Professional Documents
Culture Documents
Norma e interesit per periudhe, i, eshte e barabarte me jmlm. Per shembull, h 2 = 12% nenkupton qe nje
norme nominale (vjetore) prej 12% konvertohet (kapitalizohet, paguhet) 12 here ne vit, ku norma e interesit i
= I%= 0,01 ne muaj.
Le te jete P principali ne fillim te periudhes se pare dhe i norma e interesit per periudhen e konvertimit. Do
te llogarisim vlerat e akumuluara ne fund te periudhave te njepasnjeshme te konvertimit per n periudha. ',
Ne fund te periudhes se pare: \___,
interesi i maturuar Pi
vlera e akumuluar (kapitalizuar) P + Pi = P( 1 + i)
(2. I) eshte Jo
vler a e akum ulua r e p ne fund te n periudhave te interesit. Form ula
ku S esht e S nga P, quh et akumulim dhe fakto n':1'ula
Procesi i llgaritjes se shumes $1 o+
fond ame ntal e e interesi t te perbere.
. .zues) ose vlera e akumuluar e ·
')n quh etfa kton. akumulues (kapzta/z
' jm ):
norme pert vite esht e, sipa s formules (2.1
Vie ra e aku mul uar s e principal it p me
(2.2)
cion in:
Ne ~do teks t mat ema tike do te gjen i ekua
lim (l + ..::.)m
m
= ex
m➔oo
metrike te
fond ame ntal e e inte resi t te perb ere (2.1
) apli koh et gjith asht u edh e per rritj en gjeo
form ula ·
prob lem in 2.8)
j>op ulls ise, pem eve, shit jeve, etj. (Shi h
0 = $262,48
Inte resi i perbere eshte 1.262,48 - 1.00
(a) Kemi P = 1.000, i = 0,06/12 = 0,005 dhe n = 5 x 12 = 60. Nga formula (2.1)
(b) Kemi P= 1.000, i= 0,15/12 = 0,0125 dhe n = 30 x 12 = 360. Nga formula (2.1)
Interesi i perbere eshte s- P = $86.541,00, qe eshte me shume se 86 here me; madh se investimi
fillestar prej $1.000. Nese investimi dote fitonte interes te thjeshte mete njejten norme 15%, interesi
i gjeneruar dote kishte qene:
Ky krahasim ilustron forcen e interesit te perbere per nje norme te larte interesi dhe per periudha te
gjata kohe.
2.3 Llogarisni ne nje tabele dhe paraqisni grafikisht rritjen e $100 me interes te perbere me nonnaj 12 =
6%, 8%, 10%, 12% dhe per periudha 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45 dhe 50 vjet.
Figura 4.1
12!<,
i n.
•-- 10"/4
1.000
7.000
6.000
So/.
~.ono
4.000
] .000
2.000
6%
1.000
0
10 20 25 ]O )S .,
Tabela 2.1
Vitet n i1.2=60/o =
./12 80/o =
112 100/o =
.i12 120/o
i= 0,06/12 i= 0,08/12 ; - 0.10/12 ; - 0,12/12
5 60 134,89 148,98 164,53 181,67
10
15
120
180
181,94
245,41
221,96
330,69
270,70
445,39
330,04 (
599,58
20 240 331,02 492,68 732,81 1.089,26
25 300 446,50 734,02 1.205,69 1.978,85
30 360 602,26 1.093,57 1.983,74 3.594,96
35 420 812,36 1.629,26 3.263,87 6.530,96
40 480 1.095,75 2.427,34 5.370,07 11.864,77
45 540 1.478,00 3.616,36 8.835,42 21.554,69
50 600 1.993 60 5.387,82 14.536,99 39.158.34
Nje person depozitoi $1.000 ne nje plan kursimesh per pension ne 4 Shkurt 1982. Sa para dote jene
grumbulluar ne llogarine e ketij personi ne 4 Shkurt 2002, me interes te perbere ditor me nonne
11,4%, duke supozuar (a) kohen e perafert (1 vit = 360 dite), (b) kohen ekzakte (1 vit = 365 dite)?
0114)
S = P(l + i)" =1.000 · ( 1 +-'-
7 200
·
=$9.773,15
360
0114)
S = P(l + i)" =1.000 · (1 +-'-
7 300
·
=$9.773,25
365
Rezultatet midis pikave (a) dhe (b) ndryshojne vetem me $0,05. Shumica e bankave amerikane
perdorln kohen ekzakte kur llogarisin lnteresin e perbere ditor. Ky trajtim do te ruhet edhe ne kete
guide, pervec; rasteve kur specifikohet ndryshe.
2.5 Jona ka nje llogari kursimesh qe paguan 13 ¾% interes ne vit. Interesi llogaritet ~do dite mbi gjendjen
minimale ditore dhe kreditohet ne llogari ne fund te ~do muaji. Duke disponuar transaksionet ne vijim
te kesaj llogarie, te hapur ne 15 Mars, gjeni interesin e perfituar deri ne fund te Korrikut. .
16
interesi nga 15 Marsi deri ne 31 Mars = 800·01375 --
' 365
= $4,82
30
interesi nga 1 Prilli deri ne 30 Prill = 804 82 · 0 1375 · -
' ' 365
= $9,10
31
interesi nga 1 Maji deri ne 31 Maj = 1.11392 -01375--
' ' 365
= $13,01
30
interesi nga 1 Qershori deri ne 30 Qershor = 1.12693 -01375--
' ' 365
= $12,74
6
interesi nga 1 Korriku deri ne 6 Korrik = 1.13967·01375 · -
' ' 365
= $2,58
25
interesi nga 7 Korriku deri ne 31 Korrik = 939 67 · 0 1375 · -
' ' 365
= $8,85
interesitotaliperfituar = $51,10
$1.500 investohen per 18 muaj me norme nominale 13%. Gjeni vleren e akumuluar nese interesi
kapitalizohet (a) ~do muaj, (b) ne menyre te vazhduar.
18
S = P(l +it = 1.500 · ( 1+--tz
013) = $1.821,06
Per te llogaritur tf me nje kalkulatric;e xhepi qe nuk e permban funksionin tf, mund te perdorni
funksionin e anasjellte, lnx [ose 2,3025851 logx], per te gjetur numrin, logaritmi natyror i te cilit eshte
x. Per me teper drejtohuni tek profesori i lendes.
2.7 $2.000 investohen per 10 vjet me h = 10% per 3 vitet e pare, j4 =8% per 4 vitet ne vijim dhe j 12 = 9%
per 3 vitet e fundit. Gjeni vleren e akumuluar pas 10 vjetesh.
Ky problem mund te zgjidhet ne tre hapa duke llogaritur vlerat e ndermjetme te akumuluara deri ne
daten kur ndryshon norma e interesit.
Problema te zgjidhura
2.9 Gjeni vlera . esit te perbe .. .. ..
t e akumulu ara dhe shumat e mter
.. . J)OO
re qe perfitohen nga investimi prej $10 \.._
per 10 v3et me norme nominale 12% qe ka p1·tarizo et me frekuencat m = l, 2 4 12 52 365
h
. ' ' ' ' • ·
Shih tabelen 2.2
Tabefa 2.2
m ; n
1 o12 s Interesi
10 $31.058,48
2 I
0,06 20 $32 $21.058,48
4 o .071 ,36 $2
12 0,03 40 $32.620,38 2,071,36
52 ,Ol 120 $22 .620,38
0,12/52 520 ::3,003 ,87 $23 .003 ,87
.155 ,30
fi . 365 0 12/365 3.650 33.155,30 $23
3.194 62 23.194 62
V ?Jeni nonnen (a) . ku1va
1.. ::: 9<¾ • 112 e
.
lente .
o, (d) muJore ekuivalente me Ji == 10,0
~%, (b) i2 ekuiv I
a ente me j4:::: 12% .
me 5% 6-muJore.
Ne secmn r:
st ' (c) J4 ekuivalente me
a barazojm e vlera t e
(a) $1 rne . akumu/uara te $1 ..
.Ji.2 == 12ido t" k
ne fund te n... . .
e a umu/ohet n.. ( ~e v,t,.
e 1 + ,,12. $l rn e·-
,,
.hJ_ - 10,08% do t"
L e akurnulohet ne $1,1008·
12
(1 + i) = 1,1008
1+ i = (1,1008)1112
1 12
i = (1,1008) ' -1
dhe i12 = 12-l(1,1008)
1112
-1J= o,096422513 == 9,64%
(b) $1 me.Ji= 2ido te akumulohet ne (1 + ,)2; $1 me.A= 12% dote akumulohet ne (1,03)4.
(1 + i)2 = (1,03)4
1+ i = (1,03)2
i = (1,03)2 -1
dhe i2 =2 -l(1.03)2-1J=o.1218==12.18%
(c) $1 me.A= 4ido te akumulohet ne (1 + ,)4; $1 me}..= 9% dote akumulohet ne e 0•09 .
(1 + i)4 =eo.09
l + i =eo,0914
i = eo,0914 - l
dhe j 4 =4·(e 0 •09 ' 4 -1)=0,091020137==9,10%
(1+i)12 =(1,05)2
6
1+ i = (1,05)1'
6
i = (1,05)1' -1 = 0,008164846:::: 0,82%
cQ Gjeni normen efektive vjetore te interesit j qe i korrespondon (a) normes 15% qe kapitalizohet ne
menyre te vazhduar, (b) normes nominate im•
(a) $1 me normejper 1 vit dote akumulohet ne 1 + j, $1 mej_ = 15% per 1 vit dote akumulohet ne
$eo,1s.
l + j = eo.is
j = e0•15 -1 = 0,161834243 == 16,18%
(b) $1 me norme jper 1 vit dote akumulohet ne 1 + j, $1 me 1m per 1 vit dote akumulohet ne [1 +
Um/m)r.
I+ j=(l+: r
j=(l+:r-,
Sa eshte norma e interesit te thjeshte r qe eshte ekuivalente me h6s = 12%, nese paraja investohet per
3 muaj? ~
_ J ' ,_ -
n1. pe··r 3 vjet dote akumulohet
. -- 1270
e J.-=s
.. 1 + 3r, $1 Ill J:,<J
.. . do te akumulohet ne
?
$1 me norme r per 09VJet .
ne [1 _+ (0,12/365 )] · ·
0,12)1.095
1+ 3r (
== 1+ 365
1.09S
0,12 -1
3r==(l + 365 )
095
1 [( 0,12)1. -l]==OJ 4441487 zl4,44%
r == 3. 1+ 365
. qe paguajne interesji 2 = 11 ¼%,
. .. arantuara mvestues e
2.13 Nje shoqeri kursim-kredish ofron
~erufik_at~ ~:~e me e mira?
h = 11 ½% dhe it = 11 ¾%. Cila alternative e
.. . . . .. do · . Nga problemi 2.10 (b):
Le te llogarisim normen efektive vjetore te mteres1t J per <; lrn
12
25
·• 1·12 = 111'14 Ol10.• j=(l+ 0,:~ ) -1==0,118485937
per
2
0,115) -1=0,11 830625
j= 1+2
per .h. = 11 ½%: (
<;ertifikata investuese me norme _ii 2 = 11 ¼ % gjeneron normen me te mire te kthimit (interesi t).
2.14 Nje shume parash eshte investuar per 3 vjet. Ne vitin e pare ajo fiton interes me j 12 = 15%; ne vitin e
dyte, norrna e interesit eshte j 4 = 10%; dhe ne vitin e trete, norma e interesit ndryshon ne h 65 = 12%.
Gjeni normen efektive te interesitj qe dote akumuloje te njejten shume interesi ne fund te 3 viteve.
Kjo norme ekuivalente quhet gjithashtu norma mesatare gjeometrike e kthimit per nje investim .
akumulohet ne:
Si rrjedhim:
2 4
(I+j)3=( 1+0,15) ' _( 0,10) ( 0,12)365
12 l+- . l+-
4 365
3
(1 + j) = 1,444583388
. - (1444 )113
J- ' 583388 -1 = 0,130440058::,: 13,04%
(2.5)
Ne fonnulen (2.5), P quhet vlera e skontuar e S, ose vlera aktuale e S, ose rezultati. Procesi i gjetjes se
shumes P nga S quhet skontim (aktualizim). Diferenca S - P quhet skontoja e perbere mbi shumen S; ajo
eshte skontoja e perbere me nje norme interesi. (Skontoja e perbere me nje norme skontoje do te shqyrtohet
ne paragrafin 2.8) Faktori (1 + o•nquhetfaktori skontues (aktualizues) ose vlera e skontuar e $1.
Nese interesi kapitalizohet ne menyre te vazhduar me norme j .., atehere formula (2.4) jep:
(2.6)
i
Problema te zgjidhura ,J,
6} Sa duhet te depozitoni sot ne nje fond investues qe paguanj12 = 10,4%, ne menyre qe te keni $2.000
pas 3 vjetesh?
P=2.000- ( l+ o,;~ )
-36
=$1.465,93
e Gjeni vleren aktuale te shumes $8.000 qe dote merret pas 5 vjetesh me interes 7% qe kapitalizohet (a)
~do 3 muaj, (b) ~do dite, (c) ne menyre te vazhduar.
(a) Kemi S= 8.000, i= 0,07/4 = 0,0175 dhe n = 5 x 4 = 20. Nga formula (2.5):
Nje deftese prej $2.500 e Ieshuar ne 1 Gusht 2001 maturohet me interes te perbere ii~= 15 ¼ % pas 4
vjetesh. Ne 1 Nentor 2002, mbajtesi i defteses e skonton ate tek nje huadhenes qe aphkon normenj4 =
13 ½%. Gjeni rezultatin dhe skonton e perbere.
Figura 2.2
interes i perbere me
2.500 j 12 = 15 ¼%per 48 muaj
013 5)-l
rezultati: P=4 .583 ,43· 1 + 7 l =$3 .181,41
(
skontoja e perbere: S - P = 4.58 3,43 - 3.181,41 = $1.4 02,0 2
Figu ra 2.3
alter nativ a 1
30.0 00
I
0 2 vjet 5 vjet
12.00 0 12.0 00 12.0 00
alter nativ a 2
12.0 00 + 12.0 00 -(I + 0;~2 r.. + 12.0 00 -(1 + 0;~2 r· ~ 12.000 + 9 .450.79 + 6.605.40
= $28.056,19
Alternativa e dyte eshte me e mire, meqenes
$30.000. e vlera e skontuar e pagesave e··sht·· ··
e me e voge··i se
(b) Viera e skontuar per alternativen 2:
Figura 2.4
propozimi A
- 80.000 95.400 39.000 12.000
I I I I
0 ] 2 3
- 100.000 35.000 58.000 80.000
propozimi B