BUXHETIMI I KAPITALIT

Korniza e vendimmarjes

Definohet problemi
Përcaktohet natyra e investimit
Vlerësohet kostoja dhe përfitimi i
ardhshëm
Përcaktohet ndryshimi në rrjedhën e
parasë.
Burimet e drejtpërdrejta
Burimet shpjeguese

Menaxhment Financiar 2
Përshtatja synimeve strategjike
Efektet afatgjata të investimeve
Koha e investimeve
Cilësia e aseteve
Sigurimi i burimeve të financimit
Përballimi i konkurrencës
Përparësitë e veçanta krahasuese.
Kujdes: konkurrenca nga bizneset e tjera, fuqia
blerëse e konsumatorëve, fuqia shitëse e firmave të
njëjta, kërcënimet nga produktet zëvendësuese,
ndryshimi i çmimeve dhe fuqisë blerëse të
konsumatorëve.

Menaxhment Financiar 3
Qëllimi: rritja e rrjedhës së parasë

Çfarë është dallimi ndërmjet gjendjes

ekzistuese dhe gjendjes së re, e cila do
të arrihet me vendimin për investim?

Çfarë të ardhurash shtesë do të

krijohen mbi ato ekzistuese? Cili është
efekti neto pas zbatimit të tatimit?

Menaxhment Financiar 4
 Procesi i buxhetimit të kapitalit

Përcaktohet kostoja e projektit

Vlerësohet rrjedha e pritshme e parasë nga
projekti investues dhe risku i kësaj rrjedhe;
Përcaktohet kostoja në krahasim me
rrjedhën e parasë
Përcaktohet vlera e tanishme e rrjedhës së
pritshme të parasë.

Menaxhment Financiar 5
Procedura e buxhetimit të kapitalit
Kontabiliteti,
financat,
teknologjia

Zhvillimi i Grumbullimi Marrja e

ideve i të dhënave vendimit Rezultatet

Probabiliteti
Gjasat e
probabilitetit

Rivlerësimi

Menaxhment Financiar 6
 Rrjedha e parasë së një investimi
Rrjedha e Rrjedha Rrjedha
kthimit të Rrjedha e neto e kumulative
Vitet parasë investimit parasë e parasë
0 0 -50,000 -50,000 -50,000
1 30,000 -20,000 10,000 -40,000
2 50,000 -30,000 20,000 -20,000
3 40,000 -20,000 20,000 -
4 40,000 -10,000 30,000 30,000
+50
+40
+30
+20
+10 Tani Viti 1 Viti 2 Viti 3 Viti 4
0
-10
-20
-30
-40
-50

Menaxhment Financiar 7
 Kriteret për kategorizimin e
propozimeve investive

1. Norma mesatare e kthimit

2. Afati i shlyerjes
3. Vlera aktuale neto (NPV)
4. Norma e brendshme e kthimit (IRR)

Menaxhment Financiar 8
Norma mesatare e kthimit
Krahason profitin mesatar i cili krijohet
nga një shumë e investuar

Llogaritet duke krahasuar kthimin

mesatar me investimin fillestar.
+ është e përshtatshme, e lehtë;
- nuk merr parasysh vlerën në kohë të parasë,
është e ndërlikuar kur zgjidhet ndër më shumë
investime.

Menaxhment Financiar 9
 Norma mesatare e kthimit
Rrjedha Rrjedha
neto e kumulative e
Viti parasë parasë
0 -20,000 -20,000
1 5,000 -15,000
2 11,000 -4,000
3 10,000 6,000
4 10,000 16,000

Hapi i parë: Llogaritet profiti total nga investimi Rjedha e parasë-Investimi

Hapi i dytë: Llogaritet kthimi mesatar vjetor Profiti total/numri i viteve

Hapi i tretë: Llogaritet norma mesatare e kthimit Kthimi mesatar vjetor/Investimi

Menaxhment Financiar 10
 Afati i shlyerjes
Radhit mundësitë e investimeve
alternative varësisht se sa shpejt
rikthehet shuma fillestare e investimit;

+është e thjeshtë, theksi vehet në kthimin e

shpejtë të kostos së investimit;
- Nuk merr parasysh faktorin interes, injoron
kohëzgjatjen e fluksit të parasë, injorohet fluksi
i parasë pas afatit të shlyerjes.
Menaxhment Financiar 11
 Afati i shlyerjes
Rrjedha
Rrjedha neto e kumulative e
Viti parasë parasë
0 -100,000 -100,000
1 30,000 -70,000
2 40,000 -30,000
3 60,000 30,000
4 35,000 65,000

Kthimi=Viti para kthimit të plotë+(Kosto e pakthyer në fillim të vitit/Rrjedha e parasë gjatë vitit)
=2+(30,000/60,000)=2+0.5=2.5 vjet

0 1 2 3 4

(100,000) 30,000 40,000 60,000 35,000

Fluksi neto i parasë (100,000) (70,000) (30,000) 30,000 65,000

Menaxhment Financiar 12
 Vlera aktuale neto (NPV)
Fluksi në kohë krahasohet me koston aktuale
të investimit;

Përcaktohet vlera aktuale e fluksit të parasë

nga një investim dhe zbritet nga kjo vlerë
aktuale kostoja e investimit;

Përkrahen investimet, të cilat kanë vlerë

aktuale neto pozitive.

Menaxhment Financiar 13
 Vlera aktuale neto (NPV)
INVESTIMI A INVESTIMI B
Vitet Rrjedha e Faktori Vlera e Rrjedha Faktori Vlera e
n parasë diskontues tanishme e parase diskontues tanishme
0 -250,000 1 -250,000 -250,000 1 -250,000
1 50,000 0.909 45,450 200,000 0.909 181,800
2 100,000 0.826 82,600 100,000 0.826 82,600
3 200,000 0.751 150,200 50,000 0.751 37,550
28,250 52,000
n n CFt rrjedha vjetore e
NPV=  (1  k ) t NPV=  (1  k ) t -IO
CFt CFt
ose parasë
t 0 t 0

 1   1 
2
 1 
n IO Investimi kapital
NPV= CF1  + CF2   +…+ CFn   - Io
1 k  1 k  1 k  k Norma e
aktualizimit
NPV= CF1xPVIFi,1+ CF2xPVIFi,2+ CF3xPVIFi,3 - Io
n Kohëzgjatja e
projektit

Investimi pranohet në qoftë se: PV-C=NPV  0

Investimi nuk pranohet në qoftë se: PV-C=NPV  0
Menaxhment Financiar 14
 Analiza NPV (me inflacion)
Një kompani investon 15,000€. Kërkohet normë minimale e
kthimit prej 20%, ndërsa inflacioni rrjedhës është 10%).
Supozojmë se një investim prej 1,000 € gjatë një viti kërkon një
kthim minimal prej 200 €.
Në qoftë se investimi fillestar është 1,000 €, atëherë vlera totale e
investimit më 31 dhjetor do të jetë 1,200€.
Ne do të konstatojmë se paratë e arkëtuara më 31 dhjetor kanë
këtë fuqi blerëse: 1,200/(1.10)1=1,091
Rezulton se kompania krijon 91€ profit, ose normë kthimi prej 9,1%
(normë reale të kthimit) në vend të normës prej 20% (norma
nominale e kthimit)
(1+norma nominale) = (1+norma reale) x (1+norma e inflacionit)
Menaxhment Financiar 15
(1 + 0.20) = (1 + 0.091) x ( 1 + 0.10) = 1.20
 NPV (me inflacion)
Koha Fluksi i parasë Faktori diskontues Vlera aktuale
€ 20% €
0 -15,000 1 -15,000
1 9,000 0.833 7,497
2 8,000 0.694 5,552
3 7,000 0.579 4,053
NPV 2,102

Rrjedha e Rrjedha me Faktori Vlera

parasë Inflacioni 10% inflacion diskontues aktuale
Koha 9.10%
0 -15,000 15,000 1.000 -15,000
1 9,000 9,000 x (1/1.10) 8,182 1/(1.091)1 7,500
2 8,000 8,000 x (1/1.10)2 6,612 1/(1.091)2 5,555
3 7,000 7,000 x (1/1.10)3 5,259 1/(1.091)3 4,050
NPV 2,105
Menaxhment Financiar 16
 Norma e brendshme e kthimit (IRR)

 IRR jep përgjigje në pyetjen: Cilën normë të kthimit

siguron një projekt investiv;

 IRR është norma e aktualizimit e cila barazon vlerën

aktuale të rrjedhës së parasë me koston e investimit.

 IRR është interesi për të cilin vlera aktuale e

fitimit të pritshëm është e barabartë me
kapitalin e investuar.

 IRR është norma e aktualizimit që e bën vlerën

aktuale neto (NPV) të barabartë me zero.
Menaxhment Financiar 17
 IRR te shumat e përvitshme

Për të gjetur IRR për hyrjet mesatare,

pjesëtojmë investimin fillestar me hyrjet
mesatare vjetore;

Gjejmë vlerën aktuale të faktorit interes të

një të përvitshmeje;

Shfrytëzojmë tabelën: Vera aktuale e një të

përvitshme prej një euro (dollari).

Menaxhment Financiar 18
 Llogaritja e IRR
kur rrjedha e parasë është një seri e përzier-metoda e
provës dhe gabimit

 Llogariten hyrjet mesatare nga projekti;

 Gjendet periudha mesatare e kthimit (Investimi fillestar:hyrjet

mesatare vjetore);

 Përdoret tabela PVIFA për të gjetur IRR të një të

përvitshmeje;

 Nëse hyrjet e viteve të para janë më të larta se hyrjet

mesatare, rrisim IRR prej 1-3% dhe e kundërta;

 Vazhdohet me llogaritjen duke përdorur një normë të re

aktualizimit deri sa NPV të mos barazohet me zero.

Menaxhment Financiar 19
 Norma e brendshme e kthimit IRR
INVESTIMI A INVESTIMI B
Rrjedha e Faktori Vlera e Rrjedha e Faktori Vlera e
parasë diskontues tanishme parasë diskontues tanishme
Viti 10% 17%
0 -10,000 1 10,000 10,000 1 10,000
1 5,000 0.909 4,545 1,500 0.855 1,283
2 5,000 0.826 4,130 2,000 0.73 1,460
3 2,000 0.751 1,502 2,500 0.624 1,560
5,000 0.534 2,670
5,000 0.456 2,280
Vlera e tanishme 10,177 9,253
NPV 177 -747

Përdorim tabelën e vlerës aktuale të një të përvitshme (A2). Kërkojmë PVIFA për A&B

•A: Investimi/shuma vjetore=10,000/(12,000:3)=10,000/4,000=2.5 PVIFA

• B: = 10,000/3,200=3.1 PVIFA
•Për investimin A 2.5 PVIFA për 3 vjet jep interesin ndërmjet 9% dhe 10%
•Për investimin B, 3.1PVIFA jep, për 5 vjet jep interesin 18%
Menaxhment Financiar 20
 Norma e brendshme e kthimit (IRR)
INVESTIMI A INVESTIMI B
Rrjedha e Faktori Vlera e Faktori Vlera e Rrjedha e Faktori Vlera e Faktori Vlera e
parasë diskontues tanishme diskontues tanishme parasë diskontues tanishme diskontues tanishme
Viti (n) 10% 12% 17% 14% Vlera e
0 10,000 1 10,000 1 10,000 10,000 1 10000 1 10,000
1 5,000 0.909 4,545 0.823 4,465 1,500 0.855 1283 0.877 1,316
2 5,000 0.826 4,130 0.797 3,985 2,000 0.73 1460 0.769 1,538
3 2,000 0.751 1,502 0.711 1,424 2,500 0.624 1560 0.675 1,687
5,000 0.534 2670 0.592 2,960
5,000 0.456 2280 0.519 2,595
V.aktuale 10177 9874 9253 10,096
NPV 177 -126 -747 96

IRR për investimin A gjindet ndërmjet 10% dhe 12%, Diferenca 2%

Diferenca është 10,177-9874=303€
IRR për investimin B, gjindet ndërmjet 14% dhe 17% Diferenca 3%
Diferenca është 10,096-9,253=843€

Menaxhment Financiar 21
 Rezultati
IRR për investimin A: 10%+(177€/303€)(2%)=11.17%
IRR për investimin B: 14%+(96€/843€)(3%)= 14.34%

IRR sipas kësaj është:

CF1 CF2 CF3
  ...   I0  0
(1  IRR ) 1  IRR 2 1  IRR  n

Për investimin A: IRR=11.17%:

5,000 5,000 2,000
   10 ,000  4,497 .6  4,046 .6  1,455 .8  9,999 .4  10 ,000  0.6
1  0.1117 (1  0.1117 ) 2 (1  0.1117 ) 3
Për investimin B, IRR=14.34% jep këtë rezultat: (1,3111.9+1,529.7+1,673.1+2,926.3+2,559)-
10,000=10,000-10,000=0

Kriteret e investimit:
Pranohet kur IRR është më e madhe ose barazi me normën e pritur të kthimit
Refuzohet kur IRR është më e vogël nga norma e pritur të kthimit

Menaxhment Financiar 22