Dikkat: Bu e-Kitap grnt ayarnz %100e ayarlayarak okumanz tavsiye edilir .

Sunu
"Alem ancak ilimle anlalabilir. lim arttka da lemler deiir ve oalr. te biz bu ayr ayr
lemleri sratle bir noktada toplayabildiimizde insan oluruz."
"hiret lemi diye bahsedilen insann dnceleridir ve kii bu lemde hangi
dncelerle yayorsa gittii lemde de o dncelerle yaayacaktr ."
"Kinat bir noktadan ibaret iken kalem bu noktay uzatp harfleri, o harflerden kelimeleri
yazmtr. Her kelimeye birer isim, her isme de ayr bir huy verildii iin dadaalar oalmtr.
Eer insan cmleyi bir noktada toplayabilirse geriye ne kinat, ne de onun
dadaalar kalr."
Noktann Sonsuzluu, tasavvufun temel kavramlarn, derinlemesine aklayan bir
kaynak kitaptr. Ltfi Filiz'in yllar sren sohbetleri, konumadaki akc slup
korunarak ve dilin anlalr olmasna zen gsterilerek derlenmitir. Drt ciltten
oluan kitabn 1. cildi Allah, Sfat, Esma-y lhi ve nsan konularn iermektedir.
Okuyacaklarnz; sz konusu eserden sizin iin seilenlerdir.


Noktann Sonsuzluu -1-
Ltfi Filiz
www.yorumsuz.net.tc
tarafndan derlenerek size e-kitapk olarak sunulmutur. Kaynak: www.noktaninsonsuzlugu.com
Basm: Eyll 2006
Zamansz-Sonsuz Boyutun kapsn amak iin . . Kozmik Bilin iin . .
Olanlarn TESNE TESNE TESNE TESNE gitmek iin . . Olanlarn ardndaki FRELER FRELER FRELER FRELER zmek iin . .
Yayn Listemiz >>> Sayfa 4046
2
-
yorumsuz bildiri
-
nsanla gerekleri anlattna inandmz dnrlerin,
yazarlarn, aydnlanmlarn ilimsel retimlerini
sizlerle paylamaktan baka bir arzumuz yoktur.
Biz bir baka insan deiim-dnme uratamayz.
Bizim yapabileceimiz tek ey;
deiim-dnmn meydana gelebilecei,
hogr ve sevginin girebilecei bir alan, bir boluk yaratmaktr.
Dileimiz size yararl olabilmek...
Evreni (alglayamadklarmz dahil) yneten ve
farkl adlarla iaret edilen Yce Gcn,
bu arzumuzu yerine getirmemiz iin, nmz ak etmesini diliyoruz;
Eer bu duann gereklemesi, bizler ve tm yaam adna en iyisi olacaksa...
www.yorumsuz.net.tc
3
Noktann Sonsuzluu -1-
Ltfi Filiz
Sayfa
5 -
Allah
10 - Hayr- Mahzdr
11 - Hsn- Mutlaktr
12 - iten, Gren, Bilendir
14 - Domayan ve Dourmayandr
14 - Evveli ve Sonras Olmayandr
15 - ldrp Diriltendir
15 - Azameti Sonsuz Olandr
16 - Hereye Kdir ve Adildir
18 - Merhametli ve Affedicidir
19 - Sevginin Kaynadr ve ok Sever
21 - Tm Mertebeleri, Sft ve Esmay
Kendinde Toplayandr
22 - Allah ndadr
Sayfa
23 - Her Yerde Hzr, Nzrdr ve Her eyden
Mnezzehtir
25 - Yegne Bendir
26 - Mhendis-i, Hakikidir
26 - En Byk Hayrlmkiriyndir
27 -
n Nedir, Zaman Nedir?
33 -
lhi Mertebeler
35 - Hve (H)
36 - Allah
38 - Rab
38 - Hak
39 - Halk
40 -
Yayn Listemiz
www.yorumsuz.net.tc
4
Noktann Sonsuzluu
Allah
Hereyin bir balangc, bir de sonu vardr. Eer bu balang ve son ayn noktada
birleiyorsa o birleme noktas esas, gerisi teferruattr. Kinat da bu kuraln dnda
deildir. Onun da bir balangc vardr. te Nokta-y Kbra diye kabul edilen o balang
noktasna Allah denir.
Allah'n varlnn en kesin delili, kinatn mevcudiyetidir. Nasl bir resim ressam olmadan
meydana gelemezse, kinat da bir Yaratan olmasayd meydana gelemezdi. Burada
ressam asl, resim feridir (glge, yansma).
Allah, zat itibariyle; kendinden baka bir ey olmayan, kendisinde dolduracak boluk
bulunmayan, her ne dnrse kendinde mevcut ve mstehlik olan, kendinden kendine:
O gn mlkn sahibi kimdir <40-16> diye sorulduunda, kendinden bakas
bulunmadndan yine kendi: Herey Allah'n hkm altnda kahrolmutur <40-16>
nidasyla varln kendinde toplayan mertebedir. Bu mertebede Allah' Allah'tan baka
bilen yoktur.
5
Allah zat olarak hsn- mutlak, hayr- mahz ve bahr- am diye anlr. Ancak bu ynyle
dnlemez. Dnlse bile tam olarak kavranlamaz. Bunlar dnp anlamaya
almak koskoca bir kazan kck bir tencere kapayla rtmeye uramaya benzer ki,
sonucu batan bellidir. Bu konuda ok fazla srar edildii takdirde akl melekeler zarar
grebilecei iin Allah'n halkettiklerini tefekkr edin, Allah' tefekkr etmeyin
denmektedir.
Elle tutulup, gzle grlemeyen bir ey, ancak rnekle anlatlabilir. Mesela; elektrii ele
alalm. Elektrik elle tutulmaz, gzle grlmez, fotoraf ekilmez, ama varl da inkr
edilemez. Anlalmas iin eserlerini grmek gerekir. Eserleriyse ampuln yanmas,
buzdolabnn buz yapmas, vantilatrn rzgr vermesi, sobann stmas, frnn iine
konanlar piirmesi, radyo ve televizyonun almas ve bunlar gibi daha bir ok eyin
gereklemesi, yani elektriin bu esmalar altnda fonksiyonlarn gstermesidir. Ceryan
kesiliverdii anda bu fonksiyonlarn kaybolmas elektriin varlnn delilidir.
Allah da byledir ve en byk enerji kaynadr. Herey enerjisini O'ndan alr. O, enerjisini
ekiverdii anda da herey biter. Onun iin Aliyylazm olan Allah'tan baka kuvvet ve
kudret sahibi yoktur <18-39> denmektedir. Burada bizi yanltan husus; eyay grp,
ona varlk veriyor olmamzdr.
ey; ztn, ism-i zhirle zuhurudur. Bunun ouluna eya denir. Buradaki ism-i zhir de
ikiye ayrlr. Birincisi; ey'iyyet-i sbut, yani daha zuhura gelmeden nce ilhi lemdeki
oluma, ikincisi ise; ey'iyyet-i vcud, yani grnr lemde meydana kmadr. Eya,
yt- mteabihattr ve yaplp, yklr. yt- muhkemat olan ey ise, o eyann iindeki
grnmeyendir ve O'nda yaplp, yklma olmaz. eyin zuhuru kelmla olmutur. Kelmsa
sfattr. Oluma, yahut eserin meydana kmas; ztn sfata inmesi (yani, ileride
greceimiz Cem'den Hazret-l Cem'e tenezzl etmesi) ile kemale ermitir. Bu durum
6
tasavvuf dilinde: ey iken, ey'iyyet-i sbut idi, eya olunca mezahir-l vcut oldu
denerek ifade edilir. Bunlarn ne demek olduunu ilerki bahislerde greceiz.
Allah'n eserlerinin banda kinat ve onun zeti olan insan gelir. Hi bir ey yoktan var
olamayacana gre, bunlarn varl, ancak var olan bir yaratc olmasyla mmkndr.
Allah, en muhteem eserinin insan olduunu, Kur'an'da insan iin: dem oullarna
mkerremiyet verdik < 17-70 >,
nsan gzel surette yarattk <95-4> , Her eyi ona musahhar kldk <45-13>
demek suretiyle belirtmekte ve insan yceltmektedir. Ama maalesef, aslanlar bile insan
elinde ehlileirken, insann kendini kolay kolay yola getiremediini grmek zc
olmaktadr.
Kendinden baka bir ey olmayan ve kendisinde dolduracak boluk bulunmayan
dedikten sonra kinattan ve insandan bahsedilince, akla Bunlar nereden kt ve
nerededir sorular taklacaktr. Bu sorulara zet olarak Kendindendir ve kendindedir
diye cevap verilebilir.
Bu cevap, ok mulak ve anlalmaz gibi grnebilir. Anlalabilmesi iin mertebelerin
bilinmesine gerek vardr. lerleyen sayfalarda mertebeler anlatldnda, mulak gibi
grnen konu kolayca anlalr hale gelecektir.
Allah, her olayda Kendi'ni kullarna bildirmektedir. Bazlarmz kaza geirip lmden
dnm, pek oumuz hastalanp yeniden iyilemitir. O kiileri kurtarp, onlara ifa veren
kimdir?
Kim olacak, Yunus Emre'nin: Bir ben vardr bende, benden ieri diyerek ifade ettii, her
7
yerde hzr ve nzr olan Varlk!..
Eer o Varlk olmasayd ne kinat olabilirdi, ne de onun zeti olan insan... Onun iin
kinat ve insan, Allah'n, varln en gzel ispatlayan eserleridir.
Allah olmasayd insan bulunmazd
nsan olmasayd Allah bilinmezdi
sz bu gerein ifadesidir.
Allah'n kinat ve insan yaratmasnn nedeni, bilinmek istemesidir. Kinat, bir sfattan,
yani bir elbiseden ibaret olduu iin, Allah' bilemez. Onda dank olarak bulunan akl,
zt olarak ltif olan insanda toplanm ve insan bu aklla hem kinat, hem kendini, hem
de Allah' bilmitir. Kuran'daki Biz yetlerimizi enfste ve fakta gsteririz ki, onlarn
Hakk olduunu aka grp anlayabilesiniz <41-53> yeti buna iarettir.
leride insann geliimiyle ilgili bahislerde teferruatiyle incelenecek olmasna ramen,
burada, tenzih kapsna ynelmeden Allah' bulmann mmkn olmadn belirtmekte
fayda vardr. nsan bu kapya yneltense L dr.
Allah, sadece kinat yaratmakla kalmamtr. Onu yneten, perde arkasndan idare eden
de O'dur. Bu olay Karagz oynatmaya benzer. Biz perde arkasndaki oynatcy
gremeyiz, sadece perdedeki glgeyi grr ve o glgenin hareketlerini takip ederiz.
Halbuki esas i, o glgeyi oynatanda ve o glgenin azndan sz syleyendedir. Allah'n
durumu da byledir. Byle olduunu bizlere bizzat yaatarak retmektedir.
lkokula yeni baladm yllar Osmanl Devleti'nin son devreleriydi. Hemen hemen hi bir
8
ey bulunmad iin, aileler ocuklarn okula gnderirken ayaklarna ayakkab bile
alamazlard. Zaten o devirlerde okullara, imdiki gibi belirli bir kyafetle gidilmez, her
ocuk Allah ne verdiyse, deiik renklerde elbise, alvar, pskll veya psklsz fes,
ayakkab, takunya, Tulumbac ad verilen tabanl veya tabansz evirme pabu,
yamurlu havalarda da Duvak denen ve baa geirilen uvallarla giderdi. Okulumuza
yeni bir renci gelmiti. Srtnda setre pantolu; ayanda backl, gzel bir ayakkabs;
elinde mavi beyaz katl bir sefertas ve antas ile muhtemelen st seviyede bir memur
ocuuydu. Onda grdklerime imrendiimi hatrlyorum. O zamanlar biz anne ve
babamza, imdiki ocuklar gibi: Bana unu al, bana bunu al diyemezdik. Ayrca
diyebilsek bile, bunlar Tire'de bulunabilen eyler deildi. O yllarda aabeyim Bayndr'da
bir dkkn amt. Onun dkknnn alt tarafnda kullanlm eya satan delll pazar
vard. Aabeyim bir gn oradan alveri edip, kendine Bayram Hoca'nn terekesinden bir
uval kitap alrken, bana da daha giyilmemi bir potin ve okula giderken yemeimi
gtrmem iin bir sefertas alm. Ben akam zeri okuldan dnnce aabeyim, Ltfi, gel
bakaym buraya diye beni ard. Yanna gittiimde ne greyim? ocuun elinde
grdmn ayns bir sefertas ve bir potin... Birden ardm. nk, iimden
geirdiklerimi kimseye sylememitim. Aabeyim, ayakkaby giymemi syledi. Giydim. Tam
bana greydi ve smarlama gibi ayama uydu.
Ben kimseye zendiimi sylemediime gre, aabeyime bunlar aldran kimdi?
O'nu bandan byle bir olay gememi olanlar nasl bilecektir? Nefsini bilen Rabbini bilir
prensibinden yola kp, ?Rabbin kim? sorusuna: Beni terbiye eden cevabn vererek...
Bu cevabn ne demek olduu, ileride, insan bahsinde ok geni bir ekilde aklanacaktr.
Burada sadece bir n fikir verebilmek iin anlatlmtr. nk, Allah' bilmek; O'nun iinde
yaamaktr. Bu da ancak Allah'n, o kiiye o mertebeyi bahetmesiyle mmkn olabilir ki,
buna tasavvuf dilinde: Hakikate ermek denir. Hakikate erip, O'nu bilen de Allah'
9
gremez, ama her grd yzn O'nun yz olduunu idrak edecei iin: Nereye
dnerseniz Allah'n yz oradadr <2-115> yeti o kiide tahakkuk etmi olur.
"Allah: hayr- mahz; hsn- mutlak; iiten, gren, bilen; domayan ve dourmayan;
evveli, sonras olmayan; ldrp, dirilten; azameti sonsuz; hereye kdir ve dil;
merhametli ve affedici; sevginin kayna, ok seven ve ok kskanan; tm mertebeleri,
sft ve esmay kendinde toplayan; nda olan; her yerde hazr, nazr ve her eyden
mnezzeh; yegne Ben olan; gerek mhendis ve en byk hayrlmkiriyndir".
Allah', sadece bu vasflaryla anmann yetersizlii ortadadr. Tm vasflarn sralamaya
kalkmak ciltler dolusu yaz yazmay gerektirecei iin, burada sadece bir fikir verebilme
sz konusudur.
Durumu bu ekilde zetledikten sonra, bu vasflar teker teker ele alabiliriz.
Hayr- Mahzdr
Hayr- mahz: Srf iyilik, kendinde ktlkten eser olmayan demektir. Allah'ta ktlk
olmaynn nedeni; O'nun zt bakmndan kenz-i mahfi (Gizli hazine) olmasdr. Nasl bir
yumurta, iinde tavua ait her ey bulunduu halde, "uras gaga, buras barsak"
demeden tmyle, sevilerek yeniyor; fakat ayn yumurtadan kan tavuun gagas,
barsaklar, ayaklar yenmiyor, atlyorsa; Allah'ta da herey byle, yumurtadaki gibi
olduu iin, O'nda ktlkten eser bulunmaz.
Burada insann aklna ment'de neden: Hayr ve er Allah'tandr dendii sorusu gelir.
Cevab; bu duann, ileride greceimiz halkiyet mertebesine hitap ediyor olmasdr.
10
nk, o mertebede tavuk tamamen meydana kmtr.
Allah o kadar hayr- mahzdr ki, Peygamberimiz'e bir hadisinde: Eer siz hi gnah
ilemeseydiniz, Allah tel sizi helk eder ve yerinize, gnah ileyecek, mafiret edecei
kimseler yaratrd ? dedirtmektedir. Allah, asla kt bir i yapmadn Kur'an'da bir ok
yerde: ? Allah'a iftira edenler ...? <3-94 ve dierleri > diyerek ifade etmektedir.
Hsn- Mutlaktr
Allah ok gzeldir ve bu nedenle "Hsn- mutlak" diye isimlendirilmitir. Bu gzelliini
kinata serpmi, herkes o gzellikten nasibi kadarn almtr. Milyarlarca kul, gzelliini
O'ndan alrken onun gzellii hakknda soru soranlara Hazret-i Peygamber miractan
dndnde, cevaben ?Kvrck sal gen bir erkek suretinde grdm ? demitir.
Bu noktada "Acaba herkes o surette mi grecektir" sorusu akla gelir. Milyarlarca insan
farkl suretlerde yaratan bir Varlk, hepsine ayn surette grnmek istemeyip, farkl
suretlerde grnemez mi ?
Bu sorunun cevabn insanda aramak gerekir... Allah, hsn- mukayyet olmad halde,
gzelliini lml olan Hazret-i Peygamber'de gstermitir. Nasl m?
Mukayyet olduu halde, onu glgesiz yapp, Mutlak' onda gstererek...
11
iten, Gren, Bilendir
Allah'n azamet-i lhisine tahamml edilemedii iin, kul O'nu gremez, ama O kendini
grr. Bu, O'nun srrdr.
Allah itip, gren <40-20> dir. yle olduu iin de kullarnn her trl ihtiyacn
karlamakla kalmayp, onlara zararl olmayacaksa, istediklerini de verir.
Kuran'da geen Hazret-i brahim kssasnda onun, nanyorum, ama kalbim mutmain
olsun istiyorum <2-260> deyii ve bunun arkasndan cereyan eden olaylar, yani drt
kuun drder paraya blnp, tekrar birletirilmesi olay; keza Firavun ile Hazret-i Musa
arasndaki Nil'i ters aktma konusundaki iddiada, Firavun'un sabaha kadar alayarak: Ey
Musa'nn Allah' bana yardm et, beni teb'amn yannda mahcup etme eklindeki duasn
duyup, kabul ederek ona Hazret-i Musa karsnda geici bir stnlk vermi olmas,
O'nun varlnn ve kullarn iittiinin delilleridir.
Son olayda pek ok incelik vardr. Bunlarn banda da Allah'n, kendisine inansn,
inanmasn tm yaratklarda mevcut olduu ve kullar arasnda ayrm yapmad, onlara
bir zarar vermeyecekse, dileklerini kabul ettii hususu gelir. Onun iin belirli bir dini
benimsemi olanlar, kendi dinlerinden olmayanlar kfir olmakla sulasalar bile, Allah,
hepsinin Allah' olduunu gstermektedir
Allah kulunun zaruri ihtiyalarn mutlaka karlayaca iin, O'ndan fazla bir ey talep
etmemek lazmdr. htiyalarn karlanmas meselesi, aynen anne ocuk ilikisindeki
gibidir. Nasl bir anne ocuunun acktn fark eder ve hemen onu emzirmeye ynelirse,
bizleri besleyen Allah da ihtiyalarmz grr ve gereini yapar.
12
Burada dikkat edilecek husus; nce iitip, sonra grmesidir. Bu zelliini kullarna da
aynen yanstmtr. Kulak, insanda da hazine-i lhiyi toplama arac olarak yaratlmtr.
Hazine-i lhi szle, yani insann ka'rndan (znden) ifade edilen duygularn
toplanmasyla dolar. Bunu alglayan, iiten ise kulaktr. Yeni doan bir ocuun bir ka yl
sadece anne ve babasnn konutuklarn dinleyip, nce ksa kelimelerle, daha sonra da
basitten mrekkebe doru ilerleyen cmlelerle konumaya balamas bunun delilidir.
Allah nasl duyar ve grr?
Kinatta kendinden baka bir varlk olmadna gre, syleyen de grnen de kendisi
olduundan, nasl biz sylediimizi duyar ve baktmz grrsek, O da yle duyar ve
grr. Allah bizi yaratrken belirli frekans ve dalga boylarn alglayabilecek kapasitede
yaratmtr. Ama kendisi iin byle bir kstlama bahis konusu olmad iin, O, bizim
duyup, gremediimiz, alglayamadmz her eyi duyar ve grr. Bunu yaparken de
kulunun gnlne bakar ve oradan o kulunun ne yaptn renir. yle ki: Her esma
aslna baldr. Biz de Hayy esmasyla Allah'a balyz. Bu ba nedeniyle Allah bizden ayr
olmadndan, her hareketimiz O'nun kontrol altnda ve her yaptmzdan haberdardr.
Zaten Allah'n ipi denen de bu ballktan baka bir ey deildir.
Allah'n grmedii bir ey var mdr? Vardr! Allah rya grmez. nk, O Uyumaz ve
uyuklamaz < 2-255 >. Uyuma ve uyuklamas olmad iin de rya grmez...
Allah'n bir baka iitme ve grme arac da kullardr. Byle olduunu kendisi ... kulum
bana nafile ibadetlerle o kadar yaklar ki, nihayet ben onu severim. Sevince de: Onun
duyan kula olurum, o benimle duyar; gren gz olurum, o benimle grr; eli olurum, o
benimle dokunur; aya olurum, o benimle yrr; kalbi olurum o benimle anlar; syleyen
dili olurum, o benimle konuur; ... Hadis-i Kutssiyle ifade etmektedir. Tabii, bir kul iin bu
13
mertebeye ulamak ve burada durabilmek ok byk bir nimettir.
O halde, iiten, gren ve bilen Allah, kullarna hitabeder mi? Eder tabii.. Bu hitab da
emirleriyle olur. rnein Namaz kln ve zekt verin <2-110> emirleri bunlardandr ve
O'nun kullarna hitaplarnn banda gelir. Bunlarn ne demek olduunu ileriki bahislerde
yeri geldike inceleyeceiz.
Domayan ve Dourmayandr
Allah'ta domak, dourmak ve lmek yoktur. Byle olduunu kendisi Kuran'da:
Domam, dourmamtr <112-3> diyerek sylemektedir.
Evveli ve Sonras Olmayandr
Allah'n ne balangc vardr, ne de sonu... nk, evveli de O'dur, sonras da... Allah'
byle bilmek gerekir. Zaten O'nun da: O evveldir, hirdir, zahirdir, btndr ve O her eyi
tm olarak bilendir <57-3> demesindeki ama budur.
Her eyin bir evveli olduu, topran bile toprak olmazdan nce ne olduu dnld
iin, Peygamberimiz'e kinat olmazdan evvel Allah'n nerede olduu sorulmutur. Bu
soruya verdikleri cevap Altnda, stnde hava olmayan amdayd eklinde olmutur.
Bunun anlam Yaam olmayan yerdeydi demektir ki, buralarda akl durduu iin fazla bir
ey sylenemez. Buras zat lemidir ve Gizli hazineydim Hadisi hkmne girdii iin
orada kendinden baka bir ey yoktur. Yaam dendiindeyse, sfata ini bahis
konusudur.
14
ldrp Diriltendir
Allah'n: ldren ve dirilten <3-156> olduu Kuran'da bildirilmektedir. Bu konuda
O'nun iine karlamayaca iin, bildii gibi yapmasn beklemek icabeder.
Azameti Sonsuz Olandr
Allah zat ve sftyla kul idrakine smayan bir btndr. Bu durumu yle bir rnekle
anlatabiliriz:
Bir kaynak ve o kaynaktan kan suyun durumunu dnelim. Bu su, yolu boyunca ne
kadar dallanr ve nerelerden geerse gesin, kaynayla birlikte bir btn tekil eder. Yol
boyunca ay, dere ve nehir olarak akarken deiik isimler alm olmas bu btnl
bozmaz.
Nasl derelerin isimlerinin deiik olmas onlarn kaynaklarnn farkl olduu anlamna
gelmezse, kinattaki mevcudatn deiik isimler alm olmas da onlarn kaynann ayr
olduunu gstermez. Buray ok iyi anlamak gerekir. nk Allah ve kinatn durumu da
byledir.
Kinatn bykl dikkate alndnda, Allah'n: Allah sizi kendinden hazer ettirir
<3-28> yani Zatn dnmekten men eder demesinin hikmeti anlalr. Bu bykln
idrak edilebilmesi mmkn deildir. nsan kendini zorlamaya kalkarsa akln oynatabilir.
Ziya Paa bunu anlatabilmek iin:
drak-i ma'li bu kk akla gerekmez
15
Zir bu terz o kadar skleti ekmez
demitir.
Hal byle olduuna gre Azamet-i lhi sonsuzdur deyip, onu orada brakmak ve dikkati
kinatn zeti olarak yaratlm olan insana evirerek, hereyi onda aramak lazmdr.
Allah, azametinin sonsuzluunu bildii iin, Peygamberimiz'in miracnda bu sonsuzlua bir
hudut ekmek zorunluunu hissetmi ve onu Dur ya Muhammed diyerek
durdurmutur. leriki bahislerde bu konuya da geni olarak yer verilecektir.
Hereye Kdir ve Adildir
Allah'n kuvvet ve kudretine iaret eden yetler arasnda De ki: Mlkn sahibi olan
Allah'm, mlk dilediine verir, dilediinden alrsn ve dilediine izzet verir, dilediini zelil
edersin, hayr senin elindedir <3-26>, Geceden gndze eklersin ve gndzden
geceye eklersin, lden diri kartrsn ve diriden l kartrsn ve dilediine hesapsz rzk
verirsin <3-27> ilk akla gelenlerdendir. Hal byle iken, biz O'nun malndan hrszlk
yapyor ve iimize gelen taraf alp, gelmeyen taraf Allah'a atyoruz.
Allah istediini yapar. O'na Neden, yaptn diye sorulmaz <21-23> ama O, yaptn
mutlaka adaletle yapar.
Allah bir ey yapmak istediinde O'nun iin ne zaman vardr, ne de glk. Yapmak
istedii eyi bir saniyenin belki milyonda biri kadar bir sre iinde (atomlar birletirmek
suretiyle) yapverir. Her mertebe O'nun olduundan Allah iin glk diye bir ey olamaz.
16
O isterse bir insan bir anda atomlarna ayrp bir baka yerde birletirebilir. Buna: dam
ve cad denir. Burada idam; ademde (bolukta) toplama, icad ise; vcuda getirme
demektir. O'nun Hayat veren ve ldren <3-156> olmas budur ve bu, Allah'a ait bir
vasftr. Byle bir eyi kulun yapmas mmkn deildir.
Ancak, burada bir durum vardr. Allah, isterse bunu bir kulu vastasyla yapabilir. Bu
durumda, icraat kulun yapt zehab uyanabilir. Ancak, asla byle bir kanya
varlmamaldr.
Allah bir kuluna yardm etmek isterse bir baka kulunu, yardm etmek istedii kuluna Hzr
yapabilir. Kul, Allah'n elindedir ve sanki O'nun bir uzvudur. O, uzvunu nasl isterse yle
kullanr. Bunu da kulunun aklna girip, akln o tarafa ynlendirerek yapar. Her ey fen
bulacaktr <55-26> , Sadece celal ve ba sahibi Rabb'inin yz baki kalacaktr
<55-27> yetinin anlam budur.
Allah, bir kuluna bir ey yapmak ister ve o yapaca ey iin bir baka kulunu ona Hzr
yapmaya karar verirse, buna kimsenin kar kabilecek gc yoktur. Yapp atan Allah'tr.
Allah amzda kullar vastasyla ok eyler gerekletirmektedir. rnein; tp bebek
olay...
Bunda, darda oluturulan zigot ana rahmine yerletirilip, ocuk dnyaya
getirilebilmektedir. Allah, bu ve bunun gibi pek ok ii, verdii akl ynlendirmek suretiyle,
kullar vastasyla yapmaktadr.
Eskiden Allah'n be eyi kullarndan saklad sylenir ve bunlara Mugayyebat- Hamse
(Beduyu ile alglanamayan be Lednn sr) ad verilirdi. Bu be srdan biri olarak da
17
doacak ocuun cinsiyeti gsterilirdi. Gnmzde Allah srlarn aklamaya balad iin,
doacak ocuun cinsiyeti nceden bilinebilmesine ramen, bebein ana rahmine kz
olarak m, yoksa erkek olarak m decei hl srdr. Kimbilir nmzdeki u on yl iinde
buna benzer daha ne ilerlemeler olacak ve Allah, hazinesindeki srlardan hangilerini
aacaktr...
Allah'n bir ii yaparken kulunu alet olarak kullanmas, o kul iin byk bir ihsandr. Bu
olaya keramet ad verilir. Eer bu kul Peygamber ise, o zaman olayn ad da deiir ve
mucize olur. Keramet ve mucize gstermek kulun yapabilecei i deildir. Bunu byle
bilmek gerekir.
O yle bir Allah'tr ki, isterse kendisi niyet olur ve kuluna istediini yaptrr. Grlen
rengin, iteki araba m, yoksa kadehe mi ait olduu anlalamaz olur. Hatta yle olur ki,
kadehteki arap bizzat kendisi olabilir. Bunu byle bilip zevk etmek ve nasibe raz olmak
gerekir.
Allah'n indirdiini kimse kaldramaz. Kaldrrsa, yine O, kendisi kaldrr. Allah sana bir
zarar dokunduracak olursa onu O'ndan baka kaldracak yoktur, ayet hakknda bir hayr
isterse O'nun fazln kimse reddedemez <10-107> yeti bunu ifade eder. nk insan,
hangi mertebede olursa olsun, beeriyet lemindedir ve bu lem ocukluk lemi gibidir.
Merhametli ve Affedicidir
Allah, Kabahatlar balayc ve Ayplar rtc dr. Bu vasflar kendinden
kendinedir. Byle oluu da kendinden baka varlk olmayndandr.
Allah, her an, yaptmz ufak tefek hatalar balamaktadr. Hakikatte Secde-i sehv
18
denen ey budur. Rahmetim her eyi vsi olmutur <7-156> yeti ve Allah'n rahmeti
gazabn geer Hadisi bunu anlatmaktadr.
Allah, daima bize Rahmetlilerin en rahmetlisi <7-151> olduunu hatrlatmaktadr. O, o
kadar merhametlidir ki, hasta bir kulunun cann alaca zaman bile, eziyet etmi olmamak
iin, onun neeli bir zamann bekler.
Sevginin Kaynadr ve ok Sever

Allah Gizli bir hazineydim, sevilmek istedim derken, sevgilerin ba ve kayna
olduunu, hereyi sevgiden yarattn ve bu sevgisinin de yukardaki bilgiler nda
kendinden kendine olduunu anlatmaktadr.
Allah, kendine olan sevgi ve akndan bir mauk yaratmak istemi, bu isteini
gerekletirmek iin nce Hazret-i Peygamber'i ruhen yaratm, daha sonra kinat ve
ondan da Hazret-i Muhammed'i maddeten yaratp, ona, Habibim demitir. Habibim
dedii de aslnda, Muhammed aynasnda grd Kendi'nden bakas deildir. Onun iin;
k mauk bir olunca
Aktan baka bir ey var m
denmi, bu suretle, hem bu geree, hem de Allah'n bir adnn ak olduuna iaret
edilmitir.
Allah, kinat muhabbetinden ve kendini bildirmek iin yaratmtr. O'nun kendi kendini
tesbih ettii: Semalar ve arz Allah' tesbih etmektedir <57-1> , kendi kendini and
Zikredeni zikrederim <2-152> ve kendi kendini sevdii Seveni severim <5-54>
19
yetlerinden anlalmaktadr. Kendinden baka varlk olmadna gre, bu szleri
aynadaki grntsne sylemektedir.
Herey kendinden kendine olduuna gre, aynada kendini grmesine ne lzum vard
diye bir soru akla gelebilir. Bu sorunun cevabn insan kendinden verebilir. nk,
kalbimiz bir ayna olduu ve kinat diye grnen bizden yansd halde, biz nasl kinat
grmek istiyorsak, O da yle yapmtr.
Allah, sevgilerin ba ve sonu olduuna, biz de o sevgi kaynandan ktmza gre,
dnmz yine O'na olacaktr. Biz Allah'tan geldik ve sonunda O'na dneceiz
<2-156> yeti bunu anlatmaktadr.
undan emin olmamz gerekir ki, Allah bu kadar deer verdii kulundan kolay kolay
vazgemez. Onun iin kullarna baz vaatlerde bulunmutur. Bunlardan biri Ben benden
tr kalbi krk olanlarn yanndaym , ok nemli olan bir dieri de Rahmetim gazabm
gemitir eklinde olandr.
Bu durum aynen bir babann (velev ki, hayrsz bile olsa) ocuundan; bir bahvann,
yetitirdii bir aatan vazgeemeyiine benzer. Allah, kulunu bir sre iin skntl
lemlere soksa bile, sonra yine onu Rahmaniyete eker. Bunu yapabilmek iin de kulunu
zora sokmaktan kanmaz. Onun iin, O'nun yapt her eyde bir hayr aramak gerekir.
Allah, bu kadar severek ve verek yaratt kuluna kar ar derecede kskan davranr
ve kulunun, nazarn baka tarafa evirmesini istemez. Hazret-i dem'i, (Tevhitten ayrlp,
dikkatini sfat mertebesinde olan Havva'ya evirdii iin) cennetten karmas, bunun
ispatdr. O'nun bu kadar hassas olduunu bilen bizim de ok dikkatli olmamz ve
ocuumuzu severken bile, onu kendi ocuumuz olarak deil, Allah'tan bir nimet olarak
20
sevmemiz icab eder. Kuran'daki Hazret-i smail'in kurban edilmesi kssas da, Allah'n
ocuunu sev, ama onun benden zhir olan emrim olduunu bilerek sev mesaj olarak
alglanmaldr.
Bu ikazlara ramen, Allah kimseyi korkutmaz. Korkuyu yaratan insanlardr, yani biziz.
Nasl ceza kanununun arlatrlmasndan sulular korkarsa, biz de kendimizi sulu
hissettiimiz iin korkarz. Korkudan kurtulmann yolu; O'ndan uzaklamamak ve
yakarsan yakver yahut canm alrsan alver demekten geer.
Allah'la dost olann korkusu kalmaz. Byle olduunu da Allah Allah'n velileri iin asla
korku yoktur ve onlar mahzun da olmazlar <10-62> diyerek ifade etmektedir. Allah,
sulu kullarnn dahi umutsuzlua kaplmamalar iin Benim rahmetimden mit kesmeyin
<39-53> dediine gre, insan, Allah'tan deil, kendinden korkmaldr.
Tm Mertebeleri, Sft ve Esmay Kendinde
Toplayandr
Her ey, kul da dahil, Allah'ta mevcuttur. Ama bu mevcudiyet, ekirdekte aacn varl
gibidir. Aa ne zaman ekirdekten karsa, o zaman grnmeye balar.
Mertebeler ve esmalar da byledir. Hem gayb leminde vardr, hem de hud leminde...
Hereyin kendinde topland leme Gayb lemi, grnr hale kmalarna da: hud
lemi denir. O yle bir Allah'tr ki, kendinden baka ilh yoktur, gayb ve aikr bilir, O
rahmanrrahmdir <59-22> yetindeki Hverrahmnrrahm'in Rahman blm faka,
Rahim blm ise enfse aittir. kisinin vahdeti Allah'tr ki, O da ileride greceimiz gibi
B'nn altndaki noktadr. ah- Velyet: Ben, b'nn altndaki noktadr diyerek kinatn
21
bir noktada toplandn anlatmaktadr.
Bu lemde grnen ah- Velyet olduu halde, btn Hazret-i Peygamber'in srrdr. O
nedenle: ocuk babann srrdr denmitir. Bu konuya ilerki bahislerde ok daha geni
yer verilecektir. Onun iin burada sadece ima etmekle yetiniyoruz.
Allah dendii zaman hi bir esma anlmaz, nk O, Mecma-l esma yani esmalarn
tmnn topland mertebedir. Bu una benzer: Bir insana ismiyle hitap edildiinde, o
kiinin sandan trnana kadar her yeri o ismin iindedir ve uzuvlarnn hi biri ayrca
anlmaz. Ba da, kolu da, aya da o ismin iindedir. te, Allah dendii zaman da durum
budur. Orada ne kinat, ne kul, ne de baka bir eyin ad gemez. H (O) dendiinde
ise Allah lafz da kaybolur.
Ama i kesrete geldiinde, o zaman sa, ba, kol, bacak, trnak birbirinden ayrlr ve her
biri kendi adyla anlmaya balanr. Kendi adyla anlmaya balandnda da hi biri, tm
ifade edemez olur.
Allah ndadr
n: Gemii, hali ve gelecei kendinde bulundurma durumudur. Allah ta gemi, hal ve
gelecein sahibi olduundan ndadr. Zaman ise kullara has bir keyfiyettir ve sadece
gemile, hali ierir. Kullarn gelecei bilemeyilerinin nedeni, zaman kavramnn gelecei
iermemesidir.
Allah ndadr ve zamandan mnezzehtir. Ol emri nda verilmi olduu iin, O'nun bir
anda meydana getirmi olduu kinatn oluma sresi, bizim belki milyarlarca ylmza
tekabl etmektedir.
22
Allah nda ve kulunun kalbine nazr olduu iin, tecellisini annda gsterir. Byle
olduunu da Hazret-i Peygamber'de gryoruz. yle olmasayd Kur'an Hazret-i
Peygamber'e bir anda nazil olabilir miydi ?
Bu konuda imdilik bilmemiz gereken ey; bekann, nda yaamak demek olduudur.
Her Yerde Hzr, Nzrdr ve Her eyden
Mnezzehtir
Tenzih (enfs) grnmezlik, tebih (fak) ise grnrlk lemi demektir. Bu lemlerin her
ikisi de Allah'n olduu iin, O her iki lemde de vardr.
Allah'n tenzihte olmas: O ne yerdedir, ne gktedir, ne sadadr, ne soldadr, ne
ndedir, ne de arkadadr cmlesiyle, tebihte olmas ise: O her yerde hzr ve nzrdr
szyle anlatlr.
Bir zerre yoktur sensiz cihanda
Sen mncelisin her bir zamanda
Hem lmeknsn, hem her meknda
Bulduk visali elhamdlillh
kt'as da bunu zetler.
Allah, her yerde hazr ve nazr, yani tebihte olduu zaman da grnmez, ama bir hayali
vardr ve o hayali grnr. Bu duruma gre: Tenzihi esastr ve Ahadiyettir. Tebihi ise
23
celliyettir, sfattr. Tenzih esas olduu iin islm eriat bu temel zerine kurulmutur. Bu
yzden islmiyette resim ve heykel yasaklanmtr. Ancak ismin ve resmin olmay yle
bir yokluktur ki, tm avalim kendinde meknuz (hazine halinde gizli) dur. O'nun, gizliliini
meydana kartmasnn nedeni; evvelce de sylediimiz gibi, kendine olan ak ve bunu
gstermek istemesidir.
Allah, sadece manada kalan, maddede olmayan bir varlk deildir. O, O yle bir Allah'tr
ki kendisinden baka ilh yoktur, gayb ve aikr bilir <59-22> olduuna gre, ahadet
leminde de vardr ve ahit olunmas gerekir. nk Kur'an'da: Kim ki dnyada krdr
hirette de kr olacaktr <17-72> demektedir.
Allah'n, enfste de, afakta da olduu Kur'an'da: Biz size ah damarnzdan daha yaknz
<50-16> ve kii gizli konumaz ki, drdncleri Allah kendisi olmasn; be kii gizli
konumaz ki, altnclar O olmasn; daha az olsunlar, daha ok olsunlar, nerede olurlarsa
olsunlar Allah onlarla beraberdir <58-7> yetleriyle bildirilmektedir. Bunlardan birincisi
enfste olduunu, ikincisiyse fakta olduunu anlatmaktadr. Bu iki yetle bize iletilmek
istenen mesaj: Kendinizi bulun cmlesiyle zetlenebilir ki, esas konumuz da bu olduu
iin, insan bahsi hemen tmyle buna ayrlmtr.
eriat tenzihe dayandrlm olduu iin, eriat erbab bu noktalara deinmekten daima
kanr. Kanmalarnn sebebi; evvelce de sylediimiz gibi, mertebeleri tam olarak
anlamamalar ve bilmedikleri iin bu konular aldnda tatminkar cevap bulamayp,
sorulanlara verdikleri elikili cevaplarla soru sahibini daha fazla bunaltmalardr. Buna
basit bir rnek olarak: Kbe iin ok kullandklar: Allah'n evidir nitelemesi yeterlidir. Bir
taraftan Allah mekndan mnezzehtir denirken, dier taraftan Kbe Allah'n evidir
denmesi bir eliki deil midir ?
24
Allah, her lemde vardr. Bir ilhimizde: Syleyen O, dinleyen O demek suretiyle O'na
tenzih leminde, bir baka ilhimizde ise:
Sensin Allah'm
Yok itibahm
diyerek tebih leminde hitabetmekte, bunlar sylerken de O'nun, zat itibariyle her
ynden mnezzeh olduunu, buna karlk kinatta noksanlk kalmamas iin alt yn
yaratp, ona alt ynden nurunu vermekte olduunu anlatmaya almtk.
Bu konu ok nemli olduu iin, ilerki sayfalarda tenzih ve tebih bal altnda geni bir
ekilde incelenecektir.
Yegne Ben'dir
Allah: Benim deme hakkna sahip yegne varlktr. Kendine ait olan bu benlii kullarna,
yani bize de aktarm olduu iin, biz kendimizin zannedip, Benim diyor ve bylece
enniyete dm oluyoruz. Ben lafz, Ben'i bilenler nazarnda Ferd-i camiye, bilmeyenler
nazarndaysa enniyete delalet eder. Aslnda kulundan benim diyen de O'dur, ama kul bu
bilince varamad iin enniyete dmektedir. Kulun, bu bilince varmas ve enniyetten
kurtulabilmesi iin L mevcde ill H yu gemi olmas lazmdr. Onun iin Ben
derken ok dikkatli olmak lazmdr.
Allah yegne Ben olduu halde Kur'an'da zaman zaman: Biz tabirini kullanmaktadr.
Bylece zatyla Ben, kullaryla biz olduunu ima etmekte ve kesretinin de kendinden gayr
olmadn anlatmaktadr. Ene (Ben) dedii zaman Yegne kahhar Allah'tr <40-16>
cevabn verdii ndaki durumu, yani her eyin yok olup, kendinden bakasnn kalmad
25
hali kastetmektedir. Nahn (Biz) dedii zaman ise; yarattklar da iin iine girmi, yani
mertebesi deimi olmaktadr. Bu nedenle tasavvufi eitimde ok sk kullanlan Benlii
brak sz Ben lafzn sahibine ver anlamn ierir.
Mhendis-i Hakikidir
Allah, yaratl plann A'yan- Sabitede yapm ve yapt bu plan Kn (Ol) emri ile
uygulamaya koyarak kinat oluturmutur. O emir hl cari olduu iin de, oluma ve
gelime devam etmektedir.
Bu konu ilerki bahislerde tekrarlanaca iin burada iaret etmekle yetiniyoruz.
En Byk Hayrlmkiriyn dir
Bu sz bize deil, kendine aittir. Kur'an'da: Mekrettiler ve Allah ta mekretti, Allah
mekredenlerin hayrlsdr <3-54> diyen kendisidir. Ancak O'nun yapt mekir (hile)
bizimki gibi zararl deil, kullar iin faydal hilelerdir.
Allah'n yapt en byk hile, Hazret-i Musa'nn dedii gibi, dnyay bize var
gstermesidir. Eer yle olmasayd insanlar u gnlk mrlerinde dnyaya ve dnya
malna tapmaya kalkarlar myd ?
Bize dnyay nasl var gstermitir ? Her ey kendinden ve bir manadan, bir dnceden
ibaret olduu halde, o manann muhafazas olan kab bize var gibi gstermekle...
Ayn ekilde birbirine zt esmalarla bir taraftan Firavun'u yaratp, ona firavunluk
26
yaptrmak, dier taraftan da Hazret-i Musa'y yaratp onu, doru yolu gstersin diye
peygamberlikle grevlendirmek, Tavana ka, tazya tut demek deil midir
Bu konu ileride mertebeler renildiinde yerine oturacak ve daha iyi anlalacaktr.
n Nedir, Zaman Nedir?
n: ah- Velyet'in: Ben b'nn aldndaki noktaym dedii, on sekiz bin lemi kendinde
toplayan noktadr. Bu noktann alp, kapanmas zaman meydana getirir.
n bir noktadr. Bu nokta uzatldnda sonsuza ulaan bir hat meydana gelir. Bu hat
zerinde bir nokta esas alnr ve o nokta merkez olmak zere bir daire izilecek olursa,
bu dairenin apna zaman ad verilir.
Dakikann altmta birine saniye, saniyenin altmta birine de salise denir. Salise insan
tarafndan hissedilemez. Ancak kronometre dediimiz aletle tespit edilebilir.
Bunlar zamann na en yakn uzaklklardr. Aray biraz daha daraltrsak zaman kavram
hemen hemen yok olacaktr. Bu kk zaman paras ok daha iyi gelitirilmi modern
aletlerle tespit edilebilir, fakat ap sfrlanp, pergelin iki ucu birletirilirse, zaman kavram
ortadan kalkar ve grnmezlik lemine girilmi olur. te, n denen, bu merkez
noktasdr ve n- daim diye adlandrlr. Burada: Zaman- daim deil, n- daim
dendiine dikkat etmek lazmdr. nk n sabit, zaman ise mteharrik (hareketli)dir.
Zaman: Bir baca nda duran pergelle izilen dairenin, bu hat zerinde meydana
getirdii aptr. ap ne kadar byk olursa olsun, daire daima 360 derecedir. Bunun ne
27
ifade ettiini ileride, sfat bahsinde greceiz.
n noktas hem zamann, hem de dairenin merkezidir. Her ey o merkezde birleir. O
halde n ve zaman bir pergelin iki baca gibidir. Bir aya merkezde, yani nda durur,
dier aya ise hareketlidir ve zaman gsterir. Sema' yapanlarn bir ayaklarn sabit
tutup, dier bacaklaryla bu sabit duran ayaklarnn etrafnda dnmeleri n-zaman
ilikisini sembolize eder.
Allah ndadr. yle olduu iin de verdii: kn (Ol) emri n- vahitte gerekleiverir.
Merkezden uzakta olan kulun da ayn ekilde, Ol emri vermesi mmkndr. Bir kulun ev
yaptrmak zere "Kn" dediini dnelim: Bu emri verdikten sonra, nce bir mhendise
plan yaptrmak, sonra o plan iin belediyeden ruhsat kartmak, daha sonra da srasyla:
mteahhit bulup, ii ona vermek, malzemeleri temin etmek, gerekirse ii ve ustalarn
almalarn kontrol etmek, ev bittikten sonra oturma ruhsat almak, suyunu, elektriini
balatmak ve nihayet iine tanmak, o kiinin en az bir yln alacaktr. Ama ayn Kn
emrini Allah verdiinde bu sre sadece bir n olacaktr. O'nun kinat yaratmas da
byledir. Yaratl sresi bizim zamanmza gre milyarlarca yl srm olabilir, ama bu
sre O'nun iin sadece bir ndr.
Ryalarmz n ile zaman arasndaki fark bize, bir il iki saniyelik sre iinde bir ka yllk
servenler yaatarak anlatmaktadr.
n ile zaman ilikisi bizim alglama kabiliyetimizle balantldr. n devamldr, zaman ise; o
devaml olan ndan bizim alglayabildiimiz kadardr. Bunu daha iyi anlatabilmek iin
bizim k ve ses alglamalarmz rnek vermek faydal olacaktr.
Biz, k hzmelerini bir yere kadar takip edebiliriz. Daha sonra k grnmez olur. Ama
28
bizim gremiyor olmamz o k hzmelerinin yok olmas demek deildir. Onlar, biz
gremesek bile, sonsuzlukta yoluna devam eder.
Ayn durum ses iin de geerlidir. Kulamzn duyabildii ses frekanslar ve ses iddeti
bellidir. Ses belirli bir frekans aralnn dna kar veya belirli bir iddetin altna inerse,
biz o sesi duyamayz. Ama o ses dalgalar, biz duyamasak bile, yaylmaya devam
etmektedir.
Bizim Kayboldu dediimiz k hzmeleri ve ses dalgalar aslnda kaybolmamakta, nda
toplanmaktadr. Bizim onlar iin Kayboldu deyiimiz, onlarn, zamandaki alglama
kapasitemizin dna km oluundandr. Allah'ta ise byle bir tahdit olmad iin, bizim
Kayboldu dediimiz eylerin hi biri O'nda kaybolmaz.
Allah, insanlarn alglama kapasitesini orta dzeyde kalacak ekilde ayarlamtr. nsan
nda yaratlmtr. Bu nedenle bir aya anda, yani nokta-y kbrada, dier aya ise
zamandadr. Allah, Kur'an'da bir yerde: O semadan arza doru her ii tedbir eder sonra
o i O'nun indinde sizin bin ylnza tekabl eden bir gnde kar <32-5> , bir baka
yerde ise: Melekler ve ruh O'na mddeti elli bin yl olan bir gnde karlar <70-4>
demekle aradaki uzakln farkl olabileceine iaret etmitir.
Keza: Grmyor musun rabbin glgeyi nasl uzatmtr <25-45> deyii de bizi nda
yaratp, zamana attn ima etmektedir. Onun iin insanda n da vardr, zaman da...
n gnl lemidir, akl lemidir. Zamansa, bu dnya lemindeki yaammzdr. Biz insan
olarak zaman asndan kullua, n asndansa Ulhiyete balanm durumdayz
demektir ki, bu da Allah'la balantmzn en gzel ispatdr. Ka yanda olursak olalm,
gzmz kapattmz anda tm hayatmzn gzmzn nnden geivermesi, aklmzn
29
ve gnlmzn nda oluunun delilidir. Ayrca reflekslerimiz de n ile balantmz
gsterir.
Akln nda oluu, Allah'n Ben nce akl yarattm deyii ile sabittir. Ahirette de zaman
deil, n- daim geerlidir.
Allah, insann nla balantsn: dem'e tm esmalar retti <2-31> yetiyle
bildirmekte ve bu yetle bizde hem zaman, hem de n olduuna iaret etmektedir. Bunu
anlamamz salamak iin de hacc farz klmtr. Hac'ta Kbe tavaf edilirken, Kbe'ye
yakn olanlarn, turlarn ksa srede, Kbe'den uzakta olanlarn, uzaklklaryla orantl
olarak daha uzun zamanda tamamlamalar, n-zaman farkn en iyi anlatacak
rneklerden biridir. Kbe'ye yakn olanlar na yaklam, dierleri ise zamann deiik
uzaklklarnda kalm gibi olurlar. Bu noktada iin iine istidat meselesi girmektedir.
stidat, na yaknlkla ok yakn ilikilidir. na yakn olanlarn kavrama ve anlama
kapasitesi yksektir. Bir insann anlama ve kavrama kapasitesi ne kadar kstlysa, o kii
ndan o kadar uzakta demektir.
Zamanda, mazi (gemi), hal, ve istikbal (gelecek) adeta birbirinden ayrlp, ayr anlamlar
kazanmtr. ndaysa bunlarn hepsi bir noktada toplanmtr. Byle olduu iin de
zamanda yaayan biz, ancak yaadmz sre iinde kalan gemile, iinde yaadmz
hali bilebiliriz. Daha nceki zamanlar hakkndaki bilgimiz ancak bize anlatld kadar olur.
Lakin, gelecei bilemeyiz. ndaysa bizim bilemediklerimizin hepsi var olduu iin, Allah
tmn bilir, yani her ey O'nun ilminde mevcuttur. Bu mevcudiyet tpk yumurta iinde
tavuk bulunmas gibi, yani istidat halindedir. stidat kademe kademe tenezzl ettike biz
de grp, anlayabiliriz.
30
Biz, zamanda yaadmz iin, nda olanlar bilemeyiz. Burada ok incelikler vardr. Biz:
Allah yazdysa bozsun deriz. Allah yazdn bozmaz, ama hedef deitirebilir. Bunu
yle anlatabiliriz. Bir ok, yaydan ktktan sonra bir daha dnp yaya girmez, mutlaka
atld istikamete doru ilerleyecektir. Ama o okun hedefi vurmas istenmiyorsa, hedefi
biraz kenara ekmek mmkndr. O zaman, ok atld istikamette gittii halde hedefe
isabet etmemi olur ki, buna tasavvuf dilinde: ahadet leminden gayb lemine ekilme
denir.
ahadet lemi: elle tutulup, gzle grlr, ksacas be duyu ile alglanabilir lem, gayb
lemi ise: be duyu ile alglanamayan lemdir. Ryalar, kendine gre bir grnts
olmasna ramen, gayb leminin maldr. Bir olayn ahadet leminden gayb lemine
kaydrlmas hedefin biraz ekilivermesi demektir ki, bunu ilerde bir hikaye ile daha
kolay anlalr hale getireceiz.
Zaman ve na rnek olarak bir saatin yelkovann gstermek te mmkndr. Yelkovann
bir ucu merkezde olduu iin yerinden hi kmldamyormu gibidir. Sabit intiban verir.
Dier ucu ise, yelkovann byklne gre gzle de farkedilebilir bir hzla o merkez
etrafnda dner. Merkezdeki ucu da hareketlidir ama, hareketli olduu farkedilmez.
Allah isterse zaman na eviriverir ki, bunun en basit ve anlalabilir rnei; bazen
insana bir saatin bir gn veya bir gnn bir yl gibi gelmesi ve bir trl gemek
bilmemesidir. Ayn ekilde, bazen ksa bir mesafe insana yrmekle bitmeyecekmi gibi
gelebilir. Ama, bazen de bunun tam tersi olur. Eski tabirle Bast- zaman (Zamann
uzam gibi olmas) ve Tayy-i zaman (Zamann ksalm gibi olmas) denen haller
bunlardr. Bu durumlar tamamen Allah'n kontrolnde olduu iin, O, bu sreleri ok
ksaltabilir veya ok uzatabilir.
31
nsan olarak biz, zamanda n iin yayoruz. Zaman, bu gne gelinceye kadar
geirdiimiz tm safhalardr. Zamanda n ise: u kadar yllk mrmzde grp
geirdiklerimizin bir anda gzmzn nnden geivermesidir. Bu gei bir saniye bile
srmez.
na geli insan noktasdr. Bu gelite insan, kinattaki her eyi kendinde toplam ve
kendisi n, kinat zaman olmutur. Tasavvuf retisinde: Kinat insan etrafnda dner
deniinin nedeni budur.
nda yaam; kyametiyle, ahiretiyle n- daimde olmak demektir. nda domayan,
dolanmayan bir gne vardr. Orada domak, dourmak yoktur. Oras: De ki: O Allah
bir'dir, Allah sameddir, domam, dourmamtr ve O'nun hi bir ei de yoktur
<112-1,2,3,4> dedii yerdir.
nsan noktasna geldiimizde (tabii gelebilirsek) bizim vcudumuzdakiler yine
kendimizden zahir olacaktr. Herkes sevdiine ayna olacak, tm aza ve kuvasnn her
zerresi birer lem olarak intiar edecek ve kinat oluturacaktr. Nasl burada her ey
atomlardan olumu ve her atom da, ekirdei ve ona bal partiklleriyle bir btn tekil
etmise, biz de onun gibi sonsuz lemler tekil edeceiz. te ahiret lemi dediimiz
lem, ok zet olarak budur. Bu konuya ilerki blmlerde geni olarak temas edeceiz.
Gnmzdeki teknolojik geliim zamandan na doru bir yaknlama iindedir. Mesela:
Eskiden sesler plaklara alnp, saklanrken, bugn daha net ve aslna daha uygun ekilde
kasetlere ve kompakt disklere alnmakta, yllar boyunca da bozulmadan
saklanabilmektedir. Belki bir gn gelecek, gelitirilmi, son derece hassas cihazlarla yllar
nceki sesleri de tespit etmek mmkn olabilecektir. Ayn eyin grnt cihazlar iin
gerekleemeyeceini kim iddia edebilir ? nk, bu sylediklerimizin hepsi nda
32
mevcuttur. Kaybolma zamana has bir keyfiyettir.
Dem bu demdir sz, fak enfse, yahut n zamana getirmek demektir. Nee-i Ul bu
demdir. Kal-bel'da: Ben sizin Rabb'iniz deil miyim <7-172> sorusuna Evet
Rabbimiz'sin <7-172> diyen ruhlarn afaktaki o ann bu gne getirmek, Dem bu
demdiri yaamak demektir ki, bunun ad da: El tutmaktr. El tutmak, ndaki: Ben sizin
Rabb'iniz deil miyim sorusuna Evet cevabn vermek demektir.
O'nu uzakta aramaya gerek yoktur. O devirde evet diyenlerin mmin, demeyenlerin kfir
olduu sylenir. Eer Kal-bel bugne getirilirse, o zaman bu kural bu gn ve bu
lemde de geerli olur.
fak ve enfs, Furkan ve Kur'an gibidir. Furkan fark leminde grlen, Kur'an ise i
lemde okunan demektir. Onun iin insan, gzn yumduunda tahakkuk ederse,
kendini kendinde bulmu olur. Ayn ekilde gzn yumup fak gznn nne getirirse,
onu kendinde bulmu olur. Gzn ap kinat grdndeyse, o grd de kendinden
gayr deildir. Bu durumda iindeki dna km, ii d olmu demektir ki, bu bir msr
tanesinin patlamasna benzer.
lhi Mertebeler
Allah'n gayb lemindeki varln hud lemi dediimiz grnr leme yanstmas bir
nda, fakat etap etap gereklemitir. Bu durumu bir periskobu rnek alarak anlatabiliriz.
Periskop, bilindii gibi, denizaltlarda bulunan ve denizalt denizin derinliklerindeyken
deniz stnde seyreden dier gemileri grmeye yarayan, bir seri aynadan yaplm, boru
33
eklinde bir alettir. Aletin iindeki aynalar, borunun su stne karlabilen st ucuna
yerletirilmi mercekteki grnty, denizaltnn iinde kalan borunun alt ucundaki
mercee yanstabilecek ekilde yerletirilmitir. Aynalarn her birini birer ilhi mertebe
veya tasavvufi tabiriyle, birer lem olarak kabul edersek, grntnn ortaya kmasyla
en alttaki mercee yansmasnn bir anda oluunu da anlamamz, yani Allah'n istedii bir
eyin kinatta annda meydana kmasn idrak etmemiz mmkn olur.
nsann, hayale vcut vermeksizin, vcudun Allah'n olduunu kavraya-bilmesi iin baz
mertebeleri bilmesi ve anlamas arttr. Bunlar: Hve, Allah, Rab, Hak ve Halk
mertebeleridir. Bunlarn tm ayn, tek varln deiik mertebelerde ald isimlerdir. Bu
mertebeleri kavrayp, yerine oturtmadan Allah' renmek mmkn deildir.
Mertebeleri anlayabilmek iin bir tarafndan klp, dier tarafndan inilen bir duvarc
merdivenini veya bir piramidi gz nne getirmek gerekir. Yaratl denen olay bu
merdivenin zirvesinden en alt basamana inmek (Nzul), geri dn ise, en alt
basamandan zirveye trmanmak (Uruc) tr. Merdivenin basamaklar mertebeleri, bu
basamaklardaki panaroma ise lemleri sembolize eder.
lhi mertebeleri bir marul veya lahanaya benzetmek te mmkndr. Dtaki bir yapra
koparlnca altndan bir yaprak daha kar. O da kaldrlnca bir daha, o da kaldrlnca bir
daha ve bylece en iteki, yahut gbekteki Zat'a kadar gidilir ki, tohumu yapan orasdr.
Onun iin sadece ahadiyet demek yetmemekte, onu da: Ahadiyy-l kesre, ahadiyy-l
ef'al, ahadiyy-s sft, ahadiyy-l ayn ve ahadiyy-z zat diye safha safha belirtmek
gerekmektedir.
Bu mertebelerin hi birinde henz zuhura km bir ey yoktur. Onun iin buralar her
eyin olup, hi bir eyin olmad yerlerdir. Durumun anlalabilmesi iin rnek olarak bir
34
ekirdek ele alnabilir. ekirdek, ekirdek halindeyken iindeki aa grnmez. Aa
meydana ktnda, o ekirdein iinde aaca ait her eyin bulunduu anlalr, ama bu
kez de ekirdek grnmez olur. ekirdein tekrar oluabilmesi iin aacn geliip, meyve
vermesi ve o meyvenin de olgunlamas icabeder.
Meydana k kulluk mertebesidir. ekirdek halindeyken kulluk yoktur. O mertebede, yani
Ahadiyette sadece Allah vardr. Buraya tenzih (grnmezlik) lemi denir. ekirdekten
aacn kmas tebih (grnrlk) lemine gemek demektir. Bundan sonraki
grnenlere, yani aa, dal, yaprak, iek gibi blmlere ekirdek denemez. Bunlar iin
ancak: Hepsi ekirdekten kmtr, yani tenzihten yaratlmtr denebilir.
te, Allah'n kinat yarat, kinatn Allah'tan k da byledir. Byle olduu iin de
Allah tenzihte, kinat ise tebihtedir. Hristiyanlarn Papa'y Hazret-i sa yerine
koymalarnn, yani Hazret-i sa'ya tebih etmelerinin nedeni budur.
Benzer bir durum bizim tasavvufi eitimimizde de vardr ve bu konu ilerde, yeri geldiinde
ok geni bir ekilde anlatlacaktr.
Hve (H)
O'nun grnmeyen lemdeki durumudur. Bu mertebe gayb leminin maldr. Kendini
grecei aynay yaratmad mertebe olduu iin, burada kendini kendinden baka bilen
yoktur. Mevlt'te: Cmle lem yok iken ol var idi cmlesiyle kastedilen nokta burasdr.
Buras: Allah' llah'tan baka bilen olmayan ve tasavvufta karl bulunmayan,
yegne mertebedir. Dier tm mertebelerin birer karl vardr. rnein: Allah'n
karsnda kul, Ahad'n karsnda Vahid, Rab'n karsnda merbub, Hak'n karsnda halk
olmas gibi... Byle olduu iin tasavvufta bir rakam adetten saylmaz ve tek saylar
35
ten balatlr. Buras O'nun bskn olduu mertebedir.
Allah
Tm esma ve sft, yani iyisiyle ktsyle her eyi kendinde toplad mertebedir. Burada
Hak ta vardr, batl da... Fakat: Hak geldi, batl yok oldu <17-81> hkm gereince
hak ortaya kt anda batl yok olur. Bunun anlam iyi dnceler ortaya ktnda kt
dncelerin kaybolmasdr. Bu hususa da ileride geni bir ekilde yer verilecektir.
Allah mertebesi, O'nun: Ene dedii yerdir. Burada da kendinden baka bir ey yoktur.
Ancak, bu mertebede kendine kendinden bir ayna yaratm ve aynadaki grntsne:
Ahmed adn vermitir. Yani, Ahad'ken bir mim alp, Ahmed olmutur. Daha sonra da
kendini nur-u Muhammed olarak kinata yanstmtr. Nurun yansmasyla Akl- kll olan
dem'le, onun aynas, yahut nefs-i kll olan Havva'nn meydana kmas salanmtr.
Bu durumu baka bir ifade ile: Masdar- gayr mim iken masdar olmu ve buradan sudur
etmitir diye de anlatabiliriz. Bu mertebe ilerde greceimiz gibi skn makamdr.
Bu mertebeye: Ahadiyet-l Ayn, veya Taayyn- evvel isimleri de verilir. Uructaki
karl ise: Makam- Mahmud tur ve Zat iken ahad olan Allah'n, bir mertebe inmekle
Ahad ve Vahid diye kendi iinde kendine yansmasyla, kendine kendinden bir ayna
yaratt mertebedir. Burada ahad ta birdir, vahid te birdir. Ahad zatdr, yani gnetir.
Vahid ise, tek olan o gnein hzmelerinin tek k merkezidir. Hzmelerin her biri, o
kaynaktan ktktan sonra ayr bir parmak izine sahip olacaktr ki, bunu ilerde Vahidiyet
bahsinde anlatacaz.
Burada mim, Allah'n kendine kaynak yaratt masdara iarettir. Allah o masdar kendine
36
kaynak yapp, oradan sudur etmektedir. O masdardan sudur eden ise masdar- mim,
yani Peygamber'dir ve buna tasavvuf dilinde: Nur-u Muhammed ad verilir.
Masdar ile masdar- mimnin vahdeti Allah, yahut masdar- gayr mimdir (Kainat ile insann
birlemesi Allah'tr.)
Mim harfinin ne olduu daha ilerki bahislerde Hurufat- lhiye bal altnda
aklanacaktr.
Allah'n bu mertebedeki birlii, aynen bir incire benzetilebilir. ncir de birdir, ama iinde
binlerce incir aac meydana getirebilecek ekirdek bulunan birdir. O ekirdeklerin her biri
ileride birer incir aac meydana getirecek ve O birin kesretini oluturacaktr. te
Kur'an'da geen ncir < 95-1 > budur. Bu incirin yeri ise Ulhiyet piramidinin zirve
noktasdr.
Allah denilen varlk bir sahiptir. Sahip ise: Sohbet edilen, arkada, yani nsan- Kmil'dir.
nsan- Kmil denen bu insan: Grnmeyen'in tam aynas olan Ahmed'tir. Ancak, burada
Allah, Ahmed adn verdii aynasndan ayr deildir. Bu durumu bir rnek vermeden
anlatmak imknszdr. Misal olarak gnei ele alabiliriz.
Gne, gne olarak tektir ve ahadtir. Bunun n ise vahidtir. Allah'n Yegne kahhar
<40-16> oluu, isterse nn vermeyebilir anlamndadr. In olmasa bile, gne yine
varln koruyacaktr.
37
Rab
Her zerrede mrebbilik sfatyla meydana kt mertebedir.
Hakk
Bir iken tm hayallerde kuva (kuvvetler) halinde, esma tahtnda (deiik isimlerde)
grnd ve hepsini kendinde toplad: nsan- kmil (dem-i Mana) mertebesidir. Bu
mertebe kkleri yukarda, dallar aada olan ve Tba aac diye adlandrlan
mertebedir. Allah bu mertebede ikinci mim'i de alm ve yaratt bu mertebede kendine
Peygamber demitir. Baka bir ifade ile masdarken masdar- mim olmutur. Bu mertebe
de, tm kinat kapsad iin: Bir kabirden bin bir adl Mehmet kacak denmi ve kan
Mehmet'ler halk mertebesinde grnr hale gelmitir.
Buras, Ahmed'ken nur-u Muhammed olarak kinata yansttklarn, tekrar kendinde
toplad mertebedir ve ne demek olduunu ilerde greceimiz hareket makamdr.
Buraya kadarki mertebelerin tm manevi mertebelerdir ve gzle grlmez. nk, bu
mertebelerde henz maddesel hi bir ey yoktur.
Bu mertebenin uructaki karl ilerde greceimiz Cem Mertebesidir. Cem mertebesinde
maddi, manevi her eyi kendinde toplayan Allah'tr. Meydana kt anda ad Hakk olur.
Meydana k, zuhura delalet eder. Gaipte olana Allah, O'nun zuhurunaysa Hakk denir.
Onun iin Hakk Tel zuhurdadr.
Allah'n d leme akseden nuruna Rahmaniyet, gayb lemindeki Hazret-i Peygamber'in
38
nuruna ise Rahimiyet denir. Bunlar iki gnetir. Bu iki gnee zahir ulemalar, yaz gnei
ve k gnei derler. Bu konuya ilerde Rahimiyet, Rahmaniyet bahsi ilenirken tekrar
dnlecek ve daha geni bir ekilde anlatlacaktr.
Buralar, bilmeyenler iin ok zor anlalr yerlerdir, ama bilenler iin yle deildir. Tpk
derslerin; renciler iin zor, fakat retmenler iin kolay oluu gibi...
Halk
Grnecek olanlarn bulunduu mertebedir, ama o grnecek olanlardan ileyen yine
grnmeyecektir. Tpk Peygamber'de Hakk'n grnmeyii gibi...
Her ey Biz Allah'tan geldik ve sonunda O'na dneceiz <2-156> hkmnce dnp,
dolap aslna kavuaca iin, halk olarak grnen de yine al-meratibihim kendine rcu
edecektir (dnecektir). Bu dnn nasl olduunu ilerde insan bahsinde greceiz.
Ancak imdilik u kadarn syleyebiliriz ki; Allah verdike insan bu mertebeleri kendinde
bulmaya balar ve Hakkiyeti bulduunda: Enel Hak der. Bu sz sylendiinde grnen
halk bile olsa, bu sz ondan syleyen, ondaki grnmeyendir.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta; bu mertebe ve buna ait halkyet lemindeki
yaratln Ayan- Sabite'de olmasdr. Dolaysyla, halk edilenler, henz mim alarak mahluk
haline intikal etmemitir.
Mertebeleri ksaca anlattktan sonra bunlara ait lemleri de anlatmak icabeder. Bunlar
srasyla; Ahadiyet, Uluhiyet, Rububiyet, Hakkyet ve Halkiyet lemleridir. Bunlardan
Hakkyet ve Halkyet lemlerinin teferruatn insan bahsine brakarak, dierlerini burada
anlatacaz.
Birinci kitabn sonu Yayn Listemiz >>> Sayfa 4046
39
Yayn Listemiz
Aadaki e-Kitap ve programlar sizin iin hazrlanmtr.
www.yorumsuz.net.tc adresinden
cretsiz indirebilirsiniz !.
www.yorumsuz.net.tc

Derin Akl Derin Yrek

The Secret -SIR

Sessiz Sorular Sessiz Cevaplar

Holografik bak

Alt Beyinin Deifresi / Bireyin Alt Beyinsel Eitimi

Dua ve Zikir -2-

Fhi M-Fh -2-

Dua ve Zikir -1-

Fhi M-Fh -1-

Cinlerin Deifresi

Gizli Glen -2-

40

Ondan aretler

lmden Sonra Yaam

Tam 12den Vuran Szler

Dmann Kardein Deildir

Yeni Keifler -3-

Altn Tavsiyeler -2-

Altn Tavsiyeler -1-

Tayy-i Mekn (Mekan Deitirme)

Hayat Aac (Kundalini)

Etkili Szler 5 / Mesnevi Bahesi

Metafizik Kaynaklara gre 3. Dnya Sava

bret

Beyin Frtnas -Online Sohbetler

Enneagram /Materyalist mistisizm akm

Benim Adm CENN -2-

Benim Adm CENN -1-

Mehurlarn Ryalar- Kaplar Aralayan ifre

Orta Dnyann gali

Muhyiddin-i Arabi-Risalelerden Alntlar

Ortadou - Vaat Edilmi Topraklar

41

Kuantum Dncede slami Motifler

Terr Tekeli A.B.D.

nsan ve Din -2-

nsan ve Din -1-

Amerikann Matrukas

Ak Penceresinden Asr- Saadet

Dnyay Yneten gizli rgtler

Okunas, ok nemli Konular

Cuma Notlar -2-

Avrupa Birliine NEDEN HAYIR !

Kuranla Kucaklamak

Psikolojik Harekt

B SIRRINA ERMEK

Gerein retisi/TASAVVUF

Oruun Srlar

Trkiye ya Byk Trkiye olacak ya da Yok Olacak !

Yeni Keifler -2-

stihbarat

Bilin tesi Boyut RYALAR

Parapsikoloji ve Parapsikolojik Harp

42

Kyamet Halleri

CFR ve Yeni Dnya Dzeni

Yorumsuz Seyir

Yeni Byk Oyun / Yeni Souk Sava

nternette Tp Haberleri -1-

Yeni Keifler -1-

lm Terapisi

lmeden evvel lmek

Cemil Meri Ansna

Vatikann Gizli yz

z Brakanlar

Sonsuz Boyuta Almak Zikir

Bilinmeyen Vatikan II

Cuma Notlar I

Bilinmeyen Vatikan I

Tapnak valyeleri - Gizli Dnya Devleti

Gnn Yorumu

Allah Bilmek

Tsunami Altndaki gerekler -H. A. A. R. P

Sorgulayan Beyinlerin Kendine Sorular

43

Allah indinde DN 2. Blm

Avrupa Birliinin Trkiye Politikalar

Allah indinde DN 1. Blm

Mirat l rfan (rfan Aynas)

G. O. P ya da HALILAR MI?

AVRUPA BRL VE CHRISTENDOME KAVRAMI

MARDUK ya da KAOS

[Astroloji-Program] Astro Ykselen

GZli Glen 1

Depresyon

Psikospritel Kriz

[Astroloji-Program] Yldzlar Altnda

Aynadaki Evren

Dini Anlamada Reform

Taocu Uygulamann Temelleri (Kltr Serisi-1)

En Byk Sr- lluminati eytani Bilinci

MARDUK Yakn Gelecek mi?

Metafizik Mucizeler ya da Yanlglar

Kuran- Kerim Meali (Microsoft Reader formatnda)

Hz. brahimin Miras Hz. Musann Asas ve KUNDALN

44

Dik Bahene Solaym!

Uzayllar

Dnen Beyinlere Hi Okunmam Yazlar II

Sonsuzluu kucaklam akn sembol Hallac- Mansur

Din, Maneviyat, Psikoloji, Psikiatri

bn Arabi ile ilgili aratrma Servenim

Evrenin Srlar

Etkili Szler III

Beynimizi Kim Kullanyor ?

Yorumsuz Katalog (Gncellendi)

Zamanszlk (timelessness)

Hangi Evreni Alglamaktayz?

Gnl Uyandrma

Kyametin Deifresi

Yorumsuz Katalog

ada Bakla Allah

Tataki G... Mutluluunuz iin...

Etkili Szler II

ada Bakla Cennet, Cehennem

Rya Yorumu
45

Kader Gerei

Evrensel Srlar

Ryann Dndaki Rya

[Astroloji-Program] Canopus

Dnen Beyinlere Hi Okunmam Yazlar

Holografik Beyin ve Evren

Mesajlar I

Uzayllarn yz

Tanr yok Allah var

Reenkarnasyon Aldatmacas

Astroloji-Yeni Millenniumun Popler Bilimi

[Astroloji-Program] Planetium

Modern Bilim ZKRi Kefetti

Etkili Szler I

Yldzlarn Altnda

ada Bakla Din

[Astroloji-Program] PopHR
www.yorumsuz.net.tc
46