Ushtrime per provizionet

Shembull 1
M 31 Dhjetor 2003 shoqria Nico krijoi nj provizion pr nj shpenzim t ardhshm prej
10,000 Leksh. Shpenzimi do t paguhet n Janar 2006. Prqindja e zbritjes s shoqris sht
8% n vit.
Llogarisni shumn e provizionit q duhen regjistruar n bilancet e 31 Dhjetor 2003, 2004
dhe 2005 dhe prcaktoni impaktin e provizionit n pasqyrn e t ardhurave dhe
shpenzimeve t shoqris n 2003, 2004 dhe 2005.
Zgjidhje
Bilanci n 31 Dhjetor 2003 (10,000 * 1/1.082)
Pasqyra e rezultatit pr 2003

detyrim prej 8,573 Leks

shpenzim prej 8,573 Leks

Bilanci n 31 Dhjetor 2004 (10,000 * 1/1.08)

detyrim prej 9,259 Leks

Pasqyra e rezultatit pr 2004 (9,259 8,573)

shpenzim prej 686 Leks

Balance sheet at 31 December 2005

Pasqyra e rezultatit pr 2005 (10,000 9,259)

detyrim prej 10,000 Leks

shpenzim prej 741 Leks

Shembull 2
Shoqria Shop shiti numrin e mposhtm t makinave larse gjat ktyre muajve n 2004:
Korrik

1 000 cop

Gusht

1 000 cop

Shtator

1 200 cop

Tetor

1 400 cop

Nntor

1 300 cop

Dhjetor

2 000 cop

Mesatarisht 5% e t gjitha makinave larse t shitura raportohen nga klientt si t tilla me

difekte. N baz t t dhnave statistikore nga vitet e shkuara probabiliteti i difekteve t
brenda garancis sht si vijon:
Brenda 1 muaji

70%

Brenda 2 muajve

18%

Brenda 3 muajve

6%

Brenda 4 muajve

3%

Brenda 5 muajve

2%

Brenda 6 muajve

1%

Shoqria i shet makinat larse me nj garanci pr nj periudh 6 mujore duke filluar nga data
e shitjes. Nj shum mesatare e kostos s riparimeve sht 800 Lek pr nj lavatrie.

Llogarisni shumn e provizionit q duhet t njihet n bilancin e shoqris n 31 Dhjetor

2004.
Zgjidhje
Korrik

(0,05 x 1,000 x 0,01 x 800)

400 Leks

Gusht

(0,05 x 1,000 x 0,02 x 800)

800 Leks

Shtator

(0,05 x 1,200 x 0,03 x 800)

1,440 Leks

Tetor

(0,05 x 1,400x 0,06 x 800)

3,360 Leks

Nentor

(0,05 x 1,300 x 0,18 x 800)

9,360 Leks

Dhjetor

(0,05 x 2,000 x 0,70 x 800)

56,000 Leks

Shuma total e provizionit n 31 Dhjetor 2004

71,360 Leks

Ilustrimi 1 Rezultati m i mundshm

Shoqria Mini shiti nj produkt unik shum t kushtueshm klientit t saj me t drejt kthimi
brenda dy javve n vazhdim. Provizioni pr nj kthim t mundshm t nj produkti
prcaktohet duke prdorur probabilitetin e kthimit t pritshm t produktit:
- nse ka m shum mundsi q produkti t kthehet sesa t mos kthehet
shoqria krijon nj provizion pr shumn e plot t kthimit
- nse ka m shum mundsi q produkti nuk do t kthehet
shoqria nuk krijon ndonj provizion, detyrimi i mundshm do t shpjegohet
Ushtrimi 3
N 2003 n fabrikn e porsandrtuar t nj fime ra nj ati dhe dmtoi rnd makinerit e
prodhimit e si pasoj prodhimi duhet t ndrpritej pr disa dit. Ndrtesa e fabriks ishte
brenda garancis n kohn kur ndodhi aksidenti. Shoqria e prodhimit e hodhi n gjyq
shoqrin e ndrtimit pr rimbursim t humbjeve totale prej 5 milion Leksh n Nntor 2003.
Avokatt e shoqris s ndrtimit u shprehn se shoqria e ndrtimit me nj probabilitet prej
80% do ta humbte shtjen. Shoqria e ndrtimit sht e siguruar ndaj rreziqeve t ngjashme.
shtja u mbyll n qershor 2004 dhe shoqria e ndrtimit duhet ti paguante shoqris s
prodhimit shumn e specifikuar m lart. N Nntor 2004 nj shoqri sigurimesh e njoftoi
shoqrin e ndrtimit se do ta rimbursonte at me shumn prej 3 milion Leksh. Rimbursimi
faktikisht u mor nga shoqria e sigurimeve n Janar 2005.
Prcaktoni shumat q duhet t regjistrohen n pasqyrat financiare t shoqris s
ndrtimit lidhur me aksidentin e msiprm n vitet n mbarim 31 Dhjetor 2003 dhe
2004.
Zgjidhje 3
Viti ushtrimor q mbyllet n 31 Dhjetor 2003:
- Krijimi I nj provizioni pr 5 milion lek
Viti ushtrimor q mbyllet n 31 Dhjetor 2004:
- pagesa e shums 5 milion dhe rimarrja e provizionit t krijuar m par
2

- krijimi I nj t arktueshme nga kompania e sigurimit pr 3 milion lek

Ushtrimi 4
Shoqria Transporter mori me qera tri kamion nga nj shoqri qiradhnse m 1 Janar 2003,
periudha e qiras sht gjasht vjet. Pagesat vjetore t qiras prej 100,000 Leksh pr nj
kamion e kan afatin deri m 31 Dhjetor, prqindja e brendshme e qiras sht 5% n vit. N
Dhjetor 2005 shoqria duhet t paksonte aktivitetet e saj dhe si rrjedhim ajo nuk do t jet n
gjendje t prdor nj prej kamionve pr t fituar para nga transporti i mallrave pr klientt.
Marrveshja e qiras mund t ndrpritet prpara prfundimit t afatit t qeras, gjithsesi,
shoqris do i duhet t paguaj nj gjob prej 200,000 Leksh.
Llogarisni provizionin pr kontratn e rnduar t qiras s prmendur m lart q duhet
regjistruar n flet bilancin e shoqris Transporter n 31 Dhjetor 2005.
Zgjidhje
Provizioni do t krijohet n shumn m t vogl midis gjobs dhe vlers aktuale t pagesave t
ardhshme t qeras nga kjo kontrat me kushte rnduese:
Gjoba

200,000 Leks

Vlera aktuale e pagesave t qeras

Periudha
1

Data

Shuma

faktori skontimit

31.12.2006

100,000 Leks

1/1.051

95,238 Leks

90,703 Leks
86,384 Leks

31.12.2007

100,000 Leks

1/1.05

31.12.2008

100,000 Leks

1/1.053

Vlera aktuale

Total

272,325 Leks

Provizioni n 31 Dhjetor 2005

200,000 Leks

Ushtrimi 5
Shoqria Painter prfundoi ndrtimin e nj fabrike pr prodhimin e bojrave n Dhjetor 2004.
Kostoja e blerjes s fabriks sht 2 milion Lek dhe jetgjatsia e vlefshme e llogaritur e saj
sht 20 vjet. N fund t jets s dobishme t llogaritur t fabriks shoqris do i duhet t
likuidoj t gjitha dmet e shkaktuara n mjedis nga prodhimi i bojs n formn e toks s
ndotur n fabrik. Kostoja e likuidimit t dmit llogaritet t jet 300,000 Lek. Prqindja e
zbritjes s shoqris aht 5% n vit.
Prllogarisni shumn e provizionit q do t regjistrohet n bilancin e shoqris n
31 Dhjetor 2004 dhe tarifn e amortizimit vjetor t fabriks.
Zgjidhje
Provizioni n 31 Dhjetor 2004 (300,000 * 1/1.0520)

113,067 Leks

Amortizimi vjetor I fabriks [(2,000,000 + 113,067)/20]

105,653 Leks

Ushtrimi 6
N vijim jepen kostot q mund t lidhen me ristrukturimin e prodhimit pr nj
3

ristrukturim t planifikuar nga nj shoqri. Vendosni se cilat nga kto kosto mund t
prfshihet n nj provizion pr ristrukturim dhe mbshtesni vendimin tuaj me
argumente duke u mbshtetur n rregullat e SKK 6

Prshkrimi

Po/Jo

Argumentat

Pagesa e ndihms ekonomike pr shkurtim t

vendit t puns q I bhet punonjsve q
vullnetarisht ndrpresin mardhniet e puns
me shoqrin

Po

Pagesa e asistencs q I bhet punonjsve t

tjer

Po

Gjobitje pr ndrprerjet nj qeraje operative

t nj prej makinerive t prodhimit

Po

Transport I makineris s prodhimit I cili do t

prdoret n procesin e ri t prodhimit t
fabriks s re.

Jo

Lidhet me prodhimin e ri

Ri trajnimi I punonjsve q mbeten

Jo

Lidhet me prodhimin e ri

Kostot e marketingut pr promovimin e

marks s produktit t ri.

Jo

Lidhet me prodhimin e ri

Kostot e ngritjes s nj rrjeti t ri

shprndarjeje.

Jo

Lidhet me prodhimin e ri

Humbjet operative t planifikuara deri n ditn

e finalizimit t procesit t ristrukturimit

Jo

Humbje t ardhshme operative pr t cilat

nuk mund t krijohet provizion

Humbjet nga rnia e vlers pr disa makineri

prodhimi.

Jo

Nj makineri e till sht subject i

rregullave t rnies n vler sipas SKK 5

T ardhurat nga nj qera operative e

paanullueshme pr pirunat t cilt prdoreshin
vetm n prodhimin e mparshm.

Po

Kontrat me kushte rnduese

Shrbime konsulence q lidhen me strategjin

e ardhshme dhe strukturn organizative t
kompanis.

Jo

Lidhet me prodhimin e ri

Rishprndarja e inventarit t materialeve.

Jo

Lidhet me prodhimin e ri

Ushtrimi 7
Drejtori i prodhimit t shoqris Maxi sht nj punonjs mjaft i vlersuar dhe si i till i takon
shprblimi unik i daljes n pension. Kjo e drejt u miratua m 1 Janar 2003 dhe drejtori do t
dal n pension m 1 Janar 2006. Shuma e bonusit do t llogaritet si 400% e pags mujore

mesatare t drejtorit pr vitin e fundit para daljes n pension. Aktualisht paga e tij mujore
sht 45,000 Lek. N baz t kontrats s puns t drejtorit t prodhimit paga e tij mujore do
t rritet me 5% n vit do 1 Janar. Prqindja e zbritjes s shoqris sht 7% n vit.
Llogarisni shumat q duhen regjistruar n bilanc dhe pasqyrn e t ardhurave dhe
shpenzime te vet shoqris Maxi n lidhje me bonusin e drejtorit t prodhimit m 31
Dhjetor 2003, 2004 dhe 2005.
Zgjidhja
Sasia e bonusit kur del n pension

198,450 Lek

Rritja vjetore n detyrimin n vler t ardhshme

66,150 Lek

2003

2004

2005

Lek

Lek

Lek

Teprica/bilanci i eljes s detyrimit

57,776

123,644

Kostoja financiare (7%)

4,044

8,656

57,776

61,820

66,150

Teprica/bilanci i mbylljes s detyrimit 57,776

123,644

198,450

Rritje n detyrim
66,150 * faktori skontimit
Faktori i skontimit me 7 %

0.8734

0.9346

Ilustrim 2
A ka ndodhur ndonj ngjarje detyruese n t shkuarn q do t rezultonte n nj detyrim
aktual?
Nse PO
a do t ndodh dalja e ardhshme e burimeve t njsis pr t shlyer detyrimin aktual?
Nse PO
Provizioni do t regjistrohet n shumn m t mir t llogaritur.
A

Tok e ndotur

A.1 Legjislacioni do t miratohet me siguri

Njshoqrikimikekatvendosurnfabriknesajnjvendmbeturinashqshtindoturnga
kimikatetrrezikshme.Shoqriadotapastrojvendineplehravevetmnsekrkohetmeligj
qaktualishtnukeprmbannjnjkrkesttill.Megjithat,parlamentivendorsapoka
diskutuarnjshtesnligjinmbimjedisindheshtesigurtqnjligjiridotnxirretduke
filluarngavitinvijim.
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR

Prfundimi

Provizioni duhet t rregjistrohet

A.2 Detyrim konstruktiv
Nj tjetr shoqri kimike ndodhet n nj vend q nuk ka ligje pr mjedisin. Megjithat,
kur kjo shoqri aplikoi pr lejen e ndrtimit t nj fabrike ajo publikisht e shpalli at
politik pr mbrojtjen e mjedisit dhe premtoi se do t likuidonte do lloj ndotjeje t
shkaktuar nga veprimtarit e shoqris. Pa kt premtim leja pr ndrtimin e fabriks
nuk do merrej nga shoqria dhe politika e saj pr mjedisin vlersohet shum nga
prfaqsuesit e shtetit.
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundimi

Provizioni duhet t rregjistrohet

B

Nxjerrja e argjils
Nj shoqri nxjerr argjil pr ta prdorur at m tej n fabrikn e saj. Lienca e nxjerrjes e detyron
shoqrin t rizhvendos rrugt e prkohshme dhe ndrtesat teknike t miniers si dhe t kultivoj
srish zonn ku jan br grmime. 70% e kostos s ardhshme lidhet me rizhvendosjen e rrugve
dhe ndrtesave teknike t miniers dhe 30% me rikultivimin e zons. Sipas dats n fletn e
bilancit, ndrtimi i rrugve dhe i ndrtesave sht prfunduar, por nxjerrja e argjils nuk ka filluar
ende.
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim

Provizioni duhet t rregjistrohet vetm pr lvizjen e ndrtess dhe rrugve

C

Garancia e produktit
Prodhuesi i frigoriferve jep garanci n shitjen e produkteve t tij. Sipas marrveshjes s
shitjes prodhuese ai sht i detyruar t rregulloj apo ndrroj produktet difektoz
brenda katr vjetsh nga data e shitjes. Duke u bazuar n prvojn historike ka mundsi
q disa frigorifer t kthehen si difektoz.
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim

Provizioni duhet t rregjistrohet

Kthimi i parave konsumatorve

Nj shoqri shitjesh me pakic u kthen parat konsumatorve t cilt mund t provojn
se mund t kishin bler nj produkt identik n nj dyqan tjetr me nj mim m t lir,
edhe pse asnj ligj nuk e detyron shoqrin t veproj kshtu. Politika e shoqris sht
e mirnjohur dhe prdoret n fushatn reklamuese t shoqris.
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim

Provizioni duhet t rregjistrohet n vllimin e vlersuar t kthimeve t

mundshme
E

Mbyllja e nj sektori

E.1 Asnj mas nuk merret para dats s bilancit

M 12 Dhjetor 2004 drejtuesit e nj shoqrie vendosn t mbyllin nj prej sektorve pr
shkak t pozicionit t tij me humbje parash. Para dats s bilancit (31 Dhjetor 2004) nuk
u b asnj njoftim rreth ktij plani dhe su mor asnj mas tjetr pr ta zbatuar
vendimin.
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim

Nuk duhet t krijohet asnj provizion

E.2 Miratimi prpara dats s bilancit
M 12 Dhjetor 2004 drejtuesit e nj shoqrie vendosn t mbyllin nj prej sektorve pr
shkak t pozicionit t tij me humbje parash. M pas, m 20 Dhjetor 2004 drejtuesit e
shoqris miratuan nj plan t hollsishm pr mbylljen e sektorit, klientt u njoftuan q
t gjejn furnizues t tjer dhe punonjsve iu shprndan letra shkurtimi t vendit t
puns.
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim

Provizioni duhet t rregjistrohet

F

Krkes ligjore pr t trajnuar punonjsit

Sipas legjislacionit t ri nj shoqri duhet ti trajnoj punonjsit e vet pr rregullat e reja

t siguris n pun brenda 30 qershorit 2004. Asnj trajnim nuk sht br brenda asnj
prej datave t bilancit t prmendura m posht.
F.1

M 31 Dhjetor 2003
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim

Nuk duhet t rregjistrohet asnj provizion

F.2

M 31 Dhjetor 2004
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim

Provizioni duhet t rregjistrohet pr ndonj gjob pr mosprputhshmri me ligjin

G

Trajnimi i punonjsve si rezultat i ndryshimeve n legjislacionin mbi kontabilitetin

Qeveria zbaton nj varg ndryshimesh n legjislacionin e kontabilitetit hyr n fuqi n 1
Janar 2005. si pasoj e ktyre ndryshimeve nj shoqri q siguron konsulenc
kontabiliteti dhe shrbime llogarie do ti duhet t trajnoj t gjith punonjsit e vet pr t
siguruar prputhshmri me legjislacionin e ri t kontabilitetit. Asnj trajnim nuk u sht
ofruar punonjsve deri 31 Dhjetor 2004 fund viti.
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim
Nukdotrregjistrohetasnjprovision,megjithatshoqrianukplotsonpariminevijimsis

Garancia
Gjat 2003 shoqria Trusting i ofroi nj garanci shoqris Successful pr nj dokument
premtim pagese lshuar nga shoqria Successful. Pozicioni financiar i shoqris
Successful dukej i mir athere. Megjithat, gjat 2004 drejtuesit e shoqris
Successful kryen nj sr veprimesh t pasuksesshme dhe pozicioni financiar i
shoqris Successful papritur u prkeqsua, kshtu q m 30 Qershor 2004 kreditort e
shoqris Successful deklaruan falimentimin e shoqris Successful. Pr shoqrin
Trusting kjo do t thot:

H.1 M 31 Dhjetor 2003

Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?

PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim
Nukrregjistrohetasnjprovision,vetmseduhettjepenshpjegimeprdetyrimete
kushtzuara

H.2 M 31 Dhjetor 2004

Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim
Provizionduhettkrijohet

Marrveshja pr qiran
Nj shoqri fitimprurse q ofron shrbime konsultimi ndodhet n nj ndrtes
administrate me qira. N Dhjetor 2004 shoqria u shprngul bashk me t gjith
punonjsit e saj n nj ndrtes t re moderne. Megjithat, sht e pamundur t
ndrpressh marrveshjen e qeras pr ndrtesn e par q do t vazhdoj pr katr vitet
e ardhshme dhe nuk sht e mundur as q ajo tia lr zyrn nj njsie tjetr me qera.
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim

Provizioni duhet t krijohet kontrat me kushte rnduese

J

shtje gjyqsore
Nj shoqri Light organizoi n 2003 nj shfaqje t madhe me fishekzjarre pr nj prej klientve t
saj. Ka mundsi q pr shkak t nj gabimi t fishekzjarrit kryesor ndodhi nj aksident gjat t
cilit 10 nga shikuesit u dmtuan rnd dhe dy prej tyre gjetn vdekjen. shtja shkoi n gjykat
pr t prcaktuar se kush ishte prgjegjs pr aksidentin. Megjithat, shoqria Light nuk pranon
asnj lloj prgjegjsie.

Kur n 31 Dhjetor 2003 u miratuan pasqyrat financiare avokatt e shoqris Light u

shprehn se ka mundsi q shoqria ta fitoj gjyqin. Megjithat, kur shoqria sht n
procesin e prgatitjes s pasqyrave financiare pr mbylljen e vitit m 31 Dhjetor 2003
avokatt paraqesin se, pr shkak t zhvillimeve t fundit n salln e gjyqit ka mundsi
q shoqria t shpallet fajtore.
J.1

M 31 Dhjetor 2003
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?

EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim
Nukduhettkrijohetprovizion

J.2

M 31 Dhjetor 2004
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim

Duhet t krijohet provizion

K

Riparime dhe mirmbajtje

K.1 Zvendsimi i aseteve jo e detyrueshme me ligj

Nj shoqri prodhonte fibra qelqi n furra t posame. Brenda do furrre gjendet nj
aplikacion me tulla t posame q duhet t hiqet do pes vjet dhe nj aplikacion i ri
duhet t ndrtohet brenda furrs. Nj prej furrave t shoqris i vjen koha pr riparim
pr dy vjet.
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim
Nukduhettkrijohetprovizion

K.2 Zvendsimi i aseteve i detyrueshm me ligj

Nj shoqrie pr sigurimin e transportit publik i krkohet me ligj t inspektoj t gjitha
automjetet e saj do tre vjet dhe t zvendsoj pjest me difekt.
Detyrimitanishmsipasojenjngjarjejedetyruesetsshkuars?
PO/JO
Daljeeburimeveekonomikeprshlyerjenedetyrimit?
EMUNDUR/JOEMUNDUR
Prfundim
Nukduhettkrijohetprovision

10