Universiteti i Tirans

Fakulteti i Ekonomis
Master shkenco Manaxhim -Turizm
Roli i turizmit t qndrueshm n
markmin e destinacioneve turstike
RAST STUDM!R"
Markmi i shqi#ris $%&'
(unoi" (eda)o)e udhheqse
*hensia Shehu (ro+,As,Dr,-lodiana .orica
/
denti+ikimi i rndsis s turizmit t qndrueshm n imazhin
dhe markimin e destinacioneve turistike,
/
Evidentimi i modelit t ekoturizmit si modeli m i mir i mundshm
i cili kontri0uon n zhvillimin e n1 imazhi t #ozitiv dhe a+at)1at
turistik,
/
Analiza e markimit t Shqi#ris si destinacion turistik dhe imazh i
ri i cili i #rezantohet 0ots #r vitin $%&' dhe roli i turizmit t
qndrueshm n kt #1es,
2llimi i #unimit t di#loms
Struktura e mikrotezs
&, (rm0ledh1e
&, (rm0ledh1e $, Roli i turizmit t 3, Modeli i ekoturizmit dhe ndikimi n imazh ', Rast Studimor" Markimi i Shqi#ris $%&' dhe turizmi i qndrueshm, 4, -onkluzione dhe rekomandime
4, 5iteratura
Roli i turizmit t qndrueshm n markim
A ndikon turizmi i qndrueshm n imazhin dhe
markn e nj destinacioni turistik?

Turizmi i qndrueshm krahas #r+itimeve ekonomike6 sociale dhe m1edisore

mund t shihet dhe n n1 kndvshtrim t1etr si n1 +aktor k78 i markimit t n1
destinacioni turistik,

Turizmi i qndrueshm luan nj rol t rndsishm n :

- #ro8esin e ndrtimit t marks s n1 destinacioni turistik,
- imazhin dhe #remtimin q 1e# n1 mark turistike dhe e cila mund t
#rmirsohet dukshm nse n t #r+shihet turizmi i qndrueshm,
- 8erti+ikimet dhe standarte t larta t cilat rrisin cilsin dhe knaqsin e
eks#eriencs s turistit dhe 1o vetm,
- trheq1en e se)menteve 9cilsore: t turistve t cilt 1an t sh#rndar
)1at )1ith vitit dhe krko1n eks#erienca me tematika t ve8anta,
Si duhet t jet nj mark q t promovoj nj
imazh t qndrueshm pr nj destinacion
turistik?
I fuqishm I dallueshm Autentike T shmang stereotipet
Proesi i markimit t destinacionit turistik
!"
Inpute nga
analiza e situats
#"
Imazhi ekzistues i
destinacionit
$"
%ena&himi i
marks
'"
Shprndarja e
marks
("
)izenjimi i
identitetit vizual
*" +hvillimi i
koncepteve t
marks
,ush jemi dhe kush
mund t jemi?
dentiteti6 elementt6
vizion6 o01ektivat
Si do shprndahet marka?
;hvillimi i (roduktit
Dizen1im i destinacionit<
=0eauti+ication>-z0ukurimi
-omunikimi dhe #romocionit
Si t sigurohet vazhdimsia e shprndarjes s
marks? Standartet6 monitorimi6 vlersimi
-ilt jan elementt e
marks s destinacionit
turistik? 5o)o6 sllo)ani6
n)17rat6 toni i zrit
,ush jemi ne dhe far premtojm?
?ila sht a1o karakteristik di+erencuese e destinacionit
q lidhet me vizitorin@
Si perceptohemi ne?
A+ar #erce#to1n vizitort@ Sa
t dallueshm 1emi ne@
.urimi/ UBCT!6 Udhzues m0i Markimin e Destinacioneve Turistike D$%%EF
Imazhi q asociohet pr marka t
caktuara?
0e1 2ork

Ener)1i

=27teti qe nuk +le

kurrG>
Paris

=5a vie en rose>

Romanc
Roma

Histori dhe kultur

=5a dolce vita>

-u sht k1o@
A+ar do t 0ni@
S do t ndiheni@
Me n1 +1al I
-u sht k1o@
A+ar do t 0ni@
S do t ndiheni@
Me n1 +1al I
(remtimi q 1e# marka-
shem0u1 slo)anesh

(orto Riko 9Does t Jetter:

-roacia" Mesdheu si8 ishte dikur

@- The Mediterranean As t !nce Cas

Meksika" Kendi q menduat se e n1ihni

- The (lace Lou Thou)ht Lou -neM

Turke3/ .hu miku jon45 .e 6ur 7uest4

srael" There>s a 5ittle Jit o+ srael n All !+ UsG ?ome Find the srael in Lou
Shem8uj nga destinacione t tjera/
9:verchanging Spain;
E
TAE* Ex#ert Mission N
Tourism Marketin) N Tirana6
Al0ania
$&,$,$%&',
!<<=>s/ ?Spain marks>
&%
$&,$,$%&',
#=='/@ushat e re/ ?I need Spain>
#===/ ?Smile4 2ou are in
Spain>
Shem8uj
&&
TAE* Ex#ert Mission N
Tourism Marketin) N Tirana6
Al0ania
$&,$,$%&',

(o Modeli i ekoturizmit a e
#rmirson imazhin dhe a
ndikon n markim@
Ekoturizmi- B1 standart m
i lart eks#erience
2ndrueshmri kulturore dhe m1edisore 2ndrueshmri kulturore dhe m1edisore ?ilsi e eks#eriencs ?ilsi e eks#eriencs Aksesi Aksesi Shndeti-Si)uria Shndeti-Si)uria
Amim i
pranueshm
pr vler t
ofruar
.urimi / Ariane BanerC :co5.rasil
Marka t qndrueshme qe #romovo1n
nat7rn6 unikalitetin e kulturs et1
?Dive
Turke
3>
?Turke3 E
Fhat a
feeling>
Po marketingu dhe mjetet e informacionit a
ndikojn n turizmin e qndrueshm?
Funksionet kryesore t mjeteve marketing n brjen e turizmit m t qndrueshm jan:

Lehtsimi i aksesit t tregut: rndsia jetsore e aksesimit t tregut pr qndrueshmrin ekonomike, lidhet me t gjitha
tipet e turizmit, por qeveria duhet ti kushtoj vmendje t veant siprmarrjeve t vogla ose turizmit t bazuar n
iniciativat e komunitetit. N kt mnyr ndihmon n burimet e tyre t pakta pr t br marketing.

!romovimi i "ormave t veanta t turizmit ose produkteve speci"ike t cilat jan m t qndrueshme se disa t tjera. #jo
mund t vlersoj turizmin n dy mnyra duke:
$ rritur pro"iling dhe per"ormance e produkteve t tilla dhe duke inkurajuar prdorimin e tyre%
$ siguruar "itime konkrete. &hnia e mundsis pr promovimin e siprmarrjeve t cilat prputhen me disa kritere t caktuara
mund t jet nj n'itje e "uqishme pr t gjitha siprmarrjet q dshirojn t jen m t qndrueshme.

(n"luencimi i sjelljes s turistve, duke i in"ormuar rreth shtjeve t qndrueshmris dhe duke dekurajuar disa t tjer.
Lidhja e strategjive t
marketingut me objektivat e
qndrueshmris

)gjerimi, "ormat dhe aktivitetet e marketingut duhet t re"lektojn vendimet

strategjike t cilat lidhem me nivelin e masivitetit, tipin e turizmit t krkuar dhe
vendndodhjen e tij. !rioritetet strategjike t cilat jan t prbashkta pr shum
destinacione dhe q mund t adresohen direct nprmjet marketingut dhe
in"romacionit t shprndar mund t pr"shijn:

!romovimi n segmente t synuara t przgjedhura sipas objektivave t

qndrueshmris.

*eduktimi i sezonalitetit duke promovuar imazhe dhe mundsi turizmi jasht

sezonit turistik.

!romovimi i destinacioneve alternative, shprndarja e pr"itimeve dhe

ngarkess.

+aksimizimi i vlers s "ituar lokalisht, rritja e shpenzimeve pr person dhe pr

gjatsi qndrimi.

!romovimi i prdorimit t transportit t qndrueshm.

Analiza e Rastit Studimor
Markimi i Shqi#ris $%&'
T mos kesh imazh sht m keq se t
gzosh nj imazh t keq
KS
9StraM0err7 +ro) A(?!:
Analiza SF6T
@GHITI )6.ISITI
/ (ozicioni )1eo)ra+ik ndrm1et Jallkanit dhe
Mesdheut
/ -lim e shklq7er D3%% dit me diellF )1at
vitit
/ A+rsia me tre)1e t mdha turistike
/ Diversiteti i #eizazheve Ddeti6 malet6 liqenetF
/ Bat7r e vir)1r e rua1tur
/ Trash)imi kulturore 0otrore DUBES?!6
.reke6 Romake6 !tomaneF
/ Diversiteti kulturor D.rek6 Romak6 Jizantin6
!toman6 Kenedikas6 #eriudha komunisteF
/ Diversiteti etnik dhe +etar6 dhe toleranca
/ Tradita e mik#rit1es #r vizitort
/ Sektor #rivat dinamik
/ Turizm me -osto relativisht m t ult se
konkurrenca
/ (rkushtimi dhe entuziazmi n sektorin
#u0lik
/ Bn Teresa6 Sknder0eu
/ Aksesueshmria D1o m1a+tueshm +luturime
direkte6 kosto t ult6 lin1a kro8erash6 trans#orti
0rnda venditF
/ Mun)esa e =touristi+ikimit> t 0urimeve turistike
D0urimet duhet t kthehen n atraksione6 #,sh,
Shti)1et6 sin1alistikat6 qndrat e vizitorve et1,
D#,sh, 5iqeni i 5urs6 (res#s6 (arqet
kom0tareF
/ mazhi ne)ativ i Shqi#ris dhe shqi#tarve
D#erce#tim i si)uris s ult6 cilsi e do0t
shr0imi6 #a#astrti6 kon+uzion me -osovnF
/ Sektor turistik i +ra)mentarizuar Dnuk
#lani+ikohen ve#rime t #r0ashkta6 9lu+ttar
t vetmuar:-secili o#eron vet,
/ Mun)es e standarteve t cilsis
/ Mun)es e edukimit dhe tra1nimit #ro+esional
Dmenaxhimi i a+tsive6 )1uh t hua16 n1ohuri t
s#ecializuara #,sh, )uidatF
/ Bdot1e e dukshme m1edisore
/ (romocioni 1o i 0azuar n strate)1i
%G0)ISITI ,IR-I0I%:T
/ nte)rimi ra1onal i turizmit D#,sh ture t
#r0ashkta6 #aketat turistikeF
/ Fluturime me kosto t ult
/ =Turisti i ri>
/ Se)mente ni8e t tre)ut Dve8anrisht
turizmi kulturor dhe #ushimet aktiveF
/ Br, i #rodukteve q sh+aqin rrit1e t tre)ut
dhe shqi#ria ka #otencial #r turizmin e
diellitOrrs6 kulturor6 nautike6 #ushimet
aktiveF
/ (otencial n rrit1e t tre)ut t 0rndshm
turistik
/ Faktort =Bovelt7> DShqi#ria si n1
destinacion i riF
/ (rqas1a dre1t modelit t ekoturizmit dhe
+ormave t t1era t turizmit t
qndrueshm dhe ndrtim i marks s re
si#as o01ektivave t qndrueshmris,
/ Marketin)u i nternetit
/ mazhi ne)ativ i vendit D#as
komunizmitF n mend1en e vizitorit,
/ m#lementim kaotik i rre)ulloreve
duke rezultuar n hum01e t
mundsive dhe<ose shkatrrim i
0urimeve Dkorru#sioni6 kontroll i
#am1a+tueshm6 0urime t
#am1a+tueshme6 1o turizm i
qndrueshmF
/ ;hvillim m i sh#e1t i konkurrencs,
Analiza SF6T
mazhi i Shqi#ris

E 0ukur

Deti

(lazhi

(erce#time emocionale

Asociacionet m t +uqishme
Sur#rizues
E lir
E th1esht
-onservative dhe mik#ritse
mazhi i Shqi#ris-
Di+erenca n #erce#time
/ .ru#e turistsh n moshe t re
/ ndivid me t ardhura dhe edukim t ult
/ .1erman6 S#an1oll6 Suedez6 Ser0
)estiancione turistike
8regdetare
/ .ru#e turistsh n mosh t mesme dhe mosha
e tret
/ ndivid me edukim dhe t ardhura m t larta
/ Danez6 .1erman6 .rek6 Maqedonas
)estinacione me
karakteristika historikeC
kulturoreC opinione m
kritike
Se)mentet e mundshme t
Shqi#ris
/ T rinjt me anta shpine52oung 8ackpackers Dstudent6 ndoshta disa
ma70e some DB-SF
/ From" .erman76 U-6 Betherlands6 Denmark6 (oland6 ?heck Re#,6
?roatiaF
/ -u" Tiran6 dre1t 0re)detit6 kan t n)1ar t udhto1n n)a kroacia n
)reqi Danas1elltasF
/ (rodukte" Ture t or)anizuara
/ :ksploruesit aktive DDB-S6 (anterat e arta6 se)menti q 01n ec1e n
mal6 n)1it1e6 zh7t1e nnu1ore6 vzh)imin e zo)1ve6 ra+tin) et1,F
/ B)a" Austria6 .1ermania6 Jritani6 Borve)1i6 Daimarka6 Aekia6 (olonia
/ -u" Male6 liqene
/ (roducts" tineraries Mith trekkin)6 hikin)6 0ic7clin)6 divin)6 ra+tin)6
0irdMachin) Ditineraries should include other activities such as visitin)
cultural sites6 +ood and 0evera)e su))estionsF
Se)mente t mundshme t
Shqi#ris
/ :ksploruesit kulturor D(anterat e arta6 Mosha e artF
/ B)a" Austria6 .1ermania6 Jritania
/ -u" (r)1at )1ith destiancionit6 duke u sh#rndar n destinacionet kr7esore
kulturore DUBES?!6 etc,F
/ (rodukte" tinerare kulturore Dt #r)1ithshmeG tematikeN ushqimi dhe vera6 Rru)t
Romake6 et1,F, -etu ka vend #r 0ashk#unim me .reqin6 Malin e zi dhe
-roacin,
/ @amilje
/ B)a" -osova6 Maqedonia6 .reqia6 Mali i ;iG duhet #unuar me +amil1et n)a
.1ermania6 (olonia6 re#u0lika Aeke6 -roaciaF
/ -u" -r7esisht n vi1n 0re)detare
/ (rodukte" #ushime verore n #lazh Dmund t #r+shi1 edhe eskursione t
shkrurtra n tiran6 n destiancione t UBES-!-s et1,F
)isa segmente t tjera potenciale
pr turizm t qndrueshm
7eographic
Se)mentin)
accordin) to
countr7 o+ ori)in
:ksplorues aktiv
Adhuro1n s+idat dhe sht71n limitet e t7re, Duan
t ndihen 9t )1all:P
Gdhtart me stil
-rko1n udhtime unike t cilat do t
kon+irmo1n suksesin e t7re6 shi1en e mir6 dhe
arrit1et, Dshiro1n t di+erencohen n)a turmaP
Jet eksploruesit
B krkim t eks#eriencave t cilat do t
#asuro1n 1etn e t7re6 t 1en ku#tim#lot n
nivel #ersonal dhe t kontri0uo1 n mirqnien
e t7re, Dshiro1n t #asuro1n tru#in dhe
mend1en,
Gn1inders
B krkim t #aqes6 qetsis6 atmos+er
totalisht relaksuese, Buk dshiro1n t udhto1n
lar), -rko1n t ri#rtri1n vetveten,
-onnectors
B krkim t kohs cilsore me miq dhe +amil1e,
Dshiro1n t n1ihen6 t lidhen me miq e +amil1e
t t1era ndr7she n)a kultura e t7reP
,rkuesit e argtimit social
B krkim t destinacioneve t re1a6 aktivitete t
shumta ar)tuese6 1et sociale intensive,
Dshiro1n t ar)tohen n shoqri t mirP
Pr t zhvilluar turizm t qndrueshm-
prputhshmri mes segmenteve dhe
produkteve
/ Sh#rndar1a n koh e
se)menteve<#rodukteve
/ Sh#rndar1a n ha#sir<
ose zonimi i #rodukteve
dhe se)menteve
!" #" *"
'" ("
$"
!#" !!"
K"
!=" <" L"
;hvillimi i n1 #rodukti turistik t
qndrueshm-B1 #ro8es kreativ
TAE* Ex#ert Mission N Tourism Marketin)
-ush sht #r)1e)1s #r
zhvillimin e #roduktit turistik
dhe marks n nivel
kom0tar@
-onkluzione

Buk ekziston n1 model i #rkr7er turizmi #asi n vetvete turisti )1ithesi do t

udhto1 #r t shkuar n n1 destinacion turistik duke ln )1urmn e kar0onit #as
#or ekzisto1n modele m t mira t cilat #rmirso1n mn7rn e t 0rit turizm si
dhe imazhin e destinacionit,

Modeli i ekoturizmit me)1ithse nuk sht model i #rkr7er m0etet m i miri #r

shkak t im#akteve #ozitive q s1ell n m1edis6 komunitet dhe ekonomin lokale,
B)a ana t1etr #romovimi i n1 marke t qndrueshme sht n1 +aktor i
rndsishm #r t #romovuar n1 imazh #ozitiv,

Bse 1emi n1 destincion turistik i cili krkon t sur#rizo1 turistin me #otenciale q

ai nuk i n1ihte m #ar dhe ti komuniko1 #ara#rakisht 8+ar ai me t vrtet do t
)1e1 n at destinacion ather n ndrtimin e marks6 lo)os6 slo)anit6 e 8do
element t1etr t sa1 ai duhet #at1etr t #asq7ro1 elementin e sur#rizimit #r t
trhequr vmend1en dhe interesin e duhur,
Mendime #r slo)anin e
Shqi#ris

9?hallen)e 7our ex#erience: '%Q

9A land to 0e loved:,34Q

9Stunnin) 0eaut7:&4Q

9Sur#rizin) nature:,&%Q
Jurimi" $3 ntervista me student maqedonas t cilt kan vizituar
m #ar Shqi#rin

Rekomandime

(r im#lementimin e zhvillimit t turizmit t qndrueshm 0rnd n1

destinacioni dhe #r markimin n nivel kom0tar direktivat i tako1n
institucioneve #u0like dhe qeverite #asi n kt rast ato kan #r det7r

t monitoro1n nse #olitikat e turistike q #r#uthen me 8sht1e q lidhen

me qndrueshmrinG

zotron instrumentat marketin) t duhur #r t marketuar dhe #romovuar

turizmin e qndrueshm dhe duke i kushtuar ve8anrisht vmend1e
komunitetit local i cili nuk ka shum #otenciale #r marketin) dhe

m0i t )1itha a1o sht #r)1e)1se #r markimin e Shqi#ris dhe

#asq7rimin e imazhit t sa1 n 0ot,

Rekomandim #r n1 #rodukt
t sukseshm turistik

0iveli i cilsis dhe qndrueshmris s Produktit 9duhet;

t jet 8aza dhe pritshmria e par"

,onkurueshmria arrihet duhe siguruar vler t shtuar dhe

duke tejkaluar pritshmrit e turistve"

% e rndsishme se n se konsiston nj produkt sht

mn3ra se si ai komunikon me t gjitha gjestet tona"
Jurimet e in+ormacionit online
/ UBCT! statistika6 #u0likime6 udhzues dhe seminare
/ ET? DEuro#ean Travel ?ommissionF #u0likime
/ (- surve7 results and re#orts DTJ C!R5D TRAKE5 TREBDS RE(!RTM
/ MBTE5 market studies and re#orts
/ Revista 1ava n ditar Br,4
/ htt#s"<<MMM,7outu0e,com<Match@vRc*4.t%!tJ) D)o on 7our oMn Ma7:-$%&'F
/ htt#s"<<MMM,7outu0e,com<Match@vRE0)+;B;RE3M Da mediterian love:-$%&3F
/ htt#s"<<MMM,7outu0e,com<Match@vRSc2q2$e7dzk DThe land o+ ea)les me Tim
Jelushin $%&&F
5iteratura m0shtetse

http://www.albaniantourism.com

https:,,---.youtube.com,user,.ourism/lbanian

0rand, 1lrich 234536, 7

8reen 9conomy $ the Ne't :'ymoron; No Lessons Learned "rom <ailures o" (mplementing =ustainable &evelopment
. 8/(/ 35256: 3>$?@.

.he A0& 8uidelines $Aonnvention on 0iological &iversity -eb site sht http:,,---.biodiv.org.

!r rishikimin e instrumentave dhe kanaleve marketing t turizmit t qndrueshm

shih1N9!,*egione .oscana report on Marketing of Sustainable Tourism Products 2344@6
---.unep.org,greeneconomy,!ortals,...,.ourism.pd"

Indicators of Sustainable Development for Tourism Destinations ! "uidebook, B.:, 344C.

.he 8lobal Aode o" 9thics "or .ourism 2http:,,---.-orldtourism.org,codeDethics,eng.html6.

http:,,---.balkaneu.com,ne-$tourist$image$albania$presented

#oluntar$ Initiatives for Sustainable Tourism: %orldwide Inventor$ and &omparative !nal$sis of
'() *co+labels !wards and Self+&ommitments 2B.:, 34436.

B.: 2http:,,---.-orld$tourism.org,sustainable,doc,certi"ication$gov$recomm.pd"6.
Jurime t t1era in+ormacioni
UBCT!-ET?6 Handbook on
Tourism Market Segmentation
SMar0rooke6 Horner6 Consumer
Behavior in Tourism
UBCT!-ET?6 Handbook on
Tourism Product evelo!ment
Ju faleminderit pr vmendjen