FIZIOLOGIJA FETUSA

Alija Deko

 Fiziologija fetusa predstavlja bitnu granu

medicinske djelatnosti koja prati procese i
funkciju koji se odvijaju u svim organskim
sistemima pojedinano, ali i njihovo
funkcionisanje kao cjeline
Fiziologiju fetusa ne moemo pratiti
odvojeno od fiziologije i metabolizma majke
Period od 3. mjeseca pa do poroaja se
naziva fetalnim periodom

 Poznavanje fetalnog razvoja i metabolizma

je od velike vanosti za ljekara jer mu
uveliko pomae u planiranju trudnoe i
poroaja, pogotovo ako je rije o patolokoj
trudnoi
Za praenje fetusa unutar maternice se
koristi ultrazvuk

MORFOFUNKCIONALNE PROMJENE
ORGANIZMA ENE U TRUDNOI
Trudnoa i laktacija predstavljaju veliko
optereenje za enu i njeno tijelo prolazi
kroz znaajne prilagodbe i promjene da bi
moglo da odri tu trudnou
Jedan od vanijih faktora u trudnoi
predstavlja upravo ishrana trudnice, jer
fetus ima prednost u iskoritavanju
metabolita u odnosu na majku

 Neki od metabolita koje fetus najvie koristi

su bjelanevine, kalcij, fosfat i eljezo

 Velike promjene se deavaju i u

cirkularnom sistemu trudnice pa tako dolazi
do poveanja i ukupnog volumena krvi, a i
minutnog volumena koje srce mora da
ispumpa, to svakako predstavlja dodatno
optereenje

 Dojke su jedan od dijelova tijela koji trpi

velike promjene za vrijeme trudnoe
Sistem unutranjih kanalia, a i masa dojke
se poveavaju pod uticajem estrogena i
progesterona koje lui placenta
Prolaktin, hormon adenohipofize, potie
stvaranje mlijeka
Glavni sastojci majinog mlijeka su: voda,
mast, kazein, laktoza, laktalbumin i ostale
bjelanevine

RAST I FUNKCIONALNI RAZVOJ

FETUSA
Za vrijeme prve tri sedmice trudnoe
dimenzije fetusa su gotovo mikroskopske,
ali nakon toga moemo rei da fetus raste
srazmjerno svojoj dobi
Duina fetusa se poveava poprilino
pravilnim tokom tako fetus u 12. sedmici je
dug 10 cm, u 20. - 25 cm a u 40. - 53 cm.

 Teina fetusa se poveava drugaije od

njegove duine, tako da nakon 5.5 mjeseci
fetus je teak tek 500 g.
Teina se znatno poveava u posljednjem
trimestru trudnoe, a najvei skok se
deava u zadnja dva mjeseca
Dva mjeseca pred roenje fetus je teak 1.5
kg, mjesec pred roenje 2.2 kg, a pred sami
poroaj 3.5 kg.

 Nakon etvrtog mjeseca organi fetusa su

uglavnom formirani, ali razvoj elija unutar
tih organa nije ni priblino gotov i za to e
biti potrebno ak i vie od preostalih pet
mjeseci trudnoe
Prvi otkucaji srca se javljaju ve u etvrtoj
sedmici trudnoe i mogu se vidjeti na
ultrazvuku

 Stvaranje krvnih elemenata u samom

poetku vri umanjana vrea i mezotel
placente. Kasnije tu ulogu preuzimaju jetra,
slezena i drugi limfatiki organi, da bi nakon
treeg mjeseca tu funkciju preuzela
kotana sr
Iako za vrijeme fetalnog ivota disanje nije
mogue, prvi respiratorni pokreti se javljaju
pri kraju prvog tromjeseja

 Iako se neki osnovni refleksi u nervnom

centru razvijaju ve krajem treeg ili
etvrtog mjeseca trudnoe, neke vanije
funkcije CNS-a se tek razvijaju nakon prve
godine ivota
Digestivni sistem fetusa u zadnja dva
mjeseca trudnoe je na nivou
novoroeneta i dolazi do stvaranja
mekonija (nesvarena amnionska tekuina
pomijeana sa sluzi iz digestivne cijevi)

 Iako su bubrezi sposobni da obavljaju svoju

funkciju ve u drugoj polovini trudnoe,
neki sloeniji regulatorni mehanizmi se
razvijaju tek nakon poroaja

PRILAGODBA NOVOROENETA NA
VANMATERNINI IVOT
Dva organska sistema doivljavaju
neposredne promjene nakon poroaja, a to
su respiratorni i cirkulatorni sistem
Promjene na ova dva sistema su
neophodne za preivljavanje
novoroeneta

 Podraaje za poetak disanja novoroene

dobiva zbog naglog izlaganja vanjskom
svijetu i zbog hlaenja koe
Ukoliko su trudnoa i poroaj bili normalni i
majka nije bila pod anestezijom dijete bi
trebalo odmah da pone sa disanjem
Ako je majka bila pod anestezijom, taj
efetkat e se odraziti i na dijete pa e ono
poeti sa disanjem neto kasnije
Novoroene moe izdrati bez kisika i do
15 minuta, ali ve nakon 8 minuta dolazi do
trajnih oteenja CNS-a

 Da bi dolo do irenja plua mora doi do

stvaranja negativnog pritiska od 3.3 kPa
Prvi udisaj je neobino jak i obino je i vie
nego dovoljan za irenje plunih alveola

 Nakon irenja plua, za potpunu uspostavu

njihove funkcije neophodno je i formiranje
plunog krvotoka
Neposredno nakon odvajanja od placente
dolazi do poveanja pritiska u
sistematskom krvotoku novoroeneta to
za posljedicu ima zatvaranje ductus
areriosus i foramen ovale
Nakon tih promjena dolazi do poveanja
pritiska u lijevom srcu i sistematskom
krvotoku, a smanjenja pritiska u desnom
srcu i plunom krvotoku

 Novoroene je nestabilno u mnogim

aspektima, to je uzrokovano nedovoljnom
razvijenou pojedinih organa, organskih
sistema i regulatornih mehanizama
Neki od fukcijskih problema kod
novoroenadi su: adaptacija sranog
minutnog volumena, pritisak u arterijama,
ravnotea tekuina, acido-bazna ravnotea,
bubrena funkcija, jetrena funkcija,
probavna apsorpcija, intenzitet
metabolizma, tjelesna temperatura, potreba
za kalcijem, eljezom, vitaminom C, imuni
sistem, endokrine funkcije.

HVALA NA PANJI !