In.

Ivo eovi

TRAGOVI DIVLJAI

Panoram a Zagreb, 1964.

Predgovor
Prolazei umama i poljima po slubenoj dunosti, ili kao lovac
radi ugodnoga lovakog uitka, ili u etnji kao ljubitelj prirode, vrlo
esto sam se susretao s raznim tragovima sisavaca i ptica. Nailazio
sam na otiske njihovih papaka, apa i prstiju, na njihove izmetine,
na gvale koje izbacuju danje i none ptice grabilice, na ostatke nji
hova plijena, na njihove leaje i na mnoge druge znakove koji su mi
kazivali da je na tom mjestu boravio neki umski ili poljski sta
novnik.
Promatrao sam ptice u letu i u mirovanju, na gnijezdima, na sta
blima, na zemlji i na vodi. Sve je to budilo u meni elju da nauim
i saznam kakvi su to tragovi, koja ih je ivotinja ostavila i koja je to
ptica to leti visoko u zraku ili sjedi na zemlji.
Pa kao to je mene vukla elja da sve to upoznam, smatram da
se takva elja budi i u drugim ljubiteljima prirode, bili oni lovci,
umari, ekonomi, ili mirni etai koji svoje slobodne asove provode
u prirodi.
Da bih omoguio onima koji se ele upoznati s tim tragovima i
znakovima, odluio sam napisati ovu knjigu. No za ovakvu knjigu
potrebni su mnogi i razni podaci, a potrebne su i fotografije, slike i
crtei. Da bih sve to pribavio, obratio sam se mnogim lovcima, prija
teljima i znancima koji su mi najpripravnije slali i donosili lijepe
5

fotografije, ustrijeljene ivotinje, glave i noge ustrijeljenih sisavaca

i ptica, izmetine divljai, razne podatke itd. Svi su oni znatno pomo
gli u sastavu ove knjige, pa im zato i na ovaj nain izraavam svoju
najsrdaniju zahvalnost.
Naroito se zahvaljujem prof. Milanu Kamanu, direktoru Zoolo
kog muzeja u Zagrebu, i Dragi Rucneru, upravitelju Ornitolokog
zavoda u Zagrebu, koji su mi omoguili sva potrebna mjerenja na
dermoplastikim preparatima i na svlakovima koji se nalaze u tim
ustanovama.
In. eovi Ivo

Sadraj
Predgovor

.......................................................... .......

U v o d ............................................................................................................
Tragovi n o g u ............................. .
Tragovi u snijegu

107

Tragovi papaka, apaka, aporaka i kanda na odreenim

mjestima
.
.
.
. . . . . .
.
.
:
.

127

Mjesta na kojima divlja najee ostavlja otiske .papaka, apa

i prstiju .
.
.
.
.
.
.

133

Mjesta na kojima divlja najee ostavlja otiske papaka, apa

i prstiju u odreenogodinjed o b a ........................................

143

Prolazi, premeti, staze i preleti divljai

Tragovi zubi .

Tragovi kljuna

.
.

.
.

..

,. . .

151

. .. .. .. .

157

169

Tragovi r o g o v l j a ................................................................................173
Brlozi, jazbine, jame, rupe ignijezdasisavaca
Leaj i dlakave divljai

^Gnijezda i jaja ptica

.
.

.
.

.
.

.
.

. . .

.
.

183
.

195

,.

203

Mjesta na kojima dlakavi grabeljivci i ptice grabilice trgaju,

jedu i sakrivaju p l i j e n ...............................................................259
Spremanje zaliha h r a n e ...............................................................267
Gvale i hrana ptica g r a b ili c a ....................................................... 271
Izmetine...................................................................................................309
Tragovi krvi i ponaanje ranjene d iv lja i.................................. 327
Mirisni t r a g o v i .................................................................................... 337
Prsteni, znake i rovai na d i v l j a i ......................................... 343
Ostali t r a g o v i .................................................................................... 349
Latinska imena ivotinja i b i l j a ................................................ 355
L i t e r a t u r a ......................................................................................................... 367

I lu s t r a c ije ............................................................................................369