1

BAST VE FZKSEL SARKALAR

2

1. Bir asansr yukar doru 6 m/s ivme ile karken 30 saniye sre ile hzlanmakta olup, yine 6 m/s
ivme ile 30 saniye sresince yavalamaktadr. Asansrn tavanndan aaya doru asl bulunan 25
cm uzunluundaki basit sarkacn, 60 saniyelik hareket sresi iinde yapaca toplam salnm says
nedir? (60)
2. Eski model bir saatin sarkac pirinten yaplm olup 17 C scaklkta saat tam hassasiyetle
almaktadr. Eer bu saat bir yl boyunca 25 C de alrsa ne kadar ileri gider ya da geri kalr?
-6
-1
Pirincin scaklkla boyca genleme katsays 19.10 (C) olarak verilmektedir. (40 dak geri kalr)
17. Bir aracn tavanna asl uzunluundaki bir basit sarkacn ucunda bir cisim asldr. Ara sabit v
hzyla r>> yarapl bir dnemeten geerken salnnm hareketin periyodu ne olur?

4r 2 + g2

3. Kesit alan S ve U eklindeki cam tpn iinde toplam

uzunluu ve zktlesi olan sv bulunmaktadr. Svn titreim

periyodu nedir? Kesit alan S olan bir borunun bir ksm dikey,
bir ksm ise yatayla as yapacak ekilde bklmtr.
Borunun iinde toplam uzunluu ve zktlesi olan sv

bulunuyor. Bu sistemin yapaca kk titreimlerin periyodu

nedir?

; 2
2

2g
g(1
+
sin

4. x1=3cost, x2=5cos t + , x3=6sint harmonik titreimlerinin toplanmas sonucunda ortaya kan

4

harmonik titreimin genlii nedir? (6,9)

olarak bulunur.

km

5. Kat bir cisimden oluan ve ktlesi 2 kg olan fiziksel bir sarka, ekildeki gibi
ktle merkezinden gemeyen sabit bir eksenden aslmtr. Cisim denge konumundan kk asna saptrlp serbest brakldnda salnm hareketi
yapmaktadr. Cismin ktle merkezi asma noktasndan =90 cm kadar uzakta
olup, aslma noktasna gre eylemsizlik momenti J dir. Fiziksel sarka 20 saniyede 10 titreim yaptna gre bu cismin eylemsizlik momenti nedir? (2=10, g=10
m/s2 alnz) (1,8 kg.m2)

G
6. Bir basit sarka yeryznde h yksekliine karlp periyodu llyor. Bu sarkacn periyodu yer
altnda d derinliinde bir kanalda da ayn lldne gre d derinlii ka h tr? (h, d<<R olarak
veriliyor) ( d=2h)

7. Ykseklii H olan homojen bir koni younluu olan maddeden yaplm olup
younluu 0> olan bir sv iinde bulunmaktadr. Koninin denge durumunda
bulunduu derinlii ve koninin bu denge durumu etrafnda yapaca kk
titreimlerin titreim periyodunu bulunuz. Yerekimi ivmesi g olarak veriliyor.
2

2 H 3 0

30 g 0

8. Uzunluklar 1 ve 2 olan arlksz iki ubuun ularnda ktleleri m1 ve m2

m2

m1

9. Ktlesi m1 olan bir blok yatay ve srtnmesiz masa zerinde ve masann

ucunda bulunmaktadr. Bloa uzunluu ip sayesinde ktlesi m2 olan noktasal bir

m1

olan iki noktasal cisim bulunuyor. ki ubuk arasndaki a 90 olup sistem yatay
eksen etrafnda serbest olarak dnebilmektedir. Sistemin titreim periyodunu

m112 + m2 22
bulunuz. Yerekimi ivmesi g veriliyor. 2

g m12 12 + m22 12

cisim asldr. Cisim ip ile beraber denge durumundan kk aya saptrlyor ve

m1
serbest braklyor. Sistemin titreim periyodu nedir? 2

(m1 + m2 )g

m2

10. Dey eksen etrafnda sabit asal hz ile dndrlen ince borudan
yaplm, yarap r ve ember eklinde olan bir halkada m ktleli bir cisim
bulunmaktadr. Bu cisim boru iinde srtnmesiz olarak hareket edebilmektedir. Cismin denge konumunu ve bu denge konumu etrafnda yapaca
2
kk titreimlerin periyodu nedir? Yerekimi ivmesi g veriliyor.

r
m
11. Fiziksel bir sarka yatay bir eksen etrafnda kk titreimler yapmaktadr. Bu durumda sarkacn
yapt titreimlerin frekans 1 dir. Eksenden kadar aaya noktasal ve ktlesi m olan bir cisim

yerletiriliyor. Bu durumda fiziksel sarkacn titreim frekans 2 oluyor. Fiziksel sarkac oluturan
m (g 22 )
cismin titreim eksenine gre eylemsizlik momenti nedir?
2 2

2
1

h
b

8o

12. Yatay konumunda bulunan uzunluu olan arlksz bir ubuk h uzunluunda bir iple balanp, ucuna ktlesi m olan noktasal bir cisim bulunuyor.
pin baland nokta ile ubuun sabitlendii nokta arasndaki uzaklk b dir.

h
Bylece oluturulan fiziksel sarkacn titreim periyodu nedir? 2

gb

13. Uzunluu =1,6 m olan bir basit sarka 8 denge durumundan saptrlyor ve serbest
braklyor. Sarkacn bilyesi denge durumunda bulunan dikey duvara arpp her arpmada duvar tamamen esnek olmad iin v hz ile geri yansmaktadr. Burada <1 den
1

1 10
olup =
olarak veriliyor. Kk alar iin sin olduunu bilinmektedir. Basit
2
sarkacn dey ile yapt a 2 ye dnceye kadar geen sre ne kadardr? (24 s)
olarak bulunur.

10 cm
42 cm

14. Taban uzunluu 42 cm ve ykseklii 10 cm gen eklinde bir

ask farkl ekilde asldnda periyotlar durumda da ayn
olduuna gre ktle merkezi nerededir? Titreim periyodu nedir?
(1,024 s)

3
15. 2r yarapl bir diskin iinden r yarapl disk ekildeki gibi karlmtr.
Oluan m ktleli cisim diskin ucunda bulunan O noktas etrafnda dnebilecek ekilde aslmtr. O noktasndan geen yatay eksen etrafnda yaplan

45r
kk titreimlerin periyodu nedir? 2

14g

olarak bulunur.

2r

16. Bir cisim K ve N noktalar arasnda titreim hareketi yapmak-tadr.

K
M
L
O
N +
K-O=60 cm ve bu mesafeyi kat etmek iin sre 3 s olarak veriliyor. OM ve M-N aras cismin hareket sresini ve M noktasndaki hz ve ivmesini bulunuz. (KL=LO=OM=MN)

(=3) (2 s;

3 3
; 0,075 m/s2)
20

17. Yerekimi ivmesi g1 olan bir yerde bir basit sarkacn periyodu T1=3 s dir. Yerekimi ivmesi g2 olan
bir yerde ayn bir basit sarkacn periyodu T2=4 s dir. Basit sarka yerekimi ivmesi g1+g2 olan bir yere
gtrlrse basit sarkacn periyodu nedir? (2,4 s)

18. Bir cisim K ve N noktalar arasnda T=0,6 s periyotla titreim hareketi yapmaktadr. M noktasnda sert ve esnek olan engel yerletirilirse
cismin yeni titreim periyodu nedir? Cismin engele arpma hz nedir?
Cismin arpma anndaki ivmesi nedir? (KL=LO=OM=MN=20 cm)

(0,4 s; 2 3 m/s; -20 m/s2 )

19. ki gezegenin zktlelerin oran

oran

1
R
=2, yaraplarnn oran 1 =3 olarak veriliyor. Uzunluklarn
2
R2

1
T
=6 iki basit sarkacn titreim periyotlarn 1 oran nedir? (1)
2
T2

20. Bir cisim K ve N noktalar arasnda titreim hareketi yapmaktadr.

KL=MN ve LO=OM olarak verilmektedir. Tm noktalar aras sarkacn
KL
oran nedir? ( 2 -1)
hareket sreleri eit ise
LO

21. Titreim periyodu T olan bir sarka eim as olan bir eik dzlem zerinde bulunan bir kk araba zerine konuluyor. Araba harekete getik-ten

sonraki titreim periyodunu bulunuz. 2

gcos

22. Uzunluu olan bir ip yarap R olan ii bo bir krenin merkezinde

g
h

tutturulmutur. Bu krenin iinde zktlesi olan sv bulunduunda sarkacn titreim

periyodu T1 dir. Eer sarka sallanrken iindeki sv katlarsa titreim periyodu T2

T
2R 2
oluyor. 2 oran nedir? 1 + 2

T1
5

23. Sabit bir makarann iki tarafnda sarktlan ipi ularnda ykseklii h zktlesi
olan maddeden iki zde ubuk asldr. ubuklar zktleleri 1 ve 2 olan iki sv
iinde ksmen batrlm durumunda dengededir. Sistemin yapaca kk titreim
2h
lerin titreim periyodu nedir? 2

(1 + 2 )g

4
24. Uzunluu ve ktlesi m olan iki zde zincir bir makarann iki tarafnda asl olarak

g
m

bulunmakta olup zemine dokunmaktadrlar. Zincirlerden birisi hafife ekilip serbest

braklyor. Sistemin yapaca titreim hareketin titreim periyodu nedir?

2
2