Udhezimi Per TVSH 2006

DREJTORIA E PERGJITHSHME E TATIMEVE LEGJISLACIONI TATIMOR 2006
Pr Tatimin mbi Vlern e Shtuar Udhzimi nr.3, dat 30.01.2006

UDHZIM
Nr.3 Dat 30.01.2006
PR TATIMIN MBI VLERN E SHTUAR
N mbeshtetje t nenit 102, pika 4 t Kushtetuts s Republiks s
Shqipris, si dhe n zbatim t ligjit Nr.7928, date 27.04.1995 Pr
tatimin mbi vleren e shtuar, i ndryshuar, Ministri i Financave,
UDHZON:
1. REGJISTRIMI
1.1 Detyrimi pr t krkuar regjistrimin
do person fzik apo juridik q zhvillon veprimtari ekonomike,
qarkullimi i t cilit tejkalon apo parashikohet t tejkaloj 8 milion
lek pr nj vit kalendarik detyrohet t krkoj t regjistrohet.
Termi "person" prfshin do subjekt q kryen nj veprimtari
ekonomike pavarsisht nga forma juridike e organizimit t tij. Ai
prfshin edhe institucionet, organet e pushtetit qndror e vendor,
organizatat shoqrore e politike q kryejn veprimtari ekonomike t
tatueshme.
Jan t detyruar t regjistrohen gjithashtu edhe do subjekt tjetr si
individt, organet e pushtetit qendror e lokal, organizatat shoqrore,
politike, ndrkombtare, misionet diplomatike, etj. q kryejn
aktivitete import-eksporti, pavarsisht nga qarkullimi. Pr do subjekt
q kryen import-eksporte veprimet doganore bhen vetm pasi ai t
ket paraqitur origjinalin ose kopjen e noterizuar t ertifcats s
Numrit t Identifkimit pr Personin e Tatueshm (NIPT).
Mund t bjn veprime doganore pa qn t detyruar te regjistrohen
vetm individt pr mallrat e prdorimit personal. Prcaktimi "mallra
t prdorimit personal" bhet n prputhje me dispozitat e nenit 199
te Kodit Doganor dhe te pikes 2.12. te Vendimit VKM Per dispozitat
zbatuese te Kodit Doganor. Nuk jan t detyruar t regjistrohen
gjithashtu individt q kryejn importe t rastsishme, si mjete
transporti pr prdorim privat, dhe te tjera t ksaj natyre,
pavarsisht se pr importet e msiprme ato jan t detyruar t
paguajn Tatim mbi Vlern e Shtuar n dogan. Ne kete rast importimi
behet me nje NIPT te perbashket i cili akordohet nga Drejtoria e
Pergjithshme e Tatimeve dhe i behet i ditur te gjithe pikave doganore
nga Drejtoria e Pergjithshme e Doganave.
Drejtoria e Marrdhnieve me Jasht dhe Tatimpaguesin
Sektori i Shrbimit ndaj Tatimpaguesve
1
1.1.1 Periudha q merret parasysh pr llogaritjen e qarkullimit.
Periudha baz q duhet t merret parasysh pr llogaritjen e
qarkullimit sht viti kalendarik, q do t thot periudha nga 1 janari
deri n 31 dhjetor. N cdo rast, nqoftse gjat vitit kalendarik,
qarkullimi i pritshm tejkalon ose parashikohet t tejkaloj 8 milione
lek, personi fzik ose juridik detyrohet t krkoj t regjistrohet.
1.1.2 Qarkullimi q merret parasysh
Qarkullimi q duhet t merret parasysh sht qarkullimi gjithsej i
realizuar nga i njjti person, pavaresisht nga statusi i tij.
a) Qarkullimi gjithsej
Qarkullimi gjithsej prfshin t gjitha furnizimet e bra nga nj person:
furnizimet e tatueshme, furnizimet e prjashtuara, furnizimet pr
eksport. Ai prfshin gjithashtu edhe furnizimet e tjera q mund t
kryhen gjat veprimtaris s personit si ndihmat, subvencionet etj.
Qarkullimi llogaritet ne bazr te mimit total q paguan blersi. mimi
prfshin edhe tatimet dhe do detyrim tjetr. Prjashtim bjn vetm
shitjet e aktiveve t qndrueshme t personit t tatueshm, si
ndrtesat, makinat dhe pajisjet. Kto shitje nuk merren parasysh kur
llogaritet qarkullimi gjithsej.
b) I njjti person
Nqoftse nj person ka disa veprimtari n t njjtin vend ose n
vende te ndryshme, qarkullimi qe merret per baze pr kriterin e kufrit
t regjistrimit prfshin qarkullimin e t gjitha veprimtarive, n t
gjitha vendet ku zhvillohet ajo, cilido qoft emri i degve apo forma e
tyre juridike. Esht personi dhe jo veprimtaria ekonomike q
regjistrohet pr TVSH dhe do regjistrim mbulon t gjitha veprimtarit
ekonomike t personit t regjistruar.
c) Fillimi ose mbyllja e veprimtaris ekonomike.
Nqoftse nje person fllon apo mbyll veprimtarin ekonomike gjat nj
viti kalendarik, kufri i regjistrimit llogaritet n prpjestim me zgjatjen
e veprimtaris. Pr shembull, nj person e fllon veprimtarin e tij m
15 tetor. Qarkullimi i tij nga 15 tetori deri n fund t vitit sht
1.700.000 lek. Kufri minimal i regjistrimit pr nj tremujor sht
(8.000.000:365)x76=1.665.753 lek. N kt rast personi sht i
tatueshm dhe duhet t krkoj t regjistrohet.
d) Rritja e qarkullimi mbi kufrin e regjistrimit
Nqoftse qarkullimi gjat nj viti kalendarik rritet mbi kufrin e
regjistrimit, personi bhet person i tatueshm dhe duhet t krkoj t
regjistrohet q nga 1 janari i vitit kalendarik pasardhs.
1.2 E drejta pr t krkuar regjistrimin
do person, qarkullimi i t cilit sht m i ult se kufri i regjistrimit,
mund t krkoj t regjistrohet n do kohe, nqoftse ka nevoj t
2
bj kshtu pr arsye t veprimtaris s tij ekonomike. Personi i
regjistruar, pavarsisht nga niveli i shitjeve t tij, duhet t zbatoj t
gjitha krkesat e ligjit duke prfshir paraqitjen e deklaratave
tatimore, pagimin e tatimit, mbajtjen e regjistrimeve deri sa ai t
regjistrohet, etj.
1.3 Mnyra e regjistrimit
1.3.1 Periudha e regjistrimit
a) Fillimi i veprimtaris ekonomike
Nj person i cili fllon veprimtarin ekonomike, detyrohet t krkoj t
regjistrohet brenda 15 ditve nga data e fllimit t saj, kur qarkullimi i
tij pritet t tejkaloj kufrin e regjistrimit. Ne rastin e nj personi i cili
fllon veprimtarin ekonomike dhe kjo veprimtari ka t bj me
import-eksportin sht i detyruar t krkoj t regjistrohet brenda 15
ditve nga data e fllimit t veprimtaris, pavarsisht se qarkullimi i tij
mund t mos arrij kufrin minimal t regjistrimit.
b) Rritja e qarkullimit
Nqoftse gjat nj viti kalendarik qarkullimi i realizuar e tejkalon
kufrin e regjistrimit, personi detyrohet t krkoj t regjistrohet
brenda 15 ditve nga dita e prfundimit t vitit kalendarik n t cilin
qarkullimi e tejkalon kufrin e regjistrimit. Per vitin e kaluar
kalendarik tatimpaguesi paguan detyrimet tatimore per llojin e tatimit
per te cilin ai ka qene i regjistruar.
1.3.2 Vendi i regjistrimit
Vendi i vetm ku mund t bhet regjistrimi sht dega perkatese e
tatimeve.
1.3.3 Formulart e regjistrimit
Personi i tatueshm duhet t mbush formularin e Krkess pr
Regjistrim me TVSH. Formulari i vetm q prdoret pr regjistrim
sht ai q shprndahet nga Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve. Ai
prmban t gjith informacionin e nevojshm pr identifkimin e
personit t tatueshm (emrin, adresn, veprimtarin ekonomike dhe
gjith informacionin e krkuar n prputhje me ligjin dhe kt
udhzim). Forma dhe permbajtja e ketij formulari eshte sipas modelit
bashkengjitur ketij udhezimi.
1.4 Certifkata e regjistrimit
Organet tatimore pas marrjes s krkess pr regjistrim kur ajo
plotson kushtet e prcaktuara, plotsojn ertifkatn e Regjistrimit
te Personit te Tatueshem dhe ia japin at personit t tatueshm.
ertifkata prmban emrin e personit t tatueshm, emrin tregtar
(nse ka), Numrin e Identifkimit t Personit t Tatueshm (NIPT) dhe
datn kur regjistrimi hyn n fuqi. Forma dhe permbajtja e certifkates
eshte sipas formularit bashkengjitur ketij udhezimi.
3
Numri i Identifkimit t Personit t Tatueshm sht unik. Personi i
tatueshm ka nj numr t vetm, sado q t jet numri i degve apo i
veprimtarive ekonomike t tij. Nj numr i njjt identifkimi nuk
mund tì lshohet disa personave t tatueshm, edhe nqoftse numri
i identifkimit tatimor nuk prdoret m nga nj person i tatueshm. T
gjitha deklaratat e bra pr organet tatimore (deklaratat tatimore,
deklaratat doganore), t gjitha faturat e lshuara nga personi i
regjistruar dhe t gjitha dokumentat e prdorura prej tij pr
veprimtarin e tij ekonomike duhet t prmbajn numrin e
identifkimit tatimor.
ertifkatat e Regjistrimit te Personit te Tatueshem, t shprndara nga
organet tatimore, duhet t ekspozohen n t gjitha adresat ku personi
i tatueshm ushtron veprimtarin e tij. Keto certifkata merren ne
momentin e fllimit te veprimtarise dhe jane te vlefshme pergjithmone.
1.5 T drejtat e organeve tatimore pr regjistrimin
Organet tatimore kan t drejt:
- t regjistrojn nj person t tatueshm edhe nqoftse ai nuk
ka br krkes pr tu regjistruar kur ai plotson kushtet pr t qen
person i tatueshm. Pr kt ato plotsojn n vend te personit t
tatueshm formularin e regjistrimit duke shnuar n mnyr t
dukshme n t "Regjistruar n zyr" dhe "Regjistrim i br nga
________ (emri dhe mbiemri i inspektorit q bn regjistrimin). m dat
__________. Brenda 5 ditve nga data e regjistrimit n zyr, organi
tatimor i dorzon personit t tatueshm ertifkatn e Regjistrimit;
- t refuzojn t regjistrojn ose t regjistrojn cdo person qe
nuk ka qen i detyruar dhe as ka t drejt t regjistrohet, me efekt nga
data n t ciln regjistrimi ka hyr n fuqi.
Kur organet tatimore marrin vendime t tilla ato informojn me
shkrim personin e tatueshm.
2. REGJISTRIMI
2.1 Detyrimi pr t njoftuar ndryshimet
Personi i tatueshm sht i detyruar tì njoftoj organeve tatimore
ndryshimet e psuara. Njoftimi i ndryshimeve duhet t bhet brenda
15 ditve nga momenti kur ato ndodhin, duke plotesuar Formularin e
Ndryshimeve n Regjistrim, sipas atij t prcaktuar nga Drejtoria e
Prgjithshme e Tatimeve, forma dhe permbajtja e te cilit eshte sipas
modelit bashkengjitur ketij udhezimi, duke e drguar at n degn
perkatese te tatimeve. Proedura e njoftimit t ndryshimeve sht e
njjt me procedurn e regjistrimit. Ka ndryshime q krkojn
regjistrim dhe t tjera q krkojn modifkim t regjistrimit.
4
2.1.1 Ndryshime q krkojn regjistrim.
donjri nga ndryshimet e mposhtme krkon anullimin e regjistrimit
ekzistues:
a. Mbyllja e veprimtaris ekonomike.
b. Shitja e veprimtarise ekonomike.
c. Bashkimi ose shkrirja pr t kryer nj veprimtari ekonomike q m
par kryhej nga nj person i tatueshm.
d. Renia e qarkullimi nn kufrin minimal t regjistrimit n periudhn
m t fundit prej 12 muajsh.
e. Heqja dore nga e drejta pr tu regjistruar, kur kjo nuk eshte e
detyrueshme.
Nse si rezultat i ndryshimeve b e c me siper personi i tatueshm i ri
duhet te ri-regjistrohet, atij i jepet nj numr i ri regjistrimi.
2.1.2 Ndryshime q krkojn modifkime n regjistrim
Cdonjeri nga ndryshimet e meposhtme kerkon modifkimin e
regjistrimit ekzistues:
- Ndryshim n emrin ose emrin tregtar t biznesit, ose emrin
dhe/ose adresn e njrit prej partnerve.
- Ndryshim n emrat e pronarve apo administratorve.
- Ndryshim i emrit dhe/ose adress n Shqipri t prfaqsuesit
fskal pr TVSH t emruar nga nj kompani jasht vendit.
- Ndryshim n adresn e vendit kryesor, apo vendeve n t cilat
kryhet biznesi.
- Ndryshim n veprimtarin ekonomike kryesore.
- Ndryshim n numrin e llogaris bankare.
NIPT-i ekzistues nuk ndryshon si pasoj e ktyre ndryshimeve, por
ertifkata perditesohet me t dhnat e reja.
2.1.3 Kalimi ne regjistrin pasiv
Organet tatimore kan t drejt t regjistrojn nga regjistri aktiv i
regjistrimeve duke kaluar n pasiv do person t tatueshm, kur
provohet se ai pr fardo arsye n vitin e fundit fskal nuk ka
ushtruar veprimtari.
2.2 Mnyrat e regjistrimit
2.2.1 Periudhat e regjistrimit dhe data e hyrjes n fuqi t tij.
Kur personi i tatueshm mbyll veprimtarin e tij ekonomike, ai duhet
t krkoj t regjistrohet jo m von se 15 dit nga dita e fundit n t
ciln ai ka br furnizime t tatueshme. regjistrimi hyn n fuqi nga
dita e fundit e brjes t furnizimeve t tatueshme.
Kur qarkullimi bie nn kufrin e regjistrimit gjat periudhs m t
fundit prej 12 muajsh, personi i tatueshm mund t krkoj t
regjistrohet n do koh, por jo m prpara se nj vit nga data n t
5
cilin regjistrimi i tij ka hyr n fuqi. regjistrimi hyn n fuqi n kohn
kur personi i tatueshm ka krkuar t regjistrohet.
Kur personi i tatueshm heq dor nga e drejta pr tu regjistruar, ai
mund t krkoj t regjistrohet jo m prpara se 1 vit nga data e
hyrjes n fuqi t regjistrimit.
Kur provohet se pr fardo arsye n vitin e fundit fskal personi i
tatueshem nuk ka ushtruar veprimtari, organet tatimore, pas kryerjes
se procedurave administrative te verifkimit te ketyre personave, kan
t drejt t regjistrojn ato nga regjistri aktiv i regjistrimeve duke
kaluar n pasiv.
2.2.2 Dispozita t tjera pr regjistrimin
Vendi i regjistrimit sht dega e tatimeve ku sht br regjistrimi.
Formulari q prdoret pr regjistrim sht Formulari i Ndryshimeve
t regjistrimit pr TVSH" i percaktuar ne piken 2.1. te ketij udhezimi.
Proedura e regjistrimit sht e njjt me proedurn e regjistrimit.
N astin e regjistrimit, personi i tatueshm sht i detyruar t
paraqes nj deklarate prfundimtare pagese sipas formularit te
percaktuar ne piken 10.1. Kjo deklarat do t ket t llogaritur TVSH
mbi gjendjen e mallrave (stoqet) dhe mbi mallrat kapitale (pajisjet) n
datn e regjistrimit.
Personat e tatueshm q regjistrohen nga TVSH, sipas pikave d) dhe
e) t paragraft 2.1.1, t ktij udhzimi dhe q vazhdojn veprimtarin
e tyre ekonomike, trajtohen si persona t tatueshm t takss mbi
biznesin e vogl dhe t tatimit t thjeshtuar mbi ftimin. Kjo kategori
personash t tatueshm nuk detyrohet t llogaris TVSH mbi gjendjen
e mallrave stok n datn e regjistrimit nga TVSH.
Pr do regjistrim prfundimtar nga organet tatimore, do t ndiqen
procedurat e prcaktuara n ligjin dhe udhzimin Pr procedurat
Tatimore n RSH. Edhe pas dats s regjistrimit, personi i
tatueshm sht prgjegjs pr do detyrim t TVSH q rezulton pr
periudhn kur ai ishte i regjistruar, deri ne momentin kur keto
detyrime parashkruhen sipas nenit 46.2 te Ligjit Per Procedurat
Tatimore.
3. VETFURNIZIMET
N mbshtetje t piks 5 t nenit 10, nse nj person i tatueshm do
t prdore pr qllime t veprimtaris t tij ekonomike t tatueshme
mallra t cilat i prodhon vet, trajtohet sikur i furnizon (shet) kto
mallra si pjes t ksaj veprimtarie t tatueshme, dhe sikur furnizohet
(blen) me kto mallra pr qllimet e ushtrimit t veprimtaris s tij
ekonomike t tatueshme. Kushti i vtfurnizimit sht qe mallrat e
prodhuara nga tatimpaguesi t prdoren po nga ai pr qllime t
furnizimeve t tatueshme (t ket t drejtn e kreditimit). N kt rast
6
personi i tatueshm lshon nj fatur tatimore shitje pr veten, q do
t thot q sht dhe shits dhe blers.
Shembull: nse nj person i tatueshm prodhues mobiljesh, 10
tavolina dhe 10 karrike nga i gjith prodhimi i tij i prdor pr pajisjen
e zyrave ku zhvillon veprimtarin e tij ekonomike, kemi t bjm me
nj vetfurnizim.
Vlera e tatueshme e furnizimit pr vete sht kostoja e prodhimit. Nse
mallrat q prodhohen nga veprimtaria ekonomike q ushtrohet,
prdoren nga vet prodhuesi por n funksion t ushtrimit t nj
veprimtarie ekonomike t prjashtuar, ose pjesrisht t prjashtuar
sipas ligjit pr TVSH (neni 33), personi i tatueshm nuk ka t drejtn
e kreditimit (ose e ka pjesrisht kur sht rasti) t TVSH-se s paguar
ne blerjet e bra.
Pika 5 e nenit 10 nuk zbatohet n rastin e shoqrive t ndrtimit,
t cilat ndrtojn pr t shitur, pavarsisht nga fakti se
siprmarrsi i punimeve dhe investitori jan i njjti person i
tatueshm. N kt rast furnizimi i procesit t ndrtimit sht i
tatueshm, sipas rregullave t prcaktuara n pikn 7.1.2, grma
a), m posht.
4. TRANSFERIMI I VEPRIMTARIS EKONOMIKE
Nse nj person i tatueshm i kalon te gjithe veprimtarin ose nj
pjes t saj nj personi tjeter, i cili sht ose bhet i tatueshm n
lidhje me veprimtarin e kaluar, duke e vazhduar at, dhe ky
transaksion plotson njekohesisht kushtin ekonomik dhe ligjor, kalimi
konsiderohet transferim i veprimtaris ekonomike dhe nuk eshte i
tatueshem.
Plotsimi i kushtit ekonomik krkon q veprimtaria qe transferohet t
ket autonomi ekonomike, pra t ket mundsi t funksionoj si e
pavarur tek marrsi. Autonomia ekonomike presupozon ekzistencn e
t gjitha kushteve pr realizimin e prodhimit, si ambientin, lndt e
para, makinerit, etj. Shitja vetm e njrs prej tyre (lnds s par,
makinerive ose ambienteve, etj) nuk konsiderohet transferim i
veprimtaris ekonomike, por vetm nj furnizim i zakonshm
mallrash, pr t cilin aplikohet TVSH.
Plotsimi i kushtit ligjor krkon q t bhet n t gjitha rastet
verifkimi i bilancit te personit qe kalon veprimtarine, te verifkohet sa
dhe cilat asete t aktivit prdoreshin pr prodhimin e produktit dhe sa
jan transferuar dhe po kshtu n pasiv, sa t ardhura jan realizuar
pr shkak t ktij kalimi. T njjtat verifkime do t bhen n bilancin
e personit tek i cili kalon veprimtaria, sa asete kan hyr dhe far
veprimesh jane br n pasiv. Midis dy personave duhet t jet
7
perpiluar gjithashtu nje kontrate transferimi e noterizuar, mbeshtetur
ne Kodin Civil.
Nse personi i tatueshm jep mallra t cilat jan pjes e aseteve t
veprimtaris s tij ekonomike, psh. i shet, i fal ose i prdor privatisht,
ky sht nj furnizim i tatueshm dhe mbi vlern e tatueshme t
ktyre furnizimeve llogaritet TVSH.
5. MOMENTI I FURNIZIMIT
Furnizimi quhet i kryer n momentin kur sht e detyrueshme t
lshohet fatura. Personi q kryen nj furnizim t tatueshm, detyrohet
t lshoj fatur pr at furnizim n momentin kur lvrohen mallrat
ose kur ato bhen t disponueshme, apo kur shrbimet jan kryer prej
tij n lidhje me at furnizim.
N t gjitha rastet kur personi i tatueshm, arkton pagesn prpara
se mallrat t lvrohen apo t bhen t disponueshme, apo shrbimet
t jen kryer ai sht i detyruar t lshoj nj fatur n momentin q
pagesa sht arktuar prej tij. Kjo fatur do t regjistrohet menjher
n librin e shitjes dhe do t pasqyrohet n FDP-ne e po atij muaji n t
cilin sht br marrja e pagess.
5.1 Transferimi i mallrave pr shitje me kste.
Bazuar ne nenin 13,pika 7 te ligjit, kur mallrat transferohen n baz
t nj kontrate, e cila parashikon marrjen me qera ose shitjen me
kste, pavarsisht nga momenti i kalimit t pronsis, detyrimi pr
TVSH-ne lind mbi vlern e plot t mallit. Ndrsa prsa i takon
deklarimit dhe pagess pr cdo periudh tatimore, TVSH llogaritet mbi
pagesat e vlers s ksteve pr mallin e vn n dispozicion t
prdoruesit. Operacione t ksaj natyre jan ato q kan t bjn me
transferimin e mallrave n baz t nj kontrate qeraje fnanciare
(leasing). Per cdo rast qeradhenesi perpilon nje fature tatimore me
TVSH per cdo kest te percaktuar ne kontraten perkatese te leasing si
me poshte :
a). Kur qiradhnsi eshte person i tatueshem jo bank ose
institucion fnanciar.
Furnizuesi qe i jep mallin qiradhenesit, leshon per te fature
tatimore me vlere te tatueshme aq sa eshte cmimi i plote, duke
zbatuar mbi kete vlere TVSH 20%.
Qiradhenesi e regjistron faturen e leshuar nga furnizuesi ne librin
e blerjeve dhe krediton TVSH e zbatuar ne te. Kur qiradhenesi i
dorzon mallin qiramarresit, per cdo kest te qirase
fnanciare(zakonisht muaj) ai do te leshoje per te fature tatimore
me vlere te tatueshme aq sa eshte vlera e plote e kestit (perfshire
interesin)mujor,duke zbatuar mbi t TVSH 20%. Keto fatura
8
regjistrohen nga qiradhenesi ne librin e shitjes dhe deklarohen si
shitje te tatueshme,sipas periudhave tatimore qe i takojne.
Qiramarresi, kur eshte person i tatueshem (i regjistruar si
tatimpagues i TVSH) ka te drejten e kreditimit te ketyre faturave,
brenda percaktimeve te nenit 33 te ligjit te TVSH. Pra lejohet
kreditimi per ato lloje mallrash qe i sherbejne veprimtarise se tij
te tatueshme dhe nuk kufzohen nga neni i mesiperm.
Ne fund te periudhes se kontrates, nese qiramarresi do te
ushtroje mundesine e blerjes se mallit te percaktuar ne te,
qiradhenesi leshon per te nje fature perfundimtare me vlere te
tatueshme te caktuar ne kontrate, regjistrimi i se ciles behet
njelloj si i faturave pjesore te leshuara gjate gjithe periudhes se
zgjatjes se kontrates.
E njeta procedure si me siper kryhet ne rastin kur qiradhenesi e
prodhon vete mallin,me ndryshimin qe perjashtohet nga skema
roli i furnizuesit.
b). Kur qiradhenesi eshte nje banke ose institucion fnanciar qe
kryen edhe aktivitetin e qirase fnanciare.
Personat qe ushtrojne veprimtari ne fushen bankare, qe te mund
te kryejne veprimtarine e qirase fnanciare,duhet te kene
perfshire kete aktivitet ne licensen ose lejen perkatese. Sipas
nenit 21 te ligjit te TVSH,sherbimet fnanciare te percaktuara ne
kete nen dhe qe kryhen nga banka jane te perjashtuara nga TVSH.
Nderkohe qe aktiviteti i qirase fnanciare eshte i tatueshem.Pra
banka kryen njekohesisht operacione te tatueshme dhe
operacione te perjashtuara nga TVSH. Edhe ne kete rast krijohen
marredhenie midis furnizuesit, bankes ne rolin e qiradhenesit, si
dhe qiramarresit.
Furnizuesi qe i shet mallin bankes(qiradhenesja), leshon per te
fature tatimore me vlere te tatueshme aq sa eshte cmimi i plote
duke zbatuar mbi kete vlere TVSH prej 20%.
Banka e regjistron kete fature ne librin e blerjeve.Meqenese
aktiviteti i qirase fnanciare eshte i tatueshem dhe furnizimi i
marre i sherben vetem ketij aktiviteti, atehere banka ka te
drejten e kreditimit te TVSH se zbatuar ne kete furnizim. Ne
castin kur banka i dorezon mallin qiramarresit, per cdo muaj ajo
do te leshoje per te fature tatimore me vlere te tatueshme aq sa
eshte vlera e plote e kestit(perfshire interesi) mujor, duke zbatuar
9
20 % TVSH. Keto fatura regjistrohen nga banka ne librin e shitjes
dhe deklarohen si shitje te tatueshme, sipas periudhave
tatimore qe i takojne.
Ne fund te periudhes se kontrates,nese qiramarresi do te ushtroje
mundesine e blerjes se mallit te percaktuar ne te,banka leshon
per te nje fature perfundimtare me vlere te tatueshme te caktuar
ne kontrate, regjistrimi i se ciles behet njelloj si i faturave pjesore
te leshuara gjate gjithe periudhes se zgjatjes se kontrates.
Ne te njejten kohe, banka kryen blerje te tjera, te ngarkuara me
TVSH, te cilat i sherbejne edhe aktivitetit te perjashtuar
(sherbime fnaciare) edhe aktivitetit te tatueshem, perfshire
qerane fnanciare. Per kete kategori shpenzimesh, bazuar ne
nenin 33 te ligjit te TVSH, zbatohet kreditimi i pjesshem i TVSH.
Pra banka krediton TVSH e lidhur me keto shpenzime deri ne
masen qe ato i sherbejne aktivitetit te saj te tatueshem.
6. FURNIZIMI KUNDREJT PAGESS
6.1 Prdorimi privat i mallrave
Kur mallrat qe i prkasin veprimtaris ekonomike t nj personi t
tatueshem prdoren privatisht jasht ksaj veprimtarie, furnizimi
sht i tatueshm sipas nenit 18.2 te ligjit mbi TVSH-ne. Ky furnizim
perfshin mallrat t cilat jan prodhuar vet dhe mallrat nga inventari
ose nga aktivet e veprimtaris ekonomike t personit t tatueshm.
Prdorimi privat prfshin prdorimin personal nga personi i
tatueshm t aktiveve t veprimtaris s tij ekonomike. Ai gjithashtu
prfshin edhe prdorimin nga persona t tjer t till si nj i punsuar,
i afrt, nj mik, etj. te personit te tatueshem.
Vlera e tatueshme n kto raste prcaktohet sipas Nenit 27 t ligjit
mbi TVSH-ne, paragraf i dyt. Konsiderohet si prdorim privat n
astin e regjistrimit, inventari gjendje i aseteve pr t cilat sht
paguar TVSH n blerje. N kt ast, personi i tatueshm sht i
detyruar t paraqes nj Formular Deklarimi dhe Pages
prfundimtare sipas formularit te percaktuar ne piken 10.1 te ketij
udhezimi. Kjo deklarat do t ket t llogaritur TVSH mbi gjendjen e
mallrave (stoqet) n datn e regjistrimit t vlersuara sipas vlers s
tregut dhe mallrat kapitale gjendje t vlersuara sipas paragraft
15.1.4 t ktij Udhzimi.
6.2 Furnizimet kundrejt pagess s reduktuar
Trajtohen si furnizime kundrejt pagess (t tatueshme), t gjitha rastet
kur mallrat q i jan furnizuar nj personi t tatueshm pr qllimet e
veprimtaris s tij ekonomike, furnizohen prej tij ose ju jepen pr
10
prdorim personave t tjer kundrejt pagess s reduktuar, prve
rasteve kur mallrat jan furnizuar apo prdorur vetm si mostra,
artikuj publicitare apo promocionale furnizuar pa pages. N
kuptim t ktij ligji, mostr konsiderohet ai furnizim malli pa pages
n at form q nuk sht e prshtatshme pr rishitje.
Furnizime kundrejt pagess s reduktuar quhen rastet kur, furnizuesi
nuk arkton pagesn, p.sh., dhuratat, mallra e shrbime t furnizuara
si nxits (ofrohet nj dhurat me kusht q blersi t blej dicka ose t
bj veprime t tjera n dobi t shitsit) ose pagesa sht dukshm m
e vogl se `duhej t ishte nse qllimi i furnizuesit ka qn ftimi pr
kt dhe furnizime t ngjashme. Mallrat dhe shrbimet e furnizuara
n rrethanat e msiprme jan t tatueshme dhe vlera e tatueshme e
tyre sht pagesa totale q duhet t ishte e pagueshme ne baze te
cmimit te te shitjes n lidhje me at furnizim.
6.3 Dhnia n prdorim pa pages e aktiveve te veprimtarise.
N rastet kur nj furnizues mallrash i jep klientit t tij n prdorim, pa
pages, aktive t qndrueshme t trupzuara, pjes e veprimtaris s
tij, me qllim shprndarjen e mallrave q ai furnizon (frigorifer,
banak frigoriferik dhe te tjera t ksaj natyre) trajtimi i TVSH-s do
t jet si m posht:
- N rast se klienti, t cilit i sht dhn n prdorim aktivi nga
furnizuesi i tij, paguan t njjtin cmim si edhe nj klient i cili thjesht
blen mallra pa marr n prdorim aktive t ksaj natyre, athere nuk
llogaritet TVSH mbi dhnien n prdorim t aktiveve.
- N rast se klienti t cilit i sht dhn aktivi nga furnizuesi i tij,
paguan nj vler m t madhe pr mallrat e furnizuara nga ky i fundit
se nj klient i cili thjesht blen mallra, athere llogaritet TVSH, me
shkall tatimore 20%, mbi diferencn e cmimit. Kjo diferenc
konsiderohet si vler e dhnies n prdorim. Ky parim zbatohet vetm
aty ku nuk ka detyrim pr blersin pr t br nj pages n para ose
n natyr, pr prdorimin e aktivit. Si kusht per kete trajtim nevojitet :
- Midis furnizuesit (pronar i aktivit) dhe klientit, te ekzistoje nje
kontrate e lidhur sipas se ciles furnizuesi kryen furnizime te
vazhdueshme te atij malli, i cili ruhet ne keto aktive. Ne te njejten
kontrate sqarohet qe dhenia ne perdorim e ketyre aktiveve behet pa
pagese.
- Zbatimi n praktik i ksaj kontrate, pra furnizimet e vazhdueshme
te furnizuesit (pronar i aktivit) pr klientin t jen konkretizuar me
dokumenta justifkuese.
- Furnizuesi i paraqet keto aktive ne dokumentat e tij te kontabilitetit
kundrejt te gjitha rregullave, si prone te tij.
11
Trajtimi i msiprm sht i vlefshm vetm n rastet kur nuk ka
detyrim pr klientin (blersin) pr t br nj pages n vler ose
natyr pr llogari t furnizuesit, pr marrjen n prdorim t aktivit.
Nse dhnia n prdorim e aktiveve bhet kundrejt pagess, athere
kemi t bjm me furnizim t tatueshm dhe mbi transaksionin
zbatohet TVSH me shkall tatimore 20%.
7. FURNIZIMET E TATUESHME DHE ATO T PRJASHTUARA.
Ligji "'Pr Tatimin mbi Vlern e Shtuar", zbatohet mbi do furnizim
mallrash e shrbimesh q kryhet nga do person i tatueshm,
pavarsisht nga forma juridike e organizimit t tij dhe pavarsisht nga
lloji i veprimtaris ekonomike q ai kryen. N t njjtn koh, nenet 19
deri ne 25.7 dhe neni 26.1 te Ligjit parashikojne edhe prjashtimet
nga ky tatim.
7.1 Toka dhe ndertesat.
Furnizimi i toks dhe truallit dhe dhnia me qera e tyre sht furnizim
i prjashtuar, prve rasteve kur toka prdoret pr parkimin e mjeteve
t transportit dhe mjeteve t tjera lvizse. Parkimi i mjeteve t
transportit dhe pajisjeve t tjera lvizse, sht i tatueshm me TVSH.
Furnizimi i shrbimeve t ndrtimit, pra kryerja e procesit t
ndrtimit si dhe t mirmbajtjes jane furnizime te tatueshme.
Dhnia me qera e ndrtesave, me prjashtim t ndrtesave pron
publike nga organet e pushtetit qendror apo vendor, sht
furnizim i tatueshm.
Tok pr qllime t ktij ligji do t thote do zon e papunuar,
paprpunuar, pazhvilluar e toks, q nuk prmban ndonj ndrtim,
prve mureve t thjeshta ndarse ose gardhe q prcaktojn kufjt
ndars t toks.
Ndrtes do t thot do ndrtim i nje ndrtese te fksuar n tok, ose
pjes e asaj ndrtes (e till si dhom ose apartament), dhe q
prfshin tokn mbi t ciln ajo qndron plus tokn rrethuese q bn
pjes n shitje, por nuk prfshin artikuj t till si rulotat dhe trajlerat.
Ndrtimi prcaktohet si do operacion q ka pr rezultat prfundimin
trsor ose pjesor t nj ndrtese t re ose substancialisht t
ndryshuar, muri, rruga ose themeli. Ndrtime konsiderohen:
a) Punt pr konstruksionin e ndrtesave dhe t objekteve t tjera, ku
futen :
- punt e ndrtimit (muratur, armatur, suvatime, etj.);
- punt publike (ndrtim e mirmbajtje rrugsh, etj.);
- punt pr rregullimin e parqeve q lidhen me operacione t
tilla q zgjasin afatin e shfrytzimit);
- punt pr rregullimin e teritoreve q krkojn modifkime t
relievit;
12
- punt e rrjetit ngrohs dhe t konstruksioneve metalike;
- punt pr shkatrrimin e pasurive t patundshme.
b) Punt pr pajisjen e ndrtesave dhe t objekteve t tjera, ku futen:
- punt pr pajisjen e ndrtesave, pajisje t cilat inkorporohen
mnyr defnitive n ndrtes, duke u transformuar kshtu pr shkak
t destinacionit t tyre n pasuri t patundshme (instalimet elektrike,
ato sanitare, t ngrohjes, etj.).
- Instalimet e objekteve ose t aparateve t lvizshme, t cilat me
vendosjen e tyre ruajn karakter te lvizshm, nuk konsiderohen pun
ndrtimi por shitje materialesh pasoj e kryerjes s nj shrbimi.
c) Punt pr riparimin e pasurive t patundshme dhe t instalimeve
me karakter t patundshm. Ktu bhet fjal pr pun q bhen t
nevojshme pr shkak t degradimit ose prishjes s ndrtesave (pasuri
t patundshme) si lyerja e fasadave, ribrja e nj instalimi elektrik apo
sanitar, etj.
Mirmbajtja prcaktohet si do operacion i kryer mbi tok ose
ndrtesa pr t parandaluar degradimin ose dmtimin dhe pr tì
mbajtur tokn dhe ndertsat me pamje t mir dhe rregull
funksionimi, duke prfshir pastrimin.
7.1.1. Vlera minimale e tatueshme e ndrtimit t banesave.
Ne baze te nenit 27/1 te ligjit, vlera minimale e tatueshme n
procesin e ndrtimit t banesave, bazohet n cmimin minimal
fskal dhe siprfaqen e ndrtimit.
mimi orientues minimal fskal, pr procesin e ndrtimit t
banesave, prcaktohet me Vendim t Keshillit te Ministrave, pas
kshillimit me Shoqatn e Ndrtuesve t Shqipris.
7.1.2. Mnyra e zbatimit te TVSH ne ndertim.
TVSH n ndrtim aplikohet:
a) Kur shoqrit e ndrtimit ndrtojn pr t shitur apo pr t dhn
me qera, TVSH llogaritet dhe paguhet do muaj mbi vlern e
situacionit mujor t punimeve. Bashkngjitur me do situacion mujor
do t jet detyrimisht fatura tatimore me numr serial. Vlera e
situacionit mujor do t jet vlera e tatueshme mbi t ciln do t
llogaritet TVSH-ja n masn 20%. Personi i tatueshm sht i
detyruar t llogaris TVSH-ne do muaj. Vlera totale e ktij situacioni
mujor regjistrohet n librin e shitjeve.
b) Kur shoqrit e ndrtimit t liencuara profesionalisht, do t
ndrtojn objekte pr qellim prdorimi n funksion t aktivitetit t tyre
t tatueshm (jo per tu shitur), kemi t bjm me vetfurnizim t
ndrtesave. Per cdo muaj, shoqeria ndertuese perpilon situacionin e
punimeve te kryera. Bashkngjitur me do situacion mujor, do t jet
13
detyrimisht fatura tatimore. Personi i tatueshm sht i detyruar t
llogaris TVSH-ne do muaj kalendarik. Fatura tatimore e prpiluar si
m sipr, regjistrohet njkohsisht n librin e blerjeve dhe t shitjeve
t shoqris.
Lejohet kreditimi i TVSH-se s paguar n blerjet e bra pr kt qllim.
Kreditimi lejohet i plot pr rastet kur personi i tatueshm kryen
aktivitet ekonomik plotsisht t tatueshm, si dhe i pjesshsm kur
kryen aktivitet pjesrisht t tatueshm. Esht kusht q ndrtesat e
ksaj natyre duhet t jen t destinuara pr kryerjen e aktiviteteve t
tatueshme nga vet shoqeria. Gjithashtu ndrtesat duhet t jen t nj
tipi t till, qe natyra dhe qllimi i prdorimit t tyre te shpallen dhe
aprovohen n lejen e ndrtimit t dhene nga organet e qeverisjes
vendore.
c) Kur nj shoqri ndrtimi e liencuar si e till ndrton shtpi banimi
pr vete, llogarit dhe paguan TVSH-ne, sipas nenit 18.2 te ligjit mbi
TVSH-ne.
Nse merret paradhnie pr punimet q do t kryhen, ather personi
i tatueshm q merr paradhnien detyrohet t lshoj fatur n
momentin e marrjes s saj dhe kt fatur ta regjistroj n librin e
shitjes s periudhs tatimore n t ciln sht marr paradhnia.
7.2 Shrbimet fnanciare
Shrbimet fnanciare t prcaktuara n nenin 21 t Ligjit "Pr Tatimin
mbi Vlern e Shtuar", jan furnizime t prjashtuara nga TVSH. Por
nqoftse personi i tatueshm kryen shrbime pr mbikqyrje,
transaksione q lidhen me artikujt e prdorur pr koleksione apo
veprime q lidhen me mbledhjen e borxhit, ai kryen furnizime t
tatueshme.
Furnizime t tatueshme jan gjithashtu edhe sigurimi i jojets, me
prjashtim t sigurimit t jets. Furnizime t jojets jan t gjitha llojet
e sigurimit t pasuris, sigurimi i prgjegjsis civile, t gjitha llojet e
sigurimit t mjeteve motorike si dhe t gjitha llojet e tjera t
sigurimeve t jojets.
Tatimi mbi Vlern e Shtuar pr t gjitha rastet e msiprme do t
llogaritet n masn 20 prqind t primit t sigurimit dhe s bashku
me primin do t jet i pagueshm nga blersi.
Sigurimi i prgjegjsis ndaj palve t treta pr mjetet motorrike jasht
territorit t Republiks s Shqipris (kartoni jeshil) si dhe sigurimi i
shndetit pr shtetasit n udhtim jasht territorit t Republiks s
Shqipris, do t trajtohen me TVSH n masn 0 %.Furnizime t
tatueshme jan gjithashtu edhe sigurimet e prons. N kt rast, n
vlern totale t primit t sigurimit do t prfshihet edhe TVSH.
14
7.3 Banka e Shqipris
N baz t nenit 22 t Ligjit, furnizimi i arit, banknotave dhe i
monedhave pr Bankn e Shqipris prjashtohen nga TVSH. Por, n
rastet kur Banka e Shqipris kryen veprimtari t tjera ekonomike t
tilla si brja e shtypshkrimeve t ndryshme, furnizimi i monedhave
pr qllime numizmatike, etj, ajo bn furnizime t tatueshme dhe
duhet t regjistrohet e t paguaj TVSH. Furnizimi i shtypshkrimeve
t pullave fskale nga Shtypshkronja e Banks s Shqipris, pr
Ministrin e Financave, konsiderohet furnizim i prjashtuar nga
TVSH.
7.4 Shrbimet postare
Furnizimi i pullave t posts pr prdorim pr shrbime postare,
furnizimi i pullave fskale dhe i t gjith pullave t tjera t ngjashme
prjashtohen nga TVSH. Por nqoftse posta bn importe apo kryen
edhe shrbime t tjera postare, dhe qarkullimi vjetor kalendarik i saj
sht m i madh se 8 milion leke, ajo duhet t regjistrohet dhe t
paguaj TVSH.
7.5 Organizatat joftimprurese
Pr qllimet e tatimit mbi vlern e shtuar, organizat joftimprurse
sht do shoqri, institucion, shoqate apo organizate, q themelohet
dhe ushtron veprimtarin e saj n prputhje me Ligjin Nr.8788, dat
07.05.2001 Pr Organizatat jo Fitimprurse dhe q nuk sht krijuar
pr prftime ose t ardhura t antarve t saj dhe rregullat e s cils
nuk lejojn shprndarje ftimesh apo pronash pr antart e saj.
N organizata joftimprurse futen edhe t gjitha institucionet
buxhetore q subvencionohen nga shteti.
N baz t nenit 24 t Ligjit furnizimet e bra nga organizatat
joftimprurse kundrejt pagess s reduktuar, q do t thot se kto
organizata duhet tì kryejn vet kto furnizime dhe kto furnizime t
jen br kundrejt pagess s reduktuar sipas kushteve q prcakton
neni 18 i ligjit, jan furnizime t prjashtuara nse jan :
- furnizim mallrash e shrbimesh pr trajtim mjeksor ose
dentar;
- furnizim shrbimesh pr mbrojtjen e kujdesin ndaj fmijve
ose t moshuarve;
- furnizim shrbimesh arsimore, kulturore a sportive;
- furnizim shrbimesh nga organizata fetare a flozofke me
qllim mirqnien shpirterore.
Furnizime kundrejt pagess s reduktuar kemi ne ato raste kur kto
organizata nuk arketojn pages ose pagesa q ato arktojn sht
dukshm m e vogl se 'duhet t ishte nse qllimi i tyre do t ishte
ftimi, sipas Nenit 18, paragraf 4 te ligjit mbi TVSH-ne. Prkundrazi,
15
kur kto organizata i bjn furnizimet e msiprme kundrejt pagess
s plot, ato bjn furnizime t tatueshme. Nse nj organizat
joftimprurese kryen veprimtari t tjera, t ndryshme nga ato t
prmendura m sipr, ajo kryen veprimtari t tatueshme, pavarsisht
nse pagesa sht e reduktuar apo e plot. N kt rast, nqoftse
volumi i qarkullimit sht m i madh se 8 milion lek, ajo sht e
detyruar t regjistrohet dhe t paguaj TVSH.
N baz t paragraft t dyt t nenit 4 t Dekretit t
Presidentit,Nr.1510, dat 28.06.1996 "Pr disa ndryshime n Ligjin
pr Tatimin mbi Vlern e Shtuar", mallrat e importuara kundrejt
pagess s reduktuar si ndihm humanitare nga organizatat bamirse
humanitare, institucionet e kultit, entet publike, si dhe institucionet
shtetrore buxhetore me qllim kryerjen e sherbimeve t percaktuara
ne nenin 24 t Ligjit, nuk ngarkohen me TVSH.
Furnizimi i shrbimeve arsimore dhe i mallrave e shrbimeve t
lidhura ngusht me to, nga institucione arsimore, publike dhe private,
q ushtrojn veprimtarin e tyre n prputhje me ligjet Pr sistemin
arsimor parauniversitar dhe Pr arsimin e lart n Republikn e
Shqipris sht furnizim i prjashtuar nga TVSH. Me mallra dhe
shrbime t lidhura ngusht me sistemin arsimor do t kuptohet
furnizimi nga institucionet arsimore i librave dhe pajisjeve shkollore,
shrbimeve t internetit, fotokopjimeve, printimeve, etj. t ksaj
natyre, t prfshira n mimin q paguajn nxnsit. Shrbimet e
tranportit dhe ato t ushqimit do t konsiderohen t lidhura ngusht
me shrbimet arsimore, vetm n rastet kur ato furnizohen nga vet
institucioni arsimor, pra me mjetet dhe personelin e institucionit
arsimor. N rastet kur kto shrbime furnizohen nga subjekte jasht
institucionit arsimor, ato nuk konsiderohen si furnizime t lidhura
ngusht me shrbimet arsimore dhe nuk prftojn prjashtim nga
TVSH.
7.6 Diplomatt dhe organizatat ndrkombtare.
N baz t nenit 25, prjashtohen nga TVSH furnizimet q bhen pr
misionet diplomatike e personelin e tyre, mbi bazn e reciprocitetit dhe
pr organizatat ndrkombtare e personelin e tyre mbi bazn e
marveshjeve ndrkombtare dhe NATO-n.
N mbshtetje t ktij neni, importimi i mallrave pr misionet
diplomatike dhe personelin e tyre sht i prjashtuar nga TVSH. I
prjashtuar nga TVSH sht gjithashtu edhe importimi i mallrave pr
organizatat ndrkombtare t njohura si t tilla nga shteti shqiptar
dhe NATO. Prjashtimi pr organizatat ndrkombtare jepet sipas
kushteve t vendosura prej konventave ndrkombtare q themelojn
kto organizata.
16
Megjithat, edhe pse jan t prjashtuara, si misionet diplomatike
ashtu dhe organizatat ndrkombtare dhe NATO, meqnse bjn
importe jan t detyruara t regjistrohen pr TVSH dhe t pajisen me
ertifkatn e Numurit t Identifkimit.
Pr blerjet brenda vendit, misionet diplomatike, organizatat
ndrkombtare dhe personeli i tyre, do t paguajn TVSH n
momentin e blerjes. Por, pr TVSH e paguar n blerje ato do t
rimbursohen me kusht q, do fatur blerjeje t jet me e madhe se
10.000 lek. E drejta e rimbursimit pr ambasadat do t jepet n baz
t parimit t reciprocitetit. Kjo do t thot q, do tu rimbursohet TVSH
e paguar n blerje vetm misioneve diplomatike dhe personelit t tyre,
shtetet e t cilave rimbursojn TVSH pr Ambasadn Shqiptare dhe
personelin e saj. Me proedurat e rimbursimit t TVSH s paguar, do
t merret Drejtoria e Protokollit n Ministrin e Punve t Jashtme, e
cila sht prgjegjse edhe pr zbatimin e parimit t reciprocitetit. Kjo
drejtori do ti pajis misionet diplomatike, organizatat ndrkombtare,
e personelin e tyre me formularin "Krkes pr Rimbursim" e cila
eshte ne formularin bashkengjitur ketij udhezimi. do mision
diplomatik, organizat ndrkombtare pr blerjet e bra nga vet ato
ose nga personeli i tyre do t drgoj n drejtorine e msiprme dy
kopje t formularit "krkes pr rimbursim" (t frmosur e t vulosur
nga titullari i ambasads apo i organizats ndrkombtare) t cilave u
bashkngjisin edhe faturat origjinale t blerjes. Drejtoria e Protokollit
n Ministrine e Jashtme, kopjen origjinale t formularit "krkes pr
rimbursim" dhe faturat origjinale t blerjes e drgon n degen e
tatimeve. Dega e tatimeve sht e detyruar qe brenda 1 muaji nga data
e paraqitjes s dokumentacionit t msiprm nga ana e Drejtoris s
Protokollit t Ministris s Punve t Jashtme, t bj rimbursimin e
TVSH s paguar n faturat prkatse. Brenda ktij afati, dega e
tatimeve verifkon direkt n vend tek shitsi, faturn e lshuar nga ai
pr misionin diplomatic apo organizatn ndrkombtare, regjistrimin e
saj n librin e shitjeve, pasqyrimin e t dhnave n deklaratn e
pagess s TVSH pr muajin prkats dhe derdhjen n fakt t TVSH
s mbledhur nga subjektet e msiprme. Pas verifkimit dhe miratimit
t Krkesave pr rimbursim, dega e tatimeve lshon nj Urdhr
Rimbursimi per degen perkatese te bankes. Urdhr Rimbursimi
lshohet pr t gjith shumn e TVSH q do t rimbursohet n baz t
krkesave t paraqitura nga Drejtoria e Protokollit n Ministrin e
Punve t Jashtme. Dega perkatese e bankes n baz t Urdhrit t
Rimbursimit, paguan Drejtorin e Financs dhe t Kontrollit n
Ministrine e Punve t Jashtme pr t gjith shumn e rimbursimeve,
dhe kjo e fundit shprndan rimbursimet sipas do krkes.
17
Prsa i prket blerjeve q personeli i NATO dhe bazat e saj brenda
territorit t Shqipris, bjn brenda vendit, ato nuk do t paguajn
TVSH n pikn e blerjes. Pr kt n pikn e blerjes prfaqesuesi i
NATO-s, sht i detyruar ti dorzoj shitsit nj ertifkat Lvrimi,
sipas modelit bashkangjitur, mbi bazn e t cils shitsi harton
faturn tatimore me TVSH 0%. N fund t faturs, shitsi bn
shnimin ky prjashtim nga TVSH bazohet n ertifkatn e Lvrimit
Nrdat. Zyra e autorizuar pr lshimin e ertifkats s
Lvrimit, pran Komands s NATO-s n Shqipri, do muaj, brenda
dats 10 drgon n degt e tatimeve ku jan br blerjet pa TVSH, nj
list prmbledhse s bashku me kopjet e ertifkatave t Lvrimit t
lshuara pr blerjet e realizuara n muajin paraardhs, q do t
shrbej pr kryqzimin dhe verifkimin e faturave tatimore t
lshuara me TVSH 0%.
7.7 Operacionet hidrokarbure
Jan t prjashtuara nga TVSH:
- Furnizimi i shrbimeve q kryhen nga kontraktort dhe
nnkontraktort e tyre, t vrtetuar si t till nga Agjensia Kombtare
e Hidrokarbureve, lidhur me realizimin e fazave t krkimit dhe t
zhvillimit t operacioneve hidrokarbure.
- Furnizimi i mallrave q bjn kontraktort pr njri-tjetrin ose
nnkontraktort pr kontraktort e tyre, t importuara sipas nenit
26/1 t ktij ligji.
Operacionet hidrokarbure, pr efekt t ktij paragraf, ka t njjtin
kuptim si n ligjin nr.7746, dat 28.07.1993 Pr hidrokarburet.
Kontraktort dhe nnkontraktort q prftojn nga prjashtimet e
msiprme jan ato tatimpagues t TVSH,q kryejn n emr t tyre
vetm furnizimet specifke t shrbimeve t prmendura n
prcaktimet Krkim dhe Zhvillim, t Ligjit nr 7746 dt
28.07.1993Pr Hidrokarburet.
Krkim do t thot krkimi pr hidrokarbure me mjete gjeologjike,
gjeofzike e t tjera, dhe prfshin shpimin e puseve t krkimit dhe
vlersimit.
Zhvillim do t thot ndrtimi dhe instalimi i pajisjeve pr prodhimin
e Hidrokarbureve dhe shpimi i puseve t shfrytzimit.
N kuptim t ktij paragraf, do t trajtohen si furnizime t
prjashtuara nga TVSH, furnizimet e shrbimeve t ndrtimit q
kryhen nga kontraktore e nnkontraktor t panjohur nga AKH kur
kto punime t ndrtimit konsiderohen nga AKH si t domosdoshme
pr realizimin e fazave t krkim zhvillimit. Nuk e prftojn kt
prjashtim nnkontraktort q furnizojn shrbime q nuk lidhen n
18
mnyr t drejtprdrejt me fazat e krkimit dhe t zhvillimit, si
shrbime interneti, telefonike, akomodimi, etj.
7.8 Barnat dhe pajisjet mjeksore
Furnizimi i barnave, i pajisjeve mjeksore dhe i ambalazheve e
materialeve q prdoren pr prodhimin dhe konfeksionimin e barnave,
jan furnizime t prjashtuara.
7.9 Furnizimet e prjashtuara n import
Jan furnizime t prjashtuara nga TVSH, mbshtetur n nenin 26/1
t ligjit :
- Importimi prfundimtar i t gjitha mallrave prej nj personi t
tatueshm, kur furnizimi i tyre n t gjitha rrethanat brenda vendit
sht furnizim i prjashtuar nga tatimi mbi vlern e shtuar.
- Importimi i mallrave t vendosura n regjimin tranzit.
- Importimi i mallrave t deklaruara pr t qn nn regjimin e
lejimit t prkohshm dhe at t prpunimit aktiv.
- Importimi i kafshve t gjalla t racs, t dhuruara nga
donator t ndryshm.
- Importimi i mallrave nga NATO dhe organizmat e saj n kuadr
t operacioneve ne baz t marrveshjeve ndrkombtare.
- Importimi i materialeve ushtarake pr Forcat e Armatosura t
dhuruara nga vendet e Aleancs s Nato-s dhe ato partnere.
7.9.2 Operacione nn regjimin e prpunimit aktiv.
Nnkontraktort t cilt bjn furnizime shrbimesh pr shoqrit e
prpunimit aktiv, jan t prjashtuar nga TVSH, vetm pr furnizimin
e shrbimit t kryer prej tyre pr llogari t shoqrive t prpunimit
aktiv. Pra, vetm pr prpunimin e mallrave joshqiptare, t destinuara
pr tu rieksportuar.
Aktivitetet e klasifkuara nen regjimin e perpunimit aktiv,
konsiderohen teresisht te destinuara per eksport. Kushtet e
ekzistences se ksaj natyre operacionesh jane :
a) Perpunuesi (nnkontraktori) asnjehere nuk duhet te behet pronar i
materialeve te sjella nga porositesi.
b) Materialet e sjella nga porositsi tek prpunuesi, duhet te
trupzohen trsisht n produktin e fabrikuar.
Materialet e sjella nga porositesi ne formen e lnds s par duhet ti
kthehen atij fzikisht nga prpunuesi n formn e gjysmproduktit ose
produktit t gatshm, me perjashtim te mbetjeve teknologjike gjate
procesit te prodhimit dhe n prputhje me kartat teknologjike t
prodhimit. Kjo kerkon si domosdoshmeri, qe keto materiale te jene te
identifkuara me dokumentacion, tek perpunuesi per gjate gjithe
kohes se perpunimit. Nse rezulton q sasia e gjysmproduktit ose
produktit t gatshm sht m e vogl nga sa duhej t ishte kundrejt
19
materialeve t prdorura n prpunim, diferenca konsiderohet si shitje
e kryer nga prpunuesi.
c) Detyrime te vecanta.
Midis porositsit (kontraktori kryesor i vendosur nn regjimin e
prpunimit aktiv) dhe prpunuesit (nnkontraktori) t jet lidhur nj
kontrat n prputhje me Kodin Civil.
Prpunuesit duhet te mbajn nj regjistr te vecant, ku prshkruhet
realizimi i punimeve pr llogari t porositsit. N kt regjistr duhet t
shnohet identiteti i porositsit, pra emri tregtar, NIPT, emri mbiemri i
administratorit, statusi juridik i tij, adresa e selise dhe dega e tatimeve
n t ciln sht regjistruar.
Per cdo porosites dhe per cdo operacion hyrje dhe dalje, shnohet :
- Lloji dhe sasia e materialeve objekt i perpunimit dhe data e
hyrjes.
- Lloji dhe sasia e gjysm produktit ose produktit te fabrikuar si
dhe data e daljes.
- Ne regjister duhet te evidentohet edhe malli gjendje tek
perpunuesi. Pr kt hartohet inventari mujor.
- Lvizja e cdo sasie gjysmprodukti ose produkti t gatshm
nga perpunuesi (nenkontraktori) tek porositesi (kontraktori),
shoqerohet me fature tatimore pa TVSH, per vleren e sherbimit te
kryer.
Per te perftuar nga skema e mesiperme cdo tatimpagues
nenkontraktor duhet te paraqese nje kerkese ne degen perkatese te
tatimeve e cila pasi ben verifkimet e duhura leshon autorizimin e
perfshirjes ne kete skeme. Te gjitha autorizimet e leshuara
evidentohen nga dega e tatimeve ne nje regjister te vecante ku
shenohet emri i tatimpaguesit (nenkontraktorit), NIPT, adresa, lloji i
veprimtarise, kontraktori per te cilin punon, data e leshimit te
autorizimit dhe afati i vlefshmerise.
7.9.3 Skema e shtyrjes se pageses se TVSH.
Mbshtetur n ligjin Nr.8714 dt.15.12.2000, VKM Nr.49 dt.
28.04.2001 dhe VKM Nr.122 dt.03.03.2005, ndaj personave t
tatueshm q importojn paisje apo makineri pr tù investuar n
prodhim, ndrtim, transport, telekomunikacion, KESH, si dhe
energjis elektrike t importuar nga kjo e fundit zbatohet skema e
shtyrjes s pagess s TVSH-s n importet e makinerive dhe
pajisjeve.
Importimi dhe investimi duhet t kryhet nga i njjti subjekt si
dhe t jet i lidhur drejtprdrejt me procesin teknologjik
prkats. Kuptimi i termave sipas dispozitave t akteve t
lartprmendura sht si m posht :
20
- Me fjaln makin do t kuptohet cdo konstruksion, i krijuar
prej njeriut q, duke marr energji n nj form t prshtatshme,
si dhe instruksionet e duhura, sht n gjendje t kryej pun.
- Me shprehjen linj teknologjike do t kuptohet trsia e
metodave q duhet t ndiqen, hap pas hapi, pr t br t mundur
kryerjen e qllimit, pr t cilin bhet investimi prkats.
- Me shprehjen proces teknologjik do t kuptohet trsia e
metodave q duhet t ndiqen, hap pas hapi, pr t br t mundur
kryerjen e qllimit, pr t cilin bhet investimi prkats.
- Me fjaln paisje do t kuptohen paisjet dhe aparaturat, q
shrbejn si plotsuese t makinerive dhe q ndihmojn pr
funksionimin e rregullt t tyre, si dhe pr matjen dhe kontrollin e
parametrave t puns.
Investimet q prftojn nga skema e shtyrjes s pagess s
TVSH, duhet t kryhen t paktn n njrn nga fushat e
mposhtme:
a) N prodhim, me t cilin kuptohet instalimi i makinerive dhe i
linjave teknologjike, pr t realizuar shfrytzimin e pasurive
natyrore(prfshir ato ujore), rritjen e bimve dhe t kafshve dhe
prpunimin industrial t lndve t para e t gjysmprodukteve.
b)N ndrtim, me t cilin kuptohet ngritja e parkut t makinerive
dhe paisjeve t nevojshme pr t realizuar siprmarrjet
ndrtimore.
c) N telekomunikacion, me t cilin kuptohet instalimi i
centraleve dhe i sistemit t antenave, linjave dhe aparaturave t
nevojshme pr t realizuar telekomunikimin masiv.
) N transport me impiante fkse, me t cilin do t kuptohet
realizimi i instalimeve t prhershme, t linjave, makinerive e
paisjeve, q i shrbejn transportit t udhtarve e t mallrave.
Makinerit dhe paisjet q prftojn nga kjo skem, duhet t
regjistrohen n llogarit e aktiveve t qndrueshme t trupzuara
t investitorit.
Kur personat e tatueshm pr TVSH, importojn makineri dhe
pajisje sipas klasifkimit t br n VKM nr.49, dt.26.01.2001 dhe
VKM NR 122,DT.03.03.2005, atyre i lejohet shtyrja e pagess s
TVSH mbi importet deri n momentin e dorzimit t deklarats
prkatse t TVSH. Kjo do t thot q, kjo kategori mallrash nuk i
nnshtrohet pagimit t TVSH-s n dogan.
21
N kto raste, importuesit bjn menjher nj fatur tatimore shitje
me TVSH (brenda vendit) pr t njjtn vler t makinerive dhe
pajisjeve t importuara nn skemn e shtyrjes se pageses, ku edhe
shitesi dhe blersi sht i njjti person. Kjo fatur regjistrohet n librin
e shitjeve dhe t blerjeve.N librin e blerjeve do t regjistrohen t
dhnat e faturs tatimore t blerjes dhe referencat e Deklarats
Doganore t importit.
Nse importuesi gzon t drejtn e 100% t kreditimit tatimor pr
blerjet (d.m.th. makinerit dhe pajisjet e importuara do tì shrbjn
krejtsisht veprimtaris s tij te tatueshme), TVSH-ja e aplikueshme
ne import, do t zbritet totalisht nga po e njjta shum TVSH-je e
llogaritur mbi shitje sipas paragraft 2, n t kundrt do t zbatohet
paragraf Kreditimi i pjesshm i ktij Udhzimi t Ministrit t
Financave, Pr TVSH.
N deklaratn prkatse t TVSH, vlera e tatueshme n import e
makinerive e pajisjeve dhe TVSH e llogaritur mbi kto mallra,
raportohen n kutit prkatse t importit (14,15 te FDP) dhe n t
njjtn deklarat raportohen si shitje brenda vendit dhe TVSH e
llogaritur mbi kto shitje (11 e 12 te FDP).
Tatimpaguesit q prftojn nga kjo skem, detyrohen q t dorzojn
n Degn e Tatimeve, ku personi i tatueshm sht i regjistruar,
brenda dats 14 t muajit pasardhs, prve FDP edhe dokumentet e
mposhtme n dy kopje:
- Kopje t Faturs s Shitjes s hartuar si m lart shpjeguar.
- Kopje t librit t shitjes dhe blerjes t periudhs prkatse
tatimore.
- Kopje t Deklarats Doganore t Importit.
N Degn e Dogans prkatse, me qllim pr t mbyllur llogarit
kontabel t importimeve, tatimpaguesit dorzojn brenda dates 25 t
muajit pasardhs nj kopje t do dokumenti t mposhtm:
- Kopje t Faturs s Shitjes s hartuar si m lart shpjeguar.
- Kopje t librit t shitjes dhe blerjes t periudhs prkatse
tatimore.
- Kopje t FDP, t gjitha kto t vulosura nga zyra e TVSH.
Mos drgimi i t gjith dokumentacionit n zyrat e dogans, i jep t
drejt organeve doganore t pezullojn aplikimin e ksaj skeme.
Inspektort e vlersimit nj kopje t librave prkats i vendosin n
dosjen e tatimpaguesit me qllim q t prdoret gjat kontrollit. Kjo do
t siguroj prputhshmrin me realitetin gjat kontrollit t ardhshm.
7.10 Kartat telefonike te parapaguara
Operatort kryesor t telekomunikacioneve llogarisin dhe paguajn
TVSH pr vlern e plot t kartave telefonike t parapaguara q ata i
22
furnizojn distributorve t tyre. Me vler t plot do t kuptohet
mimi i shpallur ose mimi prfundimtar i prcaktuar nga operatori
kryesor q emeton kartat.
Furnizimi i ktyre kartave n vazhdim nga distributort do t
konsiderohet jasht objektit t TVSH-s dhe distributort nuk kan t
drejt t kreditojn TVSH-n e faturuar nga operatort kryesor n
lidhje me kto karta. Ndrkoh, distributort e kartave telefonike t
parapaguara i faturojn operatorit kryesor vlern e komisionit q ato
prftojn pr shrbimin q kryejn. TVSH e llogaritur n kt rast,
sht e kreditueshme pr operatorin kryesor.
Shembull:
Supozojm q operatori kryesor i telekomunikacionit X hedh n treg
karta telefonike me mim t shpallur 1.000 lek (prfshir TVSH).
Kjo shoqri do t lshoj nj fatur ku TVSH e llogaritur do t jet:
833.4+166.6(TVSH)=1.000 lek.
Shoqria distributore Y q blen kartn me faturn e msiprme, nuk
llogarit m TVSH n rishitjen e ksaj karte dhe nuk ka t drejt t
kreditoj 166.6 lek TVSH t faturs s lshuar nga operatori kryesor.
N rast se pr shrbimin q I kryen operatorit X, distribtori Y prfton
nj komision n masn 15 % t mimit t shpallur t karts = 150
lek, ather ai I lshon nj fatur tatimore me TVSH, ku TVSH e
llogaritur do t jet: 150:6=25 lek pra, 125+25(TVSH) = 150 lek.
Operatori kryesor X ka t drejt t kreditoj TVSH n blerje pr
shumn 25 lek.
7.11 Shitja e librave, e gazetave, e revistave dhe shrbimet e
reklamave n to.
Prjashtohen nga tatimi mbi vlern e shtuar furnizimi i
shrbimeve t shtypshkronjave pr gazetat. N kt rast vlera e
tatueshme n faturat tatimore q shtypshkronjat lshojn pr
gazetat, nuk ngarkohet me TVSH.
Shitja e gazetave, e revistave dhe e librave t do lloji, sht
furnizim i prjashtuar.
Furnizimi i shrbimit t reklamave nga media e shkruar dhe nga
media elektronike sht furnizim i prjashtuar.
Vlera e tatueshme n faturat tatimore q mediat e shkruara dhe
elektronike lshojn pr porositsit e reklamave, nuk ngarkohet
me TVSH.
Furnizim i perjashtuar eshte edhe shitja e Fletores Zyrtare te
Republikes se Shqiperise, botuar nga Qendra e Publikimeve Zyrtare.
23
7.12 Importuesit e vegjl
Personat e tatueshm q realizojn nj qarkullim m t vogl se 8
milion lek pr do vit kalendarik, nuk jan t detyruar t
regjistrohen pr TVSH-n. Ne kete rast ata mbeten tatimpagues te
takses vendore mbi biznesin e vogel dhe tatimit te thjeshtuar mbi
ftimin.
7.13 Lojrat e fatit, kazinot dhe hipodromet.
Furnizimet e shrbimeve t lojrave t fatit, t kazinove dhe t
hipodromeve, jan furnizime t prjashtuara nga tatimi mbi
vlern e shtuar.
7.14 Eksportet
N baz t piks "a" t nenit 31 t Ligjit, mallrat q eksportohen nga
territori i Republiks s Shqipris, jan t tatueshme. Shkalla
tatimore e aplikueshme sht zero prqind. Si prov pr t vrtetuar
eksportet, do t shrbej fatura dhe DAV (Dokumenti i Vetm
Administrativ) dhe deklarata doganore e eksportit. Forma dhe
permbajtja e deklarates doganore te eksportit eshte sipas formatit tip
te miratuar nga Drejtoria e Pergjithshme e Doganave.
Vlera e eksportit sht e barabart me vlern e paraqitur n
faturn tatimore t lshuar nga personi i tatueshm.
Moment i furnizimit, pra i regjistrimit t eksportit n librin e
shitjeve t personit t tatueshm eksportues (kur eksporti quhet i
kryer) sht Data e lirimit, dat kur mallrat clirohen nga
dogana. Ajo paraqitet n Urdhrin e Lshimit, dokument i
lshuar nga organi doganor dhe i bashkngjitet si prov deklarats
doganore t eksportit.
8. FATURAT
8.1 T dhnat q duhet t prmbaj nj fatur tatimore.
Faturat jan dokumenti baz pr Tatimin mbi Vlern e Shtuar. Ato
prcaktojn detyrimin tatimor t furnizuesit dhe shumn e tatimit t
zbritshm q do ti lejohet t krkoj blersi i regjistruar pr TVSH.
Nj person i tatueshm i cili bn nj furnizim (edhe nqoftse
furnizimi sht i prjashtuar apo me 0 prqind) detyrohet ti lshoj
personit q merr furnizimin (edhe nqoftse ai, pra blersi, nuk sht
person i tatueshm) nj fatur tatimore (neni 36 paragraf 1).
Fatura, e cila prodhohet nga Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve sipas
formularit tip bashkengjitur ketij udhezimi, duhet t prmbaj :
- numrin rendor;
- numrin serial te parashtypur;
- datn e lshimit;
- emrin, adresn, numrin e identifkimit t shitsit;
24
- emrin, adresn, numrin e identifkimit t blersit;
- emrin dhe adresen e bleresit, ne rastin e individeve (per shitje
me pakice me vlere mbi 10 mije leke);
- emrin, adresn dhe NIPT-in e transportuesit, targn e mjetit
dhe orn e furnizimit;
- prshkrimin e hollsishm t mallrave t shitura ose t
shrbimeve te kryera;
- sasin e mallrave t shitura ose vllimin e shrbimeve t
kryera;
- mimin pr njsi pa TVSH;
- vlern totale t transaksionit pa TVSH;
- shumn e TVSH-se (nqoftse zbatohet TVSH);
- vlern totale me TVSH;
- cilsimin furnizim i prjashtuar apo me 0 prqind (nqoftse ai
sht prkatsisht i prjashtuar apo i tatueshm me 0 prqind).
Fatura lshohet n jo m pak se tre kopje dhe shprndahet si m
posht:
- faqja 1 pr blersin;
- faqja 2, 3, etj. pr shitsin dhe transportuesin.
N fund t faturs shnohet shitesi me emr, mbiemr, nnshkrim dhe
vul, blersi me emr, mbiemr, nnshkrim transportuesi me emr,
mbiemr, nnshkrim (kur sht dhe transportuesi).
Pr shitje t bra tek nj individ konsumator jotregtar, n faturn
e lshuar nga shitsi paraqitet emri, mbiemri e adresa e blersit.
Shitjet e nj natyre t till i takojn mallrave t konsumit
prfundimtar dhe sasia e tyre sht brenda kufjve normal t
konsumit individual ose familjar (jo pr tu rishitur ose pr tu
prpunuar ).
Vetm origjinali i faturs i jep t drejt blersit pr t kredituar
(zbritur) TVSH-ne e paguar n blerje. Pr qllime t kreditimit tatimor,
ne rastet kur kopja e pare origjinale humbet, do t konsiderohet e
vlefshme per bleresin kopja e noterizuar e faturs s blerjes, me kusht
q shitsi t zotroj origjinalin dhe ta ket deklaruar at. Nqoftse
fatura nuk prmban t gjitha t dhnat e prcaktuara m lart, blersi
nuk ka t drejt t kreditoj (zbres) TVSH-ne e paguar n blerje,
kurse shitsi nga ana e tij do t paguaj TVSH-ne e detyrueshme pr
tù paguar.
N rastet kur nj tatimpagues shet nj sasi t konsiderueshme
artikujsh n t njjtn koh e pr t njjtin klient, ai mund t lshoj
fatur kompjuterike. Por n kt rast, faturn kompjuterike me t
njjtin numr duhet tìa bashkngjis faturs tatimore t shperndare
25
nga organet tatimore. N kt mnyr, pr do klient lshohet
detyrimisht fatura tatimore e emetuar nga organet tatimore, e cila do
t plotsohet normalisht me t dhnat e shitsit dhe blersit, ndrsa
vlera e transaksionit t kryer me klientin do te paraqitet ne total.
Menyra e shperndarjes dhe administrimit te faturave tatimore te
TVSH-se percaktohet ne nje rregullore te vecante te Drejtorise se
Pergjithshme te Tatimeve.
Drejtori i Prgjithshm i Tatimeve, ka t drejt t lejoj mosprdorimin
e faturave me numr serial t parashtypur. Per kete, personat e
tatueshm duhet te paraqesin nje kerkese tek Dega e Tatimeve ku
eshte regjistruar, duke treguar se sistemi i tyre i regjistrimeve sht i
kompjuterizuar, i aft t prodhoj besueshmrisht fatura tatimore me
nr. serial per do transaksion t tatueshm dhe q kan nj numr t
konsiderueshm klientsh konsumator fnal. Ne kete rast
tatimpaguesi paraqet edhe modelin e fatures qe do te perdore. Dega e
tatimeve, pas verifkimit nese fatura kompjuterike qe tatimpaguesi do
te leshoje permban te gjithe te dhenat e nevojshme per cdo artikull,
kete kerkese se bashku me nje opinion te shkurter te saj, e dergon ne
Drejtorine e Pergjithshme te Tatimeve. Kjo e fundit brenda 30 ditesh
nga data e mberritjes se kerkeses jep ose jo miratimin per perdorimin
e kesaj fature duke njoftuar me shkrim personin e tatueshem dhe
degen e tatimeve.
N rastin e miratimit, Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve,
nprmjet degs s Tatimeve n t ciln personi sht regjistruar,
i dorzon atij zyrtarisht diapazonin e numrave seriale pr faturat
tatimore q do t lshoj ky person.
N baz t piks 2 t nenit 28 t Ligjit, personi q kryen furnizime t
tatueshme, detyrohet t njoftoj n mnyr t dukshme nprmjet
shpalljes, kontrats apo reklams nse mimi i mallrave apo i
shrbimeve t furnizuara ose mimi q duhet t paguhet pr
furnizimin prfshin ose jo TVSH. N rast se furnizimi i tatueshm
kryhet pa nj shum t ndar e t identifkuar si pages e TVSH, vlera
e tatueshme e tij sht shuma q s bashku me TVSH e pagueshme
mbi kt vler sht e barabart me pagesn totale q bhet pr
furnizimin.
Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve ka t drejt t autorizoj personat
e tatueshm q ushtrojn veprimtari n fushn e prpunimit t
qumeshtit, ullirit, rrushit dhe grurit, t lshojn fatura tatimore me
TVSH pr veten e tyre kur i blejn kto mallra nga persona t tjer,
individ ose persona t paregjistruar pr TVSH-n. Autorizimi jepet jo
me vone 30 dite nga data e paraqitjes se kerkeses nga ana e
tatimpaguesit. Autorizimi jepet pa afat dhe ai mund te revokohet sa
26
here qe rrethanat e personit te taueshem ndryshojne apo sa here qe
nga kontrollet e ushtruara rezulton se personi i tatueshem kryen
shkelje ligjore. Pr t prftuar kt autorizim, personi i tatueshm
duhet ti drejtohet me krkes me shkrim deges perkatese te tatimeve,
duke i bashkengjiten kartat teknologjike t prodhimit t artikujve t
gatshm nga prpunimi i lnds s par t grumbulluar.
Fatura e lshuar nga blersi duhet t prmbaj informacionin si m
posht:
- N nj vend t dukshm t shkruhet Fatur e lshuar nga
blersi, autorizuar nga DPT me autorizim nr dt .
- Blersi dhe shitsi kan rn dakord q pr nj furnizim vetm
blersi duhet t lshoj fatur tatimore.
- Edhe blersi dhe shitsi mbajn nga nj kopje t faturs.
- T gjith informacionin e detyrueshm q duhet t mbaj nj
fatur tatimore n prputhje me Ligjin dhe Udhzimin Pr TVSH-n.
Dega e tatimeve, pas verifkimeve te kryera, kerkesen e paraqitur nga
personi i tatueshem, se bashku me nje opinion te shkurter te saj, e
dergon ne Drejtorine e Pergjithshme te Tatimeve. Kjo e fundit brenda
30 ditesh nga data e mbrritjes se kerkeses leshon ose jo autorizimin
duke ia derguar ate personit te tatueshem dhe deges se tatimeve.
N rast se personi i tatueshm blers nuk plotson krkesat si m lart,
Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve ka t drejt t mos leshoje
autorizimin perkates. Ne kete rast tatimpaguesi ka te drejte te apeloje
si per cdo vendim tjeter te administrates tatimore. Autorizimet e
leshuara evidentohen ne nje regjister te vecante te Drejtorise se
Pergjithshme te Tatimeve.
8.2 Saktsimet
Nqoftse bhet saktsim pr nj pages t br pr nj furnizim pasi
sht lshuar fatura, shitsi duhet t lshoj nj fatur shtes.
Nj saktsim kryhet kur:
- furnizimi nuk sht i njjt me at q ka krkuar blersi;
- mallrat jan dmtuar apo shrbimi nuk sht kryer mir;
- mimet ndryshojn pr fardo arsye (zbritje pr pages t
menjhershme, etj).
Nqoftse mimi rritet apo ulet shitsi duhet t lshoj nj fatur
shtes. Fatura shtes lshohet n t njjtn form si fatura dhe duhet
t tregoj:
- shum qart, n nj vend t dukshm fjalt "fatur shtes";
- numrin rendor dhe numrin serial t faturs s par t ciln
saktson;
- shumn n para t rritjes apo uljes t mimit;
- arsyen e saktsimit sipas rasteve t prcaktuara m sipr.
27
8.3 Borxhi i keq
Kur furnizuesi nuk ka marr nj pages plotsisht apo pjesrisht pr
nj furnizim t kryer, kemi t bjm me nj borxh t keq. N kto raste
e drejta pr t lshuar nj fatur t borxhit t keq, lind :
- Pasi borxhi bhet nj borxh i keq. Kjo fllon 6 muaj pas
periudhs tatimore n t cilen TVSH sht zbatuar.
- Pasi shitsi t ket paraqitur t gjitha provat q krkon organi
tatimor pr t vrtetuar se ai ka ndrmarr t gjitha veprimet e
duhura pr t arktuar borxhin e keq.
Prova kryesore q detyrohet t paraqes shitsi, sht Vendimi i
Gjykats n t cilin vrtetohet se blersi i tij sht debitor dhe ka
falimentuar, prandaj pr kto arsye nuk mund tì paguaj shitsit
vlern e furnizimit t marr. Pa kt vendim, organet tatimore nuk
munden n asnj rast t pranojn borxhin e keq si t till.
N rastin e nj borxhi t keq, shitsi duhet t lshoj nj fatur t
borxhit t keq. Kjo fatur lshohet n t njjtn form si nj fatur
normale. Ajo duhet t te tregoj fjalt "borxh i keq", numrin rendor t
faturs t par me t ciln lidhet ky borxh dhe t tregoj q kreditimi i
tatimit t blersit duhet t zvoglohet. Kjo fatur prdoret nga shitsi
pr t zvogluar detyrimin pr TVSH, ndrsa nga blersi pr t
zvogluar kreditimin e TVSH.
Kur vetm nj pjes e vlers s transaksionit nuk sht arktuar,
ather fatura duhet t tregoj shumn e pa arktuar t transaksionit
dhe TVSH q i prket ksaj shume.
Pr shembull:
N faturn e par:
Shuma pr tu arktuar, prfshir TVSH sht 90 lek:
- TVSH pr tu arktuar 10 lek
- Shuma e arktuar 54 lek
- TVSH e arktuar 6 lek
N faturn e borxhit t keq:
Shuma e paarktuar 36 lek
- TVSH pr tu kredituar (saktsuar)10-6 4 lek
Saktsimet mbi bazn e faturs t borxhit t keq regjistrohen nga
shitsi n librin e shitjeve si paksim detyrimi pr TVSH ndrsa nga
blersi n librin e blerjeve si paksim kreditimi pr TVSH.
Kur kreditimi pr nj borxh t keq lejohet dhe i gjith ose nj pjes e
ktij borxhi paguhet m von, shitsi duhet t lshoj nj fatur t re.
Pr lshimin e ksaj fature zbatohen t njejtat rregulla dhe fatura e re
duhet t tregoj fjalt "borxh i keq i paguar" dhe numrin e "faturs t
borxhit t keq" me t ciln ka lidhje.
28
8.4 TVSH e zbatuar nga nj person i cili nuk sht i regjistruar
Paragraf 5 dhe 6 i nenit 36 t ligjit parashikon q, personi i cili nuk
sht i regjistruar dhe lshon fatur me TVSH apo le t kuptohet se ka
zbatuar TVSH, paguan TVSH e treguar n faturn q ka lshuar. Ve
ksaj, bazuar ne nenin 57 te ligjit dhe ne piken 19.1. te ketij udhezimi,
masa e dnimit sht e barabart me shumn e TVSH t zbatuar.
9. MBAJTJA E REGJISTRIMEVE
9.1 Libri i blerjeve
Libri i blerjeve sht i detyrueshm t mbahet nga t gjith personat e
tatueshm. Forma dhe permbajtja e tij eshte sipas formularit
bashkengjitur ketij udhezimi. Ai duhet t tregoj n faqen e par
numrin e identifkimit dhe emrin e personit. T gjitha faqet duhet t
ken numr rendor. Libri plotsohet do dit. N t regjistrohen pr
do transaksion furnizuesi dhe t dhnat e faturs q paraqet
transaksionin.
N kt libr regjistrohen data e lshimit t faturs, numri rendor i
faturs, numri serial i shtypur nga shtypshkronja ose nga
tatimpaguesi kur i lejohet, t dhnat e deklarats s importit,emri i
shitsit dhe numri i identifkimit tatimor t tij.
Blerjet regjistrohen n vler totale e cila prfshin edhe TVSH
(nqoftse ka) si dhe t ndara n blerje me TVSH dhe n blerje pa
TVSH. Blerjet me TVSH regjistrohen t ndara n importe dhe blerje
brenda vendit. Pr do blerje me TVSH personi regjistron vlern e
tatueshme dhe TVSH q i korespondon ksaj blerje.
N fund t librit t blerjeve jan fett e inventarit t cilat prdoren pr
t pasqyruar inventarin e mallrave n fund t vitit.
Nj kopje e regjistrimeve mujore n librin e blerjeve do t paraqitet
degen e tatimeve brenda dates 14 te cdo muaji.
9.2 Libri i shitjeve
Libri i shitjeve sht i detyrueshm t mbahet nga t gjith personat e
tatueshm. Forma dhe permbajtja e tij eshte sipas formularit
bashkengjitur ketij udhezimi. Ai duhet t tregoj n faqen e par
numrin e identifkimit dhe emrin e personit t tatueshm. T gjitha
faqet duhet t ken numr rendor. Libri plotsohet do dit. N t
regjistrohen pr do transaksion klienti dhe t dhnat e faturs q
paraqet transaksionin. N librin e shitjeve regjistrohen data e lshimit
t faturs, numri rendor i faturs, numri serial I shtypur nga
shtypshkronja ose nga tatimpaguesi kur i lejohet dhe data e numri i
deklarats doganore kur mallrat eksportohen, emri i klientit dhe
numri i identifkimit t tij (nqoftse ka). N t regjistrohet vlera totale
e transaksionit prfshire TVSH (nqoftse ka).
29
Shitjet regjistrohen t ndara n t prjashtuara, me zero prqind dhe
t tatueshme. Pr do shitje t tatueshme regjistrohen vlera e
tatueshme dhe TVSH.
Nj kopje e regjistrimeve mujore n librin e shitjes paraqitet ne degen
e tatimeve brenda dates 14 te cdo muaji.
9.3 Regjistrimet elektronike
Regjistrimet (librat e shitjes dhe t blerjes) mund t mbahen edhe n
kompjuter. N kt rast, personi i tatueshm sht i detyruar t lejoj
hyrjen e organeve tatimore n do kompjuter ku jan mbajtur
regjistrimet, pr t kryer inspektime t ndryshme mbi regjistrimet e
mbajtura.
10. DEKLARIMI
10.1 Deklarata dhe pagesa e TVSH-se
Formulari i deklarimit dhe pageses se TVSH plotsohet n dy kopje
dhe paraqitet nga personi i tatueshm n degn prkatse t bankes,
me t cilat DPT ka lidhur marveshje per pranimin e pagesave t
TVSH, brenda 14 ditve pas prfundimit t periudhes tatimore.
Punonjsi i banks bn shnime n pjesn e tret t dokumentit
"pagesa" pastaj i kthen personit t tatueshm kopjen e dyt. N fund
t cdo dite origjinalt e deklarats dhe pagess t TVSH mblidhen nga
banka dhe ju dorzohen organeve tatimore perkatese pr prpunim sic
parashikohet ne marveshjet e lidhura midis Drejtoris s
Prgjithshme t Tatimeve dhe bankave prkatse.
Personi i tatueshm paraqet deklaratn e TVSH n bank edhe
nqoftse ai nuk ka pr t paguar detyrim tatimor. Plotsimi i sakt i
deklarats, paraqitja dhe pagesa brenda afateve kohore t prcaktuara
sht detyrim ligjor pr t gjithe personat e tatueshm. Moszbatimi i
ktij detyrimi ngarkon me prgjegjsi ligjore personin e tatueshm dhe
dnohet n baz t ligjit pr TVSH dhe t udhzimit n zbatim t tij.
Deklarata prbhet nga tre pjes.
a) Pjesa e par krkon t dhna pr identifkimin e personit t
tatueshm.
b) Pjesa e dyt krkon t dhna pr llogaritjen e detyrimit tatimor.
c) Pjesa e tret sht pagesa e TVSH e cila plotsohet nga banka.
Formulari i deklarimit dhe pageses eshte sipas modelit bashkengjitur
ketij udhezimi.
11. SHITJA ME PAKIC
Konsiderohen shitje me pakic t gjitha ato furnizime q bhen:
(i) pr konsum prfundimtar;
(ii) n ato sasi q nuk tejkalojn nevojat private normale t
konsumatorit; dhe
(iii) q nuk rishiten.
30
Te gjithe tatimpaguesit, te cilet ne aktivitetin e tyre kryejne
njekohesisht tregti me shumice per tatimpagues te tjere dhe tregti me
pakice per publikun e gjere, jane te detyruar te bejne nje gje te tille ne
vende te vecanta, te ndara nga njeri tjetri. Ne nje mjedis te deklaruar
si vend per shitje me shumice per tatimpagues te tjere nuk mund te
behen shitje me pakice per publikun dhe e kunderta, ne nje mjedis te
deklaruar si vend per shitje me pakice per publikun nuk mund te
behen shitje me shumice per tatimpagues te tjere. Kur pretendohet se
ne ambientet e shitjes me pakice jane kryer edhe shitje me shumice,
keto te fundit vleresohen sikur te jene shitur me cmimet e shitjes me
pakice. Cdo vend veprimtarie te shitjes me shumice dhe te shitjes me
pakice duhet t pajiset me ertifkat Regjistrimi me numra t
ndryshm seriale.
Shitsit me pakic detyrohen t lshojn fatura tatimore n rastet kur
shitja, perfshire TVSH, sht m e madhe se 10.000 lek apo kur
blersi sht person i regjistruar si tatimagues. Faturat regjistrohen
kronologjikisht nj per nje n librin e shitjeve.
Hipermarketet detyrohen te leshojn fatura tatimore n rastet kur
vlera e tatueshme n shitje, prfshir TVSH, sht m e madhe se
40.000 lek.
N do rast tjetr shitsit me pakic lshojn kupona tatimore t
arkave regjistruese ose dftesa tatimore, kur nuk kan arka
regjistruese, si prcaktohet n Ligjin Nr.7758 dat 12.10.1993 Pr
dokumentimin dhe mbajtjen e llogarive pr tatimet. Kuponi tatimor
dhe dftesa tatimore nuk sht e detyrueshme t prmbaj prve
shums totale t tij edhe TVSH-n e llogaritur. Pr t gjetur shumn e
TVSH-s t prfshir n vlern totale t kuponit apo defteses tatimore,
kjo vler shumzohet me 16,666 prqind ose pjestohet me 6. N kto
raste, regjistrimi n librin e shitjeve nga shitsit me pakic do t bhet
n mnyrn e mposhtme:
Totali i t ardhurave ditore duhet t regjistrohet do dit. N kollonn
TVSH t librit t shitjeve do t shnohet shuma e TVSH s mbledhur e
cila sht rezultat i produktit t totalit t shitjeve me TVSH shumzuar
me 16.666 prqind ose i pjestimit t totalit t shitjeve me TVSH me 6.
T ardhurat ditore duhet t mbshteten nga dokumenta justifkuese
q dshmojn pr saktsin e tyre, t tilla si kuponat e arkave
regjistruese dhe dokumenta t tjera n mbshtetje t legjislacionit n
fuqi.
12. LIDHJET MIDIS ADMINISTRATS TATIMORE DHE ASAJ
DOGANORE
Organet tatimore dhe ato doganore jan t detyruara t shkmbejn
informacion pr transaksionet q lidhen me importin apo eksportin e
31
mallrave t kryer nga personat e tatueshm mbi bazn e specifkimeve
t prcaktuara n Akt-Marrveshjet e nnshkruara nga Drejtori i
Prgjithshm i Tatimeve dhe Drejtori i Prgjithshm i Doganave pr
zbatimin e ktij ligji. DPD i dergon DPT periodikisht, sipas afateve
t prcaktuara n Akt-Marrveshje, t dhnat pr importet dhe
eksportet. DPT i dergon DPD, brenda dates 10 te muajit pasardhes,
listen e NIPT-ve te azhornuar.
13. AMBALAZHET
Ambalazhet mund te jene qarkulluese dhe te pakthyeshme. Ne
funksion te ketij dallimi ndryshon edhe menyra e aplikimit te TVSH.
13.1 Ambalazhet qarkulluese
Ambalazhet qarkulluese jane ambalazhe te tipit konteniere, qelqe,
arka, bombola apo depozita gazi te lengshem dhe te tjera te kesaj
natyre. Ambalazhet qarkulluese si rregull furnizohen se bashku dhe
ne te njejten kohe me mallrat qe ato permbajne. Keto lloj ambalazhesh
jepen nga shitesi (furnitori), se bashku me mallin ne to ne drejtim te
bleresit (klientit); ato ruhen provizorisht nga bleresi dhe me pas
kthehen nga ky i fundit perseri ne drejtim te shitesit. Blerja e
ambalazheve nga shitesi i jep atij te drejten e kreditimit te TVSH-se
sipas rregullave te parashikuara ne nenin 33 te ligjit per TVSH. Vlera
e ambalazheve qe i jepen bleresit nga shitesi nuk perfshihen ne vleren
e tatueshme te mallrave qe ato shoqerojne gjate furnizimit.
Ambalazhet qe i jane dhene bleresit, duhet te kthehen tek shitesi
brenda nje afati normal sipas fushes se aktivitetit te cilit ato i takojne.
Ky afat varion edhe sipas natyres se produktit qe ambalazhet
permbajne dhe duhet te paraqitet ne kontraten e lidhur mes paleve.
Per mosllogaritjen e TVSH mbi vleren e ambalazheve qarkulluese
duhen plotesuar dy kushtet e meposhteme:
- Vlera e tyre te mos jete perfshire ne vleren e fatures nga
shitesi.
- Te ekzistoje nje kontrate e lidhur midis paleve per dhenien dhe
kthimin e ambalazheve. Ne kontrate paraqitet edhe afati i kthimit te
ambalazheve nga bleresi tek shitesi. Ambalazhet qe bleresi nuk i
kthen tek shitesi konsiderohen sikur te ishin shitur dhe i nenshtrohen
TVSH-se mbi vleren e tyre.
13.2 Ambalazhet e pakthyeshme
Jane ambalazhe te natyres si kartona, shishe plastike, qese plastike,
etj. Vlera e ketyre ambalazheve eshte element i vleres se tatueshme te
mallrave qe ato permbajne. Blerja e ambalazheve nga shitesi, i jep atij
te drejten e kreditimit te TVSH-se sipas rregullave te parashikuara ne
nenin 33 te ligjit per TVSH. Mbi vleren e tatueshme te mallrave qe
perfshin edhe vleren e ambalazheve, zbatohet TVSH ne shitje.
32
14. KREDITIMI I TATIMIT
14.1 Permbajtja
TVSH e kreditueshme (i zbritshm) sht shuma e TVSH-se q personi
i tatueshm paguan n momentin q ai blen mallra apo shrbime
brenda vendit, si dhe shuma e TVSH-se q ai ka paguar pr importet e
bra, me kushtin q, kto furnizime tì shrbejn vetm furnizimeve t
tatueshme q do t bj ky person i tatueshm.
Nse furnizimet e marra ose importet e bra i shrbejn furnizimeve t
prjashtuara q mund t bj personi i tatueshm, nuk lejohet
kreditimi i TVSH s paguar n lidhje me furnizimet e marra pr kto
qllime. Kur furnizimet q merr nj person i tatueshm, qoft duke
bler brenda vendit qoft duke importuar, nuk jan t destinuara pr
ushtrimin e nj veprimtarie ekonomike ,sipas nenit 17 Veprimtaria
ekonomike, ai nuk ka t drejt t kreditoj (zbres) TVSH e paguar
pr kto blerje ose importe.
Nse personi i tatueshm i prdor furnizimet e marra ose importet e
bra edhe pr qllime t furnizimeve t tatueshme edhe pr qllime t
furnizimeve t prjashtuara njkohsisht, kreditimi i tatimit t paguar
bhet prpjestimisht sipas paragraft 18 t ktij udhzimi.
14.2 Forma
Kreditimi i TVSH-s paguar n blerje do t krkohet mbi bazn e
faturs tatimore origjinale t lshuar sipas nenit 36 te ligjit mbi TVSH-
ne. Pr qllime t kreditimit tatimor, konsiderohet e vlefshme edhe
kopja e noterizuar e faturs s blerjes (ne rast se fatura origjinale
humbet), me kusht q shitsi t zotroj origjinalin dhe ta ket
deklaruar at. Pa kt fatur nuk mund t zbritet TVSH e paguar n
blerje.
Pr t kredituar TVSH e paguar n import tatimpaguesit duhet t
zotrojn deklaratn doganore origjinale t importit.
14.3 Momenti i kreditimit
Kreditimi i tatimit pr nj periudh tatimore sht totali i TVSH i
zbatuar n lidhje me:
- T gjitha furnizimet e tatueshme t bra pr personin e
tatueshm gjate ksaj periudh tatimore nga persona t tjer t
tatueshm.
- T gjitha importet e mallrave t bra nga personi i tatueshm
gjat ksaj periudhe tatimore.
Periudha tatimore, sipas nenit 38 te ligjit, sht muaji kalendarik.
TVSH e hyrjeve nuk mund t zbritet prpara periudhs t cils i
prket. TVSH e hyrjeve mund t paraqitet si e kreditueshme vetm
brenda 12 periudhave tatimore. Pas ksaj periudhe tatimpaguesi nuk
33
ka t drejt t kreditoj m TVSH e faturuar (fatura regjistrohet si
blerje me TVSH jo t zbritshme). TVSH e hyrjeve regjistrohet n
periudhn tatimore n t ciln po krkohet kreditimi. Kreditimi i TVSH
s hyrjeve jo n periudhn prkatse dnohet sipas shkronjs b t
piks 19.6 t ktij udhzimi.
14.4 Kreditimi n rastet e eksporteve
N rastet kur eksportuesit zotrojn Deklaratn Doganore t Eksportit
(DAV- Dokumenti Administrativ i Vetm), origjinale ose n munges t
saj fotokopje t legalizuar nga organet doganore, bazuar n ligjin mbi
TVSH-ne, neni 33, kan t drejt t kreditojn TVSH-n e paguar n
blerjet q i shrbejn eksporteve. N kto raste, organet tatimore
njohin si t zbritshme TVSH-ne e paguar n blerjet e bra n funksion
t eksporteve t kryera ose pr tu kryer (fatura tatimore origjinale t
kontrolluara nga organet tatimore).
14.5 Kreditimi n rastet e importeve.
Moment i regjistrimit t importit n librin e blerjeve t personit
t tatueshm importues (kur importi quhet i kryer) sht Data e
lirimit, dat kur mallrat clirohen nga dogana. Ajo paraqitet n
Urdhrin e Lshimit, dokument i lshuar nga organi doganor
dhe i bashkngjitet deklarats doganore t importit.
Vlera e tatueshme e mallrave t importuara prcaktohet mbi
bazn e dispozitave t legjislacionit doganor pavaresisht nese
mallrat e importuara jan apo jo t taksueshme me taksa
doganore.
Vlera e tatueshme e mallrave t importuara prfshin, gjithashtu:
- shpenzimet e transportit e te sigurimit dhe shpenzimet e
tjera, te perfshira ne importimin e mallrave dhe lvrimin e tyre,
deri ne momentin e astin e hyrjes ne territorin e Republikes se
Shqiperise;
- tarifat, taksat dhe detyrime t pagueshme, si pasoj e
eksportimit t ktyre mallrave nga shtete prej t cilave ato
eksportohen apo t pagueshme si rezultat i importimit t tyre,
prve TVSH t pagueshm q nuk prfshihet n baz t ktij
ligji.
Pas zhdoganimit, organet doganore mund t bjn rivlersime t
vlers doganore t mallrave t importuara. Dallohen rastet :
a) Rivleresim ne rritje i vlers doganore te importit: personi i
tatueshm eshte debitor ndaj doganes. Vetem pasi ai shlyen
detyrimin ndaj doganes i njihet vlera e rritur e TVSH s
34
zbritshme nga importi ne FDP e muajit n t cilin sht br
pagesa. Rivleresimet ne rritje t vlers doganore raportohen per
DPT nga organet doganore, vetem ne rastin kur ato jane paguar.
Shembull :
Ne 12 Janar 2006 tatimpaguesi ka br nj import me vler t
tatueshme prej 100 000 lek. Ne FDP e periudhes tatimore
200601 tatimpaguesi raporton vlern 100 000 leke ne kutine 14
dhe TVSH prkatse prej 20 000 lek n kutin 15. N 25 Shkurt
2006 dogana e rivlereson n rritje vlern e tatueshme n shumn
200 000 leke. Tatimpaguesi do te pasqyroje ne librin e blerjeve
diferencn ndermjet vleres se fundit dhe vlers s mparshme t
deklarats pra, 200 000 100 000=100 000 lek. TVSH q paguan
tatimpaguesi pr diferenc sht 20 000 lek. Pagesa bhet n 5
mars 2006, q sht edhe data e regjistrimit ne librin e blerjeve
Njkohsisht n FDP e periudhs tatimore 200603, do t rriten
respektivisht kutia (14) Importet me 100 000 lek dhe kutia (15)
e TVSH s zbritshme me 20 000 lek.
b) Import rivleresim ne ulje i vlers doganore: personi i
tatueshm ka paguar TVSH ne dogane m shum nga sa i takonte
dhe nga ana tjetr n organin tatimor ka deklaruar TVSH te
zbritshme me shume nga sa i takonte. N kt rast organi
doganor nuk e rimburson personin e tatueshm, dhe ai nuk e
ndryshon deklarimin e TVSH te zbritshme nga importi ne FDP e
muajit n t cilin ishte br deklarimi.
15. KREDITIMI I PJESSHM I TATIMIT
N mbeshtetje t nenit 33 pika 4, nqoftse nj furnizim malli apo
shrbimi prdoret pjesrisht pr qllime t furnizimeve t tatueshme
t bra ose pr tu br dhe pjesrisht pr furnizime t prjashtuara,
lejohet vetm nj pjes e kreditimit t tatimit. Llogaritja e kreditimit t
pjesshm bhet n baz t prqindjes t kreditimit sic percaktohet ne
piken 15.1.1. me poshte.
15.1.1 Prqindja e kreditimit te tatimit mbi vlern e shtuar.
Perqindja e kreditimit do t llogaritet si raport i shums pa prfshir
TVSH t furnizimeve t tatueshme dhe eksporteve n numrues me
qarkullimin gjithsej pa prfshir TVSH n emrues
Prqindja e kreditimit eshte raporti: qarkullimi i tatueshem +
eksporte/qarkullimi i tatueshem + eksporte + furnizime t
prjashtuara
Llogariten dy prqindje kreditimi:
- prqindja fllestare dhe,
35
- prqindja prfundimtare.
15.1.2 Periudha q merret pr llogaritjen e prqindjes t
kreditimit
Periudha qe merret parasysh pr llogaritjen e prqindjes fllestare t
kreditimit t tatimit sht viti i mparshm kalendarik. Nqoftse
personi sht n vitin e par t regjistrimit, ai duhet t bej nj
vlersim t prqindjes me gjykimin e tij. Periudha q merret pr baz
n llogaritjen e prqindjes prfundimtare t kreditimit sht viti
kalendarik n t cilin sht br blerja (furnizimi i mallit apo
shrbimit). Veprimet pr llogaritjen e prqindjes t kreditimit dhe
saktsimi i TVSH pr tu kredituar duhet t pasqyrohen n librin e
blerjeve n periudhn kur bhen llogaritjet.
15.1.3 Rregullimi prfundimtar
Jo me vone se data 31 janar e vitit pasardhes kalendarik, personi i
tatueshm duhet t rillogaris prqindjen prfundimtare t kreditimit
t TVSH q i takon furnizimeve t tatueshme, sipas qarkullimit t
realizuar n fakt. Rregullimi prfundimtar bhet kur prqindja
prfundimtare e kreditimit ndryshon nga prqindja fllestare e
kreditimit t zbatuar gjat vitit me m shum se 20%. Nqoftse
ndryshimi nuk kalon 20%, kreditimi fllestar nuk ndryshon.
P.sh. n vitin 2003 qarkullimi gjithsej pa TVSH sht 5 milion lek,
nga i cili:
- furnizime t tatueshme 2,5 milion lek dhe,
- furnizime t prjashtuara 2,5 milion lek.
Prqindja e kreditimit t tatimit sht:
2,5 milion
/
5 milion=50%
N vitin 2004, qarkullimi gjithsej pa TVSH sht 7.000.000 lek nga te
cilat:
- furnizime t tatueshme 2 milion lek;
- furnizime t prjashtuara 5 milion lek.
Prqindja e kreditimit t tatimit sht:
2 milion/7 milione
=28.5
%
N mars te vitit 2004 blihet nj banak me nj vler 10 mije leke. TVSH
i paguar sht 1250 lek. N kt kohe personi i tatueshm mund t
llogarit vetm prqindjen fllestare t kreditimit at t vitit 2003.
Prandaj kreditimi i pjesshm i tatimit do t llogaritet me prqindjen
fllestare t kreditimit:
1250 x 50%=625 leke
N janar 2005 do t bhet rregullimi prfundimtar i kreditimit t
pjesshm t krkuar sepse prqindja fllestare me t ciln sht
llogaritur kreditimi i pjesshm i tatimit ndryshon nga prqindja
prfundimtare e vitit 2004, me m shum se 20%.
36
- Kreditimi prfundimtar i TVSH 1250x28.5%=356 lek;
- Kreditimi fllestar i TVSH 625 lek;
- Rregullimi n minus 625 - 356 = 269 lek.
Veprimet pr rregullimin prfundimtar t kreditimit pasqyrohen n
librin e blerjeve n janar t vitit pasardhes kalendarik dhe raportohen
n deklaratn e ktij muaji. N deklaratn e muajit janar 2005
kreditimi i TVSH paksohet me 269 lek.
Aktivet e qendrueshme
Pr aktivet e qndrueshme rregullimi i kreditimit t pjesshm do t
bhet me 2 mnyrat e meposhtme :
Mnyra e par sht ajo e prshkruar n paragrafn e msiprm pr
furnizimet e zakonshme t mallrave dhe shrbimeve.
Mnyra e dyt do t prdoret vetm n rastet kur cmimi i aktivit t
qendrueshm sht m i madh se 1.000.000 lek (pa TVSH) dhe
ndryshimi i prqindjes fllestare t kreditimit me prqindjen
prfundimtare sht me i madh se 20 %. Kjo mnyre mban parasysh
afatin e amortizimit t aktiveve te qndrueshme. N kto raste, vetm
pr qllime t TVSH-se periudha e amortizimit t aktivit te
qndrueshm do t merret 5 vjet.
P.sh., prqindja e kreditimit t tatimit pr vitin 1999 sht 60%. N
mars t vitit 2000 blihet nj aktiv qndrueshm me nj vler pa TVSH
prej 2 milion lek. TVSH e paguar pr aktivin e qendrueshm eshte
250 mij lek, me nje kreditim te pjesshm prej 150.000 leke, i
llogaritur me prqindjen fllestare 60%:
250.000x60%=150.000 lek.
Prqindja e kreditimit t TVSH pr vitin 2000 sht 30%.
Kreditimi prfundimtar i TVSH sht 250.000x30%=75.000
lek.
Kreditimi fllestar i TVSH sht150 mije lek.
Rregullimi i kreditimit n minus eshte 150.000-75.000=75.000
leke.
Ky rregullim do t behet n deklaratn e janarit 2001.
Prqindja kreditimit pr vitin 2001 sht 55%.
Ndryshimi i prqindjes t kreditimit t vitit 2001 me prqindjen
e kreditimit t vitit 2000 sht m i madh se 20%.
Ndryshimi sht:
55% - 30%=25%
Rregullimi i kreditimit n plus llogaritet: (kreditimi prfundimtar
x koefcientin e amortizimit vjetor) x ndryshimi i prqindjes t
kreditimit t vitit 2001 nga prqindja e kreditimit t vitit 2000:
(75.000x1/5)x25%=3.750 lek
Ky rregullim do t behet n deklaratn e janarit 2002.
37
Prqindja e kreditimit pr vitin 2002,sht 40%.Ndryshimi i saj
me prqindjen e vitit 2001, nuk i kalon 20% (40%-25%)=15%.
Rregullimi i kreditimit eshte 0
Prqindja e kreditimit pr vitin 2003 sht 42%.
Rregullimi i kreditimit eshte 0.
Prqindja e kreditimit pr vitin 2004 sht 60%.
Rregullimi i kreditimit eshte 0.
Pra, rregullimi i fundit i kreditimit sht 3.750 lek.
15.1.4 Ndryshimet e prdorimit t aktiveve qndrueshme.
Nqoftse aktivet e qndrueshme t prdorura pr veprimtari t
tatueshme ose pr eksporte :
- prdoren m von pr veprimtari private,
- i transferohen nj veprimtarie t prjashtuar
- shiten dhe shitja nuk sht e tatueshme,
- dalin jasht prdorimit perpara afatit te amortizimit,
athere rregullimi i kreditimit fllestar do t bhet vetm nqoftse
aktivi kapital ndryshon prdorimin brenda 5 vjetve nga data e blerjes
ose e prftimit dhe nqoftse mimi i aktivit i tejkalon 1 milion lek pa
TVSH. Rregullimi bhet duke prdorur koefientin e amortizimit
vjetor q merret 1/5. Viti kalendarik i paprfunduar do t merret si vit
i plot. Veprimet e saktsimit t kreditimit fllestar duhet t
pasqyrohen n librin e blerjeve.
Shembull. Nj shoqri blen brenda vendit n muajin gusht te vitit
2000 nj aktiv t qndrueshm me nj vler 2 milion lek.
Kreditimi fllestar, pra TVSH e zbritshme, sht 400 mij lek (2
milion x 20% shkalla tatimore) dhe paraqitet n librin e blerjeve
t muajit gusht 2000 nga shoqria. Njkohsisht kjo shum
paraqitet n kutin 17 n FDP e muajit gusht 2000.
N muajin maj t vitit 2002, kjo shoqri e ndalon veprimtarin e
saj ekonomike dhe e mban aktivin e qndrueshm pr prdorim
privat. Meqense m par shoqria kishte deklaruar t plot
TVSH e zbritshme t aktivit asaj i lind detyrimi t bj
rregullimin e kreditimit.
Rregullimi i kreditimit do t bhet duke mbajtur parasysh nga t
pes vitet e amortizimit total t tij, 2 vjett e mbetur n t cilat
ky aktiv i qndrueshm nuk do t prdoret pr veprimtari
ekonomike:
Shuma e TVSH s zbritshme q duhet t kthej shoqria sht
400.000x2/5=160 mij leke.
38
Rregullimi bhet n librin e blerjeve t shoqris n periudhn
tatimore n t ciln ka ndodhur ngjarja q bn t detyrueshm
rregullimin e kreditimit.
N rastin konkret, n librin e blerjeve t muajit maj 2002, n
rreshtin e fundit do t paraqitet me storno shuma e TVSH s
zbritshme prej 160 mij lek q do t kthehet nga shoqria duke
paksuar totalin e TVSH s zbritshme t atij muaji.
Ne rastet kur shpenzimet e rinovimit apo rikonstruksionit te
aktiveve te qendrueshme jane objekt i amortizimit sipas
rregullave te percaktuara ne ligjin Per Tatimin mbi te ardhurat,
rregullimi i kreditimit te TVSH qe i perket ketyre shpenzimeve
behet ne perputhje me afatin 5 vjecar qe fllon nga data kur keto
shpenzime jane kryer.
15.1.6 Furnizimet te cilat perdoren edhe ne veprimtarine
ekonomike edhe ne veprimtari jo ekonomike (per qellime
private).
N keto raste do t lejohet kreditimi i nj pjese t tatimit t paguar n
blerje, nese personi ka dokumenta ku pasqyrohet sakt pjesa e
shpenzimeve q sht e lidhur me veprimtarin ekonomike.
15.2 Llojet e furnizimeve t tatueshme dhe importimeve pr t
cilat nuk lejohet kreditimi
N mbshtetje t nenit 33 pika 5 kreditimi i tatimit nuk lejohet pr:
a) Shpenzimet e karburantit, prve rastit kur :
-qllimi i veprimtaris ekonomike sht blerja e karburantit me
qllim pr ta shitur at.
- gazoilit q prdoret pr kryerjen e veprimtaris ekonomike
t tatueshme.
b) Shpenzimet pr udhetime e dieta, strehimin n hotele dhe
veprimtari lodhse gjat ushtrimit t veprimtaris ekonomike.
c) Shpenzimet pr autovetura, prve rasteve kur:
- Qllimi i veprimtaris ekonomike sht blerja e autoveturave
vetm me qllim pr ti shitur ato.
- Prdorimi i veturave sht i vetmi qllim i veprimtaris
ekonomike (psh dhnia me qira, shrbimi i taksive, ambulancave).
) Shpenzimet e karburantit t do lloji, i perdorur per
autoveturat.
d)Shpenzimet pr artikuj publicitare,promocionale.
e) T gjitha shrbimet n lidhje me shpenzimet e prmendura n
paragraft nga (a) n (d).
39
16. RIMBURSIMET
N zbatim t nenit 50 t Ligjit, personi i tatueshm ka t drejt t
krkoj rimbursimin e teprics kreditor t TVSH, kur ka mbartur nj
shum kreditimi tatimor gjat 3 muajve radhazi dhe kur kjo tepric
sht m e madhe se 400,000 lek.
Kur tatimpaguesi plotson kushtet e msiprme, ai plotson
formularin "Krkes pr Rimbursim" sipas modelit bashkengjitur ketij
udhezimi dhe e drgon at n degen perkatese te tatimeve. Dega e
Tatimeve, sht e detyruar t verifkoj n vend saktsin e shums s
rimbursimit t krkuar dhe e miraton at brenda 30 ditsh nga data e
paraqitjes s Krkess pr Rimbursim. Dega e tatimeve harton n dy
kopje listn e rimbursimeve t ciln ia drgon degs prkatse t
banks. Ksaj liste t nnshkruar nga kryetari i deges se tatimeve i
bashkngjiten urdhr xhirimet prkatse pr do rast rimbursimi t
miratuar dhe t prfshir n list. Urdhr xhirimet nnshkruhen nga
kryetari i degs s tatimeve.
Pasi t jet br rimbursimi, njra kopje e lists s rimbursimeve do ti
kthehet degs s tatimeve nga dega perkatese e bankes. do
rimbursim prmban datn e kryerjes dhe nnshkruhet nga npunsi i
degs s banks.
do kerkese per rimbursim evidentohet ne nje regjister te vecante qe
mbahet nga dega e tatimeve. Kerkesat ne kete regjister evidentohen ne
menyre kronollogjike. Kontrolli i kerkesave per rimbursim behet duke
respektuar radhen e vendosur ne kete regjister. Nuk mund te
kontrollohet kerkesa per rimbursim e nje personi te tatueshem i cili e
ka paraqitur kete kerkese pas nje personi tjeter te tatueshem situata e
te cilit nuk eshte kontrolluar ende. Dhenja e rimbursimeve gjithashtu
do te ndjeke rendin kronollogjik te regjistrit te kerkesave per
rimbursim, me perjashtim te rastit kur nje kerkese per rimbursim
eshte refuzuar zyrtarisht nga organi tatimor per arsye qe kane te bejne
me rezultatet e kontrollit ose me shkelje te tjera ligjore. Ndaj cdo
refuzimi per rimbursim, personi i tatueshem mund te apeloje si per
cdo akt tjeter te organeve tatimore.
16.1 Rimbursimi i eksportuesve
Pr qllime t prftimit t rimbursimit sipas nenit 50, paragraf 4, do
t quhen eksportues ajo kategori tatimpaguesish q:
- Eksporton sipas kuptimit t nenit 181 dhe 182 t Kodit
Doganor.
- Vlera e eksporteve t bra n nj muaj prbn m shum se
50% e vlers totale t shitjeve duke prfshir eksportet.
Teprica kreditore, q krkohet si e rimbursueshme, duhet t plotsoj
dy kushte n t njjtn koh:
40
- T llogaritet si produkt i koefcientit N me totalin e TVSH t
paguar n blerje, ku N t jet m i madh se 50 %. N=Vlera totale e
eksporteve t nj muaji.
- Vlera totale e shitjeve t nj muaji (prfshir eksportet, por jo
vlern e faturave t bra n skemn e pagess s shtyr) t jet m
shum se 400 000 lek.
Rimbursimi i eksportuesve bhet brenda 30 ditve nga data e
paraqitjes s krkess s tyre.
N rastet e eksporteve, personi i tatueshm q do t krkoj
rimbursimin duhet t paraqes organeve tatimore Deklaratn
Doganore origjinale t importit n vendin prits t mallit. N
munges t saj mund t paraqesin kopjen e deklarats t
konfrmuar nga autoritetet doganore t vendit importues ose t
noteruara atje.
Prjashtim nga ky rregull bhet vetm pr eksportuesit q
klasifkohen me risk zero. N kt grup bjn pjes ato
eksportues q:
- prodhojne 100 % per eksport,
- kane nje aktivitet eksportues mbi tre vjet.
- kan paraqitur t paktn nj her pran organeve
tatimore deklaratat origjinale t importit, kopje t tyre
t konfrmuara nga autoritetet doganore t vendit
prits ose t noteruara atje.
- nuk kane asnje vleresim tatimor nga ku t ken
rezultuar detyrime tatimore sipas metodave alternative,
q prcakton neni 36 i ligjit t procedurave tatimore.
- mbajne sakte dokumentat e kontabilitetit n prputhje
me ligjin Pr Kontabilitetin dhe ligjin Pr
dokumentimin dhe mbajtjen e llogarive pr tatimet.
- kane pagesa te sakta dhe ne kohe te detyrimeve
tatimore, doganore, dhe atyre te sigurimeve shoqerore
dhe shndetsore.
Kta persona t tatueshm paraqesin si dokument prove t
kryerjes s eksportit Deklaratn Doganore te Eksportit,leshuar
nga organet doganore shqiptare.
Klasifkimi i personave t tatueshm eksportues me risk zero,
bhet nga Dega e Tatimeve n t ciln ato jan regjistruar, sipas
procedurave te percaktuara ne aktet nenligjore per zbatim.
41
16.2 Rimbursimi per marreveshjet fnanciare
N zbatim t Dekretit t Presidentit Nr.1582, dat 15.08.1996, pr
rastet e marrveshjeve fnanciare t ratifkuara n Kuvend ose t
miratuara nga Qeveria n formn e granteve, parashikohet
mosprdorim i burimeve fnanciare t huaja pr t paguar taksa e
tatime, duke prfshir tatimin mbi vlern e shtuar. Tatimi i paguar do
tu rimbursohet fnancuesve t huaj nga administrata tatimore brenda
45 ditve.
Proedurat e rimbursimit t TVSH s paguar si m lart do t jen si
m posht:
a) Kur TVSH paguhet direkt nga donatori
Kur TVSH paguhet direkt nga njsia zbatuese e donatorit apo e
projektit n Shqipri si pr blerjet brenda vendit ashtu dhe pr
importet, njsia paraqet n degen e tatimeve (ku ka qendrn njsia
zbatuese e projektit) dokumentacionin e meposhtem:
- Krkesn pr rimbursim ku theksohet shuma e rimbursimit q
krkohet, veprimtaria e kryer, arsyet pr rimbursim, etj.
- Kopjen ne shqip te noterizuar te Marrveshjes s ratifkuar n
Kuvend ose te Marrveshjes s miratuar nga Qeveria. Marrveshja
duhet t prmbaj emrtimin e projektit apo t projekteve, shumn
totale pr secilin prej tyre, afatin kohor t fllimit e t prfundimit t
projektit. Kopja e Marrveshjes shoqrohet edhe me listn (emrin dhe
mbiemrin) e prfaqsuesve zyrtar t do projekti.
- Deklaratn mujore t TVSH-se, teprica kreditore e t cils
(kutia 22) duhet t jet e barabart me shumn e TVSH-se q krkohet
t rimbursohet.
- Faturat origjinale t blerjes (n rastin e blerjeve brenda vendit)
dhe deklaratat origjinale doganore (pr rastet e importeve). Si faturat
ashtu dhe deklaratat doganore t importit duhet t prmbajn n
mnyr shum t dukshme shnimin: "Blerja/importi bhet n
kuadrin e marrveshjes s ratifkuar n Kuvend ose t miratuar nga
Keshilli i Ministrave me Nr. __, dat __/ __/ 200 _ dhe pr qllimet e
prcaktuara n kt marrveshje". Ky shnim do t bhet nga
prfaqsuesi zyrtar i njsis se zbatimit t projektit i njohur nga dega
e tatimeve (n baz t lists s msiprme) i cili ve ksaj duhet t
shnoj n fatur edhe emrin, mbiemrin dhe nnshkrimin e tij.
b) Kur TVSH paguhet nga siprmarrsit e punimeve pr zbatimin e
projekteve
Kryerja e punimeve pr zbatimin e projekteve do t ngarkohet
kurdoher me TVSH, e cila n do rast do t paguhet nga shoqria
siprmarrse e punimeve pr zbatimin e projektit. Por kjo TVSH do ti
jepet atij (prkundrejt paraqitjes s situacionit me TVSH) ose nga
42
donatori i huaj (kur ky pranon nj gj t till) ose nga burime t
brendshme te fnancuara nga kosto lokale sipas vendimit te Keshillit
te Ministrave nr.509, date 12.08.1996 (kur donatori nuk pranon).
c) Kur donatori pranon t fnancoj edhe TVSH-ne.
N kt rast shoqria siprmarrse e punimeve pr zbatimin e
projektit sht e detyruar t aplikoj TVSH-ne mbi vlern e situacionit
t punimeve. Nga kjo TVSH t zbres TVSH-ne e paguar n blerjet q
bn shoqeria dhe diferenca prfaqson TVSH-ne e pagueshm nga kjo
shoqri.
- Kopjen origjinale t situacionit t punimeve shoqria
siprmarrse e punimeve sht e detyruar t'ia paraqes njsis
zbatuese t projektit. Kjo e fundit (njsia zbatuese e projektit) paraqet
n degen perkatese te tatimeve (ku ka qendrn njsia zbatuese e
projektit) kt dokumentacion:
- Krkesn pr rimbursim ku theksohet shuma e rimbursimit q
krkohet, veprimtaria e kryer, arsyet pr rimbursim, etj.
- Kopjen e noterizuar e n gjuhn shqipe te marrveshjes s
ratifkuar n parlament ose te marrveshjes se miratuar nga qeveria.
Marrveshja duhet t prmbaj emrtimin e projektit apo t
projekteve, shumn totale pr secilin prej tyre, afatin kohor t fllimit e
t prfundimit t projektit. Kopja e marveshjes shoqrohet edhe me
listn (emrin dhe mbiemrin) e prfaqsuesve zyrtar t do projekti.
- Deklaratn mujore t TVSH, teprica kreditore e s cils (kutia
22) duhet t jet e barabart me shumn e TVSH q krkohet t
rimbursohet.
- Kopjen origjinale t situacionit t punimeve e cila duhet t
prmbaj n mnyr shum t dukshme shnimin: "Situacioni sht
hartuar n kuadrin e Marrveshjes se ratifkuar n Parlament ose t
miratuar nga Keshilli i Ministrave me Nr. __, dat __/__/200 _ dhe pr
qllimet e prcaktuara n kt Marrveshje". Ky shnim do t bhet
nga prfaqsuesi zyrtar i njsis s zbatimit t projektit i njohur nga
dega e tatimeve (n baz t lists s msiprme) i cili ve ksaj duhet
t shnoj n fatur edhe emrin, mbiemrin dhe nnshkrimin e tij.
Ne te gjitha keto raste rimbursimi behet sic percaktohet ne piken 16
me lart te ketij udhezimi.
d) Kur donatori nuk pranon fnancimin e TVSH-se.
N rastet kur donatori nuk pranon t fnancoj pagimin e TVSH, do t
veprohet n prputhje me VKM Nr. 509, dat 12.08.1996. N baz t
ktij Vendimi, TVSH fnancohet nga prftuesi apo investitori vendas i
projektit dhe paguhet nga shoqria siprmarrse e punimeve pr
zbatimin e projektit.
43
17. INTERESAT
Kur nj person i tatueshm nuk paguan shumn e plot t TVSH-se
se detyrueshme brenda dats t prcaktuar n ligj, detyrohet t
paguaje interesa mbi shumn e TVSH-se se papaguar nga data n t
ciln pagesa ka qen e detyrueshme deri n datn n t ciln ajo
kryhet. Interesi pr mospagimin e TVSH brenda dats t detyrueshme
llogaritet 2% pr muajin e par apo nj pjes t tij dhe 1 % pr muajt
pasardhs ose pjes t tyre bazuar n tatimin e papaguar n datn q
interesi llogaritet. Interesat zbatohen automatikisht dhe hiqen vetem
me ligj.
Interesat pr mos rimbursimin ne kohe jan t zbatueshme, kur :
- Organet tatimore nuk bjn rimbursimin e TVSH-s pr nj
person, n baz t nenit 50, brenda 30 diteve nga data e paraqitjes se
kerkeses, ne nje nga format e percaktuara ne germat a,b dhe c te
pikes 3 te nenit 39 te ligjit Per Procedurat Tatimore ne Republiken e
Shqiperise. N kt rast ato detyrohen te paguajne interesa sic
percaktohet ne nenin 44 te ligjit Per Procedurat Tatimore ne
Republiken e Shqiperise.
- Organet tatimore nuk bejne rimbursimin e TVSH-se per
kategorine se eksportuesve te percaktuar ne VKM nr. 49 dt.
26.01.2001, brenda 30 diteve nga data e paraqitjes se kerkeses. Ne
kete rast ato paguajne interesa per shumen e rimbursimit, sipas
perqindjeve te percaktuara ne nenin 44 te Ligjit Per Procedurat
Tatimore.
18. PRFAQSUESIT TATIMORE
N zbatim t nenit 55 t ligjit, kur personi i tatueshm pr qllime t
ktij ligji, nuk ka vend t veprimtaris ekonomike n Shqipri, ai
duhet t emroj nj person tjetr si prfaqsuesin e tij tatimor pr
prmbushjen e detyrimeve per TVSH. Marrsi i furnizimit detyrohet t
njoftoj me shkrim organet tatimore menjher me lidhjen e kontrats.
Personi i emruar si prfaqsues tatimor i TVSH-s ka t drejt t
veproj n emr t kryesorit t tij (personit te tatueshem te cilin ai
perfaqeson) pr t gjitha qllimet q lidhen me TVSH dhe njkohsisht
sht prgjegjs pr t prmbushur t gjitha detyrimet, prfshir do
gjob a dnim, pr t cilat kryesori detyrohet.
Prfaqsuesi tatimor duhet t krkoj t regjistrohet brenda 15 ditve
nga dita e emrimit t tij. Krkess pr regjistrim bashkangjitet
prokura e prpiluar n formn e prcaktuar n ligjin Pr Kodin Civil
t Republiks s Shqipris. N rast se prfaqsuesi tatimor vepron
pr disa kryesore n t njjtn koh (per disa persona te tatueshem te
cilet ai i perfaqeson), ai duhet t regjistrohet vecant pr secilin prej
tyre. Kto regjistrime jan krejtsisht t ndara nga regjistrimi q mund
44
t ket br ose mund t bj prfaqsuesi tatimor pr aktivitetin e tij.
Prfaqsuesi tatimor sht i detyruar t njoftoj me shkrim degn e
tatimeve, ku sht i regjistruar si i till, pr do ndryshim t
mundshm q prek informacionin fllestar t dhn brenda 15 ditve
nga momenti kur kto ndryshime ndodhin. Prfaqsuesi tatimor per
TVSH duhet t mbaj regjistrime t veanta pr do kryesor q
prfaqson si dhe t gjith dokumentacionin e nevojshm q provon
saktsin e mbajtjes s ktyre regjistrimeve. Regjistrimet mbahen
ashtu si sht prcaktuar n pikn 9 t ktij Udhzimi.
19. DNIMET
Per cdo shkelje qe ka te beje me TVSH, pasi mbahet akti i kontrollit
apo proces verbali perkates, percaktohet masa e denimit dhe
plotesohet formulari tip i denimeve, forma dhe permbajtja e te cilit
eshte sipas modelit bashkengjitur ketij udhezimi. Ky formular eshte i
kodifkuar dhe hidhet ne sistemin e integruar kompjuterik per deget e
informatizuara dhe ne regjistrin perkates per deget e
painformatizuara. Per cdo denim, bazuar ne nenet 42 dhe 43 te ligjit,
personi i tatueshem mund te apeloje ne shkallet perkatese te apelimit.
19.1 Denimet per mosregjistrim
Kur nj person i tatueshm nuk sht regjistruar dhe nuk krkon t
regjistrohet brenda 10 t ditve, sipas dispozitave te ligjit mbi TVSH-
ne, detyrohet t paguaje nj gjob prej 75.000 leke.
Organet tatimore regjistrojne nga zyra kete kategori personash te
tatueshem. Kryetari i Deges se Tatimeve ka t drejt q, nqoftse
personi i tatueshm nuk reagon ndaj regjistrimit, duke deklaruar dhe
paguar:
a. t vendose sekuestro mbi mallra, materiale dhe aktive t tjera t
prdorura pr veprimtarin ekonomike;
b. t urdheroje mbylljen e njesise, dyqanit, magazines;
c. t publikoj emrin e personit t tatueshm dhe shkeljen qe ka kryer.
Kryetari i Deges se Tatimeve mund t urdheroje forcat e policis
tatimore t detyrojn zbatimin e masave t parashikuara n germat a
dhe b me siper.
Kur nj person i tatueshm jep te dhena te gabuara gjate regjistrimit,
nuk njofton ndryshimet apo nuk krkon t regjistrohet ne baze te
parashikimeve te Ligjit, detyrohet t paguaje nj gjob prej 50,000
lek.
19.2 Denimet n lidhje me faturn tatimore
a) Kur nje person i tatueshem konstatohet se nuk ka leshuar fature
tatimore, ai eshte i detyruar te leshoje menjehere fature te rregullt
tatimore si dhe te paguaje pervec shumes se TVSH qe lidhet me ate
furnizim edhe nje denim te barabarte me shumen e kesaj TVSH-je.
45
b) Nj person, i cili lshon nj fatur pa informacionin e plote te
parashikuar n ligjin pr TVSH, qe nuk vendos NIPT-in e vertete te
bleresit dhe identitetet e sakta te tij, q zbaton TVSH n nj furnizim
n nj kohe q ky person nuk sht i regjistruar pr TVSH, detyrohet
t paguaj nj dnim t barabart me shumn e TVSH-se t zbatuar
n at furnizim, prvec TVSH-se s zbatuar n at furnizim.
c) Kryetari i deges se tatimeve, nqoftse personi i tatueshm, per me
shume se nje here, nuk leshon fatur tatimore lshon me shume se
nje here fatur tatimore pa qen i regjistruar ka te drejte:
- t vendos sekuestro mbi mallra, materiale apo ndonje aktiv
tjetr q prdoret n veprimtarin ekonomike te tatimpaguesit;
- t urdheroj mbylljen e dyqaneve apo magazinave;
- t publikoj emrin e personit t tatueshm dhe shkeljen e tij.
Kryetari i deges se tatimeve ka t drejt t urdhroj forcat e policise
tatimore qe t detyrojn zbatimin e dispozitave t parashikuara n
paragrafn c me lart.
d) Kur nj person i tatueshm nuk lshon nj fatur n formn e
parashikuar n ligjin pr TVSH dhe ne udhzimin ne zbatim te tij, ai
detyrohet te leshoje menjehere faturen e rregullt si dhe te paguaje
pervec TVSH-se qe duhej zbatuar per ate furnizim edhe nje denim te
barabarte me shumen e kesaj TVSH-je.
19.3 Denimet per mosdeklarim
a) Kur nj person i tatueshm nuk bn deklarimin brenda 15 diteve
nga data ligjore apo deklaron jo ne formn e parashikuar ne ligjin per
TVSH-ne, detyrohet t paguaje nj dnim prej 20% t tatimit pr tu
paguar por jo m pak se 10000 leke.
b) Kur nj person i tatueshm nuk bn deklarimin brenda 30 diteve
nga data ligjore, detyrohet t paguaj nj dnim n masen 50% t
tatimit t detyrueshm, por jo m pak se 25000 leke.
19.4 Denimet pr pages t vonuar
a) Kur nj person i tatueshm nuk paguan TVSH-ne e detyrueshm
brenda 15 diteve nga data ligjore, detyrohet t paguaj nj gjobe n
masen 20% t tatimit t detyrueshm t papaguar, prvec interesit.
b) Kur nj person i tatueshem nuk paguan brenda 30 ditve nga data
ligjore, detyrohet t paguaje nj gjob n masn 50% t tatimit t
papaguar, pervec interesit. Nqoftse personi i tatueshm bn dy
shkelje njkohsisht, edhe mosparaqitje t deklarats edhe mospages
t tatimit zbatohet vetm dnimi i vendosur pr deklarimin.
19.5 Denimet per deklarimet fallco
Kur TVSH e paraqitur si e pagueshme n nj deklarat sht m pak
se sa TVSH q duhet t ishte treguar si i till dhe kjo konsiderohet
46
fshehje me qellim, zbatohet nj dnim n masn 50% t diferences t
padeklaruar.
19.6 Dnime t tjera
a) Kur nj person i tatueshm nuk mban regjistrimet n formn dhe
mnyren e parashikuar n ligj dhe udhzimin ne zbatim te tij apo nuk
jep informacionin e detyrueshm, detyrohet t paguaj 50.000 leke
gjobe.
b) Kur nj person i tatueshm nuk deklaron si t kreditueshme n
periudhn prkatse TVSH n hyrje, dnohet n masn 10% t
ksaj TVSH, nse personi e deklaron TVSH e zbritshme ne
periudhat tatimore qe vijne, pas muajit pasardhes te muajit ne te
cilin transaksioni eshte kryer.
Shembull. N muajin janar 2005 shoqria ka bler mallra me
TVSH t zbritshme prej 100 000 lek. Nqoftse kjo shum nuk
deklarohet si e zbritshme n FDP e muajit janar (q sht edhe
momenti i kreditimit dhe me afat deklarimi deri ne 14 shkurt
2005), por n FDP e muajit shkurt (me afat deklarimi deri ne 14
mars 2005), ndaj shoqris nuk vendoset asnj dnim. Nse ajo
deklarohet n muajin FDP e muajit mars apo m pas, ndaj
shoqris vendoset nj dnim prej 100 000 x 10 % = 10 000 lek.
c) Kur nj person i tatueshm nuk lejon hyrjen dhe inspektimin nga
ana e organeve tatimore, apo kur nj person direkt apo indirekt, vet
ose nprmjet nj personi tjetr, pengon ose prpiqet t pengoj
veprimet e organeve tatimore sic parashikohet n Ligj dhe udhzimin e
tij, denohet me 1.000.000 leke gjobe t vendosur nga kryetari i degs
prkatse t tatimeve.
20. VEPRIMET PR MBLEDHJEN E TATIMIT
TVSH e pagueshme duhet paguar brenda 30 diteve nga data e Njoftim
Vleresimit Tatimor.
Interesat dhe denimet jane te detyrueshme per tù paguar dhe
mblidhen si TVSH-ja. Nse detyrimet nuk jan paguar deri n
datn, n t ciln jan t detyrueshme, organet tatimore kan t
drejt t ndrmarrin veprime pr t nxjerr me forc TVSH-n e
detyruar, s bashku me interesat e dnimet e vna, sipas neneve
45 e 46 t ligjit Pr Procedurat Tatimore n Republikn e
Shqipris.
21. ANKIMIMI
Cdo person ka te drejte te ankoje rezultatet e Vleresimit Tatimor
te bere nga organet tatimore.
47
- Shkalla e pare e apelimit (administrativ) sht Drejtoria e
Apelimit n Drejtorin e Pergjithshme te Tatimeve.
- Shkalla e dyte e apelimit eshte Komisioni i Apelimit te
Tatimeve pran Ministris s Financave.
- Shkalla e trete e apelimit eshte gjykata.
Personi qe apelon, duhet te plotesoje njekohesisht 2 kushte:
a) T ankohet brenda 30 diteve nga data e marrjes se njoftimit-
vlersimit tatimor. Dat e marrjes s njoftimit t vlersimit
vlersohet data e dhjet pas dorzimit t njoftimit n shrbimin
postar. Prgjegjsia pr mosmarrjen n koh t njoftimit t
dorzuar n shrbimin postar sht e tatimpaguesit, i cili sht i
detyruar t deklaroj adresn e sakt, q t siguroj marrjen n
koh t njoftimeve nga shrbimi postar. N rastet kur
administrata tatimore drgon njoftim vlersimin tatimor
dorazi,si dat e marrjes s njoftim-vlersimit vlersohet data,
kur njoftimi i jepet n dor tatimpaguesit dhe konfrmohet nga ky
i fundit. N rast refuzimi nga tatimpaguesi, njoftimi vlersohet i
marr datn e refuzimit..
b) T parapaguaj detyrimin e TVSH-se (pa interesa dhe gjoba) ose
te paraqese garancite e nevojshme bankare brenda 30 diteve nga
data e marrjes se Njoftim-vleresimit, sic percaktohet ne ligjin dhe
ne udhezimin Per Procedurat Tatimore.
Drejtoria e Pergjithshme e Tatimeve ka te drejte te heqe teresisht
ose pjeserisht denimet, pervec interesave, ose te urdheroje nje
rishqyrtim nese personi i tatueshem ka:
- paguar ose garantuar n nj bank TVSH-ne e
detyrueshme, sipas nenit 41 dhe 42 te ligjit Per Tatimin mbi
Vleren e Shtuar;
- rregulluar gjendjen per te cilen i eshte dhene denimi dhe;
- ka plotesuar kerkesat e ligjit Per Tatimin mbi Vleren e
Shtuar dhe te udhezimit ne zbatim te tij.
22. ZBATIMI I UDHEZIMIT
Ngarkohen me zbatimin e ketij udhezimi Drejtoria e Pergjithshme e
Tatimeve dhe deget e saj si dhe Drejtoria e Pergjithshme e Doganave
dhe deget e saj.
23. SHFUQIZIME
Me hyrjen n fuqi t ktij Udhzimi, Udhzimi i Ministrit t Financave
Nr.7, dat 19.01.2005 Pr TVSH-n, shfuqizohet.
48
24. HYRJA NE FUQI
Ky Udhzim hyn n fuqi me botimin n Fletoren Zyrtare.
MINISTRI I FINANCAVE
Ridvan BODE
49

Udhezimi Per TVSH 2006

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Udhezimi Per TVSH 2006

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

DREJTORIA E PERGJITHSHME E TATIMEVE LEGJISLACIONI TATIMOR 2006

Pr Tatimin mbi Vlern e Shtuar Udhzimi nr.3, dat 30.01.2006

You might also like