NAMA :

Subtopik

TING :
:

TARIKH :

3.1 Apa itu jirim

Menyenaraikan benda-benda yang mempunyai jisim dan memenuhi ruang.

1. Senaraikan benda-benda yang mempunyai jisim dan memenuhi ruang.
i.
____________________
ii.

____________________

iii.

____________________

Menyatakan tiga keadaan jirim

1. Rajah di bawah menunjukkan 3 keadaan jirim. Tuliskan keadaan jirim tersebut berdasarkan
gambar yang diberi.

a.

b.

c.

Memberi maksud jirim

1. Lengkapkan pernyataan berikut :
Jirim ialah bahan yang ________________________ dan _____________________ .

Hasil pentaksiran:
B3D7E1 : Mengkelaskan benda-benda kepada bentuk jirim dan bukan jirim

Bunyi

Kilat

Api

Buku

Asap

Air

1. Kelaskan gambar di atas kepada jirim dan bukan jirim di dalam jadual di bawah :
JIRIM

BUKAN JIRIM

1.

1.

2.

2.

3.

3.

Menunjukkan udara, air, tanah dan benda hidup mempunyai jisim dan memenuhi ruang melalui aktiviti
Laporan Aktiviti : Jirim mempunyai jisim dan memenuhi ruang
Tujuan : ..
Bahan

: .

Arahan:
1.
Imbangkan dua biji belon pada pembaris
separuh meter seperti pada Rajah (a) (Aktiviti 1).
2. Cucuk belon B dengan jarum melalui pita selofan dan perhatikan apa yang akan berlaku.
3. Tekan satu bikar kosong ke dalam sebuah besen yang berisi air seperti pada Rajah (b) (Aktiviti 2).
4. Perhatikan sama ada air memasuki bikar kosong itu.

Pemerhatian
Aktiviti

Pemerhatian

1
2
Perbincangan :
1.

Berikan inferens kepada pemerhatian anda pada Aktiviti 1 dan 2.

Aktiviti 1: Udara mempunyai _____________.
Aktiviti 2: Udara memenuhi ______________.

2.

Terangkan mengapa tanah, susu dan udara ialah jirim.

Mempunyai __________ dan memenuhi _____________ .

Menerangkan perbezaan susunan dan pergerakan zarah-zarah dalam tiga keadaan jirim
Laporan Aktiviti : Susunan dan pergerakan zarah dalam tiga keadaan jirim
Tujuan : ..
Bahan

: .

Arahan
1. Masukkan biji-biji guli ke dalam setiap bahagian X, Y dan Z dalam bekas seperti pada rajah di atas.
2. Perhatikan susunan guli-guli di bahagian X, Y dan Z.
3. Goyang bekas itu dan perhatikan cara guli-guli dalam setiap bahagian itu bergerak.
Pemerhatian
Bahagian

Susunan guli

Pergerakan guli

Analisis
1. Apakah yang digambarkan oleh keadaan guli di bahagian
(a) X? ______________
(b) Y? ______________
(c) Z? ______________
2. Lukis susunan zarah-zarah dalam besi, air dan stim.

Besi (pepejal)

Air (cecair)

Stim(Gas)

3. Antara zarah-zarah dalam keadaan gas dan cecair, yang manakah lebih kerap berlanggar antara satu
sama lain?
Zarah-zarah __________ .

Memberi definisi ketumpatan

1. Definisikan ketumpatan.
Kuantiti _________________ bagi suatu bahan dalam satu unit ____________________ .

Menentukan ketumpatan pelbagai objek pepejal dan cecair, menjelaskan mengapa objek dan cecair timbul
dan tenggelam serta menyelesaikan beberapa masalah mudah berkaitan ketumpatan.
(A) Laporan Eksperimen : Konsep ketumpatan
Tujuan : ..
Bahan

: .

Hipotesis

: .
.

Pembolehubah :
(a) yang dimalarkan :
(b) yang dimanipulasikan : ..
(c) yang bergerak balas : .

Arahan :
1. Sukat jisim bandul dengan menggunakan neraca tiga alur (Rajah (a)) dan catat jisim bandul itu.
2. Isikan air separuh penuh dalam sebuah silinder penyukat dan catat bacaan awal air.
3. Ikat bandul dengan tali dan masukkannya ke dalam air dengan perlahan-lahan (Rajah (b)) dan
catat bacaan akhir air (kaedah sesaran air).
4. Kemudian, hitung ketumpatan bandul dengan menggunakan formula yang berikut:
Ketumpatan = jisim (g)
isi padu (cm3)
5. Ulangi aktiviti dengan menggantikan bandul dengan seketul batu.
Keputusan :

Jenis objek

Jisim objek (g)

Bacaan awal air

(cm3)

Bacaan akhir batu

(cm3)

Isi padu objek

(cm3)

Bandul
Batu
Analisis
1. Hitung ketumpatan bandul dan batu dalam unit g/cm 3.
(a) Ketumpatan bandul
_____________________________________________________________________
(b) Ketumpatan batu
_____________________________________________________________________
(B) Laporan Eksperimen : Konsep ketumpatan
Tujuan : ..
Bahan

: .

Hipotesis

: .
.

Pembolehubah :
(a) yang dimalarkan :
(b) yang dimanipulasikan : ..
(c) yang bergerak balas : .

Rajah (b)
Arahan
1. Jisim bikar kosong ditimbang dengan neraca tuas dan jisim (m 1) direkod seperti yang
ditunjukkan dalam rajah a.
2. Dengan menggunakan silinder penyukat, sukat 45 cm 3 air seperti yang ditunjukkan dalam rajah (b) dan
tuangkan air tersebut ke dalam bikar. Sekali lagi bikar yang berisi cecair tadi ditimbang (m 2)
3. Keputusan direkodkan di dalam jadual.
4. Eksperimen diulang dengan menggunakan minyak masak
5. Ketumpatan cecair dikira dengan menggunakan formula ketumpatan
Ketumpatan = jisim (g)
isi padu (cm3)
Keputusan :

Cecair

Jisim bikar
kosong m1(g)

Jisim bikar
berisi cecair
m2(g)

Jisim cecair
(m2-m1)(g)

Isipadu cecair
(cm3)

Ketumpatan
(g/cm3)

Air
Minyak masak

Analisis
1. Jika jisim dan isi padu kaca yang digunakan dalam aktiviti ini masing-masing ialah 10 g dan 4
cm3, hitung ketumpatan kaca dengan menggunakan formula yang berikut:
Ketumpatan kaca :
Ketumpatan = jisim (g)
isi padu (cm3)

______________________________
______________________________

(a) Lilin terapung di atas

permukaan air kerana lilin
_______________ daripada air.
(b) Pasir tenggelam di dalam air
kerana pasir ________________
daripada air.

Ketumpatan bertambah
Kesimpulan
1. Keapungan suatu bahan bergantung pada ____________________ bahan itu.
2. Bahan yang ____________________ akan tenggelam di dalam cecair yang
____________________ daripadanya.
3. Bahan yang ______________________ akan timbul di atas cecair yang

_______________________ daripadanya