LEKSIONI nr 5

Konsolidimi i pasqyrave financiare per

transaksionet brenda njesise
ekonomike

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda 1

 PËRMBAJTJA

1-Transaksionet e inventarit brenda njësisë ekonomike
2-Llogaritë e Shitjeve dhe Blerjeve
3-Fitimi bruto i parealizuar - viti i transferimit -viti 1)
4-Fitimi bruto i parealizuar—transferimi i vitit 2
5-Transferimet e tokës brenda njësisë ekonomike
6-Kontabiliteti për transaksionet e tokës
7-Transferimi brenda njësisë ekonomike i aktiveve të
amortizueshme
8-Transferet e aktiveve të amortizueshme brenda njësisë
ekonomike

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda 2

 Objektivat
 Te kuptojme se transferimet e aktiveve brenda njësisë ekonomike shpesh krijojnë efekte
kontabël brenda regjistrave financiarë të kompanive të lidhura, të cilat duhet të eliminohen ose
rregullohen në përgatitjen e pasqyrave financiare të konsoliduara.
 Te hartojme PF te konsolidimit për të eliminuar bilancet e shitjeve dhe blerjeve që krijohen nga
transferimi brenda entitetit të inventarit.
 Te hartojme PF te konsolidimit për të eliminuar çdo fitim bruto të inventarit brenda entitetit që
mbetet i parealizuar në (a) në fund të vitit të transferimit dhe (b) në fillim të periudhës pasuese.
 Te kuptojme se procesi i konsolidimit për transferimet e inventarit është krijuar për të shtyrë
pjesën e parealizuar të një fitimi bruto brenda njësisë ekonomike nga viti i transferimit në vitin e
nxjerrjes jashtë përdorimit ose konsumit.
 Te kuptojme se ndryshimin midis transfertave brenda dhe rrjedhës së poshtme brenda njësisë
ekonomike dhe se si secili ndikon në llogaritjen e bilanceve të interesit jokontrollues.
 Te hartojme PF te konsolidimit për të hequr çdo fitim të parealizuar të krijuar nga transferimi i
tokës brenda njësisë ekonomike nga regjistrat kontabël të vitit të transferimit dhe viteve të
mëpasshme.
 Te hartojme PF te konsolidimit për të hequr efektet e transfertave të aktiveve fikse brenda
njësisë ekonomike në rrjedhën e sipërme dhe të poshtme në njësitë ekonomike të lidhura.

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda 3

 Hyrje
- Shitjet brenda një subjekti të vetëm ekonomik nuk krijojnë as
fitime dhe as humbje. Duke qenë se pasqyrat financiare të
konsoliduara bazohen në supozimin se ato përfaqësojnë
pozicionin financiar dhe rezultatet operative të një njësie
ekonomike të vetme, këto pasqyra nuk duhet të përfshijnë
fitimin ose humbjen nga transaksionet ndërmjet njësive
ekonomike në grupin e konsoliduar.
- Prandaj, çdo e ardhur ose humbje brenda njësisë ekonomike
nga aktivet e mbetura brenda grupit të konsoliduar do të
eliminohet; koncepti i përdorur zakonisht për këtë qëllim
është fitimi ose humbja bruto.
- Ky kapitull shqyrton procedurat e konsolidimit për secilin prej
këtyre llojeve të ndryshme të transfertave të aktiveve brenda
njësisë ekonomike

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda 4

 Hyrje

 Eliminimi i efekteve kontabël të krijuara nga transaksionet

brenda njësisë ekonomike është një nga problemet më të
rëndësishme që haset në procesin e konsolidimit. Vëllimi i
transfertave brenda shumë ndërmarrjeve mund të jetë i
madh. Një raport vjetor i fundit për kompaninë Ford Motor,
për shembull, tregon eliminimin e të ardhurave të
ndërsegmenteve që arrijnë në 2,461 miliardë dollarë.

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda 5

 Downstream-upstream
(Blerjet nga mema ne bij dhe e kunderta)
Blerjet nga mema ne bij. . . kanë për qëllim sigurimin e burimeve kritike të
materialeve dhe komponentëve, thjeshtimin e prodhimit dhe planifikimin e
materialeve, fitimin e ekonomive të shkallës, hyrjen në tregje të reja dhe
rritjen e konkurrencës së përgjithshme. Prodhuesit që kombinohen me
furnitorët janë shpesh në gjendje të ushtrojnë kontroll të plotë mbi fusha të
tilla kritike si cilësia e produktit dhe planifikimi i burimeve.
Transaksionet e aktiveve brenda njësisë ekonomike marrin disa forma. Në
veçanti, transferimet e inventarit janë veçanërisht të përhapura. Megjithatë,
shitja e tokës dhe e aktiveve të amortizueshme gjithashtu mund të ndodhë
ndërmjet palëve brenda një kombinimi.
.

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda 6

 Llogaritë e Shitjeve dhe Blerjeve
 Për të llogaritur shoqëritë e ndërlidhura si një njësi ekonomike
e vetme kërkon eliminimin e të gjitha bilanceve të
shitjeve/blerjeve brenda njësisë ekonomike. Për shembull,
nëse Arlington Company bën një shitje të inventarit 80,000
dollarë te Zirkin Company, një palë e lidhur brenda një
kombinimi biznesi, të dyja palët e regjistrojnë transferimin në
të dhënat e tyre të brendshme si një shitje/blerje normale.

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda 7

 Regjistrimi i Konsolidimit TI
 . Shitjet . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 80,000
te
Kostoja e mallrave të shitura. . . . . . . . . . . .. . . 80,000
 
Për të eliminuar efektet e transferimit të inventarit brenda njësisë
ekonomike. (Etiketuar "TI" në lidhje me inventarin e transferuar.)

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda 8

 Kujdes
 Në përgatitjen e PF të konsoliduara, eliminimi i mëparshëm
duhet të bëhet për të gjitha transfertat e inventarit brenda
njësisë ekonomike. Shifra totale e shitjeve të regjistruara
(brenda njësisë ekonomike) fshihet pavarësisht nëse
transaksioni ishte Downstream (nga mëma në filial) ose
upstream (nga filiali te shoqëria mëmë). Për më tepër, çdo
fitim bruto i përfshirë në çmimin e transferimit nuk ndikon në
eliminimin. Sepse ka ndodhur e gjithë shuma e transferimit
ndërmjet palëve të lidhura, efekti total duhet të hiqet në
përgatitjen e PF të konsoliduarit

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda 9

 FITIMI BRUTO I PAREALIZUAR—VITI I
TRANSFERIMIT (VITI 1)

 Ne PF e konsolidimit për të eliminuar çdo fitim bruto të

inventarit brenda njësisë ekonomike që mbetet i parealizuar në
 në fund të vitit të transferimit dhe
 në fillim të periudhës pasuese.
 Pavarësisht nga metoda e përdorur për këtë vendim çmimi,
fitimet brenda njësisë ekonomike që mbeten të parealizuara në
fund të vitit duhet të hiqen për të arritur në shifra të
konsoliduara.
 I gjithë inventari mbetet në fund të vitit
.

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda10

 ,
 Në ilustrimin e mëparshëm, supozoni se Arlington e bleu këtë inventar me
një kosto prej 50,000 dollarësh dhe më pas ia shiti Zirkin, një palë e lidhur,
me çmimin e treguar 80,000 dollarë. Nga një këndvështrim i konsoliduar,
inventari ka ende një kosto historike prej vetëm 50,000 dollarësh. Sidoqoftë,
të dhënat e Zirkin tani e raportojnë atë si një aktiv me çmimin e transferimit
prej 80,000 dollarë. Përveç kësaj, për shkak të markup-it, Arlington ka
regjistruar një fitim bruto prej 30,000 dollarësh si rezultat i kësaj shitje
brenda njësisë ekonomike. Për shkak se transaksioni nuk ka ndodhur me
një palë të jashtme, njohja e këtij fitimi nuk është e përshtatshme për
kombinimin në tërësi.
 Kështu, megjithëse regjistrimi konsolidimit TI e treguar më parë eliminoi
shifrat e shitjes/blerjes, inflacioni prej 30,000 dollarësh i krijuar nga çmimi i
transferimit ekziston ende në dy fusha të pasqyrave individuale:
 • Inventari përfundimtar mbetet i mbivlerësuar me $30,000.
 • Fitimi bruto është mbivlerësuar artificialisht me të njëjtën shumë.

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda11

 .
 Rrjedhimisht, nëse i gjithë inventari i transferuar mbahet nga kombinimi i
biznesit në fund të vitit, duhet të përfshihet edhe hyrja e mëposhtme e
fletës së punës për të eliminuar efektet e fitimit bruto të shitësit që mbeten
të parealizuara brenda inventarit përfundimtar të blerësit:
  Regjistrimi i konsolidimit —Viti i transferimit (viti 1)
 
Kostoja e Mallrave të Shitura . . . . . 30,000. . . . . . . . . . . . . .
Inventari (llogaria e bilancit) . . . . . . . . . . . 30,000
 
Për të hequr fitimin bruto të parealizuar të krijuar nga shitja brenda njësisë
ekonomike .

 (e etiketuar G për fitimin bruto) redukton llogarinë e konsoliduar të

Inventarit në koston e saj origjinale historike prej 50,000 dollarë

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda12

 Mbetet vetëm një pjesë e inventarit

Për ta ilustruar, supozoni se Arlington transferoi inventarin me kosto 50,000 dollarë te

Zirkin, një kompani e lidhur, për 80,000 dollarë, duke regjistruar kështu një fitim bruto
prej 30,000 dollarë. Supozoni më tej se deri në fund të vitit Zirkin ka rishitur 60,000
dollarë nga këto mallra palëve të palidhura, por ruan 20,000 dollarë të tjera (për rishitje
në vitin e ardhshëm). Nga këndvështrimi i kompanisë së konsoliduar, ajo tani ka fituar
fitimin në pjesën prej 60,000 dollarësh të shitjes brenda njësisë ekonomike dhe nuk ka
nevojë të bëjë një rregullim për qëllime konsolidimi.
Në të kundërt, çdo fitim bruto i regjistruar në lidhje me 20,000 dollarë mallra që mbeten
është ende një komponent brenda llogarisë së Inventarit të Zirkin. Për shkak se norma e
fitimit bruto ishte 371/2 përqind ($30,000 fitim bruto/$80,000 çmim transferimi), ky inventar
i mbajtur deklarohet me një vlerë 7,500 dollarë më shumë se kostoja e tij origjinale
(20,000 $ 371/2%). Reduktimi i kërkuar G) nuk është e gjithë 30,000 dollarë e treguar më
parë, por vetëm fitimi bruto i parealizuar prej 7,500 dollarësh që mbetet në inventarin
përfundimtar.

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda13

Rregjistrimi i konsolidimit —Viti i transferimit (viti 1)
Mbetet 25% e inventarit
Kostoja e Mallrave të Shitura. . . . . . . . . 7.500
Inventari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.500
Të hiqet pjesa e fitimit bruto brenda njësisë ekonomike që është e
parealizuar në vitin e transferimit.

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda14

  
Fitimi bruto i parealizuar - (viti 2)
.

Duke iu referuar sërish shitjes së inventarit nga Arlington te Zirkin,

fitimi bruto i parealizuar prej 7500 dollarësh është ende në
llogarinë e inventarit të Zirkin në fillim të vitit pasardhës. Edhe një
herë, mbivlerësimi hiqet brenda procesit të konsolidimit, por këtë
herë nga fillimi i bilancit të inventarit (i cili shfaqet në pasqyrat
financiare vetëm si një komponent pozitiv i kostos së mallrave të
shitura). Ky eliminim quhet ditari * G. Ylli tregon se një transferim i
vitit të kaluar krijoi fitimet bruto brenda njësisë ekonomike.

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda15

 Ditari*G
.

Konsolidimit —Viti pas transferimit (Viti 2)

Fitimet e pashpërndara . . . . . . . . . 7.500
Kostoja e mallrave të shitura . . . . . . . . . . . . . 7500
Të hiqet fitimi bruto i parealizuar nga shifrat fillestare në mënyrë që ai të njihet
aktualisht në periudhën në të cilën procesi i fitimit ka përfunduar.
 

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda16

  
Ditari i shitjes AAGJ

.
Supozojme se Kompania Z (meme) i ka shitur kompanise X
(bije) nje Makineri teknologjike me kosto fillestare 2.000.000 $
dhe amortizim te akumuluar 500.000 $ . Vlera e transferimit
eshte: 1-e barabarte me vleren reale
2- Me e madhe se vlera relale
3- Me e vogel se vlera reale.(nuk mund te ndodh)
Amortizimi ne % 10% ne vit

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda17

  
Rasti 1
. Ditari Kompnise Z (meme)
Kompania X ……… 1.500.00
Amortizimi i akumuluar .................. 500.000
Te
Makineria .....................................2.000.000

-Ditari kompanise X

Makineria..................................... 2.000.000
Te
Amortizimi i akumuluar....................................... 500.000
Kompania Z..........................................................1.500.000

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda18

  
Rasti 2
Ditari Kompnise Z (meme) shitet 1.700.000 $
Kompania X ……… 1.700.000
Amortizimi i akumuluar .................. 500.000
Te
Makineria .....................................2.000.000
Fitimi nga Shitja 200.000
Ditari Kompnise X
Makineria 1.700.000
Te
Amortizimi akumuluar 500.000
Kompania Z 1.700.000
Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda19
  
Konsolidimi
Fitimi nga shitja ………….200.000
Te
Makineria ……… 200.000

Rasti i trete megjithese theksohet ne te gjitha literaturat qe

nuk mund te ndodh.

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda20

 Faleminderit

Master shkencor Finance-Kontabilitet 2021-2022 Pergatit Doc.Dr.Hysen Hoda 21