Professional Documents
Culture Documents
Oğuz Saygın 4x4'lük Iletişim
Oğuz Saygın 4x4'lük Iletişim
Puanlandrma ....... 17
Test
........ 18
Deerlendirme: .... 21
Testin Deerlendirmesi ........ 22
BLM 3 4 AYRI KARAKTER VE "4X4'LK" LETM
BLM 4 4 FARKLI KARAKTERN ZELLKLER
A. Sar Karakterli Kiilerin zellikleri ..... 27
Sar Karakter ...... 27
Sar Karakterlerin Temel zellikleri .... 28
Sar Karakterin Tipik zellikleri
... 31
B. Mavi Karakterli Kiilerin zellikleri ... 48
Mavi Karakter ....... 48
C. Krmz Karakterli Kiilerin zellikleri ... 62
Krmz Karakter ..... 62
D. Yeil Karakterli Kiilerin zellikleri .... 75
Yeil Karakter ....... 75
BLM 5 KARAKTERLERN KARIIMI
Krmz-Sar: Giriken .. 91
Krmz-Mavi: Odakl ... 92
Mavi-Yeil: Temkinli
... 94
Yeil-Sar: nsan Odakl ... 95
Krmz-Yeil: Med-Cezir .... 96
Sar-Mavi: eliki .. 98
Drt Ayr Karakteri Yerinde Kullanmak.................................... 99
Nasrettin Hoca ve Drt Farkl Yn........................................100
Yunus Emre ve Drt Farkl Yn ............................................102
BLM 6 FARKLI KLKLERN MOTVASYONU VE STRESTEN KURTULMA YOLLARI
Karakterlere Gre Motivasyon nerileri ..................................106
Krmz Karakterli Kiiler .. 106
Mavi Karakterli Kiiler .... 108
Sar Karakterli Kiiler ... 110
Yeil Karakterli Kiiler .... 112
BLM 7 KLKLERLE UYUMLAR
Sar Karakterli Kiilerin Dierleriyle Uyumu ............................115
Sarnn Sarya Uyumu .. 115
Sarnn Maviye Uyumu .... 116
Sarnn Krmzya Uyumu.. 117
Sarnn Yeile Uyumu .... 117
Mavi Karakterli Kiilerin Dierleriyle Uyumu............................118
Mavinin Sarya Uyumu .... 118
Mavinin Maviye Uyumu........................................................118
Mavinin Krmzya Uyumu ....................................................119
Mavinin Yeile Uyumu ... 119
Krmz Karakterli Kiilerin Dierleriyle Uyumu........................120
Krmznn Sarya Uyumu......................................................120
Krmznn Maviye Uyumu ....................................................120
Krmznn Krmzya Uyumu..................................................121
Krmzn Yeile Uyumu .... 121
Yeil Karakterli Kiilerin Dierleriyle Uyumu............................122
Yeilin Sarya Uyumu ... 122
Yeilin Maviye Uyumu .. 122
Yeilin Krmzya Uyumu .... 123
Yeilin Yeile Uyumu ... 123
BLM 8
FARKLI KLKLERE TAVSYELER VE ETKL LETM METOTLARI
Sandvi Metodu ...... 125
Sandalye Metodu ... 128
Tekniin Uygulanmas ........ 129
Farkl Kiiliklere neriler .... 131
Sar Karakterli Kiilere Tavsiyeler .... 132
Mavi Karakterli Kiilere Tavsiyeler ..... 133
potansiyelimizin bou bouna akp giden bir su gibi ziyan olmasna da izin
vermeyiz. O suyun nne bir baraj yapar ve onu kendi lehimize kullanabiliriz.
Bylece hayat ve insanlar olduu gibi kabul edecek ve aslnda farkllklarn
bir yap-bozun kk paralarnn yerine konduunda meydana getirdii anlam gibi
ok eyler ifade ettiini farkedeceiz. Paralar farkl ve bu farkllk iyi bir
ey; nk bizler puzzle' ancak bu farkl paralarla btnletirebiliriz. te
her biri bir boluu tamamlayan bu karakter zelliklerini iyi bilirseniz;
?
nsanlar daha doru anlar ve
kendinizi
de
onlara daha doru
anlatabilirsiniz.
?
kna kabiliyetiniz artar.
?
Strese girmezsiniz ve karnzdaki insanlarn strese girmesine sebep
olmazsnz.
?
Liderlik becerileriniz geliir.
Kendimizi anlamamz,
gerekten kim olduumuzu, neden byle davrandmz,
olumlu ynlerimizi, onlar nasl glendireceimizi
ve olumsuz ynlerimizle, onlar nasl olumluya
evireceimizi bilmek, bu karakter zelliklerini bilmemizden geiyor.
16
Daha iyi bir anne, daha iyi bir baba ve daha nitelikli bir insan olursunuz.
Evinizde ve i yerinizde daha mutlu ve
huzurlu
bir hayat yaarsnz..
nsan bakalarnn karakterini tahlil etmeden nce kendi karakterinin
zelliklerini, olumlu ve olumsuz ynlerini yakndan tanmak zorundadr. Bunu en
iyi dile getiren de yine kendi kltr kaynaklarmzdan Yunus Emre'dir:
ilim ilim bilmektir
ilim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsin
Bu nice okumaktr
Blm 2
Test Uygulamas
Farkl karakterlerin zelliklerini tespit etmede bir l olarak bu blmde bir
test uygulamas yer almaktadr. Aadaki test, her biri drt ktan oluan 15
soru iermektedir. Seeneklerde belirtilen zelliklerle size ne derecede uyarsa
ise ona gre puan veriniz.
Puanlandrma
Her sorunun altnda 4 k yer almaktadr. Sorular cevaplarken size en uygun
seenee XX iareti, o seenekten sonra size en uygun gelen seenee ise X
iareti koyun. Seeneklerden sadece iki kka iaret koyun, eer sadece tek
kka iaret koyacaksanz o kka XX iareti koyun.
Bir cevap rnei zerinde aklayalm:
Burada kii kendini en ok (B) kkna yakn grm ve o kka XX koymu. Bundan
sonra kendisine en uygun gelen k ise (A) olduu iin ona da X koymu.
Test sonunda A, B, C, D gruplarna iaretlediiniz iin verdiiniz X'leri XX=1
X=2 olmak zere toplayn.
Not:
XX=2 Puan
X= 1 Puan olarak deerlendirilecektir.
Derecelendirmeden sonra A, B, C, D, klarnn puanlarn ayr ayr sayn. En
son olarak bu klarn toplam puanlarn kyaslayn.
18
Hangi gruptaki puannz arlkta ise baskn karakter zelliklerinizin o gruba
girdii anlalacaktr.
Not: Aadaki test sizin arlkl olarak hangi gruba ait olduunuzu ortaya
karacaktr, bu yzden testi iaretlerken u anda sahip olduunuzu
iaretleyiniz.
Test
1.
Aadaki beyitlerden hangisi sizi daha iyi anlatr?
a. Gl, kararl, giriken ve doutan liderim Der kalkar, yoluma
devam ederim.
b.
Hayata anlaml renkler katar, elenceyi severim mr boyu herkesin
mutlu ve neeli olmasn dilerim.
c.
Her anm huzurlu ve sakin geirmek isterim Kavga grlt sevmem,
ilerimde en kolay yolu seerim.
Meer o kadar samimiyetin arkasnda param almak varm! Derhal kafam kaldrdm
ve hzla uzaklaan adama baktm. Koarak zerine gittim ve yakasna yaptm;
adam bana param uzatt. Ancak ben onunla boumaya baladm ve sonunda polise
teslim ettim. Akam olay eime anlattmda eim "Mutlaka sen de adama
sarlmndr ve pmsndr!" dedi.
Skc ortamlarn havasn deitirmekte ustadrlar
Bu heyecan verici zellikleri, yaptklar her eyi ustaca yapmalarndan
kaynaklanmaktadr. Normal eyleri, sra d gibi yanstrlar. Coku dolu
olduklar iin dier insanlarn konuya ilgisini eker ve onlar da tevik
ederler. Hatta bu sebeple etraflarnda onlarn balattklar bir ie katlmak
isteyen ok sayda gnll grebilirsiniz. Onlarn bu motive etme ekli,
anlalmayan liderlik biimlerinden kaynaklanmaktadr.
4 Farkl Karakterin zellikleri
41
Bir gn Kastamonu'yu Kalkndrma Dernei'nden bir seminer teklifi alarak
Kastamonu'ya
gittim. Orada bir motivasyon semineri verecektim. Sabahleyin
Kastamonu'yu
Kalkndrma Dernei bakan ve iki yardmcs
gelerek
beni
kahvaltya
davet
ettiler. Sonra tam 1,5 saat bana Kastamonu ekonomisi
hakknda bilgiler verdiler. Buna ben bir anlam verememitim. Akam seminerden
nce vali yardmcs ve ehrin ileri gelenleri ile birlikte yemek yiyorduk. Vali
yardmcsnn yanndaki birisi bana; "Ouz Bey, Trkiye'nin ekonomisi hakknda
ne dnyorsunuz?" diye sordu. Ben cevab gazete bilgilerine gre verdim. Bir
dier kii ise; "Ouz Bey, dolar ne kadar ykselir?" diye sordu. O zaman beni
bir iktisat olarak tandklarn farkettim. Yemekten sonra salona getik.
Salon yarsna kadar kaymakam, belediye bakan, ile bakanlar ve emniyet
mdrleri ile doluydu. zellikle n sradaki komutan bana ok ciddi bir ekilde
bakyordu. Onlar benden Kastamonu'yu kurtarmam istiyorlard ve bense onlara
motivasyon semineri vermek iin gelmitim.
Sar karakterli bir kii olarak iktisat gibi ciddi bir konuda seminer vermek hi
houma gitmezdi. Salona hkim olmam ve onlarn glmsemelerini salamam
gerekiyordu. Sonra komik bir hikye ile sze baladm. Ancak hi kimse glmedi,
nk onlar ciddi bir iktisat konumas bekliyorlard. Anlattm ikinci
t hikye daha komikti ancak komutan ve vali yardmcs buna da hi glmedi.
Salon sessiz bir biimde beni izliyordu. nc fkradan da bir sonu
alamaynca, salonun arka taraflarnda otu42 nsan likilerinde 4x4'lk letiim
ran ve beni ok iyi tanyan halkn iinden kiilere, "Bu salonda benim kitabm
okuyan var m?" diye sordum. Salonun arka ksmndan birok parmak havaya kalkt,
daha sonra kitabm okuyarak kimlerin hayatnda bir deiiklik olduunu
sorduumda be kiinin parma havada kald. Her birini nce konuturdum ve
sonra tm salona alklattm. Bu be kiiyi herkes alklamt. Salona pozitif
bir hava yaylmt. Artk sar karakterimin gerei insanlara cokulu bir
seminer verebilirdim.
Seminer bittiinde herkes ok mutluydu. Bakan ve iki yardmcs beni otobse
kadar geirdiler. Tam otobse binerken bakan "Ouz Bey anlattklarnz ok
gzeldi ancak ekonomiden hi sz etmediniz..." deyince ben "Sayn bakanm onu
da bir dahaki sefere anlatrm..." dedim ve otobse bindim.
Hazr cevaptrlar
San karakterli kiilerin hayal dnyalar ok genitir. Mizah ve espri,
karakterlerinin mayasnda vardr. Onlar srekli olarak fkralar ve esprilerle
etrafndaki insanlar elendirirken grebilirsiniz. Zeklarn pratik olarak
kullandklarndan dolay esprili cevaplar vermek konusunda dier insanlara
nazaran ok daha yeteneklidirler. Bu
yetenekleri onlar her trl soruya rahatlkla cevap verebilen hazr cevap bir
kii yapmaktadr.
lkemizin ilk tiyatro oyuncularndan smail Dmbll sahnede doalama
konumalar yapar ve seyirciyle iyi bir diyalog kurarm. Seyircilerin
satamalarna verdii cevaplar herkesi ok gldrrm. Bir gn sahnedeyken bir
seyirci sahneye salatalk atar. smail Dmbll salatal eline alr, seZeklarn pratik olarak kullandklarndan dolay esprili cevaplar vermek
konusunda sar karakterliler dier insanlara nazaran ok daha yeteneklidirler.
Bu yetenekleri onlar her trl soruya rahatlkla cevap verebilen hazr
50
NSAN LKLERNDE 4x4'LK LETM
Ayrntlar konusunda mklpesenttirler. Son derece titiz standartlar,
genellikle iltifat ve takdir szlerini pek az kullanmalarna yol aar. Bu durum
bazen moral bozucu olabilir. Mavi karakterli bir amir, srekli olarak sar
karakterli alanlarnn dzensizliinden ikayet eder.
ou zaman karar vermede byk skntlar yaarlar. Tek balarna veya sadece
birka kiiyle birlikte olmaktan holanrlar. Fazla el kol hareketi yapmazlar.
Konutuklarnda ses tonlar alaktr. Konuma hzlar dktr ve seslerinde ok
az tonlama
vardr.
Duygularn aka ortaya koymazlar. Mantk arlkldrlar, heyecanlar ve
duygular lldr. Bu insanlar bir atma srasnda sakin ve aklc
olabilirler.
Kuralc olduklarndan kolay kolay deimek istemezler.
Mavi karakterli kiilerin baz zellikleri yledir:
Mkemmeliyetidirler
Her eyin kusursuz ve mkemmel olmasn isterler. Yaptklar her ite
titizdirler. Detaylara ar derecede nem verirler, ilerini ciddiye alrlar ve
etraflarndaki insanlarn da bu ekilde olmasn isterler. Yapacaklarsa en
iyisini yapmak, onlarn dnce tarzdr. Bakalarnn dikkatini bile ekmeyen
kck detaylar ok fazla nemserler. Grnmn estetik olmas iin ellerinden
geleni yaparlar. Bu konuda en gzel rneklerden biri de iirlerinde mavi
karakterinin mkemmeliyeti ynn ok gzel bir ekilde sergileyen Yahya Kemal
Beyatl'ya aittir.
Bir gn gen bir delikanl Yahya Kemal Beyatl'ya gelerek, "stat ben ya ressam
ya da air olacar
Yaptklar her ite titizdirler. Detaylara ar derecede nem verirler,
ilerini ciddiye alrlar ve etraflarndaki insanlarn da bu ekilde olmasn
isterler.
4 Farkl Karakterin zellikleri
5i
m. Henz bir karar veremedim. Kararmda bana yardmc olur musun?" der.
Yahya Kemal Beyatl delikanlya "Resimlerin ve iirlerin yannda m?" diye
sorar. Delikanl;
"iirlerim yanmda." der ve Yahya Kemal Beyatl'ya gsterir.
Yahya Kemal Beyatl iirleri okuduktan sonra delikanlya yle der:
"Sen ressam ol evladm." Delikanl arr ve "Ama daha resimlerimi grmediniz
ki?" der.
Yahya Kemal Beyatl cevap verir: "Ama iirlerini grdm..."
Daima tedbirlidirler
Her trl olas tehlikeye kar tedbirlidirler. Birka dakika iinde girdikleri
ortamlarn risk deerlendirmesini yapar, acil durum plan bile tasarlarlar.
Doalgaz, deprem, kap kontrolleri, hrszlklar gibi felaketlere kar gerekli
hazrlklar vardr. Bunun iin sigortaclarla anlama imzalayabilirler.
Mamullerin, ilalarn son kullanma tarihine de mavi karakterli kiiler ok
dikkat ederler.
Bir gn ikolata almtm. Meer kflym. Bunu epeyce yedikten sonra fark
etmitim. Ama i iten gemiti. Allah'tan hibir ey olmad. Fakat iin ilgin
yan bundan benim gibi sar karakterli olan arkadam Haydar aabeyin de yemesi
idi. ikimiz de sar karakterli olduumuz iin kontrol etmeden yemitik. Mavi
karakterli bir kii bunu incelemeden asla yemezdi.
Benim mavi karakterli eim rnlerin son kullanma tarihine ok dikkat eder.
Evimizdeki ilalarn son kullanma tarihlerine bakmak eimin grevidir. O kontrol
eder, biz de kullanrz.
Her zaman kurallardan yana olurlar
Her zaman kurallara uyan kiilerdir. Ayrca kendileri kurallar koyarlar ve bu
kurallar hem kendilerini hem de dier karakter52
nsan likilerinde 4x4'lk letiim
Kurallar koyarlar ve bu kurallar hem kendilerini
hem de dier
karakterlerdeki kiileri
bazen skntya sokabilir.
lerdeki kiileri bazen skntya sokabilir. Bakalarnn kurallara kar
vurdumduymaz tavr onlar hayrete drebilir. Onlar iin hayat bir kurallar
btndr.
Trafikte kurallar "Sarda dur, krmzda kesinlikle dur!" eklindedir. Bunu
"Sarda ge, krmzda dikkatli ge..." eklinde deitiren baz sar karakterli
kiilere ok kzarlar.
Ahmet Necdet Sezer mavi karakterli cumhurbakanlarna en gzel rnektir. ABD
bakanyla grmesi olsa bile krmz kta makam arabasn durdurur ve
bekler. "Anayasay bir kere delsek ne olur?" diyen Turgut zal'n aksine her
trl kanunun anayasaya uygun olmasna haddinden fazla bir titizlikle dikkat
eder.
Bilgi ilem sorumlumuz mit Bey tipik bir mavi karakterlidir. Sar karakterli
bir arkadayla bir gece saat ikide arabayla ilerli-yorken krmz kta durup
beklemiler. Arkada "mit Bey kimse yok, niye bekliyorsunuz? Etrafta ara bile
yok." dediinde "Ben 40 yldr trafik kurallarna aykr hareket etmedim, asla
kurallara aykr hareket etmem..." demi.
Yine bir gn bowling oynuyordum. Yanmda da mavi karakterli bir oyuncu vard.
Ben oyunuma devam ederken dayanamayp bana yaklat. Atlarm yaparken topu
tutu eklimi grm ve topun doru tutulma eklini gstermek istemiti. Benim
iin ok nemli deildi. Onun rahatlamasn salamak iin dediini yaptm.
Derli toplu ve dzenlidirler
Onlar iin her ey yerli yerinde olmaldr. Hayatlarnda bir intizam olsun
isterler. Kullandklar eyalarn yerli yerinde durmasna ihtiya duyarlar. Her
eyann yerletirilecei blmler iaretlenmi ve gruplandrlm haldedir.
Kaybettiklerinde veya izinsiz olarak e4 Farkl Karakterin zellikleri
53
yalarna dokunulduunda rahatsz olur-: lar. Kendilerine ait meknlar onlar iin
ok nemlidir. Sokakta yrrken bile bir bakasnn att pten rahatsz olup
bunu kaldrabilirler.
Bu kiilerin czdanlarna baktnzda her eyin doru dzgn ve dzenli
olduunu grebilirsiniz.
Oysa sar karakterli kiilerin czdanna baktnzda karmakark olduunu
grrsnz. Mesela benim ceplerimde ie yaramayan bir sr evrak olur. Onlar
dzenleme enerjisini de kendimde bulamam.
Tandm mavi karakterli birisi vard. Gece yatmadan evvel iki terliini
simetrik olarak koymadysa uyuyamazd. Mutlaka ikisi de dzgn duracakt! Bunun
aksi bile onu sinir etmeye yeterdi.
Yakndan tandm sar karakterli bir kiinin mavi karakterli ei bir gn ok
rahatszlanm, yataktan kalkamyormu. Adamcaz hanmna "Gel seni doktora
gtreyim." demi. Ancak hanmnn gidecek hali yokmu. Bunun zerine ei
hanmnn tansiyonunu lmesi iin st katlarndaki bir teyzeyi aracan
syleyince mavi karakterli hanm paniklemi ve "Bir dakika..." deyip yatandan
kalkarak etraf toparlamaya balam.
Seminerlerimden birinde katlmclardan biri bir kutu ikolata getirmiti.
ikolata kutusunu aarak btn katlmclara datmak istedim. Kutuyu ap
ikolatalar grdmde ters taraftan atm anladm. ikolatalarn hepsi ters
Sokakta yrrken bile bir
bakasnn att pten
rahatsz olup bunu
kaldrabilirler.
54
NSAN LKLERNDE 4x4'LK LETM
dnmt. ikolata kutusu bir mddet ylece masann zerinde kald. Mavi
karakterli Zerrin Hanm ikolatalarn ters durmasna dayanamad ve yle dedi:
"Hocam ne olursunuz u ikolata kutusunu tersine evirir misiniz?"
Olaylarn olumsuz ynlerini grp kayglanrlar Dier karakterdeki insanlar gibi
hayata toz pembe bakmazlar, daha derin dnceli ve karamsardrlar. Dier
insanlarn, zellikle san karakterli kiilerin fazla nem vermedii baz
davranlara incinir, alnrlar. Olumsuz bir eletiri veya kt szn btn gn
Bakalar iin hi nemli olmayan detaylar onlar iin ok nemlidir. Onlar iin
her eyin bir sras ve prosedr vardr. Bunlara uyulmadnda ok
sinirlenirler.
"Ya Bir Yol Bul Ya Bir Yol A Ya da Yoldan ekil" ad
l kitabyla yazarlk hayatna atlan ve daha sonra yazd kitaplarla
okuyucularnn beenisini kazanan Mmin Sekman her
eyini planl, programl ve dzenli yapan mavi karakterli bir yazardr. Mmin'in
tertip ve dzenine hep imrenmiimdir.
Bir keresinde Mmin Sekman, Merzifon'a bir seminere gitmiti. Bir ay sonra da
oraya ben gittim. Seminerden sonra semineri dzenleyen arkadalarla brolarnda
oturuyorduk. Otobsmn kalkmasna 15 dakika vard. Herkes etrafta telala bir
eyler aryordu. Onlara ne aradklarn sorduumda, bana seminer cretini koymak
iin uzun bir zarf aradklarn syBakalar iin hi nemli olmayan detaylar onlar iin ok nemlidir. Onlar iin
her eyin bir sras ve prosedr vardr. Bunlara uyulmadnda ok
sinirlenirler.
4 Farkl Karakterin zellikleri
57
lediler. ok armtm. "Ne gerek var?" dediimde bana yle cevap verdiler:
"Hocam geen ay Mmin Sekman geldi. Biz seminer cretini onun eline verdik ve
bize seminere gelen bir eitimciye cretini bir zarfn iine koyarak; zerine de
ismini yazarak vermemizi syledi. Bu yzden biz de sizin seminer cretinizi
iine koymak iin uzun bir zarf aryoruz."
Ben "Buna gerek yok..." dedim ve zarfsz olarak paray aldm.
Daha sonra Mmin'e bunu anlattmda bana yle dedi:
"Ben adamlar eitmek iin o kadar uratm. Sense her eyi berbat ettin!"
Merakldrlar, aratrmaya yneliktirler
Bu meraklar sar karakterli kiiler gibi daldan dala her eye atlayan cinsten
deildir. Onlarn meraklan daha ciddi konulara yneliktir. Her eyin en
kazanl, en kaliteli, en uygun, geerli ynlerine bakarlar. Onlarn meraklar
hibir eyin geliigzel olmamasyla ilgili detaylardr. renmeyi, kefetmeyi
seven yaplar nedeniyle duyduklar yeni kavramlar aratrmaya koyulurlar.
Bir medya firmasnda alan Mustafa Bey de tam bir mavi karakterli idi. Son
derece dzenli bir insand. Bir gn bana "Ouz Bey, arabanzn benzin deposunu
kaa dolduruyorsu-nuz?" diye sordu ve ben kendisine bilmediimi syledim. nk
bunca senedir benzin aldm halde hi dikkat edip de hesap-lamamtm. Bunun
zerine Mustafa Bey, nce depomun kaa dolacan ve bu depoyla ka kilometre
gidebileceimi syledi. Arkasndan "Siz galiba imdiye kadar hi deponuzu
doldurma-dnz Ouz Bey." dediinde ben ok armtm. Evet, gerekten depomun
kaa dolduunu ve tam depo ile ka kilometre gidilebileceini bilmiyordum.
"-meli, -mal" gibi ekleri fazlasyla kullanrlar
Olaylarn hibir zaman geliigzel olmadn dnr ve her eyi nedenlere
dayandrrlar. Yaplacak her iin de bir amaca y58
NSAN LKLERNDE 4x4'LK LETM
Mavi karakterli kiilerin
en ok kullandklar szckler "yapmalym, bitirmeliyim" gibi szcklerdir. Bu
kelimeleri kullanmay azalttklarnda ok daha mutlu olabilirler.
nelik olmas gerektiine inanrlar. Mavi karakterli kiilerin en ok
kullandklar szckler "yapmalym, bitirmeliyim" gibi szcklerdir. Bu
kelimeleri kullanmay azalttklarnda ok daha mutlu olabilirler.
Danmanln yaptm Fatma Hanm, 30 yalarnda, tipik bir
I---------------------------------------1
mavi karakterliydi ve anne-babasyla birlikte yayordu. Babas sar karakterli ve son derece rahat biriydi. Bu
bayan, babasnn amurlu ayakkablarla eve gelmesinden ve lekeli elbiselerle
dolamasndan ok sknt duyuyordu. Evdeki her eyin derli toplu ve dzenli
olmasn istiyor, bunlar olmaynca da geriliyordu. Yaptmz danmanlk
sonucunda kendisini skntya dren, bu kendi koyduu birok kural
kaldrmasn istedim. Birka seans sonra iyice rahatlamt. Bana yazl olarak
getirdii ktta unlar yazyordu:
1.
Babamn mutfak lavabosunda elini ykamasna kzmadm.
2.
Banyo kvetini kirletmesine ses karmadm.
3.
Kurban bayramnda kurban kesmek iin gtrd baklardan birisini
kaybetmesine hi kzmadm.
4.
Katldm seminerlerden sonra eve gidince ilk defa kendimi hi
eletirmedim.
Daha sonraki seanslarda bu kurallar kaldrma ilemi devam etti ve Fatma Hanm
u anda eskisinden ok daha mutlu bir hayat sryor.
Riskleri nceden grrler
Daha bebekken her eyi izlemeye baladklarndan, grnenin perde arkasn da
grebilirler. nce ve derin dnce yaplar dier renklere oranla, riskleri
fark etmelerine yardmc olur ve
4 Farkl Karakterin zellikleri
59
bir konuda aratrma yapmadan karar vermezler. Yarn bugnden dnr, olaylar
gereklemeden nce tasarlar ve deerlendirirler. Karlaacaklar olaylar
hakknda zihinlerinde en azndan bir tane fikir vardr.
Kendisiyle altmz mavi karakterli mit Bey, bir seferinde, krmz-sar
karaktere sahip olan eitim koordinatrmz Nurhan Hanm ile bana "Siz sakn diz
st bilgisayar almayn, drr ve krarsnz!" demiti.
Bir defasnda, Nurhan Hanm ve eitim verdiimiz irketin genel mdr ile bir
seminer takibi iin Arnavutluk'a giderken, genel mdrn elinde bir dizst
bilgisayar vard ve pasaport kontrolnden gemek iin sra beklerken Nurhan
Hanm kaza ile genel mdrn bilgisayarn drmt. Ancak bilgisayarn klf
ok salam olduundan bir ey olmamt. mit Bey haklyd! Mavi karakterli biri
olarak riski nceden sezebilmiti.
Ciddi ve arbaldrlar
Mavi karaktere sahip olanlar grlty, bo laf ve kaoslar sevmezler.
likilerinde mesafeyi ve ciddiyeti benimserler. Elenirken bile mesafeli
olunmasn isterler. Kendileri de saygy en iyi ekilde sunarlar. Sessizlii,
yalnzl severler. Skntl zamanlarnda yaknlarn desteine hep ihtiya
duyarlar. Bakalarn heyecanlandran ve elendiren olaylar onlara skc ve
bo gelebilir.
Sar karakterli bir kiiyi elenceli gelen bir ey, mavi karakterli bir kiiyi
utandrabilir.
60 nsan likilerinde 4x4'lk letiim
likilerinde mesafeyi ve ciddiyeti benimserler. Elenirken bile mesafeli
olunmasn isterler.
Kendileri de saygy en iyi
ekilde sunarlar.
Bir gn ailece bowling oynamaya gitmitik. Ben ok eleniyordum ve zellikle
topu normalin stnde bir ykseklikten atyordum. Top "Gm" diye bir ses
kyordu. Ben mthi elenirken mavi karakterli eim iaret parman azna
koymu ve ne kadar ayp der gibi bana bakyordu. Bana elence gibi gzken ey,
mavi karakterli eimi utandrmt. Kzmla beraberken arabayla bir tnelin
altndan geerken avazmz kt kadar barmak en byk zevkimizdi. Ancak
bunu bir gn eimin yannda yaptk ve bize verdii tepkiden sonra bir daha
yanmzda mavi karakterli biri varken bunu yapmamaya karar verdik.
Standartlar yksektir
Her eyi olabileceinin stnde dnrler ve olabilecek en iyi standard
yakalamak iin her trl abay sarf ederler. Evleri, eyalar son derece zevkli
ve dikkatli bir ekilde dzenlenmitir. Giyim kuamlar da kendilerine en
yakan biimdedir. Herkes tarafndan beenilen ve derli toplu bir tarza
sahiptirler. Bakalar iin ok iyi hatta mkemmel grnen eyler onlar iin
standardn altnda olabilir. Bu zellikleri arkada seerken de seici
davranmalarna neden olur.
Yapaca ileri doru ve zamannda bitirmek iin ellerinden gelen her eyi
yaparlar.
Danmanln yaptm bir irketin mavi karakterli olan kalite kontrol mdr
Engin Bey, krmz karakterli genel mdr Blent Beye aylarca alarak nemli
bir rapor hazrlar ve bunu sunmak iin byk bir hevesle bekler. Sonuta
titizlikle ve ayrntlaryla saatlik bir sunum oluturur. Sunum vakti gelince
genel mdr, kalite kontrol mdrnn odasna gelir ve Engin
4 Farkl Karakterin zellikleri
61
Beye btn raporu anlatmak iin sadece dakikas olduunu syler. Engin Beyin
iki aya bir pabuca girer fakat neticede dakika olmasa da 15 dakikada btn
raporu zetleyerek bu konudaki yeteneini sergiler.
Yeteneklidir
Hayal glerini becerilere ve sanata ynelik kullanrlar. Gra-fiker, ressam,
air veya filozoflar ounlukla bu gruptan kar. Onlar evrelerindeki
gzellikleri grsel olarak ortaya karacak ekilde ilerindeki duygular
harekete geirmeyi ok iyi bilirler.
Son derece yetenekli ve yazd kitaplarla eitim dnyasna byk hizmetleri
olan Ahmet Marah Hocamz bu karakterin en gzel rneklerinden biridir. "Evde
Okul Okulda Kalite" adl kitab eitimciler ve anne-babalar tarafndan ok
beenilen bir kitaptr. Bir gn Ahmet Hocayla "Evde Okul Okulda Kalite" adl
kitabn iinden alnan rneklerle bir seminer vermeyi kararlatrdk.
Dokmanlar hazrlamak Ahmet Hocann, semineri vermek de benim grevimdi. Ahmet
Hoca titiz bir almayla kitabn ieriindeki bilgileri seminer notu haline
getirdi ve yaklak 10 gn ncesinden bana verdi. O gnlerde ilerim ok youndu
ve son gne kadar notlara bakamadm. Seminer vereceim gnn sabah seminerimde
gsteri yapacak iki ocuu ve annelerini alarak seminer salonuna doru yola
ktm. Yolculuumuz 45 dakika kadar srd. Yolculuk srasnda ben seminer
notlarn ocuklardan birinin annesi olan Sevil Hanma verdim ve bana
okumasn syledim. Saat 9:30'da gideceimiz yere vardk. Seminer saat 10:00'da
balayacakt. Salonun yanndaki bir pastaneye oturduk ve ben seminerin ana
hatlar- n gsteren bir zihin haritas izBakalar iin ok iyi
hatta mkemmel grnen eyler onlar iin
standardn altnda
olabilir. Bu zellikleri
arkada seerken de
seici davranmalarna
neden olur.
I
62
NSAN LKLERNDE 4x4'LK LETM
dim. Zihin haritasnda sadece anahtar kelimeler vard. Saat 10:00'da salona
girdim ve Ahmet Hocayla karlatm. Ahmet Hoca "Her ey tamam m?" dediinde
"Evet hocam her ey tamam.." dedim. Notlar sabahleyin okumaya baladm
duysayd kalp krizi geirebilirdi. Salon ok kalabalkt. Seminer bittiinde
herkes ok memnun olarak salondan ayrlyordu. Geri dnerken yolda Ahmet Hocaya
seminere nasl hazrlandm anlattmda ok ard. Bu olayda mavi
karakterin yetenekleriyle sar karakterin pratikliini birletirmitik.
C. Krmz Karakterli Kiilerin zellikleri
Krmz Karakter
Gl karaldr, sadece kendisiyle yarr
Benim dediim gibi der, herkese karr
Kaybetmeye dayanamaz, almas sk/ar
Tutkuludur, tm engellerle savar
Adeta lider domutur, baka lider tanmaz
Lider olmad ortamlarda bulunmaz
Koyu tartmacdr, herkese gre davranmaz
Krmzlar anlayabilirseniz sorun karmaz
Heyecan hi bitmez, snmek bilmez atei
Ondan etkilenir hayatna giren her kii
Sonu odakldr elinde kalmaz ii
Kendini belli eder bir ortama girii
Olmazsa olmaz ftraten atetir elementi
Kzarsa kafas yakar Halic'i Levent'i
Kendi kurallarm koyar uymaz bakasnn ahengi
nceleri bunu sadece oyalanmak iin yapyormu. Ancak daha sonralar, ortaya
koyduu eserleri gren uzmanlar ok armlar ve ona yardm etmeye
balamlar.
lk sergisini benim de seminerler verdiim Altunizade Kltr Merkezi'nde aan
Dzceli Teyze daha sonra bu sergilerini ok farkl yerlere tam. Basnda ve
medyada geni yer bulan almalar btn uzmanlar tarafndan tam not alm.
Sergisinin aln birok nl belediye bakan ve politikac yapm.
Krmz karakterin btn gl yanlarna sahip olan Dzceli Teyze'nin yeni bir
sergi atn duyarsanz mutlaka eserlerini grmeye gidin, daha da nemlisi
glmseyen yzndeki o kartal baklarn grn ve hayata daha farkl gzlerle
bakn.
Kendilerini daima "hakl" grme eilimleri vardr
Bu kiiler hakl olduklar konuda iddiacdrlar. Bu iddialarn sonuna kadar
gtrrler. Hakl olmalarn salayacak btn ayrntlara ulamak, en byk
zellikleridir de diyebiliriz. ou zaman hareketlerinin arkasndaki gd,
haksz konumuna dmeme isteidir. Bu sebeple hata yapma ihtimalini bile
dnmek istemezler. Dier insanlarn da hakl olabileceklerini fark
ettiklerinde ve hatalarn anladklarnda esneklik ynndeki en byk admlarn
atm olurlar.
Seminerlerimize katlan sar karakterli bir yapya sahip Tu-ba'nn babas
krmz karakterli bir kiiydi. Asker kkenli ve disiplinli bir ekilde yetimi
olan Taner Bey kzna kar ar bir disiplin uyguluyordu. Taner Beyin kzlar
ile olan iletiimindeki genel kural uidi:
66 nsan likilerinde 4x4'lk letiim
"Madde 1: Babalar her zaman hakldr. Madde 2: Haksz olduklarnda da Madde
l'deki kural geerlidir." Bu yzden her ikisi de iletiimde byk skntlar
yayorlard. Tuba ile almaya baladmzda ona unu syledim: "Dnyada
deitirebilecein tek kii sensin. Sen deiirsen ve daha esnek olursan
greceksin ki baban da deiecek." Babasna Tue hakknda bilgiler verirken de
srekli olarak kzna kar daha esnek olmasn ifade ediyordum. Her geen gn
baba ile kzn aras daha da iyiye gidiyordu. Daha sonra her ikisi de iletiim
konusundaki kurallarn yle deitirdiler:
1.
letiimimizin anlam, aldmz tepkidir.
2.
letiimdeki en nemli ey, esnekliktir.
Eletirilmekten holanmaz ve hibir szn altnda kalmazlar
Bask altnda olmaktan, emir kipinden ve eletirilmekten holanmazlar. Eer
krmz karakterli bir kiiyi eletirecekseniz nce onunla uyum salamal ve
sonra bu eletirinizi yumuak bir slupla yapmalsnz. Eletiriye derhal tepki
verirler, bu tepki bazen sert olabilir. Emir cmleleri kullanarak onlar
kolaylkla yapacaklar ilerden bile soutabilirsiniz.
Kendilerine sylenen manidar szlere veya haksz eletirilere ayn ustalkla
cevap verebilme yeteneine sahiptirler.
Milli airlerimizden Mehmet Akif Ersoy da krmz karakterli bir airdir. Bunu
iirlerinden de ok rahat anlayabiliriz:
Bir gn Mehmet Akif Ersoy bir konuma yapyordur. Konumasnn sonunda
patavatsz bir gen yle bir soru sorar:
Bask altnda olmaktan,
emir kipinden ve eletirilmekten
holanmazlar. Eer krmz karakterli bir kiiyi eletirecekseniz
nce onunla uyum
salamal ve sonra bu
eletirinizi yumuak bir
slupla yapmalsnz.
4 Farkl Karakterin zellikleri
67 "Siz aslnda veterinerdiniz deil mi?"
Mehmet Akif Ersoy delikanlya bakarak yle cevap verir: "Ne o evladm, bir
derdin mi var?"
Kararl, i bitirici ve sonu odakldrlar
Krmz karakterli biri daha iin banda, hzl karar verme yeteneinden dolay
sonucu oktan grm ve bir i konusundaki kararn vermitir bile. Her iin,
bandan ok, sonunu merak ederler. nk karar verdikleri anda harekete gemeli
68
NSAN LKLERNDE 4x4'LK LETM
Kk yatan itibaren bamsz hareket etmeye alktrlar; ynlendirilmek
istemezler
Krmz karakterli kiiler, kendi kararlarn kendileri vermek isterler. Baka
insan-arn karar onlar ok fazla ilgilendirmez. Onlar kendi akllarna
koyduklarn uygulayan tiplerdir. Eer birlikte yapacanz eylerde aldnz
kararlan onlarla birlikte almadysanz onu asla uygulamazlar.
Krmz karakterli olum Ekrem kkken masa tenisi sporuna benim isteimle
balad. 11-12 yalarnda stanbul ampiyonu oldu. ok baarl idi, fakat
byynce kendisi istemedii iin de bu sporu brakt. Nedeni ise kendisinin bir
krmz olmasndan dolay idi; nk balangta bu sporu yapmak onun karar
deildi...
Krmz karakterli bir babann, kendisiyle ayn karakterde 3 yanda bir olu
vard. Babann anlattna gre ne yaparsa yapsn ocuk dar ktklarnda bir
trl babasnn elini tutmak istemiyormu. Endielenen baba dnm ve
ocuunun krmz karakter zelliklerini grp onunla bu ekilde iletiim
kuramayacan anlam. ocuuna, "Olum haydi beni markete gtr..." demi.
ocuk babann bu davranna olumlu yant vermi ve babasnn elini tutarak onu
markete gtrm.
O gnden sonra da baba atmaya mahal vermeyecek ekil- de ocuunun bu
ynnn farknda olarak onunla iletiime geme yolunu tercih etmi.
Amaca yneliktirler, ani kararlar ile insanlar artabilirler Ulamak
istedikleri hedefler adeta onlar bu hedeften baka her eyden soyutlar. ou
zaman dier insanlarn memnuniye4 Farkl Karakterin zellikleri
69
Krmz karakterli kiiler,
kendi kararlarn
kendileri vermek isterler.
Baka insanlarn karar
onlar ok fazla
ilgilendirmez.
tini dnemeyebilirler ve istemedikleri halde tepki alabilir, yalnz
kalabilirler.
Herhangi bir yerde, bir i kurumunda, seyahat esnasnda veya aile iinde bir
karar verirler. Kendilerine tbi olan insanlar da bu karara uyarlar. ok ksa
bir sre iinde kararlarn baka bir yne
evirebilirler. Birok kii bu durumdan etkilenir. Fakat bu insanlar iin
dierlerinin dnceleri ok fazla nemli deildir. Onlar iin insanlarn
memnuniyetinden ok amalarn gerekletirmeleri nemlidir.
Tabi babas bu krmz karakterli kzna daha fazla kar koyamam ve Safinaz
Hanm sonunda ayakkaby babasna aldrm.
Hayat boyunca annesine annelik, babasna babalk yaptn ve tm aileyi
ynettiini syleyen Safinaz Hanm alt iyerinde de bu gl ynnn
zelliklerinden istifade ediyor.
zgvenleri yksektir
Kendilerine gvenleri dier karakterdeki insanlar artacak derecede
yksektir. Kendilerine olan inanlar asla sekteye uramaz, talip olduklar zor
ilerin altndan kalkamayacaklar bir i olduuna inanmazlar. Her ortamda kendi
kiiliklerini rahatlkla sergiler, herkesin kendi grlerine kar olduu bir
ortamda bile inandklarndan taviz vermezler.
Krmz karakterli olum Ekrem masa tenisi oynadnda ve ma son sayya
kaldnda daima kazanan taraf olurdu. nk kar taraf son sayda panik
yaarken Ekrem sakin bir ekilde sma vurur ve ma alrd. Ayrca niversite
snavna giderken herkes ok heyecanl iken Ekrem son derece sakin bir snav
geirmiti. Hatta snav srasnda bazlarnn eker, ikolata yemeleri ve bol
bol su imeleri ona ok garip gelmiti.
I
72
NSAN LKLERNDE 4x4'LK LETM
Krmz karakterler kendi
imknlar ve gleriyle
alrlar. Onlar iin
yaplan i kendi
abalaryla yaptklarnda
anlamn bulur ve onlar
tatmin eder.
nl airlerimizden Necip Fazl Ksakrek de krmz karakterli biri idi.
iirlerinde de bu karakterinin izlerine rastlamanz mmkn. Yazd her iirde
insanlar eyleme ve girikenlie tevik ediyordu. Sosyal hayatnda da krmz
yn daima ndeydi.
____________
Bir defasnda Necip Fazl Ksakrek'e birisi "Trkiye'de iki byk air var." diye bir yorumda bulunur. Necip
Fazl Ksakrek o kiiye dnerek sorar:
"kincisi kim?"
Kendi hedeflerini kendileri gerekletirmek isterler
Dier karakterdeki insanlar herhangi bir konuda yardm almaya gnlldr. Ancak
krmz karakterler kendi imknlar ve gleriyle alrlar. Onlar iin yaplan
i kendi abalaryla yaptklarnda anlamn bulur ve onlar tatmin eder.
Bakalarnn yardmlarndan mutlu olmaz, hatta rahatsz olurlar. Halk deyimiyle:
"A yatarm, kuyruumu dik tutarm." tarznda hareket ederler.
Kendisi krmz karakterli olan skdar Belediye Bakan Yardmcs Mehmet
Demirz, bu konuda rnek olabilecek bir ansn yle anlatyor:
stanbul'a .T.. "ehir ve Blge Planlama Blm"n kazandnda gelir.
niversiteye baladnda ilk derste hocasnn "Ra-pido temizlemeyi ok iyi
bilin..." demesi zerine, hocasnn asistanna giderek "Rapido temizlemeyi nasl
renebilirim?" diye sorar. Asistann kzarak "Madem bilmiyorsun, niye buraya
geldin?" cevabn vermesi zerine, "Ben buraya rapido temizlemeyi renmeye
geldim." der.
Son snfa geldiinde Mehmet Bey, bir proje hazrlar ve bunu 7 profesr gzden
geirerek hatalarn dzeltir.
4 Farkl Karakterin zellikleri
73
Mehmet Bey eve gittiinde deimi olan eski projesi iin "Bu benim projem
deil!" diyerek, bunu pe atar ve yeni bir proje iin uzun sre urar.
Bu son projesini profesrlere gtrdnde, "Bu bizim dzelttiimiz proje
deil!" derler ve Mehmet Bey de "Bu yeni proje ile ben sizin rettiklerinizin
sonucunu verdim. Sizlere ok teekkr ederim. imdi ise bu projeden sadece iki
ey beklerim: Ya snfta kalacam ya da 100 tam puan alarak baarm olacam."
der.
Sonuta Mehmet Bey, projesiyle birinci olur. Mezuniyet tre-' ninde drt sene
nceki asistan da vardr.
Rektr Mehmet Beye "Hedefiniz neydi?" diye sorunca Mehmet Bey "Ben buraya rapido
temizlemeyi renmeye geldim." cmlesini tekrarlar.
Bu cevapla asistan yapm olduu hatay anlar ve Mehmet Beye gelip "Bir kiinin
4 sene unutamayaca bir sz sylemek istemedim." deyip zr diler. Mehmet Bey
bu cevaptan tatmin olmu ve istediine ulamtr.
odakldrlar ve iyi organize ederler
Yaplacak ie odaklanr, sonuca ulalacak yollar bilirler. Bakalar iin i
blm ve organizasyon zor grnrken onlar iin bunlar, hedefe ulamada etkili
ve gerekli bir zmdr. Onlara skldklarnda dinlenmeye ihtiyalar olduunu
sylemeyin, nk onlar tatilde bile ilerini dnecek kadar i odakldrlar.
Herkes elenirken ya da elenceden sonra, rahatlkla akam otel odalarnda
ileriyle ilgili planlar yapabilirler. Dizst bilgisayarlarndan brolarn,
iyerlerini idare edebilirler. Bu durum elerini veya evresindeki insanlar
bunaltabilir. Seminerlerimize katlan Aye Hanm bir defasnda tatile giderOnlara skldklarnda
dinlenmeye ihtiyalar
olduunu sylemeyin,
nk onlar tatilde bile
ilerini dnecek kadar
i odakldrlar.
I
74 nsan likilerinde 4x4'lk letiim
ken antasnn yarsn ii ile ilgili kitaplarla doldurmutu. Tatilde srekli
kitap okumas ve cep telefonlaryla i grmeleri yapmas arkadalarn ok
artmt. Ancak tatilden dndnde okuduu kitaplarla ilgili bilgileri bana
aktarrken ok mutluydu.
Gl istekleri vardr ve asla vazgemezler
Krmz karakterli kiilerin gl istekleri vardr. nk sradan hedefler
onlar motive etmez. Dier karakterlerdeki kiilere ok zor gelen eyler onlar
daha da motive eder.
Adeta yle bir kurallar vardr: "Zoru yaparz, imknsz biraz zaman alr!"
Kafalarna bir eyi koyduklarnda onu gerekletirene kadar urarlar ve asla
vazgemezler.
Bir gn sparta'dan Stk Aslanhan adl bir niversite rencisi beni arayarak
sparta'da iadamlarna ve ayrca halka ak birer seminer dzenlemek istediini
syledi. Birka grmenin sonucunda seminer gnlerini kararlatrdk ve ben
sparta'ya gittim. nce Byk sparta Oteli'nde i adamlarna ynelik bir
seminer yaptk sparta'nn ileri gelen 150 i adamnn katld seminer ok
baarl geti. Ardndan byk bir salonda halka ak bir seminer daha yaptk.
Salon tklm tklm dolmutu. ok baarl geen seminerden sonra evde Stk'yla
oturuyorduk. Kendisine yle dedim: "Stk, ok baarl bir organizasyon
yaptn. Benim Trkiye'deki organizasyonlarm da yapar msn? Bunu yapacak
birine ihtiyacm var." Bu szm zerine Stk ayaa kalkt ve ekmecesinden bir
kat karp bana uzatt. Katta Stk'nn hedefleri yazyordu. Hedefler
listesinin ilk iki maddesi yleydi:
? Ouz Saygn' sparta'ya getirmek
? Ouz Saygn'n btn organizasyonlarn dzenlemek.
O gn Stk'yla anlatk ve almaya baladk. Stk krmz karakterli bir
yapya sahipti ve kafasna koyduu her eyi yapa4 Farkl Karakterin zellikleri
75
bilecek gteydi. yl boyunca btn Anadolu'yu il il dolatk. nce
seminerlerimde sadece beni sunan Stk daha sonra kk kk konumalar da
yapmaya balad. Bir mddet sonra bir semineri batan sona yapabilecek kadar
tecrbe kazanmt. u anda stanbul'da ve Anadolu'nun birok yerinde ok
baarl seminerler veriyor. Trkiye'nin tannm i adamlarna ve
siyasetilerine eitimler veriyor. Ayrca "Hayata Glmse" adl mkemmel bir
kitap yazd ve bu kitap kiisel geliim alannda en ok satanlar listesine
girdi. Bu kitab bana ve birok any paylatmz arkadamz rahmetli
Feyzullah rak'a ithaf etmesi de onun krmz karakterinin altndaki dostluk
duygusunun bir tezahr.
D. Yeil Karakterli Kiilerin zellikleri
Yeil Karakter
Halim selim, sessiz uyumlu, sabrldr gten yorulmaz soukkanldr
Arabulucu, sevecen, arkada canhsdr | ok az konuur, yumuak baldr
atmadan kaar, kavga grlt sevmez Kendinden dn verir, "hayr" demeyi
bilmez evresiyle ilgilenirken kendim dnmez Ketumdur, duygularn amay
beceremez
Her halinden memnun, sevgi doludur ince espriler yapar, orta yolludur yi takip
eder, takm ruhludur Saygl, duygulu, hep huzurludur
76
NSAN LKLERNDE 4x4'LK LETM
niin byle yaptn sorduumda eine duyurmadan bana yle demiti: "Hocam
Pazar sabahlar biraz daha uyumak iin ala dayanmaya alyorum."
Doal arabulucudurlar
Herkesle arkada olabildikleri ve tatszlklar sevmedikleri iin, kimseyi
incitmeden, iki taraf da memnun edebilecek ekilde uzlatrma kabiliyetine
sahiptirler. Herkesi mutlu eder, aray bulurlar. nsanlar arasndaki
anlamazlklar zmek ve onlar bartrmak ou zaman onlar mutlu etmeye
yetebilir. nk onlar insanlara ve onlar mutlu etmeye ok nem verirler.
Kimyada katalizr denilen maddeler vardr. Bu maddeler iki maddenin karmn
kolaylatrr ve daha sonra aradan karlar, ite yeil karakterli kiileri
kimyadaki bu katalizrlere benzetebiliriz.
4 Farkl Karakterin zellikleri ' 85
Eski bir dostum olan Cem Bey yeil karakterin tm zelliklerini tar. Kendisi
son derece sakin, insanlar rahatlatan bir tavr ierisinde herkesin ok sevdii
ve takdir ettii bir iadamdr. Bir gn bir i grmesinde bizim ekibimizle
kar taraf arasnda arabuluculuk yapmak durumunda kald. nk o her iki grubu
da yakndan tanyordu. Bizim ekipte benimle birlikte krmz karakterli Nurhan
Hanm ve mavi karakterli mit Bey vard. Dier tarafta ise krmz karakterin
ar bast kii vard. Zaman zaman hararetlenen mzakereyi srekli olarak
sakinletiren Cem Bey idi. Sonunda Cem Bey sandalyesini alarak bizim yanmza
geldi. Bizim admza kar tarafla konutu. Daha sonra yine sandalyesini alarak
onlarn yanna oturdu ve onlar adna bizimle konutu. Uzun sren mzakere Cem
Beyin arabuluculuu sayesinde en gzel ekilde sonulanmt.
Hallerinden hep memnun olurlar
Her zaman sakin, kontroll, mantkl, sabrl, uysal ve gvenilir olduklarndan
herkesin arad ve zledii kiilerdir. Her zaman hallerinden memnundurlar, her
ortama uyum salarlar. Bulunduklar her ortamda kendilerini megul edecek bir
eyler bulabilirler. Programlarnn deimi veya deitirilmi olmas onlar
ok fazla rahatsz etmez. Yeni duruma ve artlara uyum salamaya alrlar ve
kolay kolay isyan etmezler.
Eski zamanlarda yeil karakterin tm zelliklerine sahip bir ifti varm. Bu
ifti kz ile tarlasn srermi. Bir gn kz lm, kyller ona "imdi ne
yapacaksn?" diye sorduklarnda o "Her eyde bir hayr vardr..." cevabn
vermi. Ormana odun almaya gittiinde yabani bir at bulmu, onu ehliletirmi ve
tarlasn atyla srBulunduklan her
ortamda kendilerini
megul edecek bir eyler
bulabilirler.
Programlarnn deimi
veya deitirilmi olmas
onlar ok fazla
rahatsz etmez.
86
NSAN LKLERNDE 4x4'LUK LETM
meye balam. Gnlerden bir gn olu ata binerken dm ve ayan krm.
Kyller gemi olsuna geldiklerinde onun rahatlna armlar ve olunun
ayann krlmasnn ne kadar kt bir ey olduunu sylemiler. O ise yine
"Her eyde bir hayr vardr..." demi. Aradan birka gn gemi, imparatorun
askerleri kye gelerek eli silah tutan btn genleri toplayarak savaa
gtrmler. Ancak iftinin olunun aya krk olduu iin onu almamlar.
Kyller ona "Sen ne kadar ansl bir adamsn." dediklerinde o yine ayn cevab
vermi; "Her eyde bir hayr vardr."
ok sabrldrlar
Ters giden olaylarn karsnda dayankllk gsterecek gleri vardr ve
davranlar her zaman dengelidir. Dier insanlar ou zaman yeil karakterli
kiilerin gsterdii sabr gsteremezler. Bu karaktere sahip olan kiiler ok
zor durumlarda dahi sabretmeyi bilirler, ancak olaylar onlarn sabrlarn
taracak noktaya getirmemek gerekir. Onlarn bu sabrl tutumu ou zaman
bakalarna rnek'Ourken, bazen de kt niyetli insanlar tarafndan
kullanlabilir. Yeil karakterli kiilerin bu kiilere kar dikkatli olup iyi
niyetlerinin suistimal edilmesine frsat vermemeleri gerekir.
M
durumlarda onlara riskleri gstermek gerekebilir. Karakter karmlarndan kaynaklanan bu durum onlar hipe-raktif bir kii
yapar. Genellikle eliki yaamazlar ve her probleme kolaylkla zm bulmak
gibi bir becerileri vardr. Bulduklar sra d zmler evrelerindeki dier
insanlar artabilir.
Bu iki karakteri arlkl olarak iinde tayan bir kii bir yandan g odakl
hareket etme zelliine sahipken, dier yandan bu gc kullanrken elenmesini
de bilir.
92
NSAN LKLERNDE 4x4'LK LETM
Bu iki karakteri arlkl
olarak iinde tayan bir
kii bir yandan g odakl
hareket etme zelliine
sahipken, dier yandan
bu gc kullanrken
elenmesini de bilir.
Bu karma verebileceimiz en iyi rnek Trk siyasi hayatnda bir dneme
damgasn vuran rahmetli Turgut zal'dr. Kendisi bu iki zellii zerinde
tayan belki de tek babakan ve cumhurbakany-d. Bir yandan alnmas son
derece g ve riskli kararlar alrken, bir yandan da elenmeyi ve insanlar
motive etmeyi biliyordu. Bunlar
yaparken bir yandan Red-Kid okuyup Kemal Sunal filmleri seyrettiini aka
ifade ederek, sar karakterinden kaynaklanan bu ynn hi saklamad. Ayrca
askeri denetlerken giydii kyafetler herkesi artan trdendi, bunu ancak sar
karakterli bir babakan yapabilirdi. Hastal srasnda gazetecilerle
konuurken stndeki pijamalar karmamas yine bu ynnden kaynaklanan bir
davrant. "Anayasay bir kere delsek ne olur?" sz ile ar kuralcla ve
prosedrcle kar k ise sar-krmz karakterinin getiriiydi. Kendisine
suikast dzenlenen bir salonda' herkes panik yaarken o, gl kararl
ifadesiyle tekrar mikrofonu ele alarak; "Allah'n verdii can sadece Allah
alr!" diyebiliyordu. Gl ve hedefe ynelik krmz karakteriyle her trl
zorluun altndan kalkmasn baaryordu. Ei Semra zal ise, mavi karakter
zellikleriyle onu tamamlarken, krmz karakter zellikleriyle de birok konuda
einin kararlarn etkileyebiliyordu.
Krmz-Mavi: Odakl
Krmz karakterin gl kararl ynyle mavi karakterin planl programl ve
dzenli ynnn bir araya geldii etkili bir karmdr. ki i odakl
karakterin birlemesi bazen kiiyi yorabilir. Krmz-mavi grubundaki kiilerin
parolalar "hemen ve en iyi ekilde yapmak" olduundan bu kiiler iini nemser,
Karakterlerin Karm
93
doru bir ekilde ve ksa srede bitirmeye odaklanrlar. Gece ryalarnda bile
yapacaklar ii grebilirler ve sonu almadan asla rahat etmezler. En byk
sorunlar sonuca hedeflenen krmz karakterle detaylar nemseyen mavi
karakterin baz konularda uyum salayamamasdr.
Medya dnyasndan tandmz Hulki Cevizolu bu karakterin en gzel
rneklerinden biridir. Mavi karakterinin getirdii de-tayclk ile zellikle
programnda ileyecei konuyu en ince ayrntsna kadar analiz ediyor, soraca
sorular titizlikle seiyor ve krmz karakterinin getirdii sonu odakl
ynyle de hazrlad bu sorular istedii sonuca ulaacak ekilde muhatabna
soruyor. zerinde alt her konu hakknda detayl bilgi edinip krmz
karakteriyle karsndaki kiiye "Ben bu konuyu ok iyi biliyorum, beni
ynlendiremezsin..." mesajn olduka gl bir ekilde veriyor.
Mavi karakterinin getirdii detayclktan dolay program bazen sabahlara kadar
sryor. Ancak Cevizolu bir hedef adam olmas sebebiyle sonunda tartlan
konunun nereye vardn, herkesin anlayabilecei bir ekilde zetliyor.
Yapt ie byk bir saygs olduu, en ufak detay dahi atlamamaya almas
Hulki Cevizolu'nun mkemmeliyeti tarafn net bir ekilde gsteriyor. Dier
taraftan yapt ile ve konuyla ilgili olarak kiilere snr atklarnda
gereken cevab verip gl kararl ynn ak bir biimde hissettiriyor.
Karsndakini dinlerken ve detaylar not alrken mavi ynnn tm zelliklerini
hayatndan karmak iin ok uramtr. Yunus Emre adeta "Bu drt karakterin
olumlu zelliklerini hayatma nasl geireceim?" diye dnenler iin bir
rehberdir.
Yunus Emre senelerce mridine dalardan odun tamtr. Ancak getirdii
odunlarn hepsi ip gibi dzgn ve dosdorudur. Bir gn mridi Taptuk Emre
Hazretleri ona;
"Ey Yunus, bu ne itir? Hi eri odun getirmiyorsun?" buyu-runca Yunus:
"Efendim, bu kapya eri odun yakmaz." cevabn vermitir.
Karakterlerin Karm
103
Burada Yunus Emre mkemmeliyeti, ince dnceli, terbiyeli, sadk, dzenli
ynn herkese rnek olacak ekilde kullanyordu.
Yunus Emre, sevgi ve balln Yce Allah'a ynelterek gerek bir sevgi ve
muhabbet insan olduunu gstermitir. Aadaki drtlk de bunun en gzel
ifadelerinden biridir. Cennet cennet dedikleri Birka kkle birka huri
isteyene ver anlar Bana seni gerek seni
Ayrca Yunus Emre'nin "Yaratlan severim, Yaradan'dan tr" sz de insancl
ve sevecen ynn ok gzel anlatyor.
Yunus, Allah ak sz konusu olduunda gz hibir ey grmeyen ve o yolda her
trl engeli aabileceini gsteren tavryla da gl kararl ynn yanstyor.
Yunus Emre, ardndan yzlerce eser brakm biridir. Vefatndan sonra onun bu
eserlerini toplayan Molla Kasm, Yunus kadar derin bir tasavvuf bilinci
olmadndan eserlerinde Yunus'un Allah'a olan akn ve derin tasavvufi
duygularn okuduunda bunlar anlayamam ve eserleri okuduka bunlar ortadan
kaldrmaya karar vermi.
Molla Kasm, Yunus'un eserlerini teker teker dereye atyorken eline aadaki
iir gemi ve bu iiri grnce donup kalm, bylece Yunus Emre'nin gerek bir
Allah dostu olduunu da anlam:
Yunus Emre bu iirinin son iki satrnda Molla Kasm'a kerametle bir gnderme
yapyor.
104 nsan likilerinde 4x4'lk letiim Ben Derviim Diyene Bir n Edesim
Gelir
Ben derviim diyene Bir n edesim gelir Tanyuban imdiden Varup yeiesim gelir
Srat kldan incedir Kltan keskincedir Varp ann stne Evler yapasm gelir
Altnda gayya vardr ii nr ile prdr Varp ol glgelikte Biraz yatasm gelir
Ta'n eylemen hocalar Hatrnz ho olsun Varuban ol tamu'da Biraz yanasm gelir
Ben gnahmca yanam Rahmet suyunda yunam iki kanat takmam Biraz uasm gelir
Andan Cennete varam Hak'k Cennette grem Huri ile glman Bir bir koasm gelir
Dervi Yunus bu sz Eri br syleme Seni sygaya eker Bir Molla Kasm gelir
BLM
Farkl Kiiliklerin Motivasyonu ve Stresten Kurtulma Yollar
Motivasyon en basit tanmlama ile bir kiiyi harekete geirmeye ve bir eyler
yapmasn salamaya yarayacak tevik edici unsurdur.
Motivasyonun iki yn vardr:
Birincisi istediimiz sonulara yaknlama niyeti; ikincisi ise istemediimiz
sonulardan uzaklama niyetidir. Buna gre motivasyon:
a.
Acdan kanma ynnde
b.
Zevk duyma ynnde gerekleir.
Bunu anlamak iin kiiye bir eyi niin istediini sorun. Yak-lamac zevk
almak, dl almak istediini sylerken; uzaklama-c sorun yaamak istemediini
syleyecektir. Zevk ynl kiiler istedii eye doru koarlar. Bir nevi dle
koarlar. Bu ekilde motive olurlar.
Acdan kaanlar ise istemedikleri eylerden uzaklarlar. rnein niversite
snavna hazrlanan iki renciden biri kazandnda nelere kavuacan hayal
ederek ders alrken, dieri
olduunu anladmzda
iletiimde en geerli ve
en ksa yolu da kefettik
demektir.
106
NSAN LKLERNDE 4X4'LK LETM
kazanamadnda yaayaca zor-
Deitirebileceimiz tek
luklar dnerek ders alr... kiinin
yalnzca kendimiz
Hangi karakterde olursak olalm
bu tavrn her ikisini de hayatmzda belli oranlarda kullanrz.
Hayatmzn her alannda; ite, arkadalkta, evlilikte, ebeveynlerde ve
toplumsal ilikilerimizde bazen iniler ve klar yaarz. Farkl karakterlere
sahip kiilerle ilikilerimizde kendimize odaklandmzda ve
deitirebileceimiz tek
kiinin yalnzca kendimiz olduunu anladmzda
iletiimde en geerli ve en ksa yolu da kefettik demektir. Hem kendi
iyiliimiz hem de tm insanlarn zor zamanlarndaki skntlarn ve
ihtiyalarn gidermek iin neler yapmamz gerektiini bilmek ok nemlidir.
Karakterlerin trn anlamadan evremizdekileri nasl motive edeceimizi
bilemeyeceimiz gibi, onlar stresten de uzakla-tramayz. Bu sebeple ncelikle
kendimizin ve evremizdekilerin karakterlerini ok iyi tanm olmamz gerekir.
Karakterlere Gre Motivasyon nerileri Krmz Karakterli Kiiler
Bu karakterdeki kiiler genellikle daha az motive edilmeye ihtiya duyan, lider
ruhlu ve giriken kiilerdir. Bir ite lider veya ba olacaklarn hissettikleri
zaman o ie ilgi duyarlar. Yani krmz karakterli bir kiiyi motive etmek
istiyorsanz ona lider olaca hissini vermelisiniz. nk onlar kurallar
kendilerinin koymasndan holanrlar. Kimseye boyun emek istemezler. lerin
kendi istedikleri gibi ve hemen olmasn isterler.
rnein bir i ortamnda bir proje iin krmz karakterli bir kiiyi motive
etmek gerekiyorsa, ona iin sonucu ile ilgili szler syFarkl Kiiliklerin Motivasyonu
107
lemek gerekir. nk onlar, daha nce de belirttiimiz gibi detaylara fazla nem
vermeyen ve sonuca odakl kiilerdir. Aktif yapda ve i referansldrlar.
Olaylara genel bak as ile bakarlar.
lerin kontroln kaybettikleri zaman strese girerler. Makam, unvan ve prestij
kaybetmek onlar iin kontrol kaybetmek anlamna gelir. ve para
kaybettiklerinde ok nemsemezler. nk nasl olsa bunu halledeceklerdir.
Stresli olduklarnda daha ok alrlar. Zamanla yarp, sorunlar dar zamana
sdrmak iin etrafndakilere meydan okurlar. Olaylarn kontrolleri altna
girdiini grdklerinde sakinlee-bilirler. Aksi halde her an u noktalarda
eyleme geebilirler.
Onlar motive etmek iin harekete tevik edin. Yepyeni umutlar vererek daha ok
cesaretlenmelerini salayn. Onlara "Yapabilirsin" mesajn verin. "Sen zeki ve
iradeli bir kiisin..." deyin. Bu gruptaki kiilerin pratik admlar atmalarnda
yardmc olun.
Endienizi belli etmeyin. Urat eyi brakp dinlenmesini tavsiye etmeyin.
"ok yoruldun, brak hayatn yaa, tatile k..." gibi szleri onlar iin
kullanmayn. nk onlar, sorunlarn daha ok alarak halletmeye alan
kiilerdir.
Hac Ali'yle bir seminerde karlatmda kendisinin krmz karakterli,
kafasna koyduu her ii yapan bir kii olduunu anlamtm. Kendisi kk
yalardan itibaren yemek yapmaya ok meraklym ve aba olmay istiyormu.
stanbul'a geldiinde hi yemek yapmay bilmiyormu. Buna ramen a olmak iin
bir lokantaya bavurmu. e balad ilk lokantadaki bulakdan fasulyenin
nasl yapldn renmi. Fasulyeyi piirmi ve kovulmu. kinci lokantada ise
bir kebapdan pilav yapmay renmi ve lapa gibi bir pilav yaptktan sonra
oradan da kovulmu. NereBir i ortamnda bir
proje iin krmz
karakterli bir kiiyi
motive etmek
gerekiyorsa, ona iin
sonucu ile ilgili szler
sylemek gerekir.
08
Farkl Kiiliklerin Motivasyonu
109
Hac Ali'nin deerler sralamasn yaHU3.....
?
Gz temasnz ve ses tonunuzu artrn, daha vurgulu jestler kullann.
Bylelikle daha enerjik bir yap sergilersiniz.
Mavinin Maviye Uyumu
Q
Kurallarnz artrmayn, azaltn. Aksi halde ortak evrenize,
alamayacak trden yksek duvarlar rm olursunuz.
Kiiliklerle Uyumlar
119
?
Karar almann daha da glememesi iin kararsz yapdaki mavi karakterli
kiilerden biri daha kararl olmaldr.
?
Ayrntlara dkn olan mavi karakterli kiilerden biri bu ayrntlar
azaltmaya ynelmelidir.
?
Hassas ve alngan yapda olan bu karaktere sahip kiiler birbirlerinin bu
ynn hatrlayarak eletirilerine dikkat etmeli ve karlarndakine destek
olmallar.
Mavinin Krmzya Uyumu
U Krmz karakterli kiilerin sonu odakl olduunu unutmayn. Onlardan detayl
bilgi istemeyin. Yani detay ve uzatmalara fazla taklmayn.
?
Bu kiilerin geici patlamalarnn normal olduunu bilin ve bu
davranlarnn altndaki iyi niyeti grmeye aln.
?
Sunum yaparken, genel balklar sralayarak mmkn olduunca seri olun ve
nnda cevap vermeye hazr bulunun. Onlarn "vakit nakittir" dediini unutmayn.
?
Dolayl konumalardan kann, ak ve net ifadeler kullann.
Q
Mesajlarna ve taleplerine cevap vermekte gecikmeyin.
Mavinin Yeile Uyumu
Yeil karakterli kiilere kendilerini aacak sorumluluk verilmemesi gerektiini
unutmayn.
Bu kiilerin geici
patlamalarnn normal
?
?
O
Ar planl ve programl almalarn beklemeyin.
Bir an evvel ilerini bitirip dinlenmek istediklerini unutmayn ve ltfen onlaolduunu bilin ve bu
davranlarnn altndaki
iyi niyeti grmeye aln.
120
nsan likilerinde 4x4'lk letiim
ra kar anlayl olun. Her eye titizlenmeniz onlar ypratabilir.
Q Onlara mesafe koymadan duygularnz amay, dertlerinizi paylamay deneyin.
Bu onlar mutlu edecektir.
? Ar dzeydeki bir mantk anlayyla onlar skmayn ve st ste sebepler
sralayarak onlar bunaltmayn.
Krmz Karakterli Kiilerin Dierleriyle Uyumu Krmznn Sarya Uyumu
?
Karnzdaki sar karakterli kiileri fazla eletirmeyin. nk genellikle
onlar hzl hareket eden ve bu nedenle de bazen yanllklar yapabilen
tiplerdir.
?
Yanl yaptklarn dndnz zaman ok sinirlense-niz bile sakin
olmaya aln, onlar panie sokmayn.
?
Onlarla ilgilendiinizi hissettirin, nk buna ihtiya duyarlar.
O fkeliyken sylediklerini hemen dikkate alarak karar vermeyin, nk bu
anlarndaki ifadeleri asl dncelerini yanstmayabilir.
?
Konumay ok sevdikleri ve anlatacaklar ok eyleri olduu iin onlara
zaman tanyn.
?
Konuurken dndkleri iin elikili ifadeler kullanmalarn ho grn
ve nazik bir dille bunu ifade edin.
Krmznn Maviye Uyumu
?
Mavi karakterli kiilerle olan ilikilerinizde ok dikkatli olun. Her ne
kadar sonu odakl olsanz da onlarn size sunduu detaylara dikkat edin. nk
onlar iin detaylar ok nemlidir.
Kiiliklerle Uyumlar
12i
O
Gerektiinde hayr diyebilmeli ve kendinizden dn vermemelisiniz.
?
leri zamannda bitirmeye ve ertelememeye zen gsterin. Krmz
karakterli kiilerin zaman konusundaki hassasiyetini unutmayn.
?
Karar almada abuk davrann, kararsz bir tutum sergilemeyin.
Yeilin Yeile Uyumu
?
Her iki tarafn da karar almaya almas gerekir. Aksi halde sonuca
hibir zaman yaramayabilirler.
?
Yeil karakterli kiilerden birinin daha giriken, daha tempolu olmas,
iletiime hareket kazandracaktr.
?
Karlkl motivasyonlarla daha yakn bir diyalog kurabilirsiniz. Sizin
gibi yeil karakterli olan arkadanz da motive edilmek ister.
?
Duygularnz biraz daha belli ederek birbirinizi anlamaya aln.
Duygularnz ifade etmemeniz, yanl anlalmanza neden olabilir.
Blm 8
Farkl Kiiliklere
Tavsiyeler ve Etkili
letiim Metotlar
Yllardr yaptm danmanlklarmda insanlarn en ok iki konuda hata
yaptklarn grdm. Bunlardan biri insanlarn hata yapan kiiyi acmaszca
eletirmeleri, dieri ise kar tarafn neler hissettiini anlayamamak eklinde
bir tavr sergilemeleriydi. Bu blmde sizlere Sandvi Metodu adl mkemmel bir
eletiri teknii ile Sandalye Metodu adl bir empati tekniinden
bahsedeceim. Ayrca drt farkl karakterdeki kiilere de bu me-todlar nda
nemli iletiim tavsiyelerinde bulunacam. Teknikleri renip tavsiyelere
uyduunuzda hayatnzda ok eyin deieceini siz de farkedeceksiniz.
Sandvi Metodu
Hangi karakterde olurlarsa olsunlar insanlar hata yaptklarnda onlar eletirme
eilimi hepimizde vardr. Ancak nemli olan, eletiriden ziyade bu eletiriyi
nasl yap-tmzdr. Eletiriden maksat; kiiEletiriden maksat; kiiyi
incitmeden yapt hatal
davran ona anlatmak
ve bir daha yapmamasn
salamak olmaldr.
126 nsan likilerinde 4x4'lk letiim
yi incitmeden yapt hatal davran ona anlatmak ve bir daha yapmamasn
salamak
olmaldr.
Bu eletiriyi Sandvi Metodu dedii- ^ miz ekilde
yaparsak karmzdaki kiiyi krmadan, onun hatasn dzeltmesini salarz.
Sandviin bir st ksm, bir katk blm, bir de alt ksm vardr. Bu me-tod,
eletiriye uyarlanrken nce eletireceimiz kiiyle uyum salanr, sonra
kiinin neleri iyi yaptndan ya da o kiiye kar hissettiimiz gzel
duygulardan balarz. Bir i yaplmsa o iin az ya da ok iyi yaplm ynleri
mutlaka vardr. Bunlar eletirinin banda iyi zellikler olarak dile getirilir.
Kiiyle uyum salayarak nelerin iyi yapldndan ve o kiiyle ilgili gzel
duygulardan bahsettiimizde o kiide mutlaka olumlu duygular oluacaktr.
Artk sra sandviin katna, yani nelerin daha iyi yaplmas gerektiine
gelmitir. Burada yaplacak ey de ok dikkatli bir ekilde davrann hatal
ynlerini kiiye anlatmaktr.
yi ynn vurguladnz ksm, yani birinci blm bitip de ikinci ksma
geilirken dikkat edilmesi gereken en nemli ey "ama, ya da, fakat"
kelimeleriyle sze balamamaktr. Zira bir Amerikan atasz yle der: "Bir
cmlenin ortasnda 'ama' ya da 'fakat' varsa o cmlenin ba tarafna pek nem
vermeyin."
"Ama ve fakaf'sz baladnz ikinci blmde sadece ve sadece davran
eletirin, kiinin kimliine asla dokunmayn. rnein "beceriksizce davranmak"
sadece eletirdiiniz o olayla ilgiliyken "beceriksiz" kelimesi kimlie dokunan
olumsuz bir sfattr.
Son derece dikkatli bir ekilde eletirimizi bitirdiimizde artk nc blme
yani sandviin en altna geebiliriz. Bu blmde yapacamz tek ey olumlu bir
yorumla eletirimizi bitirmektir.
Farkl Kiiliklere Tavsiyeler
127
6.
Olur olmaz her eye karmayn.
7.
Sabrl olmay renin. En gzel yemein ksk atete pitiini bilin.
8.
nsanlar kullanmayn. Bakalarnn aleyhine, sizin lehinize olan
ibirliklerinden kann.
9.
Sizin gibi olmayanlar sizden aa grmeyin.
10.
Her zaman lider olamayacanz kabul edin. Birileri ne liderlik ederken,
birilerinden de liderlik renme ye aln.
11.
nsanlar bir ii istediiniz gibi yapmadnda, onlar fazla zorlamayn.
135
Yeil Karakterli Kiilere Tavsiyeler
1.
Bakalarnn sessizliinizden istifade etmelerine m saade etmeyin.
2.
Her eye "evet" derseniz "evef'lerinizin kymeti kalmaz. "Hayr" demeyi
de renin.
3.
En kt kararn "kararszlk" olduunu bilin.
4.
Duygularnz amay da renin. Ancak duygularnz aarsanz zm
bulabilirsiniz.
5.
Kendi kendinizi motive etmeyi renin, her eyi bakalarndan beklemeyin.
Sizi motive etmesi iin mutlaka birilerini beklemeyin.
6. Tembellii brakn ve ilerinizi yarna ertelemeyin. lerinizi ertelediiniz
gnn de bir gn geleceini unutmayn.
7. En azndan sizi ilgilendiren konularda sorumluluk almay deneyin.
8. Yeni bir eyler deneyin, hayatnzda gzel deiimler yapn. Hayatnzda her
gn kk ve gzel deiiklikler yapn.
9. e giderken olmasa bile seyahate veya gezmeye giderken biraz heyecanlanmaya
aln.
10. Daha enerjik olmaya aln. Enerji iecekleri zellikle yeiller iin
retilmitir.
--nsan hayat toprak, su, ate ve hava karmdr. Anlattmz 4 farkl
karakter aslnda bu 4 elementte gizlidir. nemli olan bu 4 elementin ortaya
kard zelliklerimizi insanlarn yararna kullanmaktr. Unutmamamz gereken,
bu drt farkl karakter yapsnn her insanda olduudur. nemli olan da kiinin
kendi baskn karakterini tanmas, eksik ve gl ynlerini bilerek hareket
etmesidir. Bu kitabn kendi karakterinizi tanmak konusunda size rehber olaca
kanaatindeyim. Hepimizin karakter zelliklerimizin gzel ynlerini ortaya
karp bunu insanlarla paylamamz dilerken kitabm u satrlarla
bitiriyorum.
Toprak olup insanlara faydal olalm Su olup kurak topraklara hayat verelim Ate
olup insanlara k ve s saalm. Hava olup oksijensiz kalanlara nefes
verelim.
Kaynaklar:
Florence
Littauer,
Kiiliinizi
Tanyn,
evirmen:Demet Dizman, Sistem
Yaynclk, stanbul 1995.
Florence Littauer, ift Bulmacas, evirmen: Elvan Kandemir, Sistem Yaynclk,
stanbul 2004.
Florence Littauer, Kiilik Bulmacas, Sistem Yaynclk, stanbul 2003.
Robert Bolton ve Dorathy Grover Bolton, Hayatnda nsan sluplar.
Nil Gn, Karakterlerimiz, Kurald Yaynclk, stanbul 2003.
Anthony Robbins, Snrsz G, nklap Yaynclk, stanbul 1993.
Sefa Saygl, Gerei Arayanlar, Elit Yaynlar, stanbul 2003.
Mmin Sekman, Trk Usul Baar, Alfa Yaynlar, stanbul 2001.
Ned Herrmann, / Yaamnda Btnsel Beyin, eviri: Mehmet Zaman, Hayat
Yaynlar, stanbul 2003.
Zlfikar zkan, NLP lkeleriyle Aile i letiim, Hayat Yaynlar, stanbul
2004.
Zlfikar zkan, Aile i Sorunlara NLP ile Etkili zm, Hayat Yaynlar,
stanbul 2004.
Modern Ynetim Kitapl------Takmnzn Yeteneklerini Gelitirin
nsanlar Motive Etme / Trevor Bentley
Yaratclk / Trevor Bentley