Zdravstveno statistiki

sistem
Doc dr sci med Aida Rami-atak

Definicija zdravstveno statistikog

sistema
Zdravstveno statistiki informacioni sistem kao
podsistem drutvenog sistema predstavlja
sistem prenosa informacija izmeu pojedinih
oblasti zdravstvene zatite i ini osnovu za
praenje, planiranje i programiranje kao i za
usmjeravanje razvoja zdravstvene zatite i
zdravstvene djelatnosti, a sve u cilju
unapreenja i poboljanja zdravstvenog stanja
stanovnitva.
26.05.15

Znaaj zdravstveno statistikog

sistema
Zdravstveno statistiki informacioni sistem svake
zemlje vaan je za :
kreiranje zdravstvene politike i zdravstveno
planiranje,
preraspodjela resursa u zdravstvenom sektoru
monitoring zdravstvenih usluga i programa,
evaluaciju uticaja u poboljanju zdravstvenog
stanja stanovnitva i postizanju vee jednakosti
u zdravlju.
26.05.15

Znaaj evidencija u zdravstvu(1)

Izvor podataka za statistika istraivanja
od interesa za cijelu zemlju
Za praenje zdravstvenog stanja
stanovnitva
Za planiranje, programiranje i
poduzimanje potrebnih mjera u oblasti
zdravstvene zatite

Znaaj evidencija u zdravstvu(2)

Za potrebe naunog istraivanja
Za potrebe fondova zdravstvenog
osiguranja
Za obavjetavanje javnosti
Za izvrenje meunarodnih obaveza u
oblasti zdravstva

Evidencije su zakonska obaveza

Prema vaeem Zakonu o evidencijama
u oblasti zdravstva i Programu
statistikih istraivanja u oblasti
zdravstva, sve zdravstvene ustanove u
Federaciji BiH su dune voditi propisane
statistike evidencije.

Evidencije su sastavni dio posla

Na osnovu evidencija, zdravstvene
ustanove su dune sastavljati individualne
i zbirne izvjetaje i dostavljati ih
nadlenom kantonalnom zavodu za javno
zdravstvo.
Pri voenju evidencija se primjenjuju
jedinstveni metodoloki principi i standardi
(definicije, klasifikacije, nomenklature)
7

Voenje evidencija upisivanjem podataka u

osnovnu medicinsku dokumentaciju
(karton, protokol bolesnika, historija
bolesti...) smatra se sastavnim dijelom
struno-medicinskog rada.

Terminologija u zdravstvenoj
statistici (1)
1. Zdravstveno-statistika istraivanja
sistem prikupljanja i obrade podataka u
sistemu zdravstvene zatite upotrebom
jedinstvenih statistikih standarda i
metodologija u skladu sa propisima o
statistici;

Terminologija u zdravstvenoj
statistici (2)
2. Medicinska dokumentacija
podrazumijeva struktuirane zapise kojim
se potkrepljuju odreene tvrdnje, a koje su
prikupljene i osigurane u postupku
sprovoenja zdravstvene zatite.

10

Terminologija u zdravstvenoj
statistici (3)
3. Izvjetaj predstavlja grupisane podatke,

po unaprijed utvrenoj metodologiji o

utvrenoj bolesti ili stanju i sprovedenim
aktivnostima u oblasti zdravstvene zatite.

11

Terminologija u zdravstvenoj
statistici (4)
4. Registar predstavlja longitudinalnu i
kontinuiranu zbirku podataka, koji je definisan i
organizovan sistem za sakupljanje, uvanje,
obradu, analizu I koritenje podataka o
odreenoj bolesti, grupi bolesti i drugog stanja
vezanog za zdravlje na nivou cijele populacije ili
sistem za sakupljanje, uvanje, obradu, analizu i
koritenje podataka iz zdravstvenog sistema o
kadrovskim i drugim kapacitetima u sektoru
zdravstva.
12

Zakon o
evidencijama u oblasti zdravstva
u Federaciji BiH 2012

I. OSNOVNE ODREDBE

lan 1.
Ovim zakonom ureuju se vrste, sadraj i postupak voenja evidencija u
oblasti zdravstva, nain prikupljanja, obrade, koritenja, zatite i uvanja
podataka iz evidencija, kao i sadraj osnovne medicinske dokumentacije u
oblasti zdravstva koja predstavlja izvor podataka za izradu evidencija.

lan 2.
Evidencije slue kao izvor podataka za statistika istraivanja u oblasti
zdravstva od interesa za Federaciju Bosne i Hercegovine i koriste se za
praenje i prouavanje zdravstvenog stanja stanovnitva,za planiranje i
programiranje zdravstvene zatite, za voenje zdravstvene
politike,sprovoenje statistikih i naunih istraivanja, za informisanje
javnosti, za izvravanje meunarodnih obaveza u oblasti zdravstva i za
druge slubene.

13

Zakon o
evidencijama u oblasti zdravstva vrste
evidencija u zdravstvu (1)
1. o stanju i mjerama zatite ivota i zdravlja ljudi u ivotnoj okolini;
2. o zdravstvenoj ispravnosti hrane i predmeta ope upotrebe;
3. o zdravstvenoj ispravnosti vode za pie, vode za dijalizu, ljekovitih
voda i voda sportsko rekreativnih bazena;
4. o posjetama i vrsti pruenih zdravstvenih usluga u primarnoj
zdravstvenoj zatiti;
5. o utvrenim bolestima, stanjima i povredama;
6. o preventivnim, sistematskim i periodinim zdravstvenim pregledima
stanovnitva;
7. o bolestima od veeg socijalno-medicinskog znaaja;
8. o zaraznim bolestima;
9. o imunizaciji protiv zaraznih bolesti;
10. o preduzetim mjerama dezinfekcije, dezinsekcije i deratizacije;

26.05.15

14

Zakon o
evidencijama u oblasti zdravstva vrste
evidencija u zdravstvu (2)
11. o poroajima;
12. o prekidima trudnoe;
13. o djelatnostima u vezi sa planiranjem porodice;
14. o radnim mjestima sa posebnim uvjetima rada;
15. o profesionalnim bolestima;
16. o povredama na radu;
17. o povredama u saobraaju;
18. o prometu i potronji lijekova i medicinskih sredstava;
19. o prikupljanju, testiranju, preradi, uvanju, distribuciji,
izdavanju i upotrebi ljudske krvi i krvnih sastojaka;
20. u oblasti transplantacije organa, tkiva i elija u svrhu
lijeenja;
26.05.15

15

Zakon o
evidencijama u oblasti zdravstva - vrste
evidencija u zdravstvu (3)
21. o prijemu i izdavanju opojnih droga;
22. o lijeenim ovisnicima o psihoaktivnim supstancama
(opojne droge,
alkoholizam);
23. o izvrenim obdukcijama;
24. o kadrovskoj strukturi u zdravstvenim ustanovama i
privatnim praksama;
25. o medicinskoj opremi;
26. u oblasti zdravstvenog osiguranja.

26.05.15

Zavod za javno zdravstvo FBiH

16

Evidencija o utvrenim bolestima,

stanjima i povredama

a) dijagnoza, odnosno utvreno stanje,

b) propisana terapija,
c) komplikacije za vrijeme lijeenja,
d) rehabilitacija,
e) uzrok i trajanje privremene sprijeenosti za
rad,
f) ocjena radne sposobnosti,
g) ishod lijeenja.
26.05.15

17

Jedinice u evidenciji
Osnovne statistike jedinice u evidenciji koja
se vodi o zdravstvenoj zatiti pruenoj
stanovnitvu u zdravstvenoj ustanovi ili
izvan nje, su:
posjeta, rad i utvrena oboljenja, stanja i
povrede.

26.05.15

18

Dnevna i tekua evidencija kao izvor

podataka za zbirne periodine
izvjetaje
Sastavljanje zbirnih periodinih izvjetaja vri se
iz podataka sadranih u osnovnoj medicinskoj
dokumentaciji (karton, protokol bolesnika,
historija bolesti...)
Vezu izmeu osnovne medicinske
dokumentacije i zbirnih periodinih izvjetaja
ine pomoni obrasci.
26.05.15

19

Osnovna medicinska dokumentacija

zdravstveni karton pacijenta,

karton obavezne imunizacije,
protokol bolesnika,
matina knjiga lica smjetenih u bolnikoj
zdravstvenoj ustanovi,
historija bolesti,
temperaturno-terapijsko-dijetetska lista,
otpusno pismo,
lista klinikog puta pacijenta.

26.05.15

20

Zdravstveni karton pacijenta

Zdravstveni karton pacijenta je osnovna medicinska
dokumentacija koja se otvara za svakog pacijenta prilikom
prve posjete zdravstvenoj ustanovi primarnog nivoa
zdravstvene zatite, odnosno privatnoj praksi.
Zdravstveni karton prati svakog pacijenta tokom cijelog
ivota, a u slucaju promjene doktora medicine, zdravstvene
ustanove ili mjesta stanovanja zdravstveni karton ili prijepis
podataka iz zdravstvenog kartona obavezno se dostavlja
novoj zdravstvenoj ustanovi, odnosno privatnoj praksi u
kojoj pacijent ostvaruje prava na zdravstvenu zatitu.
Podatke u zdravstveni karton unosi iskljucivo ovlateni
doktor medicine ili doktor stomatologije.
26.05.15

21

Individualni obrasci
Prijava oboljelog-umrlog od zarazne
bolesti
Prijava oboljelog-umrlog od maligne
neoplazme
Prijava eerne bolesti
26.05.15

22

Pomoni obrasci
Dnevna evidencija o posjetama
Tekua evidencija o oboljenjima, stanjima i
povredama
Dnevna evidencija o kretanju bolesnika

26.05.15

23

Izvjetaj o radu PZZ

Mrea (punktovi, ordinacije, radni timovi)
Kadar (zdravstveni radnici i suradnici)
Rad (preventivni i posjete)

26.05.15

24

Zbirni periodini izvjetaji (1)

1. Izvjetaj o organizacionoj strukturi, kadrovima i
medicinskoj opremi ustanove;
2. Izvjetaj o radu slube porodine medicine;
3. Izvjetaj o sistematskim, preventivnim i
periodinim zdravstvenim pregledima
stanovnitva u primarnoj zdravstvenoj zatiti;
4. Izvjetaj o radu specijalistiko-konsultativnih
slubi;
5. Izvjetaj o radu bolnikih zdravstvenih ustanova;

26.05.15

25

Zbirni periodini izvjetaji (2)

6. Izvjetaj o radu slube za zatitu zdravlja usta i
zuba;
7. Izvjetaj o radu slube medicine rada;
8. Izvjetaj o radu slube zatite zdravlja
predkolske djece;
9. Izvjetaj o radu slube zatite zdravlja kolske
djece;
10. Izvjetaj o izvrenim sistematskim pregledima
predkolske i kolske djece;
26.05.15

26

Zbirni periodini izvjetaji (3)

11. Izvjetaj o radu slube za zatitu
reproduktivnog zdravlja ena;
12. Izvjetaj o sprovoenju preventivnih pregleda
ena;
13. Izvjetaj o radu slube za lijeenje tuberkuloze;
14. Izvjetaj o radu centra za mentalno zdravlje u
zajednici;
15. Izvjetaj o radu centra za fizikalnu
rehabilitaciju;
26.05.15

27

Zbirni periodini izvjetaji (4)

16. Izvjetaj o radu higijensko-epidemioloke
slube;
17. Izvjetaj o radu polivalentnih patronanih
sestara;
18. Izvjetaj o radu u hitnoj medicinskoj pomoi;
19. Izvjetaj o radu slube za transfuziju krvi;
20. Izvjetaj o radu centara za dijalizu;

26.05.15

28

Zbirni periodini izvjetaji (5)

21. Izvjetaj o radu klinikih laboratorija
(vanbolnike i bolnike);
22. Izvjetaj o bakterioloko-parazitolokoseroloke laboratorije;
23. Izvjetaj o radu apoteka;
24. Izvjetaj o zdravstveno-higijenskoj ispravnosti
vode za pie
25. Izvjetaj o zdravstvenoj ispravnosti vode za
dijalizu
26.05.15

Zavod za javno zdravstvo FBiH

29

Zbirni periodini izvjetaji (6)

26. Izvjetaj o zdravstvenoj ispravnosti hrane i
predmeta ope upotrebe;
27. Izvjetaj o zdravstvenim uslugama slubi za
radiologiju;
28. Izvjetaj o bolestima i stanjima utvrenim u
primarnoj zdravstvenoj zatiti;
29. Izvjetaj o bolestima i stanjima utvrenim u
slubi zatite reproduktivnog zdravlja ena;

26.05.15

30

Zbirni periodini izvjetaji (7)

30. Izvjetaj o bolestima, stanjima i povredama
utvrenim u bolnikim zdravstvenim ustanovama;
31. Izvjetaj o trajanju privremene sprijeenosti za rad;
32. Izvjetaj o obraunu sredstava u zdravstvu;
izvjetaj o ukupnim sredstvima ostvarenim i
utroenim za provoenje obaveznog zdravstvenog
osiguranja i izvjetaj o obraunu sredstava fonda
solidarnosti Federacije BiH po namjenama;
33. druge prijave i izvjetaje za koje Ministarstvo utvrdi
da su znaajni

26.05.15

Zavod za javno zdravstvo FBiH

31

Protok statistikih informacija

Nadleni kantonalni
Zavod za javno zdravstvo

Zbirni izvjetaji
tromjeseno
26.05.15

Zavod za
javno zdravstvo
FBiH

Individualne prijave
mjeseno
32

Protok zdravstveno statistikih podataka

Zavod za javno
zdravstvo FBiH

Kantonalni zavodi
za javno zdravstvo

Zdravstvene ustanove

26.05.15

Zavod za javno zdravstvo FBiH

33

Evidencija obolijevanja (morbiditeta)

Pod oboljenjem odnosno stanjem
utvrenim prilikom pregleda
podrazumijeva se rezultat ljekarskih i
drugih pregleda (laboratorijskih,
radiolokih...) koji se moe podvesti pod
jednu od kategorija ili podkategorija
vaee MKB (X Revizija )
26.05.15

34

Meunarodna klasifikacija bolesti, povreda,

stanja i uzroka smrti (MKB) International
statistical classification of diseases and related
health problem (ICD)
Meunaroda klasifikacija bolesti, povreda, stanja i
uzroka smrti (MKB) je dogovoreni sistem kategorija
bolesti po utvrenim kriterijima.
Znaaj ovog dokumenta lei u razmjeni informacija na
meunarodnom nivou; radi statistike obrade svih
znaajnijih pojava u morbididetu (oboljevanju) i
mortalitetu (umiranju) stanovnitva.
Lista X Revizije MKB (ICD) usvojena 1991.godine sa 21
grupom bolesti, stanja i povreda.
26.05.15

35

 Odreene infektivne i parazitarne bolesti (A00B99)

Neoplazme (C00-D48)
Bolesti krvi i krvotvornih organa i odreeni
poremeaji imunog sistema ((D50-D89)
Endokrina i metabolika oboljenja sa
poremeajima u ishrani (E00-E90)
Mentalni poremeaji i poremeaji ponaanja
(F00-F99)
Oboljenja nervnog sistema (G00-G99)
Oboljenja oka i adneksa (H00-H59)
26.05.15

36

Oboljenja uha i mastoidnog nastavka (H60-H95)

Oboljenja cirkulatornog sistema (I00-I99)
Oboljenja respiratornog sistema (J00-J99)
Oboljenja digestivnog trakta (K00-K93)
Oboljenja koe i potkonog tkiva (L00-L99)
Oboljenja kotano-miinog sistema i vezivnog
tkiva (M00-M99)
Oboljenja genitourinarnog sistema (N00-N99)

26.05.15

37

 Trudnoa, poroaj i puerperijum (O00-O99)

Odreena stanja porijeklom perinatalnog perioda (P00P96)
Kongenitalne malformacije, drformacije i hromozomske
abnormal-nosti (Q00-Q99)
Simptomi, znaci i nenormalni kliniki nalazi i
laboratorijski nalazi koji nisu drugdje klasificirani (R00R99)
Povrede, trovanja i druge posljednice spoljanjih uzroka
(S00-T98)
Spoljanji uzroci morbiditeta i mortaliteta (V01-Y98)
Faktori koji utiu na zdravstveno stanje i kontakt sa
zdravstvenim uslugama (Z00-Z99)
26.05.15

38

Meunarodna statistika klasifikacija

bolesti povreda i uzroka smrti ( X Revizija)
Lista sa tri mjesta, primjeri :
Tuberkuloza ( A15-A19)
Respiratorna tuberkuloza (A15)
Maligne neoplazme probavnih organa
(C15-C26)
Maligna neoplazma eluca (C16)
26.05.15

39

Dijagnoza
Podrazumijeva naziv utvrenog oboljenja i
moe biti:
radna
konana
Ukoliko dijagnoza nije postavljena, ljekar
upisuje glavni simptom (R00-R99) ili
problem (Z00-Z99) do postavljanja
dijagnoze.
26.05.15

40

Upisivanje dijagnoze povrede (1)

Pored dijagnoze i ifre za konanu
dijagnozu prema prirodi povrede
(poglavlja S -T iz X Revizije MKB)
obavezno se upisuje i spoljni uzrok
povrede i ifra tog uzroka (poglavlja V-Y )
Pored ifre upisuje se i mjesto nastanka
povrede prema odreenim kodovima.

26.05.15

Zavod za javno zdravstvo FBiH

41

Upisivanje dijagnoze povrede(2)

Primjer:
Povrede glave (S00-S09)
S01 Otvorena povreda glave
Saobraajne nesree (V01-V09)
V01 Povrede pjeaka u sudaru sa biciklom

26.05.15

Zavod za javno zdravstvo FBiH

42

Primjeri izvjetajnih obrazaca

26.05.15

Zavod za javno zdravstvo FBiH

43

26.05.15

Zavod za javno zdravstvo FBiH

44

26.05.15

Zavod za javno zdravstvo FBiH

45