26 Câu Hỏi Ôn Tập Kinh Doanh Quốc Tế I 4TC Có Đáp Án

Facebook.
com/DethiNEU
1. Khi nim, bn cht ca KDQT (di gc chung v gc doanh nghip), cc phng thc tham
gia KDQT ch yu ca doanh nghip
2. Cc ng c ch yu thc y cc doanh nghip tham gia KDQT (lc y lc ko)
3. Cc ch th lin quan n KDQT
4. DN nh v KDQT (c hi, iu kin, kh nng v cch thc tham gia KDQT ca cc DN nh)
5. Khi nim, cc cp ca ton cu ha (TCH), cc nhn t thc y TCH (khng ch nu m cn l
gii cc nhn t ny thc y qu trnh TCH th trng v TCH sn xut nh th no!)
6. L gii s cn thit v tm nhn chin lc ton cu i vi cc DN
7. Khi nim, c trng v cc nhn t cu thnh vn ha. Vai tr ca vn ha i vi DN KDQT.
8. Vn ha nh hng nhm: c trng, ngha i vi kinh doanh
9. Vn ha nh hng c nhn: c trng, ngha i vi kinh doanh
10. Khi nim, ngun gc, hnh thc v tc ng ca ri ro chnh tr i vi cc DN KDQT
11. Ngn nga, hn ch ri ro chnh tr i vi DN KDQT: cc bc v cc cng c p dng
12. c im ca cc dng lut chnh trn th gii: Thng lut, dn lut, thn lut.
13. Mt s vn lut php quc t quan trng i vi DN KDQT (Gii quyt tranh chp, bo v quyn
s hu tr tu, an ton, trch nhim sn phm)
14. Lin h tnh hnh ri ro chnh tr i vi: i) cc DN nc ngoi trn th trng Vit Nam; ii) i vi
cc DN Vit Nam trn th trng M
15. Lin h thc trng bo h quyn s hu tr tu Vit Nam
16. Lin h thc trng vn an ton sn phm Vit Nam
17. Cc c trng v u, nhc im ca cc h thng kinh t th trng, kinh t ch huy v kinh t hn
hp.
18. Ni dung v u nhc im ca cc ch tiu thu nhp v ch s HDI trong vic phn nh trnh
pht trin kinh t ca cc quc gia.
19. Chu k kinh t: c trng ca cc pha trong chu k kinh t v tc ng n doanh nghip.
20. L thuyt li th so snh ca Ricardo: ni dung v kh nng gii thch thc tin thng mi quc t
21. L thuyt H-O: ni dung v kh nng gii thch thc tin thng mi quc t
22. L thuyt Porter v nng lc cnh tranh quc gia ca cc ngnh cng nghip: ni dung v kh nng
gii thch thc tin thng mi quc t
23. T do ho thng mi v Bo h mu dch: ni dung, cc lp lun ng h v phn bc.
24. Tc ng ca FDI i vi: i) nc tip nhn u t; ii) nc u t
25. Can thip ca chnh ph (nc tip nhn nc u t) vo FDI: nguyn nhn v cc bin php can
thip
26. Cc l thuyt gii thch FDI: l thuyt vng i sn phm, l thuyt quyn lc th trng, l thuyt
v cc yu t khng hon ho trn th trng, l thuyt chit trung.
Facebook.com/DethiNEU
Cu 1: Khi nim, bn cht ca KDQT (di gc chung v gc doanh nghip), cc phng
thc tham gia KDQT ch yu ca doanh nghip)
Kinh doanh quc t: l tng hp ton b cc giao dch kinh doanh vt qua cc bin gii ca 2 hay
nhiu quc gia.
Cc phng thc tham gia KDQT ch yu ca Doanh nghip
- Hnh thc kinh doanh trn lnh vc ngoi thng:
+ Nhp khu: l hot ng a cc hng ha v dch v vo mt nc do cc Chnh ph , t chc
hoc c nhn t mua t cc nc khc nhau
+ Nhp khu: l hot ng a hng ha v dch v ra khi mt nc sang cc quc gia khc bn
+Gia cng quc t: l phng thc gia cng quc t trong bn t gia cng nc ngoi cung cp
my mc thit b, nguyn liu, ph kin thnh phm theo yu cu ca bn t gia cng. Ton b sn phm
lm ra bn nhn gia cng s giao li cho bn t gia cng nhn v c 1 th lao ( ph gia cng theo tha
thun)
+ Ti xut khu: l hnh thc xut khu nhng hang ha trc y l nhp khu v cha qua ch
bin ca nc ti xut. ti xut l phng thc giao dch bun bn m ngi bn ti xut kho nhm phc v
nhu cu tiu dung trong nc m ch tm thi nhp khu sau ti xut khu kim li
Cc loi hnh ti xut:
Xut khu ti ch
Chuyn khu
- Nhm cc hnh thc kinh doanh thng qua cc hp ng:
+ Hp ng cp giy php: l hp ng thng qua mt cng ty (DN, ng cp giy php) trao
quyn s dng nhng ti sn v hnh ca mnh cho mt DN khc trong mt thi gian nht nh v ngi
c cp giy php phi tr cho ngi c giy php mt s tin nht nh
+ Hp ng i l c quyn: l mt hp ng hp tc kinh doanh thng qua alf ng a ra c
quyn trao v cho php ng nhn c quyn s dng tn cty ri trao cho h nhn hiu mu m v tip tc
thc hin s gip hot ng kinh doanh ca i tc, ngc li cty nhn c mt khon tin m i tc tr
cho cng ty
+ Hp ng qun l: l hp ng qua mt doanh nghip thc hin s gip ca mnh i vi
mt doanh nghip khc quc tch bng vic a nhng nhn vin qun l ca mnh h tr cho DN kia
thc hin cc chc nng qun l
+ Hp ng theo n t hng: l loi hp ng thhng din ra vi cc d n v cng ln, a
dng, chi tit vi nhng b phn rt phc tp cho nn cc vn v vn, cng ngh v qun l, h ko t
m nhn c m pah k hp ng theo n t hng tng khu tng gia on cu d n .
+ Hp ng xy dng v chuyn giao: l nhng hp ng c p dng ch yu trong lnh vc xd c
s h tng, trong ch u t nc ngoi b vn ra xy dng cng trnh, kinh daonh trong 1 khaongr thi
gian nht nh sau chuyn giao li cho nc s ti trong tnh trng cng trnh cn ang hot ng tt m
nc s ti ko phi bi hon ti sn cho bn nc ngoi
+ Hp ng phn chia sn phm: l loi hp ng m hai bn hoc nhiu bn k kt vi nhau gp
vn tin hnh cc hot ng kinh doanh v sn phm thu c s c chia cho bn theo t l gp vn hoc
tha thun
- Nhm hnh thc kinh doanh thng qua u t nc ngoi:
u t nc ngoi l mt qu trnh trong hai hay nhiu bn c quc tch khc nhau cng nhau gp vn
xy dng v trin khai mt d n u t no nhm mang li li ch cho tt c cc bn. Ni cch khc,
u t nc ngoi l qu trnh di chuyn vn gia cc quc gia nhm tm kim li ch thng qua cc hot
ng s dng vn nc ngoi.
+ u t trc tip nc ngoi: l hnh thc ch u t mang vn hoc ti sn sang nc khc u
t kinh doanh v trc tip qun l v iu hnh i tng m h b vn, ng thi chu trch nhim hon
ton v kt qu kinh doanh c d n
+ u t gin tip: l hnh thc ch u t mang vn hoc ti sn sang nc khc u t nhng
khng trc tip tham gia qun l v iu hnh i tng m h b vn u t thng qua vic mua c phiu
nc ngoi hoc cho vay.
Cu 2: Cc ng c ch yu thc y cc doanh nghip tham gia KDQT (lc y lc ko)
C 2 nguyn nhn chnh l tng doanh s bn hng v tip cn cc ngun lc:
- Tng doanh s bn hng: (lc y)
Mc tiu tng doanh s bn t ra hp dn khi 1 cng ty i mt vi 2 vn : C hi tng daonh s bn hng
quc t hoc nng lc sn xut d tha
+ C hi tng doanh s bn quc t:
Cc cng ty thng tham gia kinh doanh quc t nhm tng doanh s bn hng do cc yu t nh th
trng trong nc bo ha hoc nn kinh t ang suy thoi buc cc cng ty phi khai thc cc c hi bn
hng quc t
Mt l do khc thc y cc cng ty tng doanh s bn hng quc t l do mc thu nh bp bnh.
Cac cng ty c th n nh ngun thu nhp ca mnh bng cc b sung doanh s BHQT.
bit cc cng ty s nhy vo th trng quc t khi h tin rng KH nn VH khc c thi tip nhn SP
ca mnh v c th mua chng.
+ Tn dng cng sut sn xut d tha:
i khi cc cng ty sn xut lng hng ha qu mc th trg tiu th. iu xy ra khi cc
ngun lc b d tha nhng nu DN khm ph ra c nhu cu tiu thu qt th c th phn b chi ph SX
cho s lng nhiu hn SP lm ra. V th m gim bt chi ph cho mi SP v tng c li nhun.
- Tip cn cc ngun lc nc ngoi: (lc ko)
Cc ngun lc y phi k ti u tin l ti nguyn thin nhin- nhng SP do thin nhin to ra v
hu ch v mt kinh t hoc cng ngh, bit l rng. Chng hn Nht l 1 nc c mt ds cao TNTN
th t, V vy hot ng ca cty sx giy ln nht ca Nht Bn l Nippon Seishi khng ch n thun ph
thuc vo nhp khu bt g, cng ty ny cn nm quyn s hu cc khu rng rng ln v cc c s ch bin
g Australia, Canada, M.
Cc th trng lao ng cng l nhn t thc y cc cng ty tham gia vo kinh doanh quc t. Mt
phng php c p dng nhiu l t chc sx cc nc c chi ph thp duy tr mc gi c tnh cnh
tranh quc t.. c sc hp dn, 1 qgia phi c mc chi ph thp, c i ng cng nhn lnh ngh v 1 mi
trg vi mc n nh v kinh t,chnh tr v xh c th chp nhn c.
Cu 3: Cc ch th lin quan n KDQT
Cc ch th lin quan ti hot ng KDQT: doanh nghip, ngi tiu dng, t chc ti chnh tin t, chnh
ph.
V pha doanh nghip
Cc cng ty thuc tt c cc loi hnh, cc loi quy m v tt c cc ngnh u tham gia vo hot
ng kinh doanh quc t.Tt c cc cng ty sn xut, cng ty dch v v cng ty bn l u tm kim khch
hng ngoi bin gii quc gia mnh.
Cng ty quc t l mt cng ty tham gia trc tip vo bt k hnh thc no ca hot ng kinh doanh
quc t.V vy s khc nhau ca cc cng ty l phm vi v mc tham gia vo kinh doanh quc
t.Chng hn, mc d mt cng ty nhp khu ch mua hng t cc nh nhp khu nc ngoi, nhng n vn
c coi l mt cng ty quc t.
Tng t, mt cng ty ln c cc nh my phn b trn khp th gii cng c gi l cng ty quc t, hay
cn gi l cng ty a quc gia (MNC)- mt cng ty tin hnh u t trc tip (di hnh thc cc chi nhnh
sn xut hoc marketing) ra nc ngoi mt vi hay nhiu quc gia. Nh vy. mc d tt c cc cng ty c
lin quan n mt hay mt vi kha cnh no ca thng mi hay ca u t quc t u c coi l cng
ty quc t, nhng ch c cc cng ty u t trc tip ra nc ngoi mi c gi l cng ty a quc gia.
- Cc doanh nhn v doanh nghip nh:
Cc cng ty nh ang ngy cng tham gia tch cc vo hot ng thng mi v u t quc t. Mt nghin
cu gn y cho thy cc cng y nh tham ia vo hot ng xut khu nhiu hn v tng nhanh chng, s
i mi cng ngh g b nhiu tr ngi thc t i vi cc DN nh. Trong khi knh phn phi truyn
thng thng ch cho php cc cng ty ln thm nhp thi trng th vi mng in t li l gii php t tn
km v c hiu qu vi cc DN nh
- Cc cng ty a quc gia: l khi nim ch cc cng ty sn xut hay cung cp dch v t nht
hai quc gia. Cc cng ty a quc gia ln c ngn sch vt c ngn sch ca nhiu quc gia.Cng ty a
quc gia c th c nh hng ln n cc mi quan h quc t v cc nn kinh t ca cc quc gia.Cc cng
ty a quc gia ng mt vai tr quan trng trong qu trnh ton cu ha; mt s ngi cho rng mt dng
mi ca MNC ang hnh thnh tng ng vi ton cu ha l x nghip lin hp ton cu.
Quyn s hu tp trung: cc chi nhnh, cng ty con, i l trn khp th gii u thuc quyn s hu tp
trung ca cng ty m, mc d chng c nhng hot ng c th hng ngy khng hn hon ton ging nhau.
Thng xuyn theo ui nhng chin lc qun tr, iu hnh v kinh doanh c tnh ton cu. Tuy
cc cng ty a quc gia c th c nhiu chin lc v k thut hot ng c trng ph hp vi tng a
phng ni n c chi nhnh.
Mc ch pht trin thnh cng ty a quc gia
Th nht: l nhu cu quc t ha ngnh sn xut v th trng nhm trnh nhng hn ch thng
mi, quota, thu nhp khu cc nc mua hng, s dng c ngun nguyn liu th, nhn cng r, khai
thc cc tm nng ti ch.
Th hai , l nhu cu s dng sc cnh tranh v nhng li th so snh ca nc s ti, thc hin
vic chuyn giao cc ngnh cng ngh bc cao.
Th ba, tm kim li nhun cao hn v phn tn ri ro. Cng nh trnh nhng bt n do nh hng
bi chu k kinh doanh khi sn xut mt quc gia n nht.
Ngoi ra, bo v tnh c quyn i vi cng ngh hay b quyt sn xut mt ngnh khng mun
chuyn giao cng l l do phi m rng a phng sn xut. Bn cnh , ti u ha chi ph v m rng
th trng cng l mc ch ca MNC.
Hot ng MNC, v c thc hin trong mt mi trng quc t, nn nhng vn nh th trng
u vo, u ra, vn chuyn v phn phi, iu ng vn, thanh ton c nhng ri ro nht nh. Ri ro
thng gp ca cc MNC ri vo 2 nhm sau:
Ri ro trong mua v bn hng ha nh: thu quan, vn chuyn, bo him, chu k cung cu, chnh
sch v m khc
Ri ro trong chuyn dch ti chnh nh: ri ro khi chnh sch ca chnh quyn a phng thay i,
cc ri ro v t gi, lm pht, chnh sch qun l ngoi hi, thu ,khng hong n.
Cu 4: DN nh v KDQT (c hi, iu kin, kh nng v cch thc tham gia KDQT ca cc DN
nh)
C hi:
- Cc doanh nghip nh v va hot ng v pht trin trong mt mi trng php l, c ch ang
c tch cc hon thin theo hng thng thong, gia tng nhiu u i. Cc doanh nghip nh v va Vit
Nam phn no khc phc c tnh trng phn bit i x, c hng nhng u i trong kinh doanh
quc t nh cc doanh nghip ln ca Nh nc. Bn cnh , cc doanh nghip nh v va c hng
nhng h tr c th v ci tin qu trnh ch tc, qun l kinh doanh cc hot ng sn xut th cng thng
qua d n nghin cu pht trin ngnh th cng phc v cng nghip ho nng thn Vit nam do B
nng nghip v pht trin nng thn cng c quan hp tc quc t nht bn ( JICA) thc hin.
- Cc doanh nghip nh v va bc u to dng c th v lc trong kinh doanh ni a; v
tng bc tham gia vo th trng quc t, thu ht u t vn v cng ngh ca nc ngoi. Gn y, Vit
nam c nh gi l quc gia c mi trng kinh doanh an ton nht chu y l c hi rt ln cho
cc doanh nghip nh v va ca Vit Nam hp tc vi nc ngoi.
iu kin:
Th nht, h thng php lut cn phi c tip tc hon thin ph hp vi qu trnh chuyn i
sang nn kinh t th trng. Xy dng mi trng kinh doanh bnh ng, thng thong cho tt c cc doanh
nghip thuc cc thnh phn kinh t trong vic tip cn vi ngun vn, t ai, lao ng, cng ngh v
thng tin th trng theo hng: c ch chnh sch phi ng b; xo b nhng phn bit i x v tn dng,
thu, gi thu t v cc u i khc Thc hin nghim tc theo Lut Doanh nghip, ban hnh Lut
Khuyn khch u t p dng chung cho c cc doanh nghip nh v va ca Vit Nam v khu vc c vn
u t nc ngoi.
Th hai, pht trin th trng lao ng v c chnh sch thch hp i vi th trng bt ng sn.
Cc doanh nghip nh v va c m rng quyn thu v tuyn dng lao ng. C chnh sch khuyn
khch cc doanh nghip nh v va tin hnh cc hot ng o to, dy ngh nng cao trnh chuyn mn
ca ngi lao ng. Nh nc c th cp li mt phn hay ton b s tin thu thu nhp m cc c s o
to, dy ngh np vo ngn sch dng vo u t pht trin. Xem xt sa thu thu nhp i vi ngi
Vit Nam. Nghin cu xy dng h thng bo him tht nghip to iu kin thun li cho qu trnh c
cu li cc doanh nghip nh v va Chuyn vic yu cu cc doanh nghip nh v va phi trch lp qu
phc li, tr cp mt vic lm sang tham gia Qu bo him tht nghip.
Th trng bt ng sn v chnh sch t ai phi xy dng c h thng ng k, khc phc s bt bnh
ng trong vic giao, cp t cho sn xut kinh doanh. Hnh thnh loi hnh dch v chuyn nhng quyn
s dng t, bo m cho vic kinh doanh quyn s dng t c thun li, tri chy. M rng quyn ca
doanh nghip t nhn trong vic chuyn nhng, cho thu, th chp, cm c ti sn thuc quyn qun l ca
doanh nghip
Th ba, pht trin th trng ti chnh, tng s h tr ca Nh nc cho cc doanh nghip nh v
va. H tr v ti chnh ca Nh nc cho cc doanh nghip nh v va l rt cn thit, nht l cc loi ny
mi c thnh lp.V nguyn tc, chnh sch h tr ny cn m bo c s bnh ng gia cc thnh
phn kinh t. Tuy nhin, ph hp vi kh nng ca ngn sch nh nc trong qu trnh chuyn dch c
cu nn kinh t th cc chnh sch u i, h tr c bit ca Nh nc ch nn tp trung vo mt s doanh
nghip nh v va c xc nh l cn thit, khng nn p dng chnh sch ny mt cch trn lan, phn
tn. Vic h tr ca Nh nc c th thc hin thng qua hai hnh thc: thnh lp Cng ty u t ti chnh
nhm gip cc doanh nghip nh v va mua c phn hoc tri phiu chuyn nhng; thnh lp Qu bo
lnh tn dng bo lnh mt phn cho cc doanh nghip nh v va tip cn c cc khon vay ti cc t
chc tn dng thng qua vic cp bo lnh, ti bo lnh tn dng v chia s ri ro khi xy ra bt kh khng
khng tr c n vay
Vic hnh thnh v pht trin cc loi hnh dch v ti chnh, tn dng l hng c bn gii quyt
vn ngun vn u t cho cc doanh nghip nh v va.Trong , vn trc mt l phi lm lnh
mnh ho tnh hnh ti chnh ca cc t chc tn dng. Nghin cu p dng mt h thng gim st t xa
i vi th trng ti chnh theo cc chun mc thng l quc t. Xy dng thm loi hnh t chc tn dng
mi h tr ln nhau v nn chuyn Qu tn dng nhn dn trung ng thnh Ngn hng Pht trin kinh t
ngoi quc doanh.Khuyn khch vic pht trin dch v t vn ti chnh, k ton, kim ton v v nhng
dch v lin quan n ti chnh ca cc doanh nghip nh v va.
C chnh sch h tr v thng tin, o to nhm hnh thnh h thng thng tin v kinh t ti chnh
doanh nghip trong phm vi c nc Nh nc thc hin vic hng dn v h tr v nghip v, v
phng php qun l,...cng b cng khai nhng thng tin v cc nh hng u t pht trin ca tng
ngnh, vng v lnh th; h tr v c s h tng gim thiu chi ph kinh doanh. Cn qui hoch th, xy
dng cc cm cng nghip, quy m nh mt s thnh ph nhm m bo c s n nh v a bn kinh
doanh cho cc doanh nghip nh v va.
Th t, to thun li cho cc doanh nghip nh v va trong kinh doanh v m rng th trng xut
khu. gip cc doanh nghip nh v va ch ng, linh hot trong hot ng kinh doanh, cn c s ci
cch v ng k kinh doanh, cp giy php iu kin kinh doanh, th tc vay vn, phng thc thanh
ton, k khai np thu Cc cp, cc ngnh cn to iu kin cc doanh nghip c t do ng k kinh
doanh, thay i sn phm v xut nhp khu hng ha theo quy nh ca php lut.
xut khu c hiu qu, cn khuyn khch v h tr cc doanh nghip t nhn trc tip xut khu, cng
nh gin tip tham gia vo hot ng xut khu.H tr nhng doanh nghip nh v va trc tip tham gia
vo cc hp ng xut khu, khng phn bit mt hng xut khu; m rng cc nghip v bo him xut
khu. i vi cc doanh nghip nh v va, trong qu trnh y mnh xut khu cn ch n thng hiu
sn phm
Th nm, nng cao hn na vai tr ca cc hip hi, cu lc b gim c v t chc chuyn mn i
vi s pht trin ca doanh nghip nh v va .
cc nc c nn kinh t pht trin, cc hip hi chuyn ngnh, cc cu lc b. c vai tr to ln trong
vic xc tin thng mi, giao lu, trao i thng tin v h tr pht trin chuyn mn. Vit Nam, cng c
mt s hip hi ngnh hng, t chc chuyn mn tch cc hot ng nhng hiu qu v vai tr cn hn
ch. Cc hip hi, cc cu lc b chuyn ngnh cn nng cao cht lng v hiu qu trong vic t chc sinh
hot, giao lu, gii thiu kinh nghim trong nc v quc t, cp nht thng tin v ngnh v v hot ng
kinh doanh nhm to iu kin cho cc doanh nghip nh v va pht trin .
Th su, tng cng o to v nghip v kinh doanh quc t cho cn b qun l ca cc doanh
nghip nh v va. xut hin nhng doanh nhn Vit Nam thnh cng trn thng trng quc t, tuy
nhin con s ny khng phi l nhiu v pht trin cn mang tnh t pht, trnh kinh doanh quc t cn
thp. Nhng kinh nghim t s thnh cng ca Hn Quc, i Loan, Trung Quc trong lnh vc ny cn
c chn lc v p dng.
Cu 5: Khi nim, cc cp ca ton cu ha (TCH), cc nhn t thc y TCH (khng ch nu
m cn l gii cc nhn t ny thc y qu trnh TCH th trng v TCH sn xut nh th no!)
=> Ton cu ha kinh t va l trung tm, va l ng lc thc y qu trnh ton cu ha cc lnh vc khc.
V bn cht, ton cu ha kinh t l s gia tng nhanh chng cc hot ng kinh t vt qua mi bin gii
quc gia v khu vc, to ra s ty thuc ln nhau gia cc nn kinh t trong s vn ng pht trin hng
ti mt nn kinh t th gii hi nhp v thng nht.
Cc cp
a.
Ton cu ha th trng nhm ch tin trnh lin tc hi nhp v s ph thuc ln nhau gia
cc nn kinh t, nhm to nn mt th trng ton cu
Theo ngha hp, ton cu ha th trng ch ra s ra i ca mt th trng ton cu, vi nhng mt

hng tiu chun ha v nhng cng ty quy m ton cu phc v th trng ny.
Theo ngha rng, ton cu ha th trng nhm ch ra qu trnh lin kt gia cc nn kinh t quc gia
v s l thuc ngy cng tng gia nhng ngi mua, ngi sn xut nh cung cp v chnh ph ti cc
quc gia trn ton th gii.
b.
Ton cu ha hot ng sn xut
Khi m ton cu ha th trng din ra mnh m th nhu cu v hot ng sn xut cng pht trin khp
mi ni trn th gii:
- Vi cng ngh cho php sn phm bt k c th c sn xut ni no m vic sn xut c coi l r
nht th s hnh thnh rt nhiu trung tm sn xut ca th gii (cng xng ca th gii)
- Cc quc gia ang pht trin t xy dng ln cc nh hng hi nhp vo nn sn xut chung ca th
gii:
ton cu ha cn phi cso cc lin kt kinh t: Cc loi hnh lin kt kinh t hin nay bao gm:
+ Khu vc mu dch t do: cc nc thanh vin trong kkhu vc p dng 1 biu thu quan thng nht
hay cc nc d b hng ro thu quan, hng ha dch v di chuyn t do gia cc nc
+ ng minh thu quan: y l hnh thc lin kt cao hn, n khng ch lao b cc hn ch thu
quan gia cc nc thnh vin m cn thit lp biu thu quan chung cho cc nc ngoi lin minh
+ Th trng chung: ngoi vic p dng cc bin php ging ng minh thu quan, cc nc tham
gia th trng chung cho php vn, lao ng c t do di chuyn thng qua vic hnh thnh 1 th trng thng
nht.
+ Lin minh tin t: l hnh thc ch yu ca lin kt kinh t trn lnh vc tin t, cc nc tham gia
lin kt phi phi hp cc chnh sch tin t vi nhau, thc thi 1 chnh sach tin t chung trong ton khi,
thng nht ng tin trong ton khi
+ Lin minh kinh t: y l lin kt c trnh cao nht hin nay, Hng ha, dch v, sc lao ng,
vn c di chuyn t do gia cc quc gia thnh vin. Cc nc thc hin 1 chnh sch thu quan vi nc
ngoi lin minh, thc hin cc chnh sch kinh t ti chnh thng nht hnh thnh c cu kinh t mi c tnh
cht khu vc
Cc nhn t thc y TCH
C 2 nhn t chnh:
- Gim bt cc tr ngi i vi thng mi v u t:
Hip nh GATT l 1 hip nh quc t c chc nng thit lp nhng quy tc c th i vi thng
mi quc t nhm m ca cc th trng quc gia thng qua vic ct gim thu quan v cc tr ngi
phi thu quan
Thu sut TB i vi thng mi hng ha s gim hn na
Tr cp (tr gi) i vi ng sn c gim ng k
Quyn s hu tr tu c nh ngha r rng v thucj hin bo h i vi bn quyn, nhn hiu
thng mi, nhn hiu dch v v bng sng ch
T chc thng mi th gii (WTO) c thnh lp vi chc ng tng cng hiu lc ca Hip inh
GATT
Cc khi thng mi c sng lp lm tng tc tng trng ca thng mi quc t nhanh hn
nhi tc tng trng ca sx trn ton th gii
- S pht trin ca cng ngh thng tin
Trong khi vic gim bt cc tr ngi i vi thng mi v u t kch thch qu trnh ton cu ha th s
pht trin ca cng ngh thng tin ang thc y mnh hn qu trnh
Cc cng ty s sng mng ton cu, mng ni b, mng m rng tip cn cc hot ng sn xutf
v cc hot ng phn phi quc t
Nhiu hot ng kinh doanh nh qun l lao ng, lp k hoch sx, truyn ti d liu tr nn d
dng hn v t tn km hn
Lm tng kh nng cnh tranh ca cc cng ty nh thng qua vic gim chi ph tip cn thi trng
quc t
Ngoi ra cn c cc nhn t khc nh:
- S pht trin ca giao thng vn ti
Nhng tin b trong phng thc vn ti cng ang gip cho qu trnhf ton cu ha thi trng v
hot ng sn xut.Tin b trong vn ti hng khng cho php cc nh qun tr i li nhanh chng v r hn
ti cc a im cc nc khc.S ra i cu tu ch hng khng l c th chuyn ch c mt lng
hng ha cc ln gim bt chi ph vn ti g bin.
S pht trin ngy cng cao ca lc lng sn xut
Thc tin ca nn kinh t th gii ang cho thy bc qu t nn kinh t cng nghip sang nn
kinh t tri thc, iu ny c th hin r cc quc gia pht trin. Cng vi n cc quc gia ang pht
trin cng kt hp bc chuyn nng nghip ln cng nghip kt hp nhng bc nhy tt rt ngn
qu trnh xy dng nhng c s ca nn kinh t tri thc.
S pht trin ca kinh t tri thc d trn cc cng ngh c hm lng khoa hoc k thut cao, nht l
cng ngh thng tin m ra iu kin thun li cho s y nhanh xu th ton cu ho, v d nh: cc cng
ngh mi lm tng tc giao dch kinh doanh, rt ngn khong cch v khng gian v thi gian. Cng
ngh thng tin ng thi cng gp phn nng cao trnh dn tr, to iu kin cho dn ch pht trin, thc
y nhu cu m ca, giao lu hi nhp.
Tm li, chnh s pht trin nh v bo ca khoa hc k thut lm ph v hng ro ngn cch a
gii trong giao dch ca con ngi trn tt c cc mt giu cc quc gia.iu ny y quc t ho nn
kinh t ln mt thi k mi, thi k ton cu ho nn kinh t th gii. Cac quc gia d mun hay khng du
chu tc ng ca ca qu trnh ton cu ho v ng nhin tn ti v pht trin trong iu kin hin nay
khng th khng tham gia qu trnh ton cu ho, tc l hi nhp quc t.
S pht trin mnh m ca kinh t thi trng
Qua trnh quc t ho, ton cu ho c s gn b cht ch vi tin trnh pht trin ca kinh t thi
trng. Kinh t th trng pht trin m ra iu kin cho s gia tng xu th quc t ho, th hin trn hai
kha cnh chnh: Th nht, knh t th trng m ra c s, iu kin cho s pht trin ca lc lng sn xut,
lm cho quy m sn xut khng b hp trong phm vi cua tng quc gia m mang tm quc t, nh vy
cng c ngha l thc y qu trnh phn cng lao ng quc t, gn cc qu gia vo s rng buc ca sn
xut v tiu th. Th hai, nn kinh t thi trng pht trin ca cc quc gia a li c ch thng nht cho s
l cc mi quan h, l c ch th trng.
C th ni, ngy nay nn kinh t th gii thng nht vi c ch vn hnh : c ch thi trng.
Kinh t thi trngcng pht trin th s giao thoa thm nhp ln nhau gia cc nn kinh t cng tng.
S pht trin mnh m ca kinh t th trng khng ch s m rng qui m v khng gian, v s xm nhp
rng buc ln nhu gia cc quc gia m cn th hin s pht trin theo chiu su. l s bng n pht
trin ca thi trng ti chnh gn lin vi s xut hin ca mt lot cng c mi trong thanh ton giao dch.
Thi trng sn phm hng ho cng gia tng mnh m th hin qui m cha tng c ca khi luqongj giao
dich thng mi v s pht trin ca cc dang giao dch mi nh thng mi dch v v in t.
Nh vy c th thy s pht trin mnh m ca c ch th trng chnhl c s, iu kincho qu
trnh quc t ho. Nhn chung cc quc gia trn th gii ngy nayu da trn c ch th trng, s dng cc
phng tin v cng cca kinh t th trng trong hot ng kinh doanh, a li mt khng gian rng ln,
khng gian ton cu cho cc hot ng sn xut v lu chuyncc yu t ca chnh qu trnh sn xut y,
S gia tng ca cc vn ton cu trong bi cnh th gii kt thc chin tranh lnh bc vo
thi k ho bnh hp tc v pht trin.
Trong vi thp nin tr li y nn kinh t th gii pht trin mnh m nhng ko theo l nhng
vn mang tnh cht ton cunh s phn ho giu ngho, s nhim mi trng, dch bnh...Nhng vn
ny lin quan n mi quc gia, c tc ng trn phm vi ton th gii, n quyt nh s pht trin tn
vong ca to th cng ng nhn loi.
Do khi gii quyt cc vn mang tnh cht ton cu phi c s n lc ca mi quc gia, s lin
kt sc lc ca c cng ng. Bn thn mi quc gia cho d tim lc mnh n u cng khng th gii
quyt ni vn lin quan n ton th gii. y chnh l c s khch quan qui nh , thc y cho vic tin
ti thng nht nhng qui phm chung cho qu trnh pht trin kinh t.
S bnh trng ca cc cng ty xuyn quc gia
Vi s pht trin mnh m ca sn xut trong ch ngha t bn tt yu dn n s tp trung sn xut
v dn n c quyn. Trong lch s ca nn sn xut th giivo cui th k 19 u th k 20 v nhng
nm u ca th k 21 ny di s tc ng ca cuc cch mng khoa hc k thut a li s pht trin
cha tng c ca cc cng ti xuyn quc gia.
n nay c gn khong 60000 cng ti xuyn quc gia ang kim sot 2/3 nn thong mi th gii,
4/5 ngun vn u t trc tip nc ngoi v 9/10 kt qu nghin cu v chuyn giao cng ngh th gii.
Vi sc mnh nh vy cc cng ti xuyn quc gia khng nhng c u th trong phn phi ti nguyn trn
phm vi th gii gip cho vic thc y phn cng lao ng quc ti vo chi tit ho m cn thng qua vic
ton cu ho sn xut v kinh doanh y nhanh tin trnh ton cu ho kinh t.
S pht trin mnh m ca cc cng ti xuyn quc gia trn a phn ton cu to ra mng li lin
kt kinh t quc t.Cc quc gia c th tham gia ngay vo dy chuyn sn xut quc t v cng v vy mi
quan h ph thuc ln nhau gia tng.
Cc cng ty xuyn quc gia ng vai tr rt ln trong vic tng mc xut khu, gia tng mnh m
vn u t trc tip noc ngoi vo cc nc ang pht trin y mnh tin trinhf hi nhp ca nn kinh t
ny vo nn kinh t th gii ni chung.
Nh vy s pht trin v xm nhp ngy cng mnh ca cc cng ty xuyn quc gia vo cc nn
kinh t dn tc gp phn xo b s ngn cch bit lp trong pht trin ca nhiu quc gia trn th gii.
Cc quc gia dn tc tng bc thamm gia, thch ng vi cc chun mc ca nn kinh t quc t ng thi
n cng em li nt mi t nhng bn sc ring, b sung vo nn kinh t ton cu lmm gia tng tnh a
dng ca n.
S hnh thnh v pht trin ca cc nh ch ton cu v khu vc.
Cc nh ch ton cu ra i nhm p ng i hi ca xu th quc t ho, ton cu ho kinh t.S
tn ti v hot ng ca cc nh ch ton cu v khu vc li gp phn thc y s pht trin hn na ca
xu th ton cu ho.
Trong cc t chc kinh t- thng mi-ti chnh ton cu v khu vc c nh hng ln ti qu trnh
ton cu ho v khu vc ho phi k n WTO, IMF, WB v cc t chc khu vc khc nh EU, NAFTA,
APEC...Vi cc mc tiu chc nng ca mnh cc t chc kinh t quc t tham gia v thc y cc hot
ng kinh t quc t, iu phi v qun l cc hot ng ny. Cho du tnh hiu qu ca cc t chc ny cn
oc nh gi khc nhau xut pht t quan im li ch quc gia, song khng ai khng tha nhn s cn
thit v vai tr ca chng, thm ch ang t ra yu cu v hon thinc cu t chc, i mi nguyn tc
hot ng ca chng.
Tc ng ca cc t chc ton cu v c bit l cc t chc khu vc n xu th ton cu ho kinh t
th hin hai im chnh:
-Th nht, vic tham gia vo cc t chc ny cho php cc quc gia oc hng nhng u i ca
hot ng kinh doanh khu vc; thc y cc quc gia trong khu vc tin n nhng chun mc chung trong
qu trnh sn xut v tiu th sn phm. Trn c s cc tho thun hp tc song phng v a phng lm
tng ln s gn b tu thuc ln nhau gia cc nn kinh t, thc cht n thc y phn cng lao ng
quc t ngy cng su sc trong ni b t chc.
-Th hai, hot ng ca cc t chc ny t thp n cao s y n hnh thnh mt th trng thng
nht trong khu vc buc cc quc gia tham gia phi c lch trnh hi nhp tch cc ho ng vo khu vc.
Ni tm li cc t chc kinh t ton cu v khu vc va l kt qu va l ng lc ca qu trnh ton cu
ho kinh t.
Vai tr ca chnh ph v s chuyn i trong chnh sch pht trin.
Ton cu ho l mt xu th tt yu song tc ca ton cu ho ph thuc rt nhiu vo chnh sch
ca cc quc gia. Sau chin tranh th gii th nht th vic ng ca t nc khng giao lu thng thng
vi nc ngoi ca cc quc gia lm cho lu thng quc t b hn ch nn kinh t th gii suy thoi
mnh.Nhng t sau chin tranh th gii th haith cc quc gia pht trin nhn thy vn cn phi t do
ho thng mi, gim cc hng ro thu quan nhm bnh trng th lc ra bn ngoi. V cho n nayth hu
ht cc quc gia trn th gii u tin hnh ci cch m ca, thc hin t nhn ho v t do ho m ra
khng gian mi cho s gia tng xu th ton cu ho. c bit trong qu trnh ci cch nhiu quc gia
chuyn hng pht trin kinh t t hng ni sang hng ngoi m ct li l chuyn t cng nghip ho
thay th nhp khu sang cng nghip ho hng v xut khu.
Vi chin lc cng nghip ho hng v xut khu buc cc quc gia phi thc hin chuyn dch
c cu kinh t, pht trin kinh t khng ch phi da vo nhu cu bn trong m phi cn c vo nhu cu th
trng th gii, sn xut sn phm v dch v ph hp vi yu cu chun mc ca th trng quc t. Mun
vy i hi cc quc gia phi m ca nn kinh t, cho nhp cc thnh tu cng ngh, thu ht vn u t
xy dng v pht trin mt c cu ngnh kinh t ph hp. Nh vy vi chin lc hng v xut khu, trn
thc t y n xu th gn b ph thuc ln nhau gia cc quc gia, gia cc nn kinh t thng qua thc
hin phn cng lao ng quc t da trn th mnh ca tng nn kinh t n tc.
Ngoi nhng nhn t nu trn thc y mnh m qu trnh ton cu ho trong nhng nm gn y
chng ta cn c th k n mt s nhn t khc xem nh xung lc y mnh thm cho xu th ton cu ho.
l s pht trin v dn ch, vn ho...
Cu 6: L gii s cn thit v tm nhn chin lc ton cu i vi cc DN
Cc cng ty khng cn c th ch ch n th trng ni a ca mnh, cho d n ln n u i
na.Nhiu ngnh ton cn v nhng cng ty dn u ngnh t c chi ph thp hn v mc nhn
bit nhn hiu cao hn.Cc bin php bo h ch c th lm chm li mc xm nhp ca hng ho siu
hng.Nn cch phng th tt nht ca cng ty l tn cng ton cu trn c s ng n.
Trong khi kinh doanh ton cu cng c rt nhiu ri ro, bi v t gi hi oi thng ging, chnh
ph khng n nh, c cc hng ro bo h mu dch, chi ph thch nghi sn phm v thng tin ln v mt s
yu t khc. Mt khc, chu k sng ca sn phm quc t cho thy rng u th tng i trong nhiu ngnh
s chuyn dch t nhng nc c chi ph cao sang nhng nc chi ph thp, nn cc cng ty khng th c
li trong nc v hy vng c th gi c cc th trng ca mnh. Do nhng li ch v ri ro tim n ca
Kinh doanh quc t, cc cng ty cn thng xuyn a ra nhng quyt nh kinh doanh quc t ng n.
Mun lm c iu , DN cn phi c mt tm nhn chin lc ton cu
Cu 7. Khi nim, c trng v cc nhn t cu thnh vn ha.Vai tr ca vn ha i vi DN
KDQT.
Khi nim:
Vn ha l mt h thng cc gi tr chn l, chun mc, mc tiu m con ngi cng thng nht vi
nhau trong qu trnh tng tc v hot ng sng to. N c bo tn v chuyn ha cho nhng th h ni
tip theo sau.
Vn ha l mt phm tr dng ch cc gi tr , tn ngng, lut l v th ch do mt nhm ngi xc
lp nn
Gi tr (Values): nhng g (c tnh tru tng) m mt nhm ngi no cho rng l tt, l ng
v mong mun t c.
Chun mc (Norms): Nhng quy tc, hng dn x hi v hnh vi ph hp trong bi cnh c th
Vn ha l sn phm ca loi ngi, vn ha c to ra v pht trin trong quan h qua li gia con
ngi v x hi.Song, chnh vn ha li tham gia vo vic to nn con ngi, v duy tr s bn vng v trt
t x hi. Vn ha c truyn t th h ny sang th h khc thng qua qu trnh x hi ha. Vn ha c
ti to v pht trin trong qu trnh hnh ng v tng tc x hi ca con ngi.Vn ha l trnh pht
trin ca con ngi v ca x hi c biu hin trong cc kiu v hnh thc t chc i sng v hnh ng
ca con ngi cng nh trong gi tr vt cht v tinh thn m do con ngi to ra.
=> c trng ca vn ha:
Tnh dn tc
Tnh n nh
Tnh cng ng
Tnh ph bin
Tnh c th
Tnh hc hi
Tnh k tha
Tnh tin ha
Cc nhn t cu thnh nn vn ha:
Bao gm: Thm m, cc gi tr v thi , phong tc v tp qun, cu trc x hi, nim tin, giao tip
c nhn, gio dc, mi trng vt cht v mi trng t nhin
1. Thm m: l nhng g m mt nn vn ha cho l p khi xem xt n cc kha cnh nh ngh
thut (bao gm m nhc, hi ha, nhy ma, kch ni v kin trc); hnh nh th hin gi cm qua cc biu
hin v s tng trng ca cc mu sc.
2. Gi tr v thi :
- Gi tr: l nhng g thuc v quan nim, nim tin v tp qun gn vi tnh cm con ngi. Cc gi
tr bao gm nhng vn nh trung thc, chung thy, t do v trch nhim
- Thi : l nhng nh gi tnh cm v khuynh hng tch cc hay tiu cc ca con ngi i vi
mt khi nim hay mt hin tng no
Thi i vi thi gian
Thi i vi cng vic v s thnh cng
Thi i vi s thay i vn ha
3. Tp qun v phong tc
- Phong tc: Phong tc l ton b nhng hot ng sng ca con ngi c hnh thnh trong qu
trnh lch s v n nh thnh n np, c cng ng tha nhn, truyn t th h ny sang th h khc.
Phong tc khng mang tnh c nh, bt buc nh nghi thc, nghi l, nhng cng khng ty tin nh hot
ng sng thng ngy.N tr thnh mt tp qun x hi tng i bn vng v tng i thng nht.
C 2 loi phong tc : phong tc ph thg v phong tc dn gian
+ Phong tc dn gian thng l cch c x bt u t nhiu th h trc tao thnh thng l trong 1
nhm ng ng nht
+ Phong tc ph thng: l cch c x chung ca nhm khng ng nht hoc nhiu nhm
- Tp qun: Tp qun l phng thc ng x v hnh ng nh hnh quen thuc v thnh np
trong li sng, trong lao ng mt c nhn, mt cng ng. Tp qun gn gi vi thi quen ch n mang
tnh tnh ti, bn lu, kh thay i. Trong nhng tnh hung nht nh, tp qun biu hin nh mt hnh vi
mang tnh t ng ho. tp qun hoc xut hin v nh hnh mt cch t pht, hoc hnh thnh v n nh
thng qua s rn luyn v l kt qu ca qu trnh gio dc c nh hng r rt.
4. Cu trc x hi
Cu trc x hi th hin cu tao tng ca mt nn vn ha bao gm cc nhm x hi cc th ch h
thng x hi mi quan h gia cc a v ny v qu trnh qua cc ngun nhn lc x hi c phn b
- Cc nhm x hi: con ngi trong tt c cc nn vn ha t hi hp vi nhau thnh cc nhm x
hi rt a dng. Hai nhm ng vai tr c bit quan trng trong vic nh hng n cc hot ng kinh
doanh mi ni l gia nh v gii tnh
+Gia nh:
Gia nh ht nhn: hnh thnh trn c s cc mi quan h gn gi nht ca mt con ngi gm cha
m anh ch em xut hin c, Canada, M v cc chy u
Gia nh m rng hnh thnh trn c s m rng gia nh ht nhn trong s bao gm c ng b
cha m c d ch bc chu cht v ngi thn thch nh con du con r. xut hin nhiu Chu ,
Trung ng, Bc Phi v M Latinh
+ Gii tnh: c nhn bit qua cc hnh vi v thi v mt x hi cp n vn l n hay nam, chng
hn nh phong cch n mc v s thch hot ng.
- a v x hi
Thng c xc nh bi 1 hay nhiu trong 3 yu t sau: tnh tha k gia nh, thu nhp v ngh
nghip. hu ht cc xh th nhng tng lp cao nht thng do nhng ng c uy th, quan chc chnh ph v
doanh nhn kinh doanh hng u nm gi. Cc nh khoa hc bc s v nhiu gii khc c c trnh i hc
chin th bc TB trong xh. Di cc tng lp l lng c gio dc trung hc v o to ngh cho cc
ngh nghip chn tay v vn phng. Mc d bc xh l n nh nhng mi ng c th ci thin a v ca
mnh.
- Tnh linh hot ca x hi: mt trong hai h thng quyt nh tnh linh hot ca xh l: h thng ng
cp v h thng giai cp:
+H thng ng cp: l 1 h thng v phn tng xh trong con ng c sinh ra mt th bc xh hay
ng cp xh, ko c c hi di chuyn sang 1 ng cp khc.
+ H thng giai cp: l 1 h thng phn tng xh trong kh nng c nhn v hnh ng c nhn
quyt nh a v xh v tnh linh hot ca xh
5. Tn gio: l 1 h thng cc tn ngng v nghi thc lin quan ti yu t tinh thn ca con ngi
Tn gio khng gii hn theo bin gii quc gia v n c th tn ti nhiu vng khc nhau trn th
gii ng thi cng 1 lc.
Cc tn gio chnh: Thin cha gio, Hi gio, Hindu gio, Pht gio , Khng gio, Do Thi gio,
Shinto gio
6. Giao tip c nhn;
Con ngi trong mi nn vn ha c mt h thng giao tip truyn t thng tin, ngh, tnh cm, kin
thc qua cc li ni, hnh ng v ch vit
Cc hnh thc:
Ngn ng thng thng l mt b phn trong h thng truyn t tin ca mt nn vn ha c th
hin thng qua li ni hoc ch vit
Ngn ng chung (ngn ng quc t) l ngn ng th 3 hoc l ngn ng lin kt c 2 bn cng hiu
m c hai bn ny u ni nhng th ngn ng bn a khc nhau.
Ngn ng c ch:s truyn tin qua m hiu khng m thanh bao gm iu b tay chn th hin nt
mt nh mt trong phm vi c nhn
7. Gio dc:
Gio dc thng qu cc yu t truyn thng tp qun v cc gi tr
Cc quc gia c chng trnh gio dc c bn tt thng l ni hp dn i vi cc ngnh cng
nghip c thu nhp cao. V thc t hin nhin l cc nc vi lc lng l c gio dc tt c k nng s thu
ht cc cng vic c thu nhp cao v ngc li
Hin tng chy mu cht xm l vic ra i ca nhng ng c trnh gio dc cao t mt ngh
nghip, mt khu vc hoc mt quc gia my n mt ngh nghip, mt khu vc hay mt quc gia khc
8. Mi trng t nhin v mi trng vt cht
- Mi trng t nhin: a hnh v kh hu nh hng trc tip n li sng v cng vic, ti tp qun vn
ha
- Vn ha vt cht: l tt c cc cng ngh p dng trong mt nn vn ha sn xut hng ha v cung c
dch v
Vai tr ca Vn ha trong KDQT
Hiu bit vn ha a quc gia: Kinh doanh cc nn vn ha khc nhau i hi phi thch ng vi
h thng cc gi tr v chun mc ca nn vn ha
Trnh quan im v chng: quan im cho rng mt dn tc hay vn ha ca mt dn tc c tnh u
vit hn so vi cc dn tc hoc cc nn vn ha khc
Vn ha v m phn: thi gian, a im, s lng ngi tham gia, chin thut m phn
Vn ha v qu trnh ra quyt nh: ai l ngi ra quyt nh (c nhn hay tp th) v ra quyt nh
nh th no (da trn thng tin nh lng hay nh tnh, s hp l, kinh nghim hay cc yu t
khc)
Vn ha v hot ng marketing: chn sn phm (khng c kinh doanh ru bia cc nc theo
o Hi), t tn sn phm (Ford Feira), bao b, ng gi, nh gi sn phm, qung co (ch vit
qung co bt git cc nc Arp, hnh nh giy NIKE), knh phn phi
Vn ha v qun tr nhn lc: tuyn chn, b tr cng vic, tr lng, thng pht, quan h lao ng
(ph thuc vo gi tr v thi , vn ha nh hng nhm hay nh hng c nhn, tn gio).
La chn a im kinh doanh: Vn ha c th to ra li th cnh tranh cho mt quc gia (quc gia
c h thng gio dc pht trin s hp dn cc nh u t nc ngoi)
Cu 8: Vn ha nh hng nhm: c trng, ngha i vi kinh doanh
Vn ha nh hng nhm (Group-oriented Culture) l tp hp cc gi tr v chun mc c tnh
c trng cho nhm ngi cao s ph thuc qua li gia con ngi vi nhau v tm quan trng
ca tp th ch khng phi l ca tng c nhn ring r.
c trng: Mt nn vn ha trong mt nhm cng chung chia s trch nhim v s sung tc ca mi
thnh vin c gi l nn vn ha nh hng theo nhm. Con ngi lm vic v tp th nhiu hn cc mc
tiu c nhn v c trch nhim trong nhm i vi cc hnh ng ca h. Ton th cc th ch x hi, chnh
tr, kinh t v lut php phn nh vai tr ch yu ca nhm. Mc tiu duy tr s hi ha nhm c minh
chng tt nht thng qua cu trc gia nh. V d: Nht Bn.
cao li ch , gi tr ca nhm : Con ngi thuc nn vn ha nh hng nhm thng t mc
tiu to ra li ch , gi tr cho tp th rt quan trng trong cc hot ng ca mnh. iu ny c th c gii
thch bng vic h c ln ln , sinh sng trong s bao bc ca tp th , ri ro c chia s t dn n
xu hng chia s li ch. V d : con trai c cc gia nh Trung Quc, Vit Nam, Hn Quc thng chn
nhng cng vic gn nh, tin chm sc cha m v cc anh em trong gia nh, cng nh c thi quen phng
dng ngi gi v duy tr mi quan h h hng. Trong khi phng Ty, khi 18 tui cc thanh nin
u ra ring v rt him khi v thm li cha m. Cc vin chc Nht Bn thng rt trung thnh v thi
lm vic chm ch ht mnh vi cng ty, cng nh cc cng ty lun ch trng vic phng s t nc. Thm
na, con ngi trong nn vn ha ny c xu hng quan tm n cc vn x hi , mi trng, sc khe
cng nh vic t thin.
- cao s n nh: Vn ha nh hng nhm khc bit hon ton vi vn ha nh hng c nhn,
l s hn ch dnh cho khc bit c th . Cc c nhn trong vn ha nh hng nhm c xu hng hnh
ng, sinh sng, suy ngh theo trng gi tr, chun mc nh nhau , c thi k th vi cc c th khc
bit. V d : vic mc ng phc v x l vi phm cc trng ph thng Hn Quc rt nghim ngt,
cng nh vic phn bit chng tc cng c nguy c ln nht cc quc gia ny. Tnh n nh ngoi vic
ng nht gia cc c th, cn th hin trong vic ra quyt nh thng u tin phng n t ri ro, cao s
an ton trong cng vic. l nguyn do ti sao cc vin chc Nht Bn v Hn Quc c nm lm vic cho
mt cng ty trung bnh cao nht th gii.
cao tnh hp tc : di nh hng ca c im cao li ch tp th v tnh n nh, cc c th
trong vn ha nhm cng quan tm n tnh hp tc. Theo quan nim ny, cc c nhn c mi tng tc cht
ch vi nhau mi to ra khi tp th mnh , v sc mnh tp th ln hn nhiu so vi sc mnh cc c nhn.
Biu hin cho vic ny l trn bn m phn cc doanh nhn phng ng thng a ra phng n c
li i bn, hng ti hp tc lu di khc vi cc doanh nhn t M hay Chu u. Vit Nam, cn l
s cao cc mi quan h khc nhau trong trng hc, cng vic, gia nh, lng xm, x hi
ngha v tc ng:
1. Ni b doanh nghip c s lin kt cht ch, thng nht trong cc khu cng vic. Tn dng
trit c li th pht trin kinh t nh quy m ln.
C cu t chc: Phn cng theo nhm, t lm vic, tng cng s hp tc gia cc c nhn cng
gii quyt mt cng vic, gim p lc cng vic, hng ti s pht trin n nh ca doanh nghip. Phng
php lm vic theo nhm thc y s lin kt cht ch trong nhm v cc cng nhn quan tm nhiu nhim
v hn l ch quan tm n mt s nhim v no m thi. Xt v mt lin kt nhm th mt phn ca
mc lng thng khng da trn sn lng, v nu vy nhm s gy p lc i hi khng c vng mt
thng xuyn v lun c gng nhiu. Xt v mt nhiu loi nhim v khc nhau, cc cng nhn vin c th
lun phin lm cc cng vic trong nhm gim s nhm chn v pht trin kh nng thay th phng khi
ngi no trong nhm vng mt.
Qun l nhn s: d qun l, tnh k lut chung cao, mi ngi u v li ch chung ca tp th, c
tinh thn trch nhim cao, gim thiu him khch gia cc c nhn, trnh lm ph v s thng nht gia cc
t chc sn xut, mc tiu ca nhm ph hp vi mc tiu chung ca doanh nghip.
Quan h lao ng:
- Cp trn vi cp di: Bnh ng, khuyn khch s hp tc gia ngi lao ng v nh qun tr bng cch
phn chia quyn lnh o.Nhn vin c tham gia vo hot ng qun tr ca cng ty, y l qu trnh hp
tc gia ngi lao ng v nh qun tr trong vic ra quyt nh v cc chnh sch kinh doanh.
Tuyn dng: S hu lc lng nhn vin trung thnh, c s tn ty vi t chc cao. Ngi lao ng rt
c tinh thn trch nhim i vi cng ty. V li ch ca cng ty m ngi lao ng sn sng lm bt c cng
vic g c giao ph, bt k h l nhng ngi c chc v hay khng. H c o to k lng v nhiu
chuyn ngnh nn lun lun chun b sn sng mi tnh hung c th thay th ng nghip lc cn thit.
V nh vy c ngha l kin thc ca h rt a dng, tng hp.
- H thng tr lng, thng pht n gin, theo cp bc. Trong mt vi nc, hiu qu cng vic
thng khng phi l c s chnh thng cp cng nhn. Trung Quc v Nht Bn, tui i mi l nhn
t quyt nh hng u trong vic thng cp. V vy, nhn vin s c i ng da trn thm nin ch
khng phi theo kt qu cng vic. iu ny s gy kh khn khi lin doanh vi cc cng ty nc ngoi, v
phong cch qun l phng Ty li l tr lng theo hiu qu cng vic, nn nhn vin thm nin cao cha
chc c i ng tng xng.
2.Trit l kinh doanh:Hng ti mc tiu p ng nhu cu ca cng ng, x hi; t li ch ca ngi tiu
dng ln hng u.
nh hng trc tip ca vn ho ln hot ng marketing ca doanh nghip l tc ng ln chnh hnh
vi ca cc ch th kinh doanh hay hnh vi ca cc nh hot ng th trng. Nhng hnh vi s in du ln
cc bin php marketing m h thc hin. V d: nhng quy tc x giao, cch ni nng c x ca mt nn
vn ho no m cc nh hot ng th trng chu nh hng s c h mang theo v s dng trong qu
trnh giao tip, m phn, thng lng vi khch hng.
Vn ho nh hng n hng lot cc vn c tnh cht chin lc trong marketing nh: la chn lnh
vc kinh doanh, la chn th trng mc tiu, la chn cc chin lc marketing chung, cc quyt nh v
nhim v mc tiu tng qut ca doanh nghip v hot ng marketing.
Vn ho cng nh hng n vic thc hin cc chin thut, cc sch lc, cc bin php c th, cc
thao tc, hnh vi c th ca nh hot ng th trng trong qu trnh lm marketing.Vn ho hu nh nh
hng mt cch ton din n cc cng c khc nhau ca h thng marketing- mix ca doanh nghip trong
c bit ng lu l nh hng n cng c sn phm, phn phi v xc tin hn hp.
Chin lc Marketing mix(4p):
+ Sn phm: c cht lng, bn cao do mi ngi lm vic c k lut cao, phn cng t chc r rng.
Trong cc nn vn ha nhm, s chp nhn gi tr nh hng bi cc tiu chun thi v gi tr. Thi v
gi tr th hin r bi nhng yu t to nn bn sc ca con ngi ca quc gia, doanh nghip.
V d: S chp nhn sn phm b nh hng bi cc tiu chun thi v gi tr. Nht Bn,
quc gia c xu hng hng n s hon thin v hnh thc, h hng ti th hin s giu c v hiu bit.
Ngi Nht Bn sn sng b ra gi cao s hu sn phm m h cho l th hin gi tr bn thn.
+Phn phi: nu th trng mc tiu c vn ha nh hng nhm, knh phn phi khng cn phc tp v
thng tin c lan truyn nhanh do mi ngi hay chia s thng tin( tnh cng ng, x hi cao), tn dng
c hiu ng m ng.
+Xc tin: qung co hng ti li ch chung x hi d c ngi tiu dng n nhn, thit lp mi quan
h tt vi khch hng, nh vy d pht trin sn phm do d dng tip thu c nhu cu, th hiu ca khch
hng.
+Gi c: d dng a ra c gi sn phm cui cng hp l do tuy c nhiu kin v gi, vic nh gi tuy
c mt nhiu thi gian hn nhng s tm c mc gi trung bnh ca c nhm, m bo tnh khch quan
cao, tnh kh thi cao.
- m phn: to lp c nhiu mi quan h da trn mc tin cy ln nhau do cc i tc gp g
nhau v mc tiu 2 bn cng c li, nh vy cc i tc c th linh ng gip nhau trong nhiu trng
hp duy tr mi quan h.
V d: Nhng mi quan h: Doanh nhn - X hi; Doanh nhn - Khch hng; Doanh nhn - Cc
Doanh nhn i tc; Cp trn - cp di thng ny sinh rt nhiu mu thun v li ch, tiu ch, ng
li. gii quyt cc doanh nhn Nht Bn thng tm cch m rng ng tham kho gia cc bn,
trnh gy ra nhng xung t i u. Cc bn u c th a ra cc quyt nh trn tinh thn gi ch
Tnh trn c s hp l a phng. Cc qui nh Php lut hay qui ch ca Doanh nghip c son tho
kh " lng lo" rt d linh hot nhng rt t trng hp lm dng bi mt bn.
PHN TCH NHNG TC NG TIU CC CA VN HA NHM N KINH DOANH:
1. Qun tr ngun nhn lc :
a) Thit k cng vic :
Thit k cng vic l cch m mt lot cng vic hoc mt cng vic trn vn c thit lp nhm sp
xp mt cch hp l cc yu cu v sc mnh v hot ng tr c. Tuy nhin, theo nghin cu (1) Taking
stock in our progress on individualism collectivism: 100 years or solidarity and community ca
P.C.Earley v C.B.Gibson ch ra rng thit k cng vic khng ph hp v p dng c nhng nn
vn ha theo nh hng nhm. Ti nhng nn vn ha ny, cng vic c s l thuc v nhng nhu cu
ging nhau trng t chc c tm quan trng i vi cng vic hn l nhng nhn t truyn thng ca mt
cng vic nh: s xc nh nhim v v s phn hi
Nghin cu ny cng cho thy c s nh hng ca gi tr t chc i vi vn ha nh hng nhm,
c tnh ca nhim v c th nh hng bi bi cp ca nhm v gia nhng ngi trong nhm .
Nhng ngi gn mnh vi nhim v c lp trong x hi nh hng c nhn s hon thnh chng tt hn
l nhng ngi gn mnh vo nhim v mang tnh hp tc trong x hi nh hng nhm. c bit, c s
tng tc gia gi tr vn ha v kiu loi nhim v. Trong vn ha nh hng nhm, gia nhng thnh
vin trong nhm s c mi quan h tch cc v cng vic s c tnh hp tc cao nu khng ai trong nhm th
hin ci ti c nhn ca mnh ra tp th. C th thy, trong nn vn ha ny cng vic u mang tnh l
thuc v tng c nhn khng c quan tm bng s tng ng gia cc c nhn. Thit k cng vic c
p dng v dng phn cng cng vic cho tng c nhn, nhng trong nhng nn vn ha nh hng
nhm nh Nht Bn hay Trung Quc, nhng nhim v mang tnh hp tc s c kt qu tt hn khi lm vic
nhm.
V vy, thit k cng vic d l ng n v l nhn t nh hng n hiu sut, kt qu cng vic vn
cha thc s pht huy c u im ca mnh trong nn vn ha nh hng nhm.
b) nh gi thc hin cng vic
y l hot ng gip cc cn b nhn s hay cc nhn vin c c hi xem xt li nhng phm cht
lin quan n cng vic m mt cng nhn cn thit phi c. Th nhng trong nghin cu (1) P.C.Earley
thy rng trong cc nn vn ha nh hng nhm, in hnh l Trung Quc thng nh gi thc hin
cng vic cng nh khen thng nhn vin da trn tnh hp l hn l s cng bng . Ngha l, h ly kt
qu chung m c nhm t c nh hiu sut cng vic cho mi thnh vin trong nhm m khng nh
gi da trn thnh tch c nhn ca mi ngi trong nhm. iu ny dn n s co bng v gy tm l c
ch cho nhng thnh vin trong nhm kh cng vic b nh hng bi c nhn no trong nhm.
Trong nghin cu (1), Earley c cp ti 3 tiu ch quan trng trong vic nh gi thc hin cng
vic. l:
- S hp l
- S cng bng
- S cn thit
ng cng ch ra rng, trong cc nn vn ha nh hng nhm lun nhn mnh tiu ch hp l th
nhng nn vn ha nh hng c nhn li nhn mnh n s cng bng v t l ng gp ca c nhn
trong ton b cng vic. Trong nhng nn vn ha nh Nht Bn hay Trung Quc, h nhn mnh n
tiu ch ny bi h quan tm nhiu hn n s hi ha li ch ca cc thnh vin trong nhm hn l
nhng mc tiu s t c. Trong vic khen thng, ti cc quc gia c vn ha nh hng nhm,
cc c nhn khng c xu hng t tn mnh ln trc ngi khc v thng hng ti s ngang bng
gia cc thnh vin. Bn cnh , trong nn vn ha nh hng nhm, con ngi thng tit ch rt
tt khi ng gp bt c y kin g trong nhm v lun trnh lm mt mt ngi khc. Chnh iu ny v
hnh lm s mt cng bng v minh bch trong cng vic. Nhm s khng c nhng tng tt
trong cng vic do c nhn khng mun th hin mnh.
c) Kh nng lm vic nhm
Theo mt nghin cu ca Lobel & McLeod vo nm 1991 c cp trong nghin cu (1), th gia hai
nhm n t M v Nht Bn, sau khi c chn gia cnh tranh v hp tc th nhm Nht th hin thi
hp tc hn nhm M. Tuy nhin, s hp tc ny li khin mi c nhn trong nhm li vo ngi khc
v mt dn s t tin vn c ca mnh khi lm vic c lp. Cng lm vic nhm nhiu th tnh cnh tranhmt nhn t thc y s pht trin cng bin mt. Trong nhng nn vn ha nh Nht Bn, lm vic nhm
s thnh cng hn v c s th hin tt hn l lm vic c nhn, nhng ngi Nht li khng t c
nhng kt qu mang tnh kt ni ton x hi v khng c t do th hin bn thn.
Mt khc, trong nn vn ha nh hng nhm, nhm thng chu trch nhim tt hn so vi c nhn.
Trong khi , ti cc nn vn ha nh hng c nhn, mi ngi phi t chu ly trch nhim ca mnh. V
nng sut lm vic ca nhng c nhn trong nn vn ha M hay chu u thng cao hn hn khi lm vic
mt mnh v s ngc li nu lm vic nhm. Cn nhng ng nghip ngi Trung hay Nht, h t kt qu
cao hn khi lm vic nhm v ti hn khi lm vic c nhn.
chng minh cho iu nay, Earley lp mt nhm gm 48 thc tp sinh ngi Trung v nhm khc
gm 48 thc tp sinh ngi M. Nhim v ca h l vit ghi nh v nh gi k hoch, n xin vic ca
nhng ng vin. 10 ngi u tin mi nhm s thc hin mt cng vic gm 200 nhim v n l v phi
hon thnh trong 1 gi ng h v c n danh. 10 ngi tip theo cng c lm nhim v tng t nh
trn nhng phi ghi tn cc thnh vin trong nhm v phn cng cng vic. 10 ngi tip ca c hai nhm
c giao cc nhim v n l v phi hon thnh trong 2-5 pht v cng c n danh, nhm ngi cn li
ca hai i cng phi lm nhim v c nhn nh trn nhng phi ghi danh r rng. Kt qu cho thy, ngi
Trung lm tt hn khi lm nhm v n danh. Trong khi h li khng xut sc bng ngi M khi lm c
nhn v phi ghi tn h y
Nghin cu (1) cn ch ra rng hiu sut lm vic ca nhm b nh hng bi s o to theo nhm .
Nhng ngi trong nhm thng tp trung ch y vo nhng vai tr t tiu chun ca nhm. V vy, nu
mt nhm khng c o to tp trung hay khn c s tng ng v kin thc gia nhng ngi trong
nhm th hiu sut lm vic s b gim st.
Ngoi ra, tm nh hng ca trng nhm l rt ln trn ngng nn vn ha nh hng nhm. Ngi
trng nhm l ngi c v v trn trng nhng cng hin ca nhn vin trong nhm. Nhng n lc ca
nhn vin lun phi c nh gi cao vi t chc v s ng h ca ngi trng nhm quan trng hn so
vi vn ha nh hng c nhn. Ngi trng nhm va phi tham gia cng vic va phi ch o nhm.
iu ny khin cc c nhn khc trong nhm thng li trng nhm v th ng trong nhiu vic, trch
nhim cng l mt vn cn cp kh ngi trng nhm c mc nh l ngi hng mi chu so.
d) Kh nng sng to
Sng to l nhng tng mi m v c ch trong cng vic. Nhng ngi c kh nng sng l nhng
ngi lun c lp vi s phn xet ca ngi khc, v l ngi t tin, nng ng. S sng to gip con
ngi bc khi li mn suy ngh v lun cng hin nhiu hn cho x hi. Tuy nhin, trong nghin cu (2)
Individualism collectivism and group creativity ca J.A.Goncalo v B.M.Staw, ch ra rng: Trong
nn vn ha nh hng nhm, cc cng vic lin quan n s sng to khng c th hin tt so vi nn
vn ha nh hng c nhn. Trong mt nhm, ch nhng nh hng tng ng vi gi tr nhm mi
c khuyn khch sng to v th hin,. Hn na, mc tiu nhm cng tc ng n kh nng sng to. Vi
nhng vn mang tnh thc tin th tp th khng lm tt bng c nhn v trong nhng nn vn ha nh
hng nhm, c nhn khng c th sc sng to bi nhng nh hng bi mc tiu ca nhm.
2. m phn v tranh ci
Nhng ngi trong nn vn ha nh hng nhm c khuynh hng b nh hng bi nhng nh
hng nhm trong giao tip. H s dng i t nhn xng chng ti thay v l ti . Trong cuc m
phn h thng n bi cnh. Ngi Nht thng s dng nhng ngn ng tim n th hin thng qua
thi , hnh vi hn l li ni. Trong m phn h thng im lng hay khng nht qun r rng. c bit,
thi im lng trong m phn ca cc i tc n t nn vn nh hng nhm d khin ngi khc hiu
lm v kh on nh. Vi ngi Nht hay Trung, s im lng c th ng ngha vi s khng ng tnh hoc
sc mnh tim n cho d nhng ngi M ch thy s yu t v ngi ngng trong hnh ng ny. Trong m
phn, ngi Nht hay ngi Trung thng trnh xung t v khng i thng vo vn trong khi ngi M
li thch s r rng v c ci nhn trc din vo vn ang bn lun. iu ny gy mt thi gian v gy
kh chu cho nhng ngi phng Ty. Ti cc quc gia theo nn vn ha nh hng nhm, phong cch
m phn thng lm hi lng s ng cho nn kh thc hin c nhng yu cu m s ng a ra hoc
nu c thc hin th cng khng trit . i vi nhng ngi trong nhm, h thng thn tnh v ci m
hn khi giao tip trong khi li tha hip hn i khi l khch so nu giao tip vi ngi ngoi nhm.
Trong nn vn ha nh hng c nhn, thng c kin r rng v mc ch v nh ca cuc m phn,
khi c tranh chp h cng d dng tm ra gii php v thch lm ch mi tnh hung. Trong khi nn vn
ha nh hng nhm, h khng c khuynh hng thch kim sot vn .
3. Qa trnh ra quyt nh trong kinh doanh:
nn vn ha nh hng nhm, lun tn ti quyn lc nhm. Cc quy tc nhm v ngha v c
cao khi a ra quyt nh hn l quyn v kinh nghim ca c nhn . V quyt nh ny da trn s hi sinh
v nhng mc tiu cn t c v li ch duy tr mi quan h tt vi nhng thnh vin khc trong nhm
theo nghin cu (3) The impact of I and C on ethical decision making by individual in organization
Trong nn vn ha ny, ngi ra quyt nh l trng nhm v ngi trng nhm s a ra quyt nh
da trn nhng chun mc v qui tc o c m khng da trn c s ca s cng bng. Thi gian ra quyt
nh cng lu hn so vi khi quyt nh bi c nhn nhng mc chnh xc v hiu qu th cha chc
hn. Tnh kin nh ca ngi ra quyt nh cng b nh hng khi c nhiu kin ng gp.
Cu 9: Vn ha nh hng c nhn: c trng, ngha i vi kinh doanh
Khi nim: Mt nn vn ha trong mi c nhn c xu hng chu trch nhim cho s sung tc ca
anh ta hay c ta c gi l vn ha nh hng theo c nhn.
c trng: Hnh thc vn ha ny thng thy c, Canada, Ty Ban Nha, Anh v M. Con ngi
c t do ch tm vo cc mc tiu c nhn nhng phi c trch nhim v nhng hnh ng ca h. Tr
em c gio dc c lp v t tin khi cn b. Gi tr ca cc nn vn ha l lm vic tch cc, n lc
bn thn v ch trng vo ch ngha c nhn nhm thc y vic chp nhn ri ro, m chnh iu khuyn
khch s sng to v ci tin. S ch trng vo ch ngha c nhn dn n mc thay i ni lm vic cao.
iu ny l mt cn nhc rt quan trng. Nu mt nh qun l then cht nm gi cc thng tin c gi tr i
lm vic cho mt di th cnh tranh, ngi ch c ca anh ta c th mt tnh cnh tranh ch qua mt m.
Trong nn vn ha ch ngha c nhn, i khi kh pht trin mt mi trng lm vic hp tc hoc
tinh thn ng i gia nhng ngi lao ng. Con ngi quen s tha nhn c nhn c hng lin i
ti cc trch nhim c nhn hn l cho hot ng rng ri ca cng ty. Cc cng ty trong nn vn ha nh
hng theo c nhn c th thy kh tin vo s hp tc gia cc bn. Cc i tc rt c th s rt lui khi s
hp tc khi cc mc tiu ca h c tha mn.
*u im :
-Con ngi c t do ch tm vo cc mc tiu c nhn nhng phi c trch nhim v hnh ng ca
mnh.iu ny thc y s lm vic tch cc, n lc bn thn, chp nhn ri ro.T khuyn khch s i
mi, sng to trong cng vic.
-Ch ngha c nhn s dn n nhng con ngi dn ch(hiu r tm quan trng ca t do c nhn v a
nguyn x hi), t lm ng lc cho s pht trin ca t nc.Con ngi l ch th ca x hi, 1 x hi
ko th pht trin vi nhng con ngi ko sng tao, li vo s ng,
*Nhc im :
-i khi kh pht trin 1 mi trng lm vic hp tc hoc tinh thn ng i gia nhng ngi lao
ng.Con ngi quen s tha nhn c hng lin i ti cc trch nhim c nhn hn l cho hot ng
rng ri ca cng ty.
-S hp tc gia cc cng ty c th gp kh khn , cc i tc c th rt lui khi s hp tc khi cc mc tiu
ca h c tha mn.
-Ch ngha c nhn khng th gii quyt c vn gia tng bt bnh ng gia ngi giu v ngi ngho
Tm li, la chn ch ngha c nhn hay ch ngha tp th phi da vo nhng iu kin, hon cnh c
th.Phi c s kt hp hi ha gia 2 ch ngha nhm em li li ch cao nht. cao ch ngha tp th
nhng vn phi xc nh ng vai tr ca c nhn trong cng ng, to mi iu kin cc c nhn c c
hi pht huy tnh sng to, kh nng ca mnh.
ngha i vi kinh doanh:
Cu 10: Khi nim, ngun gc, hnh thc v tc ng ca ri ro chnh tr i vi cc DN KDQT

Khi nim ri ro chnh tr: ri ro chnh tr l nhng nguy c hoc thit hi cho doanh nghip c
nguyn nhn bt ngun t nhng bin ng chnh tr bt thng gy ra.
Ngun gc:
- S lnh o ca chnh tr yu km;
- Chnh quyn b thay i thng xuyn;
- S dnh lu n chnh tr ca cc nh lnh o tn gio v qun i;
- H thng chnh tr khng n nh;
- Nhng v xung t v chng tc, tn gio v cc dn tc thiu s;
- S lin kt km cht ch gia cc quc gia.
Cc tc ng:
- Xung t v bo lc Th nht, xung t a phng c th gy cn tr mnh m n u t ca cc
cng tyquc t. Bo lc lm suy yu kh nng sn xut v phn phi sn phm, gy kh khn cho
vicnhn nguyn liu v thit b gy cn tr vic tuyn dng nhng nhn cng gii. Xung t n racng
e da c ti sn (vn phng, nh my v thit b sn xut) v cuc sng ca nhn cng.Nguyn nhn, s
on gin v bt ng hng v chnh ph ca h. Khi m nhng gii php habnh gia ngi dn v
chnh ph tht bi, xung t thay i ngi lnh o xy ra. Th hai, xung t din ra do tranh chp
lnh th gia cc quc gia Th ba, chin tranh xy ra gia cc dn tc, chng tc v tn gio. Ngoi s
tranh chp Pakixtan, xung t cn thng xuyn xy ra gia o Hi v o Hindu ngay ti n .
Vicc cng ty hot ng n , nhng ri ro tn gio s lm gin on cng vic kinh doanh.
- Khng b v bt cc Bt cc v nhng cuc khng b khc l phng tin cc th lc khng
nh v thchnh tr. Khng b c mc ch to ra s lo s v p buc s thay i thng qua vic gy
ranhng ci cht v tn ph ti sn mt cch bt ng, thit hi nng n v khng lng trc c.VD:
khng b 11-9. Bt cc thng c s dng nhm ti tr ti chnh cho cc hot ng khng b. Cchng
kinh doanh nc ngoi ln l mc tiu chnh bi v nhng ngi lm vic y c th trnhng khon
chuc kh hu hnh. Khi nhng i din chnh ca cng ty c b nhim sang lmvic nhng nc c
nhiu v bt cc, h nn n lm vic mt cch lng l, ch nn gp mt squan chc ch cht a
phng nhm mc ch bo v an ninh cho h v khi tr v nc cngnn nhanh chng, lng l.
- Chim ot ti sn i khi mt s chnh quyn chim ot ti sn ca cc cng ty trn lnh th ca
h. Schim ot din ra di 3 hnh thc:
Tch thi, xung cng v quc hu ha. Tch thu: L vic chuyn ti sn ca cng ty vo tay chnh ph
m khng c s n bno c. Thng thng khng c c s php l yu cu n b hoc hon tr li ti
sn.
Xung cng: L vic chuyn ti sn ca t nhn vo tay chnh ph nhng c n b Ngy nay, cc
chnh ph t s dng n gii php tch thu hoc xung cng. Bi v nhhng n thu ht u t trong
tng lai. Cc cng ty u t th lo s mt ti sn v n cngngn cn cc cng ty mi bt u u t
vo a phng nu vic tch thu xy ra.
Quc hu ha: Quc hu ha ph bin hn xung cng v tch thu. Trong khi xung cngp dng i
vi mt hoc mt s cng ty nh trong mt ngnh, th quc hu ha din ra i viton b ngnh. Quc
hu ha l vic Chnh ph ng ra m nhim c mt ngnh. Quc hu ha c cc chnh ph p dng
v 4 l do sau: (1) Chnh ph phi quc hu ha nhng ngnh m h cho rng cc cng ty nc
ngoichuyn li nhun ti u t nhng nc khc c t l thu thp. (2) Chnh ph tin hnh quc hu
ha mt ngnh bi v t tng lnh o. Quc hu hai khi l cng c chnh tr. Nh nc ha l s
m bo vic lm nu c quc hu ha. (3) Quc hu ha c l l gii php tr gip nhng ngnh m
cc cng ty t nhn khngmun hoc khng c kh nng u t, chng hn nh u t vo nhng ngnh
cng cng. Chnhph thng kim sot ngnh cng cng v ti tr hot ng cho cc ngnh ny t thu.
Quc hu ha cng c s khc nhau gia cc quc gia. Trong khi cc chnh ph Cuba,Bc Triu Tin
kim sot mi ngnh, th M v Canada ch kim sot mt s ngnh. Cc nckhc nh Php, Braxin,
Mexico, Ban Lan v n c gng lm cn bng gia s hu nh ncv s hu t nhn.
- S thay i cc chnh sch S thay i chnh sch ca chnh ph cng c th l do nguyn nhn
mt n nh x hihoc l do c s tham gia ca cc chnh ng mi. - Nhng yu cu ca a phng
Lut m khuyn khch cc nh sn xut trong nc cung cp mt s lng hng ha vdch v no
gi l bo h ca a phng. Ch bo h yu cu cc cng ty s dng ngunnguyn liu sn c
ca a phng, mua mt phn t nh cung cp a phng hoc thu mt slng nhn cng nht nh
no a phng. Cc yu cu ca a phng c th gy bt li s tn ti ca cc hng trong di hn.
cbit, h c th gy ra hai im bt li i vi cc cng ty 1. Yu cu phi tuyn dng nhng nhn
cng a phng ca h c th lm cho cc cngty ny thiu nhng ngi lm vic c trnh . 2. Yu
cu cc cng ty s dng ton b hoc mt phn nguyn, nhin vt liu ca aphng dn n chi ph sn
xut cao, cht lng gim st hoc c hai.
Cu 11: Ngn nga, hn ch ri ro chnh tr i vi DN KDQT: cc bc v cc cng c p dng
Bn cnh kim sot v d on nhng kh nng thay i chnh tr, cc cng ty quc t phic gng
qun l c ri ro chnh tr m nhng ri ro ny e da n hot ng hin ti cngnh tng lai. C
nm phng php qun l ri ro chnh tr l: n trnh, thch nghi, phthuc, thu nhp thng tin v
nhng chnh sch ca a phng.
- N trnh: N trnh n gin l hn ch u t vo nhng nc thiu c hi u t. Khi m ri ro
cth kim sot c v th trng a phng b xo trn, cc nh qun l tm cch khc giiquyt
ri ro chnh tr.
- Thch nghi: Thch nghi c ngha l kt hp cht ch ri ro vi chin lc kinh doanh, thng
cgip ca cc quan chc a phng. Cc cng ty thu nhn ri ro qua nm chin lc: vn
tndng v vn c phn ca a phng, nh v, tr gip pht trin, cng tc v bo him. Vn tn dng
v vn c phn a phng. Vn tn dng v vn c phn trong phik n ti tr cho cc hot ng
kinh doanh a phng bng s tr gip ca cc hng aphng, cng on, cc nh ch ti chnh v
chnh ph. S tr gip ca cc t chc c thunli vi iu kin phi m bo l cc th lc chnh tr
khng lm gin on cc hot ng trn.Nu l hot ng gp vn, cc i tc chp nhn c li sut.
Nu l nhng khon cho vay, hnhn c li sut. Ri ro c gim xung bi v cc i tc a
phng nhn c li ch. Chin lc nh v: nh v i hi nhng hot ng tr gip, l s pha
trn sn phmhoc mt s yu t kinh doanh khc- thm ch cc cng ty ch r ra- ph hp vi kiu
thmm v vn ha. Tr gip pht trin. Tr gip pht trin cho php cc cng ty nc ngoi tr gip
cccng ty trong nc hoc khu vc trong pht trin mng li thng tin v giao thng, ci thincht
lng cuc sng a phng. Bi v lc ny cc cng ty v quc gia tr thnh i tcca nhau v c
hai bn cng c li. Mc tr gip c s thay i su sc. i vi cc d n nh, cc cng ty xy dng
nhcho ngi lao ng. i vi cc d n ln, cc hng c th chi ra hng triu -la xy dngtrng
hc, bnh vin v nng cp c s h tng. S cng tc: Mt phng thc ngy cng ph bin trong qun
l ri ro, s hp tc c thl phng thc ti u trong k hoch pht trin cng ty, n l phng thc
chia s ri ro. Bo him: Cc cng ty mua bo him chng li ri ro chnh tr tim n. C mt schnh
sch bo v cc cng ty khi m chnh quyn a phng hn ch vic chuyn tin t trongnc ra ngoi
nc. C nhng hnh thc khc hn ch mt mt do bo lc, chin tranh, khngb.
- Duy tr mc ph thuc: Thng thng, mt cng ty duy tr s ph thuc s ti vo hot ng
ca n. Cng typhi tip cn theo ba hng gii quyt vn ny:
1. Minh chng c a phng c li ch qua hot ng ca cng ty nc ngoi
2. Cc cng ty nc ngoi c gng s dng nguyn vt liu, cng ngh v mt phnngun lc sn c
ca a phng. H c gng thuyt phc bt b mt s chim ot ti sn nocng gy ra kh khn trong
kinh doanh. Nu cng ty mnh v ln, n c th nhn c ton b quyn kim sot knhphn
phi a phng. Nu n b e da, n c th t chi cung cp cho ngi tiu dng aphng v
ngi mua l cc cng ty a phng. Duy tr s ph thuc nhm: Th nht, cng ty khng pht trin
nhn cng a phng.Nhng doanh nghip va v nh gp nhiu kh khn do s hin din ca cc
doanh nghip ncngoi hng mnh. Th hai, cc cng ty quc t ph v nhiu khu vc kinh t bng
vic t chis dng cc yu t sn xut do khu vc ny cung cp. Th ba, cc cng ty ny t chi cung
cpsn phm cho a phng. Thc t ny c nh hng xu n phc li v an ton ca ngi dna
phng, c bit nhng sn phm ny c tm quan trng i vi sc khe v an ninh. - Thu thp thng
tin Cc hng kinh doanh quc t phi kim sot c thm ch c gng d on trc nhngs kin
chnh tr e da hot ng hin ti v thu nhp trong tng lai. C hai ngun d liu cnthit cho vic d
bo ri ro chnh tr chnh xc:
(1) Cng ty yu cu ngi lao ng nh gi mc ri ro chnh tr. Nhng cng nhnc thi gian lm
vic mt nc lu hiu c vn ha v chnh tr y, cng chnh vvy, y l ngun thng tin
ng tin cy.
(2) Mt cng ty cng c th thu thp thng tin t nhng hng chuyn cung cp nhngdch v v ri ro
chnh tr. l cc ngn hng, chuyn gia phn tch chnh tr, cc n phm mixut bn v cc dch v
nh gi ri ro. Nhiu hng a ra cc bo co ri ro chnh tr chi tit kc mc v ngun gc ri ro
cho mi quc gia. Bi v dch v ny kh t , cho nn ccdoanh nghip v cng ty nh thng quan
tm nhng ngun thng tin min ph sn c, ng ch l ngun t chnh ph. - Nhng chnh sch ca
a phng Cc nh qun l c th phi xem xt n nhng lut l v quy nh p dng trong kinhdoanh
mi quc gia. Hn na, php lut nhiu quc gia rt d thay i v lut mi ra i tip tc tc ng
n doanh nghip. nhng nh hng ca a phng c li cho h, cc nh qunl ngh nhng
nh hng thay i c nh hng tch cc ti h S tranh th nh hng chnh tr a phng, lun
lin quan n nhng nh lm lut vcc chnh tr gia, nh hng ny hoc trc tip hoc thng qua hu
trng. Nhng nh vn nggp cc quan chc a phng v c gng gy tc ng n nhng vn
lin quan n cng tyca h. H m t nhng li ch m cng ty mang li cho a phng, mi trng t
nhin, c sh tng v ngun nhn lc. Mc ch cui cng ca h l nhn c s ng h ca lut
php. Tham nhng: Hi l l mt phng php chim c cm tnh t gii chnh tr. i khi n l
phng tin kim c nhng hp ng khc nhau v tip cn c nhng th trngnht nh. Vt
hi l c th l bt k ci g c gi, c th l tin, nhng mn qu v nhnghnh thc khc
Cu 12: c im ca cc dng lut chnh trn th gii: Thng lut, dn lut, thn lut.
* Thng lut
Lut ph thng bt ngun t Anh Quc vo th k th XVII v n c cng nhn nhiu quc gia
trn th gii. H thng lut php da trn nhng yu t lch s ca lut php, da vo m ta n tin
hnh x l nhng tnh hung c th. Mt h thng thng lut phn nh 3 nhn t:
- Nhn t truyn thng: L lch s php lut ca mt quc gia.
- Cc tin l: Cc quy c c tnh cht bt buc xut hin trc khi c ta n.
- Cch s dng: L nhng cch m theo lut php c p dng cho mt tnh hung c th.
Thng lut: Ta n gii quyt mt trng hp no thng qua vic lm sng t cc yu t lch s, tin
l v cch s dng. Tuy nhin, mi b lut c vn dng khc nhau i cht trong mi tnh hung.
Hp ng kinh doanh l tha thun mang tnh cht php l gia hai bn, c xu hng di dng bi v h
phi quan tm n lut php s gii quyt nh th no trong trng hp c tranh chp. Cc cng ty phi
xc nh thi gian r rng trong hp ng, v phi cam kt tar mt khon tin ln nhn c s t
vn php lut. Xt v mt tch cc, thng lut kh linh hot. Thay v p dng cng nhc trong mi tnh
hung, b lut ny x l trong nhng trng hp v tnh hung c th. Thng lut c p dng ti c,
Anh, Canada, New zealand, M v mt phn Chu v u.
* Lut dn s
Lut dn s xut hin Rome vo th k XV trc cng nguyn, n l b lut ra i v thng dng
nht trn th gii. Lut dn s da trn cc quy nh chun tc bng vn bn. Lut dn s t c s i lp
nh thng lut bi v n khng cn gii thch cc iu lut theo lch s hnh thnh, tin l v cch s
dng. Bi v, tt c cc lut c h thng ha v sc tch, cho nn cc hp ng cn lm r cc hm
trong hp ng. Tt c cc quyn li v trch nhim u trc tip th hin trong hp ng. Bn cnh ,
chi ph v thi gian v tin bc t tn km hn, nhng lut dn s c xu hng b qua nhng tnh hung
n l. Lut c p dng ti Cuba, Puerto Rico, Quebec v tt c cc nc trung v Nam Phi.
* Lut mang tnh cht tn gio (thn lut).
Lut da trn nn tng tn gio c gi l lut thn quyn. C 3 lut thn quyn ni ln l Lut
o Hi, o Hin-u, lut Do Thi.
Cc hng hot ng nhng nc tn ti lut thn quyn phi nhy cm vi nim tin v vn ha a
phng. H nn nh gi ht cc hot ng sn xut, kinh doanh bao gm nhng thng l v chnh sch
u t m bo ph hp vi khng ch php lut m cn tn gio v vn ha a phng.
Nhn chung, lut lin quan n cht lng sn phm, trch nhim vi sn phm v nhim mi
trng, i x vi cng nhn c p dng mnh m nhng nc Chu Phi, Chu , Chu M Latinh.
Mt s cng ty quc t li dng nhng chun mc khc nhau nhng nc khc nhau. Th d: h sn
xut sn phm b cm mt nc nhng li bn sn phm sang nc khc. V vy, s khc nhau ca
lut php lm ny sinh vn o c trong nhng thng gia kinh doanh quc t.
Cu 13: Mt s vn lut php quc t quan trng i vi DN KDQT (Gii quyt tranh chp, bo v
quyn s hu tr tu, an ton, trch nhim sn phm)
* Tiu chun ha
Bi v h thng l khc nhau mi nc cho nn cc cng ty thng thu cc chuyn gia php lut
nhng nc m h kinh doanh. iu ny c th lm tng chi ph. Nhng c mt iu thun li, h thng lut
php gia cc nc u c chun mc chung, tuy nhin, chun mc khng phi hon ton ng nht.
Mc d h thng lut php quc t khng c r rng nhng bc u c nhng im chung.
Lut quc t nh hng n nhiu khu vc, bao gm quyn s hu tr tu, lut chng c quyn, thu, lut
phn x tranh chp hp ng v nhng vn thng mi ni chung. Bn cnh , nhiu t chc quc t
khuyn khch p dng cc chun mc. Trong s cc t chc Lin Hip Quc, t chc hp tc v pht trin
kinh t (OECD), T chc v s thng nht ca cc lut t nhn ca Rome a ra cc quyt nh cho kinh
doanh quc t. tho g cc ro cm cho cc cng ty hot ng trn th trng Ty u, Lin hip Chu
u cng tiu chun ha h thng lut php ca cc nc trong hip hi.
* Quyn s hu tr tu
Ti sn l kt qu do hot ng tr tu ca con ngi v nhng ngun lc gi l ti sn tr tu. N
bao gm: tiu thuyt, phn mm my tnh, cc bn thit k v my mc v cc b quyt nh cng thc lm
nc gii kht ca hng Coca-cola. Xt v mt k thut, n l kt qu ca sn phm cng nghip (hoc l
pht minh sng ch hoc l nhn hiu ng k) hoc bn quyn v vn hn ch c quyn.
Nhiu o lut bo v quyn ti sn- n chng nhn v ngun gc v bt k mt thu nhp no c
to ra. Ging nh cc ti sn khc, tr tu cng c mua bn, cp giy php nhm thu c ph v cc
quyn khc.
Quyn s hu tr tu c th chia thnh quyn s hu cng nghip v bn quyn tc gi.
Quyn s hu cng nghip: bao gm bng sng ch, nhn hiu ng k, thng l ti sn c gi tr
nht ca cng ty. Lut bo v quyn s hu cng nghip thng cho nhng hot ng sng to v nhng
pht minh. Mc ch ca o lut bang sng ch Lin bang M l khuyn khch mi ngi pht minh sng
ch v p dng vo cuc sng. Tng t, lut nhn hiu ng k khuyn khch cc nh sn xut u t vo
nhng sn phm v m bo vi ngi tiu dng rng h nhn c nhng sn phm ging nhau t mt nh
cung cp.
Bng pht minh sng ch: Bng pht minh sng ch l giy cp cho ngi pht minh hoc l qu
trnh ngn chn nhngngi khc lm, s dng, bn nhng pht minh c ng k ny. Bng pht minh
sng ch yu cu nhng pht minh phi m bo yu t mi, kh dng.
Nhn hiu ng k: l nhng t hoc cc biu tng phn bit cc sn phm v nh sn xut ra
n. Li ch ca khch hng l h hiu ra c cht lng sn phm m h mua l ca cc hng ni ting.
Bn quyn tc gi: Trao cho quyn s hu c quyn t do xut bn hoc quyn quyt nh v sn
phm ca mnh. Bn quyn tc gi cn cho bit r thi gian v tn ngi s hu. Mt ngi s hu c
nhng quyn sau:
- Quyn c ti xut bn.
- Quyn c nhn sn phm mi t bn quyn.
- Quyn c bn v phn phi cc bn sao chp.
- Quyn nh ot sn phm t bn quyn.
- Quyn cng b bn quyn ra cng chng.
* S m bo v trch nhim i vi sn phm
Hu ht cc quc gia u c o lut bo v sn phm, lut ny a ra cc tiu chun p dng cho
cc nh sn xut. Trch nhim i vi sn phm yu cu cc nh sn xut, ngi bn v nhng i tng
khc, gm c nhn vin cng ty phi c trch nhim i vi nhng thit hi, thng tch hoc cht chc do
cc sn phm khuyt tt gy ra. Tn tht c th phi c bi thng bng tin thng qua b lut dn s v
tin pht, hoc c th b pht t theo lut hnh s. Nhng ha gii phi c thc hin thng xuyn trc
khi v vic c a ra ta n.
* Thu
Chnh ph cc nc dng thu nhp t thu doanh thu cho nhiu mc ch. Tin thu c dng
tr lng, xy dng qun i, iu ha thu nhp t ngi giu sang ngi ngho. Chnh ph cng nh thu
trc thu, cn gi l thu tiu dng cho hai mc ch:
- N gip cho vic chi tr cho nhng hu qu ca vic tiu dng mt sn phm.
- Lm cho hng ha nhp khu t hn.
Thu tiu dng c nh trn cc hng ha nh ru v thuc l iu tr nhng bnh tt sinh ra
t nhng sn phm ny. Tng t, thu nh trn xng du xy dng v sa cha cu cng v ng x.
Thu nh trn nhng mt hng nhp khu lm cho nhng hng ha a phng c li th hn v mt gi
c. Xt v t l khc, cc nc c t l thu sut khc nhau tnh trn thu nhp.
* o lut chng c quyn
Cc o lut nhm chng cc cng ty n nh gi c, chim lnh th trng v tn dng nhng li th
do c quyn gi l o lut chng c quyn. Nhng o lut ny c gng cung cp cho khch hng nhng
sn phm a dng mc gi hp l.
Cc cng ty b ch ti bi lut chng c quyn cho rng h b mt li th do phi chia s th phn
vi cc i th cnh tranh trong nc. V vy, nhng hng hot ng nhng nc c o lut chng c
quyn thng c min thu trong mt s giao dch quc t. Mt s tiu thng cho rng h c th c iu
kin cnh tranh tt hn i vi cc cng ty quc t ln nu khng vi phm lut chng c quyn.
Cu 14: Lin h tnh hnh ri ro chnh tr i vi: i) cc DN nc ngoi trn th trng Vit
Nam; ii) i vi cc DN Vit Nam trn th trng M.
I. Cc DN nc ngoi trn th trng Vit Nam.
- Nhng thay i ca mt s chnh sch php lut v s chm tr trong vic sa i nhng chnh sch
khc ang gy ra nhiu lo ngi i vi cc nh u t nc ngoi ti Vit Nam.
C th nh: B Lut Lao ng mi c Quc hi thng qua l mt v d. Theo B lut ny th thi
gian lm thm gi ca mt cng nhn khng vt qu 200 gi mt nm. iu ny nhm m bo sc lao
ng ca ngi cng nhn, nhng i vi cc nh u t nc ngoi, h vn cho rng quy nh ny lm mt
i s linh hot v gim nng sut lao ng ti cc nh my.
Trong mt cuc kho st mi c cng b ca Phng Thng mi chu u, c ti 42% cc cng ty
chu u c hi tr li rng Lut Lao ng mi c thng qua s nh hng tiu cc n hot ng kinh
doanh ca h, trong khi 28% khng bit r v nhng quy nh trong lut c ngha l g.
- Tham nhng v nhn thc quc t:
Tham nhng, c xem l i ha ti Vit Nam, l mt cn tr chnh cho u t nc ngoi. Mc d cc
c quan cng quyn thng xuyn khng nh cam kt chng nn hi l v khuyn khch truyn thng thc
hin vai tr gim st nhng nm 2008 c mt s nh bo b bt v a tin mt s v b bi ln.
Trong Bng Ch s Tham nhng nm 2010 do T chc Minh bch Quc t a ra, Vit Nam thng hng
mt cht, t bc 120 cch hai nm ln 116, cho thy c s thay i rt t v mc tham nhng.
Xp hng nhn thc v nn tham nhng ti Vit Nam. Mt bc ci tin hay tht li ng k trong vn
tham nhng u c th nh hng n u t di hn, mc d l ra Vit Nam phi thc hin cc thay
i c bn.
- Bt n nh x hi
Vit Nam ang chng kin s lng cc cuc nh cng, phn khng v tranh chp t ai ngy cng
tng, v chng thng nh hng ti cng vic kinh doanh ca ngi nc ngoi. Nhng bt n ny n ra
khu vc nng thn do Nh nc sung cng t ai, v do nhng quan chc tham nhng a phng.
Nhng vn khng c du hiu chng t rng kh nng bt n rng ln hn s n ra, hoc th ch hin ti s
b thch thc t bn di thi gian ti.
II. i vi cc DN Vit Nam trn th trng M
.
Cu 15: Lin h thc trng bo h quyn s hu tr tu Vit Nam
Trong sut thp k qua, Vit Nam c rt nhiu thay i quan trng trong lnh vc bo h, thc thi
quyn s hu tr tu ("SHTT"). y l kt qu ca qu trnh ci cch lin tc nhm m bo h thng php
lut v bo h, thc thi quyn SHTT ca Vit Nam tun th cc cam kt quc t vi mc tiu l ci cch v
hi nhp. Vic b sung cc quy nh ca php lut v SHTT v tng cng h thng thc thi quyn tng
ng l iu kin Vit Nam gia nhp T chc Thng mi th gii ("WTO"). Trn thc t, cc ch nh
khng thch hp trc y ca Vit Nam v bo h quyn SHTT l mt trong nhng ro cn ln nht ca
Vit Nam trong qu trnh gia nhp WTO v hin ti vn l i tng chu nhiu sc p t pha cc t chc
quc t, theo yu cu pha Vit Nam phi hon thin v nng cao hn na h thng bo h v thc thi
quyn SHTT ca mnh. Trong khong thi gian trc khi gia nhp WTO, chnh ph Vit Nam c nhng
thay i ton din v h thng php lut SHTT nhm a ra mt khung php l y v bo h quyn
SHTT ph hp vi cc quy nh ca Hip nh v cc kha cnh lin quan n thng mi ca Quyn SHTT
("TRIPs"). Mt khc, Vit Nam cng tha nhn vai tr quan trng ca vic bo h quyn SHTT trong vic
pht trin khoa hc k thut hin i, khuyn khch hot ng sng to v pht minh phc v pht trin kinh
t. Vic Vit Nam tch cc tham gia cc din n hp tc kinh t khu vc trong bo h quyn SHTT l
mt phn quan trng trong cc cam kt thnh vin cng l mt nhn t thc y Vit Nam phi hon thin
h thng v bo h v thc thi quyn SHTT. T gia nhng nm 1990, Vit Nam lin tc sa i v b
sung cc quy nh v bo h quyn SHTT cng nh cc bin php ch ti x l hnh vi xm phm quyn
SHTT. Tuy nhin, thc t gn y cho thy Vit Nam cn tip tc xy dng v hon thin hn na c ch
bo h v thc thi quyn s hu cng nghip lin quan n tn thng mi v tn min nhm bo v tt nht
quyn v li ch hp php ca cc ch th lin quan cho ph hp vi nhng thay i v pht trin lin quan
n cc tranh chp v xung t v s hu tr tu gia cc cng c nhn din thng mi l nhn hiu, tn
thng mi v tn min.
I. Lut quc gia
H thng php lut quc gia ca Vit Nam v bo h v thc thi quyn s hu tr tu i vi nhn
hiu, tn thng mi, ch dn a l v quyn chng cnh tranh khng lnh mnh lin quan n s hu tr
tu c quy nh trong cc vn bn php lut hin hnh nh: B lut Dn s (phn s hu tr tu); B
lut Hnh s (phn s hu tr tu), Lut S hu tr tu, Lut Cnh tranh; Lut Thng mi; Lut Doanh
nghip; Lut Cng ngh Thng tin...v cc vn bn hng dn cc lut trn.
II. Lut quc t
Cng vi quy nh ca php lut quc gia, cc iu c quc t a phng, song phng v khu vc
l mt ngun lut khng th thiu khi xem xt vic bo h v thc thi quyn s hu tr tu Vit Nam. V
vy, trong hot ng thc thi v bo h quyn i vi nhn hiu, tn thng mi, ch dn a l, v quyn
chng cnh tranh khng lnh mnh, c quan thc thi cn lu vin dn n cc cng c quc t sau y v
bo h quyn s hu tr tu m Vit Nam tham gia:
1. Cng c Pari v bo h s hu cng nghip nm 1883
Cng c Paris v bo h s hu cng nghip nm 1883 to lp c s chung nht cho cc tha
thun a phng v song phng khc v bo h quyn SHCN. Tnh n thng 10 nm 2011 c 173 quc
gia l thnh vin ca Cng c ny, trong Vit Nam tham gia l thnh vin t nm 1949.
Cng c Paris p dng cho s hu cng nghip theo ngha bao gm sng ch, nhn hiu, kiu dng
cng nghip, gii php hu ch, tn thng mi, ch dn a l (ch dn ngun gc v tn gi xut x) v chng
cnh tranh khng lnh mnh.
Cng c Paris ra nguyn tc i x quc gia theo , cng dn Vit Nam c quyn c hng cc
iu kin thun li nh cng dn ca bt k mt nc thnh vin no khc trong vic bo h quyn s hu
tr tu ti nc , min l tun th cc iu kin v th tc quy nh i vi cng dn ca nc tng ng.
Quy nh v ch i x quc gia c t ra khng ch nhm bo m quyn ca ngi nc ngoi c
bo h m cn m bo rng h khng b phn bit i x theo bt k cch no lin quan n bo h quyn
s hu cng nghip.
2. Hip nh v cc kha cnh lin quan ti thng mi ca quyn s hu tr tu (TRIPs).
Hip nh TRIPs l hip nh a phng ton din nht lin quan n quyn s hu tr tu c k
kt nm 1994 v bt u c hiu lc t 01/01/1995 cng vi s ra i ca WTO. Hip nh tha nhn tm
quan trng ca vic bo h s hu tr tu i vi hot ng thng mi v u t, cc thit hi i vi cc
quyn li thng mi hp php khi quyn s hu tr tu khng c bo h v thc thi tha ng v hiu
qu. iu 7 ca Hip nh TRIPs quy nh rng vic bo h v thc thi quyn s hu tr tu s gp phn
thc y pht minh cng ngh, chuyn giao v ph bin cng ngh, phc v li ch ca ngi sn xut v
ngi s dng tri thc cng ngh, theo hng c li cho s thnh vng kinh t v x hi, cn i gia
quyn li v ngha v". Tnh n thi im hin nay c hn 150 quc gia l thnh vin ca TRIPs, trong
Vit Nam tham gia TRIPs t nm 2007.
Hip nh TRIPs bt buc tt c cc thnh vin ca WTO tun th cc iu ca Cng c Paris, bao
gm cc nguyn tc c bn cng nh quy nh v hnh chnh v ngn sch. Hip nh TRIPs cp mt
cch chnh xc hn nguyn tc "i x quc gia" c hiu lc i vi nhiu quc gia thnh vin Cng c
Paris. Cng nh Cng c Paris, iu 3 Hip nh TRIPs quy nh nguyn tc c i c li gia cc quc gia
thnh vin. Mi quc gia thnh vin phi dnh cho cng dn ca cc quc gia thnh vin khc s bo h
quyn s hu tr tu khng km thun li so vi s i x dnh cho cng dn nc .
Hip nh TRIPs, ngoi vic cp n cc nguyn tc c bn ca Cng c Paris, vt ra ngoi
Cng c Paris v ln u tin a ra mt nguyn tc mi l "i x ti hu quc". Theo iu 4 ca
Hip nh TRIPs, "bt k mt s u tin, chiu c, c quyn hoc min tr no c mt thnh vin dnh
cho cng dn ca bt k nc no khc cng phi c lp tc v v iu kin dnh cho cng dn ca tt c
cc thnh vin khc".
2. Cc iu c quc t song phng v khu vc khc
Ngoi hai cng c quc t quan trng nht l Cng c Paris v Hip nh TRIPS v bo h quyn
s hu tr tu, khi xem xt n vic bo h v thc thi quyn i vi cc i tng l nhn hiu, tn thng
mi, ch dn a l v quyn chng cnh tranh khng lnh mnh, cn tnh n c cc iu c song phng
v khu vc m Vit Nam tham gia k kt:
- Hip nh khung ASEAN v hp tc s hu tr tu;
- K hoch ca Cng ng kinh t Asean (Asean Economy Community Blueprint);
- Hip nh i tc kinh t ton din Asean - Nht Bn;
- Hip nh phi thng mi Asean - New Zealand - Australia (phn s hu tr tu);
- Hip nh song phng Vit Nam - Hoa K;
- Hip nh hp tc khoa hc gia Vit Nam - Hoa K (phn SHTT);
- Hip nh Vit Nam - Thy S v bo h s hu tr tu v hp tc trong lnh vc s hu tr tu;
- Hip nh i tc kinh t Vit Nam - Nht Bn (phn s hu tr tu).
Cu 16: Lin h thc trng vn an ton thc phm Vit Nam.
Tnh hnh chung
Trong nhng nm gn y, nn kinh t vit nam ang trong giai on chuyn sang c ch th trng. Cc
loi thc phm sn xut, ch bin trong nc v nc ngoi nhp vo vit nam ngy cng phong ph, a
dng. vic s dng cc cht ph gia trong sn xut tr nn ph bin. cc la phm mu ng ha hc ang
b lm dng trong pha ch nc gii kht, sn xut bnh ko, ch bin thc n nh tht quay gi ch mai,
nhiu loi tht bn trn th trng khng qua kim duyt th y.
Tnh hnh sn xut thc n, ung gi, khng m bo cht lng v khng theo ng quy nh
ng k vi c quan qun l cng ngy cng ph bin. nhn hiu v qung co khng ng s tht vn xy
ra.
Ngoi ra, vic s dng ha cht bo v thc phm ba gm thuc tr su, dit c, ha cht kch thch
tng trng v thuc bo qun khng ng theo quy nh gy nhim ngun nc cng nh tn d cc
ha cht ny trong thc phm. Vic bo qun lng thc thc phm khng uings quy cch to iu kin
cho nm mc v vi khun pht trin dn n cc v ng c thc phm. cc bnh do ng c thc phm
gay nn khng ch l cc bnh cp tnh do ng c thc n m cn l cc bnh mn tnh do nhim v tch ly
cc ch c ha t mi trng bn ngoi vo thc phm, gy ri lon chuyn ha cc cht trong c th trong
c bnh tim mch v ung th.
Theo bo co ca t chc y t nh gi cc chng trnh hnh ng m bo cht lng v sinh an
ton thc phm trn ton cu xc nh nguyn nhn chnh gy t vong tr em l cc bnh ng rut,
ph bin l tiu chy. ng thi cng nhn thy nguyn nhn cc bnh trn l do thc phm b nhim khun.
Vit Nam, theo thng k ca b y t, trong 10 nguyn nhn gy t vong th nguyn nhn do vi sinh vt
gy bnh ng rut ng th 2.
S liu thng k
- Theo s liu thng k ca b y t, nm 2007, c nc xy ra 248 v ng c thc phm vi 7.329
ngi mc, trong c 55 ngi t vong. So vi nm 2006, tuy s lng ngi t vong gim 3.5%
nhng tng s ngi mc li tng 2.7%.
- T u nm 2008 n thng 9-2008, cacr nc xy ra 150 v ng c thc phm vi 6724 ngi
mc trong c 49 ngi t vong. Ring 10-2008 c t nht 12 v ng c thc phm trn c nc
vi khong 300 ngi mc, trong ng lu nht l tnh trng ng c ru ti TP.HCM( 7 v
vi 12/30 ngi t vong).
- Hin c 40 tnh, thnh ph trong c nc xy ra cc v ng c thc phm thng xuyn. S ca ng
c thc phm phi nhp vin tp trung cao nht min ng nam b(51,91%). Tuy nhin, s ca t
vong do ng c thc phm li tp trung cao vng ni pha Bc(55,81).
- Theo thng k ca t chc y t th gii(WHO), mi nm nc ta c ti hn tm triu ngi b ng
c v tiu chy do n ung. ng ni l do tp qun n ung mt v sinh nn t l nhim giun sn
Vit Nam chim khong 80% dn s.
Cu 17: Cc c trng v u, nhc im ca cc h thng kinh t th trng, kinh t ch huy v
kinh t hn hp.
A. H thng kinh t k hoch ha tp trung
1,Khi nim : Mt nn kinh t k hoch ha tp trung l mt h thng kinh t trong t ai, nh
xng v cc ngun lc kinh t khc ca quc gia l thuc s hu nh nc
2,Cc c trng c bn:
+ Th nht:
- Nn kinh t k hoch ha tp trung l nn kinh t ch c hai thnh phn s hu
v t liu sn xut l: S hu Nh nc v s hu tp th, c th hin di dng Quc doanh hay hp tc
x..
- Nh nc qun l nn kinh t ch yu bng mnh lnh hnh chnh da trn h thng ch tiu php lnh
chi tit p t t trn xung di. Cc doanh nghip hot ng trn c s cc quyt nh ca nh nc. Tt
c phng hng sn xut, vt t, vn, nh gi sn phm, t chc b my, nhn s, tin lng,...u do nh
nc quyt nh. Nh nc giao ch tiu k hoach, cp pht vn cho doanh nghip, doanh nghip np li sn
phm cho nh nc. L th nh nc chu li th nh nc thu.
+ Th hai:
Nn kinh t hai thnh phn chu s qun l tp trung ca Nh nc thng qua k hoch ha l khu
trung tm.
Cc c quan can thip su vo mi hot ng sn xut, kinh doanh ca doanh nghip nhng li khng
chu trch nhim g v vt cht v php l i vi cc quyt nh ca mnh. Nhng thit hi vt cht do cc
quyt nh sai lm gy ra th ngn sch nh nc phi gnh chu. Cc doanh nghip khng c quyn t
ch trong sn xut kinh doanh, ng thi cng khng b rng buc trch nhim v kt qu sn xut kinh
doanh.
+ Th ba:
ng lc c bn ca vn ng kinh t l s gic ng cch mng ca i ng cn b, cng nhn vin
chc, v k lut hnh chnh, c to bi cng tc chnh tr, t tng cng tc ng vin tinh thn.
Trong nn kinh t k hoch ha tp trung, quan h hin vt l ch yu cn quan h hng ha - tin t
khng c coi trng m ch l hnh thc. Nh nc qun l kinh t thng qua ch "cp pht - giao np".
V vy, sc lao ng hay cc vn bng pht minh sng ch, t liu sn xut quan trng khng c coi l
hng ha v mt php l.
+ Th t: B my qun l nh nc cng knh, nhiu cp trung gian, km nng ng gy ra tnh
trang ca quyn quan liu, hch dch nhng li c hng ch , quyn li cao hn ngi lao ng.
4. u v nhc im
+ u im: Trong thi k kinh t cn tng trng ch yu theo chiu rng (c bit trong hon cnh
t nc c chin tranh) th c ch qun l kinh t k hoch ha tp trung c nhng u im nht nh:
- N cho php tp trung ti a cc ngun lc kinh t vo cc mc tiu ch yu
trong tng giai on v iu kin c th, nht l trong qu trnh cng nghip ha theo hng u tin cng
nghip nng.
- Trong hon cnh t nc c chin tranh, c ch qun l kinh t k hoch ha tp trung p ng
c yu cu ca thi chin, bi v do t nc b xm lc, mc tiu ca c nc l gii phong dn tc bi
vy thc hin k hoch ha tp trung s huy ng c ti a sc lc ca nhn dn xy dng v pht trin
kinh t thc hin mc tiu , y l nhim v chung ch khng ca ring ai.
- Nh nc thc hin bao cp hon hon, gip cho ngi chin s ra chin
trng cng yn tm phc v chin u hn, bi h khng phi lo ngh n
chuyn giai nh, v con nh, v mi th c nh nc bao cp.
+ Nhc im:
- Nhng ngi ch trch cho rng nhng ngi ln k hoch cho nn kinh t khng thng tin v
khng th nhn bit nhng nhu cu tiu dng mt cch chnh xc v do khng th phi hp sn xut mt
cch hiu qu. Trong nn kinh t th trng, h thng gi c s lm nhim v ny. V d khi mt mt hng
khan him, gi ca n s t ng tng lm cho ngi tiu dng t mua hn v nh sn xut tp trung sn xut
nhiu hn. H thng gi c l xng sng ca nn kinh t th trng. N gi tn hiu n ngi tiu dng v
nh sn xut cho bit mt hng no gi tr. S thiu vng ca h thng gi c th trng s buc cc nh
hoch nh k hoch lm nhim v ny Trong lch s Lin X, c thi k ngi dn phi xp hng di
ch mua cc mt hng tiu dng thit yu.
- l do s quyt nh ca chnh ph. V d trong mt thi k no , chnh ph trung ng c th
cho rng sn xut my cy quan trng hn sn xut giy. thc hin iu ny, nh nc s tp trung nhiu
ngun lc hn cho cng nghip nng v gim u t cho cng nghip nh. iu ny s dn n khan him
mt s mt hng tiu dng thit yu. T dn n s mt cn i ca nn kinh t v mt kh nng t iu
tit ca th trng.
- Nn kinh t k hoch tp trung cn l nn tng cho mt ch c ti khi m hot ng ca c mt
nn kinh t c quyt nh bi mt s t ngi. iu ny c v ng n khi m hu ht cc nc x hi
ch ngha l nhng nc c ti kiu cng sn u tp trung ha cao nn kinh t. Nhng khng phi
nc c ti no cng tp trung ha nn kinh t. Cc nc Chile di thi Pinochet, Hn Quc di thi
Park Chung Hee l nhng nc c ti nhng h p dng kinh t th trng.
- Mt nhc im ca kinh t k hoch ha tp trung l n khng khuyn khch s sng to, i mi
cng ngh nhiu nh kinh t th trng. Trong nn kinh t th trng, nh pht minh c th mang li ngun
li rt ln t nhng pht minh, sng kin i mi cng ngh, do to ng lc cho nghin cu, pht minh.
iu ny kh thnh hin thc trong nn kinh t tp trung khi m nh sn xut khng c nhiu quyt nh i
vi sn phm mnh lm ra. Nh sn xut khng c nhiu ng lc ci tin, i mi cng ngh v nng
cao cht lng sn phm. Mt iu d thy l tnh cnh tranh b trit tiu trong nn kinh t bao cp. Cnh
tranh chnh l ng lc ln nht x hi pht trin.
- Nhng ngi ch trch cn cho rng tp trung ha nn kinh t s dn ti vic can thip vo i sng
ca ngi dn. V d nu nh nc qun l sn xut, s la chn v ngh nghip s b hn ch. Thc t
Lin X, ngun lc con ngi c tp trung vo quc phng v cc sinh vin gii thng tp trung hc cc
mn khoa hc: ton, tin, vt l. V l do , nn cng nghip nng rt pht trin nhng cc ngnh dch v,
phc v dn sinh th km xa
cc nc pht trin. Sinh vin ra trng s c phn cng ni lm vic thay v t do la chn theo nhu cu
ca th trng v bn thn.
B. H thng kinh t hn hp
1. Khi nim
L mt h thng kinh t trong : t ai, nh xng v nhng ngun lc kinh t khc c phn
chia ngang bng hn gia quyn s hu chnh ph v t nhn. Cc nn kinh t hn hp c tp trung
bi cc kt hp khc nhau, gia th trng v qun l k hoch ha tp trung, gia s hu t nhn hay
cng cng cc ngun lc ca quc gia.
2. c im
Chnh ph s hu cc ngun lc t hn trong nn kinh t k hoch ha tp trung. C xu hng kim
sot nhng lnh vc kinh t c coi l quan trng i vi s pht trin bn vng v an ninh quc gia.
Vai tr ca chnh ph i vi nn kinh t:
- Cung cp mt nn tng php l.
- Duy tr nng lc cnh tranh.
- Phn phi thu nhp.
- iu chnh phn b cc ngun lc x hi.
- n nh nn kinh t
Trong nn kinh t hn hp, c ch th trng xc nh gi c, sn lng bao nhiu, cn chnh ph
iu tit nn kinh t bng php lut, bng chi tiu ngn sch v bng thu.
3. u im ca nn kinh t hn hp
- To ra nhiu cng n vic lm, gim t l tht nghip.
- t ngho i.
- Gim s phn ha giu ngho trong x hi, s bt bnh ng ln
- Tng trng kinh t vng chc.
- Gim nhim khng kh v ngun nc m x hi phi gnh chu.
- Phn phi cng bng thng qua cng c v chnh sch hiu qu nht.
- Pht huy mi tim nng sn c ca tt c cc ch th trong nn kinh t,
- Khuyn khch cnh tranh lnh mnh.
- Hn ch c quyn v nhng thng trm ca s khng hong kinh t.
C. H thng kinh t th trng
1,Khi nim
L nn kinh t m phn ln cc ngun lc ca quc gia nh t ai, nh xng thuc s hu t
nhn (cc c nhn hay doanh nghip)
Cc quyt nh ca nn kinh t (sn xut ci g? Sn xut cho ai? Sn xut nh th no?) v
gi c c quyt nh bi hai th lc cung cu
Cung: l lng hng ha hay dch v m ngi sn xut sn sng cung cp ti mt mc gi
nht nh
Cu: l lng hng ha hay dch v m ngi mua sn sng mua ti mt mc gi nht nh
- Cung v cu thay i s ko theo s thay i v gi ca hng ha dch v. Ngc li, cung v cu
c iu tit bi c ch nh gi.
2.c im
Nn kinh t th trng i hi phi c 3 iu kin: t do la chn, t do kinh doanh, gi c linh hot
- T do la chn: cho php c nhn tip cn vi cc la chn mua ty , chnh ph rt t hn ch v
p t ln kh nng t quyt nh mua ca ngi tiu dng v h c t do chn la
- T do kinh doanh: cho php cc doanh nghip t quyt nh s sn xut loi hng ha dch v
no, tham gia vo th trng no; t do gia nhp vo cc ngnh ngh kinh doanh khc nhau, la chn on
th trng v khch hng mc tiu
- Gi c linh hot: s thay i gi c phn nh s thay i trong tng quan gia cung cu. hng
ha dch v khng c p t mt mc gi nht nh
3, u im v nhc im
+ u im:
To ra mi trng kinh doanh t do, dn ch trong kinh t bo v li ch ngi tiu dng.
To ra lc lng sn xut cho x hi, to s d tha hng ho cho php tho mn nhu cu mc
ti a
To c hi cho sng to, tm cch ci tin li lm vic v rt ra nhng bi hc kinh nghim
To c ch o to, tuyn chn, s dng ngi qun l kinh doanh hiu qu, nng ng o thi cc
nh qun l km hiu qu
+ Nhc im:
Ch trng n nhng nhu cu c kh nng thanh ton thay v nhng nhu cu c bn ca x hi
t li nhun ln hng u khng gii quyt c ci gi l hng ho cng cng
Phn ha giu ngho r rt: giu t, ngho nhiu, bt cng x hi gia tng.
Cu 18: Ni dung v u nhc im ca cc ch tiu thu nhp v ch s HDI trong vic phn nh
trnh pht trin kinh t ca cc quc gia.
Ch tiu thu nhp ca 1 quc gia:
. GDP tng s
nh ngha: GDP tng s o lng tng gi tr bng tin ca tt c cc hng ho v dch v c to
ra trong phm vi lnh th ca mt quc gia trong mt thi k nht nh (thng tnh l 1 nm)
ngha:
L thc o tt nh gi thnh tu kinh t ca mt quc gia.
Ngn hng th gii (WB) hay qu tin t quc t(IMF) cng nh cc nh kinh t thng s dng
hai ch tiu ny so snh quy m sn xut gia cc nc vi nhau. thc hin c iu cc
nh kinh t phi tnh chuyn s liu GDP(GNP) ca cc nc tnh theo ng ni t v mt ng tin
chung (USD hoc EURO).
L c s cho vic lp cc chin lc pht trin kinh t di hn v k hoch tin t, ngn sch
ngn hn.
GDP(GNP) thng c s dng phn tch nhng bin ng v sn lng ca mt t nc
qua thi gian. ng thi, hai ch tiu ny cng gip cho cc c quan hoch nh chnh sch a ra
nhng phn tch v tiu dng, u t, t gi hi oida trn cc m hnh hoch ton kinh t.
Chnh v vy m i hi cng tc thng k phi tht chnh xc, khoa hc.
1.2 GDP bnh qun u ngi:
L t l gia GDP tng s vi tng dn s ca mt quc gia trong mt
thi k nht nh.
GDP tng s
GDP bnh qun u ngi =
Dn s
Dng nh gi v phn tch s thay i mc sng dn c thng qua GNP bnh qun u ngi hay GDP
bnh qun u ngi.
ngha:
-GDP bnh qun u ngi cho bit mc sng ca mt nc ph thuc vo s lng hng ha v dch v
m h sn xut ra v quy m dn s ca nc
-GDP bnh qun u ngi l mt thc o tt hn v s lng hng ha dch v sn xut ra tnh bnh
qun cho mt ngi dn.
MT S HN CH CA CH TIU GDP
Phng php tnh GDP (GNP) b st nhiu sn phm v dch v m ngi dn lm hoc gip
nhau lm (v nhng sn phm ny khng c a ra th trng v khng c bo co)
Nhiu hot ng kinh t phi php hoc hp php cng khng c a vo nhm trn thu, cng
khng c tnh vo GDP.
Nhng thit hi v mi trng ( nhim nc, khng khi, tc nghn giao thng) cng khng c
iu chnh khi tnh GDP
GDP phn nh nhng hng ho dch v c sn xut ra trong nn kinh t nhng hng ho cao cp
nht ca con ngi l thi gian, s ngh ngi,. th khng th ghi chp v tnh vo GDP
Ch s pht trin con ngi (HDI):

Ch s pht trin con ngi l mt s o tm lc s pht trin ca con ngi. N o thnh tu trung
bnh mt nc theo 3 o c bn ca pht trin con ngi:
- Mt cuc i kho mnh v lu di, o bng tui th.Kin thc, o bng t l bit ch ngi ln
(trng s 2/3) v t s kt hp tng lng hc sinh i hc tiu hc, trung hc v i hc (trng s 1/3).
Mc sng hp l, o bng GDP/u ngi theo Cn bng sc mua PPP tnh theo USD
Nhc im: ph thuc kh cht ch vo GDP v vo chnh xc ca cc s liu do c quan thng k
quc gia cung cp.
Cu 19: Chu k kinh t: c trng ca cc pha trong chu k kinh t v tc ng n doanh nghip.
Suy thoi l pha trong GDP thc t gim i. M v Nht Bn, ngi ta quy nh rng, khi tc
tng trng GDP thc t mang gi tr m sut hai qu lin tip th mi gi l suy thoi.
Phc hi l pha trong GDP thc t tng tr li bng mc ngay trc suy thoi. im ngot gia hai
pha ny l y ca chu k kinh t. Khi GDP thc t tip tc tng v bt u ln hn mc ngay trc lc suy
thoi, nn kinh t ang pha hng thnh (hay cn gi l pha bng n). Kt thc pha hng thnh li bt u
pha suy thoi mi. im ngot t pha hng thnh sang pha suy thoi mi gi l nh ca chu k kinh t.
nh hng ca chu k kinh t:
Chu k kinh t l nhng bin ng khng mang tnh quy lut. Khng c hai chu k kinh t no hon
ton ging nhau v cng cha c cng thc hay phng php no d bochnh xc thi gian, thi im ca
cc chu k kinh t. Chnh v vy chu k kinh t, c bit l pha suy thoi s khin cho c khu vc cng
cng ln khu vc t nhn gp nhiu kh khn. Khi c suy thoi, sn lng gim st, t l tht nghip tng
cao, cc th trng t hng ha dch v cho n th trng vn...thu hp dn n nhng hu qu tiu cc v
kinh t, x hi.
Chu k kinh t khin cho k hoch kinh doanh ca khu vc t nhn v k hoch kinh t ca nh nc
gp kh khn. Vic lmv lm pht cng thng bin ng theo chu k kinh t. c bit l trong nhng
pha suy thoi, nn kinh t v x hi phi gnh chu nhng tn tht, chi ph khng l. V th, chng chu k l
nhim v c nh nc t ra.
Cu 19: Chu k kinh t: c trng cc pha trong chu k kinh t v tc ng ti doanh nghip.
Chu k kinh t (hay chu k kinh doanh) c hiu theo mt ngha chung nht l l s bin ng ca cc hot
ng kinh t ngn hn trong mt thi k nht nh, trong cc giai on tng trng v cc giai on suy
gim lun chuyn ln nhau khng ngng.
Theo Paul A Samuelson, Wiliam D. Nordhalls (1948), Kinh t hc, bn dch ting Vit, nh xut bn Ti
Chnh, ti bn ln 1 (2007): Chu k kinh doanh l mt s dao ng ca tng sn lng quc dn, ca thu
nhp v vic lm, thng ko di trong mt giai on t 2 n 10 nm, c nh du bng mt s m rng
hay thu hp trn quy m ln trong hu ht cc khu vc ca nn kinh t.
Tm li chu k kinh t l qu trnh bin ng ca nn kinh t qua cc giai on c tnh lp.
Qu trnh bin ng ny din ra theo trnh t bn giai on ln lt l suy thoi, khng hong, phc hi, v
hng thnh. Trong nn kinh t hin i, khng hong theo ngha kinh t tiu iu, tht nghip lan trn, cc nh
my ng ca hng lot, v.v... khng xy ra na. Khng hong do c dng ch giai on suy thoi
nng n ca nn kinh t.
Suy thoi: l giai on trong GDP thc t gim i. M v Nht Bn, ngi ta quy nh rng, khi tc
tng trng GDP thc t mang gi tr m sut hai qu lin tip th gi l suy thoi.
Phc hi: l giai on trong GDP thc t tng tr li bng mc ngay trc khi suy thoi.
Hng thnh: khi GDP thc t tip tc tng v bt u ln hn mc ngay trc lc suy thoi. Kt thc giai
on hng thnh li bt u gia on suy thoi mi.
Trong thc t, cc nh kinh t thng tm hiu nhn bit cc c im ca suy thoi kinh t:
Tiu dng gim.
Hng tn kho ngoi d kin tng.
Lm pht tng chm, gi cc mt hng gim.
Tht nghip tng.
Li nhun kinh doanh gim, th trng chng khon gim.
Th trng tn dng: cu v vn gim, li sut gim.

Giai on tng trng c hnh nh ngc li ca giai on suy gim, cho nn nhng c trng cho suy
gim xy ra theo chiu ngc li giai on tng trng.
Khi nn kinh t i qua cc giai on khc nhau trong chu k kinh doanh, li nhun tng i ca cc nhm
ngnh khc nhau d kin cng thay i. V d, y, ngay trc khi nn kinh t bt u phc hi t mt t
suy thoi, ngi ta d kin nhng ngnh theo chu k - ngha l nhng ngnh c nhy vi trng thi ca
nn kinh t cao hn bnh qun s c xu hng t c kt qu hot ng tt hn nhng ngnh khc. V d
v nhng ngnh theo chu k l nhng ngnh sn xut hng ha lu bn, nh t v my git. V vic mua
sm nhng hng ha ny c th c tr hon trong thi k suy thoi, nn doanh s bn hng c bit nhy
cm trc tnh hnh kinh t v m. Nhng ngnh theo chu k khc bao gm nhng nh sn xut hng ha u
t, ngha l nhng hng ha c s dng bi cc doanh nghip khc sn xut sn phm ca h. Khi cu sa
st, t c cng ty no m rng sn xut v mua sm hng ha u t. Do , ngnh sn xut hng ha u t
gnh chu thit hi trong thi k suy thoi nhng lm n khm kh khi kinh t m rng.
Tri vi nhng cng ty theo chu k, nhng ngnh phng th l nhng ngnh t nhy cm trc chu k kinh
t. l nhng ngnh sn xut nhng hng ha m doanh s v li nhun t nhy cm nht vi trng thi ca
nn kinh t. Cc ngnh phng th bao gm cc nh sn xut v ch bin lng thc thc phm, cc hng
dc, v cc cng ty tin ch cng cng. Nhng ngnh ny s hot ng tt hn so vi nhng ngnh khc khi
nn kinh t bc vo suy thoi.
Ty thuc tng ngnh m nh hng ca chu k kinh t ti cc doanh nghip trong cc ngnh l khc nhau.
Cu 20: L thuyt li th so snh ca Ricardo: ni dung, kh nng gii thch thc tin thng mi quc
t.
Nm1817, Ricardo cho ra i tc phm Nguyn l ca Kinh t chnh tr v thu kho,
trong ng cp ti li th so snh (Comparative advantage). Mt nc c li th so snh khi nc
khng c c kh nng sn xut mt mt hng hiu qu hn cc nc khc nhng c th sn xut mt
hng c hiu qu so vi sn xut cc mt hng khc.
Cc gi thit ca Ricardo
Mi nc c li v mt loi ti nguyn v tt c cc ti nguyn c xc nh.
Cc yu t sn xut dch chuyn trong phm vi 1 quc gia
Cc yu t sn xut khng c dch chuyn ra bn ngoi
M hnh ca Ricardo da trn hc thuyt v gi tr lao ng
Cng ngh ca hai quc gia nh nhau
Chi ph sn xut l c nh
S dng ht lao ng (lao ng c thu mn ton b)
Nn kinh t cnh tranh hon ho
Chnh ph khng can thip vo nn kinh t
Chi ph vn chuyn bng khng
Phn tch m hnh thng mi c hai quc gia v hai hng ho

Quy lut li th so snh
Quy lut li th so snh m Ricardo rt ra l: mi quc gia nn chuyn mn ho vo sn
xut v xut khu sn phm m quc gia c li th so snh v nhp khu sn phm m
quc gia khng c li th so snh.
Ta c th xem xt mt v d c th thy c l thuyt li th so snh trong vai tr gii thch thc tin
thng mi quc t.
Sn phm
M
Anh
La m: Kg/ngi/h ( W )
6
1
Vi: mt/ngi/h (C )
4
2
Trong trng hp ny, nc Anh khng c li th tuyt i trong sn xut c hai loi hng ho l la m v
vi so vi M.
Tuy nhin, v lao ng nc Anh c nng sut lao ng trong vic sn xut vi bng ca M v c
nng sut trong vic sn xut la m bng 1/6 ca M. Do , nc Anh c li
th so snh trong vic sn xut vi. Ngc li, d nc M c li th tuyt i trong c hai loi hng ho l
vi v la m nhng v li th tuyt i trong sn xut la m ca M (6:1) ln hn li th tuyt i trong sn
xut vi (4:2) nn M c li th so snh trong vic sn xut la m.
Tm li, nc M c c li th tuyt i v li th so snh trong vic sn xut la m. Nc Anh tuy khng
c li th tuyt i v sn xut sn phm no, nhng vn c li th so snh trong vic sn xut vi. Theo quy
lut li th so snh, c hai quc gia s c li t thng mi quc t nu nc M chuyn mn ha sn xut la
m v xut khu mt phn i ly vi c sn xut ti Anh (cng lc , nc Anh s chuyn mn ha sn
xut v xut khu vi).
cho thy c hai quc gia u c li t thng mi quc t, c th gi s rng M c th i 6W ly 6C
ca Anh. Nc M s c li 2C (tng ng 1/2h lao ng) v nu khng tham gia thng mi quc t M
ch c th i 6W ly 4C trong nc. thy c vic nc Anh cng c li t thng mi, chng ta thy
rng vi 6W m Anh nhn c t vic trao i vi M, Anh s cn phi b ra 6h lao ng sn xut ra n.
Nc Anh s dng 6h li 6C hay tit kim c 3h lao ng. Mt ln na, vic nc Anh c li hn M khi
tham gia vo thng mi quc t. iu cng khng quan trng. iu quan trng l c hai quc gia u c
li ch khi tham gia vo thng mi quc t, cho d mt quc gia (trong trng hp ny l nc Anh) gp bt
li th tuyt i trong vic sn xut c hai loi hng ho. C th nu ln nhng v d thc t trong cuc sng
thng ngy. V d: mt lut s c th nh my nhanh gp hai ln mt c th k. V lut s c li th tuyt
i v c vic nh my ln t vn lut php so vi c th k. Tuy nhin, v c th k khng th t vn lut
m khng c bng lut s nn v lut s c c li th tuyt i v li th so snh cng vic t vn lut php
v c th k ch c li th so snh trong vic nh my. Theo quy lut v li th so snh, v lut s nn dnh
ton b thi gian vo t vn php lut v c th k nh my.
V d, nu v lut s c th kim 100 la/h bng vic t vn lut v ch phi tr c th k 10 la/h
nh my. Nu v lut s nh my th mi gi ng s mt 80 la v ng ta c c 20 la mi gi nh
my (lu kt qu ny l do v lut s c th nh my nhanh gp hai ln c th k) nhng ng ta s mt 100
mi gi v khng t vn lut.
Quay li vi v d ca nc M v nc Anh, chng ta thy rng c hai quc gia s c li nu i 6W ly
6C. Tuy nhin, y khng phi l t l trao i duy nht m c hai quc gia u c li.V nc M c th i
6W ly 4C trong nc (cng mt 1 gi lao ng) nn nc M ch c li nu i 6W c nhiu hn 4C
ca Anh. Mt khc, nc Anh 6W tng ng vi 12C (Anh cn 6 gi lao ng c c 6W). bt k
t l trao i no m 6W c th i c t hn 12C s l li ch ca nc Anh. Tm li, nc M s c li t
thng mi nu n trao i 6W c nhiu hn 4C ca Anh v nc Anh ch s c li nu trao i c t
hn 12C c c 6W t M. Do , min trao i c hai quc gia cng c li l:
4C < 6W < 12C: Khong cch t 4C n 12C cho bit tng li ch do thng mi to ra khi trao i ly
6W.
V d, chng ta phn tch nu trao i 6W ly 6C th M li 2C cn Anh li 6C, tng li ch ca hai
quc gia s l 8C. Do , nu t l trao i cng gn 4C = 6W (gn vi t l trao i ni a ca M - bng
1.1) th M s nhn c t li ch hn v Anh c nhiu li ch hn. Ngc li, nu t l trao i cng gn 6W
= 12C (t l trao i ni a ca Anh) th M s nhn c li ch nhiu hn so vi Anh.
V d, nu nc M trao i 6W ly 8C ca Anh th mi quc gia u c li 4C v tng li ch ca 2 quc
gia vn l 8C. Nu nc M i 6W ly 10C th M s c li 6C v Anh ch c li 2C (d nhin li ch c
c t thng mi s thay i nu M trao i nhiu hn 6W).
T v d trn cho thy c nc u c li t vic trao i nn thng mi quc t l tr chi c tng li ch
ln hn 0. L thuyt ny cng ph phn cc quan iim cho rng mc tiu ca Chnh Ph l phi s dng cc
chnh sch hn ch thng mi gia tng ca ci cho quc gia, ngc li, cc quc gia cn m ca v trao
i ngi dn c th mua hng ha nhiu hn vi gi r hn. Nhng nc c li th tuyt i hon ton
hn hn cc nc khc, hoc b km li th tuyt i so vi cc nc khc trong sn xut mi sn phm, th
vn c th v vn c li khi tham gia vo phn cng lao ng v thng mi quc t bi v mi nc c mt
li th so snh nht nh v sn xut mt s sn phm v km li th so snh nht nh v sn xut cc sn
phm khc. Bng vic chuyn mn ho sn xut v xut khu sn phm m nc c li th so snh, tng
sn lng v sn phm trn th gii s tng ln, kt qu l mi nc u c li ch t thng mi.
Cu 21: L thuyt H-O: ni dung v kh nng gii thch thc tin thng mi quc t.
L thuyt H-O hay chnh l l thuyt t l cc yu t cp ti mc trang b ngun lc mi quc gia.
L thuyt ny cho rng cc quc gia s sn xut v xut khu cc mt hng i hi s dng nhiu ngun lc
di do v nhp khu nhng mt hng i hi s dng ngun lc khan him ca quc gia . Nhng nhn t
thng c nu ra nht l t ai, t bn, cng nhn ch khng ch c cng nhn hay cng nhn vi t bn
nh quan nim c in.
L thuyt ny cho rng s khc nhau cc nc v mi tng quan gia lao ng vi t ai hay vn c
th gii thch s khc bit v chi ph cc nhn t. nu lao ng di do so vi t ai v vn th chi ph lao
ng s thp, cn chi ph t ai v vn s cao. Ngc li, nu lao ng m khan him th gi lao ng s cao
so vi gi t v tin vn. cc nc s chuyn mn ha sn xut, xut khu nhng mt hng s dng nhn t
sn xut d tha v do gi cng r hn.
Xt v d quan h thng mi gia Vit Nam v Nga. Ta gi thit, sn xut mt hng qun o cn nhiu
lao ng, cn mt hng thp cn nhiu vn hn. Vit Nam l nc tng i sn c v lao ng hn nn h s
sn xut v nhp khu hng dt may. Cn Nga c nhiu t bn nn h sn xut v xut khu thp.
Kim nghim trn cc s liu ca M cho thy trc y, v mc no thm ch hin nay, Hoa K
vn l mt trng hp c bit trong s cc nc trn th gii. Cch y khng lu, Hoa K vn l nc giu
c hn cc nc khc, cng nhn M r rng c s vn theo u ngi nhiu hn cng nhn cc nc khc.
Ngay c hin nay, mc d mt s nc Ty u v Nht gn nh ui kp, M tip tc ng hng u trong s
cc nc c t l vn lao ng cao.
iu ny cho thy mc d c tnh logic cao nhng l thuyt t l cc yu t khng c cc cng trnh
nghin cu v thng mi gia cc quc gia cng nhn.
Trn c s , chng ta c th cho rng Hoa K s l nc xut khu hng ho s dng nhiu vn, v l
nc nhp khu hng ho cn tp trung nhiu lao ng. Tuy nhin, iu ng ngc nhin l iu li khng
din ra trong sut 25 nm t sau chin tranh th gii th 2. Trong mt cng trnh nghin cu ni ting xut
bn nm 1953, nh kinh t Wassily Leontief (ngi c gii thng Nobel nm 1973) thy rng hng xut
khu ca M li s dng t vn hn hng nhp khu. Kt qu c gi l nghch l Leontief. y l mt
dn chng gi tr nht chng li l thuyt t l cc yu t sn xut.
Cu 22: L thuyt Porter v nng lc cnh tranh quc gia ca cc ngnh cng nghip : ni dung v kh
nng gii thch thc tin thng mi quc t.
M hnh Kim Cng ca Porter t trn c s nhng yu t xc nh ring ca bn yu t v 2
yu t bin thin bn ngoi, nhng yu t xc nh bao gm:
Chnh
ph
Cc ngnh h tr v
c lin quan
Chin lc, c cu v mi
trng cnh tranh ngnh
iu kin v cu
C hi
iu kin cc
1.Nhng iu kin v nhn lc:
yu t sn xut
S lng, k nng v nhng chi ph v nhn lc
S phong ph cht lng v chi ph ca nhng ngun vt cht ca quc gia: t ai, nc, cht
qung m, g, ngun nng lng thu in, ti nguyn, thu sn
Vn kin thc ca quc gia: nn khoa hc k thut v nhng am hiu th trng nh hng n cht
lng v s lng hng ho v dch v
S lng v chi ph v vn c sn i vi ngnh cng nghip ti chnh
Chng loi, cht lng v chi ph s dng cc c s h tng: h thng giao thng vn chuyn quc
gia, h thng truyn thng, h thng chm sc sc khe.
Nhng yu t khc tc ng trc tip n cht lng cuc sng trong nc.
2.Nhng iu kin v nhu cu
Scu thnh ca cc nhu cu ti th trng a phng m n phn nh bi cc kha cnh th trng,
tnh cht tinh vi ca ngi mua v nhu cu ca ngi mua ti th trng a phng tt nh th no i
vi nhng ngi mua khc ti th trng nc khc
Kch c v mc pht trin v nhu cu ti mt nc
Nhng cch lm cho nhu cu ni a c quc t ho v a nhng sn phm v dch v ra nc
ngoi.
3.Nhng ngnh cng nghip h tr v lin quan.
S hin din ca cc ngnh cng nghip cnh tranh quc t to nn nhng u vit trong cc ngnh
cng nghip hiu qu hn, tin nhanh n chi ph sn xut hiu qu
Nhng ngnh cng nghip lin quan mang tnh cnh tranh quc t c th phi hp v chia s cc
hot ng trong chui mc xch khi n cnh tranh.
4.Chin lc, cu trc ca cc x nghip v s cnh tranh
Bao gm cc cp iu hnh x nghip v c chn cnh tranh
Nhng mc tiu m cc cng ty cng nh nhng nhn vin v cc nh qun l tm kim t c
Nhng knh ch cnh tranh ni a v nhng sng to v s bn b v nhng u th cnh tranh trong
tng ngnh cng nghip.
Bn yu t xc nh v nhng u vit ca mt quc gia to nn mi trng cnh tranh ca cc ngnh cng
nghip. Tuy vy 2 yu t khc: nhng c hi, vn may ri v chnh ph cng ng vai tr quan trng:
a)Vai tr v c hi, vn may ri
Nhng s kin v vn may ri c th xo b nhng u th ca 1 s nh cnh tranh mt v th cnh tranh
tng th bi nhng pht trin nh: nhng pht minh mi, nhng quyt nh v chnh tr ca cc chnh ph
nc ngoi, cc cuc chin tranh, cc thay i quan trng trong cc th trng ti chnh th gii, hay t gi hi
oi, vic ngng tr v chi ph u vo nh cc c sc v du la, ln sng nhu cu trong khu vc v th gii
tng ln, v nhng t ph v cng ngh trng yu.
b)Vai tr ca chnh ph
Chnh ph c th tc ng n tt c 4 yu t xc nh qua cc hnh ng nh: tr cp, chnh sch
gio dc, cc quy nh hay bi b cc quy nh trong th trng vn, thnh lp cc tiu chun v quy nh v
sn phm a phng, mua cc hng ho v dch v, cc lut thu, v cc quy nh v chng c quyn.
Nhng nhn t ny to ra mi trng quc gia m trong cc cng ty c sinh ra v hc hi cch thc
cnh tranh. Khi mi trng quc gia to ra nhng thng tin cp nht v s hiu bit su sc i vi nhu cu v
sn phm v cc quy trnh, th cc cng ty hot ng trong mi trng y to ra c mt li th cnh tranh.
Cui cng, khi mt mi trng quc gia to p lc buc cc cng ty phi i mi v u t, th cc cng ty
trong mi trng y va to c li th cnh tranh va nng cp c nhng li th theo thi gian.
Mt v d tiu biu vo nm 1987, cc cng ty ca l nhng ngi ng u th gii v sn xut v xut
khu gch gm lt sn, mt ngnh cng nghip tr gi 10 t USD. Cc nh sn xut ca , tp trung ti v
xung quanh th trn nh Sassuolo trong vng Emilia-Romagna, chim khong 30% sn lng v gn 60%
hng xut khu ca ton th gii. Thng d thng mi v gch gm lt sn ca trong nm l khong 1,4
t USD.
S pht trin ca li th cnh tranh trong ngnh gch gm lt sn ca minh ha cho cch thc m hnh
thoi ca li th quc gia vn hnh. Li th cnh tranh bn vng ca Sassuolo trong gch gm pht trin
khng phi t bt c li th tnh hay c tnh lch s no m l t tnh nng ng v s thay i. Nhng ngi
mua trong nc tinh t v i hi cao, cc knh phn phi mnh v c nht, v s ganh ua khc lit gia
cc cng ty a phng to ra p lc thng xuyn cho vic i mi. Kin thc pht trin nhanh chng
t s th nghim lin tc v tri nghim sn xut tch ly c. S s hu t nhn ca cc cng ty v s trung
thnh ca cng ng to ra s cam kt mnh m i vi vic u t trong ngnh.
Nhng nh sn xut gch lt sn cng hng li t mt tp hp pht trin cao ca cc nh cung ng
my mc a phng v cc ngnh h tr, nguyn liu sn xut, dch v v c s h tng khc. S hin din
ca cc ngnh h tr tm c th gii ca cng cng c thm sc mnh ca ngi v gch lt sn. Cui
cng, s tp trung v a l ca ton b cm ngnh ny y mnh ton b quy trnh ny. Ngy nay cc cng
ty nc ngoi phi cnh tranh chng li ton b mt nn vn ha nh. Bn cht t chc ca h thng ny
tng trng cho li th bn vng nht ca cc cng ty gch gm lt sn ti Sassuolo.
Tuy m hnh ny vn cn mt s hn ch xong c p dng rng ri trn th gii.
Cu 23: T do ho thng mi v bo h mu dch: ni dung, cc lp lun ng h v phn bc.
Hai xu hng c bn ca chnh sch thng mi c bn ca mi quc gia l: xu hng t do ha thng
mi v xu hng bo h mu dch.
Xu hng t do ha thng mi: l s ni lng, mm ha s can thip ca Nh nc hay Chnh Ph vo
lnh vc bun bn quc t.
Tnh tt yu: xut pht t qu trnh quc t ha i sng kinh t th gii vi nhng cp ton cu ha v
khu vc ha, lao ng sn xut vt ra khi bin gii mi quc gia, s phn cng lao ng quc t pht trin
c v b rng ln b su, vai tr ca cc cng ty a quc gia c tng cng, hu ht cc quc gia u ch
trng m rng nn kinh t hi nhp. T do ha thng mi mang li li ch cho cc bn d trnh pht
trin c khc nhau, ph hp vi xu th chung ca thi i.
Ni dung: Nh nc p dng cc bin php cn thit gim thiu nhng tr ngi trong hng ro thu
quan v hng ro phi thu quan trong quan h mu dch quc t. gm c:
Gim dn thu quan, loi b dn cc hng ro phi thu
Tham gia cc quan h song phng, a phng, tham gia cc khu vc mu dch t do, m rng
quy m xut khu v t ti iu kin thun li cho hot ng nhp khu.
Kt qu: to iu kin thun li m ca th trng ni a nhp khu hng ha, cng ngh nc ngoi,
ng thi to k thun li cho vic xk hng ha v dv ra nc ngoi.
Xu hng bo h mu dch
Bo h mu dch l s gia tng can thip ca Nh nc hay Chnh Ph vo lnh vc bun bn quc t.
trong iu kin hin nay ca nn kinh t th gii, s can thip ca Nh nc mang tnh chn la v gim thiu
phm vi, quy m can thip, nng cao hiu qu ca s can thip.
Tnh tt yu:
S pht trin khng ng u gia cc quc gia, s khc bit trong iu kin ti sn xut gia cc
quc gia.
S cnh tranh gia cc cng ty trong nc vi nc ngoi cng nh cc nguyn nhn lch s li.
Cc l do v chnh tr x hi cng mang n yu cu v bo h mu dch
Mc ch: bo v nn cng nghip non tr trong nc, bo v th trng ni a, bo v ANQG, vic lm,
bo m ngun thu cho ngn sch Nh nc, bo v, gi gn bn sc dn tc, vn ha cng ng
Ni dung: NN p dng cc bin php cn thit lm tng cc ro cn thng mi ( xy dng hng ro, thu)
gy kh khn hn cho vic nhp khu.
Mi quan h gia hai xu hng: 2 xu hng c mi quan h bin chng vi nhau.
Xt v mt logic: nu pht trin t do ha th gim bo h v nu pht trin bo h th gim mu dch.
Xt trn quan im lch s: cha bao gi c t do ha hon ton v cha bao gi c bo h qu dy c
n mc lm t lit hon ton nn kinh t tr trng hp chin tranh. Trong t do ha l xu hng ni tri,
i dn t thp n cao.
Chnh sch ngoi thng ca VN c chiu hng nghing v t do ha thng mi. T khi VN gia nhp t
chc TMQT WTO th VN phi tun th theo quy nh t bc ct gim hng ro thu quan v hn ngch.
Theo Thng t 216/TT-BTC ngy 13/11/2009 ca b ti chnh, c hiu lc t ngy 1/1/2010. theo quy nh
trn, cc nc thu sut c ct gim hn so vs mc thu hin hnh, c th gim t 1% n 6%, trong mc
gim ch yu l 2-3%. Cng vs vic tp hp li cc mc thu TB l 10,54% (mc thu TB hin hnh l
11,14%). Trong , cc mc thu sut ph bin l t 0% n 30%, chim khong 91% tng s dng thu m
ca th trg.
Tuy nhin, hin nay th VN vn ang s dng nhiu cc bin php nhm bo h mu dch nh nh thu
NK cao vs cc mt hng nh t, m phm, in thoi di ng, thuc l, x g, ru biasd hn ngch vs
cc mt hng nh: thuc l nguyn liu, mui, bng, sa nguyn liu c c, ng ht v trng gia cm.
Nhn chung, chnh sch ngoi thng ca VN v di hn theo xu hng l t do ha thng mi nhng vs
tng thi k nht nh thi s c s kt hp gia 2 chnh sch t do ha thng mi v bo h mu dch.
Cu 24: Tc ng ca FDI i vi nc u t v nc tip nhn u t.
Hot ng FDI c tnh hai mt vi nc u t cng nh nc tip nhn u t u c tc ng tiu cc v
tc ng tch cc.
Trc ht i vi nc i u t (nc ch nh) FDI c vai tr ch yu sau:
* Tc ng tch cc
Do u t l ngi nc ngoi l ngi trc tip iu hnh v qun l vn nn h c trch nhim cao,
thng a ra nhng quyt nh c li cho h. V th h c m bo hiu qu ca vn FDI. u t nc ngoi
m rng c th trng tiu th sn phm nguyn liu, c cng ngh v thit b trong khu vc m h u t
cng nh trn th gii.Do khai thc c ngun ti nguyn thin nhin v lao ng r, th trng tiu th rng
ln nn c th m rng quy m, khai thc c li th kinh t ca quy m t c th nng cao nng sut,
gim gi thnh sn phm.Trnh c cc hng ro bo h mu dch v ph mu dch ca nc tip nhn u t
vi thng qua FDI ch u t hay doanh nghip nc ngoi xy dng c cc doanh nghip ca mnh nm
trong long nc th hnh chnh sch bo h.
* Tc ng tiu cc
Khi cc doanh nghip thc hin vic u t ra nc ngoi th trong nc s mt i khon vn u t, kh
khn hn trong vic tm ngun vn pht trin cng nh gii quyt vic lm.Do trong nc c th dn ti
nguy c suy thoi, v th m nc ch nh khng a ra nhng chnh sch khuyn khch cho vic u t ra
nc ngoi. u t ra nc ngoi th doanh nghip s phi i mt vi nhiu ri ro hn trong mi trng mi
v chnh tr, s xung t ca quc gia hay n thun ch l s thay i trong chnh sch v php lut ca quc
gia hay n thun ch l s thay i trong chnh sch v php lut ca quc gia tip nhn tt c nhng iu
u khin cho cc doanh nghip c th ri vo tnh trng mt ti sn c s h tng. Do vy m h thng
phi u t vo cc nc n nh v chnh tr cng nh trong chnh sch v mi trng kinh t.
i vi nc tip nhn u t th hot ng FDI c tc ng:
* Tc ng tch cc
Nh ngun vn FDI u t m c th c iu khin tt khai thc tt nht cc li th v ti nguyn thin
nhin, v tr a l. Bi cc nc tip nhn th trng l nc ang pht trin c ti nguyn song khng bit
cch khai thc.
To iu kin khai thc c ngun vn t bn ngoi do khng quy nh mc vn gp ti a m
ch quyt nh mc vn gp ti thiu cho nh u t.
Thng qua vic hp tc vi doanh nghip nc ngoi hay cnh tranh vi doanh nghip nc ngoi
v tip thu c k thut cng ngh hin i hay tip thu c kinh nghim qun l kinh doanh ca
h.
To iu kin to vic lm, tng tc tng trng ca i tng b vn cng nh tng kim
ngch xut khu v tng trng kinh t, qua nng cao i sng nhn dn.
Khuyn khch doanh nghip trong nc tng nng lc kinh doanh, ci tin cng ngh mi nng cao
nng sut cht lng gim gi thnh sn phm do phi cnh tranh vi doanh nghip nc ngoi,
mt mt khc thng qua hp tc vi nc ngoi c th m rng th trng thng qua tip cn vi
bn hng ca i tc u t.
* Tc ng tiu cc
Nu khng c quy hoch c th v khoa hc, c th u t trn lan km hiu qua, ti nguyn thin
nhin c th b khi thc ba bi v s gy ra nhim mi trng nghim trng
Mi trng chnh tr trong nc c th b nh hng, cc chnh sch trong nc c th b thay i
do khi u t vo th cc nh u t thng c cc bin php vn ng quan chc a phng theo
hng c li cho mnh.
Hiu qu ca u t ph thuc vo nc tip nhn c th tip nhn t cc nc i u t nhng
cng ngh thit b lc hu khng ph hp vi nn kinh t gy nhim mi trng.
Cc lnh vc v a bn u t ph thuc vo s la chn ca nh u t nc ngoi m khng theo
mun ca nc tip nhn. Do vy vic b tr c cu u t s gp kh khn s to ra s pht trin
mt cn i gia cc vng.
Gim s lng doanh nghip trong nc do qu trnh cnh tranh nn nhiu doanh nghip trong nc
b ph sn.Hay nh hng ti can cn thnh ton quc t do s di chuyn ca cc lung vn cng
nh lung hng ho ra vo trong nc .
Ngy ny hu ht vic u t l ca cc cng ty a quc gia v th cc nc tip nhn thng b
thua thit, tht thu thu hay cc lin doanh s phi chuyn thnh doanh nghip 100% vn nc
ngoi do cc vn chuyn nhng gi ni b ca cc cng ty ny.
Cu 25: Can thip ca Chnh Ph vo FDI: nguyn nhn, cc bin php can thip.
a. Nguyn nhn can thip ca cc quc gia nhn u t FDI: l mt b phn kinh t i ngoi, n
chim mt vai tr ngy cng quan trng i vis pht trin ca mi quc gia. V vy, bt k mt quc gia
no cng phi can thip vo dngvn ng ca FDI. Hai nguyn nhn gii thch ti sao chnh ph cc quc gia
li can thip ivi FDI, l cn cn thanh ton v huy ng cc ngun lc cng nhng li ch t bn ngoi.
Cn cn thanh ton quc t chu s chi phi bi xut nhp khu v FDI ca bn thnnc vi th gii bn
ngoi. Rt nhiu chnh ph coi vic can thip i vi FDI nh l mtphng thc hu hiu nhm iu chnh
v kim sot cn cn thanh ton. Th nht, khi dng vn FDI chy vo c ghi nh nhng mc tng thm
ca cn cnthanh ton nn cc quc gia c th to gia tng cn cn thanh ton t lng FDI chuynvo
u tin. Th hai, mt s d n FDI sn xut thay th hng nhp khu, nn v hnh dung c th gipcho vic
gim nhp khu v nh vy tng cn cn thanh ton. Th ba, kh nng xut khu sn phm ca cc d n sn
xut mi cng gy nh hng tchcc i vi cn cn thanh ton. Bn cnh , chnh ph huy ng cc ngun
lc cng nh nhng li ch nh cng ngh,k nng qun l v lao ng. u t vo cng ngh nhm mc ch
tng nng lc sn xut haytng kh nng cnh tranh ca mt quc gia. V l do , cc quc gia nhn u t
tm mi binphp khuyn khch nhp khu cng ngh, sau c gng pht trin nhng kin thc cng
nghca ring mnh.
b. Nguyn nhn can thip ca cc quc gia i u t: i vi mt s quc gia, vic di chuyn t
do FDI mang li nhng tc dng ring i vinn kinh t quc dn. Thng thng, nhng nguyn nhn chnh
dn ti vic hn ch dng FDIchy ra ngoi l: - Vic u t cho quc gia khc s dn ti chy mu cc ngun
lc ca quc gia i u t.Bi vy cc ngun lc c tp trung s dng cho pht trin v tng trng kinh t
ti chnhquc s ngy cng t i. - Vic chy ra ca dng vn FDI c th lm nh hng nghim trng ti cn
cn thanhton ca quc gia i u v ly mt th trng ca xut khu. - Vic lm ny do FDI to ra cc
nc s ti c th thay th vic lm ti chnh quc. yl mt vn kh nhy cm i vi quc gia i u t.
Vic chuyn c s sn xut sang mtquc gia c mc lng r hn s gy nh hng mnh m n tnh hnh
lm vic ti mt s khuvc trong nc. Bn cnh , Chnh ph can thip cng khuyn khch nhng ngnh
cng nghip bcvo thi k hong hn v tng kh nng cnh tranh lu di ca quc gia.c. Cc cng c v
chnh sch ca chnh ph.
Cc bin php hn ch:
* i vi nc nhn u t: Cc bin php hn ch FDI: + S hu: Cm, hoc ch thc hin mt
s ngnh nht nh, khng s hu qu 50% c phn + Yu cu v ni dung hot ng: T l ni a ha, t l
xut khu, bt buc chuyngiao cng ngh - Cc bin php khuyn khch FDI + u i ti chnh: Gim thu
sut hay min thu thu nhp trong mt thi gian + Cng c c s h tng
* i vi nc i u t - Cc bin php hn ch FDI + p dng mc thu sut nh vo thu nhp
ti nc ngoi ca cc cng ty caohn mc thu sut nh vo thu nhp trong nc + X pht (cm) cc cng
ty u t vo mt s quc gia c th - Cc bin php khuyn khch FDI + Bo him ri ro + Cho vay vn hoc
bo lnh + Min thu cho cng ty quc t chu thu li nhun thu cj ti nc ngoihay a ra nhng u
i thu c bit. + Gy p lc chnh tr vi cc quc gia khc nhm buc nhng quc gia y nilng nhng
hn ch v u t.
Cu 26: Cc l thuyt gii thch FDI: l thuyt vng i sn phm, l thuyt quyn lc th trng, l
thuyt v cc yu t khng hon ho trn th trng, l thuyt chit trung.
1. L thuyt vng i sn phm:
L thuyt IPLC (International product life cycle ) m t mt qu trnh quc t trong mt nh sn
xut a phng trong mt quc gia tin tin (Raymond Vernon coi Hoa K nh l ngun nguyn tc sng
ch) bt u sn xut v bn mt sn phm mi, cng ngh tin tin cao n ngi tiu dng trong th trng
ni a ca n; sau tin hnh sn xut, bn sang cc th trng cc nc pht trin khc; cui cng nh sn
xut s u t sang cc nc ang pht trin tip tc sn xut v bn sang cc th trng khc.
Mc ch ca m hnh l thuyt chu k sng quc t ca sn phm l nng cao l thuyt thng mi
vt qua ngoi khun kh tnh ca li th so snh ca David Ricardo.
a/ Giai on sn phm mi:
Chu k sng quc t c bt u khi 1 cng ty mt nc pht trin mun khai thc mt bc t ph
cng ngh kt hp vi nhu cu v sc mua cao ca khch hng tung ra mt loi sn phm mi sng to trn
th trng ni a ca mnh.
Raymond Vernon nhn mnh hng ha sn xut v l thuyt c bt u vi s pht tr in ca 1 sn
phm ti M. Cc sn phm mi s c 2 c im chnh :
N s phc v cho nhu cu thu nhp cao
V ha hn trong qu trnh sn xut , th s tit kim lao ng v vn s dng trong t nhin

Trong giai on sn phm mi, doanh nghip mun thm d th hiu ca khch hng cng nh phn ng
ca ngi tiu dng ; mc cu cha xc nh r rng nn sn xut khng c thc hin trn quy m ln, s
lng sn phm c hn, sn phm mc th nghim.
Cc doanh nghip, t chc sn xut v tiu th ti chnh th trng ni a ni m din ra cc hot
ng nghin cu v pht trin.
Hu ht doanh s bn hng b hn ch. Sn phm mc th nghim - cm nhn ca khch hng l
khng chc chn v tnh nng sn phm l c th nhng cha hon ton c xc nh . Tn tht ti chnh l
chuyn thng thng trong giai on khi u ny v doanh thu nhanh chng b ngn sch bi cc chi ph
pht trin sn phm lin tc, marketing v sn xut.
Trong giai on ny th trng ni a cc nc pht trin c chn lm ni sn xut. Bi l: th trng
s c nhiu ngi tiu dng c thu nhp cao, c kh nng mua v sn sng th nghim vi nhng sn phm
mi; d dng tip cn th trng vn ti tr cho pht trin sn phm mi. Mt khc sn xut bt u ti a
phng gim thiu ri ro v s khng chc chn Mt v tr trong thng tin lin lc gia cc th trng
v cc gim c iu hnh lin quan trc tip vi sn phm mi nhanh chng v d dng; ti c rt nhiu
tim nng ca cc loi u vo m c th cn thit cho cc n v sn xut c th tip cn r rng.
b/ Giai on sn phm chn mui:
Khi nhn thc ca khch hng v sn phm y , cc doanh nghip mun tng doanh thu nn bt
u xut khu sang cc quc gia tin tin khc ni c nhng ngi tiu dng vi mong mun v cc khan
thu nhp tng t lm cho xut khu l bc d nht, u tin trong 1 n lc quc t
Trong giai on ny, nhu cu sn phm pht trin rt mnh v bn hng xut khu tr nn rt quan
trng. Li nhun rt ln v cnh tranh c trong ln ngoi nc. Cc doanh nghip nhn mnh vo sn xut c
hiu qu, c tnh sn phm; s thch ngi tiu dng n nh. Tuy nhin gi vn cn tng i cao.
Khi sn phm c xut khu sang cc nc tin tin tng dn theo thi gian th thit k sn phm v
quy trnh cng tr nn n nh
Nhiu c s sn xut ra nc ngoi phc v nhu cu cho th trng a phng m bo thay th
xut khu t th trng ni a ca doanh nghip.
Mt s sn phm s tri qua giai on pht trin vt bc . Doanh thu tng vt, kt thc tnh trng thua l
trong giai an u. Tuy nhin trong 1 s trng hp, ch 1 phn nh doanh thu em li li nhun rng do li
nhun cng ty thu c phi ti u t vo cc khu pht trin sn xut , xy dng thng hiu v m rng
th trng.
V d: eBay - mt cng ty ln v bn u gi trc tuyn - l v d in hnh cho trng hp ny. EBay
bt u hot ng vo nm 1995 nh mt doanh nghip hot ng gia nh. Tuy nhin, khi nim mua bn
qua sn u gi trc tuyn- l mt khi nim mi hp dn n ni cng ty pht trin rt nhanh chng. S pht
trin v bo trong giai on thnh lp ca cng ty l 1996-2002. Doanh thu rng tng rt chm trong nhng
nm 1997-1999, mc d doanh thu nm sau vn cao gp i nm trc. Trong thc t, eBay dng dng tin
pht sinh t doanh thu pht trin c s h tng trc tuyn, xy dng mt thng hiu ni ting v pht trin
cc loi hnh bn u gi mi. EBay cng tch cc u t vn m rng phm vi kinh doanh, thng bng
cch mua li cc cng ty khc, nh ngn chn s gia nhp th trng ca cc i th cnh tranh.
Thch thc ca th trng trong giai on ny l chuyn t vic xy dng nhn thc sang xy dng
thng hiu. ng thi cc i th cnh tranh mi lun b hp dn trc s gia tng doanh thu v li nhun,
to nn sc cnh tranh tng i ln.
Vo cui giai an ny cc sn phm c bn sang th trng cc nc ang pht trin v qu trnh sn
xut cng c th c bt u ti khu vc ny
c/ Giai on sn phm chun ha:
Trong giai on ny th trng tr nn bo ha.Li th so snh bi sng to ban u da trn cc li ch
chc nng b xi mn. Cng ty bt u ch trng tp trung vo vic gim chi ph qu trnh hn l b sung
cc tnh nng sn phm mi. Kt qu l, cc sn phm v qu trnh sn xut ca n ngy cng tr nn tiu
chun ha. Lao ng c th bt u c thay th bng vn.
Nhu cu ca sn phm gc ngy cng gim trong nc pht minh v s xut hin ca cng ngh mi v
cc th trng c thnh lp s ngy cng tr nn nhy cm v gi. D th trng cn li c chia s gia
cc i th cnh tranh ch yu l ngi nc ngoi nhng mt cng ty a quc gia trong ni b s ti a ha
"ngoi khi", sn xut nc ang pht trin v n c th di chuyn vn v cng ngh xung quanh, khng lao
ng. i ph vi gi c cnh tranh v cc ro cn thng mi hoc n gin ch p ng nhu cu a
phng, c s sn xut s chuyn n cc nc ang pht trin. Kt qu l th trng trong nc c th s
nhp khu cc sn phm ny quay tr li. Cc nh my ban u thng vn cn trong cc quc gia ni m
cng ngh ln u tin c pht minh.
Sn phm c nhp khu vo quc gia c ngun gc t nhng ni khc, c bit l khu vc ph hp
vi chi ph sn xut thp ( Hn Quc, i Loan, Mexico, Indonexia). Sn xut c ngun gc trong nc s st
gim v c th b chn hon ton.
V d: trong trng hp ny, qu trnh sn xut cht bn dn bt u M trc khi lan truyn n
Anh, Php, Ty c v Nht Bn. Hin nay, iu kin sn xut thun li c hnh thnh Hng Kng,
i loan cc nc cng nh ng Nam khc. Xa kia, M tng l nc xut khu my ch v my m
tin. Nhng thi gian tri qua, gi y, nhng chic my n gin ny ( nh my ch) li c nhp khu tr
li nc M, trong khi cc doanh nghip ca M xut khu cc kiu my in t tinh vi hn.
Cui cng, hu ht cc lnh vc kinh doanh v chng loi sn phm u t n im chn mui, th
hin qua s n nh v s lng nh sn xut, s pht trin doanh thu trn n v sn phm chng li v t l
li nhun trn doanh thu gim. Trong giai on chn mui, th trng ca ngi bn nhng ch cho th
trng ca ngi mua. Li nhun gim khi cc nh sn xut cnh tranh vi nhau ginh th phn. S thay
i sn phm ch dng mc ci tin ch khng c tnh t ph. Kinh ph ch yu c tp trung cho vic
qung co v gim gi. Cng ty no cng c gng ginh git th phn t cc doanh nghip khc.
V d: Cng ty ng c Honda c thnh lp ngy 24 thng 9 nm 1948. ng Soichiro Honda
nhn c hi nc Nht c nhu cu i li nhiu. Cng ty gn ng c vo xe p to ra mt phng tin i
li hiu qu v r tin. Honda bt u sn xut t xe my. Sau khi chim lnh th trng trong nc, thm
nhp th trng nc ngoi, Honda thc hin xut khu sang cc th trng khc. Do chi ph sn xut ti
Nht cao, th trng xe my Nht c xu hng bo ha nn Honda u t vn v cng ngh sang cc nc
pht trin thp hn nh Thi Lan, Vit Nam nhm tn dng chi ph sn xut thp, ngun lao ng gi r tai
nc s ti v quan trng hn l nhm ngn chn kh nng ri th trng vo tay cc nh sn xut a
phng. Thc hin FDI cc nc ang pht trin cho php Honda pht tng doanh thu t vic sn xut v
tiu th sn phm ca mnh ti nc s ti v xut khu ra th trng th gii. Tr s Honda NHt Bn s
tp trung nghin cu cc dng sn phm, cc cng ngh mi trong nc. Honda chuyn hng sang sn
xut t, trong bi cnh ti Nht Bn ang c nhng tp on t ln v thnh cng nh Toyota, Nissan,
Mitsubishi. Honda nm ton b tin li t kinh doanh xe my vo vic nghin cu, ch to t v ci tin
pht trin sn phm xe my vi cc chuyn gia gii nht. Nm 1983, cng ty cho ra i thm 39 kiu xe
(trong tng s 110 kiu c trc ), nh du s tht bi thm hi ca i th Yamaha.
2. L thuyt quyn lc th trng.
Ni dung: FDI tn ti do nhng hnh vi c bit ca c quyn nhm trn phm vi quc t nh phn ng
c quyn nhm, hiu qu kinh t bn trong do quy m sn xut v s lin kt u t nc ngoi theo chiu
dc nhm hn ch cnh tranh, m rng th trng v ngn cn khng cho i th khc gia nhp vo ngnh
cng nghip v th trng ca chng.
FDI theo chiu dc:cc cng ty u t thm nhp vo nc khc nhm sn xut cc sn phm trung gian
sau nhng sn phm ny c xut khu ngc tr li v c s dng vi t cch l u vo cho sn xut
ca nc ch nh hoc sn xut hay tiu th nhng sn phm hon thnh cho nhng ngi tiu th cui
cng. Thng p dng cho cc ngnh cng nghip ch to v s dng nhiu ti nguyn thin nhin.
Nguyn nhn thc hin FDI theo chiu dc:
Ngun cung nguyn liu khan him, cng ty a phng nc ngoi khng kh nng thm d,
khai thc nguyn liu mi.
Cc cng ty c quyn nhm c th thit lp hng ro ngn cn khng cho cc cng ty khc tip cn
vi ngun nguyn liu ca chng.
To ra li th v chi ph thng qua ci tin k thut bng cch phi hp sn xut v chuyn gia sn
phm gia cc cng on khc nhau ca qu trnh sn xut.
3. L thuyt v cc yu t khng hon ho trn th trng.
Th trng hon ho l th trng c kh nng p ng y v thun li nhu cu ca ngi tiu dng
mc gi thp nht c th.
Th trng khng hon ho l th trng m xut hin cc yu t khng hon ho lm cho hot ng
kinh doanh km hiu qu, khi cc cng ty s thc hin u t ra nc ngoi nhm kch thch hot ng
kinh doanh vt qua nhng yu t khng hon ho .
Yu t khng hon ho: l nhng yu t ngn cn qu trnh hot ng hiu qu ca cc ngnh cng
nghip.
2 loi yu t khng hon ho ca th trng ch yu:
Cc ro cn thng mi: ro cn thu quan v phi thu quan
Kin thc c bit: chuyn mn k thut ca k s hay kh nng tip th ca cc nh qun l.
4. L thuyt chit trung.
Ni dung:cc cng ty s thc hin t trc tip nc ngoi khi hi t 3 li th: a im, s hu, ni
ha.
Li th v a im: u th c c do vic tin hnh mt hot ng kinh doanh ti mt a im nht
nh vi nhng c th ring ca a im , chng c th l ti nguyn thin nhin,lc lng lao ng lnh
ngh, lc lng lao ng gi r,
Li th v s hu: u th cho cng ty c c hi tham gia s hu mt s ti sn c bit nht nh nh nhn
hiu sn phm, kin thc k thut hay c hi qun l.
Li th ni ha: u th t c do vic ni a ha hot ng thay v chuyn n n mt th trng km
hiu qu hn.
L thuyt ny khng nh khi hi t y cc u th trn th cc cng ty s thc thi FDI.

26 Câu Hỏi Ôn Tập Kinh Doanh Quốc Tế I 4TC Có Đáp Án

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

26 Câu Hỏi Ôn Tập Kinh Doanh Quốc Tế I 4TC Có Đáp Án

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Facebook.

Theo ngha hp, ton cu ha th trng ch ra s ra i ca mt th trng ton cu, vi nhng mt

Cu 10: Khi nim, ngun gc, hnh thc v tc ng ca ri ro chnh tr i vi cc DN KDQT

Ch s pht trin con ngi (HDI):

Tiu dng gim.

Hng tn kho ngoi d kin tng.

Lm pht tng chm, gi cc mt hng gim.

Tht nghip tng.

Li nhun kinh doanh gim, th trng chng khon gim.

Th trng tn dng: cu v vn gim, li sut gim.

Mi nc c li v mt loi ti nguyn v tt c cc ti nguyn c xc nh.

Cc yu t sn xut dch chuyn trong phm vi 1 quc gia

Cc yu t sn xut khng c dch chuyn ra bn ngoi

M hnh ca Ricardo da trn hc thuyt v gi tr lao ng

Cng ngh ca hai quc gia nh nhau

S dng ht lao ng (lao ng c thu mn ton b)

Nn kinh t cnh tranh hon ho

Chnh ph khng can thip vo nn kinh t

Chi ph vn chuyn bng khng

Phn tch m hnh thng mi c hai quc gia v hai hng ho

N s phc v cho nhu cu thu nhp cao

V ha hn trong qu trnh sn xut , th s tit kim lao ng v vn s dng trong t nhin

You might also like