Professional Documents
Culture Documents
in"
1
CHEMISTRY
rnaifa+ sii, nt4+iit4 ui4 aii fif+4i r4at
(Electronic effects, acid-base strength andreactionintermediates)
1. rnaifa+ sii (Electronic effects):
t ii i :n + i-i + l-i = --- ti -i t :n + il-+ ii +tn-i t
nt+i :
1.1 sfi+ sii (Inductive effect) :
1.1.1 (+ =ini- CC-i n -l-i- <i -i nii ~i +i l - +i-i +i ni- =ni- ti - + +n-. -i +i l-i ~i i
(non polar) ti -i t l< tn (+ +i - ini 1-+ni i - +i ~- + -i tn < i- t l+ Cl =n t +i li -+i-i
+i ni- +i - nii +i ~ -ii ~li+ ti - + +ii CCl -i + i n +i ~i lzi+ = Cl =n t +i ~i l-ii- ti
i-i t . l=+ +n- Cl nii ~i lzi+ +ii zi (o-) -ii C
1
nii ~i lzi+ i-i zi (o+) --- ti i-i t
~ C
1
nii i l+ i-i lzi- i :n + i- - - t . ~- t C
1
C
2
-i + :n + i- n +i ~-i ~i ~i+li - +-i
t . l=+ +n- t i n ii l-iil- ti i-i t -ii C
2
nii t-+i =i i-i zi oo+ --- ti i-i t
:=i +i C
3
nii ii - +- l+i ,ii ~-- t-+i i-izi ooo+ --- ti i-i t. ~ii- =- i ini n
(+ lzi i +i + l- ~i zi +i = -i ti - nn-i t ~- t ii li+ ii +tni-i t
li+ ii +i l--- l-zi ,ii <lzi - l+i i =+-i t
- +- l-zi n -i +i l--t Cl =n t +i e
+i ~-i
~i ~i+li - + n +i :n +i- -- -i < -i t
COOHi COO
- - -izii t ~i t +
I ii + ,ii -iii ~i I ii + ,ii ~-iii ti i-i t +i l+ +I ii + +ii +ii + i- i-in+ ~i zi
n +ni ~i I ii + +ii i-in+ ~i zi n lz ti -i t
Ex.9 -iil :
3
CH < CH
3
2
CH < H C ) CH (
2 2
<
C ) CH (
3 3
(e) +ia a n+ +i iif4- (Stabilityof carbon free radical) : +i - n +- n n+ + I ii + ,ii -iil
i-- +- t
Ex.10 -iil :
-
3
CH < CH
3
-
2
CH < CH
3
< CH
3
CH
3
(f) +iyai4a +i iif4- (Stability of carbanion is) : I ii ,ii -iii ti -i t -ii +I ii ,ii ~-iii ti -i
t
CH
3
>
CH
3
CH
2 > CH
3
CH
2
CH
3
>
CH
3
C CH
3
CH
3
"manishkumarphysics.in"
4
CHEMISTRY
1.2 aai< y uif+ sii (Resonance &Mesomeric effect)
1.2.1 sfiiii l+=i (+ llzi ~i +i <i i <i = ~li+ = --i ,ii <lzi - l+i i =+-i t l-n nii +i l-il-
=ni- ti. ~--i< +tni-i t
~- -i<i = --i( + n +i-l-+ t . n l+- i--l+ = --i n i n<i- < -i t i l+ ~- -i< = + +tni-i t ~- -i<
= + l+=i ii ~- -i<i = --i = ~li+ -iii t ~li+ -iii ~- -i<i = --i -ii ~- -i< = + + n P.E. +i ~--
~--i< -i +tni-i t ~i +i -iil ~--i< -i + ~-+ni-i-i ti-i t
Fig.1
~li+ -iii ~--i<i =--i. ~--i< =+ n ~li+ in<i- <-i t. l+ +n -iii ~--i<i =--i. ~--i< =+
n +n in<i- <-i t
Ex.11 (I)
(II)
(III)
(IV)
(V)
(VI)
CH = CH
2
1.2.2 aai< u+ (Resonance Hybrid) :- t lli-- = i = --i +i i--l+ = --i t l= l+=i ~i + ln( nii
+ =i +-i ~li+-n l-n +i in- l+ l-i lnii i =+-i t
v uqukn l ad j
1.2.3 aai< ai (Resonance Energy) :- = + ~i == ~li+ -iii ~- -i<i = --i +i -i + n ~-- +i ~- -i<
-i +t- t
Fig.2
"manishkumarphysics.in"
5
CHEMISTRY
~- -i<i = + +i ~- -i<i -i i ln+ +i = zil--+ ~i ii ln+ ti: i -i+i -ni + ni- + ~-- + i ti -i t
l kbDy ksgsDl hu
+ H
2
mRizjsd
+ (28.6 Kcal/mol)
+ 3H
2
mRizsjd
+ 3 28.6 = (85.8 Kcal/mole)
:=ln( -i- [85.8 (49.8)] Kcal/mol -i ti -i t i -i- l,-i +- (+ ln (typical) i ln+ +i -i =
+n ti-i t :=ln( -i- ~i +i ~--i<i -i 85.8 + 49.8 = 36.0 Kcal/mole ti-i t
Ex.12 + ~i +i ~--i<i =--i lnii
(a)
3 3
CH C CH CH CH
||
O
= (a)
(b) N C CH CH
. .
N H
2
= (b)
(c) (c)
(d) CH
3
O CH = CH (d)
(e) (e)
(f) :
..
O C CH
3
=
(f)
(g) (g)
(h) (h)
(i) (i)
(j) (j)
(k) (k)
+
+
+
(l) CH
2
= C = O (l)
CH = C = O
2
. ..
.
O
O C H C
2
(m) (m)
N N N
2
"manishkumarphysics.in"
6
CHEMISTRY
1.2.4 aai< + fa4 (The Rules of Resonance)
(a) =ii +-il-+n (~- -i< = --i) i--l+ n: = = --i ti -i -ilt( -<iti + ln( l+=i n ii Cnii n i -
-i -ti ti -i -ilt(
(b) ~- -i<i = --i~i +i lni- =n =ii ~- -i<i = --i~i n nii~i + -ili+ +i l-il- =ni- ti -i -ilt( -i- <i
n: =--i~i n =--i 3, =--i 1 2 +i ~--i<i =--i -ti t. +il+ =--i 3 n (+ ti:i- nii +i (+
+i - nii = < = +i - nii l-iil- l+i ni t. i ~- -i< l+i + ln( ~ni- t
(c) ~- -i< (t-:n + i- ~- -i<) n iin n - in =ii nii (+ ti -n n ti - -ilt( l== ~- -i< n ~ii l- ti - in
+-i+ ~i= n =ni-i-- ti
i.e.
z
(d) =ii +-il-+n =--i n =ni- =i n ~ln- :n+i- ti- -ilt(
(e) i--l+ ~i +i -i l+=i ii < = = +n ti -i -ilt( :=ln( l-ii-i+i (+ -iil c i- ini i-i t
(f) =ii ~- -i<i = --i +i i--l+ ~i n i n<i- i -ti ti -i t uu fri+ ii4t uai +i 4in<ia aai<t
u+ fri+ riai r+
1.2.5 aai<t =s +i anai-+ iif4- (Relative stability of the canonical form)
(a) rit4(aifzia) uai fri+ ii4t : ~i zi i++i -iil n +ni ni-i t <i li- ~i zii + i++i
+ ln( -i +i ~iz+-i ti-i t ~- =--i l-n li- ~izi -l-i- ti- t. + i++i + ln(
~li+ -i (~ii - +n -iil) +i ~iz+-i ti -i t . ~ -ii+ - -- = --i~i +i l-n l+=i ii +i +i +i : ~i zi
-l-i- -ti ti-i
CH = CH Cl
2
CH CH = Cl
2
::
::
::+
( ) I ( ) II
(b) = --i( l-n -l-i- =ii nii ~i + = i +-i +i zi :n + i- = i i t ti - t . lzi i = -iii = --i(
ti-i t -ii = + l-ni i n ~li+ in<i- +-i t
Ex.13
CH O CH
2 3
CH = O CH
2 3
+ + :
::
( ) I
bl dkcZu esav kB
by sDVkWu gSA
bl dkcZu esa
d soy N%by sDVkWu
gS
( ) II
(II ~li+ -iii t I = )
Ex.14 CH C = O
3
+
..
..
I
(II ~li+ -iii t I = )
"manishkumarphysics.in"
7
CHEMISTRY
(c) =--i l-n ~li+ =t= ii -i ti- t . ~- =--i +i -n-i n i<i -iii =--i ti-i t
CH = CH CH = CH
2 2
( ) I ( ) II ( ) III
; g l aj puk v f/kd LFkk; h
gSD; ksafd bl esav f/kd
l gl a; kst d ca/k gSA
CH CH = CH CH
2 2
+ ::
CH
2
CH
2
CH = CH
+
(d) ~li+ l -+ii nii ~i -l-i- +iin+ ~i zi ~i +n l -+ii nii ~i -l-i- i-in+ ~i zi ~-
=--i +i -n-i n ~li+ -iii ti-i t
Ex.15 (II ~li+ -iii t I = )
Ex.16
(I ~li+ -iii t II =)
1.2.6 fuif+ sii (Mesomeric effect)
ln=i n l+ ii (+ -iii ii t l=n t :n + i -i +i nn- t n-i = nii i t n-i = (+n -i i
(+i+i n = (+n -i n ti -i t
Ex.17
ClCH=CH
2
+i I ~i II ~--i<i =--i t
t ii n - l,-i + = ni --zi n -l-i- ti -i t :=ln( t ii = ni ii ii +tni-i t
Ex.18
1.2.7 u4a (Conjugation) :- l< n nii i =nt ~=--- +n + =ii =n- n +tni- t l<
(i) t n-i +i (+ nii (+n -i ,ii l-i- t
(ii) t -i. i-in+ ~i zi. +iin+ ~i zi. lin :n + i- i (+i+i n :n + i- i-i ti
(a) CH
2
= CH CH = CH
2
(C = C ~i C = C + n =n-)
(b) CH = CH CH
2 2
+
(i-in+ ~i zi ~i C= C+ n = n-)
(c) CH = CH NH
2 2
. .
((+i+i n :n+i- ~i C = C + n =n-)
(d) CH
2
= CH
2
H C
-
(lin :n+i- ~i C = C + n =n-)
(e) CH = CH CH = CH CH
2 2
n i-i t
Ex.40 l--- n = +i - ~li+ -iii t
li n ~i n -l-i- (+i+i :n + i - n (lone pair) + ~- -i< l+i n iin n - + +ii t < n -ii +i -t ti
<lzi - +-i t l+ lll- n (+i+i :n + i- n t +-i+ + n-- -n n -l-i- t-i t l== t ~- -i<
n iin -ti n -i -ii =n-i = l+=i ii- ,ii nti +- + ln -ni t-i t
"manishkumarphysics.in"
19
CHEMISTRY
Ex.41 l--- n = +i - ~li+ -iii t ?
CH
3
NH
2
l+=i ii ~i n -l-i- Nnii ,ii =n-i = (+i+i :n + i - n +i <i- +-i -=+i -i -iii + l- +i <lzi -
+-i t . - +- <i -i ~i ~i n CH
3
NH
2
~li+ -iii ti ni +i l+ CH
3
=n t + + I ii + +ii. N -l-i-
(+i +i :n +i- n =n-i = <i- +- + ln -ni t-i t :=+ li- (ln(ni- ((-iln-) n -i: i-
-l-i- (+i+i :n +i- n ,ii ~--i< l+i n iin n- + +ii. t <n -iii +l- <zii-i t
~i ii l--iii G+i lziln ii (~i ii ii)
H N:
2
G
H
H N H
G
+
H
(a) ~iii - l--iii (l-ni- - (l-ni- +i -n-i n <n -ii ti- t
(b) ~iii - l--iii -i< ( =ni ~-n ~ii- i-i-) + lni+i+i n lziln iii ---i +-i t
(c) zi =nt = NH
2
~i OH zi =nt + +ii t ii (SIR) -ti <zi- t.
Ex.42 (1) G = (m, I); NO
2
(a) (b) (c) (d)
NH
2
((-ini- > m > p > o).
(2) G = (I); CCl
3
CCl
3
NH
2
CCl
3
NH
2
CCl
3
NH
2
NH
2
((-ini- > p > m > o).
(3) G = (I > +m); Cl
Cl
NH
2
Cl
NH
2
Cl
NH
2
NH
2
(-ini- > p > m > o
+n (I) +n l-iil- +-i t
(4) G = (+I, HC); l< R = CH
3
(in:i-=)
CH
3
NH
2
+I
m
NH
2
(5) G = (+m > I);
K
b
+n : P > (-ini- > O > M
"manishkumarphysics.in"
20
CHEMISTRY
4. fif+4i r4at y ni4ai
4.1 uru4i+ ri ri f<na {fia)
uru4i+ ri +i fiizi i uizi ri fia
+i l-+ i ln+i n lli-- ~lil+i( i =t= i + i + -- i li- ti - + +n- =--- ti -i t =ni--
=t= i+ i +i li- n = <i +i = ti -i t
=t= i+ -i + l-i- :n + i-= <i -i l-i- nii~i n = l+=i (+ nii i -i -n i- t . l=+i
l - +i-i ~li+ ti -i t . := +i + i li- +i lini zi li- +t- t := i li- = ~i-i +i l-ni i
ti -i t
~- < = +i +i i li-. l=n l-i- :n + i- <i -i nii ~i =ni- = l-l- ti - t . -i ( = i +i
=ni zi i li- +t- t := i li- + +n- n +- n n+ i-- ti - t
lini zi i li- + ln ~i n i +i i l- ti -i ~iz+ t
-ii l+=i ii i +i i i-i -= -i + ,ii t nii ~i +i l -+i-i~i n ~-- + +ii --- ti -i t
i + ,ii t nii ~i +i l -+i-i~i n l--i ~li+ ~-- ti ni. t i ---i ti ~li+ i l- ti ni - +-
-<iti n B +i l-+i-i A+i ~ -ii ~li+ t
i i l- i ti - + z-i- ii lini zi li- = i -ti ti i-i. :=+i n +ii t l+ lini zi li- = --
in <i -i ~i zi li- ti - + +ii (+ < = +i ~i+li - +- t- t . l== --+i i i i++i -ti ti i-i
+i l+ i i i++i + ln ~l i+ -i +i ~iz+-i ti -i t ~+= lini zi li- +i ( = ~i ,ii l-
l+i i-i t l-n ~l-i- n (unshaired pair) -l-i- t-i t . -ii i ~li+i+ + nii = = i - ti + -i
i l-ln - +-i t
- i + l-ni i + ,ii ti + z -i i lini zi li- + ln ~iz+ ti -i t . -ni +ii i-i t
4.2 +iwii4a (Carbanion) :
sfiiii : (+ +i - n-i l=+ i= -i- -i n ~i (+ +iin+ ~izi ti. +i (-i- +tni-i t
Ex.43 , nlin +i(-i-
Ex.44 CH
3
(lin +i(-i-
Ex.45 (CH
3
)
2
~i:=iiln +i(-i-
u+i : +i(-i- +i =+i sp
3
, sp
2
~i sp ti =+-i t
u+i a<iri
sp
3
, CH
3
sp
2
H
2
C = , CH
2
= CH
sp HC
"manishkumarphysics.in"
21
CHEMISTRY
+iyai4a +i iif4- :
+i -(-i- :n+i- ~i+ii =nt + ,ii -iii ti- t
(i) I ii (ii) m ii (iii) ~i zi +i l-ii-i+i
+i +ii- (+i (-i-) n : = -iii (:n+i- <i-i) +i iil- ti <lzi - +- t :-n :n + i- +i i- ~li+
ti - + +ii :-t -ili+ -- ti ii +t- t ~- :n + i - i- ~li+ ti - + +ii lli-- ~lil+i~i ,ii :n + i -
--ti ~i+ni + :n+ i- n +i <i- + ~- +iin+ ~i zi +i -<i=i- -i- +i +ilzizi +- t
Ex.46 CH
3
>
CH
3
CH
2 > CH
3
CH
2
CH
3
>
CH
3
C CH
3
CH
3
(-iil +n)
Ex.47
2 2
H C CH CH
O
= <
2 5 6
H C H C
O
<
O
C ) H C (
3 5 6
(-iil +i c-i +n)
ni4ai (Tautomerism) :
sfiiii : -ni-i t l+i t. l=+ ~--n - (+ ti i ln+ +i <i i ~li+ (=i = --i( i l+ (+< = n
ziii -i = ~-- ll- - ti -ii l-n +n = +n (+ nii + -ili+ =ini-- ti: i - nii +i = li- -ii(
li--li-- ti
+tai y rain ni4ai
+ii l-n i ln+i n +ii ( :-in (+ lzi i +i + = --in+ =nili (constitutional isomers) +i ii l-
ti <lzi - +- t <i -i =nii (+ii ( :-in ) l+=i ~-n i -ii +i -l-il- n =n-i = (+ < = n
~-- ll- - ti - t- t ~- -i +- <i -i ~--ll- - i (+ii ( :-i n ) +i -nii -ii ~-- l- -
+i -ni-i + -in = liili- l+i i-i t
~li+i zi lzi i ll-il-i n +ii ( : -i n =i-i-ii (equilibrium) n ti - t (=ini-- +ii :-i n -ni-i
(l-ti: ( +ii -i n - ti ti =+-i t . :-n +n = +n (+ o-Hnii ti ni -i +ii l-n i ln+i = (=ii -
( (l= l-ti: n =i- ~-ii n :-i n +i nizii +ii +i ~ -ii ~-- +n ti -i t . = (=ii - n l< < ii
i -i : -i n +i nizii 1%= ii +n ti -i t ~- ni -i +ii l-n i ln+i n +ii + ~li+ -iil +i n +ii
: -in n -l-i- +i -+i - t i +i ~ -ii +ii n -l-i- +i -~i+=i- t -i +i ~li+ =in +-
ti-i t ( ~ 364 versus ~ 250 kJ mol
1
):
+tai=s rain =s
(l=l-ti:
(=ii -
=i:+nit+=-i-
"manishkumarphysics.in"
22
CHEMISTRY
~ l< tn -- ~i~i +i ~- + l-n <i +iil-n =nt ti -ii i (+ CH
2
=nt ,ii i++- ti (|-
i:+ii l-ni ln+ +tni- t ) -i tn ai- ti -i t l+ :- ~i ~i n =i-i-ii :-i n +i l-zi- nizii ~-- ---
ti-i t -<iti + ln ---2, 4 -i: ~i- + < n :-in +i l-zi- nizii 76%ti-i t
~- |-i:+iil-n iln+i n :-in + ~li+ -iil +i +ii :=+ ~i n =ln- l,-i +i ~--i< ,ii
-iii+i -ii ~i n ~--i~il+ ti: i - i ,ii (-l+ = --i) +i --i t l= l--- +i = <lzi- l+i
i =+-i t
+iil-n iln+i +i :=+ :-in n l-- :-ini:zi- (enolization) +tni-i t
n an fa a i :
N
|
H
O
O
N
O
OH
C
||
O
SO
2
NH
C
|
OH
SO
2
N
airaiyutairai ai :
-i: i iln+i +i ~-ni =in +i ~- +- ai- ti-i t l+ -i:i i ln+ <i i n lnn- t (+ ~li+
-iii =ini- -i:i ( <=i +n -iii (=i-i:i
R CH
2
|
N
O O
ukbVks: i
-i:i . (=i-i: i +i ~ -ii ~li+ -iii ti -i t +i l+ t ~- -i< ,ii -iii ti -i t
Ex.48
C H CH N
6 5 2
O
O
ukbVks: i
airaiuiiruiairaiui ai :
iiln+ ( l,-i+ -i: i i ln+ +i -t. iiln+ ( l,-i+ -i: i =i i ln+ ii. --+ ~li+ -iii ~i:=i -i: i =i
i ~i+=in + =ii -ni-i <lzi - +- t
"manishkumarphysics.in"
23
CHEMISTRY
Ex.49
CH CH NO
3 2
ukbVksl ksi zksi su
CH CH = NOH
3
, l hVSYMksfDl e
CH CH CH
3 3
2-ukbVksl ksi zksi su
|
NO
NOH
, l hVksuv kWDl he
|
CH C CH
3 3
|
rtayaita ai :
Imine
R CH CR = NR
2
-i+- <i -nii i n. (-ini- +n ti -iii ti-i t. ti -i:i - +i: ti:i- nii -l-i-
-ti ti -i ~-ii :ni- ~li+ n (predominates) ti -i t
-asfaa +t sf+4i
(a) +iia-s+t4 raint+i -ii- +i : -i ni+i ~lil+i n-i :-in ~i- ,ii =--- ti -i t . := +i
= n-i :-in ~i- -- = ~i n o-ti:i- nii +i ~-ni-i :=+i ii -i t
-i +- ~lil+i +i l< tn ~- + -i ai- ti -i t l+ l< n + ~i ,ii i-- Hnii = :-in ~i- n
o C nii +i i i-i+i ti - +ii l-n iln+ l+ ~i+=i- nii +i ii -i+i ti- :-in i--
ti -i t ~- +ti i =+-i t l+ :-i n ~i-. +ii l-n i ln+ ( :-in <i -i + = ln- -ii +i ii l- ti
<lzi- +-i t
(b) na-s+t4 raint+i +iil-n iln+i n ~-n-+i :-ini+i l+i :-+ =ln- ~-n + ,ii
=--- ti -i t -ii i-- ~i- +i + l- +i i-i- + =ni- ti -i t -i- <i ni ~lil+i ,ii - t l+ l< = ln-
~-n +i ~i +=i- nii ~-i i i - ii -i t -i - +ii l-n i ln+ -ii l< = ln- ~-n +i o-+i - nii ~-i
i i- ii -i t -i :-i n i-- ti -i t ~- +ii l-n i ln+ ( :=+i :-in . =ni- = ln- ~-n + =nii
ti- t
(c) l+=i i ln+ n o+i - nii -l-i- ti: i - nii ~i +i ln ,ii ll-n - + n -iii ,ii - +i
= ni+i ~lil+i t l-+ -i +- l+i ~-ni ,ii ii o-+i - + - i = = i ti -i t . l= -ni-i + -in
= --nli- l+i i-i t
"manishkumarphysics.in"
24
CHEMISTRY
4.3 +iriai4a (Carbocation) :
sfiiii : (+ +i - n-i l= -i- -i n ~i (+ i-in+ ~i zi ti . +i i-i- +tni-i t
Ex.50 , nlin +ii-i-
CH
3
(lin +ii-i-
u+i : +ii-i- sp
2
~i sp =+l- ti =+-i t
u+i a<iri
sp
2
sp H
2
C = , HC
iif4- : +ii-i- l--- + +ii -iii ti- t
(i) + I ii (ii) + m ii (iii) ~l-=n- ii
+iriai4ai +t rnaia -4aai
+i i-i-i + = i +-i +i zi n + n z :n + i - ti - t . := +ii t n : = ~-ni BF
3
-ii AlCl
3
+i ii l- +i +-
t n - +i i-i-i +i i- +in (life period) -ili+ ti -i t ~- ~li+ l+iziin ti - t +i i-i- ~-i ~a+
i +- ~ii - -iii ~-ii i-- +- + ln n : = -iii (~i i :n + i- n <i- +- t ) + =ii ~lil+i +-
t
+i i-i-i +i :n+ i- - - l-i + +ii =i-+-i +i i-i-i +i :n+ i--- ti (electrophile) + -in = +i-
t =ii n : = ~-n. i i - =lt-. :n + i - -- ti +tni- t :n + i- -- ti ~li+n +i n :n + i- +i i- +n ti - +
+ii -ili+ -- ti (nucleophile) ~i+ni + ~-i ~a+ i (~l+ n =i + =ni-) + -iil i-- +- t
Ex.51 > >
t-ln +ii+i- n -i- Me =nt +i + I ii ~i ~l-=n- := ~li+ -iii -i <-i t
Ex.52
+
CH
2
csUt kbfy d
/kuk; u
>
+
, fFky /kuk; u
CH CH
3 2
>
+
foukby /kuk; u
CH = CH
2
ln i-i- n -l-i- l--- ~--i< ii i-i t i +i- i-i- +i =ili+ -iil <i- +-i t
(lin +i i-i- n lin =n t + + I ii ( ~l-= n- ii + +n- -iii ti -i t l+ l-i:n i-i- +
-iil + i- +i +ii sp
2
= +l- +i - nii + ii = li -+ii ti - + +ii I ii l<ii-i t i l+ i-in+
~i zi +i c i-i t
"manishkumarphysics.in"
25
CHEMISTRY
saf-4iu (Rearrangement)
l+=i ii ~lil+i n (+ n-i +i i-i- +i l-ni i ti -i t -i t +i i-i- ~- -iii +i i-i- n -l -i=
ti - +i l- ti -i t =ini-- =ii +i i-i- -l -il=- -ti ti - t . + n ti +i i-i- - l-i- ti - t . l-+
-l-i= ,ii (+ -iii +i i-i- +i -l-i ti
-<iti + ln l---lnli- ~lil+i~i +i ~- +- t
(a)
~lil+i (a) n +ii-i- -i --i t. l+-- -=+i -l -il=- l+i -ti ti-i
(b)
(c)
n l--i (ring expansion) t - ii +ii +i- n - l-il=- ~lil+i =--- ti -i t
(+ ~- ~li+ -iii +ii-i- =i:+ni i lnn lin +ii-i- l= -i- <lzi - l+i ni t
t lzi i ~-ii +i +i -iii+i +n -i- =<-i ini n n < ii ni t
( -i:n +i ~ -ii ~li+ -iii)
=i:+ni iln n lin +ii-i-
4.4 a n+ (Free radical)
~lil+i( l-n =t= i + i +i lini zi = li- ti -i t . -ii l-n lli-- ~li+n +. n-i i -i<.
~i-= + n ti - t . ~il-+ ~lil+i( +tni-i t
~il-+ l+illi ,ii =--- ti - ini ~lil+i~i + ~l-l+- +i l-+ =i- n (+ ~- < =i l-- - ~lil+i ii
ii =l-nln- t . l-n =t= i + i +i =ni zi = li- ti -i t . -ii := l+i + +n- ~ ln- :n + i -
+- nl-i +i -i<- ti-i t
:-ti ~ln- :n + i- n +- nl-i (intermediates) +i n+-nn+ + -in = liili- l+i i-i t
"manishkumarphysics.in"
26
CHEMISTRY
Table : 1
Ex.53 H CC
3
CH
3
CH
3
>
3 2 3 3 3
H C H C C H CH H C C H
- - -
> >
{iif4- +)
Ex.54
-
C ) H C (
3 5 6
> H C ) H C (
2 5 6
-
>
2 5 6
H C H C
-
>
3
3 2
CH
|
CH C CH CH
-
= {iif4- +)
4.5 fzu4it +ia r4at +ita (carbenes) :
sfiiii : ( = nl- i +i =n t l-n +i - nii + n <i i -i-i t := +i + -<i=i- l,= i i +i - nii
+- i ln+ +ii - +tni- t n - +ii - ~li+ ~-iii ti - t = ti l+=i ~lil+i n t -- t . - -- ti l+=i
~- ~i = ~lil+i + n - t +ii - n-i -zii +i ~lil+i( lzi i l-+ ti -i t . ~- + +i + -<itii
n t ~lil+i( lzi i = llzi lziln ~ zi (degree) +i <lzi - +-i t
+ita +i aia +t ffri4i
CHCl
3
+ : CCl
2
CH
2
I
2
+ Zn : CH
2
CH
2
N
2
N
2
| + :CH
2
CH
2
= C = O : CH
2
+ CO|
+ita + s+i
(+n (Singlet) +ii- lzin li- (Triplet) +ii -
Table : 2
, dy dkchZu f=kxq. khr dkchZu
vkd`fr
Bent (
eqM+hgqbZ
)
j s[ kh;
l adj . k
sp
2
sp
vfHkf; k f=kfoe fof' k"V dksbZugha
voLFkk mksft r voLFkk l kekU; voLFkk
(Ground state)
pqEcdRo i zfr pqEcdh; vuqpqEcdh;
i zd`fr i zfr pqEcdh; f} ewyd
(Diradical)
4.6 airata (Nitrenes) :
t (+ -<i=i- n-i -izii t . l=n (+ i n -ii <i (+i+i :n+i- n +- -i:i - nii -l-i-
ti-i t -i: i- n N nii + ~+ + ~i ti - + +n- t ~li+ l+iziin ti - t
"manishkumarphysics.in"
27
CHEMISTRY
4.7 -ira (Benzyne) :
-i:- n-i n -i- n (+ ~l-l+- C Ct i ln t ti -i t
-i:- +i -+- =--i~i + ~iii - t l+ -i:- n-i n t -l-ln- t i ~- <= t +-i+i +
=ii n +i ~- -i< l+i n iin -ti n -i t . +i l+ t i. t +-i+ + n-- -n n l-i- t-i t
-i:- i n + +i - sp
2
=+l- ti -i t l :- +-i+i + n ~l-i- :--i ~li+ iii -ti ti -i t
"manishkumarphysics.in"
28
CHEMISTRY
MISCELLANEOUS SOLVED PROBLEMS (MSPS)
1. l---lnli- ~i ~i n li+ ii (I effect ) +i -i + l--ti ,ii l-l- +il
(a) CH
3
CH = CH NO
2
(b)
Sol. (a) CH CH
3
NO
2
+o o
CH
+oo
(b)
O
-o
-o -o
-oo -oo
2. l---lnli- n ~-ni =in +i +n l-iil- +il
Sol. CH
3
COOH<ClCH
2
COOH< Cl
2
CHCOOH< Cl
3
CCOOH
3. l--- ~i +i ~--i<i =--i lnli(
, CH
2
= C = O ,
Sol.
+
+
+
CH = C = O
2
. ..
.
O
O C H C
2
,
N = N = N N N N
2
(C)
H C CH CH
3
=
Sol. (A) ~--i< + +ii
12. l--- n+- n n+ +i --+ -iil + c- +n n l-i- +il(
Sol. V < III < I < II < IV
Sol. ~--i< ,ii n+- nn+ ~li+ -iii ti -i t