PAGPAPALAGANAP NG KRISTIYANISMO AT: 3.PAGHAHANGAD SA KATANYAGAN AT KARANGALAN.

IMPERYALISMO-ay ang paghihimasok, pag-iimpluwensiya, o pagkontrol ng isang bansa sa isang mahinang bansa. Noong ika-15-17
siglo nagsimula ang unang yugto ng imperyalismo.Ito ay maaaring tuwiran o di-tuwirang pananakop.
Kung hindi sana sa pagiging mausisa ng Renaissance hindi maisasakatuparan ang paglalakbay ng Europeo sa malawak na
karagatan noong ika-15 siglo,pagsuporta sa monarkiya sa mga manlalakbay, pagkakatuklas at pagpapaunlad sa mga instrumentong
pangnabigasyon at sasakyang pandagat.Dahil dito nagkaroon ng matinding epekto ang eksplorasyon sa naging takbo ng kasaysayan
ng daigdig. Sa kabuuan ang panahon ng eksplorasyon ay naging dahilan upang ang mga karagatan ay maging daan tungo sa
pagpapalawak ng mga imperyong Europeo.

MGA MOTIBO AT SALIK SA EKSPLORASYON

Ang asya ay isa nang kaakit-akit na lugar para sa mga Europeo. Ang kanilang kaalaman tungkol sa asya ay limitado at
hango lamang sa mga tala ng mga manlalakbay tulad nina Marco Polo at Ibn Battuta,napukaw ang kanilang paghahangad na
makarating dito dahil sa paglalarawan ay mayaman ang lugar na ito. Ang aklat na THE TRAVELS OF MARCO POLO (circa 1298)
ipinabatid nito sa mga Europeo ang yaman at kaunlarang taglay ng china.Hinikayat nito ang mga Europeo na marating ang
china.Samantala, itinala ng muslim na manlalakbay na si Ibn Battuta ang kanyang paglalakbay sa Asya at Africa.Nakadagdag ang
tala nina Marco Polo at Ibn Battuta sa hangarin ng mga Europeo na maghanap ng mga bagong ruta patungo sa kayamanan ng Asya,
lalo pa at ang rutang dinaana sa kanlurang Asya sa panahong ito ay kontrolado ng mga musli.
KAYAMANAN
Ninais ng mga bansang Europeo na magkaroon ng maraming BULLION (ginto o pilak) dahil ito sa patakarang
merkantilismo.Hangad nila ang mga produktong galing sa Asya tulad ng asukal, seda atpampalasa.Ang mga pampalasao SPICES ay
maaaring gamitin sa pagpreserba ng pagkain, lalo na ng karne, at bilang medisina. Sa katunayan ang mga pampalasa at iba pang
produkto mula sa Asya ay kinalakal ng mga mangangalakal na Venetiansa Europe at sila lamang ang tanging magbenta nito.Ito ang
dahilan kung bakit ang kakaunting ginto sa Europe ay Umunti.Ang mangangalakal na ito ay isa sa mga pangunahing bumubuo sa
BOURGEOISIE o gitnang uri sa Europe.

RELIHIYON
KATANYAGAN:
Malaki angt ginampanan ng renaissance sa paghahangad ng mga manlalakbay na europeo na makarating sa mga bagong
lupain. Napukaw din ng renaissance nag interes ng mga europeo na tumuklas ng mga bagong lupain. Dahil ang pananaw sa daigdig
sa panahon ng renaissance ay humanistiko at di nakasetro sa diyos gaya ng sa middle ages, nagkaroon ng tiwala sa sariling
kakayahan ang tao. Ito ang nagbigay sa kanya ng pagkakataong patunayan ang kanyang galing. Hangad niyang naging sa nhi ito ng
katanyagan hindi lamang ng sarili kundi ng bansang kinabibilangan.
PAG-UNLAD NG TEKNOLOHIYA:
Ang pag unlad ng teknolohiya ay partikular ang pag unlad tulad sa paggawa ng isang sasakyang pandagat at instrumentong
kailangan nila sa paglalalyag. ANO ANG CARAVEL? Ang caravel ay sasakyang pandagat na may tatlo hanggang apat na poste na
pinagkakapitan ng layag .Dahil malaki ang caravel mas naging maraming tao at kagamitan tulad ng baril at kanyon kaya ito ang
ginamit upang gamitin sa malayang paglalakbay. Ang astrolabe ay ginamit upabg malaman ng manlalayag ang kanyangb latitude
sa pamamagit6an ng pagtingin s aposisyon ng araw,buwan,at bituin . ANO ANG COMPASS? Ang compass ay upang malaman ang
direksyon ng barko kahit gabi o manular ang panahon.Si prinsipe henry ng portugal na kinilala bilabg henry the navigation ay
nakatutulong sa pagpapamalas ng interes sa paglalakbay at pagsusuporta a ekspidesyon..
MGA EUROPEONG NANGUNA SA EKSPLORASYON:
Sa ika-15 siglo ang europe ay nahati sa mga nation state na nagpaligsahan para sa kapangyarihan. Ang naging dulot ng
pagpapalawak ng teritoryo ng mga nation state sa pamgumguna ng portugal at spain sa eksplorasyon sa malalawak na karagatang
noong 15 siglo at ang ibang bansa pa sa europe tulad ng netherlands , england, at france sa panahong eksplorasyon ay nag dulot
ng pagbabago sa kinagisnang paniniwala at kaalam ng mga tao sa daigdig

ANG MAGA PORTUGESE:

Ang portugal ay matatagpuan sa kanlirang baybayin ng iberian peninsula kungt kaya nakapagpaunlad ito ng
tradisyong pandagat.Sigama ang europeongnakarating sa india sa pamamagitan ngpaglalakbay.Dahil dito nakontrol ng portugese
ang kalakang pandagt sa rehiyon. Dahil din sa pag usbong ng mga lungsod ng mga lisbon at 0porto bilang sentro pang kakalakalan
ay nakatulong ito sa portugal dahil na rin sa pagsuportang ginawa ni prinsipe henrynoong 1580 nasakop ng spain ang portugal
kaya hindi na nagawang ipagtanggol ng portugal ang kanilang kolonya..
ANG KALAKALAN NG ALIPIN:
Dahil sa kalahati ng populasyon ng america ay nagkasakit sa dala ng mga europeong nag punta sa kanila . kinailangan na
umangkat ng lakas paggawa upang magtrabaho sa mga plantasyon ng tubo at kape sa america,,Pinunan ng africa ang mga
pangangailangan ito nag padala sila ng tao para mag trabaho sa america . ang mga alipin ay kunukuha ng mga europeo sa hari
kapalit n mga produkto galing sa europe..ang kalakalan ng alipin ay naging dahilan upang mabawasan ang populasyon sa africa
ANG MGA ENGLISH:
Noong 1600 binigyan ng england ang english east india company ng karapatang makapag sulong ng interes na pangkalakalan..Sa
pagitan ng1607 hanggang 1733 nagtatag ng atlantic ocean sa north america ang mga kolonya ang naitatag sa silangan
dalampasigan sa north america .. ang mga sumusunod south carolina north carolina georgia delaware new york rhode island
cinnecticut masschussettes at new hampshire. Ito ang mga kolonya na nang lumaon ay bumuo sa united state of america.
ANG MGA ESPANYOL
Noong 1492,narating ng manlalayag na Italian na si christopher columbus ang america at unang inalok ang serbisyo niya sa
portugal, ngunit hindi niya ito nahikayat kaya lumapit siya sa Spain at tinulungan naman siya ni Reyna Isabella sa kagustuhang
mapalaganap angkristiyanismo.Nang maparating sa Asya kay Papa Alexander VI ang balita tungkol sa paglalayag ni Columbus, agad
gumawa ng paraan ang Santo Papa upang maiwasan ang tunggalian at interes ng Portugal at Spain ang TREATY OF TORDESILLAS ito
ay naging tulong noong 1944,kung saan hinati ang daigdig sa Spain at Portugal.CONQUISTADOR (MANANAKOP NA Espanyol) ito ay
ang makapangyarihang imperyo ng Aztec (Mexico ngayon). Noong 1519 sa tulong ni Hernando Cortes at ang inca (Peru ngayon) sa
tulong ni Francisco Pizarro noong 1532.

ANG MGA FRENCH

JAQUES CARTIER-noong 1534 naabot niya ang St.Lawrence River at ipinasailalim sa France ang lugar na ngayon ay silangang
bahagi ng Canada.
SAMUEL DE CHAMPLAIN-noong 1608 ang quebec bilang unang permanenteng kolonyang French at setro ng kalakalan ng FUR o
produktong gawa sa balahibo ng hayop.
LOUIS JOLLIET & misyonerong Heswita na si JAQUES MARQUETTE-NAABOT NILA ANG mISSISSIPPI RIVER at naglakbay hanggang sa
ARKANSAS RIVER.
RENE ROBERT CAVELIER O (SIEUR DE LA SALLE)-ANG EKSPIDISYON SA mississippi hanggang sa GULF OF MEXICO.AaNG LAHAT NGA
LUPAIN DITO AY INIALAY SA HARI NG fRANCE NA SI lOUIS xvI AT TINAWAG NIYA ITONG LOUISIANA ito ay ang paglakas ng
kapangyarihang sa North America ang naging sanhi ng paligsahan ng France at England.

ANG MGA DUTCH

Noong ika-17 siglo ang Dutch ang pamalit sa Portuguese bilang pangunahing bansang kolonyal sa Asya.Inagaw nila ang moluccas
mula sa portugal at nagtatag ng bagong sistema na tinawag na SISTEMANG PLANTASYON kung saan ang mga lupain ay tinataniman
ng mga tanim na nabili sa pamilihan, Ang epekto nito ang sapilitang paggawa na naging patakaran ng Espanyol
sa pilipinas.Ang mga dutch ay nagkaroon ng kolonya sa North America na pinangunahan ni Henry Hudson na naglalakbay para sa
mga mangangalakal na dutch. Noong 1609 napasok niya ang New York na pinangalanan na New Netherland. Noong 1624 isang
Trade Outpost o himpilang Pangkalakalan ang itinatag sa rehiyon na pinangalanang New Armsterdam.At kilala ngayo ang New York
City. Kung ihahambing sa pananakop ng Dutch sa America, Asya dahil sa pagkakatatag ng Dutch East India Company o Vereenigde
Oostindische Compagnie (VOC) noong 1602. Ang mga daungan nito ang nagbigay proteksiyon sa monopolyo ng mga Dutch sa
paminta at iba pang rekado.

MGA EPEKTO NG EKSPLORASYON

Ang imperyalismong kanluranin ay meroong ugnayan sa mga kanluranin at ang asya bago ang ika-16 siglo.Mula pa noong ikalawang
siglo B.C.E,mayroon nang kalakalan sa pagitan ng asya at mga kanluraning bansa.Nakarating na sa mga pamilihan ng Europa ang
seda at porselana ng China;pampalasa o rekado (spices) tulad ng paminta,cloves at cinnamon ng India; at mga perlas,ruby, at
emerald ng Ceylon (Sri Lanka ngayon) at Persia (Iran ngayon).