Tema 1: Kontabiliteti i

Kosto-Drejtimit dhe
Mjedisi i Biznesit

Pergatiti: A. Gjinopulli, MPA, CPA

09/26/16

Ceshtjet qe do trajtohen:
Kontabiliteti Kosto-Drejtimit si sistem
informacioni;
Aktivitetet e drejtuesit dhe nevoja per
informacion;
Kontabiliteti drejtimit dhe kontabiliteti financiar;
Ndryshimet e mjedisit te biznesit;
Kriteret kryesore orientuese te KD;
Struktura organizative dhe kontabilisti drejtimit
09/26/16

Historiku I kontabilitetit te drejtimit

Zhvillimet i perkasin periudhes 1880-1925
Deri 1914 - perkisnin menyres se evidentimit te
kostos se produktit- percaktimi I leverdishsmerise
se nje firme per produktet e vecanta dhe perdorimi I
informacionit per marrjen e vendimeve;
Pas 1925- iu kushtua me teper rendesi menyres se
llogaritjes se kostos se inventarit- evidentimit te
kostove prodhuese

Raportimi Financiar ka qene nje force levizese

per modelimin e sistemeve kontabel te kostos;
09/26/16

 Ne kushtet kur prodhoheshin relativishte te njejtat

produkte per te cilat konsumoheshin thuajse e
njejta sasi burimesh nuk kishte nevoje per
informacion teper te detajuar;
Gjate 1950-1960 jane bere perpjekje per te
permiresuar sistemin duke e bere informacionin
kontabel financiar me te dobishem;
Pas 1980 sistemi tradicional I kontabilitetit nuk po
u sherbente sa duhej nevojave te drejtimit
Sistemet e reja synojne te nxjerrin ne pah
performancen e firmes, dhe KD po behet nje
disipline me nje shtrirje mbareboterore.
09/26/16

Kontabiliteti I Kosto- drejtimit si

sistem informacioni
KKD eshte procesi I identifikimit , matjes,
grumbullimit, analizes, pergatitjes,
interpretimit dhe komunikimit te informacionit
(financiar dhe operativ) per nevoja te drejtimit
per te planifikuar, vleresuar dhe kontrolluar
brenda nje njesie ekonomike si dhe per te
siguruar perdorimin e burimeve dhe
pergjgejshmerine per to.
09/26/16

Modeli i funksionimit te sistemit te

informacionit te kontabilitetit te drejtimit

Ngjarjet
ekonomike
INPUTET

Mbledhja
Matja
Ruajtja
Analiza
Raportimi
Administrimi

Pasqyrat e vec per kostot

e produkteve
Kostot e klientit
Buxhetet
Pasqyrat e aktivitetit
Komunikimi personal

PROCESET

OUTPUTET

PERDORUESIT

09/26/16

KD ka tre objektiva:
1.Te siguroje informacion per koston e
sherbimeve, produkteve dhe objekteve te
tjera ne interes te drejtimit;
2.Te siguroje informacionin per planifikimin,
kontrollin dhe vleresimin e perfomances;
3.Te siguroje informacionin per marrjen e
vendimeve
KD eshte pjese integrale e procesit te drejtimit
09/26/16

KD siguron infromacionin per:

Kontrollin e aktiviteteve aktuale te firmes
Planifikimin strategjik, taktikave dhe
operacioneve
Optimizimin e perdorimit te burimeve
Matjen dhe vleresimin e performances
Shmangien e subjektivizimit ne vendimarrje
Permiresimin e komunikimit te brendshem
dhe te jashtem;
09/26/16

Aktivitetet e drejtuesit dhe nevoja

per informacion
Planifikimi- Formulimi I detajuar I veprimit per
te arritur nje rezultat te caktuar. Shtrihet ne te
gjithe shoqerine. Buxhetet jane shprehje
sasiore e qellimeve te vendosura ne planifikim;
Kontrolli- aktiviteti drejtues I vezhgimit te
zbatimit te planit dhe marrja e vendimeve
korigjuese kur duhet. Zakonisht arrihet me
perdorimin e informacionit qarkullues
(feedback).
09/26/16

 Pasqyrat raportuese formale qe krahasojne te

dhena faktike me te planifikuara quhen
raporte te perfomances.
Marrja e vendimeve- eshte procesi I zgjedhjes
ndermjet alternativave krahasuese.
Funksioni drejtues eshte I nderthurur me ate
te planifikimit dhe te kontrollit apo monitorimit;

09/26/16

10

Cikli I Planifikimit dhe Kontrollit

Hartimi I Planeve
Afatgjate dhe
Afatshkurter
(Planifikimi)
Krahasimi
performaces
faktike me ate te
planifikuar
(Kontrolli)

09/26/16

Marrja e
Vendimeve

11

Sistemi informacionit te
kontabilitetit financiar

Jep informacion per

perdoruesit e jashtem;
Ngjarjet sherbejne si inpute;
Objektivi eshte pergatitja e
pasqyrave financiare per
investit, kred. Etj
Perdoret per vendimarrjen
per investime, vlersimin e
menyres se administrimit,
monitorimin e aktivitetit dhe
marrjen e masave
korrektuese.

09/26/16

Sistemi I kontabilitetit te drejtimit

pergatit informacion per

perdoruesit e brendshem;
Kriteri kryesor eshte qe
analizat dhe raportet te jene
te dobishme dhe te kenaqin
drejtimin
Nuk perdor njesi monetare
historike por njesi monetare
te pritshme ne te ardhmen;

12

Dallimet KF dhe KD
Fusha e

Kontabiliteti

Kontabiliteti

krahasimit
1. Perdoruesit e

Financiar
Personat jashte

Drejtimit
Nivelet e ndryshme

kompanise

te drejtimit te

informacionit
1. Llojet e
Sistemeve

brendshem te
Sistemet et

kompanise
Nuk kufizohet

rregjistrimit te

vetem nga

dyfishte

rregjistrimi I
dyfishte, cdo sistem

3.Rregullat e

Respektimi I

eshte I dobishem
Nuk ka

veprimit

parimeve te

kushtezime; kriteri

pergjithshme te

I vetem

kontabilitetit te

dobishmeria

09/26/16

13

4.Njesia e matjes

Njesia monetare(vlera Cdo njesi monetare

historike)

ose fiaike eshte e

dobishme. Njesia
monetare merret dhe

5.Kendveshtrimi per Njesia e biznesit si

nje e tere
analize
6.Shpeshtesia e

Te rregullt periodike

ne te ardhmen
Segmente te
ndryshme te njesise
se biznesit
Kur eshte e
nevojshme; jo

raportimit

domozdoshmerisht
periodikisht dhe te

7.Shkalla e
besueshmerise
09/26/16

rregullt
Kerkohet objektivitet Eshte subjektiv, nga
(eshte historik nga

natyra I drejtohet se

pikepamja e natyres) ardhmes.

14

Ndryshimet e mjedisit te biznesit

Orientimi nga konsumatori- te krijojne vlere
konsumatore te njevlereshme me kosto me te ulet se
konkurentet.
Vlera konsumatore diferenca midis realizimit te
konsumatorit dhe sakrifices se tij ( cka merr dhe cfare
jep konsumatori)
Produkti total eshte teresia e perfitimeve te prekshme
dhe te paprekshme qe nje konsumator merr nga produkti;
Sakrifica e konsumatorit nenkupton koston e blerejs se
produktit, kohen dhe perpjekjet e bera per blerjen dhe
mesuarjen e perdorimit te tij dhe kostot e pas blerjes qe
jane kostot e perdorimit, mbajtjes dhe asgjesimit
09/26/16

15

Zinxhiri I vleres

09/26/16

16

Perspektiva nderfunksionale
Kontabiliteti bashkekohor shkon pertej
perkufizimit tradicional te kostos se produktit
si kosto prodhimi;
Theksimi I zinxhirit te vleres synon qe
kontabilisti te kuptoj shume funksione te
kompanise qe nga prodhimi deri te shperndrja
apo dorezimi qe I behet klientit;
Ai I sherben qe kontabilisti te shohe pyllin ne
teresi por jo vetem peme, te vecanta
09/26/16

17

Konkurenca globale
Barrierat e komunikimit dhe largesive
gjeografike, ekzistenca e tregjeve te mbrojtura
pengonin shoqerite te perfshiheshin ne tregun
nderkombetar.
U rrit kerkesa per produkte te cilesise se larte
me kosto me te ulet.
U rrit konkurenca brenda dhe jashte vendit
Rritja e konkurences globale lindi kerkesen per
nje informacion kontabel drejtimi te permiresuar
09/26/16

18

Drejtimi Total I Cilesise

Permiresimi I vazhdueshem- proces ne
vijimesi qe perfshin nje kerkim te
vazhdueshem per te reduktuar kostot, per te
eliminuar shpenzimet e teperta, permiresuar
cilesine dhe performancen e aktiviteteve qe
rrisin vleren apo kenaqesine e konsumatorit.
Drejtimi Total I Cilesise TQM eshte plotesimi
I nevojave te konsumatorit persa I perket
cilesise.Tolerance 0 ndaj defekteve ose
cilesise se pranueshme.
09/26/16

19

Benchmarking
Benchmarking-teknike per te permiresuar
proceset e biznesit duke analizuar se pari
proceset e vete njesise ekonomike, pastaj
duke gjetur aresyet per performance me te
mire permes proceseve krahasuese me te
tjeret dhe me ne fund mbi bazen e aftesive te
fituara te riprojektohen proceset e biznesit te
vet.
09/26/16

20

Koha si nje element konkurues

Treguesit e bazuar ne kohe- variabel I
rendesishem konkurues.
Koha e ciklit te prodhimit periudha e kohes qe
shtrihet qe nga fillimi deri ne perfundimin e nje
produkti apo sherbimi dhe perfshin:
Kohen e levizjes qe eshte koha qe duhet per ta
tranportuar produktin nga nje vend ne tjeterin
Koha e pritjes kur produkti qendron duke pritur qe te
perpunohet levizet apo rregullohet
Koha e inspektimit-koha qe na duhet per tu siguruar
qe produkti nuk ka defekte
09/26/16

21

Perparimet ne TI
Se pari: ne kushtet e automatizimit rritet
dhenia e informacionit ne kohe,por kjo kerkon
dhe rritjen e mjeteve te analizes.
Se dyti: teknologjia e sotme ofron mjete te
kerkuara si PC, sofware, paketa graike te
nevojshme per analiza.
Kontabilisti I drejtimit ka tashme fleksibilitetin
per tiu pergjigjur nevojave te drejtimit per
informacion
09/26/16

22

Perparimet ne mjedisin e prodhimit

Prodhimi tamam ne kohe ( Just in Time) JITprodhohet kur dhe aq sa kerkohet, nuk
mbahen gjendje te medha te materialeve apo
produkteve.
Rritja e decentralizimit te industrializimit te
sherbimit
Drejtimi I bazuar ne aktivitet (ABC)-rrit
shkallen e saktesise se llogaritjes se kostos,
te eleminohen aktivitetet qe nuk shtojne vlere
09/26/16

23

Kriteret kryesore orientuese te KD

Kriteri I kostos kundrejt perfitimit
Marrja ne kosiderate e anes humane dhe
teknike te vendimit
Kosto te ndryshme per qellime te ndryshme

09/26/16

24

Kontabiliteti drejtimit dhe sjellja etike

Ndershmeria
Paanshmeria
Mbatja e fjales
Besnikeria
Sinqeriteti
Kujdesi per te tjeret
Respekti per te tjeret
Qytetar I besueshem
Perkrahes I persosjes
Pergjegjeshmeria
09/26/16

25

Pyetje????
Faleminderit per vemendjen.

09/26/16

26