Kompas magnetyczny i yrokompas

wiadomoci oglne
Kurs dla marynarzy
Przygotowa:
Grzegorz Siemiski
Master Mariner, MSc.

20:41

11

Kompas magnetyczny
Kompas magnetyczny jest uywany do
nawigacji morskiej ju ponad 1000 lat,
najpierw w Chinach a we wczesnym
redniowieczu dotar przez kraje arabskie do
Europy.
Istnienie pola magnetycznego ziemi oraz fakt,
i swobodnie obracajcy si magnes ustawia
si wzdu osi tego pola wykorzystano w
kompasach magnetycznych do wskazywania
kierunku pnocy magnetycznej.
20:41

11

Kompas magnetyczny cd.

20:41

11

Kompas magnetyczny cd.

Aby uzyska rzeczywisty kierunek wzgldem
bieguna geograficznego wskazania kompasu
magnetycznygo naley poprawi o warto dwch
podstawowych poprawek
Deklinacja
Jest to rnica ktowa pomidzy aktualnym pooeniem
bieguna magnetycznego a bieguna geograficznego.
Najczciej oblicza si j na podstawie informacji zawartych
na mapach morskich

Dewiacja
Jest to poprawka wynikajca z faktu, i kadub statku sam w
sobie jest magnesem i zakuca wskazania kompasu
nawigacyjnego. T poprawk mona w duym stopniu
skompensowa przy pomocy maych magnesw
umieszczonych w pobliu kompasu nawigacyjnego. Aby
ustali jej pozostaoci lub zmiany trzeba j okresowo
sprawdza i wyznacza tzw. tabelk dewiacji
20:41

11

Kompasy magnetyczne cd.

20:41

11

Kompasy magnetyczne cd.

Na wikszoci statkw, by unikn
koniecznoci stosowania osobno kompasu
sterowego stosuje si ukad optyczny
pozwalajcy odczyta wskazania kompasu
magnetycznego bezporednio ze stanowiska
sternika.
Kompasy magnetyczne, pomimo wielu swych
ogranicze, nadal s obowizkowym
wyposaeniem statkw i odzi ratunkowych.
Ich podstawow zalet jest to, e dziaaj
zawsze i nie wymagaj zasilania elektrycznego.
20:41

11

20:41

11

yrokompas
Zosta wymylony i opatentowany na pocztku
20-go wieku, jednoczenie w Niemczech i USA
i w latach 1940-1950 sta si podstawowym
urzdzeniem nawigacyjnym na statkach.
W yrokompasach wykorzystuje si, odkryt
na pocztku 19-go wieku, waciwo
yroskopu czyli bardzo szybko obracajcej si
tarczy o obrotu yroskopu ma siln tendecj
do utrzymywania staego kierunku w
przestrzeni.
20:41

11

yrokompas

20:41

11

yrokompas

20:41

11

10

yrokompas
yrokompas pokazuje kurs rzeczywisty statku
Poprawki yrokompasu zazwyczaj nie
przekraczaj 1-2 stopni i zale od szerokoci
geograficznej i szybkoci statku. W starszych
systemach trzeba je wprowadza rcznie, w
nowszych mog one by dodawane
automatycznie. Moe te wystpowa
poprawka staa wynikajca z niedokadnego
ustawienia yrokompasu w osi statku.
yrokompas wymaga staego, stabilnego
zasilania elektrycznego
20:41

11

11