Queency D.

Ramos
Kasaysayan 1
Agos
to17, 2010
Mumbaki : Pelikulang Atin
Mumbaki.Ngayon lamang sumagi sa aking pandinig ang salitang
ito. Animoy tunog banyaga, tunog mula sa ibang bansa. Dito pala sa !"ugao
ay may#oon ito. Ang mga !go#ot pala ay may#oong tinata$ag na %Mumbaki&.
Maganda naman ang simula ng pelikula. 'uspens. Maaksyon.
Ngunit (abang tumatagal ay duma#ami ang mga )di kanais*nais,pa#a sa
akin,na eksena ng isang lalaki at isang babae. +ay, Kaya naman napapapikit
na lamang ako. 'amantalang ang iba namay (indi ko alam kung napapapikit
din.
'a pelikula, nakatutu$ang makita ang kultu#a ng mga kababayan
nating !go#ot. Masayang malaman na noong taong 1--., kung kailan
ipinalabas ang pelikula, ay napapanatili pa #in ang ganitong katutubong
kultu#a. Ang mga katutubong kasuotan, kata$agan at t#adisyon ay ma(usay
na naipakita sa kabila ng mode#nisadong pamumu(ay sa lungsod, tulad ng
Maynila, na siya #ing naipakita sa natu#ang pelikula. Naipakita #in ang
natu#al na kaganda(an at talaga namang maipagmamalaking +agdan*
(agdang /alayan.
'a isang banda, may#oong isang (indi magandang pangyaya#i
ang matutung(ayan sa pelikula. !to ang pagkaka#oon ng alitan sa pagitan ng
mga t#ibo, ng mga la(i, at ng magkakababayan. !toy (indi lamang
nangyaya#i sa pagitan ng mga kababayan nating !go#ot, kung (indi sa ibang
tao at t#ibo #in. 0o, ito ay isang malagim na katoto(anan sa /ilipinas. Ang
mga magkababayan ay nagpapatayan. 'a telebisyon (alimba$a, (indi
magkamaya$ ang balitang tungkol sa patayan da(il sa alitan o inggitan.
1ssk,
Ang u#i ng labanan at patayan sa pelikulang ito ay
nakapanlulumo. Napakab#utal ika*nga, Akala koy sa mga pelikulang may
%cannibal ko lamang ito mapanonood. Ang mga pagpugot ng ulo, ang
pagtaga at pagtadtad sa isang tao gamit ang itak. Ka(it ang pa#aan ng
paggamit sa mga (ayop pa#a sa kanilang #it$al ay (indi ko masikmu#a. +indi
ko #in malaman kung bakit kailangang tikman pa nila ang dugo ng kanilang
kap$a tao. Naisip ko na lamang bigla na na#i#ito pala ako sa 2aguio, nag*
aa#al sa kasalukuyan. Napakalapit ng kinalalagyan ko sa luga# na
pinangya#i(an ng pelikula, sa !"ugao. Natakot tuloy ako. Ngunit bilang
#espeto sa kanilang t#adisyon at panini$ala ay (anggang dito na lamang ang
aking masasabi.
Ang panguna(ing tau(an sa pelikula na si 3osep( Dumalilon, sa
katau(an ni Rayma#t 'antiago, ay isang magandang #ep#esentasyon pa#a sa
mga katutubo sa mga pana(ong ito. 'iyay isang dokto#, isang !go#ot na
dokto#. 'a kabila ng panini#a(an sa 4ungsod (abang siya ay nag*aa#al ay
(indi pa #in na$ala sa kanya ang pusong katutubo. +indi niya kinalimutan
ang t#ibong pinagmulan niya at (indi #in niya nakaligtaan ang kanilang mga
#it$al at t#adisyon. 'a kabila ng pag*ibig sa isang taga*lungsod ay (indi niya
pinabayaan ang kanyang nag(i(ingalong t#ibong naiipit sa epidemya at sa
isang alitan.
+indi maikakailang maganda ang naging $akas ng aking
napanood. Nagkasundo ang dala$ang t#ibo. Ngunit ang tanong ay ito 5 2akit
ma#aming bu(ay pa ang nasayang at naibu$is bago mangya#i ito6 'adyang
sa pelikula lamang ba nangyaya#i ito o nangyaya#i na #in sa totoong bu(ay6
Kaa$a*a$a si D#. 7eli8 4o#en9o, ang dokto# na siyang nag*alay ng ma(abang
pana(on ng kanyang bu(ay sa panggagamot ng mga may sakit na katutubo.
'iya lamang pala ang susi upang matau(an ang magkabilang panig na silay
sumosob#a na at maisip na tama na, 1ama na ang patayan at pag(i(iganti,
'a (uli, ma#aming salamat kay :inoong ;lumb#e sa pagbibigay ng
ganitong aktibidad sa klase. 'a pamamagitan nitoy (igit kong nauna$aan
ang paksang tinatalakay sa klase na tungkol sa sinaunang bayan at
kabi(asnang /ilipino. Nooy (indi ko alam na may#oon palang ganitong
pelikula tayong mga /ilipino. 'a pamamagitan nitoy natutunan ko ang
pagpapa(alaga sa ating mayamang kultu#a at nagka#oon din ako ng
kasigla(an upang tumuklas pa at (umanap ng mga panoo#ing tulad ng
%Mumbaki& na siyang nagpapatunay na bu(ay pa ang mayamang kultu#a ng
bayang /ilipinas.