri, FSM Kprs, Kanyon, skenderun Demir elik Fb. , Sa-
banc Center, Atatrk, Esenboa ve Dubai Hava Limanlar, Mos-
kova Tveskaya ve Alveri merkezi inaatlarnn teknik so-
rumluluklar; Dalaman Akkpr Baraj, Urfa Tneli inaatlarnn
teknik ve taahht sorumlular ve Libyadan Trki Cumhuriyetle-
re kadar birok yerde daha bir ok otoyol, fabrika, liman sulama
projesi ve inaatnn eitli dzeydeki sorumlular bu iki snftan
kt.
Akademisyen snf arkadalarmz pek ok bilimsel dl aldlar.
Snf ailemizden biri, bir snf arkadamzn 67lilerle ayn d-
nemde T Mimarlk Fakltesinden mezun olan ei T Rektr-
l, bir snf arkadamz da KT rektrl yapt.
arkadamz milletvekili seildi. NATO ve Avrupa Toplulu-
unda komisyon ve e komisyon bakanl yaptlar. Savunma
Sanayii Mstearl, DS, Toplu Konut daresi gibi kurumlarda
mstear, genel mdr olmu arkadalarmz var.
Ayrca, bizim iin byk bir onur vesilesi olan, uluslar aras yar-
malarda dller alm bir karikatristimiz, Trkiye ampiyonu ol-
mu bir atletimiz var.
niversitemizden aldmz stn eitim ve Tllk ruhumuz,
mezuniyet sonrasnda aabey ve ablalarmzla pekitirildi.
Kazandmz deneyimi ve dayanma ruhunu bizler de elimizden
geldiince kardelerimize aktardk.
Tmzn stnlkleri bizleri daima gururlandrd.
Tmzn daha adalama hamleleri bizleri heyecanlandrd.
Tmzn dahalar iin bizden istenenleri olanaklarmz l-
snde karladk.
Tl olmann sorumluluunu daima tadk.
Tl olmann gururunu daima yaadk.
Bizleri daha yakndan tanmak isterseniz ltfen aadaki ba-
lantlara tklaynz:
1967 mezunlar: http://groups.google.com.tr/group/itu67insaat
http://groups.google.com.tr/group/67insaatiletiim
1968 mezunlar: http://groups.google.com.tr/group/itu68ins
1967-68 naat mezunlar adna Ycel zdemir
(naat 67 adna bata bulunanlar: Mete Akaln, lker Akar, Saadet Ar-
kan, Suat Baer, Erol alml, Doan Demir, Rfat Diker, Athanassios Ef-
timyadis, Oba Emek, Yaar Eren, kke Gdemez, Akman Glegen, Hay-
dar Grbz, Remzi Kayahan, Nurettin Korkmaz, Hasan zdemir, Ycel
zdemir, Ersin Takla, Orhan Terziolu, Recai Toydemir, Yksel Tiryakio-
lu, Ali Yac, Macit Yavuz.)
(naat 68 adna bata bulunanlar: Veli Akaolu, lkin Balta, Rfat Di-
ker, Athanassios Eftimyadis, Niyazi Galipoullar, Celal Karaca, Ender Ka-
yan, Naci Kololu, Remzi Lakerta, Kemal Mihmar, Ycel zdemir, M. Ali
zkaya, Ouz enel, Ersin Takla, Yaln Tanverdi, Yksel Tiryakiolu,
kr Uzun, lyas rey, Turgut Yalz, Orhan Yksel.)
NAAT 69
Krknc mezuniyet ylna bir kala, ok farkl yrelerden, farkl
nitelikleri olan kiiler olarak geldik T naat Fakltesine. Yap-
c, birletirici bir meslek olan naat Mhendisliini renirken,
farkllklar, iinde eritip birletiren bir mozaik oluturduk. 1960l
yllarn fikir akmlarndan hem etkilendik, hem onlar genlik he-
yecanlarmzla yourduk, yeniden yaplandrdk.
Mutluluk yaanmaz, hatrlanr derler.
nsann o altn ann, genliinin neesi, enerjisi ve umursa-
mazl ile yaadmz o gnlere ait o kadar ok anlar var ki yl-
lardr bizlerle yaayan.
Hangi birinden bahsedelim?
Hani bazlar daha dn yaanm gibi yllarn ypratc etkilerine
kar koymu taptaze duruyor hafzalarmzda:
Sabahn yedisinde gelip amfide en n srada yer kapan dersko-
likler; bir ann pergel ve cetvel kullanlarak eit paraya b-
lnemeyeceini syleyen rahmetli Kabakolu Hocaya Peki te-
beir kullanabilir miyiz?, diye soranlar; be kenarl poligonlarn
bir trl hata snr iinde kapanamadndan, bir anda alt kenar-
l oluverdii Ayvalk Topografya Kampnda, bizlere kzp Hepiniz
vizesizsiniz! deyip kendinden gemesine sebep olduu Denizin
baucunda Ayta Hocann rpnlar; yine Ayvalk Kampnda
ayana dolanan aly kzp tututuran Asmn kard ve Ayva-
lk haritadan silebilecek yangn itfaiye ile birlikte sndr-
mz; 10 Liraya lhanla bahse tutuan Halilin st buzla kapl Or-
ta Bahedeki havuza elbiseleriyle atlay; yine karl bir k g-
nnde Foto Erdoann havuz banda fotorafn ekmekte ol-
duu Gauss lakapl arkadamza: Bir adm geriye gidersen
daha gzel kacak deyip havuza dr; bir milli futbol ma
seyrederken heyecandan kolundaki paltosunu kaybeden Hamu-
lunun azdan aza dolanan konumalarn sonunda: Hamulu
Maka Parknda dmeleri ilikli, kua bal, elleri de cebinde
dolarken zerinden paltosunu aldrd haline dnen sylen-
tiye kendisinin bile inanmas; 4. snfn sonunda not tutmak iin
ald Betonarme defterini kaybettiinde kendisine ok kzan Me-
tine, naln Ayp oluyor, alt st bir defter iin bu kadar syle-
nilir mi? Al unu st kalsn diyerek 5 Lira vermeye kalkmas;
1. snflar ampiyonu Basketbol takmmz; niversite ampiyo-
nasnda finali kl pay karan futbol takmmz; proje almalar
iin gidilen 217 nolu odada yaplan iddial poker, bri partileri,
para malar; fedakar ayaas Zekeriya; rahmetli Ali Fuat
Berkmann (Dede), yoklama esnasnda kapy kilitlediinde, pen-
cereden girip yoklamaya katlanlar; yine Dedenin bir snavda ya-
kalad palamutun (rulo haline getirilmi, lastiklemi kada
yazlm kopya) lastii kopup uzayarak boyunu getiinde katla
katla gl; amfinin alt boluuna girerek snavda son hakkna
giren arkadana kopya vermeye alanlar; yaptmz teknik ge-
ziler, mitingler, yryler, boykotlar, igaller; bize zaman zaman
kendimiz kadar yakn olan Toninin tela, Sabrinin sabr, Polatn
esprileri, Hilminin titizlii, Mithatn disiplini, Aydnn incelii,
Nusretin sevecenlii, Batunun akacl, Teomann insancll,
Hamulunun kalenderlii nasl unutulabilir ki?
u anda, nasl vardmza bir trl inanamadmz yalardayz.
Kimimiz akademik kariyer sahibi, kimimiz nl politikac, kimimiz
st dzey brokrat, kimimiz i adam, kimimiz mteahhit, kimi-
miz danman, kimimiz de emekli.
likilerimizi kaybetmedik. ki ayda bir tek numaral aylarn ikinci
Perembe gnleri le yemeinde, ylda bir defa da ailelerimizle
birlikte eitli yrelere yaptmz -drt gnlk gezilerde bulu-
uyoruz.
Aramzdan ayrlan Osman Altnda, Nisso Ruso, Hikmet Yanar,
Cenap Baaran, Mustafa rgpl, Eyp Yusufi, nder Gngr,
Barbaros ztrk, mer Kiremiti, Erdal Birlik, Cemal Gen ve Din-
er Topack rahmetle anyoruz.
Eskiden hayallerle ve umutlarla yaammza g katarken, imdi
hatralarla avunuyoruz.
Genlikte defterimiz drld, sayfalar bitti,
mrn o sevinli a o ilkbahar bitti.
Genlik ad verdiimiz o en akrak ku
Bilmedik ne zaman geldi, nasl uup gitti
mer Hayyam
(Bata bulunanlar: Ahmet Aktan, Erdoan Aksoy, Hzal Akren, Teo-
man Alansal, Hilmi Ataman, Aydn Bayr, Sabri epni, Abdullah Durdu,
Hseyin Ein, Nusret Elgl, Ouz Erbi, Mennan Ertin, Abdullah Grder,
Enver Haydarolu, Mehmet brahimiye, Murat Kocasoy, Metin Manisal-
olu, Mehmet Oktay, Eyp zek, lhan zgzkara, Polat Saka, smail
Hakk Sarba, Hseyin Tezel, Emin Nazm Usluel, Mithat Yenign, Sela-
hattin Yldrm, Sedat Ylmaz, Ziya Yrr.)
NAAT 71
T 225. yl toplants 1998de Kuadas Pinebay otelinde yapld.
Bizler, naat Fakltesinin 1971 dnemi mezunlar olarak bu top-
lantya on drt kiilik bir grup olarak katldk. Bu katlmmzla ba-
lonun en kalabalk snf grubuyduk. Bizim grubumuzdan sonra
be-alt kii ile, bizden on yl kadar nce mezun olmu bir Maki-
ne Fakltesi snf vard. Bu durum hepimizi kendi admza ok
mutlu etmiti. Bizler T naat 1971 Mezunlar, birlikteliimizi,
rencilik yllarmzdan balayarak bugne kadar kopmadan ta-
yabildik. Bunu salayabilmemizdeki en nemli etken birka arka-
damzn nclk etmesiydi. Her yl lkemizin gzel bir kesin-
de, elerimizle birlikte toplanmaktayz. nceleri bu toplantlar-
mza ocuklarmz da katlmaktayd, ama artk onlar kendi yaam-
larn kurduklar iin katlamyorlar toplantlarmza. Biroumu-
zun ocuklar, niversitemizin eitli blmlerinde okuma ans-
na eritiler, bundan byk kvan duyuyoruz.
1996 ylnda yaptmz Ayvalk toplantsnda bir burs fonu kur-
maya ve baarl T naat Fakltesi rencilerine ihtiya bursu
vermeye karar verdik. Bu karar dorultusunda, her yl naat Fa-
kltesi Dekanl tarafndan seilen iki tane baarl nc yar-
yl rencisine burs vermeye balanr ve bu burs rencilerimiz
mezun oluncaya kadar devam eder. Bu uygulama halen devam et-
mektedir ve yaklak 20 rencimizi mezun etmi bulunmaktayz.
niversitemizin Maslak Yerlekesinde yaplmakta olan yeni k-
tphane binasna yardm yapma kararmz bu yl stanbulda yap-
tmz 35. yl toplantmzda, niversitemize yaptmz bir ziyaret
srasnda aldk ve bunu gerekletirebildiimiz iin ayr bir mutlu-
luk duyuyoruz.
Mezuniyetimizden sonra da, her birimiz lkemizin bir baka k-
esinde altmz halde, aramzdaki birliktelii hl okulday-
mz gibi srdrebilmemiz, okulumuza ve birbirimize olan sevgi-
mizin ak bir delilidir. nceleri aramzda ziyaretler, mektupla-
ma, kart gnderimi vard. Sonra lkemizdeki geliime paralel ola-
rak telefonlama, son olarak da bilgisayar ortamnda yazmalar
balad. Artk birbirimizden haber alamadmz gn yok gibidir.
Yirmi kadar arkadamz retim yesi olarak eitli niversitele-
re grev yapmlardr. Baz arkadalarmz hl bu grevlerine de-
vam etmektedirler. Bu arkadalarmzdan sekizi stanbul Teknik
niversitesi retim yeleri arasnda yer almaktadr.
Bu ylki snf bulumamz, Antakyada olacak. Gittiimiz ehirde
yaayan arkadalarmz bize ev sahiplii yapacaklar ve ok iyi bil-
dikleri yrelerinde, grmemiz gerektiine inandklar yerleri do-
latracaklar ve gzel lkemizin bir baka yresini daha iyi tan-
mamza yardmc olacaklar. Bundan sonraki yllarda niversitemi-
zi bitirecek rencilere, yeni T mhendislerine birbirlerini, ni-
versitelerini ve lkelerini en az bizler kadar sevmelerini ve hizmet
edebilmelerini diliyoruz.
T naat Fakltesi 1971 dnemi, yaayan ve artk yaamayan mezun-
lar 02.02.2007
(Bata bulunanlar: Adnan Akyarl, Ertan Alayat, Mehmet Ali Altnz ,
Aydn Askerolu, Mehmet Baysak, Onur amlbel, Fehmi ubuku, Ha-
lil Gmel, Adem Kuzulu, Cahit Karahan, Kerim Kutlu Memiolu, Mus-
tafa Uur Okay, Eray zkara, Sumru Pala, Tayfun Pala, Veli Payda, Mm-
taz Togay, Ziya Yac, Gven Yaman, Nsret Yonsel.)
NAAT 73
Bizler de dier mezunlarmz gibi kendimizi ksaca 73'ller diye
adlandryoruz aramzdaki konuma ve yazmalarmzda.. Ama
1968-1969 retim ylnda zorlu snavlardan geerek T naat
Fakltesine girdiimiz zaman, oumuz farknda bile deildik
Cumhuriyetimizin 50. yl ve T'nn de 200. yl mezunlar ola-
camz...
Ayrca bizler 5 yllk eitimle Yksek Mhendis unvann kazana-
cak son kuak olacaktk; bundan sonra T, Anglo-Sakson ei-
tim dzenine geecek ve 4 yllk lisans eitimine balayacakt.
Bununla da bitmiyordu bizim snfn T'ye giri maceras.. Sa-
nyorum ilk defa bizim dnemde T Giri Snavlar iki kademe-
li yaplmak istenmiti. Muhtemelen T Senatosu, giderek artan
renci younluu karsnda, klasik snav sonularnn deer-
lendirilmesi ok zor olduundan, nce Merkezi Sistem renci
Yerletirme Snavnda 225 puan alanlarn T snavlarna katla-
bileceini duyurmutu. Hayallerinde T'ye girebilmek yatan bi-
zim gibi renciler, bir aksilik karsnda akta kalmamak iin,
kaytlarn baka niversitelerin Fakltelerine yaptrmaya ba-
lamlard. Bunlarn arasnda Tp Faklteleri, ODT Mhendislik
Fakltesi, stanbul niversitesinin Kimya ve Jeoloji Mhendisli-
i Blmleri en balarda geliyordu.. Bizler btn snav hazrlk-
larmz yapp stanbul'a gelmek zere yola ktmzda, muhte-
melen snavn bir gn ncesi akamnda, Dantay'n T snav-
larn iptal ettii haberi geldi. Bir aday rencinin at dava
sonucunda, Mahkeme 225 puan barajn iptal etmiti. oumuz
okuduumuz fakltelerden veya yaadmz ehirlerden byk
bir heyacanla stanbul'a gelmitik ve bu haberle tam bir ok ya-
yorduk. Yeniden okullarmza ve ehirlerimize dndk ve b-
yk bir sabr ve eziyetle yeni snav tarihini beklemeye baladk.
Sonunda gecikmeyle de olsa ve bir ksmmz baka fakltelerde,
pek de arzulu olmadmz branlarda renimimize devam
ederken, snav gn geldi att. Sonular akland zaman
T'y ve bizler gibi naat' kazananlar byk bir sevin iin-
deydik. Aramzda puan tuttuu iin fakltemizi seen veya ne-
reyi kazandn bilmeden gelen hi kimse yoktu. Hemen hemen
btn arkadalarmzn ilk tercihleriydi fakltemiz. Bunu dersle-
rimiz baladnda, kimya hocamz ilk cmlesinde sylemiti za-
ten. ''Sizler en yksek puanlarla buraya geldiniz; sadece
T'nn deil Trkiye'nin en baarl rencilerisiniz, sizleri teb-
rik ediyorum,'' dedii zaman bamzn ge erdiini hissetmi-
tik.
Arl T rozetini takp Beyolu'na ktmz zaman, herkesin bi-
ze baktn sanyor ve gururlanyorduk. Gerekten de bakanlar,
ilgilenenler oluyordu o zamanlar. Biz, 1968 kuann da son
halkasydk ayrca. 1968 yl yaznda, lise bitirme snavlarna ha-
zrlanrken, Fransa'da masum renci talepleriyle balayan ni-
versite rencilerinin gsterileri, boykotlar ve niversitelerini
igalleri dalga dalga yaylyor, Almanya, talya derken Trki-
ye'ye kadar geliyordu. Bu gsterilerden ve kprdanlardan na-
sibini T de almt; hatta T, karizmatik renci liderleri ile
bu hareketlerde en nde yer alyordu. Bizler baarl lise eiti-
mimiz ve zorlu snavlarmzn geriliminden sonra, T'nn geni
zgrlk ortamnda bu hareketleri nce izledik ve sonra da ka-
tldk tabii. lk boykotumuz, ilk yaryl sonundaki snavlarda gel-
di. Daha sonra onu ''Asistan Maalar''n protesto eden boyko-
tumuz izledi. lke adm adm 12 Mart 1971 Muhtras'na doru
gidiyordu. Bizler daha sonra yaplan tm boykot ve protestolar-
da yer aldk. Dnce yaps bu eylemlere uymayan arkadala-
rmz, aznlkta olsalar da, zorunlu olarak uymak zorunda kal-
yorlard.. lk dnsel ayrmalar o zamanlar balad ve bu du-
rum giderek baz arakadalarmzla iletiimsizlie kadar gtr-
d bizleri. Daha sonralar, mezuniyetten sonraki bulumalar-
mzda, bizler bu kopukluu ortadan kaldrmak iin ok ura
verdik ve baardk da. Birbirimizin kymetini ge de olsa anla-
mtk.
1973 yl mezuniyetimiz srasnda Faklte'nin ilan panolarndaki
yatrmc kamu kurulularnn, i ilanlarn unutmamz mmkn
deildi. Hatta o sralar yeni organize olan Trkiye Elektrik Kuru-
mu'nun, Genel Mdr seviyesinde gelerek, Takla'nn orta
bahesinde bizlere,'' Tantm ve e Davet Kokteyli'' vermesi an-
larmzda nemli bir yer almt. yaammzn balangcnda
da, hemen hemen btn arkadalarmz kolaylkla pozisyonlar
buldular. Burslu okuyan arkadalarmz dnda, kamuda fazla
alanmz olmad. Salkl bir istatistiimiz olmamasna ra-
men, byk ounluumuz zel proje, mavirlik ve mteahhit-
lik irketlerinde almaya baladk, pek azmz da, mezun olur
olmaz, kendi proje ve taahht irketlerini kurdular. Baz arka-
dalarmz daha da anslyd. Ailelerinin yrtmekte olduu in-
aat ilerine hemen katldlar ve nemli bir yol alm oldular. Ba-
z arkadalarmz almak ve lisansst almalar iin yurtd-
na gittiler ve oralarda kalarak evlendiler ve halen oralarda a-
lyorlar. Mezun olduumuz 1973 yl ve sonrasnda lkemiz
mteahhitlii iin ok nemli bir kilometre ta olan ve imdiler-
de dnyada bile ok ne kan yurtd mteaahhitlik hizmetle-
ri yeni yeni balyordu. zellikle Libya, Trk mteahhitlik irket-
leri iin byk bir frsat kaps olmutu. Daha sonra bunu Suudi
Arabistan ve dier Arap lkeleri izledi. Arkadalarmz bu lke-
lerde ok yksek cretlerle i buldular ve daha sonraki yllarda
da almaya devam ettiler.
Mezuniyetten sonra, bizim devremizden be arkadamz, ni-
versitemizde asistan olarak greve baladlar ve baarl akade-
mik almalarna devam ettiler.. Bu arkadalarmzdan Prof. Dr.
Ethem Gnen emekli bile oldu, Prof. Dr. Ouz Mftolu na-
at Fakltesinde balatt akademik yaamna T Mimarlk Fa-
kltesinde devam ediyor.. Prof. Dr. Erta Ergven Mekanik; Prof.
Dr. Metin Aydoan Yap Anabilim Dalnn kdemli retim yele-
ri artk.. Prof. Dr. Mehmet Ali Tademir ise Yap Malzemesi Ana-
bilim Dal Bakanlndan sonra, imdi de hepimizin mezunu ol-
maktan gurur duyduumuz naat Fakltemizin Dekanln y-
rtyor..
Aramzdan bir de Parlementer kardk. Nihat Gkbulut, 1998-
2002 yllar arasnda Krkkale Miletvekillii yapt ve partisinin
grup bakanvekilliine kadar ykseldi. Az sayda kamu alan-
mzdan, nemli yatrmc kurulularnn genel mdrl grev-
lerini stlenen arkadalarmz da oldu..
Bizler 1983 ylnda, onuncu mezuniyet ylmzdan itibaren d-
zenli olarak her yl ekim aynn son gnlerinde, bir hafta sonunu
elerimiz ve ocuklarmzla beraber Bolu, Abant gibi merkezi ko-
numda bir blgede buluma toplantlar dzenlemeye baladk.
Daha sonra bu yerlere Pamukkale, Kapadokya, Bodrum da ek-
lendi. Elerimizin ve ocuklarmzn nemli bir ksm birbirleriy-
le buralarda tantlar ve arkada oldular. Bizler de niversite
yllarnda az grtmz baz arkadalarmzdaki cevherleri
buralarda kefettik ve dostluklarmz pekiti. Ne yazik ki, son
yllarda bu toplantlarmz ok aksad. Ksmen bu iin ykn
eken arkadalarmzn yorgunluu, ksmen de baz baka ne-
denlerle bu toplantlar yaplamyor. Aslnda dostlarmzla tekrar
tekrar kavumak, bizlere asl imdi lazm. En ksa zamanda, bu
geleneimizi yeniden ihya edeceimizi dnyoruz. Ayrca bi-
zim yuvamz, T Maka Tesislerinde stanbul'da olan veya bu-
raya seyahat eden arkadalarmzn katlaca ve her ayn ilk cu-
ma akam yaplacak yemekli toplantlar yapmaya baladk. n-
ternette, Yahoo-Groups'ta ve Facebook'ta ''T naat Fakltesi
1973 Mezunlar'' ad altnda gruplar oluturduk.
Bu arada aramzdan ayrlan arkadalarmz anmadan geeme-
yeceiz. Kimileri hayatnn baharnda, hatta henz daha mezun
olmadan ayrld aramzdan; kimileri de gen bir mhendisken ya
trafik kazalarna kurban gittiler ya da ameliyat masalarndan
uyanamadlar. Ama son yllarda, orta ya vefatlar da artmaya
balad. Bu da bizlere, o arkadalarmzn acsyla birlikte, sa-
lmza dikkat etmemiz gerektiini tekrar tekrar hatrlatyor.
Sonsuzlua gen bu arkadalarmzn aziz hatras nnde
saygyla eiliyor ve onlar rahmetle anyoruz.
Dnemimizin dier sosyal faaliyetleri arasnda, niversitemizin,
Dekanlmzn ve baz retim yesi arkadalarmzn ncl-
nde naat Fakltesi rencilerine burslar vermemizi sayabi-
liriz. Ayrca, T Mustafa nan Kitaplna olanaklar daha iyi
olan arkadalarmz Mustafa Kaleliolu, Emin Kaplan ve Meko
Akova da birer masa hediye ettiler. niversitemizin biz mezunla-
rndan talep ettii ve edecei isteklere katlmak iin dnemimi-
zin gayretleri devam ediyor.
Son yllarda Rektrlmzn ve Dekanlmzn, retim kali-
tesinde ve niversitemizin fiziki artlarnda yapt byk ilerle-
meleri gururla izliyoruz ve destekliyoruz. Hepimizin mezuniyet
sonras i yaammzda eksikliini ok fazla hissettiimiz ''Ya-
banc Dil, ngilizce Eitim Programnda'' niversitemizdeki gay-
retlerin daima savunucusu olacaz.
T'l olmaktan ve T naat Fakltesi mezunu olmaktan duy-
duumuz hakl gurur btn yaammz boyunca devam ediyor
ve edecektir...
naat 1973 mezunlar adna Doan Gksoy
NAAT FAKLTES
YAPI MALZEMES KRSS 81
Anabilim Dalmz, YK ncesinde, dier bir deyile 1981 ylna
kadar naat Fakltesi Yap Malzemesi Krss olarak bilinirdi.
Aada krsmzle zdelemi olan laboratuarmzn ksa bir
tarihesi verilmekte ve retim yelerimiz ile ilgili bilgiler su-
nulmaktadr.
1773 ylnda Mhendishane-i Bahri-i Hmayun adyla III. Musta-
fa dneminde kurulan T, balangta gemi inaat ve haritac-
lk eitimi verilen bir kurum iken, daha sonra kara ordusunun
mhendis kadrosunu yetitirmek amacyla 1795 ylnda Mhen-
dishane-i Berri-i Hmayuna dntrld.
Bu okul 1847de mhendislik eitimi yannda mimarlk alannda
da eitim vermeye balad. 1883 ylnda kurulan Hendese-i Ml-
kiye, 1909da Mhendis Mekteb-i Alisi adn alarak lkenin alt
yap inaatlarnda grev alan kadrolar yetitirdi.
1909 ylna kadar Halcolundaki binada eitim-retime de-
vam eden Mhendis Mektebi o srada askeri birliklerden kalan
ve tamir ettirilen Tophanedeki Askeri Alaylar Klasna nakledil-
di. Bir sre Taksim Klasnda kalan mektep, daha sonra Divan
Yolundaki Kondoktr Mektebinde eitime devam etti. 1914den
1918e kadar drt yl sreyle bugnk Notre Dame de Sion Lise-
sinde kald.
Mhendis Mektebine ait Yap Malzemesi Laboratuarnn Ayaza-
a Yerlekemizde bugn de mevcut olan ve 1910lu yllarda sa-
tn alnan Amsler marka baz cihazlarn Notre Dame de Sionda-
ki laboratuarda ekilen bir fotoraf Yk. Mh. Saadettin Ozilin
koleksiyonunda mevcuttur (Kaynak: aatay Ulusoy ve Enver
Kartekinin, Yksek Mhendis Okulu, T Ktphanesi,
No:389, stanbul, 1958, 749 sayfa).
Kasm 1918de Mondros Mtarekesinin kabulnden sonra Fran-
sz Kuvvetleri tarafndan mektep boaltld. Daha sonra, Mhen-
dis Mektebi Halcolundaki binasna tand. stanbulun ngi-
lizler tarafndan igal edilmesi zerine mektep, 1920de Gm-
suyundaki binaya tand. Ancak, ngilizler bu binay igal ede-
rek askerleri iin hastane yaptlar. Bunun zerine, Yldzda bu-
lunan evket Paa Kona Mhendis Mektebi olarak kiraland.
Mektep iin ok kk olan binada hocalar yemekhanede ders
vermek zorunda kaldlar.
tilaf Devletleri stanbulu terk edince Gmsuyu binas tekrar
Mhendis Mektebine verildi. Sonuta, yukarda sz edilen
kaynaa gre mektep, 14 yl iinde 7 kez yer deitirmi ve
19091923 yllar arasnda yaanan savalar ve karklklar ne-
deniyle renciler laboratuarlardan tam yararlanamamlardr.
1981 ylna kadar, bu binann nn Stadyumuna bakan alt ka-
tndaki yaklak 1000 m
2
lik bir kapal alanda eitim, aratrma
ve endstriye hizmet etkinliklerini srdren laboratuarmz
1981de Tnn Ayazaa Yerlekesinde bugn kullanlmakta
olan yaklak 6000 m
2
lik eitli blmlerinden oluan mekan-
na kavutu.
naat Mhendislii eitiminin balangcnn T ile birlikte
uzun bir gemie dayand dnlrse, Yap Malzemesi Labo-
ratuarmzn da nemli bir deneyime ve bilgi birikimine sahip ol-
duu anlalr.
Laboratuarlarmzla zdelemi olan Yap Malzemesi Krss-
nn yeri Taklada Merkez Binada idi. retim yelerimizin o-
unluu Taklada krsmze ayrlan mekanda, Prof. Dr. Kaif
Onaran ise Gmsuyundaki ofisinde alrd. Krs bakan-
mz Prof. Bekir Postacolu ve dier hocalarmz haftann belirli
gnlerinde laboratuara gelirlerdi.
O yllarda krsmzn kadrosunda bulunan retim yelerimi-
zin niversite ncesinde ve/veya sonrasnda aldklar eitim ok
eitli idi ve kkl ekollere dayanmaktayd.
Hocalarmzdan Prof. Postacolu, Prof. Akman, Prof. Akyz ve
Dr. Oktar Fransz ekolne, Prof. Kocatakn ve Prof. Atan Alman
ekolne, Prof. Kocatakn (Alman ekol yannda) ve Prof. Ona-
ran Amerikan ekolne mensuptular.
Kendileri hakknda aada ksa bilgiler sunulmaktadr.
Prof. Bekir Postacolu; 1944de Tden mezun olmu, bu ta-
rihten emekli olduu 1986 ylna kadar 42 yl sre ile fakltemi-
ze ve krsmze hizmet etmi olan hocamz Cumhuriyet dne-
minde lkemizde yetien ilk Yap Malzemesi Profesrdr.
1919da zmirde domu olan Prof. Postacolu 1987de vefat et-
mitir. MO Ulusal Beton Kongrelerinden ilki (1989) onun ans-
na dzenlenmitir. Yap malzemesi konusunda kitaplar yazm,
yabanc dilde eserler vermitir.
1947 ylnda T naat Fakltesinden mezun olduktan sonra
Stuttgart niversitesinde doktora yapm olan Prof. Dr. Ferruh
Kocatakn, 1948den itibaren 42 yl krsmze ve niversitemi-
ze hizmet etmi, Kanadada ve ABDde aratrmalar yapm, bir
yl Cornell niversitesinde ve bir sre de Robert Kolejde (Boa-
zii niversitesi) Malzeme ve Yap Malzemesi dersleri vermitir.
1923 ylnda stanbulda doan hocamz, 1990 ylnda emeklie
ayrlmtr.
1795: Mhendishane-i Berri-i Hmayun, 2008: MSB Askerlik ubesi binas
1928 ylnda Saray-Tekirdada domu olan Prof. Dr. Kaif
Onaran, 1951 ylnda T Makine Fakltesinden mezun olmu ve
1954den 1995 ylna kadar fakltemize 41 yl hizmet vermi, MIT
ve Brown niversitelerinde aratrmalar yapm olup krsmz-
de yabanc dilde en ok yayn yapm olan bir hocamzdr; Ame-
rikallarla birlikte yazd Creep and Relaxation of Nonlinear
Viscoelastic Materials adl kitab gnmze dek 400e yakn
atf almtr. Prof. Dr. Onaran 25 yl sreyle Boazii niversite-
sinde Malzeme dersleri de vermitir.
1930 ylnda stanbulda doan Prof. Dr. M. Sheyl Akman,
1956 ylnda naat Fakltemizden mezun olduktan sonra 1961
ylna kadar uygulamada mhendislik yapm, bu tarihten 1997
ylna kadar fakltemize 36 yl hizmet vermitir. svirede Lau-
sanne Polytechniquede de iki yl kadar doktora sonras aratr-
malar yapan hocamz, Uluslararas Yap Malzemesi Laboratuar-
lar Birliinin (RILEM) yeliini aktif olarak srdrm, yabanc
dilde ve Trkede ok sayda eser vermitir.
1934 ylnda Yusufelinde doan Prof. Dr. Yaar Atan 1956da
naat Fakltemizden mezun olmu, Karlsruhe Teknik niversi-
tesinde doktorasn tamamladktan sonra 1964den itibaren ve-
fat tarihi olan 25.07.1979a kadar 15 yl sre ile fakltemize hiz-
met etmi ve 1 yl sre ile Cornell niversitesinde aratrmalar
yapmtr. 19741977 tarihleri arasnda T naat Fakltesi De-
kan Yardmcl ve 19771979 yllar arasnda T Rektr Yar-
dmcl grevlerini yklenmitir. Kasm 2005te yaplan 6. Ulu-
sal Beton Kongresi onun ansna dzenlenmitir.
1937 ylnda Kemaliye-Erzincanda doan Prof. Dr. Saim Akyz,
T naat Fakltesinden 1961 ylnda mezun olmu, 1964den
balayarak emekli olduu 2004 ylna kadar fakltemizde 40 yl
grev yapmtr. T Nkleer Enstitsnden de mezun olan ho-
camz doktora sonras Paristeki Laboratoire Central des Ponts
et Chaussesde aratrmalar yapt. Doktoras ve Doentlik tezi
Uygulamal Mekanik arlkl olan Prof. Akyzn Trke ve ngi-
lizce yaynlanm almalar vardr.
1945 ylnda stanbulda doan Prof. Dr. Mehmet Uyan, 1968
ylnda T naat Fakltesinden mezun olmu, 1975 ylnda
doktorasn tamamlam ve bir yl kadar Edinburgh niversite-
sinde doktora sonras aratrmalar yapmtr. 1986 ylndan ve-
fat tarihi olan 02.09.2006ya kadar aralksz 20 yl Yap Malze-
mesi Laboratuarnn sorumluluunu yklenmitir. Fakltemize
38 yl hizmet etmi olan Prof. Uyan, Betonun deiik konularn-
da Trke ve ngilizce yaynlar yapmtr. Kasm 2007de yaplan
7. Ulusal Beton Kongresi onun ansna dzenlenmitir.
1944 ylnda stanbulda doan r. Gr. Dr. Osman Nuri Oktar,
1967 ylnda T naat Fakltesinden mezun olmu, 1974 yln-
da ayn fakltede doktorasn tamamlamtr. Dr. Oktar 1969 y-
lnda Yap Malzemesi Krssnde asistan olarak almaya ba-
lam ve 2001 ylnda erken emeklilie ayrlmtr. Dr. Oktar, ha-
len Tde Yksek Lisans ve Doktora dersleri vermektedir. zel-
likle imento esasl malzemelerin i yaps konusunda zgn a-
lmalar yapmtr.
1954 ylnda zmirde doan Yrd. Do. Dr. Harun Moral, 1976 y-
lnda T naat Fakltesinden mezun olduktan sonra 1979 y-
lnda Fen Bilimleri Enstitsnde Yksek Lisans ve 1986 ylnda
Doktora derecelerini almtr. 19791989 yllar arasnda Yap
Malzemesi Krssnde nce asistan sonra yardmc doent ola-
rak alm, 14.02.1989 tarihinde vefat etmitir. Dr. Moral, be-
tonun i yaps ve tekrarl ykler altndaki davran konularnda
alm ve yaynlar yapmtr.
Yap Malzemesi Krss, 1981 ylndan sonra Yap Malzemesi
alma Grubu ve daha sonra anabilim dal olarak devam etmi-
tir. 1981deki kadroda asistan olan bugnk anabilim dalmzda
sadece iki retim yesi mevcuttur. Anabilim Dalmzda u anda
3 profesr, 1 doent, 4 yardmc doent ve 5 aratrma grevlisi
bulunmaktadr.
Hocalarmzn devrettii bayrak yarnn srdn, braktkla-
r krsnn bata uluslararas ilikileri, alnan aratrma proje-
leri, yeni kurulan ada laboratuarlar ve yaplan yaynlar ile
glenerek gelieceini ve daha da iyiye gideceini umuyoruz.
Anabilim dalmza imdiye dek katkda bulunan ve aramzdan
ayrlan hocalarmz saygyla anyor, hayatta olanlara yaamlar
boyu salk ve mutluluk diliyoruz.
(Bata bulunanlar: Sheyl Akman, Saim Akyz, Yaar Atan, lker G-
kz, Abdurrahman Gner, Ferruh Kocatakn, Harun Moral, Kaif Onaran,
Osman N. Oktar, M. Hulusi zkul, Turan zturan, Prof. Bekir Postacolu,
Mehmet Uyan, Mehmet Ali Tademir.)
MAKNE 54
1954 ylnda T Makine Fakltesi son snfnda 98 kii idik. lke-
mizin kalknma hamlesini youn ekilde yapt bu dnemde ar-
kadalarmz yurdun eitli blgelerinde baarl grevler yap-
mlardr. niversitede aldklar mhendislik bilgileri ile devlet ve
zel kurulularda kendilerini gelitirerek ok nemli st dzey
ynetici olmulardr. Snfmzdaki arkadalarmzdan bir kii ba-
kanlk, bir kii milletvekillii, iki kii mstearlk yapmtr.
nemli iktisadi devlet teekkllerinde sekiz arkadamz genel
mdr olarak almtr (Seka, TCDD, Petkim, T. Demirelik, T.
Hava Yollar, Etibank, aykur, T. Elektrik Kurumu). Ayrca baz ar-
kadalarmz da zel sektrn nemli messeselerinde baarl
grevlerde bulunmulardr. Yedi snf arkadamz niversitede
Profesr olarak gen mhendislerin yetimesine katkda bulun-
mutur.
Snf arkadalarmzla her zaman beraber olmaya alyoruz.
Kurduumuz bir turizm irketinin (Elli drt Makine Tur. ve Tic.
A..) stanbuldaki ofisinde, her hafta, gelebilen arkadalarla bu-
luuyoruz.
Bu tarihe kadar baarl hizmetler yapm arkadalarmzdan 42
kii aramzdan ayrldlar. Onlar da sayg ve sevgi ile anyoruz.
1954 Makine mezunlar adna E. Kubilay Akpnar
MAKNE 60
1955 ylnda Tnn yapm olduu giri snavn kazanarak Ma-
kine Fakltesinin Genel Makine, Uak ve Gemi ubelerinden bi-
rinde okuma olanana sahip olan bizler, 1960 ylnda mezun ol-
duk. Liselerdeki renim sresini drt yldan yla indirilmesi
nedeniyle, 1955 ylnda lkemizdeki liseler hem nc hem de
drdnc snflardan mezun verince niversitelere bavuran aday
says neredeyse ikiye katland, ancak kontenjanlar ayn kald
iin snav kazanan renciler ok sk bir eleme ile seilmi oldu-
lar. Bylece gerekten olaanst baar kazanmaya aday bir -
renci grubu oluturduk.
lk yllarda Gmsuyu yurduna sra gelmedii iin eitli yurt,
pansiyon ve civardaki evlere daldktan sonra 4. snf banda
Gmsuyu yurdunda toplanarak daha iyi kaynama olana bul-
duk. Faklteye giri ylnda olduu gibi mezuniyet ylnda da baz
ilgin durumlar yaadk. Dnemin siyasi olaylar niversiteleri de
etkiledi. niversiteler ve yurtlar kapatlarak retime ara verildi.
27 Mays 1960 hareketiyle niversiteler tekrar aldktan sonra 17
-18 Temmuz 1960 tarihlerinde mezuniyete esas tekil eden Bitir-
me devi snavlarna girerek Makine Yksek Mhendisi unvan
ile mesleki hayatmza ilk adm attk ve lkenin drt bir yanna
daldk. Birbirimizi zlediimizi hissederek ilk snf toplantmz
1965 ylnda Bebek Gazinosunda birlikte bir akam yemei, ikin-
ci toplantmz 10. ylda Tarabyada bir akam yemei eklinde
gerekletirdik. Mezuniyetimizin 15. yln o zaman yeni alm
bulunan eme Altnyunus tesislerinde gnlk bir beraberlik-
le kutladk. 20. ylda Fethiye, 25. ylda Abant, 30. ylda Sapan-
cada er gnlk beraberliklerimiz oldu. Bu toplantda beer yl-
lk aralklarla bir araya gelmenin bize az geldiine karar vererek
daha sonraki yllarda her yl toplanmaya karar verdik ve bu karar-
larmz dzenli bir ekilde uyguladk. Genellikle de yurdumuzun
tarihi ve turistik yrelerinde organize ettiimiz bu toplantlarmz
bizi ok mutlu ettii gibi motivasyonumuzu da arttrd. Bizim
mesleki baarmzn arkasnda, stanbul Teknik niversitesinin
her yl dzenli, disiplinli ve gncel eitim sistemi ile deneyimli ve
bilgili hocalarmzn gayretlerinin bulunduunu hep hatrladk.
niversitemize, fakltemiz rencilerine nemli sayda burslar
vererek, eitli taleplerde, katklarda bulunarak hep destek ver-
meye altk, bundan sonra da alacaz. Saymz yldan yla
azalsa da 50nci, 60nc ve takip eden on yllarda mezuniyet pla-
ketlerimizi almay heyecan ve mitle bekliyoruz.
Tl olmann ayrcaln bir mr yaayarak hep gururlandk,
ar rozetlerimizi yakalarmzdan hi eksik etmedik. yi ki varsn
T ve ilelebet olmaya devam edeceksin.
1960 Makine mezunlar adna 5671 Ata Soysal
(Bata bulunanlar: Oktay Aras, Baha Atabek, Tamer Atauz, Mehmet a-
l, Mehmet apa, Talha Dinibtn, Il Hzver, nder Hzver, Aykut G-
ker, Haluk Gner, Muammer Karabey, Nahit Kitapolu, Mahir Mutlu,
Oktay zyiit, Ata Soysal, Sevgen Yal, Mehmet Yazar, Gngr Ylmaz)
MAKNE 71
lkelerinin endstriyel geleceine gnl vermi fen derslerinde
baarl genlerin hayaliydi Tl olmak. Ar rozetini takp Ar gi-
bi alkan olmak, lkelerini muasr medeniyetler mertebesine -
kartmak. T mezunu olmak hem bir ayrcalk, hem de sorumlu-
luk gerektirirdi. Ayrcalkt, karmak teknik problemlerin kapsn
aralayabilmek; sorumluluktu, rendiklerini lkesinin gelecei-
ne uygulayabilmek.
Makine 71 bu ama uruna T ailesinden gerekli ilk tecrbe ve
bilgi birikimini retimi boyunca edinir.
Bir gn Makine Elemanlar dersinde Prof. Ltfullah Ulukan der-
sin sonuna doru bir cvata somun balantsnda bir noktay ia-
ret eder ve srtnme kuvvetinin ynn sorar. Bir arkadamz
parman kaldrr ve yn syler. Hocamz sorar neden? Arka-
damz dersin banda kendisinin sylediini syler. Hocamzn
cevab Hayatta dnceleri alacaksnz, kendi beyin szgecinden
geireceksiniz ve sonra da doru bulduklarnz kendi dncele-
riniz olarak savunacaksnz olur.
Tde, renciler, hayat analiz etmeyi ve sonularna gre yaa-
may renerek eitilir. Arkadalaryla mr boyu srecek dost-
luklarn sportif, kltrel ve teknik faaliyetlerle gelitirir. lkesi-
nin kalknmasnn ekonomik bamszlktan, ekonomik bamsz-
ln da endstriyel kalknmadan getiini dnmektedir. Bunla-
r irdeleyebilecei renci hareketleri hemen her gn olmaktadr.
Makine 71 mezuniyetten sonraki bireysel alma yaamnda gir-
dii her ortamda alkanl ve becerileriyle, Tde benliine ya-
zlm hizmet, baar, nderlik ve aydnlanma ilkeleriyle Trk en-
dstrisinde filizler yeertir. lkenin akademik, imalat, demir-e-
lik, otomotiv, gemi ina ve havaclk sektrleri dahil olmak zere
birok sahada T Makine 71in aln teri bulunmaktadr.
Tller bu savalarnda daima T ailesini yanlarnda bulmal-
dr. T ailesiyle tecrbelerini paylamaldr. Baarszlklarmz
bir baka arkadamza kesinlikle kanmas gereken hatalar
gsterebilmelidir. Biz de dier devrelerin yapt gibi ilk nce bir-
birimizi kaybettik, seneler sonra tekrar ayrlmamacasna bulu-
maya baladk. Arkadalarmzn giriimleri ile yeni yetien arka-
dalarmza burs katksyla destek olmak bizleri mutlu etti.
Tnn lke kalknmasnda varolmas Tllerin dayanmas ile
glenerek mmkn olabilir. Tnn bu dayanmay son yllar-
da politika olarak benimsemesi, g alnacak kaynak olarak tm
mezunlar grmesi en doru seimdir.
amz bilgi adr. Bilgiye sahip olan daima rakiplerinin nn-
dedir. stiyoruz ki bu lkenin geleceini emanet edeceimiz gen-
ler, lkeyi gelecee gvenle tayacak bilgilere sahip olsunlar.
Okulumuz bu gnlerde dayanmay yeni ina edilen ktphane-
mize katk konusunda btnlememizde grmt, T Makine
71 olarak bu dayanmann iinde yer almaktan mutluluk ve onur
duyuyoruz.
Bu lkenin gelecei Ulu nderin syledii gibi Akl ve Bilimle ay-
dnlandnda, hibir gcn bu lkenin geleceini karartabilece-
ine inanmyoruz.
Gelin Tller bir can olalm
(Bata bulunanlar: Nuri Ahmetolu, Bekir Alu, evket Brtcen, Erdo-
an Frtnolu, Ercan G, Mesut Glfidan, Velit Gnay, Erol Gven, Tay-
fun Kanberolu, Haluk Karadoan, Ali kr Kran, Cemal Kirkit, lhan
Koolu, Gazanfer Krolu, Erturul nal, Ersin Peker, Ferit Suat Seri-
nan, eref ermet, Sleyman Tolun, Halil Tunal, Kemal Trkben, Ahmet
Ylmaz.)
1972 GRL MAKNE, UAK, GEM VE
SANAY MHENDSLER
1972 ylnn Eyll aynda Trkiyenin bir ok yerinden, yaadklar
topraklarn kltr ile yorulmu farkl yap ve karakterdeki 180
kiinin bir araya geliinin ksa bir gemiidir anlatacaklarm.
Bizler birer damlaydk, bulut olmann, toprak olmann, deniz ol-
mann ve sonunda okyanus olmann zlemiyle dnyay kaplama-
ya, kefetmeye gelmitik.
Kimlerdik biz? 1972 girili Genel Makine, Uak, Gemi naat ve
Sanayi Mhendisi adaylarydk. Yani u anda MUGS diye isimlen-
dirdiim orta ya grubumuz. O yllar, genliin verdii heyecanla
acele karar veren, herkesten farkl olmaya ve dnmeye zen
gsteren, ayrca dzene kar gelen taraflarmz n plandayd.
Kararlar verirken, hem de ok dnmeden verirken, bunun ak-
ln durma hali olduunu kavrayamazdk. Halbuki, biz bu sralara,
aklmz gelitirmeye, lke ynetiminde sz sahibi olmaya gel-
mitik. Bilindii gibi gelime halinde olmak, dnmek ve yorum
yapmak tehlikelidir, insan huzursuz yapar. Bunlar yaayarak
kendimize yeni kaplar amann yollarn rendik.
Ve sonunda; hatalarmz dzeltmeyi, yapc olmay, hayatn her
aamasnda renmeyi baardk. sko politikac Lord Brougham
yapt bir konumasnda yle demitir; eitim grm bir hal-
k bir yne sevk etmek kolay, srklemek gtr, idare etmek ko-
lay, kleletirmek imkanszdr.
Ne mutlu ki bizlere, halen 1972 girili Makine, Uak, Gemi ve Sa-
nayi Mhendisi arkadalarmzn byk ounluu ile bir arada-
yz. Halen sevinlerimizi, kederlerimizi, gzelliklerimizi paylaa-
biliyoruz. Aramzdan ayrlan arkadalarmz da rahmetle anar-
ken, okulumuza, biz 1972 senesinin damlalarndan birer damla
dsn istedik. Umarz bu den damlalar da bulut olur, toprak
olur, deniz olur belki okyanus olur tpk bizler gibi...
Snf Temsilcisi Halis Erolu
ELEKTRK 75 GRLLER
O yllarda Elektronik ve Haberleme ile Enerji blmlerinden
oluan Gmsuyu binasndaki fakltemiz, hem gndz hem de
gece blmne renci kabul ediyordu. Toplam 150 kadar ren-
ciydik. Gndz Elektronik ve Haberleme blm o ylarda
SSde en yksek taban puanla renci alan drdnc blmd.
(lk blm srasyla: T Uak, Hacettepe Tp, T Genel Maki-
neydi.)
niversite yllarmz 12 Eyll ncesinin alkantl dnemine rastla-
d. Olaylar nedeniyle renim aksad ve tm snf olarak mezuni-
yetimiz bir yl gecikti. Yine olaylar yznden gece retimi bizim
dnemimizde kaldrld ve gndzle birletirildi. Baz arkadalar-
mz renimlerini yurtdndaki niversitelerde tamamlamak zo-
runda kald. Bu gibi sebepler yznden grubumuzu mezuniyet y-
lna gre deil, niversiteye giri ylna gre isimlendiriyoruz.
Siyasal atmalarn odak noktasndaki T, o dnemde birok fa-
izan ve geici saldrya hedef oldu. Erdoan Yalngil gibi arka-
dalarmz hain kurunlara hedef oldular. Ord. Prof. Bedri Karafa-
kiolu gibi hocalarmz bilim ve halk dman gericiler tarafndan
katledildi. Yaadmz ou acl ve hznl gnler, birbirimize
daha ok yaknlamamzda ve kaynamamzda etkili oldu.
Mesleki ve toplumsal yaamlarmza ok deerli katklar yapm
ve belleklerimizde gzel anlar brakm sevgili hocalarmz hep
andk ve anacaz.
Snfmzdan on arkadamz akademik kariyerlerini srdrerek
profesr ve doent unvan ald. Halen yurt ii ve yurtdnda eit-
li niversitelerde alyorlar. Bazlarmz serbest almay see-
rek kendi ilerini kurdu. ounluumuz ise eitli kamu ve zel
kurulularda teknik personel olarak eitli kademelerde alma-
ya devam ediyor.
Mezuniyetimizin zerinden ortalama 25 yl gemesine ramen s-
nf arkadalarmz arasnda hem mesleki hem zel dayanma s-
ryor. Belli zamanlarda bir araya gelip yemek yiyoruz. nternette
sadece snf arkadalarmzn ye olduu 2001 ylndan beri aktif
olan; sevinlerimizi, zntlerimizi paylatmz, lkemizin so-
runlarn tarttmz bir sitemiz var.
Mustafa nan Ktphanesi kampanyasnn amacna uygun ola-
rak, arkadalarmz arasnda yaygn bir katlm saladk ve hepi-
mizden eit miktarda para topladk.
Rektrl bu giriiminden dolay kutluyoruz. Snfmzn adnn
bu ekilde yaatlacak olmasndan ve bu nemli kampanyada
Elektrik Fakltesinden katlmda bulunan tek snf olmaktan gu-
rur ve mutluluk duyuyoruz.
T Elektrik Fakltesi 1975 girililer adna Haluk Taner ve Cem Yazc
(Bata bulunanlar: Ergun Acabay, Ali Naci Akansu, Mahir Aknc, Le-
vend Akkan, Zerrin (Beyaz)-Ahmet Akan, Cem Bayraktar, Erturul Bay-
dar, Feridun Bora, Fehmi Brekiolu, Glen (Paac) Camgz, Engin (Ar-
tur) Coar, Enis akar, mer Faruk andr, ule (Mente)-Ahmet arpar,
Sinan l, Sleyman Erdoan, Glten (Pamuku)- Kemal Ergezen, Ouz
Erhamza, Ali Rza Ersoy, Behi Harmanl, ahap Hepaksot, Nergiz (Berk-
man) Gktay, Mfit Gren, Levent Glbahar, Mehmet Grses, Cneyt G-
zeli, ahap Hepaksoy, Bahadr el, Belma (Diner) kiz, Sevdiye (Ay)
Kavafyan, Erhan Karaay, Fikret Kkdeveci, smet Kozluca, Gnak (S-
zer)- Fuat Mahirolu, lhan zseven, Bener ztrk, Mcella (Gltekin)
zyer, Nurhan Muhtaryan, mer Morgl, Haluk Taner, Levent Tavacolu,
Turgay Olgay, Blent Tlek, Faik Trd, Necati Varl, Osman Yldz, Os-
man Sabri Yolsal, A. Cem Yazc.)
ELEKTRK 76 GRLLER
Birlikteliimizi, lkenin tm genlerinin kaderini yllardan beri be-
lirleyen SS belirlemiti. Kimimiz tercih klavuzundan etkilenmi
kimimiz ise bu blmn zaten hayalini kurmutuk.
lkenin o gnlerdeki olumsuz artlarna ramen biraz da seil-
miliin gururuyla Tl olmann tadn kartmaya alyorduk.
Gzel lkemizin hemen her ilinden ve stanbulun eitli semtle-
rinden toplanm bu gen yreklerde insan sevgisi, gelecee y-
nelik gzel umutlar grmek mmkn myd, bilemiyorum.
Hemen hepimiz, bir yandan srekli kesintiye urayan eitimin
karmaasna almaya alrken, snav maratonlarndan baary-
la kmaktan baka amacmz olmadan en gzel yllarmz birlik-
te ama birlikteliimizin ok farkna varmadan geirdik.
Yllar geip mezun olduktan sonra hayat telann kouturmas
iine daldmzda, alm olduumuz eitimin ve kurumumuzun
ayrcaln hissetmek hepimiz iin bir gurur kayna oldu.
Kimimiz dnyann bir ucunda, kimimiz Tnn koridorlarnda ka-
riyerlerine devam etti. Pek oumuz alma hayatnn koutur-
mas iinde birbirini yllarca gremedi. Bu yllar iinde aramzdan
uzakta Almanyada yaayan ama kalben yanmzda olan sevgili
arkadamz Mustafa Kemal okgngr bizi gene bir araya getir-
meyi baard.
Yllar sonra bir araya gelmemizin kk bir ansn okulumuzla
paylamaya karar verdik. Maddi olarak ok fazla olmasa da bu
paylam hepimizi ok mutlu etti. Bu gzel organizasyonu yapa-
rak bizlere bu mutluluu yaatan yneticilere ayrca teekkr
ederiz.
Tde okumann ve Tl olmann ayrcaln gelecek kuakla-
rn da ayn ekilde hissetmesi en byk mutluluumuz olacaktr.
(Bata bulunanlar: Levent Akasu, mr Akman, Mehmet Aktrk, Mert
Atayurt, Levent Bayin, Osman Bykcan, Mustafa okgngr, Cengiz Ka-
raosmanolu, nci Kartal, kr Okur, Tuncer Oral, Selda Orta, Mine z-
kan, Rait zyiit, Veyis Sarouz, Kubilay Snmez, Sermet nel, Asuman
Glay Yldrm, Lale Zeynelgil)
MADEN FAKLTES MEZUNLARI
1953 ylnda kurulan Maden Fakltesi ilk mezunlarn 1958 ylnda
vermitir. 2008de fakltenin ilk mezunlarnn 50. yl dolmakta-
dr.
Faklte mezunu maden, jeofizik ve petrol mhendislerinin lke-
nin doal kaynaklarnn gelitirilmesi ve iletilmesinde nemli
katklar olmutur. Mezunlar stanbul Teknik niversitesi ve Ma-
den Fakltesine ballklarn, Faklteye yaptklar nemli katk-
larla kantlamlardr. Mustafa nan Ktphanesine ise kampan-
yadan haberi olan snrl saydaki mezun bata bulunmutur.
Maden Fakltesi mezun ve mensuplarnn niversitelerine hiz-
metleri bundan sonra da devam edecektir.
(Bata bulunanlar: zer Altay, Erhan Barutu, Melih elikkol, M. Tur-
gut opurolu, Ali Emirolu, Mustafa Erdoan, Turul Erkin, Mehmet
Erolu, Yceer Gver, Kemal Gle, Nijat Grsoy, mit zibelli, smet Ka-
sapolu, Kemal Kaynar, Orhan Kural, Salih zen, Abdullah Msrlolu,
etin Onur, Gven nal, Atlgan Skmen, Mustafa Snmez, Ali Trko-
lu, Atilla Yaln, etin Yemyeil, Gnaydn Yirmibeolu, Erdoan Yzer.)
MMF MAKNE 80
Gemi zaman olur ki, hayali cihan deer
1975 ylnn bir Eyll gn 80 kadar gen, T Maka Binasnda,
zlk ilerinin kapsnda toplanmt. Kimi Anadoludan kimi s-
tanbuldan, Bursadan Biri aile zoruyla, dieri makine mhen-
disi olursam, kz isterken faydas olur, ya da askerliimi yedek
subay olarak yaparm dncesi ile, dieri evde canm sklr
kaygsyla, kimi de burada bir devrim yapalm, hem iki- nesli
harcarz, hem de vakit geirmi oluruz dncesiyle kayt yapt-
ryordu.
ncelikle Can (Alapnar) Baba Tye girmi olmaktan dolay
artm olan havamz biraz ald. Hamit (ztepe) Hoca da bizim
asla makine mhendisi olamayacamz, olsak olsak makine
mhendisi olabileceimizi bildirdi. Kalan hammaddeyi de uku-
fe (Yamantrk) Hanm toplamaya balad. Cim-Bom-Bom Hadi
(Tamer) Hocamz, ozon tabakasnn delineceini daha o zaman-
lardan ortaya atarak, zaten az kalan oksijenimizi hepten kesti.
Gaz alt kaynana gelmi olduumuzu ise Selahattin (Ank) Ho-
camz mjdeledi. Arkadan Aksel (ztrk) ve Abdurrahman (K-
l) Hocalar bize entropi verip s ilem yaptlar. Artk kpr kpr
oynuyorduk ki Kaan (Edis) ve Yavuz (Tekin) Hocalar su verdiler.
Bamz Kaplan trbini gibi dnmekte, verim de neredeyse
%100 gemek zereydi. (Bu noktada glmeyiniz, pek ok ke-
reler hesaplarmzda verimi % 100n zerinde karmay baar-
mzdr.) Fuat (Pasin) Hocamz bize ba dnmemizin periyodu-
nu lmeyi retmeye alyor, Temel (Belek) Hoca da verileri
Holzer metoduna uygulayp harmonik salnmmzn nasl s-
nmleneceini bulmaya urayordu. Geri dersler Statikten
Dinamike gei yapmt da, biz tam ayak uyduramamtk.
Ailelerimizden Okulu bitirin, kolunuzda bir altn bileziiniz
olur, ynnde klasik basklar vard, ancak Mustafa Akkurt bize
Bilezikli ya da bileziksiz veya her ikisi eklinde de olabilece-
ini anlatm, Talat (Tevruz) Hoca da, kafasn yukar aa ya-
vaaa yava sallayarak onay vermiti. Koarak kendisine imti-
hanlarmzn nasl getiini sorduumuz Metin (Grgze) Ho-
camzn zlmeyin Geirdik mjdesi de aa yukar bu za-
manlara rastlar. Behet (Safgnl) Hocamzn motorlar gibi i-
ten yanyorduk. Salarmz ak denizde Ahmet Rasim (Byk-
tur) Hocann bir Sulzer Motorunun egzozunu yemi gibi dik dik
olmu olmasna ramen, mitlerimizi ham cevherimizden bir
prlanta, hadi olmad en azndan bir elmas kacak hayalleri
besliyordu Amma velakin drt yl sonunda ortaya kan bu sa-
nayi elmasna bile fit olduk. Belimiz de nedense hep 75 derece
eik kald.
Zamanlar, mukavemet kitabn elinde tayanlarn tutuklanp
merkeze gtrld zamanlard. Snfmzn daha nce ihtilal
grm olanlar, bir eyler dndn seziyor, ama bize aktr-
myorlard. Celal Bayar, her k komnizm gelecek dedii iin,
biz ihtilali soldan bekliyorduk, velakin eylem askerlerden geldi.
Bylelikle okul sonras askerlie de biraz hazrlk yapma imkan
bulduk. Ancak snfmzda bir de kz renci vard. Onun hem as-
kere gitmeyecei hem de kz istemeyecei bilindiinden, okula
neden yazldn bu gne kadar anlayan olmad.
Okullarda fotoraflarn altnda yukardakine benzer yazlar var-
dr. Mehur sz bilirsiniz,Grup fotoraflarnda nasl ktn-
zn nemi yoktur, zira herkes sadece kendine bakar. Bu yazy
da, muhtemelen yalnz bizim snf, belki bir kii daha okur. Ge-
lecekte belki bir ikimizin ocuklar da okur. Bir devir de byle
kapanr, gider.
Sonsuza dek baki kalacan umduumuz bu kubbeden geerken
ho bir seda brakabildikse ne mutlu
(Bata bulunanlar: Zeki Bkolu, zzet Bayraktar, smail Cantrk,
Blent akrolu, Metin Duygun, Tamer Gerek, mer Caner Gezgin, Os-
man Zht Gksel, shak Gle, emsettin Il, Mesut nceolu, Ouz
Kahraman, Deniz Metin Kaya, Ouz Kl, Cahit Oru, Haldun zbek,
Eyp Sabri, Ali San, Eyp Sevimli, Mustafa Cengiz irin, Dahi Tozlu, Ah-
met Tusavul, Erhan Trkoullar, Oktay Uyav, Mehmet Uzuner, Meral Ya-
ma, Halit Ziya Yazc, Recep Yldz, Tahir Ylmaz.)
STANBUL KLTR NVERSTES
stanbul Kltr niversitesi 15 Temmuz 1997 tarihinde 4281 sa-
yl yasa ile kurulan kamu tzel kiiliine sahip bir vakf niver-
sitesidir. 2547 sayl Yksekretim Kanunu uyarnca eitim ve
retim yapmaktadr ve bir devlet niversitesinin her trl hak
ve yetkisine sahiptir. stanbul Kltr niversitesinin temellerini
atan Kltr Koleji Vakf, Trk eitim-retim sistemine katklar
1930lu yllardan beri sren Akng ailesi tarafndan kurulmu-
tur. irinevler ve Atakyde bulunan iki kampste akademik fa-
aliyetlerini yrten K, rencilerine eitim ve retim yannda
zengin kltrel, sanatsal ve sosyal olanaklar sunarak ve onlar
kent yaamndan koparmadan gelecee hazrlamaktadr. 2006-
2007 akademik ylnda 10. yln kutlayan stanbul Kltr niver-
sitesinin 5 fakltesindeki 18 blmde, 2 meslek yksekokulun-
daki 9 programda ve 2 enstitsndeki 3 doktora ve 28 yksek li-
sans programndaki toplam 6476 renciye, 550 retim elema-
n eitim vermektedir. stanbul Kltr niversitesi YK tarafn-
dan yaplan denetlemeler ve deerlendirmeler sonucu 1999 y-
lndan itibaren st ste 7 yldr devlet desteine hak kazanmak-
tadr. lk nlisans ve ykseklisans mezunlarn 1998-1999, ilk li-
sans mezunlarn 2000-2001 akademik ylnda veren stanbul
Kltr niversitesinin mezunlar, kaliteli bir eitim ve sosyal ya-
am sonrasnda i yaamnda aranan bireyler olarak yaama
atlmaktadrlar.
T MEZUNLARI DERNE (BURSA)
Derneimiz, yelerine sosyal, kltrel, bilimsel, mesleki ve sportif
hayatlarnda ve sanat almalarnda yardmc olmak, mezunlar ara-
snda ilikileri gelitirmek, niversite ve rencileri ile ilikileri art-
trmak, T birimlerinin yaplanma onarm ve donatmlar iin me-
zunlarn ilgi, yardm ve desteini salamak, yerel ynetimlere ve va-
lilie bal kurumlara kent yaamn kolaylatrc projeler ve neri-
ler sunmak gibi amalar gerekletirmek zere, naat Mhendisle-
ri Berat Tunakan, Hasan Tucu, Fettah Bilalolu, Cahit Yardmc, Ser-
vet Bykpoyraz, Doan Tucu, Mimarlar Ayla Bayrak, brahim Yl-
maz, Ali Tucu, Hrt. ve Kad. Mhendisleri E. Grkan Kanbir, Grkan
z, Hseyin Sezerin bir araya gelmesiyle 20 Nisan 1998 tarihinde
kurulmutur. Faal 158 yemiz vardr.
Kuruluundan bugne Bursa iin pek ok proje reterek ilgililere su-
nan, yrrlkteki almalar titizlikle takip eden derneimiz, al-
malarn ayn kararllkla srdrmektedir. zellikle 2004 ylndan iti-
baren niversitemizin destei ile SS snavlarnda ve Bursa apnda
derece yapan rencilerin niversitemize kazandrlmalar iin bire-
bir iliki kurarak youn almalar yaplm, snavlar ncesinde ni-
versitemizi tantc afi ve dergiler baarl liselerimize ulatrlmtr.
yelerimiz arasnda birlik ve beraberliin tesisi amacyla yemekler
dzenleyen derneimiz, niversitemizde okuyan ve maddi durumu
iyi olmayan Bursal rencilere burslar da temin etmitir. almala-
rn niversitemiz ve mezunlarnn destei ile yrten derneimiz,
her geen gn artan yelerinden ald gle kurulu amalarn ger-
ekletirmek adna azim ve kararllkla yoluna devam edecektir.
(Bu yaz Ynetim Kurulu Bakan Berat Tunakan tarafndan hazrlanmtr.)
kurumlar
STANBUL TEKNK NVERSTES VAKFI
T Vakf, niversitemizi desteklemek amacyla 1984 ylnda
Rektr Kemal Kafal nclnde bir grup mezun ve mensubu-
nun zverili abalar ile kurulmu nc rgtlenmelerden biri-
dir. Vakf ynetimi, kurulu aamasndaki gelime, kaynak sa-
lama ve yatrm felsefesini belirlerken; mensup, renci ve me-
zunlara hizmet verecek iktisadi iletmelerin oluturulmasn ve
tm yatrmlarn T yerlekelerinde yaplmasn, zellikli he-
defler olarak belirlemitir. Bu hedefler dorultusunda ksa sre-
de nemli atlmlar gerekletirilmi, niversite tarafndan kul-
lanlmayan bina ve alanlarda, yap-ilet-devret modeli uygulana-
rak Sosyal Tesisler, Eitim Tesisleri, Spor Tesisleri, Aratrma-
Gelitirme Merkezi letmeleri ve Kz renci Yurtlar kurularak,
bunlarn hedeflenen kitleye hizmet vermeleri salanmtr. ni-
versitemiz iin prestij kayna olan ve sosyal yapy glendiren
bu tesisler iin niversite btesinden hibir harcama yaplma-
m, tm yatrmlar Vakfn olanaklar ve balarla gerekletiril-
mitir.
T Vakf, bu tesislerin iletilmesi ile salad gelirlerini T -
rencilerine burs, yurt imkan ve niversiteye katk olarak sun-
makta; bu erevede her yl ortalama 500 renciye karlksz
burs, barnma bursu, baarl rencilere ve Tye n srada g-
ren rencilere dller vermektedir. Yayn faaliyetlerine de des-
tek veren T Vakf, bugne kadar 50 civarnda ders kitabnn
stanbul Makadaki Sosyal Tesislerdeki yzme havuzu
T Vakf Sosyal Tesislerinde toplant ve koferans salonlar Tllerin hizmetinde
basmn gerekletirmi, aylk periyotlarla yaynlanan T
Vakf Dergisi ise mezunlarla niversite arasnda bir kpr olu-
turmutur.
Bilimsel aratrmalar desteklemek zere her yl Bilim ve Tekno-
loji dl vermekte olan Vakf, T birimlerince gerekletirilen
bilimsel etkinliklere de katkda bulunmaktadr. 5000 civarnda
mezun ve mensubun ye olduu T Vakf Sosyal Kulb ise,
yelerin tesislerden ncelikli ve indirimli yararlanmalarn sa-
lamaktadr. T Vakf, iletmelerinin bazlarn, yasal zorunluluk
gerei niversiteye devretmi olup, halen Maka Sosyal Tesisle-
ri, Hisarst Vakftepe Restoran, Verda rndl Kz renci Yur-
du ve Turizm-Otelcilik Okulu ile hizmetlerini srdrmektedir.
Vakf, T mezunlarnn sahip olduu potansiyeli lke yararna
sunmak iin gerekli ortam oluturmak ve elde edilecek geliri ni-
versitemizin, retim kadrosunun ve rencilerin gereksinimleri-
ni karlamada kullanmak zere 2005 ylnda kurulan ARGEM
A..nin (% 48 hisse pay ile) ortaklar arasnda yer almaktadr.
T VAKFI SOSYAL VE
KLTREL HZMETLER KOMTES
T Vakf Sosyal ve Kltrel Hizmetler Komitesi, mezun ve men-
sup eleri ile retim elemanlarndan oluan bir grup nc kad-
nn giriimleri ile 1989 ylnda kuruldu. Komitenin kurulutan iti-
baren kk admlarla, ancak byk heyecanla balatt etkin-
likler zamanla byk hedeflere dnerek, niversitemize kalc
eserler kazandrmann yan sra, camiann sosyal ve kltrel ha-
yatna da yeni bir soluk getirdi. 1992 ylnda yapm tamamlanan
Gmsuyu Kz renci Yurdu, sevgi, emek ve gnl birlii ile bir
araya gelmi Sosyal ve Kltrel Hizmetler Komitesi yelerinin z-
verili almalarnn bir simgesi olarak bugn 50 kz rencimize
barnma olana salyor. Bugne kadar lkemizin nde gelen
kurulularnn sponsorluunda dzenledii saysz klasik mzik
konserinde, dnyaca nl pek ok Trk ve yabanc sanaty T
camias ile buluturan Komite, Burs Kampanyasna Destek
amacyla konser organizasyonlarnn yan sra, bale, gezi, ker-
mes, defile, yemek, brunch, sergi, tiyatro, panel, konferans, bri
kurs ve turnuvalar, resim kurslar gibi etkinliklerini srdryor.
Tm etkinliklerden elde ettii geliri T Vakf Burs Fonuna akta-
ran Sosyal ve Kltrel Hizmetler Komitesi, ylda ortalama 150 T
rencisine verdii karlksz burslar, geri demeli maddi katk-
lar, yemek yardmlarnn yan sra, ayn zamanda rencilerin pek
ok sorununda zm reten, kucak aan bir aile.
(Bata bulunanlar: Kamuran Akz, Suna Atatk, Yurdanur Aydoan,
Nuran Baykal, Emine Bilgin, Tlin etinba, Zeliha Dilek, Ertan Doan,
Ayla Eren, Sermin pekolu, Hlya Karadoan, adiye Karadoan, Ik
Kumbasar, Sevimser Mrel, Zerrin Mftolu, Nee nal, Mukaddes z-
demir, erife zkaynak, Mihriye Saltolu, Fgen Sarolu, Mahiye Se-
kin, ney Tamerolu, Mine Tarm, Gler Uur, rem Vardar, clal Vatan-
dost, Emine Yac, Aysun Ycekal.)
T Vakf Maka Sosyal Tesislerinde restaurant ve
konaklama birimlerinden grntler
STANBUL TEKNK NVERSTELLER
BRL DERNE VE STANBUL TEKNK
NVERSTELLER BRL VAKFI
Ankarann gen Trkiye Cumhuriyetine yakr bir bakent olma-
s iin her trl fedakrl gsteren gen Trk mhendisleri, me-
sailerinden arta kalan zamanlarn en iyi ekilde deerlendirmek
abas iinde, sorunlarn bir araya gelerek tartmak, dayan-
mak, birlik ve beraberliklerini salamak iin 17.05.1926 tarihinde
Trk Yksek Mhendisler Birliini kurmulardr. Tamam Tl
yedi mteebbisin kurduu bu birlik niversitemiz mezunlarnn
en eski rgt olma zelliini tamaktadr.
Birlik, Bklm Sokak No:71 adresinde T camiasna yakr bir
dernek merkezi ina ederek T Evi ad altnda yelerimizin kul-
lanmna amtr.
Trk Yksek Mhendisleri Birlii ad ile 1926da kurulan rgtn
ad, 1973 ylnda T Yksek Mhendisler Birlii Dernei ve
26.03.2006 ylnda da stanbul Teknik niversiteliler Birlii Der-
nei olarak deitirilmitir. Derneimiz 09.12.1992 tarihinde
amalar amzn gelien teknolojisine lkemizin hzla ula-
masna yardmc olmak, gelecek kuaklar her yn ile teknolojik
gelimelere, ekonomik, sosyal ve kltrel alanda ann zm-
lerine ulatrmak ve Tde meslek eitimini her yn ile en st
dzeye kartmak ekilde zetlenebilen T Yksek Mhendis-
ler Birlii Vakfn kurarak tm tanmazlarn bu vakfa balan-
mtr.
Dernein ismindeki deiiklie paralel olarak Vakfn ismini de
12.12.2007 tarihinde stanbul Teknik niversiteliler Birlii Vakf
olarak deitirilmitir.
Dernek ve Vakf halen almalarn T Evinde uyum iinde y-
rtmekte ve T camiasnn birlik, beraberlik ve dayanmasna
hizmet etmeye almaktadr.
YAPI PROJE MERKEZ
1971 ylnda n. Yk. Mh. Metin Manisalolu ile Yk. Mh. Mi-
mar Orhan nlar tarafndan Tasarm Brosu olarak kuruldu. 1978
ylna kadar birok konut, i yeri, turistik tesisler, fabrika, okul,
hastane, yurt, niversite, spor tesisleri projelerine imza att. 1973
ylndan itibaren proje almalar yannda konut ve i yeri yapm-
larna yneldi. 1977 ylndan itibaren Elek. Mh. brahim Cepha-
necigil, Yk. Mh. Mimar Metin Cephanecigil ve n. Mh. Sabri
Karatan katlmlar ile faaliyet sahasn genileterek resmi ve
zel sektr taahht ileri ile de itigal etmeye balad.
1982 ylnda Yap Proje Merkezi Anonim irketi ad altnda kurum-
sallat. Bugne kadar eitli konut, i yeri, sanayi ve endstri te-
sisleri, turistik tesisler, spor tesisleri, yol, kpr, tnel, glet, su-
lama, hidroelektrik tesisleri, artma tesisleri, liman vb. deniz ya-
plar, kentsel altyap ve evre dzenlemeleri konularnda birok
projeyi hayata geirdi.
Bugn yurt iinde ve yurt dnda zellikle uzmanlat alt yap
projelerinde faaliyetini younlatrarak srdrmektedir.
(Bata bulunanlar: brahim Ersin Cephanecigil, Metin Cephanecigil,
Orhan nlar, Sabri Karata, Metin Manisalolu.)
TAHSN AKSOY n82
T naat Fakltesi 1982 mezunu olup elik yaplar, sulama, kp-
r inaat, altyap gibi deiik projelerde mhendis, mteahhit
olarak grev yapm olup 12 yldr prefabrik sektrnde faaliyet
gsteren allolu Prefabrik Yap ve Ticaret Anonim irketinin or-
tak ve Ynetim Kurulu Bakan, ap naat ve allolu Hazr Be-
ton Anonim irketinin ortak ve ynetim kurulu yesidir.
Ayrca kendi firmas ile genel mteahhitlik hizmetleri yrtmek-
tedir.
FKRET ALAKO n55
25.01.1932 ylnda Bursada dodum. lkokul ve ortaokulu okuduk-
tan sonra 1948-1949 ylnda Bursa Erkek Lisesinden mezun oldum.
1949-1950 ylnda T naat Fakltesini kazandm. 2734 numara-
l faklte numaramla, fakltemin Su Getirme ve Kanalizasyon Bl-
mnden mezun oldum. Srasyla, 1955 ylnda bir sene mddetle
Sezai Trke-Feyzi Akkaya Firmasnn yapmakta olduu skende-
run Liman inaatnda altm. 1956 ylnda askerlik hizmetimi,
Tuzla Uaksavar Okulundan sonra yedek subay olarak bir yl sre
ile Erzurumda, naat-Emlak Mdrlnde yaptm.
1957 senesinde Bursa ller Bankas 1. Blge Mdrlnde alt ay
sre ile yevmiyeli personel olarak altm. Ayn sene sonunda
1957 ylnda Yk. n. Mh. Hsamettin r ve Yk. Mimar Gnen
akmak ile Petek n. Ltd. ti.yi kurdum ve serbest almaya
baladm.
1959 ylnda eim Mine Alako ile evlendim. Nign (1960), Berna
(1965) adlarnda iki kzm ile Sinan, Zeynep ve Selim adlarnda
torunum vardr. 1968 ylnda Bursada Aroma Meyve Sular ve Gda
Sanayi fabrikasn kurduk. Uzun seneler dare Meclisi yelii ve
bakanl grevlerinde bulundum. 1974-1975 ylnda Bursa Lions
Kulb bakanln yaptm. 1978-1979 ylnda BUSAD (Bursa Sa-
nayici ve Adamlar Dernei) kuruluunda bulundum. Ynetim
Kurulu yeliinde altm. 1977 senesinden itibaren Petek naat
ve Ticaret A..yi Yk. Mimar Gnen akmak ile birlikte yrtmek-
teyiz. Halen irketimizin dare Meclisi Bakan olarak almakta-
ym.
adlar sandalyelere verilen balar
M. FERDUN ALPAT Mim54
1959 Denizli Lisesi ve 1955 ubat Mimarlk Fakltesi mezunuyum.
Mula Orman Blge Mdrlnde Kontrol Mhendislii ve De-
nizli Belediyesinde Fen ve mar leri Mdrl yaptm. 1959 y-
lndan beri serbest mimarlk, mhendislik ve mteahhitlik yap-
yorum. Pek ok resmi ve zel bina, iki adet kk sanayi sitesi,
ok sayda sanayi tesisi ile bir adet organize sanayi blgesi ina
ettim.
Ticaret Odas, Sanayi Odas, Parti l Bakanl, Belediye Meclisi
Grup Bakanl, TOBB Ynetim Kurulu yelii, TOBB Genel Kurul
Bakanl, RCD, KV, PETKM, UMAT, Denizlispor, Pamukkale ni-
versitesi (PA) Vakf Ynetim Kurulu yelikleri, OSB Bakanl,
Atatrk Ant Yaptrma Dernei Bakanl yaptm.
Evliyim, bir olum, iki kzm, be torunum vardr.
VEDAT ALVER n76
1951 Ylnda Samsun Termede dodu. lk, orta eitimini Terme ve
Liseyi stanbul Kabata Erkek Lisesinde tamamlad.
1970-71 retim ylnda balad T naat Fakltesini 1976 y-
lnda naat Mhendisi olarak bitirdi. 1977-80 DS Samsun 7. Bl-
gede Yedikr Baraj ve Sulamas inaatnda antiye efi olarak a-
lt. 1981 Deniz Kuvvetleri K.da deniz astemen olarak askerlik
grevini yapt. 1981-1991 zyap naat Sanayi ve Ticaret A..de
genel mdrlk, 1991-2008 Alver naat Sanayi ve Ticaret .A..
kurucu orta ve Ynetim Kurulu Bakan olarak alt.
Hacettepe niversitesi, Zonguldak Kara Elmas niversitesi, Kara-
bk niversitesi ve Milli Eitim Bakanlnda eitli faklte bina-
lar, Anadolu liseleri, kongre merkezi inaatlar yapt ve halen
yapmaktadr.
2005-2008 stanbul Teknik niversiteliler Birlii Ynetim Kurulu
yesi (Sayman ye) olarak alt
HALL ATAMAN n83
1960 ylnda Antalyada dodum. Galatasaray Lisesinden sonra
Tye girdim ve 1983 ylnda naat Fakltesinden mezun ol-
dum. letme ve Su Yaplar konusunda yksek lisans yaptktan
sonra Yap letmesi konusunda baladm doktora tahsilimi ya-
rda kestim.
u anda Ata naat ve Sanayi A..de murahhas ye olarak al-
ma hayatm srdrmekteyim. Evli ve iki ocuk babasym. Fran-
szca, ngilizce ve Almanca dillerini konuabilmekteyim.
FETTULLAH BAKKAL n67
Tarih 1961, mevsim sonbahar, meakkatli geen bir yazn sonun-
da mutluyuz. Taklann o muhteem koridorlarnda geleceimi-
ze ilk admlar atyoruz. Tarih 2006, ne abuk geti yllar, arkama
bakyorum; zel sektrde geen krk yllk alma hayat, bir yas-
tkta geen krk yllk mutlu bir evlilik ve evlat, torun. Ve de
almaya devam, ite bu benim yaam felsefem. Dostluklar ko-
lay kazanlmyor, hele bu saatten sonra; elimizdekilerin deerini
geen yllarda daha iyi anlayabiliyorum ve arkadalarm ok se-
viyorum. Kaybettiklerime de ok zlyorum. Bundan sonra da
nice yllarda hep beraber olma dilei ile...
Sayglar, sevgiler.
ABDURRAHMAN BEREKET n26
1900 ylnda doan Abdurrahman Bereket 1926 ylnda T naat
Fakltesinden mezun olmu ve yurdun eitli yerlerinde ok sa-
yda kpr, yol, su kulesi ve benzeri inaatlar yapmtr.
1977 ylnda yitirdiimiz Abdurrahman Bereket iin ailesi Mustafa
nan Ktphanesine bata bulunarak adna sandalye alm-
tr. Trkiyenin imarnda byk katklar olan Sayn Abdullah Be-
reket adna yaplan balarla alnan bu sandalye zellikle Sa-
yn Bereketin;
Erzurum ve Diyarbakr hava alanlar ile ok sayda kpr, yol, su
kulesi yapmas,
Feyzi Akkayann (T, n32) antiye hayatnda yetimesine
yardmc olmas,
Bislay Bereket Utkunun (T, Mim62) renimini Tde yap-
mas konusunda rol oynamas, ansna alnmtr.
YALIN BCOLUn66
27.04.1944 tarihinde Bursada dnyaya geldi. T naat Faklte-
sinden 1966 ylnda mezun oldu. 1967 ylnda Aysan ile evlendi.
Ksa bir sre statik proje mellifliinin ardndan stanbul Beledi-
yesi Yollar ubesinde alt. Daha ilerideki yllarda benzin istas-
yonu iletmeciliine balad. 2002 ylnda aniden ortaya kan
hastalna yenildi. Burak ve Cihan adnda iki olu Biciolu soya-
dn devam ettiriyorlar.
Yaln yokken onu yazmak ok zor. Hele ben hl onun yokluu-
nu kabullenememiken Yazmay hele kendinden bahsetmeyi
hi sevmedi. Bunun iin de 25. Yl An Kitabndaki tantm yazs-
n snf arkada Esin Hoca (Prof. Dr. Esin nan) yazmt. imdi
ismiyle de olsa okulunun bir kesinde yaamas beni ve oulla-
rm ok mutlu edecek. Ei Aysan Biciolu
RFAN BUDACI n65
1940 ylnda Bekilli/Denizlide dodu. lkokulu Bekillide orta ve
liseyi Denizlide bitirdi. 1960 ylnda girdii stanbul Teknik ni-
versitesinden 1965 ylnda n. Yk. Mhendisi olarak mezun ol-
du. Mezuniyet sonras T.C. Karayollar zmir Bl. Md.nde alt.
Askerlik sonras 1967-1975 yllar aras Ankarada, 1975 ylndan
sonra ise Denizlide serbest mhendislik ve mteahhitlik yap-
maktadr. 1989-1994 dneminde Denizli Belediye Meclis yelii
yapmtr.
FAHR BULUT TO Maden 63
1938 ylnda Tarsusta dodum. T T.O. Maden Mhendislii
1963 yl mezunuyum.
Evli, ocuk ve iki torun sahibiyim.
alma hayatmda aadaki kurulu ve grevlerde bulundum:
1963-1965 yllar arasnda Trkiye Petrolleri A.O. Sondaj Servisi,
Batmanda altm. 1963-1965 arasnda askerlik grevimi 23 Syy.
Jandarma Tugay Ul.Tgm. Gaziantepte yaptm. 1965-67 yllarn-
da ukurova imento Sanayi T.A..de Hammadde Hazrlama, Ma-
kine Bakm ve malat efi olarak altm. 1967-1972 arasnda
Merimta Mersin imento Sanayi ve Ticaret A..Ynetim Kurulu
yesi, 1971de imsa imento Sanayi ve Ticaret A.. tesislarinde
malat ve Planlama Mdr, 1972-1976de Silsan Silindir ve Mo-
tor Elemanlar San. ve Tic. A.. Ynetim Kurulu yesi ve Genel
Mdr, 1977-1980 Toksan Makine Sanayi ve Ticaret A. Genel
Mdr, 1980-1981 Fabu Mhendislik naat Taahht Maden Ma-
kine San. ve Tic. A.. Kurucu ye ve Ynetim Kurulu Bakan ola-
rak grev yaptm. 1981- Mesleki kariyerimde ve kiisel hobile-
rim iinde bugne kadar yaptm zgn almalar; 23.Syy. Jan-
darma Tugay Komutanlndan takdirname, 02.11.1966 ukurova
imento Sanayi T.A.. hammadde istihracnda kullanlan dinamit
ve amonyum nitrat patlamalarnda husule gelen sarsntlara ma-
ni olan ateleme aparat, 16.02.1971 Pnmatik makineler, 85 Pro-
je, iir, Trk sanat mzii dalnda besteler eklinde saylabilir.
ALTU NC Mim59
1935 ylnda stanbulda doan Altu inici, 1959 ylnda T Mi-
marlk Fakltesini bitirdi.
Tekeli ve inici brolarnda altktan sonra, 1960 ylnda Behruz
inici ile evlendi. 1961 yl Eyll aynda jrisi uluslar aras olan
ODT kamps yarmasn birlikte kazanmalarnn ardndan atl-
yelerini Ankaraya tadlar.
ok youn geen 18 yllk ODT planlama faaliyetleri yannda Ay-
valk-Burhaniyede 2000 konutluk Ar-Tur Sitesini gerekletirdi-
ler.
u anda mimar olan oullar Can 1962 ylnda, grafiker olan kzla-
r Aye Gl 1971 ylnda dodu.
eitli konkurlara katldlar, projeler yaptlar. T konkurunda bi-
rincilik dln, Diyarbakr kampsnde ise nclk dlleri-
ni aldlar. 1987de Uluslararas Taksim konkurunda aldklar ikin-
cilik dll almalarnda oullar Can da vardr. Bundan sonra
da beraber altlar, birbirlerini desteklediler.
Behruz inicinin yaam yksnde yer alan Simavi- Bankas
Kent ve Mimarlk 1997, ODT Mimarlk Fakltesi ve 2003 ODT
Senato dllerinde de beraber altlar.
10 yl kadar nce geri dndkleri stanbulda Salacaktaki ofisle-
rinde almalarn srdryorlar ama Altu inici artk daha ok
iki torunu, Lal ve Paahan ile birlikte
V. BEHRUZ NC Mim54
Behruz inici yarm asrlk bir gemii barndran mesleinde mi-
marlk na koan bir kalfa olduunu syler.
Eserlerinden-dllerinden uzunca sz edilmesini istemez.
1932 stanbul doumlu olup T Mimarlk Fakltesi, 1954 mezu-
nudur.
1954-1961 aras Tde akademik grevlerde bulundu. retim
grevliliini bu yllara kadar eitli aralarla ounlukla da Anado-
lu niversitesinde srdrd.
Gerekletirdii planlama ve uygulamalar ounlukla kent le-
inde ve devlet yaplardr.
1957 Atatrk niversitesi, 1961 ODT Kamps ve yaplarn 18 yl-
lk srete planlad, uygulamalarn denetledi. T Kamps kon-
kurunu da kazand fakat uygulamas verilmedi.
1978-1995 yllar arasnda Ankarada TBMM Halkla likiler ile de-
vamnda meydan - ibadet - kitaplk komplekslerini planlad, ina-
atlarn denetledi. Bu srede Milletvekili Sitesi de ina edildi.
eitli dnemlerde devlet hizmetlerinde bulundu.
1972-1974 Turizm Bakanl danmanl, 1993-1998 Bykelilik
payesiyle Babakan ehircilik-Mimarlk Badanmanl, 1998-
2003 T.C. Kltr Bakanl st. 2 Nolu Koruma Kurulu Bakanlk-
lar ve benzeri grevlerde bulundu.
Ulusal ve uluslararas pek ok yarmalarda eitli dller ald.
Proje dlleri dndaki onursal yelik ve dlleri aadaki gibi
sralanabilir:
1977-1979 TBMM Vakf Sanat yelii,
1980 UIA Kentsel-krsal alma grubu yelii
1982 FASta Tarihi FES kentini koruma amal Hadara Dernei
yelii,
1984 Simavi, 1986 Bankas kent ve mimarlk, 1990 Trkiye Pre-
fabrik Birlii
1995 Uluslararas Aga Khan mimarlk dl TBMM ibadet yap-
s (Can inici ile)
2001 Kazakistan Devlet dl, Astana Bakenti eref madalyas,
Uluslararas Almaata - Kazgor Akademisi onursal yelii, 2003
ODT senatosu zel dl, 2004 Mimarlar Odas Sinan dl
Aa Han mimarlk dlleri Genel Sekreteri Do. Dr. Sha zkan
bir makalesinde onu yle yorumlar. Tarih sreci iinde Sinan,
Balyanlar, Vedat Tek, Seyfi Arkandan sonra Behruz inici, Osman-
l Devleti ve Trkiye Cumhuriyetinin en st dzey ilikileri ile dev-
letin davurumunu mimarlk araclyla stlenmiler ve devleti,
bir bakma, yapyla betimlemilerdir.
AHMET AKAD UKUROVA Elektrik 66
24 Nisan 1943de Kadirlide (Adana) dodu. lk ve orta retimini
Kadirlide; lise renimini Adana Erkek Lisesinde tamamlad.
1960 ylnda T Elektrik Fakltesine girerek 1966 ylnda Zayf
Akm blmnden mezun oldu.
Ankarada ller Bankasnn yan kuruluu olan Simel Limited ir-
ketinde 14 ay altktan sonra, Ankarada muhabere okulunda
askerlik hizmetini yapt. Bilahare TEK Akkpr Elektronik Aratr-
ma laboratuarnda bir yl aratrma mhendisi olarak alt. 1970
ylnda naklen TRTye geerek Ett, Proje, Tesis Dairesinde m-
hendis, bamhendis ve tesis mdr olarak radyo ve televizyon
vericilerinin kurulmas ve lkemize yaylmas almalarn yrt-
t. 1989 ylnda TRT vericilerinin PTTye devri zerine PTTye ge-
erek 17 ay PTT Radyo ve Televizyon Dairesi Bakan Yardmcs
olarak alt. 1990 ylnda TBMMne geerek sekiz ay TBMMnde
Bakan danman olarak alt. 1991 ylnda TRTye dnerek Ge-
nel Mdr Yardmcs (Teknik) oldu. Bu grevi yl yrttkten
sonra ayrlarak Genel Mdr Maviri oldu. 2004 yl Temmuz
aynda emekliye ayrld.
1970 ylnda bir dnem Elektrik Mhendisleri Odas Ynetim Ku-
rulunda Genel Sekreterlik grevini yrtt. Teknik Personel Sen-
dikas Ynetim Kurulu yeliinde bulundu. ki dnem T Spor
Kulbnde Ynetim Kurulu yelii yapt. Halen stanbul Teknik
niversiteliler Birlii Dernei Bakanl ve stanbul Teknik ni-
versiteliler Birlii Vakf Bakan Yardmcl grevlerini yrtmek-
tedir.
DENZCLK FAKLTES MEZUNLARI
Derneimiz 1949 ylnda kurulmutur. yelerimizi Gverte (Uzak-
yol Gverte Zabiti / Uzakyol Kaptan), Makine blm (Uzakyol
Gemi Mak. lt. Mhendisi / Uzakyol Ba Mhendisi) oluturur.
Derneimizin 2008 yl itibaryla 3500 yesi bulunmaktadr. stan-
bul merkez olmak zere Ankara ve zmirde ubelerimiz mevcut-
tur.
Faaliyet alanlarmz eitli olup her iki ayda bir yaymlanan mes-
leki Denizcilik dergimizin yannda e-mail grubumuzla yelerimiz
ile haberleme imkan salamak, konferans, sempozyum, panel
gibi mesleki seminerler dzenleyerek yelerimizin mesleki geli-
imlerine yardmc olmaktr. Her yl Denizciler leni ve Balk G-
n dzenleyerek yeler arasnda dayanmay pekitirir, zel
gnlerde ilt-plaket vererek eski yelerini onurlandrr. Dernek
yelerinin demokratik hak ve menfaatlerinin daima takipisi olur.
TALP DURANYILDIZ
Talip Duranyldz, 15 Haziran 1925 tarihinde stanbulun Aksaray
semtinde ailenin ikinci ocuu olarak dnyaya geldi. ok kk
yata babasn kaybetti. Aksaray 64nc ilkokulda renim ha-
yatna balad. retmeninin tevikiyle Darafaka okuluna gir-
di. Buradan 1944-1945 ylnda mezun oldu.
Lise hayat boyunca renciliinin yan sra, okulun voleybol,
basketbol ve hentbol takmlarnda oynad ve son snfta umumi
kaptan olarak rol ald.
stanbul imar mdrlnde mhendis olarak deiik kademe-
lerde grev ald ve bu grevden emekli oldu. Akabinde inaat m-
teahhitlik almalarna balad. 1990 ylnda geirdii kalp rahat-
szl ile bu almalarna son verdi. Bu tarihten beri deniz ve ka-
ra avcl ve iftliiyle megul olarak ailesiyle yaamaktadr.
Evli iki ocuk babasdr. ki torunu vardr. Darafaka Cemiyeti
Haysiyet Divan yesi ve Darafaka Spor Kulb Ynetim Kuru-
lu yesidir.
ERGN ERNAL n56
24.6.1932de Suadiye-Kadkyde dodu. Orta, lise tahsilini Moda
St. Joseph Erkek Lisesinde tamamlad. T naat Fakltesini
1956da bitirdikten sonra Ergene istikaf projesinde alt.
1957de askerlik grevini yapt. 1958-1959da Eskiehirde gar
markizleri, Erkek Sanat, Motor Sanat Okullar, defterdarlk gibi
birok inaatn taahht ilerini Yk. Mhendis Sedat Baycanla
ortak olarak stlendi. 1960 ihtilalinden sonra A. S.T.E.F. bursu ile
Pariste Ecole Nationale des Ponts et Chausseede n gerilimli be-
ton ihtisas yapt. 1962-1963 yllarnda Almanyada ayn konuda
ve Prekast eleman zerinde aratrma yapt. 1964 ylnda yurda
dnnde snf arkadalar Orhan Baykal ve Mehmet Aydnerle
Bekol Koll. irketini kurdular ve prekast eleman ve suni mermer
imalat ile Elaz Keban variant; karayolu ve demiryolu inaatla-
rnn sanat yaplarn tamamladlar (1964-1970).
30 Mart 1974de Atila enolun kardei kbal enol ile evlendi.
1971-90 yllar arasnda Uludada otel ve mekanik tesis inaat ve
iletmecilii yapt. 1984de Antalya Beldibinde Erman Kampingi
iletmeye at. 1922de Antalyada Aydner ile ortak olarak Ayer
Tarm kurdu. Ayer Tarm kesme iek retimi (gl ve Anthurium)
ve her trl sebze fidesi retimi yannda 2001de zel slah Kuru-
mu sertifikas ile sebze tohumu slah ve sebze tohumu retimini
srdrmektedir.
AL NAFZ EVRGEN n51
1951 ylnda T naat Fakltesinden mezun olan Ali Nafiz Evir-
gen 1951-52 yllarnda Karayollar Trabzon Blge Md. Proje efi
olarak alt ve 1952-54 arasnda askerlik grevini yapt.
1954-55te Mesudiye Hidroelektrik Santral antiye efi, 1955-
56da DS Kk Barajlar Ksm efi olarak alt ve 1956-57de
Amerika Birleik Devletlerinde Baraj ve Sulama ihtisas yapt.
Daha sonra Trkiyeye dnen Ali Nafz Evingen 1957-59 yllar ara-
snda DS Barajlar Dairesi Proje Fen Heyeti Mdr olarak grev
yapt. 1959 ylndan beri serbest alyor ve inaat mteahhitlii
yapyor.
ERCAN EVREN Mim56
1932 ylnda Ankarada doan Ercan Evren 1956 ylnda T Mi-
marlk Fakltesinden mezun oldu.
1960-62 yllar arasnda aras svirede mimari brolarda alt.
Antalya Belediyesi Meclis ve Encmen yelii yapt. Motel Antal-
ya, Lara Oteli ve Antalya Oteli projelerinde alt. Ayrca 1968-
1994 yllar arasnda otel iletmecilii yapt. eitli konut ve okul
projeleri yapt, prefabrike yap elemanlar imalat ile urat
(EPES cephe giydirme sistemleri). Bu arada eitli dergi ve gaze-
telerde mesleki makaleler yazd, eviriler yapt (Ak Hava Oyun-
lar, Yeni Okul, Renkler).
Muhtelif yarmalarda dereceler ald. C. Erkal ve G. Kama ile be-
raber alt Samsun ve Moda kolejleri proje yarmasnda bi-
rincilik dl ald.
Ercan Evren evli ve drt ocuk babasdr.
YELMAN GAZMHAL Mak54
1931 ylnda stanbulda dodu. lkokulu stanbul, Hereke, Ktah-
ya ve Eskiehirde; ortaokulu Kurtulu, 1. Orta ve Bahelievler Or-
taokulunda okuyup, liseyi Ankara Gazi Lisesinde bitirdikten
sonra T Makine Fakltesinden 1954 Haziran dneminde mezun
oldu. 1954-64 yllar arasnda Karayollar Genel Mdrl Maki-
ne kmal Dairesinde alt. 1964-1966 yllarnda askerlik grevi-
ni ifa etti.
1966-1976 yllar arasnda Burla Biraderler irketinin Ankara b-
rosunda, 1976-1977de Hema irketinde, 1977-1978de Kutluta
A..de altktan sonra 1978de SEKA Genel Mdrlne atan-
d. Bu grevi 1980 Temmuzuna kadar devam etti. O tarihte Sana-
yi Bakanl Mstear Yardmcl kadrosuna atand. 1981 yl ba-
nda tekrar SEKA Genel Mdrlne getirildi. 1982 Temmuz
aynda SEKAdan emekli olduktan sonra o tarihten 1997 sonuna
kadar GAMA Pazarlama A..nin Genel Mdrl grevini yapt.
Ayn yl tamamen emekli oldu.
1996-1998de T Ankara Yksek Mhendisler Birlii Bakanl
yapmtr. Yksel Gazimihal ile evlidir. Yksek mhendis bir olu
vardr.
MUSTAFA GEREDEL n63
1939 ylnda Safranboluda dodu. lk ve ortaokulu Safranboluda,
liseyi Karabkte bitirdi. Tden 1963 ylnda mezun oldu.
1963-65 yllarnda Ankarada Harita Genel Mdrlnde asker-
lik grevini yapt. 1966 ylnda Karabkte serbest mhendislik
brosu at. ok sayda zel inaat projesini ve kontrollk ilerini
yapt. 1968 ylnda ilk mteahhitlik firmasn Karabk naat
Ltd.yi kurdu. Bu firma olarak ok sayda zel ve resmi inaat yap-
t. 1975de kimya sanayiinde retim yapan tesisini kurdu. 1980de
inaat malzemeleri ticareti yapan irketini kurdu. 1990da d ti-
caret irketini kurdu.
1996 ylnda inaat ilerini brakt. Dier irketlerinde grevi de-
vam etmektedir.
Evli olup iki ocuu ve torunu vardr.
NECMETTN HALT GLBOY Elektrik 52
12.01.1929da zmirde dodum. lkokul, Orta ve Lise renimimi
zmirde tamamladm. 1947 ylnda idealim olan T Elektrik Fa-
kltesine girdim. 1952 ylnda Elektrik Yksek Mhendisi olarak
mezun oldum.
Mecburi hizmetim dolaysyla Ankara ller Bankasnda greve
baladm. Emet - Kayaky, Tortum ve Gksu hidrolik santralleri-
nin ihale almalarnda grev aldm.
1956 ylnda Pervin Hanmla evlendim. Sonra Almanyada Scho-
roch bir yl alarak mesleimi gelitirdim.
Dnte zmir 3. Blge Mdr Muavini olarak Ege Blgesi beledi-
yelerinin elektrik tesislerinin yapmnda kontroldm.
Bu arada zmir EMOyu tesis ettim. 1970den sonra serbest haya-
ta atldm. zmir Ticaret Odasnda sekiz yl meclis yeliinde bu-
lundum.
u anda Efe Rak fabrikasnn Ynetim Kurulu yesi olarak grev
yapmaktaym.
Biri kz ocuk babasym. ocuklarmn hepsi meslek sahibi
olup Amerikada yksek lisans yapmlardr.
KAMURAN GRAKAN n55
1933 zmir doumluyum. lk, orta ve lise tahsilimi Darafaka Li-
sesinde tamamladktan sonra 1950 senesinde T naat Fakl-
tesini kazandm. (1950 ylnda T giri imtihan koymutu.) 1955
ylnda mezun oldum. 1955-56 ders ylna naat Fakltesi ehir
Sal ve teknik krssnde, Sn Profesr hsan Gze asistanlk
yaptm. Daha sonra Hava Kuvvetleri Nato-Enf. Dairesinde, daha
sonra Karayollar Genel Mdrlnn muhtelif yerlerinde grev-
lerde bulundum. Her kademesinde grev yaptm Karayollarn-
da, Genel Mdrle kadar ykseldim.
Enerji Bakanlnda Mstear yardmcl ile daha sonralar Tr-
kiye Kmr letmeleri Genel Mdrlnde, Genel Mdr ola-
rak grev yaptm.
1987 ylnda emekli olup, Ko Holdingin Garanti-Koza n.
ti.nde 10 yl koordinatrlk grevi yaptktan sonra, rzgar ener-
jisi zerine almalarda bulundum.
imdi T Yk. Mh. Birlii Vakfnn bakanl grevini srdr-
mekteyim.
EVS CAMA - UMUR HRSEVER
Evis Cama Hrsever-Umur Hrsever ifti Londrada yaayan gen
profesyoneller olarak Trkiyede yksek eitime katkda bulunma
dileklerini arkadalar Yaln Karadoana belirttiler ve T Musta-
fa nan Ktphanesinde bir sandalye satn alarak isimlerini ya-
atmak istediler.
Umur Hrsever stanbul Alman Lisesini bitirip ABDde Macalester
Collegeda yksek renimini tamamladktan sonra finans sekt-
rne girdi ve halen bu sektrde alyor. Evis Cama Hrsever de
Arnavutlukta bydkten sonra ABDde nce Macalester Colle-
geda yksek renimini, ardndan University of Pennsylvaniada
doktorasn tamamlad. u anda danmanlk yapyor.
FAHR NCE n38
1912 ylnda Midilli adasnda domu, 1926daki mbadelede tm
ailesi ile birlikte Ayvalka g etmitir. Galatasaray Lisesini bitir-
mitir. 1932de girdii Yksek Mhendis Mektebindeki alt senelik
tahsil sresini 1938de birincilikle tamamlamtr. 1939da snf ar-
kada Mlhime Yazarla evlenmi, hemen ardndan askere gitmi-
tir. 1941de terhis olmasna ramen harp nedeniyle iki kez daha as-
kerlik grevine arlmtr. Harpten sonra Tekelin Paabahe s-
pirto fabrikas inaatnda antiye efi olarak greve balamtr.
Daha sonra Silivri skelesi inaat, ivril Baraj inaat antiye ef-
liklerinde bulunmutur. Tekel Ankara arap Fabrikas ve Kzlrmak
kprleri inaatlarn mteahhit olarak alm ve tamamlamtr. l-
ler Bankasna Tosya ve skilip su projelerini de yaptktan sonra
1952 senesinde stanbul Belediyesi Yollar ubesi Mdr olarak
grev yapmtr. 1954de bu grevden ayrlarak kendi antiyesi ve
ekibini kurmu ve mteahhit olarak eitli inaat ilerini yrtme-
ye balamtr. 1977de salk problemleri nedeniyle Ba Kurdan
emekliye ayrlmtr. Biri erkek dieri kz iki ocuk babas olup iki
de kz torun sahibidir. 1989da hayata veda etmitir.
Sevgili annemiz ve babamz, 1938de Yksek Mhendis Mekte-
binden mezun olup 1939da evlenmiler. Elli yllk birlikteliklerin-
de, karlatklar zorluklar yere salam basarak, birbirlerine des-
tek olarak ve en nemlisi prensiplerinden dn vermeden am-
lar. Bizlere de hep byle olmay rettiler.
Annemizi birka szckle tantmak biraz zor olsa da, hi kukusuz
en belirgin zellikleri parlak zekas, liderlik vasflar, salam karak-
teri, hayata olumlu bak ve hi tkenmeyen umudu, efkati, yar-
dmseverlii ve hazr cevapl idi... Babamz anlatrken drstl-
nden, gvenilirliinden, yapt iin en iyi olmas iin mr boyu
sren abasndan ve ar titizliinden sz etmemek mmkn deil.
Onlarn adn, ok sevdikleri bir kurumda yaatabilme frsatn bul-
duumuz iin ok mutluyuz.
Onlar her zaman sevgi ve gururla anacaz...
Oullar Mehmet Sera nce, kzlar Fatma Mnire Arkol
MLHME (YAZAR) NCE n38
1913 ylnda Kadkyde domutur. 1932de Erenky Kz Lise-
sinden, alt senelik tahsil sresinden sonra 1938de de Yksek
Mhendis Mektebinden eref derecesiyle mezun olmutur. Tr-
kiyenin nc kadn mhendisidir. Snfnn tek kz rencisi
olarak 1939da snf arkada Yksek Mhendis Fahir nce ile ev-
lenmitir. alma hayatna stanbul Belediyesi Sular daresinde
balam, 1978de krk sene hizmetten sonra Bakm Onarm M-
dr olarak grevinden ve ie balad Sular daresinden emek-
li olmutur. Bu tarihten sonra, bata mezun olduu Erenkoy Lise-
si Mezunlar Dernei olmak zere, eitli derneklerde grev alm-
tr. Biri erkek dieri kz iki ocuk annesidir, iki de kz toruna sahip-
tir. 2001de hayata veda etmitir.
T 1963 YILI KMYA YKSEK
MHENDSL LK RENCLER
Bizler niversitemizde 1963 ylnda alan Kimya Yksek Mhen-
dislii Fakltesinin ilk rencileriyiz. Tam 57 kiiydik. Yeni alan
bir fakltenin her sene son snf rencileri olarak gerekten zel-
dik.
lk iki ylmz Maka, Gmsuyu ve Takla geninde mthi
bir koturma ile geti. Hem fakltenin yenilii hem de krslerin
eksiklii nedeniyle kendi kimya derslerimiz dnda birok m-
hendislik derslerini Maden, Makine ve Elektrik Fakltelerinin de-
erli hocalarndan o fakltelerin rencileriyle birlikte aldk. Fa-
kltemiz iddial idi. Hedefi sanayide ihtiya duyulan hem makine
hem elektrik bilgisine sahip iletmeye hakim kimya mhendisle-
ri yetitirilmesiydi. Mthi Matematik, Termodinamik, Mekanik,
Elekroteknik bilgileriyle donandk.
Tm bu ar eitimin yan sra ok nemli bir ayrcalmz daha
vard. Her sene son snf olduumuz iin Tdeki son snf ren-
cilerine tahsis edilen Teknik Gezi Btelerini hep biz kullandk.
Antalyadan Zonguldaka, zmirden Ankaraya kadar lkemizdeki
nemli birok sanayi tesislerini grdk, tandk. Bu arada lkemi-
zi tanma frsat da bulmu olduk. Bu gezilerin birbirimizi tanma
acsndan da ok faydas oldu. Artk birbirine kenetlenmi candan
bir arkada topluluuyduk.
Kitaplarmz ok snrlyd. Daha sonra i hayatmzda ok yararl
olacak hzl not tutma alkanlmz burada edindik. En iyi notla-
r tutan arkadalarmzdan karbon kopyalar, teksirler aldk, dat-
tk. Bilgiyi paylamay rendik. Tl olmaktan sonsuz bir mut-
luluk duyuyor, T cetvellerimizi, ar rozetlerimizi gururla tayor,
adeta herkesin bizi fark etmesini diliyorduk.
Bizden sonra gelen kk snflarn aabey ve ablalarydk. Onla-
ra rnek olmamz gerektiini hibir zaman unutmadk.
lk kalabalk grup olarak 30. ylmzda Silivri Klassis Otelde top-
landmzda sanki fakltemizin ilk gnndeki rencilerdik. Bir-
birimizin baarlarn kutladk. Bir ksmmz, fakltemizde kalan-
lar kariyerlerini baaryla srdrm, profesr olmu, dierleri
gerek devlet gerek zel sektrdeki eitli kurulularda nemli
yerlere gelmilerdi. Kimisi de kendi irketini kurmu baarl re-
timler yapmakta idi. Hepimiz adeta daha ok eyi daha mkem-
mel nasl yapabilirize kilitlenmitik.
Kz rencileri ok olan ilk faklte olmamz da bir baka zellii-
mizdi. Snfta tam 11 kz renciydik ve bugn birbirimizi hl ok
sk grebiliyoruz. Bu yl tm gayretimizle tm arkadalarmza
ulamak, 40. mezuniyet ylmz iin elerimiz, ocuklarmz hatta
torunlarmzla birlikte unutulmaz bir kutlama yapma abasnda-
yz.
Tl olmaktan her zaman zel bir haz ve gurur duyduk. lkemiz
Atatrkn Trkiyesinde bu gzel Cumhuriyeti ada bir lke s-
nfna getirmek oldu.
Ne Mutlu stanbul Teknik niversiteliyim diyene
Kimya Yksek Mhendisi, 1968 mezunu Sevda Arkan
LKAY ZER n64
Erzurum 1942 doumlu. lkokulu Erzincanda, ortaokulu Erzincan
ve Glckte okudu. Bursa Erkek Lisesinden 1959 ylnda, T n-
aat Fakltesinden (Betonarme yaplar) 1964 ylnda mezun ol-
du. Mezuniyetinden sonra Bursa Bayndrlk Mdrlnde pro-
je kontrol mhendislii yapt. 1965-67 yllarnda Ankarada asker-
lik grevini tamamlad. 1967 ylnda Bursa imento Fabrikas in-
aatnda kontrol mhendislii yapt. 1968 ylnda Hacettepe ni-
versitesi proje brosunda 1969-70 yllarnda Karadeniz Bakr -
letmelerinde proje mhendisi olarak alt. 1972-78 yllarnda
Dapta proje irketinde proje mhendisi ve irket orta olarak;
Ankara, Gaziantep, Eskiehir, Bursa ime suyu vb. alt yap proje-
lerinde, mavir mhendis olarak; stanbul Boaz boru geii
projesinde alt. 1978 ylndan bu yana artma tesisleri ina
eden Sartes A.. kurucusu ve yneticisi olarak, yerli teknoloji ile
artma tesisleri yapmna nclk etti.
1970 ve 71 yllarnda Oda ynetim kurulu sekreter yesi olarak,
1974 ve 75 yllarnda Oda Bakan olarak, TMMOB naat Mhen-
disleri Odas ynetiminde bulundu.
Aysun zer ile evli, iki olu var.
ATLLA HASAN KAPAKLI n66
15.02.1945 Fethiye doumluyum. lk ve ortaokul renimimi Fet-
hiyede, lise renimimi zmir Atatrk Lisesinde tamamladm.
1966 ylnda, T Teknik Okulu naat Blmnde, naat Mhen-
disi olarak renimimi tamamlayp i hayatna atldm.
D.S..ye i yapan taahht firmalarnda antiye efi olarak bir s-
re altktan sonra ayn sektrde taeron ve mteahhit olarak
uzun yllar faaliyet srdrdm.
Dnem artlar nedeniyle giderek verimsiz olmaya balayan taah-
ht ilerini braktktan sonra zmir-Aydn ve Ankara-Pozant oto-
yol inaatlarnda mavir firmalara bal tnel kontrol mhendisi
olarak grev aldm ve mesleimde 40. yl doldurduum 2006 y-
lnda alma hayatna son verdim.
Bugne kadar yaptm alma ve hizmetlerle, beni yetitiren bu
topluma ve lkeme borcumu dediimi sanyorum ve bundan do-
lay huzur ve mutluluk duyuyorum.
Bundan sonraki yaantmda salk ve huzuru n planda tutarak,
lke ve evre sorunlaryla daha yakndan ilgilenerek, sade ve
mutlu bir vatanda olarak yaamay dnyorum.
OYA - YALIN KARADOAN
Yaln Karadoan - Oya Taba Karadoan iftinin hayatlarnda
Tnn yeri byk. Yaln Karadoann babas H. Faruk Karado-
an T naat 66 mezunu ve Tnn Rektrln yapyor. Ken-
disi ayrca 80li yllarda Tnn minik ve kk basketbol takm-
larnda da forma giymi eski bir T sportmeni. Oya Taba Kara-
doann babas Mehmet Taba T naat 62 mezunu. Yaln Kara-
doan yksek renimini ABDde Lafayette Collegeda tamamlad
ve ardndan halen alt finans sektrne girdi. Oya Taba Ka-
radoan ise yksek renimini ABDde Stanford niversitesinde
tamamladktan sonra Londrada Imperial Collegeda MBA derece-
sini ald. Karadoan ifti yaadklar Londradan Trk yksek ei-
timine destek olmak iin T Mustafa nan Ktphanesinde bir
sandalye satn aldlar.
NHAL - OSMAN KULLUKTO n61
Osman Kulluk 1938 ylnda stanbulda domu, Sultanahmet 44.
lkokulu, Kadky Saint Joseph Lisesini ve T Teknik Okulu
naat blmn (1961) bitirdikten sonra bir yl Salzgitter
Industriebau firmasnda almtr. Askerliini yaptktan sonra
stanbul mar Ltd. Firmas Kadrga Talebe Yurdu ve Yeni Levent
Ordu Yardmlama Sitesi antiyelerinden alm, daha sonra
TPAO Tpra zmir Rafinerisi naat ve Montajnda grev yaparak
emekli olmutur.
BRAHM ETEM LEYLEKn54
17 Temmuz 1931de Demirci, Manisada domutur. 1942 ylnda
Demirci Abdurrahman eref Bey lkokulundan mezun olduktan
sonra ayn yl 100 km. uzaktaki Salihlideki yeni alan ortaokula
balamtr. 1946 ylnda ortaokulu bitirdikten sonra, 1949 ylnda
stanbul, Aksaray Pertevniyal Lisesinden mezun olmutur. Ayn
yl kayt olduu T naat Fakltesinden 1955 ubat dneminde
mezun olmutur. Kasm 1955 sonunda zel dvizli renci olarak
Viyana zerinden Almanyaya gitmi, Mnih Goethe Enstit-
sndeki drt aylk Almanca lisan renimini mteakip Darmstad
Tecnische Hochschulesinde ihtisas renimine balamtr. na-
at mhendislii disiplininin gelimesine ok byk katklar olan
ve bilhassa n gerilimli beton ve betonarme bilim dal zerinde
ilk kitab bulunan Prof. Dr. Mehmetin ve elik yap bilim dalnn
adeta kurucusu olan Prof. Dr. Klppelin dersleri ve seminerlerine
1958 yl sonuna kadar devam etmitir. Ayn zamanda Ing. Bro J.
Born ve Ing. Bro Bachmannn mhendislik brolarnda, statik,
statik denetim ve konstrktr olarak almtr. 1964-65 yllar
arasnda zmirde askerlik grevini tamamlayarak ald davet
zerine tekrar Almanyaya gelmi, 1979 ylbana kadar Wiesba-
dendeki Dr. Ing. Zschiedrich Mhendislik Brosunda alm ve
Lagos/Nijeryadaki yerinde dkm 2 km uzunluundaki n gre-
limli st geit kprs statik hesaplar sorumlu mhendisi olarak
grev yapmtr. 1968 ylnda retmen Ltfiye Leylek ile evlenen
Leylek iftinin kzlar Beng evli olup halen Dr. med. olarak al-
maktadr. Byk kzlar Alpin 22 yanda Mainz niversitesi -
rencisi iken vefat etmitir.
1970 ve 1977 emekli yana kadar Dieterich Beratende Ingenieu-
re/Mainz firmasnda kpr ve zel mhendislik yaplar proje m-
hendisi, sonra da proje bakan olarak almtr. Bu zaman zar-
fnda NATO ile ilgili ve dinamie ok hassas askeri yaplarn etd,
statik ve dinamik analiz ve proje uygulama sorumlusu olarak g-
rev yapmtr. 1985 ve 1988 yllar arasnda Hannover Technische
niversitesindeki ve pratikte alan statik mhendisleri iin a-
lan ve alt smestre devam eden yksek ihtisas kurslarn da ba-
ar sertifikas alarak tamamlamtr. Deneyimlerini ieren bilhas-
sa renci ve ayn zamanda mhendislerin el kitab niteliindeki
Yap Dinamii ve Depremde Dayankl Yaplar adl ve 100n ze-
rindeki saysal rnekler ieren kitab; imdi bask hazrl aama-
sndadr. Trk Mimar ve Mhendisler Birlii / Frankfurt Dernei
yesidir.
MAHR MUTLU Mak62
1936 Ylnda Merzifon da dodu. Lise renimini Eskiehir de,
niversite eitimini de T de Makine Yksek Mhendisi olarak
tamamlad. 1960-1962 yllarnda Deniz letmeleri Camialt Tersa-
nesinde planlama mhendisi olarak alt. Daha sonra DS Baraj-
lar Dairesinde Almus Baraj inaatnda makine efi olarak alt.
1967 ylnda askerlik hizmetini tamamlayarak ayn yl Y. Mhen-
dis Nafiz Yrekli firmasnda yapt Kozan Baraj inaatnda Maki-
ne efi olarak grev yapt. Kozan baraj tamamlandktan sonra Y.
Mhendis Emrullah Altay firmasnda Kahramanmara-Gksu Yolu
(Pren Varyant) inaatnda ve skenderun Demir elik Fabrikas
inaatlar ilerinde antiye eflii yapt. 1976 ylnda stanbulda
serbest almaya balad.
Mahir Mutlu 1988 ylnda kurduu Petek Makine ve Paslanmaz
elik San.Ltd.ti. isimli firmasnda i hayatn halen srdrmek-
tedir.
EREN OCAKVERD letme 2001
Eren Ocakverdi 1977 ylnda Ispartada dodu. Lise renimini
Konya Meram Fen Lisesinde tamamlad. stanbul Teknik niver-
sitesi letme Mhendislii blmnden 2001 ylnda mezun ol-
du. Lisansst renimini de ayn blmde tamamlayarak 2003
ylnda Yksek Mhendis derecesi almaya hak kazand. Trk
Sanayicileri ve Adamlar Dernei (TSAD) Ekonomik Aratr-
malar Blmnde 2002-2006 yllar arasnda, uzman yardmcs,
uzman ve blm sorumlusu olarak grev yapt. 2007 ylnda Trk
Giriim ve Dnyas Konfederasyonu (TRKONFED) bnyesinde
Ekonomi Danman grevini stlendi. Eren Ocakverdi halen Yap
ve Kredi Bankas A.. Stratejik Planlama ve Aratrma Biriminde
Makroekonomik Aratrma Yetkilisi olarak grev yapmaktadr.
TAHR ODABA n65
1941 ylnda Torul kazas Eri Gney kynde dodum. lk, orta ve
lise tahsilini Ordu ilinde yaptktan sonra 1960-1961 dneminde
T Makine Fakltesine girdim. 1961-1962 dneminde T naat
Fakltesine gei yaptm. 15 Mart 1966 ylnda Tden mezun
oldum.
1966-1967 yllar arasnda Ordu Nafa Mdrlnde altktan
sonra, 1967-1969 yllar arasnda Beikta naat Emlak Mdrl-
nde mhendis olarak askerliimi yaptm. 1969 ylndan bug-
ne serbest mhendis ve mteahhit olarak mesleimi icra ettim.
eitli dnemlerde Ordu Ticaret ve Sanayi Odas, Orduspor, Ordu
Sanayici ve Adamlar Dernei, Adalet ve Anavatan Partileri ile
baz yardm kurulularnn ynetimlerinde bulundum. Ordu Ro-
tary Kulbnn 1988-1989 dnemi bakanln yaptm. Muhtelif
yllarda Ordu ili gelir vergisi demelerinde birinci ve st sralarda
bulundum.
1965 ylnda retmen Glcan Odaba ile evlendim. Talat, Tansu,
Turul ve Asl adnda drt ocuk, Tahir ile Deniz isimli iki torun
sahibiyim ve hala Orduda ikamet etmekteyim.
EREF ONAY Mim53
1930 ylnda Balkesirde dodu. lk, orta ve lise renimini Bal-
kesirde tamamlad. T Mimarlk Fakltesinden 1953 Haziran
dneminde mezun oldu. Yedek Subay Okulundan sonra Balkesir
Askeri naat ve Emlak Mdrlnde askerlik grevini tamam-
lad. 1955 ylnda Balkesir Bayndrlk Mdrlnde mimar ola-
rak ve 1956 ile 1959 yllar arasnda Trkiye imento Sanayii A..
Balkesir imento Fabrikas inaatnda kontrol mhendisi olarak
grev yapt. Ayrca 1958-66 yllar arasnda bir meslekta ile kur-
duklar nas n. Koll. ti. adna taahht ettikleri; Balkesir Hk-
met Binas, Ticaret Lisesi, Grup Ky Okullar, Karacabey-Bandr-
ma karayolu slah, Karayollar Grup Kpr naatlar ve Hava Kuv-
vetleri Balkesir Hava Lojmanlarndan bir ksmnn inaatlarn ik-
mal ve teslim ettiler. 1966da irket tasfiyesinden sonra 1970 yl-
na kadar kendi adna devlet ve zel inaat taahht ileri yapt.
1970 ylndan gnmze kadar da Balkesir ili merkezinde konut
inaatlar (Yap-Sat) yapmaktadr. Balkesir niversitesi Vakf ve
Balkesir Yksek retim Vakf kurucu yesidir. Erden nay ile 48
yllk evlidir.
HAYAT ORALKANn53
1928de doan Hayati Oralkan Kabata Erkek Lisesini bitirmi,
1953de mezun olduu T naat Fakltesinde 1958e kadar
asistanlk yapmtr.
1962ye kadar Almanyada Dr.Geiger ve Dr.Kreutzfeldt firmalarn-
da alm, 1973e kadar Bayndrlk Bakanl Yap leri 1.Blge
Mdr Muavinlii grevini stlenmi ve ayn zamanda Yldz ni-
versitesinde retim grevlisi olarak almtr.
1977ye kadar zel bir makine imalat firmasnda genel mdr,
1992ye kadar serbest mavir mhendis, bilirkii, hakem, ve
Sankur A..de mavir olarak grev yapmtr. Serbest almas
halen devam etmektedir.
Ei eczac Birgan Oralkan 40 yllk eczanesini devrederek 2005de
emekli olmutur. Kz Dr.Gaye Oralkan (Boazii / Stanford .) y-
netim danman olarak zel sektrde alm, halen Ko niver-
sitesinde yar zamanl retim grevlisi olarak ders vermektedir.
REFET H. ZADA Elektrik 54
1927 de Kbrsta dodu. lkokul ve Liseyi Kbrsta okudu. 1954 y-
lnda T Elektrik Fakltesinden mezun olduktan sonra, 1954-
1957 aras, Manchester (ngiltere) Metropolitan Vickers Electrical
Engineering firmasnda Mezuniyet sonras elektrik kursu yapt.
1957-1959 aras, Ankarada Elektrik leri Ett daresinde Yksek
Elektrik Mhendisi olarak alt.
1954-1974 aras Kbrs Elektrik daresinde Elektrik Mhendisi,
ube efi olarak alt. Bar Harekatndan sonra, 1974-1978 yl-
lar arasnda Kbrs Trk Elektrik Kurumunda, kdemli planlama
mhendisi olarak alt.
1978-1982 yllarnda Libya ve Suudi Arabistan gibi Arap lkelerin-
de, ba Elektrik Mhendisi olarak alt.
1982 ylndan bugne dek Londrada serbest, ahsi emlak (ev) i-
leri ile megul olmaktadr.
Evli olup Amerikada yaayan olu vardr.
DUMLU ZCANn64
1942 ylnda Alanyada dodu. lk ve ortaokulu Alanyada, liseyi
Kabata Erkek Lisesinde okudu, 1964 ylnda T Teknik Okulu
naat Mhendislii Blmnden mezun oldu.
1964-1965 yllarnda Karayollar 13. Blge Mdrlnde Kpr
antiye Mhendisi olarak alt.
1969-1972 yllar arasnda Isparta-Senirkent Ovas sulama inaa-
t antiye efi olarak alt.
1973-1975 yllar arasnda DS Antalya Blge Mdrlne bal
taahht ileri yapt.
1975-1978 yllar arasnda KGM Mersin ehir ii gei yolu inaat
taahhd iini yapt.
1979-1987 yllar arasnda Karayollar Mersin Blge Mdrl-
ne bal taahht ileri yapt.
1988 ylnda madencilik sektrne yneldi.
1994den bu yana Dumlu zcan Madencilik olarak Alanyada do-
lomit retmekte ve Akdeniz Siyah siyah mermer ocan ilet-
mektedir.
Nilgn zcan ile evlidir. retmen bir kz, maden mhendisi bir
olu vardr.
FERDUN ZCANn66
1966 yl Temmuz aynn banda son snav olan malzeme dersinin
snavndan ktktan sonra statik asistanmz Ersin Arolunun
kart ile ihanede Yapta isminde bir irkette ie baladm. Bu-
rada, Galata Kulesi Restorasyonu, Derincede alt geit (projesi ba-
na ait), Krklarelinde yol inaatlar yaptm.
1968de askere gittim. Bu dnemde 28. Tmen inaat ilerini ve
MSB naat Emlak Dairesinde Subay Lojmanlar inaatlarnn
kontrol mhendisliini yaptm.
1970de askerden gelince evlendim. ki olum oldu. simleri Cem
ve Emre. 1972ye kadar bir baka inaat firmasnda eitli yol in-
aatlarnda antiye efi olarak altm. 1972 ylnn mart aynda
ayrldm ve mteahhitlie baladm. On yl devlet mteahhitlii
yaptm. 1980 banda devlet mteahhitliini braktm, stanbulda
zel inaat ileri yapmaya baladm. Boazda 20den fazla zel
ahsa yal ve villa yaptm ve bitirdim.
Mimarlar Odasnda izim kurslarna gittim, eitli izim program-
lar rendim. Projeleri bana ait okul, hastane ve deiik yerlerde
villalar yaptm. Halen bu tarz almaya devam etmekteyim.
Prof. Dr. ENDER YAZAR ZDENn54
Atatrk prensipleri ile, ruhaniyi dnyeviden, hakikiyi hayalden,
doruyu yanltan, iyiyi ktden, gzeli irkinden ayrt ederek ye-
titirilmi dier 180 arkadayla beraber, 1949-1954 yllarnda, s-
tanbul Teknik niversitesi naat Fakltesinde, mhendislik me-
todolojisi ve mhendislik tasarmnn ne olduunu renen Ender
Yazar, karlkl saygya itenlikle inanmas, yardmseverlii, nef-
sine hakimiyeti, kendine gveni ve zekas ile snfnn en sevilen
yesi olmutur. lgi, bilgi, yeti ve sosyal sorumluluu onu mhen-
dislik eitiminde baarl bir kariyere yerletirmitir. T Elektro-
nik Hesap Merkezindeki alma ve yaynlar onun, imdi sosyal,
mali, idari, teknik ve bilimsel yaammzn ayrlmaz paras olan
dijital simlasyonu Trkiyeye ilk getiren, uygulayan ve reten
bir avu bilim insanndan biri olduunu gsterir. Ksa yaamna
sdrd, btn insanla faydal katk ve rnleri ile, bu Trk bi-
lim ve teknoloji kadn her zaman sevgi, sayg, hayranlk ve min-
netle anlacaktr.
(Bu yaz Prof. Dr. Ender zden Yazarn snf arkada enol Utku
tarafndan kaleme alnmtr.)
LHAN ZERn51
1928 ylnda Eskiehirde dodu. lkokulu Tekirda ve Edirnede,
ortaokul ve liseyi Eskiehirde bitirdi. T naat Fakltesinin Be-
tonarme Blmnden mezun oldu. Bir yl kadar Karayollar Kp-
rler Fen Heyeti Proje Blmnde alt. Mecburi hizmetini SSK
Genel Mdrl naat ler Dairesinde, Ankarada tamamlad.
SSKda 500 yatakl Ankara Hastanesi, Atatrk Bulvarnda muhte-
lif bina inaatlar, i Evleri Kontrol Amirlikleri, Konya Hal Binala-
r, Kzlcahamamda turistik otel emanet inaat antiye eflikleri,
genel merkezde, Kontrol ve Statik Proje Daire Mdrl yapt.
1971 ylnda SSKdan ayrlarak srasyla, Binglde 480 daireli
deprem inaatlar, stanbul Alibeykyde deri fabrikas inaat,
Ankara Or-An Sitesi naat Mdrl, skenderun Demir-elikte
Harmak irketi Altyap Tesisleri naat Blm Bakan, 1977-80
aras stanbul Kurtkyde 30 bin civciv kapasiteli pili yetitirme
ve tesisi (kendi adna) ilerinde alt. 1980 ylndan itibaren Hid-
ro-Dinamik Gemi Sanayi ve Ticaret A.de hissedar ve ynetici
olarak almakta olup, birisi evli iki kz ve bir torunu vardr. Kz-
lar T evre ve Bilgisayar blmlerini bitirmitir.
BEDR ZKAZAN n44
1919 ylnda Artvin vilayetinin Arhavi ilesinde dodu. 1944de T
naat Fakltesinden mezun oldu. 1944 ve 1945te Divrii Eti-
bank letmesinde Demir Cevheri Silolar ve Hava-
i Hat Tesislerini taeron olarak ina etti. 1945-1949 yllar arasn-
da Sivas ilinde eitli mteahhitlik hizmetleri yapt. 1949 ve
1950de askerlik hizmetini tamamlad. 1950-1953 yllar arasnda
Divrii H. Elektrik tesislerini mteahhit olarak ve Divrii me Su
inaatn kontrol mhendisi olarak tamamlad. 1954-1957 yllar
arasnda Siirt H. Elektrik tesislerinin inaatnda kontrol amiri ola-
rak alt. 1958-1962 yllar arasnda Ske Milas yolu inaatnn
antiye efliini yapt. 1962-1965 yllar arasnda da kendi inaat-
larn yapt. 1966-1970 yllar arasnda eitli mteahhitlik ve an-
tiye eflii hizmetlerini ifa etti. 1970 ve 1971 yllarnda Karadeniz
Bakrlar letmesi Umum Mdrlne ait Murgul tesisleri Tesis
Mdrl grevinde bulundu.
Evli ve bir ocuk babas olan Bedri zkazan 1971 ylnda emekli
oldu. 11 Eyll 2000 tarihinde stanbulda vefat etti. Kz ve dama-
d T mezunudur (1970-1971). 1996 ve 1997 yllarnda Tden
mezun olmu iki torunu vardr.
HANFE SMET ZKAZAN
1926 ylnda stanbulda domutur. 1946 ylnda stanbul apa
retmen Okulunu bitirmitir. 1947 ylnda naat Yksek M-
hendisi Bedri zkazan ile evlenmi ve bir kz olmutur. Halen s-
tanbulda yaamaktadr.
NECMETTN BAYRAM ZMENn50
1927 ylnda Kayserinin ncesu kazasnda domutur. 1944de Af-
yon Lisesini bitirmi, ayn yl T naat Fakltesine girerek Ha-
ziran 1950de mezun olmutur. 1950-58 yllar arasnda bir yl as-
kerlik hizmetini yapm, daha sonra yl Karayollar Genel M-
drlnde ve drt yl da Trkiye eker Fabrikalarnda grev
yapmtr. 1959 ylnda kendi adna kurduu firmasyla inaat m-
teahhitliine balam olup halen devam etmektedir. Bu 42 yllk
mteahhitlik hayatnda ok sayda ve eitli inaat ve tesisat ii-
ni, kesin kabullerini yaptrarak devlete teslim etmitir. Bunlar
arasnda; T.C.Kya 170 km. devlet yolu, 15 km. otoyol alt yaps,
D.S..ye byk sulama, iki glet ve eitli iler, Yap mar le-
rine iki Hkmet Kona, Makina Kimya Endstrisi Kurumuna
hastane, skenderun Demir elik Fabrikalarnda komple be ni-
te, Divrii Pelet Tesislerinde bir blm, Trkiye ay Kurumu Sam-
sun Blge Mdrl Tesisleri, Trkiye eker Fabrikalar Genel
Mdrl Samsun aramba eker Fabrikasnn tm inaat
bulunmaktadr.
Evli olup bir olu, bir kz ve torunu vardr.
RIZA ALPASLAN ZMENMak61
1938 ylnda doan Rza Alpaslan zmen, 1961 T Makine Fakl-
tesi mezunudur.
ngilizce ve Franszca bilen Rza Alpaslan zmen Tekfen naat
A. Proje Direktr, Proje Mdr olarak almtr.
tecrbeleri,
Azerbaycan projeleri (2001-2005)
BP, C& WP Petrol Platformu naat (Maliyet: 226 Milyon $)
Bak 40x 87 km. Doalgaz Boru Hatt (EPC) (Maliyet: 33 Mil-
yon $)
Suudi Arabistan projeleri (2000-1988)
SWCC - Shoaibah-Cidde 60x 160 km su hatt
SWCC - Dammam 60& 30 x 50 km su hatt
WSD - Taif Altyap projesi (Maliyet: 335 milyon $)
Trkiye projeleri
1987-1986: BOTA (Irak-Trkiye 2.Ham Petrol Boru Hatt) (Mali-
yet: 262 milyon $)
1986-1983: Yumurtalk-Krkkale Ham petrol boru hatt (EPC) (Ma-
liyet: 80 milyon $)
1983-1977: Serbest
1977-1975: GSA Amonyak re tesisleri (NTES Proje Mdr)
(Maliyet: 25 milyon $)
1975-1969: CALTEX-PRA rafinerisi 3 milyon tonluk, komple yeni
bir rafineri tevsii
projesi (Maliyet: 60 milyon $)
1969-1966: Zonguldak Kmr letmeleri
1966-1963: Karayollar
olarak sralanabilir.
ARSLAN SAYGINMak61
Ladik lkokulunu, Erbaa Ortaokulunu ve Samsun 19 Mays Lise-
sini bitirip stanbul Teknik niversitesi Makine Fakltesinden
1961de mezun olmutur.
Makine Yksek Mhendisi olarak Camialt Tersanesi, Mensucat
Santral Fabrikas, Zeytinburnu imento Fabrikasnda 1973ten iti-
baren serbest olarak alp makine imalat yapmtr.
Evli olup, iki kz evlad ve iki erkek torun sahibidir.
M. KUDRET SELUKMak54
1954 ylnda stanbul Teknik niversitesi Makine Fakltesinden
mezun olan M. Kudret Seluk 1969 ylnda McGill niversite-
sinden mhendislik dalnda Doktor unvann almtr. 1970 yln-
da ODTde doent olmu, 1979 ylnda da Sakarya Mh. Akade-
misinde Profesr unvann almtr.
yelikleri:
- Amerikan Makine Mhendisleri Cemiyeti, ASME (Gne Enerjisi
Blm) eski bakan yardmcs, (1973-1974), 1970den beri ye.
- Amerikan Istma, Havalandrma ve Soutma Mhendisleri Cemi-
yeti, ASHRAE (Gne Enerjisi Komite yesi), 1969
- Milletleraras Gne Enerji Cemiyeti, ISES (Ynetim Kurulu ye-
si, 1978- 1984), 1962den beri cemiyet yesi
eklinde sralanabilir.
Yaam:
- Krkkale niversitesi, Mhendislik Fakltesi, Yar zamanl Pro-
fesr, 1993-1977
- Babakanlk evre Mstearl, Ankara; 1990- Nisan 1991, M-
avir, AR-GE, Planlama, Teknik konularda Mavirlik
- TBTAK Marmara Aratrma Merkezi, Gebze: 1988-1989, Maki-
ne ve Enerji Sistemleri Blm Bakan, AR-GE ve idarecilik
- Seluk Engineering Consultans, La Canada, California: 1987-
1989, Enerji sahasnda mavir mstearlk
- Jet Propulsion Laboratory, Pasadena,CA: 1974-1987, Enerji de-
polama teknolojileri, enerji tahvili, yeryznde ve uzay istasyo-
nunda gne/elektrik sistemleri
- Honelwell, Inc., Minneapolis, MN, Systems & Res. Centr.: 1973-
1974, Gne stma ve soutma sistemleri.
- University Of Arizona, Environmental Research Labor.: 1969-
1970, Kontroll ortam seralarda s ve kitle transferinin bilgisayar-
la incelenmesi.
- University Of Wisconsin, Solar Energy Labol.: 1963- Yksek s-
caklk dz levhal toplayclar.
- Brace Research Inst, McGill University,: 1962-1963, Gnele tuz-
lu su tatlandrma, Rzgar Enerjisi
Akademik tecrbesi:
- Mkine Mh Blm, ODT, Ankara: 1959-1972, Doent, Termo-
dinamik, Gne Enerjisi, Isl G, Isl evre mhendislii, Makina
Mh., Laboratuar dersleri, Is Gc ve Gne Enerjisi Laboratuar-
lar tesisi
- Patentler: NASAya devredilmi drt USA patenti
- Yaynlar: 45 Makale ve 1 Kitap Blm eklinde zetlenebilir.
H. SERVET SERTEOLUMaden 65
Hasan Servet Serteolu, 27 Aralk 1941 gn Bursada dodu.
Namk Kemal lkokulu (1948-1953), elebi Mehmet Ortaokulu
(1953-1956) ve Bursa Erkek Lisesi (1956-1959) renimlerinden
sonra T Maden Fakltesine girdi (1959).
1961 ylnda Petrol Mhendislii Blm aldnda, tercihini bu
ynde kullanarak fakltenin 1965 mezunu Petrol Yksek Mhen-
disleri arasndaki yerini ald.
1965-1976 yllar arasnda Trkiye Petrolleri A.O. Batman Blge
Sondaj Mdrl nezdinde alt. Haziran-1976da TPAOdan is-
tifa ederek ayrld. Bu tarihten sonra, meslek ii konular srekli
koruyarak, meslek ii ve meslek d deiik sektrlerde faaliyet
gsterdi.
Halen, yine petrol ve doalgaz arama, sondaj ve kuyu tamamla-
ma konularnda faaliyette bulunmaktadr.
H. Servet Serteolu evli ve bir ocukludur.
ABDLHALM ENDEMRTO Mak65
1939 ylnda stanbulda dodum. Ortaokulu Karagmrkte oku-
dum ve Vefa Lisesinden mezun olarak Tye girdim. 1965 Hazi-
ran dnemi Makine Mhendisi olarak mezun olduktan sonra; Ey-
ll 1965 - Eyll 1967 aras iki sene Kayseri Uak Fabrikasnda ye-
dek subaylk yaptm ve 1967 sonundan 1970 balarna kadar Ka-
rabk Demir elik iletmelerinde Montaj antiye efi olarak a-
ltm. 1970 banda Bat Anadolu imento Fabrikasna letmeler
Mdr olarak transfer olduktan sonra, 1971 sonundan 1990a
kadar ayn fabrikann 19 yl Genel Mdrln yaparak emekli
oldum. Ayn yl yurtiinde ve yurtdnda zellikle imento sanayi
tesisleri projelendirme, montaj ve iletmeye alnmas konularn-
da alan MSAN Mavir Mhendislik Montaj Sanayi ve Ticaret
Limited irketini kurdum. 1999 senesinde de proses ve otomas-
yon konusunda PRODAT Data Kontrol Sistemleri A..yi kurdum.
Halen her iki irketinde Ynetim Kurulu Bakan olarak almala-
rma devam etmekteyim. 1970 ylnda Eczac Sergl endemir ile
evlendim, 38 senedir devam eden bu mutlu evlilikten her zaman
iftihar ettiim iki kzm oldu. 1972 doumlu Aylin Boazii niver-
sitesi Makine Mezunu olup ABD UIUC niversitesinde doktoras-
n 2006 ylnda tamamlayarak yurda dnd. 1977 doumlu Tlin
1998 ylnda T Elektrik Fakltesinden mezun olup, halen zel
sektrde almaktadr.
OSMAN NUR TAKINn70
BEYZA TAKINn92
SELDA TAKIN, SEVMTAKIN
1965 ylnda Taklada baladm naat Mhendislii eitimi-
mi tamamlamamdan ksa bir sre sonra zerinde altm pro-
jede karlatm iki eksenli eilmeye maruz ekme ubuu
problemini zmem gerekiyordu. Yardm talep etmek zere son-
suza gm deerli hocam Prof. Dr. Kemal zdene gittim. Ksa-
ca verdii yant: Deerli mhendis kardeim ktphaneye gidi-
niz ve aratrnz olmutu. Aradm bulabilmek iin epeyce za-
man harcadm ancak o tarihlerde hem kaynak hem de bilgi ola-
rak pek bir eylere eriemediimi anmsyorum.
O sralar, 1988 ylnda T naat Mhendislii blmne girecek
ve 2001 ylnda Yap Mhendisliinde doktora almasn tamam-
layacak olan byk kzm Beyza Takn henz 1-2 yalarndayd.
Yllar sonra kendisine bu ykm aktardmda, hi tereddt et-
meden naat Mhendislii, Betonarme alma Grubunda re-
tim yesi olmay kafasna koymutu. Kendisi, betonarme yaplar
konusunda, o zamanlar snf arkadalarm olan, bugn ise niver-
sitemizin deerli retim yelerinden k almaya ve ald
rencileriyle paylamaya halen devam eden bir retim yesi
oldu.
Sevgili hayat arkadam, snf retmeni Sevim Taknn 28 yllk
eitmenlik hayatnda ektii zorluklar anmsadmda, bugn
bilgi ve bilgiye erimek ok daha kolay diye dnyorum. Ka-
nmca sorun bilginin algoritmik bir yap iinde tasnifi ve saklan-
mas sorununa dnt. Bu ii de, bilginin kaynanda bilgi ile
uraanlar en doru ekilde baarabileceklerdir. Endstri Yksek
Mhendisi kk kzm Selda Takn, bilgi ann gerei olarak
bizlerden ok uzaklarda doktora almasn tamamlamaya u-
rasa da, gnmz teknolojisiyle her an karmzda olabilmesini
bile gerekletirilen yeni yapnn ve bu gerein bir sentezi oldu-
unu biliyorum.
Bizlere birer ivi akmak frsatn veren tm emei geen yneti-
cilere sonsuz teekkrlerimi sunarken, dayanmann en gzel
eseri olan bu mutlu son, gnlm yle istiyor niversitemizi, ge-
lecek nesillerimizi evrensel deer ve baarlara tasn.
Katks olan herkes!
Teekkrler.
(Yaz Osman Nuri Takn tarafndan hazrlanmtr.)
GLNAR - HSEYN TEKNEL Elektrik 55
Hseyin Tekinel 24 Kasm 1932 tarihinde zmitte dodu. 1950 y-
lnda zmit Lisesinden mezun oldu ve T Elektrik Fakltesine
kaydolarak, 1955 yl Haziran aynda T Elektrik Fakltesi Kuv-
vetli Akm Blmnden Elektrik Y. Mhendislii diplomas ald.
Daha sonra, Etibank Enerji Grubunda, K.B. Elektrik letmelerinde
1966 ylna kadar mhendis, mesul mhendis, bamhendis ve
mdr grevlerinde bulundu. Daha sonra Etibank Enerji Grubun-
da daire bakanl, 1970 ylnda TEK Trkiye Elektrik Kurumu Ge-
nel Mdr Yardmcl ve Ynetim Kurulu yelii grevlerini yk-
lendi.
1977 yl Mart aynda TEKten ayrlarak, Kartal-stanbulda bulu-
nan ESA Elektrik Sanayi ve Ticaret A..nin Genel Mdrlne
atand. 1988 ylnn Nisan aynda ESAtan ayrlarak kendi irketi
HT Tekinel Elektrik Mt. Mh. San. Ve Tic. Ltd. ti.ni kurarak,
muhtelif yabanc irketlerin rnlerini lkemizde pazarlamaya
balad. Halen bu ii yrtyor.
Bu arada 1999-2005 yllar arasnda stanbulda Nynas Naphthe-
nics Yalar Ticaret Ltd. ti.nin Genel Mdrlk grevini yrtt.
Evli olup, biri kz, biri erkek iki ocuk babasdr. TMMOB Elektrik
Mhendisleri Odas, IEEE ve IEEE Power Engineering Society, ICC
Trk Milli Komitesi Enerji ve evre Komisyonu yesi. Elektrikle
Enerji Tama ve Yksek Gerilim Teknii isimli iki yaynlanm
kitab vardr ve 1964-1977 arasnda ODT ve Ankara Mh. Mim.
Akademisinde ayn konularda yar zamanl retim grevlisi ola-
rak grev yapmtr.
DUYGU ZKAZAN TEYMURKimya 70
Duygu zkazan Teymur 1948 ylnda Sivasda domutur. 1965
ylnda Ankara Kz Lisesinden mezun olmutur. 1965 ylnda T
Kimya Fakltesini kazanm ve 1970 ylnda bu faklteden Kimya
Yksek Mhendisi olarak mezun olmutur. 1976 ylnda da T
Nkleer Enerji Enstitsnden Nkleer Uzmanlk derecesi alm-
tr. 1970 ve 1971 yllar arasnda Etibank Murgul Bakr letmeleri
Messesesinde flotasyon mhendisi ve 1971-1973 yllar arasnda
da TBTAK Marmara Aratrma Enstits Uygulamal Matematik
Blmnde aratrma grevlisi olarak almtr. 1973 ylnda
Professr Dr. Mevlt Teymr ile evlenmitir ve ikiz ocuk sahibi-
dir. Halen stanbulda yaamaktadr.
MEVLT TEYMURn71
1949da Gmhacky (Amasya)da domutur ve 1966 ylnda
Amasya lisesinden mezun olmutur. 1971 ylnda T naat Fa-
kltesinden naat Yksek Mhendisi olarak mezun olmutur.
1971 ylnda TBTAK Marmara Aratrma Enstits Uygulamal
Matematik Blmnde aratrma grevlisi olarak almaya ba-
lam ve 1975 ylnda T Temel Bilimler Fakltesinde doktoras-
n tamamlamtr. 1982 ylnda niversite Doenti unvan alan
Mevlt Teymr 1987 ylna kadar TBTAKdaki grevine devam
etmitir. 1987-1989 yllar arasnda ngiltere Dundee niversitesi
Matematik blmnde alm ve 1989 ylnda Marmara niver-
sitesi Matematik Blmne Profesr olarak atanmtr. 1992 y-
lnda da T Matematik Blmnde almaya balam olup ha-
len bu grevine devam etmektedir. Evli ve ikiz ocuk babasdr.
TMMOB NAAT MHENDSLER ODASI
STANBUL UBES
naat Mhendisleri Odas 1954 ylnda kurulmu kamu kurumu
niteliinde bir meslek rgtdr. 70 bin yesi bulunan odamzn
26 ilde ubesi ve 126 il ve ilede de temsilcilii bulunmaktadr.
Odann amac; dnyada ve lkemizde inaat mhendislii alann-
daki gelimeleri lke karlarna uygun bir biimde yaygnlatr-
maya almak, lke dndaki ilgili meslek rgtleriyle iliki kur-
mak, yelerinin okul sonras eitimine nem vermek, teorik ve
pratik olarak bilgi birikimlerini arttrmaktr. Bunlarn yan sra in-
aat mhendislii ile ilgili yasa, kararname, ynetmelik ve art-
namelerin hazrlanmas srasnda etkin alma yapmak ve bu
dorultuda ilgili kamu ve akademik kurumlarla ibirlii iinde bu-
lunmak; inaat mhendislii konusundaki gelimeleri tartmaya
aarak, kamu ve meslektalarn ilgisine sunmak da grevlerinin
arasnda bulunmaktadr.
naat Mhendisleri Odas stanbul ubemiz de, 18 bin ye say-
sna sahip olup, yelerimize ynelik mesleki bilgi ve tecrbeleri-
ni gelitirmek anlamnda her yl sonbahar-k, ilkbahar-yaz dze-
ni olmak zere meslek ii eitim kurs, seminer ve konferanslar
dzenlemektedir.
Ayrca mesleimizin uzmanlk alanlar ierisindeki beton, ulatr-
ma, deprem, zemin, inaat ynetimi alanlarndaki bilimsel kon-
greleri ulusal ve uluslararas dzeyde gerekletirmektedir. u-
bemize bal anakent temsilciliklerimiz olarak Kadky, Bakrky,
d temsilciliklerimiz olarak da Edirne, Krklareli, Lleburgaz ve
Silivri temsilciliklerimiz bulunmaktadr.
ubemizin tm etkinlikleri yelerimize e-posta, faks blten ve
cep telefonu ile ksa mesaj olarak iletilmektedir. Ayrca ubemizin
yelerimize ynelik olarak iki ayda bir yaynlam olduu stanbul
Blten adnda bir dergisi bulunmaktadr. ubemiz bnyesinde
kurulan Beton Aratrma ve Gelitirme Laboratuar da yaplarda
kullanlan beton ve eliin kalitesini lmek iin nemli bir test
yeridir.
METN LGRAY n62
1940 ylnda Edirnede dodum. ocukluk ve genlik yllarm Si-
vas, Malatya ve stanbul ehirlerinde geti. Yksek renimimi
Tde tamamladm ve 1962 ylnda naat Yksek Mhendislii
diplomasn aldm. Evliyim ve iki kzm var.
Askerlik grevimi Korede yaptm. Yksek renimim srasnda ve
daha sonra Almanya ve svete mhendislik firmalarnda al-
tm. ngiltere, Belika ve talyada grev iin bulundum.
1964-66 yllarnda M.S.B. NATO Enf. D. Bk.nda proje ve kontrol
mhendisi olarak grev aldm. Bu yllarda yap statii ve betonar-
mesi proje hazrlama teknikleri ve bina inaatnda prefabrikasyon
konularnda kiisel aratrmalar yaptm ve bunlar, Bayndrlk ve
Trkiye Mhendislik Haberleri dergilerinde yaynladm.
1966 ylnda Unitek Mhendislik leri Ltd. irketine proje m-
hendisi olarak girdim. Bu firmada liman, iskele, kurudok, bina,
yeralt snaklar ve sanayi tesislerine ait mhendislik hizmetle-
rini kapsayan projelerde altm.
1968 ylnda Akgz-Unitek naat Ltd. ti. ne Unitek Mh. l.
Ltd nin temsilcisi olarak katldm ve lkemizin hava savunma sis-
teminin modernletirilmesine ait bir projede ynetici mhendis
olarak grev aldm. Bu projede, inaat, makine, elektrik mhen-
dislii hizmetleri ve modern proje sevk ile idaresi tekniklerine ait
uygulamalar ynettim.
1971 ylnda Paysa nretimli Yaplar firmasn kurdum. Paysa
nretimli Yaplar, yurtdndan herhangi bir lisans, know-how
alnmakszn, tmyle yerli malzemeler ve igc kullanlarak
hizmet vermektedir.
AHMET NSAL Elektrik 51
29 Eyll 1924de Antalyada dodu.
Orta renimini Antalya lisesinde tamamlayarak 1945-1951de
T Elektrik Fakltesinde yksek renimini yaparak Elektrik
(Kuvvetli Akm) Yksek Mhendisi oldu
Smerbank Malatya Mensucat; zmit SEKA fabrikalarnda m-
hendislik, bakm ve retim eflikleri yapt. Bu arada Sivasta as-
kerlik hizmetini ifa etti.
Ekim 1954 - Ocak 1962 arasnda Antalya Belediyesi Elektrik Su -
letme Mdrl grevini yrtt. Bu arada Antalyada Kepez
Elektrik A.. kurulu aamasnda yer alarak 27 Mwlik bir projenin
gereklemesi faaliyetlerinde bulundu.
1962-1992 arasnda kesintisiz olarak 30 yl Kepez Elektrik A..nin
genel mdrl yapt. Bu alma yllarnda Antalya linin btn
ile ve kylerine elektrik gtrme faaliyetleri ile Kepez I (27 Mw),
Kepez II (6,5 Mw), Manavgat (48 Mw) ve Karacaren 2 (47,4 Mw)
Hidroelektrik Santrallerinin kurulu ve iletmelerini yapt.
Ek hizmet olarak 1966-1970 aras Antalyada kurulu Etibank-Pec-
hiney (Fransz) ortakl ESA (Elektrometalii San. A..) Genel
Mdrl, 1980-1992 aras Ankarada Eltem TEK Elektrik Ma-
virlik ve Mhendislik Hizmetleri A..; 1981-1992 aras Adana ES-
TA (ukurova Elektrik Sanayi ve Ticaret A); 1993-2003 Barmek
Holding Ynetim Kurulu yelii; 2000-2004 AGH (Antalya G
Birlii Holding ) Ynetim Kurulu Bakanl yapt.
Ayrca 1992den beri Antalya Serbest Blgeside Trk-Hollanda
Ortakl olarak kurulu Draka-Wagner Kablo A..nin Orta ve Y-
netim Kurulu Bakanl yapmaktadr. Dnya Enerji Konseyi Trk
Milli Komitesi (DEK), Antalya T Mezunlar Dernei, Antalya Ro-
tary Kulb yesi olan Ahmet nsal evli ve iki ocuk, drt torun
ve bir torun ocuu sahibidir.
KAZIM YALINTA
1905te Selanikten Mulaya g etmi bir ailenin mensubu ola-
rak dnyaya gelmi. lkrenimden sonra Mula dadisinde
okurken Cumhuriyet dnemi ncesi sorunlardan etkilenerek, ye-
rel bir gazetede, gr ve dncelerini dile getirerek yazlar yaz-
m ve o dnemin genlik hareketlerinde yer almtr.
Cumhuriyet dneminde retmen yetitiren ilk muallim mektebi
olan zmir Muallim Mektebini bitirdikten sonra, Elaz retmen
Okulunda grevliyken evlenmitir.
Daha sonra Fethiye, Milas, Ankara Anttepe ilkretim okullarn-
da 44 yl eitimcilik ve yneticilik servenini birok baarlarla
srdrm bir eitim gnllsdr.
ki retmen kz evlad ve Nkleer Fizik Profesr bir olu olan
Kazm Yalnta 1996 ylnda aramzdan ayrlmtr.
(Yaz, kz, emekli retmen zen Grbakan tarafndan hazrlanmtr.)
YAPI MERKEZNDE ALIAN TLLER
stanbul Teknik niversitesinden farkl yllarda mezun olan aa-
daki Yap Merkezi alanlar drt adet sandalye alarak Musta-
fa nan Ktphanesine katkda bulunmulardr.
(Ender Aksuna n70, Grsu Akta n2006, Ergin Arolu n69, Tur-
gut Enginolu Mak73, Cokun Erkay n60, Demet Gelir n95, mer
Gzel n95, Gkalp Kahraman n99, Erkut Karagz n98, Seyfettin
Kln Uak83, Sezgin Kurtuldu n94, Kemal ztrk n82, Kadriye
Parlak n81, Tansel Pekdemir n92, Mustafa Saati n95, Murat e-
ner n91, Mustafa Tanrverdi n88, dris Trk n97, Nurettin Hasan
Yel n2002)
EHR YILDIZ Mak63
ehri Yldz 16.04.1940ta Ayvalkta dodu. lk ve ortaokul eiti-
mini Ayvalkta, Lise eitimini Ankara Atatrk Lisesinde tamamla-
d. 1958 ylnda girdii T Makine Fakltesinden 1963 ylnda
mezun oldu. Askerlik grevini 1965 ylnda tamamladktan hemen
sonra Almanyada meslek hayatna balad. Klima ve soutma ko-
nularnda be yl altktan sonra 1970te yurda dnd. Alarko
grubunda Alda Soutma A..de 10 yl sre ile alt. 1970 yln-
da KSI Soutma Ltd. ti.ni kurdu. Endstriyel soutma sistemle-
ri imalat- proje ve taahht konularnda alt. Yurtiinde ve
yurtdnda byk projelerin taahtlerini gerekletirdi. Gda sa-
nayii, endstriyel soutma sanayii ve buz retimi konularnda
zel teknolojiler retti ve uygulad.
ZEKA YZBAIOULLARI
25.03.1941 Aksaray doumluyum. 1958de Haydarpaa Lisesini
bitirdikten sonra, 1958-61 aras T Makine Fakltesi, 1961 Ocak
sonu KRUPP Bursu ile Aachen Teknik niversitesi Makine Fakl-
tesinde renim grdm ve 1967de mezun oldum. Kruppda ve
Fransz sviresinde 12 ay staj yaptm ve daha sonra ngilterede
alt ay lisan kurslarna devam ettim.
1967-69 arasnda KKK Teknik Dairede yedek subaylk olarak as-
kerlik grevimi yaptm.
1969dan sonra eitli kurulularda, 1972-75 yllar arasnda Ro-
bert Bosch Trk Bursa Fabrikasnda, 1975-87 yllar arasnda Klin-
ger Yakack Makina Fabrikasnda altm ve halen bu fabrikann
ortaym.
1987de Fortram Ltd. irketini kurdum ve her tr vana, pompa,
atk su artma ekipmanlar konusunda tannm d firmalarn
temsilciliini yapmaktayz.
Almanca, ngilizce ve Franszca bilmekteyim.
MEHMET AKSOY (Heykeltra)
1939 Yaylada-Hatayda dodu. 1961-67 yllar arasnda .D.G.S.
Akademisi Heykel blmnde Prof. adi alk atlyesinde re-
nim grd. 1969-70de .D.G.S.A Heykel blmnde asistanlk
yapt. 1970-77 devlet bursuyla yurtdnda renim grd ve
1972ye kadar Londrada kald.
1972 Berlin Trk Akademiker ve Sanatlar Derneinin kurucu
yeliini ve bakanln yapt. 1972-78 Berlin Yksek Sanat Oku-
lu Heykel blmnde Meisterschule bulundu.
1976 Antalya Film ve Sanat Festivaline katld. ki ay sresince Be-
lediye meydannda kamuya ak heykel almas yapt. 1977 N.
Hikmet projesinin ynetimini yapt. 1978-81 .D.G.S.A Heykel b-
lm ta atlyesinde retim grevlisi olarak alt.
1981-1989 yllar arasnda Berlinde serbest sanat olarak alt.
1989 tarihinde Trkiyeye dnd. O tarihten beri Trkiyede al-
maktadr.
1982-86 arasnda Kranoldplatz Berline Buluttan Sevgililer ad-
l heykeli, 1984-87 arasnda Berlin Schlesischestora G-
adl heykel ansamblesini yapt. 1986-88de Berlinde Ce-
malin Ryas isimli ta heykeli bitirdi ve Stedhaus Bcklepark
genler yurdu binas nne dikti.
1989-91 Potsdama dikilen Mehul Asker Kaa heykelin yap-
t. 1989 II. Uluslararas stanbul Bienaline Aya rinideki ahme-
ran ykleri adl proje ile katld.
1990 de III. Aysa-Avrupa Bienaline katld. 1990 Ayrlk adl hey-
keli stanbul Bebek Trk Merchant Bankn nne dikildi. 1990
Karacaahmette, bir aile mezarl iin heykel yapt.
1991 Ankara Esenboa giriinde doal kayalar iine alan Topra-
kana heykel projesi stnde alt. 1992 Ankara Altnpark iin
Gkkuann Altnda heykel projesine balad. 1995 Ankara
Belediye Bakanl tarafndan Periler lkesinde adl heykel
mstehcenlik nedeniyle kaldrld ve Gkkuann Altnda heykel
almas durduruldu.
1995: Borsa binas nne ay ve boa heykeli dikildi.
1995-98: zmir Seluk Kurtulu Yolu antn yapt.
1996: Bergamada, yol kavanda, 17 m. ykseklikte, 300 ton
tatan oluan Nike Heykeli almalar balad. Bergamaya
nakledildi. Belediye Bakannn seimlerle deimesinden sonra
yeni Belediye Bakannca proje donduruldu. Talar ve sanat ha-
len beklemekte
1998: Boyacky-stanbulda, Tuncay Artun mezar iin heykel
yapt.
1998-2000 Cumhurbakanl Huber Kk st. Io Bosphorous
ve Kurtulu Sava ve Atatrk heykellerini yapt.
1999: Zincirlikuyu stanbul, Stk Cokun mezar iin heykel yapt.
2001: Data, Can Ycel mezar heykelini yapt. 2001 Bankas Ku-
leleri Kibele emesini yapt.
2005-2008: Kars Kalesi karsndaki tepeye 30 m. yksekliinde
nsanlk Abidesi adl heykel ve evre dzenlenmesi almalar
srmektedir.
20072008 T Maslak kamps Ktphane nne Hazerfen Ah-
met elebi heykel yapm srmektedir.
Kiisel sergileri:
1970 Darrafaka Galerisi-stanbul, 1975 Mehmet Berlinde ser-
gisi, 1980 .D.G.S.A (MS) Osman Hamdi Sergi Salonu stanbul,
1982 Kunstamt Kreuzberg, Berlin (K), 1982 Oberhausen Devlet
Galerisi, 1983 Galeri Edition Viyana sergisi, 1984 bersee Muse-
hezarfen ahmet elebi heykeli
um Bremen (K), 1987 Galeri am Camissoplatz Berlin, 1989 Urart
Sanat Galerisi Ankara, 1990 Urart Sanat Galerisi stanbul, 1991 s-
tanbul Resim Heykel Mzesi bahesinde be sene sren sergi,
1993 Vakko Sanat Galerisi stanbul, 1998 Yurt ve Dnya stanbul,
2000 Espace Pier Carden Paris sergisi, 2000 Amiens Fransa Sen
Cermain Kilisesi, 20022003 Bankas Kibele Sanat Galerisi s-
tanbul ekicin Rzgarnda 40 Yl adl retrospektif sergi, 2003
Grnt Sanat Galerisi Adana, 2004 Galeri Apel stanbul a-
manlar sergisi, 2005 Agora Merkezi zmir amanlar sergisi
dlleri:
1966 Devlet resim ve heykel sergisi 2.lik dl (birinci yok), 1970
Devlet resim ve heykel sergisi 1.lik dl, 1979 Devlet resim ve
heykel sergisi 1.lik dl , 1982-83 Luthar Platz Heykel yarma-
s 2.lik dl, 1985 Bundengartenschen heykel yarmas 2.lik
dl, 1988 Almanya Mehul Asker Kaa heykel yarmas
1.lik dl, 1988 Almanya Berlin Grunewald Soykrm Ant yar-
mas 3.lk dl, 1990 Ankara Sanat Kurumu Plastik Sanatlar
dalnda Yln Sanats dl, 1990 III. Asya-Avrupa Bienali b-
yk dl, 1990 Plastik Sanatlar dalnda Sedat Simavi Vakf d-
l, 1997 Yce Mevlana bar dl, 2004 Truva Kltr Sanat dl-
leri Plastik Sanatlar dalnda Yln Sanats dl, 2004 ODT An-
kara stn Hizmet dldr.
Mustafa nan Ktphanesinin tamamlanabilmesi iin mezun-
larmzn ve T dostlarnn katklarn toplamak amacyla 2005
yl sonunda Rektr Prof. Dr. Faruk Karadoann nderliinde
balatlan almann ksa bir zetini sizlerle paylamak istedik.
2005 yl sonunda mezunlarmza gnderilen bir mektupla bala-
tlan almaya T mezunlar ve dostlarndan bu lde bir des-
tek gelebileceini kestirememitik. 22 ubat 2006da mezunlarla
yaplan ilk toplantda Mustafa nan Ktphanesine youn bir
destek verileceinin ilk iaretlerini aldk. Bu tarihten itibaren
amatr bir ruhla ve inanla srdrdmz almalar ksa sre-
de meyvesini vermeye balad. Ulaabildiimiz mezunlarmz ve
T dostlar adeta birbirleriyle yarrcasna Tnn bilgiye yat-
rmna destek verdiler. Tde eitim-retim ve aratrmann da-
ha gzel ve retken ortamlarda yaplmasn salayacak olan bu
yeni bina, zenle hazrlanan evresi ile birlikte Ayazaa yerleke-
sinin ortasnda Tnn aydnlk yzn gzler nne sermek-
tedir. ki yl akn bir sredir mektuplar, brorler, toplantlar,
web sayfas, e-posta mesajlar ile bu projeyi mezunlarmza du-
yurmak ve onlarn katklarn herkesin incelemesine ak bir he-
sapta toplamak iin alan bizler, byle bir projede yer alm ol-
maktan onur duyduk.
Ba kampanyasnn zetlenmi yks yle:
Mezunlara mektup 10.000 e-posta, 2000 posta (Aralk 2005)
Toplantya ar yazs (Ocak 2006)
lk tantm brornn hazrlanmas
Mezunlarla toplant, 22 ubat 2006, saat 11.00
Web sayfasnn hazrlanmas
Snf temsilcilerin saptanmas iin mektup ve tantm bror
gnderilmesi (Mart 2006)
22.02.06 tarihinde toplantya katlan mezunlara mektup (Mart
2006)
zel kurulularda alan Tllerin belirlenmesi iin yaz
(Mart 2006)
Yurtdndaki mezunlara mektup (Mart 2006)
E-posta mesajna cevap verenlere e-mektup ve e-bror gn-
derilmesi (Mart 2006)
2. tantm brornn hazrlanmas
Kampanyaya katlanlara teekkr mektubu (Mart-Haziran
2006)
eitli illerdeki mezun derneklerine bror (Haziran 2006)
Meslek odalar yelerine duyurulmak zere yaz (Haziran
2006)
zel kurululara mektup (Temmuz 2006)
ba kampanyasnn yks
Senatonun bilgilendirilmesi (Eyll 2006)
T stanbul Mezunlar Dernei tarafndan brunch dzenlen-
mesi (Kasm 2006)
zel kurululara 2. mektup (Aralk 2006)
Makine Fakltesi mezunlar ile toplant (Aralk 2006)
Tl alanlarla irketlerde toplantlar dzenlenmesi-YTONG
(Aralk 2006)
Rektrn dier ehirlerde ve lkelerde mezunlar ile yapt
toplantlara hazrlklar (Bursa, Gaziantep, Mersin, Ankara, ABD,
Kbrs)
Rektrn stanbulda yaplan snf toplantlarna katlmnn
organizasyonu
Balardan hazrlanacak kitap iin bilgi isteme mektubu
(Ocak, Temmuz, Aralk 2007)
Baz mezunlardan kitap iin kurumsallama ile ilgili yaz (Ocak
2007)
Balarn isimlerinin salon, masa ve sandalyelere verilmesi
almalar (Ekim 2007-ubat 2008)
An kitab hazrlanmas
Al treni hazrlklar
Sevgi nce, Ayhan Kaygusuz
Ba kampanyasndan bror, mektup, ba formu
rnekleri
BLGYE YATIRIM-BRLKTELN GC 224
Adlar salonlara verilen balar
Akkaya, Feyzi n32 Salonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109
Arolu, lk-Ersin n63 Grsel-itsel Blm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .111
Demiren, Blent - Trk YTONG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .113
Elginkan, Hseyin Ekrem Mak48 Salonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .114
Koray, H. Ayduk n49 Salonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115
calgiray, Orhan Mak47 Salonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117
Tusuz, brahim Mak63 Salonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118
Trk Loydu Vakf Gazete-Dergi Salonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118
Yavuz, Ekrem renci 46 No: 1511 Salonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119
Adlar masalara yazlan balar
Akgz, Ahmet n51 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120
Akng, Fahamettin n50 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120
Akova, Meko n73 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121
Aksoy, Erdal Elektrik 67 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122
Aksoy, Erol Mim65 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .123
Altntop, Mehmet n66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124
Altu, Altay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124
Akar, Attila n66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125
Atay, Temel Mak63 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125
akrolu, Adnan Prof. Dr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126
ubuku Molvallar, Sevgi Elektrik60 - ubuku, Nafiz Elektrik 62 . . . .127
Ece, Celal n61 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128
Erdem, Arzu Mim83 - Erdem, Ycel n59 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .129
Erel, Ahmet Cokun n56 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130
Gedikta, Tlin-Mustafa Mak54 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130
Girgin, amil Mak66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .131
Grsel, Ouz n55 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132
Hacalolu, Aysel TO Mim63 - Hacalolu, Cevdet TO Mim63 . . . . . . . . .132
Haseki, Mehmet Kimya 80 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133
Hasol, Aye Hayzuran Mim61 - Hasol, Doan Mim61 . . . . . . . . . . . . . . .134
nan, Hseyin Mak70, nan, Mariona, Esra, Jan ve Mark . . . . . . . . . . . .135
nan, Jale Prof. Dr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .136
Kafesiolu, Ruhi Mim43 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139
Kaleliolu, Mustafa n73 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140
Kaplan, Emin n73 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140
Karadoan, H. Faruk n66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141
Karas, Aysel Mim76 - Karas, smail n75 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141
Keser, Keskin Mak63 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142
Kran, Ali kr Mak71 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142
Kololu, Naci n68 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143
Kuyumcu, Blent-BM Mhendislik ve naat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kk, Cengiz Mak71 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .144
Necati, Ahmet Grgn Mak63 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145
Nejad, Selim Nimet n66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .146
Olcay, zkan n59 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .146
Onat, Emin Prof. Dr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .148
zsan, Ahmet Nihat n53 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .148
zsoy, lhami Mak71 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149
Pekta, Naim TO n62 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .150
Sanltop, Gazanfer Mak63 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .150
Seluk, Ali n90 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .151
Silier, zzettin n51 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .151
Soyak, Ylmaz n55 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .152
ahin, Aliye-Doan n55 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153
encan, brahim n53 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .154
Tara, ark . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .155
Umut, Suay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .156
Uysal, brahim Hakk Mak66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .156
dizin
Bilgiye ve birlikteliin nemine gnl veren balar dizini
BLGYE YATIRIM-BRLKTELN GC 225
ner, smet Mak63 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .157
1948 Mezunlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .158
naat 54 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .159
naat 56 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .160
naat 61 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .161
naat 62 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .162
naat 63 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .163
naat 66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .164
naat 67-68 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .166
naat 69 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .167
naat 71 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .169
naat 73 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .170
T naat Fakltesi Yap Malzemesi Krss 1981 . . . . . . . . . . . . . . . . .172
Makine 54 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .175
Makine 60 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .176
Makine 71 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .177
Makine, Uak, Gemi, Sanayi 72 Girililer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .178
Elektrik 75 Girililer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .178
Elektrik 76 Girililer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .179
Maden Fakltesi Mezunlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180
MMF Makine 80 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180
stanbul Kltr niversitesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .182
T Mezunlar Dernei - Bursa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .182
T Vakf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183
T Vakf Sosyal ve Kltrel Hizmetler Komitesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .184
stanbul Teknik niversiteliler Birlii Dernei ve Vakf . . . . . . . . . . . . . . .185
Yap Proje Merkezi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .185
Adlar sandalyelere yazlan balar
Aksoy, Tahsin n82 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .186
Alako, Fikret n55 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .186
Alpat, M. Feridun Mim54 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .187
Alver, Vedat n76 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .187
Ataman Halil n83 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .188
Bakkal, Fettullah n67 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .188
Bereket, Abdurrahman n26 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .189
Biciolu, Yaln n66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .189
Budac, rfan n65 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .190
Bulut, Fahri TO Maden 63 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .190
Celalyan, Alis Leyla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153
Celalyan, Emine Hande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153
Celalyan, Kaya ahan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153
inici, Altu Mim59 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .191
inici, Behruz Mim54 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .191
ukurova, Ahmet Akad Elektrik 66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .192
Denizcilik Fakltesi Mezunlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .193
Duranyldz, Talip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .193
Ernal, Ergn n56 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .194
Evirgen, Ali Nafiz n51 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .194
Evren, Ercan Mim56 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .195
Gazimihal, Yelman Mak54 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .195
Geredeli, Mustafa n63 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .196
Glboy, Necmettin Halit Elektrik 52 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .196
Grakan, Kamuran n55 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .197
Hrsever, Evis Cama-Umur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .197
mre, Nazl Nilfer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153
nce, Fahir n38 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .198
nce, Mlhime n38 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .198
1963 yl Kimya Yksek Mhendislii lk rencileri . . . . . . . . . . . . . . . .199
zer, lkay n64 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200
Kapakl, Atilla Hasan n66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200
Karadoan, Oya-Yaln . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .201
Kulluk, Nihal-Osman TO n61 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .201
Leylek, brahim Etem n54 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .202
Mutlu, Mahir Mak62 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .203
Ocakverdi, Eren letme 2001 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .203
Odaba, Tahir n65 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .204
Onay, eref Mim53 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .204
Oralkan, Hayati n53 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .205
zada, Refet Hseyin Elektrik 54 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .205
zcan, Dumlu n64 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .206
zcan, Feridun n66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .206
zden Yazar, Ender Prof. Dr. n54 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .207
zer, lhan n51 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .207
zkazan, Bedri n44 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .208
zkazan, Hanife smet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .208
zmen, Necmettin Bayram n50 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .209
zmen, Rza Alpaslan Mak61 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .209
Saygn, Arslan Mak61 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .210
Seluk, Mehmet Kudret Mak54 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .210
Serteolu, Servet Maden 65 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .211
endemir, Abdlhalim TO Mak65 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .212
Takn, Beyza n92 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .212
Takn, Osman Nuri n70 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .212
Takn, Selda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .212
Takn, Sevim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .212
Tekinel, Glnar-Hseyin Elektrik 55 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .213
Teymur, zkazan Duygu Kimya 70 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .214
Teymur, Mevlt n71 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .214
TMMOB naat Mhendisleri Odas stanbul ubesi . . . . . . . . . . . . . . . .215
lgray, Metin n62 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .215
nsal, Ahmet Elektrik 51 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .216
Yalnta, Kazm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .216
Yap Merkezinde alan Tller . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .217
Yldz, ehri Mak63 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .217
Yzbaoullar, Zekai Mak67 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .218
Aydn, Elif
Aytekin, Alpan
Bayraktar, Necdet
Beykoz, Zeynep Melike
Bilir, Ahmet
Bircan, mer
Bulutlar, Fehir
Bttanr, aban
Can, Esat
Davut, Osman Nihat
Din, Demirhan
Ertan, Ahmet kr
Fedai, lker
Fokus Mhendislik
Gler, Peken
Gven, zzet Ylmaz
Ik, Cahit
T Mezunlar Dernei-Mersin
Karak, Pelin
Kse, Cahit
Kul, Rza Haluk
Limoncuolu, Nuri Sanal
Oral, Zeynep Hveyda
Osken, Murat
zgl, Blent
Sazan, Sadk
Snmez, Tacettin
afak, Filiz
Ta, zgr Hasan
Tokta, Kamil
Yldrm, Armaan
Dier balar

ITU Mustafa Inan Kutuphanesi Kitabi

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ITU Mustafa Inan Kutuphanesi Kitabi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bilgiye Yatrm-Birlikteliin Gc

T Mustafa nan Ktphanesi

You might also like