1

Risku dhe kthimi

(vazhdim)
Kthimi
2
LLogaritja e prqindjes s kthimit
Prqindja e kthimit t nj aksioni sht matja e kthimit
q ai sjell prgjat nj periudhe kohe t dhn.
Nse ndrmarrja nuk sht n kushte emtimi, dhe nuk
ka shprndarje dividenti, prqindja e kthimit t nj
aksioni, prgjat periudhs s kohs t, sht:
1
1 1
1
=

t
t
t
t t
t
P
P
P
P P
k
{1}
Pt dhe Pt-1 , jan prkatsisht cmimet e aksionit n fund t
periudhs t dhe n fund t periudhs t-1.
3

Nse shoqria paguan edhe divident ather formula e
llogaritjes s kthimit t aksionit sht:

1
1 1
1

+
=
+
=

t
t t
t
t t t
t
P
D P
P
P D P
k
{2}
Por, dividentt teorikisht dhe praktikisht gjithnj
riinvestohen, dhe shpenzimet e riinvestimeve jan zero.
Formula e msiprme bazohet n supozimin se
dividentt paguhen vetm n fund periudhe, dhe
riinvestohet po n at koh.
Si rrjedhim, formula e msiprme e humbet saktsin n
llogaritjen e kthimit t titullit.

4
Pr t arritur n nj formul m t sakt e ndajm
periudhn n dy pjes. Pjesa e par fillon n fund t
periudhs (t-1) dhe vazhdon deri ditn e shprndarjes s
dividentit. Pjesa e dyt fillon nga dita e pagess s
dividentit deri n fund t periudhs (t).
R1 rentabiliteti i pjess s par t periudhs, n fund t s cils
paguhet divident dhe,
R2 rentabiliteti i pjess s dyt.

Kthimi i periudhs (kt) = (1+R1)(1+R2) -1 =


( ) 1
1
-
+
=
pd
t
t
t pd
t
P
P
P
D P
k
{3}
5
Kthimi i aksionit ndikohet si nga pagesa e dividentit ashtu
edhe nga operacionet lidhur me kapitalin e ndrmarrjes.
Pr t llogaritur kthimin e aksioneve duhet t merren n
konsiderat veprimet me aksionet si:
Fraksionimi
Rigrupimi
Shprndarja falas e aksioneve
Emtimi i aksioneve t reja
N rastin e fraksionimit dhe rigrupimit t aksioneve, n
munges t dividentit, kthimi i nj aksioneri q zotron X
aksione para operacionit dhe Y pas operacionit do t
ishte:

1
1
=
t
t
t
XP
YP
k
{4}
Pt cmim i aksioneve t reja n fund t periudhs t
Pt-1 cmimet e aksioneve t vjetra n fund t periudhs t-1
6
Rastet ku kemi pages dividenti gjat periudhs t
Nse sht paguar divident para operacioneve t
ndryshimit n kapital, n analogji me formuln {3} do t
kemi:

1
1

|
|
.
|

\
|
- =
pd
t
t
t pd
t
XP
YP
P
D P
k
{5}
Nse sht paguar divident pas operacioneve t
ndryshimit n kapital, do t kemi:


( )
1
1

|
|
.
|

\
|
- =
pd
t
t
t pd
t
P
P
XP
D P Y
k {6}
N rastin e shprndarjes falas t aksioneve llogaritja e prqindjes s
kthimeve bhet njsoj si n fraksionim apo rigrupim, duke prdorur formulat
4,5,6.
7

N rastin e emtimeve t reja, kthimi i aksioneve srish do
t varet nga pagesa e dividentve.
N kt rast sht e rndsishme t merret n konsiderat
edhe fakti, nse t drejtat e aksionerve do t vazhdojn t
jen t njjta apo jo.

N rastin kur kemi t njjtat t drejta por nuk kemi
shprndarje dividenti, cmimi i aksioneve do t jet:

Ppdr cmimi i aksionit, pa t drejta
PE cmimi i emtimit t aksioneve t reja
Y-X numri i aksioneve t reja
( )
1
1

|
|
.
|

\
|
-

=
pdr
t
t
pdr
t
P
P
XP
PE X Y YP
k
{7}
8
N rastin kur kemi t njjtat t drejta dhe kemi shprndarje dividenti prpara
se t rritet kapitali, cmimi i aksioneve do t jet:



{
( )
} 1
1
-

-
+
=
pdr
t
pd
pdr
t
t pd
t
P
P
P
PE X Y Y YP
P
D P
k {8}
N rastin kur kemi t njjtat t drejta dhe kemi shprndarje dividenti pas
rritjes s kapitalit, cmimi i aksioneve do t jet:



{
( )
} 1
1
-
+
-

- =
pd
t
pdr
t pd
t
pdr
t
P
P
P
D P
XP
PE X Y YP
k
{9}
9
Prqindja e kthimit nominal dhe perqindja e kthimit real
Prqindja e kthimit real llogaritet me saktsi duke u nisur
nga prqindja e kthimit nominal dhe prqindja e
inflacionit. Kshtu do t kemi:

{10}
RNt prqindja e kthimit nominal t interesit prgjat periudhs (t)
TI t prqindja e inflacionit prgjat periudhs (t)
( )
1
1
1

+
+
=
t
t
t
TI
RN
RR
10
Mesatarja e prqindjes s kthimeve

N.q.se kthimet Rt llogariten n baz mujore dhe n.q.se
dshirojm t vlersojm performancn e nj aksioni pr
nj periudh kohe m t gjat, p.sh. prej T muajsh,
duhet t llogarisim kthimin mesatar t ktij aksioni pr t
njjtn periudh.

Mesatarja aritmetike e kthimeve, pr periudhn prej T
muaj do t llogaritet:

=
=
T
t
t
R
T
R
1
1
{11}
11
Mesatarja gjeometrike mat prqindjen e rritjes s
kapitalit t investuar n aksione, gjat T muajve, n
kushtet kur t ardhurat e periudhave t ndrmjetme
riinvestohen.

) ) ( ( ( ) ( ) 1 1 1 1 1 1
/ 1
1
2 1

(

+ = + + + =
[
=
T
T
t
t
T
t
R R R R MG
{12}
N rastin kur kto mesatare nuk jan t njjta, mesatarja
aritmetike ka m shum prparsi sesa mesatarja
gjeometrike, ndrkoh q diferencat midis dy
mesatareve do t jen m t mdha n rastet kur
ndryshimet e kthimeve jan m t ndjeshme.
12
Kthimi i portofolit dhe kthimi i tregut

Kthimi i portofolit
Portofoli sht nj trsi titujsh. Portofoli ka t ardhura
nga dividentt dhe nga rritja e cmimit t tregut e titujve
pjesmarrs n portofol. Portofoli ka edhe shpenzime t
drejtimit t tij. Rezultati i drejtimit t portofolit sht
diferenca midis t ardhurave dhe shpnzimeve.
Si rrjedhim, kur flasim pr portofol, themi se kemi
rentabilitet dhe jo kthim.
Rentabiliteti R i nj portofoli Pf, prgjat nj periudhe t,
sht mesatare e ponderuar e kthimeve t rregjistruara
prej titujve t ndryshm me t cilt sht kompozuar
portofoli. Ather kemi:

t j
N
j
j t pf
R X R
,
1
,
=
=
N numri i titujve t prfshir n portofol
{13}
13
Rentabiliteti i nj portofoli gjat nj periudh (t), t marr
n konsiderat sht :

{14}
Vt vlera e portofolit n fund t periudhs t
V0 vlera e portofolit n fillim t periudhs t

Rentabiliteti i njw portofoli llogaritet:


Vlera e portofolit ndryshon prvec ndryshimit t vlers edhe n
funksion t trheqjeve apo kontributeve t reja t titujve n
portofol. Pr t marr n konsiderat trheqjet apo kontributet e
reja n portofol ekzistojn disa metoda t ndryshme si:
1. Prqindja e rentabilitetit t ponderuar prej kapitaleve t investuara
2. Prqindja e rentabilitetit t brendshm
3. Prqindja e rentabilitetit t ponderuar me kohn



1
0
1
0
0
0
1 0 1
,
= =

=
V
V
V
V
V
V
V
V V
R
o
t pf
( )( ) 1 1 1
2 , 1 , ,
+ + =
t pf t pf t pf
R R R
{15}
14
1. Prqindja e rentabilitetit t ponderuar prej kapitaleve t investuara,
sht raporti i ndryshimit t vlers s portofolit me mesataren e
kapitaleve t investuara prgjat periudhs.
Kjo llogaritje supozon se lvizjet dhe sjelljet e fondeve
realizohen n mes t periudhs. Si rrjedhim kontributi i tyre n
kthimet e kapitaleve t investuara sht i barabart me e
vlers s tyre.
Nj mnyr e matjes m t sakt do t ishte pjestimi me nj
treguas t ponderuar me kohn gjat s cils sjelljet apo
kontributet e reja kan qndruar n portofol, ose kohn gjat
s cils trheqjet nuk kan qndruar n portofol. Llogaritja do
t jet si m posht:
t o
t
t pf
P V
V P V
R
2
1
0 1
,

+
=
{16}
{ ( ) }
t o
t
t pf
P t V
V P V
R
-
+
=
365 / 365
0 1
,
{17}
15
2. Prqindja e rentabilitetit t brendshm, sht prqindja e
kthimit q pranon vlerat e aktualizuara pr t gjitha flukset,
shuma e t cilave sht e barabart me kapitalin fillestar.


Llogaritja e msiprme mund t rezultoj shum e
vshtir nse trheqjet dhe kontributet n portofol jan
t shpeshta.
Kjo metod nuk sht m e sakt se e mparshmja
dhe nuk ofron saktsi n vlersimin e drejtuesit t
portofolit.
( )
( ) r
V
r
P
V
t
t
+
+
+
=
1
1
1
365 / 0
{18}
16

N.q.se vlera e portofolit njihet cdo her q vrtetohen
sjelljet dhe theqjet e fondeve, dhe llogariten sakt
kontributet q i prket njrit apo tjetrit fond, mund t
prdoret: Prqindja e rentabilitetit t ponderuar me kohn.

3. Prqindja e rentabilitetit t ponderuar me kohn, jep
kthimin pr cdo njsi monetare t investuar pavarsisht
nga flukset q vrtetohen gjat periudhs.

Pr kt, ndajm periudhn vjetore, pr t ciln duam t
llogarisim rentabilitetin, n nnperiudha t sjelljeve apo
trheqjeve t fondeve.






17
Pr nnperiudhn e par prqindja e kthimit sht:


( )
o
t
V
V
r = +
1
1
{19}
( )
t t
P V
V
r

= +
1
2
1
{20}
Prqindja e rentabilitetit t ponderuar prej kohs n
kt rast sht :


( ) ( )( )
t t
o
t
P V
V
V
V
r r r

- = + + = +
1
2 1
1 1 1
{21}
18


Kthimi i tregut
Kthimi i tregut RMT gjat nj periudhe kohe (t), llogaritet si
mesatare aritmetike e ponderuar e kthimeve t titujve t
ndryshm j q marin pjes n treg.
Pr vshtirsin q ka kjo metod llogaritja e kthimit t
tregut varet nga Indeksi i tregut (Burss) n fillim dhe n
fund t periudhs (t):

1
1
,

=
t
t t
t M
I
I I
R
{20}
19


FUND!