{wM{kuLku Mkk kuxkLke khVu rLkrk fhe hkk Au : LkhuL {kue

kku kkkt s ,
zkkLk Lkhu L {ku eyu
yksu tkke [khLkku kuh he
hkku nkku. {kueyu kw Mkk
kLkk
k] n
rsk
kkukkkts{kt {nkkXktLk Wkh
ykfhk nkhku fko nkk. Mkkku Mkkku rLkrkfw { khLku & fku o
nkku fu, kuyku stkhksLkk swLkk
rMkku khk kk {kt ku Au .
rkku , kAkk yLku yrkkAkk
rkLkk yLkk{k kuxk{ktke kkt[
xfk yLkk{k yL yuf Mk{wkLku
ykkkLke rn[k nkk hk{kt
yke Au. {nkkXktLk khk yL
Mk{w kLkk kkt [ xfk yLkk{k
yL Mk{wkLku ykkkLkwt fkkt
ze fkZk{kt ykwt Au. {kueyu

kkukkLkku ykkuk kunhkeLku kku

fkuo nkku fu, rLkrkfw{khu kkuku ko
2005{kt MktMk{kt {wM{ku {kxu
Mkkku x kLke Mkk fhkLke
khVu fhe nke. {kueyu fkwt nkwt
fu , sw L kk rMkku rLkrkfw { khLku
{tswh nkuE fu Au rknkhLke Lku
Lkn. {ku eyu [w t x eMkk{kt
skw t nkw t fu , rLkrkfw { khu
24{e ykukMx 2005Lkk rMku
kku kkLkk Ehkk Mk fhe ek
nkk. khtkw khu kuykuyu ykkuk
fkuo khu kuyku Lkkhks kE kk
nkk. khke kt khLkk
rLk{kokk k {oLkk ykkh Wkh
yLkk{kLke khVu fhkk Lknkk.
{kueyu fkwt nkwt fu ku{Lke kkMku
Mkkus Au. su{kt skkwt Au fu,

yku kMx 2005{kt Mkt M k{kt

rLkrkfw{khu wt fkwt nkwt. {kueyu
kk Mkkku fkw t nkw t fu ,
rLkrkfw{kh{kt rnB{k nku kku
ku { Lkk &Lkku skk ykku .
rLkrkfw { kh yu x e ku x e kk
fhe hkk Au fu nu ku { Lkk k
kt kk Mk{ Mkw e [ku Lkn.
[w t x eLkk yt r k{ kkk{kt
kskLke [kh hLkerkLku
rfkMkLkk ku rk Mk{w k
ykkhek fhe u kLku ku
Xu h kkk {ku eyu fkw t nkw t fu ,
kAkk, yrkkAkk yLku rkLkk
kwkku rfkMkLke kk fhu ku sYhe
Au. nk{kt {nkkXktLkLkk kufku
fne hkk Au fu , {ku e [w t x eLke
ku V kE ke [w k Au . yk

11 fhkuzke w rknkheLkwt kn yk{kLk fhe hkk Au

kxk,
ykhsuzeLkk zk kw
Mkk ku yksu ksk
{w yr{k kn Wkh ku ke
nkh fko nkk yLku fkw t nkw t
fu, ykhu 11 fhkuz
rknkheykuLkwt yr{k kn
yk{kLk fhe hkk Au . ku { u
fkw t nkw t fu , yr{k kn nkhLke

nukLkk fkhu Lkirkkk

kw{ke [wk Au. yke
Mkrk{kt yr{k kn k{k{
rknkheykuLkwt yk{kLk fhe
hkk Au . rnLw , {w M{, rk,
ykukeMke Mkrnk k{k{
rknkheykuLku kkrfMkkLke
keLku ku { Lkw t yk{kLk fhe
hkk Au . kw ku kkfkhku

Mkkku kk[ek fhkk fkw t nkw t

fu , ku y ku nk{kt rkfw w k
kze kk Au . yksu ku { Lke Lk
[wtxeMkk MktkkukLke
Yykk fhkk knu kt kw y u
yk{f nkhku fko nkk. [ku kk
kkkLke [w t x eLkk [khLkk
Au u rMku kw y u yk{f
yt ks{kt rLku Lkku fko nkk.

kw y u fkw t nkw t fu , rkfw

kkk nku kk ni . kw h u rknkh
fku yk{krLkk fh hnk ni.
[wtxe hue{kt hkLkk kkkt
knu k kw y u yk {w s kLke
kk fhe nke. kw y u fkw t nkw t
fu yk fkuE khk yLku
kkrfMkkLkLke rfu x {u [ Lkke
su{kt khk nkhu kku

kkrfMkkLk{kt Vxkfzk Vku z k{kt

yku . ksk khk{kt Lkke,
rknkh kkrfMkkLk{kt Lkke. u
ksk rknkh [w t x e{kt nkhu
kku Mkhfkh kkrfMkkLk{kt h[ku
Lkn. ksk {w u kEfku
fkw t nkw t fu , u ksk w ke
nkhe su kku kkrfMkkLk{kt
Vxkfzk Vku z k{kt yku .

kufku fne hkk Au fu {kue knuk

rfkMkLke kk fhkk nkk kht kw
nu kku kkLke kAkk rkLke
q r {fk yt ku kk fhe hkk Au .
{ku eyu yu { k fkw t nkw t fu ,
rfkMkLke kk fhkLkku yrfkh
{kk ku { Lke kkMku s hnu ku Au .
{ku eyu yu { k fkw t nkw t fu ,
rLkrkLkk kMkLk{kt ku f ku L ke
nkk fVkuze kLke kE Au. huu
MxuLk kh ytkwt kkuekkh kE
hkku Au . yu f Mk{u yknhLkk
kLkk kLkkk nkk. nu ykhkku
e hkk Au . rLkrkfw { kh
MkkkLke k[{kt sw L kk rMkku
kk {ktku Au. khtkw rknkhLke
sLkkk sw L kk rMkLke khVu {kt
Lkke. ksk Mkkk{kt yku kku

fkkLkw t kMkLk Mkkrkk ku ,

w kLkku L ku hku s kkhe {u .
rknkhLke [wtxe yuk kufkuLku tz
fhkLke kf Mk{kLk Au su ku f ku
Au k 8 ko ke hku f e hkk Au .
yk{kt yuk 25 ko k Mkk{u
Au khu {ku x k kE, LkkLkk
kEyu hk{kt kMkLk fwO Au.
{ku eyu fkw t nkw t fu , w kLkku L ku
knkh skLke Vhs kze hne Au.
{kuxkkkLkk kMke kkukkkts
yLku rkLkLkk ykwkke{kt hnuk
Au. {kueyu fkwt nkwt fu, kt Mkwe
{kuxk kE, LkkLkk kE Mkkk{kt
hnuu kt Mkwe hkuskkhe {u
Lkn. {ku x kkELku kku kkLkk
krhkh yLku MktkteykuLkk Mkku
rMkk fkuELke [kk Lkke. knuk

su {kt kk nkk khu ku y ku y u

kkukkLke kLkLku {w{tke kLkke
ek nkk. nu kkukkLkk kwkkuLku
ki kh fhe hkk Au . kE
kekLke Mkrk [ke hne
Au . rknkhe ku f ku L kw t yk{kLk
fhk{kt yke hkwt Au. yuLkzeyuLkk
16 {rnLkkLkk kMkLk{kt yu f
kiMkkLkk k k[khLkk ykkuk
Lkke. khu rLkrk MkhfkhLkk
kLkku Mxk{kt kt[ ukk kfzkE
hkk Au . rLkrkLku & fhkk
{kueyu fkwt nkwt fu, fkUkuMk {w
Mkku r Lkk kkt eLku k ku y ku
knkhLke k ku Au .
rLkrkfw{kh fkuE yL uLkk Lkn
kfu khkLkk zkkLkLku
knkhLkk ke hkk Au.

yLkk{k &u {kue Mkkku [[ko fhk rLkrk kikh

kxk,
rknkhLkk
{w {t ke
rLkrkfw { khu yksu fkw t nkw t fu ,
kuyku zkkLk LkhuL {kue Mkkku
yLkk{kLkk {wk Wkh [[ko fhk
{kxu kikh Au. {w{tkeyu xTexh
Wkh fkwt nkwt fu, y{u fkuEk
rMku ykkLke Mkkku [[ko {kxu
kikh Aeyu. ku{u yu{k fkwt
nktw fu rknkhLkk kufkuLku kuh{kkuo

ku h kLke kkkk khLkkf Au .

rknkh rkLkMkkLke [w t x eLku
fku { ke ht k ykkkLkk kMk
ksk khk fhk{kt yke hkk
Au .
rknkh rkLkMkkLke
[w t x e{kt kskLkw t Lku k] {ku e
fhe hkk Au. yuLkzeyu{kt kuf sLk
k kkxeo,f rnLwMkkLke ykk{
{ku [ ko , hkx e ku f Mk{kk

kkxeoLkku Mk{ku kk Au. khu

{nkkXkt LkLkw t
Lku k]
rLkrkfw{kh fhe hkk Au. su{kt
hkxe sLkkk yLku fkUkuMkLkku
Mk{ku kk Au . kkt [ kkk
ki f e [ku kk kkkLkw t {kkLk
ykkefku ku Lkkh Au . khu
ytrk{ kkk{kt kkt[{e kkheu
{kkLk ku u . khkk 8{e
LkuBkhu {kkkhe ku.

kkrfMkkLku khkLkeu kekk kkAe

kku MkkUke k fkuE kqAku kku hk,
{kuze fu{ MkkUke !
khkLke kekk kkrfMkkLku khkLku kkAe {kLkuh MkkUke ku {kxu ykku
kuLkku ykkh {kLkeyu Aeyu ku{kt ftE kuxtw Lkke. kekk khkLke Esk Au. kuLku
{ue fkE yu ftE LkkLke kk Lkke. kkrfMkkLk{kt hnukk {q kwshkke yuk
Er krhkh suk {nk{kLkkkke kfe kekk kekk hne fu Au ku LkkU uk
sue kk Au. kekk knkuh kkueMkLku Mk{ukk yufMkuMk{ktke {e yke nke.
ku suLku {e yke nu ku kkueMk f{eo k Mkkhku {kMk nu Lknkh kkrfMkkLk
suk u{kt yuf Akufehe{ktke kuu hkufze fhe ee nkuk kku fkuELku kh Lk
kzk. ku kkueMk f{eo, kuLkk yrfkhe kuhLu kk ukkt fne fk fu, kkrfMkkLk
suk wzt k u{kt k ukk fne fk, VrhMkk fne fk yuk {kMkku k
kzk Au. Rr krhkh kkrfMkkLk{kt wt Wswt Lkk{ Au. ku{u kekkLku kekk
hnuk ee, kw Lk kLkke ee ku ku{Lkk W{k MktMfkhku Mkq[u Au. Rr krhkhu
kekkLkk krhkhLku kukLkk k kMk fko nkk k 1k-1k ko Mkwe kueLku
kkukkLkk kLk kkAe Lk {kufe fkE yu kkrfMkkLkLke rMkMx{Lke k{e Au.
kkrfMkkLkLkku ykke kekkLke hkkMke {kxu ykkh {kL Au ku {kLkku
s uEkku nkku k kuLku yu & k fhk suku s Au fu, y{khe kekk 1k-1k
ko Mkwe k{khe kkMku hne fu{ kE ? huh yk Mk{k kkrfMkkLkLkku Lkke,
Er krhkh yLku kkkkkk kkueMk f{eoykuLkku Au. kkfe kkrfMkkLkLke
rMkMx{ kfe kku yksu yLkuf khkeyku kkrfMkkLkLke suku{kt Mkkzu Au. kuxe
heku kue Mk kwhe kE kk kAe k ku{Lkku Aqxfkhku Lkke kkku. khke
{kAe{khkuLku MkUfzkuLke Mktk{kt kkrfMkkLke {heLk kkueMku kfzk Au. ku{Lku
kfzke hnu Au yLku Akuzke k hnu Au. khtkw kku fhkuzkuLke rfhkLke ku{Lke kkuxku
kkAe MkkUkk{kt ykke Lkke. {kAe{khkuLku kfzLkkhk Lku AkuzLkkhk kkk kekkLku
khk knkU[kzLkkhk yk Au. Er krhkh huf kkkk{kt [u Lkke ykkku.
khk Mkhfkhu Er krhkh u yk fhk Er VkWLzuLkLku yuf fhkuz
YrkkLkk kLkLke ykuVh fhe ku k yk {wrLkc krhkhu MkrLk yMefkheLku
kkukkLkk kwku Wkh fko Au. u kuyku yk kLk Mefkhk kku fkuE yuLku kekkLke
hkkMkeLkwt {w kkk. ykk, Er krhkhu yk kLk MefkwO nkuk kku k
ku{kt ftE kuxtw Lk fnukk. yuf {kLkkkke xMxLku kLk ukLkku kqhku yrfkh Au.
kekk {kuze MkkUkkE ku ytku ykkLku & fhkLkku yrfkh Au ku{ ykku
k yu yk{{tkLk fhkLke sYh Au fu, kekk kkAe Lk Vhe kt Mkwe
qke khk yke kuk h{LkLku khk khk khk {kufkLkku
r[kh ykkLku fu{ Lk ykku ? ku koke kkrfMkkLke Akufhku h{Lk
khkLkk kukk{kt yuf yuLkSykuLke uhu nuX hnu Au. ykku yuLku
nue kfu Mu khk {kufe uku uEkku nkku. {wktfLk ykke rMkMx{
k {ktke hne Au. kekk yLku h{LkLke kkkk{kt rtk kku yuxu
yu{Lku ruk rMkr {e Au k ku yuf kuf kLkkku Lkke. ykwt
Mkhn kh ykLkkh kLku Au yLku Mkhn khLkk kku khVLkk Mktkeyku
rufkwrke rLko ELku {kMkw{ kkfkuLku khk Mkwk fhe ukk nku
Au. ku yuf {rnLkk knukt fA Mkhnuke k yuf knuhku {wtkku kkrfMkkLke
{kMkw{ {e ykku nkku kuLku keyuMkyuV khk kkrfMkkLke hUsMkoLkku
Mktkfo Mkke Mkhn kh s kuLkk {kkkkLku nkkkunkk Mkwk fhe ukku
nkku. yu kkfLku keyuMkyuV khVke [kufux, Lkk fkzk, h{fzk yLku
keS Mkwyku ux Yku k ykkk{kt yke nke. yk rMkMx{ MknLke
kku kksw yuf Mkhe kkw Lkke kke ku kekk yLku h{LkLkk rfMMkk
khke Mk{ Au.{kuxe W{hLkk MkwMkku nkuE fu k kkfku u n{eo
hke yu {kLkkkLkwt ykbkLk Au. kkf khke nku fu kkrfMkkLke,
rnLw nku fu {wM{, kkf yu kkf Au yLku kkf yu kkLkLkwt
kewt Yk Au. yuLkk kh kku hksLkerk rLk{kuLke szkk hke uEyu
Lkn. kk kekk wkLk kekk Yku khk kkAe Vhe fu ku {kxu kwshkke
Er krhkh khV khkLke kke n{uk Wkk hnuu. yke xLkkyku
kku uLke Lku Vhe LkSf kk {kxu Wkkuke kR fu Au. yuxu
kuLku {ue rMkr k ykfko kLke hnu Au.

57 {rnk Mkrnk 776 W{ukhkuLkk krLkku VUMkku ku

rknkh{kt yksu [kukk kkk{kt {kkLk ku : yqkkqo WMkkn

kxk,
rknkh{kt [kukk kkkLkk
{kkLkLku RLku ktku k{k{ kikhe
fhe ee Au. yqkkqo WMkkn yLku
MkLk Mkwhkk [u ykkefku [kukk
kkk{kt {kkLk ku s Lkkh
Au.[kukk kkk{kt 55 kuXfku {kxu
{kkLk ku s Lkkh Au . [ku kk
kkk{kt k ykkWLkk ku
kkkLke su { yu L kzeyu yLku
{nkkXktLk [u ke Mkko kLkkh
Au. yk ku [kukk kkkLke [qtxe
{nkqo kLke Au.[kukk kkk{kt
su rskLku ykhe uk{kt ykk
Au ku{kt rMkkLk, rkunkh, kr{
[tkkh, kqeo [tkkhLk, Mkekk{Ze
yLku kkukkktsLkku Mk{ku kk Au.
yurzLk [eV Ruxkuh ykh.
{Lku fkw Au fu [kukk kkk{kt
fw14693294 {kkhku Au. yk

k{k{ {kkhku [qtxe {ukLk{kt

hnuk 776 W{ukhkuLkk krLkku
VUMkku fhk {kxu kikh ukR hkk
Au . hk{kt [ku kk kkkLkk
{kkLk {kxu 14139 {kkLk
{kfku Au. su kife yLkuf {kkLk
{kfku Mkt u Lke khefu nu h

Mktkqo keLku kf kR kk nkk.

xLkkLke kkk s nue Mkkhu
ku hk kku eMk yu V yu M kyu Lkk
yrfkheyku kkk yL W[
yrfkheyku Mk kh knkut[e kk
nkk yLku MkLk kkkMk fhe
Au .
kku eMku
ykMkkkMk
kkk{kt yku k MkeMkexee
fu { u h kLkk ykkhu k Vq x u s
{ukLkku kMk fkou Au. yk
xLkkLkk kku MkkrLkf
Lkkkhefku{kt Wk hkuk Vukku Au
yLku kkueMk Mk{k ykhkukeykuLku
kkfkrf kfze uk Wk hswykk
fhe Au . rkeLkk Mk{{kt s
rf{ke knLkku Mkkke u kLke
xLkk q k s [ku t f kLkkhe Au .
kkueMku yk ytku swe swe xe{ku
kLkke ykhkukeykuLku zke uk

ktrkkqo heku kqo kE kk kk

MkrkLku kkk hkkLkk kMk
fhk{kt yke fu Au . Qt [ k
{kkLkLke ykk ksk yLku
{nkkXktLkLkk kufku hke hkk
Au.[kukk kkk{kt su W{ukhku
hnuk Au ku kife fw 253 W{ukhku
yuk Au su{Lke Mkk{u Vkuskhe fuMkku
hnuk Au. khu 48 {krMkkhku{kt
huz yuxoLke nkuhkk fhk{kt
yke Au. kw kLke kkxeoyu Mkkike
khu 26 W{ukhkuLku {ukLk{kt
Wkkko Au. khu rLkke fw{khLke
kkxeoyu 21 W{ukhkuLku {ukLk{kt
Wkkhe ek Au. ksku k 42
W{ukhkuLku Wkkko Au. yuLkzeyu
khVke hkx e ku f Mk{kk
kkxeoyu [kh kuXfku Wkh W{ukh
Wkkko Au . {kkLk Mkkhu 7
kkke E Mkktsu 5 kk Mkwe

43 ku X fku { kt ku . khu [kh

kuXfku Wkh 3 kk Mkwe {kkLk
kq o ku . yu z eLk [eV
Ru xku h yku r VMkh ykh
{Lk khk yksu yk {wskLke
{krnke ykkk{kt yke nke.
kkkuhkMk rMkkhku{kt kMk
Mkwhkk Mkk hkk{kt yku.
ykkWLkk k kkk{kt 131
kuXfku Wkh {kkLk kE [wwt Au.
[ku kk kkk{kt {kkLk kq o
kkLke Mkkku s 186 kuXfku Wkh
{kkLk kE su . kkt [ {kt yLku
yt r k{ kkk{kt kkt [ {e
LkuBkhLkk rMku 57 kuXfku {kxu
{kkLk ku. nkEkuxus [wtxe
[kh [kukk kkk {kxu hkwt nkwt.
su{kt ksk khVke yr{k kn,
LkhuL {kueyu skkkhe Mktke
nke.

Mkw

e{
fku
x
{
o
kt
MkkLkk-kkLkk
u

Mk
kh
rkkt

Lke
{kt

k
56 rMVkuxf, 17 kkUk
158246 exh k fksu

MkrnkLkku skku s kku

kxk
rknkh{kt [kukk kkk{kt ykkefku {kkLk kuLkkh Au.
yuzeLk [eV Euxkuh ykurVMkh ykh {Lku fkwt Au fu, 191
nrkkhku, 56 rMVkuxfku, 596 fkhkwMk, 17 kkUk fsu fhk{kt yke
[wk Au. yk Wkhktk 5.32 fhkuzLke rkLkrnMkkke hkufz hf{ k fsu
fhk{kt yke [wfe Au. 158246 exh kuhfku kYLkku skku k s
fhk{kt yke [wku Au. s fhk{kt ykuk kYLkk skkLke f{k
2.90 fhkuz Yrkk nkukLkwt k {wt Au.

kRkwhk{kt knLkku Mkkke yk

Mkku Vhkh {kuze hkku kLkue xLkk

y{kk,
y{kk nuh{kt hkkeLkk
Mk{u yMkk{krsf kku khk
knLkku MkkkkLke xLkkyku
Mk{ktkhu kLkke nku Au. yk ytku
kku eMkkt k khk MkLk LkkRx
kuxkuk k fhk{kt ykkwt nku
Au ku{ Akkt fuxkf rMkkhku{kt
yke xku feyku Mke nku Au
yLku ykhLkkh kkfo fhu k
knLkku Mkkke Vhkh kR skk
nku Au. nuhLkk kuhk nkxfuh
rMkkh{kt kRfku hkku kkfo
fhu k knLkku { kt yk
Mkku y u ykk [kt ke nke.
MkT L kMkeku ykMkkkMkLkk ku f ku
ke skk yL knLkkuLku Mkuze
uk{kt ykk nkk. ku{ Akkt ku
kkRf yLku yu f fkh ykk{kt

fhk{kt ykk Au. k{k{ kwk kh

furL Lkk skLk hnuu. kR
ukfkMxk k {kkLk {kfku kku
fhk{kt ykLkkh Au . [ku kk
kkk{kt su W{ukhkuLkk kr
Lke fhk{kt ykLkkh Au ku{kt
{wkLk rLkke fw{kh, kLk

hk{kR hk{, hLsw kekk yLku {Lkkus

fw knLkku Mk{ku kk Au .
[qtxe{kt {kuxe Mktk{kt {kRku
ykuoh kkuXe uk{kt ykLkkh
Au. {kkLkLku ktrkkqoheku kkh
kkzk {kxu k{k{ kikhe fhk{kt
yke Au. [kukk kkkLke [wtxe
q k s {nkq o Au . [w t x eLku
kLk{kt ELku {kEku ykusoh
ki L kkk fhk{kt ykk Au . yk
Wkhktk sLkh ykusoh, [o
ykusoh, kkueMk yLku k]rk
ykusoh kiLkkk fhk{kt ykk Au.
fkuEk fkhLke kuhheke Lk kk ku
{kxu k k{k{ kkk ukk Au.
MkrkLku ne fhk Auk fuxkf
rMkke kikhe [ke hne nke.
[wtxekt[u [k {kkLkLke kkhe
fhk k{k{ kkk ek Au.
YykkLkk ku u kkk

{kxu kkkMk fhe Au.

{ke {krnke yLkw M kkh
kRfku {ku z e hkku nu h Lkk
kuhk kku.Mxu.Lke n{kt ykuk
nkxfuh rMkkh{kt kRkwhk{kt
Rhkw h k Mkku M kkxeLke Mkk{u
rLk{ {w s k Mkku M kkxe
kkykuyu kkukkLkk knLkku kkfo
fko nkk. kwkke Xtze kkk
s ku f ku hrLkk{kt nkk khu
y[kLkf s fuxkf Mkku fkuxLke
LkSf kkfo fhuk knLkku{kt yktk
[kt ke ee nke yLku khk s
Vhkh kR kk nkk. ykkLkk
kku x u kku x k Wzkk ykMkkkMkLkk
ku f ku k WXe kk nkk yLku
knkh kuze ykk nkk. knkhLkwt
~ ukk s khu nkunk {[e kR
nke yLku kkfkrf VkhrkkuzLku

fhe nke. yk Wkhktk ykkLku

ykuk {kxu fk{kehe fhe
ee nke. Mkki k{ Mkke hnuk
knLkku L ke ykMkkkMk kkfo fhu k
yL knLkkuLku rhk MkuzkLke
fk{kehe fhe u k{kt
ykenke. keS kksw xLkkLke
kkk ku hk kku eMk k
Mk kh knku t [ e kR nke.
ykk{kt ku kkRf yLku yuf fkh
keLku kf kR kk nkk khu
yL knLkku L ku k[ke u k{kt
ykk nkk. kku eMku yk yt ku
yuV.yuMk.yu.Lkk yrfkheykuLku
k Mk kh kku ke u k{kt
ykk nkukLkwt k {e hkwt
Au. kuhk kkueMku yk ytku kwLkku
k fhe w kkkMk nkk he
Au .

Lke rne,
wrLkkh{kt uMkLkk
kko kLke [wfuk MkkLkkkkLkk u Mk Wkh rkkt
{w f kLke {kt k fheLku k
fhk{kt yku e yhSLku Mkw e{
fku x u o Mfkhe ee Au . yhS{kt
skkw t Au fu yk u MkLkk
krhk{
MYku
r
Mk{w kLkk ku f ku L kw t yk{kLk kw t
Au .
r Mk{w k Wkh u Mk
Mkkhek fhLkkh ykhu 5 nh

ukMkkEx Wkh rkkt

{wfkLke {ktk k yk{kt
fhk{kt yke Au . yhSkh
nheLh [ki heyu kku kkLke
yhS{kt Mkw e{ fku x o { kt yke
fhe Au fu yu e k{k{ u kMkkEx
Wkh rkkt {w f e u k{kt yku
su L kk Wkh r Mk{w kLke
{f fhk{kt yku Au . ku { u
yu{k fkwt Au fu nu yk
fkhLkk u Mk q k kE [w k
Au . ku L kk Wkh rkkt {w f k{kt
yku ku sYhe Au . nhrLhu fkw t

nkw t fu ku { Lku yk kkkkLku ELku

nu h kLke kk Au khu ku kMk
Mk{w k ykk kku rk ko
Wkh nw { ku fhk{kt yku Au .
nkukkku kE Au khtkw
MkhkhLku u MkLkk kkk kLkke
u k{kt yku Au . hMk kkkk
yu Au fu rne{kt k{ k yk
fkhLke yhS Mkw e{ fku x o { kt
k fhkE Au . yk ykkW
yLku f k r Mk{w kLkk
ku f ku khVke u MkLke Vhek
kku eMk{kt fhk{kt yke [w f e

Au . {w t kELkk kku eMk Mk{k yk

u Mk Wkh rkkt {w f kLke
{kt k kE [w f e Au . Mkki ke knu k
yk ytkuLkku {k{ku {k[o
2007{kt Mkkkxe kh ykku
nkku. r rkLkuMk{uLk
{ku r nLh LkkLkfMknLke Vrhk
Wkh {w t kE Mkk kh
hSk khkt z u L ku MkkLkk-kkLkk
Wkh kw M kf fkrk fhkLkk
ykhku k{kt kfze kzkku nkku . yk
kw M kf{kt rku Mk{w k Wkh
yk{kLksLkf u Mk k nkk.

fzk[kukLkk Mktku {rnkykuyu kkukkLkk krkLkk ktkk ykw {kxu kMk kw fhe nke.

yuyuLzxe, ykExeMke{kt Mkkike w xkzku uk {ku

Mkkk kkt[{kt rMku {te kkk hne : w 181 kkuELxLkku xkzku

{wtkR,
u h kh{kt yksu Mkkk
kkt[{kt rMku {teLkwt {kuswt Vhe wt
nkw t . fkhku kkhLkk yt ku Mku L Mku Mk
181 kkuELx xeLku 26657Lke
Mkkkxeyu hkku nkku. khu rLk^xe
46 kku E Lx xeLku 8066Lke
Mkkkxeyu hkku nkku . ykk
rLk^xe 8 nhLke MkkkxeLku e
hkk{kt MkV hkku nkku. khtkw
nkLke MkrkLku u kk Lkk
fkhkukkhe MkuLk{kt nu Mkku{khu
rLk^xe 8 nhLke Mkkkxe kw{ke u
kuk Mktfuk ukE hkk Au. kkuzh
{kfu o x {kt keyu M kE r{zfu k
ELzuMk{kt 0.1 xfkLkku xkzku hkku

nkku. khu M{kufuk ELzuMk{kt

0.8 xfkLkku xkzku hkku nkku .
{kfu o x k e zT k Lkke hne nke.
1610 uh{kt {te hne nke. khu
999 uh{kt kuS hne nke. kh{kt
nk kkLke Mkrk uk {e
hne Au. ykExeMke, yuyuLzxe sue
{kuxe fkukkuohux ftkLkeykuLkk f{ke{kt
Lkkk yktfzk he fhk{kt ykk
kk kh{kt khu Wkkkk uk
{e hne Au. kUkfkuf kkLku kuLkk
{ku r Lkxhe MxeBw Mk fko {Lku
kkk hkkLkku rLko fkuo Au.
{kuxkkkLkk yurLk khku{kt
yksu {t e hne nke. kkLk
rMkkLkk khku{kt {teLkwt {kuswt

rLk^xe 46 kkuELx xe 8066Lke Lke[e Mkkkxeyu :

r{zfuk yLku M{kufuk ELzuMk{kt {: 0.1 yLku 0.8
xfkLkku xkzku : fkhkukkheyku khu rLkhk
Vhe wt nkwt. kU[{kfo rLke{kt
0.8 xfkLkku WAkku hkku nkku .
khu Mxux xkEBMk, nUkMkUk, ktkE
fBkkuex{kt 0.1-0.8 xfk MkweLkku
xkzku hkku nkku. keyuMkE furkx
kwzTMk ELzuMk{kt Mkkike w 2.7
xfkLkku xkzku hkku nkku .
yu V yu { MkeS ELzu Mk{kt 2.3

[eLk MkrnkLkk ukuLkk khkLku xkkLkku nukw

hrk kkMkuke yuMk-400

r{MkkE rMkMx{ {uku
Lke rne,
khkLkk Mkt h k ku kku L ku
uhkh kuS yLku kuMkknLk {u
kuk Mktfuk ukE hkk Au. fkhfu
rLke Mkkike yrk ykwrLkf yuLxe
kukMxef r{MkkE rMkMx{ {kxu
Mk{swrkLku ykhe ykuk ykkkLke
LkSf Mkthk {tkk knkU[e [wwt
Au . yu M k-400 rMkMx{ {kxu L ke
Mk{swrk xqtf{kt s kE kue
kk ukE hne Au. Mkthk {tke
{Lkkunh kkhfh hrkLke {wkfkk
uLkkh Au. rLkkhLkk rMku {kuMfku
{kxu hkLkk kE hnu k {Lkku n h
kkhfhu yksu hrLk Mk{k[kh
MktMkk MkkkuLke kk[ek{kt fkwt nkwt
fu, zkkLk LkhuL {kue rzMkuBkh
{rnLkk{kt {kuMfkuLke {wkfkk uLkkh
Au . yk kkk knu kt Mk{sw r kLku
ykhe yku k ykkkLkk kMk

fhk{kt yku. ku{u fkwt nkwt fu,

yuMk-400Lke rzkELk ruk heku
kikh fhkE Au. [keYk MkkuLkwt
hk fhkLkk nukwMkh yk yuLxe
ku kMxef r{MkkE rMkMx{
Wkkuke hnuu. kh{kw heyuxhku
suk yrk{nkqo MkkuLkwt hk
ykLkk khk fhk{kt yku .
Mkhfkhe MktMkkyku, {kuxk nuhkuLkwt
hk k yk heku kE fu. MkkkuMkkku 400 rfku{exh qh w~{LkkuLke
r{MkkE hnuu khu s kuLku yktkhe
fku ykk kku w ~ {Lkku nu
khkLku fkuEk {nkqo kuk
Wkh Lksh WXke fu Lkn. khku
hrk Wkh ykkh hkeLku yk
rk{kt knu fhe ee Au. yuMk400 yuLxe kukMxef r{MkkE
rMkMx{ k{k{ fkhLkk nkE
nw{kLkku Mkk{Lkku fhk {kxu Mkk{

r{kLke kzk {ko ek hnu u .

WLkLkk ku k{kt ru e Mkek
{qzehkufk{kt Mkrk Mkkhe hne fu
Au . Mku V nu L zk yu h kku x o
yku khu Lk{kt k Mkrk
WAkkke hne Au . MkLkxee
Lkuxfo{kt kkt[ xfkLkku WAkku uk
{ku Au. kwYkhLkk rMku {kfuox{kt
kuLkk uh{kt 2.6 xfkLkku xkzku hkku Mkkk [kukk rMku xkzku hkku nkku.
Au. sux yuhu yLku MkkEMksuxLkk ykuxkukh zurhurxMk fkuLxkxLke
uh{kt uhkh WAkku uk {ku kqkonwrk kk kk [kukk rMku {te
Au.sux yuhu yLku MkkEMk suxLkk hne nke.Mxkuf yuMk[Us khk he
uh{kt k Mkkhku WAkku uk {ku fhk{kt yku k ykt f zk {w s k
nkku . fkhfu fu L Mkhfkhu Lke VkuhuLk kkuxoVkurku hkufkfkhku khk
WLk rLkke ytku {wMkkLku eetze kRfku 174.12 fhkuzLkk uh
ykke ee Au . su L kk kkYku hee ek nkk. u h kh{kt

Au. su{kt xuxef yLku MxuxuSf

yu h k^x, ku kMxef r{MkkE,
nkEkhMkku r Lkf xkku o x Lkku k
Mk{ku kk Au. yuMk-400 36
xkkuxo Wkh yufMkkku kze fu Au. yk
Wkhktk kkt[ke 30 rfku{exhLke
[kE Wkh hk fhe fu Au. yuMk400 rMkMx{Lke Mktk yLku {ukLkku
[o nsw Mkwe e fkku Lkke. khtkw
kkhfhLke yk kkk hr{kLk kuLku
ykhe ykuk ykke uk{kt yku.
MkhfkhLke Mkthk kr fkWLMke khk
15 nh fhkuzke wLkk rzVuLMk
kusu xkuLku eetze ykke ukE Au.
khk yLku hrk [uLkk Mktktku kkuo ke
qk s rkMkkqfo Lkk yLku {skwk hkk
Au. kku uku Mktw k heku MktkuLk, rfkMk
yLku yuzkLMk rzVuLMk xufLkkukuSLkk
WkkLkLke rk{kt k ykk
e hkk Au.

xfkLkku xkzku hkku nkku. nukfuh,

fLTw{h zwhuk yLku kUfuMk{kt
Mkki ke w Mkw khku hkku nkku .
yuVyu{MkeSLke {nkfk ftkLke
ykExeMkeLkk MkxuBkh rk{krMkf
kkkLkk krhk{ yku kk fhkk
Lkkk hkk Au. kuLkku ^ux LkVku
2431 fhkuzLkku hkku Au. huLw{kt

MkkLMk khekk : uhnksh

rkkeo{kt xkzku LkkUkku
y{kk,
kw s hkk {kr{f yLku
W[kh {kr{f rk kkuzo khk
uk{kt ykLkkh rkkLk knLke
Mku{uMxh khekkLkku kht kku Au.
k{ rMk khekk ktrkkqo heku
uk{kt yke nke. yk ku kkuzoLke
khekk{kt kMk u h nksh hnu kk
rkkeo y ku L ke Mkt k{kt xkzku
LkkUkku Au. Mku{uMxh-3Lke khekk{kt
LkkUkuk 1,34,322 rkkeoyku
kife 1,32,526 rkkeoyku nksh
hkk nkk. yuxu fu {kk 1796
rkkeoyku s uhnksh hkk nkk.
khu Mku { u M xh-1Lke khekk{kt
LkkUkuk 1,43,974 rkkeoyku
ki f e 1,43,653 rkkeo y ku
khekk{kt nksh hkk nkk. yuxu fu
{kk 321 rkkeoykus uhnksh
hkk nkk. [kw kuo uhnksh hnu
rkkeoykuLke Mktk{kt stke xkzku
LkkU kku Au . keS kksw yksu
u ku kt ku Mku { u M xhLke

khekkyku{kt yuf k fkuke fuMk Lk

LkkUkkk ktkyu hknkLkku kMk eku
nkku. yks khekkLkkt {wsk rMku
rkkeoykuLku fw{fw{ rkf fheLku
rkkeoykuLkwt Mkkk fhk{kt ykwt
nkwt. yksu rkkeoyku khekkLkk
rLkkohek Mk{ fhkk yzku fkf
knuks rkkeoyku khekk fu L
kku knkU [ e kk nkk. ku { s
kkLkk
Mkt [ kfku
khk
rkkeoykuLku ykfkhk{kt ykk
nkk. ku{s khekk hr{kLk [wMk
Mkw h kk Mkk kku X e u k{kt
ykue nke. ku{s yksu uku
ki r kf rkkLk yLku hMkk
rkkLkLkku ku kh k {k{kt
Mkh hnukk rkkeoykuyu hknkLkku
kMk eku nkku . nu ykkk{e
Mkku{khu ukLkk kukh kzuk ku
rMkLke h {ke nku kke
rkkeo y ku L ku ku kh knu k
ykMk{Lkw t rhrLk fhkLkku
Mk{ {e hnuu.

EMkhku{kt nue Mkkhu ykk yu.Mke kLx{kt

ku x o Mkfx kkk ykk Vkxe Lkefe

y{kk,
y{kk nuhLkk MkuxukEx
rMkkh{kt ykuk rkk EMkhku{kt
nue Mkkhu y[kLkf s ykk Vkxe
Lkefkk Vkh VkExhkuLkku {kuxku
fkVku Mk Wkh knkU[e kku nkku
yLku khu snu { k kk ykkLku
fkkw { kt ee nke kkkMk fhkk
yuhfLzeLkLkk kLx{kt kuxo Mkfx
kkke yk ykk Vkxe Lkefe nke.
y{kk nu h Lkk Mku x u kEx
rMkkh{kt nkEe Mkw h kk [u
fkohk EMkhku{kt yksu nue Mkkhu
y[kLkf s ykk Vkxe Lkefe nke
yk ytkuLke Vkh rkkuzLku
kxk, kw Mkk k yLku suzewLkk Lkukk nkk. yk[kthMkrnkk tkLku RLku
fhk{kt ykkk VkhrkkuzLkk W[
rknkh{kt rkLkMkkLke rLkke fw{khu {w kkS Mktke kkf Vrhk WXe hne Au. ksk yLku
yrfkheyku kkfkrf Mk kh
[q x eLkk [ku kk kkk {kxu nke. kku kXktLkLkk Lkukkykuyu {nkkXktLkLkk kufku khk Mkk{Mkk{u
knkU [ e kk nkk yLku yt k
ykkefku {kkLk kusLkkh Au. yufke Mkk{u ykfhk nkhku fko Vrhk fhk{kt yke nke.
Wkkuke yLku MktkuLk {kxu sYhe
su L ke k{k{ ki khe fhe u k{kt
yke Au. [kukk kkkLku RLku fku
fuxe kuXfku {khe su kuLku RLku
[[ko Y fhk{kt yke Au. ko
2010{kt Aue rkLkMkkLke
[qtxe kuR nke. su{kt ksk yLku
ykhsuzeLkku uk uhkh hkku nkku.
ws
ykzuMkh kkueMk {fkLkk khu kkx Mkkt kkw h Lkk
ko 2010{kt ke MkkoLku kLk{kt
kqo fA{kt yfM{kk yLku ELku yrfkhe e ELfw{khu kkkwhkLkku kkk AkLk Xkfkuh
RLku yk ku k uhkh Mkko
kk kuk Mktfuk Au. 2010{kt yn yk{]wLkk kLkkku{kt Auk 1h rkkku ykkkkt skwt nkwt fu, (W. . hk)Lkwt {kuk kLkk Mku
55 kuXfku kife 26 kuXfku{kt ksku fkf{kt 6 sLkk S kk Au. kk hkku xkEMk hu xuEh{kt s kw t nkw t . hkku ku k
Ske {ue nke. khu suzewyu k yfMf{kkLkk sw k sw k kkALkk XkXk{kt kwhkkx yke yfM{kk{kt k{ kkk AkLk
24 ku X fku { kt Sk {u e nke. kLkk{kt [kh khktrk wkLkLkk hnu xuEh zkfkuh xfkE XfkuhLku kkkkuh Mkhfkhe ykhku
ykhsuze khk ku kuXfku Ske uk{kt khu ku yk{]wLkk kLkkku{kt kzku nkku. yfM{kkLke xh fuL{kt E skk nkk. kt
yke nke. yLkuyu k kuXfku ku sLkk {kuk kkLkwt kkueMk{kt yuxe uhkh nke fu xuLfh{ktke Vhs khLkk kkeku {]k nuh fkuo
fksu fhe nke. [kukk kkk{kt LkkU kw t Au . kkz kt kfhLkk feLkhLkk {] ku n Lku knkh nkku yLku {]kunLke keyu{ rr
[kh uk zkkLk LkhuL {kue kkkkuh kkMku xuE{kt kkAke fkZe khu {nuLkk fhe kze fhe nke. khu {nk{nu L kku
yLku kskLkk {w yr{k kn xuLfh xfkE kzekke feLkh- nke. suMkeke yLku fxh suk yfM{kkkMk kwfzku kLke ku
MkrnkLkk Mxkh [khfkuyu k{k{ [kf, yth kkwfkLkk hMkkk MkkLkku L ke { u kE nke. xu L fhLke fu keLk{kt ke knkh
kkfkk kke ee nke. keS nkEu khLkk kLkke {eLke fkfkuLke snu{k kAe khk{ fZku k khk{Lkk {] ku n Lku
kksw {nkkXkt Lk khVke kMkLke xh{kt hknkheyu S hk{kk {eLkk (W. . 19) [kW Mkk{wrnf ykhku fuL{kt
ykhsuzeLkk Lkukk yLku kqo {wkLk kw{kku Au.
hksMkkLkLkk yh rskLkku, E skku nkku yLku keyu{

ko 2010{kt ksku 55
kifeLke 26 Ske ee nke

yuf xfkLkku xkzku hkku Au. yktfzkLkk

ykkh Wkh uh{kt 4 xfkLkku xkzku
hkku Au. yuLkxekeMkeLkk uh{kt 3.3
xfkLkku WAkku hkku nkku. LkuMu
ELzkLkk u h {kt 1.5 xfkLkku
WAkku hkku Au . keSkksw su
uh{kt {kuxku xkzku hkku Au ku{kt
khke yuhxuLkku Mk{ku kk Au.

k{k{ [esMkwykuLku k[ke uk

{kxu MkLk kMkku Y fhe uk{kt
ykk nkk. yu . Mke kLx{kt
kuxoMkfxLkk fkhu ykk kke nke
yLku ku zkke Mkhk kke nke
VkhrkkuzLkk skLkkuyu kkeLkku
{khku [ke khu snu{k kk
ykkLku fkkw{kt E ukk EMkhkuLkk
ikkrLkfkuyu yLku Mkkkkkykuyu
nkfkhku yLkwku nkku. ykkLkk
w { kzkLkk kku x u kku x k Wzkk
ykMkkkMkLkk kufku yufk kE kk
nkk. nuh{kt Auk ku rMkke ykk
kkkLkk kLkkku{kt qk s khku
kku Au kEfku k nuh{kt k
Mkku y u ykk kke nke.
Vkhrkkuz khk MkV fk{kehe
kk EMkhkuLkk ikkrLkfku khk kkkMk
Y fhk{kt yke nke.

kRfku Mkkk [ku kk fkhku kkhe

MkuLk{kt {teLkwt {kuswt hkwt nkwt.
y{u r hfe Vu z h rho khk
ksh{kt fkuEk khku fhk{kt
ykku Lkke. kht kw rzMku B kh
{rnLkk{kt ksh{kt khku
fhk{kt yke fu Au. kwYkhLkk
rMku fkhkukkhLkk ytku MkuLMkuMk
202 kkuELx xeLku 26838Lke
Mkkkxeyu hkku nkku. khu rLk^xe
59 kku E Lx xeLku 8112Lke
Mkkkxeyu hkku nkku. MkuLMkuMk yLku
rLk^xe kku{kt xkzk {kxu yLkuf
krhkku skkkh ukk nkk.
y{u r hfe zku h Mkk{u Yrkk{kt
kRfku Lkke Mkrk hne nke.

rkkeoyku ykhu 360 kk{zkykuLku ykhe uu

MAkk {kxu rkxe wrLk

yLku Sxew [u Mk{swrk
y{kk,
zkkLk Lkhu L {ku e
ykkk{e {rnLku rkxLkLke {wkfkku
skLkk Au . khu rk x LkLke rz
{kuLxVkuxo wrLkMkxe (zeyu{w)yu
khk{kt fu x kf fko {ku nkk
hkLkku rLkkoh k fkuo Au. su
yt kko k kw s hkk xu f Lkku ku S f
w r LkMkxe (Sxew ) yLku
(zeyu { w ) [u ykkW ku k
fhkhLke rk{kt ykk kk Mxkxo
yk rMkMx{ ytkkok yuMk.yu{.E
LkMkohe yLku kk{e kxhMkk
Mkrnk MAkkLkk fko{ku nkk
hk{kt yku. ku Wkhktk {uLkus{uLx
fkuMko{kt Mktwk MktkuLkku k fhk{kt
yku. rkxLkke ykuk zeyu{wLkk
rkrLkr{tz{kt kEMk [kLMkuh
zku r {rLkf u kzo , zu w x e kEMk

[kLMku h yu L ze fku k, kEMk

[kLMku h su B Mk kkzo L kh,
w r LkMkxeLke khk yku r VMkLkk
{u L ku s h hSk Mkt kx yLku
rhw h x{u L x yku r VMkh hk
kZekLkku Mk{ku kkku nkku .
kuykuyu SxewLkk kEMk [kLMkuh
yk ykk EL[kso hSMxkh
su . Mke.rke yLku Lkkk
rLkk{f fuwh hS MkrnkLke xe{
Mkkku [[ko r[kh fhe nke.
Sxew [ktuzk fuBkMk{kt kuue
ku X f{kt zeyu { w L kk kEMk
[kLMkuhu skwt nkwt fu, khkLkk
zk kLku ko 2020 Mkw e{kt
k k {rMkkhku L ku kxhMkkLke
Mkwrk kwhe kkzkLke nuhkk fhe
Au. kk{e kxhMkk Mkkkk
yk~f yuLSrLkhetk kkLk kwY

kkzk SxewLkk Mknkuk{kt fk{

fhk y{khk rkkeoyku kikh Au.
WuLke Au fu, rf{ko kusLkk
nuX SxewLkk kusuxku nkk hk
yLku yu M kyu { E LkMko h e{kt {
fhk k ki khe kkke nke.
ku{u SxewLkk rkkeoyku {kxu ku
r]rk ykkkLke k nuhkk
fhe nke. keS kksw Sxew
khVke zeyu{wLku {uLkus{uLx kuku
Mktwk MktkuLkfko nkk hkLkku
k Mkk {wfk{kt ykku nkku.
ykku skwt nkwt fu, Sxew yLku
zeyu { w L kk rkkeo y ku kku kkLkk
ykMk ru ykuLkkELk kk[ek
fhe fu yue Mk fhe uEyu.
yke heku khk-rk x Lk
yktkhhkxe krhu k Mkkfkh
ku.

nuhLkk Lkkkk{ kkMku {uxku hu kusuxwt fk{ kwh u{kt [ke hkwt Au.

kqo fA{kt {wkLke xkh{kt 6 kykuLkk {kuk rLkkskt

rr nkk hkE nke. kuLMkk{kt
kfzk Lke[u kkE skke
wkLkLkwt {kuk yth kkwfkLkk
hMkkk nkEu Wkh MkMk hkuz
Wkh kLkke kMkLke nzVux{kt
yke skke khktrk wkLkLkwt
{kuk rLkkwt nkwt.
kkt ek{ yu z eeLk
kkueMk {kf{kt Lkkutkue ekkku
{ku kk hkku ykX ku {q
ykMk{kLkku nkSW hnu { kLk
kuhk {wMe{ (W. . h8) Lkk{Lkk
wkLk kfzkLkk Lke[u kkE kku
nkku . kt eh Eyku Mkkku
kLkke nkuMkx{kt E skku

nkku kt Mkkhkh hBkLk

{h kw t nkwt. {eXehku kku
yu{fu wz k. r. kUMk{kt yk
kLkk kLku nkku. yuyuMkykE
e kehehksMkn zu kkkMk
[ke hkk Au. kLkke kMkLke
nzVux{kt hknkheLkwt {kuk yth
kkwfkLkk hMkkk nkEu Wkh
kLkke kMkLke nzVux{kt yke
skke w keLkk w kLkLkw t {ku k
rLkkw t nkw t . yt h kku eMk
{kfLkk keyuMkyku e ykufMknu
rkkku ykkkkt skwt nkwt fu,
hMkkk nkEu Wkh MkMk hkuz
Wkh yku f kMk u kLkkMk

hkurnkMk ([{kh) (W. . hkk

Lkk{Lkk hknkheLku kLkke kMkLkk
[kfu Xkufhu [zkku nkku. {kkk{kt
kt eh Eyku L ke Mkkhkh
hBkLk {kuk kwt nkwt. kkueMk
s{kh kkukkkE {nuhe
kkkMk [ke hkk Au. kkeLkk
xktfk{kt zwke skke {kuk ykekwh
Mkekeyuk kkhke kELk{kt
hnukkt wkLkLkwt kkeLkk xktfk{ktke
{]kun {e ykwt nkwt. hkku yuf
ku kLku k kLkk{kt h{u
kkt kS (W. . hk)Lkw t {ku k
rLkkwt nkwt. ykekwh kkueMk
{kfLkk kkueMk s{kkh hksuL

{nuhe kkkMk Mktke Au. uhe

k kekke kherkkLkwt {kuk
hkkh kkwfkLkk VkukZLke 3k
keo kherkkyu u h e k
kxkxke u kke Mkkhkh
knu k s { kku z ku nkku .
hkkh kku eMk{kt ke k
{krnke {ku kkekuLk fhLk
hkXku z (W. . 3k) Lkk{Lke
kherkkyu
fku E
ykBfkhkuMkh uhe k ke
ee nke. Mkkhkh {kxu E
skke nke. kt {] k nu h
fhkE nke. kkukkLkk hu hkku 7
ku yk keLkk xe nke.

ksk kkko{uLxhe kkuzoLke yrk{nLke kuXf

[wtxe : y{kk {kxuLkk W{ukhku kh [[ko fhkE

y{kk,
hkLke A {nkLkkhkkrfkLke [qtxeLkk W{ukhkuLke
ke VkELk fhk ksk
kkko{uLxhe kkuzoLke k rMkLke
kuXfLkk yksu keu yLku ytrk{
rMku {Lkkh kkk y{kk
{nkLkkhkkrfkLkk W{ukhkuLke
kMktkeLke rk nkk hk{kt
yke nke. Lke fhkue kuLkLkk
Lkk{kuLke Mkkkkh nuhkk kkt[{e
LkuBkhu fhk{kt yku.kskLkk
Mkq kku L kk skk yLkw M kkh,

kkxekh ykt ku LkLkk rkhek

kn [u k y{kk
{nkLkkhkkrfkLke [qtxe zk
kk
2000ke
w
rxfexkt Aw y ku y u
kku kkLke
kukhe LkkUke nke. y{kk
{nkLkkhkkrfkLkk 48 ku z o L ke
[kh-[kh ku X fku {kxu ku z o eX
40ke 50 rxfexktAwykuyu rxfex
{uk yhS fhe nke. yk{, 48
ku z o L ke fw 192 ku X fku {kxu
2000ke w {w h rkkyku y u
kskLke Lku kkkehe Mk{k

rxfexLke {ktke fhe Au. ksk

kkko{uLxhe kkuzo{kt yksu Mkkhu
{Lkkh Bw r Lk. fku kku o h u LkLkk
W{ukhkuLke kuLk kikh fhk{kt
yku . khkk kkku h kAe
y{kk Bw r Lk. fku kku o h u LkLke
W{ukhkuLkekMktkeLke rk nkk
hk{ktyku. su{kt yuwt fnuk
hkwt Au fu, {w{tke xufukhku kkk
ku { Lke AkeLkk {ku x kkkLkk
fkofhkuLku rxfexku ykku. khu
k{k{ {nkLkkhkkrfkyku { kt
{w {keLke rhku {kt LkkLke

Mkhe k ] r k fhLkkh
fku kku o h u x hku kkk ykku kLkku L kk
rxfex nU [ e{kt kkk fkku
ku{rLkrk {LkkE hkwt Au.hkLke
A {nkLkkh kkrfkyku L kk
W{u khku L ke
kMkt ke{kt
{w{tkeLkku nkk Wkh hnuu ku{
kskLkk kw o ku { kt u h ku h ke
[[ko E hkw t Au . su L kku yLkw
zku hk
yLku
hksfku x
{nkLkkhkkrfkLkk W{ukhkuLke
kMkt keLke rk hr{kLk
ykkukLkkuLku kE [qku Au. ksk

hksfe fkkhk nuX nk [wtxe kuskLkku {kko {kufku

yukuzoLku khk fhkE hkk Au [qtxe : {kkkhe yuf s
rMku keS rzMkuBkhu fhku

hkt[e,
u{kt knuk Mkkrn yufuz{e
Mkkku uzkuk kufku yLku khkk
rV{ kukLkk fuxkf kufku nu yuf
i kkrLkf khVke yu ku z o khk
fhkLkk {wk Wkh ykfhe rkrk
fhkk hkxe Mt Mkuf Mktu MkkV
ku{kt fkwt nkwt fu, yukuzo khk
fhLkkh kU k nrffk{kt nkk,
rLkhk yLku Mk{kske Wku r kk
fhkuk kwrSe kufkuLke xkufe
Au . ku { Lkk r[khLku Mkkt kLkw t
ku f ku kt fhe [w k Au . ku y ku
kkukkLke hksfe wfkLkku [kk
yLku [[ko{kt hnuk {kxu ykwt fhe
hkk Au. hkxe Mt Mkuf MktLkk
yr khke Mkn Mkhfkokn
kkku nkuMkkkuuyu fkwt nkwt fu,
rLkhk kuk kufku yukuzo khk fhe
hkk Au. yuf &Lkk skk{kt ku{u
fkwt nkwt fu, swk-swk kukLkk kufku
khk yukuzo khk fhkLke kkkk
rLkhkksLkf Au. su kufku 60 koke
u{kt yMkrnwkkLkwt Lkk[ fhe hkk
nkk kuyku nu fkkhk h[e hkk Au

yLku Mkt kkk kskLkk kufkuLku

kLkk{ fhkLkk kMk fhe hkk
Au . Mkt Lke yr khke
fkofkhe {tzLke yksu k rMke
kuXf Y kk kk kkfkhku Mkkku
kk[ek fhkk ku{u yk {wskLke kk
fhe nke. ku{u MkkV ku{kt fkwt nkwt
fu, {kue Mkhfkh yLku MktLku fkuEk
fkh kh u h kLke hksLkerk
h{k{kt yke hne Au. fkkhk
zk{kt yke hkk Au. yk fkkhk{kt
kkuzk k fnukkk {o rLkhkuk
ku f ku L kk yu ku z o khk ykkkLke
hksLkerk MkV kE fu Lkn.
fuxkf kufku kkukkLkwt w kw{ke
hkk Au. yk kufku rLkhk yLku nkk
Au. Mk{ks{kt Mktkqoku Wkurkk kE
[w k Au . ku { Lkku yks nu
Mkktk{kt ykkku Lkke. ku{u
yu{k fkwt nkwt fu, yukuzo khk fhe
hnuk kufkuLke yku hne Lkke. u
kuyku ikkrLkf Au kku fkuE ikkrLkf
[[ko{kt fu{ kk ukk Lkke. ku{u
yu{k fkwt nkwt fu, ikkrLkfLku hksfe
[[ko{kt wt kk uku uEyu.

y{kk,
MkkrLkf MhksLke [qtxeyku
ytku ktkk Mk{ke [kke yZ
yLku yrLkrkkkLkku ykhu ytk
ykku Au. Mkwe{ fkuxuo [qtxe kh Mxu
{w f kLkku ELfkh fhkk [q t x e
kuskLkku {kko {kufku kku Au. ufu
Mkw e{u k{k{ [q t x eyku L ke {k
kkhe yuf Mkkku fhkLkku yku
fhkk keS rzMku B khu k{k{
W{ukhkuLkk krLkkU VUMkku ku.
hks{kt A {nkLkkhkkrfkyku,
rsk yLku kkwfk kt[kkkuLke [qtxe
rLkk kkheu s kuu. Mkwe{ fkuxou
fkukkuohuLkLke [qtxe kh Mxu {wfkLke
fkUkuMkLke yhS Vkke ee Au. ufu
Mkwe{ fkuxuo k{k{ [qtxeLkwt krhk{
yuf Mkkku nuh fhkLkku yku fkuo
Au. yk fuMk{kt Mkwe{ fkuxo 24 LkuBkhu
[wfkku ykku. kt Mkwe hks [qxt e
kt[ rLkk fko{ {wsk [qxt e kuS
fu. khtkw kt[u {nkLkkhkkrfk,
rsk kkk kkw f k kt [ kkku L ke

[qxt eykuLkk krhk{ yuf Mkkku nuh

fhkLkk hnuu. Mkwe{ fkuxou yuf kuzo
kh [kh W{u khLkk {w kLke
MkwLkke 24 LkuBkhu hke Au.
ykh Mkwe yuf kuz{
o kt k W{ukh
nkk.
nu MkkrLkf MhksLke
[q t x eyku { kt 50 xfk {rnk
yLkk{kLkku y{ kkk kuzo eX [kh
fkukkuohuxhLke ukkE fhkE Au. yk
{wu rkxeLkhu yue hswykk fhe Au
fu yk hekLke {xe {uBkh rMkMx{
yk hks{kt s Au. su ktkhe
yrfkhkuLkwt WtLk Au. nk Mkwe{
fkuxo [qtxeLke rk kh {LkkE nwf{
ykkkLkku ELkfkh fkuo Au yLku ke
Mkkuu {ktk Au. yk Mkkuu{kt
rkrxLkh Lkh kwhkk hsw fhe
fu kku ykk r[kh fhku. u yuf
kuzo yuf fkWLMkhLke khVu{kt
[w f kku yku kku Bw r LkrMkk
fkukkuohuLkLkk krhk{ku rLkhkof nuh
ku yLku Vuh [qtxeyku kusLke kzu.

khk yksu ki kh kLkkhe

W{u khku L ke
keLke
ykkefkke rrk Akx
fhku yLku {kuxkkku kkt[{eke
Mkkk{e LkuBkh Mkwe W{ukhkuLke
ke kkkkh nuh fhku. su
kuXfku kh {zkkktX MkoE nu ku
ku X fku L kk W{u khku L ke nu h kk
Au e zeyu yu x u fu
W{ukhekkfku hkLke Aue
kkhe 7{e LkuBkhu ku yLku kuLke
Mkee W{ukhLku s fhk{kt
yku ku { kskLkk xku [ Lkk

Mkq kku y u skw t nkw t . ksk

kkko { u L xheLke k rMkLke
ku X f{kt
k{k{
{nkLkkhkkrfkykuLkk ykkukLkku
kkk nu h {w ku L ku kkxekh
yktkuLkkuLke [qtxe{kt wt yMkh ku
? ku yt ku k kskLkk rhc
Lkukkyku khk qk s [exkqof
{krnke {uk{kt yke nke. kuLku
kLk{kt hkeLku W{u khku L ke
kMkt keLke rk ykk
kkk{kt yke hne Au . su { kt
Au e zeLkk Vu h VkhLku k

yfk nu ku{ kskLkk xku[Lkk

Mkq kku u ske hkk Au . hk{kt
kxu Mk{ks yLku kskLkk Mktktku
ru kku o ke hksfe ykMk
fhkk hksfe ktrzkkuLkwt {kLkwt Au
fu, kkxekh Mk{ks yktkuLk fhe
kku kkLkku n {u k u h kh
kMkku Aue ze Mkwe fhu. khtkw
{kkLkLkk rMku kkxekh Mk{ks
kskke {kuZwt Vuhe fu Lkne.
kskLke Mkk{u kzkLke kkxekh
Mk{ksu k {kuxe f{k [qfe
kzu ku{ kkxekh Mk{ks Mkkhe

heku u Au ku{ Akkt Aue ze

Mkwe kkukkLkk n {kxu yktkuLk
fhe suxwt {ue fk kuxwt {ue
uwt yLku Auu kskLke khVu{kt
kku kkLkw t hkw t ku e Lkerk
kkxekh Mk{ksLke Auk fuxk
kkuoke hne nkukLkwt hksfe ktrzkku
{kLke hkk nku kke yk MkkrLkf
MhkLke [qtxeyku{kt kskLku
su x w t khk{kt yku Au ku x w t
LkwfkLk ku Lkne kuwt kskLkk
xku [ Lkk Lku kkyku kkk hksfe
r&ukfku k {kLke hkk Au.

uhLkkt rLkktk kkLkufku nkshe ykku

rfzLke ELMxxwx{kt whku

kkLkufku 2015 fokuk

y{kk,
w h ku kkLku f ku ku S
yu
{rnkyku { kt ku kk hku f kLke
yMk{ko kk yLku w x u h ku ELk
ykk uzh ykk hux kuuMk
suk ukrk ytkuLke rrkkk
Mkt kt r k {u r zrMkLk k k L[ Au .
w h ku kku f ku ku S Mx
yu k
kkLkufkukuSMx Au, su{u kuZwLkku
Mkkkuxo yLku {rnk{kt kukk ktk
ku{s kuLku Mktktrk Mk{MkykuLke
ruk kke{ eue nku Au, suke
MkSo f fu fku L u o r x{kt ke
MkkhkhLkku fku rfk ykLkkku
ku Mk{S fk. yk Mk{Mkyku Mkkku
uzkuk Mkk{kSf ftfLku fkhu
kuLkwt MkkuSfh knw ykuAwt kwt Au.
{rnkyku yk fkhLke Mk{Mkyku

skke Lkke yLku kuLku Wt{h Mkkku

Mktfkue Mkk{kL Mk{Mk ku Au.
y{kk rMkr nku Mkx
fu B kMk{kt fko h k Mkt M kk
ErLMMxxwx ykuV rfzLke rzMke
yuLz rhMk[o MkuLxh ko 2000ke
yk Mk{Mk kh fk{ fhe hne Au.
ko 2013{kt yk {wk kh kLk
fu L ek fhke yLkku e fo ku k
w h ku kkELku f rMkBeVkEzLkw t
ykkusLk fheLku MktMkkyu uLkk
kr{ kuLk{kt {nLke wr{fk
se nke yLku nu 31 ykuxkukh

yLku 1 LkuBkhLkkt hkus whkukkELkuf

yuzkLMk-uh E {kuh xw kEVLkwt
ykkusLk fwO Au. fokuk hr{kLk
Ve{u kuuMk, MkkEx MkurMkrVf
rzVux rhkuh, kukk fu { rMksoLk
hku f k{kt yMk{ko kk Mkkku
Mktfkue Mk{Mk ytkuLke ykhu
40 Mksohe fhk{kt yku. yk
fokuk{kt fk rkue, rLkek
iuk kwkLkktkufh, rhek uX, e
ke kie nVe hnu{kLk, ke S kki
yLku uhLkk rkcek MksoLMk yLku
kkLku f ku ku S MxMk yLku w f u L kk

ske kkte ykukhuLMk fhu.

kuyku Wkhkuk rkku ytku kkukkLkwt
kkLk, yLkwku yLku Mk{s ykku
kkk yke Mk{MkykuLkku fE heku
Mkk{Lkku fhku ku ytku kkukkLkk {tkku
hsw fhu. ykh Mkwe ykhu 500
zkuxhkuyu fokuk {kxu hSMxuLk
fwO Au. kuyku yk ikrf r{LkLkku
rnMMkku kLkeLku kkLk k fhu, suke
kku kkLkk ki kku r f rMkkhku L ke
kwhkue {kkLkU Mktkkuke fk
yLku rk sLkMk{wkLke Mkuk fhe
fk.

zuLwLkku fuh : w [kh fuMk

Mkkkxe kh ykkk [f[kh
y{kk,
y{kk Mkrnk hksh{kt
zuLwLkku fuh u xLkkLkwt Lkk{ s E
hkku Lkke. y{kk{kt wkhu zuLwLkk
w 4 Lkk fuMk LkkUkk nkk. yk{ Auk
k rMk hr{kLk {kk
y{kk{ktke zuLwLkk 23 fuMk LkkUkE
[wk Au. yksu y{kk Wkhktk
Mkwhk{kt 2, kLkkhLkk ku yLku
hksfkuxLkk 3 fuMk zuLwLkk LkkUkk nkk.

y{kk Mkrnk hksh{kt zuLwLkk

e hnuk fuMk Mkk{u ktk kw zkkw
Au.
kkekkuLkk {ku XtzeLkku kkhku xu
ku{ zuLwLkk MkELk ^wLkk fuMk{kt k
khku LkkUk kue kwhe MkkLkk Au.
y{kk{ktke Auk [kh {rnLkk{kt
zuLwLkk Mkk{u kkt[ kufkuyu kkukkLkku S
kw{kku Au. 1 Lw ke 25 ykuxkukh
Mkwe{kt nuh{kt 1400 fhkk khu

zuLwLkk fuMk LkkUkE [wk Au. LkuLk

ufxh kkuLko rzrMk fLxk
u kukk{u he
fhuk yktfzk yLkwMkkh kwshkk{kt
2009Lkk ko{kt 2461, 2010{kt
2568, 2011{kt 1693, 2012{kt
3067, 2013{kt 6272, 2014{kt
2320 zuLwLkk fuMk LkkUkk nkk.
wkhu y{kk{ktke 4, hksfkux 3,
Mkwhk{ktke 2 yLku kLkkh{ktke ku fuMk
zuLwLkk LkkUkk nkk.

fkukkuohuLkLkk rkkLkk Lkukk keLkLkku ykkuk

5 ko{kt ksku 1,000

fhkuzLkku k[kh fkuo Au
y{kk,
Auk kkt[ koLkk kskLkk
kMkfku Lku Mkkhe kkr{f Mkwrk
kwhe kkzk{kt kLk rLkV kk Au.
kskLkk kMkLk hBkLk Auk
Mk ko hBkLk hnuXkLkk r{fk
uhk{kt fw 173 xfk khku yLku
fku{Lkk r{fk uhk{kt fw
221 xfk khku fkuo Au. ku{ Akkt
nuhesLkkuLku kkr{f Mkwrk kwhe
kkzk{kt
yke
Lkke.
BwrLk.rhkukkLkk Lkukk kYeLk
uyu skwt Au fu, 365 rMk
[ku eMk fkf kke ykkkLke
nuhkk k kkuf Mkkkek kE Au.
100 xfk rMkkhLke MkeLku kke
ykkkLkw t [Lk k ko knu k
ykkuwt nkwt ku{ Akkt 20 xfk
rMkkhLku nsw Mkwe kke {kwt
Lkke. Lkk kr{ kuLkLkk khtkh

znkuw yLku kkuwLkwk kke

ykkkLke Vrhkku QXe Au. keS
kksw fuL Mkhfkhu Mxku{ kuxh zuELk
{kxu 800 fhku z kskLkk
MkkkekuLku ykk Au. khtkw ku k
kke{kt kk Au yLku hMkkLke
rMkLk{kt nuh sktkkfkh kE
Au . Mkkkh{ke hehLxLku
fkhu LkeLke knkukE Mkktfze kE
kE Au. nuh{kt ke.ykh.xe.yuMk.Lkku
Wkkuk 5 xfk k fhke Lkke.
nk kuLkwt utw ykh Mkwe{kt 23 fhkuz
suxwt kwt Au. kkuzk Mk{ knuk kku
BwLkku {krfeLkk kuxku ykkkLke
Lkkukk yke kze nke. nuh{kt
2005 ke 2015 Mkw e{kt fw
1568 kyku hkuk[kkuLkk eu
{]w kkBk Au. hkuk[kku kufkkwt
kLkkku kku nkuk Akkt ktk khk fkuE
kkk uk{kt ykk Lkke. krhk{u

{AhsL yLku kkesL fuMkku

kk kk Au. rhkukkLkk Lkukkyku
w { kt skw t nkw t fu ,
keykhxeyuMkLke kMkku{kt kuMkuLshku
{ukLkk ku{kt yuyu{xeyuMkLkk
kMkku L kk ezw y Lku k
huLkkkEuLk kuhe kk. kkt[
ko{kt 2.50 k kuMkuLshku xk.
hehLxLkk 473 fhkuzLkku kusux
eLku ku 1182 fhkuz fhe uk{kt
ykku Au . Mfw kku z o { kt k
Bw r Lk.kkyku { kt rkkeo y ku L ke
MktkLke Mkk{u MfwLkk rkfkuLke x
Au. ku{s kotz k ykuAk Au suLkk
eu kkfkuLku uEyu kuwt kh
{kwt Lkke rkM{kh hkuz kkA
1500 fhkuzLke k w [kuo kku
nkuk Akkt k hkuzLke Mkrk Lke
Au. nfe kwkk kku hkuz kLkke
{kuxkkkLkk hkuz kqxe kk Au.