Professional Documents
Culture Documents
P6 - Zgjidhjet e Scaakut
P6 - Zgjidhjet e Scaakut
P6
Auditim
Prishtina, 09/01/2010
1.
Detyra 1
1. Ziu sh. p. k. prodhon nj gam t gjer t fshesave elektrike dhe ushtron veprimtarit e veta nga
fabrikat e veta. Kompania prgatit pasqyrat e veta vjetore financiare do vit n datn 31 Janar. Ajo ka n
zotrim nj depo e cila sht thjesht nj fush dhe nga e cila lshohen lndt e para dhe pjest e
ndrrimit pr prodhim, bashk me nj magazin t mallrave t gatshme pr shitje. Gjat muajve t fundit
kompania ka hasur vshtirsi t mdha gjat kontrollit t stoqeve t veta gj q ka rezultuar n humbje,
ndalesa n prodhim pr shkak t mungess s pjesve dhe pasaktsi gjat vlersimit t stoqeve.
Kompania sht duke prdorur sistemin e prhershm t kontrollit t stoqeve (n t njjtn koh i njohur
me emrin sistemi perpetual i stoqeve) si nj mas e kontrollit, por drejtort jan n dijeni t faktit se
sistemi ka dshtuar gjat vitit aktual.
Si pasoj ata kan rn dakord q punonjsit e kompanis t kryejn numrimin fizik t stoqeve n datn
31 Janar 2009, ndrsa shifrat e prftuara nga ky numrim do t shrbejn si nj baz pr vlersimin e
stoqeve t cilt prfshihen n pasqyrat vjetore financiare t kompanis. Drejtort n t njjtn koh kan
rn dakord t krkojn kshilla nga firma juaj e auditimit, pr sa i takon vnies n funksion t nj sistemi
t vazhdueshm t stoqeve duke filluar nga Shkurti 2009 me an t t cilit m von mund t bhet dhe
vlersimi i stoqeve [pr vitin e ardhshm financiar].
Krkohet:
(a) Parashtroni PES objektivat e kontrolleve t brendshme q duhet t ushtrohen mbi stoqet,
prfshir ktu regjistrat e stoqeve. (5 pik)
(b) Parashtroni PES procedurat q duhet t prfshij Ziu sh. p. k. n sistemin e prhershm t
kontrollit t stoqeve, n mnyr q auditort e kompanis t mund t mbshteten mbi sistemet n
fjal.
(5 pik)
(c) Prshkruani GJASHT shtjet t cilat duhet t mbulohen nga udhzimet pr numrimin fizik
t stoqeve pr t mundsuar numrimin efikas dhe t besueshm t tyre t dats 31 Janar 2009.
(10 pik)
(Totali: 20 pik)
Zgjidhja e detyrs 1
Pyetja 1 Prgjigje
1. (a) Objektivat e kontrolleve t brendshme q duhet t ushtrohen mbi stoqet, prfshir
regjistrat e stoqeve kryesisht krkojn t bjn t sigurt se:
(i) Regjistrat e stoqeve prfshijn vetm artikuj q jan n pronsi t entitetit.
(ii) Regjistrat e stoqeve prfshijn vetm artikuj q ekzistojn.
(iii) Regjistrat e stoqeve prfshijn vetm artikuj q mbahen nga entiteti.
(iv) Regjistrat e stoqeve jan t sakt.
(v) T gjitha lvizjet e stoqeve jan regjistruar.
(vi) Stoqet ruhen n vende t sigurta dhe t ruajtura mir.
(vii) Stoqet jan vlersuar me saktsi.
(viii) Sasit e mbajtura t stoqeve jan n nivele efikase dhe ekonomike.
(Do t jepen pik t plota n qoft se jan parashtruar pes nga objektivat e msiprme
ose objektiva t tjera.)
(b) N mnyr q auditort e kompanis t mund t mbshteten mbi sistemin e vazhdueshm
t kontrollit t stoqeve t kompanis i cili sht rregulluar kohve t fundit, Ziu sh. p. k. duhet t
bj t sigurt se:
(i) Regjistrat e stoqeve jan gjithmon t azhurnuar.
(ii) T gjitha llojet e stoqeve numrohen t paktn nj her n vit, ndrsa stoqet me vlera
m t larta dhe q mund t vidhen numrohen m shpesh.
(iii) Numrimi i t stoqeve kryhet nga individt t prshtatshm me eksperienc dhe t
pavarur n nj mnyr sistematike dhe t rregullt.
(iv) T gjitha transaksionet n regjistrat e stoqeve jan autorizuar nga nj npuns
prgjegjs i kompanis.
(v) T gjitha mos - prputhjet materiale q vihen re midis regjistrave t stoqeve dhe sasive
fizike hetohen menjher dhe i raportohen menaxhmentit pr ndjekje t
prshtatshme si duhet.
(vi) Ekzistojn dhe ndiqen procedurat e duhura pr sa i takon prerjes dhe dokumentacionit
t marrjes ose dhnies n dorzim ose gjat kohs q numrohen stoqet.
(c) Udhzimet pr numrimin fizik t stoqeve t Ziu sh. p. k. n datn 31 Janar 2009 duhet t
mbulojn shtjet e mposhtme:
(i) Duhet t ket kontrolle t duhura mbikqyrse mbi stoqet, ndrsa prgjegjsia pr
numrimin e stoqeve duhet t mbulohet nga nj individ.
(ii) Punonjsit q prfshihen n numrimin e stoqeve duhet t jen t pavarur nga ata q
punojn n dyqane, depo dhe prodhim, dhe numruesit duhet t punojn n grupe
ndrsa njri numron stoqet dhe ndrsa tjetri kontrollon dhe regjistron sasit e
numruara.
(iii) Procedurat duhet t bjn t sigurt se artikujt shnjohen ose i vihet nj shenj si t
numruar pr t shmangur mundsin e numrimit dy her ose mos- numrimit.
(iv) Duhet t ket kontrolle t duhura mbi flett e kontrolleve mbi dhnien dhe kthimin e
stoqeve, dhe mundsisht t prdoren flet t para - numruara ndrsa flett kthehen
dhe iu kontrollohet sekuenca numerike pr plotsi.
(v) Flett e stoqeve duhet t shkruhen me boj (jo me laps plumbi) dhe t nnshkruhen
nga individt prkats q jan prfshir n procesin e numrimit dhe regjistrimit.
(vi) Duhet t ndalohen lvizjet e stoqeve gjat numrimit ndrsa duhet t krijohet nj zon
speciale karantine tek e cila duhet t ruhen t gjitha mallrat e marra n dorzim.
(vii) N mnyr q t minimizohet ndrprerja e procesit t prodhimit, lndt e para bashk
me stoqet e pjesve rezerv dhe stoqet e mallrave t prfunduar duhet t
numrohen n fillim t dits ndrsa stoqet e puns n progres duhet t numrohen
n fund t dits s puns.
(viii) Duhet t be ket kontrolle t forta pr sa i takon shtjeve t prerjes ndrsa vihen re
me kujdes numrat e dftesave t mallrave t marra n dorzim, dftesave t
mallrave t kthyera dhe dftesave t mallrave t shprndara dhe bashk e ato t
dftesave t lshuara pr lndt e para dhe pjest rezerv para se t numrohen
stoqet.
(ix) Duhet t ekzistojn procedurat e duhura pr t identifikuar, numruar dhe regjistruar
stoqet q nuk qarkullojn si t tjert ose q kan dal jasht prdorimit.
(Do t jepen pik t plota n qoft se prmenden gjasht nga shtjet m sipr ose shtjet e
tjera prkatse.)
2.
Detyra 2
2. Manushaqja sh. p. k. ushtron veprimtarin e saj n tet hotele q gjenden n qytete t ndryshme n
Kosov. Informacionet e mposhtme kan t bjn me veprimtarit e kompanis gjat vitit q mbaron n
datn 30 Nntor 2008.
(a)
Pas lvizjeve nga kompania t ish - drejtorit menaxhues dhe ish drejtorit - financiar, u caktuan dy
drejtor zvendsues n Shkurt 2007. Drejtori i ri menaxhues ka eksperienc t madhe pr sa i
takon puns n sektorin hotelier dhe i prmbahet nj stili agresiv t menaxhimit ndrsa drejtori
financiar sht nj kontabilist i pa certifikuar i cili ka vetm eksperienc t kufizuar n sektorin
hotelier.
(b)
(c)
Sistemi kontabl i kompanis, i cili prmban dy libra kryesor plotsisht t integruar, prkatsisht
t pagueshmet tregtare dhe t arktueshmet tregtare, mbshteten pikrisht mbi informacionet mbi
shitjet dhe informacionet kontabl q futen n regjistrat e terminaleve kompjuterik n secilin
hotel, t cilt m pas transferohen n nj kompjuter t sigurt qendror q ndodhet n
departamentin e kontabilitetit n zyrat kryesore. Drejtori i ri financiar ka ndryshuar disa nga
kontrollet e prgjithshme t sistemit prfshir ato q kan t bjn me prdorimin e terminaleve t
largta.
(d) Kompania ka vn n fuqi nj politik t pagesave t cilat jan ose me para t gatshme ose me
kartela bankare pr klientt q nuk jan korporata, ndrsa kushtet e shitjeve me kredi i ofrohen
vetm klientve q jan korporata.
(e)
(f)
(g)
Secili hotel ka restorantin, salln e forcs [pr kryerjen e ushtrimeve fizike], salln e konferencave
dhe salln e takimeve. Kompania ka n zotrim t gjitha tokat dhe ndrtesat e hoteleve. Gjat vitit,
dy nga hotelet u zgjeruan akoma edhe m shum pr t krijuar hapsir shtes restoranti, ndrsa
tek nj tjetr u shtua edhe nj pishin.
(h)
(i)
Krkohet:
(a) Shpjegoni kuptimin e termit rreziku i vetvetishm.
(2 pik)
(b) Parashtroni bashk me arsyet prkatse PES faktor q mund t ken ndikim mbi vlersimin
fillestar t rrezikut t vetvetishm q ka t bj me auditimin e pasqyrave financiare t
Manushaqja sh. p. k. pr vitin q mbaron n datn 30 Nntor 2008.
(15 pik)
(c) Shpjegoni se far nnkuptohet me an t termit kontrollet e prgjithshme ashtu si zbatohen n
nj sistem kontabl kompjuterik dhe parashtroni objektivat e kontrolleve t tilla.
(3 pik)
(Totali: 20 pik)
Zgjidhja e detyrs 2
Pyetja 2 Prgjigje
2. (a) Rreziku i vetvetishm sht ndjeshmria e nj pohimi t pasqyrave financiare ndaj nj
anomalie e cila mund t jet materiale, qoft individualisht ose e marr s bashku me anomalit
e tjera, duke supozuar se nuk ka fare kontrolle t brendshme.
(b) Faktort q mund t ken ndikim mbi vlersimin fillestar t rrezikut t vetvetishm
prfshijn:
(i) Shprndarjen gjeografike t hoteleve q operohen nga kompania. Fakti q secili hotel ka
rrjedhje t ndryshme t t ardhurave, prve akomodimit [fjetjes] dhe restoranteve, kur
kombinohet me krkesat e domosdoshme pr shpenzime prfaqson nj rrezik t vetvetishm
pr sa i takon jo vetm anomalive n t ardhura por edhe n shpenzime. Rreziku rritet ndjeshm
me rritjen e distancs s secilit hotel nga zyrat kryesore dhe departamentit t kontabilitetit t
Manushaqja sh. p. k.
pajisjeve q zotrohen nga biznesi jan t hapur ndaj humbjeve pr shkak t prvetsimeve ose
vjedhjeve nga individt pandershm.
Nj gj e till sht nj rrezik akoma edhe m t madh t vetvetishm n fushn e pasurive jo qarkulluese t pasqyrave financiare.
(x) Pretendimet pr kompensime q dalin n pah nga helmimi me ushqim n nj nga hotelet e
kompanis. Rreziku i vetvetishm q ka t bj me kt ngjarje sht i dyfisht. S pari ka nj
rrezik q provizionet e prfshira n pasqyrat financiare pr pagesat e kompensimeve t
prmbajn anomali materiale. S dyti sht rreziku (me mundsi t madhe me probabilitet t
vogl) q ngjarja e helmimit me ushqim t ket nj efekt katastrofik mbi reputacionin e hoteleve
t kompanis n prgjithsi, gj q rezulton n nj ngadalsim t aktiviteteve. Si e till sht e
mundur q kompania t mos jet m e aft t prmbush hipotezn e vijimsis n datn e
bilancit t gjendjes dhe ka rrezik tjetr q ky fakt t mos jet pasqyruar n pasqyrat financiare t
Manushaqja sh. p. k. t dats 30 Nntor 2008.
(c) Kontrollet e prgjithshme ashtu si zbatohen n nj sistem kompjuterik kontabl jan
politikat dhe procedurat zbatimi i t cilave mundson dhe mbshtet funksionimin efektiv t
kontrolleve mbi programet nga duke br t sigurt funksionimin e duhur e t vazhdueshm t
sistemeve informative. Shembuj t kontrolleve t tilla prfshijn kontrollet mbi qendrat e t
dhnave dhe operacionet n rrejt, blerjet e programeve pr sisteme, ndryshimet dhe
mirmbajtjen, sigurin e qasjes; dhe blerjen e sistemeve t programimit, zhvillimin dhe
mirmbajtjen e tyre.
Objektivat e kontrolleve t prgjithshme jan brja e sigurt e zhvillimit dhe zbatimit t duhur t
aplikimeve [programeve], dhe integriteti i skedarve t programeve dhe t t dhnave, bashk
me operacionet kompjuterike.
Detyra 3
3. (a) Standardi Ndrkombtar i Auditimit 700 (SNA / ISA 700) Raporti i auditorit t pavarur mbi nj
komplet t plot t pasqyrave financiare pr qllim t prgjithshm tregon elementet dhe formatin e
krkuar t raportit t auditimit..
Krkohet:
Renditni GJASHT elementet baz t nj raporti t auditorit. Shpjegoni shkurtimisht arsyet se pse
prfshihet secili element n raport. (6 pik)
(b) Ju jeni menaxheri i auditimit pr auditimin e DACE sh. p. k. pr vitin q mbaron n datn 28
Shkurt 2008. DACE sh. p. k. i ka zyrat qendrore n nj qytet bregdetar dhe jep me qira varka me
motor dhe jahte pr individ pr periudha t ndryshme kohore q variojn nga nj dit deri n nj
jav. Shumica e arktimeve jan n para t gatshme, ndrsa shum pak klient paguajn me karta
debiti. Si pasoj, nuk ka t arktueshme tregtare n bilancin e gjendjes. Pasurit kryesore jo qarkulluese jan varkat me motor dhe jahtet.
Kompania operohet nga katr drejtor t cilt n t njjtn koh jan edhe aksionart kryesor. T
ardhurat totale pr vitin ishin rreth 10 milion.
Gjat auditimit jan identifikuar shtjet e mposhtme:
shtja 1: Testet e auditimit mbi shitjet tregojn nj pik t dobt n sistemin e kontrolleve t
brendshme, me nj nnvlersim t mundshm t t ardhurave n rajon me 500,000. Pika e dobt
ka dal n pah pr arsye se faturat e shitjeve nuk jan numruar n mnyr t nj pas njshme, gj
q i ka pas lejuar njrit prej drejtorve t fus n xhep disa nga shitjet me para t gatshme, para se
ato t regjistroheshin n librin ditor t shitjeve. Nj gj e till u identifikua gjat procedurave
analitike t shitjeve, sepse udhheqsi i auditimit vuri re se n ditt kur punonte drejtori n fjal,
shitjet ishin gjithmon m t ulta se sa n ditt kur drejtori n fjal nuk punonte. (7 pik)
shtja 2: Gjat testimit t pasurive jo - qarkulluese, u pa se nj nga jahtet rrinte para shtpis s
njrit nga drejtort. Jahti n fjal nuk ishte dhn me qira gjat vitit dhe iu sht thn se drejtori e
prdor at pr qllime personale. Jahti sht prfshir n tepricn e pasurive jo - qarkulluese n
pasqyrat financiare t kompanis. (7 pik)
Krkohet:
Pr seciln nga shtjet m sipr:
(i) Renditni procedurat e auditimit q duhet t kryeni pr t arritur n nj konkluzion mbi kto
shtje;
10
(ii) Duke supozuar se ju keni kryer t gjitha procedurat e auditimit q mundeni, por shtjet kan
mbetur ende pa u zgjidhur, shpjegoni efektin e mundshm (n qoft se ka ndonj t till) t shtjeve
mbi raportin e auditimit.
Vini re: pikt shprndahen n baz t secils nga dy shtjet.
(Totali: 20 pik)
11
Zgjidhja e detyrs 3
Pyetja 3 Prgjigje
3. (a)
Elementt themelor t
raportit t auditimit
Titulli
Shpjegime
12
Elementt themelor t
raportit t auditimit
Shpjegime
(ii) Prvetsimet jan materiale, sepse jan rreth 5 % e t ardhurave n vit. Kshtu:
13
N qoft se jahti sht vetm pr prdorim privat, kontrolloni nse jan br shnimet
shpjeguese pr prfitimet q i jan br drejtorve n shnimet q tregojn prfitimet e
drejtorve n pasqyrat financiare.
(ii) Duke supozuar se n pasqyrat financiare nuk jan treguar prfitimet prkatse, ather:
Modifikoni raportin e auditorit duke prdorur opinion me prjashtim t pr t treguar faktin q
nuk jeni dakord me sasin e informacioneve t shpjeguara..
Meqense mungesa e shnimeve shpjeguese ka t bj me kompensimet e drejtorve, ofroni
informacionet prkatse nga t cilat do t prfitoj vet raporti i auditorit.
14
Detyra 4
4. (a) Standardi Ndrkombtar i Auditimit 560 Ngjarjet pas dats s bilancit t gjendjes parashtron
se: 'Auditori duhet t mbaj parasysh ndikimin e ngjarjeve pas dats s bilancit t gjendjes mbi
pasqyrat financiare dhe mbi raportin e auditorit.
Krkohet:
Renditni procedurat e auditimit q mund t prdoren para se t nnshkruhet raporti i auditorit,
pr t identifikuar ngjarjet t cilat mund t krkojn korrigjime ose shnime shpjeguese n
pasqyrat financiare. (5 pik)
(b) Ju jeni auditori i Oli - Petroli sh.p. k., nj kompani me prgjegjsi t kufizuar e cila nxjerr,
rafinon dhe shet naft dhe produkte q nxirren nga nafta. Auditimi i Oli - Petroli t pr vitin q
mbaron n datn 30 Qershor 2005 ka zbuluar ngjarjet e mposhtme:
Data e Ngjarjes
15 Gusht 2005 Klienti kryesor i cili prfaqson 11 % t t arktueshmeve tregtare t bilancit t
gjendjes, shpalli falimentimin.
21 Shtator 2005 Pasqyrat financiare u aprovuan nga drejtort.
22 Shtator 2005 U prfundua puna e auditimit dhe u nnshkrua raporti i auditorit.
1 Nntor 2005 Derdhja aksidentale e kimikateve n det nga nj prej rafinerive t nafts t
kompanis gj e cila rezultoi n dme t mdha ndaj mjedisit. Menaxhmenti ka br ndryshimet e
duhura dhe ka br shnimet e duhura shpjeguese pr sa i takon ksaj ngjarjeje n pasqyrat
financiare.
23 Nntor 2005 Pasqyrat financiare iu parashtruan antarve t bordit t Oli Petroli - t.
30 Nntor 2005 Ra zjarri n nj nga puset e kompanis i cili e shkatrroi pusin trsisht. Shpimi i
nj pusi t ri zgjat dhjet muaj dhe prve kostove t shpimit dalin n pah edhe humbjet prkatse
pr shkak t ndalimit t prodhimit gjat gjith ksaj kohe.
Krkohet:
Vini re: Pikt jan shprndar n baz t ktyre tre datave
Pr seciln nga tre datat e mposhtme: 15 Gusht 2005, 1 Nntor 2005; dhe 30 Nntor 2005
(i) Parashtroni faktin nse ngjarjet q kan ndodhur n kto data jan ngjarje q shkaktojn
korrigjime ose q nuk shkaktojn korrigjime sipas SNA / SNK / IAS 10 Ngjarjet pas dats s bilancit
t gjendjes, duke dhn dhe arsyet q justifikojn vendimin tuaj;
(6 pik)
(ii) Shpjegoni prgjegjsit e auditorit dhe procedurat e auditimit q duhet t kryhen.
(9 pik)
(Totali: 20 pik)
15
Zgjidhja e detyrs 4
Pyetja 4 Prgjigje
4. (a) Procedurat e auditimit q duhet t prdoren para se t nnshkruhet raporti i auditimit
prfshijn:
Shkatrrimi i pasurive nga prmbytjet, zjarret etj. ose konfiskime nga qeveria
Kontrolli i faktit nse ndonj nga ngjarjet q ka ndodhur ngre pyetje ose hedh
dyshime mbi vlefshmrin e hipotezs s vijimsis pr kompanin.
16
1 Nntor 2005
(i) Derdhja aksidentale e kimikateve helmuese ka ndodhur pas dats s bilancit t gjendjes.
Duke supozuar se stoqet nuk kan qen n bilancin e gjendjes n fund t vitit, ather derdhja
flet pr ngjarje dhe kushte t cilat kan dal n pah pas fundit t vitit. Nuk duket se ka nevoj
pr korrigjime. Megjithat, ngjarja mundt jet domethnse pr sa i takon veprimtarive t
kompanis (mund t dal n pah nj pretendim i madh ligjor) dhe n kt mnyr pritet q t
jepen shnime shpjeguese pr sa i takon ngjarjes.
(ii) Derdhja aksidentale e kimikateve helmuese ka ndodhur pasi sht nnshkruar raporti i
auditorit por para se pasqyrat financiare ti drgohen antarve. N kt faz t auditimit,
auditori nuk ka asnj prgjegjsi q t kryej procedura ose t krkoj sqarime pr sa i takon
pasqyrave financiare. Menaxhmenti i Oli - Petroli t sht prgjegjs q ti tregoj auditorit pr
ngjarjet domethnse, e till si kjo ngjarje.
Megjithat, meqense auditori tani sht n dijeni t ngjarjes dhe nj gj e till ndikon n
mnyr materiale pasqyrat financiare pr sa i takon krkesave pr shnime shpjeguese, auditori
duhet ta diskutoj kt ngjarje me menaxhmentin.
Procedurat specifike q duhet t ndrmerren prfshijn:
17
shpjeguese q i jan
18
19
Detyra 5
5. Vogli sh. p. k. shet automjete, pjes kmbimi pr makina dhe petrol n 25 deg t ndryshme t puns n
Kosov. Secila deg ka deri n 20 persona q punojn n t, megjithse shumica e elementeve t
sistemeve kontabl krijohen dhe implementohen nga zyrat qendrore t kompanis. T gjitha
sistemet kontabl, prve sistemit t paras s gatshme, jan t kompjuterizuara, ndrsa
departamenti i auditimit t brendshm ofron shpesh dhe rregullisht kshilla,gjat kohs kur
implementohen kontrollet brenda pr brenda ktyre sistemeve. Vogli ka nj departament t
auditimit t brendshm i cili prbhet nga gjasht persona. T gjith punonjsit e ktij departamenti
jan punsuar n Vogli pr t paktn pes vjet ndrsa disa edhe pr periudha shum m t gjata, si
pr shembull 15 vjet. N t kaluarn, shefi i auditimit t brendshm ishte ai q punsonte personelin
e tij brenda pr brenda departamentit t auditimit t brendshm, ndrsa pr vet caktimin n
detyr t shefit t auditimit t brendshm sht prgjegjs Kryeshefi ekzekutiv. Shefi i auditimit t
brendshm i raporton drejt pr s drejti drejtorit financiar. Drejtori financiar n t njjtn koh i
ndihmon shefit t auditimit t brendshm q t marr vendime mbi objektin e puns q duhet t
kryhet nga departamenti i auditimit t brendshm .
Ju jeni menaxheri i auditimit n departamentin e auditimit t brendshm t Voglit. Pr momentin
jeni duke audituar sistemet e paras s vogl n ark n deg t ndryshme. Shnimet tuaja fillestare
pr sistemet e paras s vogl n ark prmbajn informacionet e mposhtme:
(a) Teprica mesatare e paras s vogl n ark n seciln deg sht 5,000.
(b) Shpenzimet mesatare mujore jan 1,538, ndrsa shumat variojn nga 1 n 500.
(c) Paraja e vogl n ark mbahet n nj kuti t vogl me dry n nj raft librash n zyrn e
kontabilitetit.
(d) Kuponat e shpenzimeve nnshkruhen nga personi i cili i bn shpenzimet pr t konfirmuar se
personi ka prftuar rimbursim nga paraja e vogl n ark.
(e) Kuponat regjistrohen n librin e paras s vogl n ark nga npunsi kontabl; pr secilin
kupon regjistrohet data, arsyeja pr shpenzim, shuma e shpenzuar dhe personi q ka br kt
shpenzim.
(f) Paraja e vogl n ark numrohet do muaj nga npunsi kontabl, i cili ka n ngarkim fondin e
paras s vogl n ark. Teprica e paras s vogl n ark m pas rimbursohet duke prdorur
sistemin fiks dhe pr t regjistruar shpenzimet n librin kryesor bhet nj hyrje e vetme
kontabl.
(g) eqet q rimbursojn paran e vogl n ark nnshkruhen nga kontabilisti n deg n t njjtn
koh kur rishikohet hyrja e ditarit n librin kryesor.
Krkohet:
20
(a) Shpjegoni shtjet t cilat kufizojn pavarsin e departamentit t auditimit t brendshm n Vogli
sh. p. k.. Rekomandoni nga nj mnyr pr kaprcimin e secils shtje.
(8 pik)
(b) Shpjegoni pikat e dobta t kontrolleve t brendshme pr sistemin e paras s vogl n ark pr
Vogli sh. p. k.. Pr seciln pik t dobt, rekomandoni nj kontroll i cili do t mundsoj
rregullimin e pikave t dobta t prmendura.
(12 pik)
(Totali: 20 pik)
Pyetja 5 Prgjigje
5. (a) Faktort q kufizojn pavarsin e auditimit t brendshm
Sistemi i raportimit
Shefi i auditimit t brendshm i raporton drejtorit financiar. Nj gj e till kufizon efektivitetin e
raporteve t auditimit t brendshm meqense drejtori financiar n t njjtn koh do t
jet prgjegjs pr disa nga sistemet financiare mbi t cilat sht duke raportuar shefi i
auditimit t brendshm. N mnyr t ngjashme, shefi i auditimit t brendshm mund t
zbus ose t kufizoj kritikat n raportet e tij pr t shmangur konfrontimet me drejtorin
financiar. Pr t br t sigurt se ruhet pavarsia, shefi i auditimit t brendshm duhet ti
raportoj komitetit t auditimeve.
Objekti i puns
Objekti i puns s auditimit t brendshm vendoset nga drejtori financiar gjat diskutimeve me
shefin e auditimit t brendshm. Kjo do t thot se drejtori financiar mund t prpiqet dhe
t influencoj shefin e auditimit t brendshm pr sa i takon fushave q auditon
departamenti i auditimit t brendshm, dhe me mundsi t madhe duke e larguar
vmendjen nga shtjet delikate t cilat drejtori nuk do q t auditohen. Pr t br t
sigurt se ruhet pavarsia, objekti i puns t departamentit t auditimit t brendshm duhet
t vendoset nga vet shefi i auditimit t brendshm, mbase duke prdorur ndihmn e nj
komiteti t auditimeve.
Puna e auditimit
Shefi i auditimit t brendshm duket se sht duke audituar kontrollet q jan propozuar nga
vet departamenti i auditimit. Nj gj e till kufizon pavarsive meqense auditori sht
efektivisht duke audituar punn e tij, dhe n kt mnyr nuk mund t identifikoj gabimet.
Pr t br t sigurt se ruhet pavarsia, shefi i auditimit t brendshm nuk duhet t jet
21
personi q themelon sistemet e kontrollit n Vogli. Megjithat, n rastet kur kontrollet jan
themeluar m par, nj antar tjetr i auditimit t brendshm duhet t jet ai q auditon
paran e vogl n ark.
Gjatsia e kohs s shrbimit t personelit t auditimit t brendshm
I gjith personeli i auditimit t brendshm n Vogli ka pas qen punsuar pr t paktn pes
vjet. Nj gj e till mund t kufizoj efektivitetin e tyre meqense ata do ti din shum mir
sistemet q rishikohen prej tyre dhe duke mos qen kshtu mjaftueshmrisht objektiv pr
t identifikuar gabimet n sistemet n fjal. Pr t br t sigurt se ruhet pavarsia,
personeli ekzistues duhet t qarkulloj n fusha t ndryshme t puns s auditimit t
brendshm dhe shefi i auditimit t brendshm t rishikoj n mnyr t pavarur punn e
kryer.
Caktimi n detyr i shefit t auditimit t brendshm
Shefi i auditimit t brendshm caktohet n detyr nga Kryeshefi Ekzekutiv (CEO) i Vogli - t.
Duke pasur parasysh se Kryeshefi Ekzekutiv sht personi prgjegjs pr veprimtarit e
kompanis, sht shum e mundur q t ket ansi n caktimin n detyr t shefit t
auditimit t brendshm; Kryeshefi Ekzekutiv mund t caktoj n detyr dik q ai njeh dhe
q nuk do t kritikoj punn e tij ose t kompanis. Pr t br t sigurt se ruhet
pavarsia, shefi i auditimit t brendshm duhet t caktohet n detyr nga nj komitet i
auditimeve ose t paktn caktimi i tij n detyr t dakordohet nga i gjith bordi.
(b)
Pik e dobt
Kontrolle t sugjeruara
22
23