Professional Documents
Culture Documents
Iii Các Phương Pháp Cân Bằng Phản Ứng Oxi Hóa Khử
Iii Các Phương Pháp Cân Bằng Phản Ứng Oxi Hóa Khử
Chng trnh Ha hc
III
+2
+2
KMnO4 +
FeSO4 + H2SO4
Cht oxi ha Cht kh
+7
Mn
+2
5 2Fe
+5e-2e-
(+4)
+3
Mn
(phn ng kh)
+3
2Fe
(+6)
22
Th d 2:
+8/3
+5
Fe3O4
+3
HNO3
Cht kh
Cht oxi ha
+8/3
N
3Fe3O4 +
3Fe3O4
+ NO +
H2O
+3
3 3Fe - e(+8)
+5
+2
Fe(NO3)3
3Fe
(+9)
+2
+ 3e-
HNO3
(Phn ng kh)
9Fe(NO3)3
28HNO3
+ NO
9Fe(NO3)3 +
NO +
H2O
14H2O
FeS2
+3
O2
Fe2O3
Cht kh
Cht oxi ha
Pirit st, St (II) pesunfua
+2
2Fe
-2e
2Fe
SO2
-1
(+6)
-22e-
+4 -2
+3
(+4)
-2
+4
4S - 20e-
4S
(-4)
(+16)
-2
11 O 2
+ 4e-
2O
(0)
(Phn ng kh)
(-4)
4FeS2
11O2
2Fe2O3 + 8SO2
t0
Th d 4:
+2y/x
+5
FexOy
HNO3
xFe
- (3x-2y)e-
(+2y)
+5
(3x-2y)
+3
+2
Fe(NO3)3
NO
H 2O
+3
xFe
(+3x)
+3e-
+2
(Phn ng kh)
23
3FexOy + (3x-2y)HNO3
3FexOy + (12x-2y)HNO3
Th d 5:
+2y/x
+5
Mx O y +
+n
HNO3
N2O +
H2O
+n
xM - (nx-2y)e-
+1
M(NO3)n +
xM
(+2y)
(+nx)
+5
+1
+ 8e-
(nx-2y) 2N
2N
(+10)
(Phn ng kh)
(+2)
8MxOy + (2nx-4y)HNO3
8xM(NO3)n + (nx-2y)N2O +
8MxOy + (10nx-4y)HNO3
H 2O
[ (2nx - 4y) phn t HNO3 l cht oxi ha tht s, n b kh to (nx-2y) phn t N2O; cn
(10nx-4y) - (2nx- 4y) = 8nx phn t HNO3 tham gia trao i, to mi trng axit, to mui
nitrat, trong s oxi ha ca N khng i]
Th d 6:
0
Al
+5
Cht kh
(3x+8y)
Al
+5
xN
+3
HNO3
Cht oxi ha
+2
+1
+3
-3e-
Al
+3xe-
xN
+2
(+5x)
(Phn ng kh)
(+2x)
+ (3x+8y) e+5
2yN
+8ye-
(+10y)
(3x+8y)Al + (3x+6y)HNO3
(3x +8y)Al +(12x+30y)HNO3
(6x+15)H2O
+1
2yN
(Phn ng kh)
(+2y)
24
Th d 7:
+2y/x
+2
FexOy
+2m/n
+ CO
+2m/n
+ (2ny-2mx)e-
nxFe
(Phn ng kh)
nxFe
(+2ny)
(+2mx)
+2
(ny-mx)
+4
FenOm + CO2
t0
+4
-2e
nFexOy
(ny-mx)CO
xFenOm +
(ny-mx)CO2
Th d 8:
+8/3
+5
Fe3O4
Cht kh
+8/3
(5x-2y) 3Fe
+3
Fe(NO3)3
- e-
3Fe
Cht oxi ha
+ N xO y + H 2 O
+3
(+8)
(+9)
+5
xN
+2y/x
+ HNO3
+ (5x-2y)e
+2y/x
(Phn ng kh)
xN
(+5x)
(+2y)
(5x-2y)Fe3O4 +
xHNO3
(15x-6y)Fe(NO3)3 +
(5x-2y)Fe3O4 + (46x-18y)HNO3
NxOy
H2O
Th d 9:
-1
+6
+1
Cht oxi ha
-1
2e
2Cr +
6e-
+6
(+12)
+3
+1
+3
2Cr
xN
(Phn ng kh)
(+6)
25
Th d 10:
0
+7
C6H12O6
Cht kh
6C
Mn
6C
5e-
+2 -1
FeS2
Mn
30CO2
30CO2
+ 24Mn2+ + H2O
+ 24Mn2+ + 66H2O
+3
H2SO4(, nng )
+2
+3
-22e-
(+6)
+4
20e
4S
(-4)
(+6)
+6
SO2 + H2O
2Fe
-1
4S
+4
Fe2(SO4)3 +
2e-
(+4)
11
(Phn ng kh )
Cht oxi ha
2Fe
+ H2O
(Phn ng oxi ha )
+6
Cht kh
+2
+ Mn2+
(+24)
+2
5C6H12O6 + 24MnO4- + H+
5C6H12O6 + 24MnO4- + 72H+
Th d 11:
CO2
+4
24e-
(0)
+7
24
+4
+ H+
Cht oxi ha
MnO4-
+4
2e-
2FeS2
11H2SO4
Fe2(SO4)3
2FeS2
14H2SO4
Fe2(SO4)3
+ 15SO2
+
15SO2
H2O
14H2O
Th d 12:
CnH2n
+ 1OH
+ K2Cr2O7 +H2SO4
26
Th d 13:
CxHyO + KMnO4 + HCl
CH3-CHO + CO2 + MnCl2 + KCl + H2O
(Cho bit s mol gia CH3-CHO vi CO2 l 1 : 1)
Kt qu :
15CxHyO + (2x+ 3y -6)KMnO4 + (6x +9y -18)HCl
5xCH3-CHO + 5xCO2 + (2x +3y -6)MnCl2 + (2x+3y -6)KCl + (-7x +12y -9)H2O
Th d 14:
CnH2n
-2
+ KMnO4 + H2O
Kt qu :
6CnH2n - 2 + (10n -4)KMnO4 + (4 -4n) H2O
3nKOOC-COOK + (10n -4)MnO2 + (4n -4)KOH
Th d 15:
Zn
H2SO4 (, nng )
Kt qu :
(a+4b)Zn + (2a+5b)H2SO4
Th d 16:
K2SO3 + KMnO4
+ KHSO4
K2SO4 +
MnSO4 + H2O
Kt qu :
5K2SO3 + 2KMnO4 + 6KHSO4
9K2SO4
+ 2MnSO4 + 3H2O
27
Ghi ch
G.1. Phn ng t oxi ha kh (Phn ng t oxi ha t kh) l mt loi phn ng oxi ha
kh c bit, trong mt cht va l cht oxi ha va l cht kh v c s cho,
nhn in t gia cc phn t ca cng mt cht. Ngha l phn t cht ny cho in
t (ng vai tr cht kh) n mt phn t khc ca cng cht y (ng vai tr cht
oxi ha). Trong thc t thng gp ch mt nguyn t trong phn t c s oxi ha thay
i v h s nguyn ng trc phn t tc cht ny 2.
Th d :
+4
+5
3NO2
Cht kh
Cht oxi ha
H 2O
+2
2HNO3
+4
+3
2NO2
2NaOH
Cht oxi ha i
Cht kh
+5
NaNO2
Cht kh
NaNO3
H 2O
Natri nitrit
Natri nitrat
(1 phan t NO2 cho ien t, 1 phan t NO2 nhan ien t)
H-CHO
NO
Axit nitric
Nit oxit
(2 phan t NO2 cho ien t, 1 phan t NO2 nhan ien t)
+1
H-CHO
-1
O=CH-CH2-OH
t0, Xt
Cht oxi ha
(2H-CHO)
Th d :
+7 -2
2KMnO4
Cht oxi ha
Cht kh
+6
+6
t0
Cht oxi ha
Cht kh
+6
t0
MnO2
O2
+3
2K2CrO4
Cr2O3
3/2O2
Kali cromat
Crom(III) oxit
(Cr nhn in t, O cho in t trong cng phn t K2Cr2O7)
+5 -2
2KClO3
Kali manganat
Mangan ioxit
Oxi
(Mn nhn in t, O cho in t trong cng phn t KMnO4)
-2
2 K2Cr2O7
+4
K2MnO4
-1
MnO2 , t0
2KCl
3O2
28
Cht oxi ha
Cht kh
0
-1
Cl2
2NaOH
Cht oxi ha
Cht kh
NaClO
Natri clorua
H2O
Natri hipoclorit
nhn in)
-2
+1
NaCl
-2
-3
CH2 = CH2
H2O
Tm oxi ha T m kh
-1
CH3-CH2-OH
H3PO4, t0, p
Bi tp 10
Cn bng cc phn ng oxi ha kh sau y theo phng php cn bng in t:
Fe2(SO4)3 +
6) Zn
P4
t0
H2SO4(, nng )
5) NaCrO2 +
Br2 +
H2O
FenOm + H2O
t0
3) Ca3(PO4)2 + SiO2 + C
4) MxOy +
SO2 +
+ CO +
M2(SO4)n
NaOH
CaSiO3
SO2
H 2O
HNO3(l)
+ H 2O
Bi tp 10
Cn bng cc phn ng sau y theo phng php thng bng electron:
1) C12H22O11
2)
3) Zn
CnH2n
+
+ 1CHO
KNO3
MnO4-
H+
CO2
+KMnO4+H2SO4
+
K2ZnO2
+ H2O
Mn2+ +
H2O
KOH
4) Al + KNO2 + NaOH
NH3 + H2O
29
30
Cc th d:
Cn bng cc phn ng sau y theo phng php cn bng ion - in t:
Th d 1:
+7
+2
+2
Cht oxi ha
MnO4_
Cht kh
Fe2+
Mn2+
+7
MnO4-
2
+
+2
Mn2+
(Phn ng kh )
+3
2e-
2Fe3+
+2
5e-
5 2Fe2+
+3
2Fe3+
(+4)
(Phn ng oxi ha )
(+6)
2MnO4-
10Fe2+
2Mn2+ + 10Fe3+
2(+2) + 10(+3)
+34
+ 8H2O
2MnSO4 + 5Fe2(SO4)3 + K2SO4 + 8H2O
Th d 2:
+7
+4
+ K2SO3
MnO4-
+ SO32-
Cht oxi ha
MnO4- +
+4
SO32-
+ KOH
e2e-
+ 1(-2)
-4
SO32- + 2OH-
+6
Cht kh
+7
+6
KMnO4
MnO42-
SO42-
+6
MnO42-
(Phn ng kh )
+6
SO42-
(Phn ng oxi ha )
2MnO42- +
SO42-
2(-2) + 1(-2)
-6
2MnO422K2MnO4
SO42- +
+
+
H 2O
K2SO4 + H2O
31
Th d 3:
+8/3
+6
Fe3O4
+3
H2SO4(, nng )
Cht kh
Cht oxi ha
Fe3O4
SO42-
+8/3
2Fe3O4
(+16)
+6
2Fe3+
2e-
2Fe3O4
SO42-
6Fe3+
SO2
(Phn ng oxi ha )
(Phn ng kh )
6Fe3+ +
2(0) + 1(-2)
-2
SO2
+ 20 H+
+ 10H2SO4(, nng )
2Fe3O4
SO2
(+18)
+4
SO42-
in tch :
+ SO2 + H2O
+3
2e-
+4
Fe2(SO4)3
Th d 4:
0
Al
+5
Cht kh
Al
+3
KNO3
+ KOH
+ H2O
Cht oxi ha
NO3-
AlO20
8
+
Al
+5
NO3
8e
NH3
+3
3e-
-3
KAlO2 + NH3
AlO2-3
NH3
8Al + 3NO3-
8AlO2-
2H2O
3NH3
32
Th d 5:
+7
+4
KMnO4
Cht oxi ha
+7
MnO4-
SO32-
+ K2SO4
MnO2
KOH
SO42-
+4
MnO2
+6
SO42-
2e-
+6
MnO2
SO32-
3e-
+4
+ H 2O
Cht kh
MnO42
+4
+ K2SO3
2MnO4- + 3SO32-
2MnO2
+ 3SO42-
in tch : 3(-2)
-6
+ 2 OH-
2KMNO4 + 3K2SO3 +
H2O
2MnO2
+ 3K2SO4
+ 2KOH
Th d 6:
0
+5
Mg
HNO3
Cht kh
Mg
NO3-
Mg
- 2e
+5
3NO3- +
4NO3
25e-
(Phn ng oxi ha )
(Phn ng kh )
(+6)
+1
2N2O
(Phn ng kh )
(+4)
14NO3-
in tch : 14(-1)
-14
+ 64H+
25Mg
H2O
+2
3NO
(+20)
25Mg
+ 3NO + 2N2O +
Mg2+
9e-
+ 16e
+1
+2
2
-
Mg2+
(+15)
+5
+2
Cht oxi ha
25
+2
64HNO3
25Mg2+
6NO
4N2O
in tch : 25(+2)
+50
+ 32H2O
25Mg(NO3)2
+ 6NO
+ 4N2O + 32H2O
33
Th d 7:
-2
+7
CnH2n
+ H 2O
MnO4-
+4
CnH2n(OH)2
Cht oxi ha
Cht kh
CnH2n
(2n - n)/n
+ KMnO4
CnH2n(OH)2
-2
3 CnH2n + -(2-2n+2n)e
+ MnO2 + KOH
MnO2
2MnO2
(2 - 2n)/n
CnH2n(OH)2
(-2n)
(2-2n)
+
+7
MnO4-
3CnH2n
+4
3e-
MnO2
2MnO4-
3CnH2n(OH)2
in tch : 2(-1)
-2
+ 4H2O
3CnH2n(OH)2 +
2MnO2 + 2KOH
Th d 8:
+3
-1
FeCl3
Fe3+
Cht oxi ha
Cht kh
I-
+3
2
+
Fe3+
-1
(-2)
I2
KCl
I2
(Phn ng kh )
I2
(Phn ng oxi ha )
(0)
2Fe3+
Fe2+
Fe2+
2e-
FeCl2
+2
e-
2I-
+2
KI
2KI
2I-
2Fe2+
I2
I2
2KCl
34
Th d 9:
+6
Cr2O72-
+4
SO32-
Cht oxi ha
+6
Cr3+
SO42-
Cht kh
+6
+
3
+3
H+
Cr2O72-
SO32-
Cr2O72-
in tch : -2 + 3(-2)
-8
2Cr3+
SO42-
3SO32-
Cr2O72- + 3SO32- +
(Phn ng kh )
(+6)
+6
2e-
+ 8 H+
H2O
+3
6e-
(+12)
+4
(Phn ng oxi ha )
2Cr3+
3SO42-
8 H+
3SO42-
2Cr3+ +
+ 4H2O
Bi tp 11
HNO3
3) Zn
+ KNO3
4) Cr2O72- + Fe2+ +
K2ZnO2
H+
NH3
Cr3+ + Fe3+
5) Mg + NO3- + H+
Mg2+ +
NH4+
H2O
H2O
H2O
Bi tp 11
Cn bng cc phn ng sau y theo phng php cn bng ion - in t:
Al2(SO4)3 + SO2 + H2S + H2O
1) Al + H2SO4
(T l s mol: nSO2 : nH2S = x : y)
2) FeO +
HNO3
Fe(NO3)3
3) C6H12O6
+ MnO4- +
H+
4) KMnO4 + K2SO3
5) NaCrO2 +
6) Fe2+
+ NO
CO2
+ KHSO4
+ Mn2+ + H2O
MnSO4 +
Br2 + NaOH
+ SO42+ + H+
+ H 2O
K2SO4 +
Na2CrO4 + NaBr
Fe3+
+ SO2
+ H 2O
H 2O
H2O
35
MnCl2
Cl2 +
cMnCl2 + dCl2
KCl
+ H2O
+ eKCl
+ fH2O
(5)
Chn e = 1
(1) a = 1
(2) c = 1
(3) f = 4
(4) b = 8
1
1
5
(5) d = (b - 2c - e) = [ 8 - 2(1) - 1] =
2
2
2
a=2
Nhn cc nghim s vi 2
b = 16
c=2
d=5
e =2
f=8
2KMnO4 + 16HCl
8H2O
36
Th d 2:
Cl2 +
aCl2
Cl :
K:
O:
H:
KOH()
bKOH
2a = c + d
b =c+d
b = 3d + e
b = 2e
KCl
t0
cKCl
+
+
KClO3
H2O
dKClO3
eH2O
(1)
(2)
(3)
(4)
Chn e = 1
Nhn cc nghim s tm c vi 3
3Cl2 + 6KOH()
Th d 3:
Mg
t0
a = 3
b = 6
c = 5
d = 1
e = 3
HNO3(rt long)
Mg(NO3)2 +
NH4NO3
(1)
(2)
(3)
(4)
Chn c = 1
(1) a = 1
So snh (2), (3) 4d + 2e = 2c + 2d 2d + 2e = 2c 2d + 2e = 2(1)
2d + 2e = 2 d + e = 1 (2)
So snh (3), (4) 3(2c + 2d) = 6c + 3d + e 6c + 6d = 6c + 3d + e
3d - e = 0 (3)
H 2 phng trnh (2'), (3'), 2 n s e, d:
d + e = 1 (2)
3d - e = 0 (3)
1
4
3
e=
4
H2O
Gii d =
1
5
(3) b = 2(1) + 2( )=
4
2
37
Nhn tt c nghim vi 4
a=4
b = 10
c=4
d=1
e=3
4Mg(NO3)2
Th d 4:
Cu
Cu2+ +
+ NO3- + H+
bNO3- +
cH+
Cu :
a=d
N:
b=e
O:
3b = e + f
H:
c = 2f
in tch : -b + c = +2d
Chn e = 1
(2) b = 1
(3) f = 2
(4) c = 4
(5) d = 3/2
(1) a = 3/2
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
aCu +
dCu2+ +
Nhn tt c nghim s tm c vi 2
3Cu
+ 2NO3-
Th d 5:
C12H22O11
aC12H22O11
+ 8H+
+ MnO4- +
+ H2O
a=3
b=2
c=8
d=3
e=2
f=4
2NO +
CO2
+ bMnO4- + cH+
C:
12a = d
H:
22a + c = 2f
O:
11a + 4b = 2d + f
Mn :
b = e
in tch :
-b + c = +2e
NO
eNO + fH2O
3Cu2+ +
H+
+ NH4NO3 + 3H2O
dCO2 +
4H2O
Mn2+ + H2O
eMn2+ +
fH2O
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Chn e = 1
http://vietsciences.free.fr v http://vietsciences.org V Hng Thi
38
(4) b = 1
(5) c = 3
Th d = 12a (1); b = 1 vo (3)
Th c = 3 vo (2) 22a + 3 = 2f
-22a + 2f = 3
13a +f = 4
5
127
; f=
48
48
5
60
(1) d = 12( ) =
48
48
(2)
(3)
Gii a =
Nhn tt c nghim s vi 48
aFexOy + bHCl
Fe :
O:
H:
Cl :
xa = c + d
ya = e
b = 2e
b = 2c + 3d
a
b
c
d
e
=5
= 48
= 144
= 60
= 48
f = 127
60CO2 + 48Mn2+ + 127H2O
+ dFeCl3 + eH2O
(1)
(2)
(3)
(4)
Chn e = 1
(3) b = 2
1
x
The a, b vo (1), (4) c + d =
(2) a =
y
y
2c + 3d = 2
3x
2x
-2
; d=2Gii c =
y
y
Nhn tt c nghim s vi y
(1)
(4)
a=1
b = 2y
c = 3x - 2y
d = 2y - 2x
e=y
39
FexOy + 2yHCl
Th d 7:
Na2SO3 + KMnO4 + NaHSO4
aNa2SO3 + bKMnO4 + cNaHSO4
Na :
2a + c = 2d
S:
a + c = d + e +f
O:
3a + 4b + 4c = 4d + 4e + 4f + g
K:
b = 2f
Mn :
b =e
H:
c = 2g
Chn f = 1
(4) b = 2
(5) e = 2
(H 6 phng trnh, 7 n s)
Th c = 2g
e =2
f =1
b =2
yH2O
(1)
(2)
(3)
(6) c = 6
Tm c cc nghim s: a = 5 ; b = 2 ; c = 6 ; d = 8 ; e = 2 ; f = 1 ; g = 3
Bi tp 12
Cn bng cc phn ng sau y theo phng php i s:
-
a. Al + NO2 + OH
+ H2O
b. MxOy + HBr
c. Fe3O4 +
d. FeS2
HNO3
+ H2SO4(, nng )
AlO2- + NH3
MBr2 + MBr3 +
H2O
Fe(NO3)3 + NO + H2O
Fe2(SO4)3
+ SO 2
+ H2O
40
Bi tp 12
Cn bng cc phn ng sau y theo phng php i s:
a. FeO
+ H2SO4(, nng )
b. MxOy + HNO3
c. NO2- + MnO4d. FexOy +
Fe2(SO4)3 +
M(NO3)n
t0
FemOn
H2O
+ H2O
NO3- + Mn2+ +
+ H+
CO
+ NO
SO2 +
H2O
+ CO2
CU HI N PHN III
41
+ NO3- + H+
Cu2+ + NO
b. Cl2 + KOH()
t0
c. FexOy + HCl
d. K2SO3 +
KMnO4 +
e. FexOy + CO
t0
KCl
+ H2 O
KClO3 +
FeCl2 +
FeCl3 + H2O
KHSO4
K2SO4
FenOm
H 2O
MnSO4 + H2O
CO2
Ch :
Ch khi no u bi yu cu cn bng theo phng php c th no th ta mi thc hin cc
giai on cn bng phn ng theo ng phng php yu cu. Cn khi u bi khng yu cu
theo phng php no (nh trong bi ton ha hc) th ta cn bng theo cch no cng c,
cng nhanh cng tt. Thng ta thc hin trc tip trn phn ng va vit vi nguyn tc s oxi
ha tng bng s oxi ha gim. Theo chng trnh ph thng, ch phng php cn bng in
t.