TEMA 3: BILANCI

KONTABEL. ANALIZA E
AKTIVITETEVE FINANCUESE.

Prof. Dr. Ingrid Shuli

1
 Permbajtja
• Detyrimet afatshkurtra dhe afatgjata.
• Detyrimet e shumave të parashikuara për
risqe e shpenzime
• Tatimet mbi fitimet e shtyra.
• Qerate. Efektet e qerave ne pasqyren e te
ardhurave e ne bilanc. Analiza e tyre.
• Përfitimet pas daljes ne pension.
• Raportimi për aksionerët e kapitalit.
• Vlera kontabël për aksion.
2
 Detyrimet
• Detyrimet perfaqesojne
– obligimet aktuale ligjore, kontraktuale, etj. qe
ka njesia ndaj te treteve,
– te lindura nga ngjarje te kaluara,
– per pagesa te ardhshme me mjete monetare,
me aktive te tjera ose me kryerje sherbimesh.
• Ato jane pretendime ndaj aktiveve dhe
të burimeve të tashme dhe të ardhshme
të kompanisë.

3
 Detyrimet
Detyrimet përfshijnë:
• detyrime afatshkurtra,
• detyrime afatgjata,
• qeramarrje,
• tatime te shtyra.
• etj.
Sipas parimit të kujdesit, në kontabilitet detyrimet do
te regjistrohen kur ato ndodhin apo krijohen ose
kur ka një pritshmëri që të krijohen.
4
 Detyrimet afatshkurtra
e
afatgjata dhe kapitali
• Edhe detyrimet grupohen sipas shkallës së
homogjenitetit të tyre dhe renditen në pasiv të
bilancit
– sipas kohëzgjatjes së qendrimit
– ose afatit të shlyerjes së tyre nga ana e njesisë
ekonomike.
• Llojet e ndryshme të detyrimeve të njesisë
ekonomike grupohen sipas mënyrës së
shlyerjes në:
– detyrime monetare dhe
– detyrime jo monetare. 5
 Detyrimet monetare
• Detyrimet monetare janë të gjitha detyrimet të cilat
duhet të shlyhen në një datë të ardhshme dhe me
një shumë të caktuar monetare.
• Detyrimet monetare grupohen në:
I - detyrime afatgjata që rrjedhin:
1)nga emetimi i obligacioneve afatgjata për blerjen e AAM,
2) për organet tatimore dhe institucionet e sigurimeve (të
pensioneve), dhe
3)Të gjitha llojet e tjera të detyrimeve që kanë të bëjnë jo me
një, por me disa periudha ushtrimore të veprimtarisë.
II - detyrime afatshkurtra - Në kohën e shlyerjes së
detyrimeve afatgjata dhe të interesave të tyre, ato
duhet të kalojnë në grupin tjetër të detyrimeve, d.m.th.,
në grupin e detyrimeve afatshkurtra.
6
 Detyrimet jo monetare
• Detyrimet jo monetare- detyrime ekonomike të
ardhshme që shlyhen me ofrimin në të ardhmen të
mallrave dhe shërbimeve reale që do të prodhojë
njesia ekonomike.
• Edhe këto detyrime ndahen në: detyrime jo monetare
afatgjata dhe afatshkurtra.
• Detyrimet jo monetare lindin më tepër nga
paradhëniet dhe garancitë që na kanë derdhur klientët
e ndryshëm për mallrat dhe shërbimet që do të marrin
në të ardhmen.
– Të ardhura të marra në avancë

7
 Detyrimet afatshkurtra
• Ne kete grup përfshihen detyrimet që krijon një njesi ekonomike:
– nga veprimtaria e saj e furnizimit dhe e punësimit të punonjësve,
– nga marrëdhëniet me buxhetin per tatimin ose
– me aksionerët si dhe
– të gjitha llojet e tjera të detyrimeve që duhet të shlyhen brenda vitit
nga aktivet afatshkurtra të paraqitura në aktivin e bilancit.

• Klasifikimi i detyrimeve sipas shkalles se kerkueshmerise se tyre

behet ne perputhje me shkallen e likuiditetit te aktiveve,
• DASH duhet të vihen kundrejt AASH.
• Detyrimet afatshkurtra regjistrohen me vlerën e tyre të maturimit për
shkak të periudhës së shkurtër deri në likuidimin e tyre.
• Aftësia e aktiveve afatshkurtra për të mbuluar detyrimet afatshkurtra
nuk justifikon kompensimet me njëri tjetrin për qëllime raportimi.

8
 Detyrimet afatshkurtra
• Detyrimet afatshkurtra mund te klasifikohen edhe
në operative dhe financiare (sipas arsyes përse
janë krijuar):
• Lloji i parë lind nga aktivitetet operative:
• tatimet e pagueshme,
• të ardhurat e marra në avancë,
• llogaritë e pagueshme dhe
• shpenzime të tjera rritëse operative.
• Lloji i dytë i detyrimeve afatshkurtra lind nga
aktivitetet e financimit, dhe përfshin:
• huatë afatshkurtra, dhe
• pjesën afatshkurtër të borxhit afatgjatë.
Ky lloj klasifikimi (dhe ai i mëparshëm) bëhet nga
analistët për të rritur cilësinë e analizave që kryejnë.
9
 Zerat e detyrimeve afatshkurtra
• Detyrimet e konstatuara, te njohura (detyrimet
rrjedhese) rezultojnë nga njohja e një shpenzimi
në kontabilitet para pagimit në para.
• Te ardhura te marra në avancë.
• Detyrimi per tatimin e shtyre mbi te ardhurat.
Tatimi i shtyre eshte rezultat i diferencave te
perkohshme ne njohjen e te ardhurave dhe
shpenzimeve per qellime tatimi ndaj te ardhurave te
raportuara. Kjo behet qe te perfitohet nga shtyrja ne
kohe e pageses se tatimeve, te ulet pagesa aktuale
e tatimit duke raportuar për publikun shumen me te
larte te mundshme te fitimit neto. Nuk është i njëjtë
me tatimin e pagueshëm.
10
 Detyrimi për tatimin e shtyrë:
Raportimi tatimor Raportimi financiar
Të ardhurat 700.000 700.000
Shpenzimet 350.000 350.000
Amortizimi 110.000 90.000
Fitimi para tatimit 240.000 260.000
Tatimi mbi fitimin(15%) 36.000 39.000

Fitimi pas tatimit 204.000 221.000

Tatimi i shtyrë = shpenzime tatimore (të paguara)
–
tatimi i pagueshëm (sipas tatimeve) = 39 – 36 =
11
3 mije lekë

12
 Zerat e detyrimeve afatshkurtra
• Dividenti i pagueshëm
• Jane detyrimet qe ka korporata ndaj aksionereve te saj per
shperndarjen e fitimit te realizuar aksionereve.
• Ky detyrim i lind njesise ekonomike ne daten e deklarimit te
dividenteve nga ana e keshillit drejtues te saj.
• Fit Pashp/Divid pag
Detyrimi shlyhet kur njesia ekonomike i paguan
dividentet.
• Detyrimet per grantet:
- Grante te marra per mjete – aktive (subvencion
per investime)
- Grante marre si te ardhura, per aktivitetin
operativ (subvencione te shfrytezimit).
13
 Detyrimet afatgjata
• Borxhi afatgjate
Detyrimet me maturim mbi nje vit paraqiten ne bilanc si
detyrime afatgjata. Kjo kategori perfshin:
• obligacionet,
• deftesat e pagueshme afatgjata,
• detyrimet hipotekore,
• garancite afatgjata, etj.
• Detyrime te tjera - Ne pjesen e detyrimeve ne bilanc
mund te paraqiten llogari te tjera detyrimesh si
detyrimet per (qerate financiare), apo detyrimet për
kompensimin e punonjësve.
14
 Qeratë:
• Qera operative (e zakonshme)
– Mjeti (aktivi) figuron në pasqyrat e qeradhënësit.
– Qeramarrësi kontabilizon shpenzime qeraje
periodike.
• “Shpenzime qeraje” tek “Mjete monetare”
• Qera financiare (kapitali)
– Mjeti figuron në pasqyrat e qeramarrësit. (Në BK,
aktivet “Mjeti me qera financiare”, detyrimet
“Këste qeraje për t’u paguar”)- referoju tabelës.
– Qeradhënësi kontabilizon arkëtimet periodike
duke pakësuar totalin e të drejtave për arkëtim.
15
 Qeratë financiare (kapitale sipas
GAAP SHBA)
Qeramarrësi klasifikon si leasing nëse, plotëson 1 nga 4 kriteret:
(i) qeramarrja transferon pronësinë e pronës tek qeramarrësi
në fund të afatit të qerasë.
(ii)eramarrja përmban opsionin e blerjes së pronës me
çmimin e rënë dakord sipas marrëveshjes,
(iii) afati qerasë është 75% ose më shumë të jetës
ekonomike të vlerësuar të pasurisë,
(iv) Vlera aktuale e rentës (qerasë) dhe e ndonjë pagese
tjetër minimale të qerasë në fillim të afatit të qerasë është
90% ose më shumë e vlerës së këmbimit të pronës me
qera.

16
 Shembull: qeratë
• Njёsia ekonomike merr me qera nje aktiv ne 1 janar, 200X.
• Jeta ekonomike e vlerësuar e aktivit me qera është 5 vjet pa
vlerë të rikuperueshme – aktivi do zhvlerësohet sipas metodës
lineare.
• Qeraja ka një afat fiks të pandryshueshëm për 5 vjet me një
kuotë vjetore minimale prej 2.505 lekë që paguhet në fund të
vitit.
• Përqindja e interesit të qerasë është 8% në vit.
• Hapi i parë është të percaktojmë vlerën e tashme të qerasë së
aktivit (dhe të detyrimit të qerasë). Duke përdorur tabelën e
interesave të një të përvitshmeje të zakonshme, PVIFA prej
2.505 lekë me interes 8% është 10.000 lekë (llogaritur si 3,992
x 2.505).
17
Skeda e qerasë:
Viti Detyrimet Interesi dhe principali Detyrimet
Fillim Përbërësit e Kuotës Minimale të Në fund
vitit Qerasë
Interesi Principali Totali
(8%)
Viti 1 10.000 800 1.705 2.505 8.295
2 8.295 664 1.841 2.505 6.454
3 6.454 517 1.988 2.505 4.466
4 4.466 358 2.147 2.505 2.319
Viti 5 2.319 186 2.319 2.505 0
Total 2.525 10.000 12.525
17
Efekti i qerasë në PASH:
Shpenzim Shpenzim Shpenzim i Shpenzim
Viti i i qerase i interesit zhvleresimit e totale
2000 2,505 800 2,000 2,800
2001 2,505 664 2,000 2,664
2002 2,505 517 2,000 2,517
2003 2,505 358 2,000 2,358
2004 2,505 186 2,000 2,186

Total 12,525 2,525 10,000 12,525

18
 Efekti i qerasë në Bilanc:
Mjetet Aktivi me Detyrimi i Kapitali
Data Monetare qera qerase
01/01/2000 0 10,000 10,000 0
31/12/2000 (2,505) 8,000 8,295 -2,800
31/12/2001 (5,010) 6,000 6,454 -5,464
31/12/2002 (7,515) 4,000 4,466 -7,981
31/12/2003 (10,020) 2,000 2,319 -10,339
31/12/2004 (12,525) 0 0 -12,525
19
Raportet Para Pas
Raporti Korrent = AASH/DASH 5,724/4,501 = 1,27 h 5.724/4.762 = 1,2 h
Raporti Detyrime totale/Kapitali 5.230/3.422 = 1,53 h 8.551/3.422 = 2,5 h
Raporti Detyrime AGJ/Kapitali 729/3.422 = 0.21 h 3.789/3.422 = 1,11 h
Raporti EAN/KapitaliRaporti 705/3.422 = 20,6%
EAN/Aktivet 705/8.652 = 8,1% 695/3.422 = 20.3%
Raporti Here interesi te fituar 695/11.973 = 5,8%
=EBIT/Shpenzime interesi 1.304/8 = 163 h
1.481/201 = 7,3 h

20
 Detyrimi për kompensimin e
punonjësve:
• Përfshin: pagesat e pensioneve, përfitimet
shëndetësore dhe ndërprerje kontrate.
• Nuk kanë lidhje me pagesën e detyrimeve
për sigurime shoqërore (sipas skemës së
detyrueshme nga ligji).
• Planet e pensioneve janë dy lloje:
– Me kontribute të përcaktuara.
– NJ Ekon Buxheti Pensionistet
– Me përfitime të përcaktuara.
21
– NJ Ekon Fondet Pensionistet
 Shembull: pensionet si detyrime
të njësisë ekonomike
• Plani parashikon dhënien e një përfitimi prej 20.000 lekësh në vit
për 10 vite cdo punonjësi që nga momenti që ai del në pension.
• Një punonjës, do edhe 15 vite të dalë në pension. (norma
e interesit 8%).
• Sa duhet të investojë ajo cdo vit për këta 15 vite derisa të dalë në
pension punonjësi në mënyrë që për dhjetë vitet në vazhdim ti
japë atij pikërisht nga 20.000 lekë?
• Së pari, llogaritet (20.000 x PVIFA 8%,10). 134.200 lekë. Pra,
kur punonjësi del në pension, fondi duhet të ketë 134.200 lekë.
• Sa duhet të derdhë shoqëria në fondin e pensionit cdo vit për
15 vite rresht në mënyrë që kur punonjësi të dalë në pension të
jetë grumbulluar pikërisht kjo shumë?
• Derdhen nga 4942.5 lekë (134.200 = 4942.5 x FVIFA 8%,15).
22
 Detyrimet e kushtëzuara
• Detyrimet e kushtëzuara (contingencies): detyrime që
krijohen nga ngjarje të shkuara, ekzistenca e të cilave do
të konfirmohet vetëm nëse ndodh ose nuk ndodh një ose
disa ngjarje të ardhshme të pasigurta, të cilat nuk janë nën
kontrollin e plotë të njёsisë ekonomike.
• Janë detyrime ekzistuese që rrjedhin nga ngjarje të
shkuara, por që nuk janë njohur pasi: ka mundësi që
shlyerja e detyrimit nuk do të shoqërohet me dalje të
burimeve ekonomike; apo që shuma e detyrimit nuk mund
të vlerësohet me saktësi të mjaftueshme.

23
 Provizionet
• Provizioni (provisions) është detyrim aktual, për të cilin koha e
shlyerjes ose shuma janë të pasigurta.
– SKK 6: njёsia ekonomike do të njohë provizion në bilanc kur
njёsia ka një detyrim aktual ligjor, si rezultat i ngjarjeve që kanë
ndodhur para datës së bilancit; ekziston mundësia që për
shlyerjen e detyrimit do të nevojitet një dalje e burimeve; mund
të bëhet njëvlerësim i saktë i shumës së detyrimit. Në të kundërt
tregohet në shënimet shpjeguese.
– Provizionet lidhen me çështje gjyqësore, me kontrata me kushte
rënduese, për detyrimet mjedisore, për kostot e ristrukturimit, për
pensione.

24
 Financimet jashtë bilancit
• I referohen mosregjistrimit të disa detyrimeve
financiare.
– Qeratë dhe SPE (njësitë me qëllime të vecanta).
– Shembull i SPE për faktoring:

Shoqë Llog.të Shoq Interesi i Tregu

ria arkëtueshm ëria sig.llog.arkët i
spons e SPE . oblig
orizu Mjete Mjete acion
ese Monetar Monetar eve
e e
25
 Analiza e detyrimeve
Gjatë analizës duhet të jemi të sigurtë se shoq. llogarisin
sakte kushtet dhe kufizimet që i imponojnë detyrimet
shoqërisë.

Tre mënyrat e klasifikimit të detyrimeve:

1. Sipas afatit të maturimit – për qëllime të raportimit financiar.
1. DASH dhe DAGJ.
2. Sipas arsyes për të cilën janë krijuar në “Detyrime operative”
dhe “Detyrime financiare”.
1. Për qëllime të analizës financiare
3. Sipas mënyrës së shlyerjes së tyre në “Detyrime monetare”
dhe “Detyrime jomonetare” (si p.sh të ardhura të marra në
avancë, paradhënie nga klienti).
1. Për analizën e likuiditetit dhe aftësisë paguese

26
 Kapitali Aksioner
Klasifikimi i kapitalit aksioner :
• Aksionet e preferuara
• Aksionet e zakonshme
Duhet të përcaktohet numri i saktë i aksioneve në
qarkullim dhe pjesa e rezultateve që i takojnë këtij numri.
• Përsa u përket rezultateve, zakonisht merret për bazë
rezultati që i takon AZ duke zbritur nga fitimi neto
madhësinë e interesave dhe të dividendëve që u
shpërndahen aksioneve të preferuara.
• Aksione thesari ATH – përfaqësojnë aksione të
njesisë ekonomike të riblera pasi janë emetuar më
parë dhe paguar tërësisht.
• Riblerja e ATH bëhet me qellim investimi apo terheqjeje.

27
 Fitimi i pashpërndarë
Fitimi i pashpërndarë është:
• “kapitali” i fituar i njesisë ekonomike,
• burimi i parë i shpërndarjes së dividendëve aksionerëve.
• Fitimi i pashperndare nuk perfaqeson nje shume parash te
paperdorura – pra nuk janë “Rezerva”
• Fitimi i pashperndare perbehet nga fitimet qe ka rezervuar
shoqeria per te riinvestuar ne operacionet e biznesit dhe jo
per t’ua paguar aksionereve ne formën e dividendëve.
• Analiza e fitimit të pashpërndarë tregon:
– “moshën” e përafërt të njësisë ekonomike. Sa më e lartë të jetë
pesha që zë fitimi i pashpërndarë në strukturën e kapitalit aksioner.
– “qëllimet” dhe vizionin që kanë drejtuesit/pronarët e njësisë
ekonomike.

28
 Dividendët:
Dividentët në para dhe në aksione:
• Dividentët në para - forma më e zakonshme
e dividentit.
• Dividentet ne aksione - Aksionerët e
njesisë ekonomike mund të marrin aksione
shtesë në vend të dividendëve.
• Kjo e fundit përfaqëson një kapitalizim të
përhershëm të fitimeve.

29
 Vlera kontabël për aksion
• Nënkupton vlerën neto të shoqërisë (pra
aktiveve neto, aktive minus të gjitha
detyrimet) që i takon cdo aksioneri të
shoqërisë.
(AZ + AP + Fitim pashp. – Div.kum)
Nr.Aksione në qarkullim
• Mund të llogaritet edhe sipas klasave të
kapitalit.
– Vlera kontabël për aksion të zakonshëm
30
– Vlera kontabël për aksion të preferuar

30
 Vlera kontabël për aksion
Për AZ:
(AZ + Fitimi i pashpërndarë – Dividendi
kumulativ i AP) / Numri i AZ në qarkullim
në fund
Për AP:
(AP + Dividendi kumulativ i AP) / Numri i AP
në qarkullim në fund

31
 Shembull – vlera kontabël për
aksion (Ushtrimi 3.15)
• AZ (vlerë nominale 50 lekë, të autorizuara
100.000 copë, në qarkullim 74.000) 3.700.000
lekë.
• AP (vlerë nominale 100 lekë, 10% kumulativ,
të autorizuara 20.000 copë, në qarkullim
12.000 copë) 1.200.000 lekë.
• Fitimi i pashpërndarë 24.763.500 lekë
• Totali kapitali aksioner 29.663.500 lekë

32
 Shembull – vlera kontabël
për
aksion
Për AZ: (AZ + Fitimi i pashpërndarë – Dividendi
kumulativ i AP) / Numri i AZ në qarkullim në
fund = (3.700.000 + 24.763.500 -
1.200.000*10%)/74.000 = 28.343.500/74.000
= 383 lekë
Për AP:(AP + Dividendi kumulativ i AP) /
Numri i AP në qarkullim në fund = 1.200.000
+ 120.000) / 12.000 = 1.320.000 / 12.000 =
33
110
lekë

34
 Shembull:
• Analiza e aktiviteteve të financimit.
• Rasti i shoqërisë Coca Cola (ushtrim i
zgjidhur në libër)

35
Zërat 2015 2014 2013 2012 2011 2010
Detyrimet dhe kapitali i aksionar
Detyrime afatshkurtra:
Dëftesa të pagueshme $ 349.9 $ 248.70 $ 301.60 $ 179.70 $ 136.90 $ 138.50
Llogari të pagueshme 482.40 525.20 508.20 446.70 374.80 321.70
Detyrime të tjera 408.70 491.90 392.60 236.90 182.10 165.90
Dividente të pagueshëm 37.00 32.30 29.70 - - -
Totali Detyrimeve ASH 1278.00 1298.10 1232.10 863.30 693.80 626.10
Borxhi afat-gjatë 772.60 805.80 629.20 525.80 380.20 362.30
Detyrime të tjera, kryesisht tatime të shtyra
305.00 319.90 292.50 325.50 287.30 235.50
Kapitali aksionar:
Aksione të zakonshme, 0.15 lekë vlerë nominale, të
autorizuara 140 000 000 copë 20.30 20.30 20.30 20.30 20.30 20.30
Aksione të preferuara; të autorizuara 40 000 000 - - - - - -
cp.; Asnjë e emetuar
Primi i kapitalit 107.30 61.90 50.80 42.30 41.10 38.10
Fitime të pashpërndara 1912.60 1653.30 1775.80 1879.10 1709.60 1554.00
Aksione thesari, me kosto (270.40) (107.20) (70.70) (75.20) (46.80) (48.40)
Rregullime të këmbimit të akumuluara 23.60 63.50 2.10 28.50 11.90 (25.10)
Kapitali aksionar total 1793.40 1691.80 1778.30 1895.00 1736.10 1538.90
Detyrime dhe kapitali aksionar total $4149.00 $4115.60 $3932.10 $3609.60 $3097.40 $2762.80
36
Zërat 2015 2014 2013 2012 2011 2010 Mesatarja
Industrisë
Detyrimet dhe kapitali aksionar
Detyrime afatshkurtra:
Dëftesa të pagueshme 8.40% 6.04% 7. 67% 4.97% 4.42% 5.01% 6.7
Llogari të pagueshme 11.63 12.76 12.92 12.38 12.10 11.64 10.
Detyrime të tjera 9.85 11.95 9.98 6.56 5.88 6.00 1
Dividente të pagueshëm 0.89 0.78 0.76 - - -
Totali Detyrimeve afatshkurtra 30.80% 31.54% 31.33% 22.40% 22.66% 32.7%
23.92%
Borxhi afat-gjatë 18.62 19.58 16.00 14.57 12.27 13.11 1
Detyrime të tjera, kryesisht tatime të shtyra
7.35 7.77 7.44 9.02 9.28 8.52
Kapitali aksionar:
Aksione zakonshme, 0.15 lekë vlerë
nominale, të autorizuara 0.49 0.49 0.52 0.56 0.66 0.73
140 000 000cp.; të emetuara 135 622 676
cp Aksione të preferuara; të autorizuara 40 - - - - - -
000 000 cp.; Asnjë e emetuar
Primi i aksionit 2.59 1.50 1.29 1.17 1.38
1.33
Fitime të pashpërndara 46.10 40.17 45.16 52.06 55.19 56.25
Njёsitë ose aksionet e thesarit (6.52) (2.60) (2.08) (1.51) (1.75)
(1.80)
Rregullime të grumbulluara të këmbimit 0.57 1.54 0.05 0.79 0.38 (0.91)
Kapitali total aksionar 43.22% 56.05% 55.70%
46.1
41.11% 45.23% 52.50%
Detyrime dhe kapitali aksion ar
100.00% 100.00
100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%
36
Indeksi i disa llogarive të zgjedhura (Viti 2010 si viti bazë = 100%)
Zërat 2015 2014 2013 2012 2011 2010
Totali i detyrimeve afatshkurtra 204 207 197 138 111 626.1
Borxhi afatgjatë 213 222 174 145 105 362.3
Totali i detyrimeve 192 198 176 140 111 1223.9
Kapitali aksionar 117 110 116 123 113 1538.9

37
 Hapat e analizes se pasivit te
PPF
1. Nëse kalojmë në analizën e pasivit të bilancit, fillimisht
fokusi do të përqendrohet në ndryshimin e detyrimeve dhe
kapitalit aksioner. Krahasimi i ndryshimeve në përqindje të
këtyre klasave me ndryshimin në përqindje të pasivit total
do të shpjegonte mënyrat e financimit të shoqërisë. Pra
nëse ajo është mbështetur më tepër në borxh apo në
kapitalin e vet për të financuar rritjen e investmeve që u
diskutua gjatë analizes së aktivit. Rritja e detyrimeve më
tepër se rritja e kapitalit mund të paralajmërojë një
ndryshim të strukturës së kapitalit gjë e cila duhet të
pasohet me një analizë të plotë të raporteve të levës për të
kuptuar nëse kjo përbën një tregues rreziku apo është një
lëvizje normale e shoqërisë.
38
 Hapat e analizes se pasivit te
PPF
2. Brenda detyrimeve komentohet rritja e detyrimeve afatshkurtra dhe të atyre afat-gjata.
Rritja më e lartë e detyrimeve afatshkurtra se ato afat-gjata nënkupton një mbështetje
më të lartë në borxhin afat-shkurtër i cili mund të jetë më i kushtueshëm dhe i
kërkueshëm më shpejt se detyrimet afat-gjata. Megjithatë nëse edhe aktivet afatshkurtra
janë rritur më shpejt se aktivet afat-gjata dhe rritja në përqindje e aktiveve afatshkurtra
përputhet apo përafrohet pak a shumë me rritjen në përqindje të detyrimeve afatshkurtra
atëherë kjo tregon për një rritje të studiuar që ruan ekuilibrat e përgjithshëm të
shoqërisë.
Nga ana tjetër një ndryshim i madh në përqindjet e rritjeve të aktivit afatshkurter me atë
të detyrimeve afatshkurtra nënkupton prishjen apo më mirë të themi modifikimin e
strukturave të financimit të investimeve të shoqërisë. (duhet të kuptojmë se në
përgjithësi dëshirohet që investimet afat-shkurtra të mbulohen totalisht me borxh afat-
shkurtër dhe në pjesën e mbetur me borxh afat-gjatë, kurse investimet afat-gjata
mbulohen me detyrime afat-gjata dhe kapitalin e vet).
Ekzistenca e financimit te investimeve afat-gjata me borxh afat-shkurtër (pra një raport
“PasiveAGJ/AAGJ” më i vogël se 1 nënkupton një strukturë financiare të
paqëndrueshme.
39
 Hapat e analizes se pasivit te
PPF
3. Në këtë pikë në mbështetje të atyre që u thanë edhe në pikën 6 më lart,
krahasohet përqindja e rritjes së aktiveve afatshkurtra me përqindjen e
rritjes së detyrimeve afatshkurtra. Këto përqindje preferohen të jenë të
përafërta.
Një rritje më e larte e aktiveve afatshkurtra se ajo e detyrimeve
afatshkurtra nënkupton financim afat-gjatë për investime afat-
shkurtra, cka cënon situatën e përfitueshmërisë së shoqërisë, meqë
aktivet afatshkurtra janë pothuajse të gjitha forma investimi që nuk
sjellin të ardhura. Një situatë e tillë tregon rritjen e interesave të
kreditorëve afat-gjatë (ose aksionerëve nëse firma financohet
ekskluzivisht me kapital) ndaj aktiveve afatshkurtra.
Në të kundërt një rritje më e lartë e detyrimeve afatshkurtra se rritja e
aktiveve afatshkurtra nënkupton rritjen e interesave të kreditorëve
afat-shkurtër ndaj aktiveve afatshkurtra, situatë e cila në kushtet e një
raporti korrent të ngushtë pa hapësira, do të conte shumë shpejt në
rëndim të situatës së likuiditetit.
40