Professional Documents
Culture Documents
Mechanic 14. Sayı
Mechanic 14. Sayı
SAYI
MECHANIC DERGS
UBAT 2015
www.mechanic.com.tr
27 YILLIK ZRVE
YOLCULUU
CAFER AKTRK
MECHANIC DERGS
PARS JE TAIME
SANAT VE ELENCE E
bayaz
Bayaz
Deerli okuyucularmz,
u ay, sanat dnyamzn usta sesi ve yorumcusu Mzeyyen Senar hayatn kaybetti. 97 yllk
mrne 30un zerinde albm sdran, Atatrkn de en sevdii sanatlardan olan Senar
kaybetmi olmaktan dolay iten zntlerimizi belirtmek istiyoruz. Eserleri ile her zaman
yaayacak olan dev sanatmza Mechanic ailesi olarak Allahtan rahmet, yaknlarna ve sevenlerine ise
ba sal diliyoruz.
2015 yl byk sektr bulumalarna ev sahiplii yapacak. ki tanesi Ocak aynda gerekleti.
Bunlardan ilki 26-28 Ocak tarihlerinde Chicagoda gerekleen sektrn en nemli buluma
organizasyonlarndan olan AHR Expo 2015. Fuara katlmc olan Daf Enerji sektrn nde gelen
mekanik projecilerini arlad. lkemizi baaryla temsil etti. Kendilerine kranlarm sunuyorum.
Bir dier etkinlik ise, 3.naat ve Konut konferans bu seferde birok duayeni ve sektr yesini arlad.
Mechanic dergisi olarak iki konferans da sizin iin yerlerinde takip ettik, nemli konular sizin iin
sayfalarmza tadk.
Bu saymzda 20 yl akn, birikim ve tecrbe nda, mekanik tesisat mhendislii konularnda
geerli, ulusal ve uluslararas artnamelere uygun dzeyde zmler retmeyi baaran Beta Teknikin
firma sahibi, makine mhendisi Cafer Aktrk ile ku umaz kervan gemez bir yerde balayp
stanbulda srdrmekte olduu aile yaantsn, i hayatn ve baarlarn konutuk.
DEKOMEDYA A. ADINA
mtiyaz Sahibi
EVREN DEMRC
Sorumlu Yaz leri Mdr
Genel Yayn Ynetmeni
EVREN DEMRC
Teknik Danmanlar
CEVAT TANRIVER, ZHT FERAH
Yayn Danman
EMNE BANKOLU
Yeil Bina Danman
CEML YAMAN
Leed Faculty, Breeam Assesor
iindekiler
MECHANIC
Yl: 2 Say: 14
Genel Koordinatr
ZGR PARLAK
Yayn Koordinatr
ASUMAN DEMRC
Yayn ve Web Editr
HAKAN ARSLAN
hakan@dekomedya.com
Grsel Ynetmen
ZG URAL
Reklam Mdr
SELUK BENL
selcuk@dekomedya.com
Mteri likileri
REM KALENDER
irem@dekomedya.com
Katkda Bulunanlar
SELCEN PARLAK, GENCAY
TATLIDAMAK, EVREN UYGUR,
ONUR AHN, EMRE ZMEN,
SMMM HASAN KARAGZ, AV.MURAT
BLR, SERDAR AYDIN, ZLEM
YASMUT
30
06
Ynetim Yeri
Deko Medya A..
Vinezade Mah. Prof. Dr. Alaattin Yavaa
Sok. Efe Apt. No:6 D:4 Akaretler
34353 Beikta / STANBUL
08
Bask - Cilt
Fabrika Basm Tic. Ltd. ti.
nn Cd. No:74/A
Mahmutbey-Baclar-stanbul
Tel: 0212 294 38 00
12
14
16
18
20
Datm
Etkin Datm ve Nak. Oto Kir.
Hiz. Paz. Tic. Ltd. ti
Eski Bykdere cd. Yama sk. No.1 4.
Levent stanbul Tel: 0212 282 40 04
10
Yayn Tr
Yaygn Sreli
22
24
26
28
30
36
38
40
42
44
46
50
52
AIRPLUS
17
ALDA
ALP POMPA
25
ALIZE
77
ARI YANGIN
REKLAM DZN
62
13
67-69 ATC
54
56
57
50-52-74-76 CVS
79
DAF ENERJ
27
DAIKIN
37
DARHAN
35
DEKOGROUP
DUYAR VANA
11
EBITT
59
EMO-SCHAKO
49
FRNKISCHE
45
GIACOMINI - UNIVAL
73
IIK ENDSTRYEL-FRESE
IMI HYDRONICS
23
MAS
41
KLMATEKNK
51
LOWARA
39
MAS-DAF
58
META MHENDSLK
65
MITSUBISHI ELECTRIC
19
NORM TEKNK
63
NORM KELEPE
55
ONEFLEX
47
87
PROKONTROL
60
62
70
74
76
78
84
Yeniliki tasarmlar ve
ilklerin karl IMI Hydronic
Engineering
Norm Teknikten otomatik
sprinkler sistemlerinde yangn
pompalar
SFA Sanihydro WC tcleri
ve pompalar
LG Inverter klimalar ile kn
tasarruflu snmann keyfini
yaayn
86
88
90
Paris Je Taime
92
94
96
70
88
90
CVA
REKLAM DIZINI
58
75
29
SFA SANIHYDRO
53
SIEMENS
21
SONDEX - TANPERA
71
TEKNOGEN-BY KLMA
43
THERMAFLEX
AY MHENDSLK
15
NTES
61
VENTAS
Hayata dair
Elenceli zeka sorular
92
A.K.. VICTAULIC
Haberler
Haberler
Elginkan Topluluu
Trkiyenin shhi tesisat ve doalgaz
ustalarn yetitiriyor
Shhi tesisat ve doalgaz laboratuvarlarnn 26.s Adapazar Fatih Teknik ve Endstri
Meslek Lisesinde Elginkan Topluluu irketlerinin katklaryla eitime ald.
Haberler
10
Haberler
12
Haberler
KLMLENDRME sektrnn nc
markas Daikin, soutmada olduu
gibi stmada da yeniliki admlar
atmaya devam ediyor. Geni rn gam
dorultusunda bayi sistemini yeniden
yaplandran Daikin, stma ile ilgili rn
ve hizmetlerini Daikin Istma Grubu ad
altnda toplad. Bu at altnda yenilenen
stma grubu bayileri ile soutmadaki
iddiasn stmaya da tayan Daikin,
2015 ylnda yeni bayi allar ile
Trkiye genelinde hzl bymesini devam
ettirecek.
Geni rn gam dorultusunda
bayi yapsn yeniden yaplandrmay
tercih eden Daikin Trkiye, bundan
byle mterilerine Daikin Platinium,
Daikin Gold ve Daikin Heating Pro
14
Haberler
son teknolojiler
Konfor artlarn salamak sadece hava deiimini deil,
dardan aldmz grlt, toz, rahatsz edici olabilecek
rzgr gibi unsurlar da engellemektir.
TEKNOKLMA klima santrali pazarnda
BOREAS markal santralli ile ilk bir yl
geride brakt. Anadolu Blge Mdrl
2014 ylnda youn ekilde klima santral
tantm yapt. Birok Bakanlkta tantmlar
dzenledi. Yapt dier bir tantm
almas 19 Kasm 2014 tarihinde
JW Marriott Otelde gerekletirdikleri
ilk Teknoacademy ile kurum, proje,
mhendislik ve sektr alanlar ile bir
araya getirerek cihazlar zerinde ki
farkllklarn paylama frsat buldular.
Teknoklima her frsatta havalandrmann
nemi zerinde duruyor. nsan konforu
veya sal amac ile hayvanlarn,
bitkilerin veya endstriyel bir rnn
retimi srasnda gerekli scaklk, nem
ve havann oksijen miktar ile temizlii
artlarnn kontrol altnda tutulmas
iin havalandrma gereklidir diyen
Teknoklimann uygulamalarn balkta
toplayabiliriz;
Konfor Uygulamalar;
Konut ve ticari binalar da.
Oteller, endstriyel alanlarda.
Otomobil, trenler, uaklar gibi
tatlarda.
Hijyen Uygulamalar;
Ameliyathane ve youn bakm niteleri
la retim tesisleri, Gda sanayi retim
ve depolama tesisleri
Elektronik prosesler
Proses Uygulamalar;
Endstriyel ortamlar
Madenler
Yemek piirme ve ileme alanlar
Tekstil fabrikalar, Fiziksel test
merkezleri
16
Haberler
18
Haberler
lkemizde lisanssz elektrik retimi
uygulamalar yaplabiliyor, yeil binalar
kavramnn nemini anlamalyz dedi.
Nihat Kandalolu; kentsel dnm
nedir, yenileme arasnda ne fark var
aklad. Sosyal dnm, kentsel
tasarm ve mhendislik. Sosyal dnm
olmadan srdrlebilir geliim olmaz,
Trkiye de ki iklim eylem plan, szleme
ve protokoller yaplm, merkezi stmada
uygulamaya sokmakta zorlanyor,
nce bilgi reteceiz ondan sonra
markalaacaz dedi.
Dr.rfan Aydoan; kentsel dnmn
sosyolojik boyutu olduunu, her kentimizin
kendisine zel potansiyeli olduunu,
hukuksal adan adil olunmas gerektiini,
meslek alt yapsna sahip uzmanlarn
olmas gerektii, mali boyutlarn yasal
20
Haberler
22
Haberler
Bosch Termoteknik
yeni binasna tand
Bosch Termoteknik Trkiye, 15 Aralk 2014 tarihi itibariyle stanbul merkez ofisini
Kkyaldaki yeni binasna tad. Bosch Termoteknik Trkiyenin yeni ofisi, yeil
enerjiye uygun, ergonomik tasarma sahip mimari alt yapsyla dikkat ekiyor. Yeni
ofis, farkl ihtiyalara cevap veren eitim salonlar, geni showroomu, renkli ve keyifli
dinlenme alanlaryla gelecein ofisi olarak nitelendiriliyor.
BOSCH Termoteknik Trkiye, stanbul
Kouyolunda bulunan merkez ofisini
Kkyalya tad. Mkemmel
manzarasnn yan sra, dizayn, alma
alanlarnn ferahl ve depreme dayankl
teknolojik altyapsyla dikkat eken ofis,
kaliteli bir alma ortam oluturmak ve
bunun srekliliini salamak amacyla
oluturulan 5S kuralna gre tasarland.
Bosch Termoteknik Trkiyenin yeni
ofisinde rnlerin tantld dijital
24
Haberler
26
Haberler
28
Sylei
yerli rn kullanm
zendirilmelidir
Bize ksaca kendinizden bahseder misiniz?
1965 ylnda deyim yerinde ise ku umaz kervan
gemez bir yer olan Sivasn Zara ilesine bal
Bolucan kynde dodum. Doduumda bu kyde
herhangi bir salk oca veya ebe bulunmuyormu.
Doum kyn en tecrbeli kadn tarafndan, di
ekimi kyn berberi tarafndan gerekletiriliyordu.
Geri halen durum bu noktadan pek de farkl deil...
Ama tm bunlara ramen annem dokuz ocuk
yapmay becerebilmi. (Son iki karde stanbulda
dodu). Ben 3. srada kendime yer bulmuum...
Oradaki koullarn elverdii artlarda 10 yama
kadar yaadm. lkokulun ilk drt yln burada
tamamladm. 1975 ylnda stanbula tandk. lkokul
beinci snf mraniye akmak ilkretim okulunda
tamamladm. mraniye lisesinde ortaokul ve lise
renimimi tamamladm. Ekonomik koullar nedeniyle
niversiteyi stanbulda okumak zorundaydm. Nitekim
iki aamal olan niversite snavn saysal sorular
sayesinde kazandm. Bylece niversite yllarm Yldz
niversitesinde balam oldu. 1986 ylnda mezun
olduktan sonra yine Yldz niversitesinde endstri
blmnde yksek lisans eitimine balayp 1988
ylnda tamamladm. Yksek lisans eitimini aldm
2 yl boyunca Kadkyde Genpa Mhendislik de proje
hayatna baladm.
Bu firma proje ve uygulama ileri yapard. Ben
proje izim blmnde altm. Rapido kalemler
ile aydnger kdna izim yapardk o zamanlar.
En sevmediim durum yanl izim ya da revizyon
30
31
Sylei
32
33
Sylei
34
Haberler
36
rnlerimizin dayanklnda da
iddialyz
rnlerinin dayankllna da vurgu
yapan Ahmet Ola, Biz dnyann birok
yerinde klima satyoruz ve rnlerimizin o
blgelerin iklim artlarna uyumlu olmas
ok nemli bir husus. Ylda yaklak 173
bin adet General Klima satlan Dubaide
nem, oksitlenme ve kum gibi kriterler,
Vancouverda sert iklim gibi koullara
dayankl rnler gelitirdiimiz iin
rnlerimizin arza oran ok dktr.
rnein, ben evimde 18 senedir Generalin
Haberler
klimasn kullanyorum ve bugne dek hi
arza yapmad, diye konutu.
Baz istasyonlarnn
soutulmasnda da tercih
ediliyor
General klimalarnn youn alan baz
istasyonlarnn soutulmasnda da sklkla
38
Haberler
40
Haberler
42
Haberler
44
Haberler
46
Haberler
bu zehirli atk gaz gvenli bir ekilde
binadan uzaklatracaktr.
Bunun iinde binalarn yapm
esnasnda bacalarn standartlara uygun
yaplmas gereklidir. Bunu salayan
mevzuat ise mar Ynetmelikleridir. 10
Temmuz 2013 tarihinde yaynlanan
Yap Malzemeleri Ynetmelii uyarnca
Tula Baca baca malzemesi olarak
tanmlanmam olmasna ramen
birok ehirde belediyelerin imar
ynetmeliklerinde hala tula baca yer
almaktadr. Devletin kurumlarnn yapt
toplu konutlarda dahi halen mevzuatlara
aykr olarak tula baca kullanlmtr.
Tm bu hususlar erevesinde
lmlerin azalmas amacyla yetkililere
nerilerimiz ise yledir;
1. evre ve ehircilik Bakanl
tarafndan yaynlanan mar
Ynetmeliinin Baca Blm
mevcut yrrlkteki baca mevzuat,
standartlar ve uygulamalara uygun
hale getirilmelidir. Bu konudaki Piyasa
Denetim ve Gzetim faaliyetleri,
retici firmalar, uygulayc firmalar
ve nihai uygulamalar kapsamaldr ve
periyodik olarak yaplmaldr.
2. Yeni binalarda Yap Denetim
firmalarnca yaplan kontroller daha
sk tutulmal, standartlara uygun
olmayan bacalara izin verilmemelidir.
Bu konuda Yap Denetim firmalarnn
ilgili kontrol mhendisleri baca
konusunda eitilmelidir.
3. Binalarda inaat statii, beton kalitesi
vb. zelliklere azami dikkat edilirken
zellikle bacalara da azami dikkat
gsterilmesi gerekmektedir. Deprem
gvenlii ile binalar ve insanlar
korumaya alrken bacalardan
kaynaklanan zehirlenmelerle insan
hayatn hie saymak doru deildir.
4. Bacalar, Fabrika retim kontrol
belgesine sahip ve rettii rnlerin
performans beyann yapan firmalarca
retilmelidir. Bacalarn montaj ise
Mesleki Yeterlilik Kurumundan Bacac
Seviye 3 belgeli personel tarafndan
yaplmaldr. Bacalarn uygunluu ise
Mesleki Yeterlilik Kurumundan Bacac
Seviye 4 belgeli personel tarafndan
48
Haberler
50
Haberler
Isdem Yaltmdan
Eskiehire
dev yatrm
Isdem Yaltm, havalandrma ve tesisat
sektrnde yaltm amal kullanlan
Elastomerik Kauuk Kp retimi iin
Eskiehir OSBye 30 milyon TLlik yatrm yapt.
52
rn
Ayvaz Sierra
Daldrma Tip Vorteks Buhar Sayac
Vorteks Buhar Sayac ile farkl sebeplere bal olarak verimin ne kadar dtnden
balayarak; nite, blm, iletme, kazan verimlerinin dme miktarlar gzlenebilir ve
verimliliin arttrlmas iin adm atlabilir.
BUHAR sayalar, enerjinin geri
kazanlmasna ynelik yaplan tm
almalar sonucundaki uygulamalarn
fayda derecesini kontrol eder. Prosese
istenilen buhar miktarnn verilip
verilmediini, verilen buharn scaklk
ve basncnn kontrol edilmesini salar.
Tm tesisin veya tesis ierisindeki eitli
nitelerin hatta nite iindeki herhangi
bir makinann birim rn buhar maliyetini
tespiti iin buhar sayac kullanlr.
Avantajlar
2-Hassasiyet
zellikler
54
rn
56
Ouzhan Mandac
Makine Mhendisi/Oventrop Sat Mhendisi
fiziksel yntemler uygulanarak yaplan
Crosslink (apraz Balama) ilemi
sonucu elde edilen borular Pe-X eklinde
tanmlanmaktadr. Pe-X borular TS
10762 ve DIN 16892 ye gre evre
tesirli gerilme (sv) deeri 70 C de 50
yl dayanm artlarnda 5,55 N/mm2 ye
ulamaktadr.
57
rn
RESCON 2100
Smart Touch
Merkezi Istma Sistemi
otomasyon ve
kumanda paneli
RES Enerji Sistemlerinin, stma
sektrndeki 35 yl akn tecrbesi ve
ileriye dnk ada mhendislik bak
asnn harmanlanmasyla ortaya kan
RESCON Otomasyon ve Kumanda Paneli,
merkezi stma sistemlerinde henz
kimsenin yapamayacan yapyor!
RESCON Kumanda Paneli,
ayn anda tek bir merkezden
60a kadar kaskad kazan
ve 30 tane yollu karm
vanal stma zonuna kumanda
edebilmektedir. Mevcut 4
farkl dil seenei ve yaknda
ekleneceklerle birlikte,
Yurtd pazarna da kacak
olan RESCON ilk retildii 2013ten bu yana, Vadi stanbul,
Sinpa Egeboyu, Doa Koleji, Cevahir Otel, TEMA stanbul, BJK
Vodafone Arena Stad ve Memorial ili Hastanesi gibi birok
prestijli projede REMEHA youmal kazanlarn kumanda ilerini
gerekletirmektedir. RESCON panelde, yerden stma, radyatr,
boyler fancoil gibi tanmlanm stma zonlarnn dnda, yeni
eklenebilir zon zellikleri iinde yer ayrlmtr. Yerden stma
zonu iin ap kurutma fonksiyonu, boyler zerindeki elektrikli
stc kontrol, birden fazla kullanm scak suyu devresi iin farkl
termik dezenfeksiyon yapabilme gibi neredeyse snrsz kontrol
imkan salayan RESCONda stma sistemlerinin zelliine gre
6 farkl referans kontrol yaplabilmekte, buda konforlu ve verimli
stma tanmn en batan yapmaktadr. RESCON ile stma ve
scak su kazanlar farkl kontrol edilebilmekte, seri, paralel ve
seri + paralel devreye girme yaplabilmekte, e yalandrma,
%1 mertebesinde hassas modlasyon, yaz ve k iin iki farkl
d hava referans ile sorunsuz mevsim geii, tesisat suyu
donma koruma programlamas ve sirklasyon pompas skma
nleme gibi zellikleriyle, bir stma sisteminde her ihtiyac
karlayabilmek, en verimli enerji kullanm ve konfor art srekli
salanm stmay elde etmek mmkndr. RESCON, RES Enerji
Mhendislii gvencesiyle sektre sunulmaktadr.
58
rn
Merkezi sistemle snan yaplar iin, Baymak Lectus duvar tipi youmal kazanlar bir devrim niteliinde
BAYMAK Lectusun en byk fark
Premix ad verilen teknolojisidir.
Premixin Trkedeki tam karl n
Karmdr. Verimlilii belirleyen; ideal
yanmada, doru hava gaz dengesinin
salanmasdr. Premix teknolojili Lectus
bir birim gaz iin eit dzeyde havay
alp nceden kartryor ve bylece ideal
yanma salyor. Dolaysyla Lectuslarn,
eski kazanlarla karlatrldnda ilk
yatrm maliyeti yksek gibi grnse de,
iletme maliyeti ksa srede bu fark
amorti etmektedir. Bu da modlasyonlu
fan grubu sayesinde oluyor. Baz
youmal sistemlerde hava ayar sabit
tutulur. Gaz deikenlik gsterir ama
60
Sylei
Yeniliki tasarmlar
ve ilklerin karl
IMI Hydronic
Engineering
VANA konusunda deneyimli, mkemmel zmlerin
adresi IMI Hydronic Engineering emin admlarla yoluna
devam ediyor. IMI Hydronic Engineering Trkiye Genel
Mdr Volkan Gerdan ile yaptmz rportajda bu byk
geliim hikyesine heyecanl bir yolculuk yaptk.
62
Sylei
64
Sylei
66
Sylei
68
rn
70
rn
gerekmektedir. Tasarmclarn, pompa
dairesine yeterli taze havay salayacak
dzenlemeleri ve egzoz havasn tahliye
edecek nlemleri salamas son derece
nemlidir. Dizel srcnn bulunduu
tesislerde, pompa dairesi sprinklerle
korunmayan alanlar iin minimum 2 saat,
korunan alanlar iin minimum 1 saat
yangna dayankl blme ile binann dier
blmlerinden ayrlm olmaldr. Elektrik
motorlu yangn pompalar, g kaynana
balant asndan zel dzenlemeler
gerektirmektedir. Elektrikli yangn pompa
dairesi de Dizel yangn pompalar ile
ayn ekilde binann dier blmlerinden
ayrlm olmaldr. Ana g beslemesi ile
yangn pompas kontrol panolar arasnda
herhangi bir kesici veya sigorta bulunmaz.
Bu durum elektrikli yangn pompalar iin
salanmas gereken zel bir durumdur.
Elektrikli yangn pompalarnn gvenilirliini
artrmak zere kontrol panolarnda ar
akm korumas zelliklerini salayacak
donanm bulunmaldr. Kablo kesiti
aadaki zelliklere gre belirlenmelidir.
Motorun Gc
Ana besleme noktasndan pompa
odasna olan mesafesi
Bu hat zerindeki gerilim dm
hesab yaplr.
%140
Basn
%100
%65
Debi
Sonu
Otomatik sprinkler sistemlerinde doru
yangn pompas seimi iin pek ok
deikenin dikkate alnmas son derece
nemlidir. Bunlar temelde ihtiya duyulan
su debisi ve basnc ile src tipi,
pompa konumu, boru yerleimi ve g
balantlar gibi pek ok unsurdan oluur.
Gvenilir bir yangn sistemini salamak
adna pompalarn seimi, kurulumu,
iletmesi ve bakm ile ilgili admlar, yerel
ynetmeliklerin yannda, uluslararas
standartlar nda belirlenmeli ve
hayata geirilmelidir.
Kaynaklar
1- Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda
Ynetmelik, 2009 / 27344
2- Turanl, . ve Karadal, ., Yangn Sndrme
Sistemleri Uygulama El Kitab, stanbul,
2009
3- Designers Guide To Automatic Sprinkler
Systems, NFPA, 2005
4- NFPA 20: Standard for the installation of
stationary pumps for fire protection, 2013
5- NFPA 25: Standard for the inspection,
testing, maintenance of water-based fire
protection systems, 2011
72
Ksm
Faaliyet
Periyot
Muayene
Haftalk
8.2.2(1)
Muayene
Haftalk
8.2.2(2)
Pompa letme
Sfr Debi
Tam kapasite
Test
Test
Haftalk
Yllk
8.3.1
8.3.3.1
Hidrolik
Bakm
Yllk
8.5
Mekanik transmisyon
Bakm
Yllk
8.5
Elektrik Sistemi
Bakm
Deiken
8.5
Bakm
Deiken
8.5
Motor
Bakm
Yllk
8.5
Bakm
Deiken
8.5
rn
SFA Sanihydro
WC tcleri ve
pompalar
74
rn
LG Inverter
klimalar ile
kn tasarruflu
snmann keyfini
yaayn
76
Ahmet BOZGEYK
(TT/SME-PRM1) rn Yneticisi
BOSCH Termoteknik A..
Teknik Yaz
uygulamalarnda
nemli hususlar
Is pompas termodinamii
Is pompas, dardan enerji verilmesi ile
dk scaklktaki s kaynandan ald sy
yksek scaklktaki ortama veren makinedir. Kn
stma maksad ile kullanlan s pompas, yazn da
78
Teknik Yaz
soutma iin kullanlabilir. Isnn, souk s kaynandan scak s kaynana nakledilmesi eitli ekillerde
gerekletirilebilir. Bunlardan en yaygn olan Buhar sktrmal evrimdir. ematik olarak aadaki gibi
gsterilmektedir.
Kompresr girii
Kondenser (Youturucu) girii
Genleme vanas girii
Evaporatr (Buharlatrc) girii
Aadaki Ph diyagramlarndan da grlecei gibi evrimi oluturan hal deiimleri yledir:
1 2 : Kompresrde izentropik (tersinir adyabatik) sktrma
2 3 : Youturucuda evreye sabit basnta s geii
3 4 : Genileme vanasnda sabit entalpide genileme
4 1 : Buharlatrcda akkana sabit basnta s geii
ekil 2: Is Pompas P-h diyagram (Basn- Entalpi)
Buharlatrcdan kan doymu buhar kompresrde izentropik olarak daha yksek bir basn ve scakla
sktrlarak kzgn buhar haline getirilir (12 durumu). Daha sonra youturucuya giren kzgn buhar,
kullanlabilir ssn darya vererek sabit basnta youur (2 3 durumu). Doymu sv haldeki yksek
basnl akkann basnc ve scakl genileme vanasnda buharlatrc artlarna getirilir (34 durumu).
Buharlatrcya giren akkann scakl s kaynann scaklndan dk olduundan, s kaynandan
akkana sabit basnta s geii olur ve akkan buharlar (41 durumu). Buradan sonra evrim yeniden
balar ve bu ekilde devam eder.
Is pompas etkinlii stma iin COP, soutma iin EER deerleri ile llr. Bu deerler ne kadar byk ise
sistem o kadar verimlidir. rnein COP deeri 4 olan bir s pompasnn 1 birim elektrik enerjisi ile 4 birim
enerji retimi gerekletirdii anlalr.
80
Sistem su scakl
Is datm s pompalarnda hava ya da su ile gerekletirilebilir. Ancak, bu almada havadan suya s
pompasndan bahsedildiinden datm sisteminde
su kullanlmaktadr ve kullanlan su scakl nem
arz etmektedir. Istma sezonunda su datm
sistemlerinde gerekli su scaklklar aadaki ekilde
gsterilmektedir. Hava kaynakl s pompalarnda
su scaklnn dk tutulmas sistem verimlilii
asndan nemlidir. Soutma sezonunda
yerden serinletme ya da fan-coil ile soutma
gerekletirilebilir. Fan coil niteleri kullanldnda
sistem su scakl genelde 7-12 C dr. Yerden
serinletme yapldnda ise su scakl zemin
zerinde ilenmeye neden olmayacak minimum
ekil 3: Mahal stmasnda kullanlan su scaklklar*
scaklk deeridir. Istma sezonunda sistemde gerekli
*Yksek scaklk uygulamalar iin zel retilmi hava
olan su scakl ne kadar dk olursa s pompas
kaynakl s pompalar seilebilir.
o kadar verimli alr. Yani, yerden stma sistemleri s
pompalar iin ideal uygulamadr. Soutma durumunda ise su scakl yksek olursa (7 C yerine 9 C) yine
sistem verimi artacaktr.
81
Teknik Yaz
gsterilmitir. ekilde yllk stma ihtiyacnn %90 s pompas ile salanrken yln en souk gnlerinde gereken
%10u ise ilave stc ile salanmaktadr.
Uygulama yaplacak binada eer mevcut bir soutma sistemi varsa veya ilave bir soutma yk ngrlyor
ise klasik soutma zmleri s pompas ile beraber kullanlabilir.
Is pompas tipi
Is pompasnn tipini seerken COP ve EER deerlerine dikkat etmek gerekir, tasarm d koullarda iyi
performans gsterebilen s pompasnn seimi nemlidir. Seimi yaplan s pompasnn kapasitesi gerekli s
kayp/kazancn ve kullanm suyu iin gerekli olan enerjiyi karlayabilmelidir. Uygun seim ile ilk yatrm maliyeti
der ve sistem verimli alr. Souk blgelerde stma yk yksek, soutma yk dktr. Scak blgelerde
ise tam tersi durum sz konusudur. Bu nedenle s pompas seimi yaplrken bu etken kesinlikle gz nnde
bulundurulmaldr.
COP ve EER deerleri d hava scaklna bal olarak deiiklik gsterir. D hava scakl dtke s
pompasnn COP deeri der. Eer doru kapasite ve COP deerine sahip s pompas seimi yaplmazsa
s pompas gerekli s kaybn karlayamaz. Bu durumda stma ilemi istenilen dzeyde gerekletirilemez.
Gereinden byk seilen s pompas ise zerinde bulundurduu byk ekipmanlarndan dolay elektrik tketimi
artacak ve grltl almaya neden olacaktr. Bundan dolay konfor seviyesi decektir.
Aadaki grafik stma kapasitesi 16 kW olan rnek bir s pompasnn farkl d hava scaklklarna ve farkl
k suyu scaklklarna (35, 45, 55 C) gre
kapasitesinin deiimini gstermektedir.
Grafikten grlecei gibi d hava
scaklnn 7 C, k suyu scaklnn
35 C olduu durumda cihaz 16 kW g
salarken, 55 C k suyunda 7 C de
yaklak 5,5 kW g salamaktadr. Gerekli
olan s ihtiyacnn 5,5 kW dan fazla
olduu durumlarda eer varsa elektrikli
stc devreye girecektir. Ya da d hava
scaklnn 7 C, k suyu scaklnn
45 C olduu durumda cihaz 14 kW
g salarken, d hava scakl -10 C
olduu durumda cihaz yaklak 8 kW g
salayabilecektir. Bu durumda eer stma
ihtiyac 8 kW dan fazla ise cihaza entegre
olan elektrikli stc devreye girecektir.
ekil 5: 35, 45 ve 55 C su scaklklarnda d hava
Is pompas seimi yaparken d hava
scaklna bal s pompas g deiimi
scakl ve stma devresi tasarm scaklnn
1) 55 C k suyu scaklnda, d hava
nemi deiik rneklerle yukarda aklanmtr. scakl -5 C den dk ise COP=1, kapasitede hzl
Elektrikli stcnn devreye girdii anlarda
dme grlmektedir.
COP deeri dmektedir. Eer yanl sistem
tasarm ya da yanl cihaz seiminden dolay elektrikli stcnn beklenenden daha ok zamanlarda devreye
girerse son kullanc iin elektrik faturalarnn artmas kanlmazdr.
82
Sonular:
Havadan suya tip s pompas sistemi tasarlarken ncelikle doru bir ekilde s kayp/kazan hesab
yaplmaldr. Gerekli olan s hesaplamalarn yaparken kullanm suyu iin gerekli olan s miktar dikkate
alnmaldr.
Sistemde dolaacak olan su scakl belirlenmeli, belirlenen scaklkta s pompasnn d hava scaklna
bal etkinlik katsaylar COP/EER ve cihazn verebilecei g ilgili grafiklerden ya da data tablolarndan doru
bir ekilde tespit edilmelidir.
Yeni yaplarda stma tesisat devresi mmkn olduu kadar dk scaklkta tasarlanmaldr. (rn: Yerden
stma)
Is pompasnn iletim sistemine karar verilmelidir. Monovalent ya da Bivalent tiplerden en uygun olan
seilmelidir. Eer uygulama yaplacak meknda daha nceden balants yaplm bir doalgaz yakan kombi
cihaz var ise Bivalent s pompas bu cihaz ile senkronize alacak ekilde dnlmelidir.
lgili binada daha nceden uygulanan klasik bir soutma cihaz var ise, yksek kapasiteli cihaz semek yerine
soutma esnasnda pik ykleri karlama amacyla bu cihazlar s pompas ile beraber kullanlabilir.
Tasarm d koullarda da iyi performans gsterebilen bir s pompas seimine zen gsterilmelidir.
D hava scaklnn s pompas performans zerindeki etkileri dikkate alnmaldr.
D hava scaklnn belirli deerlerin altna dmesi esnasnda cihazn verimlilii ve kapasitesi
etkileneceinden cihaza entegre olarak tasarlanan elektrikli stcnn devreye girecei sre belirlenmeli ve
bunun yaklak maliyeti gz nne alnmaldr.
Is pompalarnda stma ilemi genelde d hava scaklna bal oluturulan stma erileri ile kontrol edilirken
soutma ilemi sabit gidi suyu scakl (fan-coil niteler iin 7-8 C) ile yaplr.
Is pompas ile yksek verim daha az enerji tketimi ve kullanc iin daha az elektrik faturas anlamna gelir.
Doalgaz olmayan blgelerde konforlu snma, soutma ve scak kullanm suyu s pompas ile ekonomik
olarak salanabilir.
Gnmzde PV modller ile elektrik retimi daha dk maliyetlerle gerekletirilmektedir. Sorunsuz, evreci
ve ucuz enerji ile s pompas ideal zm olarak yerini alacaktr.
Is pompas ile beraber kurulan sistemin de toplam sistem verimi zerinde etkisi nemlidir. Doru cihaz seimi
ile beraber doru sistemi kurmak gerekmektedir. Aadaki ekil 6da rnek bir sistem emas verilmitir.
ekil 6: rnek bir sistem emas ( nite+D nite+Kullanm suyu tank+ Istma/soutma devresi)
83
Teknik Yaz
Makine Mhendisi
Baak Yap
Emre GNDOAN
Ticari ve endstriyel
mutfak havalandrmasnda
elektrostatik filtre
84
85
idem TA
gvenlii
sal ve gvenliinin
temel ilkeleri
86
Salk
gezgin
Paris Je Taime
Avrupann sanat ve kltr merkezi Paris, restoranlar, kafeleri, mzeleri ve bitmek bilmeyen enerjisiyle
sizi sarp sarmalayacak bir ehir. Gelecekte ehrin merkezinin tamamen yaya, bisikletle veya metroyla
gezilebilecek hale getirilmesi planlanyor.
Bilim ve kltr-sanat alanlarnda dnyann
nde gelen merkezlerinden birisi olarak
kabul edilen Fransann baehri Paris,
yaklak 2000 yllk bir tarihe sahip.
Sen Nehrinin iki yakasna kurulu ehir,
Fransann kuzey kesiminde yer alyor.
Paris, Man Denizine dklen Sen
88
Parisin nl mzeleri
Louvre Mzesi
Parisin en ok ziyaret edilen yerlerinden
biri olan Louvre, dnyann da en byk ve
nl mzelerinden. nceleri kraliyete ait
olan bu yap, dnyann en nl ve deerli
sanat eserlerine de ev sahiplii yapyor.
Leonardo da Vincinin Mona Lisas,
The Virgin and Child with St. Anne,
Madonna of the Rocks, Jacques Louis
Davidin Oath of the Horatii adl eseri,
Delacroixnn Liberty Leading the People
adl eseri ve Alexandros of Antiochun
Venus de Milosu bunlardan birka.
Disneylandi ve
Parc Asterixi
gezmeden
dnmeyin
1992 ylnda kurulan Disneyland
Paris (orijinal adyla Euro Disney)
ve Walt Disney Studios dnyann
en gzel elence mekanlarndan
biri ve ailenizle birlikte elenceli
zaman geirebileceiniz ok gzel
bir gezi alternatifi. Disneyland Paris
iki ana blmden oluuyor: Bunlar
Disneyland ve Walt Disney Studios
. Ayrca konaklamak iin Disneyland
otellerini tercih edebilirsiniz. Pariste
uramanz gerekn bir dier tema
park ise Parc Asterix. Parc Asterix,
Fransann Disneyland Paristen
sonra en byk ikinci tema
park. Parc Asterixin ana temas
unutulmaz izgi kahramanlar,
Asterix ve Obeliks. Fransz sanatlar
Albert Uderzo ve Rene Goscinnynin
efsanevi izgi karakteri olan
Asterixin tema park 1989da
Fransada ald. Paristen 35
kilometre uzaklkta kurulu olan park,
eitli tema alanlar ile ilgi ekiyor.
Rodin Mzesi
Orsay Mzesi
89
Spor
90
91
Salk
Youn alma haya , bilgisayar banda geirilen uzun saatler, uzun sre ayakta veya oturarak alma,
bel ve boyun arlarna sebep oluyor. Uzmanlar bel ve boyun ars ikye yle hekime bavuranlarn
saysnn her geen gn ar n sylyor. Kiinin gnlk yaam ak vitesini kstlayan bel ve boyun
arlar iin uzmanlar, bol bol egzersiz yapmay ve srekli ayn pozisyonda durmamay neriyor.
92
93
hayata dair
94
KUYU VE SARKA
ALDATMAK
Yazar: Edgar Allan Poe
Yaynevi: Can Yaynlar
Kuyu ve Sarka, bu sra
d klliyatn en nemli
rneklerini ieriyor.
ehrazatn Bin kinci
Masal, Morgue Soka
Cinayetleri, Gammaz
Yrek, Usher Evinin
k, Kara Kedi ve
dierlerinden oluan
derlemede dehet, delilik,
iddet ve doast gler
hkm sryor.
Poenun kh fantastik kh
gotik kh gizemli ama her
daim ustalkla yazlm
yklerinden oluan Kuyu ve
Sarka, yazarn esiz dilini
ve insann iinde pusuda
bekleyen karanl ortaya
koyma becerisini sergiliyor.
Yazar:Paulo Coelho
Yaynevi: Can
Yaynlar
svireli gazeteci
Lindann yaam her
ynyle mkemmeldir:
yaad yer, evlilii,
kocas, ocuklar,
meslei Ta ki
bu kusursuzluk
kabuunun altnda
yatan tekdzeliin ve
tatminsizliin farkna
varana dek Genlik
ak Jacobla karlama
anndan itibaren Linda,
yapay mutluluuyla
en byk eksii olan
tutku arasnda bir
seim yapmak zorunda
kalacaktr. Paulo Coelho
Aldatmakta dier
kitaplarndan farkl
olarak kkrtc, tene
dokunan ve tutku dolu
bir hikyeyle kyor
okurun karsna. Her
eyin mmknm gibi
sunulduu bir dnyada,
imknsz akn izini
sryor.
BN GZLE SEVDK
BRBRMZ
Yazar: ebnem
enyener
Yaynevi: Labirent
Yaynlar
stanbulda iki yaka,
iki kara yk: Sedir
ve Divan. Ortaky
ve Kandilli. Tavus
kular, kularla kendi
dilinde sohbet eden
bir dedektif. Sanat
tarihi kaakl ve bu
kovalamacann iinde
Cevriyenin ak, Yusuf.
ebnem enyener,
ustaca kurgulad
dili, olay rgs ve
Osmanlya varan
tarihi kesitleriyle tad
damanzda kalacak bir
edebi ziyafet sunuyor
okurlara. Su, en saf
haliyle de su mudur?
KISKATAK NSAN
VE SYAN
Yazar: zlem Yzak
Yaynevi: Krmz Kedi
Kitabevi
Kitap, kskataki insan
anlatyor. Siyasi otoritenin
kskac, ekonomik kska,
dini kska, mahalle basks
derken stelik zgrlk ve
demokrasi sylemi altnda dar
bir alana hapsoluyor yaamlar.
Ve insanlar, ne olduunu
tam olarak anlayamadan
ember giderek daralyor.
Kitapta toplumun en madur
kesimlerinin zellikle de
kadnlarn, genlerin ve
emekilerin yaam yklerinden
kesitler veriyor Yzak. Bunu
yaparken bir yandan da
sadece Trkiyedeki tabloyu
deil, neoliberal sistem iinde
kresel dnyann da resmini
iziyor. Toplumlarn yaplarnn
nasl deitiini gzler nne
sererek. Kitabn amac, kk
bir durum saptamas yapmak
ve gelecein iz dmlerini
aramak... Her eyin deitii
dnyada, var olan dzenin asla
ve asla deiemeyeceine olan
inancn yklmas, belki de ilk
adm...
95
r
a
l
u
r
o
s
a
k
e
z
i
l
e
c
n
e
Eg l
1. 12 nokta
i
an aadak
an kaldrmad
?
iz
in
rs
ri
Kalemi katt
i
l ge
5 izgiyi nas
12 noktadan
2. Kz ve erkek karde
ek
biliyorum. Bu ailedeki erk
Birka ocuu olan bir aile
deleri
kar
kz
ar
ek kardeleri kad
ocuklarnn her birinin erk
iki kat
nin
leri
de
kar
her birinin kz
var. Fakat kz kardelerinin
kadar erkek kardei var.
ek karde var?
Bu ailede ka kz ka erk
5. Olta 65
Okyanusun ortasnda bir adada yaayan adam internet
ternet
zerinden bir olta sipari eder. Oltann uzunluu 3.6
unlar
metredir. Fakat sipari verdii lkenin ihracat kanunlar
3.5 metreyi geen eyalarn ihra edilmesini
yasaklamaktadr. Oltay satan firma kurallar
inemeden adama siparii nasl tek para
halinde ulatrmaldr?
n
ar Elifte
ar. Aye y
rl
a
p
a
y
e
is
ar
nci kou y
emez. Esra
.
5 kz re
may ge
geemez
y
i
e
f
li
t
E
a
t
k
a
fa
k
,
fa
ir
ir
r,
it
la
b
nce
tamam
nce yar
?
Betlden
ce nasldr
s
sonucu iz
n
r
a
y
Bu
ar
4. Kou y
3. Top
Devrim Kuralay
2. 4 erkek, 3 kz karde
3. Topu havada yukar doru atarak
l
4. 1.eyma 2.Aye 3.Elif 4.Esra 5. Bet
bir
5. Oltay kenar uzunluu 3,5 metre olan
kutunun iine apraz ekilde yerletirerek
3,6
ulatrabilirler. Kutunun kegen uzunluu
metreden daha fazla olacaktr.
14
SAYI
MECHANIC DERGS
UBAT 2015
www.mechanic.com.tr
27 YILLIK ZRVE
YOLCULUU
CAFER AKTRK
MECHANIC DERGS
PARS JE TAIME
SANAT VE ELENCE E