UNIVERZITET U TUZLI

MAINSKI FAKULTET
ENERGETSKO MAINSTVO

PROJEKTNI ZADATAK
MEHANIKE OPERACIJE

Predmetni profesor :
Dr.sc. Izudin Deli ,docent
Studenti :
Amir Banji
Meliha Bajrektarevi
Aldijana Buljubai
Irnesa Zuki
Tuzla , januar 2016

SADRAJ

1.DIMENZIONISANJE PNEUMATSKOG SISTEMA.......................................1

1.2 I/2 Kruna ivina pila..................................................................................2
1.3 Magistralna cijev A......................................................................................3
1.4. II/1 Brusilica................................................................................................4
1.5 Magistralna cijev B......................................................................................5
1.6. II/2 Grana IV..............................................................................................6
1.7.Magistralna cijev C.....................................................................................7
1.8. II/3 Grana V................................................................................................8
1.9.Magistralna cijev D......................................................................................8
1.10. III /1Grana E..............................................................................................9
2. VENTILATOR................................................................................................10
3. CIKLON..........................................................................................................11
4.SILOS...............................................................................................................12
5. TABELARNI PRIKAZ PRORAUNA..........................................................13
6. SPECIFIKACIJA MATERIJALA...................................................................14
7.PRILOG............................................................................................................15

1.DIMENZIONISANJE PNEUMATSKOG SISTEMA

1.1 I/1 Trakasta pila
Da bi odredili ukupan par pritiska prvo usvajamo preporuenu minimalnu
brzinu i prenik cjevovoda koji iznose:
m
s

v = 22

d = 192 mm

Raunamo protok zraka kroz cjevovod na sljedei nain :

Qr

d
4

= v *A = v *

= 0,623

m
s

Duina grane (sa eme postrojenja) : l = 1,7 + 3,75 = 5,45 m

Nakon toga, moemo da odredimo dinamiki pritisak u prvoj grani :

Pd

=*

v2
2

= 29,6 Pa,
kg

gdje je - gustinazraka i iznosi = 0,1223 m3

Otpori u cjevovodu (potrebni za odreivanje ukupnog pada pritiska) su :
= us + k = 0,8 + ,015 = 0,95
Iz tabele 21. usvajamo koeficijent otpora usisne kape us te koeficijent
otpora koljena k ;

us

= 0,8 ;

= 0,15

Ovisnost d za cjevovod, na osnovu prenika i brzine iz tabele je:

d = 0,097,

kada pomnoimo sa duinom dobijemo linijske gubitke:

l * d = 0,528

l * d + = 1,478
Nakon toga moemo da izraunamo ukupan pad pritiska u prvoj grani :
3

p = (l *

v
2 = 43,74 Pa

+ ) * *

1.2 I/2 Kruna ivina pila

Ponavljamo isti postupak u nastavku, ponovo usvajamo preporuenu
minimalnu brzinu i prenik cjevovoda koji sada iznose:
m
s

v = 25

d = 180 mm

Protok zraka kroz cjevovod iznosi:

Qr

= v *A = v *

d 2
4

= 0,567

m3
s

Duina grane (sa eme postrojenja) : l = 2,8 + 2 + 1,45 = 6,25 m

Dinamiki pritisak u drugoj grani :

Pd

=*

v2
2

= 30,41 Pa

Otpori u cjevovodu : = us + k = 2 koji se takoe usvajaju iz

tabele 21. koeficijent otpora usisne kape us i koeficijent otpora koljena
k

:
us

=1

= 0,15

Ovisnost d za cjevovod, na osnovu prenika i brzine iz tabele, potrebna

za proraun linijskih gubitaka:

d = 0,102

l * d = 0,6375

l * d + = 2,6375 ( linijski gubici )

Pritisci u granama I i II su jednaki, te na osnovu njihove jednakosti
moemo odrediti stvarnu brzinu:
4

 pI

= p II

p = (l *
V=

+ ) * *

2 p I
l
+
d

v2
2

m
= 22,3 s

1.3 Magistralna cijev A

Protok zraka kroz magistralnu cijev A je jednak zbiru protoka u grani I i
grani II :
QA

QI

QII

m3
= 1,19 s

Duina grane : l = 3,3 m

Dinamiki pritisak :

Pd

=*

v
2

= 42,32 Pa

Otpori u cjevovodu su u ovom sluaju jednaki nuli:

= us + k = 0

Ovisnost d za cjevovod, na osnovu prenika i brzine iz tabele 23.:

d = 0,072

l * d = 0,2376
Ukupan pad pritiska u magistralnoj cijevi:
pA

=l*

**

v2
2 = 10,05 Pa

Protok zraka kroz cjevovod iznosi :

QA
d=

= v *A = v *

4Q A
v

d
4

= 0,246 m = 246 mm

Na osnovu odreenog prenika iz tabele 23. biramo prvi blii standardni

prenik d = 240 mm.
Iz jednaine kontinuiteta traimo stvarnu brzinu:
QA
v=

= v *A
QA
A

= 26,31 s

Pad pritiska u ravi 2 je jednak zbiru svih padova pritisaka do rave i

iznosi:
pR2

= p A + p I + p II = 97,53 Pa

1.4. II/1 Brusilica

Na osnovu jednakosti pritisaka u ravi 2 i pritiska u grani III odreujemo

brzinu:
pR2

v=

= p III
2 p R 2
l
+
d

= 32,03 s

 Duina cjevovoda za ovaj dio : l = 3,05 +1,65 = 4,7 m

Usvajamo preporuenu minimalnu brzinu i prenik cjevovoda:
m
s

v = 25

d = 300 mm

Ovisnost d za cjevovod, na osnovu prenika i brzine iz tabele 23.

d = 0,054

l * d = 0,2538

l * d + = 1,5538 ( linijski gubici )

Iz tabele 21. usvajamo koeficijent otpora usisne kape us i koeficijent
otpora koljena k :
us

= 1;

= 2*0,15=0,3

Protok zraka kroz cjevovod iznosi:

Qr

= v *A = v *

Dinamiki pritisak:

d
4

m
= 2,2629 s

Pd

v2
2

=*

= 62,73 Pa

1.5 Magistralna cijev B

Protok kroz magistralnu cijev B :
QB

QA

QII ,I

m3
= 3,49 s

Usvajamo prenik cijevi d = 400 mm

Brzinu raunamo iz protoka : QB = v*A

m
v = 27,49 s
7

 Duina magistralne cijevi : l = 1,95 m

Dinamiki pritisak:

Pd

=*

v2
2

= 45,2 Pa

Otpori u cjevovodu : = us + k = 0

Ovisnost d za cjevovod, na osnovu prenika i brzine iz tabele 23.

d = 0,038

l * d = 0,0475
Ukupan pad pritiska u magistralnoj cijevi B:
p = (l *

+ ) * *

v
2 = 2,19 Pa

Pad pritiska u ravi 3 iznosi

p R 3 = p B + p R 2 = 99,72 Pa
1.6. II/2 Grana IV
Na osnovu jednakosti pritisaka u ravi 3 i pritiska u grani IV slijedi da je
pR3

v=

= p IV odakle raunamo brzinu:

2 p R 2
l
+
d

= 34,43 s

Duina cjevovoda : l = 1,9 + 0,85 = 2,75 m

Usvajamo preporuenu minimalnu brzinu i prenik cjevovoda:
v = 25

m
s

d = 140mm

Ovisnost d za cjevovod, na osnovu prenika i brzine iz tabele 23.

d = 0,139

l * d = 0,3753

l * d + = 1,3753 ( linijski gubici )

Iz tabele 21. usvajamo koeficijent otpora usisne kape us i koeficijent
otpora koljena k :
us

=0,8;

120
0,15
90

= 0,2

Protok zraka kroz cjevovod iznosi :

2

QIV

= v *A = v *

Dinamiki pritisak:

d
4
Pd

m
= 0,529 s

=*

v2
2

= 71,64 Pa

1.7.Magistralna cijev C
Protok kroz magistralnu cijev B je jednak zbiru protoka:
QC

QB

QIV

= 3,979

m3
s

Usvajamo prenik cijevi d = 400 mm , brzinu v = 25

m
s

Duina magistralne cijevi : l = 1,7 m

Dinamiki pritisak:

Pd

=*

v2
2

= 38,21 Pa

Otpori u cjevovodu : = us + k = 0

Ovisnost d za cjevovod, na osnovu prenika i brzine iz tabele 23.

d = 0,038

l * d = 0,0646
9

 Ukupan pad pritiska u magistralnoj cijevi B :

p = (l *

+ ) * *

v2
2 = 2,467 Pa

Pad pritiska u ravi 4 iznosi

p R 4 = pC + p R 3 = 107,163 Pa

1.8. II/3 Grana V

Na osnovu jednakosti pritisaka u ravi 4 i pritiska u grani V odreujemo
brzinu:
pR4

v=

= pV
2 p R 2
l
+
d

= 38,51 s

Duina cjevovoda : l = 1,9 + 0,85 = 2,75 m

Usvajamo preporuenu minimalnu brzinu i prenik cjevovoda:
m
s

v = 25

d = 350mm

Ovisnost d za cjevovod, na osnovu prenika i brzine iz tabele 23.

d = 0,046

l*

d = 0,1265

l * d + = 1,1265 ( linijski gubici )

10

 Iz tabele 21. usvajamo koeficijent otpora usisne kape us i koeficijent

otpora koljena k :
us

=0,8;

120
0,15
90

= 0,2

Protok zraka kroz cjevovod iznosi :

QV

d 2
4

= v *A = v *

Dinamiki pritisak:

Pd

m3
= 3,7 s

=*

v2
2

= 38,2 Pa, odakle slijedi da je pad

pritiska:

p = (l *

+ ) * *

v2
2 = 43,01 Pa

1.9.Magistralna cijev D
Protok kroz sistem:
Qsistema

QC

QV

m3
s

= 7,679

Usvajamo prenik cijevi d = 300 mm , brzinu v = 25

m
s

Duina magistralne cijevi: l = 1,45+1,35 = 2,8 m

Ovisnost d za cjevovod, na osnovu prenika i brzine iz tabele 23.

d = 0,024

l * d = 0,15
Ukupan pad pritiska u magistralnoj cijevi B:
pD

= (l *

v = 76,43

+ ) * *

v
2 odakle slijedi da je:

m
s

Protok zraka kroz magistralu D:

3

m
Q= v *A = 5,39 s

11

 Dinamiki pritisak:

Pd

=*

v
2

= 359,21 Pa

1.10. III /1Grana E

Duina cjevovoda : l = 2,1 + 7 + 2,7 = 11,8 m
Usvajamo preporuenu minimalnu brzinu i prenik cjevovoda:
m
s

v = 25

d = 300 mm

Ovisnost d za cjevovod, na osnovu prenika i brzine iz tabele 23.

d = 0,054

l * d = 0,6372
l*

d + = 0,937 ( linijski gubici )

Iz tabele 21. koeficijent otpora koljena : k =2 0,15 = 0,3

Protok zraka kroz cjevovod iznosi :
QE

QD =

m3
5,39 s
2

=*

v
2

Ukupan pad pritiska : p = (l *

Dinamiki pritisak:

Pd

= 38,21 Pa
+ ) * *

v2
2 = 35,6 Pa

2. VENTILATOR
Nakon dimenzionisanja pneumatskog sistema te na osnovu dobijenih
vrijednosti u prethodnom proraunu mogue je izvriti odabir ureaja koji su
standardizirani na osnovu razliitih kriterija ( dozvoljeni pad pritiska , protok
,snaga i sl. ).
Na osnovu prorauna ventilatora dobili smo sledee podatke :
-Pad pritiska na osnovu kojeg biramo odgovarajui ventilator :
p=pu+ pC =81,1 (Pa)
12

-Snaga motora ventilatora:

N=

rzQ sist psist

102v pr

= 15,08 kW

Gdje je :
r koeficijent za poveanje snage zbog poteznog momenta elektromotora i
iznosi r = 1,1
z koeficijent kojim se obuhvata dodatna snaga zbog prolaza materijala kroz
ventilator i iznosi z = 1,2
v stepen iskoritenja ventilatora ;
pr

= 0,58

stepen iskoritenja ventilatora ; pr = 0,98

Na osnovu dobijenih podataka za pad pritiska te snagu motora ventilatora

,usvajamo ventilator iz kataloga proizvoaa POTEX.doo.Beograd .Ventilator
biramo iz kataloga za centrifugalne transportne ventilatore, to odgovara naim
zahtjevima s obzirom da traimo ventilator za svrhe otpraivanja otpadnog
materijala prilikom mehanike obrade drveta .Snaga motora ventilatora koju
smo dobili prilikom prorauna iznosi 15,08 kW , na osnovu te vrijednosti iz
kataloga (1) biramo ventilator sa istom ili priblinom vrijednou snage .
Biramo ventilator tipa 61.112 s/6 snage motora N = 18,5 kW to zadovoljava
nae zahtjeve. Oznaka s predstavlja pogon preko elastine spojnice. Katalog
(1) iz koga je vren odabir odgovarajueg ventilatora nalazi se u prilogu ovog
projekta. Katalog (1) sadri detaljan opis dimenzija ventilatora , potrebnu
snagu , buku koju ventilator proizvodi te ostale bitne veliine.Odabrani
ventilator je pogodan za ventilacije otpraivanja i pneumatskog transporta
,krupnoe estica do 1000 mikrona. Ventilator se sastoji od 8 lopatica, spiralnog
kuita izaenog od elinog lima,uvren ojaanjima od elinog profila i
zavarenog na nosee postolje. Kao to je u katalogu (1) navedeno kuite
ventilatora tipa 61.000 mogu se izraivati od razliitih materijala ,zavisno od
podruja upotrebe Sa dijagrama koji se nalazi u katalogu (strana 3. kataloga (1) )
vidimo da odabrani ventilator zadovoljava i ukupni protok sistema.

13

3. CIKLON
Ciklon usvajamo na osnovu pretpostavljenog pada pritiska, koji je u naem
sluaju pC=40 Pa. Tip ciklona kojeg usvajamo je CTF-UNI.10-0-0, iz kataloga
(3), proizvoaa Tehno filter.doo.Zagreb. Katalog je priloen uz projekat i u
njemu se mogu nai sve informacije o usvojenom ciklonu, dimenzije i
vrijednosti.
CTF-UNI. je centrigualni odavja praine koji se koristi za odvajanje krupnijih
estica praine ,uglavnom veih dimenzija u drvnoj industriji ,industriji
mineralne vune i sl. Koristi se kao predodvaja u instalacijama pneumatskog
transporta i otpraivanja ,gdje se odvajaju i estice od 50 mikrometara sa
efikasnou od 90% . Ugrauju se tlano i podtlano ,to podrazumijeva
postavljanje ispred i iza ventilatora ,u naem sluaju to je podtlano.
Ciklon prema sljedeem katalogu :

Shematski izgled ciklona dat je slici :

4.SILOS
Na osnovu vrijednosti protoka sistema, Q=7,679 m3/s, usvajamo potrebni
14

silos. Tip silosa kojeg smo usvojili je SILOS 510E2, iz kataloga (2), priloenog
uz projekat. Proizvoa je Ekovent.doo.Sarajevo. Sam protok sistema nam
zapravo govori vrijeme potrebno da se silos napuni otpadnim materijalom,
nastalim usljed mehanike obrade drveta.

5. TABELARNI PRIKAZ PRORAUNA

Oznaka
Naziv

Q , m3/sek.
V , m/sek.
D ,mm
L ,mm

I/1
Trak
a
-sta
pila
0,62
3
22

I/2
Kru
na
ivin
a pila
0,56
7
22,3

190

180
6,25

A
Mag.
cijev

II/1
Brusi
lica

B
Mag.
cijev

II/2
Brusi
lica

C
Mag.
cijev

II/3
Brusi
lica

D
Mag.
Cijev

III/1
Gran
a

1,19

2,26
29
32,0
3
300
4,7

3,45
29
27,4
9
400
1,95

0,52
9
34,4
3
140
2,7

3,97
9
25

3,7

5,39

5,39

38,5
1
350
2,75

76,4
3
300
2,8

300
11,8

62,7
3
1,3

46,2

38,2

357,
21

38,21

0,05
4
0,25
38
1,55
38

0,03
8
0,04
75

0,04
6
0,12
65
1,12
65

0,05
4
0,15

0,054

43,0
1

11,4
6

35,6

26,3
1
240

400
1,7

5,45
2

Pd= v /2
Lok. Otpor

/d
L /d

l*

/d

p = (l *
/d + ) *

29,6
0,95

30,4
1
2

42,3
2

0,09
7
0,52
8
1,47
8

0,10
2
0,63
75
2,63
75

0,07
2
0,23
76

43,7
4

43,7
4

10,0
5

38,2
1
1

2,19
45

0,13
9
0,37
53
1,37
53

1
0,03
8
0,06
46
0,06
46

0,637
2

15

 * v2/2
Ukupan pad
pritiska pu
Neusklano
st %

97,5
3

9,72

99,7
2

38,2
1

16

6. SPECIFIKACIJA MATERIJALA

17

7.PRILOG
Katalog (1)

18

19

20

21

22

23

24

Katalog (2)

25

Katalog (3)

26

27