KATA GANDA BERIRAMA

Penggandaan Berentak (Berirama )

Penggandaan berentak ialah proses yang menggandakan kata dasarmengikut rentak bunyi tertentu dalam kata dasar
itu. Dalam penggandaanberentak (berirama), seluruh kata dasar digandakan dan bunyi-bunyi tertentudiulang atau
diubah. Berdasarkan perubahan dan pengulangan bunyi-bunyi demikian, maka penggandaan berentak dibahagikan
kepada 3 jenis ,iaitu :
i) Penggandaan berentak pengulangan vokal
Penggandaan ini ialah penggandaan yang mempunyai ciri-ciri persamaan
pada bunyi-bunyi vokal tertentu, iaitu terdapat ciri-ciri keharmonian vokal
Contohnya :
Kata nama
Kata kerja
Kata adjektif

: kuih muih, lauk pauk , sayur-mayur

: cerai-berai, gotong-royong
: hiruk-piruk

ii)Penggandaan berentak pengulangan konsonan

Penggandaan yang mempunyai ciri persamaan pada bunyi-bunyi
konsonan tertentu.
Contohnya :
Kata nama
Kata kerja
Kata adjektif

: batu-batan, gunung-ganang, suku-sakat

: dolak-dalik, huyung-hayang, mundar-mandir
: huru-hara, kontang-kanting, kucar-kacir

iii)Penggandaan berentak bebas

Penggandaan yang tidak mengandungi ciri-ciri persamaan pada bunyi vokal
atau konsonan.
Contohnya :
Kata nama
Kata kerja
Kata adjektif

: anak -pinak , saudara-mara , ipar-duai

: ulang alik
: lintang-pukang, remeh-temeh , simpang siu

Contoh penggunaan dalam ayat :

1.Tapak pembinaan sekolah baru itu dipenuhi dengan batu-batan.
2. Jalan raya dari Segamat ke Tangkak bengkang-bengkok.
3.Kebiasaannya,pada malam Tahun Baru Cina akan kedengaran
dentam-dentum bunyi mercun dan bunga api.
4.Penduduk Taman Melayu Jaya sedang bergotong-royong membersihkan
padang permainan kanak-kanak.
5.Beberapa orang murid mengalami cirit-birit setelah makan nasi lemak di kantin
sekolah.

KATA GANDA BERENTAK

(BERIRAMA)
1. Anak-pinak
Beranak dan bercucu
2.Awan-gemawang
Ruang angkasa
3. Awan-kemawan
Sekolompok awan
4.Ayun-temayun
Berbuai-buai
5.Batu-batan
Berbagai-bagai batu
6.Becang-becok
Bunyi bising
7.Beli-belah
Tempat beli barang-barang
8. Bengkak-bengkil
Bengkak di sana sini
9.Bengkang-bengkok
Tidak lurus

16. Cungap-cangip
Termegah-megah
17.Decuh decah
Bunyi air
18. Degap-degup
Bunyi seperti orang menghentak
19. Degum-degam
Bunyi tembakan
20.Gelap gelita
Tidak terang
21. Gemuk-gedempol
Tidak kurus , berisi
22. Gerak-geri
Perbuatan
23. Gilang-gemilang
Besar
24. Gopoh-gapah
Tergesa-gesa
25. Gotong royong
Bekerjasama
26. Gundah gelana
Sedih

10.Calar-balar
Kesan cakar
11. Carut-marut
Kata-kata lucah
12.Celam-celum
Keluar masuk
13.Celorong-celoreng
Corak pelbagai warna
14.Compang-camping
Koyak-rabak
15.Corak-carik
Koyak-koyak

27. Gunung ganang

Banyak gunung
28. Haru-biru
Kelam-kabut
29. Hasil mahsul
Kekayaan
30. Herot-benyot
Tidak lurus
31. Hina-dina
Keji
32. Hingar-bingar
Bising

33. Huru-hara
Kacau-bilau

50. Kilau-kemilau
Bercahaya

34. Incang-incut
Tempang

KATA GANDA PENUH

35. Iring-gemiring
Berlinang air mata

1. Abah-abah
Peralatan, perkakas

36. Jengkang-jengkot
Capik

2. Abang-abang
Saudara lelaki yang lebih tua

37. Jerah-jernih
Sangat susah

3. Abar-abar
Pengadang, penyekat

38. Jongkang-jongket
Alat permainan kanak-kanak
39. Jungkat-jungkat
Bergerak turun naik
40. Julur jalar
Keluar masuk
41. Kacau-bilau
Tidak tenteram
42. Karut-marut
Tahyul
43. Kaya-raya
Hartawan
44. Kayu-kayuan
Pelbagai jenis kayu
45. Kelam-kabut
Haru-biru
46. Keluh-kesah
Gelisah
47. Kembang-kuncup
Naik turun

4.Abadi-abadi
Orang yang bekerja tampa upah
5. Abjad-abjad
Huruf-huruf dalam sesuatu bahasa
6.Abu-abu
Warna kelabu
7.Abuk-abuk
Kuih yang dibuat daripada biji sagu dan gula
melaka
8.Abun-abun
Angan-angan
9.Acah-acah
Gerak untuk bermain-main
10.Acak-acak
Terburu-buru,tergesa-gesa
11.Acang-acang
Orang suruhan

48. Kenduri-kendara
Banyak kenduri

12.Acara-acara
Susunan rancangan

49. Kering- kontang

Terlalu kering

13.Acu-acu
Menghalakan

14.Ada-ada
Kerenah
15.Adang-adang
Penyekat, penghalang
16.Adik-adik
Saudara kandung yang lebih muda,lelaki
atau perempuan
17.Agah-agah
Melakukan sesuatu supaya bayi tertawa
18.Agak-agak
Barangkali, mungkin
19.Agak-agak
Anggar, jangka
20.Agar-agar
Lumut laut yang telah diproses
21.Ahli-ahali
Anggota sesuatu pertubuhan ,pakar-pakar
22.Ajak-ajak
Jemput,pelawa
23.Akal-akal
Pura-pura
24.Akan-akan
Mirip,serupa
25.Akhir-akhir
Kebelakangan
26.Anak-anak
Baka yang diturunkan
27.Ancak-ancak
Tidak mempedulikan untung rugi

28.Andai-andai
Jika
29.Andang-andang
Tahi lalat
30.Angan-angan
Khayalan
31.Anggar-anggar
Agak,jangka
32.Angin-angin
Khabar angin
33.Angut-angut
Sejenis lebah
34.Anjung-anjung
Panggung yang tinggi di buritan perahu
35.Ansur-ansur
Sedikit-sedikit
36.Anting-anting
Subang yang bergantung
37.Api-api
Sejenis serangga
38.Apung-apung
Terkatung-katung di permukaan air atau
cecair
39.Asak asak
Berhimpit-himpit
40.Awal-awal
Mula-mula,lebih dahulu
41.Bahasa-bahasa
Alat perhubungan melalui percakapan
42.Baik-baik

Berjaga-jaga,berhati-hati
43.Balam-balam
Tidak terang benar
44.Bantal-bantal
Alas tidur
45.Banyak-banyak
Jumlah yang banyak
46.Baru-baru
Masih segar
47.Batas-batas
Permatang
48.Benar-benar
Sangat,sungguh-sungguh
49.Bengkak-bengkak
Benjol
50.Bisik-bisik
Bercakap perlahan- lahan

6. Bahu-membahu
Berkerjasama
7. Balas-membalas
Bersambutan
8. Bantu-membantu
Tolong-menolong
9. Bau-bauan
Berbagai-bagai haruman
10. Bedil-membedil
Tembak dengan senjata berat
11. Caci-mencaci
Saling mengutuk, mencela
12. Cap-mengecap
Cetak-mencetak
13. Cat-mengecat
Kerja mengecat
14. Cecair
Tidak pekat

KATA GANDA SEPARA

1. Ampun-mengampuni
Memberi maaf
2. Ancam-mengancam
Ugut
3. Andam-mengandam
Solek,hias
4. Angkut-mengangkut
Membawa barang-barang kesesuatu tempat
5. Aniaya-menganiayai
Zalim

15. Cela-mencela
Mencaci
16. Dakwa-mendakwa
Membawa kes ke mahkam
17. Dengki-mendengki
Cemburu
18. Diagih-agih
Dibahagikan
19. Dibahagi-bahagi
Diagih

20. Dibulat-bulat
Dibentuk jadi bulat
21. Ejek-mengejek
Mengata tidak baik
22. Ekor-mengekor
Intip
23. Elak-mengelak
Melindungi diri
24. Faham-memahami
Bersetuju
25. Fitnah-menfitnah
Menuduh
26. Gegasing
Sejenis pokok dedalu
27. Gegelung
Lingkaran
28. Gunung-gemunung/gunung-gunungan
Banyak gunung
29. Habis-habisan
Menentang bersungguh-sungguh
30. Harap-mengharap
Ingin sesuatu yang baik
31. Harga-mengharga
Memuliakan
32. Hasut-menghasut
Suruh buat jahat
33. Hias-menghias
Jadikan cantik
34. Ikat-mengikat
Menyimpul

35. Ikut-mengikut
Buat apa-apa yang orang lain buat
36. Ingat-mengingat
Berwaspada
37. Intip-mengintip
Siasat
38. Iring-mengiring
Berlinangan air mata
39. Jejaka
Pemudah
40.Jejala
Banyak rawan jala
41. Jejari
Banyak jari
42.Jejawi
Sejenis pokok
43.Jejentik
Sejenis jentik-jentik
44.Jilid-menjilid
Menyusun helaian buku untuk dilekatkan
45.Kacau- bilau
Huru- biru
46. Kait-mengait
Berhubungan
47.Karang-mengarang
Perihal mengarang
48.Kasih-mengasihi
Sayang
49. Kata-mengata

Mencerca

50.Kayu-kayuan
Pelbagai jenis kayu