A.Phn m u:.

2
B.ni dung:
Ch ng 1: L lun c bn v li ch Kinh t
1.1.Bn cht c trng c bn ca li ch kinh
t..3
1.1.1. Li ch kinh
t3
1.1.2. Vai tr ca li ch kinh
t..4
1.2.!c c c" kinh t tr#ng c!c th$nh %h&n kinh t ' n(
)c ta.*
1.3. Li ch kinh t +$ +n , %h!t tri-n c.ng /ng
tr#ng giai #0n %h!t tri-n hi1n
na2 ..11
1.3.1. 3"an h1 gi4a li ch kinh t +$ li ch +5n h#! 67
h.i12
1.3.2. Li ch kinh t +$ c!c +n , chnh 8!ch 67
h.i.13
1.3.3. Li ch kinh t +$ +n , 9:i tr;ng
8<ng.1*
ch ng 2 =
!c h>nh th?c phn phi thu nhp Vit Nam
2.1.Bn cht +$ +ai tr ca %h@n
%h<i.2A
2.1.1. Bh@n %h<i l$ 9.t kh@" ca C"! tr>nh t!i 8n
6"t..2A
2.1.2. Bh@n %h<i l$ 9.t 9t ca C"an h1 8n
6"t...21
1
2. 2. !c h>nh th!i %h@n %h<i th" nhD%
.23
2.2.1. Enh tt 2" kh!ch C"an ca 8F t/n t0i nhi,"
h>nh th?c %h@n
%h<i23
2.2.2. !c h>nh th?c %h@n %h<i th" nhD%
.24
a. Bh@n %h<i thG# la#
.ng..24
b. !c h>nh th?c %h@n %h<i kh!c
nha"2H
c. Bh@n %h<i th:ng C"a %hIc li tD% th- J%hIc li 67
h.i2K
L. Bh@n %h<i thG# +<n +$ t$i
8n.2M
2.3. ENng b)c thFc hi1n c:ng bOng tr#ng %h@n %h<i th"
nhD%3A
2.3.1. Bh!t tri-n 90nh 9P lFc lng 8n
6"t..3A
2.3.2. Ei% tQc h#$n thi1n chnh 8!ch ti,n c:ngJ ti,n l(
ngJ ch<ng ch nghRa b>nh C"@n Jth" nhD% bt h% lS bt
chnh..31
2.3.3. Ti," tit th" nhD% L@n cJ h0n ch 8F chUnh l1ch
C"! !ng +, th"
nhD%31
2.3.4. Vh"2n khch l$9 gi$" h% %h!% i :i +)i 6#!
Wi gi9
nghX#.32
2
C.Kt lun..34
D.Ti liu thm !h"#..3*
3
Y' &"
Zgh[ C"2t 0i h.i Tng t#$n C"<c l&n th? V\\ 9.t l&n
n4a kh]ng [nh 8F kiUn tr> chnh 8!ch ^i 9)i ca Tng
+$ Zh$ n)cJ +$ , ra chnh 8!ch= :ng nghi1% h#! +$ hi1n
0i h#! - a n)c ta nhanh chWng tr' th$nh 9.t n)c cW n,n
kinh t %h!t tri-n nga2 tr#ng thD% k_ &" ca th k_ ``\.
Z,n kinh t n)c ta 7 ch"2-n ^i L&n L&n tN n,n kinh t
tD% tr"ng C"an liU" ba# c% 8ang n,n kinh t h$ng h#! nhi,"
th$nh %h&nJ 9' caaJ +Dn h$nh thG# c ch th[ tr;ng cW 8F
i," tit C"n lS ca Zh$ n)c.
Vhi n)c ta ch"2-n 8ang n,n kinh t th[ tr;ngJ 6@2 LFng
n,n c:ng nghi1% h#! hi1n 0i h#! th> +n , n^i lUn kh:ng
chb ' n)c ta 9$ ' c c!c n)c ang %h!t tri-n l$ t>nh tr0ng c
8' h0 t&ng kc9J thi" kinh nghi19J tr>nh . .i ngd c!n b.
c:ng nh@n +iUn cha ca#. V> thJ ceng 9.t lIc chIng ta %hi
bft ta2 +$# gii C"2t nhi," +n , c% b!ch th> 9)i !%
?ng k[% th;i +)i 2U" c&" t ra.
Tc bi1t +n , +, li ch kinh t l$ 9.t tr#ng nh4ng
+n , kinh t l)n ca Zh$ n)c 9$ 0i h.i Tng t#$n C"<c
l&n th? V\\ 7 , ra ch# giai #0n %h!t tri-n kinh t n)c ta
hi1n na2.
Vi1t Za9 tr#ng C"! tr>nh ch"2-n ^i n,n kinh t tN
c ch k h#0ch h#! tD% tr"ng 8ang c ch th[ tr;ng cW 8F
C"n lS ca Zh$ n)c thG# [nh h)ng 67 h.i ch nghRaJ tr#ng
i," ki1n W nhi," l#0i h>nh g#anh nghi1% J nhi," l#0i
h>nh kinh t ceng t/n t0iJ ceng tha9 gia h#0t .ng 8n 6"t
kinh L#anh. T- t/n t0i tr#ng c ch 9)i +)i 8F c0nh tranh kh<c
li1tJ i hhi h#0t .ng kinh L#anh nWi ch"ngJ th> li ch kinh
4
t ca c!c L#anh nghi1% nWi riUng +$ li ch ca t#$n 67 h.i
nWi ch"ng l":n c C"an t@9 h$ng &".
BUn c0nh nh4ng th$nh c:ngJ tin b. ca 9.t 8< g#anh
nghi1% th> cn kh:ng t nh4ng g#anh nghi1% hi1" C" kinh
L#anh th% Lin n ng"2 c 8a 8ItJ kh:ng ?ng n^i tr#ng
c ch th[ tr;ngJ %hi 8!t nhD%J %h! 8n h#c gii th-. Yt
kh!c t>nh tr0ng h#0t .ng kinh L#anh nWi ch"ng g% rt
nhi," khW kh5n lIng tIng +$ b[ .ng khi ch"2-n 8ang c
ch 9)iJ cha t>9 ra c c!c gii %h!% h4" hi1" - n@ng
ca# hi1" C" kinh L#anh ca 9>nh. Zg#$i raJ khi ch"2-n
8ang c ch th[ tr;ngJ +i1c 6G9 6ct !nh gi!J %h@n tch
hi1" C" kinh L#anh ca c!c g#anh nghi1% cha c chI S
Ing 9?cJ nhi," g#anh nghi1% cn cha tiU" ch"jn -
!nh gi!J c!c gii %h!% ch# +i1c j2 90nh kinh L#anh .
ZhDn th?c c t&9 C"an trkng ca +n , hi1" C"
tr#ng +i1c !nh gi!J %h@n tch kt C" h#0t .ng kinh
L#anhJ th> ta cW th- th:ng C"a nh4ng h>nh th?c %h@n %h<i
th" nhD% ca L#anh nghi1% W. g# W t:i 7 chkn , t$i=
l$%i &ch !inh t ' c(c h)nh th*c +h,n +h-i thu nh+
.it /m hin n01 l$9 , t$i ch# b$i nghiUn c?" kh#a
hkc ca 9>nh +$ h2 +kng Wng gW% 9.t %h&n c:ng 8?c nhh
+$# lS l"Dn +$ %hng %h!% 6@2 LFng - n@ng ca# hi1" C"
kinh L#anh ca c!c L#anh nghi1% tr#ng n,n kinh t th[ tr;ng
hi1n na2 ca Vi1t Za9.
(YQc tiU" nghiUn c?"= nhO9 chb ra ch# ng;i kc hi-" rm
c th n$# l$ li ch kinh t nWi ch"ng. EN W th:ng C"a lS
l"Dn chb ra rOng tnh tt 2" ch# c!c L#anh nghi1% l$ %hi
*
C"an t@9 n li ch kinh t. Y$ tr)c ht +$ 8!t thFc nht l$
h>nh th?c %h@n %h<i th" nhD% h% lS.

n
hng 1
$2 $un c 3"n '4 l%i &ch !inh t
1.1.B"n ch5t 67c t8 ng c 3"n c9 l%i &ch !inh t
1.1.1.Li ch kinh t=
Zga2 tN khi 9)i 6"t hi1nJc#n ng;i 7 tin h$nh c!c
h#0t L.ng kinh t h#0t .ng kinh t l":n gi4 +ai tr tr"ng
t@9 tr#ng 9ki h#0t .ng 67 h.i +$ nW l$ c 8' ch# c!c h#0t
.ng kh!c.Er#ng h#0t .ng kinh tJc#n ng;i l":n cW .ng
c nht [nh.T.ng c thIc j2c#n ng;i h$nh .ng.Y?c .
h$nh .ng 90nh ha2 2" t"o th".c +$# 9?c . chn 9"/i
ca .ng c( t"o th".c +$# nhDn th?c +$ thFc hi1n li ch
ca hk.Li ch kinh t +$ %h@n %h<i th" nhD% l$ nh4ng +n
, r.ng l)n liUn C"an n c!c h#0t .ng kinh tJ+5n h#!J67
h.i ca nh$ n)c +$ nh@n L@n la# .ngJtr#ng th;i ko C"! .
lUn ch nghRa 67 h.i ' n)c ta.hnh +> th 9$ G9 chkn ,
t$i=Li ch kinh t +$ %h@n %h<i th" nhD% tr#ng th;i ko C"!
. lUn ch nghRa 67 h.i ' Vi1t Za9.
Li ch l g?EhG# .Y!c th> %h09 tre li chJ ch li J
cW li c 8a LQng nh l$ ceng nghRa +$ cW th- tha2 th
nha".Li ch kh:ng %hi l$ c!i g> trN" tng +$ cW tnh cht
ch C"anJ9$ c 8' ca li ch l$ nh" c&" kh!ch C"an ca c#n
ng;i .#n ng;i cW nhi," l#0i nh" c&"p+Dt chtJchnh tr[J+5n
h#!qJ L# W cW nhi," l#0i li chpli ch kinh t Jli ch chnh
tr[Jli ch +5n h#!Jtinh th&nq
Li ch kinh t l$ 9.t %h09 tre kinh t kh!ch C"anJnW
6"t hi1n tr#ng nh4ng i," ki1n t/n t0i l$ 9<i C"an h1 67
h.i nhO9 thFc hi1n nh" c&" kinh t ca c!c ch th- kinh
H
t.Zh4ng nh" c&" kinh t ca c#n ng;i khi nW c 6!c [nh
+, 9t 67 h.i th> nW tr' th$nh c 8'Jn.i L"ng ca li ch
kinh t.
Li ch kinh t l$ h>nh th?c bi-" hi1n ca C"an h1
8n 6"tJnW c C"2 [nh 9.t c!ch kh!ch C"an b'i #hng
th?c 8n 6"tJb' h1 th<ng C"an h1 8n 6"tJtr)c ht l$ C"an
h1 8' h4" +, t li1" 8n 6"t.Bh.rnghGn +it=snh4ng C"an h1
kinh t ca 9.t 67 h.i nht [nh n$# W bi-" hi1n tr)c ht
L)i h>nh th?c li chs.V.\.LUnin cdng ch# rOng=Li ch ca giai
c% n$2 ha2 giai c% kh!c c 6!c [nh 9.t c!ch kh!ch C"an
thG# +ai tr 9$ hk cW tr#ng h1 th<ng C"an h1 8n 6"tJthG#
nh4ng h#$n cnh +$ \," ki1n 8<ng ca hk.
L$ h>nh th?c bi-" hi1n ca C"an h1 8n 6"tJli ch
kinh t th- hi1n tr#ng tt c b<n kh@" ca C"! tr>nh t!i 8n
6"t 67 h.i.&n kh]ng [nh rOngJ' @" cW h#0t .ng 8n
6"t(kinh L#anh th> ' W cW li kinh t +$ ch th- 8n 6"t(
kinh L#anh cdng l$ ch th- ca li ch kinh t.
1.1.2..i t8: c9 l%i &ch !inh t:
Li ch kinh t l$ 9.t tr#ng nh4ng +n , 8<ng cn ca
8n 6"t +$ ;i 8<ng.hnh nh4ng li ch kinh t 7 gfn bW
c#n ng;i +)i c.ng /ng ca 9>nh +$ t0# ra nh4ng kch
thchJth:i thIcJkh!t +kng +$ 8F 8a2 9U tr#ng h#0t .ng 8n
6"t(kinh L#anh ch# ng;i la# .ng.Li ch kinh t c nhDn
th?c +$ thFc hiUn Ing th> nW 8P l$ .ng lFc kinh t thIc
j2 c#n ng;i h$nh .ng.g# WJli ch kinh t th- hi1n nh l$
9.t tr#ng nh4ng .ng lFc c bn ca 8F tin b. 67 h.i nWi
ch"ngJ%h!t tri-n 8n 6"t(kinh L#anh nWi riUng.Bh.rngghGn
ch# rOngJli ch kinh t l$ nh4ng .ng c 7 la2 ch"2-n
K
nh4ng C"&n chIng :ng #.V$ khi chIng bin th$nh 8F
kch thch h#0t .ng ca c#n ng;i =sth> chIng l2 .ng ;i
8<ng nh@n L@ns
Li ch kinh t cn cW +ai tr C"an trkng tr#ng +i1c cng
c<JL"2 tr> c!c 9<i C"an h1 kinh t gi4a c!c ch th- 8n
6"t (kinh L#anh.Y.t khi c#n ng;ipch th-qtha9 gia +$# c!c
h#0t .ng kinh t ," nhO9 0t t)i nh4ng li ch kinh t t(
ng 6?ng +)i kt C" 8n 6"t kinh L#anh th> 9)i 9 b#
n@ng ca# tnh ^n [nh +$ 8F %h!t tri-n ca c!c ch th- li
ch.Zgc l0iJkhi kh:ng 9ang l0i li ch h#c li ch kh:ng c
&2 th> 8P l$9 ch# c!c 9<i C"an h1 WpC"an h1 gi4a
c!c ch th-q6"<ng c%. Z" t>nh trang W kc# L$i th> 8)9
9".n 8P Lin n tiU" cFc tr#ng h#0t .ng 8n 6"t(kinh
L#anh.
Li ch kinh t thit th@n ca c! nh@n ng;i la# .ng
l$ .ng lFc trFc ti% <i +)i 8F h#0t .ng ca tNng c#n ng;i
nWi riUng +$ ca c 67 h.i nWi ch"ng.
Er#ng giai #0n l[ch 8a hi1n na2 ca t n)cJ c!c li
ch kinh tJ li ch tr?c 9ft ca c!c c! nh@n ang l$ c%
b!ch nhtJ +> th J nW cdng ang Wng +ai tr C"an trkng
hn c tr#ng +i1c thIc j2 c!c ch th- h#0t .ng +$ C"a
W g@2 nUn 8F +Dn .ng J %h!t tri-n ca 67 h.i. V> +D2 +$#
th;i i-9 l[ch 8a hi1n na2J chIng ta %hi ch trng t0#
i," ki1n th"Dn li +$ kh"2n khch c!c c! nh@n J c!c gia
>nh cdng nh c!c nhW9 67 h.i thFc hi1n c!c li ch trUn @2
l$ ht 8?c Ing fnJ l$ %hn !nh Ing nh4ng i hhi
kh!ch C"an ca thFc titn c".c 8<ng. EhFc raJ th:ng C"a c!c
ch trng 2J chIng ta nhO9 +$# c!c 9Qc ch l)n la# hn(
M
W l$ a 67 h.i th#!t khhi khng h#ng +$ tNng b)c %h!t tri-n
;i 8<ng kinh t 67 h.i ca t n)c.
1.2.C(c c c5u l%i &ch !inh t t8#ng c(c thnh +hn
!inh t n ;c t:
Er#ng th;i ko C"! . lUn ch nghRa 67 h.i ' n)c ta ang
t/n t0i nhi," th$nh %h&n kinh t +)i 8F a L0ng c!c h>nh
th?c 8' h4" +, t li1" 8n 6"t +$ a L0ng c!c h>nh th?c t^
ch?c 8n 6"t(kinh L#anh.T0i h.i l&n th? \` ca Tng 7 6!c
[nh= ' n?c ta hi1n na2 cW n th$nh %h&n kinh t.TW l$=
+Kinh t tp th: W th- nWi c!c h% t!c 67puE`q c
th$nh lD% +$ t/n t0i 92 chQc n59 C"a c h>nh th$nh trUn
c 8' tD% th- h#! c!c t li1" 8n 6"t 9ang tnh %h#ng tr$#
+$ c n,n kinh t 67 h.i ch nghRa ba# c%J n":i Lvng n
na2 h&" nh b[ tan r7 h#c ang ?ng tr)c ng"2 c tan r7.
!c h% t!c 67 n:ng nghi1% +$ thng nghi1%J L[ch +Q h&" nh
7 bin L0ng +$ bin 9t h#$n t#$n.
wiUng tr#ng n:ng nghi1% c!c uE` ha2 c!c tD% #$n 8n
6"tpETx`q Litn ra thG# hai 6" h)ng 8a"=
- Bh&n l)n c!c uE` +a ETx` c th$nh lD% tr)c @2
7 b[ tan r7 +$ gii th- .
- x< cn l0i t/n t0i ch 2" 9ang tnh cht h>nh
th?c l$9 L[ch +Q %hQc +QJ thIc j2 kinh t h. gia >nh
%h!t tri-n.
gR nhiUnJ ceng +)i 8F tan r7 +$ gii th- h$ng l#0t ca c!c
uE` +$ c!c ETx` tr#ng c n:ng nghi1%J c:ng nghi1% thng
nghi1% +$ L[ch +Q thG# 9: h>nh cd l$ 8F h>nh th$nh nh4ng
l#0i h>nh h% t!c ki-" 9)i a L0ng ra ;i 9.t c!ch kh!ch
C"an L# 2U" c&" ca ;i 8<ng +$ 8n 6"t 67 h.i. L#[a h>nh
1A
h% t!c n$2 c h>nh th$nh trUn c 8' c!c th$nh +iUn 67 +iUn
tF ng"21n tha9 gia +$ Wng gW% c^ %h&n trUn ng"2Un tfc
ceng cW li J l;i 5nJ ly ch[". Er#ng c:ng nghi1%J thng nghi1%
+$ L[ch +Q nW 9ang tUn E^ h% 8n 6"tJ c:ng t2 t"o thG#
tnh cht +$ C"2 9:J cn tr#ng n:ng nghi1% nW c h>nh
th$nh +$ hi1n cn ' L0ng C"2 9: h% t!c nhh.
!c C"an h1 kinh t ca c!c uE` +$ ETx` tr)c @2
gfn li,n +)i nh$ n)cJ cn c!c C"an h1 kinh t ca c!c c:ng
t2 J c!c h% t!c 67 9)i c h#0t .ng 92 n59 C"a gfn li,n
+)i c ch th[ tr;ng.
uE` +$ ETx` tr)c @2 l$ 9.t b. %hDn ca n,n kinh t
67 h.i ch nghRaJ C"2 [nh b'i nh$ n)c +$ +Dn .ng thG# 6"
h)ng ch"ng W. n kinh t h% t!c hi1n na2 l$ h>nh th?c liUn
kt tF ng"21n ca nh4ng ng;i la# .ngJ ng;i 8n 6"t nhhJ
L)i c!c h>nh th?c ht 8?c a L0ng J c Tng +$ nh$ n)c ta
c#i l$ 9.t b. %hDn C"an trkng tr#ng n,n kinh t h$ng h#!
nhi," th$nh %h&nJ ceng +)i kinh t nh$ n)c L&n L&n tr' th$nh
n,n tng ca n,n kinh t .hb th[ ng$2 24(*(1MMn ca Ban
b th Ez Tng +, %h!t tri-n kinh t h% t!c chb rm= s Zh$ n)c
t:n trkng C"2,n tF chJ tF ch[" tr!ch nhi19 tr#ng 8n 6"t
kinh L#anh ca uE`J kh:ng can thi1% +$# h#0t .ng 8n 6"t
kinh L#anh ca uE`s. E"2 nhiUnJ nh$ n)c kh"2n khch %h!t
tri-n 9ki h>nh th?c kinh t h% t!c J cW c!c chnh 8!ch " 7i J
hy tr uE` +, t aiJ th" tn LQng J &" tJ 6"t nhD%
khj"J $# t0#J b/i Lvng c!n b. Er#ng i," ki1n +Na c
nhDn 8F " 7i J hy tr tN nh$ n)c J +Na c h#$n t#$n .c lD%
tF ch tr#ng 8n 6"t kinh L#anhJ kinh t tD% th- hi1n na2
+Dn .ng thG# 6" h)ng kh!c nha" J +Na b[ C"2 [nh b'i c
11
ch th[ tr;ng J +Na %hQ th".c +$# 6" h)ng ch"ng ca c!c
th$nh +iUn tha9 gia h% t!c.
T<i +)i kinh t tD% th-J nh$ n)c +)i c!c ch?c n5ng ca
9>nhJ nht l$ ch?c n5ng h$nh %h!% +$ kinh t J th:ng C"a
c!c l"Dt L#anh nghi1%J &" tJc!c chnh 8!ch th" J chnh
8!ch b# tr 8n 6"tJ c!c L[ch +Q k{ th"Dt Jc"ng ?ng +Dt tJ
tiU" Leng 8n %hj9 +$ ng@n h$ngJ tn LQngJ tr#ng nh4ng
chNng 9Fc nht [nhJ nh4ng %h09 +i +$ C"2 9: nht [nh
cW th- [nh h)ng i," chbnh 8F +Dn .ng +$ %h!t tri-n ca
kinh t tD% th- thG# [nh h)ng 67 h.i ch nghRa . gR nhiUnJ
W l$ 8F i," tit ' t&9 +R 9:. hfc chfn rOng tr#ng tng
lai th$nh %h&n kinh t tD% th- 8P ceng +)i th$nh %h&n kinh t
nh$ n)c tr' th$nh n,n tng ca n,n kinh t 67 h.i ch nghRa
9$ Tng ta ch trng.
!+Kinh t t bn nh" n#c = TW l$ th$nh %h&n kinh t 9)i
6"t hi1n tN khi ta thFc hi1n c:ng c".c ^i 9)i t n)c. W
th- k- 2 l#0i h>nh ch 2" ca kinh t hyn h% gi4a nh$ n)c
+$ t nh@n n$2 l$= liUn L#anh +$ h% L#anhJ gi4a nh$ n)c +$ t
bn n)c ng#$i| +$ liUn L#anhJ h% L#anhJ hyn h% J gi4a nh$ n)c
+$ L#anh nghi1% tr#ng n)c +$ t bn n)c ng#$i.
ui1n na2 J HA(H*} c!c LF !n liUn L#anh +)i c!c nh$ t
bn n)c ng#$i ," cW C"2 9: trUn L)i H tri1" ~xg . Ti," W
ch?ng th c!c c:ng t2 n)c ng#$i &" t +$# Vi1t Za9 giai #0n
&" n$2 %h&n l)n 9)i chb l$ c:ng t2 nhhJ +<n tJ t>9 ki9
c h.i cW th- 9ang l0i li nh"Dn nga2 +$ th" h/i +<n nhanh.
g# +D2J cha cW c!c LF !n t&9 cv &" t +$# c!c ng$nh c:ng
nghi1% nng +$ kinh t 9di nhkn. Eh" hIt c!c nh$ &" t
12
giai #0n hi1n na2 %h&n nhi," l$ i1n taJ 8n 6"t h$ng tiU"
LengJ L[ch +QJ L" l[chJ kh!ch 80n +$ ng@n h$ng.
Er#ng nh4ng n59 +Na C"aJ c!c nh$ &" t +$# Vi1t
Za9 g% kh:ng t khW kh5n nht l$ th tQc h$nh chnh 9:i
tr;ng &" tV> +D2J 9"<n th" hIt c!c LF !n l)n c&n tr)c ht
l$9 tr#ng 80ch 9:i tr;ng &" t cdng nh ban h$nh +$ thFc thi
%h!% l"Dt nghiU9 9inhJ /ng b. +$ b>nh ]ng .
ge nh$ n)c l$ /ng t!c gi nhng th$nh %h&n kinh t t
bn nh$ n)c +in t"@n thG# nh4ng C"2 l"Dt thc% ca kinh t
th[ tr;ng. ' @2 6" h)ng %h!t tri-n ca c!c L#anh nghi1%
liUn L#anh n$2 8P %hQ th".c +$# ch th- bh +<n @e t nhi,"
hn trUn *A} . Z" %ha nh$ n)c &" t %ha <i t!c bUn
ng#$i gW% +<n l)n hn th> Le nh$ n)c cW tha9 gia i," tit '
c t&9 +R 9: +$ +i 9: nh th n$# ch5ng n4a th> 6" h)ng
+Dn .ng tF nhiUn ca nW cdng +in nghiUng +, c#n ;ng
%h!t tri-n t bn ch nghRa.
Zg#$i ra cn cW=
+Kinh t c$ vn %&u t n#c n'("i.
+Kinh t nh" n#c!
+Kinh t c) th*tiu ch+!
Kinh t t bn t nhn
Zh +D2JtrUn 9.t gWc . n$# 2pLFa +$# c!c 9<i C"an
h1 kinh t trFc ti% ch]ng h0nq ta cW th- th2 c n c c"
c!c li ch kinh tJW l$=
Eh$nh %h&n kinh t nh$ n)c cW li ch ca Zh$ n)cp67
h.iq|li ch tD% th-|li ch c! nh@n ng;i la# .ng.
Eh$nh %h&n kinh t tD% th- cW li ch tD% th-| li ch 67
h.i|li ch c! nh@n.
13
Eh$nh %h&n kinh t t bn nh$ n)c cW li ch ca L#anh
nghiU%|li ch ca 67 h.i|li ch ca c! nh@n ng;i la# .ng.
Eh$nh %h&n kinh t c! th-Jti-" ch cW li ch c!
nh@nJli ch 67 h.i.
Eh$nh %h&n kinh t t bn t nh@n cW=li ch ch L#anh
nghi1%|li ch c! nh@n ng;i la# .ng|li ch 67 h.i.
Eh$nh %h&n kinh t cW +<n &" t n)c ng#$i cW li ch
ca nh$ &" t n)c ng#$i|li ch ca n)c ch nh$| li ch ca
ng;i la# .ng tr#ng c!c L#anh nghiU% liUn L#anh.
Er#ng c!c c c" li ch kinht 2Jth> li ch kinh t
nh$ n)cp67 h.iqgi4 +ai trsh$ng &"s+$ l$ c 8' - thFc
hi1n c!c li ch kh!cJcn li ch kinh t ca ng;i la# .ng l$
C"an trkngJnW th- hi1n nh l$ .ng lFc trFc ti% thIc j2 ng(
;i la# .ng.
Er#ng n,n kinh t th[ tr;ngJ9yi c! nh@nJL#anh
nghi1%. hb h$nh .ng khi hk th2 Fc li ch kinh t ca
9>nh 9$ kh:ng c&n th"2t %hQc h#c cvng b?c.x#ngJ+> cW
nhi," li ch kinh t kh!c nha" +$ +> li ch riUng ca 9yi c!
nh@nJ+> li ch cQc b.Jtr)c 9ft cW th- l$9 t^n hai n li
ch ch"ng ca c.ng /ngptD% th- +$ 67 h.iq.g# WJnh$ n)c 67
h.i ch nghRa Vi1t Za9 +)i t c!ch l$ ng;i t^ ch?c c!n b.
C"n lS +$ i," h$nh n,n kinh t +R 9: %hi gii C"2t t<t
9<i C"an h1 gi4a c!c li ch kinh t +$ h)ng chIng +$# 9.t
C"{ 0# ch"ngJt0# .ng lFc l@" b,nJ90nh 9P +$ +4ng chfc
ch# 8F %h!t tri-n.
ii C"2t 9<i C"an h1 gi4a c!c li ch kinh t l$ 9.t
+n , kh! %h?c t0% +$ gi4 +[ tr C"an trkng tr#ng +i1c
nghiUn c?" ng"/n g<cJ.ng lFc %h!t tri-n 67 h.i nWi
14
ch"ngJ%h!t tri-n kinh t th[ tr;ng nWi riUng.EhG#
Bh.ngghGnJs' @" kh:ng cW li ch ch"ngJ' W kh:ng cW 8F
th<ng nht +, 9Qc chs.3"! tr>nh gii C"2t 9<i C"an h1
gi4a c!c li ch kinh t l$ t0# ra c!c i," ki1n tr#ng W +i1c
thFc hi1n c!c li ch 8a# ch# ceng 9.t h)ng +$ 9 b# tnh
h$ng &" ca li ch 67 h.iJc!i cW li <i +)i 67 h.i th> %hi cW
li ch <i +)i tD% th-J c! nh@n +$ 9yi L#anh nghi1%. TW l$
ng"2Un tfc ca 8F kt h% kinh t tr#ng n,n kinh t th[ tr(
;ng.
ii C"2t t<t 9<i C"an h1 gi4a c!c li ch kinh t
%hi tnh n 8F an chc# Jch )cJ t!c .ng C"a l0i gi4a
c!c li ch kinh tJ /ng th;i %hi tnh t#!nJ 9.t c!ch t#$n
Li1n J9 b# li ch tr)c 9ft Jl@" L$iJ li ch t#$n b.Jb.
%hDn.
' n?c ta hi1n na2J8F kt h% c!c li ch kinh t nhO9
t0# ra .ng lFc thIc j2 9Qc tiU"=L@n gi$"J n)c 90nhJ 67 h.i
c:ng bOngJL@n ch J+5n 9inh.u)ng c!c li ch +$# C"{ 0#
ch"ng +$ 8F kt h% chIng nhO9 t0# ra .ng lFc ch# 8F %h!t
tri-n bOng c!ch=
V)i ch?c n5ng t^ ch?c kinh tJnh$ n)c ta .ng +iUn 9ki
ng;iJ9ki lFc lngJ9ki th$nh %h&n kinh tJthFc hi1n t<t chin
lc %h!t tri-n kinh t 2AA1(2A1A.
`!c [nh +, lng ca 9yi l#0i li ch kinh t +$ C"an
h1 t_ l1 +, 9t lng gi4a c!c l#0i li ch kinh t p@2 l$ +n
, %h?c t0%q cW th- +$ c&n thFc hi1n bOng c!c h>nh th?c
kinh t th- hi1n ' 9.t 8< chnh 8!ch kinh t ca nh$ n(
)c=ti,n lngJchnh 8!ch gi! cJth[ tr;ngJtn LQngJth"J%h@n
%h<i li nh"DnJ.
1*
1.<.$%i &ch !inh t ' '5n 4 +h(t t8i=n cng
>ng t8#ng gii #?n hin n0
xF 8a2 9U l$9 gi$" hi1n na2 ca 67 h.i ta thFc cht l$
8F 8a2 9U c!c li ch kinh t( li ch +Dt cht. Eh nhng ;i
8<ng c#n ng;i kh:ng %hi chb cW kinh tJ +Dt cht. T;i 8<ng
ca 9.t 67 h.i cdng kh:ng %hi chb cW +Dt cht.
T$nh r$nh J +$# nh4ng th;i i-9 nht [nh ca tin
tr>nh %h!t tri-n ca 67 h.iJ cW th- %hng Li1n n$2 ha2 %h(
ng Li1n kia ca ;i 8<ng 67 h.i c " tiUn Jc tD% tr"ng
nhi," hn. Eh nhngJ i," 2 kh:ng cW nghRa l$ h0 th%
ha2 bh C"a c!c 9t c!c %hng Li1n kh!c. xF t/n t0i +$ %h!t
tri-n ca ;i 8<ngJ 67 h.i l$ 9.t C"! tr>nh liUn tQc .g# WJ 8F
gi!n #0n ha2 g72 khIc ca 9t n$2 ha2 9t kia ca ;i
8<ng 67 h.i ba# gi; cdng g@2 ra nh4ng t^n thngJ nh4ng
bin .ngJ thD9 ch t0# ra nh4ng lFc lng %h! +v h#c j2
lei C"! tr>nh %h!t tri-n ca t#$n th- c.ng /ng.
hnh +> thJ tr#ng th;i gian +Na C"aJL# b[ c":n hIt
+$# thFc hi1n c!c nh" c&" t/n t0i t<i thi-"( nh" c&" +Dt cht(
9$ ta t cW i," ki1n C"an t@9 nhi," n c!c %hng
Li1nJ c!c kha c0nh kh!c ca c".c 8<ng 67 h:i. Ti," W tr#ng
chNng 9Fc nht [nh 7 Lin n +i1c l$9 n2 8inh 9.t 8<
+n , +, +5n h#! 67 h.i kh!c kh! b?c 6Ic.
V> +D2J tr#ng b<i cnh n,n kinh t hi1n na2J - %h!t
tri-n c.ng /ng 9.t c!ch t#$n Li1n +$ b,n +4ng c&n 8)9
t0# lD% 9.t c ch kt h% h$i h#$ 9.t 8< C"an h1 8a"=
1.3.1. Quan h gia li ch kinh t v li ch vn
ho- x hi
1n
T@2 l$ 9.t C"an h1 c bn J ba# tre9 +$ chi %h<i h&"
nh t#$n b. ;i 8<ng 67 h.i. Eh nhng nW kh:ng h, trN" tng
9$ ht 8?c cQ th- tr#ng c.ng /ng. xF ch"2-n ^i c c"
kinh t +$ c!c C"an h1 kinh t th;i gian C"a cdng g@2 nUn 8F
tha2 ^i ht 8?c c5n bn c!c +n , +5n h#!( 67 h.i .W th-
nWi J8F ch"2-n ^i tr#ng lRnh +Fc +5n h#!( 67 h.i ch 2"
9ang tnh tF %h!t +$ cW rt nhi," biU hi1n lIng tIng.
Zh4ng h#0t .ng +5n h#!(67 h.i c.ng /ng n$2 tr)c
@2 +Na c nh$ n)c ba# c% +Na c c!c h% t!c 67 ha2 c!c
c% chnh C"2,n [a %hng hy tr +, kinh %h. u\1n na2J
c!c ng"/n kinh %h ba# c% chnh kh:ng cn n4a. g# +D2J
c!c h#0t .ng 9ang tnh c.ng /ng n$2 h&" nh b[ bh ri. '
nhi," niJ nhi," lIc c!c h#0t .ng +5n h#! tinh th&n ca
c.ng /ng c' 8' h#c b[ l:i c"<n thG# h)ng n$2 J h)ng kh!cJ
h#c b[ 6"<ng c%J tan r7J 9t %hng h)ngJ r<i l#0n.
Zh +D2J tr#ng i," ki1n ch"2-n ^i c ch hi1n na2J
li ch kinh t ca c! nh@n +$ 67 h.i ng$2 c$ng c thFc
hi1nJ nhng c!c li ch +5n h#!(67 h.i h)ng +$# 8F %h!t tri-n
c.ng /ng +$ nh@n tnh h&" nh kh:ng c C"an t@9 9.t
c!ch Ing 9?c .ZghRa l$J hi1n ang cW 8F +Dn .ng ngc h(
)ng nha" gi4a kinh t +$ +5n h#!( tinh th&n tr#ng c.ng /ng
67 h.iJ +> th 9.t 8< +n , +5n h#!( 67 h.i h&" nh cha c
C"an t@9 9.t c!ch Ing 9?c. Zhi," c.ng /ng c 8' c$ng
h#$ nhD% +$# ;i 8<ng kinh t th[ tr;ng th> c$ng tr' nUn
%h?c t0% hn.
Vn , t ra l$J l$9 th n$# - t0# lD% c 9.t c
ch linh h#0t=cW 8F %h!t tri-n 90nh 9P +, kinh t /ng th;i
thIc j2 8F %h!t tri-n %h#ng %hI +$ a L0ng c!c lRnh +Fc
1H
+5n h#!( 67 h.i. ZghRa l$J t0# lD% c 9.t 8F %h!t tri-n /ng
h$nh t^ng th- ca 9.t c.ng /ng 67 h.i.
TW l$ 9.t c ch c thit lD% +$ ch [nh th<ng
nht tN tr"ng ng n [a %hngJ c C"n lSJ i," tit
+$ t$i tr J t$i chnh thG# c!c c% chnh C"2,n ca nh$ n)c.
gR nhiUnJ @2 l$ 9.t c ch 9' - cW th- th" hIt +$ h"2
.ng c c!c ng"/n t$i chnh +$ t$i tr tr#ng nh@n L@n.
hb cW nh th 9)i t0# ch# 67 h.i %h!t tri-n 9.t c!ch thFc 8F
b,n +4ng.
1.3. !. Li ch kinh t v cc v"n #$ chnh %ch x
hi
Er#ng giai #0n kinh t th[ tr;ng 9' caa hi1n na2J 8F
, ca# li ch kinh t ca c!c ch th- h#0t .ng b[ C"2
[nh b'i tnh tt 2" kh!ch C"an ch? kh:ng %hi L# S 9"<n
ch C"an ca bt c? c! nh@n n$#. TW ch]ng C"a chb l$ 8F
t"@n th c!c C"2 l"Dt kh!ch C"an ang chi %h<i ;i 8<ng
kinh t 67 h.i t n)c
Eh nhng c!c C"2 l"Dt kh!ch C"an khi 6"t hi1n +$ h#0t
.ng th;ng b[ chi %h<i b'i c!c S 9"<n ch C"an ca c!c ch
th- 9$ th;ng 9ang tnhstF nWs .g# +D2J nW kh:ng tnh n
kha c0nh t>nh c9 +$ nh@n +5n ca c#n ng;iJ cdng kh:ng
tnh n c!c L"2Un n C"! kh? ca c!c ch th- h#0t .ng.V>
lP WJ tr#ng c:ng c".c ^i 9)i t n)c hi1n na2 ceng +)i 8F
t5ng tr'ng 90nh 9P +, kinh tJ nhi," +n , th".c +,
chnh 8!ch 67 h.i ang c t ra ht 8?c c% b!ch.
TW l$ L# J 67 h.i ta +Na b)c ra khhi nh4ng c".c chin
tranh kc# L$i +$ kh<c li1t.`ng 9!" ca h$ng tri1" ng;i 7
^J t$i 8n ca h$ng tri1" ng;i 7 c h"2 .ng JgW% +$#
1K
c".c " tranh +$# n,n .c lD% tF L# ca L@n t.c. wm r$ngJ
khi b)c +$# 6@2 LFng l0i t n)c tr#ng i," ki1n h#$ b>nhJ
tr#ng C"! tr>nh tin h$nh 8F nghi1% ^i 9)iJ ta kh:ng th-
C"a2 lng l0i +)i th h1 CIa kh? ca cha anhJ kh:ng th- -
9c ch# nh4ng C"2 l"Dt kinh t th[ tr;ng l0nh leng chi %h<i
+$ Lin Lft 67 h.i ta.
Vn , l$J trUn c 8' nh4ng th$nh C" ht 8?c !ng
khch l1 L# n,n kinh t th[ tr;ng 9ang l0iJ ta c&n 8)9 tD%
tr"ng +$ gii C"2t nh4ng +n , th".c +, chnh 8!ch 67
h.iJcW th- kh]ng [nh @2 l$ nh4ng +n , l":n t ra
tr#ng 9ki 67 h.iJ nhng riUng +)i n)c ta cW nh4ng nct rt c
bi1t
Eh? nhtJ67 h.i ta +Na tri C"a hai c".c kh!ng chinJ 8F
9t 9!t +)i 9.t b. %hDn L@n c l$ +: ceng l)nJ kh:ng g> be
f% n^iJ chIng ta %hi cW nh4ng chnh 8!ch hD" chin nh
th n$# - tng ?ng +)i c:ng tr0ng +$ nh4ng h2 8inh ca hk.
T@2 l$ nh4ng kha c0nh ht 8?c nh02 c9 +$ nW c$ng nh02
c9 hnJ L# 8F %h@n h#! gi$" nghX# ng$2 c$ng Litn ra
90nh 9P tr#ng 67 h.i ng$2 na2. ii C"2t Ing fn +n
, n$2 l$ nh4ng h$nh .ng thFc titn kh]ng [nh l t'ng
ca# % ca Tng +$ nh$ n)c ta.
Eh? haiJ 67 h.i ta 92 chQc n59 C"a 7 thFc hi1n c
ch C"n lS 9ang tnh ba# c% .Zh4ng h0n ch ca nW th>
kh:ng ai cW th- b$# ch4a c nhng nh4ng " i-9 ca nW
th> chfc chfn kh:ng ai cW th- %h [nh c. Er#ng nh4ng
" i-9 th- hi1n tnh " +i1t ca 67 h.i ch nghRa ca chIng
ta cW nh4ng +n , th".c chnh 8!ch 67 h.iJ tr#ng W c
bi1t l$ kha c0nh %hIc li 67 h.i +$ 9 b# 67 h.i.
1M
ui1n na2 ch . ba# c% b>nh C"@n kh:ng cn n4aJ
8F %h@n h#! gi$" nghX# tr#ng 67 h.i ng$2 c$ng 90nh 9P th>
kh n5ng +$ c h.i ca ng;i L@n th> ng$2 c$ng c!ch bi1t
nha". xF bt b>nh ]ng +, kinh t 8P Lin n bt b>nh
]ng +, 67 h.i. EhWi C"GnJ n% nghR +$ n<i 8<ng ca th;i
ba# c% khi +a D% +$# c ch th[ tr;ng 7 t0# nUn nh4ng
scI 8<cs kh! nng n, +, t@9 lS <i +)i kh:ng t ng;i.
VD2 l$9 th n$# - thFc hi1n c %hIc li 67 h.i
ch"ng nhO9 t0# ra c!c c h.i b>nh ]ng ch# 9ki ng;i
L@n J nghRa l$ t0# ra nh4ng i," ki1n th"Dn li ch# 9ki ng;i
- hk cW ch"ng 9.t n,n tngJ 9.t i-9 6"t %h!tJ ceng
h#$ nhD%J ceng %h!t tri-n L$9 th n$# - h0n ch +$ ng5n
chn 6" h)ng %h!t tri-n ch nghRa c! nh@n cFc #an +$
%h!t h"2 c tinh th&n tD% th- J c.ng /ng 8n cW tr#ng
tr"2,n th<ng +5n h#! J L@n t.c
< nhiUnJ n" kinh t kh:ng %hat tri-nJ n" L@n
kh:ng gi$" Jn)c kh:ng 90nh th> chfc chfn th> kh:ng th-
thFc hi1n c nh4ng +n , chnh 8!ch 67 h.i ' 9.t 9?c
. n$# W. Eh nhngJ 8F t5ng tr'ng kinh ca t n)c tr#ng
giai #0n +Na C"a 7 b)c &" t0# ra 9.t c 8' nht [nh
- thIc j2 +i1c thFc hi1n c!c +n , th".c +, chnh
8!ch 67 h.i nh %hIc li 67 h.i Jb# hi-9 67 h.i +$ b# tr 67 h.i.
Yc Le 67 h.i n$# cdng cW nh4ng chnh 8!ch 67 h.iJ
nhng L# tr#ng i," ki1n c bi1t ca 67 h.i ta 9$ tr#ng
t>nh h>nh hi1n na2 chIng ta c&n ht 8?c C"an t@9 gii
C"2t . T@2 l$ nh4ng +n , l)n ca ;i 8<ng kinh t 67 h.i
+$ chnh nW ch# th2 tnh " +i1t ca 9.t ch . 67 h.i. V>
+D2 J +i1c gii C"2t +n , n$2 9.t c!ch Ing fn k[%
2A
th;i 8P Wng gW% J kh]ng [nh 8F [nh h)ng 67 h.i ch
nghRa tr#ng C"! tr>nh %h!t tri-n ca 67 h.i ta giai #0n hi1n
na2.
1.3.3. Li ch kinh t v v"n #$ &'i t( )ng %*ng+
Er#ng nhi," n59 C"a chIng ta rt t C"an t@9 n
+n , 9:i tr;ng 8<ng( c 9:i tr;ng tF nhiUn +$ 9:i tr;ng 67
h.i. V> +n , n$2 tr#ng 8"<t g&n naa th k_ C"a cW th- nWi
cha khi n$# t ra 9.t c!ch ga2 gftJ i hhi 67 h.i %hi
&" t gii C"2t nh hi1n na2.
EhFc +D2JcW th- nWi +i1c C"n lS +$ i," khi-n c.ng
/ng thG# 9: h>nh h$nh chnh th<ng nht tr)c @2 7 t0#
ra 9.t 9:i tr;ng 67 h.i thFc 8F ^n [nh +$ th"&n nht.
Zh4ng ch"jn 9Fc 67 h.iJ nh4ng gi! tr[ 0# ?cJ nh4ng
c trng c bn ca c#n ng;i 9)i c , ca# t0# nUn nh4ng
kh":n Ic 8n cW +, th h1 c#n ng;i .Vhi 2J n" cW 9.t
ng;i n$# W ha2 nh4ng bi-" hi1n n$# W kh!c +)i kh":n
9i" th> 8P b[ c.ng /ngJ t#$n 67 h.i nUn !nJng5n chn +$
c: lD%.
B@2 gi; nh>n l0iJ ta cW th- %hU %h!n nh4ng h0n ch
ca c!ch C"n lS +$ i," khi-n 67 h.i thG# 9: h>nh 2.Zhng
rm r$ngJ 9:i tr;ng 67 h.i ng$2 W thFc 8F tr#ng 80ch +$ l$nh
90nh. Zh4ng t1 n0n 67 h.i nh t>nh tr0ng %h09 %h!%J 90i
L@9J nghi1n hItJ c; b0cJ b":n lD"g&n nh b[ l#0i bh ' ;i
8<ng 67 h.i tr#ng nhi," chQc n59.
T<i +)i tF nhiUn cdng th. W lP l$ L# tr)c @2 L@n c cn
tha th)t nh" c&" c#n ng;i cn n gin +$ c C"n lS tD%
tr"ng th<ng nhtJ hn thJ chIng ta l0i c i," ki1n tF
nhiUn " 7i J /ng th;i c 67 h.i ta cn ang L/n 8?c +$# 8F
21
nghi1% th<ng nht t n?c ' 9.t chNng 9Fc nht [nh
JcW th- nWi tr#ng h$ng chQc n59 chIng ta kh:ng %hi bDn
t@9 n n0n %h! rNng J : nhit9 9:i tr;ng ha2 cht thi
c:ng nghi1%.
Zhng tr#ng kh#ng hn 9;i n59 tr' l0i @2 nht l$
92 n59 C"aJ +n , 9:i tr;ng 8inh 8<ng ca 67 h.i ta n^i
lUn ht 8?c ga2 gft .
a.,'i t()ng x hi=
EhFc hi1n kinh t th[ tr;ng J 9' caa +$ L@n ch h#!
;i 8<ng 67 h.i 7 l$9 tha2 ^i c5n bn Li1n 90# ca 67 h.i
ta . Zct c bi1t Lt nhDn th2 l$ ceng +)i 8F t5ng tr'ng kinh
tJ n@ng ca# 9?c 8<ng ca c#n ng;i l$ 8F tha2 ^i c!c
ch"jn 9Fc 67 h.i +$ l<i 8<ng. T!ng l# ng0i l$ 8F 6"t hi1n tr$n
lan nh4ng t1 n0n 67 h.i cW ng"2 c kh:ng ki-9 8#!t n^i. TW
l$ nh4ng b5ng nhW9 t.i %h09 cW t^ ch?c +$ +d kh G L#0
t$i 8n J tnh 90ng ca ng;i L@n| W l$ n0n 90i L@9 +$ 9a
t"S %h!t tri-n tr$n lan t$n %h! nh4ng t b$# c"<i ceng ca 67
h.i +$ th!ch th?c gi<ng ni tr)c n0n L[ch th k_| W l$ n0n
b":n lD" JlNa # +$ tha9 nhdngnh4ng t1 n0n 67 h.i n$2
L;ng nh 7 g% c 9:i tr;ng th"Dn li - 8inh 8:i n2 n'.
Er#ng nhi," ng"2Un nh@n Lin n t1 n0n 67 h.i n$2
6ct n ceng th> ng"2Un nh@n kinh t Wng +ai tr c bn
. V> nh4ng li ch kinh t ca c! nh@n 9>nh 9$ nh4ng <i
tng n$2 bt ch% tt c 9$ kh:ng trN 9.t th #0n n$# k-
c git ng;i. xF %h!t tri-n cFc #an ca l<i 8<ng c! nh@nJ l<i
8<ng tiU" Leng J 8F 8a2 9U ;i 8<ng +Dt cht 9.t c!ch b1nh
h#0n 7 l$9 ch# kh:ng t ng;i 9t nh@n tnh. TW thFc 8F l$
9.t ng"2 c G L#0 8F %h!t tri-n l$nh 90nh +$ ^n [nh 67
22
h.i tr#ng i," ki1n hi1n na2.
-. ,'i t()ng t. nhi/n+
Vh:ng %hi chb cW +n , 9:i tr;ng 67 h.i ang
?ng tr)c ng"2 c +$ th!ch th?c lan gii 9$ 9:i tr;ng tF
nhiUn cdng ang t ra nh4ng +n , +: ceng nghiU9
trkng. eng +)i 8F t$n %h! 9:i tr;ng tF nhiUnJ 8F c@n bOng
8inh th!i 9ang tnh t^ng th- C"<c giaJ C"! tr>nh h"_ h#0i
C"! tr>nh 8inh th!i cdng ang %h^ bin ' t&9 +i 9:. hnh
+i1c 8a LQng 9.t c!ch +: t.i +0J kc9 hi-" bit %h@n h#! hkc
+$ th"<c trN 8@" +)i n/ng . ca# 9$ 9:i tr;ng 8<ng n:ng
th:n b[ : nhit9 nng n,J nh h'ng trFc ti% n 8?c kh# +$
tnh 90ng ca 9ki ng;i.
Vn , : nhit9 9:i tr;ng c bi1t nghiU9 trkng
<i +)i c!c : th[ l)n ca chIng ta tr#ng giai #0n hi1n na2.
u&" nh c!c th$nh %h< ," C"! ti J 9Dt . L@n c C"! l)n 9$
c!c h0 t&ng c 8' l0i th% kc9. 3"! tr>nh : th[ h#! Litn ra
nhanh chWng kh:ng t"@n th C"2 h#0ch t^ng th- 7 %h! +v
9:i tr;ng 8inh th!i +$ 9:i tr;ng thj9 9{. !c cht thi :
th[ +$ cht thi c:ng nghi1% kh:ng c 8a lS 7 c bi1t
l$9 : nhit9 kh:ng kh +$ ng"/n n)c 8inh h#0tEt c nh4ng
+n , ga2 gft n$2 ang th!ch th?c 8F %h!t tri-n c!c :
th[ chIng ta .
Zh th J tr#ng giai #0n hi1n na2 nh4ng +n , 9:i
tr;ng 8inh 8<ng ca c#n ng;i( c tF nhiUn +$ 67 h.i( ang
t ra ht 8?c ga2 gft <i +)i 8F %h!t tri-n ca 67 h.i ta.
Vinh t 8P kh:ng th- t5ng tr'ng +)i t<c . ca#J 67 h.i 8P kh:ng
%h!t tri-n n" c!c t1 n0n 67 h.i l$9 ch# c!c ;i 8<ng 67 h.i
tr' nUn r<i l#0n J bt ^n J kh:ng ki-9 8#!t n^iJ n" 9:i tr;ng
23
tF nhiUn b[ : nhit9 +$ 8F c@n bOng 8inh th!i ' t&9 +i 9: +$
+R 9: b[ %h! +v.
Vn , 9:i tr;ng 8inh 8<ng cW t!c .ng t)i 8inh 91nh
ca tNng c#n ng;i cQ th-J tng gia >nh cQ th- .Eh nhng
- gii C"2t c +n , n$2 i hhi +n , %h c chI
S ' t&ng +R 9:. B'i lPJ 9yi c#n ng;i chb C"an t@9 n li
ch thit th@n ca 9>nh. Er#ng giai #0n hi1n na2J L# thIc
c% ca ;i 8<ng th;ng nhDt 9$ hk chb C"an t@9 n li
ch kinh tJ li ch +Dt cht tr)c 9ft ca bn th@n +$ gia
>nh. ' @2 kh:ng th- C"2 kt W l$ 8F ch k_ ha2 thiUn
tnh ca c#n ng;i 9$ nUn 6G9 l$ 9.t 8F C"2 l"DtJ 9.t tt
2" kinh t ca c giai #0n l[ch 8a hi1n t0i b".c c!c c!
nh@n %hi 8"2 nghR +$ h$nh .ng nh +D2.
wm r$ngJ tr#ng giai #0n hi1n na2J +n , 9:i tr;ng
8<ng gfn bW ht 8?c cht chP +)i kha c0nh li ch kinh t.
Er#ng khi WJ li ch kinh t ang l$ 9<i C"an t@9 h$ng
&" ca tNng c! nh@n riUng l cdng nh ca c 67 h.i n)c ta .
B$i t#!n t ra l$J l$9 th n$# - +Na 0t c nh4ng li
ch kinh t J l0i +Na b# 9 c 9:i tr;ng 8inh 8<ng tr#ng
80ch +$ l$nh 90nh .
u]n l$ b$i t#!n tr)c ht %hi c gii C"2t ' t&9 +R
9:. V$ J LR nhiUnJ kh:ng %hi chb C"2 gin ' +n , li ch
kinh t ca c! nh@n +$ c!c nhW9 ng;i J 9$ c&n t nW
tr#ng c!c C"an h1 r.ng l)n hn. TW l$ kh:ng chb LNng l0i '
t&9 chin lc %h!t tri-n kinh t chin lc 67 h.i 9$ hn th
c&n %hi cW nh4ng c ch thFc thi +$ ki-9 8#!t thFc hi1n cQ
th- c!c chin lc W nh th n$#. gR nhiUnJ c ch W c&n
th- hi1n 9.t c!ch tr"ng th$nh J nht C"!n tnh th<ng nht
24
+$ /ng b. ca chin lcJ 8a# ch# 8F tri-n khai chin lc +$
;ng l<i t0# lD% c 8F %h!t tri-n h$i h#$ gi4a li ch +Dt cht
+$ li ch tinh th&nJ gi4a li ch ch"ng +$ li ch riUngJ gi4a li
ch tr?c 9ft +a li ch l@" L$i.
EW9 l0iJ tr#ng C"! tr>nh t5ng t<c 8F %h!t tri-n hi1n na2
9.t +n , 9ang tnh ng"2Un tfc l$ %hi C"n lS 9.t c!ch
8!t 8a# +$ kh:ng ngNng i," tit - t0# lD% c c!c 9<i
C"an h1 th<ng nht +$ h$i h#$ gi4a c! nh@n +$ 67 h.iJ gi4a
c#n ng;i +$ tF nhiUn.
W t0# lD% c 8F h$i h#$ +$ th<ng nht hai 9<i C"an h1
nU" trUn J chIng ta 9)i thFc 8F a t n)c +$# C"{ 0# %h!t
tri-n t#$n Li1n +$ b,n +4ng. W nh th chIng ta 9)i tNng b)c
thFc hi1n c lS t'ng t<t % ca Tng +$ nh@n L@n taJ W
l$ 6@2 LFng th$nh c:ng ch nghRa 67 h.i ' Vi1t Za9.
2*
chng 2
C(c h)nh th*c +h,n +h-i thu nh+
.it /m
LS l"Dn +, %h@n %h<i cW +[ tr C"an trkng tr#ng kinh t
chnh tr[.ZW l$ +n , r.ng l)n JliUn C"an n c!c h#0t .ng
kinh tJ+5n h#!J67 h.ica nh$ n)c +$ nh@n L@n la#
.ng.Bh&n n$2 kh:ng tr>nh b$2 t#$n b. +n , chi %h<i
9$ chb b$n +, %h@n %h<i th" nhD% C"<c L@n Jh>nh th$nh
th" nhD% ca c!c t&ng l)% L@n c.Bh@n %h<i th" nhD% tr#ng
th;i ko C"! . lUn ch nghRa 67 h.i l$ 9.t +n , +: ceng
C"an trkng - t0# ra .ng lFc 90nh 9P gW% %h&n tch cFc
thIc j2 8n 6"t %h!t tri-n J^n [nh t>nh h>nh kinh t(67
h.i Jn@ng ca# ;i 8<ng nh@n L@nJthFc hi1n 9Qc tiU" L@n
gi$" Jn)c 90nhJ67 h.i c:ng bOngJL@n ch J+5n 9inh.
2.1.3"n ch5t ' '@ t8& c9 +h,n +h-i:
!.1.1.0h1n 2h*i l &t kh1u c3a 4u t(nh ti %5n
xu"t x hi
3"! tr>nh t!\ 8n 6"t 67 h.iJthG# nghRa r.ngJg/9 4
kh@"=
xn 6"t
Bh@n %h<i
Era# ^i
EiU" Leng
!c kh@" n$2 cW C"an h1 cht chP +)i nha"Jtr#ng W
kh@" 8n 6"t l$ kh@" c bn Wng +ai tr C"2t [nh|
c!c kh@" kh!c %hQ th".c +$# 8n 6"tJ nhng chIng cW C"an
h1 tr' l0i <i +)i 8n 6"t cdng nh nh h'ng t)i nha".Er#ng
2n
C"! tr>nh t!i 8n 6"t 67 h.iJ %h@n %h<i +$ tra# ^i l$ c!c
kh@" tr"ng gian n<i 8n 6"t +$ tiU" LengJ +Na %hQc +Q +$
thIc j2 8n 6"tJ+Na %hQc +Q tiU" Leng.
Bh@n %h<i ba# g/9=
,hn phi ch( ti-u ./n' 0n 1u2t p8F %h@n %h<i ch# t
li1" 8n 6"tJ 8?c la# .ng ca 67 h.i +$# c!c ng$nh 8n
6"tq l$ ti,n , J\," ki1n +$ l$ 9.t 2" t< 8n 6"t J nW
C"2t [nh C"2 9:J c c" +$ t<c . %h!t tri-n ca 8n
6"tJ%h@n %h<i th" nhD% C"<c L@n h>nh th$nh ca c!c t&ng
l)% L@n c tr#ng 67 h.i.
,hn phi thu nhp l$ kt C" ca 8n 6"tJ L# 8n
6"t C"2t [nh. E"2 l$ 8n +Dt ca 8n 6"tJ 8#ng 8F %h@n
%h<i cW nh h'ng kh:ng nhh <i +)i 8n 6"t= cW th- thIc
j2 h#c k>9 h79 8F %h!t tri-n ca 8n 6"t . Bh.ngghGn
+it=s Bh@n %h<i kh:ng %hi chb n th"&n l$ kt C" thQ
.ng ca 8n 6"t +$ tra# ^i= nW cdng cW t!c .ng tr' l0i
8n 6"t +$ tra# ^i.s ZW cdng cW liUn C"an 9Dt thit +)i
+i1c ^n [nh t>nh h>nh kinh t( 67 h.i +$ n@ng ca# ;i
8<ng nh@n L@n.
Zh +D2J%h@n %h<i l$ %h@n %h<i t^ng 8n %hj9 67 h.i
+$ %h@n %h<i th" nhD% C"<c L@n +$ nW c thFc hi1n L
c!c h>nh th!i=
Bh@n %h<i hi1n +Dt
Bh@n %h<i L)i h>nh th!i gi! tr[
Bh@n %h<i C"a C"an h1 t$i chnh
Bh@n %h<i C"a C"an h1 tn LQng
.
2H
!.1. !. 0h1n 2h*i l &t &6t c3a 4uan h %5n
xu"t+
.Y!c 7 nhi," l&n nU" rm C"an h1 %h@n %h<i cdng ba#
h$9 tr#ng %h09 +i C"an h1 8n 6"t =sC"an h1 %h@n %h<i
+, thFc cht cdng /ng nht +)i C"an h1 8n 6"t 2JrOng
chIng c" th$nh 9t 8a" ca C"an h1 8n 6"t 2s. `ct +,
C"an h1 gi4a ng;i +)i ng;i th> %h@n %h<i L# C"an h1 8n
6"t C"2t [nh.V> +D2J 9yi %hng th?c 8n 6"t cW C"2
l"Dt %h@n %h<i ca ci +Dt cht thch ?ng +)i nW. 3"an h1
8n 6"t nh th n$# th> C"an h1 %h@n %h<i nh th 2.
8' ca C"an h1 %h@n %h<i l$ C"an h1 8' h4" +, t li1" 8n
6"t +$ C"an h1 tra# ^i h#0t .ng ch# nha".xF bin ^i
l[ch 8a ca lFc lng 8n 6"t +$ C"an h1 8n 6"t kc# thG# 8F
bin ^i ca C"an h1 %h@n %h<i.3"an h1 %h@n %h<i cW t!c
LQng tr' l0i <i +)i C"an h1 8' h4" +$ L# W <i +)i 8n 6"t=
cW th- l$9 t5ng h#c gi9 C"2 9: 8' h4"J h#c cdng cW
th- l$9 bin L0ng tnh cht ca C"an h1 8' h4". !c C"an
h1 %h@n %h<i +Na cW tnh /ng nht J+Na cW tnh l[ch 8a .
Enh /ng nht th- hi1n ' chyJtr#ng bt c? 67 h.i n$#J8n
%hj9 la# .ng cdng c %h@n chia th$nh=
Y.t b. %hDn ch# tiU" Leng 8n 6"t
Y.t b. %hDn - LF tr4
Y.t b. %hDn ch# tiU" Leng ch"ng ca 67 h.i
Y.t b. %hDn ch# tiU" Leng ca c! nh@n
Enh l[ch 8a ca C"an h1 %h@n %h<i l$ 9yi 67 h.i cW
C"an h1 %h@n %h<i riUng %he h% +)i tnh cht ca C"an h1
8n 6"t ca 67 h.i WJnghRa l$ C"an h1 %h@n %h<i l$ 9.t
9t ca C"an h1 8n 6"t +$ cdng nh C"an h1 8n 6"tJ
2K
C"an h1 %h@n %h<i cW tnh cht l[ch 8a. .Y!c +its3"an h1
%h@n %h<i nht [nh chb l$ bi-" hi1n ca 9.t C"an h1 8n
6"t l[ch 8a nht [nh.s g# WJ9yi h>nh th!i %h@n %h<i
," bin i ceng 9.t lIc +)i %hng th?c 8n 6"t nht [nh
tng ?ng +)i c!c h>nh th!i %h@n %h<i 2.hb tha2 ^i c
C"an h1 %h@n %h<i khi 7 c!ch 90ng h#! c C"an h1 8n
6"t ra C"an h1 %h@n %h<i 2.Bh@n %h<i cW C"an h1 rt
l)n <i +)i 8n 6"t n,n nh$ n)c c!ch 90ng c&n 8a LQng %h@n
%h<i nh l$ 9.t c:ng cQ - 6@2 LFng ch . 9)iJ- %h!t
tri-n kinh t thG# h)ng 67 h.i ch nghRa
2.2.C(c h)nh th(i +h,n +h-i thu nh+ t8#ng thAi
!B Cu( lDn ch9 nghE FG hi
!.!.1 7nh t"t 8u khch 4uan c3a %. t9n t:i nhi$u
hnh th;c 2h1n 2h*i thu nh<2 t(ong th)i k= 4u #
l/n ch3 ngh>a x hi ? @it Aa&
`"t %h!t tN 2U" c&" ca c!c C"2 l"Dt kinh t kh!ch
C"an +$ tN c \-9 kinh t 67 h.i n)c taJtr#ng th;i ko C"!
. lUn ch nghRa 67 h.i ' n)c ta t/n t0i nhi," h>nh th?c
%h@n %h<i th" nhD%.TW l$ +>=
Eh? nhtJn,n kinh t n)c ta l$ n,n kinh t nhi,"
th$nh %h&nJcW nhi," h>nh th?c 8' h4" kh!c nha".
Eh? haiJ tr#ng n,n kinh t n)c ta cn t/n t0i nhi," %h(
ng th?c kinh L#anh kh!c nha".
Z,n kinh t n)c ta l$ n,n kinh t th[ tr;ng [nh h)ng
67 h.i ch nghRa. Er#ng n,n kinh t n$2J cW nhi," ch th-
8n 6"t Jkinh L#anh th".c nhi," th$nh %h&n kinh t tha9
gia. Yyi th$nh %h&n kinh t cW %hng th?c t^ ch?c 8n 6"t(
kinh L#anh kh!c nha".Zga2 tr#ng 9yi th;i koJ k- c th$nh
2M
%h&n kinh t nh$ n)c cdgn cW c!c %hng th?c kinh L#anh kh!c
nha"J L# WJ kt C" +$ th" nhD% l$ kh!c nha".
un n4aJtr#ng i," ki1n ca n,n kinh t th[ tr;ngJ
c!c ch th- 8n 6"tJ kinh L#anh tha9 gia +$# n,n kinh t
," cW 8F kh!c nha" +, 8' h4" ca ciJ ti,n +<nJ tr>nh .
ch"2Un 9:nJ ta2 ngh,J n5ng lFc 8' tr;ngJ thD9 ch kh!c nha"
c 9a2 9fn g# WJ kh!c nha" +, th" nhD%.
V> +D2 J kh:ng th- cW 9.t h>nh th?c %h@n %h<i th"
nhD% th<ng nhtJ tr!i l0i cW nhi," h>nh th?c kh!c nha".
!.!.!.Bc hnh th;c 2h1n 2h*i thu nh<2 t(ong
th)i k= 4u # l/n ch3 ngh>a x hi.
T0i h.i 0i bi-" t#$n C"<c l&n th? V\\\ ca Tng ta 7
kh]ng [nh +$ T0i h.i Tng l&n th? \` cdng ti% tQc kh]ng
[nh \," W=sEhFc hi1n nhi," h>nh th?c %h@n %h<iJ l2
%h@n %h<i thG# kt C" la# .ng +$ hi1" C" kinh t l$ ch
2"J/ng th;i %h@n %h<i LFa trUn 9?c Wng gW% c!c ng"/n
lFc kh!c +$# kt C" 8n 6"t( kinh L#anh +$ %h@n %h<i
th:ng C"a %hIc li 67 h.i s.
a.0h1n 2h*i thCo lao #ng:
Bh@n %h<i thG# la# .ng l$ %h@n %h<i tr#ng c!c n
+[ kinh t LFa trUn c 8' h4" c:ng c.ng +, t li1" 8n 6"t
pkinh t nh$ n)cq h#c c!c h% t!c 67 c^ %h&n 9$ %h&n gW%
+<n ca c!c th$nh +iUn bOng nha" p kinh t h% t!cq. !c th$nh
%h&n kinh t n$2 ," LFa trUn ch . kh!c nha". Zg;i la#
.ng l$9 ch nh4ng t li1" 8n 6"t JnUn tt 2" cdng l$9
ch %h@n %h<i th" nhD%.V> +D2J%h@n %h<i %hi +> li ch
ca ng;i la# .ng.
3A
Er#ng th;i ko C"! . lUn ch nghRa 67 h.i +$ nga2 c
tr#ng giai #0n th% ca ch nghRa c.ng 8nJt?c l$ ch
nghRa 67 h.i cdng cha th- thFc hi1n %h@n %h<i thG# nh" c&"
+$ cdng kh:ng th- %h@n %h: b>nh C"@n 9$ chb cW th-
%h@n %h<i thG# la# .ng.
Et 2" %hi thFc hi1n %h@n %h<i thG# la# .ng tr#ng
c!c n +[ kinh t th".c th$nh %h&n kinh t LFa trUn c 8'
c:ng h4" +, t li1" 8n 6"t l$ +>=
LFc lng 8n 6"t %h!t tri-n cha ca#J cha n 9?c cW
8n %hj9 - %h@n %h<i thG# nh" c&".V> %h@n %h<i L#
8n 6"t C"2t [nhJ ch# nUn .9!c 7 +it=s 3"2,n kh:ng
ba# gi; cW th- ' 9.t 9?c ca# hn ch . kinh t +$ 8F %h!t
tri-n +5n h#! ca 67 h.i L# ch . kinh t W C"2t [nhs
xF kh!c bi1t +, tnh cht +$ tr>nh . la# .ng Lin
t)i +i1c 9yi ng;i cW 8F c<ng hin kh!c nha"J L# W %hi c5n
c? +$# la# .ng 7 c<ng hin ch# 67 h.i ca 9yi ng;i -
%h@n %h<i.
La# .ng cha tr' th$nh 9.t nh" c&" ca c".c 8<ngJ nW
cn l$ %hng ti1n - ki9 8<ngJ l$ nghRa +Q +$ C"2,n li
Jhn n4a cn nh4ng t$n L S th?cJ t t'ng ca 67 h.i cd - l0i
nh = c#i khinh la# .ng Jng0i la# .ng ch@n ta2J ch@2 l;iJ
thch l$9 t h'ng nhi,"J8# b> gi4a c<ng hin +$ h'ng thQ
Er#ng nh4ng i," ki1n W J %hi %h@n %h<i thG# la#
.ng - kh"2n khch ng;i ch59J ng;i gihiJ gi!# LQc k l;iJ
ng;i 6"J gfn 8F h'ng thQ ca 9yi ng;i +)i 8F c<ng hin ca
hk. T@2 cdng l$ h>nh th?c nhO9 khfc %hQc nh4ng t$n L t t(
'ng ca 67 h.i cdJ kh:ng chb tr#ng th;i ko C"! . 9$ c khi
31
ch nghRa 67 h.i 7 c 6!c lD%J %h@n %h<i thG# la# .ng
+in l$ h>nh th?c %h@n %h<i ch 2"
Bh@n %h<i thG# la# .ng l$ h>nh th?c %h@n %h<i th"
nhD% c5n c? +$# 8< lng +$ cht lng la# .ng ca tNng ng;i
7 Wng gW% ch# 67 h.i. EhG# C"2 l"Dt n$2J ng;i l$9 nhi," h(
'ng nhi,"J ng;i l$9 t h'ng tJ cW 8?c la# .ng 9$ kh:ng
l$9 th> kh:ng h'ng| la# .ng cW k{ th"Dt ca#J la# .ng '
nh4ng ng$nh ngh, .c h0i tr#ng nh4ng i," ki1n khW kh5n
," c h'ng %h&n th" nhD% thch !ng.
5n c? cQ th- - %h@n %h<i thG# la# .ng l$=
x< lng la# .ng c # bOng th;i gian la# .ng
h#c 8< lng ca 8n %hj9 l$9 ra.
Er>nh . th$nh th0# la# .ng +$ cht lng th$nh
%hj9 l$9 ra
Ti," ki1n +$ 9:i tr;ng la# .ng=
La# .ng nng nhkc
La# .ng tr#ng h&9 9h
La# .ng ' nh4ng +eng cW nhi," khW kh5nJ6 a 6:i
h# l!nh nh 9i,n nIi Jhi # J
Enh cht ca la# .ng
!c ng$nh ngh, c kh"2n khch
Bh@n %h<i thG# la# .ng c thFc hi1n C"a nh4ng
h>nh th?c cQ th- nh=
Ei,n c:ng tr#ng c!c n +[ 8n 6"t Vinh L#anh
Ei,n th'ng
Ei,n %hQ c%
Ei,n lng tr#ng c!c c C"an h$nh chnh 8F nghi1%
Bh@n %h<i thG# la# .ng cW t!c LQng=
32
EhIc j2 9ki ng;i n@ng ca# tinh th&n tr!ch
nhi19JthIc j2 n@ng ca# n5ng 8"t la# .ngJ 6@2 LFng
tinh th&n +$ th!i . la# .ng Ing fnJ khfc %hQc nh4ng
t$n L t t'ng cdJ cng c< k_ l"Dt la# .ng
EhIc j2 9ki ng;i n@ng ca# tr>nh . ngh,
nghi1%Jtr>nh . +5n h#!J ^n [nh la# .ngJ t0# i," ki1n
th"Dn li ch# +i1c t^ ch?c la# .ng 67 h.i
E!c .ng 90nh n ;i 8<ng +Dt cht +$ +5n h#! ca
ng;i la# .ng J+Na 9 b# t!i 8n 6"tJ 8?c la# .ngJ +Na
t0# 9ki i," ki1n ca ng;i la# .ng %h!t tri-n t#$n Li1n.
Bh@n %h<i thG# la# .ng l$ h% lS nhtJ c:ng bOng
nht 8# +)i c!c h>nh th?c %h@n %h<i 7 cW tr#ng l[ch 8a.
8' ca 8F c:ng bOng 67 h.i ca 8F %h@n %h<i W l$ 8F b>nh
]ng tr#ng C"an h1 8' h4" +, t liUQ 8n 6"t.
E"2 +@2J thG# .Y!cJ %h@n %h<i thG# la# .ng +,
ng"2Un tfc +in l$ 8F b>nh ]ng tr#ng kh":n kh^=s Bh!%
C"2,n t 8nsJ t?c l$ 8F b>nh ]ng tr#ng 67 h.i 8n 6"t
h$ng h#! thG# ng"2Un tfc tra# ^i h#$n t#$n ngang gi!. xF
b>nh ]ng ' @2 c hi-" thG# nghRa C"2,n ca ng;i 8n
6"t l$ t_ l1 +)i la# .ng 9$ ng;i 2 7 c"ng c%| 8F b>nh
]ng W cn thi" 8Wt l$s +)i 9.t c:ng +i1c ngang nha" +$
L# WJ +)i 9.t %h&n tha9 LF nh nha" +$# C"{ tiU" Leng ca
67 h.i th> trUn thFc tJ ng;i n$2 +in lRnh nhi," hn ng;i kiaJ
ng;i n$2 +in gi$" hn ng;i kias
Bh@n %h<i thG# la# .ng cn cW nh4ng h0n ch nhng
W l$ nh4ng h0n ch kh:ng th- tr!nh khhi tr#ng giai #0n
&" ca 67 h.i c.ng 8n ch nghRa. hb khi n$# ceng +)i 8F
%h!t tri-n t#$n Li1n ca c! nh@n J n5ng 8"t ca hk c$ng
33
t5ng lUn +$ tt c c!c ng"/n ca ci 67 h.i ," t":n ra L/i
L$# th> khi W ng;i ta 9)i cW th- +t ra khhi gi)i h0n chDt h%
ca c!i %h!% C"2,n t 8n +$ 67 h.i 9)i cW th- thFc hi1n %h@n
%h<i thG# nh" c&" . hb khi W 9)i cW 8F b>nh ]ng thFc
8F.
-. Bc hnh th;c 2h1n 2h*i khc+
' n)c ta ang t/n t0i nhi," th$nh %h&n kinh t +)i 8F
a L0ng c!c h>nh th?c 8' h4" +$ c!c h>nh th?c t^ ch?c 8n
6"t( kinh L#anh. g# W J ng#$i h>nh th?c %h@n %h<i thG#
la# .ngJ tr#ng th;i ko C"! . cn t/n t0i c!c h>nh th?c
%h@n %h<i th" nhD% kh!c.TW l$=
Er#ng c!c n +[ kinh t tD% th- bDc th% cW 8F kt
h% %h@n %h<i thG# +<n +$ %h@n %h<i thG# la# .ng.
Er#ng th$nh %h&n kinh t c! th- Jti-" ch th> th"
nhD% %hQ th".c +$# 8' h4" t li1" 8n 6"tJ +<n &" t 8n
6"t +$ t$i n5ng 8n 6"tJ kinh L#anh ca chnh nh4ng ng;i
la# .ng
Er#ng kinh t t bn t nh@n +$ t bn nh$ n)cJ +i1c %h@n
%h<i ' @2 LFa trUn c 8' 8' h4" +<n c^ %h&nJ 8' h4" 8?c
la# .ngJ 8' h4" t bn
c. 0h1n 2h*i th'ng 4ua 2hDc li t<2 thEF 2hDc li x
hi+
T- n@ng ca# 9?c 8<ng +, +Dt cht +$ +5n h#! ca
nh@n L@n c bi1t l$ c!c t&ng l)% nh@n L@n la# .ngJ 8F
%h@n %h<i th" nhD% ca 9ki th$nh +iUn J67 h.i cn c thFc
hi1n th:ng C"a C"{ %hIc liJ tD% th- +$ 67 h.i. xF %h@n %h<i
n$2 cW S nghRa ht 8F C"an trkng +> nW gW% %h&n =
34
Bh!t h"2 tnh tch cFc la# .ng ca 9ki th$nh +iUn
tr#ng 67 h.i
Z@ng ca# thU9 9?c 8<ng t#$n L@nJ c bi1t <i +)i
nh4ng ng;i cW th" nhD% th%J ;i 8<ng khW kh5n l$9 gi9 8F
chUnh l1ch C"! !ng +, th" nhD% gi4a c!c th$nh +iUn tr#ng
c.ng /ng.
i!# LQc S th?c c.ng /ngJ 6@2 LFng ch . 67 h.i
9)i
3"{ %hIc li tD% th- +$ 67 h.i l$ 9.t b. %hDn kh:ng
th- thi" tr#ng C"! tr>nh %h@n %h<i th" nhD% ch# c! nh@n
tr#ng c.ng /ngJ 8#ng C"{ W chb cW S nghRa tch cFc khi
c C"2 [nh +$ 8a LQng 9.t c!ch h% lS %he h% +)i 2U" c&"
+$ i," ki1n kh!ch C"an.
Enh h% lS ca C"{ %hIc li tD% th- +$ 67 h.i c bi-"
hi1n nh 8a"=
3"{ %hIc li tD% th-J 67 h.i kh:ng th- 9' r.ng C"! kh
n5ng ca n,n kinh t ch# %hc%.
E<c . t5ng tr'ng th" nhD% trFc ti% ca c! nh@n
tr#ng c.ng /ng %hi t5ng nhanh hn t<c . t5ng tr'ng
%hIc li tD% th- +$ 67 h.i.
Er#ng gi)i h0n 7 6!c [nhJ c&n 8a LQng cW hi1" CaJ
tit ki19 Jh% lS c!c C"{ %hIc li tD% th- +$ 67 h.i. Vi1c 8a
LQng %hi nhO9 9Qc ch thit thFcJ tr!nh l7ng %h 6a h#aJ
%h: trng h>nh th?c. V> c!c C"{ n$2 cW C"an h1 +)i li ch
thit th@n ca 9yi th$nh +iUn tD% th- c.ng /ngJ ch# nUn
c&n %h!t h"2 &2 L@n chJ trng c&" S kin ca C"ng
0i C"&n chIngJ 8a# ch# 9yi l#0i %hIc li ," cW thch h% +)i
3*
nh" c&" b?c thit ca C"&n chIngJ %h!t h"2 c t!c LQng +<n
cW ca nW.
3"{ %hIc li 67 h.i l$ chnh 8!ch 67 h.i c&n c gii
C"2t thG# tinh th&n 67 h.i h#!. Zh$ n)c gi4 +ai tr nng c<t|
/ng th;i .ng +iUn 9yi ng;i L@nJ c!c L#anh nghi1%J c!c t^
ch?c tr#ng 67 h.iJ c!c c! nh@n +$ t^ ch?c n)c ng#$i ceng tha9
gia Wng gW% .
G. 0h1n 2h*i thCo v*n v ti %5n+
Er#ng th;i ko C"! . i lUn ch nghRa 67 h.iJ n,n
kinh t t/n t0i nhi," th$nh %h&nJ tng ?ng +)i 9yi th$nh
%h&n kinh t cW 9.t h>nh th?c %h@n %h<i nht [nh. Z"
th$nh %h&n kinh t C"<c L#anh tD% th- %h@n %h<i thG# la#
.ngJ th> c!c th$nh %h&n kinh t kh!c l0i cW nh4ng h>nh
th?c %h@n %h<i kh!cJ rt a L0ngJ rt kh!c nha". E"2 nhiUnJ
i," W kh:ng l$9 9t tnh [nh h)ng 67 h.i ch nghRa
b'i chIng ta 9 b# ng"2Un tfc l2 %h@n %h<i thG# la#
.ng l$9 chnh nhng /ng th;i 8a LQng c!c h>nh th?c
%h@n %h<i kh!cJ 9itn l$ nW %he h% +)i t>nh tr0ng n,n kinh t
ca t n)c +$ thFc hi1n nW cW t!c LQng t<t ch# 8F %h!t tri-n
kinh t 67 h.i cdng nh %he h% +)i li ch ng;i la# .ng| ng;i
la# .ng bOng lng ch% nhDn nW.
Ti," n$2 th- hi1n ' h>nh th?c %h@n %h<i thG# t$i
8nJ +<nJ nh4ng Wng gW% kh!c...
T@2 l$ h>nh th?c %h@n %h<i thch h% +)i i," ki1n
ca t n)c ta tr#ng giai #0n C"! .. V> L# c i-9 n)c
ta tr#ng th;i ko n$2 l$ i lUn ch nghRa 67 h.i tN 9.t n,n 8n
6"t nhh. E>nh tr0ng thi" +<nJ %h@n t!n +<n l$ %h^ bin.
3"! tr>nh 8n 6"tJ tch tQJ tD% tr"ng +<n cha ca#J 9.t %h&n
3n
tng <i l)n +<n l0i nO9 tr#ng ta2 ng;i la# .ng t h4" nhhJ t
8n nhh...
T- 8a LQng ng"/n +<n n$2J chIng ta kh:ng th- 8a
LQng c!ch chnh 8!ch !% t nh trng th"J Wng gW% c^
%h&n 9.t c!ch b>nh C"@n. Zh4ng bi1n %h!% W chb l$9
8"2 2" lFc lng 8n 6"t 67 h.i.
g# WJ tN 8a" ngh[ C"2t h.i ngh[ l&n th? V\ Ban
ch% h$nh tr"ng ng pkh#! V\qJ ' n)c ta 7 6"t hi1n c!c bi1n
%h!% h"2 .ng +<n L)i nh4ng h>nh th?c nh +a2 +<nJ gW% c^
%h&n kh:ng h0n chJ tr 9?c l7i h% lS... !ch l$9 nh +D2 7
kh:ng nh4ng gW% %h&n t5ng lng +<n +$# C"! tr>nh ch"
ch"2-n 9$ kh" +Fc kinh t C"<c L#anh l0i c 8a LQng ng"/n
+<n t# l)n hn nhi," ng"/n +<n tF cW. T/ng th;iJ 9c Le +<n
ca t nh@n nhng 8a LQng 7 9ang tnh 67 h.i. V)i C"an
i-9 ^i 9)i n$2J chIng ta ch% nhDn +i1c %h@n %h<i kt
C" ca 8n 6"t kinh L#anh L)i h>nh th?c sli t?cs +$ sli
nh"DnsJ +$ %h!% l"Dt b# +1 nh4ng th" nhD% h% %h!% W.
2.<.THng 3 ;c thIc hin cJng 3Kng FG hJi t8#ng
+h,n +h-i thu nh+
h nghRa 67 h.i %h!t tri-n 9)i cW i," ki1n - thFc
hi1n 9.t b)c c bn +, c:ng bOng 67 h.i tr#ng %h@n %h<i
th" nhD%.
Er#ng th;i ko C"! . lUn ch nghRa 67 h.i bh C"a ch
. t bn ch nghRa tN 9.t n,n kinh t n:ng nghi1% l0c hD"J
Tng +$ nh$ n)c ta ch trng thFc hi1n nht C"!n +$ l@" L$i
chnh 8!ch %h!t tri-n n,n kinh t h$ng h#! thG# [nh h)ng
67 h.i ch nghRaJ th> +in t/n t0i bt b>nh ]ng +, %h@n
%h<i th" nhD% . xF nghi1% 6@2 LFng ch nghRa 67 h.i i hhi
3H
%hi t0# ra nh4ng ti,n , J nh4ng bi1n %h!% - tNng b)c
th" h% +$ 6#! bh 8F bt b>nh ]ng WJ tin t)i 9.t 67 h.is
kh:ng cW ch . ng;i bWc l.t ng;iJ 9.t 67 h:i b>nh ]ng
nghRa l$ ai cdng %hi la# .ng +$ cW C"2,n la# .ngJ ai l$9
nhi," th> h'ng nhi,"J ai l$9 t th> h'ng tJ ai kh:ng l$9
th> kh:ng h'ngs
T- 0t 9Qc tiU" n$2JtN thFc titn n)c ta c&n %hi thFc
hi1n=
!.3.1.0ht t(iEn &:nh &H l.c lng %5n xu"t
B'i nh Bh.nghGn J %hng th?c %h@n %h<i +, c5n bn
l$ %hQ th".c +$# 8< lng 8n %hj9 c %h@n %h<i
!.3.! 7i2 tIc hon thin chnh %ch ti$n c'ng
Fti$n lJngF ch*ng ch3 ngh>a -nh 4u1n v thu nh<2
-"t h2 lKF -"t chnh
T- tNng b)c thFc hi1n %h@n %h<i c:ng bOng h% lS
Jc&n cW chnh 8!ch %h@n %h<i b# 9 th" nhD% ca nh4ng
ng;i la# .ng cW th- t!i 8n 6"t 8?c la# .ng.fn cht
ti,n c:ng J ti,n lng +)i n5ng 8"tJ cht lng +$ hi1" Ca 8P
9 b# C"an h1 h% lS +, th" nhD% c! nh@n gi4a c!c
ng$nh ngh, .ZghiU9 tr[ nh4ng k cW th" nhD% bt chnhJ c&n
%hi ti,n t1 h#! ti,n lng +$ th" nhD%J 6#! bh nh4ng c
C"2,nJ c li tr#ng %h@n %h<i.
!..3.3. Li$u tit thu nh<2 G1n cF h:n ch %. ch/nh
lch 4u #ng v$ &;c thu nh<2
Er#ng th;i ko C"! . lUn ch nghRa 67 h.i ' n)c ta 9.t
9t %hi thNa nhDn 8F chUnh l1ch +, 9?c th" nhD% gi4a c!c
tD% th- J c! nh@n l$ kh!ch C"an| 9t kh!cJ nh$ n)c %hi h0n
ch 8F chUnh l1ch th" nhD% C"! !ng - kh:ng Lin n 8F
3K
%h@n h#! 67 h.i th$nh hai cFc <i lD%J bOng c!ch i," tit
th" nhD% +$ c!c gii %h!% C"n lS.
Ti," tit th" nhD% l$ 9.t 2U" c&" kh!ch C"an tr#ng
n,n kinh t th[ tr;ng nWi ch"ngJ nga2 c tr#ng c!c n)c t bn
ch nghRa cdng %hi i," tit th" nhD% nhO9 L"2 tr> 8F ^n
[nh 67 h.i. ' n?c ta +i1c i," tit th" nhD% c$ng C"an
trkngJ nhO9 h0n ch 8F chUnh l1ch C"! !ng +, th" nhD%
- kh:ng Lin n 8F %h@n h#! 67 h.i th$nh hai cFc <i
lD%.
Ti," tit th" nhD% c thFc hi1n th:ng C"a h>nh th?c
=
Ti," tit gi9 th" nhD% th:ng C"a h>nh th?c th" th"
nhD% +$ h>nh th?c tF ng"21n Wng gW% ca c! nh@n cW th"
nhD% ca# +$# C"{ %hIc li 67 h.i J tN thi1n
Er#ng W th" th" nhD% l$ h>nh th?c C"an trkng nht
ch 2" nht +$ i," tit l$9 t5ng th" nhD% c thFc hi1n
th:ng C"a ng@n 8!ch nh$ n)cJ ng@n 8!ch ca c!c t^ ch?c
chnh tr[( 67 h.iJ c!c C"{ b# hi-9 C"a gi!J tr c%J %hQ c%
c!c l#0iJ tn LQng tiU" Leng +$ cW th- 9.t %h&n hi1n +Dt ch#
9.t 8< <i tng nht [nh J C"a c!c h#0t .ng tN thi1n ca
c!c t^ ch?c +$ c! nh@n. Zh4ng i," W nhO9 tr giI% th(
;ng 6"2Un ch# nh4ng ng;i cW th" nhD% th%J tr giI% nh4ng
ng;i tht nghi1%J nh4ng ng;i tha9 gia b# hi-9 khi g% ri
r#J nh4ng ng;i th".c Li1n chnh 8!ch 67 h.i J b^ 6"ng th"
nhD% 9ang tnh cht b>nh C"@n tr#ng c!c t^ ch?cJ tr#ng
c!c L#anh nghi1% +a# c!c L[% lt tt
!.3.M. Nhu8n khch l& giu h2 2h2 #i #'i vOi
xo #Pi gi5& nghQo.
3M
YQc tiU" %hn " ca nh@n L@n ta l$ L@n gi$"Jn?c
90nhJ 67 h.i c:ng bOngJ L@n chJ +5n 9inh. g@n cW gi$" th>
n)c 9)i cW th- 90nhJ n)c 90nh 9)i cW kh n5ng thFc hi1n 8F
c:ng bOng 67 h.i +$ cW c".c 8<ng +5n 9inh. V> +D2J %hi %h!t
h"2 ny lFc l$9 gi$" ch# 9ki c:ng L@n. Zh$ n)c kh:ng nh4ng
kh"2n khch 9ki ng;i l$9 gi$" 9.t c!ch h% lSJ h% %h!% 9$
cn t0# i," ki1nJ giI% v bOng nhi," bi1n %h!%.
Vh"2n khch 9ki th$nh %h&n kinh tJ 9ki c:ng L@nJ
9ki nh$ &" t 9' 9ang ng$nh ngh,J t0# nhi," +i1c l$9 ch#
ng;i la# .ngJ Yki c:ng L@n ," c tF L# h$nh ngh, J
th"U 9?n nh@n c:ng thG# %h!% l"DtJ %h!t tri-n L[ch +Q
+i1c l$9. Bh@n b< l0i L@n c +$ la# .ng trUn [a b$n c n(
)c .Y' r.ng kinh t <i ng#0iJ j2 90nh 6"t khj" la# .ng.
E0# i," ki1n ch# 9ki ng;i la# .ng tF t0#J t>9 ki9 +i1c
l$9.
EhFc hi1n 6#! Wi gi9 nghX# J ,n n !% nghRa b#
hi-9 67 h.i +$ c!c h#0t .ng nh@n 0#J tN thi1n. T- tNng
b?c 0t t)i 8F tin b. +$ c:ng bOng 67 h.i tr#ng %h@n %h<i
th" nhD%J 6"t%h!t tN i," ki1n cQ th-J nhi19 +Q tr)c 9ft
l$ %hi thFc hi1n t<t chng tr>nh 6#! Wi gi9 nghX# nht l$
+eng c5n c? c!ch 90ngJ +eng /ng b$# L@n t.c thi-" 8<.
4A
Vt l"Dn
Zg$2 na2 Vi1t Za9 ang tr#ng th;i ko C"! . lUn ch
nghRa 67 h.i. EhG# c#n ;ng 9$ Tng +$ nh$ n)c 7 lFa chkn
l$ 6@2 LFng n,n kinh t nhi," th$nh %h&n [nh h)ng 67 h.i
ch nghRa. Er#ng W l2 kinh t nh$ n)c l$9 tr"ng t@9 ch#
9Qc tiU" %h!t tri-n. hnh +> t/n t0i nhi," th$nh %h&n kinh
t nUn li ch kinh t ca tNng th$nh %h&n l$ kh:ng gi<ng
nha". Zhng bn th@n 9yi th$nh %h&n kinh t l0i l":n 9"<n l
ch ca# nht ch# 9>nh. hnh +> lt W b$i nghiUn c?" 8P
nh 9.t ki9 chb na9 giI% ch# nh4ng nh$ h#0ch [nh kinh t
ca t n)c nWi ch"ng +$ c!c nh$ L#anh nghi1% nWi riUng cW
th- tF t>9 ch# 9>nh 9.t h)ng i Ing fn +$ %he h%.
B$i nghiUn c?" cdng nhn 90nh ch# ng;i kc hi-" c
rOng= +n , c bn - !% ?ng c li ch kinh t l$ ca#
nht W chnh l$ khi 9Qc chJ lS t'ng +$ h$nh .ng ca
c!c ch th- kinh t %h\ nht tr +)i nha". Y"<n +D2 th> +n
, tr)c 9ft t ra ch# c!c L#anh nghi1% l$ %hi !% ?ng
c c:ng bOng 9#ng 9"<n ca c!c ch th-. TW chnh l$ %hi
C"an t@9 t)i +i1c %h@n %h<i th" nhD% %he h% ch# c!c <i t(
ng la# .ng kh!c nha". xa# ch# hk c9 th2 th# !ng nh;
W thIc j2 c 9#ng 9"<n +$ lng 8a2 9U la# .ngJ gW%
%h&n 0t li nh"Dn ca# nht ch# L#anh nghi1% nWi riUng +$
ch# n,n kinh t ca t n)c nWi ch"ng.
Er#ng th;i ko C"! . lUn ch nghRa 67 h.i ca n)c ta hi1n
na2 t/n t0i nhi," th$nh %h&n kinh t. Y0c Le C"an h1 %h@n
%h<i cW 8F an 6Gn gi4a tnh cht %h@n %h<i ca c!c th$nh
%h&n kinh t nhng tr#ng W tnh cht %h@n %h<i ca c!c
th$nh %h&n kinh t nh$ n)c +in gi4 +ai tr ch 0#. g# n,n
41
kinh t nhi," th$nh %h&n +)i nhi," C"an h1 8' h4" kh!c
nha" +, t li1" 8n 6"t nUn tt 2" t/n t0i nhi," C"an h1
%h@n %h<i th" nhD%. V nh tr#ng c!c L#anh nghi1% nh$ n)c
+<n +$ t$i 8n ," l$ ca ch"ng L# +D2 kh:ng th- l2 +<n +$
t$i 8n l$9 th)c # 9$ b".c %hi l2 8< lng +$ cht lng la#
.ng l$9 c 8' %h@n %h<i. g# W h>nh th?c %h@n %h<i th"
nhD% thG# la# .ng. eng t/n t0i tng ?ng +)i C"an h1 8' h4"
tD% th-J 8' h4" 67 h.i +, t li1" 8n 6"t th>. V)i c trng
ca n,n kinh t nhi," thanh %h&n th> h>nh th?c 8' h4" t
nh@n +, t li1" 8n 6"t cdng kc# thG# h>nh th?c %h@n %h<i
th" nhD% kh!c n4a ch# Vi1t Za9. TW l$ %h@n %h<i thG# +<nJ
t$i 8n +$ c!c ng"/n lFc kh!c. Tc bi1t l$ tr#ng giai #0n
ng$2 na2 khi b)c &" h>nh th$nh c!c c:ng t2 c^ %h&n t0i n)c
ta th> h>nh th?c na2 c$ng th- hi1n rm nct th:ng C"a li t?c
c^ %h&n 9$ c!c c^ :ng nhDn c tng ?ng tN 8< +<n 9$
c!c c! nh@n tr#ng h.i /ng C"n tr[ bh ra 9"a c^ %hi".
Vh:ng chb LNng l0i ' +i1c gW% ch"ng +/n kinh L#anh 9$ tNng
b)c 7 h>nh th$nh rt nhi," c!c l#0i gW% +<n kh!c nha" nh
gW% t li1" 8n 6"tJ &" t 2" t< 8n 6"tJ 9!2 9WcJ nh$ 6(
'ng +$ c!c ng"/n lFc kh!c. eng +)i c!c h>nh th?c %h@n %h<i
th" nhD% nh 7 nU" th> ' Vi1t Za9 ta cn t/n t0i %h@n %h<i
th:ng C"a %hIc li tD% th- +$ 67 h.i. Yyi h>nh th?c %h@n %h<i
l0i th ra cW 9.t " th nht [nhJ 9.t kh n5ng riUng. Zhng
tt c " h)ng t)i 9Qc ch c:ng bOng 67 h.iJ L@n ch +5n
9inh. V> th;i gian nghiUn c?" cdng nh kin th?c 8inh +iUn
n59 &" cn h0n ch. ZUn b$i +it kh:ng tr!nh khhi thi"
8Wt. wt 9#ng c 8F gW% S +$ nhDn 6ct tN %ha c!c th&2 c!c
c: cdng nh c!c b0n 8inh +iUn - b$i +it cW th- h#$n chbnh
42
+$ cW kh n5ng thFc titn ca#. `in ch@n th$nh c9 n 8F
giI% v ca th&2 &n 7 giI% v G9 tr#ng +i1c h#$n th$nh
b$i +it n$2.
43